Book Title: Jai Viyaray
Author(s): Vijayhemchandrasuri
Publisher: Ambalal Ratanchand Jain Dharmik Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/023333/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAyA pU. A. zrImadvijaya hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjA Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arhaM namaH // Namotthu NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa // jaya-vIyarAya (savivecana tera prArthanAo) A. hemacaMdrasUri 5 vijayazIlacaMdrasUri graMtha saMgraha :prakAzakaH saMghavI aMbAlAla ratanacaMda jaina dhArmika TrasTa : sthApaka : zrAddhavaryA mULIbena aMbAlAla Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratiH 20OO AvRtti: prathama saMvata - 2066 mUlya: rUA. 80-00 prAptisthAna: | pI.e. zAha kvelarsa, 110, hIrApannA, hAjIali, muMbaI-26. phonaH 23521108, 23671 239 hemabI.e. zAha enDa bradharsa, 2, arihaMta epArTamenTa, esa.vI. roDa, IrlA nasIMga holanI pAse, pArlA (vesTa), muMbaI-pa6 phona: 26252557 dilIpa rAjendrakumAra zAha naMditA epArTamenTa, bhagavAnanagarano Tekaro, pAlaDI, amadAvAda-7. phona: 26639189 caMdrakAMta esa. saMghavI, 6-bI, azokA kompalekSa, relve garanALA pAse, pATaNa (u.gu.), phona:02766-231603 DaoN. prakAzabhAI pI. gAlA, bI-6, sarvodaya sosAyaTI, sAMghANI esTeTa, ela.bI.esa. mArga, ghATakopara (vesTa), muMbaI-86. phona: 25005837 mULIbena aMbAlAla ratanacaMda jaina dharmazALA basa sTenDa sAme, sTezana roDa, viramagAma. zrI bAbubhAI saremalajajI beDAvALA siddhAcala baMgalojha, senTa ena. skula pAse, hIrA jaina sosAyaTI, sAbaramatI, amadAvAda-5. mudraka : bharata grAphiksa, nyu mArkeTa, pAMjarApoLa, rilIpha roDa, amadAvAda-1. phona : 079-22134176 , mo: 9925020106 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ F STUFF zrI zaMkhezvara pArzvanAtha bhagavAna pAvApurI tIrtha - jIvamaitrI dhAma 00m devalokanA TukaDA jevuM jinamaMdira manuSyalokamAM svargalokanA TukaDA jevA pAvApurI tIrthadhAmanuM sarjana karanAra ke.pI. saMghavI parivArane lAkho lAkho abhinaMdana alad Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ STUFF mA~ sarasvatI Qian jIvamaitrI maMdira Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hurmukha zrI mahAvI kvAmI bhagavAna paut TTEii jala maMdiranuM vihaMgama dRzya & ce haipAvApurI dhAma... 9 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s RA& * jina maMdira-jala maMdira-jIva maMdirano puNya prayAga eTale ja pAvApurI tIrthajIvamaitrIdhAma lI. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zukratI sahayogI mAlagAMva nivAsI zrI ke.pI. saMghavI parivAra jha Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anarAdhAra kapAdhArA siddhAntamahodadhi, cAritracUDAmaNi, suvizALa gacchanirmAtA AcAryadeva zrImadvijaya premasUrIzvarajI mahArAjA nyAyavizArada, vardhamAnataponidhi AcAryadeva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjA samatAsAgara paMnyAsapravara zrI padmavijayajI gaNivarya Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ || prakAzakIya | 'jayavIyarAya' sUtra paranA vivecanane prakAzita karatAM ame atyaMta AnaMda anubhavIe chIe. sakalazrI saMghamAM prabhupUjA pachI caityavaMdana karAya che ane caityavaMdanamAM aMte 'jayavIyarAya' sUtra praNidhAnapUrvaka bolAya che. A sUtra eTale paramAtmA samakSa ApaNI prArthanAonuM nivedana. paramAtmAno aciMtya prabhAva evo che ke prabhu pAse yAcanA karela ucita vastunI jIvane avazya prApti thAya che. jayavIyarAya sUtramAM karela prArthanAo evI vastuonI che ke je prApta thayA pachI avazya zIdhra mokSanI prApti thAya che. lalitavistarAmAM spaSTa jaNAvela che - 'tatyANAvAtI drAva niymaadpvrgH| ATaluM badhuM A prArthanAonuM mahattva che. A prArthanAonuM mahattva ane padArtha barAbara samajAya te mATe AnA para ghaNuM ghaNuM ciMtana karIne pU. gurudeve vivecana lakhela che. AnA vAMcanathImananathI sUtramAM praNidhAna suMdara thaze ane tethI zIghra phaLanI prApti thaze. bhavya jIvone A lAbha thAya e mATe pUjyazrIe A parizramalIdho che. sau koI AnA vAMcana manana karI praNidhAna tIvra karI samyakatvane vadhu nirmaLa karI zIgha muktine pAmo e ja zubhecchA. AvA viziSTa graMthonA prakAzanano lAbha maLato ja rahe evI zrutAdhiSThAyikA sarasvatIdevIne prArthanA. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA ghaNA samaya pUrve zarU karela 'jayavIyarAya sUtra' paranuM vivecana deva-guru-dharmanA aciMtya prabhAvathI pUrNAhUtine pAmela jainasaMghamAM prabhupUjA-caityavaMdana dainika Avazyaka che. haMmeza hajAro puNyAtmAo prabhupUjA-caityavaMdananI ArAdhanA kare che. teone AmAM bhAvanI vRddhi thAya tathA bIjA puNyAtmAo paNa ArAdhanAmAM joDAya e mATe prastuta prayAsa karela che. caityavaMdanamAM sAme pratimAjInA mAdhyamathI jinezvaradevane vaMdanA karAya che. A vaMdanAmAM jeTalo bhAva utkRSTa prApta thAya teTalI jabaradasta koTinI karmanirjarA thAya, sAthe puNyAnubaMdhi puNyano baMdha thAya. vaMdanAnuM amApa phaLa che. A vaMdanA mATenA sUtro gaNadhara bhagavaMtoe nirmANa karela che, atyaMta bhAvavAhI che. sUtronA eka eka pado paNa khUba ja bhAvo ane rahasyothI bharelA che. jo artha vagere samajIne ekAgratA sAthe karAya to prabhu pratyenA atyaMta bhaktibhAvane hRdayamAM ubho karavA samartha che. aneka puNyazALI jIvoe A caityavaMdana dvArA jabarajasta darzanazuddhi ane cAritrazuddhine prApta karI che. atyaMta bhAvapUrvaka prabhune vaMdana-stavanA karyA pachI aMte 'jayavIyarAya sUtra' bolAya che. A sUtrane praNidhAna sUtra kahevAya Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. AmAM atyaMta praNidhAnapUrvaka prabhu pAse tera vastuonI prArthanA karAya che. A prArthanAo khUba mahattvanI che. AnA cAra vibhAga che. (6+2+1+4) prathamavibhAgamAM cha laukika vastuonI prArthanA karAya che. vaLI A cha vastunI prApti pachI bAkInI badhI vastuonI prApti paNa jaldI alpa parizrame thAya che. eTaluM ja nahIM A che vastuonI prApti pachI bAkInI vastuonI prApti saphaLa thAya che. nIti ane sadAcArapUrvaka jIvana jIvavA sAthe hRdayapUrvaka praNidhAna sAthe prabhu samakSa nirAzasa bhAve karAtI prArthanAo avazya saphaLa thAya che. A prArthanAomAM koI paugalika AzaMsA nathI tethI nirAzaMsa prArthanAo che. niyamaevo che ke paramAtmA vItarAgadeva che, tethI bhaktinI prArthanAothI te tuSTa nathI thatA. AmachatAM prabhunA acinya prabhAvathI, teonI mana:zuddhipUrvaka ArAdhanA karanAra temanA pratyenA bhaktinA bhAvathI utpanna thatA puNya dvArA ISTaphaLane prApta karI zake che. zAstramAM kahyuM che, "vatthusabhAvo eso aciMtaciMtAmaNi mahAbhAge / thoUNa titthayare, pAvijjai vaMchio attho // " TIkA :- yadyapyete vItarAgAditvAnna prasIdanti, tathApi tAna Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cintyamAhAtmyopetAn cintAmaNyAdIniva manaHzuddhyArAdhayannabhISTaphalamavApnoti // vastusvabhAva ja evo che ke aciMtaciMtAmaNI mahAbhAga tIrthakaronI stuti karIne vAMchita arthane prApta karAya che. TIkArtha :- "jo ke prabhu vItarAgAdi hovAnA kAraNe prasAda karatA nathI, to paNa aciMtya mahAbhyayukta teonI ciMtAmaNI AdinI jema manaHzuddhithI ArAdhanA karanAra ISTaphaLane prApta kare A paramAtmA samakSa tIvrabhAvapUrvaka karelI prArthanA avazya saphaLa thAya che. ahIM mAro prayatna paNa e mATe ja che. 'jayavIyarAya' sUtra dvArA thatI prArthanAo vadhu tIvra bhAvavALI bane ane zIvra phaLadAyI bane. ahIM badhI ja prArthanAonuM vizada vivecana karela che. prathama cha prArthanA bhAvapUrvaka karyA pachI te cha vastu jIvanamAM lAvavA prayatna karavAno... prArthanAnA baLathI temAM avazya saphaLatA maLaze ane A cha vastunI vyavasthita prApti thayA pachI 7mI ane 8mI prArthanAmAM yAcanA karela 'saddaguruno yoga' ane 'temanA vacananuM akhaMDa pAlana' paNa prApta thaze. sadgurunA vacananI ArAdhanAthI cheka mukti sudhIno mArga Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saraLa banI jAya che AmachatAM saMghayaNanA abhAve A bhavamAM mukti prApta thatI nathI. tethI bhavAMtaramAM paNa prabhu ane prabhunA zAsananI prApti atisulabha bane te mATe 9mI prArthanAmAM bhavobhava prabhunA caraNanI sevAnI mAMgaNI karAya che. chellI cAra prArthanA dvArA vaLI duHkhakSaya, karmakSaya, samAdhimaraNa tathA bhavAMtaramAM bodhinI yAcanA karAya che. ahIM khAsa lalitavistarA, yogazAstra vagere keTalAka graMthomAM jayavIyarAyanI be gAthA sudhInuM ja vivecana che, tethI bAkInI gAthAono pAchaLathI prakSepa thayo hoya tevI saMbhAvanA che. Amahoya to paNa pAchaLathI paNa gItArtha AcArya bhagavaMtoe karela te vAtonI ApaNe upekSA karavAnI nathI. tethI pAchaLathI prArthanAo paNa sahRdayathI karavAnI che. eka ja jayavIyarAya sUtramAM zIdhra mukti sudhI pahoMcADavAnI tAkAta che. paraMtu jayavIyarAya sUtra pUrve caityavaMdana bhAvathI karAya to chelle jayavIyarAyamAM sAruM praNidhAna thaI zake. vaLI caityavaMdanamAM bhAvo lAvavA mATe zrAvakoe avazya uttamadravyothI prabhupUjAdi karavI joIe. mATe gRhasthoe uttamadravyathI atyaMta ullAsathI prabhupUjA. (aSTaprakArI) karI bhAvapUrvaka devavaMdana karavuM ane bhAvanI dhArAmAM AgaLa vadhatA chelle jayavIyarAyasUtra praNidhAna sUtra) atyaMta gadgad haiye bolI prabhu pAse A prArthanA karavAnI che. A rIte Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karanAra gRhastha avazya zIghra prArthita vastune prApta karI tenA dvArA saMsArano uccheda karI zIghra muktine prApta karI zakaze. muni bhagavaMtone dravyapUjAno niSedha hoI teoe paramAtmAnI stavanA atyaMta bhAvapUrvaka karI devavaMdana karavA ane temAM chelle gadgad haiye jayavIyarAya sUtra bolI prabhu pAse ukta vastuonI prArthanA karavAnI hoya che. AmakaratAM teo paNa cAritranI vizuddhi prApta karI zIghra nirvANane pAmI zakaze. sau koI A vivecananuM vAMcana manana karI viziSTa saMvega virAganA bhAvo pAmIne zIghra AtmakalyANa sAdhe e ja eka mAtra zubhakAmanA... "jayavIyarAya" sUtra, mULa TIkA, teno anuvAda prathamapariziSTamAM pragaTa karI caityavaMdanano paNa mahimA samajAya, vizeSa bhAvanI prApti thAya te mATe pAchaLa be pariziSTo Apela che. lalitavistarAnA vivecanarUpa pUjyapAda gurudeva AcArya bhagavaMta zrImad vijayabhuvanabhAnusUri ma. nirmita "52mateja" graMthano AmAM ghaNo AdhAra lIdho che. pUjyapAdazrInA caraNomAM A prasaMge bhAvapUrvaka vaMdana karuM chuM. saM. 2066 aThavAlAInsa jaina saMgha surata prema-bhuvanabhAnu-padmavineya A. hemacaMdrasUri Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vi... ...yA...nu...... ma - 2 * 0 O 0 2 0 0 m 0 0 0 na maMgala . . . . . * * * * * * * asmitA...arihaMtanI .... upAsanAnI rIti .......... paricaya...caityavaMdanano.. mULa sUtra . . . . . . mulAkAta...vItarAgatAnI. . . . . . . bhaktinuM bheTazuM . . . . . . . 23 prathama AThaprArthanA. * * * * * * * * * . . . . . . 26 bhavanirveda...vairAgyanI Arajhu . . . . . mArgAnusAritA...kadAgrahano parAjaya .... ISTaphalasiddhi...abhimataphalaprApti..... lokaviruddhatyAga...AryatvanI aMtaryAtrA... niMdA...sarvatvathI zUnyatarapha ........ guNIjananI niMdA...paththara bAMdhIne DubakI ... saraLa bhAve dharma karanAranI mazkarI ....... janapUjanIyonI avagaNanA. ... bahujanaviruddhano saMga. . . . . dezAdi-AcAranuM ullaMghana ...... udubhaTa veSa - ugra bhoga . . . . . . . . . . Ta m. Vy 0 0 0 0 m 6 * . 74 * . 75 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikriyA uttama puruSonI ApattimAM AnaMda chatI zaktie apratikAra. paraloka viruddha...duHkhanuM rijharvezana. ubhayalokaviruddha...vasamA vyasano. gurujanapUjA...eka Adya maMgala paropakAra...vizvavAtsalyanI zubhagurusaMyoga...mahodayanI lIlI battI gurvAzApAlana...pratyakSa mokSa . . prArthanA-nidAnaviveka . bihAmaNo A saMsAra. samAdhimaraNa...zAzvata sukhanuM rahasya bodhilAbha...eka aNamola ratna. samyagdarzana...saMvedanAnI saragama praNidhAna...paramatAnI pagadaMDI. kartavyanI kamanIya keDI . . . . @ pariziSTa-1...sUtra-TIkA . . pariziSTa-2...traNa prakAranIprabhupUjA caityavaMdana . zAzvatatIrthavaMdanA. zrutavaMdanA .. devavaMdana adhikAra. pariziSTa-3...caityavaMdana aMge viziSTa vAto * * * 0 . e * . .. * * 0 * @ . .. . * * 0 0 . 87 100 103 107 110 128 135 145 158 162 173 187 192 197 222 243 248 255 259 263 265 268 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ OM hrI~ zrI~ arhaM namaH / namo namaH zrIgurupremasUraye / aiM namaH avarNanIya, arcitya, akathanIya mahimAne dhAraNa karatA devAdhideva arihaMta paramAtmAne bhAvathI namaskAra karu chuM. traNa lokanA sarvajIvo jenA guNagaNane gaNavA mAMDe, gaNita paNa parArdhyanI AgaLa vadhe, badhAnA AyuSya pUrNa na thAya to paNa jeonA guNa gaNI zakAya tema nathI, tevA jinezvara paramAtmAnA caraNomAM sarvotkRSTa bhAvathI praNAma karu chuM. A avasarpiNImAM sau prathama mokSamArgane pragaTa karanAra yugAdidevane, ciMtAnA dAvAnaLamAM baLatA prANIone paramazAMti ane svasthatAne bakSatA zAMtinAtha prabhune, jemanA nAma mAtra smaraNathI brahmacarya jevuM ugra vrata sulabha thaI jAya tevA neminAtha svAmIne, vighnanA moTA samUhone paNa jeo nAma mAtra smaraNathI vidAraNa kare che, tevA pArzvanAtha prabhune, vizeSa zrI zaMkhezvara pArzvanAtha Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI jIrAvalA pArzvanAtha zrI staMbhana pArzvanAtha jinezvarone jaya vIyarAya duHSamakALamAM paNa jemanA zAsanane pAmIne aneka jIvo saraLatAthI mukti tarapha prayANa kare che tevA zrI vIra prabhune... A pAMce tIrthaMkara bhagavaMtone bhAvathI namaskAra karuM chuM. pAMca mahAvidehakSetramAM tathA pAMce bharata-airAvata kSetromAM utkRSTa kALe vicaratA 170 tIrthaMkara bhagavaMtone bhAvathI praNamuM chuM. jagata para upakAra karatAM pAMca mahAvidehamAM vartamAnakALe sadehe vicaratAM zrI sImaMdharasvAmI Adi vIza bhagavaMtone bhAvathI namu chuM. 84 gaNadhara bhagavaMto, 10 lAkha kevalajJAnI bhagavaMto tathA 100 kroDa sAdhusAdhvIjIonA parivArane dhAraNa karatAM, mahAvidehamAM rahIne paNa bharatakSetranA mAnavIo para viziSTa upakAra karatAM zrI sImaMdhara prabhune mana-vacana-kAyAthI vaMdana karuM chuM. traNe kALanA sarva tIrthaMkara bhagavaMtone bhAvathI namuM chuM. paramAtmA pAse tripadI prApta karI aMtarmuhUrta mAtramAM dvAdazAMgInI racanA karI vizva samakSa dvAdazAMgInI bheTa dharanArA gaNadhara bhagavaMtone bhAvathI namu chuM. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgala anaMtalablinidhAna zrI gautamasvAmIne bhAvapUrvaka vaMdana karu chuM. vartamAna dvAdazAMgInA nirmAtA zrI sudharmasvAmIne bhAvapUrvaka vaMdana karu chuM. paMcAcAranA pAlaka ane prarUpaka sarva AcArya bhagavaMto, sUtra-svAdhyAyamAM sadA rakta upAdhyAya bhagavaMtone, mokSanA sAdhaka sarva sAdhu bhagavaMtone bhAvathI praNAma karu chuM. jeonA pavitra sAnnidhye saMyama prApti ane sAdhanA sulabha banI te yugapuruSa brahmasamrATa, suvizALa zramaNagarachasarjaka, siddhAMta mahodadhi paramagurudeva AcArya bhagavaMta zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma. nA caraNomAM bhAvapUrvaka vaMdanA karu chuM. jemanI vairAgya vANInA pracaMDa prabhAve aMtaramAM uMDANa sudhI daDha thaI gayelA mohanA mULone ukheDI nAMkhyA tevA pragurudeva suvizALa gacchAdhipati, nyAyavizArada, vardhamAna taponidhi (ekaso ATha oLInA ArAdhaka) AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. nA caraNomAM bhAvapUrNa vaMdanA... ghora ane ugra roga parISahane samatArUpI zastra Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya dvArA jItI lIdho.. kensara jevA ugra rogamAM mAsakhamaNa, 24 upavAsa, 14 upavAsa jevA ghora tapa karyA... Agamo Adi zAstramAM pAraMgata, gurukRpAprApta parama upakArI bhImabhavodadhigAtA gurudeva paMnyAsajI zrI padmavijayajI ma. nA caraNomAM bhAvabharI vaMdanA... jinavANInI adhiSThAtrI, jenI kRpAthI pUrvapuruSoe jabarajasta jJAnalabdhi prApta karIne aneka suracanAo karI aneka vAdio para vijaya prApta karyo te zratAdhiSThAyikA mAtA sarasvatInuM paNa atyaMta praNidhAna karuM chuM. he zAradA mA ! lekhaka-vAcaka sarvenA haiyAmAM prabhubhaktinA bhAvo atyaMta uchaLe evI zaktinuM varadAna Apaje. ATaluM maMgala kArya karyA pachI have prabhu pUjA tathA caityavaMdananA mahattvanuM varNana karI, caityavaMdananA aMte thatAM praNidhAnasUtra (jayavIyarAyamAM) karela prArthanAonuM atisaMkSepa ke ativistRta nahIM tevuM vivecana lakhavA prayatna karuM chuM. anaMta upakArI jinezvara devono A vizva upara aciMtya anaMta upakAra che. prabhuno upakAra varNavI zakAya tema nathI. samasta vizvanA jIvo sarva duHkhamAMthI Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asmitA arihaMtanI mukta thaI anaMta sukhane prApta kare te mATe prabhue zAsananI sthApanA karI che. A ja teono samagra sRSTi upara mahAna upakAra che. paramAtmAnA zAsanane pAmIne aneka pApI jIvo paNa pavitra thayA che, sukhazIlIyA jIvo saMyamI banyA che. saMsAranA tIva rAgI jIvo paNa virAgI banyA che. bhogI jIvo paNa tyAgI banyA che. cakravartioe cha khaMDanA sAmrAjya choDyA che. baLadevoe traNa khaMDanI riddhi choDI che. rAjA-mahArAjAo, zreSThio, zreSThiputro, mahArANIo, rAjakanyAo, proDha strIo, kumArikAo vagere rAjyAdi riddhi saMpattio, viSayanA sukho, snehALa kuTuMbo choDI sAdhu-sAdhvI thayA che. Atmika AnaMdane anubhavI muktinA zAzvata rAkhane pAmyA che. vizvanA jIvone AtmAnI oLakha karAvI devAdhideva arihaMta bhagavaMtoe. vizvanA jIvone mokSamArga batAvyo devAdhideva arihaMta paramAtmAe. vizvanA jIvone naraka-tiryayAdinA bhavonA anaMta duHkhothI choDAvanAra arihaMta bhagavaMto. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya samasta vizva para sAyo jJAnano prakAza pAtharanAra arihaMta bhagavaMto. ___ "savve pANA, savve bhUtA, savve jIvA, savve sattA Na haMtavvA, Na ANAvetavvA, Na parighetavvA, Na paritAveyavvA, Na uddaveyavvA / AnA dvArA samasta vizvamAM abhayanI = ahiMsAnI ghoSaNA karavA dvArA samasta jIva rAzine nirbhaya karanArA arihaMtadevo. samasta jIvarAzi para anaMtakaruNAne dhAraNa karanArA arihaMta bhagavaMto. sadAya parArthamAM rakta rahenAra arihaMta bhagavaMto. sadAya svArthane gauNa karanAra arihaMta bhagavaMto. sadAya aucityanuM pAlana karanAra arihaMta bhagavaMto. sadAya kRtajJatAne dhAraNa karanAra arihaMta bhagavaMto. sadAya devagurunuM bahumAna karanArA arihaMta bhagavaMto. sadAya adaDha anuzayavALA arihaMta bhagavaMto. 1 sarva prANIo, sarve bhUta, sarve jIvo, sarve satvone mAravA nahi, hukamo na karavA, gulAma na karavA, zAririka ke mAnasika paritApa upajAvavo nahi, mRtyu pamADavA nahi. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asmitA arihaMtanI sadAya adIna manavALA arihaMta bhagavaMto. sadAya utsAhI cittavALA arihaMta bhagavaMto. sadAya saphalAraMbhI arihaMta bhagavaMto. arthAt sadAya kAryomAM saphaLatA prApta karanArA arihaMta bhagavaMto. sadAya gaMbhIra Azaya (cittanA bhAvo) rAkhanArA arihaMta bhagavaMto. ahiM sadA eTale arihaMta thatAM pUrve, AkAla (haMmeza) saMsAramAM paribhramaNa karatAM tyArathI arthAt anAdikALathI A daza prakAranI vizeSatA dhAraNa karanArA arihaMta bhagavaMto... moDAmAM moDA tIrthaMkarapaNAnA bhavathI trIjA bhava pUrve varabodhi eTale zreSTha samyaktvane prApta karI tenA dvArA saMsAranI nirguNatAne jANIne viziSTa koTinA tathAbhavyatvanA kAraNe vizvanA sarva jIvo para karuNA vahevarAvI, saune saMsAranA duHkhanA kAraNabhUta mohanA aMdhakArane dUra karavA samyajJAnano prakAza pAtharanAra arihaMta bhagavaMto che. A dvArA tIrthaMkaranAmakarma bAMdhI svargamAM jaI tIrthaMkara tarIke janma pAmyA. teonA cyavana, janma, dIkSA, kevalajJAna Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya ane nirvANa, pAMye prasaMgone kalyANaka tarIke devo vagere samasta sRSTie ujavyuM. ugra cAritra pALI mohano kSaya karI, vItarAga dazAne pAmI kevalajJAna pAmyA. pachI prabhue zAsana sthApyuM. samasta vizvamAM te prasaryuM ane anaMta jIvoe zAsanane prApta karI zAzvata sukhane prApta karyuM. prabhunuM rUpa asaMkhyadevo karatAM zreSTha che. prabhunuM baLa asaMkhyadevo karatAM anaMtagaNu che. prabhunuM aizvarya devendrothI adhika che. karoDo devo prabhunI cAre bAju haMmeza viMTaLAyelA hoya che. IMdrAdi devo prabhunI sevAmAM tatpara hoya che. aSTaprAtihArya, coTIza atizayothI prabhu sadA virAjita prabhunuM bAhya sauMdarya alaukika che. sAthe vItarAgatA, kevalajJAna-kevaladarzana, anaMtazakti vagere atyaMta guNa sauMdarya paNa viziSTa ane lokottara che. prabhuno prabhAva paNa aciMtya che. vaLI prabhuno vizva para upakAra paNa anaMta che. AvA devAdhidevanI sevA-bhakti-upAsanA-ArAdhanA karavI eja manuSya jIvananuM sarvazreSTha kartavya che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amitA arihaMtanI prabhunI gerahAjarImAM tathA prabhu vicaratAM hoya tyAre paNa prabhunI bhakti mATe jinapratimAonA ane te rAkhavA mATe cetyonA nirmANa anAdikALathI karAya che. urdhvaloka, tioloka, agholoka Ama traNa lokamAM thaI kula asaMkhya zAzvata caityo che, A zAzvata caityo traNe kAlamAM hoya che. tathAsvabhAve caitya ane pratimAjInA tevA AkAro zAzvata che. jema sUrya, caMdra, graha, nakSatro, tArA, jaMbUdvIpa, jagatI, merUparvata vagere zAzvata padArtho che tema asaMkhya caityo paNa zAzvata che. hAla paNa pratimAmAM vidhipUrvaka vizuddha saMyamI gItArtha AcAryo dvArA arihaMta tattvanuM AropaNa karAya che ane pachI te pratimAjIne sAkSAt arihaMta samAna mAnI tenI pUjA bhakti karAya che. bhavyajIvonA haiyAmAM prabhu pratye bhaktinA bhAva vadhe, bahumAnanA bhAva vadhe, te dvArA vipula karmanirjarA thAya, puNyAnubaMdhi puNyanI khUba ja vRddhi thAya, samyagdarzana nirmaLa thAya, samyajJAnanI ane samyacAritranI prApti thAya te mATe paramAtmAnA caityo Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 jaya vIyarAya ane pratimAjIonI upAsanA karavAnI che. zAstrakAroe arihaMta samAna jinapratimAnI ArAdhanA mATe aSTaprakArI pUjAnI tathA caityavaMdananI suMdara vidhio batAvI che. | sarva sAvadhanA tyAgI sAdhuone prabhunI aSTaprakArI pUjA karavAnI hotI nathI. teo caityavaMdana, stavana, stotrapATha vagere bhAvapUjA kare che. zrAvakoe potAnI zakti anusAra uttamadravyothI prabhunI pUjA karavI joIe. aSTaprakArI pUjAmAM prabhune sau prathama morapIMchIthI pramArjana karI uttama sugaMdhidAra padArthothI mizrita dUdha-pANIthI prabhunA mastaka para abhiSeka karAya che. pachI mulAyama vastrathI traNa vAra prabhunA aMgane luchIne korA karAya che, pachI barAsacaMdana vagerethI pratimAjInA zarIrane lepana karAya che. vaLI kesarAdithI navAMge pUjA karAya che. puSpa caDhAvAya che. prabhunA aMga para thatI A aMgapUjA kahevAya che. gabhArAnI bahAra prabhunI DAbI bAju ubhA rahI dhUpa uvekhAya che. jamaNI bAju dIpaka karAya che. vaLI prabhunI sanmukha - sAme besI pATalA para cokhAthI svastika naMdAvarta vagere karAya che. svastikanI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAsanAnI riti 11 upara traNa DhagalI karI tenA upara siddhazilAnuM Alekhana karAya che, A akSatapUjA che. AmAM bodhapATha e che ke svastikanI cAra pAMkhaDI cAra gatirU5 che. tenA uparanI traNa DhagalI darzana-jJAna-cAritra che. enA dvArA cAra gatino nAza karIne jIvano upara siddhazilA para vAsa thAya che. akSatapUjA pachI naivedha ane phaLapUjA karAya che. uttama prakAranA naivedha ane phaLa mUkAya che. zrAvakone A aSTaprakArI pUjA haMmeza karavAnuM vidhAna che. A uparAMta darpaNapUjA - AbhUSaNapUjAcAmarapUjA vagere aneka prakAranI pUjAo paNa avAranavAra karAya che. bhAvapUrvaka karAtI prabhunI aSTaprakArI pUjAnuM utkRSTa phaLa AThe prakAranA karmano kSaya che. vaLI kyAreka bhAvanAnA atirekathI tIrthakaravAmagotra, gaNadharanAmakarma vagere puNya karmanA baMdha paNa thAya che. mATe viziSTa pApa karmano kSaya ane aDhaLaka puNyopArjana karanArI aSTaprakArI pUjA svadravyathI gRhasthoe avazya karavI joIe. pUjA e arihaMta paramAtmAnA guNo, prabhAva, aizvarya tathA paramAtmA dvArA thatA vizvaparanA Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 jaya vIyarAya upakAranI anumodanA che ane emAMthI puNyanA anubaMdho utpanna thAya che. kahyuM paNa che - vizva upakAra je jina kare, sAra jinanAma saMyogare, te guNa tAsa anumodIye, puNya anubaMdha zubha yogarA AmAM prabhunA aMga para thatI jalapUjA-caMdanapUjApuSpapUjAne aMga pUjA kahevAya che. sammukha rahI thatI bAkInI dhUpa-dIpa-akSata-naivedha-phaLapUjAne agrapUjA kahevAya che. A baMnne prakAre pUjA karyA pachI prabhujInuM caityavaMdana karAya che. ene bhAvapUjA kahevAya che. 1 aMgapUjAthI viono nAza thAya che. 2 agrapUjAthI abhyadayanI prApti thAya che. 3 bhAvapUjAthI mokSanI prApti thAya che. A be pUjA karyA pachI bhAvapUjAno prAraMbha karAya che. saMghanI pratyeka vyakti aMgapUjA-agrapUjA-bhAvapUjA kare to saMghanA dedAra pharI jAya, mahAna abhyadaya thAya. pUjA vidhimAM traNa nisIhI batAvI che. maMdiramAM praveza karatAM prathama nisIhI bolAya che. AnA dvArA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 paricaya... caityavaMdanano saMsAranA kAryono niSedha karAya che. pUjA mATe gabhArAmAM praveza karatAM bIjI vAra nisahI bolAya che. AnA dvArA have caityonA kAryanI vicAraNAno paNa niSedha karAya che. paramAtmAnI bhaktinuM mahattvanuM aMga-caityavaMdana. A pUrve nisIhI bolAya che. AnA dvArA have dravyapUjAnI vicAraNAno paNa niSedha karAya che. bhAvapUjAno have prAraMbha karAya che. A caityavaMdananA paNa jaghanya, madhyama, utkRSTa ema traNa bhedo che. vaLI pratyekanA avAMtara traNa-traNa bhedo che. ema kula nava bheda che. AnuM caityavaMdanabhASyamAM vizeSa varNana Ave che. - sAdhu-sAdhvIe haMmeza ubhayataMka utkRSTa devavaMdana karavAnA che. zrAvakoe trikALa pUjA karI traNe vakhata utkRSTa devavaMdana karavAnA che. gaNadhara bhagavaMtoe rayelA sUtro dvArA caityavaMdana karAya che. prabhu samakSa karAtI A caityavaMdananI kriyA adbhuta yogasAdhanA che. gaNadhara bhagavaMto dvArA racita devavaMdananA sUtro atyaMta rahasyothI bharelA che, suMdara bhAvavRddhinA janaka che. AkhI devavaMdananI prakriyA khUba ja vaijJAnika che. AnA dvArA aneka vidgo Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 jaya vIyarAyA nAza pAme che. aneka doSo paNa nAza pAme che. vaLI vinaya, viveka Adi aneka guNo pragaTa thAya che. vipula karmanirjarA thAya che. viziSTa koTinA puNyanupArjana thAya che. samyagdarzana nirmaLa thAya che. jJAna ane cAritranI prApti thAya che. zIgha mokSanA anaMtasukhanA bhoktA thavAya che. have mahattvanI vAta. A caityavaMdanamAM paramAtmAnI stavanAdi karyA pachI chelle 'jayavIyarAya' nAmanA sUtramAM prabhune prArthanA karAya che. prabhu samakSa AzaMsA (potAnI IcchA) vyakta karAya che. AmAM kula tera vastunI prArthanA karAya che. A khUba ja mahattvanI prArthanA che. tethI samasta racaityavaMdana atyaMta praNidhAnapUrvaka karavAnuM hovA chatAM A sUtra viziSTa praNidhAnapUrvaka karavAnuM zAstrakAra bhagavaMto jaNAve che, ATaluM ja nahIM A sUtranA uccAraNa prasaMge praNidhAnamudrA karavAnuM vidhAna kare che. paramAtmA vItarAga 1. vatthusabhAvo eso aciMtaciMtAmaNi mahAbhAge / thoUNa titthayare, pAvijjai vaMchio atyo / / TIkA . yadyapyete vItarAgAditvAnna prasIdanti tathApi tAnacintyamAhAtmyopetAn cintAmaNyAdiniva mnHshuddhyaaraadhynnbhiissttphlmvaapnoti|| Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paricaya.. caityavaMdanano 15 hovAM chatAM zAstrakAro kahe che prabhuno evo aciMtya prabhAva che ke prabhunI pAse karelI prArthanAo avazya saphaLa thAya che, kAraNa e che ke paramAtmA pAse atyaMta zraddhApUrvaka ane bhaktipUrvaka prArthanA karavAthI je zubha bhAvo utpanna thAya che tenAthI tevA prakAranA karmano kSayopazama prApta thAya che, jenA dvArA jIvone ISTaphaLanI siddhi thAya che arthAt prArthanA saphaLa thAya che. prArthanIya vastunI prApti thAya che. mATe A sUtra khUba mahattvanuM che. tethI praNidhAna khUba suMdara thAya teTalA mATe A sUtramAM karAyela tera prArthanAnuM vizada vivecana karIe chIe. ATalI bhUmikA karyA pachI have ApaNe sUtranA zabdo sAthe ja temAM karela prArthanAone viziSTa rIte vicArIe. vaLI te pUrve mULa sUtra tathA saMkSepa artha paNa jANI laIe. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya mULasUtra jaya vIyarAya! jagagurU! hou marma tuhaprabhAvao, bhayad bhavanibeo magANasArIA IThaphalasiddhi III logaviruddhacyAo gujaNapUba paraFkaraNa ca, suhagurujogo taqyaNasevaNA AbhavamakheDA ||rA vArijjaI jaIvi viyANabaMdhaNuM vIyarAya ! tuha samae, tahavi mama dukla sevA bhave bhave tuha calaNANuM ||3|| duzmao-kamakhao samAhimaraNaM ca bohilAbho a, saMpajjau maha e, tuha nAha! paNAmakaraNeNaM III sarvamaMgalamAMgalya, sarvakalyANakAraNe, praghAna sarvadharmANAM jaina jayati zAsana /pA. saMkSepArtha he vItarAga, Apa jaya pAmo ! he jagadguru, Apa jaya pAmo ! he bhagavaMta tamArA prabhAvathI mane (prApta) thAva 1) bhavanirveda (saMsArapara vairAgya) 2) mArgAnusArapaNuM-tattvAnurAripaNuM, kadAgrahano tyAga. 3) ISTaphala siddhi-prabhu bhaktimAM anukULatA rahe tevI AlokanA sAMsArika padArthonI prApti. (1) 4) lokaviruddhatyAga - niMdA, guNIyala puruSonI Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 mULa sUtra vizeSa karIne niMdA, dezAdi AcAronuM ullaMghana vagere lokaviruddha pravRttino tyAga. 5) gurujanapUjA - mAtA-pitAdi vaDilonI sevA. 6) parArthakaraNa - parArtha karavuM. bIjAnA kAryo nirAzaMsapaNe karavA. 7) zubhaguruno yoga - uttama zreSTha paMcAyAra pAlaka uttama saMyamI guruno yoga. tadvayanasevA - uttama guruonA vacananuM yathArtha pAlana. A badhu saMsAranA aMta sudhI akhaMDarUpe prApta thAva. (2) 9) he prabhu ! tamArA zAsanamAM nidAna karavAnuM (prabhu bhaktinA badalAmAM mAMgaNI karavAnuM) niSedha che, to paNa tamArA caraNanI sevA ane dareka bhavamAM prApta thAva. (3) (10-13) duHkhano kSaya, karmano kSaya, samAdhimaraNa ane bodhilAbha (parabhavamAM zAsananI prApti) Apane praNAma karavAthI he nAtha ! mane AnI avazya prApti thAva. (4) sarva maMgalomAM mAMgalya, sarva kalyANomAM kAraNa, Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 jaya vIyarAya sarva dharmomAM pradhAna (mukhya) jaina zAsana jaya pAmo. (5) lalitavistarAmAM be ja gAthAonuM varNana che. temAM prathama ATha prArthanA-AzaMsA rajU karI che. teno kALa ane phaLa batAvatA jaNAvyuM che - "AbhavamakhaNDA-Ajanma AsaMsAraM vA sampUrNA bhavatu mameti-etAvatkalyANAvAptau drAgeva niyamAdapavarga: / " A AThe vastunI prabhu mane saMpUrNapaNe akhaMDa saMsAranA cheDA sudhI prApti thAva. arthAt mokSamAM jAuM tyAM sudhI satata dareka bhavamAM ATha vastunI mane prApti thAva evI paramAtmAne prArthanA karAya che. AgaLa have kalyANa svarUpa A ATha vastu jo prApta thAya to TrAva niyamAvapava | zIgha niyamA mokSanI prApti thAya. A AThe vastune kalyANasvarUpa batAvI. A ATha vastunI prAptithI zIgha mokSa batAvyo. ane A AThe vastunI prApti paramAtmAnA aciMtya prabhAvathI-prArthanAnA baLe avazya thAya che ema batAvyuM. A badhAnuM TuMku rahasya e AvyuM ke vidhipUrvaka devavaMdana karatA (zrAvakone dravyapUjApUrvaka) aMte Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULa sUtra 19 prArthanAsUtramAM praNidhAnapUrvaka ATha vastunI prArthanA karAya, to paramAtmAnA aciMtya prabhAvathI A ATha vastunI prApti avazya thAya. tenAthI zIgha muktinI paNa prApti thAya, eTale caityavaMdananI sAdhanA ApaNane zIdhra mukti apAve che. prArthanA sUtramAM je ATha ke tera vastunI prArthanA karAya che, temAM praNidhAna jeTaluM tIvra hoya teTalI zIgha ane suMdara vastuonI prApti thAya ane A jeTalI zIdhra ane tIvra maLe, teTalo mokSa zIgha thAya. A ATha tera vastunuM praNidhAna tIvra thAya e mATe ja "jayavIyarAyasUtramAM batAvela A tera prArthanIya vastuonuM ame viziSTa vivecana deva-gurunI kRpAthI, mArA kSayopazama mujaba lakhavAno prayatna karyo Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 jayavIyarAya jagagurU he vIyarAga deva ! tame jaya pAmo. jaya vIyarAya vItarAga eTale jemane rAga-dveSano saMpUrNa abhAva che, jemane kaMI paNa priya nathI, kaMI paNa apriya nathI. rAga-dveSanA sukhothI TevAyelA ApaNane vItarAgatAnA sukhanI khabara na paDe. vItarAgapaNAnuM sukha anubhavagamya che. anaMta sukhano sAgara emAM che. A vItarAga jIvo be prakAranA che mohanIyakarmanA saMpUrNa upazamathI upazamavItarAga. mohanIyakarmanA saMpUrNa kSayathI kSAyikavItarAga. upazama vItarAgone 11 mu guNasthAnaka hoya che. upazama vItarAgatA mAtra aMtarmuhUrta TakanArI hoya che. tyAra pachI rAga-dveSa avazya uchALo mAre che, ane jIva nIce utare che. keTalAka chadbe-sAtame guNaThANe jaI sthira thAya che, jyAre koI jIvo yAvat mithyAtvAvasthA sudhI pahoMcI jAya che ane tyAra pachI koI kamanasIba jIva nigoda sudhI pahoMcI tyAM anaMtakALa pasAra kare che. kSAyika vItarAgane nIce Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mulAkAta.. vItarAgatAnI 21 utaravAnuM nathI hotu. kSAyika vItarAga paNa be prakAranA hoya che - chadmastha kSAyika vItarAga. kevaLI kSAyika vItarAga. mohanIyakarmano saMpUrNa kSaya thaI gayo, paNa hajI jJAnAvaraNIyAdi traNa karmano kSaya bAkI che te chaprastha kSAyika vItarAga kahevAya che. emane 12 mu guNasthAnaka hoya che. kevalI vItarAga traNa prakAranA che. cAre ghAtakarmanA kSayavALA vicaratA kevaLajJAnI te sayogIkevaLI vItarAga. te teramA guNasthAnake hoya che. yoganirodha dvArA saMpUrNa ayogI avasthAmAM rahela ayogI kevalI vItarAga. A caudamA guNasthAnake hoya che. uparAMta sarvakarma-rahita mokSamAM rahelA jIvo siddha kSAyika vItarAga hoya che. Ama vItarAganA pAMca prakAra thAya. 1. upazAMta chadmastha vItarAga 11 mA gaNasthAnake hoya che. 2. kSAyika chaprastha vItarAga 12 mA guNasthAnake hoya che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya 3. sayogIkevalI vItarAga 13 mA guNasthAnake hoya che. 4. ayogIkevalI vItarAga 14 mA guNasthAnake hoya che. 5. siddhakevalI vItarAga eTale mokSamAM rahela jIvo. sayogIkevalI vItarAga paNa be prakAranA hoya che. 1) tIrthakara vItarAga. 2) sAmAnya kevalI vItarAga. ahIMyA A prArthanA tIrthaMkara paramAtmAne karavAnI che. tethI tIrthaMkara paramAtmAne levA mATe bIju pada mukyu 'jagagurU' "he jagaluru tame jaya pAmo" prabhu jagatanA guru che. traNa jagatamAM ajJAnano aMdhakAra dUra karavA dvArA jagaguru banyA che. A sUtramAM prabhu AgaLa kula tera vastunI prArthanA karAya che. prArthanA karatA pUrve jenI AgaLa prArthanA karIe tenI stuti karavI joIe. tethI ja pahelA be pado dvArA paramAtmAnI stuti karI che ke, he vItarAga deva ! Apa jaya pAmo. he jagaguru ! Apa jaya pAmo. vaLI sAmAnyathI rAjA vagere (hAlamAM pradhAno vagere sattAdhIza)ne prArthanA karatA pUrve bheTaNa mukAya Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 bhaktinuM bheTayuM che. temanI stavanA karAya che. potAnI laghutA pragaTa karAya che. ahiM paNa paramAtmAnI pAse 'jaya vIyarAya' sUtramAM prArthanA karatA pUrve gRhastho uttama dravyothI paramAtmAnI pUjA kare che - A bheTaNAnA sthAne che. konI AgaLa tathA kayA kAma mATe ? bhaTaNuM dharavAnuM che, A be vAta lakSyamAM rAkhIne bheTaNAno prakAra nakkI thAya che. ahiM jagatanA sarvazreSTha devAdhidevane bheTazuM dharavAnuM che. vaLI sarvazreSTha evuM mokSapada meLavavA mATe karavAnuM che mATe bhagavAna AgaLa moTu-kiMmatI bheTayuM dharavAnuM hoya. arthAt atyaMta suMdara ane uccakoTinA dravyothI paramAtmAnI aSTaprakArI dravyapUjA karAya. bheTazuM dharyA pachI rAjAdi AgaLa temanI stuti karAya che tema caityavaMdananA namuskurNa-logasa, vagere sUtro dvArA paramAtmAnI stuti karAya che ane stavana vageremAM paramAtmAnI stavanA sAthe ApaNI laghutA pragaTa karAya che. ane aMte jayavIyarAya sUtra dvArA paramAtmAne prArthanA karAya che. arthAt paramAtmAnI pAse aneka uttama ArAdhanAmAM sahAyaka vastunI prArthanA-AzaMsA Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 jaya vIyarAya (IcchA) karAya che. AzaMsA ane praNidhAna eka ja arthamAM che, tethI A sUtrane 'praNidhAna sUtra paNa kahevAya che. jaya vIyarAya jagagurU pada dvArA paramAtmAne AmaMtraNa karyuM ne te dvArA paramAtmAnuM bhAva vaikaTya prApta thAya che arthAt bhagavAna dravyathI to atyaMta dUra che paNa A AmaMtraNa sUtra dvArA prabhu ApaNane bhAvathI nikaTa thAya che. jaya pAmo eTale sarvotkRSTapaNe varto.... paramAtmA to jagatamAM sarvotkRSTapaNAne pAmyA ja che eTale ahiM "jaya pAmo" kahevA dvArA prabhu mArA hRdayamAM Apa sarvotkRSTa bhAvane pAmo evo artha levAno che. arthAt "mArA hRdayamAM ApanA pratye sarvotkRSTa bahumAnano bhAva ubho thAva' e A kahevAnuM rahasya che... A praNidhAna sUtra che, eTale A sUtra bolatI vakhate muktAzakti mudrA karavAnI che. muktAzakti mudrA eTale baMnne hAtha motinA chIpanI jema samAna joDelA hoya, arthAt banne hAthanA pAMce AMgaLIonA TeravA paraspara aDelA ane vaccethI thoDA polA rAkhI lalATe (kapALe) aDelA rAkhavAnA. (matAMtare nahIM aDelA rAkhavAnA.) mudrA paNa khUba mahattvanI vastu che. mudrAthI paNa bhAvanI vRddhi thAya che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaktinuM bheTaNu 25 A sUtrane praNidhAna sUtra kahevA pAchaLano Azaya e ke, caityavaMdananA pratyeka sUtramAM praNidhAna jarUrI hovA chatAM paNa AmAM vizeSarUpe jarUrI che, kemake A sUtramAM paramAtmA pAse ApaNe tera prArthanA karavAnI che. khUba gadgad dile ane ekAgra citte ApaNe A vastuonI AzaMsA karavAnI che. A baghI vastuo ApaNane muktinI nikaTa laI janArI che. A badhI vastuonI prApti paramAtmAnA prabhAve thavAnI che. cAlo, sUtramAM AgaLa vadhIe... hou mamaM tuha prabhAvao bhayavaM... he bhagavaMta ! mane tamArA prabhAvathI prApta thAo. ahIM keTalAka prazna kare che ke bhagavAna vItarAga che to teo pAsethI kevI rIte vastu maLe ? Anu samAdhAna e che ke prabhu vItarAga hovAthI koInA para prasanna thatA nathI tathA koInA para roSAyamAna thatA nathI, paraMtu paramAtmAno aciMtya prabhAva ja evo che ke temanI bhakti karanArane lAbha thAya che. AzAtanA karanArane nukazAna thAya che. A bAbatamAM ciMtAmaNiratna, kalpavRkSa vagerenA dRSTAMto apAya che. 1. vatthusabhAvo eso aciMtacintAmaNi mahAbhAge / thouNa titthayare pAvijjai vaMchio attho / / Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra6 jaya vIyarAya ciMtAmaNiratna koInA para ruSTa ke tuSTa nathI thatuM paraMtu tenI vidhipUrvaka upAsanA karanArane Icchita vastunI prApti tenA prabhAvathI ja thAya che. ahIM paNa paramAtmAnA prabhAvathI ja prathama ATha vastunI prAptinI AzaMsA karAya che. ATha vastunuM sUtra nIce mujaba che. 1. bhavanibaeNo, 2. mammANasAriA, 3. IThaphalasiddhi, 4. logaviruddhaccAo, 5. gurujaNa pUA, 6. paraFkaraNa, 7. ca suhagurUjago, 8. taqyaNasevaNA AbhavamakheDA artha - 1. bhavanirveda, 2. mArgAnusArapaNu, 3. ISTaphalasiddhi, 4. lokavirUddhano tyAga, 5. gurujano (mAtApitAdi laukika vaDilo)nI pUjA, 6. parArthakaraNa. 