Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ THE FREE INDOLOGICAL COLLECTION WWW.SANSKRITDOCUMENTS.ORG/TFIC FAIR USE DECLARATION This book is sourced from another online repository and provided to you at this site under the TFIC collection. It is provided under commonly held Fair Use guidelines for individual educational or research use. We believe that the book is in the public domain and public dissemination was the intent of the original repository. We applaud and support their work wholeheartedly and only provide this version of this book at this site to make it available to even more readers. We believe that cataloging plays a big part in finding valuable books and try to facilitate that, through our TFIC group efforts. In some cases, the original sources are no longer online or are very hard to access, or marked up in or provided in Indian languages, rather than the more widely used English language. TFIC tries to address these needs too. Our intent is to aid all these repositories and digitization projects and is in no way to undercut them. For more information about our mission and our fair use guidelines, please visit our website. Note that we provide this book and others because, to the best of our knowledge, they are in the public domain, in our jurisdiction. However, before downloading and using it, you must verify that it is legal for you, in your jurisdiction, to access and use this copy of the book. Please do not download this book in error. We may not be held responsible for any copyright or other legal violations. Placing this notice in the front of every book, serves to both alert you, and to relieve us of any responsibility. If you are the intellectual property owner of this or any other book in our collection, please email us, if you have any objections to how we present or provide this book here, or to our providing this book at all. We shall work with you immediately. - The TFIC Team.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 57%) M A zrIkailAsa sAgarasUri jAna dvArApama bheTa tA 4 H . OM huM zrI zakhezvara pArzvanAcAya nama: anantalabdhi nidhAnAya zrI gautamasvAmine nama thatu za pUrvAMdhara zrutakevvala zrImad bhadrADusvAmipraNIta kalpasUtra bhASAMtara prakAzaka sumedhabhAI lAlabhAI, puSpAMjalI phleTsa, pAlaDI, amadAvAda. 1 ' .17208
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka : rAdhabhAI lAlAbhAI puSpAjatI phoTA, pAvADI, amadAvAda muka : rAjubhAI zI zAha kenIka prinTa mAgukinI poLa, amadAvAda
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA 1 prathama vyAkhyAna 2. dvitIya vyAkhyAna 1-44 44-80 lokaalle klupe ilierulka , ta pre Plello se h ,1deglk alko sok s 81-108 109-140 141-182 cha saptamaM vyAkhyAna 8 aSTamaM vyAkhyAna 183-293 294-360 3-388
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana rAma zAsanapatI zrI zrImada bhagavAna mahAvIra paramAtmAnA prAdabhAvanI, tathA janaprabuddhatA mATe temanA parikramaNanI, avarNanIya saracanA zrI kalpasatra cauda pUrvadhara zrata kevalI thI bhadrabAhasvAmie racela te paryuSaNaka95 nAmanA dazAzrutaska dhanuM AThamuM adhyayanamAthI pite banAvyuM che, mULathIja A racanAnI sa yojanA prAkRta ane saMskRta bhASAmA hatI, paNa tene lokabhogya banAvavA, tathA tenA mAhaya tathA mahimAno prasAra thAya, ane samAjanI dharmaruci vikasita thAya eja kAraNasara pa Dita zrI khImavijayajI gaNie tenuM gujarAtImAM kalpasavanI saracanAne lekasahaja banAvI parama pUjya zrI roganiSTha AcArya zrImada buddhisAgarasUrizvarajI mahArAjanI AjJAvata pa. pUsAdhvIjI punyaprabhAzrIjInI ghaNuM samayathI abhIpsA hatI ke kalpasatranuM vadha-saraLa ane lokabhogya zailImAM navya saMskAra karavAmAM Ave Aje pU sAdhvIjI mahArAjazrInI manokAmanAne sAkAra karatA Ana nI anubhUtI karIe chIe prakAzaka
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ / */ F " : - - 1 papU A zrI kIlarasAgara sUrI masA upubApIkailAsasAgarasUrI masA
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ ** PS pa pU A zrI subodhasAgarasUrImAMsA papu A jamaNIharakIrtAisAgara surI masA
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ papUyIvAziSTha AcArya zrImad budhdhi-kagi kailAsa-abova sAgara surIzvarecyA kAma Ya Chi 55 55 5 pa.pU.yoggaThanaSTha AcArya zrama adhdhisAgara sUrI-kAra4] sa.sA.nA samudAyat/ pU.sAdhvITha8] ThawyapranA zrI ma.pI sahastrakuTa rUpI ArAdhakkA mAre tathA pU.sAhay SjayapraTamAM jhI ma. nathI pU. vANImAM paTapaTamAMthI 39 gharSasi dIkSA-paryAyamI aESHdakSArthe 2 thI bheTa che. 2043 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 nameDahemyA namaH caturdazapUrvadhara-zrutakevali zrImadda-zabAhusvAmasamuddhatam-- zrIkalpasUtram gurjara bhASAntara sahitam sAthe prathama vyAkhyAnam kevalajJAnathI padArthone prakAza karavAmAM zrI mahAvIra svAmIne namaskAra karIne kalpasUtrane suMdara kAMIka bAlAvabodha kahIe chIe 1
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ nI prathama !vyAkhyAna 5sa ja comAsuM rahelA sAdhu saMgalikane mATe pAMca divasa zrI kalpasUtra vAMce. kalpa eTale sAdhune AcAra bhASAMtara | dasa prakAre che te A pramANe-alaka kalpa, udezika kalpa, zAtara kalpa,3 rAjapiDa ka54 kRtikarma kalpa, vata kalpa, jeTha ka57 pratikamaNa ka95,8 mAsa ka5, ane paryuSaNa ka95,dase kapanI 1 | vistArathI samajaNa- 1 alaka ka5-vasarahitapaNu. tIrtha karAzrita alaka ka5-tIrtha kare jyAre dIkSA le che tyAre Idra che eka devadUSya vastra bhagavaMtane khabhe mUke che, te devaduSya jyAM sudhI bhagavaMtanI pAse hoya tyAM sudhI solaka kahevAya, paNa jyAre te vasa jAya tyAre alaka kahevAya. - sAdhu Azrita alaka ka5-5hevA tIrthakara zrISabhadeva ane chellA tIrtha 2 zrI mahAvIra svAmInA sAdhu veta, parimANavALA ane jIrNaprAya vasa rAkhe che, tethI teo vasa rahita hovAthI temane alaka kalpa che. zrI ajItanAtha pramukha vacalA bAvIza jInanA kaI kaI sAdhu bahemUvALAM ane bhinna bhinna varNavALAM vaso rAkhe che, tathA kaI koI sAdhu zveta ane parimANavALAM vase rAkhe che, tethI teone acelaka ka5 anizcita che. pahelA ane chelA jInanA sAdhuo veta, parimANavALAM ane jIrNaprAya vaso rAkhe che, tethI temane te alaka ka5 nizcita che ahIM koI zaMkA kare ke pahelA ane chellA tIrtha karanA R; sAdhuo vastra dhAraNa kare che, chatAM temane acaleka kema kahevAya ? tene uttara e che ke-temanAM vastro jIrNaprAya ane a5 mUlyavALA hoya che, tethI acelaka eTale vArahitaja kahevAya che, kAraNa ke, tuccha jIrNaprAya | | 1 |
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaso rahetAM lekamAM avarUpaNuM prasiddha rIte kahevAya che. jema keI phakta paMcIuM paherIne nadI utaryA hoya, teo kahe che ke "ame te nagna thaIne nadI utaryA." vaLI leke pAse kapaDA hoya che, paNa te tucchaprAya heya te dhabI darajI athavA vaNakarane kahe che ke amane amArAM kapaDAM Apa, ame kapaDAM vinAnA beThA chIe." evI rIte pahelA ane chellA chananA sAdhuone vastro hevA chatA alakapaNuM kahyuM che ? 2. uddezika eTale AdhArmika, kaI sAdhune nimitte athavA sAdhunA keI samudAya nimitte AhAra pANuM vagere banAvyuM hoya, te pahelA ane chelA jInanA sAdhuone keIne paNa na kalpe. zrI ajItanAtha pramukha bAvIza janane vAre te, je sAdhu athavA sAdhu samudAya nimitte AhAra pANI vagere karyuM hoya te * AhAra paNa vigere te sAdhu athavA sAdhu samudAyane na kape, paNa bIjA sAdhune athavA bIjA sAdhu samudAyane te kahejo rA 3. zayyAtara eTale je jagyAe sAdhu utaryA hoya te jagyAne mAlIka. tene AhAra pANI khAdima svAdima vasa" pAtra kabala e saMya atare naraNa ane kAna khotaraNIvAra e bAra prakArane piDa sarva tIrthakaronA vArAmAM sarva sAdhuone kape nahIM kAraNa ke zAtara je rogI thAya che te AhAra vigerenI sAdhu mATe jogavAI rAkhe, ane tethI AhArAdi asUjhate maLe vaLI sAre AhAra maLe te sAdhu te ghara na chetathA lekema ema DI jAya ke--sAdhune je rahevAnI jagyA Ape teja AhAra pANI vigere Ape, te bhayathI kaMI utaravAnI jagyA na Ape, ItyAdi ghaNA deSane saMbhava che. che
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ X prathama vyAkhyAna ka9pasUtra che tethI sAdhune zAtarane bAra prakArane piDa na kape. e bAra prakArane piDa na levAthI temAM jaina bhASAMtara || dharmanI prazaMsA thAya ke-aho ! jaina sAdhuo nispRhI che ane tethI utaravAnI jagyA maLe paNa kaI gAmamAM sAdhu gayA hoya, tyAM zrAvakanuM ekaja ghara hoya, te te zrAvakane dora sAdhu rAtanA rAra pahora jAgatA rahe, prabhAtanuM pakimaNa -paDilehaNe bIje sthAne kare, te te zrAvaka zayAtara kahevAya nahI, eTale + 2 che. tenA gharanuM AhAra pANI vigere kalpa, tene gherathI AhAra pANI le te doSa na lAge. zayyAtanI paNa ATalI vastuo sAdhuone kape-tRNa, mATInuM DhekuM, rAkha, mAtru (pezAba) karavAnI kuDI, pATale pATa, pATIyu zayA, saMthAra, lepa Adika vastu, ane cAritranI IcchAvALo upadhisahita ziya kAma 4 rAjapiMDa eTale senApati, purohita zreSThI pradhAna ane sArthavAha sahita rAjayAbhiSeka karela je | rAjA, tene AhAra pANI khAdima svAdima vasa" patra kabala ane rajoharaNa e ATha prakArane piDa pahelA ane chelA tIrthakaranA sAdhune kape nahI. kAraNa ke, tene ghera jatA AvatA sAdhune TI. thavuM paDe, ane tethI svAdhyAya-dhyAnamA vyAghAta thAya. sAdhune ama galika mAne te apamAna kare, zarIre nukazAna paNa kare. vaLI rUpavatI strIo ghoDA hAthI vigare dekhI sAdhunuM mana calita thaI jAya vaLI lekamAM niMdA thAya ke sAdhue rAjapiDa le che ItyAdi ghaNA dene saMbhava che, tethI pahelA ane chellA jananA sAdhune rAjapiDa kalpe nahI. paNa zrI ajItanAtha vigere bAvIza jInanA sAdhune rAjapiMDa kape kAraNa ke, teo Rju eTale sarala svabhAvI ane prAsa eTale buddhimAna DAhyA hoya che, tethI pUrve kahelA I II
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ dene temane abhAva hovAthI rAjapiMDa kape. pahelA jananA sAdhu trAju ane jaDa-mUkha hoya che. tathA chellA chananA sAdhu vakra eTale va kA ane jaDa-mUrkha hoya che, tethI temane rAjapiMDa kape nahI ! 5. kRtikama eTale vadana. sarva tIrtha karanA sAdhuo dIkSA paryAyanA kamathI paraspara vaMdana kareparaMtu sAvI ghaNA varasanI dIkSita haya, ane sAdhu nava dIkSita hoya, te paNa sAvI sAdhune vAde kAraNa kedharmamAM puruSa pradhAna che. je sAdhu sAdhvIne vAde te lekamAM niMdA thAya ke "jaina dharma te utama che, paNa te dharmamAM vinaya nathI, kAraNa ke sAdhu sAdhIne page lAge che AvI rIte ghaNA leka karma bAthe vaLI sAdhI strIti hovAthI tene garva Ave ke, mane sAdhu paNa vade che ItyAdi ghaNA deSane sa bhava che, tethI AjanA dIkSita sAdhune paNa sAdhI vaMdana kare !ApA 6. vrata eTale mahAvata. pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhune pAMca mahAvrata che, paNa ajItanAtha pramukha bAvIza jInanA sAdhune cAra mahAvata hoya che. temane maithunaviramaNa nAmanA mahAvratane samAveza parigrahaviramaNa mahAvatamAM ja thaI jAya che, kAraNa ke teo trAju ane prAjJa hevAthI jANe che ke strI paNa parigrahana che, tethI parigrahanuM paccakhANa karatAM strInuM paNa paccakakhANa thaI ja gayuM. paNa pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhuo ju ane prArU nahI hovAthI temane tevI buddhi hotI nathI, tethI temane pAca mahAvrata che dA
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ A prathama || vyAkhyAnaM. kalpasUtra * 7, Na kaha5 eTale vRddha-vadhupaNAne vyavahAra pahelA ane chelA tIrthakaranA sAdhunI vaDI dIkSAthI // mAMDIne vRddha-dhupaNAnI gaNanA karavI, ane ajItanAtha vigere vacalA bAvIza tIrthakaranA sAdhune te atibhASAMtara || cAra rahita cAritra hovAthI dIkSAnA divaso mADIne vRddha-ladhupaNAnI gaNanA karavI pitA ane putra, rAjA maka ane pradhAna, zeTha ane vANotara, mAtA ane dIkarI, athavA rANI ane dAsI vigere sa ghAte vega vahana che 3 || | kare. ane sa ghAte vaDI dIkSA le te temane kama pramANe vRddha-laghu sthApavA. paNa je putra vaDI dIkSA levAne !! yogya thayo hoya, pitA na tha ya, te thoDA divasa vilana karIne pitAne ja vRddha sthApa. je tema te na karIe, ane putrane mATe sthApIe, te pitAne aprIti thAya. paNa jo teomAM abhyAsa vigerenuM | moTuM AtaruM hoya, te gurumahArAja pitAne samajAve ke-"he mahAbhAgyavata ! tamAre putra mATe thaze te . tameneja meTAI che, tame kaho te tamArA putrane vaDI dIkSA ApIe. e te samajAvavA je rAjI khuzIthI rajA Ape te putrane vaDI dIkSA ApI mATe kare, paNa nA kahe che tema karavuM nahIM. AvI rIte rAjA ane pradhAna vigere sarvane mATe samajavuM zA --* E =X === 8. pratikamaNa ka5-zrI gaSabhadeva ane zrI mahAvIrasavAmInA sAdhuone aticAra-doSa lAge athavA na lAge te paNa teoe savAra ane sAja ema banne vakhata avazya pratikamaNa karavuM bAvIza jananA sAdhuo aticAra lAge teja pratikamaNa kare. vaLI te bAvIza jananA sAdhuone kAraNa hoya te paNa devasI ane rAI ema beja pratikramaNa karavAnA heya che, temane pakakhI cemAsI ane sa vatsarI pratikamaNa karavAnA hatAM nathI | 3 |
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9, mAsa kalpa-pahelA ane chelalA jInanA sAdhuone ekaja sthAne vadhAremAM vadhAre eka mAsa khI rahevuM kape. kAraNa ke tethI vadhAre vakhata rahe te upAzraya upara maha vadhe, lekamAM laghupaNu pAme ItyAdi ghaNuM deSane saMbhava che. ane vihAra karavAthI ghaNuM prANIone pratibadha Ape, vividha prakAranA deza dekhe, jJAna-vijJAna vRddhi pAme, ItyAdi ghaNo lAbha thAya. paraMtu kadAca duSkAla azakita roga vigere kAraNe mAsa che uparAMta rahevuM paDe te upAzraya badale, upAzrayanA khuNA badale, paNa mArA uparAMta teja sthAne na rahe. bAvIza jananA sAdhuo te sarava ane prArU hoya che, tethI upara kahelA dezane abhAva hovAthI temane mAsalakalpa nathI lA 10. payuMSaNa ka95 eTale sAdhuoe eka sthaLe comAsuM karavuM. paryuSaNA kalma be prakAra che-jadhanya che ane utkRNa. rA'vatsarI pratikamaNathI mArIne kAtimAsI pratikamaNa paryata sitera divasa sudhI rahevuM te jadhanya paryuSaNa kalpa, ane asAmAsI pratikamaNathI mAMDIne kArtika mAsI pratikamaNa sudhI cAra mAsa rahevuM e utkRSTa paryuSaNa kalpa, e beu ka5 sthavirakahipane hoya, jInakadipane utkRSTa paryuSaNa je cAra mAsane che te hoya che vaLI lAladikane kAraNe sAdhu eka sthAne cha mAsa paNa rahe, te AvI rIte-cemAsA // pahelA mAsa ka5 kare, ane mAruM vItyA pachI paNa mAsa kalpa kare, ema chamAsI kalapa thAya. A ka9pa paNa sthavirakalpIne samaja. A paryuSaNa kalpa pahelA ane chellA jInanA sAdhu avazya kare. paNa bAvIza jInanA sAdhune paryuSaNa ka5 aniyata che, kAraNa ke teo ju ane prANa hevAthI tene
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra che abhAva hoya te deza uNa pUrvakeTi sudhI eka sthAne rahe, ane deSa hoya te eka mAsa paNa rahe prathama bhASAMtara || || nahI 11 vyAkhyAna 4 e dasa 395 41bhadeva ane mahAvIra svAmInA sAdhuone niyata jANavA ajItanAtha vigere bAvIza | jananA sAdhuone vata, zayyAtara, jyeSTa, ane kRtikarma', e cAra kalpa niyata jANavA. ane acalaka', udezika, pratikamaNa, rAjapiMDa, mAsa" tathA paryuSaNA ka5, e che ka9pa aniyata jANavA. te pahelA tathA chellA tIrtha karanA sAdhuomAM ane bAkInA bAvIza jInanA sAdhuomA A pramANe AcArane bheda hevAnuM kAraNa jIvavizeSa ja che zrItrASabhadevanA tIrthanA jIve sarasvabhAva ane jaDa che tethI temane dharmanu jJAna lalA che, zrI mahAvIra svAmInA tIrthanA cha vaka ane jaDa che, tethI temane dharmanu pALavuM A duSkara che. bAvIza jInanA tIrthanA jIve rAlisvabhAvI ane prArA che, tethI temane dharmanuM jJAna ane dharmanu pALavuM ema banne sukara-saheluM che. A pramANe levAthI pahelA ane chellA jananA sAdhuone tathA bAvIza jInanA sAdhuonA AcAranA be bheda thayA che. ahI te bAbatane draSTAnta dekhADe che- pahelA tIrthakaranA keTalAeka munio bahAranI bhUmithI guru pAse AvyA gurue temane pUchyuM ke -he munio ! ATale badho vakhata tame kayA rokAyA hatA?" tyAre teoe kahyuM ke he svAmI! ame Aii nAca karatA eka naTane jovA rokAyA hatA. guru mahArAje kahyuM ke-evI rIte naTa jevu sAdhune kalpa nahI tyAre teoe kahyuM ke bahu sAruM, ame havethI naTone khela jozuM nahI" ema kahI te agIkAra karI
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ vaLI ekadahADA te ja sAdhue bahArathI ghaNI veLAe upAzrayamAM AvyA, tyAre gurue AgaLanI peThe puchavAthI teoe kahyu ke huM svAmI ! ame nAcatI eka naTIne jovA zakAyA hatA. tyAre gurue kahyuM-'mahAnubhAvA ! tamAne te divase naTane jovAnI nA kahI hatI, tethI naTIne jovAne niSedha jANave.' tyAre ziSyoe kahyu` ke-he prabhu / amene te vAtanu jANupaNuM nAtu have pharIne tema nahIM karIe. ahI teee' jaDa hAvAthI ema na jANyu ke guru mahArAje nAnA niSedha karyAM te naTInA niSedha hoya ja, ane sarala svabhAvI hAvAthI teoe sarala uttara Apyo. ema paheluM dRSTAta jANavuM, have khIjuM dRSTAMta evI rIte ke-kAika koMkaNu dezanA vANIyAe ghaDapaNamAM dIkSA lIdhI. eka vakhate iryAvahInA kAusaggamA te ghaNuM! kAla sudhI sthira rahyo. teNe kAussagga pAye tyAre gurue pUchyu ke tame ATalA khaMdhA lAMbA kAussaggamAM zu' ciMtavyu` / temaNe kahyu ke svAmI| me' temAM jIvadayA ci'tavI, gurue puchyuM ke tame zI rIte jIvadayA ciMtavI? teNe kahyu ke pahelAM jyAre huM' gRhasthAvAsamAM hatA tyAre me' khetaramAMthI nakAmA vRkSa vigerene kADhI nAkhI rIte kheDIne dhAnya vALyuM hatu, ane tethI ghaNu nIpajyu hatu. paNa have mArA putra nizcita ane pramAdI thaine nakAmA vRkSa vigerene khetaramAthI nahI' kADhI nAkhe, tathA sArI rIte kheDaze nahI te dhAnya nahIM nIpajavAthI te bicArAnA zA hAla thaze ? guru mahArAje kahyuM ke huM mahAnubhAva A tame jIvadayA ciMtavI na kahevAya, paNa jIvahiMsA ciMtavI. kAraNa sArI
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra | ke, vRkSo ukheDavAmA tathA khetarane kheDavAmA ghaNA ane nAza thAya che, tethI tame durthana karyuM Ama prathama ci tavavuM sAdhune kape nahIM. evI rIte guru mahArAjanA kahevAthI teNe "micchAmi dukkaDa" dIdhuM. ahI bhASAMtara | vyAkhyAna, jaDa hovAthI teNe ema na jANyuM ke, AvI rIte citavavuM e jIvadayA nahIM paNa jIvahiMsA che, ane vikI saralatAthI pitAnuM ciMtavela guru mahArAjane yathAsthita kahI dIdhu. | 5 | | - vIraprabhunA tIrthanA sAdhunA vaka ane jaDapaNAnA be daSTAMte nIce mujaba vIraprabhunA tIrthanA keTalAeka sAdhuo naTane nAcate joIne, vila bathI gurusamIpe AvyA. gurue temane pUchayuM, ane naTa jevAne niSedha karyo. vaLI eka divase nAcatI naTIne joIne, vilaMbathI guru samIpe AvyA. gurue pUchyuM tyAre pitAnA vaka svabhAvathI jUThA uttara ApavA lAgyA. pachI gurue ghaNu pUchavAthI teoe satya vAta karI, guru temane Thapake devA lAgyA tyAre ulaTa teo gurUne Thapake devA lAgyA ke tamee amone naTa jevAne te divase niSedha karyo, tyAre ja naTa jevAne paNa zA mATe niSedha karyo nahI ! mATe A deSa tamAre ja che, ame zuM jANue " AvI rIte vakatAthI uttara Apyo. ema paheluM daTAta jANavuM. bIjuM daSTAMta evI rIte ke keI eka vepArIne dIkare vinIta vaka ane jaDa hatuM. tenA pitAe ghaNI vakhata zikhAmaNa ApI ke "mA bApa vigere vaDIlanA sAmu na besavuM. eka divase badhA gharanAM I) 5 khI
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ m sA da mANasA mahAra gayA hatA, tyAre teNe vicAyu" ke vAraMvAra zikhAmaNa ApatA pitAne Aje te huM kharAkhara zikhAmaNu Apu !" ema vicAra karI gharanAM khArAM adathI baMdha karIne pote aMdara bharAI rahyo. pachI tenA pitA vagere AvyA bAda teoe nAraNuM ughADavAnuM ghaNuM ka, chatAM teNe kai javALa paNa ApyA nahI, tema bAraNAM paNa udhADayAM nahI'. pachI tenA pitA jyAre bhIMta elaMgIne jyAre aMdara ja mane kahyu che ke, vaDIlene sAme uttara na dhruve !' e pramANe bIjI dRSTAMta. gayA tyAre teNe putrane hasatA joyA, ane tethI teNe 4pa ApyuM. tyAre te kahevA lAgyuM ke tame e zrI ajitanAtha vigere khAvIsa tIrthaMkaranA sAdhuenA Rju ane jANapaNAnuM dRSTAta OMTalAeka ajitajinanA sAdhue naTane joine ghaNe kALe AvavAthI, guru mahArAje pUchyuM, tyAre teoe jema hatu tema yathAsthita kahI sa`bhaLAvyu. gurue naTanA nAca jovAnA niSedha karyAM hatA. pachI eka dahADA jyAre tee bahAra gayA tyAre naTIne nAcatI joine prANa hovAthI vicAra karavA lAgyA kAraNuM hAvAthI niSedha hovA joIe" ema vicArIne teoe nIne taI nahI . kerAganA hetuthI guru mahArAje naTa jovAne ApaNane niSedha karyo che, tyAre naTI te atyaMta rAganu have je niyata avasthAnanA lakSaNavALo sittera divasane jadhanya yu paNa kalpa kahyo te paNa kArAnA abhAve jANave, paraMtu keI kAraNa heya te tenI madhyamA paNa vihAra karavA ka2e. te AvI rIte X. ma.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara n su . - akalyANa-vipatti hoya", AhAra na maLI zake, rAjA sAdhunA dveSI hoya, rAganA upadrava DAya,4, sthaDilanI jagyA na maLepa sthalinI jagyA jIvAtavAlI hAya, sAdhune utaravAnI jagyA jIvAtavALI hoya, yuAnA upadrava hAya, agninA upadrava hoya, tathA je sarpanA upadrava hoyadeg, tA cAmAsAnI adara paNa vihAra karavA pe. vaLI koI kAraNa hAya te cAmAsA uparAta paNa sAdhuoe rahevu ka2e. te AvI rIte varasAda varasatA badha na rahe, ane mAga kIcaDathI cAlI zakAya tevA na hoya te uttama munie kArtika suH punama pachI paNa rahe che. vaLI upara je akalyANa vigere irA doSa kahyA, te dveSanA abhAva hoya, chatAM paNu sa yamanA nirvAha mATe kSetranA guNa jovA. kSetra traNa prakAranu che--jaghanya utkRSTha ane madhyama, jyAM jinamaMdira najIkamAM hAya', sthaMDilanI jagyA zuddha, jIvAta vinAnI ane koInI najara na paDe tevI DAyara svAdhyAya-dhyAna sukhathI thaI zake tema na hoyaOM, ane bhikSA sulabha hAya+, A cAra guNa yukta kSetra jaghanya kahevAya. te AvI rIte--jyAM ghaNA kIcaDa thatA na hoya, ghaNA samUcchimAM prANI na thatA hAya stha DilanI jagyA nirdeSi hAya, upAzraya srIsa sadi rahita hoya dUdha dahI. ghI vigere gerasa ghaNu malatu' hAyapa, lokonA samudAya mATA ane bhadraka hoya vaidhA bhadraprakRti vALA hoya, ASadha sulabha hoya gRhasthAnA ghara kuTumavALA ane dhana dhAnyAdithI bharelA hoya, rAjA bhadraka hoya!", brAhmaNa vigere anya matavALA sAdhu mAnu apamAna na karatA DAya 11, bhikSA sulabha hAya' 12, ane svAdhyAya dhyAna zuddha thaI zake tema hAya,13 e tera guNavALukSetra utkRSTa jANavuM. pUrva kahelA cAra guNathI adhika guNavALu ane 2 * F H prathama vyAkhyAna u u
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ tera guNathI cUta guNavALuM eTale pAMca guNavALuM, cha guNavALuM yAvata bAra guNavALuM kSetra madhyama jANavuM. sAdhuoe banI zake te utkRSTa kSetramA, te na maLe te madhyama kSetramAM, ane te na maLe te jaghanya kSetramAM paryuSaNAkalpa kare. paNa hAlanA samayamAM te guru mahArAje Adeza karelA kSetramAM sAdhuoe paryuSaNakalpa kare. A dasa prakArane ka5 trIjA auSadhanI peThe hitakArI thAya che. te trIjA auSadhanuM daSTAta- kaI eka rAjAe pitAnA putranI anAgata cikitsA mATe-raga na AvyuM chate bhaviSyamAM roga na thAya e hetuthI traNa vaidyane bolAvyA. temAMthI pahelA vaidhe kahyuM ke mAruM auSadya raMga hoya te te regane nAza kare che, paNa je roga na hoya te na roga utpanna kare che" rAjAe kahyuM ke sUtelA siMha jagADavA sarakhu A tAru auSadha kAMI kAmanu nathI." pachI bIjA vaidhe kahyuM-mAru auSadha roga hoya te tene nAza kare che, ane rega na hoya te guNa athavA deSa kAI karatuM nathI. rAjAe kahyuM ke rAkhamAM ghI nAkhavA sarakhA A tArA auSadhanI paNa jarUra nathI. tyArapachI trIjA vaidhe kahyuM ke-mAru auSadha je rega hoya te te rogane hare che, ane rAga na hoya te zarIramAM baLa vadhAre che, vIrya puSTha kare che, ane kAntinI vRddhi kare che. rAjAe kahyuM ke A auSadha uttama che. pachI e trIjA vaidhanuM auSadha karAvyuM, ane te vaidyanuM ghaNuM sanmAna karyuM. e trIjA auSadhanI peThe A dasa ka paNa cheSa hoya te te doSane nAza kare che, ane deva na hoya te dharmanI puSTi kare che. je ke sAdhuo vihAra kare te dhaNe lAbha thAya, paNa varasAdanA divasomAM ghaNu jIva utpanna thAya che, ane tethI te jInI virAdhanA thAya, mATe ja varasAdanA cAra mAsa sAdhuone eka sthAne rahevAnuM kahyuM !
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja comAsAmAM sabhA bharIne bese te temane mana prathama kapasUtra ja che. zrIkRSNa mahArAjA, je traNa khaMDanA dhaNI hatA, teo je cemAsAmAM sArI ane " bhASAMtara namana karavA soLa hajAra mukuTa dha rAjAo, hAthI dheDA ratha pAlakhI nokara cAkara vigere parivArathI pariva ||vyAkhyAna, relA Ave ane jAya. temanA AvavA javAthI kathaA kIDI vigere ghaNA jIvane ghAta thAya te ghAta ne thAya mATe varasAdanA cAra mAsa kaThaNa mahArAjA pitAnA mahelamAM rahetA, paNa sabhA bharatA nahIM. evI rIte bIjA paNa uttama pura rAmAsAmAM ghaNA sAvadha vyApAra karavA nahIM, romAsAmAM bahu hara javuM nahIM, temAM paNa sAdhuoe te romAsAmAM vizeSa prakAre eka sthAne rahevuM. comAsu rahevA sAdhu paryuSaNa parva Ave tyAre mAMgalikane mATe pAMca divasa kalpasUtra vAMce jemadevemAM Idra ziromaNi che, tArAomAM caMdra, nyAyavAna paraSomAM rAma, parvatI strIomAM raMbhA, hAthIomAM na erAvaNa, vRkSamAM kalpavRkSa, nRtyakaLAmAM mayUra, tejasvImA rArya, sAhasikamAM rAvaNa, satIomAM rAmatI, vanamAM nadanavana, kASTamAM cadana, puSamA kamala, tIrthomAM zatu jya, guNemAM vinaya, dhanurdhArIomAM arjuna, mamAM navakAra, buddhimatomA abhayakumAra, ane baSamAM amRta ziromaNipaNane dhAraNa kare che, tema kalpasUtra sAlAM zAstromAM ziromaNi che. arihaMta prabhuthI bIne parama deva nathI, mukitathI bIje parama pada nathI, zrI zatruMjayathI bIju mAM paramatIrtha nathI, ane zrIka9pasUtrathI bIjuM kaI uttama zAstra nathI."
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ *== A kapasUtra sAkSAt kalpavRkSa ja che temAM vIraprabhunuM caritra bIjarUpe che, pArzvanAtha prabhunuM caritra A kurArUpa che, neminAthaprabhunuM caritra thaDa rUpa che, deva prabhunuM caritra DALIerUpa che, virAvalI bI. pu rUpa che, samAcAranuM jJAna e sugaMdha che, ane ekSaprAti rUpa phaLa che, A kapasUve vAcavAthI, vAcanArane sahAya devAthI, kapatranA saghaLA akSare sAMbhaLavAthI tathA vidhi pUrvaka tenuM ArAdhana karavAthI te ATha vanI andara mola denAra thAya che. vIrapa" gautamasvAmIne kahe che ke-"he gautama ! je mANasa janazAsanamAM ekAgra cittavALA thaIne, prabhAvanA ane pUjAmAM tatpara rahI, ekavIza vAra kalpasUtrane sAbhaLe che te A bhavarUpI samudrane tarI jAya che." evI rIte zrIkalpasUtrane mahImA sAbhaLIne, kaTa ane dhananA kharcathI sAdhI zakAya evA saMyama tapasyA pUjA prabhAvanA vigere dharmakAryomAM ALasa na karavI, kAraNa ke sarva sAmagrI sahita kaparuvanuM zravaNa vAchita phaLane ApanAruM che. jemAM pANI vAyu tApa vigere sAmagrI hoya te ja bIja phaladAyaka ja thAya che tema A kalpasUtra paNa deva-gurunI pUjA, prabhAvanA, sAdhamikenI bhakti vigere sAmagrI sahita upara kahelA phalanA heturUpa thAya che, have vizvAsI puruSanA vacanamAM vizvAsa Ave, tethI A kalpasUtra banAvanAranuM nAma kahevuM joIe. A kalpasUtranA racanAra cauka pUrvadhArI yugapradhAna zrI bhadrabAharavAmI che. teoe pratyAkhyAnapravAda nAmanA navamA parvamAthI dazAzrutaka dha uddharyo, tenuM AThamuM adhyayana zrI kalpabhava che. coTa pUrvanuM mAna A pramANe che -
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna bhASAMtara 8 . kahapasUtra - paheluM pUrva meka hAthI jeTaDA pInA DhagalAthI lakhI zakAya, bIjuM che hAthI jeTalAthI, bIju mAM prathama cAra hAthI jeTalAthI, evuM Aha hAthI jeTalAthI, pAgagu seLa hAthI jeTayathI, charDa batrIma hAthI jeTalANI, sAtamu saTha hAthI jeTalAthI, ADayuM ekaso aThayAvIza hAthI jeTalAthI, navamuM vAse chappana hAthI jeTayAthI, dasamuM pAMcase bAra hAthI jeTalAthI, agIyAramuM eka hajAra rovIsa hAthI jeTalAthI, bAraNuM be hajAra aDatAlIza hAthI jeTalANI, teramuM cAra hajAra chanuM hAthI jeTalAthI tathA cIThamuM ATha hajAra ekase ane bANa hAthI jeTalA epInA DhagalAthI lakhI zakAya. coke pUrva-soLa hajAra traNa ane * nyAsI hAthI pramANa mApInA DhagaDAthI lakhI zakAya. te sohe pUnA nAma anukame A pramANe che-utpAda', agrAyaNIya, vIryavAda, astikavAda, rAnapravAha", satyapravAda, AtmapravAda), karmapravAha, patyAkhyAna pravAda, vidyApravAha", kalyANa', prANayA, yiAvizAla', ane lekami dusAra, purva kapasUtra cIpUrvadhArI mahApuruSa zrIbhadra pAhasvAmIe banAveluM hovAthI parama mAnanIya che vaLI kalpasUtrane rasa pUrNa athe tathA tenuM mAhAsya koI kahevAne samartha nathI. kahyuM che ke sarva nadInI veLu lagI karI che, ane sarva samudranuM pANI bheguM karIe, tenA karatAM paNa eka sUtrane artha anaMtagaNe che. je gukhamA hajAra jIbha haya, ane hRdayamAM kevaLa jJAna hoya, te paNa manuSya kalpasUtranuM mAhAtmaya kahI zake nahIM. kalpava mahApurUSe karyuM che, te prAkRta bhASAmAM zA mATe karyuM ?, evI * zaMkA na karI, kAraNa ke mahApurUSe paropakArI hoya che, bALaka, sI, DI buddhivALA, ane vRddha paNa 8 bhaNI zake mATe tIrthakara prabhue siddhAMta prAkRtAmAM karyA che.
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ===* - ====% - kalpasUnane vAMcavAmAM tathA sAMbhaLavAmAM mukhya rIte sAdhu-sAdhvIo ja adhikArI che. temAM paNa ga . vahana karela sAdhuone rAtre vAcavA-sAMbhaLavAno adhikAra che, ane sAvIne nizIthacUrNi vigeremAM kahela vidhi pramANe divase sAbhaLavAne adhikAra che paNa zrIvIraprabhunA nirvANa pachI navase ezI varSa gayA bAda, mAtare navase trANuM varSa gayA bAda, dhruvasena rAjAne dIkare maraNa pAmavAthI zokagrasta thayelA te rAjAne samAdhimAM lAvavA mATe AnaMdapuramAM sabhA samakSa mahotsava pUrvaka kapasUtra vAcavAnuM zarU thayuM. tyArathI mADIne caturvidha saMgha zrIkalpasUtra sAMbhaLavAne adhikArI thaye, paNa vAcavAne te pega vahana karela sAdhu ja adhikArI che have A paryuSaNa parvamAM nIce jaNAvelA pAMca kAryo te avazya karavA-catya paripATI, samasta sAdhuche, ene vadana, sAvatsarika pratikramaNa, parasapara sAdharmikane khamAvavA ane amane tapa kare. temAM amane || tapa mahAphalane denAre che. mATe muktinI saMpadAne IcchatA leke e nAgaketunI peThe te tapa avazya kara." nAgaketunI kathA caMdrakAMtA nAmanI nagarImAM vijayasena nAme rAjA hatA. te nagarImAM zrIkAMta nAmane vepArI rahetA ja hatuM, tene zrI sakhI nAme strI hatI, teNIne ghaNe upAye eka putra thaye. have 'paryuSaNa parva najIka AvatAM kuTuMbamAM saghaLI vAta kare che ke "ame aThThama tapa karazu." evu vacana sAMbhaLI bALakane jAtismaraNa utpanna thayuM, tethI dhAvaNe chatAM te bALake amane tapa karyo. bALake dhAvavAne tyAga karyo. te bALaka ---X ------ ---- --
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 0 || kalpasUtra ja nahIM dhAvavAthI AMsaDA paDatI mAtA zrIsakhIe potAnA pati zrIkAMta AgaLa vAta nivedana karI. zeThe * * bhASAMtara ||| vaidyo teDAvI ghaNA upacAra karAvyA, paNa bALaka dhAvatuM nathI. karamAI gayelA mAlatInA pupanI jema, te || vyAkhyAna, bALaka nahIM dhAvavAthI myAna thaI gaye. anukame te bALakane mUccha AvI, tethI tene mRtyu pAmele jANuM sagA-sabaMdhIoe tene jamInamAM dATo tyAra pachI putranA dukhathI tene bApa zrIkAMta paNa maraNa pAmyA | | te nagarInA rAjA vijayasene bApa ane dIkarA baMnene mRtyu pAmelA jANI tenuM ghana levA mATe pitAnA subhaTone mokalyA. have eTalAmAM te bALakanA aTTama tapanA prabhAvathI dharaNendranuM Asana karyuM. teNe avadhijJAnathI saghaLu vRttAta jANyuM. tyAra pachI dharaNendra AvIne bhUmimAM rahelA te bALakane amRta chAMTI svastha karyo, ane pote brAhmaNanuM rUpa karI, tene ghere AvI, dhana levA mATe AvelA rAjanA mANasane aTakAvyA te sAMbhaLI rAjA paNa turata AvyA, ane kahevA lAgyuM ke he brAhmaNa para parAthI cAlI AvatI rIta pramANe ame aputrIyAnuM dhana grahaNa karIe chIe, tene tuM zA mATe aTakAve che ?" dharaNe kahyuM ke- he rAjana ! zrIkAMtane putra haju jIve che, tethI tame dhana kevI rIte grahaNa karI zake ? | rAjA vigeree pUchayuM ke zrIkAMtane putra kevI rIte jIve che, ane te kyAM che. tyAre dharaNendrae te bALakane jamInamAMthI jIvate kaDhIne nidhAnanI peThe dekhADo. bALakane jIvate dekhI saghaLAoe Azcaryacakita thaI pUchyuM ke- svAmI Apa koNa che ? ane bALaka keNa cheteNe kahyuM ke huM nAgarAja A dharaNendra chuM, amane tapa karanAra A mahAtmAnI sahAya mATe Avyo chuM tyAre rAjAdike pUchyuM ke = =
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA = =+ * savAmI ! A bALake janmatAM ja amane tapa kema karyo ? dharaNe kahyuM ke-he rAjana! A bALaka pUrva bhavamAM kaI vaNikane putra hatA, bAlyAvasthAmAM ja tenI mAtA maraNa pAmI hatI ane tethI tenI sAvakI mAtA ghaNuM duHkha hatI. eka vakhate teNe potAnA mitrane pitAnuM du kha kahI saMbhaLAvyuM. mitre uTheza Ape ke-bhAI te pUrvajanmamAM tapa karyo nathI, tethI tAre AvI rIte parAbhava pAmavuM paDe che. tyArapachI teNe yathAzakti tapa karavA mAMDaze. eka divasa teNe manamAM vicAra karyo ke AvatA paryuSaNa parvamAM aThThama tapa avazya karIza" ema vicArI te eka ghAsanI jhuMpaDImAM sUto. A vakhate tenI sAvakI mAtAe avasara maLavAthI najIkamAM saLagatA agnimAMthI eka taNakhe laI te jhuMpaDImAM nAMkhe, tethI te jhuMpaDI saLagI uThavAthI te paNa baLIne maraNa pAmyA, ane emanA dayAnathI te A zrIkAMta zeThane putra thaye, ane tethI teNe pUrvajanmamAM ciMtavele ama tapa hamaNAM karyo. A mahApurUSa laghume che, vaLI A bhavamAM ja mekSagAmI che, mATe tamAre tene prayatnapUrvaka pALo. vaLI A mahAtmA tamane paNa mahAna upakAra karanAre thaze. =% --- e pramANe kahI nAgarAja dharaNendra pitAne hAra te bALakanA kaMThamAM nAkhI pitAne sthAnake gaye. tyAra pachI sagAoe zrIkAMtanu mRtakArya karIne te bALakanuM nAma "nAgaketu' pADayuM. pachI anukrame te bacapaNathI ja jitendriya thaIne parama zrAvaka thaye.
