________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ખકના ઉત્તરાધિકારીઓ
૧૫
પ. બંધુપાલિત – ૮ વર્ષ ૬. દશન - ૭૦ (૭) વર્ષ ૭. દશરથ – ૮ વર્ષ ૮. સંપ્રતિ – ૮ વર્ષ ૯. શાતિશૂક – ૧૩ વર્ષ ૧૦. દેવધર્મ – ૭ વર્ષ ૧૧. શતધન્વા – ૮ વર્ષ ૧૨. બૃહદ્રથ - ૮૭ (૭) વર્ષ.
આ વંશાવળીઓની તુલના કરતાં એટલું નિશ્ચિત થાય છે કે મેંર્ય વંશમાં કુલ ૯ કે ૧૦ રાજા થયા ને તેઓએ એકંદરે ૧૩૭ વર્ષ રાજ્ય કર્યું, એમાં પહેલા ત્રણ રાજા ચંદ્રગુપ્ત, બિંદુસાર અને અશોક થયા ને તેઓએ ૨૪+૨૫+૩૬= ૮૫ વર્ષ રાજ્ય કર્યું
છેલ્લા બે રાજા શતધન્વા અને બૃહદ્રથ થયા ને તેઓએ ૮+૭ = ૧૫ વર્ષ રાજ્ય કર્યું તે પણ નિશ્ચિત છે. શતધવાના પુરોગામીનું નામ કેટલાંક પુરાણોમાં દેવવર્મા (કે દેવધર્મા) અને કેટલાંક પુરાણોમાં સોમશર્મા જણાવ્યું છે ને તેણે ૭ વર્ષ રાજ્ય કર્યું. આમ છેલ્લા ત્રણ રાજાઓએ એકંદરે ૭-૮+=૨૨ વર્ષ રાજ્ય કર્યું.
મૌર્ય વંશનાં કુલ ૧૩૭ વર્ષમાંથી પહેલા ત્રણ રાજાઓનાં ૮૫ વર્ષ અને છેલ્લા ત્રણ રાજાઓનાં ૨૨ વર્ષ બાદ કરતાં ૩૦ વર્ષ બાકી રહે. એ વચ્ચેના રાજાઓને રાજ્યકાલ ગણાય.
પરંતુ એ રાજાઓની સંખ્યા, તેઓનાં નામ અને તેઓના ક્રમ વિશે પુરાણોમાં ઘણો ફેર જોવામાં આવે છે. અશોક પછી એનો પુત્ર કુનાલ ગાદીએ આવ્યો ને એણે ૮ વર્ષ રાજ્ય કર્યું એવું વા-બ્રહ્માંડ પુરાણો પરથી માલૂમ પડે છે. વિષ્ણુ-- ભાગવત એને બદલે ‘સુયશા' નામ આપે છે, તે કુનાલનું બીજું નામ હોઈ શકે.
વિષ્ણુ-ભાગવત પુરાણોનું ‘સંગત’એ છેલ્લાં બે પુરાણોમાં જણાવેલા “સંપ્રતિ' નામનું અપભ્રષ્ટ રૂપ જણાય છે. ભાગવતપુરાણમાં રાયશા અને સોમશર્માની વચ્ચે જણાવેલ સંગત અને શાલિશૂક તે છેલ્લાં બે પુરાણોમાં દેવધર્માની પહેલાં જણાવેલા સંપ્રતિ અને શાલિશૂક છે ને તેઓએ વાયુપુરાણ પ્રત પ્રમાણે ૯+૧૩=૨૨ વર્ષ રાજ્ય કરેલું. આ રીતે કુનાલ-સુયશાનાં ૮, સંપતિનાં ૯ અને શાલિશ્કનાં ૧૩
For Private And Personal Use Only
