________________
૩૧૨
શ્રી જિનભકિત-કલ્પતરુ કઈ દીન-દુખની હકીકત સાંભળીએ, એ કાનને સદુપયેાગ છે.
કેટલાક એમ સમજે છે કે કાયાને પુષ્કળ પાણીથી સ્નાન કરાવીએ અને વિટ્ટણ, સાબુ વગેરેથી તેને મેલ કાઢીએ એટલે પવિત્ર થાય છે, પણ એ બાહ્ય પવિત્રતા છે. તેની સાથે અત્યંતર પવિત્રતા પણ જોઈએ અને તે ઉપર કહ્યું તેમ કાયાને સદાચારમાં પ્રવર્તાવવાથી તથા હાથ–પગ વગેરે અંગેને સારાં કામમાં ઉપયોગ કરવાથી પ્રાપ્ત કરી શકાય છે.
કાયાને કુટિલતાને અખાડો બનાવ કે દેવને વિરાજવાનું મંદિર બનાવવું, એ આપણા હાથની વાત છે. જે આપણે અતિ દુર્લભ એ માનવદેહ પામીને પણ મોક્ષ-પ્રાપ્તિમાં અનન્ય કારણભૂત એવી શ્રી જિનેશ્વરદેવની ભક્તિ, આરાધના કે ઉપાસના ન કરીએ તે આપણા જેવા મૂઢ, મૂર્ખ કે ગમાર કોણ?
મેક્ષની પ્રાપ્તિ માત્ર માનવભવમાં જ શક્ય છે, એવી જાહેરાત કરવા પાછળ મહાપુરુષને ઉદ્દેશ એ છે કે મનુષ્ય આ કાયાનું સાચું મૂલ્ય સમજે અને તેને મોક્ષપ્રાપ્તિ માટે બનતે ઉપયોગ કરે; પરંતુ આપણે કાયાનું સાચું મૂલ્યાંકન કર્યું નથી, તેને વિષયભેગનું સાધન માની લીધું છે અને તેને મનફાવતે દુરુપયેાગ કરી રહ્યા છીએ. આમ છતાં જાગ્યા ત્યાંથી સવાર સમજીને હજી પણ તેનું સાચું