________________
ગુર-સમર્પણની ગૌરવગાથા
ગુરુની માતૃસમી ગોદમાં તન-મન-ધન-જીવન દ્વારા બાળકની અદાથી સમર્પિત થઈ જવાની વૃત્તિના પ્રભાવે, પોતાના શિષ્યનો જીવનખેલ ખતમ થઈ જાય, એટલી હદ સુધીની ગોઝારી મનોવૃત્તિમાં રાચનારા ગુરુનીય હૈયાપલટ કરાવવામાં સફળ બનતો શિષ્ય ગુરુનો કૃપાપાત્ર થઈને કેવી રીતે ગુરુ કરતાંય સવાયો બની શકતો હોય છે, એની હૂબહૂ પ્રતીતિ કરાવતો શ્રી રામાનુજાચાર્યના અધ્યયન-કાળમાં બનેલો એક પ્રસંગ જાણવા જેવો છે, એ પ્રસંગ જાણીશું, તો મૂકને વાચાળ બનાવવાની અને લંગડાને પહાડ ચડી જવાની સમર્થતા બક્ષતી “ગુરુકૃપા'ના પાત્ર બનવાની સિદ્ધિ સિદ્ધ કરવા પાછળ જ બધું ફના કરી દેવાના મનોરથ જાગ્યા વિના નહિ જ રહે.
કાંજીવર નામક નગરમાં યાદવ પ્રકાશ નામના સંન્યાસી-કુલપતિનો એક આશ્રમ હતો, જે જ્ઞાનાર્જન માટે ખૂબ ખૂબ વખણાતો હતો, એથી દૂરદૂરથી ઘણા વિદ્યાર્થીઓ જ્ઞાનાર્જન માટે ત્યાં આવતા અને સંસ્કૃત ભાષા ઉપરાંત વેદ-વિદ્યામાં પારંગત બનીને એવી વિદ્વત્તા પ્રાપ્ત કરતા કે, જેથી એ વિદ્વાનની સાથે સાથે કાંજીવર આશ્રમની પ્રસિદ્ધિ પણ ફેલાતી રહેતી. આવી ખ્યાતિ લક્ષ્મણ નામના પ્રજ્ઞા-પ્રતિભાથી સંપન્ન એક વિદ્યાર્થીને પણ એક દહાડો એ આશ્રમમાં ખેંચી લાવી.
યુવાનીના ઉંબરે ઊભેલો લક્ષ્મણ રૂપ-લાવણ્યથી સમૃદ્ધ એવી કામણગારી કાયા ધરાવતો હતો કે, પ્રથમ દર્શને જ એની પર આંખ ઠરી જતી. દર્શકની આંખમાં વસી ગયેલા લક્ષ્મણની સ્મૃતિ પછી ભૂંસવા
સંસ્કૃતિની રસધાર : ભાગ-૪
