Book Title: Uttaradhyayana Sutra Pravachano Author(s): Chandraguptasuri Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious Catalog link: https://jainqq.org/explore/009158/1 JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLYPage #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI uttarAdhyayanasUtra' nAM pravacano 4 pravacana che pU. paramazAsanaprabhAvaka A.bha.zrI.vi. rAmacandra sU.mahArAjAnA pAlaMkAra pUjyapAda A.bha. zrI.vi. mukticandra su.ma.sI.nA ziSyaratna pUjayapAda A.bha.zrI.vi. amaragupta su.ma.sA.nA ziSya pU.A.bha.zrI.vi. candragupta sU.ma.> Arthika sahakAra che sva. zrImatI lakSmIbena maMgaLadAsa ghaDiyALI tathA sva. maMgaLadAsa lallubhAi ghaDiyALI (vijApura-u.gu.) nA AtmazreyoDarthe... Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # pustaka : "zrI uttarAdhyayanasUtra' nAM pravacano prakAzakIya ) * prathama AvRtti # nakala : 10So # vi.saM. 2068 * prAptisthAna : * mukuMdabhAI Ara. zAha 5, navaratna phleTsa, navA vikAsagRha mArga, pAlaDI, amadAvAda-380 07. * pramodabhAI choTAlAla zAha 102, vorA bhAziSa, 5. solIsITara roDa, malADa (isTa) , muMbai-400 097. jatInabhAi hemacaMda zAha 'komala' chAparIyA zerI, mahIdharapurA, surata-395 03. che tenIla e. vorA 474, kRSNakuMja, junA pulageTa pAse, 2392 93, janaralathImaiyA roDa, pUnA-411 001. anaMtopakArI zrI tIrthaMkaraparamAtmAnA paramatAraka zAsananA paramArthane pAmelA amArA ananyopakArI vyAkhyAnavAcaspati pUjayapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijaya rAmacandrasUrIzvarajI mahArAjAnA praziSya pUjyapAda paramasamatAniSTha AcAryabhagavaMta zrImad vijaya amaragupta sUrIzvarajI mahArAjAnA ziSya pUjyapAda AcAryabhagavaMta zrImad vijaya candragupta sU. ma.sA. Adi gata varSe "muMbaI - caMdanabAlA' nA upAzraya cAturmAsa mATe birAjamAna hatA. - teozrIe cAturmAsa daramyAna 'yogazataka' graMthane anulakSI dararoja savAre vAcanA pharamAvI hatI. tenA sArabhUta avataraNonuM prakAzana A pUrve karyuM che. have dararoja savAre 9.30 thI 10.30 sudhI niyamitapaNe "zrI uttarAdhyayanasUtra'ne anulakSI pharamAvelAM pravacanonA sArabhUta avataraNonuM prakAzana karatAM ame AnaMda anubhavIe chIe. 'zrI uttarAdhyayanasUtra' nA nAmathI ApaNe sau paricita chIe. enA AdhAre pUjyazrIe pharamAvelAM pravacanonA puNya zravaNano jemane avasara prApta thayo teo sau kharekhara ja laghukarmI AtmAo che. sva.pU. paramArAthyapAdazrIe pharamAvela ke A sUtranA svAdhyAyathI viSayakaSAyanI pariNati dUra thAya che. game teTalA kaSAyathI saMtapta AtmAo A sUtranI 10-15 gAthAono svAdhyAya kare to teo potAnA kaSAyanA tApane dUra karI zAMtarasano anubhava karavA samartha bane che. sutranA pratyeka akSaramAM e eka adbhuta sAmarthya che. AvA sUtranA paramArthane pAmavAno yoga AtmAnI laghukarmitA vinA zakya banato nathI. A zrI uttarAdhyayanasUtranAM chatrIsa adhyayanomAMthI mAtra prathama traNa adhyayanonAM pravacanonA sArabhUta avataraNonuM ja A pustakathI prakAzana thayuM che. sUtra, teno viSaya ane pU.A.bha.zrInA tenA pravacano aMgeno vAstavika khyAla to pustakanA vAMcana-mananathI ja Avaze. * Arthika sahakAra : sva. zrImatI lamIbena maMgaLadAsa ghaDiyALI tathA sva. maMgaLadAsa lallubhAi ghaDiyALI (vijApura-u.gu.) nA AtmazreyoDathuM... * mudraka : Tejas Printers F/5, Parijat Complex, Swaminarayan Mandir Road, Kalupur, AHMEDABAD-380 001.