________________
તા. ૧-૨-૩૧
– જેન યુગ –
૨૩
તે માલુમ પડે છે કે તેમાં મોટે ભાગે પ્રાકૃત અને સંસ્કૃત –: ધર્મ શિક્ષણ :
પુસ્તકેજ ગોઠવવામાં આવ્યા છે. હવે આ ભાષાઓને અભ્યાસ આપણે ત્યાં કેવો નહીં જ થાય છે તે સવ કેરને વિદિત
છે. તેમ છતાં આ ભાષાઓદ્વારાજ ધર્મ શિક્ષણ અત્યારે તે ગત અંકમાં આ વિષયને અંગે ધર્મ અને ધાર્મિક
અપાય છે !! તે શું ધર્મશિક્ષણ આપણી માતૃભાષાદ્વારા જીવનનો સહજ ખ્યાલ આપી, એલ્સીનેર-પરિષદમાં થયેલી
આપવું અશક્ય છે? એ પ્રશ્ન કુદરતી રીતે ઉપસ્થિત થાય છે. ચર્ચાના કેટલાક મુદ્દાઓ સાથે આપણું ધર્મના શિક્ષણ સાથે સંબંધ ધરાવતા થોડાક જ મુદાઓ આપી, તે સર્વ ઉપર આ સંબધમાં એક વિદ્વાનના નીચલા વિચારો સમ
જવા જેવા છેઃચર્ચા ચલાવી, જૈન શિક્ષક વિગેરેની એક ખાસ પરિષદ
“ આજે આપણે જે ભાષામાં બોલીએ છીએ-વિચારીએ લાવવાની સૂચના કરવામાં આવી હતી. આ સુચના માટેના
છીએ, ટુંકમાં જીવન જીવીએ છીએ, તે આપણી માતૃભાષા છે, વિશેષ કારણે નીચે મુજબ છે –
આપણે પ્રાણુ અને બળ છે. તે એકને જ બળવાન બનાવી આ વિષય પરત્વે જૈન અને જેનેતર વિદ્વાનોના અભિપ્રાય
આપણે તેનાથી શક્તિ મેળવવાની છે. એ બળ મેળવવા માટે સને ૧૯૧૦ માં જન કૅન્ફરન્સ ઓફીસે પ્રકટ કર્યા પછી
દુનીઆની અનેક ભાષાઓમાંથી સારી વસ્તુઓ જેમ ભાષાંતર અને તે અરસામાં, જેન કૅન્ફરન્સ હેરલ્ડ (આ પત્રના
કરીને લાવીએ તેમજ સંસ્કૃત ( પ્રાકૃત) માંથી પણ તે લાવીએ.” પૂર્વ-રૂપમાં) માં આને અંગે તેમજ તેના અભ્યાસક્રમને અગે '
ચાલતી ભાષામાં આજે આપણે એક બીજાને સમઅનેક વિદ્વત્તાભર્યા લેખે આવ્યા પછી, જેન એજ્યુકેશન
જવાનું છે. ચાલતી ભાષામાં આજે આપણે આગળ ધપવાનું બોર્ડ દ્વારા છેલ્લા બે દાહંકામાં આ વિષયમાં આપણે
છે એટલે ચાલતી ભાષામાંજ દૂનીયાનું જુનું નવું બળ આપણે કેટલું આગળ વધ્યા-એટલે કે ઉપર જણાવેલા અભિપ્રાયો
ઉતારવાનું છે. એમાં સંસ્કૃત (પ્રાકૃત) માં રહેલ બળને સમાવી પૈકી કયો અભિપ્રાયો આપણું સમાજે કેટલા પ્રમાણમાં આજ
દેવું ઘટે છે.” શું હજીએ પ્રાચીન ભાષાના સૂત્રોની ગોખણપટ્ટી સુધીમાં સ્વીકાર્યા અને તે અનુસાર કંઇપણ પ્રગતિ થઈ કે
માનસ્ શાસ્ત્રની દૃષ્ટિએ બાળકની શક્તિને વાણુ કાઢનારી નહિં, તે સર્વની તપાસ કરવા માટે આવી પરિપ૬ એક મુખ્ય
પદ્ધતિ જણાતી નથી? સાધન છે. જુદી જુદી દિશાએથી જુદા જુદા પ્રકારના છૂટા
ટુંકમાં, વિદ્યાર્થિની ઉમ્મર, અને તેના બીજા વિશ્વના છવાયા પુસ્તક કે પુસ્તકમાળાઓ પ્રકટ થઈ ચુકી છે. પણ
અભ્યાસના પ્રકાર સાથે સારો મેળ બની રહે તેવી રીતે માતૃઆ પુસ્તકે ધર્મ શિક્ષણ માળાને અંગે કેટલા ઉપયોગી છે તેનું
