Acharangasutram Sutrakrutangsutram Cha

Author(s): Sagaranandsuri, Anandsagarsuri, Jambuvijay
Publisher: Motilal Banarasidas

Page 629

266
॥३९८॥
मूत्रकृनाङ्गे
मार्गानुसारिणो जीवानामनुभागम्-अवस्थाविशेष तदुपमर्दैन पीडां वा सुष्टु 'विचिन्तयन्तः' पर्यालोचयन्तोऽमविधौ शुद्धि- आईका
शम् 'आहृतवन्तः' स्वीकृतवन्तो द्विचखारिंशदोपरहितेन शुद्धेनाहारणाहारं कृतवन्तो न तु यथा भवतां पिशितायपि पात्रपतितं न ध्ययन, न्धे शीला- दोषायेति । तथा 'छन्नपदोपजीवी' मातृस्थानोपजीवी सन् न ब्यागृणीयाद् 'एषः' अनन्तरोक्तोऽनु-पश्चाद्धर्मोऽनुधर्मस्तीर्थकरा-15 कीयावृत्तिःनुष्ठानादनन्तरं भवतीत्यनुना विशिष्यते, 'इह' असिन् जगति प्रवचने वा सम्यग्यतानां संयताना-सत्साधूनां, न तु पुनरेवं-1
| विधो भिषणामिति । यच्च भवद्भिरोदनादेरपि प्राण्यङ्गसमानतया हेतुभूतया मांसादिसारश्यं चोचते तदविज्ञाय लोकतीर्थान्तरीयमतं, तथाहि-प्राण्यङ्गत्वे तुल्येऽपि किश्चिन्मांस किचिच्चामांसमित्येवं व्यवहियते, तद्यथा-गोक्षीररुधिरादेर्भक्ष्यामक्ष्यव्य
वस्थितिः, तथा समानेऽपि स्त्रीत्वे भार्यास्वस्रादी गम्यागम्यव्यवस्थितिरिति । तथा शुष्कतर्कदृष्ट्या योऽयं प्राण्यङ्गखादिति हेतुर्भ-18 18वतोपन्यस्यते तद्यथा-'भक्षणीयं भवेन्मांसं, प्राण्यङ्गत्वेन हेतुना । ओदनादिवदित्येवं, कश्चिदाहातितार्किकः ॥१॥ सोऽसि
द्धानकान्तिकविरुद्धदोपदुष्टखादपकर्णनीयः, तथाहि-निरंशवादस्तुनस्तदेव मांसं तदेव च प्राण्यङ्गमिति प्रतिज्ञार्थंकदेशासिद्धः, तद्यथा-नित्यः शब्दो नित्यखाद्, अथ भिन्नं प्राण्यङ्गं ततः मुतरामसिद्धो, व्यधिकरणखाद्, यथा देवदत्तस्य गृहं काकस्य का.
यात् , तथाऽनेकान्तिकोऽपि वादिमांसस्याभक्ष्यत्वात् , अथ तदपि कचित्कदाचित्केपाश्चिद्भक्ष्यमिति चेदेवं च सत्यस्थ्यादेरभक्ष्यस्गदनैकान्तिकलं, तथा विरुद्धाव्यभिचार्यपि, यथाऽयं हेतुमासस्य भक्ष्यसं साधयत्येवं बुद्धास्थ्नामपूज्यत्वमपि । तथा लोकविरोधिनी चेयं प्रतिज्ञा, मांसौदनयोरसाम्यादृष्टान्तविरोधश्चेत्येवं व्यवस्थिते यदुक्तं प्राग् यथा बुद्धवानामपि पारणाय कल्पत एतदिति, तदसाध्विति स्थितम् ॥३५॥ अन्यदपि भिक्षुकोक्तमार्द्रककुमारोऽनूद्य क्षयितुमाह-'सिणायगाणं तु' इत्यादि, 'स्नातकानां' बोधिसत्वकल्पानां भिक्षूणां नित्यं यः सहस्रद्वयं भोजयेदित्युक्तं प्राक् तद्रूपयति-असंयतः सन् रुधिरक्तिनपाणिरनाये इस
गहीं' निन्दा जुगुप्सापदवीं साधुजनानामिहलोक एव निश्चयेन गच्छति परलोके चानार्यगम्यां गतिं यातीति ॥३६॥ एवं | तावत्सावद्यानुष्ठानानुमन्त्रणामपात्रभूतानां यद्दानं तत्कर्मबन्धायेत्युक्तं, किंचान्पत्