(NJ) 98253 47620PH.(0(079) 22172271 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tethI te aMge kazuM ja jaNAvyA vinA have pachInAM adhyayanonA pravacanozonAM avataraNonA prakAzanano avasara vahelAmAM vahelI take prApta thAya evI ekamAtra abhilASA sAthe viramIe chIe. vi.saM. 2067 zrA.va. 5, zukravAra tA. 19-08-2011 li. vyavasthApako zrI anekAMta prakAzana jaina rIlIjIyasa TrasTa Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI uttarAdhyayanasUtra caMdanabALA, vi.saM. 2066 vAlakezvara, muMbai (1) vinaya-adhyayana anaMtopakArI zrI arihaMtaparamAtmAnA paramatAraka zAsananA paramArthane pAmelA gaNadharabhagavaMta zrI sudharmAsvAmIjI mahArAjAe A zrI uttarAdhyayanasUtranI racanA karI che. je divase bhagavAna pAse dIkSA lIdhI te ja divase cauda pUrvanI racanA sUtrarUpe gaNadharabhagavaMto kare che. caudapUrvanI racanA mukhyapaNe to sAdhusAdhvIne uddezIne che. zAstrakAra paramarSi sAdhusAdhvInI ciMtA sauthI pahelAM kare che. kAraNa ke jeo nikaTabhavI hoya, jaladI mokSe javA taiyAra thayA hoya temanI ja ciMtA pahelAM karavI paDe, jene utAvaLa hoya tenuM kAma pahelAM karavuM paDe ! jene mokSe javuM hoya tene sAdhu thayA vinA na cAle. mATe sAdhusAdhvIne AzrayIne graMthanI racanA karAya che. A sUtranuM nAma uttarAdhyayana kema pADyuM che te mATe ahIM jaNAvyuM che ke pahelAMnA kALamAM sAdhusAdhvIne AcArAMgasUtranuM adhyayana karAvyA bAda A sUtranuM adhyayana karAvAtuM hatuM. tethI uttara avasthAmAM atha6 pAchaLathI jenuM adhyayana karAya che te A sUtrane uttarAdhyayana kahevAya che. vartamAnamAM paNa zrI dazavaikAlika sUtranA adhyayana bAda ja AnuM adhyayana karAvAtuM hovAthI tenuM uttarAdhyayana nAma yathArtha che. sAmAnyathI aDhAraso gAthA pramANa A graMtha che. tenA para aneka TIkAo paNa racAi che. ApaNe to mAMDa ekAda-be adhyayananuM vAMcana karIe to ghaNuM. A sUtramAM sauthI paheluM vinaya adhyayana che. vinaya e jaina zAsananuM mULa che. sAmAnyathI lokamAM paNa jeo garva, mAna, akkaDatA rAkhe teo AgaLa vadhI zakatA nathI, vinaya rAkhe teo ja AgaLa vadhI zake che. A saMsAramAM bhagavAnanA zAsana karatAM caDhiyAtuM eke zAsana zrI uttarAyanuM sUtra Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. temAM paNa vinaya sauthI zreSTha che. A vinaya sAdhubhagavaMtono prANa che. jeo sAdhu nathI thayA temanI AgaLa A sUtra vAMcavAnuM kAma zuM che - Avo vikalpa na karatA. jemane sAdhu thavAnuM mana na hoya temane paNa sAdhu thavAnuM mana thAya te mATe temanI AgaLa A vAMcana karAya che. ahIM vinaya adhyayananI pahelI gAthAmAM jaNAve che ke-- saMjogA vipyamuktassa aNagArassa