________________
૧૧૪
શ્રી જિનભક્તિ-કલ્પતરુ દેવીનું ૬૦ ફુટ ઊંચું પૂતળું. અને તે પ્રેક્ષકનાં મનમાં અમેરિકન લેકની સ્વાતંત્ર્યભાવના માટે માનભર્યા વિચારો જગાડી જાય છે.
તાત્પર્ય કે ચિત્ર કરતાં પણ મૂર્તિ કે પ્રતિમામાં ભાવેદ્દીપન કરવાની શક્તિ ઘણી વધારે પ્રમાણમાં રહેલી છે અને તેથી જ જગતના પ્રત્યેક દેશમાં મહાપુરુષોનાં બાવલાં તથા કઈ પ્રેરણાદાયક ઘટનાઓનું શિલ્પ બનાવીને જાહેર સ્થાનમાં મૂકવામાં આવે છે. તેને જોઈને લેકે અનેક પ્રકારના બોધપાઠ ગ્રહણ કરે છે.
મૂર્તિનાં દર્શનને જડનાં દર્શન માનવા એ ભૂલભરેલું છે. મૂર્તિનાં દર્શન કરનારને એવી બુદ્ધિ હોતી નથી કે હું કઈ જડ વસ્તુનાં દર્શન કરું છું. એ તે એમ જ માને છે કે હું સાક્ષાત્ પ્રભુનાં દર્શન કરું છું, એટલે તેને ચિત્તપ્રસાદ તથા આત્મશુદ્ધિ વગેરેને લાભ અવશ્ય થાય છે.
જે આટલા ખુલાસાથી સંતોષ થતું ન હોય તે અમે આ મહાનુભાવેને પ્રેમપૂર્વક પૂછીએ છીએ કે તમારા ઘરમાં તમારા માતાપિતાને કઈ ફેટ છે ખરે? તેને જોઈને તમને કેવી બુદ્ધિ થાય છે ? શું એ વખતે તમે એમ માને છે કે આ એક જડ કાગળ છે અને તેના પર રંગની આછી–ઘેરી છાયા પડેલી છે? નહિ, નહિ, એ ફેટને જોઈને તમને એમ જ થાય છે કે “આ મારી માતા છે,” “આ મારા પિતા છે. અર્થાત તમે એક જડ
