________________
તા. ૧-૧૦-૩૧ - જેન યુગ –
૧૪૭ એ ઉપરાંત જાનેર કોકરન્સને ઠરાવ-તે સંસ્થા અને લોક કાયદા પ્રમાણે જે સગીર ગણાય તેને માટે તેની ઉંમરલાયક સાધે સંબંધ, સમાજ કયાં સુધી જઈ શકે તેમ છે એ થવાની ઉમરે આપણે સ્વીકારવીજ ઘટે, તેટલી ઉમર માટે જે વિચારો પણ સાથે સાથે કરવામાં આવ્યા છે એટલે કે હકીકત પૂર્વે ૧૬ વર્ષથી ઓછી ઉમરનાને લાગુ પડતી તે પાનાના સ્વતંત્ર વ્યકિતગત અભિપ્રાયને તથા સુધારાના અને અત્યારે લાગુ પડે. આવા સગીરની દીક્ષાથી તેના હક્કો નિર્મળ વગમય આવેશને સંયમમાં રાખી કામ લેવામાં આવ્યું છે. નહિ થાય એ સ્વીકારેલ છે તે યોગ્ય કરવામાં આવ્યું છે, એ માટે તેમને ધન્યવાદ ઘટે.
પરંતુ તે ઉમરલાયક થાય ત્યારે જે ડેકલેરેશન’ કરે નિબંધમાં સગીરને દીક્ષા આપવાનું ગુજાતિ ઠરાવ્યું તે ‘ પ્રજિત થયેલાના સર્વ હક્કો નાબુદ થાય છે ' એ છે જ્યારે જે દીક્ષા લેનાર સગીરને જે અમુક ચાર અને નિયમ તે વખતે લાગુ પડે એ પણ મૂકવામાં આવ્યું છે. પાળાને દીક્ષા અપાઇ હોય ત્યારે તેની દીક્ષા ગુન્હાહિત ને કેટલાક એમ કહી શકે કે કાયદે બધા ધમોને માટે ગણવી એ અપવાદ કરવામાં આવ્યો છે તેથી લેવાના છે અને જેને તે પછી હોવા છતાં પિતે એમ જણાવે કે મોટા ભાગને સતેજ થશે. તે અ'વાદ જુનેર કેંન્ફરન્સની અમારી દીક્ષાને એ કાયદે ગુન્હો ન ગણે એ અપવાદ કરા સાથે તદન સંગત છે. વિશેષતા એટલી કે તે કવિના કર ને યોગ્ય નથી અને સરકાર તેવો અપવાદ નજ સ્વીત્રણ પ્રતિબંધમાં એક પ્રતિબધ એ વધાયો કે જે ગામ કારે. આના જવાબમાં એવા ભયને કિંચિત્ સ્થાન છે પણ વતની હોય ત્યાંના સંધની પણ રન લે છે. માતા પિતા આદિ જૈન સમાજમાં સંધનું બંધારણ છે તેવું કઈ પણ ધર્મ માં સગાની રજામાં સ્ત્રીની રજા ૫ણું સમાય છે તે સ્પષ્ટ કરવામાં નથી. તે સંધની માતા પિતા સ્ત્રી આદિની સંમતિ લઈને આવ્યું. વતનના સંઘની, દીક્ષાસ્થાનના સંચ, માતા પિતા યોગ્ય જાહેરાત પછી દીક્ષા અપાય તે તે અનર્થકારક ન શ્રી આદિ અંગત સગાંની લિખિત સંમતિ અને કેમ થાય એવું કહેવાનો જેનોને હક્ક છે. ચોગ્ય અપવાદ તે ગમે જાહેરાત થવાની-એ ચાર સર સચવાયા પછી તે સગેવાઈ તે કાયદાની કલમમાં દાખલ થઈ શકે. હમણાંજ ઇન્દોર, છે એવું સ્થાનક ડિસ્ટ્રિકટ મારફેટનું પ્રમાણ પત્ર મળવી રાજ્યમાં સને ૧૯૩૧ નો કાનુન નં. ૪ ને નુક્તા કાનુન અપાયેલી દીક્ષા ગુન્હા નહિ ગણાય. આ અપવાદ ના ઘડવામાં આવ્યો છે, તેમાં નુક્તા એટલે મૃતભાજન ૧૦૧ માટે ગાયકવાડ સરકારે કાયદે ધડતી વખતે કરવી એવા કરતાં વધારે માણસનું કરવા કરાવવાનું કે તેમાં સહાય આપઅભિપ્રાય વ્યકત કરવામાં આવે છે તેથી કૅ સે સગીરની વાનો પ્રતિબંધ કરવામાં આવ્યો છે અને તેનાથી વિરૂદ્ધ કે કોઇની દીક્ષાની વિરૂદ્ધ-વિરોધી નથી એવું તેણે અગાઉ સ્પષ્ટ ચાલનારને એક દુજાર રૂા. દંડ કે એક માસની સાદી સજા કર્યું હતું તે હમણાં પુનઃ સ્પષ્ટ કર્યું". એગ્ય દીક્ષા માટે દીક્ષા કે બને થશે. આમાં પણુ અપવાદ મૂકાયો છે કે 'કિંતુ જે લેનારને જ્ઞાન ગભિત વૈરાગ્ન, શાઅભ્યાસ, ધમોચરણ, ઉચ્ચ શ્રાદ્ધાદિ વિધિ ધર્મોનસાર કરવામાં આવે છે તેને આ મૃતકઆદર્શ જીવન ગાળવાને ૬૮ સંક૯૫ આદિ અનેક ગુણાની ભદ્રમાં સમાવેશ થતું નથી '-વળી ૧૦૧ કરતાં ૪૦૦ સુધી જરૂર છે, છતાં તે વાન એક બાજુ રાખી સંમારને-સમાજને જમાડનાર છના જજજની રજા લે તે જમાડી શકે. આ જેનાથી લાગે વળગે છે તેટલીજ વાતે-સઘની અને સગા- સંખ્યામાં સગાં કરીને સમાવેશ થતો નથી. એની સંમતિ અને કેન્ જાહેરાત–એ વાત જળવાય તે કાઈ એમ કહે કે ધાર્મિક બાબતમાં રાજ્યને દીક્ષા અપાય તે સમાજ દૃષ્ટિ કલેશાદિ ઉત્પન્ન ન થતાં હસ્તક્ષેપ ન ઘટે તે તેના જવાબમાં જણાવવાનું કે ધાર્મિક શાંતિમય વાતાવરણું બની રહે એ હેતુએ તની દીક્ષા યોગ્ય અને સામાજિકની મિશ્રિત બાબતમાં સમાજ ને દૂત બંધારણ ગણવામાં વાંધા જેવું નથી.
