Book Title: Agam 12 Upang 01 Auppatik Sutra Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
पीयूषवर्षिणी-टीका सू. ६० अल्पः रम्भादिमनुष्य विषये भगवद्गौतमयोः संवादः ६४९ सकलकर्मक्षये सति जीवस्य कर्मसंयोगापादितरूपरहितस्य साद्यपर्यवसानम् अन्याबाधमवस्थानम्, उक्तं च
नीसेसम्म विगमो मुक्खो जीवस्स सुद्धरुवस्स । साइणपज्जवसाणं अव्वाबाहं अवत्थाणं ॥ १ ॥ छाया - निश्शेषकर्मविगमो मोक्षो जीवस्य शुद्धरूपस्य । साद्य पर्यवसानम् अध्याबाधम् अवस्थानम् ॥ इति ॥
6
तेषां द्वन्द्वः, तत्र कुशलाः, आस्रवादीनां हेयोपादेयतास्वरूपज्ञानिन इत्यर्थः, 'असहेज्जा ' असाहाय्याः - अविद्यमानं साहाय्यं - देवादिसाहाय्यं स्वस्यैव धर्मजनितसामर्थ्यातिशयात् येषां ते तथा, यद्वा -- स्वयं कृतं कर्म स्वयमेव भोक्तव्यमिति ज्ञात्वा मनोदौल्याभावात् परसाहाय्यानपेक्षा इत्यर्थः । 'देवा-सुर - नाग - जक्ख - रक्खस - किंनर - किंपुरिस- गरुल- गंधव्त्र - महोरगाइएहिं देवगणेहिं ' देवा - सुर- नाग - यक्ष - राक्षसअत्यन्त - आत्यन्तिक-क्षय का नाम मोक्ष है । समस्त कर्मों के क्षय होने पर उनके संयोग से आपादित मूर्तित्व का शीघ्र ही पर्यवसान जीव में हो जाता है, इससे अमूर्तित्वरूप स्वभाव का प्राचुर्य होने से उसका अव्याबाधरूप से अवस्थान हो जाता है। कहा भी हैसमस्त कर्मों का विगम ही मोक्ष है और वही जीव का शुद्ध स्वरूप है, इस स्वरूप के प्राप्त होते ही जीव का अवस्थान अव्याबाधरूप से आत्मा में हो जाता है। जो " असाहाय्या " हैं अर्थात् धर्मजनित सामर्थ्य के अतिशय से देवादिकों की सहायता की स्वप्न में भी इच्छा नहीं रखते हैं; अथवा अपने द्वारा कृत शुभाशुभ कर्म आत्मा स्वयं ही भोग करता है दूसरों की सहायता इसमें कार्यकारी नहीं हो सकती - इस प्रकार की मानसिक दृढता के कारण जो दूसरों की सहायता की थोड़ी सी भी पर्वाह नहीं करते हैं । (देवा - मुर-नाग-जक्ख
સમસ્ત કર્મોના ક્ષય થવાથી તેમના સંચાગથી આપાદિત મૂર્તિત્વનું તરત જ પવસાન જીવમાં થઈ જાય છે તેથી અમૃતિ ત્વરૂપ પેાતાના સ્વભાવનું પ્રાચ થવાથી તેનુ અવ્યાબાધરૂપથી અવસ્થાન થઈ જાય છે. કહ્યું પણ છે—સમસ્ત કર્માનુ... વિગમ એજ મેાક્ષ છે, અને એજ જીવનું શુદ્ધ સ્વરૂપ છે. આ સ્વરૂપને પ્રાપ્ત થતાં જ જીવતું અવસ્થાન આવ્યાબાધ રૂપથી આત્મામાં થઇ लय छे. 'असाहाय्या' छे अर्थात् धर्म थी उत्पन्न थता सामर्थ्यना अतिशयथी દેવ આફ્રિકાની સહાયતાની સ્વપ્નમાં પણ ઈચ્છા રાખતા નથી. અથવા પેાતાના દ્વારા કરાયેલાં શુભ અશુભ કર્મ આત્મા પોતે જ ભાગવે છે, ખીજાની સહા એમાં કામ આવી શકતી નથી. આ પ્રકારની માનસિક દૃઢતાના કારણે જે ખીજાની સહાયતાની જરા પણ પરવાહ श्र्रता नथी. ( देवा - सुर-नागजक्ख - रक्खस - किंनर - किंपुरिस - गरुल - गंधव्व - महोरगाइएहिं देवगणेहिं निमांथाओ
