________________
૧૦૨
શ્રી જિનભક્તિ-કહપતરુ તેમાં શ્રદ્ધા, ભક્તિ, વિનય, આદર, બહુમાન, આજ્ઞાપાલન આદિ ઉત્તમ ભાવેની ભરતી કરવી જોઈએ.
- હવે વિચાર કરો કે જ્યાં નમસ્કારરૂપી આવી સુંદર નૌકા તૈયાર હોય, ત્યાં સંસારસમુદ્રને તરતાં શી વાર લાગે?
શામાં અન્ય ધર્મક્રિયાઓ તથા અનુષ્ઠાનેનું જે વિધાન કરવામાં આવ્યું છે, તે મૂળ તે ચિત્તશુદ્ધિને માટે જ છે. એટલે નમસ્કારની ક્રિયામાં ઉપકારક છે અને તેથી નિરર્થક નથી. અન્ય શબ્દોમાં કહીએ તે મનુષ્ય. જેમ જેમ ધાર્મિક ક્રિયાઓ કે અનુષ્ઠાને કરતે જાય છે. તેમ તેમ તેની નમસ્કાર-વિષયક યોગ્યતા વધતી જાય છે. અને તે આખરે પરમ શુદ્ધ કેટિને નમસ્કાર કરવાને સમર્થ થાય છે. ૩-કાયિક નમસ્કારના ત્રણ પ્રકારે
કાયિક નમસ્કાર એટલે શાસ્ત્રાનુસારે શરીરના અંગેની વિનય બહુમાના શિષ્ટાચાર મુજબ કરાતી પ્રવૃત્તિ. તે જુદા જુદા દેશમાં જુદા જુદા પ્રકારે કરવામાં આવે છે, પણ આર્યપ્રણાલિકા-ખાસ કરીને જૈન પ્રણાલિકા એવી છે કે બે હાથના આંગળીનાં ટેરવાં એક બીજાના અંતરે રાખી કમળના ડેડાને આકારે જોડવા અને મસ્તક નમાવવું. જે વિશેષતાએ નમસ્કાર કરવા હોય તે અધું અંગ નમવિને બે હાથ જોડવા અને મસ્તક નમાવવું અને તેથી પણ આગળ વધવું હોય તે બે હાથ, બે ઘૂંટણ અને
