________________
શ્રી જિનભક્તિ-કલ્પતરુ
શુદ્ધિ સાત પ્રકારની છે: (૧) અંગશુદ્ધિ, (૨) વશુદ્ધિ, (૩) મન:શુદ્ધિ, (૪) ભૂમિશુદ્ધિ, (૫) પૂજોપકરણશુદ્ધિ, (૬) દ્રવ્યશુદ્ધિ અને (૭) વિધિશુદ્ધિ.
આ સાત પ્રકારની શુદ્ધિનું સ્વરૂપ ખરાબર સમજવામાં આવે, તે માટે અહીં તેનું વિસ્તૃત વિવેચન કરીશુ. ૧-અંગશુદ્ધિ
૧૫૨
અગશુદ્ધિ એટલે પૂજા કરનારના અંગની–કાયાની શુદ્ધિ. તે મુખ્યત્વે સ્નાનથી થાય છે. શાસ્ત્રામાં ‘સમ્યક્ નાતોષિતે હારે' એવા શબ્દો આવે છે, તે પરથી એમ સમજવાનું કે ગૃડસ્થ ઉપાસકે જિનપૂજા કરવાના અવસર થાય, ત્યારે પ્રથમ સ્નાન કરવું જરૂરી છે.
સ્નાન કરવાના હેતુ એ છે કે શરીર મલમૂત્રથી ખરડાયેલુ. હાય, દુગંધી વાયુના સ`ચાર વગેરેથી મલિન થયેલુ' હાય કે સ્ત્રીની શય્યા આદિના યાગથી અપવિત્ર થયેલુ. હાય, તે શુદ્ધ થાય. શ્રી જિનેશ્વરદેવની કાય:-શ્રી જિનેશ્વરદેવની મૂર્તિ અતિ પવિત્ર છે. તેને અપવિત્ર શરીરે અડવાના આપણા આચાર નથી.
સ્નાન એ પ્રકારનાં છે : એક દ્રવ્યસ્નાન અને બીજુ ભાવસ્નાન. તેમાં પાણીથી સ્નાન કરવુ, તે બ્યસ્નાન કહે. વાય છે અને અહીં મુખ્યત્વે તેના જ અધિકાર છે.
દ્રવ્યસ્નાનના એ પ્રકારે છેઃ દેશસ્નાન અને સસ્તાન. તેમાં ઝાડો-પેશાબ કરી શુદ્ધિ કરવી, દાંત સાફ કરવા, જીભ