ભાષાકારા ધર્મ શિક્ષણ કેવી રીતે આપી શકાય તે પ્રેમને. ખરું મૂલ્ય તે આવી પરિષજ આંકી શકે. વળી ધર્મશિક્ષણ
નિકાલ લાવવા માટે તેમજ પિતે જે પરીક્ષાઓ દર વર્ષે લે અંગે ટા છવાયા અખતરાઓદ્વારા જુદી જુદી વ્યક્તિઓ કે
છે તેને અભ્યાસ ક્રમ સુધારી શકાય તે માટે ઉપર સૂચવ્યા સંસ્થાઓને મળેલા અનુભવો આવી પરિષદ્દમાં રજુ કરી
મુજબની પરિષદુ તુરત બોલાવવા માટે આપણું એજ્યુકેશન શકાય. અને એ બધા અનુભવોમાંથી સાર ખેચી આવી
બાર્ડ ઘટતે પ્રબંધ કરશેજ એવી મારી શ્રદ્ધાભારી રાા છે. પરિષદ્ જે નિર્ણો સમાજ આગળ મૂકે તેને સર્વત્ર સ્વીકાર જલદી થાય. આવી પરિપ૬માં કેળવણીકાર અને કેળવણી રસિક
है कि प्रत्येक नेता अपने २ कल्पनांका कदा ग्रही સજજને, સામાન્ય તેમજ ખાસ ધર્મ વિષયક શિક્ષકે, પરીક્ષક, વનના વાતા દે છે અને સ્વતંત્ર, નિઝ જપના અને કેળવણી સંસ્થાઓના સંચાલકોને આમંત્રવામાં આવે તે શકિત સારા વર્ષ સમાનોદ્વાર મદન યંત્રા નિબંધેની માંગણી કરવામાં આવે, અને આ વિષયના અનેક શો નાના ઘાRા . તજ જિલ્લા વિશ્વઅંગો ઉપર ચર્ચાઓ કરાવી તે ઉપર ચક્કસ નિ કરવામાં
लता के कुछ भी परिणाम नहीं आता। अगर वो
ન x 8 ના જ 121 જજ ને આવે તે જૈન સમાજને ઘણુંજ લાભ થવા સંભવ છે. આવી પરિષ૬ બેલાવવાને
हो नेता सर्व समाजके आत्माओं को एकात्मरुपमे
જે કોઈપણ સંસ્થા વધારે લખ્યક હોય છે તે આપણું જૈન એજ્યુકેશન બોર્ડ છે. ગ ત ૨ જ મહાન સંત વનાર ૩જત સાર્વજો ચોક્કસ ધોરણો પાડી તેના અભ્યાસક્રમે ગોઠવી, વાષિક દાચ તો મારી સાથે સત્રતા ના ધાર્મિક હરીફાઈની પરીક્ષાઓ અનેક વષો થયાં આ બોર્ડ દો Hવતો છે સોરાંદા સમૂદ લે છે અને તે રીતે અને તે અંગે ધર્મ શિક્ષણનો સારો કે
થી પ્રચાર આ બે કર્યો છે. પરંતુ આવી પરીક્ષાઓ માત્રમાં જ
" जैसे महान प्राणीको बांध देता है और अनेक अग्नि અટકવાનું નથી. આપણે તો બહુ આગળ જવાનું છે.
પણ સ્ત્રી જૈસે સદત પાત મw T૫ સેતે હૈં, આપણા એજ્યુકેશન એડે જે ઘેરણો પાડી અભ્યાસ- રૂત્યારે સત્તા પ્રાપ્ત કરતા જ ન થતાદી ક્રમ ગેઇવ્યો છે તે ઉપરથી એમ સમજાય છે કે તેને રિક્ષા દૈા ક્ષ રિજે ૮ મી બને ધર્મ મૌર સમાન દેનારની ઉમ્મર સાથે કે તેના બીજા વિશ્વના અભ્યાસના સન્નતિ (Problem) પોય પ્રકાર સાથે તેમજ બીજી જૈન કેળવણી વિષયક સંસ્થાઓના
(solve) જેને
દિને નાકે (Unity) તાજ દીન મિત અભ્યાસ ક્રમ સાથે કંઈપણ સંબંધ નથી. બાળ કે કન્યા ધેરોમાં પણ ઉમર સાથે કેટલો સંબંધ છે તે પણું સ્પષ્ટ
को मान देना परमावश्यक है। નથી. પણ તેના સર્વ ધરણેના અભ્યાસક્રમ તપાસતાં એટલું
-મિલાર વી. સન.
