________________
[ ૭ ] ચેાત્રીશ અતિશય
જિનભગવંતની–અ દેવની વિશેષ ઓળખાણ તેમના ચેાત્રીશ અતિશય વડે થાય છે, એટલે તેનું વર્ણન–વિવેચન અહી' પ્રસ્તુત છે.
અતિશય એટલે પ્રભાવસૂચક લક્ષણેા. તે દરેક જિન ભગવતમાં અવશ્ય હેાય છે. તેના લીધે તેએ અન્ય મનુષ્ય કરતાં જુદા તરી આવે છે અને તેમનુ સિદ્ધ થાય છે.
કેત્તરપણુ
આ ૩૪ અતિશયામાંથી ૪ અતિશયે। જન્મથી જ પ્રાપ્ત થાય છે, એટલે તે ચાર સહજ અતિશયા કહેવાય છે. ૧૧ અતિશયે જિનભગવતના ચાર ઘાતકર્માને ક્ષય થતાં ઉત્પન્ન થાય છે, એટલે તેને ૧૧ કર્મ ક્ષયજ અતિશયા કહેવામાં આવે છે અને બાકીના ૧૯ અતિશય ભક્તિ નિમિત્તે દેવતાઓ દ્વારા વિધુર્વાયેલા હોય છે, તેથી તેની ગણના ૧૯ દેવતાકૃત અતિશયામાં થાય છે. આ રીતે ૪+૧૧+૧૯ મળી કુલ ૩૪ અતિશયાની ગણના થાય છે, કે જેમના ટૂંક પરિચય અહીં કરાવવામાં આવ્યે છે.