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ / prathama | vyAkhyAna, to kalpasUtra X eka divasa vijayasena rAjAe eka mANasane zera nahIM chatAM tenA upara zerInuM kalaMka melI mArI bhASAMtara, //// nAkho. te pIne vyaMtara tho. te vyaMtare pUrvabhAvanA joratho sArA nagarane nAza karavA eka zIlA racI. ane rAjane lAta mArI lohI vamato siMhAsana uparathI bhUmi upara nAkhe. te vakhate nAgaketue vicAryuM che ke huM jIvate chatAM AvI rIte saMdhanA ane jinamadiranA nAzane kema joi zakuM ' ema vicArI teNe prAsAdanA zikhara upara caDIne zilAne hasta vaDe dhArI rAkhI. tyAre te vyaMtara paNa nAgaketunI tapazaktine sahana nahIM karI zakavAthI zilA sahIne nAgaketune namI paDyuM, tathA tenA kahevAthI rAjAne paNa upadrava rahita karyo. have eka vakhate nAgaketune jinezvara prabhunI pUjA karatA pupanI aMdara rahele sarSa Dage, chatAM paNa vyara na thatA zubha bhAvanA upara caDe. bhAvanA bhAvatA tene kevajJAna prApta thayuM pachI zAsana devatAe Ape. guniveSane dhAraNa karI teNe ghaNe kALa vihAra karyo evI rIte nAgaketunI kathA sAMbhaLIne bIjAone paNa ame tapamAM yatna kare. Iti nAgake, kathA, have A kalpasUtramAM traNa viSaya kahevAnA che te nIce pramANe- zrI-deva ane zrImahAvIrasvAmInA sAdhuone e ArAra che ke varasAda thAo athavA na thAo, che paNa paryuSaNa avazya karavA, ane paryuSaNa parvamAM kapasUra vAcavuM. vaLI zrIvardhamAna svAmInA tIrthamAM nA =
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ ---- -X || kalpasUtra vAMcavuM e maMgalikanuM kAraNa che, kAraNa ke A kalpasUtramAM jInezvaranAM caritra, gaNadhara vigerenI ja . sthavirAvalI, ane sAdhuonI sAmAcArI e traNa adhikAra kahelA che. temAM prathama adhikAramAM jInezvaranA caritrane viSe Asane upakArI hovAthI pahelAM zrI mahAvIrasvAmInuM 1 caritra kahevA chatA bhadrabAhuvAmI maMgalane mATe paMca parameSThI namaskAra bhaNe che- namo arihaMtANuM, name siddhANa, name AyariyANa. name uvajhAyANa, name e savvANuM mi ese pacanamudakA re, savvapAvapaNAsaNo maMgalANaM ca savesiM paDhama havaI maMgala ariha ta paramAtmAne namaskAra thAo. siddha paramAtmAne namaskAra thAo. AcArya mahArAjane namaH che skAra thAo. upAdhyAya mahArAjane namaskAra thAo, lekamAM rahelA sarva sAdhuone namaskAra thAo. e pAca B) namaskAra sarva pApano nAza karanAra che ane sarva ma galamAM prathama magala che. te kAla ane te samaya eTale A avasarpiNanA cothA ArAne cheDe mahA tapAvI bhagavata mahAvIrane uttarAphagunI nakSatrane viSe pAca vAnA thayAM te A rIte 1 uttarAphazunI nakSatrane viSe bhagavAna prANuta nAmanA dasamA devalekathI AvyA, cyavIne garbhamAM upanyA. 2 uttarAphaDagunI nakSatramAM devAna dAnA garbhamAMthI trizalAnA garbhamAM mukAyA. 3 uttarAphagunI nakSatramAM janmyA. 4 uttarAphazunI nakSatramAM muMDa thaIne, eTale-dravya kezane leca karone ane bhAvathI rAga-dveSane mUkIne, gharamAMthI nIkaLI sAdhupaNAne pAmyA-dIkSA lIdhI vaLI 5 uttarAphazunI nakSatramAM bhagavAna mahAvIra
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama kalpasUtra nAmIne anaMta vastunA viSayavALuM, anupama, kaI paNa vastu vaDe vyAdAta eTale skUlanA na pAme tevuM bhASAMtara || samasta AvaraNa rahita, sALAM paryAya sahita sarva vastune jaNAvanAruM, paripUrNa eTale saghaLa avayavothI saMpUrNa, evA prakAranuM pradhAna kevalajJAna ane kelazana upanyuM. lAgavAna mahAvIrasvA ravAti nakSatramAM ! vyAkhyAnaM. t1 | me gayA. te kAle ane te samaye zravaNa bhagavAna mahAvIra je te sabsakALane cethe mAsa, zISya kALanuM . AThamuM pakhavADIyuM te asADha mAsanA zukala pakhavADIyAnI chaDanI rAtrine viSe jyAM mahAna vijaya che evA tathA bIjAM zreSTha vimAnamAM veta kamala jevA arthAta atyaMta zreSTha evA puttara nAmanA mahAvimAna thakI, te vimAna kevuM che - jyAM devenI utkRSTa sthiti vIza sAgaropama hoya che, bhagavaMtanI paNa tyAM na teTalI sthiti hatI, evA te puttara vimAna thakI deva saMbaMdhI AyuSyane kSaya thatAM, deva saMbaMdhI gati nAma karmane kSaya thatA ane vaikiya zarIranI sthitine kSaya thatAM AMtarA vinA cyavana karIne A ja jaMbu dvIpa nAmanA dvIpane viSe kAratakSetramAM dakSiNArdha bhAratane viSe A avasarpiNImAM suSamasuSamA nAmane cAra keDAcheDI sAgaropamanA pramANuvALa pahelo are, suSamA nAmane traNa keDIkeDI sAgaropamanA pramANuvALe bIje Are suSamaduSamA nAmane be keDA keDI sAgaropamanA pramANavALe trIjo Aro, ane duSasasuSamAM nAmane betArkIsa hajAra varSa UNI eka kaDA keDI sAgaropamanA pramANavALo ethe Aro ghaNe khare gayA bAda, ethe Are keTale bAkI rahetAM ? te kahe che-cothA ArAnA potera varasa ane sADA ATha mAsa bAkI rahetAM Iku kulamAM utpanna thayelA ane kAzyapagevavALA ekavIsa tIrthakare, !
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ tathA harivaMzakulamAM utpanna thayelA gautama gotravALA zrI munisuvratavAmI tathA zrI neminAthajI e be A tIrtha kare evI rIte Sabha devathI AraMbhIne pArzvanAtha paryata trevIsa tIrthaMkara thayA bAda "chellatIrthakara mahAvIra thaze e pramANe pUrvanA jinezvarathI kahevAyelA evA, chellA tIrthakara zramaNa bhagavAna mahAvIra brAhmaNakuMDagrAma nAmanA nagaramAM keDAlagetranA Sabhadatta nAmanA brAhmaNanI bhAryA, jAlaMdhara gotranI devAnaMdA nAme brAhmaNanI kukhane viSe, madhyarAtrine viSe uttaraphathunI nakSatrane vize, caMdrane vega prApta thatAM devasaMbaMdhI AhArane devasaMbaMdhI bhavane devasaMbaMdhI zarIrano tyAga karIne te devAnaMdAnI kukhane viSe garbha paNe utpanna thayA 2 . zramaNa bhagavAna mahAvIra mati thati ane avadhi e traNa jJAna sahita hatA. pitAnuM devavimAnamAMthI vana thavAnuM hatuM tyAre huM A devavimAnamAMthI racavIza' e pramANe jANe che. huM AvuM chuM" e pramANe X na jANe, kAraNa ke vartamAnakALa eka samaya-sama che. huM be e pramANe jANe che . 3 che je rAtrine viSe zramaNa bhagavAna mahAvIra jAlaMdhara gotranI devAnaMda brAhmaNanI kukSine viSe garbha paNe AvyA, te rAtrine viSe te devAnaMda brAdhANI zAne vize kAIka uMghatI ane kAMIka jAgatI, eTale a9pa nidrA karatI chata AgaLa kahevAze evA svarUpanA prazasta, kalyANanA heturUpa, upadrane haranArA, dhananA
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ * - -- kalpasUtra ! heturUpa, maMgala karanArA ane zabhA sUhita cauda mahAsvana dekhIne jAgI. te A pramANe-- prathama bhASAMtara hAthI, vRSabha, si ha lakSmI puSpanI mAlA, candra, sUrya davA, kalaza pa saravara, rAmudra devavimAna | JvyAkhyAna, athavA bhavana, je tIrthakarane jIva svargamAMthI Ave temanI mAtA devavimAna jue, ane je tIrthakarane rA jIva narakamAthI Ave temanI mAtA bhavana jue rana rAzi, ane nirdhama ana che 4 raab1 naa + th? pa gAu tyAra pachI te devAna dA brAhmaNa AvA ravarUpanA prazasta, kalyANakArI upadrane haranAra, dhananA hetu rUpa ma galakArI ane zobhA sahita cauda mahAvinane dekhIne jAgI chatA vismaya pAmelI, sa teSa pAmelI cittamAM Ana dita thayelI, prItiyukta manavALI parama satuSTa cittavALI, harSanA vazathI ullasita hRdayavALI, 1. meghanI dhArAthI si cAelA kada banA puSpanI jema jeNanI marajI vikasita thaI che evI khAonuM - nA zu smaraNa karavA lAgI svapnAonuM ramaNuM karIne zasyA thakI uThe che. uThIne mananI utAvala rahita khalanA mpALa bora || rahita ane vacamA koI ThekANe vilaMba rahita evI rAjaha sa sasa gati vaDe, jyA naSabhA ta brAhmaNa : che, tyA Ave che AvIne 2Sabhadatta brAhmaNane jaya ane vijaya vaDe vadhAve che pitAnA dezamAM jya, ane pArakA dezamAM vijaya kahevAya. vadhAvIne uttama sihAsana para besI, zramane dUra karI, lobha sahita thaI, sukha-samAdhithI uttama Asana para beThI tyAra pachI be hAtha joDI, dasa nakha bhegA karI, mastake Avata 1rA 1 karI, mastake ajalI jeDIne A pramANe belI- 6 .
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ - che 25 he devAnupriyA' hu Aje zayyAne viSe kAMIka ughatI ane kAMIka jAgatI eTale alpa nidrA karatI hatI. AvA prakAranA prazasta yAvat mA sahita ca mahAna dekhIne jAgI che 6 che te A rIte hAthIthI mAMDI nidhUma agni sudhI coTa mahAsvapana kahI saMbhaLAvyA che7 che he devAnupriyA! A prazasta cauda mahAsvanene kalyANakArI zu phalavizeSa tathA vRttivizeSa thaze ? tene huM vicAra karu chu putrAdine lAbha te phala kahevAya, ane AjIvikA upAya te vRtti kahevAya tyAra pachI te vASabhadatta brAhmaNa devAna dA brAhmaNanI pAse A sAthe sAbhaLIne tathA manathI avadhArIne vismita thayelo, yAvana harSanA vaza ullasita hRdayavALo meghadhArAthI sicAelA kada banA puSpanI jema jenI marajI vikasita thayela che evo svAone dhAre che. dhArIne arthanI vicAraNA kare che arthanI vicAraNA karIne pitAnI svAbhAvikamatipUrvaka buddhi ane vijJAna vaDe te svamAonA arthane nirNaya kare che. arthane nirNaya karIne devAnA brAhmaNane A pramANe kahyuM-8 he devAnupriyA ! te prazasta svama dekhyA che kalyANarUpa, upadravone haranAra, dhanane heturUpa, magala- 11. rUpa, zobhA sahita Arogya, sa teSa lAMbu AyuSya, kalyANa ane vAchita phala-lAbha karanArA evA he devAnupriyA te svanA dekhyA che. have te svapnAonu phala kahe che, te jevI rIte he devAnupriyA ! arthane | ka95 3
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ X kalpasUtra || bhASAMtara . 26 // X lAbha thaze devAnupriyA / bhAganA lAbha thaze. devAnupriyA / putrane lAbha thaze devAnupriyA ! sukhaneA lAbha thayA bAda ane sADA sAta divasa gayA thaze hai devAnupriyA / nizcayathI tu nava mAsa pUrepUrA sapU mAda, AvA prakAranA putrane janma ApIza kevA prakAranA putrane ? te kahe che jenA hAtha ane paga sukAmaLa che jenA zarIranI pAce Idriya sArA lakSaNayukata ane paripUrNa che evo. chatra-cAmara vigere lakSaNAnA guNa vaDe sahita, tathA masa tala vigere vyaMjaneAnA guNa vaDe sahita lakSaNA cakavI tathA tI karone eka hajAra ne ADe hoya. baladeva ane vAsudevane ekaso ne ATha hAya, te sivAya bIjA bhAgyavata jIvone maMtrIza lakSaNA hoya, te khatrIza lakSaNA nIce pramANe jANavAM---- 2 atya'ta puNyazALI jIvane chatra, kamala, dhanuSya, ratha, va, kAcaLe, akuza, vAva, svastika, teraNa, sarovara, siddha, vrukSa, gaka, zAkha, hAthI samudra, kalaza, prAsA, matsya, java, yajJa sta Mbha, cAtarA, kama DeluM, parvata, cAmara, paNu, maLa, vA, abhiSeka sahita lakSmI, mAlA, tathA mAra e trIsa lakSaNA hAya vaLI prakArAMtare khatrIsa lakSaNA nIce pramANe jANavAM-- jenA nakha, paganAM taLIyAM, hatheLI, jIbha, hATha, tALavuM ane AMkhanA pANA, e sAte lAla raMganA hoya kAMkhanA bhAga, hRdaya, garadana, nAka, nakha ane sukha, e cha UMcA hAya, dAMta, cAmaDI, keza, * It' prathama vyAkhyAna // 26 //
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 27 // AMgaLInA veDhA, ane nakha, e pAMce pAtaLA hAya. AMkhe, stananI vaccenA bhAga, nAka, haDapacI ane bhujA, e pAce dIrgha hAya. kapALa, chAtI ane mukha, e traNe paheALA hoya, kaTha sAthala ane puruSasa haiM, e traNe nAnA hoya. tathA jene sattva-parAkama svara ane nAbhi. e traNa gabhIra hoya, te puruSa batrIsa lakSaNA samajavo. sukha e zarIranA aradhA bhAga che, eTaluM ja nahi, paNa khAtu nathI, kAraNa keAkhA zarIramAM sukha pradhAna che, mukhamAM netrA zreSTha che mukhane zarIranA AkhA bhAga kahIe ta paNa nAsikA zreSTha che, ane nAsikAthI jevA netra tevuM zIla, jevI nAsikA tevI saralatA, jevu rUpa tevuM dhana, ane jevuM zIla tevA guNA jANavA ati cukAmAM, ati lAMkhAmAM, ati jADAmAM ati pAtaLAmAM, ati kALAmAM, tathA ati gArAmAM, e chaemA sAva kahevAya che je sArI rIte dhama karaNI karatA hAya, sArA bhAgyazALI hAya, zarIre nigI hoya, jene sArAM svapna AvatA hoya sArI nItivALA hoya, ane kavi hoya te puruSa potAnA AtmAne svarga mAthI AvelA ane pAo svargamAM javAno sUcave che je niSkapaTa hAya, dayALu hAya, dAnavIra hAya, IkriyAne kAbUmA rAkhanAra hAya, DAhyo hAya, ane R * =
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja ja kalpasUva hamezA sArI nathI ho, mANasane manuSya janmamAMthI Avele jANavo, ane pachI paNa manuSya prathama bhASAMtara // zAne lAgu vyAkhyAna, kapaTa, sa, zun, ane ghaNe AhAra vigere pitAnI tirA nimAM uMmati jaNAve che. che 28 | sagavALa, svajane upara hepa karanAra, kharAba bhASA belAnA, tathA ne saMga karanAro mANasa pitAnuM nakagatima gamana ane narakagatimAMthI Avavu rAcave che. mANone jamaNI bAjue jamAvyuM AvatuM zuza karanAra jANavuM, DAbI bAjune DALuM Avarta ati ninI azubha karAra jANavuM, ane bIjI dizAmAM madhyama jANavuM. je mANonA hAthanuM taLiyuM rekhA vinAnuM hoya, athavA ghaNI rekhAvALuM hoya, te mANase 95 AyuSyavALA nidhana ane dukhI ho che. temAM rAzaya nathI ! jenA hAthanuM taLIyuM DAtA hoya te dhanavAna hoya te dArUDI hoya, pILu hoya te parIlapaTa hoya, ane kALu - marIna hoya te nidhana hoya ane hAtha kaThaNa hoya te sAruM, paNa te kaThinatA mArI -mahenata karavAthI na lI joIe, svAbhAvika hovI joIe. strIne hA sukomaLa hoya te sAra. puruSane jamaNe hAtha jovo, yAne sIne DAbe hAtha jovo jenA hAthanuM taLIyuM ucu hoya te dAtAra hoya, GDuM hoya te nidhana hoya, vATakA jevuM goLa tathA uDuM hoya te dhanava ta hoya, hAthanI AMgaLIo pAtaLI ane sIdhI hoya te rA. che 28 --* *
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 2954 1 je puruSanI anAmikA AMgaLInA veDhAnI TekSI rekhAthI TacalI AMgaLI vadhatI-meTI hoya teone dhananI vRddhi thAya, vaLI mAsALa pakSa me heya ra maNikha dhathI pitAnI geAtranI rekhA cAle che, ane karama thakI dhana tathA AyuSyanI rekhA cAle che. evI rIte e traNe rekhA tarjanI4 ane anuDAnI vacce jAya che jemAne e traNe rekhA sa pUrNa tathA doSa rahita hoya teonA gotra dhana tathA AyuSya saMpUrNa jANavA, nahI tara nahi. AyuSyanI rekhAthI jeTalI AMgaLIe lagAya teTalA paccIsa paccIsa varSoMnu AyuSya pati leAkeAe jANavu a guThAnI sanmukha Ave AyuSyarekhAnA pallava maNima dhanI sanmukha nIkaLe te te sa pattinA jANavA, ane AgaLInI sanmukha nIkaLe te vipattinA jANavA jene maNima dha thakI UrdhvarekhA nIkaLI te tene sukha thAya, dhananeA lAbha thAya, ane rAjyanA lAbha thAya UrdhvarekhA rAjA thAya athavA rAjA sarakhA thAya. vacalI AganI sanmukha Ave te AcAya nI sAkha Ave te athavA senApati thAya 1 TacalI AMgaLI ii pAsenI AMgaLIne anAmikA kahe che kahe che tarjanI kahe che, 3 maNikha dhathI TaTalI AgaLa sudhInA hatheLInA bhAva ra kArDa' ane hatheLInI vaccenA sAdhAne maNizradha bhAgane karama kahe che. a buDhAnI pAsenI AgaLAne * * * 11
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara // 30 // X * anAmikA sanmukha Ave te ghaNA dhanavAno sAOvAha thAya ane chellI AgaLInI sanmukha Ave te leAkAmA pratiSThA pAme aNuTho ane gotrarekhAnI vacce bhAI-mahenanI rekhA hoya che, karama ane AyuSyarekhAnI vacce santAnanI rekhA hoya che, ane TacalI AganI vacce strInI rekhA hoya che anuDAnA madhyabhAgamA jo java hoya te vidyA prakhyAti ane samRddhi maLe che vaLI je jamaNA aguThAmA java ho te zukalapakSamA janma jANavo jenI AkhA lAla rahetI hoya tene strI tyajatI nathI, suvarNa samAna pILI-mAjarI AkhAvALAne dhana tyajatu nathI, lAkhI bhujAvALAne ThakurAI-mATAI tyajatI nathI, ane zarIra laSTapuSTa hoya tene sukha tyajatu nathI AkhAmA cIkAza hoya to saubhAgya maLe, dAtamAM cIkAza hoya te uttama bheAjana maLe, zarIramA cIkAsa hoya te sukha maLe, ane pagamA cIkAza hoya te vAhana maLe FX. prathama vyAkhyAna uttama x jenI chAtI vizALa hoya te dhana tathA dhAnyane bhegI thAya, jenu mastaka vizALa hoya te rAjA thAya, jenI kammara vizALa hoya tene ghaNA putra tathA srI hoya, ane jenA paga vizALa hoya te hamezA sukhI thAya zubhakSaNA bakSavata hoya teA kharAba lakSaNanu jora na cAle, ane kharAba lakSaNA malavata hoya te 45 30 5
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 31 _%=== kI zubhakANanu ra na cAle. vaLI trApAtta brAhmaNa devAnaMdAne kahe che ke-nuM kevA prakAranA putrane janma pti ApIza ?, te kahe che- mAna unmAna ane pramANa vaDe sa pUrNa tathA sudara che sarva agavALuM zarIra jenuM. mAna, unmAna ane pramANa kone kahe che te jaNAve che-mAna eTale, pANIthI saMpUrNa bharelI kuDImAM mANasane besADavA vAva je pANI bahAra nIkaLI jAya, te pANI che eka droNa jeluM eTale bAvIsa zera vajananuM thAya te te mAma mAnane prApta thayela samajavo unmAna eTale puruSane kAMTe caDAvI jokhavAthI je tenuM vajana ardhalAra thAya te tene unmAnane prApta thayele samajavo. bhAranu mApa A pramANe samajavuM - sarasavane coka java, traNa javanI eka ratI, traNa ratIne eka vAla, seLa vAlane eka gadiyANa, dasa gatiyANane coka paNa, doDhase gadiyANAne eka maNa, dasa maNanI eka ghaDI, ane dasa ghaDIne eka bhAra. je puruSane telatAM vajanamAM ardhabhAra thAya te unmAnane prApta thayele samajavo. pramANa eTale ucAI puraSa pitAnA agula vaDe e kaso ne ATha aMgula ucA hoya che, madhyama puraSa chanuM A gula uMcA hoya che, ane jadhanya puraSa corArI a gula ucA hoya che. ahIM uttama puruSanuM je eka ADa aMgula uMcAI-pramANa kahyuM te tIrthakara sivAya purUSane mATe jANavuM, paNa tIrtha karane te bAra e gulanI zikhA hovAthI temanuM ucAI pramANa ekaso vIsa a gula jANavuM vaLI tuM kevA prakAranA putrane utpanna karIza ? te kahe che ca dramAnI peThe saumya AkRtivALA manohara vallubha darzanavALA sudara rUpavALA ane devakumAra za evA putrane tu utpanna karIza 11 =
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ f mAM prathama 'vyAkhyAna. | E kalpasUtra * vaLI te putra bAvapaNa choDIne jyAre ATha varasane thaze tyAre vAta yAda sAmaveda ane atharva bhASAMtara || veva e cAra veda pAgamu purANazAla ni zAsa-nAmamAlA zAstra e reka zAsone agaupAMga sahita tathA rahasya sahita zIkhaze zikSA kalpa vyAkaraNa chaMda tiSa ane nikti e cha aga kahevAya, te + 3ra ' aganA vistAra pUrvaka artha jaNAvanAra upAga kahevAya vaLI cAre vedane barAbara saMbhALa rAkhaze, cAre vedamAM pAragAmI thaze, koI azubha pATha bhaNaze to tene vAraze, vaLI, venA pADone pite zuddha rIte dhArI rAkhaze vaLI te puna chae ane vicAra karanAre thaze SaSTita tramAM eTale kapilanA zAstramAM vizAradA thaze sakhyAzAra eTale lIlAvatI gukha gaNita zAstramAM praviNa thaze. jema eka stabhane adha bhAga pANImA chebArame bhAga kAdavamAM che- cho bhAga veLamAM che, ane doDha hAtha bahAra dekhAya che, tyAre te che sta bha keTalA hAthane haze ? javAba-cha hAthane te stabha jANavo ItyAdi gaNitazAstramA kuzala thaze AcAra sa ba dhI grathane jANakAra thaze akSaranA AmAyagrAma tathA yajJa vigerenA vidhizAsomAM nipuNa thaze endra jainendra vigere vIza jAtanA vyAkaraNamAM paDita thaze. cha zAsamAM pravINa thaze padonI vyutpattirUpa TIkA vigeremAM pArAgAmI thaze tira zAsa-grahonu cAlavuM, uttarAyaNa, dakSiNAyana vigerene jANakAra thaze. brAhmaNane hitakara evA bIjA paNa ghaNu zAstromAM kuzala thaze vaLI parivAjaka sabadhI * AcAra zAstromAM te putra atizaya nipuNa thaze 1LA Tii che 3ra che
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 11 tethI huM devAnupriyA ! te prazasta stro DhaMkhyA yAvana hai devAnupriyA! te Arogya sa te, dI AyuSya, pragala ane kalyANa karanArAM svane dekhyA che, ema kahIne vAraMvAra tenI anumodanA karavA lAgyA 11 tyAra pachI te devAnA thAhmaNI bhazatta brAhmaNInI pAse A atha sAlaLIne ane hRdayamAM avadhArIne hRSTa ane saMtuSTa manavALI yAvat vikasita hRdayavALI e hAtha joDI, isa nakha bhegA karI, Avata karI mastake ajali joDI RSabhadatta prAhmaNane A pramANe kahevA lAgI ke-- 512aa pAmanAne icchelu che, devAnu- x che devAnupriya ? te Isita he devAtupriya ? e emaja che. devAnupriya ! tame svapnAnu' je phaLa kahyu te temaja che. devAnupriya te yathAsthita che. te sa dveSa rahita che devAnupriya! te Ipsita che eTale phala priya / te pratiSTa che, eTale tamArA mukhathI paDatuja vacana me grahaNa karyu ane pratISTa che je pramANe tame kaheA cho te a satya che, ema kahIne te svone sArI phIte A gIkAra kare che. sArI rIte agIkAra karIne RSabhadatta brAhmaNanI sAthe manuSya sakha zrI udAra ane bhogavavA gya bhAga bhAgavatI chatI rahe che |13gA te kAla ane te samayane viSe saudharmendra sudharmo sabhAmAM kheDo che, saudharmendra kevA che? te kahe che zaka nAmanA sihAsana upara besanArA dezanA svAmI kAnti vigere guNAthI devAmA adhika zAlatA hAthamAM vajrane dhAraNa karanArA daityAnAM nagarAne tADanAra zrAvakanI pAMcamI paDhimA sA vakhata sudhI vahana karanAro, ** X // 33 :
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA prathama * InDe pitAnA kAtika zeDanA bhAvamAM che vakhata zrAvakanI pAMcamI paDimA vahI hatI, te pUrvabhavanI apekSAe bhASAMtara // IndranuM zatakanuM nAma che nyAkhyAna kAtika zeThanI kathA- ne 34 pRthvIbhUSaNa nagaramAM jApAla nAme rAjA hato. te nagaramAM rAjAne mAnanIya, samRddhizAlI, samyaA katvadhArI, parama zAvaka kAtika nAme zeTha raheto hato teNe zrAvakanI pAgamI paDiyA se vakhata vahI hatI, tethI tenuM nAma zatatuM e pramANe prasiddha thayu eka vakhata te nagaramAM eka mAsane upavAsI garika nAme tApasa Abe, tyAre eka kAtika zeDa vinA badhA loko tenA bhakta thayA. e vAtanI garika tApasane khabara paDavAthI te kArtika zeDa para gusse thayo. eka divasa rAjAe te tApasane bhejana mATe nimanDANa karyuM, tyAre te kahevA lAge ke-je kArtika zeTha mane pIrase te hu tAre ghera bhejana kara. rAjAe te vAta kabUla rAkhIne kArtika zeDane bolAvyA, ane kahyuM ke, mAre ghera AvI garikane jamADI. kArtika zeThe kahyuM ke huM rAja ha tamArI AjJAthI tamAre ghera AvI tene jamADIsa" have kAtikazeDa te tApasane pitAne hAthe pIrasI jamADato hato, te vakhate tApasa bhajana karatA karatAM e tAru nAka kAyuM' ema sUcavavA mATe AgaLI vaDe pitAnA nAkane sparza karate chate ceSTA karavA lAge. zeTha vicAryuM ke me pahelethI dIkSA lIdhI hatI te mane A parAbhava sahana kare na paDatI ema vicArI ghare AvI teNe eka hajAra ne ATha vaNikapu sAthe zrIgunisuvrata svAmI pAse dIkSA lIdhI anukrame || | 34 *
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvAdazAMgI bhaNI, bAra varasa sudhI cAritra pALI, chevaTe aNuzaNa karI, kAla karI te kAtikazeThane jIva saudharma devalokamAM Indra tha airika tApasa paNa ajJAnakaSTa karI maraNa pAmIne tenuM vAhana erAvaNa hAthI thaye. hAthIe avadhijJAnathI jANyuM ke-huM pUrvabhavamA garika tApasa hato, ane kArtikazeTha I thaye che. ema jANI nAsavA lAgyo, tyAre Indra tene pakaDIne tenA mastaka para caDI beThA. hAthIe Indrane DarAvavA pitAnAM be rUpa karyA, tyAre I paNa pitAnAM be rUpa karyA. pachI hAthIe potAnAM cAra rUpa karyo, tyAre Indra paNa pitAnA cAra rUpa karyA evI rIte te jema jema potAnAM rU5 vadhAre gayA tema tema Indra paNa pitAnAM rUpa vadhArato gaye pachI I jyAre avadhijJAnathI te hAthInuM svarUpa jANyuM tyAre tene tarjanA karavAthI, hAthIe te pitAnuM mUla rUma karyuM Iti , kArtika zeDanI kathA vaLI te sIdharmendra kevo che? te kahe che- hajAra lenavALa, Indrane pAMcaso devo mannI che, te pAMcaso mantrIonI hajAra AMkha IndranuM ja kArya karavAvALI che, tethI tenuM vizeSa sahasrAkSa che, mahA megha jene vaza che, athavA magha nAmanA devavizeSa jene vaza che evo, pAka nAmanA asurane zikSA karanAra, meranI dakSiNe rahelA lokArdhane svAmI, erAvaNa hAthInA vAhana vALA, devone Anada ApanAra, batrIsa lAkha vimAnane adhipatI, raja rahita AkAza jevA svaccha vasone dhAraNa karanAra, yathAsthAne pahere che. mAtA ane mugaTevALe jANe navA suvarNanA banAvelA, manohara Azarya karanArA, AjubAju ka pAyamAna thatA, je be kule vaDe ghasAtA gAlavALo, ne 35
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama vyAkhyAna - A chAdhi rAjagita rUpa moTI ddhivALo, zarIra ane AbhUSaNonI atyaMta kAnti vALe, mahA baLavALe, || moTA yazavALe moTA mahAbhyavALA, mahA sukhavALo, dedIpyamAna zarIravALe, pacavarNanA puSponI banAvelI kalpasUtra ane cheka paga sudhI lAMbI mAlAne dhAraNa karanAre, saudharma nAme devokane viSe sIdharmAvata saka nAmanA vimAnamAM sudharmA nAmanI sabhAmAM zaka nAmanA sihAsana upara beThelo che have Indra tyA zu kare che? te kahe che te Indra sodharma devalokama batrIsa lAkha vimAne, zakti ne 36 !! AyuSya ane jJAnadika addhi vaDe Indra tulya evA rorAzI hajAra sAmAnika devo, gurusthAnIya ane pradhAna saranA evA tetrIsa trAyasizaka devo sema yama varuNa ane kubera e cAra pAla, pratyeka soLa soLa hajAra devIonA parivAra sahita evI padyA zivA zarIa yama apasTa navamikA rahiNI nAmanI ADa paTarANI, baho madhyama ane abhya tara e traNa pada hAthI ghoDA ratha sulaTa vRSabha nATakIyA ane gadharva e sAta senAo, sAta senAnA sAta senAdhipatio cAre dizAomAM rahelA corAzI rorAzI hajAra Atmaka de, cAre dizAonA maLI IndranA traNa lAkha ane chatrIsa hajAra AtmarakSaka de, vALA saudharma devalokamA nivAraNa karanArA bIjA paNa ghaNA vimAnika deve ane devIo upara kahelA sarva parivAranuM Indra rakSaNa kare che, vaLI sAvalA parivAramA Indra agasera che, nAyaka che, piSaka che moTA che, niyukta deve dvArA pitAnA saine prati adabhuta AjJA karAvate vaLI pite II paNa AjJA kare che, varamAM koI paNa AMtarA vinAnuM nATakamAM thatu gAyana, tathA vAgI rahela viNa, __ | || | 36 .
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 37 1 45 4 X. hAthanI tALI anya jiMtra, meranI garjanAnI peThe gabhIra zathI vALane mRga, manohara zabda karatA DhALa, teonA meTA nAka ke deva gaNazrI atiyALA bhogezane bhogavana chatA bega che // 14 5 te momenTa A ma pUrNa jabudrIpa nAmanA dvIpane potAnA vistRta avadhijJAna vaDe tene tete rahe che tyA zramaNu bhagavAn mahAvIrane jammuddIpa nAmanA dvIpane niSe bharana gemA dAi bharatamA zrAvaNakuMDagrAma nAmanA nagamA kAla genanA gabhatta nAmanA brA nI bhAyuM. tala para geAvanI devAnandA nAmanI brAhmAtrInI kukhamAM garbha paNe utpanna thayelA Trume che. khIne te himaMta ye, manuSTa thayA, cittamA Ana pAmyA, ha yamA ha pAmyuM, parama Anada pAmyA panamAM pInivALA yeA, parama tRSTa cittavALa yeA, hanA vAzI vikamina haLavALA thaye, varmAnI dhArA nigAyelA ka AnA sudhI puSpanI jema unnamita ane unA gamagALe, vikamita thayeA uttama kAmanI jema prakRti Ayeya sukha ane netravALe, prabhunA darzInathI atiya prameAdane lIdhe bhrama vAvI, gAyamAna uttama kahyu, baherA, bAjubadha, mugaTa, ane kuDAvALA, hArathI zobhatA ho, lAyamAna meAtInu jhuLanaka ane calAyamAna ANeAne dhAgu kacnArA, Ara sahita, ane gaDDInI gayavatA hi-tevI purendra pAnAnA sihAsanathI uMDe che. uDIne pApIDa thakI nIce utare che.utarIne vaiya ratna, uttama Atanu riSkaratna, ane ajanana vaDe jANe-catu kArIgare banAvI hoyanI evI, vaLI suSyamAna cadrakAMtA maNi ane kaMketanAdi, ratnothI jaDelI, jevA prakAranI be pAdukAne pagathI utAre che utArIne eka vasavALu uttarA
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara ! 38 // pagamAM jAya che DhIcaNane pRthvInA tatva para maga kare che karI Ajali vaDe e hAtha leDI tI karanI sanmukha sAta Da potAnA DALe DhIcaNa uye rAkhe che. DAkheDu DhIcaNu uce rAkhIne jamaNA lagADIne potAnA mastakane traNa vAra pRthvItaLe lagADe che, lagADIne pachI potAnA zarIrane jarA namAve che namAvIne - kaNa ane pherakhAthI sta bhita thayelI peAtAnI bhujAene jarA vALIne u cI kare che, u cI karIne e hAtha joDI, se nakha bhegA karI, Avata karI, mastake ajali joDIne te saudharmendra A pramANe AyeA ke-- // 15 // ! jaIne ahiM tene namaskAra ho, ka rUpI vairine hazunArA hovAthI ahita kahevAya koI ThekANe arahatANa, pADe che, indrAddike karelI pujAne je yogya hoya te ahata kaDevAya, temane namaskAra ho. kAI ThekANe 'arihaMtANu' pATha che-pramue karmAMrUpI khIjano nAza karelo che, tethI temane sa sArarUpI kSetramA ugavu nathI, arthAt pharIne janma levo nathI, tethI te aruha ta kahevAya, temane namaskAra ho arihaMta kevA che? te kahe che-"jJAnAdi khAra arthAMvALA bhagathI yukta bhaMga zabdanA coka atha che, te A pramANe sUrya, jJAna, mAhAtmya, yajJa', vairAgyapa, mukti, rUpa, vIya', prayatna, icchA, lakSmI, envaya 13, ane yoni4| A coDha amathI paDelo ane chello artha eTale sUrya ane yoni e e atha choDIne bAkInA bAra athavALA bhagathI yukta te AvI rIte-jJAnavALA, mAhAtmyavALA sarpa mayUra bilADA kUtarA vigere haMmezAnI zatrutA rAkhanArA prANIenA paNa bairane zAnta karanArA hovAthI yazasvI, X prathama vyAkhyAna . 38 5
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ --- ? | || vairAgyavALA, muktivALA, dara rUpavALA, aparimita navayukta hovAthI vIryavALA, tapasyAdi karavAmAM prayatnavALA, jagatanA jIvone uddhAra karavAnI IcchAvALA, covIza atizayayukta lagIvALA, dharmavAvA, IndrAdi karoDa devo ane rAjA-mahArAjAo vaDe sevAtA hovAthI viryavALA. potapotAnA tIrthanI apekSAne dharmanI AdinA karanArA tIrtha eTale saMgha athavA prapama gaNura, temanA sthApanArA paranA upadeza vinA pitAnI meLe ja bodha pAmevA. ana to guganA bhaDakAra hovAthI puruSane viSe uttama karmarUpI zatruone nAza karavAmAM zUravIra hovAthI, parIvahane hina karavAmAM dhIra hovAthI, upasargo thakI nirbhaya hovAthI puruSamAM siha samAna puruSane viSe uttama sapheda kamaya sarakhA eTale-jema sapheda kamavA kAdavamAM utpanna thAya che, pANIthI vadhe che chatAM kAdava tathA pANI banelI nirAlu rahe che tema bhagavAna na paNa karmo rUpI kAtamAM utpanna thAya che, bhoga rUpI pANIbI vadhe che, vRddhi pAme che, ane anukame te karmo tathA bhege bannene tyajIne nirAlA thaIne rahe che. puruSane viSe uttama gajvahastI samAna, eTale jema gahastInA gandhathI bIjA hAthI nAzI jAya che, tema bhagavAna jyAM jyAM vicare che tyAnAM pavananA gandhathI dukAla roga vigere upadravo nAza pAme che. bhagavAna covIza atizaya yukta hovAthI bhalene viSe uttama lAlanA nAtha, eTale-yoga ane kSema karanArA, yoga eTale nahi prApta thayelA jJAnAdikanI prApti, ane kSema eTale prApta thayelA jJAnAvikanuM rakSaNa, tenA karanArA dayAnA prarUpaka hovAthI sarva jIvu hita karanArA, mithyAtvarUpI adhikArane nAza karanArA hovAthI lokone viSe pradIpa samAna sUryanI paThe sake padArthone prakAza karanArA hovAthI lokomAM prata karanArA. sAte bhayane haranArA 3ii
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama + 86 | | | che hovAthI abhayane devAvALA, sAta bhaya A pramANe-manuSyane manuSya thakI je bhaya te Ihalokabhaya, manuSyane bhASAMtara deva vigerethI je bhaya te paralokabhaya, dhana vigerenI corI thavAne je bhaya te AdAnabhaya, bahAranA keI ! vyAkhyAna, ( nimitta vinA je Akasmika laya te akasmAbhaya, gujarAna calAvavAne je bhaya te AjIvikAbhaya,5 mRtyune je bhaya te maraNaya apakIrti thavAne je bhaya te apayazabhaya, e sAta bhayane haranArA hovAthI arihaMta bhagavAna abhayane denArA che zrutajJAna rUpa cakSune devAvALA, samyaga-darzana jJAna ane che zAstri rUpa mokSamArgane depAvALA, sa sArathI bhaya pAmevAone zaraNa ApanArA sarvathA prakAre je maraNane abhAva te javuM eTale mela, tene devAvALA, athavA prANIo upara dayAvALA dharmane upadeza ApanArA dharmanA nAyaka eTale svAmI dharmarUpI rathanA sArathi, jema sArathi eTale ratha haMkanAra mANasa khUTe mArge A jatA rathane khare mArge lAve che, tema bhagavAna paNa mArgathI bhraSTa thayelo mANasane sanmArgamAM lAvanArA || che bhagavAna dharmarUpI rathanA sArathI che, te upara meghakumAranuM daSTAMta- meghakumAranuM dRSTAMta eka vakhate zrI mahAvIra svAmI pRthvI upara vicaratA rAjagRha nagaranI bahAra udyAnamAM samesaryA hatA. | tyA zreNika nAme rAjA have tene dhAraNI nAme rANI hatI, tene meghakumAra nAme putra hate prabhunI dezanA sAbhaLavA zreNika tathA meghakumAra vigere gayA dezanA sAbhaLI meghakumArane vairAgya AvavAthI teNe | || 40 che. pitAnI ATha sI ene tyAga karI keTalIka mahenate mAtApitAnI AjJA laI viraprabhu pAse dIkSA lIdhI
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 || i || pachI bhagavAne mevakumArane grahaNa AvA vigere sAdhune AcAra zIkhavatA nimitte sthavirene se ja have rAtrine viSe anukrame sa thArA karatA meghakumArane sa thAre sarva sAdhuone cheDe upAzrayanA bAraNuM pAse Ave tyAM mAtra vagerene mATe jatA AvatA sAdhuonA paganI dhULathI tene sathAre bharAI gaye tethI rAtamAM kSaNavAra paNa nidrA AvI nahi, tethI te vicAra karavA lAge ke-aho ! kayA mArI sukhazapyA ane kyA A pRthvI para ALoTavuM , AvuM du kha mAre kyAM sudhI sahana karavu ?, mATe huM te sagaramAM prabhunI rajA laI pAcho ghera jaIza" ema vicAra karI, savAra thatA jyAre prabhu pAse Avyo tyAre prabhune miSTa vacanathI bolA-"he vatsa ! te vize AvuM duryAna citavyuM, paNa te vagara vicAratu che, kAraNa ke-A che nArakInA tIvra dukhe aneka sAgarepama sudhI ghaNI vAra sahana karyA, te du kha AgaLa A du kha zA hisAbamAM che ? evo keNa mUrkha hoya ke je cakavartInI Rddhi mUkI dAsapaNuM svIkAre ? evo keNa hoya ke je citAmaNI mUkIne patthara grahaNa kare ? he megha ! nArakInAM dukhane pAra Ave che te manuSyanA dukhane pAra kema na Ave ? tuccha mukhane mATe cAritra ratnane tyAga kavo e zuM vIrapuruSanuM kAma che ? maravuM behatara che paNa cAritrane tyAga karavo ThIka nathI cAritranuM kaSTa jJAna sahita che, mATe te mahA phaladAyaka che. vaLI te ja pUrvabhavamAM dharmane mATe kaiTa sahana karyuM hatu, te kaSTathI tane ATaluM maLyuM, te tArA pUrvabhavanI vAta sAbhaLa- tu ahIMthI trIje bhave vaitADhya parvatanI bhUmimAM cha datazayavALo veta varNavALe ane eka hajAra 41 !