bhikkhUNo / viNayaM pAukarissAmi ANupuvviM suNeha me // 1- 1 // AtmA upara lAgelAM ATha karmone dUra karI Ape tene vinaya kahevAya che. A vinayano AcAra kevA prakAranA sAdhubhagavaMta mATe batAvyo che. te mATe kahyuM che ke jeo saMyogathI mukAyelA hoya temanA mATe che. saMyoga be prakAranA che : dravya ane bhAva. mAtApitA vagere svajanaparivAra tema ja nava prakArano bAhya parigraha e dravyasaMyoga che, jyAre viSaya ane kaSAyanI pariNati e bhAvasaMyoga che. AtmA ane AtmAnA guNone choDIne bIjuM badhuM ja para che. e parano saMyoga je choDIne beThA hoya tene sAdhu kahevAya. jeo sAdhupaNuM le che teo karmanA saMyogane toDavA mATe sAdhu thayA che. jeo potAnA parivArane ane kaSAyane paNa choDI na zake teo karmanA saMyogathI kai rIte chUTI zake ? sAdhubhagavaMtane koi potAnuM saMsArIpaNAnuM nAma pUche topaNa jaNAve nahi. kAraNa ke nAmamAM paNa mamatva paDyuM che. 'mAruM nAma' ema bolo to mamatva jAge ne ? Aje ghaNAne zaMkA che ke sAdhu kone kahevAya ? ahIM jaNAvyuM che ke bAhyaatyaMtara saMyogothI je mukAyelA hoya tene sAdhu kahevAya. Aje to sAdhusAdhvI tamArI pAchaLa paDyA che ne ? jeo potAnA gharanA parivArane choDIne AvyA hoya teo ahIM bIjAnA parivAranI pAchaLa zA mATe paDe ? sa0 sAdhu to bhagavAnanI vAtanA saMdezavAhaka hoya ne ? dUta-saMdezavAhaka paNa kevA hoya ? kAmathI kAma kare tevA ne ? potAnuM ja kAma kare, bIjuM kAma na kare. dUta saMdezo paNa jene ApavAno kahyo ra zrI uttarAdhyayana sUtra hoya tene ja Ape. ahIM paNa sAdhu vyAkhyAna vAMcIne Ubho thai jAya. bhakta parivArane bhego karavA mahenata na kare. je sAdhu ema bole ke 'A mAro bhagata che, A mArA svajana che' - temanA sAdhupaNAmAM khAmI Ave. Aje to game tevo khAkhI-baMgALI AtmArthI sAdhu paNa bhagatane jato na karI zake. bhagavAnanI AjJA jAya e pAlave paNa bhagata jAya e na pAlave ne ?! amAre tyAM AvelAnI khAvApIvAnI ciMtA ame karIe to amAruM sAdhupaNuM jAya. tame dhaMdhAnA kAraNe ke bimArInI cikitsA karAvavA mATe bahAragAma jAo to tamArI vyavasthA jAte ja karo cho ne ? to ahIM zA mATe sAdhusAdhvI vyavasthA kare ? amAre kAmaLIdAMDo laine tamArA jevAne ghare svajano-paricitane mUkavA AvavuM paDe to ame saMyogathI mukAyelA nathI - ema samajI levuM. mumukSu paNa potAnI vyavasthA karIne ja sAdhusAdhvI pAse rahe. je ApaNI sAMsArika ciMtA kare te mahAtmA nathI. ema tamAre samajI levuM. - sa0 sAdhu zrAvakanI ciMtA to kare ne ? tame durgatimAM na jAo ane tamane sAdhu thavAnuM mana thAya - evI ciMtA amAre karavAnI, bIjI eke nahi. sa0 Apano AcAra to batAvyo, amAruM karttavya zuM ? tamAruM kartavya e ke tamAre traNe TAima jamatAM pahelAM sAdharmikane zodhI lAvavo pachI ja jamavuM. tame jAte hAjara raho to sAdhune vyavasthA karavA javuM ja na paDe. tame jAte hAjara na raho to ya mANasane rAkhI zako ne ? upAzrayamAM AvelA mahemAnane tamAre ghera lai javAnuM kAma e karI zake ne ? tamAre cAritramohanIyakarmanI nirjarA karavI che ne? enA mATeno A amogha upAya che. mArA gurumahArAja