________________
Pravacanasāra
एगम्हि संति समये संभवठिदिणाससण्णिदा अट्ठा। समयस्स सव्वकालं एस हि कालाणुसब्भावो 2-51॥
एकस्मिन् सन्ति समये संभवस्थितिनाशसंज्ञिता अर्थाः । समयस्य सर्वकालं एष हि कालाणुसद्भावः 2-51॥
सामान्यार्थ - [ एकस्मिन् समये ] एक समय पर्याय में [ समयस्य] कालाणुरूप कालपदार्थ के [संभवस्थितिनाशसंज्ञिताः] उत्पाद, स्थिति, नाश नाम के [अर्थाः ] तीनों भाव [ सन्ति ] प्रवर्तते हैं, [ एषः हि ] यह उत्पाद, व्यय, ध्रौव्य रूप ही [ कालाणुसद्भावः] काल-द्रव्य का अस्तित्व [ सर्वकालं] सदाकाल रहता है।
The time-atom (kālāņu) or the substance of time (kāla dravya) undergoes the origination (utpāda), the permanence (dhrauvya) and the destruction (vyaya) in each samaya', that is the mode of the substance of time (kāla dravya). The substance of time (kāla dravya) exists eternally with this characteristic [of the origination (utpāda), the permanence (dhrauvya) and the destruction (vyaya)].
Explanatory Note: In one 'samaya', there is the origination (utpāda), the permanence (dhrauvya) and the destruction (vyaya) in the substance of time (kāla dravya). The origination (utpāda), the permanence (dhrauvya) and the destruction (vyaya) that takes place in one 'samaya', must take place in all 'samaya'. The substance (dravya) of time-atom (kālāņu) forever remains permanent (dhrauvya); there is the destruction (vyaya) of the prior
mode (paryāya) of 'samaya' and the origination (utpada) of the new mode (paryāya) of 'samaya'. Thus, the origination (utpada), the permanence (dhrauvya) and the destruction (uyaya) are established in the substance of time (kāla dravya).
........................ 186
