________________
-- -
તા. ૧-૧૦-૩૧ – જૈન યુગ –
૧૪૭ એ ઉપરાંત જુનેર Éોકરન્સને કરાવ–ને સંસ્થા અને લેક કાયદા પ્રમાણે જે સગીર ગણ્યું તેને માટે તેની ઉમરલાયક સાથે સંબંધ, સમાજ કયાં સુધી જઈ શકે તેમ છે એ થવાની ઉમર આપણે સ્વીકારવીજ ઘટે, તેટલી ઉમર માટે જે વિચારો પશુ સાથે સાથે કરવામાં આવ્યા છે એટલે કે હકીકત પૂર્વે ૧૬ વર્ષથી ઓછી ઉમરનાને લાગુ પડતી તે પિતાના સ્વતંત્ર વ્યકિતગત અભિપ્રાયને તથા સુધારાના આ- અત્યારે લાગુ પડે. આવા સગીરની દીક્ષાથી તેના હક્કો નિક્ળ વગમા આવેશને સમમાં રાખી કામ લેવામાં આવ્યું છે. નહિ થાય એ સ્વીકારેલ છે તે 5 કરવામાં આવ્યું છે. એ માટે તેમને ધન્યવાદ ધો.
પરંતુ તે ઉમરલાયક થાય ત્યારે જે “ડેકલેરેશન' કરે ધમાં સગીરને દીક્ષા આપવાનું મુનાહિત ઠરાવ્યું તે “પ્રત્રજિત થયેલાના સર્વ હક્કો નાબુદ થાય છે' એ છે જયારે જૈન દીક્ષા લેનાર સગીરને જે અમુક ચાર રસ્તા નિયમ તે વખતે લાગુ પડે એ ૫ણુ મુકવામાં આવ્યું છે. પાળીને દીક્ષા અપાઈ હોય ત્યારે તેની દીક્ષાને ગુન્હાહિત ને કેટલાક એમ કહી શકે કે કાયદે બધા ધર્મોને માટે ગણના એવા અપવાદ કરવામાં આવ્યો છે તેથી લોકેાના છે અને જેનો તે પૈકીને હોવા છતાં પિતે એમ જણાવે કે મેટા ભાગને સંતોષ થશે. તે અપવાદ જનેર કેંન્ફરન્સના અમારી દીક્ષાને એ કાયદો ગુન્હો ન ગણે એ અપવાદ રાવ સાથે તદન સંગત છે. વિશેષતા એટલી કે તે કવન કરવું તે યોગ્ય નથી અને સરકાર તે અપવાદ નજ સ્વીત્રણ પ્રતિબંધમાં એક પ્રતિબંધ એ વધાવો કે જે ગામને કારે. આના જવાબમાં એવા ભયને કિંચિત્ સ્થાન છે પણું વતની હોય ત્યાંના સંધની પણ રજા લેતી. માતા પિતા આદિ જૈન સમાજમાં સંધનું બંધારણ છે તેવું કોઈ પણ ધર્મ માં સગાની રજામાં સ્ત્રીની રજા પણ સમાય છે તે સ્પષ્ટ કરવામાં નથી. તે સંધની માતા પિતા શ્રી આદિની સંમતિ લઈને આવ્યું. વતનના સંધની, દીક્ષારસ્થાનના સંધી, માતા પિતા ૫ જાહેરાત પછી દીક્ષા અપાય તે તે અનર્થકારક ન શ્રી આદિ અંગત સગાંની લિખિત સંમતિ અને યોગ્ય થાય એવું કહેવાનો જેનોને હક્ક છે. યોગ્ય અપવાદ તે ગમે જાહેરાત થવાની-એ ચાર સરતે સચવાયા પછી તે સચવાઈ તે કાષદાની કલમમાં દાખલ થઈ શકે. હમણાંજ ઇન્દોર છે એવું સ્થાનિક ડિસ્ટ્રિકટ માછરટ્રેટનું પ્રમાણ પત્ર મેળવી રાજ્યમાં સને ૧૯૩૧ નો કાનુના નં. ૪ નો “નુતા કાનુન ” અપાયેલી દીક્ષા ગુન્હા નહિ ગણાય. આવો અપવાદ જીને ઘડવામાં આવ્યો છે, તેમાં નુકતા એટલે મૃતભેજન ૧૦૧ માટે ગાયકવાડ સરકારે કાયદે ધડતી વખતે કરવે અવે કરતાં વધારે માણસનું કરવા કરાવવાનું કે તેમાં સહાય આપઅભિપ્રાય વ્યકત કરવામાં આવ્યો છે તેથી કેંન્ફરન્સ સગીરની વાનો પ્રતિબંધ કરવામાં આવે છે અને તેનાથી વિરૂદ્ધ કે કોઈની દીક્ષાની વિરૂદ્ધ-વિરોધી નથી એવું તેણે અગાઉ સ્પષ્ટ ચાલનારી એક હજાર રૂા. દંડ કે એક માસની સાદી સજા કર્યું હતું તે હમણાં પુનઃ સ્પષ્ટ કર્યું. એ દીક્ષા માટે દીક્ષા કે બને થશે. આમાં પણ અપવા મૂકાવે છે કે 'કિંતુ જે લેનારને જ્ઞાન ગબિન વૈરાગ, શાસ્ત્રીભ્યાસ, ધમાચરણ, ઉચ્ચ શ્રદ્ધાદિ વિધિ ધમાનસાર કરવામાં આવે છે તેને આ મૃતકઆદર્શ જીવન ગાળવાને ૮ સ ક આદિ અનેક ગુણાની ભેજમાં સમાવેશ થતો નથી '-વળી ૧૦૧ કરતાં ૪૦૦ સુધી જરૂર છે, છતાં તે વાન એક બાજુ રાખી સં'મારને સમાજને જમાડનાર છતા જજજની રજા લે તે જમાડી શકે. આ જેનાથી લાગે વળગે છે તેટલીજ વાસ ધની અને સગા- સંખ્યામાં સમાં કુટુંAIએને સમાવેશ થતો નથી. ઓની સંમતિ અને ... જાહેરાત–એ વાત જળવાય તે કાઈ એમ કહે કે ધાર્મિક બાબતમાં રાજ્યને દીક્ષા અપાય તે સમાજ દૃષ્ટિએ કલેશાદિ ઉત્પન્ન ન થતાં હસ્તક્ષેપ ન ધરે તે તેના જવાબમાં જગુભવવાનું કે ધાર્મિક શાંતિમય વાતાવરણું બની રહે એ હેતુએ તેવી દીક્ષા યોગ્ય અને સામાજિકની મિશ્રિત બાબતમાં સમાજ જે દૃઢ બંધારણ ગણવામાં વાંધા જેવું નથી.