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ - % - kalpasUtra hAthIone svAmI evo sumeruba nAme hastirAja hate eka dahADo tyA mA dAvAnaLa lAge, tethI bhaya prathama bhASAMtara | pAmIne te hAthI tyAMthI nAsavA lAge nAsatA nAsatA tara thaze, eTalAmAM bahuja kAdavavALA eka vyAkhyAma, taLAva pAse paDo taLAvamAM jaganA sArA mArgathI hAthI ajANa hato, tethI tema jatA kADhavAmAM A kara khucI gaye, evI rIte pANI ane tIra bannethI bhrATa thaye eTalAmAM tenA pahelAnA jori eka hAthI || tyAM AvI tenA datazavanA ghAtathI ghAyala karyo, tethI sAta divasa sudhI mahA vedanA jogavIne eka che vIsa varasanuM AyuSya sa pUrNa karI maraNa pAme tyAthI vidhyAcala parvatamA lAlaragavALA cAra dAtazuLa| vALa sAtaso hAthIone svAmI e hAthI thaye eka vakhate dara saLagevA dAvAnaLane dekhIne te hAthIne jAtismaraNa thayuM pitAne pUrvabhara yAda Ave pachI evA dAvAnaLathI te bacavA mATe hAthIge cAra * gAunuM mAluM banAvyuM te mADalAmAM comAsAnI AdimA tathA a tame je kAI ghAsa vevAo vigere uge te sarvene mULamAMthI ukheDI sApha rAkhe have eka vakhate te ja vanamAM dALanaLa lAge, tethI sadALA vanavAsI jIvo zayathI te mAlAme AvI bharAyA te hAthI paNa jaladI mAlAmA Avyo tala jeTalI paNa jagyA rahI nahi A vakhate te hAthI potAnA zarIrane khajavALavA mATe eka paga UMce karyo, eTalAmAM eka sasalo bIjI jagyAe ghaNI sakaDAza hovAthI te jagyAe AvIne beTho have pagathI zarIra khajavALIne jevo te paga nIce mUkavA lAge ke tarata teNe te jagyAe sasalAne je tenI dayA lAvI aDhI divasa sudhI evI ja rIte paga uce dharI rAkhyo pachI jyAre dAvAnaLa zAta thaye tyAre } || 4ra 5
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43. II A saghaLA ja pitApitAne sthAnake gayA, sasalo paNa cAlyo gayo, paNa te hAthIne paga jhalAI javAthI paganI badhI raga badhAI javAthI, je te paga nIce mUkavA gaye ke tustA ja pRthvI para paDI gaye. kri tyAM traNa divasa sudhI bhUkha ane tarAthI pIDita thaIne, dayAmaya rahIne, te vasanuM AyuSya sa pUrNa karIne zreNika rAjAnI prANI nAme rANInI kukhe tu putrapaNe utpanna thayela che. te mekakumAra ! te tiryaMcanA bhAvamAM paNa dharmane mATe Avu kaSTa sahana karyuM, tethI tAro rAjakuLamAM janma thaye, te cAritrane mATe kaSTa sahana karatAM keTaluM phaLa maLaze tene vicAra kare che megha ! tiryaMcanA bhavamAM te tu ajJAnI hato chatAM dayALupaNe te vyathAne jarA paNa gaNakArI nahi, te atyAre jJAna pAmIne paNa jagavaMdanIya evA sAdhuonA caraNathI aphaLa chato zA mATe jAya che ? te sAdhu te jaga ve danIya che, emanA caraNanI ja te puNyavAna jIvane lAge. mATe sAdhuonA paga lAgavAthI du ba na ANavu" e pramANe prabhunuM kahevuM samAne menakumArane jAtismaraNa thayu pitAnA pUrvanA banne kAna savArone menakumArane vairAgya thaye, ane prabhune namIne bolyo ke -"he nAtha ! he svAmI ! Apa cirakAla jayavatA varto. jema unmArge jatA rathane kuzava sAritri pare mArge lAve, tema Apa mane pharIthI sanmArge lAvyA. prabhu ! Ape mAre uddhAra karyo" evI che te pratibodha pAmelo medAkumAra cAnane viSe sthira thayo ane evo abhigraha lIdhe ke-gAjathI mAre che te sivAya zarIranA bIjA avayavonI zuzrame game tevuM sakaTa paDe te paNa na karavI evo cAvajIva sudhIne abhigraha kI, niraticArapaNe cAritra pALI, |||| 43.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ prathama * tIvra tapa tapI, e te coka mAsanI salekhanA karI, vijaya nAmanA anuttara vimAnamAM devapaNe utpanna bhASAMtara | thayo tyAthI cavIne mahAvideha vimA mokSe jaze AvI rIte bhagavAna dharmarUpI rathane sArI che. // vyAkhyAna | Iti menakumAra daSTAna 0.2 nI vyAkhyAna purUjI ) e vaLI zrI arihaMta bhagavAna kevA che? te kahe che dharmane viSe zreSTha evA gAtura ta cavatI samAna nAgalI 01 che jema zakavartI traNa samudra ane zAthe himavata, e cAre pRthvInA e tane sAdhe che, tethI bIjA rAjAe * nA pAne che te karatA atizayavALA hoya che, tema bhagavAna paNa bIjA dharma pravartane viSe atizayavALA hovAthI gavatI samAna che athavA dharmarUpI uttama caka vaDe nAdi cAre gatine a ta karanArA sasAra rAmudramAM bUDatA prANIone beTanI peThe AdhArabhUta, anAryone nAza karI rakSaNa karanAra, karmonA upadravathI bhaya pAme lAne zaraNa che. prANIone gati che, dukhI prANIo sukhane mATe jene Azaro le te gati kahevAya, sa sArarUpI kUvAmAM paDatA prANIone AdhAra asmalita evA keTAjJAna ane kevaladarzanane pAraNa karanArA nivRtta thayA che chatA eTale dhAtika athavA sasAra jeothI, evA rAga-dveSane jItanAro upadeza dvArA bhavya prANIone rAga-dveSa jItAvanArA vasamudrane taranArA bhavya prANIone tAranArA jIvAdi tane jANanArA bIjA prANIone tane bodha ApanArA bAhya ane cAlyara parigraha rUpa dhanathI, athavA A karmabaMdhanathI mukata thayelA bIjAone te badhanathI mukAvanArA kevAjJAna vaDe saghaLuM jANanArA, kevAdarzana vaDe saghaLuM jenArA, upadrava rahita, ava, rega rahita, anatA pArgonA jJAnarUpa, kSaya rahita, pIDA che | * 44
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 45 // rahita, ane jyAM gayA pachI pharIthI janma levA paDatA nathI evA siddhigati nAmanA sthAnane prApta thayelA tathA jItela che ka rUpI varAnA bhaya jeoo jovA ma jinezvarene namaskAra ho evI rIte sa jinezvarAne namaskAra karyAM bAda saudharondra zrIvIraprabhune namaskAra kare che? zramaNa bhagavAn zrImahAvIrane namaskAra hA mahAvIra prabhu kevA che ? potAnA tIthanI apekSAe caturvidha sa gharUpa tInI Adi karanArA chevA tIrthaMkara RSabhadeva vigere pUtIkarAe varNavelA yAvat siddhigati nAmanA sthAnane prApta karavAnI IcchAvALA ahI rahele hu, tyA--devAnadanI kukSimAM rahelA bhagavatane vadana karu chu tyA rahelA bhagavAn ahI rahele mane potAnA jJAna vaDe dakhA, e pramANe kahIne zramaNa bhagavAn mahAvIrane vadana kare che, namaskAra kare che. vadana ane namaskAra karIne uttama sihAsana upara pRdizA tarapha mukha karIne meThA tyAra pachI devAnA indra ane devAnA rAjA eja te zakendrane AvA svarUpanA AtmAne viSe thaelA citavana svarUpa abhilASA rUpa manamAM thayelA-vacanathI prakAzita na hai karelA sakalpa utpanna thaye // 16 // Indrane zu sakalpa thayA ? te kahe che kharekhara bhUtakALe bhevu koI vakhata thayuM nathI vartamAnakAle evu thatu nathI vaLI bhaviSyakALamA evu thaze nahi ke- tIkaro cakravatIe baladevA ane vAsudevA kuLamA apamakaLAmAM thoDA kuTuMbavALA kuLamAM ninakuLAmA kRpaNakaLAmA bhIkha mAgI AjIvikA calAvanArA bhATa cAraNa vigere bhikSuka kuLAmA tathA brAhmaNakaLAmA, tene bhikSAvRttivALA hovAthI nIcakulavALA gaNAya che. bhUtakALamAM AvyA hoya va`mAnakAlamA AvatA hoya ane bhaviSyakAlamAM AvavAnA hAya * 545 5
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara // 46. eTale upara batAvelA halakA devAmA tIrthaMkara vigere AvyA Ave ke Avaze e vAta nI nathI, manatI nathI, tema banaze paNa nahi ||1nA tyAre kevA kulomA tIrthaMkara vigere Ave? te kahe che-- nizcayI tIrthaMkaro cakavatI e baladevA ane vAsudevA zrIRSabhadeve ArakSakapaNe eTale koTavAla tarIke sthApelA ugrakaLe mA zrIRSabhadeve gurupaNe sthApelA bhAgakuLamA zrIkRSabhadeve mitrasthAne sthApelA rAjanyakuLAmA zrI RSabhadevane vaza je iphnAku, te vazamA thayelA mANasonA kuLAmA zrISabhadeve prajAleAkeA tarIke sthApelA kSatriyakuLamA harivazakuLAmA tathA zrIRSAdevanA vazamA thayelA jJAtakuLa vigere khIjA paNa tevA prakAranA zuddhajAtivALA ane zuddhakulavALA vazeomA, meAsALane zuddha paNa te zukrajAti kahevAya, ane pitAnA zuddha pakSa te zuddhakula kahevAya AvyA hatA Ave che ane Avaze|18| paraMtu lekAmA accherArUpa eTale AzcarUpa padArtha paNa bhavitavyatAne yoge thAya che, ke je A derA, ana tI utsarpiNI ane avasarpiNI gayA bAda utpanna thAya che| A avasarpiNImA dasa accherA thayA che, te nIce pramANe-- "zrI mahAvIra svAmIne kevalI avasthAmA paNa upasarga, gahaNa, strI tIrthaMkara, abhAvita padA, eTale mahAvIra tI karanI pahelI dezanA niSphala thavI, kRSNanu aparakakAma gamana, candra ane sUryanu mUla vimAne utaravu, harivazakuLanI utpatti, camarendranA utpAta geNe UMce javu, eka samaye ekase ne Anu prathama vyAkhyAna // 4 //
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 I sita thavuM, ane a yationI pUjA e dara che ane te kALe thayAM che." pahelu -zrIrAbhune vivAna thayA pachI paNa gozAlAne upasarga karyo. te AvI rIte - || eka vakhate zrIvIpaNuM vizA thakA zavanI nagarImAM sareryA. te rAmaya gozAto paNa huM che ema takomAM pitAnI siddhi karI zake teja nagarImAM Avyo. tyAre lokomAM evI vAta phelANI De, zrAvastI nagarImAM te eka vakhate be jine varte che. te sAMbhaLIne zrIgautamasvAmIne prabhune pUchayuM A ke, he sagavad ! pitAne jina kaheThThAvanAra A bI koNa che ?, pramue kahyuM ke huM gotama ! e mANasa jina nathI, paNa zaramaNa gAmanA rahevAsI mabali nAmanA mANasanI subhadrA nAme mInI kukSiNe janma gozAle che dANI gAyovALI bhAdANanI gozAlAmAM te jamyo hato, tethI tenuM nAma gozAla paDa" che ! mArI chAta avasthAmAM cha vararA sudhI te mArI sAthe vivI, mArA ja ziSya tarIke te rahI mArI pAsethI kAIka bahuta thaIne pitAne phegaTa jina kahevarAve che, Avu lAgavatanuM vagana zAMvALIne tomAM vAta phelAI gaI ke, gozALo jina nathI. A vAta nagaramAM sthaLe sthaLe sAMbhaLIne gozADAne in gu eka divasa bhagavata A che nA ziSya gacIe go hato, tene gozALe kahyuM ke Aga na ! tu zAka daSTAM kALa keTalAka vepArIo za meLavavA mATe gADALomAM vividha "kAnA kariyANA bharIne pareza rAvyA hatA gAvatA ka ja gAma paDA ' tyAM keIthaLe pANI na maLabhaLI bahu tA thayA, tethI pANInI tAra karavA lAgyAevAmAM teo rAdhanA karIne ' ' rAvI gAre taDa lInu vA uge che teone nizcaya che ke, rAphaDAmAM pANI levuM ' S47T
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara // 48 // ke khAdyo, temAthI sAtu nIkaLyu joI e pachI teoe eka TekarA khAdyo, temAthI ghaNu pANI nIkaLyu pIvAthI tenI tarasa chIpI, vaLI pAtAnI pAsenA vAsaNA pazu pANIthI bhI lIdhA vRddha mANase kahyu ApaNu kAma siddha thayu che, mATe have khIjo TekarA khAdA naha'ema chatA paNa teoe khInne Teko vaLI vRddha mANase vAryo chatA teoe trIjo TekarA khAdyo, temAthI ratnA nIkaLyA tyAre pelA vRddha mANase kahyu ke--bhAI e ! ApaNane pANI maLyuM, sAnu tathA ratnA maLyA have ceAthe TekarA khAze nahi te khAi te tema mane ThIka jaNAtu nathI mATe A khUDhAnu kahyu mAne ane have rastA pakaDo' A pramANe vAravA chatA vepArIgAe atyaMta lAbhane vaza thaI ceAthe TekarA paNa khAdyo temAthI dRSTiviSa sa nIkaLyo te sarpe kothI rADA upara caDI, cAre tarapha dRSTi phekI teone bhasmIbhUta karI nAkhyA have te vepArIone hiteApadeza ApI vAvAvALA peleA vRddha mANasa tA nyAyI hatA, tethI tenA upara anuka pA AvavAthI vanadevatAe tene jIvatA potAne sthAnake pahAcADayo evI rIte e ANuda tArA dhareMcAya ATalI badhI potAnI sa padmA hovA chatA haju paNa asatuSTa thaIne jema tema nidA karI mane krodha caDAve che tethI hu mArA peAtAnA tapanA tejathI tene Ajeja khALIne bhasma karI nAkhIza, atyAre te mATeja cAlyo chu mATe jA, tu jaladI jaIne tene A saghaLA vRttAta nivedana kara tyA jaI ne tArA dhama cAne hitakara upadeza Apaje, tethI tu teA nyAyI hAvAthI pelA vRddha vepArInI jema hu tane A pramANe sAbhaLI ANada muni bhayabhIta thaI gayA, ane bhagavatanI pAse jaladI jIvatA rAkhIza '. te pANI pachI eka prathama vyAkhyAna ! 48 5
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 49 1 495 5 AvIne te sarva vRttAta jaNAvyA prabhue kahyu ke A geAzALA Ave che, tethI ANui ! tame sAdhue turatamAM ADAavaLA gAlyA jA vaLI gautama vagerene nivedana kara ke koI paNa sAdhu tenI sAthe bhASaNa na kare' tee tema karyo khAi gozALA bhagavatanI pAse AvyA, ane khelyA ke are kAzyapa tu ema kema khelyA kare che ke, A gozALA te ma milanA putra che, te tAro ziSya teA mRtyu pAmyA che, hu te khInne ja mANasa chu, paraMtu te geAzAlAnA zarIrane pariSA sahana karavAmAM samatha jANIne huM te zarIramAM rahyo chuM. evI rIte teNe karelA bhagavAnanA tiraskArane sahana na karI zakavAthI sunakSatra ane sarvAnubhUti nAmanA e sAdhue tene vacamA uttara devA lAgyA. tethI gezALe gusse thaI te anne upara tejaeNlezyA mUkIne teone khALI nAkhyA. te e sAdhue kAla karI svargamA gayA prabhue gozAlAne kahyu ke huM geAzAlA koI cAra cArI katAM mANasAnA ToLAmA sapaDAI gayA, te vakhate kIllA padegta ke zuDhDhA jevu chupAvavAnu sthAna na maLavAthI potAnI AgaLI athavA taNakhalA vaDe peAtAne chupAve te tethI zu te chupAI zake ?. evI rIte tu paNa jema tema khelI peAtAne chupAvavAnA prayatna kare che, tethI zu tu chupAI zakIza ? tu teja gozALA che, khIje kAI nathI, phAgaDha zA mATe tArA AtmAne chupAve che ?" AvI rIte samabhAvapaNe yathAsvarUpa bhagavate kahyA chatA te durAtmAe kodha karI bhagavata upara paNa tejhUlezyA mUkI paraMtu te tejalezyA prabhune traNa pradakSiNA daIne gozAlAnAja zarIramA dAkhala thaI tene lIdhe tenu Akhu zarIra dAjhI gayu, ane tethI sAta divasa sudhI atyata veDhanA bhogavI sAtamI rAtrie maraNa pAmyA. te i e u
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ WidvitIya | vyAkhyAna, che 5o | kalpasUtra ne lethAnA tApathI lAgavAnane paNa cha mahinA sudhI leDIkhaMDa jhADo rahyo zrIvIraprabhune kevalajJAna thayA pachI bhASAMtara | paNa AvI rIte upasarga thaye tIrthakarane kevalajJAna thayA pachI upasarga na thAya, chatA upasarga thaye e acchera thayu 1 bIja achera -gaharaNa, eTale garbhanuM eka udaramAMthI bIjA udaramAM mUkAvuM te pahelAMnA keI paNa jinezvarane thayuM nathI paNa zrIvIraprabhunA garbhanuM sa kamaNa devAna dAnI kukSimAthI trizalArANInI kukSimAM A thayuM che e acchera thayuM re trIja che - tIrthakara evo niyama che ke, tIrthakara puruSe ja hoya che, kadApi sI na hoya paNa A avasarpiNImAM mithilA nagarInA rAjA ku bharAjanI mali nAme kuvIe ogaNIsamA tIrthaMkararUpe A thaIne tIrtha pravartAvyu, e acchera thayu 3. zu Achera --abhAvita parva eTale tIrtha karanI dezanA niSphaLa thavI. tIrthakaranI dezanA koI paNa vakhate niSphaLa thatI nathI paNa A avasarpiNImAM zrIvIraprabhu kevalajJAna pAmyA bAda dee racelA pahelA samavasaraNanI a dara dezanA dIdhI, chatAM tenI koIne vIrati pariNAma thayo nahi. e acchera thayuM ke pAMga chera-kIparI mATe navamAM vAsudeva zrIkRSNanuM aparakakA nAme nagarImAM gamana thayuM. te A rIte eka divasa pADanI bhAryA draupadI pAse nAradra Si AvyA te vakhate teNIe nArane asa yati jANIne ubhA thaI sAme AvavuM' vigere Adara satkAra karyo nahi, tethI gusse thayelA nArade vicAryuM ke | | 5o |
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ === { 51. ----* ---* - -"mAruM apamAna karanArI dropadIne game tema karI kaSTamAM nAkhuM ema vicArI nArada ghAtakIkhaDanA bharatakSetramAM gayA. tyAM aparaka kA nagarIne rAjA pottara sImAM atyanta lupa hatuM, tethI tenI pAse jaI draupadInA rUpanuM varNana karyuM tethI pottare draupadI upara anurAgI thaI, pitAnA mitra eka deva pAse teNInuM haraNa karAvI, pitAnA anta puramAM rAkhI. mahAsatI draupadIe tyAM paNa pitAnu satIpaNuM jALavI rAkhyuM have pAMDenI mAtA kuMtIe draupadI guma thayAnI vAta kRSNane jAhera karI tethI teNe ghaNe sthaLe zodha karAvI, paNa patto lAge nahi eTalAmAM nArakane meDhethI ja draupadInA samAcAra maLyA. pachI kReNe lavaNasamudranA adhiSThAyaka susthita devanuM ArAdhana karyuM, prasanna thayelA deve samadramAM mArga Ape, tethI be lAkha jana vistAravALA lavaNasamudrane kRSNa tathA pAMDenA ratha tarI gayA ane pachI aparakakAmAM jaI narasihanuM rUpa karI, kRSNa pottara rAjAne jI paDhInA vacanathI tene jIvate choDyo. draupadIne sAthe laI pAchA pharatA kRNe pitAne zakha phUkyo, te zakhane zabda sAbhaLI tyAMnA kapila A vAsudevane Azcarya thayuM, ane tethI teNe tyAM vicaratA zrI munisuvata jinezvarane pUchyuM, tyAre temaNe kRSNa vAsudeva AvyAnuM jaNAvyu A pramANe sAMbhaLI kapila vAsudeva kRSNa vAsudevane maLavA mATe utsuka thaI turata samudrane kAThe AvyA, ane pitAne zaba phUkyo, samudramAM gamana karatAM kRbNe paNa potAne zakha kya, te banne vAsudevanA zabado maLyA AvI te pahelA koI vakhata thayuM nathI, tethI aru thayu che. | | pat !!
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ [1 dvitIya kaha5sutra che. acchera -kozAbI nagarImA bhagavAna zrImahAvIrane vADhavA mATe sUrya ane caMdra pitAnA mULa bhASAMtara || vimAne sAthe utaryA hatA, evu kaI vakhata thayuM nathI, tethI accheru thayu ? vyAkhyAna, * E sAtamu accheru-harivaza kulanI utpatti te AvI rIte-kauzAMbI nagarInA rAjA sumukhe vIraka nAmanA zALavInI vanamAlA nAmanI strIne atyanta rUpAlI dekhI anta puramAM besADI dIdhI tethI te zALavI pitAnI prANapriyAnA viyogathI eTale badhe gADo thaI gayo che, jene dekhe tene vanamAvA vanamAla" kahIne bolAvA lAgyA kautukapriya che ane bALakethI gherAele te gADo vIraka eka vakhata rAjAnA mahela nIce AvyA, ane vanamAlA vanamAlA" pikAravA lAge jharukhAmAM besI kIDa karI rahelA rAjAe ane vanamAlAe tene deve tyAre vIrakanI AvI dayAjanaka hAlata joI teo cheda karavA lAgyA ke, "ApaNe A kAma anucita karyuM, ApanI viSayavAsanI tRpti khAtara A niraparAdhI mANasanI jIdagI barabAda karI viSayane vaza thaI kAma mANo zu zu anartha nathI karatA ?" A pramANe pite karelA anucita kArya mATe kheda kare che, tevA bhavitavyatAne vege tego upara vijaLI paDavAthI teo bane maLIne harivarDa kSetramAM yugalIyA thayA have rAjA ane vanamAyA marI gayA jANI vIskane zuddhi AvI, te vicAravA lAgyo ke-ThIka thayuM, pApIone pApa nathu" dhIre dhIre vIraka DAhyo thaI gayo tyAra pachI te vairAgyabhAvathI tApasa thaI tapa tapIne mRtyu pAmI vyantara deva thaye te vya tara vibhAgajJAna vaDe bane yugalIyAne joI citavavA lAge ke-"arere ! A banne mArA pUrvabhavanA vairi yugalIyAnu sukha che che
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 53 EX * bhagavI che, ane vaLI pAchA na thaI anupama guNa lAvaze. mana guNa bhagave e mArAthI kema sahana thAya ? tethI A banene durgatimAM pada jethI huM na pAme ma vicArI te vyatara pitAnI zakti vaDe te bannenA zarIra ane AyuSya e kSita karI dIdhA. ane A bhAratamAM lAvIne rAjya ApI sAta vyAna zIkhavADyAM te benA nAma hari ane hariNI nema prAddha karIne, potAnA pUrva vinA rine mAM madirAdi sAta vyasanemAM Azakta karIne be vAra gA game. te banne rAte vyapana vI mRtyu pAgI narakamAM gayA. te harinA vazamA je mANase thayA te harivazathI goLakhAvA hAgyA. ahIM yuvIyAnu A kSema AvuM, teonAM AyuSya ane zarIranuM phi thavuM, tathA yugalI yAnuM nake javuM, e saghaLuM AcherI rUpa jANavuM che karI ADamu Achera -gArakumAronA Indra amarendranuM UMce javuM te A rIte. pUraga nAmane niSi tapa tapIne gamana thaze. navA utpanna thayelA teNe avavijJAna vaDe potAnA mastaka upara bane che, tethI IrSyAthI dhamadhamI rahetA teNe gusse thaI bhagavAna zrI mahAvIra zaraNu laI, bhayakara rUpa karI, lAkha jina zarIra kI, hAthamAM pari nAmanuM hariyAra laI, garjanA karI te parivane cAre tarapha ghumAvato zakanA Atmalaka ne trAza pamADato Uro gae, ane sIdharmAvalaMsaka vimAnanI verikAmAM paNa pI zakane AkAza tathA tiraskAra karavA lAge tevI zake paNa kahe I tenA tarapha jAjavalyamAna va4 choDyuM tenI bhAbhIna banele caramenTa turata prabhu varanA caraNakamalamAM AvI paDe. tyAra pachI zake te vRttAna avadhijJAnathI jANI, tIrthakaranI AzAtanAnA lAyathI turata tyAM AvI -4:- - || e paDe che
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - kalpasUtra na vanDa haju cAra aguva che, hatu tevAmAM sahI lIdhuM. ane camendrane kahyuM ke-Aja te phakta prabhunI mA kAla bhASAMtara || kRpAthI ja tene choDI dau chuM" ema kahIne tene choDI dIdho evI rIte camarendranuM je Urdhvagamana thayu, { vyAkhyAna. che. te chejANavuM 8 | che 54 navamu a72-utkRSTa avagAhanAvALA ekase ne ADa eka samaye siddha na thAya, avasarpiNImAM | || siddha thayA te A pramANezrIvASabhadeva, bharata sivAya temanA navANu putro, ane bhagatanA ATha putro, ema utkRSTa avagAhanAvALA ekaso ATha eka samayamAM siddha thayA, te acara thayu 9 dasamu acche -asa yationI pUjA Arabha-parigrahamAM Asakta je asa yamI brAhmaNa vigere, teonI pUjA navamA ane dasamA jinezvaranI vaccenA kALamAM thaI che hamezA sayatija pUjAya che, mAM paNa A avasarpiNImAM asAtionI paNa pUjA thayelI che, e acchera thayu 10. A dase accherA ana takAla gayA bAda A avasarpiNImAM thayA che. evI ja rIte kALanuM tulyapaNu hovAthI bAkInA paNa cAra bharatomAM tathA pAca airavatomAM prakArotare dasa dasa Dero jANI levA have A A dasa accherA kayA kayA tIrthaMkaranA tIrthamA thayAM che te jaNAve che-utkRSTa avagAhanAvALA ekso ATha eka samaye siddha thayA, te zrI bhadevanA tIrthamA jANavu harivaMzanI utpatti zrI zItalanAthanA tIrthamA jANavI. kRSNa vAsudevanuM aparaka kAma gamana zrI neminAthanA tIrthamAM jANavuM hariva zanI utpatti zIzItalanAthanA tIrthamA jANavI kRSNa vAsudevanuM aparakakAmA gamana zrI neminAthanA tIrthamAM jANavu. sIna | che 54 tIrtha kara thavu, te zrImatilanAthanA tIrthamA jANavuM a yationI pUjA zrI suvidhinAthanA tIrthamA jANavI *
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ { 55 che bAkInA-upa, barmApahAra, amAvina paryA, amarendranuM uce javuM, tathA sUrya cananuM mUva vimAne utaravuM, e pAMca akerAM zrI mahAvIra svAmInA tIrthamAM jAgavA vaLI te kendra vicAre che ke* sajJA vaDe nIcagotra nAmanuM je karma kevuM ? te kahe che- jenI sthitine kSaya thayo nathI jene rasa anubhavyo nathI eTale veva nathI tathA je karmanA pradezo jIvapradeza thakI nAza pAmyA nathI evA prakAranA nIcagAtra nAmanA karmanA udayathI zrI mahAvIra tIrthakara nIca gotramAM brAhmaNInA kuzimAM garbhapaNe utpanna thayA che te nIcatra bhagavAne sUva satyAvIsa lAvanI apekSAe trIje bhave bAvyu hatu te A pramANe zrI mahAvIra svAmInA satyAvIsa bhava- paDe bhAvamAM vIrabhune jI pazcima mahAvidehamAM nayasAra nAme grAmapati hato te eka vakhata potAnA svAmInI AjJAthI kApta mATe vanamAM gaye. bapora ane sevakone bhejana taiyAra karyuM, tyAre tene vicAra thaye ke-aho A samaye koI atithi AvI jAya to bahu sAru . ema vicArI cAre tarapha !daSTi pherave che, tevAmAM mAthI bhUvA paDelA sAdhuone joyA. sAdhuone joI te bahu khuzI thaye, ane "a ' hu ke bhAgyazAlI ke bhajana vakhate AvA supAtra sAdhuone mane samAgama thayo ema vicArI, mAcita thaI te sAdhuone vipuva rasoI vahorAvI. pachI pote bhojana karI, sAdhuo pAbe jaI namaskAra karIne kahyuM ke-- he mahAtmA ! padhAro, huM Apane rasto batAvuM chuM" ema kahI sAdhuo sAthe cA mArgamAM cAlatA sAdhuoe tene yeca jANI, eka vRtra nIce besI dharmano upadeza Apyo ane tethI samakti pAme have nayasAra potAnA AtmAne bhAgyazALI mAnato thake sAdhu bane vadana karI potAne gAma A upara
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ hitIya vyAkhyAna kasutra. A AyuSya pUru thatA ate paca parameSThIne namaskAra pUrvaka mRtyu pAmI (1) bhASAMtara (2) bIje bhave saudharmakalpa palyopamanA AyuSyavALo deva thaze (3) tyAthI cavIne trIje bhave bharata cakravartIne marIcI nAme putra thaye marIcIne vairAgya thavAthI zrISabhadeva prabhu pAse teNe dIkSA lIdhI, ane sthaviro pAse agIyAra age lA eka divasa unALAmAM che 56 che tApa AdithI pIDita thaI vicAravA lAge ke-"sa yamane bhAre to bahu ja Akare che, huM tene vahana karavAne zaktimAna nathI, vavI A choDIne ghera javu e paNa ThIka nathI ema vicArI teNe navIna A jAtano veSa race, te A pramANe-"sAdhu cho to manadaDa vacanada Da ane kAyadaDa, e traNa daDathI virata thayelA che. huM traNa da DathI virata nathI, mATe mAre vidaDanuM cita rAkhavuM sAdhuo dravyathI guDita thayelA che, tema-rAgadveSa varelA hevAthI bhAvathI paga suDita thayelA che. huM tevo nathI, mATe huM mastaka para coTalI * rAkhI hajAmata karAvIza sAdhuone sarva prANAtipAtAdikathI virati che, ha te nathI, mATe sthUla prANA tipAtAdikathI virati pAmIza sAdhue zIyana rUpa suga dhIthI vAsita thayelA che, hu te nathI mATe hu zarIre ca danAda suga dhI vastuonu vilepana karIza sAdhuo moha rahita che, hu hajI AcchAdita thayela chu, mATe huM chatra rAkhIza sAdhue pagarakhA vinA ughADe page cAlanAra che, hu pagamAM pAvaDIo paherIza sAdhu kaSAya rahita che, huM to kaSAya sahita chu, tethI huM ragelA-bhagavA spaDA paherIza sAdhuo snAnathI virativALA che, paNa ha ta parimita jalathI snAna ane pAna karIza" evI rIte teNe petAnI ja buddhithI parivrAjakane veSa nIpajAve tene AvA vicitra veSavALa joIne leke dharma pUchavA Pra. !! . 56.
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ *- --- che 57|| lAgyA, paNa tenI AgaLa marIci te sAdhurmanI 5 karo, ane pitAnI dezanA patithI aneka japutAdikane baLiI prabhu pAse mokalI dI tA ena. vaLI te junI rAtre ja viga. eka Rii vakhata lAgavAnuM vicAratAM vicaratAM emAM na mAM gavaryA. prabhune vaMdana karavA mATe Ave zarate pUchayuM ke- he svAmi ! A parSamAM kaI e jIva che ke je bhAratamAM A govIzImAM tIrthakara thavAnuM hoya ?" prabhune uttara Ape ke-bharata ! tAre A marIza nAmane puna A avasarpiNImAM vIra nAmane cetavIsa tIrthaMkara thaze. tathA mahAvideha mA phA nAmanI rAjadhAnImAM priyamita nAmane caDa, vatI thaze, vaLI Aja bhAratamAM pitana nAmanA nagara svAmI vipaka nAmane pahele vAyudeva thaze" A pramANe prabhunuM vacana sAMbhaLI remavata thayelA bharata mahArALA marImine vaMdana karavA gayA. jaIne vinaya vaDe marIne vaNa paraNiA I vana karyuM. pachI teNe stuti karI ke huM mArI A duniyAmAM jeTalA lAbho che te tameja meLavyA che. kAraNa ke tame vIra nAmanA vIsamAM tI kara, priyamita nAmanA cakavartI, ane vipaka nAmanA vApuTeva thaze. A pramANe prabhue kahelI badhI vAta pragaTa karIne kadhu ke hu tamArA A parivAjakapaNAne to tamArA A janmane va na karatuM nathI, paNa tame chellA tIrthakara thaze. tethI vana kara che, kAraNa ke--vartamAna tIrthakaranI jema lAvI tIrthaMkara paNa vadanane ya che". ItyAdi madhura vANIthI vAra vAra stuti karIne bhArata mahArAjA pitAne sthAnake gayA. have mIci bharate kahela hakIkata sAMbhaLI atizaya harSita thaye, mane paNa vAra paga sAthe hAthanuM asphAna karI nAcate lavA lAge ke Tii paST
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka9pasUtra || bahu pahelo vAsudeva thaIza, ha mUkI nagarImAM cakavatI thaIza, tathA huM chelle tIrthaMkara thaIza, Ii " bhASAMtara aho ! mAru kuLa ati uttama che. huM vAramAM pahele thaIza, vaLI mArA pitA paNa zakavatIomAM vyAkhyAna. pahelA che tema mArA pitAnA pitA paNa jinezvaramAM pahelA che, mATe aho ! mAru kuLa ati uttama che. che 58 che A . evI rIte mIcie jAtino mada karavAthI nIca geyakarma bAbu. kahyuM che ke je mANasa jAti, lAlA kula, azarya, bala, rUpa, tapa ane jJAnane mada kare che, te mANasane te jAti Adi hIna male che" have prabhu mokSe gayA bAda paNa marIci sAdhuo sAthe vigate chate AgalanI peTheja mANasane pratibodha ApI ziSya karavA sAdhuone saMpati. eka dahADo tene zarIre kAIka mAdagI thaI AvI, paNa te avirati hovAthI tathA tene veSa jo hovAthI koI sAdhuoe tenuM vaiyAvacca karyuM nahi, tyAre te * vicAravA lAge ke-"arere ! ghaNA vakhatanA paricayavALA paNa sAdhuo mArI sAravAra karatA nathI, paNa temAM mAro ja deva che, asayamI che, tethI pitAnA zarIranI paNa mUccha na rAkhanArA kRtakRtya thayelA mahAtmA saMyamI munio avirati evA mArI sAravAra kema kare che mATe huM nIrogI thAu tyAre vaiyAvacce kare e ekAda ziSya kare jethI A vakhate kAma Ave. pachI mIgi anukame naregI thaye eka dahADe kapila nAme rAjaputra tene upadeza sAbhaLI pratibodha pAmyA, tyAre marIcie karyuM ke kapila ! tu sAdhu pAse jA, ane mokSapadane advitIya hetu e munimArga svIkArI. paNa karmane udayane lIdhe muni A che 58 mArgathI parAgamuLa banelA kapile kahyuM ke te tamArI pAse dIkSA laIza, je munimArga ja mane s ///
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ pA hetu hoya te tame A parivAjane veva kema svIkAryo ?" mIgize ke kepita ha munimA pALavAne asamartha chuM, munio te mane vacana ane kAyAne daMDathI virata thayelAM hoya che, huM tenI naLI' ItyAdI pitAnI satya hakIkata jaNAvI. kapile kahyuM-svAmI ! zuM tamArA mAmA dharma nathI ja' ! tyAre mIgine vicAryuM ke-rekhara, A bhAre kamI hovAthI jinendra zarUpe satya mArga svIkArato nathI, mATe mAreja ziSya kare ThIka che. mAre yogya ja A ziSya maLI gayA che, ema vicArI kahyuM ke, jema jinere A prarUpelA mArgamAM dharma che tema A mArA mArgamAM paNa dharma che. enI rIte marIci u- vaya bo te sAMbhaLI kapile tenI pAse dIkSA lIdhI, marIci utsava prarUpavAthI potAnI kaDAkoDI sAgaropama jeTale saMsAra vadhAryo. have te karmane AlecyA vinA corAsI lAkha pUrvanuM AyuSya pALI tyAMthI kALa karIne, () te vIraprabhune jIva cothA bhAvamAM brahmadevalokamAM darA sAgarepamanI sthitivALA deva thaze. (5) tyAMthI cyavIne pAMcamA bhAvamAM kalAka nAmanA gAmamAM eMzI lAkha pUrvane AyuSyavALe kauzika nAme brAhmaNa thaye. viSayamAM Asakta, divya upArjana karavAmAM tatpara, ane himAdikamAM kura hadayavALe te brAhmaNa ghaNA kALa gRhasthAvAsa bheLavI, e te diDI thaI, mutyu pAmIne, ghaNA kALa sudhI saMsAramAM lakhyuM, te la vomAM gaNyA nathI () tyAMthI cha lave sthaNA nagarImA botera lAkha pUrvanA AyuSyavALe puSpa nAme brAhmaNa thaye te a te vidyaDI thaI, mRtyu pAmIne. che 59
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4) dvitIya ITI vyAkhyAna --- kalpasUtra A (7) sAtame bhave saudharma devalokamAM madhyama sthitivALo deva thaye bhASAMtara (8) tyAthI cyavane ADame lAve caitya nAmanA gAmamAM sATha lAkha pUrvanA AyuSyavALe agniota nAme brAhANa tha a te vida DI thaI, mRtyu pAmIne (9) navame bhave IzAna devalokamA madhyama sthitivALe deva thaze + 60 | | (10) tyAthI eNvIne dasame bhave madira nA gAmamAM chapana lAkha pUrvanA AyuSyavALe agnibhUti nAme brAhmaNa thaye e te trida DI thaI, mRtyu pAmIne (11) agIArame lAve sanakumAra develakamAM madhyama AyuSyavALo deva thayo (12) tyAthI eNvIne bArame bhave bhavetAbI nagarImAM cummAlIza lAkha pUrvanA AyuSyavALa bhAradvAja A nAme brAhmaNa thaye te e te trida DI thaI mRtyu pAmIne (13) terame bhave mahendra devalokamAM mayama sthitivALA deva che (14) tyAthI cyavIne keTalAka kALa bhavabhramaNa karI, cokame bhave ja gRha nagaramAM covIsa lAkha pUrvanA AyuSyavALe sthAvara nAme brAhmaNa thaye te paNa A te triDha DI thaI, mRtyu pAmIne. (15) pa darame bhave brahmadevelekamAM madhyama sthitivALA deva thaye (15) tyAthI eNvIne ghaNe kALa sa sAramAM paribhramaNa karI, bALame bhave rAjagRha nagaramAM vizAkhaA bhUti nAme yuvarAjanI dhAriNI nAme bhAryAnI kukhe, karoDa varasanA AyuSyavALo vizvabhuti nAme kSatriya thayo vizvabhUti eka vakhata potAnA a ta pura sAthe puSpakaraDaka nAmanA ramaNIya udyAnamAM kIDA karatuM hatuM, te ----*-----* -* --*- | |/ 6o |
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 6 _x ja | joI tenA kAkAnA dIkarA vizAkhana ne IrSyA AvI ke- gudhI vidhabhUti udyAnamAM che tyAM sudhI mArAthI tyAM jaI zakAya nahi, mATe tene kaTa karI bahAra kADha. ema vicArI vizAkhanA dIe kapaTa karI sarasvabhAvI vizvabhUtine bahAra kADhe, ane pachI pitAnA mata pura mAthe udyAnamA kaDA karavA lAgyuM. pAchaLathI vidhabhUtine paTanI khabara paDatA kodha caDhaze ane eka muSTi vaDe keDAnA vRkSa para prahAra karI tenA badhA phaLe nIce pADI nAkhyA. tyArapachI vizAzana ne vaLI ke-"A kahAnA phaLanI jema tamArA mastake pRthvI para roLI nAkhu evI mArI tAkAta che, paNa zuM karuM ?, vaDIle uparanI mArI B. bhaktithI ja ema karI zakatuM nathI. AvA kapaTayukata bhoganI mAre jarUra nathI. ema kahI vidyAthI virakta banelA vizvabhUtie sabhUtinAmanA yunirAja pAne dIkSA lIdhI have vidhabhUti munirAja eka hajAra varasane ugra tapa tapatA chatA, vicaratA vigatA eka vakhata mA khamaNane pAraNe gocarI mATe mathurAmAM AvyA, te vakhate, temanA kAkAne dIkare vizAkhana dI paNa tyA paraNavA mATe Avyo hato teNe tapathI atya ta kRza thaI gayelA vizvabhUtine joyA have vizvabhUti gorANI mATe cAlyA jAya che, tevAmAM teo eka gAya sAthe athaDAvAthI paDI gayA te koIne kahAnA phaLane pADavAnu tAru baLa kayAM cAlyuM * gayu " ema kahIne vizAkhAdI ha. te sAbhaLIne vizvabhutie kodhathI te gAyane sagaDe pakaDIne AkAzamAM bhamAvI. ane evuM niyANuM karyuM ke-hu A ugra tapasyAnA prabhAvathI bhavAMtare ghaNAM parAkrama vALe thAu, pachI temaNe potAnuM karoDa varasanuM AyuSya pUrNa karI, pUrva pApanI AlecanA karyA vagara * nA mRtyu pAmIne, | . 61 ka95 6
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ A dvitIya kalpasUtra tA (17) sattarame bhave mahAzaka devalokamAM utkRSTa AyuSyavALe deva thaye (18) tyAthI cavIne aDhArame bhave-potanapura nagaramA prajApati nAmanA rAjAne dIkare tripRSTha nAme ]] vyAkhyAna, bhASAMtara vAsudeva thaye prajApati rAjAnuM nAma prathama ripapratizatra hatuM, tene bhadrA nAme rANInI kukhe acala nAme putra, ane mRgAvatI nAme putrI thaI mRgAvatI ghaNI rUpALI hatI. eka vakhate yauvanavatI ane che phera che || sau daryavatI te mRgAvatI potAnA pitAne praNAma karavA gaI, tyAre teNInuM atizaya saudarya joI rAjA che. kAmAtura thaye, ane teNInI sAthe lagna karavAne upAya vigArI mRgAvatIne vidAya karI, have rAjAe nagaranA moTA moTA mANasone sabhAmAM lAvI pUchaya kehe svAmI ! je uttama uttama ratnavastuo hoya te rAjAnI ja kahevAya, kAraNa ke-ratnavastuone svAmI rAjA sivAya bIjo koNa gya kahevAya ? ! A pramANe lekanA ja mukhathI kahevAvI rAjAe mRgAvatIne rAjasabhAmAM bolAvI, ane lekene kahyuM ketamArA ja vacana mujaba A kanyAratna mAre ja grahaNa karavuM joIe ! A banAva joI sabhAnA loko lajita thaI gayA pachI rAjAe mRgAvatI sAthe gAdharvavidhithI lagna karyuM A pramANe te rAjA potAnI prajA eTale sa tatine pati thaye, tethI tenuM nAma prajApati e pramANe prasiddha thayu mRgAvatInI kukhe sAta svae sUcita corAsI lAkha varasanA AyuSyavALe tripucha nAme putra thayo. teNe bAlyAvasthAmAM paNa prativAsudevanA DAgaranA khetarane vinna karanArA si ha zana vagara potAnA hAthathI ja cINI nA hato anukrame vipuSTha vAsudevapaNAne pAmyA eka vakhate vAsudevanA zayana samaye madhura svaravALA | durA keTalAka gavaiyA gAtA hatA tyAre vAsudeve potAnA zavyApAlane AjJA karI ke-"mArA udhI gayA pachI
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ gAyane baMdha karAvaje, ane gavaiyAone rajA Apaje. have vAsudeva ni drAvaza thaI gayA chatAM paNa madhura gAyananA rasamAM tallIna banI gayelA adhyApAle gAyana badha karAvyuM nahi tethI thoDIvAramAM vAsudeva jAgI uThayA, ane tene gAtA joI gusse thaI dvArapAlane kahyuM ke-re dukha ! mArI AjJA karatAM paNa zuM tane gAyane vadhAre priya che, tyAre to te tenuM phaLa bhogava" ema kahI temaNe zayyApAlanAM kAnamAM tapAvelA sIsAne rasa reDAvyo. A kRtyathI vIraprabhunA jIva tripuSTha vAsudeve kAnamAM khIlA ThekAvAnuM kAma upArjana karyuM evI rIte te bhavamAM aneka duSkarmo karI tyAMthI mRtyu pAmIne, (19) ogaNIzame bhave sAtamI narakamAM tetrIza sAgaropamanA AyuSyavALe nArakI thaye (20) tyAthI nIkaLIne vIsame bhave siha thayA (21) tyAMthI marIne ekavIsame bhave thI narakamAM nArakIpaNe upajo. (rara) tyAMthI nIkaLI ghaNA bha bhamIne bAvIsame bhave manuSyapaNuM pAmyuM tyAM teNe zubha karma upArjana karI mRtyu pAmIne (23) trevIsame bhave videhakSetramAM mUkA nAmanI rAjyAnImAM dhana ja rAjAnI dhAriNe nAme rANInI kukhe corAsI lAkha pUrvanA AyuSyavALe priya mitra nAme cakravartI thaye teNe pidila nA AcArya pAse A dIkSA laI eka karoDa varasa sudhI sa yama pALI, A te kALa karIne (24) covIsame bhave mahAzuka devalokamAM svarga nAmanA vimAnamAM sattara sAgaropamanI sthitivALe deva thaye. che 63 che
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ * k === ka9pasUtra 4 (25) tyAMthI vIne pacIrAme bhave A bharatImA chatrikA nA nagaramAM jitazatru rAjAnI bhadrA nAme rANInI kukhe pacIsa lAkha varasanA AyuSyavALe nana nAme pu " teNe ghaNu varasa rAjya bhASAMtara 'vyAkhyAna gavI, anukane janmathI covIsa lAkha vararA vyatikamAvI, rAjyane tyAga karI, parikSAcArya pAse dIkSA lIdhI. dIkSita thayA bAda nandanamunie jIdagI paryata mAsAmaNe karIne, visasthAnakanuM ArAdhana karavAthI che 64 . li! tIrthakara nAma karma upArjana karyuM. temaNe eka lAkha varasa sudhI cAritra pALI, te coka mAsanI salepanA pUrvaka kALa karIne (26) chavIzame bhAve prANI nAmanA develekamAM pupattarAvatA saka vimAnamAM vIsa sAgaropamanI sthitivALo deva thayA (27) tyAthI AyuSya pUrNa thatA AvIne, mIginA bhavamAM bAdhelA ane bhagavatA bAkI rahelA nIga ge karmanA udayathI, rasatyAvIsame bhave vIra prabhune jIva brAhmaNa kuDAma nagaramA bhatta brAhmaNanI bhAryA devAnaMdAnI kukhe garbhapaNe utpanna thaze. AvI rIte nIga gesakarmanA udayathI tIrtha kara zIjIprabhune jI nI kuLamAM Avyo, tethI dharmendra , vicAra kare che ke - nIra gotrakarma kSINa na thayuM hoya to ane tI utsarpiNI ane avasarpiNI gayA bAda accherA ||||u 64 che. - rUpe bane che ke-tItha kare gavatIo bAdeva ane vAsudeva zudra kuLamAM adhama kuLamA tucchakuLamAM daridrakaLAmAM bhikSukakuLamAM paNakuLamA tathA brAhmaNakuLamAM AvyA hatA. ane Avaze. kukSine viSe garNa paNe utpanna thayA hatA utpanna thAya che ane thaze.