AmAMthI ja dIkSA pAmyA. gAmamAM korTanA ke davAkhAnAnA kAma mATe AvelA sAdharmikane paNa ghare jamavA teDI jatA. eka mANasane rAkhelo. te tyAM AvatA sAdharmikane kaheto ke 'korTanuM kAma che, davAkhAnAnuM kAma che, kyAre naMbara lAge te kahevAya nahi. mATe eka vAra jamI lo, zeThe bolAvyA che...' zrI uttarAdhyayana sUtra Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama Agraha karIne sAdharmikane jamADIne mokalatA. sAdhu pratye, bhagavAnanI AjJA pratye rAga jAge to A badhuM zakya banaze. sAdhubhagavaMto potAnA zarIra pratye paNa niHspRha hoya che. je potAnA zarIranI ke potAnA khAvApIvAnI paNa ciMtA nathI karatA te tamArA khAvApIvAnI ciMtA kyAMthI kare ? pahelI gAthAnA A pahelAM ja padathI zAstrakAra paramarSie khUba ja mArmika vAta karI che. sAdhubhagavaMto A rIte bAhya-atyaMtara saMyogothI mukAyelA hovAthI ja potAnI sAdhanA dvArA karmanA viyogane sAdhe che. buddhimAnonuM kartavya che ke bIjAnI ciMtA choDI AtmAnI ciMtAmAM lAgI javuM, AtmAnI ciMtA karatI vakhate bIjAnI ciMtA karavA na besavuM. jeo dharmasthAnamAM Ave che teo dharmanA arthI che - ema samajIne AcAryabhagavaMto dharmadezanA ApatA hoya che. A ja AzayathI dharmadezaka AcAryabhagavaMta dharmArthIjanone sarvaviratidharma samajAvavAnuM kAma karatA hoya che. AthI ja ApaNe gaNadharabhagavaMta zrI sudharmAsvAmIjIe zrI jaMbusvAmIjIne uddezIne uttarAdhyayana-sUtramAM je vAta karI che te samajavAnuM - vicAravAnuM zarU karyuM che. zAstramAM zrAvakanI vyAkhyA karatAM jaNAvyuM che ke kAyama mATe sAdhunI pAse sAdhunI sAmAcA2I sAMbhaLe tenuM nAma zrAvaka. AthI ja ApaNe sAdhunI sAmAcArI vicAravI che. zrAvakane je maLyuM hoya temAM saMtoSa na hoya, je nathI maLyuM tenA mATe te talapApaDa hoya che. zrAvaka viSNavRttithI dharma karanAro hoya. ochI mahenate lAbha vadhAre thAya e rIte dhaMdho vANiyo kare tema ochI mahenate ghaNI nirjarA thAya te rIte dharma karavo hoya to te dharma sAdhupaNAno ja che. tethI ApaNe sAdhudharma samajavo che. A to varasothI dharma karato hoya ane amane kahe ke pUjAvidhi samajAvo. sa vidhinuM jJAna na hoya to ApavuM paDe ne ? vidhinuM jJAna to ApIe paNa tamAre jANyA pachI vidhi mujaba karavuM che kharuM ? atyAre tame je vidhi karo cho te zAstramAM dekhAtI nathI zrI uttarAdhyayana sUtra ane zAstramAM je jaNAvI che te vidhi atyAre dekhAtI nathI. tamAruM ja nahi, amAruM paNa pratikramaNAdi ke paDilehaNAdinuM anuSThAna vidhi mujaba nathI thatuM. koi sAdhusAdhvI pratikramaNa ke paDilehaNa karyA vinA nahi rahetA hoya, paraMtu lagabhaga koi sAdhusAdhvI A kriyAo kALa vagerenI vidhi sAcavIne karatA nahi hoya. kriyAo bAkI nathI rahetI paNa vidhinuM pAlana bAkI ja rahe che. A kriyAo phaLadAyI kyAMthI bane ? sarvakALanuM mahattva vadhAre ? pAMca AcAramAM jJAnAcAra sauthI pahelo batAvyo che ane temAM paNa pahelo AcAra kALa batAvyo che. kALe adhyayana karavuM - e pahelo jJAnAcAra che. sAdhupaNAmAM paNa kALe kALe sAmAcArI batAvI che. tame pUjA vagereno kALa nathI