________________
– જૈન યુગ --
તા. ૧૫-૫-૩૧
હઠાવનારા વિચાર પ્રકટ થયા છે અને વ્યવસ્થા વિવેક અને aષારિય શિષ; રમણીજ નાથ! દgય | પ્રગતિને નમસ્કાર કરવાના દુ:ખદ પ્રસંગે દેખાયા છે. એ ન તાજુ મવા દાતે, વિમrg સરિવિધિril ચાર, - સિદ્ધસેન વિવા.
આ અહેવાલ વાંચતાં જાણે આપણે કયા યુગમાં અર્થ સાગરમાં જેમ સર્વ સરિતાઓ સમાય છે તેમ હે નાથ! જીવીએ છીએ તેને ખ્યાલ આવતું નથી. દેશમાં ગત વર્ષમાં
તારામાં સર્વ દૃષ્ટિએ સમાય છે; પણ જેમ પૃથક પૃથક્ આટલી સખત હીલચાલે થઈ, અહિંસાના અને સત્યના સરિતાઓમાં સાગર નથી દેખાતે તેમ પૃથફ પૃથક દૃષ્ટિમાં દેલનો યુરોપ અને અમેરિકા સુધી પહોંચ્યા અને સેવાતારું દર્શન થતું નથી.
ભાથી ભાઈઓ અને બહેનોએ લાડીઓ ખાધી, તેઓ જેલમાં ગયા અને છેવટે સુલેહ થઈ અને અહિંસાનો વિજય થયો, એ વાત જાણ બનીજ ન હોય એમ એ સંબંધી કાંઇ ઉલ્લેખ
કે ઠરાવ મળે જ નહિ. જાણે દેશ સાથે જેન કેમના આ સરિતા સહુ જેમ સાગરે, તુજમાં નાથ! સમાય દષ્ટિએ:
નાના વિભાગને કાંઈ લેવા દેવાજ ન હૈય, જાણે મહાત્માજયમ સાગર ભિન્ન સિધુમાં, ન જણાયે તું વિભક્ત દૃષ્ટિમાં.
જીનું નામ કે ઠેકાણે આવી જાય તો એ વર્ગ ભડકી ઉઠે કે અભડાઈ જાય-આવી મનોદશા આ યુગમાં ન પાલવે. વર્તમાન યુદ્ધને, વર્તમાન યુદ્ધ વિરામને અને ભાવી યુદ્ધને જેન કામ સાથે સીધો સંબંધ છે. એના સેવાભાવી જેલ
ગામીને ઉત્સાહ પ્રેરક બે શબ્દો વાપયો હોત તે ફરજ જ R તા. ૧૫-૫-૩
બજાવી કહેવાત.
અને આ યુગમાં મેળાવડો થાય જેમાં દેશસેવા અને
ધર્મસેવાનો સમન્વય કરતા ન આવડે તે એ પ્રાણ આ હાલના મેળાવડા.
યુગમાં હોય એમ કેાઈ માને નહિ. મહાત્માજી જેવી વ્યક્તિ જેનના પાટનગર અમદાવાદમાં ચાલુ માસમાં મેળા
માટે એક ઠરાવ ન આવે કે આપણે અનેક સ્વયંસેવકેને
પ્રેરણું ન અપાય છે ત્યાગ કરનારને ઉસાહ ન અપાય એવા વડાઓ થયા. તેને સંમેલન કહેવરાવવાનો મોહ કેટલાકને
મેળાવડાને આ યુગમાં સ્થાન ન હોય. લાગે છે. એ સાધારણ મેળાવડાને મોટા હેડીંગ સાથે અહેવાલ પ્રકટ કરાવનારના કૌશલ્યને ધન્યવાદ ઘટે છે. પણુ આ આખો વર્તમાન યુગ અને એના અધિષ્ઠાતા એવા પ્રયત્ન કરનારે એક વાત ધ્યાનમાં રાખવાની છે કે મહાત્માજીને ઇરાદા પૂર્વક વીસાવામાં આવ્યો હોય એવું આપણે અત્યારે અંધ યુગમાં રહેતા નથી. જ્ઞાનકાળમાં જન- ભાસ થાય છે. આંગણે બનતા બનાવને ભૂલાય તે નડિજ, તાને પટા બંધાવવી મુશ્કેલ છે. એ મેળાવડાના કારણે કોઈ પણ તે તરફ ઉપેક્ષા હોય તે ઉઘાડી રીતે કહેવાની હિંમત અંગે ઉપર દષ્ટિપાત નાખવા ઉચિત ગણાય, કારણ કે નથી આવી એટલી નિર્બળતા માટે નોંધ લેવાની જરૂર ભેળા લે કે કેટલીક વાર બાહ્ય દેખાવથી આડે રસ્તે તો ખરીજ. દરવાઈ જાય છે.
