________________
અષ્ટમહાપ્રતિહાર્ય આદિ છે, તે અહીંજ જણાવી દઈએ. પ્રકરણના મથાળે અમે આદિ શબ્દ એટલા જ માટે લગાડેલ છે.
આ જગતમાં જેના જેવું બીજું કઈ ન હોય, તે અનન્ય દશ કહેવાય. તમે પૃથ્વીનું સમસ્ત પડ ફેંદી વળે, પણ તમને અરિહંતને જોટો નહિ જડે. એ હકીકત છે. એક ભૂમિમાં એક સમયે તે બે અરિહંતે જન્મતા જ નથી, એટલે તેમની જોડી મળવી અસંભવિત છે.
અહીં એક પાઠકમિત્ર પ્રશ્ન કરે છે કે “આ પૃથ્વીમાં તે તેમને જોટો ભલે ન જડે, પણ સ્વર્ગમાં જડે કે નહીં? ત્યાં તે ઘણી શક્તિવાળા દેવ હોય છે. તેને ઉત્તર એ છે કે અહીં અરિહંતને જે જેટો શોધવાનું છે, તે તેમના ગુણની અપેક્ષાએ શેધવાનો છે. અરિહંત તે અનંત ગુણના ભંડાર હોય છે. તેના સેમા કે હજારમા ભાગે પણ કોઈ દેવ આવી શકે નહિ, પછી બરાબરીની વાત તે રહી જ કયાં ? ખરી વાત તે એ છે કે દેના દેવે પણ તેમની ભક્તિપૂજા કરતા હોય છે, એટલે તેઓ એમના સેવકની કટિમાં આવે. શું સેવકની સરખામણું સેવક સાથે થઈ શકે ખરી ?
આજથી ૨૫૦૦-૨૬૦૦ વર્ષ પહેલા ભારતવર્ષમાં ઘણા ધાર્મિક સંપ્રદાયે હતા અને ઘણા પ્રકારના વાદ-સિદ્ધાંત ચાલતા હતા. એ દરેક સંપ્રદાય કે વાદને સ્થાપક પિતાને મહાન સમજો અને તીર્થકર, ઈશ્વરી અવતાર, પરમ મહર્ષિ કે એવા બીજા કેઈ નામે પિતાને ઓળખાવતે,
