________________
૧૭૮
તા. ૧-૧૨-૩૧
તેમણે અનેક પ્રથા ચી પ્રકટ કર્યાં છે—પાતાનાં જૈન સમાચાર'માં પોતાના પ્રકટ કરેલા ચૂંટલાક લેખાને સરકારી ‘ જૈન મમાચારગદ્યાયલી, ' “ અમૃતલાલ શેડનુ વાડી,' ‘Political Gita' ' મસ્ત વિલાસ ' ‘દીક્ષા ' વિગેરે, તદુપરાંત મુંબઇ સમાચાર' આદિ પત્રોમાં ‘ મુંઝાઈ પડેલી દુનિયા' નામના વિષય રાખી લેખ માળા, અને બીજા લેખા પ્રકટ થયા છે. એકવડીઆ શરીરમાં સિનેમાની ફિલ્મ પેઠે અસાધારણુ વગથી ચાલતા વિચારપ્રવાવાળુ મગજ અનેક વ્યવસાય અને ફિકમાં પસાર થતુ જોવાતુ ત્યારે તે પોતાનુ જીવન કૅમ નભાવી શકે છે. આશ્ચર્ય જનક લાગતું, પરંતુ તેનામાં પૃચ્છાશકિતની માત્રા ઘણી હતી તેજ તે જીવનને ટકાવી રહેલ હશે એમ મારા મત છે. તેનામાં અનેક ગુણા હતા. ટીકા કરતાં પોતાના મિત્ર કે પ્રા’મકને પણ્ છેડતા નહિં, ટીકાની કડકાઇથી એક શત્રુ ઉભા કરતા છતાંયે તેઓ પેશ્વાને ત્યાં આવતાં તેમના પ્રત્યે ઘણા સદ્દભાવ તાવતા. આ ભાગી નિડર અને ભાવનાવાદી હતા. ક્રાઇ કાઇ વખત તે આવેશ અને આવેગમાં આવી એક તરી પ્રલોભકાને વશ થઇ કાષ્ટને સયા વખાડી નાંખવામાં પ્રેરાતા અને તેથી કલમ બાદથી અન્યાય પણ કરી નાંખતા. આનુ જવલત ઉદારણુ કેશરીયાજીની યાક્રાંડ' લતના મથાળા નીચે ચાલુ પત્રામાં પ્રકટ થયેલી તેમની લેખમાળા છે. એ સબંધે લવાદ તરીકે કાર્ય કરી સમાધાનમાં અગ્રભાગ લીધે ત તો દિગમ્બર-શ્વેતાંબર સ્મૃતિપૂજક ને સ ંપ્રદાયમાં શાંતિ પથરાવી શકયા હાત, તેમની મહત્વાકાંક્ષા ખરી હતી-પોતાની
સ્વ. વાડીલાલ મેાતીલાલ શાહ. નણીતા પત્રકાર, પ્રસિદ્ધ લેખક, વક્તા સુધારક અને વિચારક વા. મા. શા'ના નામથી જૈન આશ્ચમ અજાણી
નથી, તેમના પિતાએ ‘જૈન હિતેચ્છુ' નામનું નાનુ` માસિક
કાઢયું અને તે પોતે પોતાના દ્વાથમાં લઇ ધીમે ધીમે દળદાર કરતા જ તેમાં અવનવા સખત ટીકા કરતા અને નિવન
વિચારા પ્રેરતા લેખો લખી પોતાના સ્થાનકવાસી સંપ્રદાયમાં સ્વાભિમાનવાળું ચેતન આણ્યુ એમાં કાઇપણ બેમત થશે નિહ. એ ઉપરાંત ‘જૈન સમાચાર ’ નામનું સાપ્તાહિક પત્ર પેાતાના સ્થાનકવાસી સંપ્રદાય માટે પ્રથમ કાઢનાર અને
વિચાર શકિત માટે અસાધારણું અભિમાન તુ-ગમે તેમ, તે એક સમર્થ વ્યકિત હતી: અને તે આ માસની એકવીસમીએ ૧૩ વર્ષની વયે દેહત્યાગ કરી આપણી મધ્યમાંથી વહી ગઇ છે. તેમના આત્માને સોંપૂર્ણુ શાંતિ મળે. હું તેમના જે
કેટલાંક વર્ષ સુધી ચલાવનાર તેઓ હતા. તેમાં અમુક 'દ્રષ્ટ' ગુણો હતા તે ગુણે પ્રત્યે અનુરાગ રાખી તેમના ‘સ્મારક ’
ટીકા અને
ના નાણાં અચ્છાદ જતા હતા ગે બાબત કડક આક્ષેપાત્મક લખાણ આવતાં તેના પરિણામ તરીકે 'જેલ-યાત્રા' પશુ તેમણે જોરી હતી.
