________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ધર્મભાવના
અપરાધી મનુષ્યો તથા પ્રાણીઓને દેહાંતદંડ તથા અંગચ્છેદદંડની સજા કરવામાં આવતી. અશોકે આ બાબતમાં ઉદારતા દાખવી અનેક અપરાધીઓને ચક્ષુદાનથી માંડીને પ્રાણદાન સુધીની રાહત આપી અર્થાત ચક્ષુછેદથી માંડીને દેહાંતદંડ સુધીની સજામાંથી મુકિત આપી.
રજકોને પણ ન્યાય અને દંડની બાબતમાં મધ્યમ માર્ગ અપનાવવા ભલામણ કરી, પ્રાંતના લોકો પર અનુગ્રહ કરવા અનુરોધ કર્યો. સજા પામેલા કેદીઓને કૃપાના ત્રણ દિવસ આપ્યા, જે દરમિયાન તેઓના સગાસંબંધીઓ તેમના દંડ ઘટાડાવી શકે અથવા તેઓ દાન ઉપવાસ વગેરે દ્વારા પરલોકનું પાથેય બાંધી શકે. અશોક રાજાના જન્મદિને અમુક પ્રકારના કેદીઓને છોડી મૂકવાની પ્રથા અનુસરતો. તેમાં બાળકેદીઓ, ઘરડા કેદીઓ, રોગી કેદીઓ અને નિરાધાર કેદીઓનો સમાવેશ થતો. રાજ્યકાલના છવીસમા વર્ષ સુધીમાં એણે પચીસ વાર આમ કેદીઓને છોડી મૂક્યા હતા.*
માતાપિતાથી માંડીને ગુલામો અને નોકરે તરફ સારો વર્તાવ રાખવાનો એ વારંવાર ઉપદેશ દેતે, તેમાં પણ દયાનો આ ઉદાત્ત ગુણ રહેલો છે.
દાન બ્રાહ્મણો અને મગોને દાન દેવું, સ્થવિશેને દાન દેવું, મિત્રો પરિચિત અને સગાઓને દાન દેવું વગેરેની અશોકે અનેક વાર ભલામણ કરી છે.
પિતે વિહારયાત્રા તજી ધર્મયાત્રા અંગીકાર કરી ત્યારે તે બ્રાહ્મણો અને શમણોનાં દર્શન કરી તેમને દાન દેતો તેમ જ સ્થવિશે તથા વૃદ્ધોનાં દર્શન કરી તેમને પણ દાન દેતો.
પતે ભગવાન બુદ્ધના જન્મસ્થાન લુમ્બિનીની તીર્થયાત્રા કરી ત્યારે ત્યાં પથ્થરની દીવાલ કરાવી ને એ ગામને ધાર્મિક કારમાંથી મુકત કર્યું તેમ જ તેના જમીનમહેસૂલને દર પણ ઘટાડવો.
એવી રીતે પોતે આજીવિકોને ત્રણ ગુફાઓ દાનમાં દીધી.૭
૧. સ્તંભલેખ ને. ૨. ૨-૩. સ્તંભલેખ નં. ૪. ૪. સ્તંભલેખ નં. ૫. ૫. શૈલલેખ નં. ૮. ૬. રુમિનદેઈ સ્તંભલેખ. ૭. બરાબર ગુફાલેખો.
For Private And Personal Use Only
