________________
અહં” મંત્રને જપ
૨૯૧ સૂચક છે કે તેને શ્રી જેવું સામાન્ય કોટિનું વિશેષણ શોભે નહિ; તેથી અહીં પરમેશ્વર એવું યથાર્થ વિશેષણ લગાડેલું છે. પરમેશ્વર એટલે પરમ અશ્વર્યવાન. પરમ અશ્વર્ય એટલે અષ્ટમહાપ્રાતિહાર્ય અને સમવસરણાદિ અનન્ય પ્રકારની સમૃદ્ધિ તથા ગની સર્વ પ્રકારની સિદ્ધિ. પરમેષ્ઠી એટલે પરમપૂજ્ય સ્થાને રહેલા. એ પાંચ છે. એમાં અહીં પરમેશ્વર પરમેષ્ઠિને અર્થ સકલ રાગાદિરૂપ મલરહિત, સર્વ જીના પેગ અને ક્ષેમનું વહન કરનારા, શસ્ત્રાદિ ઉપાધિથી રહિત હોવાને લીધે પ્રસન્નતાના પાત્ર, જ્યોતિરૂપ, દેવાધિદેવ, સર્વજ્ઞ પુરુષ વિશેષ સમજવાના છે. | આટલાં વિવેચનથી સ્વરૂપ અને અભિધેય કહેવાયું. હવે તેનું તાત્પર્ય કહે છે.
જે વાચાર્થને કહે તે વાચક કહેવાય.
“સિદ્ધચરિવીન સોપનિષમૂત-આ વર્લ્ડ એ જે અક્ષર છે, તે સિદ્ધચકનું આદિબીજ છે અને સકલ આગમનું રહસ્ય છે. જેમ જૈનેતર શાસ્ત્રોમાં લેક્યવિજ્ય, ઘંટાર્ગલ, સ્વાધિષ્ઠાન, પ્રત્યંગિરા વગેરે ચક્રો પ્રસિદ્ધ છે, તેમ જૈનશાસ્ત્રોમાં સિદ્ધચક પ્રસિદ્ધ છે. તેમાં સિદ્ધ એવા પરમ તત્વે ચક્રાકારે મંડળરૂપે ગોઠવાયેલા હોય તે સિદ્ધચક્ર. એ પરમ તત્વ નવ છે,–અર્વત્ સિદ્ધ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, સાધુ દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્ર અને તપ. આ સિદ્ધચક્રમાં બીજાણુ પાંચ બીજે છે, જેવાં કે દો ફ્રી મૈં હૂ હૂ તેમાં “શરું એ પ્રથમ બીજ છે, તેથી તેને આદિબીજ કહેવામાં આવ્યું છે.
