________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અભિલેખે
૨૫
(૨) પ્રિયદર્શીના સમસ્ત રાજ્યમાં તેમ જ સરહદી રાજ્યોમાં સર્વત્ર રાજાએ બે ચિકિત્સાઓને પ્રબંધ કર્યો છે– મનુષ્યચિકિત્સા અને પશુચિકિત્સા પશુઓ તથા મનુષ્યો માટે માર્ગો પર કૂવા ખોદાવ્યા છે અને વૃક્ષો રોપાવ્યાં છે.
(૩) અભિષેકના બારમા વર્ષે પ્રિયદર્શીએ આ આજ્ઞા કરી છે. મારા સમસ્ત રાજયમાં યુકતો, રજકો અને પ્રાદેશિકો અન્ય કર્મની જેમ ધર્માનુશાસન (ધપદેશ) માટે દર પાંચ વર્ષે પ્રદેશમાં ફરતા રહે. આ બાબતમાં પરિષદ પણ યુકતોને આજ્ઞા કરશે.
(૪) સેંકડો વર્ષોથી પ્રાણીઓની હત્યા, ભૂતની ઈજા, બ્રાહ્મણ-શ્રમણ તરફ વિષમ વર્તાવ ઈત્યાદિ વધ્યું જ છે. પ્રિયદર્શ રાજાના ધર્માચરણથી હવે ભેરીઘોષ ધર્મઘોષ થયો છે ને એના ધર્માનુશાસનથી પ્રાણીઓની અહિંસા, ભૂતોની બિન-ઈજા, બ્રાહ્મણ-શ્રમણો તરફ સારો વર્તાવ, માતાપિતાની સેવા ઇત્યાદિ ધર્માચરણ વધ્યું છે ને વધશે. રાજાના પુત્રો પૌત્રો વગેરે પણ ધર્માચરણને હમેશાં વધારશે. અભિષેકને બાર વર્ષ થયે રાજાએ આ લખાવ્યું છે.
(૫) કલ્યાણ કરવું મુશ્કેલ છે. મેં બહુ કલ્યાણ કર્યું છે. મારા પુત્રો પૌત્રે વગેરે તેને અનુસરતા રહેશે, તે સત્કાર્ય કરશે. પાપ કરવું સહેલું છે. અભિષેકને તેર વર્ષ થયાં મેં ધર્મ-મહામાત્ર નીમ્યા છે. તે સર્વ સંપ્રદાયમાં ધર્માચરણ અને ધર્મવૃદ્ધિ માટે તેમ જ ધાર્મિક જનોનાં હિતસુખ માટે નિમાયા છે. અહીં (પાટલિપુત્રમાં) તથા બહારનાં નગરોમાં ભાઈઓ વગેરે સંબંધીઓનાં અંત:પુરોમાં બધે તે નિમાયા છે. લાંબો વખત ટકે અને મારી પ્રજા એને અનુસરે તે માટે આ ધર્મલિપિ લખાવી છે.
(૬) ઘણા વખતથી સર્વ સમયે કામનું સંપાદન અને વિજ્ઞાપન થતું નહિ. મેં સર્વ સમયે સર્વત્ર વિજ્ઞાપકો રાખ્યા છે, જે મને પ્રજાનું કામ વિજ્ઞાપિત કરે. હું સર્વત્ર પ્રજાનું કામ કરું છું. કામના સંપાદનમાં મને સંતોષ થતો નથી. સર્વલકના હિતને મેં કર્તવ્ય માન્યું છે. તેનાથી કોઈ મોટું કર્મ નથી. હું જે કંઈ કરું છું તે શા માટે? પ્રાણીઓના ઋણમાંથી મુકત થઉં તે માટે. હું તેઓને અહીં સુખી કરું ને તેઓ પરલોકમાં સ્વર્ગ પામે. આ ધર્મલિપિ લાંબો વખત ટકે ને મારા પુત્રો પત્રો વગેરે એને અનુસરે માટે તે લખાવી છે. આ ભારે પુરુષાર્થ સિવાય કરવું મુશ્કેલ છે.
(૭) બ્રિદર્શી રાજા સર્વત્ર ઇચ્છે છે કે સર્વ સંપ્રદાયો વસે, કેમ કે તે સર્વે સંયમ અને ભાવશુદ્ધિ ઇચ્છે છે. પરંતુ લોકો વિવિધ રુચિ ધરાવે છે. તે બધું કરશે કે એને એક ભાગ પણ.
For Private And Personal Use Only