ન કરી શકે, યા કરેલ બંધારણ પળાવી ન શકે તે સારું પ્રવચન સારોદ્ધારની ટીકા આદિમાં દીક્ષા લેવાને દૂરદર્શી અને પ્રજાહિત સાચવનારું સુરાય જરૂર હસ્તક્ષેપ કરે અયોગ્ય એવા ૧૮ પ્રકાર એક પ્રકાર ‘બાલ' છે તેની એવા તેને ધર્મ પ્રાપ્ત થાય છે. હિંદુઓ માટે લગ્ન એ વ્યાખ્યા આઠ વર્ષથી આ છો તે ‘બાલ” એમ જણાવ્યું. ધાર્મિક સંસ્કાર છે અને તે છતાં બાલ લગ્ન પ્રતિબંધક તેટલી ઉમરના માટે તે સધ ને સગાં બંનેની સંમતિ હોય કાયદો ગાયકવાડ સરકારે ઘણાં વર્ષોથી ઘડેલે અમલમાં મૂક્યો છતાં દીક્ષા ન અપાય. તે ઉમર પછીના અને ૧૬ વર્ષથી છે, એટલું જ નહિ પણ હમણાં “ નષ્ટ મૃત પ્રજિત કલીને પહેલાના બાળકને પંચકપ ચૂણિ અવ્યકત-અપ્રતિપન્ન બાળક જ પતિને પતો, પંચસ્વાસુ નારીનું પતિને વિધાયતે' કહેલ છે, ૧૬ વર્ષથી ઓછી ઉમરનામાં બુદ્ધિ જોઇએ તેવી આ પરાશર રમૃતિના આધારે ટા છેડા આપવાને લગ્ન વ્યક્ત-આવિર્ભત થતી નથી અને તેથી તેને તેના માતા વિચ્છેદક કાયદો ઘડ્યો છે. મૃન પાછળ ભજન કરવું, કરાવવું પિતાની આજ્ઞા વગર દીક્ષા આપનારને-અપાવનારને સ્તન એ હિંદુઓ માટે ધાર્મિક છે તે પર પણ અંકુશ મુકવાનું એટલે ચોર કહેવામાં આવે છે. (પંચકહ૫ ચણિનો પાઠ- દુરસ્ત ધારી અંદર કામે ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે કાયદો કર્યો જુઓ વીરશાસન તા. ૭-૨-૩૦ પૃ. ૨૮૭) પંચકહ૫ સૂત્ર છે. બ્રિટિશ સરકારે પણ હમણું આખરે ‘ શોરદા એકટ ' ભાષ્યમાં ‘ અપડિપુને બાલે સેલ વ|િ ’–સો વર્ષથી કરી હિંદુ ધર્મના લગ્ન સંબંધી માન્યતા પર પ્રહાર કર્યો છે, ઓછા તે અપ્રતિપન્ન બાલ છે એમ સ્પષ્ટ જણાવ્યું છે. આ અને અગાઉ વિધવા વિવાહ સંબંધી પણ કાયદો ઘડયો છે. પરથી જણાય છે કે ઉમરલાયક થવા માટે પૂર્વ કાલમાં જૈનાએ મર્યાદામાં રહી દીક્ષા સંબંધી કૅન્ફરન્સ ઘડેલ ઠરાવ ૧૬ વર્ષની ઉમર નક્કી કરેલી હતી, અને તે બ્રાહ્મણ દરેક સ્થળે પાળી શાંત વાતાવરણું રાખ્યું નહિ અને દીક્ષા
સ્કૃતિઓ પરથી જણાશે. હાલ બ્રિટિશ સરકારના રાજયમાં સંબંધી અનેક સ્થળોએ કલેશે, મુકદ્દમોબાજી, કકળાટ, અને તે ઉમર વધારીને ૧૮ વર્ષની અને જેનો પાલક કોર્ટ દ્વારા તેને લીધે અનર્થ પરંપરા વધી તેથી વડોદરા ધારાસભાના નીમાયેલ હોય તેની ૨૧ વર્ષની ગણી છે; તેથી હાલના
(અનુસંધાન પૃ ૧૫૧ ઉપર જુવો.)
