________________
૪૬૮
જિનમાર્ગનું અનુશીલન પરમપૂજ્ય પંડિતવર્ય શ્રી સુખલાલજીને શ્રી વિજયધર્મસૂરિ-જૈન-સાહિત્યસુવર્ણચંદ્રક આપવાનો સમારોહ ભાવનગરમાં, શ્રી યશોવિજયજી જૈન ગ્રંથમાળા તરફથી, સને ૧૯૪૭ના સપ્ટેમ્બરમાં યોજવામાં આવ્યો હતો. એ પ્રસંગે પૂજ્ય પંડિતજી સાથે અમે બધા ભાવનગર ગયા હતા. શ્રીયુત “સુશીલભાઈ (શ્રી ભીમજીભાઈ હરજીવનદાસ પરીખ) ત્યારે ગ્રંથમાળાના પ્રમુખ હતા અને જૈન'નાં સંપાદકીય લખાણો વગેરેની જવાબદારી તેઓ જ સંભાળતા હતા. પણ છેલ્લા કેટલાક વખતથી એમને હાથના દુખાવાની (Writers Crampની) જ્ઞાનતંતુઓની નબળાઈ વર્તાતી હતી. તેઓ પણ, કાશીવાળા સ્વર્ગસ્થ આચાર્યશ્રી વિજયધર્મસૂરિજીએ બનારસમાં સ્થાપેલ શ્રી યશોવિજયજી જેને સંસ્કૃત પાઠશાળામાં જ પૂ. પંડિતવર્ય સુખલાલજી, પૂ. પંડિતવર્ય બેચરદાસજી વગેરેની સાથે ભણ્યા હતા, અને અમે એ આચાર્યશ્રીએ જ સ્થાપેલ અને છેવટે શિવપુરીમાં સ્થિર થયેલ “શ્રી વીરતત્ત્વ-પ્રકાશક મંડળ' નામે સંસ્થામાં રહીને અભ્યાસ કર્યો હતો. એટલે તેઓને તથા અમોને એ આચાર્ય મહારાજ ઉપર ઘણો આદર હોય એ સ્વાભાવિક છે. વળી, શ્રી “સુશીલ ભાઈનો સ્વભાવ ખૂબ આનંદી, અને એમની સાથેની વાતચીતમાં અવનવા કથાપ્રસંગો સાથે અવનવું જ્ઞાન પણ મળે. એટલે અમો તેમના તરફ ઘણો જ ભક્તિભાવ ધરાવતા હતા.
સુવર્ણચંદ્રકનો સમારોહ પત્યા પછી એક દિવસ સાંજે પૂ. પંડિતજી પાસે અમે બધા બેઠા હતા, અને શ્રી સુશીલ'ભાઈએ સહજ રીતે વાત કરી, કે “ડોક્ટરનું કહેવું છે, કે જો છ-એક મહિના માટે તમે લખવા-વાંચવા વગેરે બૌદ્ધિક શ્રમનું કામ છોડી દો તો તમારો આ દુખાવો મટી જાય.” આ વખતે અનેક વ્યક્તિઓ હાજર હતી, તેમાં મારા ભાઈ અને સિદ્ધહસ્ત લેખક શ્રી જયંભિખુ તથા બીજા પણ લેખનકળાકુશળ મિત્રો હાજર હતા; છતાં કોણ જાણે કેમ, મારાથી એકાએક કહેવાઈ ગયું, “છએક મહિના માટે જેનને લખાણ મોકલવાની જવાબદારી હું નિભાવીશ.” જ્યારે મેં આવું કહ્યું ત્યારે એની પાછળ શ્રી “સુશીલભાઈ પ્રત્યેનો મારો આદર જ કામ કરતો હતો: તેણે લેખનકાર્યસંબંધી મારી બિનઆવડતનું ભાન મને ભુલાવી દીધું હતું એમ લાગે છે; કારણ કે, બોલવું હોય તો હું તૈયારી વગર, મારી આવડત મુજબ, ગમે ત્યારે, બોલવા ઊભો થઈ જતો, પણ લખવાની જવાબદારી નિભાવવાની મારી કોઈ શક્તિ જ ન હતી. એટલે જ્યારે મેં આવી વાત કરી, ત્યારે કોઈ જવાબદારીના ભાન સાથે નહોતી કરી. એટલે હું તો એ વાત ત્યાર બાદ ભૂલી જ ગયો હતો !
પણ અમદાવાદ પાછા આવ્યા પછી, ખરેખર, શ્રી “સુશીલ' ભાઈનો પત્ર મારા ઉપર આવ્યો; તેમાં મેં જે જવાબદારી માથે લેવાની વાત કરી હતી, તેનો અમલ કરવાનો
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org