સમાયટીના પ્રમુખને નામે વંચાયેલું આખું ભાષણ ધર્મદષ્ટિ એ, ધર્મની વૃદ્ધિ માટે, પરમાત્માનો સંદેશ બહુ નિરાશ કરનારું છે. એમાં વર્તમાન વાતાવરને વિચાર જગતને પહોંચાડવા માટે અને આપણુમાં જડ ઘાલી બેઠેલ કરવા પ્રયત્ન થ છેવિચાર કરનાર અને બંધ કુરૂઢિએ અને કુસંસ્કાર દૂર કરવાના શુદ્ધ આશયથી, રાખીને ચાલતા હશે કે વિચારશકિત ધરણે મૂકી હશે, તેથી આપણી સાંસારિક નહિક આર્થિક ધાર્મિક પ્રગતિના વિશદ્ધ દેશમાં અને ખૂક રાજનગરમાં કર્યું વાતાવરણ વર્તે છે તે માર્ગ શોધવા અને તેને બનો અમલ કરવા આપણને વિવિધ દેખાયું નથી. એને બદલે એ વિરૂપ દષ્ટાને મુનિસંસ્થા તેડપ્રયત્નો કરવાની બહુ જરૂર છે અને એવા પ્રયત્ન જુદી વાનું વાતાવરણ દેખાયું છે. જ્યારે આપણે ઉલટા કાયમાં જુદી દિશાએથી થઈ તેને વધાવી લેવાની ફરજ પ્રત્યેક સમ- જઈએ ત્યારે આવું જ દેખાય છે જેનારની નજર ઉપર અને જુની ગણાય. પણ જ્યાં આશયમાં ફેરફાર હોય, પ્રગતિને પૂર્વબદ્ધ વિચાર ઉપરજ પરિણામ અવલંબે છે. બદલે પશ્ચાદ્દ ગતિ કરવાની વાત હોય, કેળણી જેવા સર્વ સંમત વિષયમાં પ્રત્યક્ષ વિરોધ હય, ગૃહસ્થાશ્રમને યોગ્ય
એમની તુછ ભાષાને બાજુ ઉપર મુકીએ તે વાતાસ્થાન અપાવાના પ્રયત્ન ઉપર સજજડ અંકુશ મુકવામાં ધર્મ વરણની તુલના કરવામાં એ મહાશય સજજડ થાપ ખાઈ ગયા મનાતા હોય, ત્યાં સહદય જૈન જરૂર વિચારમાં પડી ગયા છે. મુનિસંસ્થા તેડવાનું વાતાવરણ કદાચ એ નાના વર્ગમાં વગર રહી શકે નહિ.
વર્તતું હશે તે વાતાવરણમાં દેખાયું હશે-કારણ કે નહીત
“ સગવડપથી ' અને ' જમાનાવાદ’ અને ‘ પાપદિશા' જેવા સદર મેળાવડાઓને જે અહેવાલ છાપામાં પ્રકટ થયે વિચારે શુદ્ધ સંસ્કારમાં હોય જ નહિ. વાતાવરણને બરાબર છે, તે વાંચતાં ઘણી ખેદકારક ઘટના બની છે, જેમ કે મને તેલ કરવાની જરૂર છે અને તે આજે તે ચારે તરફ થાય શરમાવે તેવા ઉદગાર નીકળ્યા છે, સેવાભાળી યુવકેને પાછા છે. વિચારકે એટલું જ કહે છે કે આવા વિચાર બતાવનારા
ર
