Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
પ્રાસાનોઞ સ્વાત્ આ અર્થમાં આ સૂત્રથી પ્રાાર અને પ્રાસાવ નામને ‘ઃ ૭:૧-૨૮' ની સહાયથી તથા પશુ નામને વર્ણ૦ ૭-૧રૂ૦' ની સહાયથી અનુક્રમે ડ્વ અને 7 પ્રત્યય. અવળ્૦ ૭-૪ફ્રૂટ' થી અન્ય અ નો લોપ. અસ્વય૦ ૭-૪-૭૦' થી અન્ય ૪ ને અર્ આદેશ. મારીય નામને ‘આત્ ૨-૪-૧૮' થી આવ્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી પ્રાજારીયા ફા; પરશવ્યમયઃ અને પ્રાસાનીયો દેશ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ—કિલ્લો થઈ શકે એવી ઈંટો. પરશુ થઈ શકે એવું લોઢું. જ્યાં પ્રાસાદ થઈ શકે એવો દેશ. અહીં દ્ન નો અધિકાર પૂર્ણ થાય છે. ૧૦ના
तस्याऽर्हे क्रियायां वत् ७ १ ५१ ॥
પવૅત્ત નામને ક્રિયાસ્વરૂપ અર્દ [અદ્ભૂતિ] અર્થમાં વત્ પ્રત્યય થાય છે. રાજ્ઞોર્ડ્ઝ વૃત્તમત્વ આ અર્થમાં ગનુ નામને આ સૂત્રથી વસ્તુ પ્રત્યય. નાનો ગો૦ ૨-૧-૧૧' થી અન્ય ર્ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી રાખવવું ધૃત્ત રાજ્ઞઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ રાજાને યોગ્ય આચરણ આ રાજાનું છે. ત્રિષાયામિતિ વિમ્ ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અદ્દે અર્થ ક્રિયા હોય તો જ ષછ્યન્ત નામને અર્હ [અતિ] અર્થમાં વત્ પ્રત્યય થાય છે. તેથી રાજ્ઞોર્નો મળિઃ અહીં ક્રિયાત્મક અદ્ભુ અર્થ ન હોવાથી આ સૂત્રથી રાગનુ નામને વત્ પ્રત્યય થતો નથી. આ સૂત્રના વિષયમાં ઉત્તર [૭-૧-૫૨] સૂત્રથી જે રીતે વતુ પ્રત્યય થતો નથી; તેનું અનુસંધાન બૃહવૃત્તિમાં કરવું. ॥૧॥
स्यादेरिवे ७|१|५२ ॥
સ્યાદિ વિભક્ષ્યન્ત નામને ક્રિયાવિષયક જ્ઞ-અર્થ-સાદૃશ્યાર્થમાં
२३