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 5 // parantu nIgakuLamAM ceAnimAga thI janmane mATe koI paNa vakhata nIkaLyA nathI nIkaLatA vadhI ane nIkaLaze paNa nahuM. geTalo kAcit karmanA uddaSathI tIkara vigere tucchALAmAM gapage Ave, evu accherArUpa yAne, parantu janma to koI paNa vakhata thayA nathI, tema thaze pazu nahiM pA A zramaNa bhagavAna mahAvIra ja budvIpa nAmanA dvIpane viSe bharatakSetramAM brAhmaNakuDa grAma koThArAgotranA DAbhadatta nAmanA prAhmaNanI bhAryAM, jAla para geAvanI devAnA nAme brAhmaNInI khane viSe gaza paNe utpanna thayA che ArA nagaramAM tethI devAnA Indra ane davonA rAjA evA zako, ke je zako bhUtaDALamAM zaI gayA, vata mAna kALamAM vimAna che, ane bhaviSyakALamA thaze, teeAne evA AAgAra che ke-bhagavAna ahitone pUrva kahetA svarUpavALA zUdra kuLa 'makuLa, tuccha daridra bhituka ane kuNuLa thakI tathA brAhmaNakaLA thakI pUrve kahevA svarUpavALA ugra kaLAmA bhoga kuLAmAM rAjanya, IkSvAku rAta kuLamAM eTale zrIpadevanA vazamAM thayelA rAta nAme liyonA kuLAmAM, RtriyakuLAmAM, vizakaLeAmAM tathA khInta paNa tevA prakAranA zuddha jAtivALA, ane zuddhakuLavALA vazAmA yAvat rAjya karatA hoya, rAjyalakSmI bhAgavatA hAya jevA kuLAmAM kyA beIe tethI mAre paNa ema karavu yukta che ke zrIpAdeva vigare dhRtI karoe kahelA chellA tI kara zramaNa bhagavAn mahAvIrane zrAdmaNaku DagAma nagara thakI phoDAlagetranA zrI RSabhadevanA varAmA thayetA bhaDatta brAhmaNanI tAryAM, navadhara goLanI devAnanA nAme brAhmaNInI 'khamAMthI kSatriyaku DagAma nagaramAM jJAta nAme kSatriya vizeSAnI madhyamAM thayelA X: X 30 un
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra A kAzyapa zetAnA siddhArtha nAmanA niyanI bhAryA, vasiSTha gevanI nizA nAme kSatriyANInI kukhane viSe | tithi bhASAMtara | ga paNe pAkavA joIe. vaLI je te trizalA kSatriyANInI putrI rUpe garbha che tene paNa jApa dhara netranA ]] vyAkhyAna, devAna dha brANInI kukhamAM garbhapaNe ka joIe. A pramANe kendra vicAra kare che. A pramANe vicAra dA karIne pAti eTale page cAlanArA senyanA adhipati hariNagamepI nAmanA devane bolAve che vAvIne tene kendra A pramANe ka ke he devAdhiya ! kharekhara evuM thayuM nathI, evuM thatuM nathI ane eva ze paNa nahi ke-ariha to, cakavatI baladeve tathA vAsudeva zudakuLamA adhamakuLamAM kuNakuLamAM, daridrakaLAma, turachakuLamA, bhikSukakaLAmAM tathA brAhAkuLamAM AvyA hoya, AvatA hoya tathA bhaviyALe AvavAnA hoya kharekhara, tIrthakaro, cakavato , baladeva tathA vAsade ugraphaLAne viSe bhagaLAmAM rAjya kuLaNa, laviyakuLamAM ikvAku kuLamAM, hariva zakuLamA athavA tevA prakAranA bIjA paNa vizuddha tivADA vazamAM AvyA hatA Ave che ane ane Avaze parantu tene viSe caherArUpa evo paNa bhAva che, ke je bhAva ane tI utsarpiNI ane avasapiraNI gayA bAda utpanna thAya che. zrI vIrabhu te accherA rUpe brAhmaNakuLamAM gapaNe AvyA che kAraNa ke--jenI sthiti kSINa thaI nathI, jenA rasane paribhegA thaye nathI, tathA je Atmapradeza kI dUra gayA nathI, evA nIga vakarmanA ulya vaDe tIrthakaro, gavatIe bavadevo tame vApu A takuLane viSe
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ - --- Aii prAnta kuLane viSe, tucchakuLamAM, daridrakumA, bhikSukakaLamAM, kupaNakuLamAM, tathA bAgakaLAmAM AvyA hatA che 67 || Ave che tathA Avaze te nIca kuLamAM kuzine viSe garbhapaNe AvyA hatA Ave che ane Avaze. paraMtu koI paNa vakhata ji ni dvArA jAma rUpe nIkaLyA nathI nIkaLatA nathI tema nIkaLaze paNa nahi ra3 A zramaNa bhagavAna mahAvIra dvIpa nAmane dvIpamAM bhAratane viSe zrAhmaNa kuDadhrAma nAme chenagaramA kola getrane 2 bhadatta nAmanA brAhmaNanI bhAryA, jAladhara ganI devAnA nAmanI brANInI kuline viSe gapaNe AvyA che rajA tethI devonA Indra ane devonA rAjA evA atIta vartamAna ane anAgata zakone evo AcAra che che ke-gavAna ariha to tevA prakAranA A takuLa, prAntakuLa, tu kuva, kRpaNa, daridrakuLa, vilukakuLa, yAt brAhmaNakaLe zakI tevA prakAranA uccakuLa, bhegakuLa, rajanyakuLa, rAtakuLa vizuddha jAti ane vizuddha kuLavALA vazamAM samAvavA joIe che 25 ! tethI he devAnupriya ! tu jA, ane zramaNa bhagavAna mahAvIrane brANa; DagrAma nagara thakI keDAya gevanA padatta brAhmaNanI bhAryA jAla dhara zetranI devAna dA brAhmaNanI dukhamAzI kSatriyaku DagrAma nagaramAM sAtakuLanA kSatrinI madhyamAM kAzyapa gotranA siddhArtha nAmanA kSatriyanI vAsiSTha gotranI trizalA nAmanI kSatriyANInI kukhane vipe garbhapaNe sa kamAva ane je te vizA kSatriyANIne garbha che tene paNa jAla dhara getranI devAna dA brAhmaNInI kukhamAM garbha paNe samAva -- --- --- | 67
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara // 6 // samAvIne mArI AjJAne jAtI pAchI AApa, eTale ke-mArI khAjJA mujaba karIne pALe AvI javAdI nivena kara // 26 // tyAra pachI pAti senganA adhipati evA te hiraNegameSI devane devAnA Indra ane devAnA evA rAjA zake e pramANe kahe chate te hiraNegameSI deva harSita thayA, yAvat pradyutita halyavALA thaIne be hAtha joDI, ise nakha bhegA karI, AAvata" karI, mastake ajali joDIne jepa AjJA karo che te mujaba karIza' e pramANe zakanI AjJA vacanane vinayapUrvaka svIkAre che. svIkArIne IzAna khUNA taraph jAya che. jaIne bekIe samuddAta vaDe bekIya zarIra karavA mATe prapatnavizeSa kare che te prayatnavizeSa karIne sa khyAtA ceAjana pramANavALA, U ce ane nIce ane AkAre lAkhA, ane zarIranA jevA jADo je jIvapradezo ane kapudgalAnA samUha tene zarIra zakI bahAra kADhe che mahAra ADhIne A prakAranA pudgalAne grahaNa kare che, te A rIte kaketanAdi ratnA jevAM vajra eTale hIrA jevA be ratna jevA leAhitAkSa ratna jevAM, mAragalu nAmanA ratna jevA, hu saga ratna jevA, pulaka ratna jevA, soga dhika ratna jevA, jyeAti rasa ratna jevA A jana ratna jevAM, A jaNapulaka ratna jevA, jAta ratna jevA, subhaga ratna jevA, aka ratna jevA, sphaTika ratna jevA, ane riSTa jAtinA ratna jevA. evI rIte sALa prakAranA ratno jevA kiya vaNAnA pudgalAne grahaNa karIne temAthI avAra pudgalAne tyajI de che. asAra pudgalAnA tyAga karIne sArabhUta pugalAne grahaNa kare che aa rA te sAmRta pugalAne grahaNa karIne bIjI vAra paNa vaikiya samrudhAta vaDe pUrvanI peThe prayatna vizeSa kare che te prayatna vizeSa karIne uttara vaiya rUpane, eTale bhavadhAraNIya je mUla rUpa tenI apekSAe khIjA x dvitIya vyAkhyAna' 2 n tem
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ che ho * rUpane kare che. bIja rUpa karIne te harigamepI deva devamatipI cAle, te kevI devagatithI cAle , te | kahe che te utkRSTa, eTale devone viSe pratIta evI, ane bIjI gati karatA manahara, cittanI utsukatA vaLI, kAyAnI capalatAvA nI, tIvra, bIjI saghaLI gatiene jItanArI, pracaMDa pavanathI uchaLatA dhUmADAnI gati jevI--zarIranA samagra avayavone kapAvanArI, utAvaLathI Dato hato te harigameSI deva tIrachA asa khyAtA dvIpasamudronI madhya bhAgamAM jyA ja badrIpa nAme dvIpa che, bharatakSetra che, jyAM brAhmaNaku DagrAma nagara che, jyAM traSabhadatta brAhmaNanuM ghara che ane jyA devAna dA brAhmaNI che, tyA Ave che. AvIne bhagavatanuM darzana thatA ja zramaNa bhagavAna mahAvIrane praNAma kare che praNAma karIne parivAra sahita devAna dA brAhmaNIne avasthApinI nidrA Ape che avasthApinI nikA ApIne devAna dAnA zarIramAMthI azuci pudgalene dUra kare che dUra karIne zubha pugalene sthApana kare che sthApana karIne he bhagavana ! Apa mane anusA Apa, e pramANe kahIne zramaNa bhagavAna mahAvIrane prabhune bIla[]] kula bAdhA na pahoce tema sukha pUrvaka pitAnA divya prabhAva vaDe hastalanA A puTamAM grahaNa kare che. || grahaNa karIne jyA kSatriyakuDagrAma nagara che, jyAM siddhArtha kSatriyanu ghara che, - jyA trizalA kSatriyANI che tyA Ave AvIne parivAra sahita trizalA kSatriyANIne avasthApinI A nidrA Ape che nidrA ApIne trizalA mAtAnA zarIramAthI apavitra pugane dUra kare che dUra karIne pavitra pugalane sthApana kare che sthApana karIne zramaNa bhagavad mahAvIrane prabhune bIlakula bAdhA na pahoce tema || sukha pUrvaka potAnA dikarA prabhAva vaDe trizalA kSatriyANInI kukhane viSe garbhapaNe samAve che. te garNane | || 69o / /
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ kapasUtra bhASAMtara go devAna dAnI kukhamAMthI nImAge grahaNa karIne vizayA mAtAnI kukhamAM garbhAzaya dvArA sa kamA paNa dvitIya vaLI je te trizalA kSatriyANInI putrIrUpe garbha che. te garzane jAla para genI devAnA brAhmaNInI kukhamAM || vyAkhyAna. gapaNe sa kamAvIne te hariNegamepI deva je dizAmAM Avyo hato teja dizA tarapha pAcho cAlyA gaye . 28 harigamaNI deva kevI gatithI cAlIne sodharmendra pAse gaye ? te kahe che- utkRSTa eTale devane viSe pratita evI, tathA bIjI gatio karatAM maneharI gitanI utsukatAvALI, kAyAnI capalatAvALI, tIva, bIjI saghalI gatione jItanArI, pracaDa pavanathI uchaLatA dhUmADAnI gati jevI utAvaLI-vegavALI ane devone yogya AvA prakAranI devagati vaDe tIrachA asa gyAta dvIpasamudronI madhyabhAgamAM lAkha jananA pramANavALI gatithI doDato doDato jyAM saudharma devaleka che, saudharmAvata saka nAmanuM vimAna che ane zaka nAmanA sihAsana upara devanA Indra ane devone rAjA evo zaka che tyA Ave che. AvIne devonA Indra ane devonA rAjA evA te zakane te pUrve kahelI AjJAne jarI pAchI Ape che, eTale-ApanI AjJAnusAra me kAma karyuM e pramANe nivedana kare che . 29 te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIrane je te varSAkALane trIje mAsa pAMcamu pakhavADIyu eTale Aso mAsanuM kRSNa pakhavADyui te Aso mAsanA kRNa pakhavADIyAnI terasanI rAzine vize khyAsI rAtri-divasa gayA bAda tyAsImI rAtri-divasanI vacce kALa eTale rAtri varte chate pitAnu ane zakanuM che I go |
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 71 |||. hita karanArA, prabhu upara bhaktivALA, ane zakanA vacanathI AvA pAmelA evA haribhegamepI deve brAhmaNa kuDagrAma nagara thakI keDAla getranA vaSabhadatta brAhmaNanI bhAryA jAla para gebanI devAna dA brAhmaNInI kukhamAMthI. kSatriyakuMDagrAma nagaramAM jJAtikuLanA kSatriyanI madhyamAM kAzyapa zetranA siddhArtha nAmano kSatriyanI bhAryA vAsika getranI trizalA kSatriyANInI kukhane viSe madhyarAtrimAM uttarAphAlyunI nakSatrane viSe cadrane roga prApta thatAM prabhune bilakula bAdhA na thAya tema sukha pUrvaka te trizAlAmAtAnI kukhane viSe gapaNe ne sa kamAvyA | 30 | te kALe ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra ati kRta ane avadhi, e traNa rana rahita hatA. jyAre devAna dAnI kukhamAMthI trizalA mAtAnI kukhamAM potAnuM sa haraNa thavAnuM hatuM tyAre bahu sa harAIza' e pramANe prabhu jANe che. jyAre hariNegamepI deva devAnandAnI kukhamAMthI laIne vizala mAtAnI kukhamAM saM haraNa kare che tyAre te sa haraNakALa vakhate huM sa harAu chuM" e pramANe jANatA nathI ahI keI zakA kare ke-"sa haraNa thatI vakhate huM sa harAu chuM" e pramANe prabhue kema na jANyuM ? kAraNa ke sa haraNane kALa asa ya samaya che. eTale ke sa haraNa karatAM asakhya samaya vyatIta thAya che. AvI asagya samayavALI kriyAne bhagavAna na jANe e kema sa bhave ? vaLI sa haraNa karavAvALA hariNegameSI devanI apekSAe prabhune viziSTa jJAna che, tethI sa haraNa thatI vakhate hu sa harAu chu" ema prabhune jJAna hovuM ja joIe. tenA uttaramAM jaNAvavAnu kesa haraNa kiyAne kALa asakhya samayane havAthI huM te saMharAu chu e pramANe bhagavAna jANe che kharA paNa A vAkaya sa haraNa kriyAnI kuzaLatA jaNAvanAruM che, mAM - | | | 71 |
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASAMtara | kalpasUtra ke hariNegameSa deve te garbhanu evI kuzaLatAthI sa haraNa karyuM ke jethI prabhune jarA paNa pIDA thaI nahi, A dvitIya ane tethI prabhue jANavA chatA jANe jANyuM ja nahi, jema koI mANasanA pagamAM kATo lAgyo hoya, III vyAkhyAna bIjA mANase e kATAne evI kuzaLatAthI kAryo ke jethI tene jarA paNa pIDA thavA dIdhI nahI te || ma vakhate te mANasa bole che ke- te evI rIte kATo kADhe ke mane khabara paDI nahi che ke ahI kATo mAM 7ra || kADhatA te sAmA mANasane jJAna to thAya che, chatA pIDA na thavAthI kATa kADhanArInI kuzaLatA jaNAvavAne jANe jANyuM ja na hoya eve vyavahAra thAya che vaLI sukhamazna thayele mANasa bole che ke- Ajane Akho divasa gaye, paraMtu mane khabara paNa paDI nahI, ahI paNa che ke te vyatIta thayelA divasane jANe che, chatA atizaya sukha jaNAvavAne A vyavahAra thAya che tevI rIte hariNegamelI deve evI kuzaLatAthI gaMbhanuM sa haraNa karyuM, ke jethI prabhune jarA paNa pIDA thaI nahi, ema jaNAvaLane bahu sa harAu chu e pramANe che ke prabhu jANe che chatA jANatA nathI ema kahyuM che jyAre haribhegameSa deve trizalA mAtAnI kukhamA garbhanuM sakamaNa karyuM, tyAre huM sa hAra e pramANe prabhu jANe che je rAtrimAM zramaNa bhagavAna mahAvIrane jAla ghara gotranI devAna dA brAhmaNInI kukhamAthI vAsika getranI trizalA kSatriyANInI kukhamA te rAtrimAM te devAnA bAghaNI zayyAne vize kAIka u utI ane kAIka jAgatI, eTale a5 nidrA karatI chatI AgaLa kahevAzeevA svarUpanA prazasta, kalyANanA heturUpa upadrane haranArA dhananA heturUpa magala karanArA, ane zobhA sahita cauda mahAsvapnane trizalA kSatriyANI vaDe haraNa karAyelA joIne jAgI te jevI rIte gaja vRSabha vigere coda mahAsvAna haraNa karAyevA joIne jAgI || | kare che
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ [ 73 -* : ----*- - ]TM je rAtrine viSe zramaNa bhagavAna mahAvIra jAla dhara getranI devAna dA brAhmaNInI kukha thakI vAsika getranI trizalA kSatriyANInI kukhane viSe gapaNe sahArAyA, te rAtrine viSe te vizavA kSatriyANI te # tevA prakAranA zayanamadirane viSe, eTale jenu vANIthI varNana thaI zake nahi, pitAnI AMkhathI dekhuM karI hoya to ja jANI zakAya evA avarNanIya, tathA atizaya puNyazAlI ane bhAgyazAlIne egya evA zayanama diramA vaLI te zayanamadira kevuM chete kahe che-tenI aMdaranA bhAgamAM sarva bhI to vividha A prakAranA citrothI cItarelI hovAthI ramaNIya che, evuM bahAranA bhAgamAM cUne lagAvela havAthI cAdanI jevuM sapheda che, vaLI kemala ane cIkaNA pASANAdithI chuTeluM hovAthI suvALa ane cakIta che te zayanamadira upara bhAga vividha prakAranA citro che, ane taLIyu dedIpyamAna che, jenI cAre tarapha maNio ane ratna jaDelA hovAthI aMdhakAra nAza pAme che, evuM, te zayanama diranuM AgaNu jarA paNa UcuM nIcu nathI barAbara sapATa che, vaLI pAca varNavALA maNiothI bAdhelu hovAthI bhinna bhinna jAtanA svastikAdinI racanA vaDe manahara che rasa sahita ane suga dhamaya evA pacavaNa punA samUhane yogya yogya sthaLe goThavela hovAthI saraskAra yukta che, kALo agaru ucI jAtane ki, selArasa, ane banI rahela dazAMgAdi dhUpa, e badhA padArthone maheka mArI rahelI ane cAre tarapha phelAI rahelI je suga, te vaDe ramaNIya che, uttama gadhavALA je ucI jAtanA cUrNo teonA sugadha yukta che. sugadhI dravyanI banAvelI je guTikA, tenA sadaza || 73che. atizaya sudhI che. AvA prakAranA zayanamadirane viSe trizalA kSatriyANI zayAma eTale palagama sUtI ka95 7
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ !! | dvitIya I 98aa kalpasUtra na hatI, te zavyAnuM varNana kare che te tevA prakAranI zayyAmAM, eTale jenu vANIthI varNana thaI zake nahi , bhASAMtara || potAnI AMkhathI dekhI hoya to ja jANI zakAya evI arvanIya, tathA atizaya puNyazAlI ane bhAgya | vyAkhyAna, zAlIne yogya evI zasyAmAM vaLI te zayyA kevI che?--zarIra pramANa dIrgha gAdalAvALI, jenI banne bAjue eTale jyAM mastaka rahe tyAM ane kyA paga rahe tyA ozIkA rAkhelAM che, mastaka ane pagane sthAne ozIkA rAkhavAthI te bane bAja UcI che, bane bAjae UcI hevAthI vaccenA bhAgamAM namelI ane gabhIra che, jema gagAnI kAThe rahelI retImAM paga mUkatAM paga UDe cAlyA jAya che tema A zayAmAM paNa paga mUkatA paga uDe cAlyA jAya evI atizaya komala che, te zayyA upara uttama kArIgarIvALa rezamI ochADa pAtharyo che, te zA je vakhate sUvA-besavAnA upayogamAM che AvatI nathI te vakhate raja vigerethI melI na thAya mATe uttama vasathI DhakelI rahe che, vaLI te zavyA upara lAla raMganI maccharadAnI lagAvelI che, te zayyA atizaya manohara che saskArita kareluM cAmaDu rU, bUra nAmanI vanaspati, mAna, ane AkaDAnuM rU, eTalI sukomI vastuonA jevA kemava sparza vALI, ke suga dhI uttama jAtanA pupa ane sUrNa vaDe karelA saMskAra vALI, AvA prakAranI zayAmAM, madhya rAtrine viSe kAIka u ghatI ane kAIka jAgatI, eTale alpanidrA karatI chatI AgaLa kahevAze evA svarUpanA prazasta yAvatu cauda mahAsvana dekhIne jAgI te A rIte hAthI, vRSabha, siha, lakSmI, puSpanI mALA, candra, ja sUrya, dhajA, kaLaza, pAsavara, samudra, devavimAna athavA bhavana ratnane rAzi, ane nima agni 32 ! che/ 98.
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 --*----* te coda mahAvanamAM pahele svane te trizalA kSatriyANIe hAthI che. je ke zrISabhadeva prabhunI mAtAe pahele svane vRSabha ja hato, ane zrI mahAvIra prabhunI mAtAe pahele svane siha ja hato, paraMtu ghaNA jinezvarenI mAtAoe pahele svane hAthI ja hato, mATe evI rItanA pAThanA anukamanI 4 apilA-bahapADanA raNa mATe ahIM paNa zrI mahAvIra prabhunI mAtAe pahele ane hAthI jo e pramANe te kahyuM che te hAthI kevo che?, te kahe che-cArataMtazUla vALo, kaI ThekANe "tao acaudUta" evo pADe che, tene artha A pramANe-tatI jasa eTale mahAbalavAna cAra daMtazUla vALa, varasAda vagI rahyA bADha gayelA vizALa medha jevo ati sapheda che, vaLI ekaDA karelA motInA hAra,kSIra saguka, candranA kiraNa, pANInA kaNIyA, ane rUpAne je mahAsela eTale vaitADhaya parvata, teonA jevA atizaya sapheda che gadhamAM lubdha banI ekaThA thayelA bhamarA vALu khuzabodAra majala, te majala vaDe suga dhamaya banne kuzasthaLe vaLe, zakendranA rAvaNa hAthI jevA zAstroka zarIra pramANavALa, jalathI bharelo je ghaTATopa thayela ane ce. tarapha patharAyela mepa, te meghanI garjanA jevI gabhIra ane manahara garjanA vALA hAthI ne dekhe che vaLI te hAthI kevo che? guma karanAre, sarva zubhalakSaNonA samuhavALo, sarva hAthI bomAM uttama ane vizAla, AvA prakAranA hAthIne trizalA kSatriyANI pahele svane dekhe che. (1) 3 | tyAra pachI vizalA kSatriyANI bIje svane-sapheda kamalane pAMdaDAone je samUha, tenA karatAM paNa adhika rUpanI kAntivALA vRSabhane dekhe che. vaLI te vRSabha kevo che? pitAnI prajAnA phelAvavA vaDe dase dizAone utita karato, * * * ht 75 che
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ dvitIya ja vyAkhyAna - che 76 . || kahapasUtra na utkRSTa zobhAsamuhanI preraNA vaDe ja jANe UcI thayelI hAyanI ! evI, dItivALI, dekhAvaDI, ane bhASAMtara || ramaNIya khudha vALI, sUma nirmala ane kamala remonI cIkAzayukta kAtivALa, majabuta, sArA bAMdhAvALu, mAMsayukta, puSTa, manahara, ane yathAsthita sarva avayavALu che sudara zarIra jenu, evA vRSabhane dekhe che. vaLI te vRSabha ke che? majabuta, goLa AkAranA, atizaya uttama, agADInA bhAgamAM telathI copaDelA, ane tINa che be zIgaDAM jenAM eka karatA rahita, upadrane haranAra, barAbara sarakhA, zebhatA, ane sapheda che dAta jenA e, vaLI mApa vinAnA guNanI che prApti jeothI evA je magala, te magalane AvavAnA kAraNarUpa-dvAra sarakho, evA prakAranA vRSabhane bIjA svanane viSe dekhe che (2 ) . 34 tyAra pachI trizalA kSatriyANI trIje svane siha dekhe che te siha ke che ? ekaThA karelA motInA hAra, kSIra samudra, candranA kiraNo, pANInA kaNiyA, ane rUpAne je mahAparvata, teonA je atizaya sapheda che ramaNIya ane dekhAvaDe che majabuta ane manohara be pajA vALa, goLa AkALe pucha susa baddha pilANarahita, pradhAna, ane tINa dADhAo vaDe zobhatA gukha vALa, saskAra karelA uttama jAtinA kamaLa jevA * sukumAla, tathA yathAsthita pramANa vaDe zobhatA uttama prakAranA hoThavALa, lAla kamaLanA pADA jevuM mRdu ane sukamaLa lAla tALavAvALa, lapalapAyamAna thatI manahara jIbhavALa, suvarNa gAlavALI mATInI kulaDImAM gALelA ane kudaDI pharatA uttama suvarNa jevA goLa, tathA svaccha * vIjaLI jevA cakacakata ane capaLa be netrovALa, vizALa puSTa uttama sAthaLa vALe, paripUrNa ane nirmala ska dha vALa, sukomaLa, sapheda, bArIka, uttama lakSaNavALA ane lAbA kesarAonA dabadabA vaDe zobhate, | che 76 _ ja
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ . 77 che \. uMcuM karIne kuDalAkAre vaLe ane zAsahita aphaLAveluM che pUchaDu jeNe eve, teNe pitAnuM pUchaDu jamIna sAthe aphaLAvIne pachI ucuM kI kuDaLAkAre vALyuM che, mana vaDe kuratA rahita, suMdara AkRti vALa, vivAsa sahita ma ma da gativALa, AkAza thakI utarate ane tyAra pachI potAnA mukhamAM pesato, AvA prakAranA siMhane te vizalA kSatriyANI dekhe che. vaLI te riha ke che?-- atya ta tIkSaNa agra bhAgavAlA che nakha jenA, tathA mukhanI zA mATe pallavapatra sarakhI ramaNIya jIbha phevavelI che jeNe, evA rihane trizalA kSatriyANI trIje ane dekhe che ( 3 ) 35 ! tyAra pachI saMpUrNa candramA jevA gukha vALI trizalA kSatriyANI cezA stanamAM lakSmIdevIne dekhe che. te lIkevI kevI che ? 3 co je hiMmagana parvata, tene viSe utpanna thayeluM je kamaLa rUpI manahara sthAna, tenA upara beThelI. te kamaLarUpI sthAnanuM varNana A pramANe jANavu -so ja uze, eka hajAra bAvana jana ane bAra kayA pahoLe, e suvarNamaya himavAnuM parvata che. te parvata upara dasa jana uDe, pAMco yojana pahoLa, ane hajAra rojana lAMbo vizvanA taLIyAvALe pahaa nAme hada eTale ke sarovara che tenA madhya bhAgamAM pANIthI be keza u3 eka jana pahoLu, eka jana lAMbu, nIlaratnamaya dasa yejanA che nALavuM je, vaSyamaya che zUva jenuM rijharatnamaya che ke jene, lAva suvarNamaya che bahAranA pADA jenA, ane suvarNamaya che daranA pAdaDAM jenA, evI rItanuM eka kamaLa che. te kamaLanI aMdara che kesa paDoLI, be kesa lAgI, geka kesa ucI, lAla suvarNamaya kesarAothI zobhatI, evA prakAranI suvarNa maya karNikA che eTale kamala bIjakeSa--DeDe che. tenA madhyabhAgamAM adho kosa pahoLu, eka keSa che I g7
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8i dvitIya | vyAkhyAna | kaTapasUtra | lAMbuM, eka kesamAM kAMIka nyUna uce evuM lakSmIdevInuM maMdira che te madirane pAMcaso dhanuSya ucA, bhASAMtara aDhIse dhanuSya pahoLA, pUrva dakSiNa ane uttara dizAmAM traNa daravAjA rahelA che te madiranI madhyabhAgamAM aDhIse dhanuSya pramANa maNimaya vedikA che te vedikA upara lakSmIdevIne yogya zasyA che have te mukhya che 78 . kamalanI cAre tarapha pharatA, valayanA AkAravALA eTale goLa AkAravALA, lakSmIdevIne AbhUSaNothI bharelA tathA mukhya kamalanA pramANathI aradhA lAMbA pahoLA ane ucA, evA ekaso ATha kamaLa che evI rIte saghaLA valamAM anukrame aradhu aradhu pramANa samajavuM. have bIjA valayamAM vAyavya IzAna ane uttara dizAmAM cAra hajAra sAmAnika devone vasavAnA cAra hajAra kamaLa che pUrve dizAmAM cAra mahardika devIonA cAra kamaLa che, AneyI dizAmAM abhya tara parSadAnAM gurU sthAnIya devonA ATha hajAra kamaLa che, dakSiNa dizAmAM madhya paSadAnA mitra sthAnIya devonAM daza hajAra kamaLa che, nata dizAmAM bAhya * paSadanA nekara tarIke rahelA devonA bAra hajAra kamaLa che, ane pazcima dizAmAM hAthI ghoDA ratha pALA pADa ga dharva ane nATakarUpa sAta senAonA nAyakanA sAta kamaLa che tyAra pachI trijA valayamAM soLa hajAra agarakSaka devone vasavAne soLa hajAra kamaLa che cothA valayama batrIsa lAkha atyaMtara Abhiyogika devone vasavAnA batrIsa lAkha kamaLa che pAcamAM valayamAM cAlIza lAkha madhyama abhigika devone vasavAnA cAlIza lAkha kamala che cha valayamAM aDatAlIza lAkha bAho Amigika devone vasavAnAM aDatAlIsa lAkha kamaLa che. evI rIte mukhya kamaLanI sAthe gaNatAM saghaLA maLIne-eka kaDa, vIsa lAkha, pacAsa hajAra, ekaso vIsa kamaLa thayA AvA prakAranA kamaLa vaDe parivareluM je mUva kamalarUpI mahara sthAna te upara lahamIdevI rahelI che. //// 78 che |
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 7 . vaLI te lakSmIdevI kevI che - manane ramaNIya lAge evA svarUpavALI, samyaka prakAre sthApana karelA suvarNamaya ke kAcabA daza upamAvALA che be paga jenA evI, atizaya UcA ane puSTa evAM aMguThA | vigere upara rahelAM, lAkSAdi rasa vaDe jANe raMgelA hoyanI ! evA, puSTa, madhyabhAgamAM UcA, bArIka, lAla 2ganA, ane cIkAza yukta nabavALI, kamaLanA pAMdaDAM jevA sukomaLa hAtha ane pagavALI, tathA sukomaLa ane zreSTha AMgaLIovALI, kuravi rAvarta nAmanu AbharaNa vizeSa, athavA Avarta vizeSa, teNe karIne zobhI rahelI, goLa AkAranI, ane anukame pahelA pAtaLI pachI jADI, evA prakAranI paganI pIMDIovALo guta DhIMgaNavALI, uttama hAthInI sUDha jevI pucha sAthaLavALI, suvarNamaya korA yukta che ramaNIya ane vistIrNa kammarane bhAga jene evI, chuTelu jana bhamarA ane ghaTATopa banevA megha jevI zyAma, sIdhI, * sapATa, Ataro rahita, bArIka, suMdara, vilAse karI manorama, zivapuSpa vigere sukomaLa padArtho karatAM paNa vadhAre sukamaLa, ane ramaNIya che remanI pakti jenI evI, nAbhIma DaLa vaDe sudara, vizAla, ane sArA lakSaNa yukta che jaghana eTale kammaranI nIce agADIne bhAga jene evI, mUThImAM AvI jAya evuM, che ane ramaNIya vivali yukta che udara jenu evI, cadrAkatAdi vividha prakAranI maNio, suvarNa, vaidi bhinna bhinna jAtanA ratno, tathA nirmaLa ane UcI jAtanuM lAla suvarNa, teonA AbharaNe ane AbhANe te AbharaNa ane AbhUSaNo vaDe na zobhI rahyA che mastaka pramukha ago ane A gulI pramukha upAgo jenA evI, motI vigerenA hAra vaDe mahira, macakuda vigere puponI mALAo vaDe vyApta deTIyamAna, tathA suvarNanA kaLaza jevA kaThaNa puSTa | | 75.