sAcavatA, ame paDilehaNAdino kALa nathI sAcavatA - ApaNe baMnne UMdhA mArge chIe. sa0 apavAdamArge na kahevAie ? apavAda paNa je pahelAM utsargamArge cAlato hoya tene apAya. pahelA ja divasathI apavAda na apAya. zAstramAM kahyuM che ke akALe karelI khetI jema niSphaLa jAya che tema akALe karelo dharma paNa niSphaLa jAya. sa eTale anuSThAna karyA vagara rahevuM, paNa akALe na karavuM - ema ne ? AvuM tame kaho - tyAM sudhI barAbara. ame AvuM kahIe to amAre mAthe pastALa paDe ke 'anuSThAna karavAnI nA pADe che.' ApaNe to eTalI ja vAta karavI che ke akALe game teTalAM bIja vAvyAM hoya toya te phaLe nahi. kALe kaNa vAvyo hoya to maNa jeTaluM UgI nIkaLe. jo phaLa joituM hoya to akALe anuSThAna na karavuM - eTaluM ja kahevuM che. anuSThAna karavAnI nA nathI, akALe karavAnI nA che, kALe karavAnuM kahyuM che. tame koi chokarAne kaho ke - 'bhaNavuM hoya to sIdhI rIte bhaNa nahi to uThADI mUkIza.' Ano artha zuM ? bhaNavAnI nA pADI ke sIdhI rIte bhaNavAnuM kahyuM ? vidhino pakSapAta e ja zAsanano anurAga che - eTaluM yAda rAkhavuM. zrI uttarAdhyayana sUtra pa Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI vAta to eTalI che ke zrAvaka sAdhu pAse sAdhunI sAmAcArI sAMbhaLavA mATe jAya. bIjI ADI-avaLI vAta na kare. sAdhubhagavaMta kyAMnA che, kai nAtanA che, A badhI paMcAta na karavI. A to AvIne pUche ke 'sAheba ! zuM zAsanasamAcAra che ?' ApaNe kahevuM paDe ke zAsanasamAcAra eka ja che ke - 'zAsana maLyuM che mATe dIkSA levI che.' bhagavAnanuM zAsana jayavaMtuM che te ApaNane sukhI banAve che mATe nahi, saMsAra choDAve che mATe zAsana jayavaMtuM che. zrAvakane je maLyuM hoya temAM saMtoSanI lAgaNI na hoya. sAdhu thai zakAya to sArI vAta che, paNa sAdhu thai na zakAya topaNa sAdhupaNuM na maLyAnuM du:kha dharatA thaie to ghaNI nirjarA thAya evuM che. Aje vikAsa rUMdhAi gayo tenuM kAraNa ja e che ke je maLyuM che temAM saMtoSa che. A zrI uttarAdhyayana-sUtra zrI mahAvI25ramAtmAe potAnA zrImukhe bhAkheluM che. tenAM pado bhagavAne sAkSAt kahelAM hovAthI pavitra che. ApaNe dIkSA na lai zakIe - e bane, paNa dIkSAnuM arthIpaNuM paNa na Ave e na cAle. ahIM jaNAve che ke sAdhubhagavaMto dravya ane bhAva saMyogothI mukAyelA hoya che. svajanAdinA saMyogano ane svajanAdinA mamatvano je tyAga kare te ja sAdhu banI zake. je mAtApitAdino tyAga karyo te game teTalA takalIphamAM, musIbatamAM mukAya topaNa sAdhune duHkha na thAya. svajanonA duHkhe duHkhI thAya to sAdhunuM sAdhupaNuM lajavAya. sAdhune bhAvakaruNA hoya. svajanonI dravyakaruNA mamatvane sUcavanArI hovAthI te sAdhune na hoya. A rIte sAdhubhagavaMta saMyogathI mukAyelA hovAnI sAthe aNagAra hoya che. agAra eTale ghara. sAdhune ghara na hovAthI temane aNagAra kahyA che. sAdhu bAhya ke atyaMtara saMyogothI mukAyelA hoya, chatAM temane rahevA mATe vasati to joie ja. Ama chatAM sAdhu potAnuM ghara banAvatA nathI ke rAkhatA nathI. AthI ja ApaNA vaDIlo kahetA ke sAdhune gAmamAM ghara na