________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મ-ભાવના
દુર્ગને ટાળવા તથા સગુણો કેળવવા માટે અશોક કેટલાંક વ્યાવહારિક સૂચન કરે છે, જેમાં અમુક દુષ્કૃત્યોનો નિષેધ અને અમુક સત્કૃત્યોનો અનુરોધ કરવામાં આવ્યો છે. એમાંનાં બે નિષેધાત્મક શાસન છે– (૧) પ્રાણીઓનો વધ ન કરવો અને (૨) ભૂતને (પ્રાણીઓને) ઈજા ન કરવી. પછી વળી કેટલાંક વિધેયાત્મક શાસન કરેલાં છે: (૧) માતાપિતાની સેવા (અથવા તેમની આજ્ઞાનું પાલન), (૨) સ્થવિરો(વૃદ્ધો)ની સેવા(અથવા તેમની આજ્ઞાનું પાલન) ને તેમને દાન, (૩) ગુરુઓ પ્રત્યે આદર, (૪) બ્રાહ્મણ તથા શ્રમણ(સાધુઓ)ને દાન તથા તેમના તરફ સારો વર્તાવ, (૫) મિત્રો, પરિચિતો અને સગાઓને દાન તથા તેમના પ્રત્યે સારો વર્તાવ (૬) ગુલામ અને નોકરો તરફસારો વર્તાવ આમાંનાં કેટલાંક શાસનને અનેક લેખમાં આપેલાં છે, તે એ શાસનોનું મહત્ત્વ દર્શાવે છે. શૈલખ નં. ૧૪માં અશોક જણાવે છે કે આ લેખમાળામાં કેટલીક બાબતોની પુનરુકિત કરેલી છે, તે એ બાબતોની મધુરતાને લઈને.
શૈલખ નં. ૩ માં વળી એ એક શાસન ઉમેરે છે: થોડો ખરો અને થોડો સંઘરો.
ધર્મનું આચરણ–પ્રજાને જે ધર્મશાસને ફેરમાવે છે, તેને પોતે અમલ કરતો હોય એ સ્વાભાવિક છે.
૧. શૈલખ નં. ૩, ૪, ૧૧.
૨. અહીં પ્રળ અને મૂર શબ્દના અર્થમાં અમુક સૂમ ભેદ રહે છે. જૈન દર્શનમાં ગાળ, મૂત, ગીર અને સત્યના અર્થમાં પારિભાષિક ભેદ દર્શાવ્યો છે.
૩. શૈલખ નં. ૪; સ્તંભલેખ નં. ૭. ૪. શૈલખ નં. ૩, ૪, ૧૧, ૧૩. ૫. શૈલલેખ નં. ૪, ૧૩. ૬. શૈલલેખ નં. ૮. ૭. શૈલખ નં. ૯. ૮. શૈ ખ નં. ૩, ૪, ૮, ૯, ૧૧ ૯. શલેખ નં. ૪, ૧૦. શૈવલેખ નં. ૩, ૧૧. ૧૧. શૈલખ ન. ૪, ૧૩. ૧૨. શૈલખ નં. ૯, ૧૧, ૧૩,
For Private And Personal Use Only
