________________
શ્રમણ-સમુદાયની એકતા, જ્ઞાનસજ્જતા અને આચારશુદ્ધિઃ ૪૪, ૪૫ ૨૦૭ ફેશનમાં કરે છે ખરા; પણ એ તો માત્ર વાણીવિલાસ. આગેવાન પોતાના જીવનને ખૂબખૂબ સાદું બનાવીને જ દાખલો બેસાડી શકે.
સામાન્ય જનતા પ્રત્યેની આપણા નાયકોની આ બેદરકારી છેવટે તો આત્મઘાત તરફ જ દોરી જવાની એ ચોક્કસ. આપણા શ્રીમંતોની સાચી શોભા અને આપણા ગુરુવર્યોનો ખરો મહિમા સામાન્ય જનતા જ છે; સામાન્ય જનતાને ઉવેખીને આપણા શ્રીમંતો અને ગુરુવર્યો પોતાની પ્રવૃત્તિ કોની સમક્ષ રજૂ કરવાના ? એનું મૂલ્યાંકન કોણ કરવાનું ? પ્રેક્ષકો નહિ તો નાટક નહિ !
તેથી જ અમે આપણા ગુરુવર્યો અને શ્રીમંત મહાનુભાવોને ભારપૂર્વક કહીએ છીએ કે સમાજની શોભા માટે આપ મોરલાના મહિમાવંતા સ્થાને રહો એ અમને મંજૂર છે. પણ આપ સ્વસંતુષ્ટ બનીને સામાન્ય જનતારૂપી આપની શોભાનાં પીછાંઓને વીસરી જાઓ એ કુદરત મંજૂર નહીં કરે. કાળના પ્રવાહમાં તો કોણ શ્રીમંત, કોણ. મહંત અને કોણ ગરીબ ? આજે એક, તો કાલે બીજું ! પીછાં બરાબર સચવાઈ રહે એમાં જ મોરની સાચી શોભા સામાન્ય માનવીને ઉવેખીને કોઈ સુખી નહીં બની શકે. ભાનભૂલેલા મોરલાએ પીછાંનો મહિમા પિછાણ્યે જ છૂટકો.
(તા. ૨૬-૧-૧૯૫૨)
(૪૫) ધન્ય ગુરુ! ધન્ય ચેલા !
ગરવા ગુર્જર દેશના ઈતિહાસમાં જેને સુવર્ણયુગ તરીકે ઓળખાવવામાં આવે છે એ સોલંકીયુગની આ નાની-સરખી કહાણી છે. ગુજરાતમાં ત્યારે મહારાજા સિદ્ધરાજ જયસિંહનું રાજ તપતું હતું. ગુજરાતનું પાટનગર અણહિલપુર પાટણ દેશ-દેશાવરમાં ખ્યાતિ પામેલું નગર લેખાતું હતું. જૈનધર્મના અનુયાયીઓમાં વર્ષોથી ઘર કરીને બેઠેલા ચૈત્યવાસની સામે કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યનો પુણ્યપ્રકોપ હજુ પ્રજ્વળી ઊઠ્યો ન હતો. એવા એ સમયે એક સમયજ્ઞ જૈન મંત્રીએ પોતાની વિચક્ષણતાના બળે એક પતિત થઈ ચૂકેલા યતિનો ઉદ્ધાર કર્યાની આ કથા શ્રી મેરતુંગાચાર્યવિરચિત પ્રબન્ધચિંતામણિ' ગ્રંથમાં જળવાઈ રહી છે; સૌ કોઈને શિખામણ આપે એવી એ કથા આ પ્રમાણે છે :
ગુર્જરપતિ જયસિંહદેવના યશસ્વી રાજકારભારની ધુરા વહન કરતા મંત્રીમંડળમાં શાન્ત મહેતાનું સ્થાન ઊંચું અને ગૌરવભર્યું હતું. રાજકાજની અનેક અટપટી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
