________________
- શ્રી. જિનભક્તિ-કાતર લેશ્યા. અર્થાત્ અધ્યવસાયની ધાર બગડે છે અને તે દુર્ગતિને અધિકારી થાય છે, એટલે કે મરણ બાદ નરક અથવા તિર્યંચગતિમાં ઉત્પન્ન થાય છે, તેથી બાલમરણ ઈચ્છવા ગ્ય નથી.
આજની પરિસ્થિતિ તે એવી છે કે મનુષ્યને મૃત્યુ સમય નજીક જણાતાં તેને કોઈ હોસ્પીટલમાં દાખલ કરવામાં આવે છે, જ્યાં દવાના ડેઝ, ઇંજેકશને કે ઓકિસજન લેતાં લેતાં તેના પ્રાણ નીકળી જાય છે. આ વખતે તેને જીવવાની લાલસા હોય છે, એટલે તેના અંતરમાં આ ધ્યાન ચાલી રહ્યું હોય છે અને તે અંતસમયની આરાધના પણ પામી શકતું નથી, તેથી આવા મરણને આપણે આલમરણ સમજવું.
અંતસમય એટલે મૃત્યુને-મરણને સમય નજીક આવતાં ધર્મની જે વિશિષ્ટ આરાધના કરવી, તેને અંતસમયની આરાધના કહેવાય છે. તેમાં મુખ્યત્વે નમસ્કાર મહામંત્રના નવ પદોને જપ કરવાનું હોય છે અથવા અન્યના મુખેથી એ પદો સાંભળવાનાં હોય છે અને અરિ. હંત, સિદ્ધ, સાધુ તથા કેવલી ભગવંતોએ કહેલે ધર્મ એ ચારનું શરણ અંગીકાર કરવાનું હોય છે. આ આરાધનાના પ્રતાપે જીવની મતિ બગડતી નથી, તેની લેગ્યા શુભ રહે. છે અને તેના પરિણામે તે સદ્ગતિને અધિકારી થાય છે, તેથી અંત સમયે આ આરાધના આવશ્યક મનાયેલી છે.