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ da kalpasUtra ane goLAkAra che be stana jenA gerI, yathA sthAne sthApelA mastakanA pAnA vaDe zobhAyukta, ane daSTine 5) dvitIya bhASAMtara IT. AnakArI motIgonA gucchA vaDe ujajavaLa, evA prakArone je motane hAra, te vaDe zobhI rahelI, hRdaya // vyAkhyAna upara paherelI nAnI mALA vaDe zobhate e ne kiDane viSe paherelo rAmaya de, te vaDe zobhatI, vaLI te lakSmIdevI kevI che?-- ane khabhAo upara laTakatAM evA be kuLanI ullAsAyamAna zobhAyukata ane samAcIna che kAnti jemAM evA prakAranA dIptisvarUpa guNasamuha vaDe zobhatI, tathA rAjA jema sevakanA rAha vaDe zobhe che tema gukharUpa rAjAne jANe sevaka samUha leyanI ! evA prakAranA sAkSaNa guNasAha vaDe zobhatI, kamaLanA jevAM nirmala, vizALa ane ramaNIya che logana jenA vI, jeNIe derIyamAna evA banne hAthamAM grahaNa karelA je be kamaLa, teomALI makara rUpI jaLa TapakI rahyuM che evI, arthAt lakSmIdevIe be hAthamAM be kamaLa grahaNa karyA che te kamaLamALI makarAnA bi duo Tapake che. vaLI te lakSmIdevI kevI che? devatAne para hete naLI, phakta kIDA mATe ja pavana levA ka vele-pharakAvele je vI jaNe, te vaDe zetI, rAmya prakAre chuTA chuTA vALavALa, zyAma varNavALo saghana-eTale AMtarA rahita, bArIka vANavALa 1 ane lAge che coTale jene evI, palAhakamAM ugelA pUrve kahelA svarUpavALA kamaLa upara nivAsa karanArI evI ezvaryAdi guNayukata lakSmIdevIne nizalA kSatriyANI dekhe che. vaLI te lakSmIdevI kevI che? himavAna, pavartanA zikhara upara gijendronI lAMbI ane puSTa sUche vaDe abhiSeka karAtI evI lakSmIdevIne vizalA kSatriyANI cothe svane dekhe che ( 4 ) che 36 maMgala' And J. puri macari mANa kapo, vaddhamANatItva mI, 1 c 10 caDI . I parihiyA chaNa gaNarAIrthirA vaLI cIraasmi. * ---
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ e a o Inl atha tRtIya vyAkhyAnamU tyAra pachI trizalA kSatriyANI pAcame svapne AkAzathI nIce utaratI evI puSponI mALAne dekhe che te mALA kevI che?... pavRkSanA tAjA ane rasa sahita puSponI je mALAe, te mALA vaDe vyApta hovAthI ramaNIya che. vaLI te puSpamALA kevI che? capAnA puSpa, azokanA puSpa, punnAganA puSpa, nAgakesaranA puSpa, priya gunA puSpa, zirISasarasaDAnA puSpa, mogarAnA puSpa, mallikA kelaDInA puSpa, jAInA puSpa junA puSpa, a kAlanA puSpa, kAjanA puSpa, keriTanA puSpa, DamarAnA pAna, navamAlikA velaDInA puSpa, khakulanA puSpa, tilakanA puSpa, vAsa tikA velaDInA puSpa, sUvikAsI kamaLanA puSpa, candra vikAzI kamaLanA puSpa, gulAbanA puSpa, macakudanA puSpa, ane AkhAnI majarI upara batAvelA puSpo ane majarInI suga dhavALI mALA che vaLI te mALA kevI che?- anupama ane manehara yuga dha vaDe dase dizAone suga dhayukta karatI, vaLI te mALA kevI che ?- sarva RtunA suga dhI puSponI mALA vaDe sapheda che, vaLI dedIpyamAna ramaNIya lAlapILA, vigere bhinna bhinna raMganA puSponI vacce vacce guthaNI karI hovAthI jANe citarelI hAyanI / evI AzcayakArI bhAse che. arthAt te mALAmA sapheda vaNu adhika che, ane dar // 81 n
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ A tRtIya |vyAkhyAna kalpasUtra mA bIjA varNa thoDA thoDA che vaLI te mALAnI atizaya suga dhIne lIdhe anya sthaLethI khecAIne Avela | papada madhukarI ane bhamarAone samUha te mALAnI upara nIce tathA paDakhe lIna banI karNane madhura lAge bhASAMtara , tevA zabda karate gu jArava karI rahyo che. AvA prakAranI puchapamALAne AkAzataLa thakI utaratI na dekhe che ( 5 ) . 37 je 82 || tyAra pachI trizalA devI chatte svane candrane dekhe che te gandra kevo che ? gAyanuM dUdha, phINa, pANInA kaNIyA, ane rUpAnA kalaza jevo sapheda che zAti ApanAre, lekanA hRdaya ane tene vahAluM lAge evo, sa pUrNa maDalavALa-soLa kalAyukta, ghora a dhakAra vaDe ghATI ane gabhIra je vananI jhADI, te jhADImAM paNa adhikArane nAza karanAra, mAsa varasa vigerenA pramANane karanArA je zukala ane kRSNa evA be pakhavADiyA, te be pakhavADiyAnI madhyamAM rahelI je pUrNimAne viSe zobhatI kalAo vALo, kumudanA vanane vikasvara karanAro, rAtrine zobhAvanAre, rAkha vigerethI sArI rIte mAjIne ujavala banAvelA ArIsA jevo, hasa jevA ujavala varNavALe, graha nakSatra tArA vigere je tiSa teonA mukhane zobhAvanAre, arthAta teomAM agresara, a dhakArane zatru, kAmadevanA bhAthA samAna. jema dhanurdhArI puruSa bhAthAne prama karI, temAMthI bANa laI, te bANa vaDe mRgAdi prANIone haNe che, tema kAmadeva paNa candrane udaya pAmI lokone kAmabANa vaDe vyAkula kare che arthAt candrane udaya thatA kAmadeva kAmIone satAve che. vaLI te 1 yoddhAo tathA zikArIo jemAM tIre rAkhI pITha pAchaLa bAMdhe che tene mAthuM kahe che ||| |82 che.
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 835 candra kevo che? samudranI velAne vadhAranAro, potAnA prANavallabha bhartAranA viyAgathI yaMtra banelI virahiNI sIene peAtAnA kiraNeA vaDe zAkAgrasta karate, arthAt viSegIone gaMdra dekhanAM virahadu vRddhi pAme che. te candra saumya ane ramaNIya svarUpavALe che, vaLI AkAza maDalanu mhaNe vistI saumya ane calanasvabhAva tilaka ja hAyanI! evA gandrane te trizalA kSatriyANI dekhe che, vaLI te candra kevo che?-peAtAnI patnI je AhiNI, teNInA cittane hitakArI bhartAraOM, vaLI cAMdanI vaDe zobhI rahelA evA sa pUrNa candrane trizalAdevI chaTTA svAmA dekhe che (5*5)5385 tyAra pachI trizalA kSatriyANI sAtame svane sUryane dekhe che. te ra kevo che?- dhakAranA samahune nAza karanAra, teja vaDe ja jAvayamAna rUpa vALo, te ke sUrya maDalamAM vatA bAdarapRthvIkAyikA svabhAyathI to zItala che, paNa Atapa nAma kanA udayathI teja vaDe ja jAvadhyamAna svarUpavALA che. vaLI te sUrya kevo che?-lAla azokavRkSa, prakRtita thayela kemuDA, popaTanI gAga, ane gADInA abhAga jevo lAla raMga vALo, kamalanA vanone vikAsalakSI vaDe vibhUSita karanArA, meSa vigere rAzimAM sa'kamAdi vaDe jyAtiSa cakranu lakSaNa jaNAvanAro, AkAzatalane viSe prakAza karanAra hovAthI pradIpa samAna, himasamUhane gaLe pakaDI mUkAranA, arthAt himasamUhano nAza karanAro, maheAnA sacudAyano mahAn svAmI, rAtrinA nAza karanAra, udaya ane asta samaye muhUta sudhI sukhe joI zakAya evo, ane te sivAya khIje vakhate duHkhathI joI zakAya evA ugra svarUpa vALA rAtrine viSe cArI jArI vigere anyAya mATe laTakanArA je 1 bharatI rajo ke rAhiNI eka nakSatra che siddhAntamA candra ane nAnA sabadha svAmI-rasevaka paNe prasiddha che pati-patnI tarIkenA sAdha nathI, paratu A vizeNu granthakAre kavimAnA saketanI apekSAe lokaDhithI mUkayu che. // 835
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara // 8 // X karanAra, peAtAnA svecchAcArI cAra vyabhicArI vigerene anyAyathI aTakAvanAra, ThaMDInA vegane peAtAnA tApathI dUra pradakSiNA vaDe meru parvatanI AsapAsa satata bhramaNa karanAra, vistI ma DalavALA, ane hajAra kiraNA vaDe caLATa karatA candra tArA vigerenI zobhAne nAza karanAra, AvA prakAranA sUryane trizalA kSatriyANI sAtamA svane viSe dekhe che ahI sUnAM je eka hajAra kiraNA kahyA, te phakta lAkaDhithI kahA che, paNa kAlavizeSanI apekSAe sUryanA kiraNA adhikapaNa hoya che. laukika zAstromAM pazu kahyu che ke "RtuonA bheda pramANe sUryanA kiraNA vRddhi paNa pAme che jemake-caitramAsamAM tenA khAraso kiraNA hAya che, vaizAkha mAsamAM tero kiraNa thAya che 1 // jeTha mAsamAM caudasa kiraNa thAya che zrAvaNa ane bhAdaravA mAsamAM paNa teTalAja eTale coisA caudasA kiraNe! hAya che asADha mAsamA paraso karA hAya che, ane AsA mAsamA sALase kiraNa hoya che. ArA kArtika mAsamA agIyArasA kirA hAya che, mahA mAsamAM paNa teTalAja eTale agIyAraso kiraNA heAya che, mAgazara mAsamA eka hajAra ane pacAsa, evI rIte phAgaNa mAsamAM paNa eka hajAra ane pacAsa kiraNA hAya che ghA peSa mAsamAMja sUryanA kiraNA eka hajAra hAya che" (ALA) 53mA tyAra pachI trizalA kSatriyANI AThame svapna uttama jAtinA suvarNamaya daDa upara rahelA dhvaja dekhe che. te dhvaja kevo che?- lIlA kRSNa pILA ane sapheda varNavALA hovAthI ramaNIya, sukeAmaLa, ane vAyu 1 kRSNa vahu katha cit lIlAvaNanI saddeza hoya che, tethI nIla zabdathI lIlekhaNa ane kRSNavaNu ema banne atha lIdhA che. tRtIya vyAkhyAna' // 24 //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 5 // 45. 8 vaDe Ama tema pharakatA evA je jaththAkha dha morapIcha te merapIcha rUpI jANe tenA keza hAyanI / evA dhvajane dekhe che! arthAt jema manuSyanA mastaka upara kezanA ceTalo zobhe che, tema A dhvaja upara paNa coTalAnI jagyAe merapIchano guccho zobhe che. vaLI te dhvaja kevo che ? atizaya zobhAyukta che, te dhvajanA uparanA bhAgamAM siha cItarelA che, te siha sphaTikaratna, za kha, akaratna, macakuda puSpa, pANInA kaNIyA, ane rUpAnA kalaza jevo sapheda che. AvA prakAranA peAtAnA sauda vaDe ramaNIya lAgatA siha vaDe te dhvaja zobhI rahyo che, vaLI vAyarAnA taragathI dhvaja pharake che, tethI temAM cItarelA siha paNa uchaLI rahyo che, tethI ahI kavi upekSA kare che ke jANe te siha AkAzatalane phADI nAkhavAne prayAsa karI rahyo hoyanI / AvA prakAranA sihayukta dhvajane dekhe che vaLI te dhvaja kevo che? sukhakArI mada vAyarAne lIdhe cAlayamAna thato, atizaya meTo, ane manuSyane dekhavA lAyaka manohara rUpa vALA dhvajane dekhe che (TA) janA maDha tyAra pachI trizalA kSatriyANI navame svane pANIthI sa pUrNa bharelA kalazane eTale ku ne Trukhe che te kalaza kevo che? uttama jAtinA suvarNa jevuM dedIpyamAna che rUpa jenu evA, eTale jema uttama jAtinu suvaNu atinimala hAya chetema te kalasanu rUpa paNa atinimala che vaLI te kalaza kevo che ! - nirmyula jalathI bharelA, ane tethI ja kalyANane sucavanAza, calakATa karatI che kAMti jenI evo. kalamanA samudAya vaDe cAre taraphathI zobhatA, pratipurNa je sarva magalanA prakAro, tenu jANe sa ketasthAna hAyanI evo, eTale jema saketa pharanArA sa ketanI jagyAe avazya prApta thAya che tema X H = // 25 //
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ A tAya vyAkhyAna 86. I. kalpasUtra 3 A kalaza daSTigocara thatAM sarva maMgalanA prakAre avazya prApta thAya che. vaLI te kaLaza kevo che ? uttamottama ra vaDe atizaya zobhatA kamaLa upara rahele, netrane Anada upajAvanAre atyaMta derIpyabhASAMtara mAna, athavA pitAnI prabhA vaDe nirapama, ane tethI ja sarva dizAone dIpAvata, uttama saMpattinuM ghara, sarva prakAranA amala rahita, ane tethI ja zubha karanAro, tejasvI, dharma artha ane kAmarUpa trivarga saMpattinA Agamanane sUcavanA hovAthI e trivargarUpa saMpatti vaDe zreSTha, sarva vastuomAM thatA sugandhI puSeinI mAtAne kaThamAM dhAraNa karanAre, AvA prakAranA saMpUrNa bharelA rUpAnA kaLazane te trizalA kSatriyANI dekhe che ( 9 ) . 41 ! tyAra pachI dazame vane trizalA kSatriyANI pAsarovara dekhe che -te pAsavara kevuM che? ugatA sUryanA kiraNothI ughaDelA je hajAra pAMkhaDInA kamaLa, teo vaDe atyaMta sugadhI ane pija eTale jarA pIluM ane ratAza mAratu che pANI jemAM evu, jalamAM vasanArA prANIonA samUha vaDe cAre bAjuethI vyApta thayeluM, mAchalAMo vaDe vaparAtA pANInA samUha vALa. sUryavikAzI kamaLa, candravikAzI kamaLa, lAla kamaLa, ane sapheda kamaLa, che evI rIte vividha jAtanAM kamaLane vizAla ane phelAI rahelo je kAntione samUha, te vaDe jANe calakATa, mArI rahyuM hoya evuM vaLI te pAsarovara kevuM che? ramaNIya rUpanI zobhA vALu, atyaMta harSita thayelA aMta karaNavALA, bhamarAo ane monmatta bhamIonA samudAya vaDe AsvAda karAtA kamaLa vALu, AvA A sundara ane bhavya sthAnanI prAptithI thayela che ahakAra jeone evA je kaLaha sa bagayAM cakavA rAjasa ane sArasa vigere pakSIone sama, teonAM jeDalAo vaDe sevAtA pANIvALu, kamaLanInA pAMdaDA |' 86
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ !87 | upara lAgelA je pANInA biMduo, teonA samadAya vaDe jANe AbhUSaNayukta thayuM hoyanI ! evuM eTale kamaLanIonA pAMdaDAM nIlaratna jevAM zobhe che, ane teo upara lAgelA jaLanA binduo motI jevAM che, * tethI nalaratnamAM jANe motI jaDyA hoyanI ! evA prakAranA jANe AbhUSaNayukta te pAsavara AzcaryakArI lAge che. vaLI te pAsavara kevuM che?-- hRdaya ane tene prema upajAvanAruM, saravarene viSe pUjanIya, ane tethI ja ramaNIya, AvA prakAranA pAsavara nAmanA sarovarane vizalA kSatriyANI dekhe che ( 10 ) che ke 4ra che tyAra pachI agIyArame svane trizalA kSatriyANa kSIrasamudrane dekhe che. te kSIrasamudra ke ?candramAnA kiraNone je samUha, tenA sarakhI ati ujavalapaNe madhyabhAganI zobhAvALo, cAre dizAnA mArgomAM atizaya vadhatA pANInA samUhavALA, arthAta te samudramAM cAre dizAe agAdha jalapravAha che. vaLI te kSIrasamudra kevo che ?-atizaya ca cala ane ghaNuM ucA pramANanA je kalelo eTale me jAo, teo vaDe vAra vAra ekaTha thaIne judu paDatu che pANI jenuM evo, sakhata pavananA AghAtathI calAyamAna thayelA ane tethI ja capala banelA je pragaTa tarago, Ama tema nAcI rahelA je bhAge eTale taraMgavize, tathA atizaya kSeza pAmatI eTale bhayajata thayelI hAyanI ! tema cAre bAjue athaDAtI, ane tethI ja zobhI rahelI, svaccha ane uchALA mAratI te umio eTale moTA moTA lele arthAt samudranA leTa, AvI rItanA taraMgo bhAgo ane umio sAthe je sabaMdha, te vaDe kAMThA tarapha doDato ane kAMthI pAcho pharato thake atya ta dedIpyamAna ane dekhanArAone prema upajAvanAra, meTA magaramaccha, 5 87 ?
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASAMtara || | 88 . kalpasUtra : mAMchatAM timi nAmanA sAdhAraNa macha, timigila nAmanA moTA maccha, niruddha ane tilitilika, vagere mAM vatIya je judI judI jAtane jaDarAra che. teonA pUchaDAgonA AyAtathI utpanna thayela che kapura jevA sapheda || vyAkhyAna, phINa vistAra, jemAM evo, moTI moTI nadIonA jorAroDI AvatA je pANInA pravAho, tethI ja utpanna thayelI pANInI lAgaNIo vALe gagAvata nAmane Avarta vizeSa eTale dhUmIvizeSa, te pUmarImAM vyAkula thatuM ane marImAM paDeluM hovAthI anya sthaLe nIkaLI javAne avakAza nahi. hovAthI uo uchALA mAtu, vaLI uo uchaLIne pAchuM teja pUmaDImAM paDatu ane tethIja rAkAkAra bhamI rahelA rApaLa pANIvALo AvA prakAranA kSIrasamudrane zarada paDatunA candramAM jevA sImsa mukhavALI zilA kSatriyANI dekhe che ( 12 ) 43 . tyAra pachI nizalA niyANI bArame svane vimAna dekhe che. te vimAna kevuM che ?-navA ugelA sUryanA biba jevI kAntivALuM, teja pukA zelA vALuM, uttama jAtinA suvarNa ane uMcA prakAranA || mahAmaNionA samUha vaDe manohara banelAM je eka hajAra ane ATha sta le, te je vaDe deDIyamAna che chatu AkAzane paNa dIpAvatu, suvarNanA patarAMomAM laTakatA metIo vaDe atizaya tejasvI baneluM, jenI asara devatAo saMbaMdhI laTakI rahevI puSamALAo deDhIyamAna thaI rahI che evu. vaLI te vimAna | | kevuM che ! varUo, vRSabha, ghoDA, manu, magaramaco, paMkhIo, sarpo, kinnara jAtine de, 22 jAtinA Hi mUgalAo, aSTApada nAmanA jagalanA pazuo, rAmanI gAye, sarakata nAmanA jaMgalI-zikAza pazuo, hAthIo, azokalatA vigere vanalAo, ane pAlatA eTale kamaLanI bo; e sarvenA je manohara 88
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ | | - - - che tulA |||. ci teo vaDe manane Azcarya upajAvanAra, madhura svare gavAtA je gAyane ane banAvAtA je vAji /|| te gAyane ane vAjinA saMpUrNa nAhavALu, jaLathI bharelo ghaTATopa bole ane vistAravALe je mela, tenI garjanA sadaza deva duMdulinA moTA zabda vaDe nira tara sakala jIvalokane pUratu, arthAt pUrNa jagatane zavyApta karavuM, lo agara, UMcI jAtane kika, rolArasa, baLI rahetI dazAMgAdi dhUpa tathA bIjA paNa sugaMdhI dravya, e badhA padArthonI uttama, maheka mArI rahetI, ane cAre tarapha hevAI rahelI * je yuga che, te vaDe ramaNIya, niratara che prakAza jemAM evuM, sapheda raMganuM ane tethIja utpala kAntiAvALu, uttama devatAo vaDe zobhI rahevuM, zatAvenIya karmane che upabhoga jemAM evu, bIjA uttama vimAne karatAM paNa sapheda kamaLa jevuM ati uttama, eTale jema sapheda kamaLa bIjA kamaLa karatAM ati uttama Tii che, tema A vimAna bIjA uttama vimAne karatAM paNa ati uttama che, AvA prakAranA vimAnane vizalA kSatriyANI bArame svane dekhe che (1ra) ijA .tyAra pachI zilA kSatriyANI terame ane ratnone rAzi eTale Dhagale dekhe che. te ratnone rAzi kevo che? purAka ratna, vakTara, IndranIla ratna geTalo lIlama-pA, samyaka ratna, kAna ra, lehitA rastA, maskata ratna, masAgala rana paravALA nAmanA ratna, sphaTika ratna, sIgaki ratna, haMsagarbha ratna, zyAmakAntivALA A jana nAmanA rana, ane candrakAnta maNi, e pramANe ziva ziva jAtinA uttama ratna vaDe te ratnarAzi pRthvItaLa upara rahyo cha paga AkAzama DaLanA a ta sudhI zelAvato eTale AkAzanA zikharane paNa pitAnI kAnti vaDe dIpAvato; vaLI te ratnarAzi kevo che? meru parvata sadaza uce, AvA prakAranA | |
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ - kalpasUtra :: mAM tRtIya vyAkhyAna. ratnasamahanA rAzine te trizalA kSatriyANI dekhe che (1) pApA bhASAMtara | vaLI te vizalA kSatriyANI codame svane agni de che te azi kevo che - vistAravALI, ujavala ghI vaDe ane pILA madha vaDe siMcAtI, ane tethI ja dhUmADA vagaranI, dhagadhagatI, jAjavalyamAna baLI rahelI, che 90 | R AvA prakAranI je javALAo te javALAo vaDe ujavala ane manehara, vaLI te agni kevo che ?-taratama ga yukta eTalo ekabIjAnI apekSAe nAnI moTI je javAlAonA samUha, teo vaDe jANe paraspara mizrita thayele-saMkaLAyelA hoyanI ! evo, arthAta eka javALA ucI che, bIjI javALI tenAthI ucI ja che, vaLI trIjI tenI paNa ucI che, evI rIte ekabIjInI apekSA enAthI moTI sarva vALAe jANe spardhA vaDe te agninI adara praveza karI rahI hoyanI ! evo. jvALAonuM je uce baLavuM, te vaDe jANe AkAzane keIke pradezamAM pakAvata hAyanI ! evo, arthAt te agni vALAo AkAza sudhI ucI hovAthI * jANe AkAzane pakAvavAnI taiyArI karato hoyanI ! evo lAge che, vaLI atizaya vega vaDe cacala che, AvA prakAranA agnine te vizavA kSatriyANI codame svane dekhe che, (14) dA A AvA prakAranA kalyANanA heturUpa umA eTale kIrti, te sahita, arthAt kItie karIne sahita darzana mAtrathI paNa prItine upajAvanArA ane sundara rUpavALA svane nidrAmAM jaIne kamaLa jevAM netravALI ane harSa vaDe romAMcita zIravALI te trizalA kSatriyANI jAgI jyAre jinezvare mAtAnA garbhamAM Ave che tyAre A coda mahAsvanene jinezvarenI mAtAe avazya dekhe che, e pramANe granthakAra ahI prasaMgathI jaNAve che-- mahAyazasvI tIrthakare je rAtrine che keo |
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ - che 91 - | | kI viSe mAtAnI kukhamAM Ave che, te rAtrie tIrthakarenI sarva mAtAo A cora svanene dekhe che 1)kaLA tyAra pachI te trizalA kSatriyANI AvA svarUpanA prazasta evA coda mahAsvanane dekhIne jAgI chatI vimita thayelI, saMtoSa pAmelI, cAvat harSanA vazathI ullasita hRdayavALI, meghanI dhArAthI siMcAyelA kadaMbanA puLanI jema jeNInI marajI vikasita thaI che evI svanAonuM smaraNa karavA lAgI. mAonuM smaraNa karIne zA thakI uThe che uThIne pAdapIDa thakI nIce utare che. utIne mananI utAvaLa rahita, zarIranI capaLatA rahita, ane vacamA keI ThekANe vilaba rahita evI rAjaharA sadaza gati vaDe jyAM siddhArtha kSatriyanI zamyA che. jyAM siddhArtha kSatriya che, tyAM Ave che AvIne siddhArtha kSatriyane tevA prakAranI viziSTa guNavALI vANI eTale vacane vaDe jagADe che te vANI kevI che? ITa eTale siddhArtha kSatriyane vallabha lAge evI, jene sAMbhaLavAnI hamezA IcchA thAya evI, ane tethI ja priya eTale te vANI upara hepa na Ave evI, manane vine karAvanArI, atizaya gujara hovAthI manamAM barAbara ThagI jAya evI, arthAt keIpaNa vakhata na bhulAya evI, sundara vini, manahara vaNe, ane spaSTa uccAravALI che samRddhine karanArI, tevA prakAranA varNo vaDe yukta hovAthI upadravane haranArI, dhanane prApta karAvanArI, anarthonA vinAzarUpa je maMgala, te maMgala karavAmAM pravINa, galakArAdi vaDe zobhatI, jene sAMbhaLatAM turata ja hatyane viSe artha jaNAI jAya evI, ane sukomala hovAthI ne pANI lAge evI, huyane AlhAha upajAvanArI, eTale hRdayanA zokadine nAza karanArI, jemAM varSo pade tathA vAkyo theDA ane artha ghaNuM nIkaLe evI, sAmaLatA ja karNane sukha upajAvanA madhura, ane sundara lAlityavALA vargo
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara // 92 H vaDe manohara, AvA prakAranI vANI vaDe khelatI trizalA kSatriyANI siddhA kSatriyane jagADe che 48 5 tyAra pachI te trizA kSatriyANI siddhArtha rAjAnI AjJA pAmI vividha prakAranA maNie suvarNa ane ratnAnI racanA vaDe AzcaryakArI evA sihAsana upara bese che besIne zramane dUra karI, ANa rahita thaI sukha-samAdhithI uttama Asana para siddhA kSatriyane tevA prakAranI viziSTa guNavALI, siddhA kSatriyane valrabha lAge evI, yAvat jemA zabdo thAyA ane aa ghaNA nIkaLe evI, sAbhaLatAMja kaNa ne sukha upajAvanArI, ane sura lAlityavALA varSe vaDe manohara, ovA prakAranI vANI vaDe kheAlatI chatI A pramANe kahevA lAgI--nAjA he svAmI! kharekhara huM Aje AgaLa jenu varNana AvI gayu che tevA prakAranI mahApuNyazALI ane hAAgyazALIne cAkhya evI zakhyAmAM yAvat kAMIka ughatI ane kAMIka jAgatI chatI coda mahAsvapna dekhIne jAgI te A rIte hAthI vRSaza vigere cauDha mahAsvasa kahI sa bhaLAvyA tethI huM svAmI A prazasta evA coda mahAnonA kalyANakArI zu lavizeSa tathA vRttivizeSa thaze? pA tyAra pachI te siddhA rAjA trizalA kSatriyANInI pAse A artha sAmaLIne tathA manI vadhArIne vismiva thayelA, sa tApa pAmelA yAvat hanA vAthI udbhAsita hRdayavALA meghadhArAthI sicAkhelA kada banA suga dhathI puSpanA jema vikasita thayelI rAmarAjIvALA te svanAMone manamA dhAre che manamAM dhArIne arthAMnI vicAraNA kare che. vicAraNA karIne potAnI svAbhAvika matipUrvaka buddhi ane vijJAna vaDe te svamAenA arthInA nirNaya kare che nirNaya karIne trizalA kSatriyANIne tevA prakAranI viziSTa guNavALI, yAvat tRtIya' vyAkhyAna // 92 //
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ | 3 Uii. maMgalakAra eTale hRdayanA zokAdine nAza karanAra, mita eTale jemAM zabdo cheDA ane artha ghaNe nIkaLe evI, sAMbhaLatA ja kAnane sukha upajAvanArI, ane suMdara lAlityayukta varNovALI vANI vaDe bolatA te siddhArtha rAjAe trizalA kSatriyANIne A pramANe kahyuM ke- che pa1 che he devAnupriye ! te prazasta svani dekhyAM che he devAnupriya ! te kalyANarUpa sva dekhyA che evI rIte upadravone haranArA, dhananA heturUpa, maMgalarUpa, zobhA sahita. Arogya sa toSa, lAMbu AyuSya, kalyANa ane vAcchita phalanA lAbha karanArA evA te svama dekhyA che. have te svamAonu phala kahe che, te A rIte- he devAnupriyA ratna suvarNAdi arthane lAbha thaze devAnupriyA ! bhegane lAbha thaze devAnupriyA ! putrane lAbha thaze. devAnupriyA ! sukhane lAbha thaze. devAnupriyA ! rAjyane lAbha thaze A rIte sAmAnya prakAre phaLa kahIne have vizeSa prakAre mukhya phaLa kahe che he devAnupriyA ! nizcayathI tu nava mAsa pUrepUrA thayA bAda ane sADA sAta divasa gayA bAda, AvA prakAranA putrane janma ApIza. kevA prakAranA putrane? te kahe che- ApaNA kuLane viSe davaja sadaza arthAt ati abhUta, ApaNA kuLane viSe dIpaka sadaza prakAza karanAra tathA magaLa karanAra, kuLane viSe parvata samAna, arthAt parvatanI peThe sthira tathA jene koI paNa duzamana parAbhava na karI zake eve, kuLane viSe uttama hovAthI mugaTa samAna, kuLane bhUSita karanAro hovAthI tilaka samAna, kuLanI kItI karanAra, kuLane nirvAha karanAro, kuLane viSe atizaya prakAza karanAre hovAthI sUrya samAna, pRthvInI peThe kuLane AdhAra kuLanI vRddhi karanAre, sarva dizAomAM kuLanI khyAti karanAre, kuLane viSe | / 93
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara // 94 5 AzcayarUpa hovAthI tathA potAnI chatrachAyAmAM dareka leAkanu rakSaNa karanAra havAthI vRkSa samAna, kuLanI vividha prakAre vRddhi karanAro, vaLI te putra kevo ?- jenA hAtha ane paga sukAmala che evo, jenA zarIranI pAce Indriyo mArA lakSayukta ane paripUrNa che evo, chatra cAmara vagere lakSaNAnA guNa vaDe sahita tathA masa tala vagere vyaMjanAnA guNe! vaDe sahita. mAna unmAna ane pramANa vaDe sa pUrNa tathA sudara che sa a gavALu zarIra jevu evo, candramAnI peThe saumya AkRtivALA, maneAhara, vallabha chedana jenu evo, ane sudara rUpavALA, AvA prakAranA putrane tu janma ApIza vaLI te putra mALapaNu choDIne jyAre ATha varasano thaze tyAre tene saghaLu vijJAna pariNamaze. pachI anukrame yauvana avasthAne pAmaze tyAre dAna devAmA tathA agIkAra karelA kAryo nirvAha karavAmA sama thaze, raNusa grAmamA mahAdura thaze, para rAjyane AkramaNa karavAmA parAkramavALA thaze, atizaya vistINu che senA ane vAhana jenA evo thaze, tathA rAjyanA svAmI evo rAjA thaze // 43 !! tethI hai devAnupriya ? te prazasta svapna dekhyA che, yAvat ma gala ane kalyANa karanArA svo dekhyA che, evI rIte siddhArtha rAjA e vAra traNa vAra tenI prazasA- anumAnanA karavA lAgyA. tyAra pachI te trizalA kSatriyANI siddhA rAjAnI pAse A artha sAbhaLIne ane hRdayamA avadhArIne harSita thayelI, sa toSa pAmelI, yAvat vikasita hRdayavALI e hAtha joDI, dasa nakha bhegA karI, mastake Avata karI, mastake ajali joDIne, A pramANe khelI- 5 54 5 huM svAmI ! e emaja che, svAmI ! tame svapnAonu je phUla kahyu te temaja che, svAmI ! te yathAsthita 8 tRtIya vyAkhyAna n exp
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ che TapA || = == che, svAmI! te sadeha rahita che svAmI! te Isita che eTale phala pAmavAne I cheluM che svAmI ! te pratISTa che, eTale tamArA mukhathI paDatuMja vacana ne grahaNa karyuM che, svAmI ! te isita ane pratI che, je pramANe tame kaho che te artha satya che, ema kahIne te svapnAone aMgIkAra kare che. aMgIkAra karIne pitAne sthAne javAne teNI siddhArtha rAjA pAsethI anumati pAmI chatI vividha prakAranA maNio suvarNa ane ratnanI racanA vaDe AzcaryakArI evA sihAsana thakI uThe che. uThIne mananI utAvaLa rahita, zarIranI capalatA rahita, rakhelanA rahita, ane vacamAM koI ThekANe vila ba rahita evI rAjaha sa saTaza gati vaDe jyAM pitAnI zayyA che tyAM Ave che. AvIne A pramANe bolI ke che 55 che svarUpathI suMdara, zubha phaLa denAra, ane magalakArI evAM me dekhelAM A svapna bIjA kharAba svapathI niSphaLa na thAya, mATe mAre have na sUvuM joIe, ema kahI trizalA kSatriyANuM deva ane guru. janane saMbodhavALI, prazasta, magala karanArI, ane manohara evI dhArmika kathAo vaDe svamAonuM rakSaNa karavA mATe jAgaraNa karatI chatI tathA nidrAnA nivAraNa vaDe te svAoneja saMbhAratI rahe che padA have siddhArtha kSatriya prabhAtakAla samaye kauTuMbika puruSane eTale sevakane bolAve che. te kauTu bika puruSane belAvI A pramANe kahyuM ke ApaNA devAnupriye ! Aje utsavane divasa che tethI jaladI bahAranA sabhAmaDa5ne eTale kacerIne vizeSa prakAre vALILI dhULa vigere phekAvI daI sApha karI, sugadhI pANI cha TAvI, ane chANa vigere lI pAvI pavitra phare. vaLI uttamottama ane sugaMdhI evA pacava pune khya sthaLe goThavI saskArayukta kALe = ne pAse
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahe bhASAMtara che 96 che agara, ucI jAtane kika, selArasa, ane baLI rahela dazAgadi dhUpa, e badhA padArthone baheka mArI A vatIya rahele ane cAre tarapha phelAI rahele je suga dha, te vaDe ramaNIya, uttama gadhavALAM je ucI jAtanA | vyAkhyAna, cUrNo, teonA suga dhayukta, tathA suga dhI dravyanI banAvelI je guTikA, tenA sadaza atizaya sugadhI, AvA prakAranI kacerI tame pote kare tathA bIjAo pAse karAve mArI AjJA mujaba kacerI tame pote karIne tathA bIjAo pAse karavI temAM sihAsana sthApana karAve sihAsana sthApana karAvIne mArI A AjJAne jaladI pAchI Ape, eTale ke-mArI AjJA mujaba karIne pAchA AvI jaladI nivedana karo pa8 tyAra pachI te kauTuMbika puruSane siddhArtha rAjAe e pramANe kahyuM che te kauTuMbika pu harSita thayA, sa teSa pAmyA, yAvanuM prakulita hRdayavAlA thaIne be hAtha joDI, yAvat dase nakhabhegA karI, Avarta kI mastake a jali joDIne je Apa svAmI AjJA kare che te mujaba karazu" e pramANe siddhArtha rAjAnI AjJAnA vacanane vinayapUrvaka svIkAre che svIkArIne siddhArtha kSatriya pAsethI nIkaLe che. nIkaLI ne jyA bahArane sabhAmaDapa che tyA Ave che AvIne bahAranA te sabhAmaDapane vizeSa prakAre jaladI suga dhI pANI cha TAvI, pavitra karI, yAvata sihAsana sthApana kare che sihAsana sthApana karIne jyAM siddhArtha kSatriya che tyA Ave che. AvIne be hAtha joDI, dase nakha bhegA karI, mastake Avarta karI, mastake a jali jeDIne, siddhArtha kSatriyanI te pUrve kahelI AjJAne pAchI Ape che, eTale "ApanI AjJAnusAra ame kAma karyuM e pramANe nivedana kare che . 29 ma laddA tyAra pachI siddhArtha kSatriya kAle eTale AgAmI divase pragaTaprabhAtavALI rAtrI thaye chate, arthAt je
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ - ne 97 | | - rAtrie trizalA kSatriyANIo svama dekhyAM te rAtrinuM prabhAta thaye chate, te rAtrinA prabhAta pachI prakRlita pAnAM pAMdaDAne tathA kamala nAmanA haraNIyAnA netrone sukamaLa che vikAsa jene viSe evA prakAranuM ujavala prabhAta thaye chate, ane tyAra pachI lAla azokavRkSanA prabhAsamUha je sUrya uge che, arthAt pahelAM rAtrinuM prabhAta thayu tyAre prakAza na hote, pachI jarA jarA prakAza thaye, pachI urvIla prabhAta thayuM, ane tyAra pachI kamasara lAla azokavRkSanA prabhAsamUha je sUrya uge te vaLI te sUrya ke che? te kahe che-kesuDAnAM puSpa, pipaTanI cAMca, caNe ThInA ardhabhAganI lAlAza. bArIyAnAM puSpa, pArevAnA paga ane netra, kepita thayelI koyalanA atizaya lAla banelA netre, jAsUnAM puSpono Dhagale, ane hiMgaLakane, e sarva lAla raMganA padArtho sadaza lAla raMgavALA, tathA kAnti vaDe e sarva padArtho karatAM atizaya zobhate vaLI te sUrya ke che?-kamalene AkAra eTale utpattisthAna je pahaMda vigere, teone viSe je khaDa eTale kamalanAM vana, te kamalanAM vanane vikasvara karanAre, AvA prakArane sUrya uge chate vaLI te sUrya kevo che -hajAra kiraNavALe, rAtrinu nivAraNa karI divasa karavAnA svabhAvavALa, teja vaDe dedIpyamAna, AvA prakArane sUrya uge chate, vaLI te sUryanA kiraNonA abhipAta vaDe aMdhakAra vinAzita thaye chate, udaya pAmatA sUryanAM kukuma jevA navA tApa vaDe manuSyaleka jANe pijaro karyo che, jema kukuma vaDe koI vastu pijarA varNavALI karAya che tema navA tApa vaDe manuSyaleka pijarA varNane karyo chate, arthAt sUryodaya thatAM te siddhArtha rAjA zamyA thakI uThe che dA siddhArtha rAjA zayAmAMthI uThIne tyAra pachI te zasyA thakI utaravA mATe mUkelA pApITha upara paga ka95, 9 ' | !! 97 vlr