માં સ કાષ્ટ પ્રશંસક પોતાની જિલ ' યયાતિ અને યયાતિ આપે એમ હદયપૂર્વક હું ઇચ્છું છુ. પોતે એક પત્રકાર તરીકેજ જીવન પર્યંત રહ્યા હોત, અને દ્રવ્યની વિશેષ
અપેક્ષા રાખી ન હત, વળી સમાજ તેમની શકિત અને બુધ્ધિા સદુપયોગ થવામાં પૂર્ણ કાળવાળી રદ્દી ડોત તેા તેમની પાસેથી સમાજ ઘણું ઘણું –ગોગક્ષેમ, હિત અને પ્રગતિનુ તત્વ પ્રાપ્ત કરી શકી ત. તેમનુ સૌથી સારૂં સ્મારક તા તેમના વિચાર પ્રેરક હિતકારી ભગ્ય લેખાવી જેન હિતેચ્છુ, જૈન સમાચારમાંથી અને ખીન્ન પત્રામાંથી ચુંટણી કરી પુસ્તકાકારે પ્રકટ કરવામાં પરિણમે તેા સમાજને તે વધુ ઉપયોગી થઇ શકશે. -માહુનલાલ દ. દેશાઇ.
उद्घाविस, समुद्रीणयवि नाथ ન = સામુ માગ્ પ્રદડ્વત, વિમાસુ સરિચિત્રોષિ - श्री सिद्धसेन दिवाकर. અર્થ:-સાગરમાં જેમ સ સરનાો। સમાય છે તેમ તે નાથ! તારામાં સ દૃષ્ટિમે સમાય છે; પણ્ જેમ પૃથક પૃથક્ સરિતાએામાં સાગર નથી દેખાતો તેમ પૃથક્ પૃથક્ દૃષ્ટિમાં તારૂં દર્શન થતું નથી,
જૈન યુગ
સરિતા સહુ જેમ સારે, તુજમાં,નાથ! સમાય દૃષ્ટિએ જ્યમ સાગર ભિન્ન સિન્ધુમાં, ન ણુાયે તું વિભક્ત દૃષ્ટિમાં
જૈન
તા. ૧-૧૨-૩ = Des
યુગ.
મગળવાર.
આજાદ
ત્યારપછી પોતે પત્રકાર તરીકેની કારકા તદ્દન નહિં પશુ માટે અશે ત્યાગી એક વ્યાપારી બન્યા અને તેમાં સારા પૈસા પ્રાપ્ત કર્યા. તેમાંથી ‘જૈન હિતેચ્છુ’ વધુ દળદાર કરેલા પત્રમાં અનેક વિધ ફિલસુરી, સમાજ, સ ંપ્રદાય, સુધારા અને કુપ્રથાઓ સામે સખ્ત વિરોધ સંબંધી પોતાની અનેાખી રોલીમાં સાદા સરલ પણ સચાટ અને કાર્યો ઘા કરનારા મ`ભેદી શબ્દોવાળા લખાણાથી એક સિદ્ધરસ્ત લેખક તરીકેની પોતાની પ્રતિષ્ઠા સિદ્ધ કરી છે. જર્માંન ફિલસુધી ‘નિશે’નાં પુસ્તઢ્ઢા વાંચ્યા પછી તે પ્રત્યે તે ભારે ઢળ્યા હતા અને Will to power" વિગિયા ' માં મહાભારત શ્રદ્ધા રાખનાર થયા હતા. તે ફિલસુીની અસર તે તેમના ત્યાર પછીના સમસ્ત જૈન પર છવાઇ હતી. પોતાને વ્યાપારમાં મળેલાં દ્રવ્યમાંથી તેમજ જૈન આલમમાંથી અનેક મિત્રો અને
પ્રશંસા પાસેથી સહાય મેળવી ‘સંયુક્ત જૈન વિદ્યાર્થી ગૃહ' તેમણે મુંબઇમાં ઉધાડયું હતું કે જે સાધી ત્યારપછી અનેક વાવાઝોડાં પસાર થઇ ગયાં અને તે ગૃને ધારેલે ધ્યેય પાતે લઇ જઈ ન શકયા પણ છતાંએ હાલપણું તે ગૃરુ ' ચાલુ રહેલું છે.
"
સૂચના.
વડાદરા રાજ્ય તરફથી પ્રસિદ્ધ થયેલ સન્યાસ દીક્ષાપ્રતિબંધક નિબંધ પર અભિપ્રાયો સ્વીકારવાની મુદત તા. ૧૫ ડિસે ંબર સુધી વધારવામાં આવી છે. જેઓએ પોતાના અભિપ્રાયા મેાકળ્યા ન હોય તેમને વિજ્ઞપ્તિ કરવામાં આવે છે કાન્ફરન્સની કા. સમિતિ તરફથી મોકલાયેશ અભિપ્રાયના સમનમાં પોતાના અભિપ્રાય સત્ય ન્યાયમંત્રી વડેદરા તરફ મોકલી આપવા,
--
--
