Book Title: Siddhhemchandra Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 08
Author(s): Chandraguptavijay
Publisher: Mokshaiklakshi Prakashan
View full book text
________________
વત્ પ્રત્યય થાય છે. અશ્વ ડ્વ ચૈત્રો યાતિ આ અર્થમાં અશ્વ નામને આ સૂત્રથી વતુ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી વવું યાતિ ચૈત્રઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થઘોડાની જેમ ચૈત્ર જાય છે. અહીં અશ્વની ગમનક્રિયાનું સાદૃશ્ય ચૈત્રની ગમનક્રિયામાં જણાય છે. વૈમિવ પત્તિ મુનિમ્ આ અર્થમાં રેવ નામને આ સૂત્રથી વત્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી ટેવવત્ પત્તિ મુનિમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ— દેવની જેમ મુનિને જુએ છે. અહીં દેવકર્મક દર્શનક્રિયાનું સાદૃશ્ય મુનિકર્મક દર્શનક્રિયામાં જણાય છે. આથી સમજી શકાશે કે ઉપમાન-ઉપમેયમાં જ્યાં ભેદ છે ત્યાં આ સૂત્રનો અવકાશ છે, અને જ્યાં આવો ભેદ નથી ત્યાં સ્થા૦ ૭-૧-૧૧ નો વિષય છે. ૧૨॥
तत्र ७।१।५३ ॥
સપ્તમ્યન્ત નામને ફ્લુ - અર્થ-સાદૃશ્યમાં -વત્ પ્રત્યય થાય છે. મુન્ને ડ્વ આ અર્થમાં ત્રુઘ્ન નામને આ સૂત્રથી વતુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી ધ્રુષ્નવત્ સાતે જિલ્લા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રુઘ્ન દેશમાં જેવી ખાઈ છે તેવી ખાઈ સાતમાં છે. રૂ।
તસ્ય ||૧૪ની
ષઠ્યન્ત નામને વ-અર્થ-સાદૃશ્યમાં વત્ પ્રત્યય થાય છે. ચૈત્રસ્ય ડ્વ આ અર્થમાં ચૈત્ર નામને આ સૂત્રથી વતુ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી ચૈત્રવત્ મૈત્રસ્ય મૂઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-ચૈત્રની ભૂમિ જેવી મૈત્રની ભૂમિ છે. ક્રિયાભિન્ન સાદૃશ્યાર્થમાં વત્ પ્રત્યયના વિધાન માટે સૂ. નં. ૭-૧-૧૩ અને ૧૪ છે. ૧૪.
२४