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ * tRtIya bhASAMtara || || vyAkhyAna che 98 che ]. ka95sutra na mUkI te pApITha thakI nIce utare che. nIce utarIne jyAM kasaratazALA che tyAM Ave che. AvIne kasarata zALAmAM praveza kare che. praveza karIne aneka prakAranI kasarata karavA mATe yogya eTale bANa phekavA vigere zasonI kavAyata, tathA mudagalAdi kasaratanA sAdhane pheravavAne abhyAsa, valsanA eTale kAkAdinI ghaDI vigerene TapavuM, tatha uThabeza karavI vigere, vyAmana eTale paraspara bhujA vigere a ne maDavA, malenuM pahelavAnanuM yuddha, ane karaNa eTale zarIranA agaupAMgone vALavA, daDa pIlavA, vigere vividha jAtanI kasarata karI zamane prApta thayA chatAM A gopAMgamAM Akhe zarIre thAkI gayA chatA te siddhArtha rAjAne kuzaLa puru pAse zarIre puSTikAraka tela vigere copaDAvI mardana karAvyuM te tela vigere kevA che? bhinna lina adhionA rasa vaDe so vAra pakAvela, athavA jene pakAvatA so sonAmahora kharca thAya te zatapAka tela, bhinna bhinna oSadhionA rasa vaDe hajAra vAra pakAvela, athavA jene pakAvatA hajAra senA mahora kharca thAya te sahasapAka tela, AvA prakAranA suga dhI ane uttama prakAranA tela vigere paDAvI te vaDe mardana karAvyu vaLI te tela vigere parArtho kevA che? rasa rUdhira vigere dhAtuonI samatA karanArA jaTharAgnine uddIpana karanArA, kAmanI vRddhi karanArA mAMsane puSTa karanArA, balavAna banAvanArA, ane sarva Indrio tathA gAtrone majabuta banAvanArA AvA prakAranA tela vigere ropaDAvI te tela vigere vaDe purUSa pAse mardana karAelA chatA siddhArtha rAjAe telagarma upara sthApana thaIne, te copaDI mardana karAelA na puruSane gAdalA upara pAtharelA je cAmaDA upara sthApana kI capI karAya che te tevacarma kahevAya pura) pAse capI karAvI, tethI temane kasarata karatAM karatAM lAgele thAka utarI gayo. telathI mardana karanArA tathA capI karanArA | 98 ke
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ || puruSe kevA hatA? te kahe che- mardana vigere karavAnA saghaLA upAyamAM vicakSaNa, jeonA pratipUrNa eTale kheDakhAMpaNa rahita je hAtha ane paganA taLIyA atizaya sukomaLa che jemanAM evA, tela vigere * copaDavAnA, tela vigerenuM mardana karavAnA, ane mana kI zarIramAM praveza karAvetA ema tela vigerene pAchI zarIramAMthI bahAra kADhI nAkhavAnA guNomAM atizaya mahAvarAvALA, avasaranA jANakAra, kAryamAM jarA paNa vila ba nahi lagADanAra, bolavAmAM catura, athavA mardana karanArA mANasomAM prathama paMktinA agresara, vinayavALA, navI navI kalAone grahaNa karavAnI apUrva zaktivALA, ane parizramane jItanArA eTale mardana vigere karatA thAkI na jAya evA majabUta bAMdhAnA pura pAse tela vigerethI mardana karAvyuM, tathA capI karAvI, tethI siddhArtha rAjAne thAka utarI gayA. te ca pI kevA prakAranI karavI te kahe che- je cA pIthI zarIramAM rahelA hADakAone sukha upaje, mAMsane sukha upaje, cAmaDIne sukha upaje, ane mane paNa sukha upaje, AvI rIte cAra prakAre mukha karanArI che zarIranI zuSa jene viSe evA prakAranI cApI vaDe capAelA chatA te siddhArtha rAjA thAka rahita thayA chatA kapanazALA thakI bahAra nIkaLe che ! 61 che siddhArtha rAjA kasaratazALA thakI bahAra nIkaLIne tyAM snAna karavAnu ghara che tyA Ave che. AvIne mimAM snAna karavAnA gharamAM praveza kare che praveza karIne snAnama DapamAM sthApelA snAna karavAnA beDa upara sukhapUrvaka beThA. snAnama 35 ke che te kahe che - gu thelA metIe yukata je vANIo, te vaDe vyAsa ane manehara, vaLI te snAnama Dapa ke che - | lii 9
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ vyAkhyAna, (1oo/ kalpasUtra B viziva prakAranA maNio ane rothI jaDelA taLIyAvALA, ane ramaNIya, evA snAnamaMDapanA # tutIya bhAsa || vividha jAtInA maNio ane ratnonI racanA vaDe AzcaryakArI evA snAnapITha upara eTale snAna karavAmAM beDa upara sukhapUrvaka beDA chatAM siddhArtha rAjAe jaLa vaDe puru dvArA sanmAna karyuM. kevA prakAranA javA vaDe snAna karyuM ? te kahe che- punA rasa vaDe mizrita jaLa, nAdi sugaMdhi paDhArthonA rasa vaDe mizrita jaLa, azithI garama // karela jaLa pavina tIrthomAMthI magAvela jaLa, ane ravAbhAvika nirmadA jaLa, AvI rIte judI jAtanA jaLa vaDe kalyANa karavAmAM pravINa-samartha evA snAnavidhipUrvaka pUrve varNave kuzaLa puru dvArA siddhArtha rAjAe snAna karyuM. te snAna avasare rAti bahu prakAranAM eka kIta karyA bAda kANakArI evA te pradhAna snAnanA AtamAM ruvATIvALA, ati komaLa sparzavALA, ane sugamI evA lAla raMganA vara vaDe zarIra luchI nAkhyuM, eTale java rahita karyuM tyAra bAda teNe jarA paNa phATayA-tuTayA vagaranuM, racha ane ati mahAmUlyavALuM draSyaratna eTale vAratna- u ttama vastra paheryuM. vaLI te siddhArtha rAjA ke - rara sahita ane sugadhI evA gazIrSagada vaDe zIre lepa karyo che jeNe e. paherelI che pavitva puSpa mALA jeNe cove, vaLI zarIrane zaNagAranAra pavina kuMkumAdinuM karyuM che vilepana jeNe e, vaLI te 4. siddhArtha rAjA ke che?-- paherelAM che maNimaya ane suvarNamaya AbhUraNe jene eve, yathAsthAne pahela je hAra eTale aDhAraso hAra, ardha hAra, eTale navaro hAra nisaro hAra la bApamAna retInuM naka I1ool
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 101 ~* * che ane kammaramAM paherelo e karo e badhAM AbhAra vaDe uttama prakAre karelI che zo jeNe eve, kaMThamAM pahere che kaMThe kaThI vigere kaMDanA dAgInA jeNe eve, veDa vITI vagere AMgaLIomAM paheravAnAM ghare, tathA kezanI zobhA vadhAranArA puSpa vagere kezanA AbhUSaNe paheryA che jeNe eka hAthamAM pahena relA uttama prakAranAM kaDAM ane bAjubaMdha-zaherA vaDe bhita thayelI che bhujAo jenI e, pitAnA svAbhAvika atizaya so vaDe zobhI rahela, kAnamAM paherelA kula vaDe gaLakATa mArI rahyuM che mukha jevuM e paherelA mugaTa vaDe deDIyamAna thayuM che mastaka jenu eve, hAra vaDe DhaMkAyelu ane tethI ja dekhanArAone Anada ApanAruM che hRdaya jenuM e, paherelI ratnajaDita vIMTIo vaDe pILI che AMgaLIo jenI eka lAMbA ane laTakatA evA dupaTTA eTale gesa vaDe uttama rIte kareluM che uttarasaMga jeNe eve, vaLI te siddhArtha rAjA ke che?-- vividha jAtinA maNie suvarNa ane ratnathI banAvelA, pantivALA, ghaNA ja kimatI. catura kArIgare uttama kArIgarIthI banAvelA, caLakATa sAthe rahelA, koI paNa jANI zake ane ughaDI na jAya che. evI rIte sAMdhAone barAbara joDI daI cIvaTa rAkhIne banAvelA, bIjAo karatAM atizaya ramaNIya lAge evA, ane manane harIle evA prakAranA paheryA che vIrava eTale vIrapaNAnA garvane sUcavanArA kaDAMo jeNe eve, jeone bIjA ne harAvI zake evA parAkazI vIrapuruja vIravAya pahere che. je che ke pitAne vIra manAvato hoya temane jItIne A valaye utarAve e pramANe spardhA vaDe vIrapaNanA gane sUcavanArA paheravAnA valane vIravalaya kahe che, AvA prakAranA vIravAya te siddhArtha rAjAe paherelA / / / || Hom
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara mu v che. have kavi upasahAra karatAM kahe che ke te rAnnanu vadhAre keTalu varNana karIe ? te rAjA kalpavRkSanI jema ala kRta thayelA ane vibhUti thayelA che jema kalpavRkSa pAMdaDA vigere vaDe ala kRta hoya che, ane puSpa-phlAdi vaDe vibhUSita hoya che, tema siddhArtha rAjA paNa mugaTa vigere AbhUSaNo vaDe alakRta thayelA che, ane vastrAdi vaDe vibhUSita thayelA che, AvA prakArano te rAjA keriTa vRkSanA puSponI anAvelI mALAo sahita je chatra, mastaka para dhAraNa karAtA te chatra vaDe ane banne mAjue vijhAtA uttama sapheda cAmaro vaDe zobhI rahelo che, jenu dana thatA leke jaya jaya' e pramANe mAMgalika zabdo * uccArI rahyA che evA, vaLI te siddhArtha rAjA kevA che?-aneka je gaNanAyako eTale potapotAnA samudAyamAM meTA gaNAtA puruSA, potAnA dezanI citA karanArA, peAtAnA tAbAnA dezanA khaDiyA mAMDalika rAjAe, ane IzvarA eTale yuvarAjo, sa tuSTa thayela rAjAe ApelA paTTA dha vaDe vibhUSita rAjaDharakhArI puruSA--koTavAlA, maDakhanA svAmI, keTalAeka kuTukhanA svAmI, rAjya sabaMdhI kArabhAra calAvanArA matrI, ane matrIe karatA vizeSa sattA dharAvanArA mahAmatrIe eTale matrImaDalamAM agresarA, jyAtiSIe athavA khajAnAnA adhikArIo, dvArapAle eTale cAkIdAro, amAtya eTale rAjAnI sAthe janmelA ane rAjyanI mukhya sattA dharAvatA vajIrA, dAsa-cAkarI pIThama eTale rAjAnA Asananu mana karI rAjAnI lagAlaga besanArA, arthAt haMmezA najIka rahI sevaka tarIke rahelA mitrA, nagaramA nivAsa karanArA zaheNI, vANiyA-vepArIo, nagaranA mukhya gheDiyAe, caturagI senAnA svAmI, sAthavAhA, khIjAe pAse jaI potAnA rAjAnA hukama pahocADanArA aa, ane khIjA rAjA sAthe potAnA rAjAnI sadhi karAvanArA 32 { / tRtIya... vyAkhyAna, msou
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ w1035 XX evA sa'dhiyANA eTale elacI, upara jaNAvelA saghaLA puruSo sAthe parivareleA evA te siddhAtha rAjA snAna-gharamAMthI nIkaLatA chatA kevA zobhe che? te kahe che-sapheda evA mahAmeLanI madhyamAMthI nIkaLelA, grAnA samUha vaDe zeNI rahelA, tathA nakSatro ane tArAma'lanI madhyamAM vatA, ane tethI ja prema upajAve evA dekhAvaDA kanavALA candramAnI peThe te narapati snAnagharamAMthI nIkaLI upara jaNAvelA puruSA vaDe parivarelA cho prema upajAve evA dekhAvaDA kanavALA zAlI rahyo che. arthAt te rAjA snAnagharamAMthI upara jaNAveA puruSA vaDe piravarelA chatA nIkaLyA tyAre kavi upamA raMganA vAdaLAmAMthI tArAonA samUha sAthe parivarelA jANe candramA bahAra nIkaLye rAjA maneAhera zAlI rahyo che. vaLI te siddhArtha rAjA kevA che ?-- Ape che ke-rApheda hAyanI ! evA te manuSyAmAM Indra samAna che, rAjyanA bhAranI dhesarI dhAraNa karavAmAM samatha hAvAthI puruSamAM vRSabha samAna che, dussaha parAkramavALA hAvAthI puruSamAM siha samAna che, atizaya rAjateja rUpa laoN vaDe dIpI rahelA che, AvA prakAranA te siddhArtha rAjA snAna karavAnA gharamAMthI bahAra nIkaLe che ! 62 // snAnaghara thakI bahAra nIkaLIne jyAM bahAranI rAbhAnu' sthAna che tyAM Ave che. AvIne sihAsana upara pUrva dizAe sanmukha karIne bese che 3 sihAsana upara pUrvakrizA sanmukha besIne pAtAnA izAna khUNAmA jene sapheda vasro bichAvelA evA ane magala nimitte sapheda sarasava vaDe karelI de pUnta jeenI evA Asi hAsana ma`DAve che. ATha X X 5103)
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara si'hAsana maDAvIne potAthI bahu dUra nahi tema najIka nahi evI rIte sAnA aMdaranA bhAgamAM eka kanAta-paDhata cha dhAve che te kanAta kevI che? vividha prakAranA maNi ane ratno jaDelA hAvAthI subhita che, ane tethI ja atizaya dekhavA lAyaka che, ghaNI ja 'matI che, jyAM ucI jAtanA vaso vaNAya che evA uttama zaheramA anelI che, vaLI khArIka rezamanA anAvelA ane seko guthaNI vaDe manane ama pamADanArA che tANeA jemAM evI, vaLI vacce, ghrANa, gheADA, manuSyA, magaramaccho, pa`khIo, sauM, kinnara, jAtinA dhruvA, ruru jAtinA mugalA, aSTApada nAmanA jagalanA pazuo, camarI gAyA, hAthI, azekalatA vigere vanavatA, ane padmavatA eTale kamalinI, e sarvenA je manohara citrA, te vaDe manane Azcaya upajAvanArI, AvA prakAranI anya tara javanikA eTale sabhAsthAnanA aMdaranA bhAgamAM anta.pura-rANIvAsane besavA mATe kanAtane AdhAve che. kanAta apAvIne tenI andara siMhAsana maDAve che te siddhAsana kevuM che ? vividha prakAranA maNi ane ratnAnI raMganA vaDe kArI, jenI upara svaccha ane kAmaLa rezamI gAdI pAtharI che evu, te rezamI gAdI upara sapheda vasa bichAvela che jene evu, vaLI te si'hAsana kevu che ?- atizaya kAmala, ane tethI ja zarIrane sukhAkArI che spaza jene evuM. AvA prakAranu sundara sihAsana siddhArAA trizalA kSatriyANIne besavA mATe ma'DAve che. siMhAsana maDAvIne kauTumbika puruSane khelAve che. elAvIne te kauTumbika puruSone A pramANe kahyuM ke-64A ! che hai devAnupriyA ! tame jaladI ADe che Age jene viSe evA prakAranu je mahAn nimittazAsa eTale parAkSa pattAne jaNAvanAru zAstra, te nimittazAsa rasUtra ane ane viSe pAragata thayelA, ane ht 119081X tRtIya' vyAkhyAna. yoou
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10pA ER=K ==% vividha jAtinA zAsone vije kuzA, AvA prakAranA vanalakSaNapAkane belAve eTale nazAse ane lakSaNazAromAM pAra pahoMcelA Dine tA. nimittazAjanA ADa a ga nIce mujaba ramajavA agavidyA-puruSanuM jamaNa Aga pharake te sAru, sInuM DAbuM aMga pharake te sAruM, ityAdi jemAM aMga pharakavA vigerene vicAra hoya te 1. svamavidyA jemAM uttama madhyama ane kaniSTha svamAone vicAra hoya te 2. aravivA-jema garaDa ghuvaDa kAga kAkIo goLI durgA bherava ziyALa vagerenA svarathI thatA zubhAzubha phalane vicAra hoya te 3. vidyA-jemAM dharatIkaMpa vigerenuM jJAna hoya te ja vya jana vidyA-jemAM masa tala vigere vigAra hoya te 5. lakSaNavidyA-je sAmudrika zAstromAM hAtha paganI rekhA vigere jevA vicAra darzAvyuM che te ja utpAtaviyA-jemAM ulkApAta vigere utpAtanA phaLa batAvyA hoya che, jema ke-ulkApAta thAya te prajAne pIDA thAya, atizaya tephanI vAyaro thAya te rAjA maraNa pAme, dhULane varasAda thAya te dukALa paDe, ItyAdi utpAtanAM phaLa jemAM jaNAvyAM hoya te utpAtavidyA kahevAya che. A tarikSavidyA-jemAM prahina udaya asta vigerene vicAra hoya te 8." tyAra pachI te kITAika pura siddhArtha rAjA vaDe A pramANe kahevAyA chatA harSita thayA, tela pAmyA, yAvat kulita hadayavALA thaIne be hAtha joDI, vAva -dase nakha legA karI, Avarta karI, mastake a jali joDIne je Apa svAmI AjJA karI che te mujaba karazuM" e pramANe siddhArtha rAjAnI ArAnA A vacanane vinaya pUrvaka svIkAre che pA. == - 10pA =
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ che tutIya vyAkhyAna 10 . kahapasUtra bhASAMtara H siddhArtha kSatriyanI pAsethI nIkaLe che. nIkaLIne kSatriyaku grAma nagarInI madhyamAM thaIne jyAM svamalakSaNa pAThakenAM ghara che tyAM Ave che. AvIne / 66 ! tyAra pachI te vamalakSaNapAThaka siddhArtha kSatriyanA kaTambika pura vaDe bolAvAyA chatA harSita thayA, saMtoSa pAmyA, cAvatuM meghadhArAthI sicAyelA kadaMbanA puSpanI jema prakulita hRdayavALA thayA tyAra pachI teoe snAna karyuM. vaLI te svamilakSaNa pAThake kevI karela che balikarma eTale ISTadevanI pUjA jeoe evA, duchavAmAdinA vinAza mATe karyA che tilaka vigere koluko tathA dahI che aphAta vigere magalarUpa prAyazcitto jeoe evA, vaLI te ujajavala, je paherIne rAjasabhAmAM pravezathaI zake evA-rAjasabhAne yogya ane utsAdi magalane sUcavanArA, AvA prakAranA uttama vastro paheryA che jeoe evA, vaLI thoDI sakhyAvALA ane ghaNA kimatI AbhUSaNe vaDe zobhAvelAM che zarIra jeoe evA, magala nimitte mastakamAM dhAraNa karela che. sapheda sarasava ane che jeoe evA, AvA prakAranA thaIne te malakSaNa pAThake pitA potAnA ghara thI nIkaLe che. nIkaLIne kSatriyaku DagrAma nagaranI madhyamAM thaIne jyAM siddhArtha rAjAnA mahelane viSe mugaTa samAna eTale uttamottama evA mahelane mULa daravAjo che tyAM Ave che. AvIne mahelane viSe mugaTa samAna evA te uttamottama mahelanA 1La daravAjAne viSe teo ekasammata thAya che, eTale teo saghaLA sa 5 karIne ekamatavALA thAya che ane badhAne sammata evA eka jaNane agresara karIne, te uparI kahe te mujo vartavAne ane bolavAne teo kabUla thAya che, kAraNa ke karyuM che ke je samudAyamAM saghaLA mANaso uparI thaIne bese, je samudAyamAM saghaLA pitAne paDita mAnanArA, }} { 10
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ // 17 // * hAya, ane je samudAyamAM saghaLA peAtAne meTAI maLavAnI icchA kare, te samudAya sIdAya che--duHkhI thAya che, ane aMte chinna-bhinna thAya che." te upara ahI' pAMcaso sulaTAnu dAnta kahe che-- eka samaye ahI' tahI'thI AvIne pAMcase sulaTo rokaDA thaI gayA. te paraspara sa pa rahita hatA, ane dareka abhimAnI hAvAthI peAtAne ja moTA mAnatA hatA. teo nokarI mATe kAI rAjA pAse gayA, tyAre rAjAe maMtrInA vacanathI teonI parIkSA karavA mATe teene sUvA mATe eka ja laga mekalyA. have teo dareka garviSTha hAvAthI nAnA moTAnA vyavahAra rAkhatA nahAtA, tethI te palaMga upara sUvAne mATe paraspara vivAda ane kleza karavA lAgyA. eka kahe ke, hu' mATe chuM, mATe hu palaMga upara sUiza, tyAre bIjo kahe ke, zu huM tArAthI halakA chuM? mArA bApadAdA kANuM? mAruM kuTuMba koNa? zu tu palaMga para sUve ane mAre nIce sUvuM paDe e mArAthI sahana thAya? AvI rIte te abhimAnI sulaTa mAMthI dareka jaNa palaMga upara sUvAne taiyAra thaI gayA; paNa pala'ga eka ja hatA, tethI dareka sUI zake tema nahetu'. chevaTe teo eka TharAva upara AvyA ke-bAIe ! ApaNe badhA mATA chIe, koI kAIthI gAMjyu jAya tema nathI, mATe darekane sarakhA haka che, tethI palaMgane vacamAM rAkhI tenI sanmukha paga rAkhIne sUI e, jethI kAI kAIthI nAnu-moTu kahevAya nahi A pramANe vivAdanAniveza karI te dareka palaMganI sanmukha paga rAkhIne nIce sUtA , paraMtu koI paNa palaga upara sUtA nahi. have rAjAe tenu vRttAMta jANavA mATe rAtrie khAnagI puruSone tyAM mokalyA hatA, teoe savAramAM jaIne rAtrie chAnelI hakIkata rAjAne nivedana karI. tyAre rAjAe vicAryuM ke-AvI rIte ThekANA vinAnA, mAMAmAMhe saMpa vagaranA, ane aha kArI evA A sulaTA yuddhAdika zI rIte karI zakaze ? A pramANe vicArI rAjAe temanu apamAna karI kADhI mUkayA. // 10 //
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ mA chela [1] vyAkhyAna kalpasUtra : A pAMca sulaTI je potAnuM apamAna na thAya, mATe te nItinipuNa svalakSaNapAThaka siddhArtha bhASAMtara ||| rAjAnA mahelane daravAje bokaDA thaI ekarAmmata thAya che, ane pitAmAMthI eka jaNane agresara sthApe che ekasata thaIne jyAM bahAranI sabhAnuM sthAna che, jyAM siddhArtha kSatriya che, tyAM Ave che AvIne 108 ne be hAtha joDI, sAvat se naLa bhegA karI, Avarta karI, mastake aMjali joDIne siddhArtha kSatriyane jaya ane vijaya vaDe vadhAve che, eTale he rAjana to jaya pAme, vijaya pAmo, e pramANe AzIrvAda Lii che. vaLI teo AzIrvA ApavA lAgyA ke-- he mahArAjA ! tame dIrdhAyupI thAo, yama-niyamAdi vatane dhAraNa karanArA thAo, lakSmIvAna thAo yazasvI thAo, buddhivALA thAo, ghaNu prANIone karuNAdAna devAmAM advitIya parAkamI thAo, leganI A rA pattivALA thAo, bhAgyazALI zo, uttama prakAranA saubhAgya vaDe manahara thAo, pIDha lakSmIvALA athavA bhAyukata thAo kIrtivALA bhAgo, ane hamezAM samasta jagatanuM pAlana-poSaNa karanArA thAo." he naranAtha ! tamAru kalyANa thAo, tamane sukha thAo, dhananuM AvAgamana thAo, lakhuM AyuSya thAo, pujanma rUpI samRddhi thAo, tamArA zatruone vinAza thA, hamezAM tamAro jya thAo, ane he rAjan ! tamArA kuLamAM nira tara jinezvara prabhu upara bhakti rahe" dA puri macarimANa che. vadhumANatIrtha pI. I parigaDhiyA jINa gaNAdarA, gherA vaLI cArasaMmi. _ _ Ex 108
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ pa109AA atha caturtha vyAkhyAnam tyAra pachI te svalakSaNapAThake siddhArtha rAjA vaDe teonA saguNonI stuti karavA vaDe baMdhAyA chatA, puSpAdi vaDe pUjAyA chatA, phaLa ane vastrAdinA dAna vaDe satkAra karAyA chatA, tathA ubhA thavuM vigere mAna ApavAnI kriyA vaDe sanmAna karAyA chatA teo dareka pUrve sthApelA sihAsana upara bese che 68 tyAra pachI siddhArtha kSatriya trizalA kSatriyANane pUrve varNavelI kanAtanI aMdara sthApela sihAsana upara besADe che. besADIne puSpa ane zrIphaLa vigere phaLa vaDe bharelA hAthavALA siddhArtha kSatriye atizaya vinayapUrvaka te svapalakSaNapAThakene A pramANe kahyuM ke- arthAta svalakSaNapAThake pAse svamAone nivedana karavA pUrve siddhArtha rAjA hAthamAM pupa ane phaLa laI te svamAone nivedana karI ravamAonuM phaLa pUche che, kAraNa ke kahyuM che ke rAjA deva ane gurunuM darzana khAlI hAthe na karavuM, vaLI nimittanA jANakAra eTale tiSIne vizeSa prakAre phaLa vigere vaDe sanmAna karI jotiSa sa badhI vAta pUchavI, kemake phaLathI phaLa maLe che" dalA he devAnupriye ! kharekhara Aje trizalA kSatriyANI te tevA prakAranI eTale mahApuNyazALI ane bhAgyazALIne yogya evI manahara zAmAM cAvata kAIka uMghatI ane kAIka jAgatI eTale alpa nidrA karatI chatI prazasta AvA prakAranA cauda mahAsva dekhIne jAgI che 70 | kalpa 10 | | 107
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 kalpasUtra bhASAMtara wsgu te jevI rIte hAthI vRSabha vigere pUrve AvelI gAthAmAM jaNAvelA cauda mahAsvagna kahI saMbhaLAvyA tethI hai devAnupriye ! prazasta evA A cauda mahAsvapnone kalyANakArI zu' vizeSa tathA vRtti vizeSa thaze 571 // tyAra pachI te svamalakSaNupADakA atie siddhArtha kSatriyanI pAse A atha sAMbhaLIne tathA manathI avadhArIne vismita thayelA, sa tASa pAmevA, yAvat hanA vazathI pita hRdayavALA thayA thakA te svasAone dhAre che svamAeAne dhArIne arthanI vicAraNA kare che, vicAraNA karIne svama sa dhI paraspara vicAra calAve che, paraspara vicAra karIne te svamAonA potAnI buddhivaDe jANyA che atha jeee evA, sAmA mANasane abhiprAya meLavI grahaNa karyo che atha` jeoe evA, sazaya paDatAM paraspara pUchelA che atha jeoe evA tyAra pachI nizcita karyAM che atha jeee evA, ane tethI ja kharAkhara avadhAraNa karyAM che atha jeoe evA te svamapADakA siddhArtha rAjAnI AgaLa svamazAstrone uccAratA uccAratA siddhA kSatriyane A pramANe kahevA lAgyA rA te svapnazAstronu uccAraNa A pramANe karavA lAgyA-- manuSyane nava prakAre svapna Ave cheanubhavelI vastu svapnamA dveSe 1, sAMbhaLelI vastu svapnamAM dekhe 2, jAgatAM dekhelI vastu svapnamAM dekhe 3, prakRtinA vikArathI eTale vAta pitta ane kaphanA vikArathI * caturthAM x vyAkhyAna .110)
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAM utpanna thayela svapna dekhe 4 sahaja svabhAvathI utpanna thayela svapna dekhe 5, citAnI paraMparAthI utpanna thayela svama dekhe , ll devatAdinA sAnidhyathI svapna dekhe 7, dharmakAryanA prabhAvathI utpanna thayela svapna dekhe 8, ane s] atizaya pApanA udayathI utpanna thayela svapna dekhe 9 evI rIte manuSya nava prakAre svama dekhe che mArA A nava svamAomAM pahelAMnAM cha prakAre AvelAM svamAo zu dekhe athavA azubha dekhe te sarva niSphaLa samajavAM, eTale te svamAonuM phaLa kAMI maLatuM nathI. paNa chellA traNa prakAre AvelA svama A sAcAM samajavA. eTale te zubha athavA azubha svamAonAM zubha azubha phaLa maLe che 3 rAtrinA cAra pahoramAM dekhela svapna anukame bAra che traNa ane eka mahine phaLa ApanAruM thAya !!! che eTale ke, pahele pahore dekheva svapna bAra mahIne, bIje pahere dekhela svapna cha mahine, trIjA pahore deola svapna traNa mahine ane cothe pahere dekhela svani coka mahine phaLa ApanAruM thAya che vaLI rAtrinI chellI be ghaDImAM dekhela svana nizcayathI dasa divasamAM phaLe che, ane sUryodaya thatAM dekheluM svapna nizcayathI turata phaLe che pAra paNa mALAsvapna, eTale uparA upara Avela svana, divase dekhela svana, mAnasika citA ane zArIrika vyAdhithI utpanna thayeluM svana, mala-mUtrAdinI rekAvaTa karavAthI thayelI pIDAthI utpanna thayeluM # svapna, e sarva svapnAo nirarthaka samajavAM, eTale e svapnAonuM kAMIphala maLatu nathI !" je manuSya dharmamAM Asakta haya, rasa-radhirAdi dhAtuo jenI sama eTale sarakhI hoya, sthira 1111
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASAMtara || / caturtha |vyAkhyAna | kapasUtra 5 cittavALa hoya, Indriyone kAbUmAM rAkhanAra hoya, ane dayAvALo hoya, tene AveluM svapna prAya Icchita arthane sAdhe che kharAba svapna koIne paNa sa bhaLAvavuM nahi, ane sAruM svapna AvyuM hoya te gurumahArAja in1ra che vigere ne saMbhaLAvavuM, kadAca sthAna sAbhaLanAra tevA gyane samAgama na thAya te chevaTe gAyanA kAnamAM paNa kahevuM che uttama svapna joIne buddhimAna mANase sUvuM nahi, kemake sUI javAthI te uttama svamatu phaLa | maLatu nathI, mATe AkhI rAtri jinezvara prabhunA guNastavanamAja gujAravI lo kharAba svapna joIne rAtrie pharIthI suI javuM, vaLI te kharAba svapna keIne paNa kahevuM nahi, che ane tethI te phalava ta thatuM nathI ? ' je manuSya pahelAM kharAba svapna joIne pAchaLathI zubha svapna dekhe che tene te zubha phaLa denAru thAya che, tevI ja rIte je manuSya pahelA zubha svapna joIne pAchaLathI kharAba svapna dekhe che tene te * azubha phaLa denAru thAya che je manuSya svapnamAM mANasa siha ghaDe hAthI baLada athavA gAya joDelA ratha upara caDele jAya te rAjA thAya 1rA je svapnamAM ghoDA hAthI vAhana Asana ghara ane vastra vigerenu haraNa dekhe te te svapna rAjA taraphanI | zakA karanAru, zeka karanAra, badhuone virodha karanAru ane dhananI nukasAnI karanAru thAya che ? ' | | |11NA
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113aaaa ----** ---- -- je manuSya svapnamAM sUrya ane caMdramAnA sapUrNa bimbane gaLI jAya te manuSya garIba hoya te paNa nizcayathI suvarNasahita ane samudrasahita pRthvIne meLave che, eTale ke, AkhI pRthvIne rAjA thAya che 14 je svapnamAM zasa, ghareNA, maNi, motI, suvarNa rUpu, ane suvarNa tathA rUpA sivAyanI bIjI dhAtuonu haraNa dekhe te te svapna ghaNIvAra dhanane nAza karanArU, mAnanI glAni karanAruM, ane bhayaMkara maraNa nIpajAvanAru thAya che 1pa je manuSya svapnamAM sapheda hAthI upara caDyo chato nadIne kAMThe bhAtanuM bhajana kare te manuSya kadAca nIca jAtine hoya te paNa dharmarUpa dhanavALo thayo chato eTale dharmiSTa thaye chate samagra pRthvIne bhogave che 1dA je manuSya svAnamAM pitAnI sInuM haraNa dekhe temane dhana-saMpattine nAza thAya, pitAnI strIne parAbhava dekhe te kSezadukha pAme, ane getranI strInuM haraNa tathA parAbhava dekhe te badhuone ba dhana thAya 1LA je manuSya svapnanI a dara sapheda sarpa vaDe pitAnI jamaNI bhujAe DakhAya, te manuSya pAMca rAtrimAM hajAra sonAmahora meLave 18 je manuSyane svapnamAM pitAnI zayA ane pagarakhAnu haraNa thAya tenI sI maraNa pAme, ane pitAne zarIre sakhata pIDA bhegave 1lA -----*-- -* A 113
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - - // vyAkhyAna, kalpasUtra je manuSya ramamAM mANasanA mastakanuM bhakSaNa kare te rAjane meLave, mANasanA paganuM bhakSaNa kare te hajAra sonAmahora meLave, ane mANasanI bhujAnuM bhakSaNa kare te pAMcaso sonAmahora meLave ravA je manuSya svamAM bAraNAnI bhegaLa, zamyA eTale palaMgane, hiDALAne, pagarakhA, tathA gharane 114tA. bhaMga eTale bhAMgI javu dekhe tenI sIne nAza thAya ArA je manuSya svamamAM sarevara, samudra, pANIthI bharelI nadI, tathA mitranuM maraNa dekhe, te manuSya che nimitta vinA paNa acAnaka dhana meLave pararA je mANasa svamAmAM ghaNuM tapeluM chANasahita, DoLAI gayeluM, ane esaDa vaDe yukta pANI che te nizcayathI atIsAra roga vaDe eTale jhADAnA rogathI maraNa pAme che ra3 je manuSya svapnamAM devanI pratimAnI yAtrA-darzana kare, pratimA AgaLa naivedya phaLa-phUlAdi DhAMke, ane pratimAnI pUjA vagere kare te mANasanI sarva prakAre vRddhi thAya che pArakA je manuSyane svapnanI aMdara potAnA hRdayarUpI sarovaramAM kamale uge che te manuSya ke rogathI naSTa zarIravALA thaI jaladI yamane ghera pahoMce che, eTale maraNane zaraNa thAya che rapa je mANasa svapnamAM ghaNuM ghI meLave che tene caza vRddhi pAme che, vaLI dUdhapAka athavA khIra sAthe ghInuM bhojana paNa prazasta kahevAya che pArakA je manuSya svapnamAM hase che temane thoDA ja vakhatamAM zeka pravarte che, nAce te vadha ane ba dhana thAya, bhaNe te kaleza thAya, ema DAhyA mANase jANavuM raLA 114
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 - - gAya baLada gheDa rAjA hAthI ane deva, eTalA sivAyanI bAkInI saghaLI kALI vastuo je svapnamAM dekhe te te svapna azubha samajavuM vaLI kapAsa ane lavaNadi sivAyanI bAkInI saghaLI sapheda vastuo je svapnamAM dekhe te te svani zubhakara samajavuM raTA" je manuSya svapnamAM hAthI gAya baLada mahela ke parvata upara cale pitAne dekhe te te moTAI pAme. zarIre vichAvilepana dekhe te nirogI thAya. svapnamAM rudana kare to harSanI prApti thAya svapnamAM rAjA, hAthI, ghaDe, suvarNa, baLada, gAya, ke kuTuMba dekhe te kulanI vRddhi thAya. svAnamAM mahela Upara caDIne pitAne bhojana karato dekhe, athavA samudra tarate dekhe te te nIcakuLamAM janmyA hoya to paNa rAjA thAya svapnamAM dIve mAsa phala kanyA kamaLa chatra ke davA dekhe te jaya pAme svapnamAM pitAnA ISTadevanI pratimA dekhe te AyuSya vadhe, temaja kIti yaza ane dhananI paNa vRddhi thAya. je svapnamAM keI phaLa-phUlavALA prakullita vRkSa upara athavA rAyaNanA vRkSa upara pitAne caDelo dekhe te ghaNu ghana maLe. je svapnamAM gadheDI uTa bhesa ke pADA upara pitAne ekale caDele dekhe te te tatkALa maraNa pAme. je puruSa svapnamAM sapheda paDAvALI ane saphedacaMdananu vilepana karelI strIne bhagave te tene sarva prakAranI DhiI lakSmI maLeje puruSa svamamAM rAtAM vastravALI ane rAtu cadana kRSNaga dha vilepana karelI strIne bhegave te te puruSanu rudhira sUkAI jAya je manuSya svapnamAM ratnanA senAnA ane sIsAnA DhagalA upara pitAne che caDele dekhe te manuSya avazya samakita pAmIne mokSe jAya manuSyae je zubha athavA azubha svapna pitA sa ba dhI dekhyAM hoya te svanAonu zubha athavA 11pA.
