________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાત મુખ્ય સ્તંભલેખ
દેવોના પ્રિય પ્રિયદર્શી રાજા આમ કહે છે – અભિષેકને છવીસ વર્ષ થયાં ત્યારે મેં આ ધર્મલિપિ લખાવી (કોતરાવી). રજકોને મેં મારી પ્રજામાં લાખે પ્રાણધારીઓ પર નીમ્યા છે. તેઓનો જે અભિહાર (આરોપ મૂકવાનો અધિકાર) કે દંડ (દેવાનો અધિકાર) છે, તે મેં (તેમને) સ્વાયત્ત કર્યો છે–શા માટે? (કે જેથી) રજજુકો વિશ્વાસપૂર્વક અને નિર્ભયતાથી કામ કરે, જનપદના જનું હિત સુખ આદરે અને (તેઓના પર) અનુગ્રહ કરે. તેઓ સુખનું કારણ તથા દુખનું કારણ જાણશે ને ધર્મ-યુકતો દ્વારા જનપદના જનોને ઉપદેશ આપશે –કેમ? કે જેથી તેઓ ઐહલૌકિક તથા પારલૌકિક મેળવે. રજજુકો પણ મારી સેવા કરવાને પ્રવૃત્ત (કે આતુર) છે. (રાજ) પુરુષો પણ મારી ઇચ્છા જાણી સેવા કરશે ને કેટલાકને ઉપદેશ આપશે, જેથી રજજુકો મને પ્રસન્ન કરી શકશે. જેવી રીતે સંતાન કુશળ ધાત્રીને સોંપીને (માણસ) નિશ્ચિત થાય છે કે કુશળ ધાત્રી મારા સંતાનને સુખ આપી શકશે, તેવી રીતે મેં જનપદના હિત સુખ માટે રજજકોને નીમ્યા છે, જેથી તેઓ નિર્ભય રીતે, વિશ્વાસપૂર્વક અને મૂંઝાયા વગર કામે આદરે. આથી મેં રજજુકોના અભિહાર કે દંડમાં સ્વાયત્તતા કરી છે. કેમ કે આ ઇચ્છવા જોગ છે– શું?– વ્યવહારની સમતા અને દંડની સમતા. વળી મારી આજ્ઞા ત્યાં સુધી છે, કે જે લોકો બંધનમાં બંધાયેલા હોય, જેમને દંડ ફરમાવાયો હોય કે જેમનો વધ થવાનો હોય તેઓને મેં ત્રણ દિવસ કૃપાના આપ્યા છે. સગાઓ કાં તો તેઓના જીવિત માટે કેટલાકને વિચાર કરાવશે અથવા વિચાર કરાવનાર ન હોતાં તેઓ દાન દેશે કે પારલૌકિક ઉપવાસ કરશે. કેમ કે મારી ઇચ્છા છે કે આ રીતે બંધન-કાલમાં પણ તેઓ પારલૌકિક પામે, માણસનું વિવિધ ધર્મ-આચરણ, સંયમ અને દાન-વિતરણ વધે.
દેવોના પ્રિય પ્રિયદર્શી રાજા આમ કહે છે – અભિષેકને છવીસ વર્ષ થયાં ત્યારે મેં આ પ્રાણીઓને અવધ્ય કર્યા છે, તે આ પ્રમાણે – શુક, સારિકા, અરુણ, ચક્રવાક, હંસ, નન્દીમુખ, ગેલાટ, જતુકા, અમ્બા-પિપીલિકા (કીડીઓની રાણી), દુડિ (કાચબી), અસ્થિ વગરને મત્સ્ય, વેદવેયક, ગંગા-પુપુટક (કુલ્લુટ), સંકુચ (-મસ્ય), કમઠ (કાચબો) અને શલ્યક (સાડી), પર્ણ-શશ, સૂમર (બારશિંગું હરણ), સાંઢ, ઓકપિંડ (ઘરમાં ફરતાં પ્રાણીઓ, જેવાં કે ઉંદર, બિલાડી વગેરે), ગેંડો, શ્વેતકપોત, ગ્રામકતા અને દરેક ચોપગું, જે કામમાં આવતું નથી ને ખવાતું નથી. બકરી, ઘેટી કે ડુક્કરી ગાભણી કે દૂઝણી (અવસ્થામાં) અવધ્ય છે અને કેટલાંક
For Private And Personal Use Only