7. zubha gurUno yoga, 8. temanA vacananu akhaMDa pAlana, saMsAranA aMta sudhI (mokSanI prApti sudhI). ahiM chelle je 'AbhavamakhaMDA kahyuM teno artha e che ke A AThe vastu mane bhavanA cheDA sudhI arthAt mokSanI prApti thAya tyAM sudhI maLo arthAt dareka bhavamAM maLatI raho. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prathama ATha prArthanA 27 pUjyapAda zrI haribhadrasUri mahArAjAe lalitavistarA graMthamAM A ATha vastuone be vibhAgamAM vaheMcI che. prathama cha vastuone laukika sauMdarya tarIke gaNI che. zubhaguruno yoga ane temanA vacananuM akhaMDa pAlana A chellI be vastuone lokottara sauMdarya tarIke jaNAvI che. laukika sauMdarya prApta karavAthI lokotara dharmanA adhikArI thavAya che. laukika sauMdaryanI prApti vinA ja thayela zubhaguruno yoga, tAvamAM rahela vyaktine pauSTika khorAkanI jema doSa karanAra jaNAvyuM che. Ano artha evo thayo ke bhavanirveda-mArgAnusArIpaNA vagere vinA zubhaguruno yoga saphaLa thato nathI. tevI ja rIte bhavanirveda-mArgAnusArIpaNA vagerethI zubhaguruno yoga thAya che, temanA vacananuM akhaMDa pAlana thaI zake che ane AtmAno vistAra thAya che. paramAtmAno prabhAva aciMtya che, tethI zuddha buddhipUrvaka karela prArthanA avazya saphaLa thAya che. paMcasUtramAM kahyuM che ke - "viMtasaranuttA di te mAvaMto viyarAyA" paramAtmAno prabhAva ApaNe vicArI zakIe tema paNa nathI. AvA paramAtmA pAse ahiM ApaNe AzaMsA eTale IcchA pragaTa karIe chIe ke prabhu ! ApanA prabhAvathI amane ukta ATha vastuonI prApti thAo. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 jaya vIyarAya ahIM zAstrakAra bhagavaMte ApaNane atyaMta saMvegathI bhAvita manavALA thaIne A AzaMsA karavAnuM kahyuM che. arthAt atyaMta saMvega sAthe, praNidhAnapUrvaka, ekAgracitte, gadgad kaMThe A badhI vastu zIdhra prApta thAya tevA bhAvathI akhkhalitapaNe sUtra bolavAnuM che, praNidhAna-AzaMsA ane saMvega vagere jeTalu tIvra hoya teTalI jaldI ane utkRSTa koTinI vastuonI prApti thAya. cAlo, have eka eka prArthanAne vistArathI vicArIe. ApaNe paramAtmAne vizeSa prArthanA karIe. pratyeka AzaMsAmAM 'hou mamaM tuha pabhAvo jANI levuM. (1) bhavanirveda "hou mamaM tuha pabhAvao bhayajaM bhavanibeo"' he bhagavaMta ! mane tamArA prabhAvathI bhavanirvedanI prApti thAo. bhava eTale saMsAra, nirveda eTale kaMTALo. prabhu ! mane tamArA prabhAvathI saMsAra para kaMTALo thAo. abhAva thAo. vairAgyabhAva vistRta thAva. ahiM ApaNe thoDu saMsAranuM svarUpa vicArIe saMsAra be prakArano che - Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 bhavanirveda vairAgyanI Arajhu 1. dravyasaMsAra 2. bhAvasaMsAra viSaya ane kaSAya arthAt pAMca IndriyonA ISTa viSayo (zabda, rUpa, rasa, gaMdha, sparza) para rAga ane aniSTa padArtho parano dveSa ane krodha-mAnamAyA-lobha A cAra kaSAyone bhAva-saMsAra kahela che. yogazAstramAM kalikAlasarvajJa hemacaMdrasUri mahArAjAe jaNAvyuM che - ayamAtmaiva saMsAraH, kaSAyendriyanirjitaH / tameva tadvijetAraM, mokSamAhurmanISiNaH / / kaSAya ane IndriyothI jItAyelo AtmA eja saMsAra, kaSAyo ane Indriyone jItanAro AtmA e ja mokSa. A bhAvasaMsAranuM svarUpa kahyuM. dravyasaMsAra eTale uparokta bhAva saMsAranA kAraNabhUta te te padArtho. Ama zarIra, kuTuMba, ghana, vastra, bhAjano, suvarNa, rajata, ratno, jamIna, makAno vagere aneka padArtho jenI saMsArIjano tIvra IcchA kare che, jenI mATe aneka prakAranA pApo kare che, divasa-rAta joyA vinA prabaLa puruSArtha kare che, jenA vinA taraphaDe che, jenI prAptimAM AnaMda mAne che, Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 jaya vIyarAya jenA viyogamAM zoka kare che. A badhu (badhI vastuo) dravyasaMsAra che. bIju paNa eka dravyasaMsAranuM svarUpa che - 'cAra gatimAM jIvanI rakhaDapaTTI. anAdikALathI Aja sudhI ApaNe cAre gatimAM khuba bhaTakyA chIe. anaMtA janma-maraNa karyA che. A badhu dravyasaMsAra che. nigodamAM anaMto kALa bhayaMkara duHkhomAM pasAra karyo, tyAM ochAmAM ochu AyuSya to mAtra 1 sekaMDanA 22 mA bhAgathI paNa kaMIka nyUna che. vadhumAM vadhu AyuSya paNa be ghaDI jeTalu nathI, vaLI tyAM eka zarIramAM anaMtA jIvoe bhegA rahevAnuM che. A eka zarIra paNa eTalu badhu sUkSma che ke sUkSma nigodanuM zarIra to dekhI zakAtu ja nathI, jyAre bAdara nigodanA asaMkhya zarIra bhegA thAya tyAre kaMIka carmacakSuthI joI zakAya che. ahIM anaMtA jIvo eka sAthe janme che, zvAsozvAsa paNa sAthe le che, khorAka paNa sAthe le che. AhArasaMjJA to nigodanA pratyeka jIvane che eTale AhAranI IcchA to pratyekane thAya che. paNa, AhAra levA mATe svataMtra zarIra nathI. badhAe bhego levAno Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanirveda....... vairAgyanI Arajhu ne zarIrarUpe pariNamAvavAno. bAdara nigoda eTale ApaNe joIe chIe te lIla, phUga, kaMdamULa (baTATAkAMdA vagere bhUmikaMda) vagere. AmAM soyanA agrabhAga para rahe teTalAmAM asaMkhya zarIra hoya ane pratyeka zarIramAM anaMtA jIvo hoya. eka eka nigodamAMthI asaMkhyAta bhAga rUpa anaMtA jIvonuM prati samaya maraNa thAya che, vaLI navA anaMtA jIvo pratisamaya utpanna thatA hoya che. eTale eka nigoda hamaNA ApaNe joIe temAM je jIvo hoya te badhA ja muhUrta pachI badalAI gayA hoya. A nigodanA bhava atyaMta du:khamaya hoya che. 31 pRthvIkAya-apkAya-teukAya-vAyukAya-ane vanaspatikAya A badho dravyasaMsAra che. A pratyekamAM ApaNe anaMtA janma-maraNa karyA che. ApaNe chedAyA-bhedAyAukaLyA-kapAyA-kacaDAyA vagere kAramI pIDAo bhogavI ane pAchA tyAM ja janma-maraNa karatA rahyA. asaMkhyAta ke anaMtakALa pasAra thayA pachI kaMika karmanA bhAra ochA thaye chate trasapaNuM maLe che. pRthvIkAya vagere ekendriya jIvo sthAvara kahevAya che, je sthira che. jyAre hAlatA-cAlatA jIvo, beIndriya, teIndriya, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 jaya vIyarAya caurindriya ane paMcendriya jIvo trasa che. kasapaNuM ghaNAM puNyanA udayathI maLe che. kasapaNAmAM beIndriyamAM zaMkha, koDA, aLasIyA, karamIyA vageremAM, teIndriyamAM kIDI, maMkoDA, jhU, lIkha, IyaLa vageremAM, caurindriyamAM vIMchI, tIDa, bhamarA, macchara vageremAM, ApaNe hajAro, lAkho, karoDo bhavo karyA. paMcendriya jIvomAM asaMjJI mana vagaranA saMmachima jIvo, mAchalA, deDakA, sApa, ajagara vagere bhavomAM ghaNI hiMsAo karI kAramAM duHkho ApaNe vekyA. saMjJI paMcendriyamAM paNa naraka, tiryaMca, manuSya ne devagatimAM bhaTakyA. paMcendriyatiryaMcamAM paNa jaLacara-pANInA jIvo mAchalAmagara vageremAM, kheyara evA paMkhIomAM, sthaLacaramAM gAya-baLada-bakarA-gheTA, siMha, vAgha, rIMcha, cittA, bhUMDa, bheMsa, pADAdi aneka prakAranA catuSpado, sApa, ajagara vagere uraparisarpa ane khisakolI, uMdara vagere bhujaparisarpanA lAkho karoDo bhava ApaNe karyA. ApaNe eTale karmasattAnA mAMkaDA. madArI jema mAMkaDAne nacAve tema, karmasatA ApaNane nacAve tema nAcavAnuM. bhUkha, tarasa, ThaMDI, garamI, thAka, bhAravahana, aMkaNa, dahana tathA chelle jIvatA katalakhAnAmAM kapAvavAnA, jIvatA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 bhavanirveda.. vairAgyanI Ajhu taLAvAnA, agnimAM baLavAnA, pANImAM taNAvAnA vagere varNana na thaI zake tevA kAramAM duHkho ApaNe sahana karyA. koNa bacAve ApaNane ? A to tiryaMca jAtinI vAta thaI paNa naraka jAtinA to duHkha kevI rIte varNavI zakAya ? jyAM kSaNamAtra rati ke AnaMda nathI. ghora aMdhakAramaya, aneka prakAranI bhayaMkara mAthu phATI jAya tevI durgadho, atyaMta kharAba rasavALA AhAranA pagalo, jovA na game tevA kadarUpA zarIra, asahya garamI-ThaMDI, satata rogothI bharelA zarIra vagere... nArakInA jIvonI paristhiti akathanIya che. are ! utpanna thavA mATe paNa niSphaTamAMthI zarIranA TukaDA karIne ene bahAra kaDhAya che. ATalu ochu hoya tema paraspara eka bIjA para zonA ghA ane vadhArAmAM narakamAM krIDA mATe AvelA paMdara prakAranA paramAdhAmIkRta je pIDA che te to sAMbhaLatA ja romAMca khaDA thaI jAya che. paramAdhAmI devo nArakanA jIvone jIvatA bhaThAmAM nAMkhe che, zarIranA mAMsa kApI tene ja khavaDAve che. ukaLatA telamAM zarIranA TukaDA kApI taLe che, AMtaraDA bahAra kADhI kApe che, dAvAnaLamAM jIvatA pheMke che, Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya vaitaraNI nadInA lokhaMDa pIgaLAvela hoya tevA ukaLatA pANImAM DubADe che. kinAre saLagatI bhaThThI jevI retImAM jIvane zeke che. kyAreka thAkIne jhADa nIce beselA jIva para vaMToLIyo vikurvI talavAra jevI dhAravALA vRkSanA DALI-pAMdaDAo pADe che, jethI hAthapaga vagere kapAI jAya che. te jIva bhAgIne guphAomAM doDe che, to guphAnI divAlo sAthe athaDAIne mAthuM phUTe che. narakanA duHkhonuM saMpUrNa varNana jJAnIo paNa karI zake tema nathI. 34 manuSya-tiryaMcagatimAM to ghaNI tIvra pIDA pachI mRtyu vagerethI pIDAno aMta AvI jAya paNa narakamAM to nikAcita AyuSya hovAnA kAraNe jIvanano aMta paNa Avato nathI. satata maravAnI IcchAvALA nArakIne mRtyu paNa maLatu nathI, AyuSya paNa moTA hoya che. sauthI jaghanya AyuSya 10 hajAra varSanuM che. utkRSTa AyuSya 7 mI narakamAM 33 sAgaropama che. bAkI banne vacce madhyama AyuSya hoya che. 1 palyopamanA asaMkhya varSo hoya che ane AvA 10 kroDa x 1 kroDa eTalA palyopamano 1 sAgaropama thAya che. AvA dIrghakALa sudhI narakamAM ghora du:kho sahana karyA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 bhavanirveda. vairAgyanI Ajhu pachI paNa jIvano Aro nathI Avato. ghaNAM jIvo pAchA krUra tiryaMcano (siMha, vAgha, sarpa, mAchalAonA) bhava karI pharI narakamAM jAya che ane kAramAM duHkho sahe che. saMsAramAM rakhaDatA jIvonA duHkhono aMta Avato nathI. manuSyagatimAM paNa sau prathama garbhAvasthAnuM duHkha jAlima hoya che. uMdhA mAthe garbhamAM laTakavAnuM, vaLI kyAreka garbhAvasthAmAM ja ogaLI javAnuM arthAt maravAnuM, janmanu duHkha paNa bhAre, janma pachI paNa roga, zoka, daridra, durbhAgya, ciMtAo, ISTaviyoga, aniSTa saMyoga vagere ciMtAo udhaInI mAphaka jIvane satata korI khAya che. vaLI jarAvasthA ane mRtyunI paNa kAramI pIDAo jIva bhogave che. bhautika rIte sukhI devatAo paNa mAnasika rIte bhAre duHkhI hoya che. keTalAka Abhiyogika devone bIjA mAlika devonuM nokarapaNuM, dAsapaNuM, sevakapaNuM karavuM paDe che. riddhivaMta devo paNa bIjAnI potAnAthI caDiyAtI riddhi joine IrSyAthI AgamAM zekAya che. IMdra-devo vagerene IMdrANI-devIono viyoga kAramo duHkhadAyI bane che. khuda lalitAMga deva (AdinAtha Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 jaya vIyarAya prabhuno jIva) svayaMprabhA devInA viyogamAM kevA jhuratA hatA ? IMdrAdi riddhivALA devonA AyuSya sAgaropamonA hoya che, devI vagerenA AyuSya palyopamanA hoya che. eTale eka IMdranA bhavamAM karoDo nahIM abajovAra prANapriya IMdrANInA viyoganA duHkho sahevA paDe che. e vakhatano temano kalpAMta brahmAMDa phoDI nAMkhe tevo hoya che. vaLI asaMkhyAtakALa sudhI divya bhogone bhogavyA pachI jyAre AyuSyanA cha mahinA bAkI rahe che tyArathI te devonI mALA karamAya che, vagere lakSaNothI aMtakALa najIka jANIne bhaviSyamAM manuSyatiryaMcanA gaMdA ane jaguNita bhogono khyAla AvatA devonA duHkhono pAra nathI hoto..Ama devaloka paNa duHkhamaya che. A to saMsAranuM alpavarNana karela che. cAre gatirUpa saMsAra ati avarNanIya duHkhothI bharelo che. emAM kyAreka bhautika sukhono anubhava thAya che. te paNa duHkhanA dariyA vacce ekAda biMdu jevo hoya che ane te paNa kSaNabhara arthAt atyaMta alpakALa mATe hoya che. AvA duHkhamaya saMsArane jANyA chatAM paNa hajI tenA para nirveda thato nathI, tethI have ApaNe bhagavAna AgaLa bhAvanA vyakta karIe- he prabhu ! Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanirveda....... vairAgyanI Arajhu ApanA aciMtya prabhAvathI A duHkhamaya saMsAra para mane nirveda thAo... nirveda thAo eTale kaMTALo, aruci thAo... saMsAranA sukho para tIvra vairAgyabhAvanI prApti thAva. 39 he nAtha ! huM saMsArano rAgI chuM. duHkhamaya saMsAra hovA chatAM mane tenA para abhAva thato nathI. kSaNika sukhamAM lepAIne huM kAramA pApo karI durgatirUpa kuvAmAM paTakAI bhAre duHkho bhogavI rahyo chuM. prabhu ! saMsAranA kSaNika sukhomAM mukhya vastu che dhana, saMpatti, suvarNa, rajata, ratno, jamIna, makAno, vastro, pAtro vagere aneka padArtho. he nAtha ! mane A dhana vagere para tIvra rAga che. tenA kAraNe huM hiMsAdi pApo karatA acakAto nathI. sagA bhAI joDe, mAta-pitA joDe, patnI joDe paNa dhanAdinI lAlasAe huM klezo karUM chuM. anekano vizvAsaghAta karU chuM. mitrAdino paNa droha karU chuM. corI-anItino paNa Azaro lau chuM. hiMsAdi pApothI paNa Darato nathI. eTaluM ja nahiM, dhananI mUrchAnA kAraNe deva-gurUnI paNa yathArtha bhakti karI zakato nathI. kyAreka AzAtanAo paNa karuM chuM. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya svAmI ! ApanA aciMtya prabhAvathI mArI dhana paranI tRSNA ane Asakti dUra thAo. enA paranI AsthA TaLI jAo. A dhana vagere para vairAgya upaje, tiraskAra chUTe, nirveda thAya, kaMTALo upaje evuM thAya, tenI nirguNatAnuM mane bhAna thAya. prabhu ! saMsAranI bIjI vastu che strI. strI eTale rAmA. 38 prabhu ! anAdikAlina maithuna saMjJAnA saMskAro mane khUba pIDe che. atyaMta azucimaya ane azuciothI bharela evA paNa strIzarIra pratye mane khUba AkarSaNa thAya che. mAro AtmA tenA pratye DhaLI jAya che. lAkho doSothI AtmA kharaDAI jAya che. saMsAramAM sadAcAranI maryAdAo paNa oLaMgAI jAya che. gamyAgamyano viveka tUTI jAya che, na ciMtavavAnuM ciMtavana thaI jAya che, na bolavAnuM bolAI jAya che, na AcaravAnuM AcarAya che. trIjA bhave mokSa pAmavAnI yogyatAvALA, aNasaNamAM rahela, mahAsaMyamI AtmA paNa vaMdana karavA Avela cakravartInA strIratnanI vALanI laTanA sparzamAtrathI ke Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanirveda vairAgyanI Arajhu 39 tenA rUpa mAtranuM darzanathI niyANuM karI brahmadata cakravartI banIne sAtamI narake gayA. are ! A strIonI parAdhInatAnA kAraNe aneka AtmAonA Alokaparaloka bagaDyA che. A badhu jANavA chatAM prabhu ! mane A strIo pratye nirvedano bhAva jAgato nathI. | he anAthonA nAtha ! amAro hAtha pakaDo. Apano aciMtya prabhAva che. pApI jIvo ApanA prabhAvathI pavitra thAya che, atyaMta kAmI jIvo mahAbrahmacArI thAya che; doSita AtmAo paNa guNavAna bane che. huM paNa IcchuM chuM ke ApanA aciMtya prabhAvathI mArI pApavAsanAo nAza pAme, strIo pratyenuM AkarSaNa dUra thAya. rastAmAM cAlatA bAjumAM rahela ukaraDAthI mANasa jema dUra cAle che tema mAruM mana paNa A 'strI' tattvathI dUra thaI jAya. mAro AtmA pavitra thaI jAya. kAmasaMjJAnuM bIja mArA AtmAmAMthI saMpUrNapaNe baLIne khAkha thaI jAo. saMsAramAM trIjI mahattvanI vastu che - yaza-kIrti, mAna, satkAra, sanmAna. ' he devAdhideva ! huM sadAya yaza-kIrti-mAnano bhUkhyo chuM. mane khUba ja mAnanI abhilASA thAya che. thoDo Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 jaya vIyarAya dharma karI moTI jAherAta karavAmAM huM hoziMyAra chuM. cAre bAju mArI nAmanA thAya, te mATe huM prayatnazIla chuM. mArA karatA bIjAnA nAma uMce jAya tyAre mArUM mana matsarathI bharAI jAya che. mAna ane kIrtinA abhilASI evI mArI zI dazA thaze ? jAti, dhana, kula, baLa, rUpa, aizvarya vagerenA madathI huM chakI gayo chuM. zAstrakAro kahe che je vastunu je abhimAna kare che tene tenI hInatA prApta thAya che, eTale jAti-kuLanA abhimAnI mane nIca jAtiomAM janma maLaze. dhananA abhimAnathI mane daridratA maLaze. rUpanA abhimAnathI mane kadarUpu zarIra maLaze. baLanA abhimAnathI mane nirbaLa zarIra maLaze. aizvaryanA abhimAnathI mane daurbhAgya maLaze. mArI saMsAramAM khuba ja bhayaMkara du:khamaya, karUNAmaya paristhiti thaze. mATe - he jagabaMdhu ! ApanA aciMtya prabhAvathI mArI A mAnAkAMkSAo dUra thAva, ane saMpUrNa niHspRhatAnI mane prApti thAva. A uparAMta paNa pAMce IMdriyonA sukhanI Asakti, Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanirveda. vairAgyanI Arajhu 41 sukhazIlatA, zArIrika anukuLatA, ISTasaMyoga, aniSTaviyoga vagere saMsAranI aDhaLaka vastuonI Asakti mArA manamAM che. he devAdhideva ! vItarAga prabhu ! ApanA aciMtya sAmarthyathI saMsAranI mArI badhI ja Asakti TaLI jAva, saMsAranI nirguNatAnuM mane bhAna thAva, ane mane saMsAra para nirvedanI-vairAgyanI prApti thAo. ' he prabhu ! 1. IMdra, cakravartI, rAjA-mahArAjAnA aizvaryo paNa mane tuccha lAgo. 2. svadeha para paNa mane mamatva na rahe. 3. karoDo-abajonI saMpatti, hIrA, mANeka, sonu, cAMdI mane patthara jevA lAge. 4. utkRSTa rUpavAna strIomAM mane hADa-mAMsa-lohI azucinAM bhaMDAranA darzana thAya. 5. pAMce IndriyanA viSayomAM mane vairAgya thAya arthAt ISTaviSayomAM thato roga ane aniSTa viSayomAM thato dveSa TaLI jAya. yaza-apayazamAM mane samAnabhAva rahe. 7. jagatanA sarva jIvo pratye maitrIbhAva manamAM ramato rahe. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya 8. uttama guNavAna jIvo pratye pramodabhAva mArA manamAM ramato rahe. 42 G du:khI athavA doSita jIvo pratye karuNAno bhAva mArA manamAM ramato rahe. 10. pApI jIvo pratye paNa tiraskAra bhAva na jAgatA madhyastha bhAva rahe. 11. huM sarva jIvone Atmasama ane sarva pudgalone AtmAthI bhinna joyA karUM. kroghane dUra karI kSamAvAna banuM. 12. 13. mAnane dUra karI namra banuM. 14. mAyAne TALI saraLa banuM. 15. lobhano nigraha karI saMtoSI banuM. 16. prabhu ! pUrva purUSo dhannA-zAlibhadra, pRthvIcaMdraguNasAgara, jaMbusvAmI vagerenI mAphaka mArU citta satata vairAgyabhAvamAM ramatu rahe. he nAtha ! he vizvoddhAraka paramAtmA, he vItarAga deva ! ApanA aciMtya prabhAvathI mane bhavanirvedanI prApti thAo. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) mArthAnusAritA "hou mamaM tuha pabhAvao bhayavaM maggANusAriA" he bhagavaMta mane tamArA prabhAvathI mArgAnusArIpaNAnI prApti thAva. - pUrve bhavanirvedanI paramAtmAne prArthanA karI, have bIjI prArthanA karIe chIe mArgAnusArIpaNAnI. A badhu paramAtmAnA aciMtya prabhAvathI ja maLe che tethI tamArA prabhAvathI mane mArgAnusArIpaNuM maLe tevI prArthanA karIe chIe. he vItarAga jagaguru prabhu ! mane mArgAnusArIpaNuM Apo. mArgAnusArIpaNuM eTale tattvAnusArIpaNuM. asadagrahavijayena tatvAnusAritA asadgaha eTale kadAgraha, tenA para vijaya meLavavAthI tasvAtusAritA Ave. tattvAnasAritA eTale tattva para hRdayano jhoka rahevo. vANI, vicAra, vartanamAM satata tatva taraphI valaNa rahe. tattva tarapha dila jAya. tattvahIna, asAra, ne kSadra, phophA jevI vAto game nahi. dila emAM otaprota na thAya. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 jaya vIyarAya ghaNI vAra evuM jovA maLe che ke tIvra vairAgI AtmAo paNa svanA kadAgrahamAM paDI jAya che. pariNAme vairAgya, ugra tapa, saMyama vagere badhu niSphaLa thaI jAya che. mArA jIvanamAM AvuM na banazo. prabhu koI khoTo kadAgraha ke jIda mArA saMyamajIvanane-sAdhanAne niSphaLa na banAve. jamAli jevA prabhunA jamAI, jene apUrva vairAgyathI ghaNAM rAjaputro sAthe cAritra lIdhuM, mahA tapasvI paNa banyA, jenA pariNAme zarIra atikRza banI gayu. tyAgI-tapasvI ane saMyamI evA paNa jamAlInuM atatvanA AgrahamAM paDI javAthI paMdara bhavanuM bhramaNa thayuM. "kaDemALa vaDe" tatvano apalApa karI tameva vRtta nA Agrahe jamAline mithyAtvI banAvyA. goSThAmAhila jevA AryarakSitasUri ma. nA bhANeja paNa atatvanA kadAgrahamAM paDI virAdhaka thayA. saMghe goSThAmAhila ane durbalikA puSyamitranA vivAdanA nirAkaraNa mATe zAsanadevInI ArAdhanA karI. zAsanadevI sImaMdhara prabhu pAsethI javAba laI AvyA paNa te durbalikA puSyamitranI tarapheNavALo hovAthI goSThAmAhile svIkAryo nahi. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 mArgAnusAritA... kadAgrahano parAjaya Aje to tIrthakara bhagavaMta hAjara nathI. kevaLajJAnI temaja pUrvadharono paNa viraha che. 'jina-kevaLI-pUrvadhara viraha phaNirAma paMyamakALa re tehanuM jhera nivAraNa maNisama tuja Agama tuja biMba re. - jinezvara bhagavaMto, kevaLajJAnI bhagavaMto ane pUrvadharonA virahathI paMyamakALa phaNidhara jevo thaI gayo che. AvA paMyamakALamAM - maNisama prabhu Agama ane prabhubiMba che. kALanA pravAhe Aje eka varge Agama choDI dIdhA che. kadAgrahane vaza thaI vaLI eka varge jinapratimAne choDI dIdhI che. to je jinadharmanuM svarUpa ja dayA che tevA jIvadayAnA siddhAMtane paNa keTalAe choDI dIdho che. ahiMsAyAtrA kADhavAno dekhAva kare che jyAre bIjI bAju maratA jIvane bacAvavAmAM ke bhUkhyA jIvane anna khavaDAvavAmAM A loko pApa mAne che ane potAne mahAvIranA bhakta mAne che. prabhu ! Aje to jinazAsanamAM tArA mArga sAme keTalAya tattvo bahAravaTe caDyA che. keTalAka ekAMta nizcayavAdI banI gayA che. tapa Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 jaya vIyarAya tyAga saMyamanI vAtone kATI khAtA-pItA dhyAna karAvIne mokSanI vAto kare che. saMyamIono apalApa kare che. mazkarI kare che. ghora AzAtanA kare che. zrI sImaMdhara prabhunuM nAma laI prabhunI ghora AzAtanA kare che. vaLI keTalAka svapakSIo paNa ekAMta utsarganA AgrahI bane che. keTalAka ekAMta apavAdanA ja AgrahI bane che. utsargakALe utsarga apavAda kALe apavAdanI AyaraNA jinamatane saMmata che. utsargakALe apavAdanI AcaraNA, apavAdakALe utsarganI AcaraNA bhavavardhaka che mahAkadAgraha che, anaMta saMsAranuM sarjaka che. mAtra ekAda vacanane pakaDIne jagatamAM ulkApAta macAvanArA bApaDA zAstronA rahasyAne nahIM samajanArA atatvanA AgrahI banI rahyA che. svayaM jIvanamAM aneka apavAdo sevanArA, ekAda nAnakaDA jinavacanane pakaDI, tenA mAtra zabdArthane pakaDI rAkhI, bhAvArtha ane rahasyArthathI ajJa jIvo jinazAsanamAM ulkApAta macAvI rahyA che. bhadrika zrAvakone potAnI mAnyatAnI puSTi karI aneka uttama guruothI parAbhukha karavA dvArA zAsana vicchedanuM pApa AcarI rahyA che. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArgAnusAritA.... kadAgrahano parAjaya 47. | he vItarAga ! ApanA aciMtya prabhAvathI mAro AtmA kadAgrahakArI na bane, sadAya tattAnusArI rahe tevuM karazo. prabhu mane sadA mArgAnusArI rAkhazo.. mArA hRdayano jhoka sadA Ape prarUpelA tattva tarapha rahejo. atatva taraphathI mAru valaNa sadA uThI jAya tema karazo. prabhu ! mAru te sAcuM nahi, paNa sAcuM te mAru. A pariNati mArA AtmAmAM sadA ramatI rahe. vijaya mAnasUri paTTaka saM. 1744 kA. suda 10 vijayamAnasUrinirdezAt lAvaNyavijayagaNibhiH sAmAcArI nitpa58 (nirakyata) | kalpabhASya zrI jagaccandrasUri prAsAdita sAmAcArI jalpAnusAri loka Agala suvihitagacchanA guNa DhAMkI doSa prakAsI lokane vyudgraha sahita karI vaMdana pUjanAdika vyavahAra TalAve te zAsanocchedaka saddahavAM / / Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) ISTaphalasiddhi hou mamaM tuha pabhAvao bhayavaM iTThaphalasiddhi he prabhu ! tamArA aciMtya prabhAvathI mane ISTaphaLa siddhi eTale avirodhi phaLanI prApti thAva. sumanaskatAno avirodhi eTale cittane na bagADe tevA Ihalokika AjIvikAdi phaLanI prApti thAva. he nAtha ! anAdikALathI anukuLatAthI TevAyelo AtmA pratikULatA AvatA ja mUMjhAI jAya che. A lokamAM paNa AjIvikAdi vastuomAM UbhI thatI pratikuLatAnA kAraNe cittanI asvasthatA ubhI thAya che. IcchAonA humalAothI cittanI svasthatA jokhamAya che. mATe he devAdhideva ! jenAthI ApanI bhaktimAM pratikULatA dUra thAya ane jenI prApti dvArA cita prasanna bane ane ApanI pUjAdi upAdeyamAM pravRtti thAya tevI AjIvikAdi aihika AlokanI paNa anukuLatAo ApanA aciMtya prabhAvathI mane prApta thAo. jethI sadAya pajavatI IcchAono abhAva thAya ane svastha cita thatA ApanA vaMdanAdi dharmapravRtti AdarapUrvaka karI zakuM. he nAtha ! dharmanA virodhI, rAgAdine vadhAre tevA, Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 iSTaphalasiddhi.abhimata phalaprApti saMsAramAM rakhaDAve tevA, lokamAM niMgha tevA padArthonI huM IcchA karato nathI, paraMtu A lokanI keTalIka AjIvikAdi gRhastha jIvana aMgenI IcchAo pajave che. ApanA aciMtya prabhAvathI IcchAonI pUrNAhUti thatA tenI pajavaNImAMthI mukta thaI svastha banelu citta Apane khUba ullAsathI bhajI zakaze. aneka prakAranI dharmapravRttio bhAvapUrvaka thavA lAgaze. mATe he devAdhideva! dharmathI avirodhi evI AlokanI paNa mArI IcchAonI ApanA aciMtya prabhAvathI pUrNAhUti thAya, jethI huM ApanA dharmapratye vadhu AdaravALo banuM. he nAtha ! tArA bhaktimAM avarodhabhUta thAya tevI zArIrika, kauTumbika, Arthika, sAmAjika, rAjakIya vagere pratikULatAo aciMtya prabhAvathI dUra thajo ane pratipakSI anukULatAnI mane prApti thAya. ahIM eTaluM dhyAna rAkhavAnuM che ke - mukhyatayAe ApaNe mukti mATe ArAdhanA karavAnI che, paNa prabhunI pAse Ihalaukika vastu na ja maMgAya evo ekAMtavAda jena zAsanamAM nathI. prabhubhaktimAM avarodhabhUta Ihalaukika pratikULatAo dUra karavAnI ane Ihalaukika anukULatAo prApta karavAnI prArthanA Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 jaya vIyarAya avazya karAya che. "iSTaphalasiddhi" dvArA prabhu pAse A ja prArthanA karAya che. lalitavistarA, saMghAcArabhASya, yogazAstra vi. aneka graMthomAM TIkAkAroe ISTaphalasiddhino paramAtmAnI bhaktimAM sahAyaka ihalaukika anukULatAnI prAptirUpa phaLanI mAMgaNI tarIke artha karela che. dalitavistarA :- tathA iSTaphalasiddhiH avirodhiphalaniSpattiH, ato hi icchAvighAtAbhAvena saumanasyaM tataH upAdeyAdaraH / na tvayamanyatrAnivRttautsukyasya ityamapi vidvad- janavAdaH / paMjikA : ato hItyAdi-ataH = iSTaphalasiddheH, hi = yasmAt icchAvighAtAbhAvena abhilASabhaGganivRttyA, kimityAha-saumanasyam = cittaprasAdaH, tataH = saumanasyAd, upAdeyAdaraH = upAdeye, devapUjanAdau AdaraH = prayatnaH anyathA'pi kasyacidayaM syAdityAzaGkyA''ha - 'na tu'na punaH ayam upAdeyAdaraH anyatra - jIvanopAyAdau anivRttautsukyasya avyAvRttAkAGkSAtirekasyeti tadautsukyena cetaso vihvalIkRtatvAt / paMbhijhArtha - "STailasiddhi" = avirodhi (halauDi vastunI prApti) - = = = Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iSTaphalasiddhi....... abhimata phalaprApti 51 iSTaphalasiddhi eTale (gharmanI) avirodhi phaLa (Ihalaukika)nI prApti. AnAthI icchAo pUrNa thavA dvArA abhilaSita arthano bhaMga na thavAthI (arthAt abhilaSita arthanI prApti thavAthI) saumanasya eTale cittanI prasannatA thAya che. tethI eTale saumanasyathI upAdeyamAM eTale paramAtmAnI pUjA-bhakti vageremAM Adara prayatna thAya che, bIjI koI rIte koIne A (cittanI prasannatA) thAya tevI zaMkAnuM samAdhAna karatA jaNAve che ke AjIvikAnA upAyonI prApti vagere Ihalaukika IcchAonI utsukatA dUra thayA vinA paramAtmAnI bhakti vageremAM suMdara Adara thato nathI. kemake IcchAothI citta vyAkuLa thAya che. vyAkuLa cittathI prabhunI pUjA bhakti vagere sArI rIte thaI zakatu nathI. = prayatna vijayano pUre baMdha saMgraha saMghAcAra bhASya :- kRSNasiddhi-mitaSitArthaniSpattiH aihikI, yayopagRhItasya cittasvAsthyaM bhavati tasmAddeva pUjAdyupAdeyapravRttiH / iSTaphalasiddhi eTale jenI abhilASA thayela che tevI Ihalaukika vastunI prApti, jenI prApti thatA cittanI svasthatA thAya che. tethI paramAtmAnI pUjAdi upAdeyamAM pravRtti thAya che. = - Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 jaya vIyarAya A rIte samajI zakAya che ke "ISTaphalasiddhi" dvArA dharmamAM bAdhaka-pratikULatA, ciMtA vagerenI nivAraka AjIvikAdi saMsArika vastunI jayavIyarAya sUtramAM prabhu pAse prArthanA karAya che. tulasA zrAvikAe paNa potAnA patinI pugrecchA pUrNa karavA paramAtmAnI ja vizeSa ArAdhanA karavAno nirNaya potAnA patine jaNAvela ane AyaMbilAdi tapa karIne devane prasanna karI putronI prApti karI hatI. jemanI pUjAdi TALo Aje khUba ja pracalita che te upAdhyAya vIravijayajI ma. (zubhavIra)e paNa potAnA "prazna ciMtAmaNi" graMthamAM ISTaphalasiddhino artha sArI rIte spaSTa karela che. pra. - jayavIyarAyamadhye 'iTThaphalasiddhi' iti vAkyena kiM muktiphalaM mArgitaM vAnyaditi / uttara - vandAruvRttyAdi-anusAreNa jJAyate dharmAnuSThAnAcaraNanirvighnahetubhUtamihalokanirvAhakaraM dravyAdisukhaM mAtimitiA. pra. jayavIyarAyamAM 'ISTaphalasiddhi vAkyathI zuM mokSaphaLa mAgela che ke bIjuM kaMI ? uttara - vaMdAvRtti Adi anusAre jaNAya che ke Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ iSTaphalasiddhi... abhimata phalaprApti 53 nirvidhdha dharmAnuSThAnanA AcaraNamAM kAraNabhUta A lokamAM nirvAha karAvanAra dravya eTale dhanAdi sukha mAMgela che. TUMkamAM ISTaphala siddhi dvArA prabhubhaktimAM cittanI svasthatA mATe AjIvikAdi mATenI mAMgaNI karAya vizvanuM zuddhikaraNa karanAro maMtra navakAra che. AdhyAtmika vizvamAM azubha vicAro, azubha vANI ane hiMsAdi azubha kAryothI bhayaMkara dUSita paryAvaraNa che, AvuM zuddhikaraNa bhAvapUrvakanA navakAranA smaraNa (jApa)thI thAya che. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) loka-viruddha tyAga pUrve bhavanirveda, mArgAnusAritA, ISTaphalasiddhi A traNa vastunI paramAtmA pAse prArthanA karI, have krama prApta lokaviruddha tyAganI prArthanA karAya che. "hou mamaM tuha pabhAvao bhayavaM logaviruddhaccAo" he paramAtmA ! ApanA aciMtya prabhAvathI niMdA vagere lokaviruddha anuSThAnono mArA jIvanamAM sadA tyAga rahe, tevA kAryo mArA jIvanamAM Ave ja nahi ane hoya to dUra thAya. lokanA cittamAM saMkleza utpanna kare, kheda-dveSadurbhAva utpanna kare tevA vyavahAro te lokaviruddha vyavahAro che. AnAthI ApaNo paNa Aloka, paraloka, ubhayaloka bagaDe che. dharmI AtmAnA lokavirUddha vyavahArathI dharmanI hIlanA, niMdA thAya che. loka dvArA thatI dharmaniMdAthI lokomAM abodhi (mithyAtva)nuM bIja paDe che. jema Itarajano dharmaprazaMsAthI gharmanA bIjane prApta kare che ane zAsanaprabhAvanAnA kAryo dvArA ItaronA haiyAmAM dharmabIjane nAMkhanAra pote paNa samyaktane vadhu ne vadhu nirmaLa karatA cheka kSAyika samyakta sudhI pahoMce che, tevI ja rIte ItarajanonA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karanAra che lokaviruddhatyAga... AryatvanI ataryAtrA papa haiyAmAM dharmadreSa ubho thAya tevuM vartana karanAra paNa ItarajanomAM abodhi (adharma-mithyAtva)nuM bIja AropaNa kare che ane te dvArA potAnA AtmAmAM paNa gADha mithyAtvanuM AropaNa kare che. pU. haribhadrasUri ma. e aSTakamAM jaNAvyuM che - "yaH zAsanasya mAlinye'nAbhogenApi vartate / sa tanmithyAtvahetutvAdanyeSAM prANinAM dhruvam / / badhnAtyapi tadevAlaM paraM saMsArakAraNam / vipAkadAruNaM ghoraM sarvAnarthavivardhanam / / - je prANIo anAbhogathI paNa zAsananI malinatAmAM varte che teo anyajIvone mithyAtvamAM kAraNabhUta thavAthI saMsAranA zreSTha kAraNabhUta mithyAtvane bAMdhe che je bhayaMkara phaLane ApanAra tathA sarva anarthanI vRddhi karanAra bane che. arthAt zAsananI malinatA karanAra ghora mithyAtva mohanIya karma bAMdhI saMsAramAM dIrghakALa sudhI bhaTake che, narakAdinA ghora ane bhayaMkara duHkhone sahana kare che. paMyasUtramAM bIjA sUtramAM zrAvakane paNa "lokaviruddha tyAga"nuM khUba bhArapUrvaka jaNAvela che. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya "pariharijjA sammaM logaviruddha, karuNApare jaNANaM na khisAvijja dhammaM, saMkileso khu esA paramabohibIamabohiphalamappaNotti / evamAloejjA, na khalu itto paro aNatyo, aMdhattameaM saMsArADavIe, jaNagamaNiTThAvayANaM, aidAruNaM saruveNaM, asuhANubaMdhamaccatthaM / / lokone adharma na thAya tevI karuNAbuddhithI lokavirUddha eTale lokane saMkleza karAve, tevA kAryono tyAga karavo. loko dvArA paNa dharmanI niMdA na thAya tenuM dhyAna rAkhavuM. gharmaniMdA e - azubhabhAvapaNAnA kAraNe moTo saMkleza che, bIjAne abodhi (mithyAtva)nuM bIja che, ane bIjA dvArA dharmanI niMdA karAvavAnA kAraNe potAne eTale ke lokaviruddha AcaranArane paNa mithyAtvanuM phaLa maLe che. vaLI Ama vicAravuM ke abodhiphaLathI ke tenA kAraNabhUta lokavirUddha vyavahArathI vizeSa (moTo) koI anartha nathI. abodhiphaLa ke lokavirUddha vyavahAra e saMsAra aTavImAM AMdhaLApaNu che kemake tenAthI hita joI ke jANI zakAtuM nathI. nArakAdi aniSTa ApattionuM kAraNa che. saMklezonI pradhAnatAnA Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57. lokaviruddhatyAga........... AryatvanI ataryAtrA kAraNe svarUpathI atidArUNa che. paraMparAe mithyAtva AgaLa vadhavAnA kAraNe AnAthI (lokavirUddha kAryothI) atyaMta azubhanA anubaMdho paDe che jenI bhayaMkara paraMparA cAle che. mATe ja kahyuM che ke - "lokaH khalvAdhAraH sarveSAM dharmacAriNAM yasmAt / tasmAllokaviruddhaM dharmaviruddhaM ca santyAjyam / / " dharma AcaranAra sarvene loka AdhAra che tethI lokavirUddha ane dharmavirUddhano avazya tyAga karavo. lokavirUddhamAM kaI-kaI vastuo Ave te vizeSa karIne vicArIe - lokonA cittamAM saMkleza ubho kare, kheda-durbhAva pedA kare evA kAryo, evA bola, evA anucita vyavahAra e lokaviruddha che. lokaviruddha kAryo traNa prakAranA che - 1. Ihalokaviruddha. 2. paralokaviruddha. 3. ubhayalokaviruddha. A traNe prakAranA kAryo lokane vimukha kare che, adharma pamADe che, lokanA haiyAmAM saMkleza ubho kare che, Ama anekanA saMklezamAM nimittabhUta thavAthI Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 ApaNane paNa ghora karma baMdhAya che AvatA saMklezo utpanna thAya che. Ihalokaviruddha kAryo A pramANe batAvyA che savvassa ceva NidAM, visesao taha ya guNasamiddhANaM / ujudhammakaraNahasaNaM, rIDhA jaNapUyaNijjANaM / / 1 / / bahujaNaviruddhasaMgo', desAdAcArassa laMghaNaM ceva / uvvaNabhoo a tahA dANAiviyaDamanne u / / 2 / / sAhuvasaNammi toso', sai sAmatthammi apaDiyAro a evamAiyAiM itthaM loyaviruddhAiM NeyAiM || 3 || 10 1. sarva janonI niMdA jaya vIyarAya ane te udayamAM 2. guNasamRddhajano (AcAryAdi mahApuruSo)nI niMdA. 3. saraLabhAve dharma karanAranI mazkarI. I lokamAM pUjanIya rAjA, maMtrI, zreSThi vagerenI hIlanA. 7. udbhaTa veza tathA 8. 4. 5. bahujana virUddha evA lokonI saMgati. 6. deza, jJAti, kula vagerenI uttama maryAdAonuM ullaMghana. - udbhaTa bhogo. anya AcAryonA mate dAnAdi kAryone khUba prasiddha karavA. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lokaviruddhatyAga........... AryatvanI ataryAtrA pa9 9. uttama puruSonI takalIphamAM-pIDAmAM saMtoSa-AnaMda pAmavo, rAjI thavuM. 10. chatI zaktie teno pratikAra na karavo. temanI rakSA na karavI. AdithI paizUnya, abhyAkhyAna, kalaha vagere bIjA paNa kAryo jANavA. kharakarma-AraMbha samAraMbhanA kAryo, ghaNI hiMsA thatI hoya tevA badhA kAryo, paMdara karmAdAna vagere paraloka virUddha che. tevI ja rIte jugAra, zikAra, corI, mAMsAhAra, madirApAna, parastrIgamana, vezyAgamana... A sAta vyasano ubhayaloka virUddha che. ahIM jo ke niMdAthI paNa paraloka bagaDe ja che. chatAM niMdAdi kAryothI A loka pradhAnatayA bagaDe che. A lokamAM tiraskArAdine pamADe che ane paralokane paNa bagADe che. Ama amuka jAtinI pradhAnatAdinI vivakSA karIne lokaviruddha kAryone traNa bhAgamAM vibhAjita karyA. have A lokavirUddha kAryone thoDA vistArathI vicArIe. IhalokavirUddhamAM daza vAto dekhADI che - prathama vAta che niMdA - Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) niMdA niMdA e AtmAno moTAmAM moTo durguNa che. sAmAmAM doSa na hoya ke hoya paNa tenI niMdA karavAthI atikrUra phaLa maLe che. upadezamALAmAM jaNAvyuM che - "bIjAmAM je doSa hoya tenI niMdA karavAthI te doSonI niMdakane prApti thAya che." bIjAnI khAvAnI pravRttinI niMdA karanAra tapasvIonI tapozakti A ja bhavamAM naSTa thayAnuM ghaNuM jovA maLela che. niMdA karavAthI AtmAmAM guNo hoya, to teno nAza thAya che, guNo na hoya to bhaviSyamAM guNonI prApti durlabha bane che. niMdAthI lokamAM paNa apriya thavAya che. jenI niMdA thAya teo sAthe vaira paNa baMdhAya che. niMdA e khataranAka kuTeva che, ugra ane ghora tapa-saMyamanI sAdhanA niMdAthI niSphaLa jAya che. niMdAnI TevavALA jIvo guNAnurAgI nathI banI zakatA, bIjA guNiyala jIvomAM paNa tene doSo dekhAya che. niMdA eka jAtanI caLa che. tene dUra karavI khUba kaThaNa che. ghaNI vAra dekhAya che ke - rAtre svAdhyAya vi.mAM nidrA, jhokA vagere Ave che, paNa jo koI niMdAdi vikathA zarU thaI jAya to AkhI rAta mANasa jAgI zake. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 niMdA....... sarvatvathI zUnyatva tarapha mahopAdhyAya zrI yazovijaya ma.e yatidharma batrIzImAM kahyuM che - "niMdaka nice nArakI, bAhyaruci matiaMdha, AtmajJAne je rame, tehane to nahi baMdha. gA. 27 "niMdA tajIe parataNI, bhajIe saMyama raMga" gA. 31 ApaNe paNa mahApurUSono upadeza svIkArI niMdAne haMmeza mATe choDI devI joIe. niMdA choDavI khuba muzkela che. mahAna tapasvI ane saMyamI AtmAo paNa niMdAne choDI zakatA nathI, tethI ja ahIM jayavIyarAya sUtramAM ApaNe paramAtmAne prArthanA karIe chIe ke prabhu ! 