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASAMtara ||||. = =X kahapasUtra A azubha phaLa pitAne maLe che, paNa je zubha athavA azubha svapna pArakA sa badhI pite dekhyA hoya te ja agya te svana pArakAnAM samajavAM, eTale teonu zubha athavA azubha phala pArakAne maLe che, pitAne kAMI phala || vyAkhyAna. maLatuM nathI tAralA || duSTa svapna Ave tyAre deva ane gurunI pUjA karavI, tathA zakti pramANe tapasyA karavI, kAraNa ke niratara dharmamAM Asakta manuSyane duSTa svapna paNa zubhakara svani thAya che .3nA he devAnupriyA ' evI rIte kharekhara, amArA svapanazAsamAM sAmAnya phaLa ApanArI betAlIza sAmAnya svAna, ane mahA phala ApanArA trIza mahAsvapna, evI rIte badhA maLIne botera svAna kahelAM che tene viSe he devAnupriyA tIrtha karanI mAtA athavA cakavatanI mAtA tIrtha kara athavA cakavatI garbhamAM Ave tyAre e trIza mahAsvapnAomAthI A cauda mahAsvanAone dekhIne jAge che 73 te jevI rIte hAthI vRSabha vigere AgaLa AvelI cauda mahAsvapnanI gAthA kahI saMbhaLAvI 74 vAsudevanI mAtA vAsudeva garbhamAM Ave tyAre A cauda mahAsvapnAomAthI koI paNa sAta mahAsvapna mi dekhIne jAge che I75 baladevanI mAtA baladeva garbhamAM Ave tyAre A cauda mahAsvAnAomAMthI koI paNa cAra mahAsvapna dekhIne jAge che chA mAMDalikanI mAtA mAMDavika garbhamAM Ave tyAre A cauda mahAsvanAMo mAMthI koI paNa eka mahAsvani dekhIne jAge che pachaNA 116 ---
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111chA = == he devAnupriya ' trizalA niyANIe cA goda mahAna dekhyAM che. tethI he devAdhyi ' vizalA kSatriyANIe prazasta na dekhyAM che. vAvanuM che kevAnupriya ' viza. laviyANIe maga karanArA-vapna M dekhyA che. have te svanAonuM phala kahe che- te jevI rIte- devAnupriya ' ratna suvarNAdi ane lAbha thaze. devAnupriya bhagane lAbha thaze, devAnupriya ! putrane lAbha thaze, devAnupriya ' mukhane lAbha thaze, devAnupriya ' rAjyane lAbha thaze. A zate sAmAnya prakAre phaLa kahIne have vizeSa prakAre mukhya phaLa kahe che ke devAnupriya ' nizcayathI trizalA kSatriyANuM nava mAsa barAbara che pUrNa thayA bAda ane sADA sAta divasa gayA bAda AvA prakAranA putrane janma Apaze. kevA prakAranA putrane? te kahe che-tamArA kuLane viSe dhvaja sadaga arthAt atiada bhUta, kuLane vize dIpaka sadaza prakAza kasnAra tathA maga karanAra kuLane viSe parvata ramAna, arthAta parvatanI peThe sthira tathA jene kaI paNa duzamana parAbhava na karI zake eve, kuLane vize uttama hovAthI mugaTa samAna, kuLane bhUSita karanAro hovAthI kuLane vize tilaka samAna, kuLanI kIrti karanAre, kuLane nirvAha karanAre, kuLane viSe atizaya prakAza karanAre sUrya rAmAna, pRthvInI peThe kuLane AdhAra, kuLanI vRddhi karanArA, sarva dizAmAM phaLanI prakhyAti karanAre, kuLane viSe AzrayarUpa hovAthI tathA pitAnI chatrachAyAmAM karI dareka lokonuM rakSaNa karanAra hovAthI vRkSa samAna, kuLanA ta tusamAna eTale kuLanA AdhArarUpa je putra pautra prapautrAdi satati, te sa tatinI vividha prakAre vRddhi karanAra, vaLI te putra ke che ? jenA hAtha ane | 11 paga sukomaLa che e. jenA zarIranI pAce Indriye sArA lahANayukata ane paripUrNa che evechatra | |
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ = caturtha vyAkhyAna _ kalpasUtra A cAmara vigere lakSaNonA guNa vaDe sahita, tathA masa tala vigere vya jananA guNa vaDe sahita, mAna unmAna bhASAMtara || || ane pramANa vaDe sa pUrNa tathA su dara che sarva aMgavALa zarIra jenu e candramAnI peThe saumya AkRti vALe, manahara, vallabha che darzana jenuM e, ane suMdara rUpavALe, AvA prakAranA putrane janma Apaze. 578. 218 | / vaLI te putra balapaNa choDIne jyAre ATha varasano thaze tyAre tene saghaLuM vijJAna pariNamaze pachI anukrame yauvana avasthAne pAmaze tyAre dAna devAmAM tathA aMgIkAra karelA kAryane nirvAha karavAmAM samartha thaze, raNasa grAmamAM bahAdUra thaze, pararAjyane AkamaNa karavAmAM parAkamavALo thaze atizaya vistIrNa che senA ane vAhana jene e thaze, vaLI te putra ke thaze ?-traNa samudra ane ce himavata, e cAre pRthvInA e tane sAdhanAro e rAjyane svAmI cakavartI rAjA thaze, athavA traNe lokane nAyaka amevaracAusura takavatI e jina thaze, eTale dhane viSe zreSTha e cAlaturata cakavatI samAna thaze jema cakavartI pRthvInA cAre ane sAdhe che, tethI bIjA rAjAo karatA atizayavALA hoya che, tema te putra paNa bIjA dharmapravartakane viSe atizayavALe jina thaze, athavA dharmarUpI uttama gaka vaDe nakAdi cAre gatine ata karanAre e jina thaze. temAM jinapaNAne viSe cauda mahAsvanAM pRthaka pRthaka phaLa A pramANe samajavA-gAra da tUlavALA hAthI dekhavAthI cAra prakAre dharma kaheze 1. vRSabha dekhavAthI bhAratamAM be dhibIjane vAvaze 2 siha jevAthI rAgadveSAdi rUpa daSTa hAthIo vaDe bha gAtA lAvyaprANIo rUpI vananuM rakSaNa karanAre thaze 3. _ _ _ 118
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11aaaa yAmI ravAthI vA thaze. 5. ca vAthI dharma rUpI ja lakSmI jevAthI vArSika dAna ApIne tIrthakaranI lakSmIne bhogavaze ja. mAlA dekhavAthI traNe bhuvanane mastakamAM dhAravAne yogya thaze 5. candra dekhavAthI pRthvImaMDalane Ana ApanAre thaze 6. sUrya dekhavAthI bhAmaMDala vaDe vibhUSita thaze 7. vija dekhavAthI dharmarUpI dhvaja vaDe vibhUSita thaze 8. kaLaza dekhavAthI dharmarUpI mahelanA zikhara para raheze 9 pAsarovara dekhavAthI dee sa cArelA kamala upara sthApana karyo che caraNa jeNe e thaze 10, samudra dekhavAthI kevalajJAnarUpI ratnanA sthAnakarU5 thaze 11 vimAna dekhavAthI vaimAnika dene paNa pUjanIya thaze 12 ratnarAzi dekhavAthI ratnanA killAe karIne vibhUSita thaze 13. nidhUma agni dekhavAthI bhavya prANIo rUpI suvarNanI zuddhi karanAre thaze 14. caude svamanuM ekaThuM phaLa-cauda rajaju svarUpa lekanA agrabhAga upara rahenAre thaze IIkSA tethI he devAnupriyA vizalA kSatriyANIe prazasta svama dekhyA che. yAvana he devAnupriya! trizalA kSatriyANIe Arogya, saMtoSa, dIrgha AyuSya, kalyANa ane magala karanArAM svama dekhyAM che 80 tyAra pachI siddhArtha rAjA te svamalakSaNapAThakonI pAse A artha sAbhaLIne tathA manathI vadhArIne vismita thayelA, sa teSa pAmelA, cittamAM Ana dita thayelA, prItiyukta manavALA, parama satra cittavALA, ane harSanA vazathI ullasita hRdayavALA thaI be hAtha joDI, yAvat dasa nakha bhegA karI, mastake mAM a jali joDIne te svalakSaNapAThake pratye bolyA ke-81 he devAnupriyee ema ja che, he devAnupri ! tame mA nu je phala kahyu temaja che, ---* in11lA
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ kahapasUtra A che devAnupri ! te yathAsthita che, devAdhi! te pratIi che, eTale tamArA mukhathI paDatu ja vacana e ja caturtha bhASAMtara rahaNa karyuM che, devAnupriyo ! te Irita ane pratISTa che, je pramANe tame kaho cho te satya che ema 11ii vyAkhyAna. kahIne te svapnAone sArI rIte A gIkAra kare che. agIkAra karIne vipula-5kaLa govA zAti vagere bhojananI vastuo vaDe, uttama prakAranAM puSpa vaDe vase vaDe sugadhI 1Ne vaDe, puSenI gUthelI mALA 12om vaDe, ane gugaTa vagere adAkAro vaDe rAtkAra kare che, tathA vinayapUrvaka namra vacanothI temanuM sanmAna kare che. satkAra ane sanmAna karIne jIMdagI pata nirvAha thAya evuM ghaNa prItidAna Ape che. ApIne te svapnalahANapAThakone visarjana kare che 8rA tyAra pachI te sivA kSani sihArAna thakI uThe che, uDIne jyAM paDadAnI pAchaLa vizalA kSatriyANI che tyAM Ave che AvIne nizatA kSatriyANIne A pramANe kahyuM ke-83 he devAnupriyA ? kharekhara AvI rIte svapanazAmAM sAmAnya phaLa ApanArA be tAlIma sAmAnya svapna kAM che, mahA phaLa ApanArA vIza mahAstana kada che, evI rIte badhA maLI bahetara svani kahe che tene viSe che devAnapriyA? tIrtha karanI mAtA athavA rAkavartInI mAtA tIrthakara athavA gakavatI garbhamA Ave tyAre e vIza mahAmAMthI gaja vRSabha vigere zIda mahAnAo dekhIne jAge che. pAvat mAlikanI mAtA mAMDalika garbhamAM Ave tyAre e goda mahAsvanAmAthI koI paNa eka mahAna dekhIne jAge che 84 devAnupriyA ! te A gIta mahAna dekhyA che, tethI yA tAre na vaNe lekane nAyaka eve dharmavaracAutura tAkavatI thaze, eTale jema bIjA rAjAo karatAM gavatI rAja pukhIne gAre aMtane sAdhanA || | 120
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ = ---- = - - hovAthI atizayavALo hoya che, tema A tAro putra paNa bIjA dharmapravartakene viSe atizayavALo jina ll121 thaze, athavA dharmarUpI uttama cakra vaDe narakAdi cAre gatine a ta karanAra e jina thaze 8pA tyAra pachI te trizalA kSatriyANI A artha sAMbhaLIne tathA manathI avadhArIne harSita thayelI, sa teSa pAmelI, thAva harSanA vazathI ullAsita hRdayavALI be hAtha joDI, yAvat dasa nakha bhegA karI, mastake a jali joDIne te svapnAone sArI rIte agIkAra kare che. 8 aMgIkAra karIne pitAne sthAne javAne teNe siddhArtha rAjA pAsethI anumati pAmI vividha prakAranA maNio ane ratnanI racanA vaDe AzcaryakArI evA sihAsana thakI uThIne mananI utAvaLa rahita, zarIranI capalatA rahita, spAlanA rahita ane vacamAM kaI ThekANe vila ba rahita evI rAjaharA sadaza gati vaDe jyA pitAnu bhuvana che tyAM Ave che AvIne te trizalA kSatriyANI pitAnA bhuvanamAM dAkhala thaI 8LA jyArathI ArasI zramaNa bhagavAna mahAvIra te rAjakuLane viSe hariNegamelI deva vaDe saMharAyA tyArathI Abhane kuberanI AjJAne dhAraNa karavAvALA evA ghaNA tiryapUjaka deve eTale tacha lekamAM nivAsa karanAra jabhaka jAtine devo kendranA hukamathI, eTale zakendra kuberane hukama karyo, ane kubere tiryaMga jabhaka devene hukama karyo. A pramANe kubera dvArA kendranA hukamathI tiryagU ja bharka deve je A pUrve dATelA evA ghaNA kALanA purANa mahAnidhAne hatAM te mahAnidhAne lAvIne siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM mUke che kevA prakAranA mahAnidhAne lAvIne tirya jaNaka deve siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM kalpa, 11 | | | | mUke che. te A rIte jeonA svAmI prakarSe hIna thaI gayA che-sva5 thaI gayA che evAM nidhAne je ---- - - 1ra
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ / catutha | vyAkhyAna * nidhAnanI prativarSa tapAsa karanArA ane prativarSe navIna dravyanuM siMcana karanArA pra hIna thayA chebhASAMtara || patita thayA che evA nidhAne, je purae nidhAna daDyAM che teonA zetrIya puruSe tathA ghara prakarSe hIna thayA che virala thaI gayA che evA nidhAne, jeonA svAmI sarvathA vInAza pAmyA n1rara | che-sa tAna rahita maraNa pAmyA che evAM nidhAne, je nidhAnanI prativarSe tapAsa karanArA ane prativarSe navIna sicana karanArA sarvathA vinAza pAmyA che evA nidhAne, ane je puruSoe nidhAna dAyAM che teone getrIya purUSa tathA ghara sarvathA vinAza pAmyAM che evAM nidhAne, AvA prakAranA mahAnidhAnene laIne tirya jalaka de siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM mUke che. have kyA sthAnamAM dATelA te nidhAnene laIne siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM mUke che ? te kahe che--jyA kara levAte heya, ane cAre tarapha kAMTAnI vADa hoya, te grAma kahevAya, te grAmamAM, je lekhaDa tAMbu vigere dhAtuonI utpattinA sthAnaka hoya te Akara eTale khANa kahevAya, te khANamAM, jyA kara na levAto hoya, ane je saDaka killo vigere sukA heya te nagara kahevAya, te nagaromAM, jenI cAre tarapha dhULane gaDha hoya te kheTa kahevAya, te peTamAM, je kharAba nagara hoya te karmaTa kahevAya, te kaITamAM, jenI cAre dizAmAM babbe gAu upara gAma hoya te maDaba kahevAya, te maDabAmAM, je jalamArga ane sthalamArga ema banne mArgo vaDe yukta hoya te draNamukha kahevAya, te droNamukhamAM, je jalamArga ane sthamArgamAthI kaI paNa eka mArga vaDe yukta hoya te pattana kahevAya te pattamAM, je tIrthasthAna hoya athavA tApasanuM sthAna hoya te Azrama kahevAya, te AzramamAM, kheDUte sapATa bhUmimAM eDa karIne je durgabhUmimAM eTale bIjAo muzkelIthI 12
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ R* -*- -*- na jaI zake evI je bhUmimAM dhAnyane rakSA mATe sthApe che te saMvAha kahevAya, te saMvAhomAM sArthavAhane kAle sagha ane lazkara vigerene utaravAnA sthAnane sanniveza kahevAya, te sannivezomAM A pramANe grAma-nagarAdimAM dATelAM mahAnidhAnane laIne tiryagU jabhaka de siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM mUke che. have grAma vigeremAM kaye ye ThekANe dATelAM mahAnidhAnane laIne siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM mUke che ? te kahe che ziMgaDA nAmanA phaLane AkAre je traNa khuNiyuM sthAna hoya te gATaka kahevAya, te zRMgATakamAM, jyAM traNa rastA maLatA hoya te trika kahevAya, te trimAM jyAM cAra rastA maLatA hoya te catuSka kahevAya, te catuSkomAM jyAM ghaNuM rastA maLatA hoya te catvara kahevAya, te catvamAM, cAra daravAjAvALA devama dira vigeremAM, rAjamArgomAM, jyAM pahelAM grAma vaselAM hoya, paNa pachI ujajaDa -vastI vagaranAM thaI gayAM hoya evA grAmasthAnamAM, jyAM pahelAM nagara vaselA hoya, paNa pachI ujajaDa thaI gayAM hoya evAM nagarasthAmAM gAmamAMthI pANI nikaLavAnA je mArgo te grAmanimana kahevAya, te grAmanirdhamamA eTale gAmanI khALamAM, nagaranI khALamAM, dukAnamAM yakSa vigere devanA maMdiromAM, mANasane besavAnA sthAnamAM, athavA jyAM musApharo AvIne rasoI pakAve te sthAnamAM, pANInI parama, jyAM keLa vigere ramaNIya vRkSa ropelAM hoya, ane sI-puruSe rammata gammata karavAne AvatAM hoya te ArAma eTale bagIcA kahevAya, te bagIcAomAM jyAM puNe ane phaLethI zebhI rahelAM ghaNuM vRkSe haya, jemAM kIDA karavAne puSpalatAonAM ghara banAvyAM hiya, jenI aMdara garamInI mosamamAM AvIne strI-puruSe kIDA karatA hoya, utsavAdimAM ujANI kADhIne ghaNu mANase jene upabhoga karatA hoya, tathA je nagaranI najIkamAM hoya te udyAna kahevAya, te udyAnamAM -*- - * merikA
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 yAkhyAna -%=== 124 * caturtha jyA ekaja jAtanAM puSkaLa vRkSane samudAya hoya te vane mA, jyAM aneka jAtanA uttama vRkSane samudAya ati hoya te vanakha mA, mazAnama, zanya gharomA, parvatonI guphAomA, zAtigRhomA eTale zAMtikarmanA eTale zAMtikarmanA | vyAkhyAna sthAne mAM-jyA zAtisAdhaka kriyAo thAya te sthAne mA, parvata chedIne je ghara banAvyA hoya te zailagRhomA, rAjasabhAnA sthAnamAM ane kuTuMbIone nivAsa karavAnA sthAne mA, A pramANe bhinna bhinna ThekANe kajusa mANasoe pahelAM je mahAnidhAna dATelA che te mahAnidhAne laIne zakendranI AjJAthI tirtha ja bhaka deve siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM mUke che 88 je rAtrine viSe zramaNa bhagavAna mahAvIra jJAnakulamA saMhArAya te rAtrithI ArasIne te jJAtakula hiraNyathI eTale rUpAthI athavA nahi ghaDelI suvarNathI vRddhi pAmyuM, ghaDelA suvarNathI vRddhi pAmya, dhanathI A vRddhi pAmya, dhana cAra prakAranuM che-phaLa, puSpa vigere gaNima eTale gaNI zakAya tevu, geLa, kaku vigere parima eTale tevI zakAya tevuM, ghI, tela, lavaNa vigere meya eTale mApI zakAya tevuM, vastra ratna vigere pari che eTale bharI zakAya tevuM, AvI rIte cAra prakAranA dhanathI jJAtakuLa vRddhi pAmya, vaLI ghauM, cokhA, maga, aDada vigere dhAnyathI vRddhi pAmyu. samAga rAjyathI vRddhi pAmyu , rASTra eTale dezathI, hAthI ghoDA ratha ane pALA rUpa caturagI senAthI, khaccara vigere vAhanothI, dravyanA khajAnAthI, dhAnya bharavAne kaThAriyAthI, nagarathI, anta purathI, dezavAsI lokathI, tathA yazavAda eTale kItithI vRddhi pAmyuM. vaLI NI vistIrNa dhana eTale gAye vigere pazuothI, ghaDelA ane nahi ghaDe ema banne prakAranA suvarNathI, 124 karkatanAdi ratnothI, candrakAntAdi maNiothI, mitIothI, dakSiNAvarta za khethI, zilA eTale rAjAo
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ che 1rapA . I taraphathI maLatA khitAbe-pAvIkethI, paravALAthI, mANeka vigere lAla ratnathI, ItyAdika aneka prakAranI uttama vastuothI te jJAtaka vRddhi pAmyuM. vaLI vidyamAna evA pradhAna dravyathI tathA prIti eTale mAnasika paNa satoSa ane satkAra eTale svajanoe vasAdithI karelI bhakti, te saghaLAonA samudAye karIne te jJAtakala atizaya vRddhi pAmyu tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIranA mAtA pitAne AvA svarUpane AtmaviSayaka citita prAthi taka ane manogata saMkalpa utpanna thaye ke-81 jyAzI Ara bhIne ApaNe A bALaka kukhane viSe garbhapaNe utpanna thaye che tyArathI Aja bhIne ApaNe hiraNya suvarNa dhana ane dhAnyathI vRddhi pAmIe chIe, yAvat vidyamAna evA pradhAna dravyathI, mAnasika sa teSathI, ane svajanoe karelA satkArathI atizaya atizaya vRddhi pAmIe chIe. tethI jyAre ApaNo A bALakane janma thaze tyAre ApaNe A bALakanuM A dhanAdikanI vRddhine anurUpa, guNathI Ave, ane tethI ja bALakanA guNothI utpanna thayeluM evuM vardhamAna e pramANe nAma pADazu ne tyAra pachI have zramaNa bhagavAna mahAvIra mArA halana-calanathI mAtAne kaSTa na thAo, e pramANe 1 AtmAne viSe thayelo. ra sa kalpa be prakAra hoya che eka dhyAnasvarUpa ane bIje citavana svarUpa te be jAtanA saMkalpamAM A saMkalpa ciMtavana svarUpa thaze, ema jaNAvavAne ciMtita zabda na mUka che. 3 citavana svarUpa paNa kaI abhilASA rUpa hoya che, ane keI abhilASA rUpa hete nathI, temAM A saMkalpa abhilASArUpa thaye ema jaNAvavAnuM prArthita zabda mUke che, 5 manogata eTale manamAM rahele haju vacanathI prakAzita nahiM karele, 1rapA
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ * ----- caturtha " ne mAtAnI anukaMpAne mATe eTale mAtAnI bhaktine mATe, tathA bIjAe paNa mAtAnI bhakti karavI evuM bhASAMtara || dekhADavA mATe pote garbhamAM nizcala thayA, jarA paNa calAyamAna nahi thatA hovAthI niSpada thayA, ane | vyAkhyAna tethIja niSkapa thaI gayA, agene gopavavAthI jarA lIna thayA, upagene gAvavAthI praka karIne lIna a1radA thayA, ane tethIja gupta thaI gayA. ahI kavi ubhekSA kare che ke- "zuM ekAMtamAM rahIne jANe prabhu mahArAjAne jIvatA mATe vicAra karI rahyA che? athavA zuM ekalA prabhu paraNahAne viSe kAMIka agocara evuM dhyAna dharI rahyA che? athavA te zu kAmadevane nigraha karavA mATe bhagavAna mAtAnI kUkhamAM pitAnA AkArane-apagane gopavIne kalyANarasa sAdhI rahyA che, AvA prakAranA zrI mahAvIra paramAtmA tamArA kalyANa mATe thAo (pA) 9lA tyAra pachI eTale mAtAnI kRpamAM prabhunI nizcalAvasthAnI pachI te tizalA kSatriyANIne A AvA svarUpane yAvatuM saMkalpa utpanna thayezu mAre te garbha kaI dui devAdike haraNa karI lIdhe, athavA zu mAre te garbha mRtyu pAme ? athavA zu mAre te garbha cyavI gaye ? eTale jIva-yugalanA piMDa che svarUpa paryAya zakI naSTa thaye ?, athavA zu mAre te garbha gaLI gaye? eTale dravarUpa thaIne kharI gaye ?, kAraNa ke A mAro garbha pahelAM kaMpAyamAna thatuM hatuM, paNa atyAre te bilakula ka pa nathI, AvA ! 1radA A prakAranA vicArathI kaluSita thayelA mananA saMkalpavALI, gala haraNAdinA vikalpathI thayelI, zekarUpa -----
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ sa / / A samudramAM bUDI gayelI, ane tethI ja hatheLI upara sthApana karelA gukhavALI A sthAnane prApta thayelI, 1ra7A | | | ane bhUmi tarapha rAkhelI daSTi vALI te vicAravA lAgI ke- je mArA garbhanuM koI paNa rIte akuzaLa thayAnuM satya haze te kharekhara huM purayahIna prANIonI avadhirUpa prakhyAta thaI arthAta puyahIna prANIomAM huM mukhya thaIiA athavA bhAgyahIna mANasane ghera ciMtAmaNi ratna rahetuM nathI, ane ratnane nidhAna daridranA gharanI sobata karatuM nathI parA vaLI mAM mAravADa dezamAM jamInanA abhAgyanA vazathI kalpavRkSa ugatu nathI, temaja puNyahIna evA tRSAtura mANasane ja amRtanI sAmagrI maLatI nathI " "arere ? devane dhikAra che dhikkAra ho, niraMtara kuTila evA te daive A zuM karyuM ? ke jeNe mArA manoratha HrUpI vRkSane mULamAMthI ukheDI nAkhyuM che. are ! A adhama daive mane bilakula kalaMka rahita evAM be netro ApIne paNa pAcho kheMcI lIdhA, nidhiratna ApIne pAcho jhUMTavI lIdhe ApA hA hA pApi evA A deve mane meruparvatanI Toca upara caDAvIne pADI nAkhI, ahA ! nirlajja daive mane bhejananuM bhANuM mi pIrasI khecI lIdhuM. dA are vidhAtA! meM A bhavamAM tathA bhavAMtaramAM evuM te tAro ze aparAdha karyo?, ke jethI tu che AvuM duSTa kAma karato chato ucita-anucita vicArato paNa nathI 5NA arere ? have huM karuM ?, kyAM jAuM' ?, ane tenI AgaLa jaIne pokAra karuM ? bhadraka evI mane duSTa daive bALIne bhasma karI . nAkhI, are! nIca daiva mAru lAkSaNa karI gaye TA" || 12 che.
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ caturtha vyAkhyAna kalpasUtra bhASAMtara karI. hAthI vRSA vigere so svanAothI sUcita thayelA, cogya, pavitra, vaNe jagatane pUjavA gya traNe bhuvananA prANIomAM advitIya, ane manuSyane Anada upajAvanArA evA punAratna vinA have mAre 128 A rAjyanI zI jarUra che?, viSaya janya evA kutrima sukhanI paNa zI jarUra che ?, tathA rezamI zayAmAM A sUvAthI utpanna thatu je sukha jemAM evA prakAranA A mahelanI paNa zI jarUra che, arthAt AvA putraratna vinA sukhanA dareka sAdhane have mAre nakAmAM che 9-1nA tethI are daiva du kharUpI agnithI bhayaMkara rIte bALavAne tu zA mATe taiyAra thayo che ? he daiva ! tArA aparAdha vagaranI evI mArA prati tu zatrutA zA mATe dhAraNa kare che? 11 A asAra sa sArane kikAra che, vaLI madhathI lI pelI talavAranI dhArane cATavA sadaza evA du vyAsa ane cAla viSayasukhanA lavalezane paNa dhikAra che 1rA athavA meM pUrvabhavamAM tevA prakAranuM kAI dukRta karma karyuM haze jenu mane AvuM du khadAyI phaLa maLyuM kAraNa ke vaSie dharmazAstromAM kahyuM che ke- 13 je pApI prANI pazu pakSI ane manuSyanA bALakane temanA mAtA-pitAthI viyoga karAve che te prANIne satati thatI nathI, athavA kadAcita tene sa tAna zAya te te sa tAna marI jAya che 14 adhama buddhivALI evI me pUrvajanmamAM zu bhese thakI tenA dhAvaNA pADAone tyAga karyo haze? ' athavA zu bIjAo pAse tyAga karAvyuM haze ? athavA zu nAnAM vAcharaDAMone temanI mAtAothI viyoga karyo haze? 1dA athavA dUdhanA lAgaNI che te vAcharaDAMne dUdhane e tarAya karyo haze ? athavA za
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ mAM che 12DA jI. bIjA loko pAse aMtarAya karAvyuM haze ! athavA zu me bacAo sahita udanAM bila-dara pANIthI pUrI dIdhAM haze! 16 athavA zu meM pUrvajanmamAM ajJAnane vaza thaI dharmabuddhithI kIDI vigerenA darane unAM-garama * pANIthI bharI dIdhA haze ?, athavA zu meM dharmabuddhithI kAgaDAnAM IMDAM pheDI nAkhyAM haze ? 1LA athavA zu me IDa ane baccAo sahita paMkhIonA mALA nIce jamIna upara pADI nAkhyA haze?, athavA zu meM koyala pipaTa ane kUkaDA vigerene temanAM baccAothI viyega paDAvyuM haze ? 18 athavA zu ke pUrvajanmamAM bAlahatyA karI haze!, athavA zu meM zokanA putrAdi upara aci tya evA duSTa vicAro ci tavyA haze, athavA zuM che kAmaNa vigere karyA haze ! 1lA athavA zuM meM pUrvajanmamAM garbhanu ta bhana, nAza ane pADavA pramukha karyuM haze athavA zuM che te badhI matro ane auSadhane prayAga karyo haze ! paranA athavA zu me pUrvajanmamAM ghaNIvAra zIlakhaDana karyuM haze ? kAraNa ke AvuM dukha tevAM nIca karma vinA sabhave nahi paranA zAstramAM kahyuM che ke - janmAntaramAM karelA zIlanA khaDanathI kurADapaNuM bALavidhavApaNu durbhAgyAdi vAMjyiA paNa jene mUvelA bALaka avatare te nidyapaNuM ane viSakanyAdi avatAra pamAya che, mATe zIlabhAvane daDha ranave paranA evI rIte citAgrasta thayelI ane karamAI gayelA kamala sadaza plAna mukhavALI trizalArANIne vicAra karatI chatI joIne ziSTa evI sakhIoe te zokanuM kAraNa pUchyuM pArakA E 12aa EX
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra tyAre te trizalA mAtA AMkhamAM AMsa lAvIne ni zvAsa sahita vacane karI kahevA lAgI ke- NR caturtha bhASAMtara | 'ma bhAgyavALI evI hu tamane zuM kahe ? he sakhIo mAru te jIvita cAlyuM gayuM che? rijhA || vyAkhyAna tyAre sakhIo kahevA lAgI ke he sakhi ! bIju badhu ama gala zAMta thAo, paratu he viduSi' 13. tArA garbhane kuzaLa che ke nahi te tu jaladI kahe rapA teNIe kahyuM "sakhIo je mArA garbhAne kuzaLa hoya te mAre bIja zu akuzaLa che?" ItyAdi kahI mUccha khAI bezuddha thaIne teNI jamIna upara DhaLI paDI rahyA pachI sakhIoe zItaLa pavanAdi ghaNA upacAro vaDe teNIne caitanya-zuddhi prApta karAvI, tyAre teNI beThI thaIne pAchI AvI rIte vilApa karavA lAgI ke-nArA jene tAga na pAmI zakAya evA apAra pANIvALA, maTA, ane ratnonA nidhAnaru5 samudramAM prApta thayela chidravALe ghaDe pANIthI bharAtuM nathI, tethI zu temAM samudrane doSa che ? mAratA vasaMta Rtu prApta thatAM saghaLI vanaspatio addhine pAme che, eTale pAMdaDAM phaLa phUla vigerethI praphullita bane che, paraMtu te vakhate keraDAnA vRkSane je pAMdaDuM paNa Avatu nathI tethI zuM temAM vasa te tune doSa che. rilA ucu ane saraLa-sIdhu evuM vRkSa jyAre ghaNAM phaLanA bhAre karIne sarva avayathI namI gayuM | hoya che, chatAM paNa te vakhate kuLo mANasa tenA phaLane meLavI zakatA nathI tethI zuM temAM te uttama mAM A vRkSane doSa che ? savA 513nA ||
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 | mATe he prabhu ! huM je mArA Icchitane meLavI zakatI nathI, temAM tamAro bilakula doSa nathI, paNa mArA karmane ja deSa che kema ke ghuvaDa jyAre divase joI zakato nathI tyAre te deva sUryane kema kahevAya? pa3nA" have te mATe maraNanuM ja zaraNa che, kAraNa ke niSphala jIvavAthI zuM kAma che?" A pramANe hRdaya pIgaLAvI nAkhe e trizalA mAtAne vilApa sAMbhaLIne sakhIo vigere saghaLA parivAra paNa vilApa karavA lAge-3rA arere ! niSkAraNa zatru banelA evA vidhina nigathI A aNadhArI Aphata kyAMthI AvI paDI, hA hA ! nira tara sahAya karanArI re kula devIo tame badhI A vakhate kyAM cAlI gaI? tame badhI udAsIna thaIne kema beThI che ? 33 have AvI rIte vizna AvI paDatAM te vizvane nAza karavA mATe vicakSaNa evI kunI vRddha strIo zAntikarma puSTikarma manTo mAnatA-AkhaDI vigere vividha prakAranA kAryo karavA lAgI a34 tiSIone bolAvI pUchavA lAgI, nATakadine aTakAvavA lAgI, tathA atyaMta ucA sAde latA zabdonuM nivAraNa karavA lAgI 35 A dukhada samAcAthI uttamabuddhivALe siddhArtha rAjA paNa loka sahita ciMtAtura thaI gaye, tathA saghaLa matrIo paNa have zuM karavuM ? evI rIte atyata mUDha banI gayA 36 have te vakhate siddhArthe rAjAnuM bhuvana kevu thayuM hatuM ? te sUvakAra pite varNave che nI 131
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ kasutra rAjAone viSe zreSTha evA siddhArtha rAjAnuM te bhuvana paNa mudaga vINA hAthanI tALIo ane caturtha bhASAMtara ! nATakanA pAtrothI thayelu manaharapaNu nivRtta thayuM che jemAM evA prakAranuM thayuM che, arthAta rAjabhuvanamA JI vyAkhyAna karNapriya sundara dhvanithI vAgI rahelA vAjiMtra, mIThA svaratha lalakAratA gAyane, ane prekSakone AkarSaNa 13rA che kare tevA thaI rahelA nATArabha te vakhate taddana badha thaI gayA, ane rAjabhuvana sUmasAma-zokamaya banI gayu, vaLI dIna thayuM chatu vyagra cittavALu vate che mA tyAra pachI te zramaNa bhagavAna mahAvIra garbhamAM rahyA thake AvA prakArane AtmaviSayaka prArthita ane manogata e mAtAne utpanna thayele saMkalpa pitAnA avadhijJAnathI jANIne vicAravA lAgyA ke - zuM karIe ? ane A vAta kene kahIe ? mohanI gati AvI rItanI ja che, vyAkaraNanA niyama mujaba jema duSTra dhAtune guNa karavAthI doSa bane che, tema ame e paNa je kArya guNane mATe karyuM te doSanI utpatti mATe thayu 1 mAtAnA sukhane mATe je karyuM te te ulaTu mAtAne kheda karanAru thayu, mA A lakSaNa bhAvI // evA kAlikAlane sUcavanAruM che ra kAraNa ke jema nALiyeranA pANImAM zItaLatA rUpa guNane mATe * nAkhelu kapUra ulaTu jhera banI mRtyune mATe thAya che, tema pAcamA ArAmA manuSyone karele guNa ulaTa deSa karanAro thaze rA" AvI rIte vicAra karIne ane avadhijJAna vaDe mAtAne saMkalpa jANIne zramaNa bhagavAna mahAvIra 13rA * svAmI pitAnA zarIranA eka bhAga vaDe kare che. tyAra pachI te trizalA kSatriyANI harSita thaI sa teSa i
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 Ana nA varAthI eka che che, ema kahIne tene gaLI gaye pAmI, yAvat haranA vazathI prakullita hRdayavALI thaIne sakhIo vigere parivArane A pramANe kahevA mAM lAgI ke gAllA kharekhara mAro garbha koI paNa dui devAdithI haraNa karI nathI, yAvanuM dravIbhUta thaIne gaLI gaye nathI A mAro garbha pahelA kapato na hote, paraMtu atyAre kape che, ema kahIne te trizalA kSatriyANI harSita thayelI sa teSa pAmelI, cAvat Ana danA vazathI praphullita hRdayavALI thAya che- have trizalAdevI kevA harSita thayAM ? te kahe che-- garbhanI kuzaLatAne jANIne trizalA kSatriyANI ullasita netravALI, vikasita gAlavALI, khIlelA mukhakamaLavALI ane romAMcakayukta kAcalIvALI thaIne 1 madhura vANIthI kahevA lAgyAM ke-mArA garbhane kalyANa che, are ! dhikAra che ke me atizaya mahAnya buddhivALI thaI anucita kavika citavyArA ahA ! haja mArA sadbhAgya vidyamAna che, huM traNe bhuvanamAM mAnanIya chuM, huM bhAgyazALI chu, mAru jIvita praza sApAtra che, ane mAro janma kRtArtha thaye che ? mArA upara zrIjinezvara prabhu prasanna thayA che, gotradevIoe mArA upara kRpA karI che, ane janmathI ArAdhe jinaparmarUpI kalpavRkSa mane phaLe che jA evI rIte harSayukta cittavALI trizalAdevIne joIne vRddha strIonA mukhapI kamalemAMthI jaya jaya nadA" ItyAdi AzIrvAda vacane nIkaLavA lAgyAM, ypA kulAMganAoe AnadathI mahara evAM A 133aaaa kalpa. 12 ||||
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ nA caya vyAkhyAna kalpasara dhavalamagala pravartAvyAM, cAre tarapha vajA-patAkA pharakAvI dIdhI, ane sthaLe sthaLe motIonA sAthIyA bhASAMtara ||| pUrAvA lAgyA che vaLI te vakhate AkhuM rAjakuLa paNa vAjiMtro gAyane tathA nAca vaDe devaleka sadaza atyanta N134 A zobhAyukta ane advaita Ana damaya banI gayuM. chA vaLI siddhArtha rAjA paNa garbhakuzalanI vadhAmaNImAM AvelA kareDe dhanane grahaNa karatA ane kalpa A vRkSanI jema kareDe dhananuM dAna karate atyaMta harSayukta thayelA - tyAra pachI zramaNa bhagavAna mahAvIra garbhamAM ja rahyA rahyA sADA cha mAsa gayA bAda AvA prakAranA abhigrahane grahaNa kare che-"kharekhara mAre jyA sudhI mAtA pitA jIvatAM rahe tyAM sudhI muDa thaIne gharamAMthI nIkaLI dIkSA levI kalpe nahi" evI rItane abhigraha prabhue grahaNa karyo prabhue vicAryuM kehaju te huM udaramAM chuM tyAre paNa jyAre mAtAne mArA upara Ave gADha sneha che, te pachI jyAre mAre janma thaze tyAre te ke sneha thaze ?" A pramANe vicAra karIne prabhue A abhigraha lIdhe, vaLI bIjAone paNa "mAtA tarapha bahumAna rAkhavuM joIe evuM sUcavavA mATe A abhigraha lIdho 98 tyAra pachI te trizalA kSatriyANIe snAna karyuM. tyAra bAda karyuM che balikarma eTale ISTadevanuM pUjana jeNIe evI, sakala vijone vinAza mATe karyA che tilaka vigere kautuko ane dahI che akSata vigere magalarUpa prAyazcitto jeNIe, evI ane sarva ala kAra vaDe vibhUSita thaI chatI te garbhanuM nIce 134
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13pA batAvelA prakAranA AhArAdithI piSaNa kare che. ati ThaMDA nahi, ati garama nahi, ati tIkhA nahiM, ati kaDavA nahi, ati turA nahiM, ati khATA nahiM, ati pIDA nahiM, ati cIkAzavALA, nahiM, ati lukhA nahiM, ati lIlA nahiM, ati zuSka-sukA nahiM; AvA prakAranA AhArAdi vaDe trizalA kSatriyANI garbhanuM piSaNa kare che. ati ThaMDA, ati garama, vigere prakAranA AhArAdi garbhane hitakArI nathI, kAraNa ke tenA keTalAka vAyu karanArA, keTalAeka pitta karanArA, ane keTalAka kapha karanArA che. A vAgabhaTTa nAmanA vaidyaka granthamAM kahyuM che ke- garbhavatI strI je vAyu karanArA padArtho khAya te gaI kubaDe eTale khuMdhavA, AMdhaLe, jaDabuddhivALe eTale temAM, ane vAmana eTale ThIMgaNo thAya che, pitta karanArA padArtho khAvAthI garbha TAlavALo A athavA pILA varNavALA thAya che tathA kapha karanArA padArtho khAvAthI garbha sapheda koDhavALa athavA pAMDu regavALe thAya che jenA garbhavatI strI je ati khArA padArtha khAya te garbhanA netrane haraNa karanArA thAya che, ati ThaMDA AhAra garbhane vAyu prakopa kare che, ati garama AhAra ganA baLane hare che, ane ati viSayasevana garbhanA jIvitane hare che. rA vaLI-maithuna sevana, pAlakhI vigere jAna para besIne musApharI karavI, gheDa uMTa vigere vAhana para savuM, mArgamAM ghaNuM cAlavuM, cAlatAM alanA pAmavI lacakAvuM paDI javuM, dabAvuM. peTa masaLAvavuM, athavA peTamAM pIDa AvavI, ati devu, athaDAvuM, UMcAnIcu sUvu, uMcI-nIcI jagyAe besavuM, sAMkaDA sthAnamAM besavuM, athavA ubhaDaka besavuM, upavAsa karavA, vegane vidhAta pAme, ati lukhe AhAra kare, rUpA
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ - --* kalpasUtra 6 ati kaDavA paDhArtho vAparavA, ati tIkhA padArtho vAparavA, atizaya bhojana karavuM, ati rAga kare, 4 caturtha ati zoka kare, ati khArA padArtho vAparavA, atisAra roga ja eTale jhADA thavA, ulTI thavI, julAba || vyAkhyAna le, hI cakA khAvA, ajIrNa thavuM, vigere kAraNothI garbha paDI jAya che-gaLI jAya che. tethI te trizalA || ! mi triyANI upara batAvelAM kAraNane nahi sevatA gala pipe che. vaLI kevA prakAranA AhArAdithI garbhanu piSaNa kare che ? te kahe che-- sarva vastuLomAM rovAtA je je sukhAkArI eTale guJkArI evA prakAranA bhajana, varU, sugaMdhI padArtho, ane puSpamAlAo vaDe te vizalA kSatriyALI garbhanu piSaNa kare che. kahyuM che ke- tumA eTale zrAvaNa ane bhAdaravA mAsamAM lavaNa amRta samAna che, zara vaDatumAM eTale che. Aso ane kArtika mAsamAM jaLa amRta rAmAna che hemata bahumA eTale mAgasara ane pa mAsamAM gAyanuM dUdha amRta samAna che zizira vatumAM eTale mahA ane phAgaNa mAsamAM khATA rasa amRta samAna che, vara ta vAtamAM eTale cotra ane vaizAkha mAsamA dhI amRta samAna che, ane prIma tuma eTale jeDa ane aSADha mAsamAM goLa amRta samAna che. AvA prakAranA ane hitakArI evA AhArAdi vaDe gane pitA nizalA kSatriyANI hRra thayA che javara vigere roga ISTa viyogAdithI thatA zeka, meha eTale mUcha, bhaya, ane parizrama je arthAta gAdri rahita che, kAraNa ke te roga-zokAdi garbhane ahita karanArA che. vaLI suta nAmanA vaidyaka granthamAM kahyuM che ke garbhavatI strI je divase rAe te ga u ghaNazI thAya, ajana karavAthI ALa thAya, revAthI 136aaaa - _x K ===
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ I137 M vAMkI najaravALo thAya, snAna vilepana karavAthI durAgI thAya, telanuM mana karavAthI ketI thAya, nakha kApavAthI kharAba nakhavALe thAya, deDavAthI gacaLa thAya, hasavAthI ane dAMta hoTha tAtu ane jIbha e sarva kALA thAya, lakhavAthI TAlavALo thAya, 5che vigerethI bahu pavana levAthI garbha unmatta thAya.' garbhane ahitakArI AvA eka kAraNane trizalA kSatriyANI mevatA nathI "vaLI kuLanI vRddha rIo vizalA kSatriyANIne zIkhAmaNa Ape che ke - "he sakhI! tu dhIre dhIre cAla, dhIre dhIre ja bola, keI upara kodha na kara, pathya bhojana kara, nADI DhIlIpacI bAMdha, khaDakhaDa hasa nahi, khullI jagyAmAM rahe nahi. pathArImAM sUI rahe, nIcI jagyAmAM na utara, gharathI bahAra na jA; A pramANe garbhanA bhArathI mAM thayelA trizalA devIne pitAnI sahIyaro ... zIkhAmaNa Ape che " vaLI te trizalA kSatriyANI kevA che ? te garbhane hitakara, paramANayukta eTale nyUnAdhika rahita, pathya eTale Arogya karanAra, ane garbhane piSaNa ApanAra e je AhAra, tevA prakAranA AhArane ucita sthAnamAM ane ucita kALamAM eTale bhejana samaye karatA rahe che. vaLI te vizalA kSatriyANI kevA che? deva rahita ane sukomaLa evAM je zayana ane Asana, teoe karIne, tathA potAnA parivAra sivAya bIjA mANase rahita hovAthI nirjana ekAtavALI, ane tethI ja sukha upajAvanArI, tathA manane anukULa eTale cittane Anada upajAvanArI, AvA prakAranI hAlavA-cAlavAnI tathA besavA-uThavAnI jagyA vaDe sukhapUrvaka rahe che. vaLI te trizalA kSatriyANI kevA che? garbhanA prabhAvathI thayelA che prazasta dehavA eTale mane jene evA trizalA. mAtAne AvA prakAranA dehalA thayAM - ! 13sii
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ kapaTutra ne vizalA kSatriyANI manoratha kare che ke huM cAre dizAomAM amAri pahaDa vagaDAvuM, dAna ApuM, sad- ni bhASAMtara) gurUone samyapha prakAre pUjana-satkAra kara, tIrthaMkaranI pUjA kare ane saghane viSe mahotsava pUrvaka bahu ! | vyAkhyAna. prakAre sAdharmika vAtsalya karUM 1193_n vaLI hu siMhAsana upara besIne mastaka upara uttama chatrane dhAraNa karatI chatI, bane paDakhe cAmaro vaDe zarIre vI jAtI chatI, ane namana karatA rAjAonA mugaTanA maNio vaDe ramaNIya banyuM che pAipIDa jeNInu evI hu udaya pAmI chatI badhA upara samyapha prakAre hukama calAvu rA" vaLI hu hAthInA mastaka para besIne vajAne pharakAvatI chatI, vAjiMnA avAjathI dizAone pUratI chatI ane loko vaDe harSathI jaya jaya' e pramANe zabdo vaDe stuti karAtI chatI udyAnakaDAne anubhavuM makA" vaLI te trizalA kSatriyANI kevAM che? siddhArtha rAjAe sarva manoratha pUrA karavAthI saMpUrNa thayelA dehalAvAlAM, Icchita padArtho prApta thavAthI sanmAna pAmelA havAvALA koI paNa dehavAnI avagaNanA nahi thavAthI avimAnita eTale avagaNanA rahita thayelA dehalAvAlA, arthAt je je maratha thAya che te manoratha purA karavA kSaNavAra paNa vilaMba karyo nathI, thayelA manorathane evA sa pUrNa prakAre pUrA karyA ke jethI temane pharIthI mane rathanI IcchA na thAya, ane tethI ja have dehalA vinAnA vizA kSatriyANI gane bIlakula bAdhA na upaje tevI rIte sukhapUrvaka takIye thAMbhale vigere AThI gaNane Azraya le che nidrA le che, ubhA thAya che bese che, nidrA rahita zayAmAM AleTe che, ane jamIna upara hAle che-cAle che, AvI rIte trizalA kSatriyANI sukhapUrvaka te garbhane vahana kare che lpA 138 -l