थूलं उरन्भं इह मारियाणं, उद्दिभत्तं च पगप्पएसा । तं लोणतेल्लेण उवक्खडेसा, सपिप्पलीयं पगरंति मंसं ॥ ३७॥ तं भुंजमाणा पिसितं पभूतं, णो ग्वलिप्पामो वयं रएणं । इचेवमासु अणजधम्मा, अणारिया बाल रसेसु गिद्धा ॥ ३८॥ जे यावि मुंजंति तहप्पगारं, सेवंति ते पावमजाणमाणा । मणं न एवं कुसला करती, वायावि एसा वुइया उ मिच्छा ॥ ३९॥ सधेसि जीवाण दयट्ठयाए, सावजदोसं परिवजायंता । तस्संकिणो इसिणो नायपुत्ता, उहिट्ठभत्तं परिवजयंति ॥४०॥ भूयाभिसंकाएँ दुगुंछमाणा, सधेसि पाणाण निहाय दंडं । तम्हा ण भुंजंति तहप्पगारं, एसोऽणुधम्मो इह संजयाणं ॥४१॥ निग्गंधधम्ममि इमं समाहिं, अस्सि सुठिचा अणिहे चरेजा। बुद्धे मुणी सीलगुणोषवेए, अच्चत्थतं(ओ) पाउणती सिलोगं ॥४२॥
आर्द्रकुमार एव तन्मतमाविष्कुर्वत्रिदमाह, 'स्थूलं' बृहत्कायमुपचितमांसशोणितमुरभ्रम्-ऊरणकमिह-शाक्यशासने भिक्षुकसंघोद्देशेन 'व्यापाद्य' घातयित्वा तथोद्दिष्टभक्तं च प्रकल्पयित्वा विकर्त्य वा तमुरनं तन्मासं च लवणतैलाभ्यामुपस्कृत्य
पाचयिता सपिप्पलीकमपरसंस्कारकद्रव्यसमन्वितं प्रकर्षेण भक्षणयोग्यं मांसं कुर्वन्तीति ॥ ३७ ॥ संस्कृत्य च यत्कुर्वन्ति तद्दसूत्रकृताङ्गे शयितुमाह-'तं भुजमाणा'इत्यादि, 'तत्' पिशितं शुक्रशोणितसंभूतमनार्या इत्र भुञ्जाना अपि प्रभूतं तद्रजसा-पापेन | आर्द्रका२श्रुतस्क- कर्मणा न वयमुपलिप्यामह इत्येवं धाोपेताः प्रोचुः अनार्याणामिव धर्मः-स्वभावो येषां ते तथा अनार्यकर्मकारिखादनार्या बाला
ध्ययन. न्धे शीला- इव बाला विवेकरहितवाद्रमेषु च-मांसादिकेषु 'गृद्धा' अध्युपपन्नाः ॥ ३८ ॥ इत्येतच तेषां महतेनायेति दर्शयतिकीयावृत्तिः ये चापि रसगौरवगृद्धाः शाक्योपदेशवर्त्तिनस्तथाप्रकारं स्थूलोरभ्रसंभूतं घृतलवणमरिचादिसंस्कृतं पिशितं 'भुञ्जते अनन्ति ॥३९९|| शितेनार्याः 'पाप' कल्मषमजानाना निर्विवेकिनः 'सेवन्ते' आददते, तथा चोक्तम्-"हिसामूलममेध्यमास्पदमलं ध्यानस्य रौद्रस्य
यद्वीभत्सं रुधिराविलं कृमिगृहं दुर्गधि पूयादिम् । शुक्रासक्प्रभवं नितान्तमलिनं सद्भिः सदा निन्दितं, को भुते नरकाय राक्षससमो मांसं तदात्मद्रुहः ॥१॥" अपिच-"मां स भक्षयिताऽभुत्र, यस्य मांसमिहाव्यहम् । एतन्मांसस्य मांसलं, प्रवदन्ति मनीषिणः ||२||" तथा । "योऽत्ति यस्य च तन्मांसमुभयोः पश्यतान्तरम् । एकस्य क्षणिका तृप्तिरन्यः प्राणैर्वियुज्यते ॥३॥" (ग्रन्थाग्रं१२०००) तदेवं महादोषं मांसादनमिति मखा यद्विधेयं तद्दर्शयति-तदेवंभूतं मांसादनाभिलाषरूपं मन:-अन्तःकरणं 'कुशला' निपुणा मांसाशिवविपाकवेदिनस्तनिवृत्तिगुणाभिन्नाश्च न कुर्वन्ति, तदभिलाषात् मनो निवर्तयन्तीत्यर्थः, आस्तां तावद्भक्षण, वागप्येपा यथा 'न मांसभक्षणे दोप'इत्यादिका भारत्यप्यभिहिता-उक्ता मिथ्या, तुशब्दान्मनोऽपि तदनुमत्यादौ न विधेयमिति, तनिवृत्तौ । चेहैवानुपमा श्लाघाऽमुत्र च स्वर्गापवर्गगमनमिति, तथा चोक्तम्-"श्रुत्वा दुःखपम्परामतिघृणां मांसाशिनां दुर्गति, ये कुर्वन्ति ॥३९९॥ गुभोदयेन पिरति मांसादनस्यादरान । सद्दीर्घायुरक्षितं गदरुजा संभाव्य यास्यन्ति ते, मत्र्येद्भटभोगधर्ममतिषु स्वर्गापवर्गेषु च ॥२॥"इत्यादि ।। ३९ ।। न केवल मांसादनमेव परिहार्यम् , अन्यदपि मुमुक्षूणां परिहर्तव्यमिति दर्शयितुमाह-'सवेसिमि-13
iseeeeectoeseeeeeeeeeeeeeeeee
Reservesteacscnesels