Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
भावे त्व-तल् ७११५५॥
- જયન્ત નામને ભાવમાં સ્ત્ર અને તરુ તિ] પ્રત્યય થાય છે. શબ્દના કારણભૂત ગુણધર્મવિશેષને ભાવ કહેવાય છે. જે જાતિ....વગેરે સ્વરૂપ અનેકવિધ છે. જિજ્ઞાસુઓએ એના સવિસ્તર જ્ઞાન માટે બ્રહવૃત્તિનું અધ્યયન કરવું જોઈએ. જો ઃ અને ગુવા [રા ] કાવઃ આ અર્થમાં નામને તેમ જ શુર નામને આ સૂત્રથી ત્ર અને તે પ્રત્યય. પૈત અને શુરા નામને સ્ત્રીલિંગમાં “શા ૨-૪-૧૮' થી ના પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી પોત પોતા અને શુવસ્તૃત્વ શુતા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ–ગોત્વ જાતિ. શુક્લરૂપ. Iધll
प्राक् त्वादगडुलादेः ७।१।५६॥
જદુરારિ ગણપાઠમાંનાં પુત્ર વગેરે નામને છોડીને અન્યત્ર ‘માસ્ત્રઃ ૭-૧-૭૭” સુધીનાં સૂત્રોમાં સ્ત્ર અને તર્ પ્રત્યયનો અધિકાર જાણવો. આ અંગેનાં ઉદાહરણો તે તે સ્થાને જણાવાશે. વહુરાવિર્નન ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અહુરારિ ગણપાઠમાંનાં નામોને સ્ત્ર અને તે પ્રત્યયનો અધિકાર ન હોવાથી વહુજી પાવર અને મચ્છરો વર આ અર્થમાં દુર અને મહુ નામને આ સૂત્રની સહાયથી સ્ત્ર અને તે પ્રત્યય ન થવાથી દુર નામને “તિ - રાના૭-૧-૬૦” થી ૭ ]િ અને રમખડુ નામને “વૃવત્ર ૭-૧-દર' થી સળ [] પ્રત્યયાદિ કાર્ય તે તે સૂત્રમાં જણાવ્યા મુજબ થવાથી ગફુર અને શામડઇ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ ઘેટાપણું. કમંડલુવૃત્તિ જાતિવિશેષ.
२५
