________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અભિલેખા
(૧૩) અભિષેકને આઠ વર્ષ થયાં દેશના પ્રિય પ્રિયદર્શી રાજાએ કલિંગ દેશ જીત્યા. દોઢ લાખ માણસ ત્યાંથી પકડીને લઈ જવાયા, એક લાખ ત્યાં માર્યા ગયા ને અનેકગણા મૃત્યુ પામ્યા. તે પછી હવે કલિંગ દેશ પ્રાપ્ત થતાં દેવાના પ્રિયને તીવ્ર ધર્મશીલન, ધર્મકામતા અને ધર્માનુશાસન થયેલ છે. વિજય મેળવતાં જે જે વધ, મરણ કે અપવાહ થાય છે તેને માટે દેવાના પ્રિયને ભારે વેદના થાય છે. જેઓમાં ધર્મભાવના રહેલી હોય તેવા બ્રાહ્મણા કામણા વગેરે સર્વત્ર વસે છે. તેમાં તેઓને કે તેઓના સ્નેહીઓને દુ:ખ પહોંચે છે. યવનદેશ સિવાય કોઈ દેશ એવો નથી કે જ્યાં આ સંપ્રદાયા ન હોય. કલિંગ દેશ મેળવતાં જેટલા માણસ માર્યા ગયા, મૃત્યુ પામ્યા કે લઈ જવાયા, તેના સામેા કે હજારમા ભાગ પણ આજે દેવાના પ્રિયને મોટો લાગે છે. જે પણ અપકાર કરશે તેને દેવાના પ્રિય ક્ષમા કરાય તેટલું ક્ષમા કરશે. દેશના પ્રિયના રાજ્યમાં જે અટવી છે તેની સાથે પણ અનુનય (સામ ) કરે છે.
૨૭
ધર્મવિજયને દેવાના પ્રિયે મુખ્ય વિજય માન્યો છે. તે દેવાના પ્રિયે અહીં અને સર્વ સરહદો પર — જ્યાં અંતિયોક નામે યવનરાજ છે ને તેની પાર ચાર રાજાઓ છે ને નીચે ચાલ-પાંડય છે, તામ્રપર્ણી સુધી, છસા યેાજના સુધી મેળવ્યો છે. જ્યાં દેવાના પ્રિયના દૂતા નથી જતા, ત્યાં પણ તેના ધર્મોપદેશ સાંભળી ધર્મને આચરે છે તે આચરશે. એનાથી જે વિજય મળે છે, તે પ્રીતિરસવાળા હોય છે. દેવાના પ્રિય તે પ્રીતિને નહિ પણ પારત્રિક સુખને મહાફળદાયી માને છે. એ માટે આ ધર્મમલિપ લખાવી છે, જેથી પુત્ર પૌત્રા વગેરે નવા વિજયને મેળવવા જેવા ન માને ને ધર્મવિજયને જ વિજય માને. તે આ લેાક તેમ જ પરાકને લગતા છે.
(૧૪) આ ધર્મલિપિ દેવાના પ્રિય પ્રિયદર્શી રાજાએ લખાવી છે. એ સંક્ષેપમાં છે, મધ્યમસર છે, વિસ્તારથી છે. ને બધું બધે પ્રયોજ'નું નથી, કેમ કે રાજ્ય ઘણું મોટું છે. બહુ લખ્યું છે ને લખાવીશ. આમાં તે તે મુદ્દાની મધુરતાને માટે પુન: પુન: કહેલું છે, જેથી લોકો તેમ આયો. તેમાં કંઈ અપૂર્ણ લખ્યું હશે તે પ્રદેશના કે સંક્ષેપના કારણે કે લહિયાના દોષને લઈને.
For Private And Personal Use Only
બે અલગ શૈલલેખા: (૧) દેવાના પ્રિયના વચનથી તેસલીના (કે સમાપાના) નગરવ્યવહારક મહામાત્રાને આમ કહેવાનું : હું જે કંઈ જોઉં છું તે ઇચ્છું છું. આ બાબતમાં તમને અનુશાસન કરું છું, કેમ કે તમે હજારો માણસા પર નિમાયા છે. સર્વ મનુષ્ય મારી સંતિત છે. મારી સંતિતઓની જેમ સર્વે માણસા આ લોક તથા પરલાકનાં હિતસુખ પામે તેમ ઇચ્છું છું. તમે ારો આ મુદ્દો પૂરો