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ -* 13lA -*-- - --*--- EW te kAle ane te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra unALAne pahele mAsa bIju pakhavADIyuM eTale rItra mAsanu zukalapakhavADIyuM tenI teraza tithine viSe nava mAsa barAbara saMpUrNa ane sADA sAta divasa gaye chate, sUtrakAre A pramANe zrI mahAvIra prabhunI garbhasthitine kALa kahyo, vIze tIrthakaranI ga. sthitine kAla zrImatilakasUrie saptatizatasthAnaka nAmanA granthamAM nIce mujaba ko - zrISabhadeva prabhu nava mAsa ane cAra divasa garbhamAM rahyA 1, ajitanAtha prabhu ATha mAsa ane paccIza divasa 2, saMbhavanAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 3, abhinaMdana prabhu ATha mAsa ane aThayAvIza divasa 4, sumatinAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa pa, pahAprabha prabhu nava mAsa ane cha divasa, 6, supArzvanAtha prabhu nava mAsa ane ogaNIza divasa 7, caMdraprabha prabhu nava mAsa ane sAta divasa 8, suvidhinAtha prabhu ATha mAsa ane chavvIsa divasa, zItalanAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 10, zreyAMsanAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 11, vAsupUjya prabhu ATha mAsa ane vIza divasa 12, vimalanAtha prabhu ATha mAsa ane ekavIsa divasa 13, ana tanAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 14, dharmanAtha prabhu ATha mAsa ane chavvIsa divasa 15, zAntinAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa 16, kuMthunAtha prabhu nava mAsa ane pAMca divasa 17, aranAtha prabhu nava mAsa ane ATha divasa 18, mallinAtha prabhu nava mAsa ane * sAta divasa 19, munisuvrata prabhu nava mAsa ane ATha divasa 20, naminAtha prabhu nava mAsa ane ADa na 1, ahI dareka tIrthakarane garbhasthitine kALa jeTalA mAsa tathA pUrepUrA thayA tema kahyA che. te || 93 uparAMta a divasa vikSita nahi hevAthI kahyo nathI, te saMbhava pramANe pitAnI meLe samajI le ! | | = *-
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ i ka95su A divasa 21, neminAtha prabhu nava mAsa ane ATha divasa rara, pArzvanAtha prabhu nava mAsa ane cha divasa ra3 na lag bhASAMtara || tathA zrI mahAvIra prabhu nava mAsa ane sAta divasa gavAsamAM rahyA che 24 . III vyAkhyAna vaLI zrI mahAvIra prabhunA janmasamaye graho vigere kevA hatA ? te kahe che14 | praha ucca sthAnamAM raho cho, zadrane uttama yoga prApta thatAM, ravRSTiyAdi rahita hovAthI saumya eTale taddana zAMta, lAgavaMtanA janma samaye sarva le ughAta thavAthI vitimira eTale a dhakAra rahita, athavA cakanI cAMdanI khIlavAthI aMdhakAra rahita, ane ulkApAta dharatIka pa didAha vigere upadravarahita hovAthI vizuddha eTale nirmA, AvA prakAranI dizAo bhaye chate, vaLI sarva pakSIo jayakAra zabdo bolate chate, dakSiNa dizAne suMgadhI ane zItala hovAthI anukRta eTale sukhakArI, ane kemala levAthI pRthvIne madha madha sparza karI rahele, AvA prakArane pavana vAye chata, sarva prakAranA dhAnyAdithI bharapUra pRthvI vALa kALa thaye chate, sukA Arogya vigere sAnukula cothI harSa pAmeTA, ane vasa tetrAvAdithI kIDA karI rahelA, evA prakAranA dezavAsI leke te chate, madhyarAtrine viSe uttarAphAzunI nI sAthe cadra ga prApta thatAM ArogyavALA eTale jarA paNa pIDA rahita evA te zilA kSatriyANIe abAdhA rahita evA putrane janma Ape che 96 ! pusmicarimANa kape vadhumANatI pI. Ida parigadiyA jINa gaNAdarA, gherA vaLI racArazmi # 14LA _ _ _
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 | atha paMcama vyAkhyAna je rAtrine viSe zramaNa bhagavAna mahAvIra janmyA te rAtri prabhunA janmotsava mATe nIce utaratA ane uMce caDatA evA ghaNA deva ane devIothI jANe atizaya Akula thaI hoyanI 1, tathA Ana dathI phelAI rahelA hAsyAdi adhyakta zabdothI jANe kolAhalamaya banI gaI hoyanI ! evI thaI A sUtra vaDe, devatAoe prabhune janmatsava vistAra sahita karyo ema sUcavyuM, te vistAra A pramANe- prabhunA janma samaye acetana paNa dizAo jANe harSita thaI hoyanI ! evI ramaNIya dekhAvA lAgI, vAyare sukhakara ane mada mada vAvA lAgyA, traNe jagata utamaya thaI gayA, AkAzamAM dudubhinA karNapriya nAda thavA lAgyA, pRthvI ucchavAsane pAmI, ane dukhavyAsa nArakIne jene paNa te samaye Anada prarvatye. tIrtha karanA janmanA sUtikarma mATe pahelAM te chappana dikumArIo AvIne pitAne zAzvata AcAra kare che. te A pramANe-- zrI mahAvIra prabhunA janma samaye chapana dikumArIonA Asana kaMpavAthI avadhijJAnathI zrI ari. || hata prabhune janma thayele jANI te chapana dikumArIe harSa pUrvaka sUtikArane viSe AvI. teomA 141
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra | gakara bhagavatI subhAgA bhegamAlinI suvatsA vatsamitrA puSpamAlA ane aniditA, e nAmanI ATha | pacama dikumArIoe alaka thakI AvIne prabhune tathA prabhunI mAtAne namaskAra karIne IzAna dizAmAM bhASAMtara | vyAkhyAna sutikAdhara banAvyu, tathA te sUtikArathI eka jana sudhI cAre tarapha jamInane sa varta vAyu vaDe zuddha karI che 8 14nA megha karA meghavatI sumedhA medhamAlinI teyadhArA vicitra vAriNA ane kALAhikA, e nAmanI ATha !! dimAkhIo udghaleka thakI AvIne prabhune tathA prabhunI mAtAne namana karIne sugadhI jaLa tathA puSpanI vRSTi karI che. 16 nadA uttarAna dA AnaMda na divardhanA vijayA vaijaya tI jya tI ane aparAjitA, e nAmanI ATha dikumArIo pUrvadizAnA rUcaka parvata thakI AvIne mukha jovA mATe AgaLa darpaNa dhAraNa kare che pArakA samAhArA supradattA suprabuddhA cazodharA lakSmIvatI zeSavatI citraguptA ane vasu dharA, e nAmanI ATha dikakumArIo dakSiNadizAnA racaka parvata thakI AvIne snAna mATe jaLathI bharelA kaLazane dhAraNa karI gItagAna kare che. 3ra che IlAdevI surAdevI pRthvI pAvatI ekanAzA navamikA bhadrA ane sItA e nAmanI ATha dikamArIo pazcimadizAnA sucaka parvata thakI AvIne prabhune tathA mAtAne pavana nAkhavA mATe hAthamAM A vIMjaNA laIne ubhI rahe che . 40 ala burA mitakezI puDarIkA vAruNI hAsA sarvaprA zrI ane huM, e nAmanI ADa dikumArIo
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 514zA uttaradizAnA rucaka parvatathI AvIne cAmara vIjhe che! 48 // citra citrakanA zaterA ane vasudAminI, e nAmanI gAra kikumArIe rucaka parvatanI viziA thakI AvIne hAthamAM dIpaka laI IzAna vigere vidizAmAM ubhI rahe che ! para rUpA rUpAsikA surUpA ane rUpakAvatI, e nAmanI cAra phikkumArIe rucakaDhIpa thakI AvIne bhagavatanA nALane cAra aNuLathI cheTe chedIne khodelA khADAmAM dATI tathA te khADAne vaiya ratnAthI pUrIne te upara pITha manAvyu, ane te rvAthI mAMdhyuM // 5 // tyAra pachI te kuimArIe jinezvara prabhunA janmagharanI pUrvadizA dakSiNadizA ane uttaradizAmAM keLanAM traNa ghara manAve che, temAMthI dakSiNadizA taraphanA gharamAM sihAsana upara prabhune tathA mAtAne mesADI. kha naine sugaMdhI telathI madana kare che, tyAra pachI pUrvadizA taraphanA keLanA gharamAM laI jaI ne snAna karAvI vilepana karI kapaDAM tathA AbhUSaNA paherAve che, tyAra pachI uttaradizAmAM banAvelA keLanA gharamAM laI jaI ne bhagava tane tathA mAtAne sihAsana upara besADI, aNinAM e kAcho ghasIne temAMthI agni nIpajAvI uttama caMdana vaDe DAma karI, te agninI rAkha vaDe dikumArIe prabhune tathA mAtAne hAthe rakSAATalI bAMdhe che. tyAra pachI te kuimArIe ratnanA e gALAe akaLAvatI chatI "tame pata jeTalA dIrghAyuSI thAze,' ema kahIne prabhune tathA mAtAne janmasthAnake mUkIne potapotAnI dizAmAM rahI gItagAna kare che. e pratyeka dikumArI sAthe cAra hajAra sAmAnika devA, cAra mahattarAe, soLa hajAra A garakSako, sAta senAe, sAta senApati taNA khIjA paNa mahardika devA hoya che. vaLI te dikumArIe ** 14aa
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara 51445 Abhiyogika devAe banAvelA ceAjana pramANe vimAnAmA besIne janma mahAtsava karavA Ave che evI rIte kuimArIe mahotsava karyAM. tyAre tyAra pachI saudharmendranu paryaMta samAna nizcala paNa zaka nAmanu siMhAsana calAyamAna thayuM, Indre avadhijJAnathI upayoga mUkI carama jinezvarano janma thayelA jANyo. tyAra pachI indra hariNegameSI deva pAse eka cAjana parima DhaLavALA sudhASA nAmanA ghaTa vagaDAvye, ane tethI sarva vimAnAmAM rahelA ghaTa vAgavA lAgyA pAtapotAnA vimAnamAM thatAM ghaTa nAdathI devA Intu kAya jANI ekaThA thayA, tyAre harigameSIe IndranA hukama sa bhaLAvyeA tIrthaMkaranA janma mahAtsava karavAne javA mATe IndranA hukama sAbhaLI te devA haSa vata thayA chatAM cAlavAnI taiyArI karavA lAgyA have pAlaka nAmanA deve banAvelA ane lAkha ceAjananA pramANavALA pAlaka nAmanA vimAna upara caDIne indrasihAsana upara beThA te pAlaka vimAnamAM indranA si hAsananI sanmukha IndranI AThe agramahiSIonAM ATha bhadrAsana hatAM DAkhI bAjumAM cArAzI hajAra bhadrAsana hatAM jamaNI khAjumAM abhya tara padAnA bAra hajAra bhadrAsana, madhyama padAnA cauda hajAra devAnA cauda hajAra bhadrAsana, ane bAhya pAnA sALa hajAra bhadrAsana hatA. pAchaLanA bhAgamAM sAta senApationA sAta bhadrAsana hatAM ane cAre dizAomAM pratyeka dizAne viSe cArAsI hajAra AtmarakSaka devAnAM cArAsI hajAra bhadrAsana hatAM. A pramANe petAnA parivAranA devAthI ane khIjA paNa karoDo devAthI parivarelA, tathA gavAtA che guNe jenA te Indra tyAMthI cAlyA, tathA khIjA paNa devA tyAMthI cAlavA lAgyA keTalAyeka devA IndranA hukamathI cAlyA, keTalAyeka mitranA vacanathI, keTalAyeka pAtAnI priyAnI preraNAthI, keTalAeka AtmikabhAvathI, keTalAyeka kautukathI, keTalAyeka apUrva AzcaryathI, ane keTalAyeka bhakitathI, AvI prama' vyAkhyAna, .144 //
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ T14pA rIte sarva deve vividha prakAranA vAhana upara beThA chatA cAlavA lAgyA. te vakhate vAgI rahelA bhinna bhinna jAtinA vA ithI, ghaTanAdathI, ane devonA kalAhalathI Akhu brahmAMDa zabdamaya banI gayuM. teomAMthI si hanI savArI karanArane kahe che ke, tAro hAthI dUra haDAvI le, nahiMtara mAro A manmatta kesarI mArI nAkhaze, evI rIte pADAnI savArI karanAra ghoDesvArane, garUDanI savArI karanAra sarpanI savArI karanArane, ane citarAnI savArI karanAra bakarAnI savArI karanArane pitAnuM vAhana dUra haTAvI levA Adara sahita kahe che. te vakhate denA karoDo vimAne ane vividha jAtinA vAhana vaDe vizALa AkAzamArga paNa atizaya sAMkaDo thaI gaye. keTalAka deve te AvA sakaDAzavALA mArgamAM paNa mitrone tyajI caturAIthI potapotAnA vAhanane agADI karI cAlatA thayA AvI rIte spardhAspadhathI agADI agADI cAlatA haimAM koI devane tenA mitre kahyuM ke, "mitra ! jarA mAre mATe thoDI vAra te bhaje, hu paNa tArI sAthe ja Avu chu. tyAre te agADI nIkaLI gayelA deve kahyuM ke, A avasara mahApuNyage prApta thayuM che, ne keI AgaLa jaIne pahelAM ja prabhunuM darzana karaze tene mahAbhAgyazALI samaja, mATe atyAre te huM tArA mATe bhIza nahi" ema kahI te AgaLa cAlavA lAge, paNa mitranI rAha joI nahi. vaLI teomAM jemanAM vAhana vegavALAM ane jorAvara hatAM, tathA pite paNa baliSTha hatA, teo te badhAo karatAM sapATAbaMdha AgaLa nIkaLI javA lAgyA, te vakhate jeo nirbaLa hatA teo skUlanA pAmatA chatA ane gucavAI gayA chatAM kahevA lAgyA ke-- ka95 13 145
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra , "arere zuM karIe ?, Aje te AkAza sAMkaDuM thaI gayuM che. tyAre vaLI bIjA deve temane paNa paMcama bhASAMtara / sAtvanA ApatA chatA kahevA lAgyA ke //gvyAkhyAna, himaNuM te avasarane mAna ApI mIna thaIne ja cAle, parvanA divase te evI rIte sAMkaDA ja nA hoya che. AvI rIte AkAzamAMthI utaratA devanA mastaka para paDatA 14 kiraNathI teo nirjara eTale jarA rahita hovA chatAM jANe jarAyukta thayA hoyanI ! evA dekhAvA lAgyA, arthAt mastake pachI AvI gayA hoyanI! evA dekhAvA lAgyA vaLI AkAzathI utaratA te denA mastake sparzatA tArAo rUpAnA ghaDA sadaza, kaMThe sparzatA tArAo kaThA sadaza, ane zarIre sparzatA tArAo parasevAne bindue sadaza zobhavA lAgyA AvI rIte dethI parivarale indra nadIzvaradvIpa pAse AvI vimAnane sakSepIne bhagavaMtanA janmasthAnake Ave ane vimAnamAMthI utarI jinezvarane tathA jinezvaranI mAtAne traNa pradakSiNA daI vaMdananamaskAra karI A pramANe che ke-kukhamAM ratna dhAraNa karanArA ane jagatamAM dIpikA saMdeza che mAtA ! tamane namaskAra karu chu ha devane svAmI zake che, tamArA putra chellA tIrthakarane janma A mahotsava karavAne huM prathama devakathI ahI Ave che, mATe he mAtA ! tame kaI prakAre bhaya rAkhazo nahi. e pramANe kahIne Indra trizalAmAtAne avasthApinI nidrA ApI, ane jinezvara prabhunuM pratibiMba karIne mAtA pAse rAkhyuM. tyAra pachI jinezvara prabhune karasaMpuTamAM grahaNa karI saghaLe lahAvo-lAla pote ja levA mATe InDe pitAnAM pAMca rUpa karyA. te pAMca rUpimAM inDe pitAnA eka rUpe prabhune grahaNa karyA, be rUpe bane paDakhe rahIne cAmara vI javA lAge, eka rUpe prabhune mastake chatra dhAraNa karyuM, ane eka || | I146
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ - - ----- A rUpe va4 dhAraNa karIne agADI cAlavA lAgyuM. have IndranI sAthe cAlatA deve mAM jeo agADI cAle che teo pachavADe cAlanArAone bhAgyazALI mAne che, ane pachaDe cAvanArA agADI cAlanArAne dhanya mAne che vaLI te devomAMthI jeo agADI cAle che teo prabhunA te abhuta rUpanuM darzana karavA mATe potAnA mastakanA pachavADenA bhAgamAM paNa netrane IcchavA lAgyA. A pramANe vividha bhAvanA bhAvI rahelA devAthI parivarelo saudharmendra mera parvatanA zikhara para rahelA pADuka nAmanA vanamAM gaye, ane tyAM meranI A cUlAthI dakSiNa bhAgamAM rahelI atipAMDaka balA nAmanI zilA para jaI prabhune khoLAmAM laI pUrvadizA samukha beThe. A vakhate dasa vaimAnika, vIza bhavanapati, batrIza maMtara, ane be tiSka, e pramANe cosaTha Indro prabhunA caraNa samIpe ekaThA thayA. tyAra pachI acyatendra Azigika deve pAse-suvarNanA rUpAnA rananA, suvarNa ane rUpAnA, suvarNa ane ratnanA, rabha ane rUpAnA, suvarNa ratna ane rUpAnA, tathA mATInA, evI rIte eka jananA mukhavALA ATha jAtinA kalazo, pratyeka jAtinA eka hajAra ne ATha ATha sa khyAnA magAvyA vaLI bhaMgAra eTale kalazavizeSa, darpaNa, ratnanA karaMDIyA, supratiSa eTale bhAjanavizeSa thAla, pAtrI eTale bhAjanavizeSa, ane punI chAbaDI vigere pUjAnA upakaraNe kalazanA piThe dareka ATha ATha jAtine ane pratyeka jAtinA eka hajAra ne ATha ADa sa khyAnAM magAvyAM. vaLI mAgadha vigere tIrthonI mATI jaLa, gagA vigere mahAnadIonAM kamala ane jaLa, pAda vigerenAM kamala ane jaLa, tathA suluhimava ta varSadhara vaitA vijya ane vakSaskArAdi parvata uparathI sarasava pupa suga dhI padArtho ane sarva prakAranI auSadhIone magAvI lIdhI. Abhigika dee prabhune snAna karAvavA mATe sarve kaLaza lAra 14LA
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ cama yAkhyAna 5148 - - kalpasUtra 8 samudrAdinA jaLathI bharIne taiyAra rAkhyA hatA. AvI rIte aneka tIrthonA jaLathI bharelA kaLazo pelA che vakSa sthala bhASAMtara || pAse jeoe evA te deve jANe sasArasamudrane taravA mATe ghaDA dhAraNa karyA heyanI ! evA zevA lAgyA. have A avasare bhaktithI kamaLa cittavALA zakane zaka utpanna thaI ke blaghuzarIravALA prabhu ATale badhe jaLane bhAra zI rIte sahana karI zakaze ?" A pramANe Indrane thayele sazaya dUra karavA mATe prabhue pitAnA DAbA paganA aMguThAnA agrabhAgathI mera parvatane dabAve, eTalAmAM te prabhunA atula baLathI Akho meru parvata ka pI UTho, parvatanA zikharo citaraphathI paDavA lAgyAM, parvata kapAyamAna thatA pRthvI paNa kapI uThI, samudra khaLabhaLI gaye, brahmAMDa kuTI jAya evA ghera zabda thavA lAgyA, ane deve paNa bhayavihavaLa banI gayA A vakhate Indrane kodha caDyo ke, are ! A pavitra zAntikiyA samaye , koNe utpAta ? evI rIte vicAratA Indra jyAre avadhijJAnathI joyuM tyAre prabhunA parAkamanI lIyA tenA jANavAmAM AvI pachI Indra prabhune kahyuM ke, "he nAtha asAmAnya evuM ApanuM mAhAsya mArA je sAmAnya prANI zI rIte jANI zake ?, aDe ! tIrthakaranuM ananta bala me na jANya, mATe me je # AvuM viparIta ci tabu te mArU mithyA dukRta ho, he prabhu ! huM ApanI pAse mArA aparAdhanI kSamA mAgu chu" A pramANe inhe prabhu pAse kSamA mAgI tyAra pachI pahevA acuta ke prabhune snAna karAvyuM, ane pachI anukrame bIjA Indro yAvat cheka candra sUryAdike prabhune snAna karAvyuM tyAra pachI na zaka pite cAra vRSabhanu rUpa karIne teonAM ATha zI gaDAomAM paDatAM jaLa vaDe prabhune abhiSeka karyo. * dene je vibudha-paDita kahyA che te satya ja che, kAraNa ke teo carama tIrthakarane jaLa vaDe sanAna karAvatAM 148
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ I14 pite nirmala banyA pachI devoe mAgatArI ane Arati utArIne nAga gAina vAjikizI vividha prakAre motsava karyo tyAra pachI indra dhApANI nAmanA dravya vana vaDe prabhunA zarIrane luchI, gaMdanAdi vaDe vilepana karI, puSpAdi vaDe pUjA karI. tyAra bAda prabhunI sanmukha rananA pATA para rUpAnA zokhAe karIne-paNa vardhamAna karAza abhyayugaDA zrIvanma svastika nAva ane bihAgana, e aNama ga AlekhIne prabhunI stuti karI tyAra pachI Indra prabhune mAtA pitA pAse lAvIne gA ane potAnI zaktithI prabhunuM pratibiba tathA avasthApinI nidrA sahI lIdhI. tyAra pachI Ine ezIkA nIce be kuDA ane rezamI kapaDAnI joDI mUkI, prabhunI daSTine vineda ApavA mATe uparanA gaMdaravA sAthe suvAnuM ane ratnanI tArAthI suzobhita eve daDo laTakAvyo, tathA bIga batrI koDa na varga ane rUpAnI vRSTi karI tyAra pachI InDei Azigika deve pAse moTA mATe A pramANe uda paNa karAvI ke-prabhu ane prabhunI mAtAnuM je koI azubha gitavaze tenA mastakanA anerAnI majaNInI paDe sAta yukaDA vage. vaLI prabhunA aguhA para amRta mUkIne nadIzvara dvIpamA aI mahatyA karIne gALA de pitA potAnA sthAnake gayA evI rIte devoe zrI mahAvIra svAmIne janma mahotsava karyo. A avasare siddhArtha rAjA pA priya vara nAmanI dAgI jaladI deDI gaI ane pujanmanI zubha vadhAmaNI ApI AvI AgalI vadhAmaNI maLI rAjA bane ja harSita thaze, hinA AvezathI tenI vANI paNa gadagata zabdavALI thaI gaI, ane tenA zarIranA mAga khaDA thaI gayA AvI hadathI vadhAmaNI ApanArI dAmI para siddhArtha rAjA ghaNA ja A tuTa thayA, ane gugaTa sivAyanA pitAnA saghaLA ApaNe N14
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ pasUtra bhASAMtara // pA teNIne makSIsa ApI dIdhAM, tathA teNIne dAsIpaNAthI mukta karI dIdhI je rAtrie zramaNa bhagavAna mahAvIra janmyA te rAtrine viSe kuberanI AjJAne mAnanArA ghaNA tiyaMgajalaka devAe siddhArtha rAjAnA bhuvanamAM rUpAnI, suvarNanI, ratnAnI, devadRSTAdi vaonI, ghareNAMnI, nAgaravela pramukhanA patronI, puSponI, lenI, zAli ghauM maga yava vigere dhAnyanI, mALAenI kuSTapuTa kapUra cadanAdi suga dhI padArthonI, suga dhI cUrNonI, hiMgaloka pramukha varNonI vRSTi, ane dravyanI dhArabaddha vRSTi varasAvI ghA tyAre pachI te siddhA kSatriya, bhavanapati vANavya tara jyotiSTha ane vaimAnika devAe tIrthaMkaranA janmAbhiSekano mahAtsava karyo chate prazAtakALa samaye nagaranA koTavALAne melAve che, kATavALAne khelAvIne teone A pramANe kahyuM --gAllA huM devAnupriyA 'tane jaladI kSatriyakuDagAmanagaramAM kedakhAnAmAM rahelA kedIone cheDI mUke ! rAjanItimAM kahyu che ke yuvarAjanA abhiSeka vakhate' zatrunA deza para caDAI karI vijaya meLavyeA hoya tyAre, ane putranAM janma vakhate kedIone mukta karAya che" ! A pramALe keTakhAnAnI zuddhikarIne ghI tela vigere rasa mApavAnAM paLIpAlAM vigere mApane ane ghauM cekhA vigere dhAnya mApavAnA pAlI~mALu... vigere mApane mAna kahe che, tathA trAjavAthI teAlavAnA zera vigere mApane unmAna kahe che, te mAna tathA unmAnanA mApamAM vadhAro karo ! mAna ane unmAnanA mApamA vadhAro karIne kSatriyakuDapura nagarane mahArathI tathA darathI vALI mATI dhULa vigere kacaro pheMkAvI daI, sugadhI pANI chaTAvI, ane chANa vigerethI lI pAvI paMcama vyAkhyAna, sapanA
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ex 15 | sApha kare ! vaLI zigaDAnA AkAranA vaNa khuNIne sthAne, jyAM traNa rastAne gAma thAya te sthAne, jyAM cAra rastAne saMgama thAya te sthAne jyAM ghaNAM rastAne gama thAya che te sthAne gAra daravAjAvALA deva Aii. mandirAdine sthAne rAjamArgane sthAne, tathA sAmAnya mArgane sthAne. e dareka sthAne vize rastAonA madhyabhAgane ane dukAnanA mArgone kagere vigere dara pheMkAvI daI jamInane garamI-gapATa karavI. pANI cha TAvI pavitra kare ! utsava jevA mATe ekaThA thayelA leka begIne joI zake evI rIte ratAnA kinArA ma para badhAyelA mALamdha mAMgaDA vaDe yukta evuM nagara kare " vividha prakAranA raMgothI raMgelI ane siMha hAthI garUDa vigerenA uttama citrothI zobhI rahelI evI vajAo ane patAkAo eTale nAnI najAo vaDe nagarane vibhUSita kare ! chANa vigerethI jamInane vilepana karAvI, khaDI kalIne vigerethI bhI ta vigere sthAne sapheDhAI karAvI jANe pUjana karyuM hoyanI? evuM nagara kare gazIrSa gai. uttama rakta caMdana. ane dara nAmanA pahADI caMdana vaDe bhIte vigere sthaLe pAMga AMgaLIo ane hathelInA dIdhevA chApA vaDe yukta evuM nagara kare ! vaLI nagarane kevuM kare ? gharanI dara gakamAM sthApana karyA che. maMgaLazo jyAM evuM, jemAM pratyeka gharane daravAje daravAje caMdananA kaLazathI ramaNIya lAgatAM toraNe bAdhelA che evuM, uparathI TheTha bhUmi sudhI lAMbe, vizAla, goLa AkArane, ane laTakI rahele, AvA prakAra che puSpamAlAone Aii samUha jyA evuM, rasahia ane gugadhamaya evA "cavANuM pupanA samuhane yogya gaLe goThavela hovAthI saMskAra yukta, kALA agarU, uMcI jAtane ki vArasa, ane baLI rahe dazAMgAdi dhUpa, e badhA padArthone baheka mArI raheze ane cAre tarapha phelAI rahela je muga che, te vaDe ramaNIya, uttama gaMdhavALA Ex; 15
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhASAMtara che. - - ka9pa % je uMcI jAtanA gaNe, teonA suga dhayukta, suga dhI padArthonI banAvelI je guTikA, tenI sadaza atizaya A pacama sugaMdhI, AvA prakAranuM nagara tame pote karo tathA bIjAo pAse karAvo ! vaLI nagara kevuM karo ? nAca vyAkhyAna karAvanArAnAca karanArA, dera para caDI khela karanArA malayuddha karanArA, murSithI yuddha karanArA, mANasone upazA hAsya-kujhahava karAvanArA viSaka, athavA jeo mukhanA cALA karI kUdI kUdIne nAce che temAMDa bhavAIyA, hAthI u Ta ke ucA rAkhelA vAMsane TapI janArA, nadI vigerene taranArA rasika kathAo kahenArA kAvya-kavita bolanArA rAsa ramanAra, koTavALa, vAsa para gaDI tenA agrabhAga para khelanArA, citrapaTa hAthamAM rAkhI bhikSA mAganArA-gaurIputro, cAmaDAnI masakane vAyarAthI bhArI bajAvanAravINA vagADanArA, tathA aneka je tALIo vagADI nAca karanArA, athavA tALI vagADatA chatA kathA kahenArA, evI rIte kSatriyaku DagAmanagarane aneka prakAranA ramata-gammata karanArA leke vaDe yukta tame pite karo tathA bIjAo pAse karAve ! upara mujaba kAryo tame pite karIne bIjAo pAse karAvIne hajAro ghasarA tathA hajAro muzala eTale sabelAne ucA karAve, eTale A mahotsavanA divasomAM gADI hAkavI, halathI choDavuM, sAMbelAthI khAMDavuM -pIsavuM, * vigere kAryo baMdha rakhAve ghasarA ane muzalane ucA rakhAvI mArI A cArAne pAchI Apa, eTale ke mArI AjJA mujaba dareka kAryo karIne pAchA AvI mane nivedana kare ! 100 che tyAra pachI te kITa zika puruSo siddhArtha rAjA vaDe A pramANe kahevAyA chatA harSita thayA, sa teSa * pAmyA, yAvat pralita hRdayavALA thaIne be hAtha joDI, yAvatuM dase nakha bhegA karI, Ava karI, mastake 15rI ajali jeDIne je Apa svAmI AjJA kare che te mujaba karazu' e pramANe siddhArtha rAjAnI AjJAnA
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ 153aaaa *- vacanane vinaya pUrvaka svIkAre che. svIkArIne jaladI kSatriyakuDapura nagaramAM jaIne kedakhAnAmAM rahelA kedIone choDI mUke che, yAvata siddhArtha rAjAe pharamAvelA dareka kAryo sa pUrNa karI dharAra ane sAMbelAne ucA karAvIne jyAM siddhArtha kSatriya che, tyAM Ave che AvIne be hAtha joDI, yAvat daze nakha bhegA karI, mastake Avata karI, a jali jeDIne siddhArtha kSatriya rAjAnI te pUrve kahelI AjJAne pAchI Ape che, eTale ApanI AjJAnusAra ame dareka kAryo karyA e pramANe nivedana kare che 101 tyAra pachI te siddhArtha rAjA jyAM kasaratazALA che tyAM Ave che. AvIne tyAM kasarata karI, telathI mardana karAvI, snAna karavAnA gharamAM snAna karI, cadanAdithI zarIre vilepana karI uttama vase tathA mUlyavALA AbhUSaNo paheNa yAvatu-sarva prakAranI addhi, ucita sarva vastuone sAga, pAlakhI ghaDA, vigere sarva prakAranAM vAhana, parivAradi sarva samudAya, ane sarva avarava eTale ta pura vaDe yukata thayele e te siddhArtha rAjA kaI kaI sAmagrI vaDe yukata che? te kahe che-sarva jAtanAM puSa, sugadhI padArtho, vo, mALAo, ane ala kArAdirUpa zobhA vaDe yukata, sarva prakAranA vAjitronA zabda ane pratizakha eTale paDaghAo vaDe yukata, chatrAdi rUpa mahAna vyakti, ucita evI vastuonI maha ghaTanA, moTu sainya, pAlakhI gheDa vigere ghaNAM vAhana, parivArAdi mATe samudAya, ane uttama vAjitrone ekI sAthe vAgI rahelo je meTa dhvani te vaDe yukta che. vaLI te siddhArtha rAjA kevA che ? zakha, Dako-nagArU, nebata, huDuka nAmanu vAjitra, hela, mRdaMga, ane dubhi nAmanuM devavAdya, e sarva vAjitronA je gabhIra avAja ane teonA paDavArUpa thata je pratidhvani, te vaDe yukata, AvI rIte sakala sAmagrIthI vibhUSita thayelA siddhArtha rAjA dasa divasa sudhI -**H 153
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara 5154aa mahAtsavarUpa kulamaryAdA kare che kevA prakAranI kulamaryAdA kare che? te have kahe che-zaheramAM vecAvAne AvatA karIyANAnI jakAta mApha karI, gAya vigere upara levAtA kara khAdha karyAM, kheDuto pAsethI kheDanA levAtA bhAga mArlR karyAM, je manuSyane je cIja joIe temane bajAramAMthI mUlya dIdhA vinAja levAnI chUTa ApI, ane te cIjonI je kimata hoya te potAnA khajAnAmAthI ApavAno khokhasta karyAM, kharIda-vecANa ma dha karAvyu, jene je cIja teie tenI ki mata karyA vinA ja te laI Ave, ane vepArIne rAjyanI tIjorImAMthI nANA maLI jAya, sipAI amaladAra vigere koi paNa rAja puruSa koInA paNa gharamAM praveza na karI zake evA ma khastavALI kula mayaoNdA karI vaLI kevA prakAranI kulamaryAdA karI ?--gunhA mujaba rAjAne dhana Apavu paDe te daDa, ane mATe gunhA thavA chatAM rAjAne thoDu dhana Apavu te kudaDa, AvA kreDa ane kuda DavaDe rahita evA, eTale dasa divasa sudhI darekanA daDa mAre karyo RNurahita evI, eTale dareka devAdAronu karaja rAjya taraphathI cUkavI ApI RNu mukata karanArI evI kulamaryAdA karI ramaNIya gaNikAo vaDe sahita je nATakanAM pAtro, te vaDe yukata evI nAca karanArA aneka na`ke vaDe sevAyelI, jenI aMdara mRdaga ajAvanArA nira tara mRda gAmajAvI rahyA che evI, visvara anelI puSpamAlA vALI, prasanna thayelA ane tethI ja ahI thI tahI pharI rammata gammata karanArA zaherIe ane dezavAsIleAkeAvALI, AvA prakAranI mahAtsavarUpa kulamodAne siddhArtha rAjA dasa divasa sudhI kare che. 102aa have te siddhArtha rAjA dasa divasa sudhInI mahotsavarUpa kulamodA pravarte chate sekaDo hajAro ane lAkho parimANavALA yAgane eTale jinapratimAnI pUjAne pote kare che tathA khIjAe pAse karAve che, 5 cama vyAkhyAna, 154.
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ =% -- ... X 15pA Wi. * *| ahIM yAga zabdane jinapratimAnI pUjA e pramANeja sAthe karAra karAvyuM ke, mahAvIra svAmInAM mAtA pitA pArzvanAtha prabhunAM saMtAnIya bhAvaka hatAM, ema AcArAMga sUvama karavuM che. A pramANe AgArAMga sUtranI zAkhe teo zrAvaka hovAnuM nizcita hovAthI ane zrAvakane bIjA bhAgane asaMbhava hovAthI, ahIM yoga zabdane jinapratimAnI pUjA e ja artha kara vaLI bhAga' zabdamAM ja mAtu che, yaja dhAtune artha pUjA thAya che, tethI yAga zamatathI jinapratimAnI pUjA e artha rAma . parvAdhi divaro kADhela dravyanuM tathA meLavela dravyanA bhAganuM dAna pite Ape che tathA bIjA page apAve che. vaLI seMkaDe hajAro ane lAkho vadhAmaNAMne pite grahaNa kare che tathA bIjA nekara vigere page rahaNa karAve che AvI rIte dasa divasa sudhI kuvAmaryAdAne karatA chatA siddhArtha rAjA vigare che 103 have zramaNa bhagavAna mahAvIranA mAtA pitA prabhunA janmane pahele divase kulamaryAdA kare che, arthAta putrajanmane ucita evI kulamathI AvelI kiyA kare che. tyAra pachI trIje divase gandramAM ane sUryanA darzanarUpa utsava vizeSa kare che. tene vidhi A pramANe-pujanmathI be divasa gayA bAda trIje divase vaDita gRhastha e gurU ariha ta prabhunI pratimA AgaLa Tika athavA rUpanI banAvelI candramAnI pratimA pratiSita karI pUjI vidhi pUrvaka sthApana kare. tyAra pachI snAna karelI ane vaso tathA AbhUSa 1 jue zrIAcArAMgasUga, dvitiya kRtasaka dha, cUlikA, paMdaramuM amana, pava kara, (prakAzakathI gameya samiti) 15pA
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ te kalpasUtra mAthI vibhUSita thayelI evI pusahita mAtAne candranA uddaya thatAM pratyakSa candranI sanmukha vAI jaIne bhASAMtara OM hu~ candroDasi, nizAkaroDasa, nA patirasi, sudhAkaroDasa, oSadhigAMDasa, asya kulasya vRddhi karu kuru svAhA" ItyAzindranA mantra uccAratA vaDila mAtAne tathA putrane candranu dana karAve, ane pu sahita mAtA vaDilane namaskAra kare tyAre AzIrvAda Ape ke // 15 // "sava gokhI vaDe mizrita karaNAnI paMkti vALI ane samaya ApattionA vinAza karavAmAM kuzaLa evA gandra nira tara pAnna thaI, tamArA sakala vazane viSe rAva prakAre vRddhi karo.' tyAra pachI sthApita karelI gadranI mUrtine visarjana kare. enI ja rIte rAnu paNa dana karAve, vizeSa eTalA ke rAyanI mUti suvarNanI athavA tAMbAnI banAvavI puja rAhita mAtAne sU* sanmukha TAI jaI A pramANe mA ANe- he sUryosa dinakaroDasa, tame pahADo, sahakiraNeADo, jagacchAzi, prasIda asya kulasya tuSTi puSTi pramAda guru karu svAhA" e pramANe sUryanA mantra uccAratA te gRhaguru putrane tathA mAtAne sUnu darzana karAve, ane putra sahita mAtA gurune namaskAra kare tyAre gurU AzIrvAda na Ape ke~ '' "sa" dhruvA ane asurone vanIya, pUrva evA aa tulya evA sUrya putra rAhita tamAne maMgala ApanAro thAze ' AvI rIte AzIrvAda ApI sthApita karelI sUryanI mUrtine visarjana kare. evI rIte dra-rAyanA dananA vidhi kuTAkamathI AvelA jANavA paNa hAlamAM te ndra rAne ThekANe bALakane ArIsa dekhADe che. kAryo karAvanAro, ane traNa jagatamAM cakSu X. X paMcama vyAkhyAna // 15 //
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAra pachI putrajanmane chaThaThe divase prabhunA mAtA pitA rAtrie kuladharma pramANe jAgaraNa mahotsava a157|||| kare che. evI rIte dareka prakAranI kulamaryAdA karatAM agIyAramo divasa vyatikAnta thatA ane nAlache vigere azuci evI janmakriyAo samApta karyA bAda, putrajanmanA bArame divase prabhunAM mAtA pitA puSkaLa azana pAna khAdima ane svAdima, e pramANe cAre prakAranA AhAra taiyAra karAve che taiyAra karAvIne mitro, jJAti eTale pitAnI jAtinA manuSya, putra-pautrAdi svakIya manuSyo, svajana eTale pitrAIo, putrI putrAdinA sasarA sAsu vigere sabadhio, dAsa-dAsa vagere pitAnA nokara-cAkara ane jJAnakulanA kSatriyane bhajanane mATe AmaMtraNa kare che-notaru Ape che. AmatraNa karIne tyAra pachI prabhunA mAtA pitAe snAna ryuM vaLI teoe zu zu karyuM ? karela che balikarma eTale ISTadevanI pUjA jeoe evA, vidyA vinAza mATe karyo che tilaka vigere kautuka tathA dahIM' che akSata vigere magalarUpa prAyazcitte jeoe evA, vaLI prabhunA mAtA pitA kevA che? svaccha, je paherIne bhojanamAMDapamAM praveza thaI zake evAM, ane utsavAdi magalane sUcavanArA, AvA prakAranAM uttama vastro paheryA che jeoe evA, theDI sa yAvALA ane ghaNA kimatI AbhUSaNa vaDe zobhAvelA che zarIra jeoe evA, AvA prakAranA siddhArtha rAjA ane trizalArANI thaIne jana samaye bhejanama 5mAM AvIne uttama Asana para sukhapUrvaka beThAM, ane bhejanane mATe AmaMtraNa karI lAvelA te mitra, jJAtinA manuSya, putra pautrAdi svakIya manu pitrAI kahyuM 14 A vigere svajana, putra-putrAdinA sasarA sAsu vigere sa ba dhIo, dAsI dAsa vigere parijane, ane jJAtakalanA kSatriya sAthe te taiyAra karAvelA evA vipula azana pAna khAdima ane svAdimane AsvAdana karatA, eTale | 15NA I
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalpasUtra bhASAMtara .15 x karatA, eTale khajurI vyAkhyAna zeraDI vigere jevA keTalAka padArthInA theNa bhAga khAtA ane vizeSa bhAgano tyAga karatA chatA, visvAdano ja pAMcamAM vigere jevA keTalAka padArthone vizeSa bhAga khAtA ane thADA bhAganA tyAga karatA, lADu vigere keTalAka padArthone sa pUrNa" khAtA ane keTalAka svAdiSTa padArthAne paraspara AgrahathI ApatA siddhArtha rAjA ane trizalA kSatriyALI potAnA sagAMsa kha dhIe ane jJAtijano sAthe Ana dathI bhAjana kare che ! 104 5 AvI rIte jamI-bhAjana karIne tyAra pachI beThakane sthAne AvI teoe zuddha jaLathI Acamana karyuM, mukhamA bharAI gayela bhAta vigere anAjane dUra karI cAkhkhA thayA, ane tethIja parama pavitra thaine te mitro, jJAtinA manuSyA, putrapautrAdi svakIya manuSyA, svajanA, rA kha dhI, parijano, ane jJAtakulanA kSatriyAnA puSkaLa uttama prakAranA puSpa vaDe, vasro vaDe, sugadhI cUrNo vaDe, puSponI zuthelI mALAe vaDe, ane vividha prakAranAM AbhUSaNA vaDe satkAra kare che, tathA vinayapUrvaka namravacanothI temanu sanmAna kare che. satkAra ane sanmAna karIne teja mitro, jJAtinA manuSya, putra-pautrAdi svakIya manuSyA, svajanA, sama'dhIe, parijana, ane jJAtakulanA kSatriyeAnI AgaLa siddhArtha rAjA ane trizalA kSatriyANI A pramANe melyAM ke--nA10AA hai devAnupriyA ! amArA A khALaka galamAM Avye chate pahelAM paNa eTale bALaka garbhamAM hatA tyAre paNa amene AvA svarUpanA AtmaviSayaka yAvat-ci tita prArthita ane mane gata sa kalpa utpanna thayA hatA ke-jayArathI ArabhIne ApaNA A bALaka mukhane viSe garbha paNe utpanna thayeA che tyArathI X ** .1585
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ che pilA na AraMbhIne ApaNe hiraNyathI vRddhi pAmIe chIe, suvarNathI, dhanathI, dhAnyathI, rAjyathI, yAvat vidyamAna evA pradhAna dravyathI, mAnasika saMtoSathI, ane svajanoe karelA tyArathI atizaya atizaya vRddhi pAmIe chIe vaLI sImADAnA rAjAo vaza thayA che 106 tethI jyAre ApaNA A bALakane janma thaze tyAre ApaNe A bALakanuM A dhana vigerenI vRddhine anurUpa guNothI AveluM, ane tethI ja bALakanA guNothI utpanna thayeluM evu vardhamAna" e pramANe nAma pADazuM. te amane pahelAM utpanna thayela mane rathanI saMpatti Aje saphaLa thaI che, tethI amAre A kumAra nAma vaDe vardhamAna ho, eTale, amArA A putranuM nAma vardhamAna pADIe chIe 10LA zramaNa bhagavAna mahAvIra kAzyapagotranA hatA, temanA traNa nAma A pramANe prasiddha thayAM che, te AvI mi. rIte mAtA pitA sabaMdhI eTale mAtA pitAe pADeluM vardhamAna e pramANe prathama nAma? rAga-dveSa rahitapaNane je rAjaguNa, te sahaja guNapaNe tapasyA karavAnI zaktiyukta hovAthI prabhunuM bIjuM nAma "zramaNa paDyuM. vIjaLI paDavI vigere Akasmika banAvothI thate je Dara ke bhaya kahevAya, ane si hAdithI thato je Dara te laurava kahevAya, te bhaya-bherathI paNa prabhu calAyamAna thayA nahi, bhUkha tarasa vigere bAvIza prakAranA parISaha, ane devatA sa ba dhI vigere cAra prakAranA upasargo athavA bheda sahita gaNI che te soLa prakAranA upasargo, te pachI ane upasargone kSamApUrvaka sahana karanArA eTale asamapaNe nahi , paNa ja bharahitapaNe sahana karanArA, bhadrAri pratimAone athavA ekarAtrikI pramukha abhigrahane pALanArA, traNa jJAna vaDe zobhatA hovAthI dhImAn eTale jJAnavALA, ati ane ratine sahana karanArA, eTale sukhamAM | 15aa
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ | | paMcama" 39pa satra | | vyAkhyAna, harSa ane dukha paDatA kheda nahi karanArA, dravya eTale guNenA bhAjanarUpa, athavA vRddhAcAryonA mata mujaba bhASAMtara rAgadveSarahita, parAkema yukta, arthAt pitAne mekSagamanane nizcaya hovA chatA paNa tapasyAdimAM pravRtti kara vAthI parAmazAlI, prabhu AvA prakAranA vIratAnA asAdhAraNa guNoe karIne yukata hatA tethI devee bA khi temanuM "zramaNa bhagavAna mahAvIra' e pramANe trIju nAma pADyuM 108 dee prabhunuM nAma vIra kevI rIte pADyuM che te sa ba dhamAM A pramANe sapradAya che de asuro ane narezvaroe karyo che janmatsava jemane evA prabhu dAsa-dAsIo vaDe parivarelA che. ane sevake vaDe levAtA bIjanA cakramA peThe tathA kalpavRkSanA A kurA peThe divase divase vadhavA lAgyA. prabhu bALaka hatA te samaye paNa mahAna tejasvI, cadramAM sarakhA manehara mukhavALA, sura netravALA, bhamara samAna zyAma kezavALA paravALA, jevA lAla hoThavALA, hAthInI gati jevI manahara gativALA, kamaLa jevA _* komaLa hAthavALA_kitacu_a_mI_gun____m_gA --iALa...ti...gajhaM--