________________
અંગપૂજા
૧૮૯
(૭) કઠ. (૮) હૃદય. (૯) ઉદર-નાભિ.
શ્રી વીરવિજયજી મહારાજે અષ્ટપ્રકારી પૂજામાં ચંદનપૂજાના અધિકારે કહ્યું છે કે “ચરણ, જાનુ ૨ કર, ૩ અંસ, ૪ શિર, પ ભાલ, ૬ ગળે, ઉર, ઉદર, ૯ પ્રભુ નવતિલક કીજે.” અહીં એટલી સ્પષ્ટતા જરૂરી છે કે બધાં તિલક ગણીએ તે તેર થાય, પણ બે અંગૂઠાના, બે ઢીંચણના, બે કર કાંડાના તથા બે ખભાના એક એક ગણીએ. તે તિલકની સંખ્યા નવની થાય છે.
ઉક્ત મહાપુરુષે કહ્યું છે કેઆતમ ગુણ વાસન ભણી, ચંદનપૂજા સાર; જેમ મઘવા અપછર કરે, તેમ કરીએ નરનાર.
“હે પુરુષ અને સ્ત્રીઓ ! આત્માના ગુણની સુવાસ પ્રકટાવવા માટે ચંદનપૂજા ઉત્તમ છે. તે પૂજા જેમ ઈન્દ્રો અને અપ્સરાએ અતિ ઉલ્લાસથી કરે છે, તેમ તમે પણ અતિ ઉલ્લાસથી કરો.”
નવ અંગે ઉપર જણાવ્યા મુજબ ક્રમશઃ તિલક કરવાં જોઈએ. તેમાં એ ધ્યાન રાખવાનું કે પ્રભુના અંગ. પર કેશરના છાંટા ન પડે, તેમજ પ્રતિમાજીના ચક્ષુ, મુખ વગેરે પ્રમુખ અંગે ઢંકાઈ ન જાય અને તેની શોભામાં