ન કરી શકે, યા કરેલ બંધારણ પળાવી ન શકે તે સારું - પ્રવચન સારોદ્ધારની ટીકા આદિમાં દીક્ષા લેવાને દૂરદર્શી અને પ્રજાદિન સાચવનારૂં સુરાય જરૂર હસ્તક્ષેપ કરે અથ વા ૧૮ પ્રકારને એક પ્રકાર * બાલ' છે તેની એવા તેને ધમ પ્રાપ્ત થાય છે. હિંદુઓ માટે લગ્ન એ વ્યાખ્યા આઠ વર્ષથી છે તે * બાલ ” એમ જણાવ્યું. ધાર્મિક સંસ્કાર છે અને તે છતાં બાલ લગ્ન પ્રતિબંધક તેટલી ઉમરના માટે તે સધ ને સગાં બંનેની સંમતિ હાય કાયદે ગાયકવાડ સરકારે ઘણાં વર્ષોથી ઘડેલે અમલમાં મૂકો છતાં દીક્ષા ન અપાય. તે ઉમર પછી અને ૧૬ વર્ષથી છે, એટલું જ નહિ પણ હમણાં ‘ નષ્ટ મૃત પ્રત્રજિતે કલીને પહેલાના બાળકને પંચકપ ચૂMિ અવ્યક્ત-અપ્રતિપન્ન બાળક , પતિને પતૌ, પંચસ્વ પલ્સ નારીશું પતિર વિધાયતે ' કહેલ છે, ૧૬ વર્ષથી ઓછી ઉમરનામાં બુદ્ધિ જોઇએ તેવી આ પરાશર રકૃતિના આધારે છૂટા દંડ આપવાને લગ્ન વ્યક્ત-આવિર્ભત થતી નથી અને તેથી તેને તેના માતા વિચ્છેદક કાયદે ધડે છે. મૃત પાછળ ભજન કરવું, કરાવવું પિતાની આજ્ઞા વગર દીક્ષા આપનારને-અપાવનારને સ્તન અ હિંદુઓ માટે ધાર્મિક છે તે ૫ર ૫ણુ અંકુશ મૂકવાનું એટલે ચાર કહેવામાં આવેલ છે. (પંચકપ ચૂણિનો પાઠ- દુરસ્ત ધારી ઈદેર રાજયે ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે કાયદે કયાં જુઓ વીરશાસન ના. ૭-૨-૩૦ પૃ. ૨૮૭) પંચક૬૫ સુત્ર છે. બ્રિટિશ સરકારે પણું હમણું આખરે “ શોદા એકટ' ભાષ્યમાં ‘ અપડિપુને બાલ સેલ પરિમૂણે '-સેક વર્ષથી કરી હિંદુ ધર્મ લગ્ન સંબંધી માન્યતા પર પ્રહાર કર્યો છે, ઓછા તે અપ્રનિજ બાલ છે એમ સ્પષ્ટ જણાવ્યું છે. આ અને અગાઉ વિધવા વિવાહ સંબંધી પણ કાયદો ઘડ્યા છે. "રથી જણાવ્યું છે કે ઉમરલાયક થવા માટે પૂરા કાલમાં જૈનાએ મર્યાદામાં રહી દીક્ષા સંબંધી કૅન્ફરન્સ ઘડેલે કરવા ૧૬ વર્ષની ઉમર નક્કી કરેલી હતી, અને તે બ્રાહ્મણ દરેક સ્થળે પાળી શાંત વાતાવરણ રાખવું નહિ અને દીક્ષા
સ્કૃતિ આ પરથી જણાશે. હાન્ન બ્રિટિશ સરકારના રાજયમાં સંબંધી અનેક સ્થળોએ કલશ, મુકદ્દમોબાઇ, કકળાટઅને તે ઉમર વધારીને ૧૮ વર્ષની અ જેને પાલક કોર્ટ દ્વારા તેને લીધે અનર્થ ૫૫ વષી તેથી વડોદરા ધારાસભાના નીમાયેલ હોય તેની ૨૧ વર્ષની ગણી છે; તેથી હાલના (અનુસંધાન પર ૧૫૧ ઉપર જુ.)