'niMdA' nAmanI lokaviruddhapravRttino mArA jIvanamAM sadaMtara tyAga thAo. huM niMdaka maTIne guNAnurAgI banuM. kSAyika samyasvI evA kRSNa mahArAjA niMdAthI para hatA. temanI prazaMsA sAMbhaLI parIkSA karavA deve rastAmAM atyaMta durgadhamaya saDelI kutarInuM maDadu vikuvyuM. kRSNa mahArAjA saparivAra tyAMthI jaI rahyA hatA. AgaLa cAlatA sarve durgachApUrvaka nAka para kapaDu rAkhI durgacchA pUrvaka tyAMthI pasAra thayA. kRSNa mahArAjA jyAre tyAMthI pasAra thayA tyAre durgadhamaya saDelI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 jaya vIyarAya kutarInA sapheda camakatA dAta joIne "AnA dAMta keTalA suMdara che" ema prazaMsA karatA AgaLa cAlyA. A kRSNamahArAjAnI dRSTi hatI. stuti nava kIje ApaNI, nava kIje niMdA ya; upadezamALA Ima kahe, tapa japa saMyama jAya. mAsakhamaNane pAraNe, eka sikta laIne khAya; paNa nara niMdA nava taje, nice durgati jAya. paraniMdA peThe kare, vaheto pAtika pUra; durgati dazavaikAlike, kahI sirjabhavasUra -kavi RSabhadAsa racita bAhubalIrAsa (2) guNIjananI niMdA sAmAnya jananI niMdA paNa atyaMta kharAba che to guNIjananI niMdA mATe to zuM kahevuM ? e to atyaMta kliSTa che, AtmAno atisaMkliSTa pariNAma che. guNono sarvathA nAza karanAra che, tIvra azubha anubaMdhane baMdhAvanAra che. narakAdi duHkhomAM rakhaDAvanAra che. vyAkhyAnakAra munioe paNa pratipakSanA munionI niMdA pATa parathI karavI ucita nathI. gRhasthonA haiyAmAMthI munio pratyenI zraddhA tuTI jAya. tevuM karavAthI gRhastho mithyAtva pAme che. temane bodhi durlabha thAya che. temAM nimitta thavAnA kAraNe upadezaka Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNIjananI niMdA........ paththara bAMdhIne DubakI 63 munine paNa bodhidurlabha thAya che. jIvAnuzAsanamAM A aMge suMdara vAta jaNAvI che - "jaM dusamabhAvAo ege alasA sadhammakajjesu / anne tadosavikatthaNAe loyANa sAvekkhA // taha pannaviMti dhammaM jaha niyapakkhassa hoi prputttthii| jANaMti Neya mUDhA attANaM vaMcimo evaM // jaha saraNamuvagayANaM, jIvANiccAi NisuNiUNaM pi| avaggaNiyabhavadaMDA, kira saccaparuvayA amhe // jethI karIne duSamakALanA prabhAvathI svadharmakAryomAM keTalAka (munio) ALasu (pramAdI) hoya che. bIjA munio lokonI AgaLa AkSepa purassara temanA doSa pragaTa thAya tevI rIte dharmanI prarUpaNA kare che ke jethI potAnA pakSanI vizeSa puSTi thAya. A rIte dharmanI prarUpaNA karanArA mUDha evA teo jANatA nathI ke ApaNA AtmAne ja ApaNe A rIte ThagI rahyA chIe. nada sa2LamuvIyA nIvA" - usUtra-prarUpaka AcArya zaraNe AvelA jIvonA mastaka kApe che - evI gAthA sAMbhaLavA chatAM, saMsArabhramaNanA daMDanI avagaNanA karIne pAchA ame ja sAcA prarUpaka chIe Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 jaya vIyarAya ema jAhera kare che.. TIkA -'jaha saraNamuvagayANaM jIvANaM nikiMtai sire / jo u evaM Ayario vi hu ussutaM pannavito ya / / artha - jema koI zaraNe AvelA jIvonA mAthA kApe che, te rIte usUtraprarUpaka AcArya paNa kare che. ahiM paNa AtmakalyANa mATe prabhunI vANI sAMbhaLavA AvanAranI samakSa bIjA munionA doSa pragaTa karI svapakSanI puSTi karanAra upadezako temanI bhAva katala karI rahyAnuM zAstrakAra bhagavaMto kahe che. tethI ja zAstrakAro AgaLa jatA pharamAve che - "mA desu tesu maNayaM vi mANasaM mANamuvvahaMtesu / dhammarayapuvvasUrINa maggaM bhaggaM kuNatesu / / mATe AvA abhimAnane vahana karatA, (ame ja sAcA-bIjA badhA khoTA, ame ja samyaktI bIjA badhA mithyAtvI evA abhimAnane vahana karatA), dharmamagnapUrvaRSionA mArgane bhagna karatA, toDI nAMkhatA, evA teo pratye saheja paNa mana na Apavu arthAt temanA pratye manane jarA paNa javA na devuM. TUMkamAM zAstrakAra bhagavaMtonuM evuM kahevuM che ke - jeo potAnA pakSanI puSTi karavA parapakSanA munionA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNIjananI niMdA......... paththara bAMdhIne DubakI 65 chatA ke achatA doSone lokonI AgaLa AkSepapUrvaka pragaTa kare che teo zrotAonI bhAva katala karI rahyA che ane pUrvAcAryanA mArgano nAza karI rahyA che, mATe tevAonA vacanane saheja paNa manamAM na levuM. koInI paNa niMdA mAtra kharAba che paNa guNIjanonI niMdA atyaMta nikRSTa che, tIvra azubhAnu-baMdha karAvanAra che, bhayaMkara saMsAramAM rakhaDAvanAra che. mATe paramAtmAne paNa prArthanA karIe ke prabhu ! mArA jIvanamAM guNIjananI niMdA kyAre paNa na Ave. lokaviruddha evI A vastune huM tyAgu.. samyagdaSTi jIvone paNa utkRSTathI ardhapudgala parAvarta saMsArakALa kahyo che, temAM paNa kAraNa mukhyataH uttamapuruSonI niMdAdi ja lagabhaga che. upamiti bhavaprapaMcAmAM sAdhupaNuM prApta karyA pachI paNa niMdAmAM paDanAra jIva kevA ghora karmabaMdha karIne saMsAramAM ghora duHkho sahana kare che, tenuM varNana karela che, je tenA ja zabdomAM joIe. anyadA mAnavAvAsamadhyavartini sundare / pure sopArake palyA, nIto'haM nIrajekSaNe ||991 / / Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 66 jaya vIyarAya vaNijaH zAlibhadrasya bhAryA'sti kanakaprabhA | jAtastasyAH suto'smIti tatra nAmnA vibhUSaNaH / / 992 / / atha sUriM sudhAbhUtamAsAdya zubhakAnane / punardRSTau mayA bhadre !, mahattamasadAgamau / / 993 / / tatazca, tattvazraddhAnasampanno, bhAvato viratiM vinA / jAto gurUparodhena, zramaNo'haM tadAnaghe ! / / 994 / / tato gRhItaliGgasya, sAdhumadhye'pi tiSThataH / jAtaM me karmadoSeNa vaibhASyanirataM manaH / / 995 / / tataH prabalatAM prAptA mahAmohAdayaH punaH / jAtau ca bhAvato dUre, mahattamasadAgamau / / 996 / / tato nimittamAsAdya, nimittaviraheNa vA / svabhAvAdeva sampannastadA'haM paranindakaH / / 997 / / tapasvinAM suzIlAnAM, sadanuSThAnacAriNAm / anyeSAmapi kurvANo, nindAM no zaGkitastadA / / 998 / / kiM bahunA, " , / tIrthezvarANAM saGghasya, zrutasya gaNadhAriNAm / AzAtanAM dadhAnena, mayA pRSThaM na vIkSitam / / 999 / / gRhItayativeSo'pi, pApAtmA guNadUSakaH / mahAmohavazAjjAto, mithyAdRSTiH sudAruNaH / / 1000 / / Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 67 guNIjananI niMdA.... paththara bAMdhIne DubakI tato'tighoradurbhedakarmasaGghAtapUritaH | sajAto'haM punarbhadre !, tAdRzyA pApaceSTayA ||1001 / / tato'nantaM punaH kAlaM, duHkhasAgaramadhyagaH / prAyaH samastasthAneSu, bhramito'haM svabhAryayA ||1002 / / samastadravyarAzezca, bhavanodaracAriNaH / tadA spRSTaM mayopAdhU, bhramatA vargaNekSayA ||1003 / / na sA vipad na taduHkhaM, na sA gADhaviDambanA / loke'sti padmapatrAkSi, yA na soDhA mayA tadA ||1004 / / anyadA mAnavAvAsamadhye sopAraka nAmanA nagaramAM mane laI javAyo. tyAM zAlibhadra vaNikanI kanakaprabhA bhAryA che. teno huM vibhUSaNa nAme putra thayo. sudhAbhUta nAmanA AcAryane pAmIne meM pharI mahattama (samyagdarzana) ane sadAgama (samyajJAna) ne joyA. tattvazraddhA prApta thaI chatAM bhAvathI virati vinA gurunA AgrahathI huM zramaNa thayo. tyAre sAdhuvezane dhAraNa karato, sAdhuonI vacamAM rahetA karmanA doSathI mAruM mana vikalpovALa thayuM. mahAmohAdi prabaLa thayA tethI mahattama, sadAgama dUra thayA. tethI nimittane pAmIne ke nimitta vagara svabhAvane Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 jaya vIyarAya kAraNe huM paraniMdaka thayo. tapasvI, saMyamI, uttama AyAro pALanArA mahAtmAonI meM niHzaMkapaNe niMdA karavA mAMDI, vizeSa zuM kahyuM - tIrthakara bhagavaMto, saMgha, zrata, gaNadhara bhagavaMtonI AzAtanA karatA meM jarA paNa pAchu nA joyuM. sAdhuveSa hovA chatAM guNadUSaka, pApAtmA, mahAmohavaze bhayaMkara mithyAdaSTi thayo. niMdAnI A pApaceSTAthI meM atighora durbheda karmano saMgraha karyo. tethI duHkhanA samudramAM Dubato anaMtakALa sudhI sarva yoniomAM, sthAnomAM bhaTakyo. ardhapudgala-parAvarta sudhI bhamatAM meM sarva duHkho sahyAM. vizvamAM evI koI vipad nathI, evuM koI duHkha nathI, ke evI koI gATa viDaMbanA nathI ke te meM e vakhate sahana na karI hoya... arthAt sAte nArakInA, sarvaprakAranA tiryaMconA, manuSyonA ane devalokanA paNa duHkho meM sahyA.. mahApurUSonI niMdAnuM A kevu bhayaMkara pariNAma !. samyakta pAmelo jIva, are, sAdhudharma sudhI Avelo jIva niMdAnA rasamAM otaprota banI, zAsana-saMgha-arihaMtasAdhu-sAgharmikAdinI AzAtanA karI anaMtakALa sudhI naraka, nigoda, tiryaMca AdinA kAramAM duHkho sahana Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNIjananI niMdA....... paththara bAMdhIne DubakI 69 kare che. mATe niMdAnA A kAtilarasathI sAvadhAna banI bhava-bhramaNathI aTakIe. prabhune prArthanA karIe "devAdhideva ! ApanA aciMtya prabhAvathI atyaMta nikRSTa, tIvra azubhAnubaMdha karAvanAra, guNIjananI niMdArUpa lokavirUddhakArya mArA jIvanamAM na Ave ane Avela hoya to dUra thAya"... 6 avarNavAdI mahApApakArI avarNavAdI narakAvatArI / avarNavAdI harate guNAlIn avarNavAdaM tyaja bhAgyazAlin / / avarNavAdI mahApApane karanAro che. avarNavAdI narakamAM janAro che. avarNavAdI guNasamUhane haranAro che. mATe he bhAgyazALI ! avarNavAdane choDI de 5.pU. labdhisUri ma. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 jaya vIyarAya (3) 3Ydhammarasane | saraLa bhAve dharma karanAranI mazkarI. Rju eTale saraLa. paNa saraLatA sAthe jemanI mati tIvra nathI tevA jIvo avyutpannamativALA hoya che. A jIvo saraLa che, paNa buddhinI tIvratAnA abhAve dharmanA anuSThAnomAM ghaNI vAra khAmI Ave che, bhUlo thAya che, avidhio thAya che, vagere.. teonI kSationI mazkarI karavI e lokaviruddha kArya che. teonI mazkarI karatA teo paNa viruddha thaI jAya che. zAstromAM kahyuM che - "vadavo vyutpanna eva lokAste ca taddharmAcArahasane sati viruddhA eva mavatti" ghaNA jIvo avyutpanna buddhivALA hoya che, teonA dharmAcaraNanI mazkarI karatA teo viruddha thAya che. uMco dharma karanAre paNa potAnAthI nIcI kakSAnA alpa dharma karanAra pratye asadbhAva nathI karavAno, paNa sadbhAva rAkhavAno che. eTaluM ja nahi, paNa alpadharma karanAranI paNa anumodanA karavAnI che. moTA gacchAdhipati jevA AyAryo paNa AjanA nUtana dIkSitanA paNa tapa-tyAganI anumodanA kare che, are Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saraLa bhAve dharma karanAranI mazkarI gRhasthonI paNa sAdhanA ane sukRtonI anumodanA kare che. mahopAdhyAya yazovijayajI ma. amRtavela sajjhAyamAM jaNAve che - 71 "thoDalo paNa guNa parataNo, sAMbhaLI harSa mana ANa re... doSa lava nija dekhatA, nirguNa nija AtmA jANa re... bIjAnA alpa paNa guNane sAMbhaLI manamAM harSa lAva, ane potAno thoDo paNa doSa jANIne AtmAne nirguNa jANa... saraLatAthI dharma karanAranA paNa bhAva vagerenI anumodanA karavAnI che, alpamatinA kAraNe temanA dharmanA anuSThAnomAM khAmI AvatI hoya, to temane premathI samajAvI sudhAro karavo joIe. RjutAthI dharmakriyA karanAranI hAMsI karavAthI ApaNo RjutA guNa nAza pAme che. vakratAdi doSo ApaNA AtmAmAM praveza kare che. vaLI dharmakriyAnI hAMsI thavAthI bhavAMtaramAM dharmanI prApti durlabha thAya che, ApaNe durlabhabodhi thaIe. mATe saraLajIvothI thatI kSativALI paNa dharmakriyAonI saheja paNa hAMsI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 jaya vIyarAya na karavI. paramAtmAne prArthanA karIe ke lokavirUddha evI pravRttio mArA jIvanamAM na Ave, ane hoya to paNa te jaldIthI dUra thaI jAya. (4) rIDhA jaNapUyaNijjANaM janapUjanIyonI helanA rAjA, maMtrI, nagarazeTha, zreSThi vagere je lokamAM uccasthAne beselAo che teonI hIlanA-laghutA vagere karavAthI temanA joDe zatrubhAva thAya che, duzmanAvaTa thAya che, jenA kAramAphaLa bhogavavA paDe che. dharmarakSAdi viSe, prayojana vinA uccasthAne beThelAo joDe virodha ubho thAya tevu karavu e sva-parane ahitakAraka che. rAjAdi badhA chadmastha saMsArI jIvo che. temanI viruddha javAthI teo ApaNane dADhamAM rAkhe che. avasare badalo laI bhAre ApattimAM nAMkhe che. vaLI rAjAdi yogya hoya, pAtra hoya, sva-paranA kAryo karatA hoya, tevAonI hIlanA karatA pAtra jIvonI niMdA vagerethI ApaNI paNa pAtratA nAza pAme athavA bhaviSyamAM pAtratA maLe nahIM tevI sthiti thAya che. parApavAdo hi bahudoSaH, yadAha vAcakacakravartI Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 napUjanIyonI avagAhanA paraparibhavaparivAdAdAtmotkarSAcca badhyate karma / nIcairgotraM pratibhavamanekabhavakoTidurmocam / tadevaM sakalajanagocaro'pyavarNavAdo na zreyAn, kiM punaH nRpapurohitAdiSu bahujanamAnyeSu / nRpAdyavarNavAdAttu prANanAzAdirapi doSaH syAt / ata uktaM nRpAdiSu vizeSataH-iti / paraniMdA moTo doSa che. vAcaka cakravartIe kahyuM che- "paraniMdA ane AtmotkarSathI nIcagotra karma baMdhAya che. pratyeka bhavamAM ane karoDo-karoDo bhavo sudhI chuTI na zake tevuM baMdhAya che. koIpaNa jIvano avarNavAda (niMdA) ahitakArI che, to pachI lokamAnya evA rAjA-purohitAdinI niMdAthI zuM nukazAna na thAya ? nRpAdinA avarNavAdathI prANa nAza vagere takalIpha paNa thAya. mATe ja kahyuM che "tRpAdiSa vizoSataH" rAjAo vagerenI ghora niMdA karI, temanA thoDA -ghaNAM nAnA doSone moTA karI, prajAmAM temanA pratye asaMtoSa ubho karI, rAjAzAhIne nAbuda karI, bhAratanI prajAe rAjAzAhIthI vadhu bhayaMkara evI lokazAhI prApta karI potAnA hAthe ja potAnA paga para kuhADo mAryo che... Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) bahujaNavirUddhasaMgo bahujana virUddha saMga lokavirUddha pAMcamu kArya che 'bahujanavirUddha saMga...' ziSTa samAjamAM jeno virodha hoya tevA aziSTa janonI sobata khUba nukasAnakAraka che. "jevo saMga tevo raMga" A kahevata ghaNuM sUcave che. tamane konI sobata game che tenA parathI tamArA aMtaranA bhAva paNa jANI zakAya che. prAyaH karIne jugArI, guMDA, kura, khUnI, hiMsaka, kSudra vagere jano pratye lokono virodha hoya che. jeo saraLa lokone lUMTe che, loka para apakAra kare che AvI vyaktio pratye lokamAM virodha hoya che. AvI vyaktionI sobatathI ApaNAmAM paNa teonA jevA doSo ubhA thAya che. khAsa karIne moTA bhAganI prajAnA virodhanA bhAjana thavuM paDe che je aneka rIte anarthakAraka thAya che. kyAreka koI uttamakArya ke dharmanA siddhAMtonI rakSA vagere vakhate lokapravAhanI virUddha javu paDe te bahujanaviruddha saMga na gaNAya. ziSTajanonA virodhIono saMga e bahujanaviruddha saMga che... Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ o5 bahujana virUddha saMga (6) phesalAvAra saMpaLa (6) deza-jJAti-kula vagerenI uttama maryAdAonuM ullaMghana... tathA khyAtasya prasiddhasya tathAvidhAparaziSTasammatatayA dUraM rUDhimAgatasya dezAcArasya sakalamaNDalavyApArarUpasya bhojanAcchAdanAdicitrakriyAtmakasya prapAlanamanuvartanam / tadAcArAtilaGghane taddezavAsijanatayA saha virodhasambhAvanAkalyANalAbhaH syAditi / paThanti cAtra laukikAH . yadyapi sakalAM yogI chidrAM pazyati medinIm / tathApi laukikAcAraM manasA'pi na laGghayet / / aneka ziSTa puruSanI saMmatithI lAMbA TAImathI rUTine pAmela, samasta dezamAM pravRtta thayela bhojanaAcchAdanAdi vicitra kriyAnA pAlanarUpa dezAyAranuM pAlana karavuM joIe. AvA AyAronA ullaMghanathI dezanA loko joDe virodha thAya che tethI ahita thAya che. laukiko kahe che, "yogIo jo ke AkhI pRthvIne doSitarUpe juve che to paNa manathI paNa lokAcArane oLaMge nahIM." Aryadeza-uttamakuLa-zreSThajJAti vageremAM ghaNI-ghaNI uttama maryAdAo hoya che. A uttama maryAdA ja jIvone sadAcAramAM tathA uttama zubha bhAvomAM sthira rAkhI zake che. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 76 jaya vIyarAya AryadezanI uttama maryAdAo 1. arthaprAptimAM prAmANikatA 2. sAMsArika viSayasukhomAM sadAcAra 3. mahAhiMsaka vyApArono tyAga. A maryAdAonA pAlanathI Aloka-paralokamAM sukhI thavAya che. samAjanI sucArU vyavasthA paNa sthira rahe che. A dezamAM evA paNa uttama vyApArIo hatA ane che ke jeo bhulathI paNa anyanI rakama AvI gayela hoya to te yAda karIne parata karatA. dharmazAstroe paNa "nyAyasaMpanna" vibhavane vakhANyo che. nyAyasaMpattithI prApta thayela saMpatti sthira rahe che, sukhapUrvaka bhogavI zakAya che... anyAyathI prApta thayela vaibhava manamAM azAMti ubhI kare che, kharAba vicAro utpanna kare che. bIjA paNa zArIrika, kauTuMbika, sAmAjika vagere anartho ubhA kare che ane TUMka samayamAM nAza pAme che... Aje samAjamAM-rASTramAM je bhayaMkara azAMti, arAjakatA che te anyAyopArjita vaibhavanA kAraNe che. ghaNAM sarakArI karmacArIo pAsethI jANavA maLyuM che ke lAMca-rUzvata vagerethI ghaNu ghana maLe che, paNa e badhuM ja kuTuMbamAM bimArI ke bIjI takalIpho Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahujana virUddha saMga vagerethI khalAsa thaI jAya che. anyAyopArjita dravya mANasane viparIta mArga paNa laI jAya che. cAritryathI bhraSTa paNa kare che. svAmIno droha, jeNe vizvAsa rAkhyo che tevA mitrano droha, baMdhuno droha, kuTuMbano droha vagerethI prApta thayela dravya e anyAyopArjita dravya che. AjanA InkamaTekSa, selsaTekSa vagerenA kAyadAo paNa anItimAM nimittabhUta bane che... jene tyAM nokarI karI hoya, jenA dvArA dhaMdhAnI lAIna vagere maLI hoya, jenI pAsethI dhaMdho zikhavA maLyo hoya tenI sAme paDo, tenI sAthe te ja dhaMdhAmAM harIphAI karavI, tenA ja gharAko vagere jhaDapI levA e svAmIdroha che. jenI pAsethI dhaMdhAnI kaMI lAIna vagere maLI hoya tenA pratye sadA kRtajJatA bhAvane rAkhavo joIe. hIrAnA moTA vepArI, karoDonA dAna karanAra ke. pI. saMghavIvALA bAbubhAI vAraMvAra prasaMgomAM potAno pahelo hAtha pakaDI dhaMdhAmAM joDanAra potAnA banevI naTubhAIne satata yAda kare che. khaMbhAtanA bAbubhAI nokarI dhaMdhA mATe muMbaI gayA. davAnI dukAnamAM varSo sudhI nokarI karI. AvaData Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 jaya vIyarAya AvI gayA pachI svataMtra dhaMdho karavA vicAryuM paNa zeThanI sAme dukAna karatA svAmIdroha lAge mATe muMbaI choDI khaMbhAtamAM AvI davAnI dukAna cAlu karI. AvA to agaNita udAharaNo che svAmI pratye kRtajJatA rAkhavAnA ane pragaTa karavAnA. vaLI vartamAnamAM to jenI pAsethI zikhyA tenI sAme paDavAnA paNa agaNita dAkhalAo che. ThANAMgasUtramAM traNanA upakArane apratikArya jaNAvyo che. badalo vALI na zakAya tevo kahyo che. 1) mAtA-pitAno, 2) svAmIno, 3) gurubhagavaMtono.. jIvanabhara sudhI mAtA-pitAnI eka nokara ke dAsa jevI sevA kare, temane uttama batrIsa jAtanA pakavAnanA bhojana karAve, temanI jIvanabhara apramattapaNe sarvaprakAre sevA kare chatAM temanA upakArano badalo vALI zakAto nathI. ekamAtra temane dharma pamADavAthI ja upakArano badalo vALI zakAya... AvI ja rIte svAmI mATe paNa kahela che. svAmI eTale jeNe pahelo hAtha pakaDyo, nokarI-dhaMdhAmAM joDyA, dhaMdho zikhavADyo. kadAca koI karmanA udaye svAmI Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahujana virUddha saMga bhIDamAM AvI paDela hoya tyAre potAnI pAsethI lAkhokaroDonI sahAya karavA dvArA paNa svAmInA upakArano badalo vALI zakAto nathI. eka mAtra dharma pamADavA dvArA ja temanA upakArano badalo vALI zakAya che. e ja rIte gurunA upakArano badalo paNa kyAreya vALI zakAto nathI. guru koI karmanA udaye dharmamArgathI calita thatA hoya to vinayapUrvaka temane dharmamArgamAM sthira karavA dvArA ja emanA upakArano badalo vaLI zake che. A ja rIte mitra, baMdhu, kuTuMba vagereno paNa droha na karAya. sarvatra pramANikatApUrvaka ja vartAya. mAlamAM paNa bheLaseLa na karAya. vizvAsa rAkhatA grAhako joDe chetarapiMDI vagere na karAya. A dezamAM pUrve evA vepArIo, zreSThio hatA ke je pote vyApArAdi karavAnI sAthe anekane vyApAranI sagavaDo karI ApatA. temanI bhAvanAo evI hatI ke - pote paNa saMpatti prApta kare, bIjA paNa kare... Aje paNa AvA viralA koI koI haze paNa Aje bIjA anekanA vyApAro-AjIvikAo vagere chInavI laIne, bIjAne nukasAna karIne paNa potAno vyApAra vadhAravA, Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya saMpatti vadhAravA moTA moTA udyogapatio vagere mahArathIo prayatna karI rahyA che. DoTaro vagara jarUre vividha TeTo karAve che, oparezano paNa karI nAMkhe che, mAtra pote saMpatti prApta karavA. are ! kyAreka to davAo khapAvavA havAmAM rogo phelAvAyA che. kaMIkanA jAna sAthe ramato ramAya che. udyogapatio moTA udyogo sthApavA garIba kheDUtonI jagA atyaMta alpabhAve sarakArI amaladArono sAtha meLavI paDAvI le che. udyogo dvArA cotarapha paryAvaraNa eTale havApANI vagere dUSita kare che. thoDA hajArone nokarI vagere Ape che paNa lAkho anya jaNone bekAra kare che. kaMIkanA dhaMdhA khUMcavI laIne udhogapati thavAya che... A ati kliSTa, tAmasa prakRti che. rAjasa prakRtivALA AtmAo kyAreya bIjAne nukasAna karI potAne lAbha karavA IcchatA nathI. AryasaMskRtinI bIjI maryAdA kAmasukho mATe che. yugalikakALa pUrNa thatAnI sAthe paramAtmA RSabhadeve sthApita karela gRhasthapaNAnA vyavahAramAM paNa sadAyAranI sthApanA karela che. A sadAcAra eTale lagna dvArA svapatnI tarIke svIkArela strI sivAya anya koI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahujana virUddha saMga sAthe sAMsArika bhogasukha mANavAnuM nahi. A eka uttama maryAdAnuM sthApana che. A maryAdA samasta vizvavyApI banI hatI ane tenA dvArA saMsAramAM rahyA chatAM loka sukha-samRddhi, AnaMda-zAMti pAmI hatA. strIo to viziSTa maryAdAnuM pAlana karatI ane koI karmodayathI svapatinuM kadAca nAnI uMmaramAM maraNa thAya to jIvanabhara sudhI zIla (brahmacaryanuM pAlana karatI. koI bhayaMkara sthiti kyAreka AvI jAya to paNa AryanArIo potAnA zIlane kalaMkita na karatA yAvat prANanA paNa balidAna ApI detI. allAuddIna khIlajI mevADanI rANI padminI pAchaLa pAgala banela. tene prApta karavA ghorayuddha khelI hajAronA prANanAza karI, lohInI nadIo vahevaDAvI mevADa kabaje karyuM. mevADanI rANI padminIne A khyAlamAM AvatA paMdara hajAra anya strIo sAthe agnisnAna karyuM, paNa potAnA zIlane kalaMkita na thavA dIdhuM... rAvaNe aDhaLaka prayatno karyA chatAM mahAsatI sItA tene vaza na thayA... nagarInuM patana thatAM rANI dhAriNI ane rAjaputrI Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 jaya vIyarAya vasumatI (caMdanabALA) nuM hAthI para haraNa karIne laI jatA sainike rastAmAM dhAriNIne patnI banAvavAnI vAta karatA ghAriNI jIbha kacaDIne marI gaI. potAnA rUpathI AkarSita thayela pararAjAne pratibodha karI svazIlanuM rakSaNa karavA surasuMdarIe kaTArathI AMkhonA be goLA kADhI rAjAnA hAthamAM mUkyA... zIlarakSA mATe sarvasvanuM balidAna ApatA seMkaDo, hajAro zIlavatI strIonA dRSTAMta zAstromAM noMdhAyelA che. vartamAnamAM paNa bhArata-pAkistAnanA bhAgalA thatAM pAkistAnamAM je hiMduo para atyAcAra thayA temAM strIo para baLAtkAranA prasaMgo banatAM emAMthI zIlarakSA karavA aneka strIoe potAnI putrIo sAthe jhera ghoLyAnA paNa prasaMgo noMdhAyA che... Aje paNa A dezamAM to evI saMskArI kanyAo che ke jeoe lagna vagerenA baMdhana pUrve manathI paNa koI sAthe meLa karyo ane kadAca tenI prApti na thaI to jIvanabhara (brahmacarya) saMyamane apanAvyuM che. bhagavAna neminAtha sAthe pANigrahaNa nakkI thayA pachI neminAtha vairAgI thaI lagna maMDapamAMthI lagna Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bahujana virUddha saMga 83 pUrve ja pAchA jaI saMyamane svIkAratA rAjImatie paNa temanuM ja anukaraNa karyuM. Aje paNa AvA daSTAMto jovA maLe che. AryadezanI A pavitra maryAdAo che, A maryAdAne karoDo vaMdana karIe.. kamanasIbe pazcimanuM AMdhaLuM anukaraNa thayu ane koIka apavAdo sivAya Akho deza Aje vilAsanA dariyAmAM DUbI paDyo... zALA-kolejomAM sahazikSaNa, nokarIomAM sahavAsa tathA samAjamAM paNa aneka prakAranI chUTachAToe maryAdAnA ullaMghanomAM mAjhA mUkI che, pariNAme A mahAna rASTra cAritranI bAbatamAM ghaNuM nIce utarI gayu che. vaLI A ane bIjA kAraNe garbhastha zizuonI hatyA sudhI pahoMcI javAya che. suMdara cAritrya vinA sukhanI icchA karavI e havAmAM bAcakAM bharavA jevuM che.... mahAAraMbha-samAraMbha eTale ghora hiMsAo. ekendriyanI, vikalendriyajIvonI yAvat paMcendriya jIvonI paNa hiMsA thAya tevA udyogo-kArakhAnAo vagere paNa dezAcAranuM ullaMghana che. vijJAne moTA hiMsAnA sAdhano paNa utpanna Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 jaya vIyarAya karI ApyA che. pariNAme Akhu vizva mahAhiMsAnA khapparamAM homAI gayu che. vaLI AnAthI parigrahanI mUrchAo paNa khUba vadhI che. arthanI vadhu paDatI AsaktinA kAraNe hiMsA-jUTha ane anIti vadhyA, ane parigrahanI mUrchA bemaryAda banI. kAmanI Asaktie sadAcArane khatama karyo, durAcArane puSTa karyo.. Ama A pAMce mukhya pApo A jagatamAM khUba ja phAlyA-phUlyA che ane tenA kAraNe jagata azAMti, DIprezana, ciMtA, glAni, roga, zoka, daridratA, durbhAgya vagere aneka aniSTonA khADAmAM dhakelAI gayu che... vizvano uddhAra karavo hoya, rakSA karavI hoya to maryAdAonuM punaH sthApana game te hisAbe karavuM paDaze. AtaMkavAda, yuddho, kudaratI Apattio ane bIjI paNa AjanA aniSTonI pAchaLa ApaNI pavitra prAcIna maryAdAonuM ullaMghana e ja mukhya kAraNa che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) vAmo A ubhaTa veza tathA ubhaTa bhogo AryadezamAM pratyeka vyaktino veza paNa khUba saMskRta hoya che. - strIomAM je veSa zarIranA aMga, upAMgone barAbara DhAMke che te saMskArI veSa kahevAya che. je varSo paheratA zarIranA aMgopAMga khullA thAya che te veSane ubhaTa veSa kahevAya che. zAstramAM paNa kahyuM che ke purUSa strIno veSa le ane strI purUSano veSa le e kAmavAsanA utpanna karanAruM che. tenAthI potAne paNa vAsanA jAge ane bIjAne paNa jAge. zArIrika racanAne ananurUpa veSathI Arogyane paNa hAni pahoMce che. gRhasthane paNa jo nirogI ane sukhI jIvana jIvavuM hoya to saMyama ane sadAcAra anivArya che. udbhaTaveSa vagere azubha nimittothI satata ke vAraMvAra jeo saMyama gumAvI bese che, mAnasika paNa vikRti pAme che, teo zArIrika dRSTie paNa niHsattva banI jAya che. mATe ubhaTaveSa vagere azubha nimitto samAjanuM akalyANa karanArA che, khUna karatAM paNa vadhu khataranAka bhAvahatyA Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ k jaya vIyarAya karanArA che, vinAza notaranArA che. mATe A eka sAmAjika mahApApa che.. ubhaTaveSathI aneka bIjA jIvonA aMtaranA bhAvo bagaDe che. vikAro utpanna thAya che ane patana paNa thavA saMbhava che. bIjAnA cAritryane nukasAna thAya tevA veSa dhAraNa karanArane paNa ghora cAritramohanIya karma baMdhAya che, AgaLa jatA A pravRtti heya na lAgavAnA kAraNe mithyAtva paNa Ave che ane ghora mithyAtva mohanIyakarma paNa baMdhAya che. pariNAme saMsAra paribhramaNa paNa vadhe che. durgatinA bhavomAM bhaTakavu paDe che. mATe ubhaTa veSa e lokavirUddha che. ziSTajanone paNa A udbhaTaveSa ISTa hoto nathI tethI A lokavirUddha che. zAstramAM kahyuM che - potAnI bhUmikAne anusAra suzrAvakone veza ucita gaNAya che. mArgAnusArInA guNomAM paNa Ayocita veSa-Avakane anurUpa veSa kahela che. Ama kSatriya, vaNika, tathA Izvara (zrImaMta) anIzvara, yuvAna, sthavirAdine svapadane ucita veSa dhAraNa karavA kahyuM che paNa zrAvaka-uttama jana kyAreya naTo-viTonA jevo veSa dhAraNa na kare. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama purUSono ApattimAM saMtoSa-AnaMda 87 Aje veSanI bAbatamAM samAjanuM dhoraNa ghaNuM nIce AvI gayuM che. cAre bAju ubhaTa veSonA paridhAna dekhAya che. maMdiromAM ane upAzrayomAM paNa veSanI maryAdAo jaLavAtI nathI. ubhaTa veSanA kAraNe samAjamAM paNa baLAtkAra ane khUna vagerenA paNa prasaMgo lagabhaga roja jANavA maLe che. mATe anyono vAda na karatA zrAvaka-zrAvikAoe ucita ane maryAdAzIla veSane dhAraNa karavo. ubhaTa veSa loka-virUddha che teno tyAga karavo... (8) dANAi vi ya'manne keTalAka AcAryonA mate dharmAnuSThAno-dAnAdi kAryo vagerene khUba pragaTa karavA te paNa IhalokavirUddha che kemake dAnAdi kAryo AtmakalyANa mATe karavAnA che. khyAti, yaza, kIrti mATe karavAnA nathI. dharmAnuSThAnone bahu pragaTa karavAmAM AtmotkarSa thAya che, je nIcagotrano baMdha karAvI aneka bhavo sudhI saMsAramAM rakhaDAve che... (1) sAduvAbhi toso uttama purUSono ApattimAM saMtoSa-AnaMda lokavirUddha kartavyamAMnuM A navamuM kartavya che. sarvajIvo pratye maitrIbhAva ApaNe rAkhavAno che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya "zivamastu sarvajagataH" sarva jIvonuM kalyANa thAva evI bhAvanA ApaNe roja bhAvIe chIe. bIjAnI ApattimAM, duHkhamAM ApaNe kevI rIte AnaMda anubhavI zakIe ? ziSTapurUSo to bIjAnA duHkhe duHkhI hoya, sukhe sukhI hoya. bIjAnA duHkhamAM AnaMda ke saMtoSa e to bhayaMkara nikRSTatama bhAva che, bhayaMkara doSa che, anAdino ApaNo kusaMskAra che. 88 11 ApaNane je jIvo pratikULa che, pratipakSa che, haripha jevA che, duzmana che, temanA duHkhamAM ApaNane thoDIka hAza thAya che, manane kaMIka saMtoSanI-AnaMdanI chUpI lAgaNIono anubhava thAya che, A ApaNo mahAna doSa che, mahAna ajJAnatA che. anAdinA kusaMskArathI jAgatA AvA bhAvo pratye ApaNane aMtarathI sUga na hoya, AvA bhAvo kharAba na lAgatA hoya, temAM heyapaNAnI buddhi na hoya to mithyAtva paNa AtmAmAM AvI zake che. have karmagraMthanA siddhAMta mujaba vicArIe... bIjAnI ApattimAM thato AnaMda e bIjAnI ApattinI anumodanArUpa che. ane tethI tIvra anubaMdhavALA azubhakarma baMdhAya che, ane mukhyataH Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama purUSono ApattimAM saMtoSa-AnaMda 89 Apatti je prakAranI hoya che tevA karmo vizeSarUpa baMdhAya che. jema bIjAnA roganI, zArIrika ke mRtyu vagerenI pIDAmAM AnaMda anubhavatA ghora azAtAvedanIya baMdhAya che. bIjAnA apayazamAM AnaMda anubhavIe to ApaNane paNa apayaza nAmakarma baMdhAya che. bIjAnA kauTuMbika klezamAM ApaNane jo hAza thAya che to ApaNane paNa tevA ja klezo maLe, tevo karmabaMdha thAya che. eTalu ja nahiM te AnaMda jeTalo tIvra haze teTalA karmo paNa tIvra rasavALA baMdhAze. ane temAM tIvra anubaMdha paDatA pAchA e bIjAnA duHkhamAM AnaMda pAmavAnA azubhabhAvonI paNa paraMparA sarjAze ane bIjAnA je duHkhamAM AnaMda anubhavyo tenA karatA anekagaNa duHkha anekavAra bhogavavuM paDaze. duHkhonI AkhI paraMparA ubhI thaze je asaMkhyakALa ke anaMtakALa cAlaze... mahArAjA zreNike garbhavatI haraNIno dUrathI bANa mArIne zikAra karyo. najIka jaI banne jIvone haNAyelA joI teo atyaMta AnaMda pAmyA. "mArU kevu tIvra bANAvaLIpaNuM. eka ja jhATake be jIvono zikAra thaI gayo." haraNI ane tenA garbhastha baccAnI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 jaya vaparAya bhayaMkara maraNAMta vedanAthI tIvra AnaMda anubhavatA zreNika mahArAjAe e ja vakhate narakanuM nikAcita AyuSya bAMdhyuM. pAchaLathI prabhu mahAvIranA vacanathI gharma pAmatA zreNikane A pApano ghaNo pazcAttApa thayo. prabhu pratyenA aMtaranA rAgathI, bhaktibhAvathI zreNika mahArAjAe tIrthakara nAmakarma bAMdhya, paNa pUrvanA bIjA jIvonA duHkhanA AnaMdathI baMdhAyela narakAyuSya to ema ja rahyuM. A bhAvi prathama tIrthakarane narakagatimAM javuM paDyuM... jyAre zreNikane khabara paDI ke potAne narakamAM javAnuM che tyAre teNe prabhu pAse bhayaMkara kalpAMta karyo. prabhu mAre narakamAM javuM ja nathI. game tema karI mane bacAvo... paNa prabhu mahAvIra potAnA A atyaMta nikaTanA bhaktane paNa narakamAM jatA bacAvI na zakyA... A che bIjAnI ApattimAM AnaMdanuM phaLa mATe sujJa ane vivekI jIvoe kadi paNa bIjAnI ApattimAM AnaMda na pAmavo joIe. Aje cUMTaNImAM bIjAne parAbhava karI AnaMda pamAya che. krikeTa vageremAM bIjI TImone, jema bhArate Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama purUSono ApattimAM saMtoSa-AnaMda 1 pAkistAnane parAsta karyuM, pAkistAne bhAratane parAsta karyuM- vageremAM paNa para parAbhavano AnaMda che je ghora ane cikaNA karmabaMdhamAM nimittabhUta thAya che. resamAM-jugAramAM-saTTA vageremAM bIjAne nukasAna karI saMpatti prApta karavAnI AjanI vyApAranI prathA paNa anArya che. A dezamAM to bIjAne sukha ApIne ApaNe sukhI banavAnuM che. Aje to anekane kensara jevI bhayaMkara pIDAo thAya tevA guTakAnA vyApAra karI karoDo-abajonI kamANI karI temAMthI thoDA TakA dAna karI samAjamAM paNa agragaNyapaNuM prApta thAya che, sanmAna prApta thAya che. e kalikAlanI bhayaMkara balihArI che... jaM jaM samayaM jIvo, Avisai jeNa jeNa bhAveNaM / so tammi tammi samae, suhAsuhaM baMdhae kammaM / / upadezamALAmAM bhagavAna mahAvIra paramAtmAnA ziSya avadhijJAnI evA dharmadAsagaNi ApaNane khUba suMdara siddhAMta batAve che.... 'je je samaye jIva je je bhAvamAM praveza kare che (anubhave che) te te samaye jIva tevA tevA zubha ke azubha karmane bAMdhe che... pratisamaya ApaNA pratyeka adhyavasAya (bhAva)thI karma Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya baMdhAya che. zubha adhyavasAya hoya to zubha karma baMdhAya che. azubha adhyavasAyathI azubhakarma baMdhAya che. vaLI te adhyavasAya jevo tIvra hoya tevA pramANamAM tIvrarasavALA zubha ke azubha karmo baMdhAya che. 92 paranI ApattimAM AnaMda e atyaMta azubhabhAva che tethI azubhakarma baMdhAya che. vaLI e AnaMda jeTalo tIvra eTalo tIvra azubhakarma baMdha thAya che... karmanA gaNitane paNa vicAro, haraNI ane enA baccAnI pIDA joIne AnaMda pAmavAno zreNikano kALa keTalo ? pAMca-paMdara minITa ke kadAca vadhu hoya to aDadho kalAka ke kalAka... jyAre enAthI bAMdhela tIvrakarmanuM phaLa keTalo kALa bhogavavAnuM ? 1lI narakamAM 84 hajAra varSa sudhI ghora pIDAo bhogavavAnI... haraNIne je duHkha Apyu tenA karatA keTalA baghA gaNuM du:kha zreNike bhogavyuM. AvI ja rIte mAMsAhAramAM thato AnaMda paNa jIvonI katalano AnaMda hoI narakAdi gatimAM laI jAya che. mAMsAhArane paNa zAstramAM narakAyuSyabaMdhanuM kAraNa kahyuM che. Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama purUSono ApattimAM saMtoSa-AnaMda AvI ja rIte bIjAnA para karAtA zAbdika AkSepo dvArA paNa ghora karma baMdha thAya che. je AkSepo ApaNe karIe chIe te ja dazAne ApaNe pAmIe chIe. 93 garIba mAtA-putra majUrIthI jIvana jIvatA, kaThora majUrI karI thAkIne Avela putrane mA roTalA karI roja jamADatI. ekavAra roTalA karIne putranI rAha jotI mAtA beThI che. daramiyAna kyAMka pANI vagere bharavAnuM kAma AvyuM. putra Avaze to tyAMthI laIne bhojana karaze-ema mAnIne zIkAmAM roTalA mUkIne be paisA vadhAre maLaze e AzAe mA kAma para gaI. bhukhyo putra ghera Avyo. mAne joI nahIM. zIkA para najara na gaI. bhUkhathI dhUMdhavAI gayo. bhayaMkara AvezamAM AvI gayo. mA AvatAnI sAthe "tane koIe phAMsIe caDhAvI hatI ? kyAM marI gaI hatI ?" AvA bhayaMkara zabdomAM AkSepa karyA. mAtA paNa sAme ja AvezamAM AvI gaI. "tArA hAtha kapAI gayA hatA ? sAme zIkAmAM to roTalA che. letA zuM thayu ?" ema prati AkSepa karyo. " thoDA samayamAM vAyuddha baMdha thayu. eTaluM ja Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 jaya vIyarAya nahiM, pAchaLathI to banne koI gurunA saMparkathI dharma paNa pAmyA. paNa karela pApanuM prAyazcitta na thayu ke tIvarasavALa nikAcita jevuM karma baMdhAyu hoya, game tema paNa bIjA bhavamAM bannene pati-patnIno saMbaMdha thayo tyAre mAtAno jIva patnI banela tenA "hAtha kapAyA" putrano jIva pati banela tene "phAMsInI pIDA maLI." dharma pAmelA hovAnA kAraNe guruno yoga thayo. aNasaNa vagere karIne sadgati pAmyA. paNa pUrvabhavamAM AkSepa karelA karma avazya bhogavavA paDyA... Ama bIjAnA duHkhamAM AnaMda ke bIjA pratyenA AkSepo vagerethI thatA karmabaMdhane jANI khUba vivekapUrvaka vartavu e ja ApaNuM kartavya che... AnA pratipakSamAM bIjAnA duHkhe duHkhI thavAya, temanA duHkhonuM zakti mujaba nivAraNa karavAnuM mana thAya, te mujaba pravRtti thAya to enAthI joradAra puNyakarma paNa baMdhAya che.... jaMgalamAM dAvAnaLa lAge to badhA pazuo baLI na jAya mATe vRkSavelA vagaranuM eka mAMDalu hAthIe banAvyuM. dAvAnaLa lAgatA ja prANIo badhA mAMDalAmAM AvIne bharAI gayA. A hAthI paNa mAMDalAmAM ja Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cu uttama purUSono ApattimAM saMtoSa-AnaMda AvI gayo. pagane khaMjavALa AvatA eka paga hAthIe uMco karyo. atyaMta bhIDanA kAraNe hAthInA paganI jagAe sasalu AvI gayu. paga muke to sasalu kacaDAI jAya, AthI sasalAnI rakSA karavA aDhI divasa sudhI paga uMco rAkhanAra hAthI parapIDAnivAraNanA bhAvathI mRtyu pAmI zreNikano putra meghakumAra banyo. prabhu mahAvIra maLyA. saMyama pAmI anuttara devalokamAM gayA. tyAMthI mahAvideha kSetramAM manuSya thaI mokSe jaze. bIjAnA duHkhano nAza karavAnI bhAvanA e ja karuNAbhAvanA che. paramAtmA tIrthaMkara devonA jIvo paNa pUrvanA trIjA bhavamAM vizvanA sarvajIvonA duHkhanuM nivAraNa karavAnI tIvra bhAvanA bhAve che, ane te prayatna paNa zakti anusAra kare che ethI ja teo tIrthaMkara nAmakarmano nikAcita baMdha karI tIrthakara bane che. sAra e che ke bIjAnI pIDAnI pravRtti karavI ke temAM AnaMda pAmavo eTale narakagati tarapha prayANa... vizvanA sarvaduHkhI jIvonA du:kho dUra karavAnI bhAvanA ane tadanurUpa pravRtti eTale tIrthakarapaNAnI prApti tarapha prayANa... Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 jya vIyarAya khuba vivekapUrvaka ApaNe parapIDAnI pravRttithI viramIe, parapIDA nivAraNanI pravRtti tarapha prayANa karIe. have AmAM to vaLI eka vizeSa vAta batAvI che - "uttama purUSonI ApattimAM AnaMda pAmavo" - A to vizeSa kaniSTha adhyavasAya che. ApaNA zAstromAM citta-vitta ane pAtranI vAta batAvI che. zreyAMsakumAre AdinAtha prabhune pAraNuM karAvyuM tyAM A ullekha zAstrakAroe karyo che. AdinAtha bhagavAna jevuM uttamapAtra, IkSarasa jevI uttama vastu (vita) ane zreyAMsakumArano uchaLato utsAha (citta), A traNe dvArA puNyanA jabarajasta guNAkAra thayA. puNyanA guNAkAramAM pAtra e paNa nimitta che. AthI ja eka garIbane anukaMpAthI dAna karatA je puNya baMdhAya che tethI eka zrAvakane bhaktithI dAna karatA anekagaNa puNya baMdhAya che, tethI eka sAdhune bhaktithI dAna karatA anekagaNa puNya baMdhAya che tethI eka AcAryane bhaktithI dAna karatA anekagaNa puNya baMdhAya che. ane tIrthakara paramAtmA sarvazreSTha pAtra hoI temane dAna karavAmAM anaMtaguNa puNya baMdhAya che. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 97 uttama purUSono ApattimAM saMtoSa-AnaMda vaLI A badhA dAnamAM apAtI vastunuM paNa mahattva che. tame thoDuka Apo to thoDu puNya baMdhAya, ghaNuM Apo to ghaNuM puNya baMdhAya. A vyavahAra mArga che, hajI dAna ApatI vakhatanA bhAva paNa phaLamAM mahattvanuM kAraNa bane che. sAmAnya bhAvathI Apo to sAmAnya puNya baMdhAya che, vizeSa bhAvollAsathI Apo to viziSTa puNya baMdhAya che. pAtra ane vastu bhAvamAM paNa nimittabhUta thAya che. A ja vastune have ApaNe vartamAna viSayamAM vicArIe che. pAtra jema jema ucca tema tema dAnathI puNya viziSTa maLe che. e ja rIte pratipakSamAM jeTalu pAtra uyu, tene apAtI pIDAmAM, duHkha ApavAmAM ke temanI ApattimAM AnaMda pAmavAmAM teTalo ja karmabaMdha vizeSa ghora thato jAya che. bIjAne Apatti ke pIDA ApavI te karaNarUpa che. bIjAne Apatti ke pIDA apAvavI te karAvaNarUpa che. bIjAnI ApatimAM AnaMda anubhavavo te anumodanArUpa che. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 jaya vIyarAya zAstrakAroe karaNa, karAvaNa, anumodananA sarakhA phaLa kahyA che. uttamapurUSonA duHkhamAM AnaMda pAmavo e to atyaMta pAzavIvRtti che. kharAba manuSyo ane durjanonI pIDAmAM paNa jyAre AnaMda thavo e pApa che to pachI uttama guNIyala vyaktionA duHkhamAM AnaMda e keTalu badhu moTu pApa thAya ! vaLI uttamapurUSo lokamAM paNa prAyaH priya hoya che tethI temanI ApattimAM AnaMda e lokavirUddha kartavya banI jAya che. vaLI uttamapurUSo guNIyala hoya che, tethI temanI pIDAmAM AnaMda e guNIjano paranA tiraskAra rUpa hoI ApaNane bhAvimAM guNonI prAptimAM avarodharUpa bane che. AgaLa vadhatA durlabhabodhitA vagere karAvI saMsAramAM rakhaDAve che. uttama purUSonA guNanI anumodanAthI to guNonI prApti thAya che. jyAre teonA tiraskArathI AvelA guNa cAlyA jAya che ane bhAvimAM prApta thavA paNa durlabha bane che. uttama purUSonI ApattimAM AnaMda e lagabhaga matsara (IrSA) doSano ja aMza ke bheda jaNAya che. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttama purUSono ApattimAM saMtoSa-AnaMda bIjAnI prazaMsAnI, bIjAnI AbAdInI, bIjAnA guNonI asahiSNutAne matsara doSa kahevAya che. ApaNe khUba uMDANathI vicArazuM to ApaNane samajAze ke paranA guNonI asahiSNutAnA kAraNe ja lagabhaga tevA guNIyala jIvanI ApattimAM AnaMda thAya che. eTale A eka matsaradoSano ja prakAra che. Ge IrSyA e bhayaMkara pAzavI doSa che. vaLI amuka viziSTa sAdhakone choDIne e doSa cAre bAju lagabhaga vyApelo che. IrSyAdoSathI guNo bhaDake baLIne khalAsa thaI jAya che. IrSyAdoSathI puNyano paNa nAza thAya che. je guNa ke puNyanI IrSyA thAya che te guNa ke puNyano nAza ja ja mAtra nahIM paNa bhAvimAM tenI prApti paNa atidurlabha thAya che. A ja A badhu vicArIne parapIDAmAM AnaMda pAmavAnA pAzavI bhAvathI ApaNe aTakIe. pratipakSI parapIDAthI du:khI thavAnA ane du:khanivAraNa karavAnA zubha bhAvane ApaNe pAmIe. paramAtmAne paNa ApaNe prArthanA karIe chIe ke prabhu ! tamArA aciMtya prabhAvathI uttamajIvonA duHkhamAM AnaMda pAmavA rUpa lokaviruddhabhAva amArA jIvanamAMthI sadA mATe dUra thaI jAya, kadi paNa Ave nahIM... Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) sa samasthAnnei pahiyAro 4 | chatI zaktie pratikAra na karavo.... A jagatamAM ApaNI zakti mujaba ApaNe jIvonA duHkha dUra karavA prayatna karavAno che. enAthI ApaNI karuNAbhAvanAne vega maLe che. bhAvanAo khAlI manathI ja bhAvavAnI nathI paNa tene zakya pravRttirUpa banAvavAnI che. zakyapravRttirUpa na banatI bhAvanAo nirasa bhAva vinAnI rahe che. lagabhaga niSphaLa jAya che. duHkhI jIvone joIne, temanA duHkhanA nivAraNa mATe yogya prayatna na thAya to ApaNuM hRdaya kaThora bane che. ApaNe to ApaNuM hRdaya mAkhaNa jevuM komaLa banAvavAnuM che. komaLa hRdayamAM ja dharmanA bIja vavAI zake che. aMkurA phUTe che ane AgaLa vadhIne te guNorUpI phaLothI lacapaca vRkSa bane che. hRdayane komaLa rAkhavA ja zAstrakAroe bAra bhAvanA sAthe bIjI maitryAdi cAra bhAvanA batAvI che. tyAre bhAvanAnuM TuMku svarUpa A pramANe batAvyuM che... 1. parahitacittA maitrI - paranA hitanI ciMtA e maitrI. 2. paraduHkhavinAzinI tathA karuNA - paranA duHkhane nAza karanArI bhAvanA e karuNAbhAvanA. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatI zaktie pratikAra na karavo 101 3. parasukhatuSTimRditA - bIjAnA sukhamAM saMtoSa (AnaMda) e pramodabhAvanA. 4. paradoSopekSaNamupekSA - azakya saMyogomAM bIjAnA | doSonI upekSA e madhyasthabhAvanA... parasukhamAM saMtoSane jyAre pramodabhAvanA kIdhI tyAre paraduHkhamAM saMtoSa ke AnaMda e pramoda bhAvanAthI virUddha hoI matsara doSa banI jAya che. e ja rIte zakti chatAM bIjAnA duHkhano nAza na karavAthI bIjI bhAvanA - paraduHkhavinAzinI virUddha doSa ubho thAya che, hRdaya kaThora bane che. pUrve kahyA mujaba guNo ke dharmanA bIjanA ropaNa thaI zakatA nathI. AmAM paNa vizeSa uttama guNiyala purUSo, anekanA AdhArabhUta vyaktione ApattimAM nivAraNa mATe chatI zaktie sahAyaka na thaIe to keTalu badhu hRdaya kaThora bane ane uttamapurUSanI ApattinA kAraNe tene ke bIjAone paNa je je nukasAna thAya, temAM ApaNI upekSA kAraNabhUta thaI ApaNe doSita banIe chIe. zAstrakAra bhagavaMtoe AthI ja zAsana apabhrAjanAnuM chatI zaktie nivAraNa na kare te AtmAne paNa doSapAtra Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 jaya vIrAya kahela che. Aje jyAre dezakALanA kAraNe sAdharmiko ApattimAM dekhAya che tyAre temanI ApattinA nivAraNano prayatna karavo e paNa eka kartavya banI rahe che. sAdharmikone paNa uttama pAtra kahela che. pAvApurInI pratiSThAnuM zreSTha anuSThAna ullAsapUrvaka cAlu hatu. e samaye ja vacce kacchanA dharatIkaMpanA samAcAra AvyA. hajAro sAdharmikonA mRtyu thayA hatA ane hajAro sAdharmiko gharabAra vinAnA thaI roDa para AvI gayA. dharmapremI suzrAvaka kumArapALa pratiSThA prasaMga choDI potAnA sAthIdAro sAthe sIdhA kacchamAM pahoMcI gayA. divasa-rAta sAdharmikonA ane bIjAnA duHkho nivAraNa mATe lAgI paDyA. bhAre parizrama karI temaNe hajAro sAdharmikonI rakSA karI, mUka pazuonI paNa rakSA karI ApattimAM sahAyaka thayA. khUba vicArIe, vivekI banIe ane uttama jIvonI ApattiomAM zakti mujaba nivAraNa karI AtmAne komaLa banAvIe. prabhune paNa prArthanA karIe ke, 'he devAdhideva ! ApanA aciMtya prabhAvathI mAro AtmA paNa zakti mujaba bIjAnI ane temAM paNa vizeSa karIne uttama puruSonI ApattimAM sahAyaka bane. tenA nivAraNano zakti mujaba prayatna kare. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 paraloka virUddha duHkhanuM rijharvezana evamAiyAI itthaM loyaviruddhAiM NeyAI / / A Adi lokavirUddha kAryo jANavA... ahiM Adi zabdathI paizUnya, abhyAkhyAna, kalaha vagere bIjA kAryo paNa lokavirUddha jANavA... paizUnya = koInI cADIyugalI karavI. abhyAkhyAna = koInA para khoTA ALa mUkavA, Aropa karavA. kalaha = jhaghaDo, kaMkAsa karavA. A badhA kAryo lokaviruddha che. have prasaMga pAmIne paralokaviruddha paralokavirUddha bhayaMkara durgatimAM-paralokamAM pheMkI denAra evA mahAraMbhAdi kAryo paralokaviruddha che. zAstrakAroe paMdara karmAdAnanA dhaMdhAne paralokaviruddha jaNAvI teno tyAga karavAno upadeza Apyo che. paMdara karmAdAnanA dhaMdhA nIce mujaba zAstramAM jaNAvela che - 1. aMgArakarma - lAkaDA bALI kolasA vagere banAvIne vaheMcavA. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 jaya vIyarAya 2. vanakarma - jaMgala kharIdI, lAkaDA vagere kApI vaheMcavA. 3. zakaTIkarma - gADA vagere, Tursa-TrAvelsa vagereno dhaMdho karavo. 4. bhATI karma - bhADe bIjAnA mAlasAmAnanI pherApherI vagere karavI, TrAnsaporTa Adi. 5. phoTI karma - jamIna khodavI, suraMga phoDavI vagere. saDako bAMdhavAmAM Aje A karAya che. daMtavANijya - AdivAsIone hAthIdAMtanuM pahelAthI mUlya Ape, tethI teo hAthIne mAre. te dAMtanA vecANAdi karavA. ema zaMkha vagere paNa samajavA. lAkSAvANijya - AmAM paNa upara mujaba ja samajavuM. lAkSA = lAla raMgano rasa hoya. temAM kRmi-kIDAnI virAdhanA thAya che. 8. rasavANijya - dArUnuM pIThuM calAvavuM ke dArU vagerene lagato dhaMdho karavo. 9. kezavANijya - dAsI-nokarANI, gulAma vagerene laIne bIje vecavA. AmAM paNa paravazatA vagere aneka doSa che. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 paraloka virUddha... duHkhanuM rijharvezana 10. viSavANijya - jhera-jheravALI jaMtunAzaka davA vagerenuM vecANa karavuM. temAM ghaNAM jIvonI virAdhanA thAya che. 11. yaMtrapIDanakarma - tala, zeraDI vagerene yaMtramAM pIlavA, tela vagere kADhavuM, tela ghANI calAvavI. 12. nilaMchana karma-pazuonA nAkane vIMdhavA, temanA zarIra para DAma vagere daIne cihna karavuM, kAna vagere chedavA, baLada vagerene vardhitakakaraNa karavuM. 13. davAgni karma - jaMgalamAM Aga lagADavI. 14. sarazoSakarma - taLAva, sarovara vagerene sukavI nAMkhavA. pANIne zoSI levuM. 15. asatIpoSaNa - popaTa-menA vagere poSavA. dAsIone poSI temanuM bhADuM levuM. Aje katalakhAnA, posTrIphArma, mAMsaveMcANa, hiMsaka davAo, kruratAthI banela sauMdaryaprasAdhano tathA AvA aneka vyApAro A kakSAmAM Ave che. lAkho-karoDo manuSyanA jIvanane khatama karatA taMbAkunA vyApAra, guTakAnA vyApAra badhA paralokavirUddha che ane bhayaMkara durgatimAM kAraNabhUta che. Ano sAra e che ke bhayaMkara hiMsAdi pApo jene Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 jaya vIyarAya mATe karavA paDatA hoya te badhA ja karmAdAna che, paralokavirUddha che, mATe A pApo uttamajIvoe varSa karavA joIe, choDI devA joIe, kadI na karavA joIe. Aje cAre bAju ghora hiMsaka evA kArakhAnAonI vRddhi thaI rahI che. sarakAre udyogonA vikAsanA nAme AmAM rAhato ApavA mAMDI che. vijJAne navI zodhakhoLo karI bhAre hiMsA karI zakAya tevA hiMsaka sAdhano ubhA karI dIdhA che. AjanuM vizva, AjanI sarakAra, AjanA vepArIo, Ajano samAja udhogo pAchaLa gAMDo banyo che. pariNAme zAstra varNavelA karmAdAnanA dhaMdhAthI paNa caDI jAya evA mahAraMbha-mahAsamAraMbha ane mahAhiMsaka udyogo thavA mAMDyA che. je lagabhaga narakagatimAM kAraNabhUta bane che. vaLI AvA udyogo mATe zero vagere dvArA mUDI ekaThI karAya che. zero dharAvanArA paNa pApanA bhAgIdAra thAya che. Aje vizva adhyAtma bhUlyu che. paralokanI mAnyatA paNa koI svIkAratA nathI. paralokano bhaya paNa ubho rahyo nathI. pariNAme mAtra paraloka nahiM paNa Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ubhayaloka viruddha vasamA vyasano 107 prajAno A loka paNa bagaDyo che. prajAne zuddha anna, zuddha pANI ane zuddha havA durlabha thaI gaI che. udyogapationA jIvana paNa bahArathI dekhAtI jAhojalAlImAM paNa aMdaramAM to azAMtinI Aga uThatI hoya che. naitikatA paNa neve mukAI gaI che. lAMca-rUzvata vagere vadhyA che. nIti-sadAcAra bAjue mukAI gayA che. hiMsA ane lohIthI utpanna thayela lakSamImAM AMtarazAMti ApavAnI tAkAta rahetI nathI. are, ghaNIvAra to AvI rIte upArjana karelI lakSmIne thoDA ja varSomAM nAza pAmatA paNa vAra lAgatI nathI. mATe khUba vivekapUrvaka vicAra karI saMtoSane jIvanano Adarza banAvI paralokavirUddha evI ghora hiMsAdinI pravRttiono tyAga karavo.... ubhayaloka viruddha dyUtamAMsasurAvezyA-kheTacauryaparAGganAH / mahApApAni sapteti vyasanAni tyajed budhaH / / (1) jugAra, (2) mAMsa, (3) dArU, (4) vezyAgamana, (5) zikAra, (6) corI, (7) parastrIgamana. A sAta vyasano mahApApa che, DAhyA mANase teno tyAga karavo joIe. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 jaya vIyarAya (1) jugAra - phanapheranI ramatothI mAMDIne resakorsa ne zerabajAra sudhIno jugAra choDavA yogya che. naLarAjA ne pAMDavothI mAMDIne Aja sudhInI vyaktioe jugAranA duSpariNAmo bhogavyA che. (2) mAMsa - yogazAstra Adi graMtho kahe che ke mAMsamAM anaMta jIvo hoya che. paMcendriya jIvanA vadha vinA mAMsa prApta thatuM nathI. manuSyadeha mATe mAMsa anukULa nathI evuM Adhunika vijJAna paNa kahe che. narakanA dvAra samA mAMsano tyAga karavo joIe. (3) dArU - zAstro kahe che jenI buddhi gaI tenuM badhuM gayuM, teno satyAnAza nizcita che. vRddhinAza, prazyati | dArU Adi nazIlA dravyo buddhinAza dvArA sarvanAza notare che. tamAkuthI mAMDIne Dragsa sudhInA badhA nazA A vyasanamAM AvI jAya che. (4) vezyAgamana - potAnI patnImAM paNa Asakti rAkhavI ucita nathI, to sarva pAponA bhaMDAra jevI vezyAmAM to zI rIte Asakti karAya ? vezyAne kAraNe bhalabhalA mahAna puruSo paNa adhaHpatana pAmyA che. A loka-paraloka bannemAM duHkhI duHkhI thaI gayA che. mATe teno tyAga karavo joIe. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 ubhayaloka viruddha... vasamA vyasano (5) zikAra - koI jIvane raMjADI, tenA prANa harIne AnaMda pAmavo, e ghaNI aghama vRtti che, asaMkhya-anaMta bhavo sudhI ribAvI ribAvIne mAre evuM sAnubaMdha karma zikArathI baMdhAya che. (6) corI - koIno jIva laI levAthI tene alpa samayanuM duHkha thAya che, paNa tenuM dhana laI levAthI tene saparivAra AjIvana duHkha thAya che. corIthI AlokamAM vadha-baMdhana vagere phaLa maLe che ane paralokamAM narakanI vedanA maLe che. (7) parastrIgamana - prabhu vIre kahyuM che - bhakkhaNe devadavvassa paratthIgamaNeNa ya / sattamaM narayaM naMti sattAvArI 3 joyamAM ! || - gautama ! devadravyanA bhakSaNathI ane parastrIgamanathI jIvo sAta vAra sAtamI narakamAM jAya che. jIva dhanApahAra ke prANApahArane hajI kadAca jIravI le, paNa bhAryAviplava tene mATe ati duHsaha thaI paDe che. A lokamAM ya A pApa prANasaMzaya Adi anartha karanAruM che. mATe teno tyAga karavo joIe. A sAte vyasano A lokamAM jIvane nukazAna kare che. paralokamAM durgatimAM laI jAya che. saMsAra paribhramaNa vadhAre che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 jaya vIyarAya paramAtmAne prArthanA karIe ke Alokaviruddha, paralokaviruddha, ubhayalokaviruddha evI sarva lokaviruddha pravRttio mArA jIvanamAM na Ave, pUrve Avela hoya to teno tyAga thaI jAya. haMmeza mATe "lokaviruddha tyAga" mArA jIvanamAM thAva... (5) gurunApUnI gurUjanapUjA hou mamaM tuha pabhAvao gurujaNapUA / he devAdhideva tamArA aciMtyaprabhAvathI mane gurUjanonI pUjA prApta thAva. huM gurUjanonI pUjA karanAro thAuM. mAtA-pitAdi vaDilo pratye bahumAnayukta ucita bhakti karanAro thAu. "lokavirUddha tyAga"nI cothI prArthanA pUrNa karI have paramAtmAne "gurujaNapUA' nAmanI A pAMcamI prArthanA karAya che. khAsa yAda e rAkhavAnuM che ke "zubha gurUno yoga ane temanA vacananuM sevana Abhava eTale bhavobhava mATe prApta thAya e sauthI mahattvanI 7mI ane 8mI prArthanA che. zubhaguru eTale lokotara prabhuzAsananA paMcamahAvratadhArI gItArtha guru. A gurunI prApti ane temanA vacananA pAlanathI ja mokSa maLe... Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurujanapUjA... eka Adha maMgala 111 paNa lokottara zubha guruno yoga thavo ane temanA vacananuM pAlana thavu e durlabha che. e prApta karavA A pUrvanA cha kartavyo batAvyA che. A cha kartavyone lokika sauMdarya kahyuM che ane AnA prabhAvathI prApta thanAra zubha guru (lokotara guru) ane temanA vacananuM pAlana e lokottara sauMdarya che. paraMtu laukika sauMdarya (cha kartavyo) vinA lokottara sauMdarya (sadguru ane temanA vacananuM pAlana) prApta thatuM nathI... kyAreka kadAca koI lokottara guruno yoga ukta cha laukika sauMdarya vinA prApta thaI jAya to te dravyayoga bane che. gurunA vacananuM pAlana yathArtha thaI zakatuM nathI. kyAreka AzAtanAdi thavAnA kAraNe saMsAravRddhi paNa thAya che. mATe ukta cha kartavyo mATe prabhune prArthanA karI te jIvanamAM avazya pAlanarupa banAvavA... - have mULa "gurujanapUjA" para AvIe. lokotara gurunI vAta pachI kahevAnI che eTale ahiM "gurujaNapUA" mAM laukika guru eTale ke mAtApitAdi vaDIlajanone gaNavAnA che. la. vi. :-"gurunapUnA" mAtApitravipUti mAvaH | Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 vagere... temanI pUjA eTale temanA pratye bahumAna bharyu ucita AcaraNa "citapratipattirnurupUnA" tenA pratyenu ucita AcaraNa zAstromAM nIce mujaba varNavela che * jaya vIyarAya AdithI vaDIla bhAI, bena, zikSaka, dharmopadezaka * abhyutthAna abhiyAna - Ave eTale ubhA thavuM. sAme levA javuM, upalakSaNathI mukavA - paNa javuM. aMjali - hAtha joDavA. AsanapradAna - Asana para birAjavA vinaMti karavI. - - trisandhyanamana - trikALa praNAma karavA, gerahAjarImAM - temanA phoTAne namaskAra karavA. mRduvacana temanI sAthe tathA temanI hAjarImAM uMcA svare na bolavuM. atyaMta mIThAza bharyA bahumAnamayukta vacanapUrvaka vAta karavI. antarbhASaNatyAga - koInI sAthe teo vAta karatAM hoya tyAre vacce na bolavuM. - nIcAsana temanAthI ucca-sama Asane nahIM paNa nIcA Asane besavuM. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurujanapUjA . eka Adha maMgala 113 # satpatipati - temanA Adeza vakhate.. kema ? zuM che ? zA mATe ? A rItanA prazno na karavA. samyakapaNe temanA Adezano hAjI, tahati vagere kahevApUrvaka svIkAra karavo. asthAne nAmagrahaNa tyAga - saMDAsa, ukaraDA vagere azucisthAnamAM temanuM nAma na levuM. # avarNazravaNatyAga - temanI niMdA sAMbhaLavI paNa nahIM. # nirdezavartitA - temane pUchIne badhuM karavuM. nibhRtAsana - temanI pAse vinayapUrvaka besavuM. tadaniSTa tyAga - temane na game tevuM na karavuM. tadiSTa pravartana - temane game tevuM karavuM. (A baMne vastu dharmAdimAM bAdhA na thAya tema aucityapUrvaka karavI) # tatpazcAt bhojana - te jamI le pachI ja jamavuM. guNavarNana - temanA guNagAna karavA. yaza-pradAna - emane AgaLa karIne emane ja jasa Apavo. # tadAsanAdi abhoga - temanuM Asana, kapaDA, vastu vagere pote na vAparavuM. Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 jaya vIyarAya # sapradAna - bhojana, vastra vageremAM ApaNA karatAM sArI vastu temane ApavI. paricaryA - temanI sevA-pagacaMpI karavI. cikitsA - bImArImAM vizeSa sevA-sAravAra karavI. # kAryakaraNa - temanuM kAmakAja karI ApavuM. dharmakAraNa - temanI pAse dharmakAryo karAvavA, temAM sahAya karavI. # pUjyabhAva - aMtaramAM temanA pratye athAga bahumAna rAkhavuM. doSAcchAdana - temanA doSone DhAMkavA. # titikSA - ugra svabhAva hoya to svayaM sahI levuM paNa temano tiraskAra na karavo. # tIrthe tadvitayojana - temanA maraNa pachI jo temanI alaMkArAdi saMpatti pote rAkhe to maraNamAM anumatinI saMbhAvanA rahe che. evuM na thAya mATe temanI saMpatti tIrthamAM-dharmakSetramAM vAparavI. gRhastho mATe mAtA-pitA tIrtha samAna che. temanA upakArano badalo vALI zakAya tema nathI. ThANAMga sUtramAM traNa upakArane apratikArya kahyA che. temAM prathama mAtA-pitAnA upakAranI vAta jaNAvI che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurujanapUjA ... eka Adha maMgala 115 __ tiNhaM duppaDiyAraM samaNAuso ! taM jahA-ammApiuNo, bhaTTissa, dhammAyariyassa / he zramaNa ! he AyakhAn ! traNa vyaktino upakAra vALI zakAya tema nathI. 1. mAtA-pitA, 2. dhaMdho-nokarI ApanAra zeTha 3. dharmAcArya. (sthAnAMga sUtra 3-1-143) Ama mAtA-pitAnA upakArano badalo vALavo azakya che. ekamAtra teo kadAca dharmathI vimukha hoya to temane dharma pamADavA dvArA temanA upakArano badalo vALI zakAya. mAtA-pitAdi upakArI hoI temanI sevA-bhaktithI kRtajJatA adA thAya che. kRtajJatA sarvaguNano pAyo che. eTale mAtA-pitAnI sevA vagerethI bIjA guNo paNa vikasvara thAya che. je upakArI evA mAtApitAdinI sevA-bhakti nathI karatA, upekSA ke tiraskAra kare che teo A jIvanane vyartha gumAve che. temanuM jIvana niSphaLa che. teo sarvatra lagabhaga niSphaLa jAya che. kRtajJatAgaNanA abhAve atre bIjA guNo vikasita thatAM nathI tethI A loka bagaDe che. paralokamAM durgati prApta thAya che. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya haribhadrasUri mahArAjAe mAtA-pitAnI sevAne pravrajyAnA uttama maMgala tarIke varNavyuM che 'prArambhamaGgalaM hyasyA, guruzuzrUSaNaM param / etau dharmapravRttAnAM nRNAM pUjAspadaM mahat / / ' 116 " TIkA asyAH- pravrajyAyAH / guruzuzruSaNaM - mAtApitRparicaraNam paraM prakRSTaM maGgalamityarthaH / etau gurU (mAtApitarau ) dharmapravRttAnAM mokSahetusadanuSThAnasamupasthitAnAm / guruzuzruSA arthAt mAtA-pitAnI sevAbhakti e pravrajyAnuM prathama prakRSTa maMgala che. mokSamAM hetubhUta evA dharmamAM pravRtta thanArane A mAtA-pitA viziSTa pUjAne pAtra che arthAt mokSArthIdharmAnuSThAna karanAra jIve mAtA-pitAnI avazya pUjA eTale ke sevA-bhakti karavI joIe. rUmau zuzrUSamALasya, gRhAnAvasato guru / pravrajyAmAnupUrvyeNa, nyAyyA'nte me bhaviSyati / / ' gRhamAM rahetA A mAtA-pitA rUpa gurunI sevA karatA mane pravrajyA kramazaH prApta thaze. 'sa kRtajJaH pumAn loke, sa dharmagurupUjakaH / sa zuddhadharmabhAk caiva ya etau pratipadyate / / ' 1 etau - mAtapitarau duSpratikArattvAttayoH / Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 gurujanapUjA... eka Adha maMgala lokamAM je mAtA-pitAnI sevAne kare che te lokamAM kRtajJa che. dharmagurUno sAco pUjaka paNa te ja bane che. saMzuddha dharmanI prApti paNa tene ja thAya che. 'upakArIti pUjyaH syAd gurU AdhupakAri etau / tAvapyarcyate yo na sa hi dharmaguruM katham ? / / ' upakArI hovAnA kAraNe gurU pUjya che, to A to Adya upakArI che. (tethI vizeSa pUjya che.) AvA mAtA-pitAnI paNa je pUjA-sevA nathI karato te dharmagurunI bhakti zI rIte karaze ? khAsa to mAtA-pitAnI avahelanA karanAra, tiraskAra karanArane prAyaH cAritra maLatuM nathI. kadAya maLI jAya to te gurune samarpita thaI zakato nathI ane tenuM cAritra paNa niSphaLa jAya che. jene mAtA-pitAdi samasta saMsArano tyAga karIne saMyama paMthe javAnuM che tene paNa mAtA-pitAno tiraskAra karavAno nathI, avagaNanA-upekSA karavAnI nathI, sevAbhakti karavAnA che, to pachI sAmAnya saMsAramAM vyavahAra karanAre mAtA-pitA pratye kevu gauravabharyuM vartana karavuM joIe te ApaNe samajI zakIe chIe... pra. - saMyamArthIoe mAtA-pitAnI sevA-bhakti Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 jaya vIyarAya karavAnI che to pachI ghaNAM prasaMgomAM mAtA-pitAno niSedha chatAM dIkSA levAya che, vaLI zAstrakAroe paNa soLa varSa pachI (hAla 18 varSano vyavahAra che) mAtA-pitAnI saMmati na hoya to paNa dIkSA levAApavA mATe saMmati ApI che tenuM zuM ? u. - prathama vAta e che ke dareka kAryo dharmamAM bAdhA na Ave e rIte karavAnA che. kAlasaukArika kasAIno roja 500 pADA mAravAno dhaMdho hato. tenA mRtyu pachI teno putra sulasa je abhayakumAranI maitrIthI dharma pAmelo, tene sarvakuTuMbI janoe pitAnA vyavasAyamAM joDAvAnuM kahyuM, paNa narakagatimAM kAraNabhUta evI ghora hiMsAnuM kArya sulate svIkAryuM nathI ane e yathArtha kArya che. saMyamArthI jIvane to saMyama prApti mATe paNa mAtA-pitAnI sevA-bhakti maMgalarUpa che. saMyamamAM avarodhabhUta karmono nAza karI zIvra saMyamanI prAptimAM sahAyaka che. zAstramAM kahyuM che ke, saMpUrNa samarpitabhAvathI gurunI sevA-bhakti karanArane paramaguru evA tIrthakara bhagavaMtanI bhavAMtaramAM guru tarIke prApti thAya che ane paramAtmAnI pAvana nizrAmAM sahelAIthI cAritra pAmI muktinI prApti thAya che. basa, e ja rIte gRhasthajIvanamAM mAtA-pitAnI sevA Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurujanapUjA... eka Adha maMgala 119 karanArane uttama gurUno yoga maLe che ane uttama guru pAse suMdara cAritra te pALI zake che. A rIte gaNIe to paraMparAe mAtA-pitAnI sevA-bhakti e muktinA bIjarUpa thaI jAya che... saMyamaprApti mATe je vAta karI temAM mahattvanI vAta e che ke saMsAranA duHkhothI ane pApothI trAsela mumukSune A badhA duHkhothI chuTavA saMyamanI tIvra bhAvanA thAya che. te ja vakhate tene ema paNa thAya che ke, mAtA-pitAno mArA para mahAna upakAra che, teo paNa saMsAramAM na rakhaDe ane muktinA sukhane zIdhra pAme te mATe mAtA-pitAne paNa saMyamamArge sAthe ja laI jau. e mATe e mAtA-pitAne samajAve che. aneka prayatno kare che. paraMtu koI kAraNasara mAtApitA pratibodha pAmatA nathI, saMyamane svIkAravA taiyAra thatA nathI, tyAre A mumukSa vicAre che, saMyama prApta karIne paNa huM temane pratibodha karIza, dharma pamADIza. mArI cAritranI sAdhanAnA prabhAvathI mAtA-pitA sahelAIthI pratibodha pAmaze eTale mAtA-pitA saMyama mATe taiyAra na thatA mumukSu mAtA-pitA pAse potAnA saMyamanI anumati mAMge che. aneka rIte samajAve che, vividha prayatno kare che. du:svapna, bhAvinI AgAhI vagerenI Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 jaya vIyarAya vAta karI anumati mAMge che, meLave che ane saMyama prApta kare che, karIne mAtA-pitAne paNa pratibodha karI dIkSA Ape che. mAtA-pitA dIkSA na grahaNa karI zake, to gRhasthajIvanamAM paNa sArI rIte dharma karI zake tevI vyavasthA kare che. A. sthUlabhadrasUri mahArAje (A. labdhisUri ma. nA) potAnA aneka varSanA paryAya pachI vayovRddha pitAne cAritra ApyuM. eTaluM ja nahiM, dIkSA ApyA pachI temane vRddhAvasthAe guru karatA adhika rIte sAcavyA. paramagurudeva siddhAMtamahodadhi sva. premasUrIzvarajI mahArAjAe potAnA saMsArI pitAnI vRddhAvasthAne khyAlamAM rAkhI prativarSa piMDavADA potAnA vizALa samudAyamAMthI sAdhuone cAturmAsa mokalyA. chellI avasthAmAM munio dvArA temane saMthArAnI dIkSA paNa ApI sadgati prApta karAvI. pU. premasUrIzvarajI mahArAjAe 16 varSanI uMmare cAritra lIdhela chatAM mAtA-pitA pratye eTalo prema hato ke temanI chellI avasthAmAM khUba samAdhi ApI. mAtA-pitAnI anumatithI dIkSA laI A rIte mAtA-pitAne dharma pamADI upakArano kiMcit badalo Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurujanapUjA. eka Adha maMgala 121 vALI zakAya che. paraMtu kyAreka mohAdhIna mAtA-pitA koI paNa rIte aneka prayatno chatAM na mAne to mumukSue zuM karavuM ? cAritra na levuM ? Anu suMdara samAdhAna paMcasUtrakAra Ape che ke - 'glAna auSadha nyAye cAritra levAmAM mAtA-pitAno tyAga vAstavika mAtA-pitAno tyAga nathI, paNa atyAga che. jyAre cAritra na laI mAtA-pitA sAthe rahevAmAM mAtApitAno tyAga che... glAna auSadha nyAya A pramANe che - mAtApitAnI paricaryA karato putra mAtA-pitA sAthe ja vicarI rahyo che. rastAmAM gADha jaMgala Ave che. mAtApitAne ane potAne paNa roga lAgu paDe che. jaMgalamAM roganuM koI auSadha nathI. auSadha vinA traNenuM mRtyu thAya tema che. nagaramAM jaI pote auSadha grahI mAtApitA mATe auSadha laI Ave to traNene bacavAnI zakyatA che. mAtA-pitA A rIte putrane ekalA javAno niSedha kare che. Ama chatAM suputra e che ke, je mAtA-pitAne jaMgalamAM khAvA-pIvA vagerenI bIjI takalIpha na paDe te rIte phalAdinI vyavasthA karI, pote nagaramAM jaI auSadha grahaNa karI, mAtA-pitAnA mATe auSadha laI Ave che. A ja sAco suputra che. mAtA Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 jaya vIyarAya pitAnI vAta svIkArI jaMgalamAM besI rahenAra putra mAtA-pitAnA paNa mRtyunI upekSA karanAra hoI suputra nathI. jaMgalamAM mAtA-pitAne yogya vyavasthA karI auSadha mATe zaheramAM janAra putre mAtA-pitAno tyAga nathI karyo, mAtA-pitA pratye e pratibaMdha (sneha)vALo che tethI e suputra che. mAtA-pitAno atyAgI che. AvA prasaMge jaMgalamAM besI rahenAra putra te mAtApitAnA roga ane mRtyunI upekSA karanAra hovAthI suputra nathI ane mAtA-pitAno tyAga karanAra che. A dRSTAMtano upanaya karatAM zAstrakAro batAve che ke, saMsArarUpI jaMgalamAM pharatA putra-mAtA-pitA saune saMsAramAM aneka janma-maraNo' vagere karAvanAra, durgatimAM bhaTakAvanAra karmano bhayaMkara roga lAgu paDyo che. zakya hoya to mAtA-pitAne laIne putra saMyamarUpa nagaramAM jaI sAdhanArUpa auSadhathI traNenA roganuM nivAraNa kare. A zakya na bane, mAtA-pitA nagaramAM pahoMcI zake tema na hoya, tevI avasthAmAM putra saMyamanagaramAM jaI cAritrarUpI auSadha pote laI, mAtApitAne paNa cAritrarUpI auSadha pahoMcADe, athavA chevaTe samyaktva pamADe ane bhavanA du:khothI bacAve. A Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurujanapUjA..... eka Adha maMgala 123 putra e suputra che. e mAtA-pitAne choDI cAritra le che paNa mAtA-pitAno tyAgI nathI. je AvA samaye saMyama grahaNa nathI karatA, teo potAnA ane mAtApitAnA saMsAramAM bhayaMkara trAsadAyI, aneka janmamaraNomAM rakhaDAvanAra, durgatinA duHkhone ApanArA karmaroganI upekSA karavA dvArA mAtA-pitAnA tyAgI che. mAtA-pitA eka mahAna tattva che. temAM paNa mAtA viziSTa che. aneka mAtAoe Arthika ke bIjI takalIphomAM divasa-rAta mahenata karIne, peTe pATA bAMdhIne potAnA bALakone ucheryA che, moTA karyA che, bhaNAvyA che, rogAdi vakhate aneka takalIpho veThI upacAra karAvyA che. aneka suputrone mAtA-pitAnA upakArane yAda karatA AMkhamAM AMsu jhare che. baMgALanA nyAyAdhIza AzutoSa mukharajI briTIza rAjya vakhate vAIsaroyano AgaLa abhyAsa mATe paradeza javAno Agraha chatAM mAtAnI IcchA nahIM hovAnA kAraNe vAIsaroyane paNa nA pADI dIdhI. kumArapALa vi. zAha, hamaNAM thoDA ja samaya pUrve Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 jaya vIyarAya mAtAno svargavAsa thayo. kumArapALa roja mAtAne namaskAra karatA. viziSTa kAryo vakhate bahAragAma (pravAsa) jatAM mAtAnA AzIrvAda laIne nikaLatA. mAtAnA svargavAsanI kumArapALane khUba asara thaI. atyaMta vyathita thaI gayA. mAtAnA upakArane yAda karatAM teo bolyA ke, amArA divaso evA hatA ke sAMjanA bhojananA paNa ThekANA na hatA. tevA samaye mAtAe amane pAMca bhAIone jarA paNa khabara paDavA dIdhI nathI, e rIte moTA karyA. mAtAnA A upakArane yAda karatA temanI AMkho bhInI thaI. kRSNa vAsudeva, traNa khaMDanA adhipati, 16 hajAra rANIonA svAmI.... devakI mAtAne roja namaskAra karavA AvatA. bhAratanA vaDApradhAna lAla bahAdura zAstrI potAnI mAtAne roja namaskAra karatA. kyAreka paradeza jatAM tyAre mAtAnA viziSTa AzIrvAda laIne jatA. aneka muzkelIo vacce saMtAnonuM poSaNa karatI mAtAonA to lagabhaga so TakA daSTAMto maLaze. bhAratanI AjhAdI mATe aMgreja saltanata sAme bhAre saMgharSa karI aMgreja saltanatane dhrujAvanAra ane Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurujanapUjA....... eka Adha maMgala bhAratanI AjhAdImAM jeno ja mukhya phALo che, mAtRbhUmi khAtara mAthuM hAthamAM laIne pharanAra bhAranatA e mahAna supUta subhASanA mAtRpremane darzAvatu lakhANa temanA ja caritramAM nIce mujaba che. subhASano mAtRprema kalakattAnA zrI subhASa bAbunA nivAsasthAnamAM subhASa bAbuno ane temanA mAtuzrIno bannenA sUvAnA oraDA pAse pAse ja hatAM. subhASa bAbu moDI rAta sughI vAMcatAM-lakhatAM hoya to uMghamAMthI uThIne mA emanI pAse AvatAM ane kahetAM 'hajI kema nathI sUto beTA subhASa !' ane subhASa mAne saMtoSa ApavA sUI jatA. subhASa AvaDA moTA thayAM chatAM emanA mATe AvI mamatA rAkhanAra mAtA pratye subhASa bAbunuM sAvajha-dila bahu ja komaLa hatuM, jyAre ne tyAre AjhAda hiMda phojanA potAnA sAthIo pAse te mAnI vAta karatA ane enA nAmoccAranI sAthe e raDI paDatAM. 125 hiMda choDI jatAM pahelA subhASa bAbunA dilamAM mAtA ane pharaja vacce jabbara maMthana cAlatuM hatuM. mAyALu heta-prItavALI mAne choDIne cAlyA javuM ke Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 jaya vIyarAya pharajane jatI karavI ? A vAta emane ghaNAM divasothI satAvyA karatI hatI. mAne choDIne cAlyA javA mATe e traNa-traNa vakhata taiyAra thayA hatAM. paraMtu rAtre sUtI mAnuM darzana karavA jatAM tyAre temanuM dila pIgaLI jatuM ane cAlyA javAno vicAra choDI detA. A rIte hiMda choDI javAnuM traNa vakhata mAMDI vALyuM hatuM. paraMtu mAbhoma pratyenI emanI pharaja emane sAda detI hatI, hiMdanI AjhAdI emane pokAratI hatI ane emaNe pharajane mAyA-mamatA karatAM prathama sthAna ApyuM. chellI vakhata nIkaLyA tyAre mAyA-mamatAne dilamAM dAbIne, yArI mAtAnI eka chabI sAthe rAkhIne, gherathI cAlI nIkaLyA. mAnI e chabI nihALatAMnihALatAM netAjI ghaNI vAra raDI paDatAM. AjhAda hiMda phoje koI paNa jAtanI yuddha vakhatanI aMdhAdhUMghImAM hiMdanI mA-bahenonI lAja sAcavavAno nirNaya karyo hato. bojha kahetA, "amArA dhyeyane hAMsala karatAM gorA sAhebane badale pILA sAheba (jApAnIo) na ghUsI jAya te amAre jovAnuM che.' jainetara zAstromAM paNa mAtA-pitAnI sevAnuM ghaNuM Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurujanapUjA.... eka Adha maMgala 127 mahattva batAvyuM che. manusmRtimAM kahyuM che ke mAtApitAe mAtra janma ApavA dvArA ja je upakAra karyo che, teno badalo temanI so varSa sevA karavAthI paNa na vALI zake. mAtA pRthvI svarUpa che. pitA brahmAsvarUpa che. temanI sevA e ugra tapa che, sarvadharmonA pAlana samAna che. je temanI sevA nathI karato, tenI sarva kriyAo niSphaLa jAya che. mAtA-pitAne praNAma karavAthI cAra phaLa maLe che. 1. AyuSya 2. vidhA, 3. kIrti, 4. baLa. mahAbhAratano eka prasaMga che. eka yakSa yudhiSThirane prazna kare che ke, 'mahAna ane sarvazaktimAna kevI rIte banI zakAya ?" yudhiSThire javAba Apyo ke - mAtA-pitA ane gurunA zraddhA ane bhaktithI caraNasparza kare, temanI sevA kare ane prasannacitta teo je AzIrvAda Ape tenAthI ja mahAna ane sarvazaktimAna banI zakAya che. zivapurANamAM kahyuM che ke putra mATe mahAna tIrtha koI hoya, to e mAtA-pitAnA caraNakamaLa che - putrasya ca mahattIrthaM, pitrozcaraNapaGkajam / bIjo koI dharma karavo hoya to kadAya viM Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 jaya vIyarAya paNa Ave. badhAnI zakti na paNa pahoMce. paNa A dharma evo che ke prAyaH badhAne tenI ArAdhanAsAdhanA sulabha che - suman dharmasAdhanam | eTale ke mAtA-pitAnI sevA e badhA mATe sulabha che. A rIte kalAcArya, vaDila baMdhuo, zikSaka vagere pratye paNa vinayAdi yathAyogya avazya karavA joIe. khuda bhagavAna mahAvIradeva paNa naMdivardhana pratye adbhuta vinaya rAkhatA... eka subhASita zlokamAM suMdara jaNAvyuM che - pazuo stanapAna kare tyAM sudhI, adhamapurUSo patnI maLe tyAM sudhI, madhyamapurUSo gharanuM kAmakAja kare tyAM sudhI, uttamapurUSo yAvajIva sudhI tIrthasvarUpa mAnI mAtApitAnI sevA-bhakti kare che. A badhu samajI paramAtmAne bhAvapUrvaka prArthanA karIe ke, he devAdhideva ! ApanA aciMtya prabhAvathI gurujanapUjA-mAtApitAdi vaDIlonI sevA haMmezA mArA jIvanamAM thatI rahe... (6) parArthakaraNa 'hou mamaM tuha pabhAvao paratthakaraNaM / Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paropakAra....... vizvavAtsalyanI pratikriyA "prabhu ! tamArA aciMtya prabhAvathI mArA jIvanamAM parArthakaraNanI buddhi ane pravRtti hojo." 'para eTale ApaNAthI bIjA jIvo. temanA prayojana karavA, temane sahAyaka thavu, temanA mATe yathAzakti karI chuTavu, tana-mana-dhananI zaktino niHsvArthapaNe bIjA mATe upayoga karavo e parArthakaraNa... TIkAkAra jaNAve che 'parArthakaraNaM sattvArthakaraNaM jIvalokasya sAraM paurUSa vidnametat / ' - 129 jIvalokamAM sArabhUta parArthakaraNa che. purUSArthanuM sAcu cihna A che. parArthakaraNa eTale jIvonuM karavu te. manuSya jIvanano sAra 'parArthakaraNa' ja che. anAdikALanA saMskAra ekamAtra svArthanA che. A jIvanamAM paNa jo svArthane ja poSavAno hoya to pazujIvana ane manuSyajIvanamAM zuM phera ? ApaNe joIe chIe, pazuo potAnA svArthamAM ja sadA magna che. kUtarAone khAvAnuM nAMkhazo to kUtaro potAnuM khAvAnuM pUrNa karI bIjAnuM jhuMTavavA jaze. Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 htAnA jaya vIyarAya Aje svArtha parAkASThAe pahoMcyo che. lakSmInA lobhe jIvone atyaMta svArthI banAvI dIdhA che. kudarate, pUrvanI paraMparAe A dezamAM sau zAMtithI AjIvikA meLavI zake tevI vyavasthA goThavI hatI. Aje vijJAne thoDA yaMtrAdi sAdhano ApyA ane svArthI manuSyo tenA dvArA anekanI rojI jhuMTavI potAnA svArthane poSavA udyama karI rahyA che. AjanA udyogapatio jagatanuM game te thAya, badhA ja udhogo, vyAparo potAnA hastagata karavA prayatnazIla che. lAkho lokonI rojI jhuMTavI rahyA che. lAkho-karoDo lokone bekAra karI rahyA che. temanA vyApAro potAnA saMpattinA baLe, lAMcIyA rAjakAraNIo ane adhikArIonI sahAyathI hastagata karI bIjA jIvone bhUkhamarAmAM dhakelI rahyA che. are, potAnA svArtha khAtara pazuone ghAsa caravAnI gAmaDAonI gocara jamIna paNa potAnA kArakhAnA vagere karavA mATe maphatanA bhAvamAM hastagata karI rahyA che. thoDAka buddhizALI zrImaMtoe Aje lagabhaga AkhA jagatane bAnamAM lIdhuM che ane jema jagatane vadhune vadhu lUMTAya tema teo potAnI buddhithI lUMTI rahyA che. Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paropakAra..... vizva vAtsalyanI pratikriyA 131 hajAro lAkho lokone A rIte parokSapaNe luMTIne moTA svArtha sAdhIne teo saMpattithI tagaDA banI rahyA che. paNa A saMpatti paNa teone AMtarika zAMti ApI zakatI nathI. aneka prakAranA saMklezothI jIvana chinnabhinna thAya che. kadAca pUrvabhavanA pApAnubaMdhi puNyathI jo teo sukha-zAMti meLavI zake to paNa bhAvimAM teonI durgati nizcita che. eTalu ja nahIM paNa durgatinI paraMparAo cAle che. asaMkhya-anaMtakALa sudhI ghora duHkhonA teo bhAjana bane che. svArtha ghAtaka che. parArthakaraNa e jabarajasta AtmavikAsanuM sAdhana che. AnA pachI 'suhagurujogo (zubha gurunA yoga)nI prArthanA karavAnI che. zubhaguruno yoga saphaLa thAya te mATe pUrvabhUmikAmAM svArthano nAza karIne parArtha karavAnuM vidhAna che. parArthakaraNanI pariNati vinA maLelo uttamaguruno saMyoga ane bIjI badhI zAsana ane saMghanI sAmagrI paNa lagabhaga niSphaLa jAya che. kudaratano evo niyama che, je tame bIjAne Apo te tamane maLe che. ApaNAM parArthakaraNa dvArA bIjAne je sukha maLe che, zAMti maLe che, samAdhi maLe che, te anekagaNa thaIne ApaNane punaH prApta thAya che. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 jaya vIyarAya parArthathI prakRSTa puNya baMdhAya che. vaLI niHsvArthabhAve parArtha hoI puNyAnubaMdhi puNya baMdhAya che. jeTalo jeTalo parArtha thAya che teTalA teTalA leNadAra banAya che. jeTalo jeTalo svArtha sAdhIe teTalA devAdAra banAya. ApaNe jANIe chIe, eka garIba govALanA bALake sAdhune khIranA dAnanuM parArthakaraNa karyuM, to te bIjA bhavamAM zAlibhadra banyo, devatAI bhoganI sAmagrI pAmyo. nayasAranA bhAvamAM sAdhune dAna karavA dvArA mahAvIranA bIja naMkhAyA. AvA to jabarajasta phaLane ApanArA agaNita daSTAMto che. zArAmAM eka suMdara zloka Ave che - 'zrUyatAM dharmasarvasvaM, zrutvA caivAvadhAryatAm / AtmanaH pratikUlAni, pareSAM na samAcaret / / dharmanI badhI vAto sAMbhaLo, dhAraNA karo paNa teno sAra eTalo ja grahaNa karo ke - ApaNane pratikULa AcaraNa lAge tevuM bIjA pratye ApaNe na AyaravuM. vaLI karoDo graMthono sAra eka ja vAkyamAM batAvatA jaNAvyuM che - 'zlokArthena pravakSyAmi, yaduktaM granthakoTibhiH / Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paropakAra........ vizva vAtsalyanI pratikriyA 133 paropakAraH puNyAya, pApAya parapIDanam / / karoDo graMthamAM kahela vAta aDadhA zlokamAM kahuM chuMparopakAra puNya mATe che, parapIDana pApa mATe che. paropakArathI puNyakarma baMdhAya che. parapIDanathI pApakarma baMdhAya che. devAdhideva tIrthakara bhagavaMtonI paNa vizeSatA batAvatA jaNAvyuM che - 'mAvanimete parArthavyaniH ' tIrthakara paramAtmAnA jIvo saMsAramAM paNa hameza mATe parArthavyasanI hoya. parArtha karyA vagara teone cAle ja nahiM. teo haMmezA svArthane gauNa karI parArthane ja mahattva ApanArA hoya che. mahAtmAo paNa parArtha mATe upadeza vagere ApI jIvone dharmamAM joDe che. temanA hitanuM AcaraNa karAve che. bhUtakALamAM aneka zreSThIo thaI gayA jeoe parArtha mATe potAnI lagabhaga badhI ja saMpatti khullI mukI dIdhI. jagaDuzAne mahAtmAe cetavyo, traNa varSano bhayaMkara dukALa bhAvimAM che. jagaDuzAe potAnI saMpattithI bane teTalu anAja gAmogAmathI kharIdIne godAmo 10 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 jaya vIyarAya bharyA. duSkALano prAraMbha thatAM anAja vinA TaLavaLatA garIbone maphata anAja apAvavA mAMDyuM. lAkho lokonI duvA prApta karI. siMgha vagerenA rAjAo jagaDuzA pAse mAMge teTalA mUlya ApI anAja kharIdavA AvyA. jagaDue saune garIbo mATe vinAmUlye anAja Apyu. mevADanA rANA pratApa, akabara sAthenA yuddhamAM jyAre thAkIne nirAza thaI gayela te avasthAmAM bhAmAzAhe potAnI saMpattinA bhaMDAro khullA mukI dIdhA. rANA pratApane samarpita karyA ane mevADa dezanI rakSA karI. kumArapALa, pethaDazA, vimalazA, bhAmAzA, vastupALa, tejapALa vagere agaNita dRSTAMto parArthakaraNanA noMdhAyelA che... parArthakaraNa e jIvananuM mukhya kartavya che paNa ApaNA AtmA para svArthanA saMskAro anAdikALanA lAgelA che. mATe paramAtmAne bhAvapUrvaka prArthanA karIe 'hou mamaM tuha pabhAvao paratthakaraNaM' he devAdhideva ! tamArA aciMtya prabhAvathI mArA jIvanamAM parArthakaraNanI prApti thAya. svArthI evo huM parArthakaraNanA pariNAmavALo banu.... Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) zubha-gurUno yoga 'hou mamaM tuha pabhAvao suhagurujogo / ' he nAtha ! tamArA prabhAvathI mane zubha gurUno yoga thAva. bhavanirvedathI parArthakaraNa sudhInI cha lokika viSayanI prArthanAo pUrNa karI have lokottara viSayaka prArthanA zarU thAya che. lokika eTale jinazAsana na pAmyA hoya temane paNa je lAgu paDI zake che. teone paNa suMdara jaNAya te... mAtra jinazAsanamAM ja lAgu paDI zake te lokottara - sarvajJa kathita dharmanI daSTie suMdara che. uparokta cha prArthanAomAM prArthita karela guNanI prApti thayA pachI e guNo ke kartavyothI vAsita thayela jIvamAM have uttamagurunI prAptinI yogyatA pragaTa thaI gaI hoya che. tethI have paramAtmA pAse uttamagurunA yoganI prArthanA karIe chIe. jo uparanI cha vastu jIvanamAM na hoya to prAyaH zubhaguruno yoga prApta thato nathI ane kadAya prApta thAya to paNa prAyaH saphaLa thato nathI. ahiM prAyaH zabda lakhavAnuM prayojana e che ke kyAreka koI jIva Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 jaya vIyarAya vizeSane uparokta cha vastuonI prApti na thaI hoya ane sIdho ja sadguruno yoga thAya ane bhavitavyatA kaMI anukULa hoya to guruprAptinA yogathI uparokta cha vastuonI, aneka sadgaNonI prApti thaI jAya che ane tenuM kAma saphaLa thAya che paraMtu Avu kyAreka ja kyAMka bane che tethI te rAjamArga nathI. rAjamArga to bhavanirvedAdi cha vastunI prApti pachI sadguruno yoga prApta karavAno che, anyathA kyAreka nukasAna paNa thavAno saMbhava che. jema ke 'bhavanirveda na hoya, bhavano tIvra rAga hoya to gurunI prAptino upayoga bhautika sAmagrInI prApti mATe karAya je nukasAnakAraka bane. mArgAnusAritA na hoya ane uttamagurunI prApti thatAM kyAreka guruthI viparIta mAnyatAnA kadAgrahamAM paDI gurunI AzAtanA karAya che. "ISTaphalasiddhi na hoya ane mana saMklezamAM ramatu hoya to uttamaguruno lAbha laI zakAto nathI. niMdAdi 'lokaviruddha no tyAga na hoya to kyAreka guruniMdAnA pApa paNa baMdhAI jAya che. 'gurujanapUjA saMsAramAM mAtA-pitAnI sevA-pUjA na karanAra gurunI sevA zuM karavAno ? ane 'parArthakaraNa' na hoya ane ekAMta svArthamaya ja jIvana hoya to gurubhakti Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 zubha guruyoga.... mahodayanI lIlI battI vagere zI rIte thaI zakavAnI ? mATe ja zAstrakAroe barAbara ja kahyuM che ke, 'ukta cha laukika vastunI prApti thayA pachI ja uttamaguruno yoga thatAM e saphaLa thAya che anyathA viparItapaNAno saMbhava che. la. vi. - satyetAvati navi saundarya nokottaragharmAdhiArItyaMta gAI | 'zumAruyo:' - viziSTacaaritryuktaacaarysmbndhH / anyathA'pAntarAle sadoSapathyalAbhatulyo'yamityayoga eva / A laukika saundarya hoya to lokotara dharmAdhikArI thAya, mATe kahe che "sahugurujogo" arthAt zubha guruno eTale viziSTa cAritra yukta AcAryano saMbaMdha thAo. anyathA (laukika sauMdarya vinA cAritra saMpanna guruno yoga) doSayukta puruSane pathya (poSTika)nI prApti tulya A ayogarUpa ja thAya. zubhaguruno yoga ane tadvayanasevA A be khuba ja mahattvanI vastu che. A be mokSanA pradhAna kAraNa che. are, A be ja mokSanA kAraNa che. A be barAbara maLyA pachI mukti atyaMta nikaTa thAya che. lalitavistarAmAM A be lokotara soMdarya kIdhA che. lokotara eTale asarvajJonA (laukika) dharma karatA AgaLano uMcI koTino sarvajJa kathita dharma.. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 jaya vIyarAya jIvanI pAtratA vikasita thaI hoya arthAt yogyatA pragaTa thaI hoya to tene zubhaguruno yoga prApta thatAMnI sAthe ja teno AdhyAtmika vikAsa zaru thaI jAya che. tenuM mokSamArga tarapha prayANa zaru thaI jAya che. pAtratA vinA zubhaguruno yoga saphaLa thato nathI. uttama gurunA yogathI mokSa sudhInI sAdhanA atyaMta saraLapaNe thAya che. guruno yoga amogha che. Aja sudhI asaMkhya, anaMtakALanI apekSAe anaMta jIvo uttama sadgurune prApta karIne bhavasAgara tarI gayA che. 1. bhagavAna RSabhadeva, tera bhava pUrve dhanA sArthavAhanA bhavamAM uttamagurunA yogathI gurune vahorAvatA samyagdarzana pAmyA. 2. bhagavAna mahAvIra paramAtmA nayasAranA bhavamAM jaMgalamAM bhUlA paDelA sAdhu bhagavaMtanA yogathI samyagdarzana pAmyA. 3. zAlibhadranA jIve pUrvabhavamAM uttama tapasvI munine khIranA dAna dvArA bhavAMtaramAM zAlibhadranI divya bhoganI sAmagrI meLavI. prabhu mahAvIra maLyA, cAritra laI ghora tapa tapI anuttara devalokamAM gayA. mokSane pAmaze. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhaguruyoga....... mahodayanI lIlI battI 4. hajArono hatyAro dRDhaprahArI muninA yoge pratibodha pAmI cAritra svIkArI ugra tapa karI kevaLajJAna pAmI muktie gayo. 139 5. paMdaraso tApaso aSTApadanI yAtrA karavA tapa karI purUSArtha karavA chatAM saphaLa thatAM nathI. gautamasvAmIne sUryanA kiraNa pakaDIne aSTApada para pahoMcI jatA joyA. pAchA vaLatA gautamasvAmIne guru tarIke svIkArI temanA ziSya thayA. gautamasvAmI gurue labdhithI eka ja pAtarAnI khIrathI paMdarasone pAraNuM karAvyuM. gurunA aciMtya mahimAnuM ciMtavana karatA 500 tyAM kevaLajJAna pAmyA. bhagavAna mahAvIra pAse jatAM, bhagavAnanA darzana thatAM 500 kevaLajJAnane pAmyA, ane bhagavAnanI vANInuM zravaNa karatA 500 kevaLajJAna pAmyA. 6. gautamasvAmI pAse dIkSA lenAra pacAza hajAra munio te ja bhavamAM kevaLajJAna pAmyA emAM prabhAva guru gautamano.... 7. AryasuhastI guruthI pratibodha pAmI cAritra pAmI eka ja divasamAM sAdhanA karI avaMtisukumAla pahelA devalokamAM nalinIgulma vimAnamAM deva thayA. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 jaya vIyarAya 8. kezI gaNadharanA saMparkathI bhayaMkara nAstika evo pradezI rAjA Astika thayo. sUryakAMtA rANInA jIvaleNa upasargamAM samAdhi jALavI devaloka pAmyo. vartamAnamAM paNa seMkaDo-hajAro jIvo guru bhagavaMtonA saMsargathI paricayathI samyagdarzana, dezavirati yAvat sarvavirati dharmanI sAdhanA sudhI pahoMcI javAnA agaNita daSTAMto che. hajAro AtmAo guru bhagavaMtonA pravacana zravaNathI umArgamAMthI sanmArgagAmI banyA che. hajAro yuvAno guru bhagavaMtonI nizrAmAM zibIro dvArA uttama dharmane pAmyA che. guru tattvanuM varNana thaI zake tema nathI. guru vinA koIno uddhAra thato nathI. kaMIka naraka tarapha prayANa karatA jIvonA guruonA saMparkathI - upadezathI mukti tarapha prayANa thaI gayA che. are, gurunA darzana mAtrathI paNa jIvo bodha pAmI gayAnA paNa daSTAMto che. nipANIno liMgAyatadharma mAnanAra yuvaka - gurUpAdaprA. nipANI gAmamAM jainAcArya premasUrIzvarajI ma. potAnA vidvAna ziSyo A. rAmacaMdrasUri ma., munizrI bhAnuvijayajI, munizrI padmavijayajI vagere sAthe Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhaguruyoga....... mahodayanI lIlI battI 141 padhAryA che. pravacanonI zreNio goThavAI che. jainajainetaro pravacanamAM raMgAI gayA che. zrAvakone tyAM nokarI karatA A yuvAnanA pitAjI paNa roja pravacana zravaNa karI rahyA che. game te kAraNe putrane ghaNI preraNA karavA chatAM te pravacana zravaNa karavA javA taiyAra nathI. tene potAnA dharmanuM abhimAna che. bIjA dharmaguru pAse zA mATe javuM ? divaso pasAra thayA. muniono vihAra nakkI thayo. gurUpAdappAnA pitA kahe che - mahArAjo vihAra karI jaze. ekavAra darzana to karI Ava. pitAzrInA atyaMta AgrahathI anicchAe paNa yuvaka gurudevanA darzane Avyo. upAzrayanA daravAjAmAM pesatA ja sAme pATa para beThelA kalyANamUrti gurudeva AcArya premasUrIzvarajI ma. para dRSTi paDatA ja camatkAra thayo. yuvakanA hRdayanA bhAva palaTAI gayA. tyAM ja enA manamAM nirNaya thayo ke have to A mahApurUSanA caraNe ja jIvana samarpita karavuM. yuvaka gurudeva pAse Avyo. gujarAtI bhASA AvaDatI na hatI. paNa zALAmAM saMskRtano abhyAsa karelo. saMskRta ane hiMdImAM gurudeva sAthe vAta karI. yuvAna gurUdevane samarpita thaI gayo. bIjA divase mAtA-pitAnI anumati Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 jaya vIyarAya na hovA chatAM yuvAne gurudeva sAthe vihAra karyo. be varSa satata gurUdeva sAthe rahI muMbaI sAMtAkrujhamAM jamanAdAsa morArajInA baMgalAmAM yuvAne dIkSA lIdhI. pU. bhAnuvijayajI ma. (A. bhuvanabhAnusUri ma.)nA ziSya munizrI guNAnaMdavijayajI thayA. saMyamanI sAdhanA sAthe viziSTa kSayopazamanA kAraNe zAstrapAragAmI thayA. aneka munionA jJAnadAtA thayA. AcArya vijaya guNAnaMdasUri thayA. zubhaguruno yoga AtmavikAsamAM pradhAna kAraNa che. sadgurunI prApti paNa atyaMta durlabha che. kahyuM che 'sulabhA eva saMsAre, mAmaramaharddhayaH / saMyogaH sadgurUNAM tu, jantUnAmatidurlabhaH / / manuSyapaNAnI ane devapaNAnI moTI riddhio sulabha che paraMtu jIvone sagurUno saMyoga thavo atidurlabha che.. vartamAnamAM keTalAka jIvo guru vinA sAdhanA karavAnI himAyata kare che. e loko aMdhArAmAM bAyakA bhare che, pAyA vinAnA ghara caNe che. guru vinA sAdhanA zakya ja nathI ja. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 zubhaguyoga. mahodayanI lIlI battI 143 guru kevA joIe ? lalitavistarAkAra lakhe che - 'zubhaguruyoga:-viziSTacAritrayuktAcAryasambandhaH / 'guru' tatvano ATalo mahimA vicAryA pachI 'guru'nuM svarupa paNa vicAravuM Avazyaka... uttama gurunA badale koI kaniSTha guruno, ayogya guruno yoga thaI jAya to lAbhane badale nukasAna thaI jAya. mATe zAstrakAra ApaNane guru tarIke kone svIkAravA te jaNAve che. zubhaguru yoga tarIke viziSTa cAritrayukta AcAryano saMbaMgha jANavo. arthAt guru tarIke zreSTha saMyamI gItArtha AcAryane svIkAravAnA che. darzana ane jJAna yukta ja cAritra hoya che eTale viziSTa cAritrayukta kahetA viziSTa darzanayuktatA ane viziSTajJAnayuktatA paNa AvI ja jAya che, eTale gItArthatA paNa AvI jAya. cAritra eTale pAMca mahAvratanuM suMdara pAlana. AcArya eTale paMyAcAranA suMdara pAlaka, eTale gurUnA jIvanamAM ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya ane aparigraha svarUpa pAMye mahAvratonuM suMdara pAlana joIe. gurU kaMcana-kAminInA sarvAze tyAgI joIe. jinAjJAnA pAlaka hoya, AhArAdi paNa nirdoSathI nirvAha karatA Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 jaya vIyarAya hoya. tevI ja rIte jJAnAcAra-darzanAcAra-cAritrAcAratapAyAra-vIryAcAranuM paNa suMdara pAlana karatA hoya. uttama gurunA yogathI ja kaThaNa sAdhanAo paNa saraLatAthI thaI zake che. atyaMta zreSTha ane ugra cAritranA pAlaka guruonA sAnnidhyathI cAritrapAlana saraLa bane che. brahmasamrATa sva. paramagurudeva premasUrIzvarajI mahArAjAnuM brahmacarya eTalu badhu nirmaLa hatuM ke temanA sAnnidhyamAM rahevA mAtrathI vAsanAovikAro zAMta thaI jatA. AcArasaMpanna gurunA AlaMbanathI paNa suMdara AyAra sahelAIthI pALI zakAya che. jJAnasaMpanna gurunA yogathI jJAnaprApti paNa saraLatAthI thaI zake che. gItArtha gurunA yogathI utsarga-apavAda yathAsthAne AvarI zakAya che. bhavabhIta guru ziSyonA yogakSema suMdara kare che. tethI ApaNane paNa aprApta guNono suMdara yoga thAya che ane prApta guNonI suMdara rakSA thAya che. ahiM kyAreka koI saMyogomAM uttaraguNomAM uNapavALA guru hoya paNa mULaguNomAM eTale mahAvratomAM vyavasthita guru hoya to temanI paNa zubha-gurumAM gaNanA karI che. Ama zubha-gurunA yogathI sAdhanA saraLa bane Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 guvajJApAlana pratyakSa mokSa che, mukti nikaTa thAya che. mATe devAdhidevane khuba ja bhAvathI prArthanA karIe - 'ApanA aciMtya prabhAvathI mane zubha-guruno yoga thAva...' ahiM, jene zubha-guruno yoga prApta che te AtmAone paNa prApta guruyoga kAyama rahe, bhavAMtaramAM mokSaprApti sudhI maLato rahe te mATe, tathA prApta zubhaguruno yoga vizeSa bhAvapUrvakano bane, dilamAM guru pratyenuM bahumAna vadhatuM ja jAya, uttarottara kakSAnA guruyoganI prApti thatI rahe te mATe guruyoga prApta munioe paNa AnI AzaMsA karatA rahevAnI che. eTale vItarAgatA prApta na thAya tyAM sudhI gaNadhara bhagavaMto paNa A AzaMsA karatA rahe che... (8) tavayaUseva gAmavamavaMDA | uttamaguruno prApta thayela yoga paNa temanA vacananA sevana-pAlana vinA saphaLa thato nathI. tethI paramAtmAne e paNa prArthanA karIe ke uttamagurunA vacananu sevana - upAsanA paNa mArA jIvanamAM thatI rahe. A gurunI sevA-upAsanA kyAM sudhI karavAnI ? A mATe lalitavistarAmAM pUjya haribhadrasUri ma. jaNAve che - 'ra satta, nAthatyavanimitkAda - 'mavamavanDA' Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 jaya vIyarAya - Ajanma AsaMsAraM vA sampUrNA bhavatu mameti - etAvat kalyANAvAptau drAgeva niyamAdapavargaH / / ' eka vAra nahIM, alpakALa nahIM, paraMtu Abhavam eTale jIMdagInA cheDA sudhI tathA bIjo artha 'Abhavam bhavanA = saMsAranA aMta sudhI. jyAM sudhI vItarAga dazA prApta na thAya, kevaLajJAna prApta na thAya tyAM sudhI uttama guruno yoga ane temanA vacananuM pAlana thAya tevI prabhu pAse praNidhAnapUrvaka AzaMsA-prArthanA karIe... kharI hakIkata to e che ke uttama guruno yoga thAya ane temanA vacananuM yathArtha pAlana thAya, jIvana temane samarpita thaI jAya eTale mukti nikaTa thaI ja jAya. ahiM 'AbhavamakhaMDA' e mAtra A be vastu mATe ja nahiM paNa bhavanirvedathI mAMDIne ATha vastunI prApti Abhava sudhI eTale bhavobhava sudhI thAya tevI AzaMsA karavAnI che, tevI paramAtmAne prArthanA karavAnI che. pUrve batAvI ja gayA chIe ke zubhaguruno yoga pUrvanI nirvedAdi cha vastuo maLyA vinA saphaLa thato nathI. temanA vacananuM yathArtha pAlana thaI zakatuM nathI. tethI A AThe vastu cheka mokSamAM Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guvajJApAlana pratyakSa mokSa 147 jaIe athavA kevaLajJAna pAmIe tyAM sudhI jarurI che. eTale ahiM paramAtmAne bhavanirvedAdi AThe vastunI mane saMsAranA aMta sudhI akhaMDa-saMpUrNa prApti thAya, prApti thatI rahe evI prArthanA karI che... guruvacananuM sevana eTale gurunI upAsanA... mana-vacana-kAyAnA saMpUrNa samarpaNabhAvathI ja gurunI upAsanA karavAnI che. pUjya pragurudevazrI bhuvanabhAnusUri ma. e paramatejamAM A mATe lakhyuM che, te vicArIe "ApaNI ruci, IcchA, mAnyatA, sanmAna, sagavaDa, anukULatA vagere kazuM nahiM. gurunI ruci e ApaNI ruci, gurunI IcchA e ApaNI IcchA, guruno mata e ApaNo mata, gurunI sagavaDa-anukULatA e ApaNI anukUlatA, gurunuM mAna-pUjA-pratiSThA e ja ApaNA mAna-pUjA-pratiSThA lAge, emano yazavAda e ja ApaNo yazavAda, emane ThIka na lAge e ApaNane ThIka na ja lAge, emanI IcchA na hoya enI ApaNane paNa IcchA nahiM. bhale ApaNane sanmAna-pratiSThA maLatI hoya paraMtu jo gurunuM apamAna thatu hoya, emano yazavAda rUMdhAto hoya to e ApaNA potAnuM apamAna-apayaza lAge, emane pratikULa Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 jya vIyarAya hoya to e ApaNane paNa pratikULa ja lAge. tyAM ApaNI anukULatAnI kiMmata nahiM. jatI karavAnI..." lalita vistarAmAM kahyuM che - 'tadvacanasevanA-yathoditaguru-vacanasevanA na jaatucidymahitamAdeti | 'tadvayanasevanA' eTale gurue je rIte kahela hoya te rIte guruvacanane sevavu kemake uttama guru kadI paNa ahitanI vAta kare ja nahi. ApaNAmAM paNa paramazraddhA hovI joIe ke guru ma. nu game tevuM paNa vacana mArA hitane mATe ja thaze. gurunuM vacana to amRta che. mohanA jheranu nAzaka che. Aja sudhI anaMta jIvo guruvacananI ArAdhanA karI mohanA viSano nAza karI vItarAgadazAne pAmyA che. suziSyo satata gurunA AdezanI utkaMThAvALA hoya che. Adeza prApta thatAM atyaMta harSane anubhave che. guruvacanane atyaMta zraddhApUrvaka 'tahati' kahI svIkAre che ane eno zIgha amala kare che. gurunuM batAvela kArya atyaMta harSollAsathI kare che. A harSollAsathI ArAdhanAmAM vighna bhUta aneka karmono paNa dhvasa Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guvajJApAlana pratyakSa mokSa 149 thAya che. eTale ArAdhanA cIla jhaDape AgaLa vadhatI jAya che. guru kadAca kyAreka kAgaDAne kALAne badale dhoLo kahe to paNa ziSya e vacanane ullAsapUrvaka, zraddhApUrvaka 'tahati' kahI svIkArI le che. pachI ekAMtamAM tenuM rahasya pUche che. paMyasUtramAM gurupadano-gumbahumAnano jabarajasta mahimA batAvyo che - 'no maM pavitrapha so puruM ti tayA' bhagavAnanI AjJA che ke je mane svIkAre che te gurune mAne che. arthAt gurune mAnavA e ja jinAjJA che. ___"Ayao gurubahumANo avaMjhakAraNatteNa, ao prmgurusaMgono to siddhi saMsa" - mokSanuM avaMdhyakAraNa hovAnA kAraNe gurubahumAna e ja mokSa che. guru bahumAnathI paramaguru tIrthaMkaradevano saMyoga thAya che ane tethI niyamA siddhi arthAt mokSa thAya che. avaMdhyakAraNa eTale kadipaNa niSphaLa na jAya tevuM kAraNa. eno artha e che ke duniyAnA anya kAraNothI kArya na paNa nipaje tevuM bane paraMtu gurubahumAnathI mokSa na thAya tevu kadIpaNa bane ja nahiM. hajI AgaLa paMcasUtrakAra kahe che 'pora sudovA guru bahumAna e ja zubhodaya che. 11 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 jaya vIyarAya guru bahumAna e ja zubhodayAnubaMdha che. arthAt guru bahumAnano bhAva thayo eTale tamAro zubhodaya cAlu thaI gayo. khAlI udaya ja nahiM paNa zubha udayanI paraMparA zaru thaI gaI. ArAdhanAno utkarSa thato jAya che. zubhodayanA anubaMdhathI zubhanI paraMparA zaru thAya che. tathA bhavavyAdhicikitsako gurubahumAna eva, hetuphlbhaavaat| saMsArarupI vyAdhino cikitsaka gurubahumAna ja che. phaLamAM kAraNarupa che mATe... 'na io suMdaraM paraM / uvamA ittha na vijjai / guru bahumAnathI bIju adhika suMdara kAMI ja nathI. guru bahumAnane koI upamA ApI zakAya tema nathI. koI sAthe sarakhAvI zakAya tema nathI. AvA mahAmahimAzIla guru bahumAnane dhAraNa karavA pUrvaka gurunA vacananuM pAlana karavuM e ja ApaNuM kartavya che. cheka mokSa sudhI A guruvacananuM pAlana ApaNane laI jaze. pratipakSI guruvacanano asvIkAra karavAthI, avajJA karavAthI azubha anubaMdho paDe che. pUrvanA azubha anubaMdho majabuta bane che. sadgurunI prApti bhAvimAM Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 guvaDApAlana......... pratyakSa mokSa durlabha bane che. kuguruonI prApti thAya che ane saMsArabhramaNa vadhe che. gurunI avajJA karanArane paMcAzakamAM lagabhaga abhinnagraMthI kahyA che. abhinnagraMthI eTale anAdimithyAdaSTi- ekavAra paNa jeo samakita pAmyA nathI. je iha hoMti supurisA kayaNNuyA Na khalu te avamannaMti / kallANabhAyaNattaNeNa gurujaNaM ubhayaloyahiyaM / / je u taha vivajjatthA, sammaM gurulAghavaM ayANaMtA / saggAhA kiriyarayA, pavayaNakhiMsAvahA khuddA / / pAyaM ahiNNagaMThitamAu tahadukkaraMpi ya kuvvaMtA / bajjhA va Na te sAhU, dhaMkhAharaNeNa vinneyA / / je uttamapuruSo kRtajJa che teo kalyANanA pAtra hovAthI ubhayalokanA hita karanAra gurunI avajJA karatA nathI. jeo AnAthI viparIta che, guru-lAghava-sAraasArathI ajJAta che, svAgrahI che, kriyAmAM rakta hovA chatAM gurunI avajJA karanArA jIvo kSadra che ane pravacana (zAsana)nI niMdA karAvanArA thAya che. AvA jIvo ghora-duSkara tapAdi karavA chatAM prAyaH abhinnagraMthI che. teo sAdhutAthI bAhya che. sAdhu nathI. kAgaDAnA daSTAMtathI jANavuM. Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 jaya vIyarAya ahiM vAta evI che ke, gurunI nizrAmAM AjJApUrvaka vizALa saMkhyAmAM ArAdhanA karanAra sAdhuonA samudAyane gurukuLavAsa kahevAya che. AvA gurukuLavAsamAM jJAna, dhyAna, saMyamanI suMdara ArAdhanA thatI hoya che. paraMtu kyAreka vizALa saMkhyAnA kAraNe AhArAdi ke bIjA doSo sevavA paDe che, vaLI parasparamAM kyAreka kaSAyAdi paNa thAya che. guruonA ThapakA vagere paNa sAMbhaLavA paDe che. AnA kAraNe AhArAdinA paNa doSa rahita ugra saMyama pALavA keTalAka jIvo gurukuLavAsa choDIne ekalA vicare che. AvA jIvone mATe zAstrakAro kahe che keteo ajJAnI che. guru-lAghavane jANatA nathI, lAbhAlAbhanI vicAraNA teone nathI. " jaha sAgarammi mINA, saMkhobhaM sAgarassa asahaMtA / niti tao suhakAmI niggayamettA viNassaMti / / evaM gacchasamudde sAraNavIihiM coiyA saMtA / niti tao suhakAmI mINA va jahA viNassaMti / / " jema sAgaranA saMkSobha (mojA-bharatI vagere)ne sahana nahIM karatA, sukhanI IcchAvALA mAchalA samudranI bahAra nikaLatAnI sAthe ja vinAza pAme che, e ja rIte Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurnADApAlana... pratyakSa mokSa 153 gaccharupI samudramAM sAraNAdi (preraNA-ThapakAdi)nahIM sahana thavAnA kAraNe sukhazIla sAdhuo gacchanI bahAra nikaLatAnI sAthe ja mAchalAnI jema vinAzane pAme che. teonA cAritrano nAza thAya che. A pramANenA jJAnanA abhAve ugra cAritra mATenA svAgrahI jIvo guruvacananI avagaNanA karIne gaccha bahAra ekalA vicare che. teo kSudra, tuccha buddhivALA che. svAgrahI che. teonA ekalA vicaravAthI zAsananI paNa helanA thAya che. eTalu ja nahiM paNa gaccha bahAra nikaLIne duSkara evA saMyama ne tapa karavA chatAM teo sAdhutAthI bAhya che. sAdhu nathI. are, teo lagabhaga abhinna graMthI che. eTale pUrve paNa kyAreya sabhyatvane pAmyA nathI. anAdi mithyAdaSTi che. kahevAnuM tAtparya e che ke ekavAra paNa graMthibheda karIne jeo samyaktane pAmyA che teo prAyaH Avu hIna pApa karatA nathI.... - guruvacana ApaNane kevA lAge che, ApaNe ene kevI rIte svIkArIe chIe, AvakArIe chIe, tenA upara ApaNI AdhyAtmika pragatino AdhAra che. pUrvasaMcita koI puNya kadAya AtmAmAM sattAmAM Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 jaya vIyarAya haze to tAtkAlika bAhyathI kaMI nukazAna nahiM dekhAya, paraMtu guruvacananI avagaNanAthI atyaMtara sAdhanAmAM cokkasa avarodha Avaze ane bAhya paNa anukULatA lAMbI Takaze nahiM. aMtima samAdhine paNa asara thaze. samAdhi durlabha thaze... aMtima samaya bahu kaparo hoya che. samasta zarIramAM phelAyela Atmapradezo badhA bhegA thAya ane pachI zarIramAMthI AtmA bahAra nikaLe che. tethI pIDAmUMjhavaNa ghaNI hoya che. vaLI AyuSya baMdha paNa moTAbhAge aMtima avasthAmAM thAya che. eTale aMtima zArIrika pIDA vacce samAdhi zI rIte jaLavAya ? jIvanabhara sudhI ucca bahumAnapUrvaka karelI guruvacananI ArAdhanAthI ja lagabhaga aMtima samAdhi prApta thAya che ane aMtima samAdhi dvArA ja sadgati prApta thAya che. mATe aMtima samAdhi prApta karavA, bhavAMtaramAM sadgati prApta karavA, muktinA zAzvata sukhane meLavavA, AdhyAtmika pragati mATe, AMtarika sAdhanA mATe gurune dilamAM vasAvIe, manamAM vasAvIe, temanA pratyenA bhakti-bahumAnane atyaMta uccakakSAe laI jaIe, Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurvAjJApAlana....... pratyakSa mokSa temanA pratyeka vacanamAM amRtanA svAdane anubhavIe ane guruvacanane khUba ja ullAsapUrvaka AnaMdapUrvaka svIkArI tenuM yathArtha pAlana karI jIvanane saphaLa karIe. paramAtmAne paNa praNidhAnapUrvaka prArthanA karIedoSa mAM tuH mAvo, tanvayaLasevA / / ' he prabhu ! mane tamArA aciMtya prabhAvathI guruvacananuM pAlana prApta thAva. 155 AbhavamakhaNDA 1 AbhavamakhaNDA-Ajanma AsaMsAraM vA sampUrNA bhavatu mametietAvatkalyANAvAptau drAgeva niyamAdapavargaH / bhavanirvedathI mAMDI zubhaguruno yoga, temanA vacananuM pAlana, sughInI ATha vastunI prabhu pAse prArthanAnuM vivecana pUrNa thAya che. - alpakALa have AnI prApti kyAM sudhI joIe ? teno kALa batAvatA jaNAve che eka vAra nahiM, nahIM paNa AkhI jIMdagI sudhI... are, eTaluM nahiM 'AsaMsAra' saMsArakALanA cheDA sudhI, mokSanI prApti na thAya tyAM sudhI bhavanirvedAdi AThe vastuonI prApti thAva. vaLI AThe vastunI akhaMDa eTale saMpUrNapaNe prApti thAva. eTale sAmAnyathI, sahaja mAtra nahiM Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 jaya vIyarAya paNa vizeSa pramANamAM prApta thAva. vaLI vacce khaMDita na thAya e rIte. dA.ta. bhavanirveda-saMsAra para nirveda, vaiirAgya thAya paNa pAcho cAlyo jAya, pAcho bhavano rAga ubho thaI jAya AvuM khaMDita nahiM paNa akhaMDapaNe satata cAlu ja rahe e rIte prApta thAva. jemake - bhavavairAgya tIvra ane sadAkALa rahe tevo prApta thAya. mArgAnusArIpaNuM eTale tatvAnusArIpaNuM sarvatra ane sadA mATe rahe. ISTaphalasiddhi paNa saMpUrNa haMmeza mATe rahe. lokaviruddhatyAga saMpUrNa haMmeza mATe rahe. guru (vaDila) janapUjA saMpUrNa haMmeza mATe rahe. parArthakaraNa saMpUrNa haMmeza mATe rahe. zubhaguruno yoga saMpUrNa haMmeza mATe rahe. zubhagurunA vacananuM pAlana saMpUrNa haMmeza mATe rahe. A vastuo alpa pramANamAM prApta thAya tathA khaMDita prApti thAya, eTale ke kyAreka maLe pAchI cAlI jAya, pAchI maLe to AmAM bhalIvAra na Ave. je phaLa joIe te na maLe. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 guvajJApAlana.. pratyakSa mokSa | mATe paramAtmAnA aciMtya prabhAvathI A AThe vastunI hameMza mATe saMpUrNapaNe akhaMDa prApti thAva tevI AzaMsA karAya che. paramAtmAnA aciMtya prabhAvathI teo samakSa karela A AzaMsA avazya saphaLa thaze. arthAt AThe vastunI avazya prApti thaze. ane A kalyANasvarupa ATha vastunI prAptithI niyamA zIgha mokSanI prApti thAya. AThe vastune zAstrakAre kalyANasvarupa kIdhI. kalyane ANe te kalyANa. kalya eTale sukha. sAyA zAzvata sukhane je lAvI Ape te kalyANa. arihaMta paramAtmA keTalA mahAna ! kevo anupama upakAra... paramAtmA samakSa praNidhAnapUrvaka jayavIyarAya sUtra' nuM uccAraNa mAtra ApaNane cheka mokSa sudhIno rasto vyavasthita karI Ape che. mATe samasta caturvidha saMghane khAsa vinaMti che-avazya caityavaMdana karavuM ane gRhasthoe to uttama dravyothI prabhupUjA karavA pUrvaka devavaMdana karavAnuM che.... Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 jaya vIyarAya vArijjai jai vi niyANabaMdhaNaM vIyarAya! tuha samaye / tahavi mama hujja sevA bhave bhave tumha calaNANaM / / he vItarAga prabhu ! jo ke nidAna karavAnuM ApanA zAsanamAM niSiddha che, to paNa mane bhavobhava tamArA caraNa kamalanI sevA prApta thajo. saMyama, tapAdinA prabhAvathI saMsArika vastuonI prAptinI IcchA karavI te nidAna (niyANuM) kahevAya. 'jaM saMsAranimittaM paNihANaM taM tu bhannai niyANaM / taM tivihaM ihaloe paraloe kAmabhogesu / / / je saMsAra nimittaka praNidhAna (prArthanA) hoya che te niyANuM kahevAya che. te traNa prakAre che 1. AlokaviSayaka 2. paraloka viSayaka 3. kAmabhoga viSayaka. dharmanA prabhAvathI AlokamAM saubhAgya, yaza, kIrti, ezvarya, dhana, strI, rAjya, baLa, rU5, anukULa viSayo vagerenI prArthanA karavI te IhalokaviSayaka niyANuM kahevAya. devalokanA, IMdrAdinA, cakravartIpaNA vagerenI prArthanA karavI te paraloka viSayaka niyANuM kahevAya. jema saMbhUtimunie cakravartIpaNuM prApta karavAnuM nidAna karyuM, brahmadatta cakravartI thaI sAtamI narake gayA. Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 prArthanA... nidAna viveka prabhu mahAvIre vizvabhUtinA bhavamAM apUrva baLI banavAnuM niyANuM karyuM. tripRSTha vAsudeva thaI sAtamI narakamAM gayA. naMdiSeNe bhAvimAM rUpa ane saubhAgya (strIone priya thavAnu) niyANuM karyuM. kRSNanA pitA vasudeva thayA. devalokanA ke IMdrAdinI saMpattinA niyANA paNa jIvo kare che. sImaMdharaprabhu pAse nigodanuM varNana sAMbhaLI, Avu varNana bharatakSetramAM kAlikasUri karI zake che tema jANI brAhmaNa veze IMdra parIkSA karavA AvyA. kAlikasUri ma. pAse nigodanuM varNana sAMbhaLI potAnA IMdrapaNAne pragaTa karatA kAlikasUri ma. e thoDo samaya thobhI munione darzana ApavA jaNAvatA IMdra bhaya vyakta karyo ke munio IMdranA sukhanuM nidAna karaze. A banne prakAranA niyANA saMsAramAM rakhaDAvanAra che... saMyama-tapanA prabhAvathI bhavAMtaramAM bhogasukhonI prAptinI IcchA karavI te kAmabhoga viSayaka niyANuM kahevAya. vaLI kyAreka krodhane vaza thaI saMyama-tapanA prabhAvathI Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 jaya vIyarAya bIjAnA ghAtanI, pIDAnI, takalIphonI IcchA karavI te paNa dveSapUrNa nidAna che ane atyaMta aniSTa che. jema agnizarmA brAhmaNe guNasena rAjA mATe bhavobhava mAranAra thavAnu niyANuM karyuM. jenA kAraNe anekavAra narakAdi durgatimAM bhaTakavAnuM thayuM tathA anaMta saMsArabhramaNa thayu. A badhA ja prakAranA nidAno saMsAramAM rakhaDAvanAra che.. have ahiM vicArIe to bhavobhava prabhunA caraNakamalanI sevAnI prArthanA karavI temAM uparokta niyANAnuM lakSaNa ghaTatu nathI. tethI A prArthanA ucita che... tethI bhavobhava prabhu caraNanI sevAnI prArthanA atre karAya che." hakIkata e che ke saMsAra khuba bihAmaNo che, bhayaMkara che. jIvanI saMsAramAM kAramI duHkhada sthiti che. janma-maraNanA cakramAM jIva pisAya che. naraka, nigoda, pRthvIkAyAdimAM janma-maraNo thaI rahyA che ane bhAre duHkho jIvone sahana karavA paDe che. kudaratanI vicitratA juo, manuSyabhavamAM tIvra mUcchanA kAraNe tIvraanubaMdhavALA azubhakarmo bAMdhI jIva Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prArthanA............. nidAna viveka 161 nigodamAM utkRSTa kAyasthiti sAthe jyAre utpanna thAya che tyAre tenA tyAM anaMtakALa eTale ke anaMta utsarpiNI-avasarpiNI sudhI janma-maraNo thAya che, anaMtAbhavo thAya che. nigodamAM jaghanya AyuSya 256 AvalikA che eTale ke lagabhaga eka sekaMDanA 23mAM bhAga jeTaluM hoya che. utkRSTa AyuSya paNa aMtarmuhUrta eTale be ghaDInI aMdara hoya che. anaMtajIvonuM bhegu eka ja zarIra bane che. pRthvIkAya, aplAya vageremAM paNa utkRSTa kAyasthiti asaMkhya utsarpiNIavasarpiNInI che eTale teTalA kALa sughI azubha karmanA tIvra anubaMdhavALo jIva tyAM janma-maraNa kare che. vikalendriyanA bhavo paNa kAramAM duHkhamaya che. manuSya-tiryaMconA jIvana paNa roga-zoka-ciMtA-upAdhiothI bharelA che. devone paNa kSaNabhara zAMti nathI. AvA vikarALa saMsAramAM paNa jIvanI rakSA kare evA ekamAtra arihaMta paramAtmA che. paramAtmA mokSa sudhI pahoMcADe che. mokSamAM na pahoMcIe tyAM sudhI bhavomAM paNa rakSA kare che. samAdhi ane zAMti Ape che, eTale paramAtmA vinA cAlavAnuM nathI. A bhavamAM to prabhu maLyA paNa bIjA bhavomAM pAchA prabhu jo na maLe to jIvanI dazA zuM ? Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 jaya vIyarAya upamitimAM siddharSi gaNie vimalakumAranI prabhu prArthanAmAM jaNAvyuM che : bhIme'haM bhavakAntAre, mRgazAvakasannibhaH / vimukto bhavatA nAtha ! kimekAkI dayAlunA ? / / itazcetazca nikSiptacakSustaralatArakaH / nirAlambo bhayenaiva, vinazye'haM tvayA vinA / / saMsArarUpI bhayaMkara aTavImAM haraNanA baccA jevA mane he nAtha ! dayALu evA tame kema ekalo mUkI dIdho ? Ama-tema AMkhanA DoLA pheravato, AlaMbana vinAno he nAtha! tamArA vinA bhayathI ja huM vinAza pAmIza. kumArapALa mahArAjAe paNa prabhune vinaMti karI chejindhrmvinirmukto, mA bhUvaM cakravartyapi / syAM ceTo'pi daridro'pi, jinadharmAdhivAsitaH / / -yogazAstra 13.14|| daridra thavuM paDe, dAsa thavuM paDe to mAnya che paNa tamArA zAsana vinAnuM cakravartIpaNuM paNa mane ISTa nathI. ghora ane bihAmaNA saMsAramAM paramAtmAnI kRpAthI ja ApaNI rakSA thAya che. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bihAmaNo A saMsAra 163 zubha vastuo ane sukha vagere paNa paramAtmAnI kRpAthI ja maLe che. lalitavistarAmAM je ATha prArthanA pUrve karI te paramAtmAnA aciMtyaprabhAvathI phaLe che, ema spaSTa haribhadrasUri ma. jaNAve che - 'phalati caitadacintyacintAmaNebhagavataH prabhAveneti thayArthaH | A ATha vastunI AzaMsA aciMtya ciMtAmaNI svarUpa paramAtmAnA prabhAvathI ja phaLe che. Ama be gAthAno artha thayo.... zakya che, jo ahiM ApaNo saMsAra pratye vairAgya ke paramAtmA pratye tIvra rAga na hoya to kadAca ahiMnI zubhakriyAo vagerethI svarganA ke manuSyapaNAnA uMcA sukho maLI jAya ane e sukhomAM jIva lIna banI, paramAtmAne bhUlI jAya to zuM thAya ? pAchA ghora azubha karmo bAMdhI jIva saMsAramAM rakhaDato thaI jAya. prabhu mahAvIre marIcinA bhavamAM traRSabhadeva prabhu pAse cAritra lIdhA pachI sukhazIlatAmAM lIna banI anya veza karyo. AgaLa vadhatA usUtraprarUpaNA karI saMsAra vadhAryo. marIcinA bhava pachI aneka bhavo Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 jaya vIyarAya. tridaMDika, deva tathA bIjA thayA. prabhunuM zAsana asaMkhyakALa pachI vizvabhUtinA bhavamAM maLyuM. pAchu cAlyuM gayuM. sAtamI ne cothI narakamAM paNa jaI AvyA. mATe prabhunA caraNanI sevA vinA cAle tema ja nathI. tethI khUba tIvra praNidhAnapUrvaka prArthanA karIe... he prabhu ! mane bhavobhava tamArA caraNakamalanI sevA prApta thAo... A prArthanA evA bhAvavibhora thaIne karIe ke jenA prabhAvathI bhavobhava prabhu maLatA ja rahe.. Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 bihAmaNo A saMsAra 'dukkhakkhao kammakkhao, samAhimaraNaM ca bohilAbho a / saMpajjau maha eaM, tuha nAha paNAmakaraNeNaM / / he nAtha ! tamane praNAma karavA dvArA mane 1. duHkhano kSaya, 2. karmano kSaya, 3. samAdhimaraNa ane 4. bhAvimAM bodhino lAbha prApta thAva. prathama be gAthAmAM ATha vastunI prArthanA karI trIjI gAthAmAM bhavobhava prabhu caraNanI sevAnI navamI prArthanA karI. have A gAthAmAM eka sAthe chellI cAra prArthanA prabhu pAse karAya che arthAt AzaMsA pragaTa karAya che. prAcya evI A cAra vastuo paNa khUba mahattvanI che. jIvamAtrane priya che sukha. jIva mAtrane apriya che duHkha. anAdikALathI Aja sudhI jIvano eka mAtra duHkhathI chuTavA mATeno ane sukhane prApta karavA mATeno prayatna che. A jagatanA sarva jIvonI eka mAtra IcchA che duHkhathI chuTavAnI ane sukhane prApta karavAnI. AvI tIvra IcchA tathA te mATenA prayatna chatAM jIvono duHkhathI chuTakAro thayo nathI ane sukhanI 12 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 jaya vIyarAya prApti thaI nathI. kyAreka madhubiMdu jevA kSaNika bhautika sukhanI prApti thAya che paNa te kSaNika hovAnA kAraNe pAchI jatI rahe che. lAMbo kALa TakatI nathI. ulTa thoDu bhautika sukha bhogavIne pAchA jIvo bhayaMkara duHkho pAme che. cha khaMDanA AdhipatyanA sukhane bhogavato cakravartI, cosaTha hajAra aMtapuranI strIo ane navvANu karoDa grAmAdi rAjyanA sukhomAM lIna banI jIvananA cheDA sudhI jo rAjya choDIne saMyama na svIkAre to avazya narakamAM jAya che. sAtamI narakamAM to 33 sAgaropama kALa sudhI kAramAM duHkha veThe che. - traNa khaMDanA adhipati vAsudevo avazya narakamAM ja jAya che. moTA rAjA-mahArAjAo vagere paNa anIti-anyAyahiMsAdi pApo AcarI lagabhaga narakamAM jAya che. maMtrIo, senApatio paNa yuddhAdimAM hajAro manuSyonI katala karI bhayaMkara durgatimAM jAya che. vaNiko, vyApArIo vagere vyApAramAM aneka prakAranI anItio AcarI, ghora anubaMdhavALA karmo bAMdhIne saMsAramAM asaMkhya ane anaMtakALa sudhI rakhaDe che. bhayaMkara duHkhone bhogave che. Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bihAmaNo A saMsAra 167 saMsAra eTale duHkhano dAvAnaLa che. zArIrika ane mAnasika asaMkhya duHkhothI jIvo pIDAI rahyA che. nArakImAM bhUkha, tarasa, zIta, uSNa, rogo vagerenI kAramI pIDAo hoya che. sAthe parasparanA vairanA kAraNe paraspara kApAkApI thAya che. vadhArAmAM paramAdhAmI devo nArakInA jIvone chedana-bhedana-agnimAM bALavAvaitaraNI nadInA atyanta ukaLatA pANImAM jhaboLavAnA, zastronA ghAtathI zarIranA aMgopAMgo kApavA vagere ghora pIDAo Ape che jenuM varNana karavuM paNa zakya nathI. tiryayamAM paNa bhUkha-tarasa-ThaMDI-garamI, parAdhInatA, bhAra kheMcavA chevaTe katalakhAnAmAM jIvatA kapAvA vagerenI kAramI vedanA sahana karavI paDe che. manuSyonA jIvo paNa du:khathI bharelA che. rogazoka-daridratA-daurbhAgya-ciMtA-parAdhInatA vagere lAkho duHkho mAnavo Aje bhogavI rahyA che. bahArathI bhautika sukhonI Toce beThelA dekhAtA manuSyo paNa aMdarathI aneka prakAranI ciMtA vagerenA dAvAnaLamAM baLI rahyA che. ane bhautika sukhanA zikhare beThelA devo paNa du:khI che. ISTaviyoga, aniSTa saMyoga, parAdhInatA, IrSyA, matsara vagere duHkhothI teo paNa pIDAya che. saMsAramAM kyAMya sukhano aMza paNa dekhAto nathI. Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 jaya vIyarAya saMsAranA A ghora ane bhayaMkara duHkho varNanAtIta che. zabdothI varNavI zakAya tema nathI. manathI paNa kalpI zakAya tema nathI. AvA varNanAtIta-kalpanAtIta duHkho A jIva anaMtakALathI bhogavata Avyo che. paMyasUtramAM kahyuM che - 'aNAi jIve, aNAi jIvassa bhave, aNAi kammasaMjoganivattie, dukkharUve, dukkhaphale, dukkhANubaMdhe / jIva anAdithI che (jIvano prAraMbha nathI). jIvano saMsAra paNa anAdi che. saMsAra anAdikarmanA saMyogathI nivartita che. (pravAhathI karmasaMyoga anAdikALathI che) ane A saMsAra duHkharUpa che. duHkhanA phaLavALo che. ane duHkhanI paraMparAvALo che. A duHkhonI paraMparAvALA saMsArano aMta eka mAtra arihaMta paramAtmAnA zaraNathI ja thAya che. saMsAranA duHkhomAM ApaNe sabaDIe chIe enuM kAraNa ekamAtra paramAtmA sAtheno saMyoga nathI thayo te ja che. mATe ja paramAtmAne praNidhAnapUrvaka aMtarathI prArthanA karIe... he nAtha ! Apane karelA praNAmanA ayitya prabhAvathI, Apane namaskAra karavAnA zubha bhAvanA Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bihAmaNo A saMsAra 169 prabhAvathI, mArA saghaLA duHkhono kSaya thAva. zAririka ane mAnasika baMne prakAranA duHkho nAza pAmo. sArIramANasANaM dukkhANaM khao tti dukkhakhao / (11) mezvo - karmakSaya he nAtha ! ApanA acitya prabhAvathI mArA karmano kSaya thAva. jIvone duHkhanuM kAraNa ekamAtra karma che. jIvane karmano saMbaMdha anAdikALathI che ekamAtra sarvajJA bhagavaMtoe ja jIva ane karmanA saMbaMdha, kevI rIte thAya che, karmanA saMbaMdhathI jIvanI kevI sthiti thAya che, karmanA saMbaMdhathI mukta thavAno, upAya zo che ? karmanA saMbaMdhathI mukta jIvanuM svarUpa anaMtajJAnamayaAnaMdamaya che vagere viziSTa varNana karyuM che. karmanA saMbaMdha thavAmAM kAraNa jIvanA rAga-dveSAdi malina bhAvo che. jagatamAM aneka prakAranA pudgalo che temAM atyaMta sUkSma kArmaNa nAmanA pudgalo che. saMsArI jIvamAtra (caudamA guNasthAnakavartI sivAyanA) pratisamaya anaMtakAzmaNa vargaNAone grahaNa karI AtmasAt kare che. te ja rIte sukha duHkhane bhogavato 1. kALanA atyaMta sUkSma vibhAgane samaya kahe che. eka sekaMDamAtramAM asaMkhya samaya thAya che. arthAt eka samaya eTale sekaMDano asaMkhyAtamo bhAga. Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 jaya vIyarAya jIva pratisamaya anaMtakAzmaNa pudgalone AtmAmAMthI mukta paNa karato jAya che ane karmanirjarA kahevAya che. A rIte karmanA gamanAgamana anAdikALathI cAle che. pratisamaya saMsArI jIvone karmano udaya cAlu hoya che ane jyAre je je karmo udayamAM Ave che tadanurUpa jIvane sukha duHkhano anubhava thAya che. A rIte jIva ane karmanuM cakra anAdi kALathI cAle che. rAgadveSa vagerenI malinatAnA kAraNe jIva atyaMta azubhakama bAMdhe che ane janma-jarA-maraNaroga-zoka-daridratA-ciMtA-ISTaviyoga-aniSTasaMyoga vagerenA ghora duHkho bhogave che. tIvra krUra adhyavasAyothI (raudradhyAnathI) narakanA paNa AyuSya vagere karmo bAMdhI jIva narakamAM pahoMce che tyAM ghora duHkhone bhogave che tevI ja rIte madhyama azubha bhAvothI (ArtadhyAnathI) tiryaMcagatimAM jIva rakhaDe che. kaMIka zubhadhyAnathI manuSyagati pAme che. vizeSa zubha dhyAnathI devagati pAme che. paNa manuSyagatimAM paNa AvyA pachI pAchA artha ane kAma (IndriyanA sukho)nI lAlasAthI ghora azubha karmo bAMdhI jIva pAcho ekendriyAdi tiryaMcagatimAM ane narakAdigatimAM utpanna thAya che. devagatimAM rahelA devo paNa viSayasukhamAM cakacUra banIne Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 bihAmaNo A saMsAra ekendriyAdimAM paribhramaNa kare che. Ama jIva ane karmanuM cakra anAdikALathI cAle che. jIvanuM svarUpa anaMtajJAnamaya, anaMta sukhamaya che. karmanA AvaraNanA kAraNe jIva duHkhI thaI rahyo che. karmanA AvaraNathI saMpUrNa mukta thayA pachI jIvane janma-jarA-maraNa-roga-zokAdi koI du:kho bhogavavAnA rahetA nathI. mokSamAM haMmeza mATe AtmA rahe che ane tyAM anaMtasukhane anubhave che. traNe kALanA sarva padArthone tathA bhAvone mukta jIva pratisamaya jANe che ane juve che. vaLI traNe kALanA vizvanA sarva jIvonA bhautika sukhono saravALo karIe tethI anaMtagaNa sukha pratyeka mukta jIva pratisamaya anubhave che. hakIkatamAM AtmA svarUpe anaMtajJAnamaya, anaMtazaktimaya, anaMtasukhamaya che, sthiti paNa akSaya che, svarUpa arUpI che, paraMtu malina bhAvothI lAgatA karmo udayamAM AvIne sukhasvarUpa jIvane duHkhI kare che. AtmAnA sukhamaya svarUpane pragaTa karavA mATe malina bhAvothI (rAga-dveSa-krodhAdi kaSAyo vagere) nivRtta thavuM paDe ane tenA mATe darzana-jJAna-cAritranI sAdhanA athavA paMyAyAranuM (jJAnAcAra, darzanAyAra, cAritrAyAra, Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 jaya vIyarAya tapAyAra, vIryAcAranuM) suMdara pAlana karavuM paDe. ugra saMyama-tapanI ArAdhanA karavI paDe. anAdikALanA malina bhAvonA saMskArathI vAsita jIvane A duSkara che, paraMtu paramAtmAnA ayitya prabhAvathI duSkara evI sAdhanA paNa zakya bane che ane tenA dvArA kamano kSaya thAya che. mATe ja paramAtmAne prArthanA karIe chIe ke he prabhu ! tamane praNAma karavA dvArA ugra sAdhanA karavAnuM baLa maLe ane enA dvArA mArA karmano kSaya thAva. athavA atyaMta utkRSTa bhAvathI paramAtmAne praNAma karavA dvArA paNa karmano vipula pramANamAM kSaya thAya che. kumArapALa batrIzImAM jaNAvyuM che - 'tavastavena kSayamaGgabhAjAM, bhajanti janmArjitapAtakAni / kiyaciraM caNDarucemarIci, stome tamAMsi sthiti-mudvhnti?|| prabhu prANIo tamArI stavanA karavA dvArA bhavobhavamAM bhegA karelA pApono kSaya kare che. caMDa kiraNovALA sUryanI hAjarImAM aMdhakAra keTalI sthiti sudhI TakI zake ? tethI ja prabhune prArthanA karI che ke tamane praNAma karavA dvArA mArA vipula pramANamAM karmano kSaya thAva. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) samarimara samAdhi maraNa... pUrve du:khanA kSayanI pachI karmanA kSayanI prArthanA karI. AnA prabhAve jo saMpUrNa karmano kSaya thaI jAya to to mokSa maLI jAya, janma-maraNa haMmeza mATe aTakI jAya. paNa hAla A bhavamAM prathama saMghayaNanA abhAve jyAre mukti maLe tema nathI tyAre aMtima maraNa sudharI jAya ane sadgati prApta karavA mATe samAdhi maraNanI AvazyakatA che. mATe ja atre prabhune samAdhimaraNanI prArthanA karAya che. bhaNNai samAhimaraNaM rAgadosehiM vippamukkANaM / rAga-dveSathI mukta AtmAnuM maraNa samAdhimaraNa kahevAya che. ahiM be vAta yAda rAkhavA jevI che. 1. je legyAe ahi jIvanuM maraNa thAya che te lezyAe bhavAntaramAM jIvanI utpatti thAya che. 2. vartamAna bhavanA AyuSyano trIjo bhAga zeSa rahe tyAre AgAmibhavanuM AyuSya baMdhAya che. te vakhate na baMdhAya to bAkInA AyuSyanA trIjA bhAga zeSe baMdhAya che. ema karatAM yAvat chellA aMtarmuhUrta Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 jaya vIyarAya paNa bhAvibhavanuM AyuSya baMdhAya che. eTale aMtimakALe jo samAdhi na rahe to bhavAntaramAM durgatinA bhavo nizcita thAya che ane azubhalezyA laIne paralokamAM javAnuM thAya che. kRSNa mahArAjA kSAyika samyagdaSTi hatA. jaMgalamAM ekalA jarAsaMghanA bANathI viMdhAyA tyAre zubhabhAvanAthI neminAtha prabhunA zaraNa vagere svIkAryA. duSkRtaniMdA, sukRta anumodanA vagere suMdara ArAdhanA karI. paNa narakamAM javAnuM hoI chellI kSaNe krUra adhyavasAya AvI gayA. dvArikAne bALanAra taipAyana yAda AvI gayo. tenA para bhayaMkara gusso AtmAmAM ubho thaI gayo. kahevAya che ke narakamAM javAnuM hoI krUra lezyA temane levA AvI. jIvanano aMtima kALa khUba mahattvano che. jIvanabhara suMdara ArAdhanA karelI hoya paNa aMtima kALe jo pariNAma bagaDe to nizcita durgati thAya che. pratipakSamAM jIvana kadAca kharAba hoya paNa chello kALa sudharI jAya to sadgati prApta thAya che. AgamAM baLatAM sarpane aMte navakAra maLyo ane temAM mana sthira thayuM to dharaNendra thayo. aMtimakALe Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 samAdhi maraNa zAzvata sukhanuM rahasya muninA mukhathI bhAvapUrvaka navakAra sAMbhaLI samaDI rAjakumArI thaI. jIvanabhara corI karanAra yora zULI upara navakAramaMtranA maraNane bhAvapUrvaka karI vyaMtaradeva thayo. aDhaLaka daSTAno che. aMtimakALa sudhAravA dvArA aneka jIvo sadgati pAmyA che. are ! paramAtmA para tejolezyA mUkanAra gozALAne paNa chelle bhAre pazcAttApa, AtmaniMdA thavA dvArA sakhyattvanI prApti thaI ane bAramA devalokamAM utpanna thayo. (alabatta prabhunI ane mahAtmAonI AzAtanAnA kAraNe sAte naraka vageremAM rakhaDaze, anaMta saMsAra bhaTakaze.) mATe maraNa vakhate samAdhinI atyanta AvazyakatA che. aMtimakALe koI bhAre saMklezo, rAgadveSanI pariNatiomAM jIvanuM maraNa thAya to bhayaMkara durgatinI prApti thAya che. kurumatI-kurumatI karatAM marIne brahmadatta cakravarti sAtamI narakamAM gayA. aMtimakALe muni pratye krodhanA adhyavasAyamAM mRtyu pAmI tapasvI muni paraMparAe caMDakauzika sarpa thayA. eka zrAvake anazana karyuM hatuM. aMtima samaye boraDInA vRkSa para najara coMTI gaI, ArtadhyAnamAM caDI gayA ane bora tarIke utpanna thaI gayA. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 jaya vIyarAya devazarmA brAhmaNa patnInA rAgamAM mRtyu pAmyo to patnInA ja gumaDAmAM kIDA tarIke utpanna thayo. ziSya pratyenI IrSAnA bhAvamAM marIne eka AcArya bhagavaMta marIne kALA nAga thayA. khAvAnI AsaktimAM marIne maMgu AcArya gaTaranA bhUta thayA. alaMkAronI-vAvaDIonI-mAnasarovaranI-mAchalIonI kalpavRkSonI - devavimAnanI AsaktimAM marIne pratisamaya asaMkhya devo tiryaMcagatimAM ekendriyAdi jAtimAM jaI rahyA che. alabata samAdhimaraNa mATe svastha-sArusAtvika jIvana paNa Avazyaka che. Akhu jIvana bhayaMkara pApomAM vyatIta karanArane samAdhimaraNa prApta thavuM durlabha che. kyAreka koIkane thAya che te apavAdarUpa che. paNa jIvana zakya sAruM jIvavA chatAM aMtima kALe gaphalatamAM rahevAya ane koI azubha pariNAmamAM mRtyu thAya to durgati ubhI thAya che. vaLI aMtimakALe zarIramAM rogAdi pIDAo paNa hoya che ane te vakhate sahana na thaI zake ane mana pIDAmAM jAya to paNa asAdhimaraNa thaI jAya ane durgati sAMpaDe. Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi maraNa. zAzvata sukhanuM rahasya 177 devAdhideva traNa jagatanA nAtha pragaTaprabhAvI pArzvanAtha prabhunuM paNa marubhUtinA bhavamAM sAruM uMcu vairAgI jIvana hatuM. bhAIne (kamaThane) sAme khamAvavA gayA, tyAM kamaThanA zilAnA prahArathI zarIranI vedanAmAM vihavaLa banI paramAtmA paNa hAthInA bhAvamAM gayA. eTale samAdhi maraNa mATe khUba sAvadhAnI rAkhavI jarUrI che. paramagurUdeva premasUrIzvarajI mahArAjAnI chellA thoDA samayanI bimArImAM haMmeza samAdhimaraNa mATe khUba ja sAvadhAna rahetA. ziSyAdi parivArane paNa samajAveluM ke kyAreka bebhAna thaI jau to mArI samAdhi mATe mane jAgRta karajo, navakArAdi saMbhaLAvajo teo aMtima kALe ghaNA divasothI sAvadhAna thaI gayelA. jo ke AkhuM jIvana sAdhanApUrNa hatuM paraMtu chellI avasthAmAM vizeSa sAvadhAna banI gayA.. 1. teoe potAnI aMtima ArAdhanA mATe jIvanabharamAM zAsana ke saMgha pratyenA kAryomAM potAnAthI kaMI paNa avidhi thaI hoya ke devagurunI AjJAviruddha thayuM hoya tenI vartamAnapatro dvArA jAhera kSamApanA karelI. eTaluM ja nahIM potAnA parivAra sAdhuo vagerenA paNa lakhANa vageremAM kaMI paNa usUtra AvI Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 jaya vIyarAya gayu hoya, to te mATe paNa potAnI javAbadArI samajI jAhera kSamApanA karelI. 2. chellI avasthAmAM hararoja upamiti bhavaprapaMca kathA jevo vairAgyano Akara graMtha sAMbhaLatA. (pU. meghasUri ma. aMtima avasthAmAM saMvegaraMgazALA graMthanI anuprekSA karatA) 3. rAtre roja munionA mukhe prabhubhaktinA vairAgyavardhaka stavano ane sajhAyo sAMbhaLatA. 4. divase vAMcela upamiti graMthanI vAto rAtre yAda karatA. tathA sAthe 5. roja duSkRta gaha - sukRta anumodanA - cAra zaraNa svIkAra vagere paNa bhAvapUrvaka karatAM. te mATe paMcasUtranA pahelA sUtrano roja pATha karatAM.. sva. pUjya gurudevazrI paMnyAsazrI padyavijayajI gaNivara Ama to piMDavADAmAM kALa karI gayA. paNa surendranagaramAM atyaMta bhayaMkara aMtima avasthA jevo humalo Avyo tyAre temane khUba jAgRtipUrvaka je aMtima sAdhanA karI te abhuta hatI. hakIkata e hatI ke AjathI 59 varSa pUrve temane 2007 mAM muMbaI cAturmAsa daramyAna kensaranA roganuM Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi maraNa. zAzvata sukhanuM rahasya 179 nidAna thayu, te vakhate parimita upacAro hatA. 28 kiraNo lIdhA, kensaranI gAMTha ogaLI, thoDo vakhata thoDI rAhata thayA pachI pharI kensaranI bIjI gAMTha amadAvAdamAM saM. 2014mAM nIkaLI. pAchA amadAvAdathI muMbaI jaI pharI kiraNo lIdhA. gAMTha ogaLI paNa bIjI takalIpho bhayaMkara thavA mAMDI. kiraNothI garamI AkhA zarIramAM vyApI gaI. AkhA zarIre dAha thavA lAgyo. rAtre mAthAno sakhata duHkhAvo zaru thayo. nidrA paNa lagabhaga baMdha thaI gaI. rAtrionA ujAgarA thavA mAMDyA. kensara vyAdhi paNa ThIka ThIka vadhavA lAgyo. chevaTe cAturmAsa pachI punaH gujarAta tarapha prayANa karI potAnA gurudevo pU. premasUri ma. tathA pU. bhAnuvijayajI gaNivarane zaMkhezvara bhegA thayA. pUjyapAdazrInI nizrAmAM siddhagirino saMgha hato teo paNa saMghanI sAthe surendranagara sudhI pahoMcyA. pUjyapAda gurudevo saMgha sAthe pAlitANA pahoMcyA. surendranagara saMghanA AgrahathI tathA tabiyatanI asvasthatAnA kAraNe gurudevonI AjJAthI teo keTalAka munio sAthe surendranagara rokAyA. pUjyapAda gurudevo paNa saMghanuM kArya pate pAchA surendranagara AvyA. cAturmAsa paNa pU. premasUri ma. sA. nuM, pU. maMgaLavi. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 jaya vIyarAya ma., pU. paM. kAMtivijaya ma., pU. paM. malayavijaya ma., pU. paM. bhAnuvijayajI ma. sA. vagere pa3 sAdhuo sAthe pUjyapAdazrI padmavijayajI ma. nA svAthyanA kAraNe surendranagara nakkI thayu. paM. padmavijaya ma. ne kensara prasaravA mAMDyuM. khorAka levAto baMdha thayo. mAtra pravAhI ja utaratu. bolavAnuM paNa baMdha thayuM. chatAM vAMcana, jApa, dhyAna, kAussagga vagere vipula ArAdhanAothI divaso pasAra kare che. dravya upacAra sAthe bhAva upacAra prabaLa cAlu che. saMvatsarI bhAdaravA suda 4 nA upavAsa karyo vizeSa bhAva vadhatA upavAsa AgaLa vadhAryA. ekeka vadhatA covIza upavAsa thayA. pU. gurudevonI AjJAthI pAraNuM karyuM paNa pAraNA pachI zarIramAM garamI khUba vadhI. trIjA dIvase AkhA zarIre bhayaMkara dAha upaDyo. upacAra chatAM zAMti maLatI nathI. AkhI rAtrI nidrA vagara pasAra thAya che. paNa navakArano jApa cAlu che. bIjI upAdhi zaru thaI ? anna naLI saMkocAI gaI. have pravAhI utaratu paNa baMdha thayu. AhAra pANI baMdha thayA. ulaTI thaI temAM vikRta lohI Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi maraNa... zAzvata sukhanuM rahasya 181 nIkaLyuM. tabiyata kathaLatI jAya che, asvasthatA vadhatI jAya che. DokTaro AvyA. tapAsI thoDA kalAkanA mahemAna che ema jaNAvyuM. saurASTranA Aso mahinAno bhayaMkara tApa che. lIdhelA kiraNonI ghaNI garamI che, moTu baMdha che, khorAka nahIM pANI paNa baMdha che. pANInuM eka TIpuM paNa utaratuM nathI. pUjya gurudevo gamagIna thaI gayA. koIne kAMI sujhatuM nathI paNa pUjyazrI zAMta che. pote potAno aMtimakALa jANI lIdho che. ArAdhanA mATe hRdaya atyaMta utsuka che. - pUjyapAda AcArya bhagavaMta, paMnyAsajIo, pU. gurudevazrI paM. bhAnuvijayajI gaNivarya vagere pa3 sAdhuo pUjyazrInI AjubAju vIMTaLAI gayA. zrAvaka zrAvikAo paNa AvavA mAMDyA, caturvidha saMgha ekatra thayo. pUjyapAdazrInI aMtima ArAdhanA zaru thAya che. zvAsanI dhamaNa cAle che. chAtImAM kapha bharAI gayo che. dardIne paNa khyAla AvI gayo che ke huM have thoDAka samayano mahemAna chuM paNa ArAdhaka bhAva tIvra che. jIvanabhara gurusamarpitabhAve karela ratnatrayInI ArAdhanAnuM A suMdara pariNAma che. khUba ja svasthatApUrvaka potAnI aMtima ArAdhanAno prAraMbha kare che. pUjyapAda AcAryadeva vagere grepana sAdhuo ArAdhanAmAM sahAyaka thaI rahyA 13 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 jaya vIyarAya che. vAtAvaraNa khUba ja gaMbhIra banyuM che. pUjyazrI (padravijayajI ma.) parama gurudevanA khoLAmAM mAthuM mUkI dhrUjatA hAthe aMjalI joDI, avAja besI gayo che chatAM gadgad svare kSamAnI yAcanA karatAM kahe che "saMsAranA dAvAnaLamAMthI bahAra kADhI saMyamanA sukhakArI bhavanamAM praveza karAvI zrutajJAnanuM dAna karI uccasthiti sudhI pahoMcADanAra mahopakArI paramopakArI gurudevazrI Apano jIvanamAM meM ghaNo avinaya karyo che, aparAdhaAzAtanA mana-vacana-kAyAthI je karyA che tenI Apa udAra yite kSamA Apazo." pUjyapAda AcArya bhagavaMta dravita thayA. AMkhamAM AMsu dvArA praziSyanA mastake abhiSeka karI kSamA ApI, potAnA gurudeva paMnyAsajI bhAnavijayajI ma. sanmukha aMjali karI, "gurudeva Ape anaMtA upakAro varasAvyA che. teno badalo huM vALI zakuM tema nathI. kyAre RNamukta banIza ? avinaya aparAdhanI kSamA yAyuM chuM" azrubhInI saunI AMkhomAM AMsu AvyA. vismayabhAve A aMtima ArAdhanA sau joI rahyA che. pratyeka muninI sAme AMgaLI karatAM kSamApanA karatAM jAya che. trepana munio sAthe kSamApanAno adbhuta avasara banyo. pachI sAdhvIjIo sAthe zrAvaka-zrAvikArUpa Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAdhi maraNa... zAzvata sukhanuM rahasya 183 saMgha joDe paNa kSamApanA karI. ATalu thayA pachI bahAragAma rahela munione paNa temanA kahevAthI temanA nAme kSamApanA patro lakhAyA. pUjyapAda AcAryadeve temane anumodanArthe savA lAkha svAdhyAyanA sukRtanuM dAna karyuM. anya paNa munigaNa, sAdhvIjIo, zrAvaka-zrAvikAo tathA saMghe sukRtonA dAna karyA. have pUjyazrInI IcchA pAMca mahAvrata uccaravAnI thaI. paramAtmAnI pratimAjI padharAvI tenI samakSa pU. paM. kAntivijayajI gaNivarye naMdinuM caityavaMdana vagere karAvI mahAvratonA AlAvA uccarAvyA. Ama kSamApanA, sukRtAnumodanA, mahAvrata uccAraNanI ArAdhanA thaI. duSkRtagaha, navakAra jApa, dhyAna vagere ArAdhanAo pUjyazrInI satata cAlu rahetI. vaLI pUjyapAdazrI AcArya bhagavaMta pAse pote vAraMvAra aticAronI AlocanA to karI ja letA. tethI hRdaya haMmeza mATe niHzalya rahetuM. ahiM A rIte samAdhimaraNanI ArAdhanAnuM pUjya gurudevazrInA daSTAnathI mAtra thoDu digdarzana karAvyuM che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 jaya vIyarAya. e vakhate to rAjakoTathI DokTara AvyA ane oparezana karI peTamAM hojarI joDe naLI joDI. naLI dvArA pravAhI zaru thatAM pUjyapAdazrInI ghAta TaLI. pachI be varSa nIkaLI gayA. AvI sthitimAM tyAra pachI pUjyapAdazrIe pachInA cAturmAsamAM mAsakSamaNa karyuM. anekavAra chaTha-AThamo karyA. sAthe vAMcanAjApa-dhyAna vagere ArAdhanAo joradAra karI. saM. 2017 mAM piMDavADA mukAme zrAvaNa vada 11 potAnA guru ma. nA mukhethI tathA caturvidha saMghanA mukhe navakAra sAMbhaLatAM atyaMta samAdhipUrvaka teozrI svargavAsa pAmyA. samAdhi maraNanA upAyo 1. samAdhi maraNa mATe jIvana paNa samatApUrvakanuM suMdara joIe. kaSAyonI alpatA, viSayonA rAgano hAsa thavo joIe. 2. jIvanamAM lAgelA doSo, sevAyelA doSonuM gItArtha evA guru pAse atyanta saraLabhAve prAyazcita laI niHzalya thavuM. 3. jagatanA koIpaNa jIva pratye asadbhAva na rAkhavo. sarva jIvone vAraMvAra khamAvavA. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 samAdhi maraNa... zAzvata sukhanuM rahasya 'khAmemi savvajIve, savve jIvA khamaMtu me / mitti me savva bhUesu, veraM majjha na keNai / / " A gAthA vAraMvAra yAda karI hRdayane bhAvita karavuM. 'jaM jaM maNeNa baddhaM, jaM jaM vAraNa bhAsi pAvaM / jaM jaM kAeNa kayaM, micchAmi dukkaDaM tassa / / A gAthA vAraMvAra yAda karI mana-vacana-kAyAnA pAponuM 'micchAmi dukkaDam devuM. deva-gurunI AzAtanA, hiMsAdi pApone paNa yAda karIne niMdA-gaha karavI. 5. viziSTa vyavahAramAM Avela jIvo joDe viziSTa vyaktigata kSamApanA karavI. 6. potAnA jIvanamAM thayela sukRtonI manamAM anumodanA karavI. sAthe sAthe jagatamAM thatAM arihaMtAdi paramAtmAnA sukRtonI paNa khUba anumodanA karatA rahevI. anya jIvonA sukRtonI paNa bhAvapUrNa anumodanA karavI. 7. cAra zaraNano (arihaMta, siddha, sAdhu, dharma) vAraMvAra svIkAra karavo. 8. navakAramaMtranuM smaraNa karavuM. 9. zAstranA koI ekAda pada ke zlokamAM citta vAsita thatuM hoya, tenI anuprekSAmAM cittane joDavuM. Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 jaya vIyarAya 10. samyaktva uccaravuM. "arihaMto maha devo, jAvajjIvaM susAhuNo guruNo / jiNapaNNattaM tattaM ia sammattaM mae gahiaM / / " 1 arihaMta mArA deva che. susAdhu mArA guru che. prabhunu vacana e ja tattva che. A samyaktvane huM grahaNa karuM chuM. 11. sAdhuoe aMtimakALe pAMca mahAvrata uccaravA. gRhasthoe paNa saMthArA dIkSA aMtimakALe laI zakAya. temAM paNa sarvavirati sAmAyika uccaravuM, te zakya na bane to zrAvakanA vratone uccaravA. 12. zakti mujaba cAre AhAra ke traNe AhArano tyAga karAya. roja-rojanA upavAsanA paccakkhANa karI aNasaNa karavuM. zakya na hoya to bIjA vizeSa tapa vagereno abhigraha karavo. mudghasI vagere alpakAlIna paccakkhANo karavA. 13. sAdhuoe upadhi vagere vosirAvI devI. zrAvakoe jarUrI zarIra-AhAra-vastra-jagA vagere rAkhI bAkI sarva prakArano parigraha vosirAvI devo. zarIrane paNa chelle zvAse vosiru chuM ema pariNAma karavA. A mATenI gAthA roja rAtre yAda karI zakAya. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 bodhilAbha.... eka aNamola ratna AhAra zarIra ane upadhi, paccakhuM pApa aDhAra, kALa karuM to vosire, jIvuM to AgAra. AvI rIte aMtima ArAdhanA dvArA samAdhinI lagabhaga prApti thAya che. prabhune vAraMvAra praNidhAnapUrvaka prArthanA karIe-Apane karelA namaskAranA prabhAvathI mane samAdhi maraNanI prApti thAva... vohinAmo | he nAtha ! tamane praNAma karavAnA zubha bhAvanA prabhAvathI mane paralokamAM bodhi (ratnatraya athavA samyakta)no lAbha thAva. A chellI prArthanA bhavAMtara mATe che. samAdhimaraNanA prabhAvathI sadgati maLe, sadgati eTale ke manuSya ke devano bhava. paNa A sadgatinA bhAvamAM paNa jo samyakta ke ratnatrayarUpa bodhi na maLe to pAchu jIvanuM patana zaru thAya che. pUrve sAmAnyathI bhavobhava prabhu caraNa sevA mAMgI che. have ahiMthI je bhavamAM javAnuM che temAM paNa mane samyagdarzana avazya maLe te mATe prArthanA karAya che. samyagdarzana AtmAno khUba ja mahattvano guNa che. Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 jaya vIyarAya samyagdarzana guNano prabhAva evo che ke eka vAra paNa samyagdarzana guNanI prApti karanAra avazya mokSane pAme che. 'tuha sammatte laddhe, cintAmaNikappapAyavabbhahie / pAvanti aviggheNaM, jIvA ayarAmaraM ThANaM / / ' he prabhu ! ciMtAmaNI ane kalpavRkSathI adhika evuM tamAruM samyakta prApta thaye chate jIvo aviLathI (vipna vagara) ajarAmara sthAna (mokSa)ne prApta kare che. AgaLanI gAthAmAM prabhu pAse bhavobhava sakhyattvanI yAcanA karI che. 'tA deva dijja bohiM, bhave bhave pAsajiNacaMda / ' tethI he deva ! he pArzvanAtha prabhu ! bhavobhava bodhine Apajo. ekavAra paNa samyakta pAmela jIva kadAca koI pApanA udayathI samyakta gumAvI mithyAtva dazAne pAme to paNa moDAmAM moDA ardhapagalaparAvarta kALe punaH samyakta pAmI mokSamAM jAya che. jo ke ardhapagalaparAvarta kALa paNa khUba lAMbo che. paNa jeo samyakta pAmyA pachI samyaktane gumAvIne deva-guru-dharmanI ghora AzAtanA ane niMdA vagere kare Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhilAbha... eka aNamola ratna 189 che te jIvono ATalo dIrgha saMsAra thAya che. arjatasiddha-caitya-tapa-kRta-guru-sAdhu- sa tyanIvaDatayA TarzanamohniiyN karma badhnAti yenaasaavnntsNsaarsmudraantHpaatyevaavtiSThate | AcArAMga TIkA - mR. 194 ATalA dIrgha saMsAra paribhramaNa pachI paNa te jIvono mokSa thAya che e sakhyattvanuM phaLa che. samyakta sahita kALa karanAra manuSya avazya vaimAnika devalokamAM ja jAya che. sakhya sahita cyavana pAmanAra devo haMmezA garbhaja manuSyabhavane ja prApta kare che. arthAt samyaktathI durgatino nAza thaI jAya che. tIrthakaranAmakarmanA baMdhamAM paNa mukhya kAraNa samyakta ja che. tethI gRhasthapaNAmAM rahela zreNika mahArAjA vageree paNa samyaktanA prabhAve tIrthakara nAmakarma bAMdhyuM che. samyaktathI dezavirati ane sarvavirati paNa sulabha bane che. samyakta sahitanI athavA samyakta prApti mATenI ja dharmakriyAo vAstavika dharmarUpa bane che. tethI samyattvanI prApti mATe ane prApta thayela sakhyattvanI rakSA mATe, ane sabhyattvanI nirmaLatA mATe ApaNe satata prayatnazIla banavuM joIe. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 jaya vIyarAya have sabhyattvanuM svarUpa vicArIe. samyakta e AtmAno eka zubhabhAva che, pariNAma che, adhyavasAya che. A zubhabhAva mithyAtvamohanIyakarmanA upazamathI, kSayopazamathI ke sarvathA kSayathI prApta thAya che. jIvanA upara ATha karmo lAgelA che ane tenA kAraNe ja janma-maraNAdirUpa saMsAra cAlu che. AThe karmothI mukta thatAM jIva mokSane pAme che. A AThe karmomAM mohanIyakarma mukhya che. tenA be vibhAga che. 1. darzanamohanIya, 2. cAritramohanIya. mohanIyakarmane madirApAnanI upamA ApI che. madirApAna karela jIva jema viveka rahita thAya che tevI rIte darzanamohanIyakarmanA udayathI jIvo vivekarahita viparyAsa draSTivALA thAya che. cAritramohanIyakarmanA udayathI jIvo asadAcaraNavALA thAya che. viparyAsa draSTi eTale hitAhitanA vivekanA abhAvavALI draSTi. hitakArI vastuo deva-guru-dharma-sAdharmika vagere ahitakArI jaNAya ane ahitakArI vastuo IndriyanA viSayo-bhautikasukho-sAdhano-arthaprApti-tenA sAdhano hitakArI jaNAya. Ane viparyAsa daSTi kahevAya che. A ja mithyAtva che, A ja samyaktanuM Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bodhilAbha.... eka aNamola ratna 191 avarodhaka che. AnAthI ja saMsAranuM janma-maraNanuM cakra cAle che. saMsAra anaMta duHkhasvarUpa che. saMsAra duHkhaphalaka che. saMsAra duHkhanI paraMparAvALo che. AvuM bhAna thAya, Avo viveka pragaTe tyAre samyaktanI prApti thAya che. samyagdaSTi jIvo saMsAranA kAraNabhUta Azravo (jenAthI AtmAmAM karmano pravAha Ave tevA mithyAtva, avirati, kaSAya, ane yoga) ne heya (choDavA yogya) mAne che ane mokSanA kAraNa samyagdarzana, jJAna, cAritrane, tenA kAraNone upAdeya (AdaravA yogya) mAne che. A samyattvanuM bAhya svarUpa che. samyagdaSTi jIvo uttama deva-guru-dharma-saMgha-sAdharmika vagere pratye atyanta bahumAnavALA hoya che. vaLI teo arihaMta paramAtmAne ja deva tarIke ane susAdhuone ja guru tarIke ane prabhunI AjJAne ja dharmarUpa mAne che. upazama, saMvega, nirveda, anukaMpA, Asikyane samyaktanA lakSaNarUpe zAstrakAroe batAvyA che. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 jaya vIyarAya 1. upazama - aparAdhInuM paNa hitaciMtavana, aparAdhInuM paNa sAruM thAya tevo bhAva. 2. saMvega - mokSanI tIvra IcchA. sura-nara sukha duHkharUpe lAge. 3. nirveda - saMsAra (viSaya-kaSAya) pratye arUci. cakravartio ke IndronA paNa sukho pratye asvarasa. 4. anukaMpA - duHkhI ane pApI jIvo pratye dravya-bhAva karuNA. temanA duHkha dUra karavAnI tathA pApathI pAchA vALavAnI bhAvanA. 5. Astikya - jIva, karma, karmano baMdha, karmanI nirjarA, karmano kartA ane karma rahita mokSa, A badhI vAto para atyaMta zraddhA. A ja rIte samyagdaSTi jIvanA traNa liMga che. 1. mokSamAM kAraNabhUta jinavacana che. tethI jinavayanane sAMbhaLavAnI divya saMgItane sAMbhaLavAnI devonI IcchAthI adhika tIvra IcchA. 2. mokSamAM kAraNabhUta cAritra che mATe cAritradharma pratyeno tIva rAga. bhUkhyA brAhmaNane modaka pratyenA rAgathI adhika. . deva-gurunI vidyAsAdhakanI jema apramattapaNe niyamapUrvakanI vaiyAvacca. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzana.......... saMvedanAnI saragama 193 je jIvone svArtha ghavAtA mAtrathI ja, krodhAdi kaSAya thatAM hoya, je jIvone saMsAranA sukha pratye tIvra Asakti hoya, je jIvone mokSanA sukhanI tIvra IcchA na thatI hoya, je jIvone jagatanA duHkhI jIvone joIne potAnI saMpattino upayoga karI temanA duHkhone dUra karavAnI bhAvanA na thatI hoya ane je jIvone jevuM karma karIzuM tevuM phaLa pAmIzuM vagere zraddhA na hoya tevA jIvomAM samyaktanA lakSaNo kevI rIte ghaTaze ? tevA jIvomAM samyattvanA lakSaNo kevI rIte hoI zake ? e ja rIte je jIvone jinavayana para prema na hoya, sAMbhaLavAnI ke jANavAnI IcchA ja na thatI hoya, cAritra dharma pratye rAga na hoya ane deva-guru pratye pratikULa mAnasika ke zAririka vartana hoya tevA jIvomAM paNa samyakta ghaTatuM nathI. samyagdaSTi jIvonA manamAM satata nIcenI bhAvanAo ramI rahI hoya che. 1. tameva saccaM nIsaMkaM jaM jiNehiM paveiyaM / te ja sAcuM ane niHzaMka che je jinezvara bhagavaMtoe prarUpeluM che. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 jaya vIyarAya 2. pusa dgu, putta paramatke, sese aLaddhe / A cAritramArga e ja sAco artha che. A cAritramArga e ja sAco paramArtha che. AnA sivAya badhuM anartha nakAmuM che. 'rU. arihaMto mada levo, khAvakhkhIvaM susAduLo guruno | jiNapannattaM tattaM, ia sammattaM mae gahiaM / / yAvajjIva arihaMta mArA deva che. = susAdhu mArA guru che. prabhue prarUpela tattva dharma che. A svarUpavALA samyaktvane huM svIkAruM chuM. '4. AjJA''rAddhA virAddhA ca, zivAya ca bhavAya ca / prabhunI AjJAnI ArAdhanA mokSa mATe thAya che. prabhunI AjJAnI virAdhanA saMsAra mATe thAya che. '5. AkAlamiyamAjJA te heyopAdeyagocarAH / AzravaH sarvathA heya upAdeyazca saMvaraH / / haMmeza mATe he prabhu ! heyopAdeya viSayaka tArI AjJA che. Azrava sarvathA heya (tyAjya) che. saMvara sarvathA upAdeya (AdaravA yogya) che. jenAthI karmano samUha AtmAmAM Ave te Azrava. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzana....... saMvedanAnI saragama 195 jenAthI karmano samUha AtmAmAM Avato aTake te saMvara. (ahIM karmanA nAzamAM kAraNabhUta nirjarAne saMvaranI aMtargata gaNI levuM.) 6. arihaMta mArA nAtha che. arihaMta mArA deva che. arihaMta mArA svAmI che. arihaMta mArA prabhu che. huM prabhuno Azrita chuM. huM prabhuno dAsa chuM. huM prabhuno sevaka chuM. huM prabhuno nokara chuM. ahiM samyaktvano mahimA-svarUpa-phaLa vagere vicAryuM. paramAtmAne prArthanA karIe ke AvuM mahAmUlu samyaktva bhavAntaramAM paNa Apane praNAma karavAnA prabhAvathI mane prApta thAo. A rIte ahiM prabhu pAse karAyela tera prArthanAono adhikAra pUrNa thAya che. uttama dravyothI paramAtmAnI dravyapUjA karI, aMte atyaMta bhAvapUrvaka prabhunuM caityavaMdana, praNidhAnapUrvaka A tera vastuonI prArthanA karIe, Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 jaya vIyarAya prabhunA acitya prabhAvathI e meLavIne sarva karma khapAvI (nirjarA karI) siddhapaNAnA ananta sukhonA bhoktA ApaNe sahu banIe. punaH punaH sakala caturvidha saMghane prArthanA che ke gaNadhara bhagavaMtonA racelA uttamakoTinA namutthaNa Adi sUtro dvArA atyaMta bhAvavibhora thaIne paramAtmAnI samukha ja eka mAtra daSTi rAkhIne caityane (paramAtmAne) vaMdanA karIe ane jIvana saphaLa karI zIgha muktine pAmIe. janma-jarA-maraNa AdinA duHkhothI chUTI anaMtazAzvata sukhanA bhoktA banIe. (4) je prANIo vizuddha zraddhAthI prabhu pratye eka namaskAra paNa karela che te avazya samyagdaSTi che, jIva vaimAnika devaloka sivAya bIju AyuSya bAMdhato nathI tevuM zAstravacana che. jo kadAca pUrve AyuSyabaMdha thaI gayo hoya vagere kAraNe athavA bhavaparaMparAe manuSya ke tiryacomAM utpanna thAya to paNa paramAtmAne karAyela namaskAranA prabhAvathI te vAraMvAra duHkhanuM bhAjana banato nathI. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 praNidhAna . paramatAnI pagadaMDI praNidhAna : ATalu vivecana karyA pachI hajI zubha praNidhAnane vadhu majabUta tIvra karavA praNidhAna aMge keTalIka vicAraNA karIe. jayavIyarAya sUtrane praNidhAna sUtra kahyuM che. A sUtra muktAzakti mudrAthI bolavAnuM jaNAvyuM che. be hAthone motInI chIpanI jema AMgaLIonA agrabhAgane sAme rAkhI samAna rUpe joDI hAtha lalATa para lagAvAthI muktAzakti mudrA thAya che. keTalAka lalATa para sparza na karatA thoDe AgaLa rAkhavAnuM kahe che. praNidhAna khUba ja mahattvanuM viziSTa kArya che. praNidhAna eTale AzaMsA. jenuM praNidhAna karIe te prApta karavAnI abhilASA, sAmAnyathI cittanI ekAgratAne praNidhAna kahevAya che. yitanuM te te viSaya para vyAsa-sthApana, te te viSayanuM praNidhAna kahevAya che. Ama to praNidhAna be prakAre hoya che. 1. zubha. 2. azubha. 14 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 jaya vIyarAya artha ane kAmane prApta karavAnI tIvra abhilASA, tenA sAdhano-kAraNo pratye mananI atyaMta tIvra ekAgratA, A badhu azubha praNidhAna che. azubha praNidhAnanA azubha phaLa maLe che. praNidhAna jeTaluM tIvra eTaluM phaLa tIvra maLe che. moTA magaramacchanI AMkhanI pAMpaNamAM utpanna thato taMduliyo matsya aMtarmuhUrta sudhInA tIvra hiMsAnA praNidhAnathI mRtyu pAmI 7mI narake jAya che. devo paNa vimAnanA ratno, vAvaDInA pANI ke bagIcAnA vanaspationA praNidhAnathI mRtyu pAmI tyAM te te rUpe ekendriya tarIke utpanna thAya che. vaLI praNidhAnathI anubaMdhavALu karma baMdhAya che. anubaMdhavALu eTale paraMparAvALu.... eka azubhakarma bAMdhya, te udayamAM AvatA pharI azubhabhAvo paNa vadhyA ane punaH azubhakarma baMdhAyu. Ama karmabaMdhanI paraMparAo anubaMdhathI ubhI thAya che. jema azubhakarma che, tema zubhamAM paNa jANI levuM. Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 praNidhAna... paramatAnI pagadaMDI nIcenI traNa gAthAmAM zubha praNidhAnanuM svarUpa, phaLa vagere batAvyuM che - praNidhAnakRtaM karma mataM tIvravipAkakRt / sAnubandhatvaniyamAt, zubhAMzAccaitadeva tat / / vizuddhabhAvanAsAraM, tadarthArpitamAnasam / / yathAzaktikriyAliGga, praNidhAnaM munirjagau / / upAdeyadhiyA'tyantaM, saMjJAviSkambhaNAnvitam / phalAbhisandhirahitaM, saMzuddhaM hyetadIdRzam / / praNidhAnathI karela karma tIvra vipAkavALu mAnela che. vaLI e niyamA sAnubaMdha hoya che. temAM rahela zubhAMzothI te AvuM bane che. ahiM praNidhAnanuM phaLa batAvyuM che. praNidhAnathI karela koIpaNa kAryanuM phaLa tIvra maLe che. praNidhAnanI jeTalI tIvratA teTalI phaLanI tIvratA samajavI. vaLI praNidhAnanA prabhAvathI zubha anubaMdha paNa ubho thAya che. eTale te zubhakAryanI paraMparA cAle che. praNidhAnathI karela thoDI paNa jinabhakti parabhavamAM prabhubhaktinI paraMparAne vadhAre che. kumArapALa mahArAjAe pAMca koDInA aDhAra phUlathI praNidhAnapUrvaka pUjA karI. praNidhAnathI karela A pUjAthI kumArapALanA bIjA bhavamAM aneka caityonA nirmANa Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya jIrNoddhAra, saMghaprabhubhaktinA aneka kAryo thayA. are! praNidhAnapUrvakanI A phUlapUjAno kevo prabhAva ke kumArapALanA bhavamAM prabhunI atyaMta suMdara puSpothI pUjA karI, eTaluM ja nahI prabhu para caDhAyelA phUlo joIne temane vaLI tIvrabhAvanA thaI ke chaye RtunA puSpothI eka sAthe prabhupUjA karu... tIvra abhigraha karyo ke sarva RtunA phUlathI pUjA na thAya to tyAM sudhI cAre AhArano tyAga. kudarate sahAya karI. udhAnamAM eka sAthe sarva RtunA puSpo thai gayA... ane pUjAnI potAnI bhAvanA pUrNa thaI. jIvanabhara sudhI prabhunI dravyapUjA sAthe gurubhakti-zrAvakanA vratonuM dhAraNa, rAjyamAM amAri pravartana vagere dvArA bhAvapUjAmAM paNa AgaLa vadhyA... samAdhi mRtyu pAmI devalokamAM gayA... have gaNadharapada pAmI mokSe jaze... atyaMta praNidhAnapUrvaka paramAtmAnI karelI phUlapUjA kaI parAkASThAe pahoMcI. kumArapALa jevA bIjA paNa aneka dRSTAMto che. tIvra praNidhAnapUrvaka govALIyAnA bhavamAM munine khIra vahorAvanAra bIjA bhavamAM bhAre riddhipUrvakano zAlibhadrano avatAra pAmyo. prabhu mahAvIra pAse cAritra pAmI anuttara devalokamAM jaI mahAvidehamAM mokSe jaze... zAstramAM je samyagdarzanane pAmelo jIva vahelo moDo paNa muktimAM avazya jAya che, evuM je kahyuM 200 Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNidhAna... paramatAnI pagadaMDI 201 che, moDAmAM moDo 0| pugala parAvartakALa pUrve AmAM paNa praNidhAnanI tIvratA ja kAraNabhUta che. samyakta prApti vakhate je zubhapraNidhAna ubhu thAya che. tenA prabhAve atyaMta zubhAnubaMdhavALu karma baMdhAya che. jethI paraMparAe vadhune vadhu zubha nimitto, zubhAnuSThAno maLatA thAya che. ane pariNAmanI zuddhimAM AgaLa vadhato jIva zIgha muktine pAme che. samyattva prApti pUrve jIve koI azubha anubaMdha bAMdhela hoya, te sAmAnya hoya to A praNidhAnanA prabhAvathI nAza pAme che, paNa koI tIvra azubha anubaMdha bAMdhelo pUrvano paDyo hoya, ane te udayamAM Ave to pAmeluM samyakta paNa cAlyu jAya che. jIva pAcho mithyAtvadazA pAmI pApo karI saMsAramAM rakhaDato thaI jAya che, karmone tenA anubaMdhonI sthiti khUba ja vicitra hoya che. cauda pUrvadharo jevA jJAnI puruSone paNa pUrvanA koI azubha anubaMdha udayamAM AvatA paTakAI jAya che, patana pAme che ane anaMtakALa mATe nigodamAM dhakelAI jAya che. ahIM paNa pUrve ja azubha tIvra anubaMdha baMdhAyA temAM paNa kAraNa azubha tIvra praNidhAna ja che ne ? Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 jaya vIyarAya - have mukhya vAta e che ke samyaktaprApti vakhatanA zubha-anubaMdhanI keTalI badhI tIvratA che ! sAmAnya azubha anubaMdhane to e toDI nAkhe che. paNa atyaMta tIvra azubha anubaMdhovALA baMdhAyelA pUrvanA karmo udayamAM AvatA cheka sAtamI nArakImAM laI jAya tevA duSTa pariNAmo ubhA karI zake che. Ama chatAM A duSTa praNidhAna piriNAmo paNa samyakta prApti vakhate thayela praNidhAnathI AtmAmAM paDelA zubhAnubaMdhonA aMzono sarvathA nAza karI zakato nathI, ulaTo samyaktaprApti vakhate thayela tIvra praNidhAnanA aMzo dvArA A azubha tIvra praNidhAna dvArA thayelA azubha anubaMdho nAza pAme che. ane jIva pAcho svasthAne Ave che. zubha praNidhAnomAM AgaLa vadhI cheka kSapakazreNimAM ja muktine prApta kare che. have ApaNe praNidhAnanuM svarUpa vicArIe. ahiM zubhapraNidhAnano viSaya cAle che. bIjI gAthAmAM praNidhAnanuM svarUpa batAvela che. 'vizuddhabhAvanAsAraM, tadArpitamAnasam / yathAzaktikriyAliGga, praNidhAnaM munirjagau / / praNidhAnamAM traNa vastu batAvI. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 praNidhAna.... paramatAnI pagadaMDI 1. viruddhamAvanAraMeTale vizuddha bhAvanAnA sAravALu hoya. hRdayanA bhAvo vizuddha joIe. aMdaramAM vairanA, kaSAyonA, sAMsArika sukhonI tIvra jhaMkhanA vagerenA zalyathI rahita hRdaya joIe. ahiM vizuddhabhAvanA kone kahevAya te trIjA zloka dvArA batAve che, te AgaLa joIzuM... sAmAnyathI saralatA, niHspRhatA vagerevALu mana te vizuddha mana.. 2. tathatimanasamU | je anuSThAna sAdhatA hoIe, je kriyA vagere karatAM hoIe, tenA arthamAM mana saMpUrNa arpita karavAnuM, te sivAyanA koI paNa prayojanamAM mana na jAya to ja tene praNidhAna kahevAya. caityavaMdana karatAM hoIe to tenA zabdomAM, arthamAM ane AlaMbanamAM citta ekAgra karI devAnuM. rU. yathArarUijhiyAtim - je anuSThAna hoya temAM zArIrika kriyA paNa je batAvI te badhI barAbara thavI joIe. jema ke caityavaMdanamAM mudrA, paMcAga praNipAta khamAsamaNA, arihaMta Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 jaya vIyarAya ceIyANa vageremAM ubhA thavAnuM, A badhu barAbara thavuM joIe, pratikramaNamAM vAMdaNA vagerenA AvartA, ubhA ubhA bolavAnA sUtro, kAussagna vagere ubhAubhA ja thAya. - ahiM 'yathAzakti' zabda vAparyo che, eTale koI gATa bimArImAM, azaktimAM ati thAkavAmAM ke lakavA vagere thayela hoya to te avasthAdimAM saMpUrNa kriyAmudrAdi na sacavAya. te-te avasthAnurUpa kriyAo karavI joIe. ahIM A trIjA muddA dvArA ekAMta jJAnavAdIo ke jeo kriyAne saheja paNa mAnatA nathI, teone zAstrakAre praNidhAnanuM sAcuM svarUpa samajAvI dIdhuM. chatI zaktie kriyA na karanAranuM praNidhAna vAstavika nathI, ema A dvArA zAstrakAre spaSTatA karI. keTalAka ekAMta jJAnavAdIo saMyama, tapa, kriyA vagerene mAnatA nathI. teo to eka mAtra svAdhyAya ane dhyAna karavAnuM kahe che. zAstrakArone A vAta mAnya nathI. zAstrakAronA kathana mujaba zakya saMyama Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNidhAna . paramatAnI pagadaMDI 205 tapa vinA manamAM dhyAna thaI zakatuM nathI. mATe ja uttarAdhyayana sUtramAM mokSanA mArga tarIke jJAna, saMyama ane tapa traNanA samAyoganI vAta karI che. "nANaM payAsayaM sohao tavo saMjamo ya guttikaro / tiNhaMpi samAoge mokkho jiNasAsaNe bhaNio ||" jJAna prakAzaka che. (AtmAmAM prakAza kare che.) tapa zodhaka che. (karmane dUra karI AtmAne zuddha kare che.) saMyama gatikAra che. (navA karma lAgavA dvArA AtmAne azuddha thato aTakAve che.) traNenA samAyogathI mokSa thAya che, ema jinazAsanamAM kahyuM che. Ama zubha praNidhAnamAM A traNenI AvazyakatA rahe che. eTale hRdayanA zuddhabhAvavALA yathAzakti kriyAmAM pravRta vacana kAyAvALAnA sAdhya anuSThAnamAM samarpita manane munioe (jJAnIoe) praNidhAna kahela che. AvA ja zubha praNidhAnathI jabaradasta koTinI karma nirjarA, zubha puNyanA anubaMdho thavA dvArA muktinI nikaTatA thAya che. have 'vizuddha bhAvanAsA' no zAstrakAra paNa je eka zlokamAM artha batAve che te joIe. Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 jaya vIyarAya 'upAdeyadhiyA'tyantaM, saJjAviSkambhaNAnvitam / phalAbhisandhirahitaM, saMzuddhaM hyetadIdRzam / / saMzuddha hRdaya mATe paNa traNa vAta jaNAve che. 1. caityavaMdanAdi je anuSThAna karIne temAM atyaMta upAdeyabuddhi eTale kartavyatAnI buddhi joIe. kartavyatAnI buddhi thavAthI jema bhUkhyAne bhojanamAM ke lobhiyAne paisA maLe emAM je ullAsa hoya, tema ahIM paNa caityavaMdanAdimAM bhAre ullAsa pragaTa thAya ane khUba mamatvathI ane AnaMdathI karAya che. 2. AhArAdi saMjJAno vikhaMbha-nirodha-aTakAyata joIe. kamase kama caityavaMdanAdi anuSThAna sevatI vakhate AhAra-bhaya-maithuna-parigraha koIpaNa saMjJA ubhI na thavI joIe. nahi to cAlu anuSThAna DahoLAI jAya, mananI ekAgratA uDI jAya che. tethI AhArAdi saMjJAno jIvanamAM paNa hAsa ane anuSThAna samaye taddana abhAva dvArA ja zuddha hRdaya bane che. ahiM AhArAdi cAranI sAthe krodha-mAna-mAyA-lobha-loka ane ogha saMjJAno paNa abhAva sUcavyo che. 3. phaLanI IcchAthI rahita - prabhu vaMdanAdi koIpaNa zubha anuSThAna phaLanI AzaMsAthI rahita Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNidhAna....... paramatAnI pagadaMDI joIe. paudgalika phaLanI AzaMsA mukti mATe karAtA zubha anuSThAnane atyaMta niHsAra karI de che. paudgalika phaLanI AzaMsA na hovA chatAM dhAnya mATe karAtI khetImAM AnuSaMgika rIte jema ghAsanI prApti thAya che tema paudgalika padArthonI prApti svabhAvika ja thAya che. paNa paudgalika padArthonI AzaMsAthI thatA zubha anuSThAnamAM muktinA phaLamAM avarodha thAya che. paudgalika phaLanI AzaMsA jyAM tIvra koTinI hoya che, tyAM citta temAM ja ramatu raheze. prabhu bhakti Adi gauNa banI jaze. paudgalika Azaya mukhya banI jaze kyAreka koI sAdhanAmAM vighno ke Apatti vagerenA nivAraNa mATe zubhAnuSThAno karAya che. temAM paNa paraMparAe Azaya vighno ke Apatti nivAraNa pachI sAdhanAmAM AgaLa vadhavAno hoya che. bhadraka bALa jIvone dharmamAM prAraMbhamAM joDavA mATe paudgalika phaLo paNa jaNAvAya che. temAM paNa te jIvane joDyA pachI AgaLa vaghatA paudgalika Azaya chUTI jAya tevA AzayathI karAvAya che. jyAre praNidhAnanI vAta che tyAre paudgalika AzayanuM avazya varjana karavuM jarUrI che. 207 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 jaya vIyarAya A rIte atyaMta upAdeya buddhi, saMjJA viSphabhatA ane paudgalika phaLanI AzaMsA rahitapaNAthI hRdayanI zuddhi thAya che. AvA zuddha hRdayathI yathAzakti vacana, kAyakriyAthI yukta zubhAnuSThAnamAM samarpita mana e ja praNidhAna che. praNidhAna aMge agyAra muddA lalitavistarAmAM praNidhAna para prakAza pADavA mATe 11 mukhya vAto jaNAvI che. 1. sakalazubhAnuSThAnanibandhanametad praNidhAna saghaLA zubhAnuSThAnamAM kAraNabhUta thAya che. koI paNa zubhAnuSThAna ke koI paNa guNanI nirmaLa hRdayathI AzaMsA-praNidhAna karavAthI avazya prApti thAya che. jema anuSThAnamAM mananA samarpaNane praNidhAna kIdhu tema zubhAnuSThAnana prApta karavAnI ekAgrapaNe AzaMsA e paNa praNidhAna che. jaMbusvAmIne pUrvanA trIjA zivakumAranA bhavamAM mAtA-pitAnI anumatinA abhAve saMyamanI prApti thai nahIM. paNa bAra varSa sudhI satata saMyamanI AzaMsAthI trIjA jaMbUkumAranA bhavamAM soLa varSanI nAnI vaye zIghra cAritra maLyu. mAtA Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNidhAna....... paramatAnI pagadaMDI 209 pitA ATha patnIo, ATha patnInA mAtA-pitA, pAMcaso coro vagerene (57) eka sAthe cAritranI prApti thaI, AvA to aDhaLaka dAkhalA che. jenuM praNidhAna thAya te avazya prApta thAya che. adhyAtma jagatano eka niyama che. je vastune tame Iccho te avazya maLe che. jeTalI IcchA tIvra hoya teTalI tenI prApti zIgha bane che. IcchA maMda hoya tenI prApti vilaMbe thAya che. are ! eka vAra paNa zuddha hRdayathI mokSanI prAptinI IcchA jene thAya tene moDAmAM moDo paNa eka pudgala parAvartanI aMdara mokSa maLe ja che. upara uparanA zubha anuSThAno tenA praNidhAna dvArA prApta thAya che. jema prabhupUjA karanArane saMyamanI prApti thAya che. saMyama sAdhaka AtmAone kSapakazreNikevalajJAna-muktinI prApti thAya che. tamAre ucca koTinA zubhAnuSThAna prApta karavA che? sAcA hRdayathI khUba praNidhAna karatAM raho tamane avazya maLaze... Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 jaya vIyarAya (2) apavartatameva A zubha praNidhAnathI paraMparAe paNa aMtima phaLa mokSa che. (3) anidAnaM tallakSaNAyogAt A zubha AzaMsAdi praNidhAnamAM paudgalika AzaMsA nathI, paraMtu asaMgatAmAM Asakta citta che. tethI te nidAnarUpa nathI. (4) na praNidhAnAdRte pravRttyAdayaH 4. praNidhAna vagara pravRtti Adi thatAM nathI. prathama praNidhAnathI lakSya nakkI thAya che. pachI te dizAmAM pravRtti thAya che. vacce vighno AvatAM vighnajaya karAya che. AgaLa lakSya siddha thAya che. ane jenI prApti thAya che teno anyamAM viniyoga thAya che. Ama praNidhAnathI viniyoga sudhImAM praNidhAna mukhya 5. praNidhAnAdhikAritvalakSaNa mahattvAni adhikAriNazcAsya ya eva vandanAyA uktAH, tadyathA etadbahumAninaH, vidhiparAH, ucitapravRttayaH / Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 praNidhAna.... paramatAnI pagadaMDI praNidhAnanA adhikArI 1. praNidhAnanA viSaya pratye bahumAnavALA 2. vidhimAM tatpara 3. ucita vRttivALA je ucca koTinI sAdhanAnuM praNidhAna karIe tenA para atyaMta bahumAna hovuM joIe, to te sAdhanA saphaLa thAya. praNidhAna paNa suMdara thAya. vaLI praNidhAna karI AgaLa je pravRtti vagere thAya temAM vidhi paNa sAcavavI atyaMta jarUrI gaNAya. vidhinI upekSA e praNidhAnanI ja nyUnatA che. adhikArIpaNAnuM trIju mahattvanuM lakSaNa ucita pravRtti. ucitapravRtti eTale saMsAramAM AjIvikA vageremAM svakulocita pravRtti joIe. anucitavRttinA mULamAM raheluM kaluSita hRdaya to enuM e ja ahiM rahevAnuM ne ? praNidhAnanA svarUpamAM ja vizuddha nirmaLa hRdayavALA, zakya kAyAdinI pravRttivALAnA mananA te-te zubhayogomAM samarpaNane ja praNidhAna kahyuM che. praNidhAnanI pahelI zarata ja hRdayanI nirmaLatA che. AryadezamAM hadayanI nirmaLatA rahe, te mATe ja Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 jaya vIyarAya te-te phulocita vRtti batAvI che. kamanasIbe Aje AnuM zIrSAsana thaI gayuM che. saMpatti meLavavA mANasa game te kAryo karavA taiyAra thaI jAya che. kulocitavRttimAM nyAyasampannatAnI pradhAnatA che. Aje game te rIte ghorahiMsA, bhAre virAdhanA, anyAya, anIti karIne manuSya dhana meLavavAnI pAchaLa doTa mUkI che. anIti, anyAya, ghora AraMbha-samAraMbhathI dhana meLavavAmAM hRdaya keTaluM badhu kaluSita thAya che ! AvA kaluSita hRdayavALAne zubha praNidhAna siddha zI rIte thAya ? Aje dharmasaMsthAomAM AvatAM A kliSTa dravyathI dharma saMsthAo vageremAM paNa bhAre dUSita vAtAvaraNa dekhAya che. zrAvakoe dhananA lobha khAtara thatI atyaMta anucita pravRttiono avazya tyAga karavo ja paDaze, to ja teonI prabhubhakti vagere vAstavika banaze. 6. praNidhAnanuM liMga - praNidhAnaliGgaM tu vizuddhabhAvanAdiH pUrve praNidhAnanuM svarUpa A rIte batAvela che. zreSTha praNidhAnane jANavAnA A ja lakSaNa che. 1. hRdayanI vizuddhi 2. zakya bAhya kriyA. 3. te-te viSayamAM mananuM samarpaNa. Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNidhAna........ paramatAnI pagadaMDI 213 A liMgo dvArA praNidhAnanI oLakha thAya che. 7. praNidhAnanuM sAmarthya - svalpakAlamapi zobhanamidaM sakalakalyANAkSepAt / A rIte vizuddha hRdayathI thatAM praNidhAnanuM sAmarthya che. alpa praNidhAnathI sakala kalyANonuM AkarSaNa thAya che. praNidhAna e manano viSaya che. manuSyanuM mana khUba ja baLavAna che. vacana-kAyAnI pravRtti mananA pariNAmamAM sahAyaka kAraNa bane che paNa karmabaMdhanirjarA to mananA pariNAmane anusAre ja thAya che. eTale corImAM lagnanI pravRtti vakhate paNa tIvra vairAgyamAM ramatA mana dvArA guNasAgare kSapakazreNi mAMDI kevalajJAna meLavyuM. pRthvIcaMdrae e ja rIte rAjyagAdI para beThA-beThA kevalajJAna prApta karyuM. alpa samayanuM paNa zubha praNidhAna vipula karmanirjarA ane puNyAnubaMdhi puNyane upArjana karAvI Ape che. mohanIya karmanI nirjarA dvArA suMdara kSayopazama prApta thatAM guNonI prApti thAya che. dharmano ullAsa vadhato jAya che saMvega bhAvanI vRddhi thatI jAya che. bIjI bAju puNyAnubaMdhi puNyanI vRddhi dvArA svargAdinA 15 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 jaya vIyarAyA sukho prApta thAya che. manuSyabhavamAM paNa uttamakuLamAM janma, suMdara Arogya, pAMce IndriyanI paripUrNatA, uttama yaza, kIrti, AdeyatA vagerenI prApti thAya che. Ama praNidhAnathI bAhya-atyaMtara samRddhimAM AgaLa vadhato jIva cheka kSapakazreNi para ArohaNa karI kevaLajJAnane prApta karI zIgha mukti meLave che. Ama praNidhAna sarvakalyANonuM AkarSaNa kare che. mATe praNidhAnane prApta karavA yathAzakya prayatna karavo e kalyANakAmI jIvonuM kartavya che. mATe he bhavya jIvo ! 1. prabhu bhakti caityavaMdana pratye khUba ja bahumAnavALA banI 2. zakya vidhi sAcavavAmAM tatpara thaI 3. sAthe saMsAra vyavahAramAM paNa ucita vRttivALA thaI praNidhAnanA adhikArI bano. pachI aMdara praNidhAna thAya mATe uttama dravyothI vidhipUrvaka prabhunI aSTaprakArI vagere pUjA karo. ane tyAra pachI atyaMta bhAvavAhI thaI prabhunuM caityavaMdana karo. caityavaMdananA sUtro akhkhalitapaNe ane zubha bhAvapUrvaka uccArI aMte jayavIyarAya sUtra dvArA atyaMta praNidhAnapUrvaka ATha ane tera vastunI AzaMsA karo. prabhune prArthanA karo. A badhu khUba ullAsathI vidhipUrvaka Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 215 praNidhAna... paramatAnI pagadaMDI karatAM tamane te vastuonI prApti thaze. ane tenA dvArA zIgha saMsAramAMthI mokSa thaze. sarva duHkhano nAza thavA dvArA anaMta sukhanI prApti thaze. 8-9 pratyakSa-parokSa lAbha atigambhIrodArametat, ato hi prazastabhAvalAbhAd viziSTakSayopazamAdibhAvataH pradhAnadharmakAyAdilAbhaH / tatrAsya sakalopAdhizuddhiH dIrghakAla-nairantaryasatkArAsevanena zraddhAvIrya-smRti-samAdhi-prajJAvRddhyA / A praNidhAna atyaMta gaMbhIra ane udAra sAdhanA che. AnAthI padArthonA cheka uMDANamAM pahoMcI pAramArthika tatvanI prApti thAya che. zubhaviSayanA paNa gaMbhIra ane vizALa svarUpanI prApti AnAthI thAya che mATe A gaMbhIra ane vizALa che. A praNidhAnathI je atyaMta prazasta bhAvano lAbha thAya che tenAthI tAtkAlika mithyAtvamohanIya, cAritramohanIya vagere karmano kSayopazama bhAva prApta thAya che, arthAt rAga-dveSAdinI graMthio vilaya pAme che. bIjA paNa ghAtikarmanA kSayopazama bhAva prApta thAya che, eTale samyagdarzana ujvaLa bane che. cAritra nirmaLa bane che. jJAna, vIrya vagerenI vRddhi thAya che, AtmA atyaMta zubha Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 jaya vIyarAya bhAvomAM rame che. kaSAyo maMda thAya che. A badhA A lokanA pratyakSa lAbha che. valI praNidhAnathI je puNyAnubaMdhi puNyano baMdha thayo tenA prabhAve paralokamAM 'pradhAnadharma-AyAvi-nAma:' eTale dRDha saMghayaNa, uttama saMsthAna vagerethI yukta dharma ArAdhanAne yogya utkRSTa zarIranI prApti thAya che. zarIranI sAthe ja uttamakulajAti Aryadeza, kalyANamitra (uttamaguru) vagereno yoga paNa prApta thAya che. ane tyAM uttama bhavamAM uttama zarIra-kula-jAti deza-kalyANamitrAdinA yoge dIrghakALa sudhI niraMtara jinapUjAdi (praNidhAna)thI zraddhA, vIrya, smRti, samAdhi ane prajJAnI paNa vRddhi thatI jAya che. zraddhA - samyagdarzananI nirmaLatA-mokSamArga pratye tIvraruci. vIrya - mokSamArganI sAdhanAnI zreSTha zakti. smRti pUrva sAdhanAonuM sadA smaraNa. samAdhi cittanI svasthatA - - - prajJA aneka atigahanaviSayone paNa samajavAnI zakti. (vavaduvidhAvinaviSayAvavodhatti) athavA gahana viSayonuM paNa bahu-bahuvidha-zIghra-sahaja-asaMdigdha ane sthira jJAna karavAnI zakti... Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNidhAna...... paramatAnI pagadaMDI 217 bhavAnaramAM mahAvidehakSetramAM ke bharata-airAvatamAM cothA ArAmAM lAkho pUrvenA AyuSyavALo manuSya bhava maLe che. uttama kuLamAM janma prApta thAya che, kalyANa mitrono yoga maLe che ane tyAM niraMtara dIrghakALa sudhI atyaMta bahumAnapUrvaka jinapUjAdi thAya che athavA bhAvapUjArUpa saMyamanI prApti thAya che. niraMtara eTale vacce paDyA (khaMDita thayA vagara satata je sAdhanA thAya che tenA prabhAve ukta zraddhA-vIrya-smRti-samAdhi ane prajJA khUba vadhatI jAya che ane A pAMcanA kAraNe sarvavizeSaNonI zuddhi thAya che arthAt sAdhanAmAM vidhdhabhUta-avarodhabhUta saghaLA aniSTo khatama thaI jAya che ane sakalopAdhi-zuddha eTale sAdhanAnI eka paNa aMganI khAmI rahetI nathI. sAdhanAnA saghaLA vizuddha utkRSTa aMgo prApta thAya che ane A sarva upAdhi vizuddha sAdhanAthI jIva zIdhra sakala karmabaMdhanothI mukta thaI zAzvata anaMta sukhane prApta kare che. ' (10-11) praNidhAnanuM mAhA - 'seyaM bhavajaladhinauH prazAntavAhiteti parairapi gIyate / ' ajJAtajJApanaphalaH sadupadezo hRdayAnandakArI pariNamatyekAntena / Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 jaya vIyarAya A praNidhAna saMsAra samudra taravA mATe naukA samAna evI prazAntavAhitA che. arthAt praNidhAna sAdhaka jIvanuM citta atyaMta rAgAdi AMtarazatruonA kSaya, kSayopazama ane upazamathI yukta rahe che. rAgAdinA koI uchALA nahi. cittamAM sadA prazAntatA ja cAlyA kare. A prazAntavAhitA e saMsArasamudra taravA mATe naukA samAna che. praNidhAnanA upadezano prabhAva - praNidhAnanA A upadeza dvArA ajJAta jIvone praNidhAna viSayaka jJAna prApta thAya che. ane hRdayane AnaMda thAya che. vaLI hRdayamAM upadeza ekAMte pariName che ane praNidhAnanA A mArganI jANa thatAM sAdhanA akhaMDita cAle che, khaMDita thatI nathI. anAbhogathI paNa temanuM prayANa mokSamArga tarapha ja cAlu rahe che. laukika nikAcita puNyanA bhogavaTAmAM paNa temanI AtmapariNati sadA jAgRta hoI teo mokSamArga tarapha ja AgaLa vadhe che. A rIte praNidhAna para vizeSa vAto viyArI, praNidhAnanuM mahAbhya prabhAva vagere vicAryA. samasta caityavaMdana praNidhAnapUrvaka karavAnuM che, Ama chatAM chellA 'jayavIyarAya sUtramAM paramAtmA pAse AzaMsA Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNidhAna......... paramatAnI pagadaMDI 219 karavAnI che, prArthanA karavAnI che. te viziSTa praNidhAnapUrvaka karavAnI che mATe 'jayavIyarAya sUtrano 'praNidhAnasUtram tarIke ullekha karAya che. Ama AvA prakAranA zreSTha phaLane ApavAvALA praNidhAna sUtra sudhI caityavaMdana thayuM. zAstrakAra kahe che - A rIte caityavaMdana karIne AcAryAdi (AyArya-upAdhyAya-sAdhu vagere)ne vaMdana karI kadAgraha rahita banI yathocita kartavya kare. Ama ahiM ApaNe praNidhAna viSe khUba zakya vistArathI vicAryuM. caityavaMdanabhASyanI TIkAmAM caityavaMdanamAM karAtA praNidhAna viSenI gAthAono artha vicArIe. iha paNihANaM tivihaM maNavayakAiyANa jaM samAhANaM / rAgaddosAbhAvo uvaogittaM na annattha / / eyaM puNa tivihaM pi hu vaMdaMteNAio hu kAyavvaM / ciivaMdaNa munivaMdaNa patthaNaruvaM tu pajjaMte / / atra ceyaM bhASyoktA bhAvanA - ciMtai na annakajjaM, dUraM pariharai aTTaruddAiM / egaggamaNo' vaMdai maNapaNihANaM havai eyaM / 1. paryAnasvanayoriti | | Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaya vIyarAya vigahAvivAyarahio, vajjaMto mUyaDhaDDharaM saddaM vaMdai sapayaccheyaM vAyApaNihANameyaM tu / / pehaMto pamajjaMto uTThANanisIyayAiM kuNai / vAvAraMtarahio vaMdai iya kAyapaNihANaM || ahiM (caityavaMdanane viSe) mana-vacana-kAyAnI samAdhi avasthA (svasthatA), rAgadveSano abhAva, anyatra kyAMya upayoga na rahe e traNa prakAranuM praNidhAna jANavuM. 220 A traNa prakAranuM (mana-vacana-kAyA) praNidhAna caityavaMdanamAM prAraMbhathI ja karavAnuM che. aMte caitya (pratimA)vaMdanA munivaMdana, ane prArthanA svarUpa praNidhAna karavAnuM che. (jAvaMti ceIyAIM, jAvaMta kevi sAhU, jayavIyarAya sUtrathI) ahiM bhASyamAM kahela bhAvanA A mujaba che. anya koI paNa kAryanuM ciMtana na kare. Arya-raudra dhyAna dUra kare. ekAgra cittathI vaMdanA kare, A manapraNidhAna thayuM. Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 221 praNidhAna... paramatAnI pagadaMDI vikathA ane vivAdathI rahita bane, muka, TaTTara (huMkArAdi zabdanuM paNa varjana kare.) padaccheda (zabdo chuTA pADIne bolavu) pUrvaka vaMdana kare. A vacana praNidhAna thayu. prekSA ane pramArjanApUrvaka uThe, bese, bIjI koI pravRtti na kare. A rIte vaMdana e kAya praNidhAna thayuM. Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 222 kya vIyarAya caityavaMdananI siddhi mATenA kartavyo sarvazreSTha evA caityavaMdananA praNidhAna viSe vicAryuM, paNa praNidhAna kaMI atyaMta saraLa nathI ke sahelAIthI prApta thaI jAya. te mATe uttama vicAro ane AcAronuM pAlana joIe. to ja uccakoTinuM praNidhAna (bhAvo) prApta thAya. lalitavistarAmAM A praNidhAna ke caityavaMdananI prApti mATe bhUmikAnA tetrIza kartavya batAvyA che je saMkSepamAM vicArI laIe. etatsiddhyarthaM tu, 1. yatitavyamAdikarmaNi Adi dhArmikanA kartavyomAM prayatnazIla rahevu. AdighArmika eTale dharmanA prAraMbha mATe joItA dayA, dAna, krodha tyAga, satya, prIti, guNAnurAga, sadAcAra, namratA, gurujanonI pUjA, devagaNone vaMdana, parivAra pratye vAtsalya, niMdA tyAga, guNagrahaNa, svaprazaMsAmAM lajjA, parArthakaraNa, dharmajananI anumodanA vagere guNo tathA kartavyomAM prayatnazIla rahevuM. 2. parihartavyo akalyANamitrayogaH 'saMga tevo raMga samajIne akalyANamitronA saMyogano tyAga karavo. AtmahitamAM joDe te kalyANa mitra. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartavyanI kamanIya keDI 223 AtmAnuM ahita thAya tevI pravRttimAM joDe te akalyANamitra. 3. sevitavyAni kalyANamitrANi kalyANamitrone sevavA-saMga karavo. jethI Atmahita pravRttiomAM vega maLe... 4. na nadhanIyotisthitiH ucitamaryAdAone oLaMgavI nahIM. arthopArjanamAM prAmANikatAnI ane kAmapurUSArthamAM sadAcAranI maryAdA oLaMgavI nahIM. bIjI paNa maryAdAo oLaMgavI nahI. 5. apekSitavyo lokamArgaH lokamArganI sApekSa rahevuM. lokamArga eTale ziSTajanamAnya dezAyAra, samAjamAM paNa ziSTa purUSoe loka sanmArgamAM rahe te mATe amuka dezAyAro sthApana karelA hoya che. tenI upekSA karavAthI unmArga prayANa thAya. lokamAM paNa niMdAne pAtra banAya mATe tema na karavuM. 6. mAnanIyA gurusaMhatiH mAtA-pitA, vaDilabaMdhu, anya vaDilo, vidyAguru, dharmAcArya A baghA para aMtarathI bahumAna rAkhI ucita vinaya karavo. AnAthI ghaNAM lAbha thAya che. Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 224 jaya vIyarAya 7. bhavitavyatattantrA vaDilone parAdhIna rahevuM. AnAthI aneka doSothI bacI javAya che. svAyattatAno paNa nAza thAya che. 8. pravartitavya vAnAvI zakti mujaba jJAnadAna, pAtradAna, ucitadAna, anukaMpA, jIvadayA vageremAM pravRta thavuM. AdithI zIla, sadAcAra, tapa ane uttama bhAvanAomAM pravRta thavuM. 9. kartavyodArapUjA bhagavatAM paramAtmAnI uttamadravyothI zakti mujaba pUjA karavI. AnAthI prabhu pratye prIti-bahumAna vadhe che. zreSTha puNyano saMcaya thAya che. 10. nirUpaNIyaH sAdhuvizeSaH sAdhavizeSanI-uttama tyAgI, saMyamI gurUnI zodha karavI ane prApta gurUne jIvananA mArgadarzaka banAvavA. AnAthI be moTA lAbha thAya che. ahatva ogaLI jAya che .. jIvanabhara sudhI uttama mArgadarzaka maLe che. AnAthI citta prasanna ane Tensana rahita rahe che. . 11. zrotavyaM vidhinA dharmazAstraM vidhipUrvaka dharmazAstronuM zravaNa karavuM. uttamakoTinA Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartavyanI kamanIya keDI dharmazAstronuM zravaNa karAvavu e ja uttama munionuM kartavya che. gRhasthoe paNa guru pAsethI uttama zAstronuM zravaNa karavuM jethI vizeSa jJAnanI prApti thAya, vairAgyanI vRddhi thAya, dharmanA pariNAmo vizeSa prakAre jAgatA rahe. 12. bhAvanIyaM mahAyatnena 225 zAstronA zravaNamAtrathI vizeSa lAbha na thAya. jinavacana, zAstravacano atizaya gaMbhIra hoya che. aneka arthasabhara hoya che. zAstravAkyonA ciMtanamanana khuba karatA rahevAnA, zAstravacanothI AtmAne bhAvita karavA prayatna karatA rahevAno, zAstravacana AtmAmAM pariNata thAya ane te mujaba ApaNI pariNatinuM ghaDatara thAya. 13. pravartitavyaM vidhAnataH zAstramAM kahela vAtone AcaraNamAM mukavI. zAstrazravaNa ane bhAvana thayA pachI paNa zakya pAlana na Ave to bhAvitapaNuM ke pariNati bahu TakatI nathI. zAstrazravaNano sAra duSkRtono zakya tyAga ane sukRtonuM zakya AcaraNa che. AnAthI ja jIvananuM utthAna thAya che. Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 jaya vIyarAya 14. avalambanIyaM dhairyaM . karmanA udaye koI paNa Apatti vagere Ave to dhairyanuM AlaMbana levuM. dhairya gumAvavuM nahi. vihvaLa thavuM nahIM. zAMta ane svasthacitte Apatti nivAraNano upAya vicAravo. 15. paryAlocanIyA AyatiH bhaviSyano vicAra karavo. Aloka ane paraloka ubhaya dRSTie paNa bhaviSya vicAravuM. laukika jIvana paNa evuM na jIvavuM ke jethI bhaviSya bagaDe. e ja rIte paraloka paNa bagaDe nahiM, enI takedArI rAkhavI. koI paNa kArya ke pravRtti karatA tenA bhaviSyanA phaLa vicArI levA. jethI bhAvi nukazAnamaya bane tevI pravRttithI bacI javAya. 16. avalokanIyaH mRtyuH janmelA sarvenuM A jagatamAM AyuSya pUrNa thaye mRtyu thAya che. mRtyu vakhate A jagatamAM meLavelu dhana, dhAnya, suvarNa, rajata, ratno, makAno, kuTuMba, parivAra badhAne choDIne javAnuM che. ahiM jIMdagI sudhI bhegu kareluM kazuM sAthe AvavAnuM nathI, kazuM kAma lAgavAnuM nathI. kRSNa mahArAjAe hajAra varSa Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartavyanI kamanIya keDI 227 sudhI aneka yuddho vagere khelI saMpatti prApta karI, suvarNanI dvArikA nirmANa karI, aMtimakALe AkhI dvArikA paNa khalAsa thaI ane chelle jaMgalamAM potAnA ja bhAI jarAkumAranA hAthe bANathI haNAyA ane narakamAM pahoMcI gayA. ApaNe paNa vicAravuM ke, mRtyu jhaDapathI sAme AvI rahayuM che. mRtyu pachI puNya-pApa ja sAthe AvavAnA che. bAkI badhuM ahiM ja rahI javAnuM che, to pachI zA mATe khoTA mamatva karI mAre gati bagADavI ke saMsAra vadhAravo. mRtyu najara sAme rAkhI apramAdapaNe ArAdhanA karatA rahevuM. sva. pU. A. yazodevasUri ma. (pU. A. zrI premasUri ma. nA paTTadhara) chelle vRddhAvasthAmAM rAtre jAgIne kAussagna vagere karatA. te vakhate temanA paTTadhara pU. giloyanasUri ma. vinaMti karI ke, 'gurUdeva ! zarIrane ArAma Apo ne ? tyAre pU. yazodevasUri ma. e bahu thoDA ja zabdomAM kahyuM - "jo sAme divAlamAM mane vaMcAya che ke - 'mAruM mRtyu najIkamAM che.... have mAre pramAda kevI rIte poSAya ?" ApaNe paNa mRtyune najara samakSa rAkhI dharma ArAdhanA vegavaMtI banAvavI joIe. Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 jaya vIyarAya 17. bhavitavyaM paralokapradhAnena jIvananI badhI caryA paralokanI pradhAnatA rAkhIne karavI. eTale arthavyavasthA, kAmasukho vageremAM najara sAme paraloka rAkhI pravRtti karavI. ahiM kaMI paNa anyAya, anIti, asadAcAra AcarazuM to paralokamAM azubha phaLa bhogavavuM paDaze. evA paralokanA bhayathI paNa pApothI aTakI javAya che ane puNya vadhe tevI pravRtti thAya che. mATe satata paraloka najara sAme rAkhI pravartavuM. 18. vitavyo gurunaH vaDilonI sevA karavI. mAtA-pitAdi vaDilo, vidyAgurU ane dharmagurunI sevAbhakti khUba karavI. vaDilonI sevA karanAra vaDilonA zubha AzIrvAda prApta kare che ane khUba sukha-zAMti-saMpatti vagere prApta kare che. mAtA-pitAnI khUba sevA karanAra kaMIka puNyazALI jIvo khuba AgaLa vadhI rahyA che. bhaviSyamAM cAritra vagere paNa maLe che, utamaguruno yoga paNa maLe che ane uttamaguruonI sevA paNa khuba sArI karI zake che. yAvat potAnI muktine nikaTa karI zake che. pratipakSamAM mAtA-vaDilonI sevA upAsanA nahIM karanAranA Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartavyanI kamanIya keDI 229 jIvana atyaMta vyathAothI bharapUra bane che. teo cAritra laIne sadgurunI sevA paNa zI rIte karI zakavAnA ? mATe gRhastha jIvanamAM paNa vaDilonI sevA khUba karI jIvana saphaLa karavuM. 19. kartavyaM yogapaTTadarzanaM yogapaTTa eTale maMgAkSarAdithI sahita ISTadevatA vagerenA citramaya paTanA darzana karavA. AnAthI zraddhAbaLa ane ekAgratAno abhyAsa maLe che. dhyAnayogamAM AgaLa vadhAya che. mana pavitra ane sthira thAya che. 20. rathA nIyaM tadrupama yogapaTanA darzana vAraMvAra karyA pachI abhyAsathI tenA abhAvamAM paNa manamAM tenuM sthApana karI dhyAna karI zakAya che. jinapratimAdinA darzana paNa A ja rIte karI tenuM dhyAna karI zakAya che. AnAthI paNa mananI viziSTa vizuddhi prApta thAya che. 21. nirUpayitavyA dhAraNA yogapaTane hRdayamAM sthApana karyA pachI tenI dhAraNA karatA rahevuM. AkhA yogapaTane hRdayamAM sthAyI vAraMvAra ciMtana karavuM. AnAthI zubha saMskAra gADha bane che. 16 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 jaya vIyarAya 22. pariharttavyo vikSepaH zubha praNidhAnamAM vikSepo vAraMvAra Ave che. yogapaTanA darzana, hRdayamAM sthApana ane dhAraNA pravRtti cAlatI hoya, tyAre vacce aneka vikSepo Ave che. A vikSepothI dhyAna, dhAraNA bahoLAI jAya che. ApaNane anubhava che - zubha kAryo ke ciMtanamAM ghaNA ADA-avaDA vikalpo AvI jAya che ane ApaNI uttama sAdhanAne DahoLI nAMkhe che. mATe A badhA vikSepone paNa dUra karavA. 23. yatitavyaM yogasiddhau yoga siddha karavA mATe prayatna karavo. koI paNa sAdhanA prAraMbha karyA pachI bilakula pramAda vagara ene siddha karavA prayatna karavo joIe. sAmAnyathI 'yoga'zabdano artha mokSanI sAthe joDI Ape tevI mana, vacana, kAyAnI pravRtti che. paraMtu, vividha avasthAmAM vividha prakAranI sAdhanAo hoya che. A badhI sAdhanAone siddha karavA prayatna karavo joIe. pAThAMtaramAM 'yogazuddho pATha che eno artha spaSTa che. mana, vacana ane kAyAnA yogo je rAgAdithI azuddha banyA che tene vadhune vadhu zuddha karavA prayatna karavo. Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartavyanI kamanIya keDI 231 24. kArayitavyA bhagavatpratimA prabhuno anaMta upakAra ApaNA para che. prabhu pratimA bharAvavAthI bhaviSyamAM bodhi sulabha thAya che. ApaNe ene bhUlI na zakIe, kRtajJatAnuM pAlana thAya che. jaina zreSThinA ajaina mitre zreSThinA uparodhathI pratimA bharAvI. kALAMtare aneka bhava pachI mRtyu pAmI ghoDAnA bhavane pAmyo. azvamegha yajJamAM rAjA ene homI devAnA hatA. pUrvanuM pratimA bharAvavAnuM puNya udayamAM AvyuM ane sAkSAt munisuvratasvAmI azvane pratibodha karavA rAtrimAM 60 yojana vihAra karI padhAryA. azvane pratibodha karyo. te samakita pAmI, anazana karI, svarge gayo. jinapratimA bharAvavAno mahAlAbha che. samyaktva, cAritra, zreSTha puNyAnubaMdhi puNya vagere prApta thAya che. paraMparAe muktinI prApti thAya che. 25. lekhanIyaM bhuvanezvaravacanaM paramAtmAnA vacano (zAstro) lakhAvavA, duHSamakALamAM jIvone jinapratimA ane jinAgamano AdhAra che. "duSama kALe iNa bharate, bahu matabheda karAla re, jina, kevalI, pUravadhara virahe phaNisama paMcamakALa re... Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 jaya vIyarAya tehanuM jhera nivAraNa maNisama, tuja Agama tuja biMba jI, nizI dIpaka, pravahaNa jima dariye, marumAM surataru luMbajI..." vartamAnakALamAM A bharatakSetramAM matabhedo ghaNAM che. vaLI tIrthaMkara bhagavaMta, kevalajJAnI, pUrvaghara mahAtmAono paNa viraha che. eTale A kALa phaNi (sarpa) jevo thaI gayo che. paNa A phaNinA jheranuM nivAraNa karavA mATe maNi samAna be mahAna vastuo jinazAsanamAM maLI che. 1. jinAgama 2. jinapratimA. pUrve munio jinAgama kaMThastha rAkhatA, paraMparA AgaLa vadhatI, paNa smRti ghaTavAthI tene pustakArUDha karavAnuM thayuM. have A mahApurUSonA vacanonI paraMparA lekhana vagerethI AgaLa vadhe che. jo AmAM dhyAna na apAya to mahApurUSonA aneka kiMmatI zAstro viccheda pAmI jAya. bhUtakALamAM pUrvajoe lAkho zAstro lakhAvelA paNa kALadoSe ane ApaNI upekSAnA kAraNe lAkho zAstronA nAza thaI gayA. ApaNe zAstrasaMpattimAM daridra banyA. paradezIonA hAthamAM gayela zAstronA ADA-avaLA artha paNa kyAMka thavA lAgyA. ApaNe A bAbatamAM khUba jAgRta thavuM paDaze. khUba zAstronA sarjana, lekhana, prakAzana vagerethI ApaNAM Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartavyanI kamanIya keDI 233 zAavArasAne punaH samRddha karavo paDaze. gRhasthoe ochAmAM ochA eka tathA zakti mujaba aneka zAstronuM lekhana-prakAzana vageremAM lAbha laI zratane samRddha karavA prayatna karavo paDaze. mahAtmAoe paNa AnA para vizeSa lakSya kendrita karavuM paDaze. ra6. vartavyo manana prabhunA nAmano maMgala jApa karavo. navakAramaMtrAdino paNa jApa karavo. jApa eka suMdara yoga che. ekane eka padanuM praNidhAnapUrvaka vAraMvAra parAvartana thavAthI tenA saMskAra daDha thAya che. khuba jApa thayA pachI kyAreka to vagara upayoge teno manamAM ajapAjApa cAlu rahe che. vaLI maMtronA akSaronA parAvartanathI eka jAtanI urjA utpanna thAya che jenA prabhAvathI vighnono nAza thAya che ane ISTa vastuonI prApti thAya che. jApanI sAdhanA maMgaLamaya che. AmAM zakya teTalu avazya pravRtta thavuM. 27. pratipattavyaM catuHzaraNaM 28. riMtavyani TukRtAni 29. anumodanIyaM kuzalaM paMyasUtramAM A traNa dvArA bhavyatvano paripAka Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 jaya vIyarAya thAya tema jaNAvela che. bhavyatva eTale ApaNA AtmAnI muktimAM javAnI yogyatA... A yogyatAno jema-jema paripAka thAya tema tema pApakarmono vigama thAya ane tenAthI vadhune vadhu zuddha dharmanI prApti thAya. pariNAme duHkhamaya saMsArano uccheda thAya. janmajarA-maraNanA cakramAMthI chuTakAro thAya. anaMta zAzvata sukhanI prApti thAya. mATe zAstrakAre haMmeza traNa vakhata A karavAnuM kahyuM che. vaLI saMkleza hoya to vAraMvAra A karavAnuM kahyuM che. cAra zaraNamAM "arihaMta-siddha-sAdhu ane jinadharma"nuM zaraNuM levAnuM che. arihaMto puNyathI samRddha che. siddho sarvakarmamukta svarUpAnaMdathI samRddha che. munio uttama AcAra-vicArothI, samatAdi zubhabhAvothI samRddha che. jinadharma svarUpathI atyaMta zuddha che, zreSTha che, sakala karmono nAzaka che. mATe A cAre mahAna tattvonA zaraNathI ApaNane paNa puNyanI vRddhi, pApanI hAni, suMdara AyAravicAro ane nirmaLa-zuddha dharmanI prApti thAya che. cAra zaraNa khUba ja mahattvanA che. sarva bhayothI Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kartavyanI kamanIya keDI 235 ApaNane mukta karanArA che. A cAra zaraNa svIkArIne ApaNe nizcita thaI zakIe chIe. jema koI nirbaLa rAjA ke deza potAnAthI baLavAna zatruonA bhaya vakhate zatru karatA paNa vadhu baLavALA anya rAjA ke dezanA zaraNe jAya to tene koI bhaya raheto nathI, e ja rIte bhavajaMgalamAM sarva zreSTha, baLavAna evA A cArane zaraNe gayA pachI ApaNane paNa karmarUpI zatruo ke doSarUpI aMtaraMga zatruono bhaya raheto nathI. paNa vAstavikatA e che ke sAcA hRdayathI zaraNa svIkAravuM Avazyaka che. zaraNanA svIkAra sAthe gayA bhavonA ke A bhavamAM paNa thayela duSkatonI Atma sAkSIe niMdA ane guru sAkSIe gaha karavI atyaMta Avazyaka che. pUrve ajJAnapaNAmAM, anAdikALanA kusaMskAronA abhyAsanA kAraNe aneka dukRto ApaNe karyA che. tenAthI azubha karma paNa bAMdhyA che. vaLI kyAreka tIvra saMklezathI tIvra azubha anubaMdha paNa baMdhAyA che. anubaMdhanA kAraNe duSkatonI paraMparA cAle che. AmAMthI chUTavAno upAya eka ja che-'duSkRta gaha'... Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 jaya vIyarAya arihaMta paramAtmAdi pAMce parameSThinI AzAtanA, avagaNanA, mAtA-pitAdi vaDilo pratye paNa asadbhAva, aniSTa vartana vagere aneka prakAranA dukRtono samudAya ApaNe karyo che. A badhAnI tIvra saMvegapUrvaka, tIvra pazcAttApa pUrvaka niMdA thatAM A badhA doSonA anubaMdha tUTe che. enA dvArA baMdhAyelA karmono saMpUrNa nAza thAya che athavA rasa ghaTe che. vaLI jema duSkato heya che tema sukRto upAdeya che. svajIvanamAM thayela sukRtonI ane anya paNa vizvamAM thayela, thatA, thanArA sukRtonI paNa atyaMta bhAvapUrvaka anumodanA e kartavya che. AnAthI ApaNA puNyanA anubaMdhavALu eTale puNyAnubaMdhi puNya puSTa thAya che. tenAthI bharapUra zubhAnuSThAnonI prApti thAya che je alpasamayamAM nirvANapade pahoMcADe che. - A traNe vastuo praNidhAnapUrvaka vAraMvAra karavAthI ApaNuM tathAbhavyatva paripAka thaye zuddha dharmanI prApti dvArA zIgha mokSanI prApti thAya che. mATe A traNa avazya haMmeza karavA. 30. pUjanIyA mantradevatA maMtrono jApa vagere karavAnI sAthe maMtranA Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 237 kartavyanI kamanIya keDI adhiSThAyakone paNa yAda karI temanuM pUjana karavu joIe jethI maMtranA phaLanI zIdhra prApti thAya che. 31. zrotavyAni sacceSTitAni uttama purUSonA zreSTha AcaraNovALA dRSTAMto sAMbhaLatA rahevA. zAlibhadra, meghakumAra, vijaya zeTha-vijayA zeThANI, pRthvIcaMdra-guNasAgara, pannA aNagAra, sanaskumAra cakravartI, bhagavAna mahAvIra paramAtmA, zAMtinAtha bhagavAna AdinAtha bhagavAna, pArzvanAtha bhagavAna, tathA tIrthakaro, cakvartIo vagerenA uttama caritro sAMbhaLavA. temaNe karelA tapa, tyAga, saMyama, brahmacaryapAlana, dAna vagerenA dRSTAto sAMbhaLavAthI AtmAmAM vIryAntarAya karmano kSayopazama thAya che. ApaNane paNa temanA jevA kAryo karavAnuM mana thAya che. vairAgyanI vRddhi thAya che. uttama ArAdhanAmAM parAkramonI vRddhi thAya che. pU. gurudevazrI bhAnavijayajI ma. sA. muMbaImAM saM. 2005-2007, 2008 vagere cAturmAsamAM vyAkhyAnamAM uttama purUSonA parAkramanu ja vAraMvAra khUba varNana karatA, je sAMbhaLavA dvArA aneka AtmAo vairAgI banyA ane saMyamanA sAdhaka banyA. mATe uttamapurUSonI uttama sAdhanAnA prasaMgone avazya sAMbhaLavA. Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 jaya vIyarAya 32. bhAvanIyamaudArya udAratA e sauthI mahattvano guNa che. eka mAtra ghanatyAga pUratI udAratAnI vAta nathI paNa sarvatra, sarva prasaMgomAM udAratA Avazyaka che. bIjAnI sAthenA vyavahAramAM udAratAthI sAmAno prema jItI zakAya che. bIjAnuM ApaNAM pratye pratikULa vartana hoya to tene bhUlIne prasaMge ApaNe tenA pratye anukULa vartana karavuM. badalo levAnI jarA paNa IcchA na karavI, A badhI udAratA che. udAratAthI niHsvArthIpaNuM, parArthavRtti, tattAnusAritA vagere prApta thAya che. prasaMge ApaNA svArthane, ApaNI moTAIne gauNa karIne sAmAne mAna ApavuM te paNa udAratA che. AzritonA avinayAdine paNa bhUlI jaI temanA hita mATe pravRtti karavI e paNa udAratA che. aneka prakAranI udAratA jIvanamAM AcaravAnI ane tenAthI hRdayane bhAvita karavAnuM. 33. vartitavyamuttamajJAtena ApaNI sAme uttamapurUSonA ane adhamapurUSonA badhA ja AlaMbano che. ApaNe temAMthI uttamapurUSonA AlaMbanane svIkArI te mujaba vartana karatA rahevAnuM. Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 239 kartavyanI kamanIya keDI AnAthI uttamatA prApta thAya, ane guNonI sAdhanA dvArA zIgha nirvANapadanI prApti thAya che... AvA bhUmikAnA guNone dhAraNa karanAranI pravRti samyaka hoya che. eTale AvA jIvo mArgAnusArI apunabaMdhakAdi hoya che. kemake apUnabaMdhakAdimAM ja AvA guNo hoya che. anyamAM nathI hotA. ane tethI AvA apunabaMdhakAdi jIvone caityavaMdana siddha thAya che. samyapha thAya che. mATe bhUmikAnA guNo ane kartavyo karatA javAnA. sAthe paramAtmA devAdhidevanI uttama dravyothI pUjA vagere paNa zrAvakoe karavAnI. pachI atyaMta bhAvapUrvaka caityavaMdana karavuM. utkRSTa devavaMdanamAM AvatA namutthaNaM, arihaMta ceIANaM, logassa, puSparavaradI, siddhANaM buddhANaM vagere sUtro dvArA paramAtmAnA guNo yAda karAya che ane atyaMta bhAvapUrvaka vaMdanA thAya che. vaMdanAmAM aMte "jayavIyarAya" sUtramAM prabhune atyaMta saMvega garbhita prArthanA karAya che, temAM cha + be + eka + cAra (Ama cAra vibhAgamAM thaI) kula tera vastunI yAcanA karAya che. ahiM jayavIyarAya sUtranuM vizeSa vivecana karAyuM Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 jaya vIyarAya che, arthanI samajaNa ApI che. paNa namunthuNaM vagere caityavaMdananA badhA ja sUtronA viziSTa artho samajavAthI bhAvanI vRddhi thAya che. lalitavistarAmAM haribhadrasUri ma. jaNAve che "zuSkekSucarvaNaprAyamavijJAtArthamadhyayanam / rasatulyo hyatrArthaH / sa khalu prINayatyantarAtmAnam / tataH saMvegAdisiddheH, anyathA tvadarzanAt / tadarthaM caiSa prayAsaH / " - arthanA jJAna vinAnuM sUtra sukI zeraDI cAvavA jevuM che. kemake ahiM artha rasasamAna che. ane te AtmAne atyaMta AnaMda Ape che, tenAthI (arthathI) saMvegAdi siddha thAya che, tenA vinA saMvegAdi bhAvonI siddhi dekhAtI nathI. caityavaMdana vagerenA sUtro ciMtAmaNI ratna samAna che. paraMtu ciMtAmaNI ratna paNa enA viziSTaguNa sArI rIte jANe ane enA para zraddhA bahumAnAdi atizayabhAva pUrvaka tathA avidhi rahita ene seve tene ja lAbha kare che. bhIla jevo abujha mai' ciMtAmaNi hAthamAM chatA enI vizeSatA jANato nathI ane bIjA kAcanA TukaDA samAna ene lekhe che ene Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 241 kartavyanI kamanIya keDI eno lAbha kyAMthI thAya ? e ja pramANe sUtro paNa enA arthano sArI rIte bogha hoya, tethI enA para atizaya zraddhA-bahumAnAdi jAgI, avidhirahita caityavaMdanAnuSThAna rUpe enI upAsanA karato hoya, ene ja mahAkalyANa sAdhI Ape che, arthanI upekSA karanArane nahi. ahiM "jayavIyarAya" sUtranuM vivecana pUrNa thAya che. prabhubhaktimAM, caityavaMdanamAM, tathA jayavIyarAya sUtramAM karAtI prArthanAomAM khUba suMdara bhAvavRddhi thAya te mATe yatkiMcit prayatna karela che. - pUjyapAda AcAryadeva zrIharibhadrasUri ma. viracita lalitavistarA, pUjyapAda A. zAMtisUri ma. viracita 'ceIyavaMdaNa mahAbhAsa, pUjyapAda devendrasUri ma. sA. viracita caityavaMdanabhASya (saMghAcAra saTIka), tathA pUjyapAda pragurudeva nyAyavizArada AcAryadeva zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. viracita lalitavistarA paranA "paramateja" nAmanA vivecana vagere graMthonA AdhAre A "jayavIyarAya" sUtranA A vivecananuM nirmANa karyuM che. e pUjyo pratye kRtajJatAnA bhAvane pragaTa Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 242 jaya vIyarAya karu chuM, teozrInA apAra upakArane smRtipathamAM lAvuM chuM. sahu koI AnA vAMcana, manana, nididhyAsana vagere dvArA prabhu bhaktinA bhAvonI khUba ja vRddhi kare eja zubhecchA, AmAM kaMI paNa zAstra viruddha Avela hoya to te badala micchAmi dukkaDam devAnI sAthe sajjanone tenI zuddhi sUcavavA Agraha bharI vinaMti che. jo jANai arihaMtaM davvaguNapajjavaMtehiM / / so jANai appANaM, moho khalu jAdi tassa layaM / / dravya guNa paryAyathI je arihaMta paramAtmAne jANe che, te AtmAne (potAne) jANe che, teno moha nAza pAme che. Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa -.1 : sUtra -- 15 / .243 pariziSTa - 1 sUtra - TI jaya vIyarAya ! jagaguru ! hou mamaM tuha pabhAvao bhayavaM / bhavanivveo maggANusAriA iTThaphalasiddhi ||1|| logaviruddhaccAo gurujaNapUA paratthakaraNaM ca / suhagurujogo tavvayaNasevaNA AbhavamakhaNDA / / 2 / / TIkAH- jaya vItarAga! jagadguro! iti bhagavatastrilokanAthasya buddhyAM sannidhAnArthamAmantraNam, bhavatu jAyatAM mametyAtmanirdezaH, tava prabhAvataH tava sAmarthyena, bhagavanniti punaH sambodhanaM bhaktyatizayakhyApanArtham / kiM tadityAhabhavanirvedaH saMsAranirvedaH / na hi bhavAdanirviNNo mokSAya yatate, anirviNNasya tatpratibandhAnmokSe yatno'yatna eva, nirjIvakriyAtulyatvAt / tathA mArgAnusAritA asadgrahavijayena tattvAnusAritA, tathA iSTaphalasiddhirabhimatArthaniSpattiH aihalaukikI, yayopagRhItasya cittasvAsthyaM bhavati tasmAccopAdeyapravRttiH / tathA lokaviruddhatyAgaH sarvajananindAdiloka viruddhAnuSThAnavarjanam / yadAha . savvassa ceva niMdA, visesao taha ya guNasamiddhANaM / ujjudhammakaraNahasaNaM rIDhA jaNapUyaNijjANaM / / 1 / / Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 jaya vIyarAya bahujanaviruddhasaMgo desAdAcArassalaMghaNaM ceva / uvvaNabhoo a tahA dANAiviyaDa'manne u / / 2 / / sAhuvasaNammi toso sai sAmatthammi apaDiyAro a / emAiyAiM itthaM logaviruddhAiM NeyAI ||3|| gurujanasya pUjA ucitapratipattirgurupUjA, guruvarazca yadyapi dharmAcAryyA evocyante tathApIha mAtApitrAdayo'pi gRhyante / yaduktam - mAtA pitA kalAcAyya, eteSAM jJAtayastathA / vRddhA dharmopadeSTAro, guruvargaH satAM mataH / / 1 / / parArthakaraNaM sattvArthakaraNaM jIvalokasAraM pauruSacihnametat / satyetAvati laukike saundarye lokottaradharmAdhikArI bhavatItyAhazubhaguruyogo viziSTacAritrayuktAcAryasambandhaH, tathA tadvacanasevA sadguruvacanasevanA, na jAtucidayamahitamupadizati, AbhavamAsaMsAramakhaNDA sampUrNA / idaM ca praNidhAnaM na nidAnarUpam, prAyeNa nissaGgAbhilASarUpatvAt / etaccApramattasaMyatAdarvAk kartavyam, apramattAdInAM mokSe'pyanabhilASAt / tadevaMvidhazubhaphalapraNidhAnaparyantaM caityavandanam / / - / / Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 245 pariziSTa - 1 : sUtra - TIkA anuvAda gAthA - he vItarAga ! he jaga_ru ! tame jaya pAmo, tamArA prabhAvathI mane prApta thAva - 1. bhavanirveda 2. mArgAnusAritA 3. ISTaphalasiddhi 4. lokavirUddhano tyAga. 5. gurUjanapUjA . parArthakaraNa 7. zubhaguruno yoga 8. temanA vacananuM sevana bhavanA aMta sudhI akhaMDa. (prApta thAva.) TIkArya - "jaya vItarAga, gaguru" - A traNalokanA nAtha bhagavaMtane buddhimAM saMnidAna mATe AmaMtraNa che... mane mArA AtmAne tamArA prabhAvathI eTale tamArA sAmarthyathI...'bhagavaMta prApta thAva (nIcenI vastuo). ahiM (pUrve vItarAga ane jagadgurU tarIke saMbodhana karyA pachI) pharIthI "bhagavaMta" e bhaktino atizaya pragaTa karavA mATe karyuM che... zuM prApta thAya ? 'bhavanirveda' - saMsAra para nirveda (kaMTALo). bhavathI vairAgya thayA vagara mokSa mATe prayatna thato nathI. saMsArathI nirveda vagaranAne tenA (saMsAra) para pratibaMdha hovAthI mokSa mATe karAto yatna nirjIva kriyA tulya hovAnA kAraNe ayatna ja che niSphaLa che. tathA, 17 Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 246 jaya vIyarAya 'mArgAnusAritA' eTale asagraha (kadAgraha) paranA vijayanA kAraNe tattvAnusAritA. tathA, 'iSTaphalasiddhi' eTale AlokanI icchita vastuonI prApti. jenI prAptithI cittanI svasthatA thAya ane tethI upAdeya (prabhubhakti)mAM pravRtti thAya. tathA, 'lokavirUddhatyAga'-sarvajananindAdi lokavirUddha anuSThAnonuM varjana. kahyuM che ke - sarvanI niMdA, vizeSa karIne guNa samRddha janonI niMdA, saraLabhAve dharma karanAranI mazkarI, jana pUjanIya janonI helanA, bahujana virUddha saMga, dezAcAronuM laMghana, udbhaTa bhogo, dAnAdi satkAryone pragaTa karavA, sajjana puruSonI ApattimAM AnaMda, chatI zaktie teno apratikAra... A badhA ahiM lokavirUddha jANavA. gurujanonI pUjA = ucita pratipatti. gurUo tarIke jo ke dharmAcArya gaNAya che, paNa ahiM mAtApitAdi paNa grahaNa karAya che kemake kahyuM che ke mAtA-pitA, kalAcArya, jJAtijano, vRddho, tathA dharmadezanA ApanArAone sajjanoe guruvarga tarIke mAnela che. - 'parArthakaraNa' jIvone mATe karavu. samasta lokanA sArabhUta ane purUSArthanuM A lakSaNa che. Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 1 : sUtra - TIkA 247 A laukika sauMdarya hote chate lokotara dharmanA adhikArI thavAya che mATe have kahe che - 'zubhaguruno yoga eTale viziSTa cAritrayukta AcArya joDe saMbaMdha tathA 'tadvayana sevA eTale sadgurUnA vacananI sevA, kyAreya paNa A loko ahitano upadeza ApatA nathI. 'Abhavam eTale AsaMsAram saMsAranA cheDA sudhI. 'akhaMDA eTale saMpUrNa. A praNidhAna nidAna rUpa nathI kAraNa ke prAyaH niHsaMga abhilASa rUpa che. A apramattasaMyata(7mAM guNasthAnake)thI pUrve karavu. (apunarbalakathI chaTThA guNasthAnaka sudhI) kemake apramatAdine (7 ane tethI uparanA guNasthAnakavALAne) mokSanI paNa IcchA hotI nathI. Ama AvA zubha phaLanA praNidhAna sudhI caityavaMdana che.... Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 249 nya vIyarAya ka , , , , , , , pariziSTa - 2 traNa prakAranI prabhupUjA (ahiM thoDA samaya pUrve lakhela prabhupUjA - caityavaMdananA mahattvane varNavato lekha raju karela che.) thayathuimaMgaleNaM bhaMte jIve kiM jaNayai ? thayathuimaMgaleNaM nANadaMsaNacarittabohilAbhaM jaNayai nANadaMsaNacarittabohilAbhasaMpanne ya jIve aMtakiriyaM kappovimANovavattiyaM ArAhaNe ArAhei. (uttarAdhyayanasUtra-1127) stava-stutirUpa maMgalathI he prabhu ! jIvane zuM prApta thAya che ? stava-stutirUpa maMgalathI jIvane jJAna-darzana-cAritra rU5 bodhilAbha prApta thAya che. jJAna-darzana-cAritra rU5 bodhilAbha prApta thavAthI jIvane karmanA aMtane karanArI muktinI ArAdhanA thAya che athavA vaimAnika kalpamAM utpanna karanArI ArAdhanA thAya che. | muktine pAmavA rAjamArga ugra saMyama ane ghora tapa che. mahAtmAo anekavidha upasarga pariSahone hasatA mukhe sahana karatA karatA bhAre karmanirjarA karI zIgha nirvANa pAme che. paNa jeo pAse AvuM sattva Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 2 : traNa prakAnI prabhupUjA 249 nathI e jIvoe AvuM satva kevI rIte prApta karavuM? eno upAya kayo ? athavA bIjA arthamAM A prazna vicArIe to muktino saraLa upAya kayo ? | muktino saraLa upAya che - bhaktiyoga... bhaktiyoga dvArA karmanA kSayopazama prApta thatA ugra saMyama ane ghora tapanI tAkAta sahelAIthI AvI jAya che. vartamAnakALamAM jyAre ugra saMyama ane ghora tapa khuba ja durlabha che tyAre bhaktiyoganuM mahattva khuba ja vadhI jAya che. vaLI bIjI eka hakIkata che ke - game teTalA ugra saMyama ane ghora tapa hovA chatAM jenA haiyAmAM deva-guru ane saMgha pratyenI bhakti nathI tenA saMyama-tapa nirarthaka jAya che, niSphaLa jAya che. Ama deva-gurUnI bhaktinuM mahattva atizaya vadhI jAya che... ItaromAM bhaktiyogamAM lIna banelA mIrA, narasiMha mahetA vagerenA dRSTAMto prasiddha che to jainadarzanamAM paNa bhaktiyogane AtmasAt karanArA AnaMdaghanajI, devacaMdrajI, mahopAdhyAya yazovijayajI ma. vagere aneka puNya purUSonA nAma prasiddha che... bhaktiyoga evo suMdara yoga che ke emAM lIna Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 250 jaya vIyarAya bananAra potAnA astitvane bhUlI jAya che ane paramAtmAmAM potAnI jAtane samarpita karI de che. jaina zAsanamAM paramAtmA devAdhidevanI bhakti mATe paramAtmAnA darzana-pUjana-vaMdana-stotrapATha-stutipATha vagere batAvela che. zreSTha koTinI bhakti to AjJApAlana che. Ane zAstramAM pratipatI pUjA tarIke kIdhI che. paNa tenI pUrve aMgapUjA-agrapUjA ane bhAvapUjA batAvela che... aMgapUjAthI vighno nAza thAya che agrapUjAthI AbAdI vadhe che. bhAvapUjAthI mukti nikaTa thAya che. mATe ja aMgapUjAne viMvinAzinI, agrapUjAne abhyadayasAdhanI ane bhAvapUjAne nirvANasAdhanI tarIke bhASyamAM batAvela che. vigghovasAmigegA abbhudayapasAhaNI bhave bIyA / nevvANasAhaNI taha phalayA u jahatthanAmehiM / / ceiyavaMdaNamahAbhAsaM paramAtmAnA aMga para thatI abhiSeka pUjA, vAsakSepa pUjA, caMdana pUjA, phUla pUjA, AbhUSaNa pUjA vagere aMga pUjAmAM samAviSTa thAya che.... Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 2 : traNa prakAnI prabhupUjA 251 paramAtmAnI sanmukha rahIne karAtI dhUpapUjA, dIpakapUjA, akSatapUjA, naivedyapUjA, phaLapUjA, cAmarapUjA vagere agrapUjA che. paramAtmAnI samakSa bolAtI stutio, stavano, karAtA caityavaMdano vagere bhAvapUjA che... paramAtmAnI AjJAnuM pAlana e pratipatti pUjA che... jema koI rAjAnI pAse jaIne pahelA bheTayuM dharAya che pachI rAjAnI stuti karAya che, potAnI laghutA pragaTa karAya che ane aMte ApaNA kAryanuM nivedana karIne te prArthanA pUrNa karAya che, A ja rIte - paramAtmAnI aMgapUjA ane agrapUjA bhaTaNAMnA sthAne che. bhAvapUjA (caityavaMdana)mAM paramAtmAnA guNo gavAya che ApaNI laghutA pragaTa thAya che ane aMte jayavIyarAya sUtra dvArA paramAtmA AgaLa ApaNI mAMgaNI raju karAya che. uttama rAjA pAse pUrvokta rIte karAyelI prArthanA saphaLa thAya che, pUrNa thAya che. uttamottama evA devAdhideva pAse paNa A rIte Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25ra jaya vIyarAya vinayabhaktipUrvaka karAyela prArthanA avazya saphaLa thAya jaina zAsananA syAdvAdanI eka vizeSatA juo ke paramAtmA vItarAga che. temane bhakta pratye rAga nathI, duzmana pratye dveSa nathI. tethI teo bhaktane kazuM ApatA nathI ane temanA pratye dveSa dhAraNa karanAranuM kazuM ja kharAba karatA nathI. paraMtu paramAtmAne bhaktipUrvaka prArthanA karanAranI prArthanA bhaktinA zubhabhAvonA kAraNe saphaLa thayA vagara rahetI nathI arthAt bhaktane paramAtmAnI pAse mAMgela maLyA vagara rahetuM nathI, te ja rIte paramAtmA pratye dveSa rAkhanArane azubha pariNAmanA kAraNe bhAre aniSTha phaLa maLyA vagara rahetu nathI.... paramAtmAnI A traNa prakAranI pUjA e mahAna yoganI prakriyA che. tenA dvArA jabaradasta koTinI sAdhanA thAya che. cittanI vizuddhi prApta thAya che. caitya zabdano artha karatA paNa zAstrakAroe batAvela che - 'caityAni-prazastacittasamAdhijanakAni bimbAni-arihaMtaceiANi jinasiddhapratimA ityarthaH' Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 253 pariziSTa - 2 H traNa prakAnI prabhupUjA caityo eTale prazasta cittanI samAdhi utpanna karanAra. biMba eTale arihaMta ane siddha paramAtmAnI pratimA. vartamAna jaina saMghamAM A traNe prakAranI pUjA bhAvapUrvaka, upayogapUrvaka thAya to saMghanA vighnono nAza, saMghano abhyadaya ane saMghanA sabhyone mukti tarapha prayANa zIgha thAya temAM koI zaMkA nathI. je koI vyakti, kuTuMba, samAja ke gAmamAM paNa A traNa prakAranI prabhupUjA suMdara rIte thAya to te vyakti, kuTuMba, samAja ke gAmamAM paNa apUrva unnati, parama zAMti-samAdhi ane samRddhi prApta thAya che. A traNa pUjAmAM bhAvapUjA mahattvanI che. pahelI be pUjA utsAha vadhAravA mATe che. tevA prakAranuM vAtAvaraNa ubhu kare che. bhAva vadhAre che. pachI vadhelA bhAvathI thatI stotra, stavanA, caityavaMdana, devavaMdana Adi vidhi apUrva karmanirjarA ane puNyAnubaMdhi puNyane prApta karAve che... prabhu pUjAnI vidhi prathama paramAtmAne morapIMchIthI pramArjana karavuM. pachI devo paramAtmAne kSIrasamudranA jalathI abhiSeka kare che tenA pratikarUpe dUdha ane jaLa mizrita karI temAM Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 254 jaya vIyarAya uttama sugaMdhI dravyo meLavI tenAthI merUparvata para IMdrAdi devo je rIte paramAtmAnA abhiSeka kare che te rIte ullAsapUrvaka paramAtmAnA mastaka upara abhiSeka karavo. arthAt abhiSeka karatI vakhate ApaNe IMdra chIe ane sAkSAt prabhu merU parvata para che ane siMhAsana para birAjamAna paramAtmA para ApaNe abhiSeka karIe chIe tevuM ciMtana karavuM. pachI yodhdhA jaLano abhiSeka karI mRdu evA vastrathI paramAtmAnI pratimAne luchavI. eka be ane traNa vastrathI aMgabhUMchaNA karyA pachI uttama kesara sukhaDathI paramAtmAnA nava aMge pUjA karavI, pachI sugaMdhidAra uttama puSpa caDAvavA. tyAra pachI paramAtmAnA gabhArAnI bahAra puMTha na paDe te rIte pAchalA page AvIne DAbI bAju ubhA rahI dhUpa pUjA karavI. jamaNI bAju ubhA rahI dIpaka pUjA karavI. prabhu saMmukha pATalo laI akSatathI svastika upara traNa DhagalI ane tenI upara siddhazilA karavI. (zakya hoya to naMdAvarta paNa karI zakAya). tyArabAda thALImAM naivedha laI prabhu sanmukha dharI sAthiyA para mukavu. eja rIte phaLa pUjA karavI... dareka pUjA karatA pUrve te te pUjAne lagatA duhA bolavA. Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caityavaMdana A rIte aSTaprakArI pUjA karyA pachI caityavaMdanano ke devavaMdanano prAraMbha karAya che. bhASyamAM traNa prakAranA devavaMdana kahyA che. 1. jaghanya 2. madhyama. 3. utkRSTa. vaLI darekanA bIjA peTA traNa traNa bhedo batAvela che. jethI kula nava bheda thayA. sAmAnyathI hAlamAM prathama IriyAvahI karI traNa khamAsamaNA daI "IcchAkAreNa saMdisaha bhagavat caityavaMdana karU" Adeza mAMgIne sakalakuzalavalli sUtra bolIne-caityavaMdana, jaM kiMci, namunthuNaM, jAvaMti ceIyAU, khamAsamaNa, jAvaMta ke vi sAhu, stavana, jayavIyarAya AkhA tathA ubhA thaI arihaMta ceIyANaM, annatya-eka navakArano kAussagga pArIne namoDarhat sUtrapUrvaka eka thoya bolI khamAsamaNa daI caityavaMdana pUrNa karAya che. A sivAya uparamAM kahyA mujaba namutkSaNaM sudhI bolIne ubhA thaine arihaMta ceIyANaM-annatya-eka navakArano kAussagga pArIne namoDarhat prathama thoya pachI logassa-savaloe arihaMta ceIyANaM-annatya eka navakArano kAussagga pArIne bIjI thoya-pukbaravaradIvaDve-suasa bhagavao karemi kAussagga vaMdaNa Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 256 jaya vIyarAya vattiyAe. annatya-eka navakArano kAusagga pArIne trIjI hoya-siddhANaM buddhANa-verAvaDhagarANuM saMsigarANuM sammadiddhisamAhigarANa karemi kAussagga annatya eka navakArano kAussagga pArIne namoDartata kahIne cothI thoya - namutthaNa-jAvaMti ceIyAI-khamAsamaNa-jAvaMta ke vi sAhu-stavana-jayavIyarAya pUrNa bolo eTale caityavaMdana pUrNa thAya che. A sivAya IriyAvahI karIne caityavaMdana-je kiMcinamutthaNa-jayaviyarAya AbhavamakheDA sudhI karI bIjIvAra caityavaMdana-kiMci-namutyupaM-upara mujaba cAra thoyanamutthaNa-bIjI vAra cAra thoya. namuskurNa-jAvaMti ceIyAI khamAsamaNa-jAvaMta kevi sAhU-namoha-stavana-jayavIyarAya AbhavamakheDA sudhI karI trIjI vAra khamAsamaNa daI caityavaMdana-jaMkiMci-namuthuNaM-jayavIyarAya saMpUrNa bolIne devavaMdana samApta karAya che. A utkRSaTa devavaMdana che.. A mAtra mukhya prakAro batAvyA che. bIjA paNa prakAro caityavaMdananA kahyA che. zrAvaka-zrAvikAe haMmezA traNavAra utkRSTa devavaMdana karavAnI tathA sAdhu-sAdhvIjI mahArAje be vAra utkRSTa devavaMdana karavAnI prabhunI AjJA che. Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 257 caityavaMdana savAre zarIrazuddhi karIne zuddha vastrapUrvaka paramAtmAnI vAsakSepa pUjA karIne devavaMdana karavuM. bapore aSTaprakArI pUjA karIne devavaMdana karavuM. sAMje dhUpadIpa-AratI-maMgaLadIvo karIne devavaMdana karavuM. caityavaMdananA bAra adhikAra utkRSTa devavaMdananA zAstramAM bAra adhikAra batAvyA che. caityavaMdana dvArA keTakeTalI ArAdhanA thAya che te saMkSepamAM vicArIye - prathama IriyAvahIthI niHzalya thavAya che, Atmazuddhi thAya che. eTale tyAra pachI karAtA caityavaMdanamAM ekAgratA Ave che. caityavaMdana, svAdhyAya, dhyAnanI pUrve IriyAvahI karavAnI zAstrajJA che. ethI emAM ekAgratA Ave che... caityavaMdana mukhyataH devAdhideva tIrthakara bhagavaMtane vaMdana mATe karAya che. tIrthakara bhagavaMtanA cAra nikSepa che - nAma-sthApana-dravya-bhAva-ahI (4 thoya ke 8 thAyavALA) devavaMdanamAM cAre prakAranA arihaMtone vaMdana thAya che. logassasUtrane nAmastava kahevAya che. temAM nAma tIrthakarone vaMdana thAya che. arihaMta ceIyANa - Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 258 jaya vIyarAya sUtra dvArA sthApanAnikSepa (sanmukha rahelA pratimAjI)ne vaMdana thAya che. namrutyuAMnI chellI gAthA - "je a aIyA siddhA, je a bhavisaMtiNAgae kAle saMpaia vaTTamANA, savva tiviheNa vaMdAmi" AnAthI atItakAlamAM thayelA anaMtA tIrthaMkara bhagavaMtone, anAgatakALamAM thanArA anaMtA tIrthaMkarone tathA vartamAnamAM paNa chadmasthapaNAmAM athavA gRhasthapaNAmAM rahelA tIrthaMkarone vaMdanA karAya che. A badhA dravyajina kahevAya che. tethI A gAthA dvArA dravya tIrthaMkarone vaMdana karAya che.. namutkSaNaM arthAt namunthuNaMthI namo jiNANuM jiabhayANaM sudhInA sUtra dvArA bhAvatIrthaMkarane vaMdana karAya che.... bhagavaMtanA nAmane nAmajina kahevAya che. bhagavaMtanA pratimAne sthApanAjina kahevAya che. bhAvajinanI pachI ane pUrvanI avasthAmAM rahelA bhagavAnane dravyajina kahevAya che. tIrthaMkaranAmakarmanA vipAka udaye vartatA, samavasaraNamAM dezanA ApatA ke vihAra karatA jinane bhAvajina kahevAya che... Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 259 zAzvata tIrthavaMdanA 'nAmajiNA jiNanAmA, ThavaNajiNA puNa jiNiMdapaDimAo / davvajiNA jiNajIvA, bhAvajiNA samavasaraNatthA / / Ama caityavaMdanathI cAre nikSepAthI jinezvara prabhune vaMdana thAya che. hajI AgaLa vadhIe - cAra thoyanA devavaMdanamAM arihaMta ceIANuM ane navakArano kAussaga tathA prathama thoyathI sAme rahelA jinapratimAne vaMdana thAya che tethI sthApanA nikSepAne vaMdana, tyArabAda logasa dvArA nAmastava karyA pachI savvaloe arihaMta ceIyANa sUtra ane tenI pachInA navakAranA kAussagga tathA thoya dvArA lokamAM eTale ke caudarAjalokamAM rahela zAzvata-azAzvata sarva caityane (pratimAne) vaMdanAdi thAya che. yodarAjalokamAM be prakAranA caityo hoya che. 1. zAzvata, 2. azAzvata. zAzvata caityo eTale paramAtmAnA maMdiro ane pratimA jenu nirmANa koIe karyuM nathI. svAbhAvika ja pudgalo haMmeza mATe A AkAre goThavAI gayA che. udAharaNa tarIke sUrya-caMdratArA-graha-nakSatra ApaNI sAme ja che. sUrya-caMdrane Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 260 jaya vIyarAya koIe nathI banAvyA. anAdikALathI A ja avasthAmAM che. alabata pugalonuM gamAgama temAMthI cAlu che paNa AkRti svarUpa A ja rahe che. te badalAtu nathI. A rIte anAdikAlIna zAzvatacaityo paNa jagatamAM che. AnI saMkhyA asaMkhyAta che. vaimAnika devalokamAM (bAra devaloka-navagreveyaka - pAMca anuttara maLI) 8,47,023 jinamaMdiro che ane 1,52,94,44,760 (eka abaja bAvana kroDa corANu lAkha, yummAlIza hajAra sAtaso sATha) pratimAo che. nIce bhavanapatimAM 10 prakAranA nikAya che temAM 7,72,00,000 (sAta kroDa vhoMtera lAkha) jinamaMdira che ane 13,89,60,00,000 (tera abaja, nevyAsI kroDa, sATha lAkha) jinapratimAo che. pRthvInI nIce vyaMtaradevonA nivAsa che. temAM asaMkhya jinamaMdiro ane jinapratimAo che. AkAzamAM dekhAtA sUrya-caMdragraha-nakSatra-tArA e paNa jyotiSanA vimAna che. AvA samasta ticchalokamAM asaMkhya sUrya-caMdra che. darekamAM eka-eka caitya hoI asaMkhya jinamaMdiro ane pratimAo (darekamAM 180 nA hisAbe) jyotiSa devalokamAM che. Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAzvata tIrthavaMdanA 261 A uparAMta jaMbudvIpamAM sarovaro-kuladharaparvato-vaitAdya parvato-mahAvideha kSetra-jaMbuvRkSa-zAbhalivRkSa-kaMcanagiriogajadaMta parvato-uttarakurU-devakurU-merUparvata vageremAM thaI kula 635 jinamaMdiro che. ghAtakIkhaMDamAM 1272 temaja puSkarArdhadvIpamAM paNa 1272, mAnuSotara parvata para 4, rUcaka parvata para 4, kuMDala parvata para 4, naMdIzvara dvIpamAM para ane IMdrANInI rAjadhAnImAM 16 thaIne tIrthAlokamAM kula 3259 jinamaMdiro che ane pratimAjI naMdIzvaradvIpa-para tathA rUcaka-kuMDala parvatanA 8 thaI kula 60 maMdiromAM darekamAM 124 bAkInAmAM 120 thaI kula 3,91,320 (traNa lAkha ekANuhajAra traNaso vIza) jinapratimA thaI. Ama zAzvata caityo vyaMtara-jyotiSamAM asaMkhya te sivAya - vaimAnika - 84,97,023 bhavanapati - 7,72,00,000 tirjIlokamAM - 3,259 8,57,00,282 satANavaI sahassA laknA chappanna aThakoDio, battIsasaya bAsIAiM, tialoe ceIe vaMde. 8 kroDa, pa6 lAkha, 97 hajAra, 32 so byAsI 18 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 262 jaya vIyarAya eTale 8 kroDa, 57 lAkha, 282 traNalokamAM rahelA caityone huM vaMdana karuM chuM... pannarasakoDisayAI, koDI bAyAla lakSma aDavannA, chattIsa sahasa asIiM, sAsaya biMbAI paNamAmi. paMdara so kroDa, beMtAlIsa kroDa, 58 lAkha, 36 hajAra, eMzI zAzvatapratimAne vaMdana karuM chuM. pratimAjI paNa vyaMtara-jyotiSamAM asaMkhya. vaimAnikamAM 1,52,94,44,760 bhavanapatimAM 13,89,60,00,000 tIrcyulokamAM 3,91,320 15,42,58,36,080 A badhA jinapratimAne vaMdana, pUjana, satkAra, sanmAna vagereno lAbha savaloe arihaMta ceIyANaMnA sUtrathI navakArano kAussagna karI pArIne stuti bolavAthI maLe che. A uparAMta paNa pAMca mahAvideha kSetramAM, pAMca airAvata kSetramAM, pAMca bharatakSetramAM, vaitADhya parvato para, zatruMjaya, aSTApada, giranAra, sametazikhara, arbudagiri, zaMkhezvara Adi aneka tIrtho, gAmonA jinamaMdiromAM rahelA tathA bIjA paNa jinapratimAne Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 263 ma prada zruta vaMdanA vaMdanAdino lAbha A sUtra tathA pachI karela 1 navakAranA kAussagga dvArA maLe che. Ama caityavaMdananI ArAdhanA dvArA 14 rAjalokamAM rahela jinapratimAone vaMdanAdino lAbha maLe che... | sarvalokanA caityone vaMdana karyA pachI puSparavaradIva' sUtra dvArA prathamagAthAmAM vIzaviharamAnane vaMdanA thAya che. puSkarArdhadvIpa, ghAtakIkhaMDa ane mahAvideha kSetra (jaMbudvIpa) mAM dharmanI Adi karanArA tIrthakarone namaskAra karUM chuM. Ama prathama gAthAmAM aDhIdvIpamAM vartamAna tIrthanA sthApaka vIzaviharamAna jinane vaMdana karyA. mRtavaMdanA :- (puSparavaradIvaDyuM sUtranI bAkInI gAthAmAM zrutajJAnanI stuti karI chevaTe suasa bhagavao karemi kAussagna vaMdaNavattiyAe.. vagere dvArA zrutajJAnanI vaMdanAdi nimitte 1 navakArano kAussagna karyo. pArIne stuti bolyA. A rIte zrutajJAnanI paNa ArAdhanA thaI. zrutajJAnanI ArAdhanA nimitte 1 navakArano kAussagna karI pragaTa zrutajJAnanI stuti bolyA pachI devavaMdanamAM 'siddhANaM buddhANaM sUtra Ave che. A sUtramAM pAMca adhikAra Ave che... Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 264 jaya vIyarAya 1. siddhavaMdanA - prathama gAthA dvArA siddha bhagavaMtanuM svarUpe pragaTa karavApUrvaka vaMdana karAya che... 'namo sayA savvasiddhANaM' sarva siddhone mAro sadA namaskAra thAya. 2. vIravaMdanA - bIjI ane trIjI gAthA dvArA Asanna upakArI evA devAdhideva caramatIrthakara zrI mahAvIra paramAtmAno mahimA pragaTa karavA sAthe temane vaMdana karAya che. 3. ujjatatIrtha vaMdanA - cothI gAthAmAM ujjata eTale ke giranAratIrtha upara neminAtha bhagavAnanA traNa kalyANakane yAda karavApUrvaka prabhujIne vaMdanA karAya che. 4. aSTApada vaMdanA - chellI gAthAmAM cAra, ATha, dasa ane be Ama covIza tIrthakara bhagavaMto pUrvAdi dizAmAM aSTApadamAM je rIte sthApana karavAmAM AvyA che te yAda karI temane vaMdana karAya che. Ama aSTApada tIrthanI vaMdanA thAya che. jo ke A gAthAmAM cattAri Adi saMkhyAne vividha rIte goThavIne naMdIzvaranA para, naMdIzvaranA IMdrANInA caityo sAthe - 68, viharamAna vIza, bharata-airavatamAM eka sAthe Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana adhikAra 265 janma pAmatA daza tathA matAMtare 10 viharamAna, mahAvidehamAM utkRSTa 160, 15 karmabhUmimAM utkRSTa kALe vicaratA 170, traNe covizInA 72, pAMce bharatanI vartamAna covizInA 120, pAMye bharatanI traNe covizInA 360, jaMbudvIpanA bharata-airavatanI traNe covizInA 144, pAye bharata tathA pAye airAvatanI vartamAna yAvizInA kula 240, jaMbudvIpanA 635 zAzvata caityo, traNe bhuvanamAM vaimAnika Adi 24 prakAranA zAzvata caityo vagerene vaMdanA thAya che. A vigata saMghAyArabhASyamAM jaNAvI che... 5. samyagdaSTidevanuM smaraNa - 'siddhANaM buddhANaM' pachI 'veyAvaccagarANaM sUtra dvArA samakitI devane yAda karAya che. temanI saMgha ke pravayananI vaiyAvacca Adi kAryonI upabRhaNA nimitte athavA to pramAdamAM hoya to yAda karAvavA mATe eka navakArano kAusagga karI samakitI devonI chellI stuti karAya che. Ama devavaMdananA kula 12 adhikAra thAya che. kramazaH tenA nAma nIce pramANe che - 1. bhAvatIrthakara vaMdanA 2. dravyatIrthakara vaMdanA Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 266 jaya vIyarAya 3. sthApanA tIrthakara vaMdanA 4. nAma tIrthaMkara vaMdanA 5. sarvalokamAM sthApAnA arihaMtanI upAsanA 6. viharamAna jina vaMdanA 7. zruta stavanA 8. siddha stavanA 9. vIra vaMdanA 10. ujjayaMta tIrtha vaMdanA 11. aSTApada tIrtha vaMdanA 12. samyagdaSTidevanuM smaraNa... A rIte devavaMdananA bAra adhikAra thayA. Ama eka ja devavaMdana dvArA keTalI badhI ArAdhanA thAya che. hajI AgaLa vadhIe. ATalI ArAdhanA thayA pachI paNa hajI devavaMdanamAM AgaLa jAvaMti ceIyAI sUtra dvArA pharIthI saMkSepamAM urdhvaloka, tirthAloka ne agholokamAM rahelI sarva jinapratimAne vaMdana karyA. te nimitte khamAsamaNuM dIdhu. pachI bharataairavata-mahAvidehamAM je koI sAdhuo che te sarvane "jAvaMta ke vi sAhu" sUtra dvArA vaMdana karAya che... have mahattvanI bhaktino prasaMga Ave che. paramAtmAnAM Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devavaMdana adhikAra 267 prasaMgo, geyapaddhatithI gavAtA prabhunA stavanathI ApaNA hadayamAM anero bhaktibhAva pragaTa thAya che. paramAtmAnA vivigha guNanI anumodanA thAya che. paramAtmAnA jIvana prasaMgo yAda karAya che. prabhunA mAtA-pitA-patnI vi.ne jIvanamAM yAda karAya che. pratipakSI ApaNAM doSo batAvI ApaNI laghutA pragaTa karAya che. jIvanamAM geyapaMktimAM ekatAna thaI ApaNe ghaNIvAra paramAtmAmAM lIna banIe chIe... sUtranA zabda ane artha tathA sAme rahela jinapratimA traNemAM ApaNe ekameka thaI jaIe. sUtra bolatI vakhate tenA bhAvathI ApaNo AtmA vAsita bane ne gadgad haiye prabhunA stavana gavAya pachI atyaMta praNidhAnapUrvaka jayavIyarAya sUtramAM prabhu pAse tera vastunI yAcanA thAya. A badho devAdhideva pratyeno vinaya che. AtmasvabhAvamAM ramaNatA karavA sarvaprathama sarvadA zuddha-pUrNa paramAtmAnA cAre nikSepAonI ananya bhAve ArAdhanA karavAnI che. - A. kalApUrNasUri ma. Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 caityavaMdana aMge viziSTa vAto, puNyano prabhAva ane puNya puSTa karavAnA upAyo. samasta saMsAra puNya-pApanA AdhAre cAle che. puNyathI lIlA lahera ane pApathI ghora viDaMbaNAo Ave che. ahiM puNyano prabhAva batAvI sAthe puNya puSTinA upAyo batAvyA che, A upAyo AcarIne ApaNe puNyAnubaMdhI puNya puSTa karIne zIgha muktinA zAzvata sukhane pAmIe. jaM buddhINa avisayaM, agocaraM jaM ca purisAyarassa / jaM iha aidussajjhaM, jaM ca ThiyaM dUradesammi / / taM pi hu punnodayao, saMpajjai puvvavihiyasukayANaM / navi heumaMtareNaM, kayAvi kira jAyae kajjaM / / taM puNa punnaM ahigArasuddhaciivaMdaNavihANeNa / jiNaNAhapUyaNeNaM, dANAidhammakaraNeNaM / / sumuNipayasevaNAe, niccaM ciya dhammasatthasavaNeNa / iMdiyaviNiggaheNaM, NimmalasaMmattadharaNeNaM / / AsavaveramaNeNaM, sAhammiyavaggavacchalaNeNaM / kallANamittajogeNa, gacchai uvacayaM0 / / caityavandana bhASya Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 269 pariziSTa - 3 : caityavaMdana aMge viziSTa vAto je buddhino aviSaya che, je purUSArthane paNa agocara che, je atyaMta duHsAdhya che, je dUra dezamAM sthita che - te paNa pUrve sukRta karelA jIvone puNyanAdiyathI prApta thAya che kemake hetu vagara kyAreya koI paNa kArya thatAM nathI. A puNyane puSTa karavAnA upAya. 1. adhikAra zuddha caityavaMdana karavAthI. 2. jinezvaranI pUjA karavAthI. 3. dAnAdi (AdithI zIla-tapa-bhAva) dharma karavAthI. 4. sumuni caraNa kamalanI sevAthI 5. haMmezA dharmazAstranA zravaNathI 6. IndriyonA nigrahathI 7. nirmaLa samyakta dhAraNa karavAthI. 8. AzravanA viramaNathI 9. sAdharmika vAtsalyathI 10. kalyANamitranA yogathI puSTa thAya che. ahiM vizeSa e lakSamAM levAnuM che ke, puNyapuSTinA upAyomAM sau-prathama caityavaMdana ane bIjI jinapUjA batAvI che. A ApaNe jANI laIe... Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 jaya vIyarAya caityavaMdananA adhikArI vaMdaNakahAsu pII asavaNa nindAi niMdaga'NukaMpA / maNaso niccalaNAso, jinnAsA tIe paramA ya / / guruviNao taha kAlAvikkhA uciAsaNaM ca sikaalN| uciyassaro ya pAThe, uvautto taha ya pAThami / / logapiyattamaniMdiyaciTThA vasaNaMmi dhIrayA taha ya / sattIe taha cAo ya, laddhalakkhatthaNaM ceva / / eehiM liMgehiM nAuNa'higAriNaM tao sammaM / ciivaMdaNapAThAi vi dAyavvaM hoi vihiNA u / / 1. caityavaMdananI vAtomAM prIti thAya. 2. caityavaMdananI niMdAnuM azravaNa. 3. caityavaMdananI niMdA karanAra pratye anukaMpA. 4. caityavaMdanamAM mananuM ni2la sthApana. 5. caityavaMdananA viSayamAM tIva jijJAsA. (jANavAnI IcchA) 6. gurUvinaya. 7. zAstra batAvela kALe caityavaMdana karavAnI apekSA. 8. haMmezA ucita Asana-mudrA vagere. 9. caityavaMdana bolavAmAM yogya madhura svara. Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 271 pariziSTa - 3 : caityavaMdana aMge viziSTa vAto 271 10. caityavaMdananA pAThamAM upayoga. 11. lokamAM priyapaNuM. 12. aniMditayeSTA arthAt lokamAM niMdA thAya tevA AyAro na hoya. 13. vyasana eTale Apatti-saMkaTa...temAM ghIratA. 14. zakti mujaba tyAga. 15. labdhalakSyatA. gurue A lakSaNothI adhikArI jANI pachI samyaphavidhipUrvaka caityavaMdananA pATha vagere ApavA... caityavaMdananA adhikArI jANyA pachI have caityavaMdananA lakSaNo jenAthI ApaNuM caityavaMdana bhAva caityavaMdana bane... e jANIe. bhAvacaityavaMdanAnA lakSaNo uvaoga atthaciMtaNa guNarAo lAhavimhao ceva / liMgANi vihiabhaMgo bhAve davve vivajjaio / / velAvihANa taggayamaNataNuvayaNANi taha ya liMgANi / romaMcabhAvavuDDhIi bhAvaciivaMdaNAi bhave / / 1. caityavaMdananA sUtrone viSe upayoga. 2. caityavaMdananA sUtronA arthanuM ciMtana. 13. guNAnurAga. Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 272 jaya vIyarAya 4. caityavaMdananA lAbhanI prAptino vismaya. 5. vidhino abhaMga (vidhino bhaMga na karavo.) 6. ucita kALa sAcavavo. 7. mana-vacana-kAyAthI caityavaMdanamAM ekAtmatA. 8. romAMca vikasvara thAya. 9. bhAvanI vRddhi thAya. AnAthI bhAva caityavaMdana thAya che. caityavaMdanAnuM phaLa caityavaMdana eka mahAna yogika prakriyA che. bhAvapUrvaka thatI caityavaMdananI kriyA mahAna phaLa ApanArI che. ahiM caityavaMdana bhASyamAMthI caityavaMdananuM phaLa batAvela surabhavaNaM niyabhavaNaM va hoi, taha kiMkaravva cakkasirI / suiraM vilasaMti ya sataNummi uggasohaggapamuhaguNA || suhauttAro guppayajalaM va avi esa hujja bhavajalahi / siddhisuhaM pi abhimuhaM narANaM ciivaMdaNaparANaM / / caityavaMdanamAM tatpara jIvone - devalokanA vimAno svabhavana thAya che. cakravartInI lakSmI dAsI jevI bane che. Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa - 3 : caityavaMdana aMge viziSTa vAto 273 ugra saubhAgyAdi guNo zarIramAM vikAsa pAme che. A ghora saMsAra sAgara khAbocIyA jevo sukhethI utarI zakAya tevo thAya che ane siddhi sukha abhimukha thAya che... caityavaMdanamAM namutthaNa vagere sUtro kevI rIte bolavA? iha praNipAtadaNDakapUrvakaM caityavaMdanam tatra cAyaM vidhiH iha sAdhuH zrAvako vA, caityagRhAdAvekAntaprayataH, parityaktAnyakartavyaH pradIrghataratadbhAvagamanena, yathAsambhavaM bhuvanaguroH sampAditapUjopacAraH, tataH sakalasattvAnapAyinI bhuvaM nirIkSya, paramagurupraNItena vidhinA pramRjya ca, kSitinihatajAnukaratalaH, pravarddhamAnAtitIvrazubhapariNAmo, bhaktyatizayAt mudazruparipUrNalocano, romAJcAJcitavapuH, mithyAtvajalanilayAnekakugrAhanakracakrAkule bhavAbdhAvanityatvAccAyuSo'tidurlabhamidaM sakalakalyANaikakAraNaM cAdhAkRtacintAmaNikalpadrumopamaM bhagavatpAdavandanaM kathaJcidavAptam, na cAtaH paraM kRtyamastIti anenAtmAnaM kRtArthamabhimanyamAno bhuvanagurau vinivezitanayanamAnaso'ticArabhIrutayA samyagaskhalitAdiguNasampadupetaM, tadarthAnusmaraNagarbhameva, praNipAtadaNDakasUtraM paThati, taccedaM namotthuNaM arahaMtANamityAdi / Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 274 jaya vIyarAya lalitavistarA sAdhu ke zrAvaka derAsaramAM ekAMtayatnavAna banIne, bIjA kartavyo choDIne, lAMbo kALa sudhI caityavaMdananA bhAva cAle tevI rIte taiyAra thaIne, saMyogAnusAra jagadguru paramAtmAnI pUjA-bhakti karIne, pachI koI paNa jIvanI virAdhanA na thAya tevI jIva vagaranI bhUmine cakSuthI joIne tathA paramAtmAe batAvela vidhithI pramArjanA karIne pRthvI upara DhIMcaNa tathA hAthanA taLIyAne sthApana karIne, vadhatA jatA atyaMta tIvratara zubhapariNAmavALA thaIne, bhaktinA atizayathI harSapUrNa AMkhavALo thaIne, romAMcita zarIravALo thaine... mithyAtvarUpI jaLathI bharela ane aneka kugraha rUpI jaLacarothI yukta saMsArarUpI samudramAM AyuSya anitya hovAthI atyaMta durlabha evu, sakala kalyANamAM eka mAtra kAraNabhUta, ciMtAmaNI ane kalpavRkSanI upamAne paNa nIcI pADI che tevI paramAtmAnI vaMdanA... mahAmuzkelIe game te rIte prApta thayela che. AnAthI vizeSa bIju kArya nathI. A rIte AnAthI potAnI jAtane kRtakRtya mAnato, jagadguru paramAtmA viSe nayana ane manane sthApana karIne, aticAranA bhayathI Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa 3 : caityavaMdana aMge viziSTa vAto askhalitAdi guNayukta, arthanA smaraNapUrvaka praNipAta daMDaka (bole) bhaNe... zrAvakoe roja trikALa devavaMdana karavA. (pUjApUrvaka) bho bho devANuppiyA / ajja pabhiie jAvajjIvaM tikAliyaM aNuttAvaleggacitteNaM ceie vaMdiyavve / iNamiva bho maNuyattAo asuiasAsayakhaNabhaMgurAo sAraMti / tattha puvvaNhe tAva udagapANaM na kAyavvaM jAva ceie sAhU ya na vaMdie, tahA majjhahe tAva asaNakiriyaM na kAyavvaM jAva ceie na vaMdie, tahA avaraNhe ceva tahA kAyavvaM jahA avaMdiehiM ceiehiM no sejjAyalamaikkamijjatti | 275 he devAnupriya ! AjathI mAMDIne yAvajjIva sudhI utAvaLa vinA ekAgracittathI trikALa caityane vAMdavA. Aja azuci-azAzvata-kSaNabhaMgura evA manuSya jIvanano sAra che. AmAM prabhAte caitya ane sAdhune vaMdana na thAya tyAM sudhI pANI paNa pIvu nahi. madhyAhna, caityone vaMdana na thAya tyAM sudhI bhojana na karavuM, tathA rAtrimAM caityane vaMdana na thAya tyAM sudhI zayyA na karAya. (suvAya nahiM.) Page #293 -------------------------------------------------------------------------- Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavanirveda (saMsAra para vairAgya) mArthAnusArIpaNuM ISTala siddhi s CODES el) DOPODES Re, gurujanapUjA loka viruddha tyAga jayavIrANamAM paramAtmA pAse karAtI parArthakaraNa huM prAthanAo Durupe gaIka015 [bano DESDE dvaEER , dhar garavacana sevA bhavobhava. prabhucaraNafI sevA. duHkhAna karmaya samAdhimaraNa MULTY CRAPHICS (022) 2887:3222 23884272 bodhilAbha