________________
– જૈન યુગ –
તા. ૧-૧૦-૩૧
ત્રિઅંકી
– લેખક
સતી નંદયંતી
નાટક.
ધીરજલાલ ટી. શાહ.
– પાત્ર પરિચય – સાગર પોત: પિતનપુર બંદરનો ધનાઢય
વેપારી સમુદ્રદત્ત; સાગરપેતને પુત્ર સહદેવ: સમુદ્રદત્તને મિત્ર
સુરપાળ: સમુદ્રદત્તનો વફાદાર નોકર પદ્ધસિંહ: બ્રગુપુરનો રાજા કુલપતિ: સેવાશ્રમના આચાર્ય લક્ષ્મી: સમુદ્રદત્તની માતા નંદયંતી: સમુદ્રદત્તની પત્ની
મનોરમા સહદેવની પત્ની અને
નંદયંતીની સખી સંમતિ: સેવાશ્રમની સાળી
ઉપરાંત ભીલે, પરિજને, સારથી, અધ્યાપક અને વિદ્યાર્થીઓ.
(ગતાંકથી અલુ. )
પહેલે ભરવાડ:અંક ૨ જે.
અરે રામ ! કોઈ સારૂં માણસ છે, અહિં કયાંથી - પ્રવેશ ૧ લે.
આવી ચડયું હશે ! (વિંદયાદ્રિના એક પહાડનો હેળાવ ઉતરતી ભરવાડણે
બીજો. એ પછી વિચાર કરજે. ખાટલે ઢાળને ગોદડું નાંખો. ગીત ગાતી રસ્તો કાપે છે. દૂર ઘાસ પર નંદયંતી બેભાન
(બીજા ભરવાડ ખાટલે હાળે છે ને ગોદડું નાંખે છે. અવસ્થામાં પડેલી છે.)
નંદયંતીને તે પર સુવાડે છે. બેની ધીમા ચાલે ! ધીમા ચાલે,
બીજી ભરવાડણકાંઇ લાગે છે વસમી વીટ-બેની ધીમાં ચાલો ધીમાં ચાલો. બીઈના વાંસામાં ખુબ છેલાયું છે. ત્યાં હળદર ભરો. મીઠડાં તે મહીનાં મટકારે માથે-લાગે ઝાઝેર ભાર એની ધીમાં પહેલી અને આખી રાત શેક કરો એટલે કળ વળી જશે. એની વિસામો લ્યો, વિસામાં લ્યો,
(એક બાઈ હળદર લાવીને ભરે છે, બીજી માટીની કાંઈ લાગો છાશ થાક, બેની વિસામા છે, વિસામા . ડીબમાં ઘેડ દેવતા લાવે છે. શેક કરે શરૂ કરે છે. થોડા આવી લીલુડી ઝાડી રૂડી, મહેદી ત્યાં આંબા ડાળ, વખત પછી......)
બેની વિસામાં છે. નંદ ભાઈ ! આપ બધા કાણું છે ? અને મારી આજી બેની ! ભાથાં છેડે ભાથાં છોડે,
બાજુ કેમ વીંટળાઈ વળયા છો? કાંઈ લાગી ઝાઝેરી ભૂખ-બેની ભાથાં છોડે ભાથાં છોડે. પહેલો ભરવાડ -- ખળખળ નાદે ઝરણાં વહેતા, પાણીડાં અમૃતસાર-બેની ભાથાં
બેન ! ગભરાશે માં. આ તમાકુંજ ઘર સમજજો. બેની થોડું આ બે, બેની થેડું આ થે.
નંદ પણ હું કયાં છું? કાંઈ રાખે અમારાં માન બેની ! થોડું આ લ્યો થોડું આ , બીજે તમે તમારા ઘરમાં જ છે.. ભાથાં ભલાએ ભાવે આરોગ, આ અમી ઓડકાર-બેની
નંદ૦ હું કયા સ્થળે શું? એક ભરવાડણ,
પેલે તમે વિંધાવીની એક ખીણુમાં છે. આ અમારો બેન ! પિલા પણે કોક માનવી પડેલું જણાય છે.
નેહડે છે. બીજી અને અહિં તે કેણુ માનવી પડયું હોય. ચલાવો
પેલી. ભરવાડણ:ચલાવ-આપણું ગીત ચલાવો.
બેન! તમે સુઈ જાવ, હજી તમને આરામ નથી થયો ! બેની ધીમાં ચાલે ધીમાં ચાલે. ત્રીજી બેન છે તે કેક માનવી, ચાલે ત્યાં જ તપાસ કરી ને ૬૯ બેન હવે મને કાંઈ નથી. શરીર થોડું દુઃખે છે, પણ
ચિંતા કરવા જેવું નથી. ભલી બહેને! તમારો ઉપકાર (બધી ભવાણ નંદતી પાસે આવે છે.) પહેલી અરે આ બિચારી કોક વખાની મારી બાઈ અહિં
હું જ્યારે વાલીશ?
૩ ઇઅરે બેન ! અમે શું માનવી નથી? એમાં તે શું મેટું પડી ગયેલી જણાય છે. જુઓ અહિં લેહી લુહાણ
કરી નાંખ્યું? થઈ ગઈ છે. એને ખુબ કળ ચડી લાગે છે, ત્રીજી ચાલે એને આપણ નેહડામાં લઈ જઈએ.
નંદતમારે ઉપકાર છવનભર નહીં ભૂલું. (બેલતાં બોલતાં
બંધ થાય છે-દુખાવો વધે છે.) બીજી બિચારી જે આપણે નજરે ન પડી હોત તે વાધ વરૂ ભરખજે કરી જાત. અહિં કયાંથી આવી ચડી હશે!
બીજી ખરેખર ! બાઈ કઈ રતન છે છે? પહેલી એ તે સહુનાં નસીબ સાથે હોય છે, હજી એની ઘણી _ _ અવરદા બાકી હશે.
The only reward of virtue is virtue; (બધા ઉપાડીને જાય છે. નેહડામાં લાવે છે. ભરવાડ the only way to have a friend is to be one.” તથા ભરવાડણુ આજુ બાજુ વંટળાઈ વળે છે.)
-Emerson.
અપૂર્ણ