hoya, bajAramAM peDhI na hoya ke sImamAM khetara zrI uttarAdhyayana sUtra E na hoya. Aje to sAdhubhagavaMto mATe vasati durlabha banatI cAlI che. tamAre sosAyaTIomAM rahevuM che, paNa sAdhusAdhvIne rahevA mATe upAzraya nathI rAkhavo. je che te upAzraya paNa kADhI nAMkhavA che. sAdhusAdhvInA mATe upAzraya karavAnI jarUra nathI, paNa tamArA saMtAnone, tamane ArAdhanA karavA mATe upAzrayanI jarUra che. tame evI vyavasthA rAkhI hoya to sAdhusAdhvI UtarI zake ane tame tema ja tamAro parivAra paNa sAdhuno satsaMga karI zake ane dharmanA saMskAra pAmI zake. tamAre tyAM gADIo mUkavA mATe gereja che ane sAdhu mATe jagyA nathI to mAnavuM paDe ne ke gADI karatAM sAdhunI kiMmata tuccha che ! A to vAta eTalI ja che ke vasati atyaMta durlabha hovA chatAM paNa sAdhu potAnuM ghara banAve nahi. Aje je rIte sAdhubhagavaMto potAnAM sthAna banAvavAM mAMDyA che te jotAM A 'aNagAra' vizeSaNanI kiMmata samajAya evI che. potAno upAzraya banAvavAnA kAraNe sAdhunuM aNagArapaNuM rahetuM nathI. 'aNagAra' pachI 'bhikSu' vizeSaNa ApyuM che. vasatimAM rahenAra sAdhune paNa AhAranI jarUra to paDavAnI ja. e vakhate nirdoSa AhAra hoya to ja te grahaNa kare ane te paNa bhikSA dvArA ja meLave. jAte koi vanaspati Adine haNe nahi, anAja rAMdhe nahi tema ja pote kharIde paNa nahi. A ja rIte bIjA pAse karAve paNa nahi ane karatAMne anumode paNa nahi. A rIte hanana, pacana ane krayaNa A traNa doSa karaNa, karAvaNa ane anumodanathI TALIne navakoTithI zuddha AhAra ja grahaNa kare. tevo AhAra ghera ghera bhikSA levA dvArA ja meLavI zakAya che - te jaNAvavA mATe sAdhunuM bhikSu (fmakSaLazIno mikSuH / ) A pramANe vizeSaNa ApyuM che. nirdoSa AhAra na maLe topaNa sAdhu jAte rAMdhavA, kApavA ke kharIdavA na bese. AvuM UMcuM A zAsananuM sAdhutattva che. have evA sAdhuno AcAra kevo hoya che te jaNAve che. Aje to sAdhubhagavaMto je rIte upAzrayo, dhAmo vagere banAvavAnI pravRtti kare che te zAstrAnusArI nathI. zrI uttarAdhyayana sUtra Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 ApanA upadezathI kArya thAya che. sAcuM kaho cho ? amAro upadeza hoya ke mULamAMthI Ayojana amAruM ja hoya ? tamArI paisA bhegA karavAnI tevaDa nathI ne ? sAdhu paisA bhegA karI Ape eTale potAnA nAmano Agraha rAkhe ane tamane paNa paisAnI garaja hovAthI temanA upadezathI nAma lakhAvavA taiyAra thai jAo. tamAruM ya nAma gAjatuM thAya ane amAruM ya nAma gAjatuM thAya ! A ja hAlata che ne ? tame pUjA vagerenA caDhAvA lo tyAre amArA sadupadezathI lIdho che evuM nathI bolatA ne ? to ahIM zA mATe lakhavuM paDe ? sAdhu dAnadharmano upadeza Ape, karttavyano upadeza Ape, enAthI AgaLa na vadhe. Aje to tame caDhAvA paNa kevA bolo ? bhAgIdArImAM ! sAmI pArTImAM eka ja mANasa dasa lAkha bole ane tame pAMca bhegA thaine paMdara bolo to pelAne anyAya thAya ne ? pelo ekalo dasa lAkha kharacavA taiyAra hato chatAM tame traNa lAkhamAM caDhAvo lai lIdho A anyAya nahi ? A badhuM zarU karAvanAra paNa sAdhu che, kAraNa ke