________________
૧૪૪.
શ્રી જિનભક્તિ-કલ્પત આ લેક પર ચિંતન-મનન કરતાં અમે એટલું સમજ્યા છીએ કે એંજિન વિના ગાડી ચાલે નહિ, તેમ પૂજ્યની પૂજા વિના સકિયાઓ ચાલે નહિ, ગતિમાન થાય નહિ. વળી આ બધી સક્રિયા પૂજ્ય પુરુષેએ જ પ્રબોધેલી છે, એટલે તેમના પ્રત્યે શ્રદ્ધા-આદર-માનની લાગણી હોય તે જ આ કિયાઓ પ્રત્યે શ્રદ્ધા-આદર–માનની લાગણી ઉદ્ભવે અને તેને અમલમાં મૂકવાની ઈચ્છા જાગૃત. થાય.
અહીં પૂજ્ય શબ્દથી દેવ અને ગુરુ અભિપ્રેત છે. દેવ એટલે અરિહંતદેવ, જિનેશ્વરદેવ ગુરુ એટલે પંચમહાવ્રતધારી ત્યાગી મહાત્મા. જે ગુરુ શબ્દને સામાન્ય અર્થમાં ગ્રહણ કરીએ તે માતા, પિતા, વડીલે, વિદ્યાગુરુ, કલાગુરુ તથા જ્ઞાતિના વડેરાઓને પણ તેમાં સમાવેશ થાય. પૂજ્ય એટલે પૂજવાને ગ્ય, આદર-માન આપવાને યોગ્ય, સત્કાર-સન્માન કરવાને ગ્ય. જેઓ પૂજ્ય પ્રત્યે પૂજ્યભાવ દર્શાવતા નથી, તેમને માટે નૈતિક, ધાર્મિક તેમજ આધ્યાત્મિક પ્રગતિનાં દ્વાર બંધ થઈ જાય છે અને અંધારામાં અથડાવાને વખત આવે છે. વ્યવહારમાં પણ મુરબ્બીઓ-વડીલે પ્રત્યે આદરમાન ન બતાવનારને ઘણું સહન કરવું પડે છે અને આખરે તેમની પ્રતિષ્ઠાને નાશ થાય છે. જે મહાનુભાવના જીવનમાં સુદેવ અને સુગુરુની પૂજાનું સ્થાન નિયમિત હોય છે, તેના જીવનમાં વિનય, વિવેક વગેરે સદ્દગુણ અવશ્ય પ્રગટ થાય છે.
