________________
ધ્યાન
૩૧
વિમુખ્યતે–વીતરાગદેવનું ધ્યાન કરતા આત્મા વીતરાગ થઈ સ'સારથી મુક્ત થાય છે.' વળી ત્યાં એમ પણ કહ્યું છે કેय एव वीतरागः स देवो निश्चीयतां ततः । भविनां भवदम्भोलिः, स्वतुल्यपदवीप्रदः ॥ १ ॥
6
તેથી આ વાત નિશ્ચયથી માનવી જોઈએ કે જે વીતરાગ હાય તે જ દેવ છે (પરમાત્મા છે) અને તે જ સંસારી જીવેાના સ'સારરૂપી પર્યંતને નાશ કરવા માટે વજ્ર સમાન હોઈ ધ્યાતાઓને પેાતાના જેવી પદવી(પરમાત્મપદ) આપનાર છે.’
જૈન મહિષ આએ કહ્યુ` છે કે જીવાથી ભિન્ન એવા કઈ પરમાત્મા આ લાક, વિશ્વ કે બ્રહ્માંડમાં અસ્તિત્વ ધરાવતા નથી. જે જીવ છે-આત્મા છે, તે જ પુરુષાથના ચેાગે પરમાત્મપદ સુધી પહોંચે છે અને જ્યાં અનંત સિદ્ધો વિરાજી રહ્યા છે ત્યાં, પ્રકાશમાં પ્રકાશ ભળે તેમ, ભળી જાય છે. અલખત્ત અહીં પણ તેનું વ્યક્તિત્વ તા રહે છે જ, પણ તેને પૃથક્ થવાના પ્રસ`ગ આવતા નથી.
આત્મા પરમાત્મા કેમ ખની શકે? ' એ માટે ચેાગસારના પ્રથમ પ્રસ્તાવમાં જે વિવેચન કરાયું છે, તે ઘણું વિચારણીય છે.
6
यदा ध्यायति यद् योगी, याति तन्मयतां तदा । ध्यातव्यो वीतरागस्तद्, नित्यमात्मविशुद्धये ॥२॥
૨૧