emane rekorDa breka karavA che ! A badhuM khoTuM cAlyuM che. tame eTaluM zIkhI jAo ke bhAgIdArImAM eke kAma karavuM nathI. dhaMdho paNa nahi ane dharma paNa nahi. badhA bhAio bhegA hoya topaNa ApaNI vyaktigata AvakamAMthI ja dharma karavo che. ApaNo dharma ja keTalo ? emAM paNa koi bhAga paDAve to ApaNI pAse bace zuM ? ApaNe ApaNI dhananI mUrchA utAravI che, bIjAnI nahi. bhagavAnanA zAsananuM sauthI zreSTha tattva sAdhupaNuM che. A sAdhubhagavaMtanuM svarUpa mAtra be ke traNa vizeSaNothI ahIM suMdara rIte jaNAvyuM che. sAdhubhagavaMto saMyogothI mukAyelA hoya che, aNagAra hoya che ane bhikSu hoya che. AvA sAdhubhagavaMto samasta guNonuM bhAjana banavAne yogya che. potAnA peTa mATe paNa pApa na kare, potAnI ArAdhanA nirAbAdhapaNe cAle te mATe paNa apavAda na seve. gRhastho AvA suMdara prakAranA sAdhutattvane mATe potAne puNyathI maLelI sAmagrI vAparavA mATe tatpara hoya che tenA kAraNe sAdhubhagavaMto nirdoSa caryAnuM pAlana karI zake zrI uttarAdhyayana sUtra 8 che. sAdhu apekSA rAkhe nahi, gRhastha lAbha lIdhA vinA rahe nahi. sAdhu mATe banAvavuM nathI paNa ApaNI pAse che to teno lAbha lIdhA vinA nathI rahevuM. ApavA mATe banAvavAnuM nathI paNa haze to lAbha maLaze - A bhAva to rAkhe ne ? eka bahenane tyAM ame vahoravA jatA. tyAre koi vastunI nA pADIe to te bahena kahetAM ke - 'sAheba lai jAo ne ! Apa grahaNa karazo to amRta thaze, mAre tyAM to gaTaramAM ja javAnuM che...' AvA bhAvathI zrAvaka lAbha le to nirjarA thayA vinA na rahe. sAdhubhagavaMto potAnA mATe paNa pApa na kare to bIjA mATe pApa zA mATe kare ? sAdhune vahorAvavAmAM lAbha che paNa kayA sAdhune ? tame icchakAra bolo cho ne ? emAM pAMca prazno pUchavAmAM Ave che. A badhAnA uttara anukULa Ape tene bhAtapANIno lAbha ApavAnI vinaMti karavAnI. sa0 pratikramaNamAM 'bhAta...' bolavAnuM ? bolavAnuM. pATha akhaMDita rAkhavAno che mATe. icchakAra paNa savAranA pratikramaNamAM bolavAnuM che, sAMje to pratikramaNa lIdhA pahelAM vaMdana karavAnuM che. Aje pratikramaNano samaya moDo thai gayo. mATe vaMdanakriyA yogyakALe thatI nathI. sAmAyika laine vaMdana na karAya. mAtra vyAkhyAna ke vAcanA mATe vaMdana karAya, te sivAya na karAya. Aje tamAre takalIpha e che ke mAthe sattara guru che. ame eka vastunI nA pADIe to bIjA amArI spardhA karanArA, hA pADavAvALA beThA ja che. eka gurune mAthe rAkho to ThekANuM paDe. vAraMvAra DaoNkTara ke vaidya badalyA karo to sAjA thAo kharA ? sarva lAgu na paDe to vaidya badalavo paDe ne ? lAgu na paDe to badalavAnI chUTa. paNa davA vidhisara levI paDe ane thoDI dhIraja rAkhavI paDe, pachI davA lAgu paDe. kahevAya che ke roga Ave hAthIvege ane jAya kIDIvege. sanatkumAra cakravartI nahAvA gayA te pahelAM eke roga na hato, nAhIne bahAra AvyA tyAre eka sAthe soLa roga utpanna thai gayA ane e roga sAtaso varasa pachI gayA. emanA karatAM to ApaNuM zrI uttarAdhyayana sUtra Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puNya caDhiyAtuM che ne ? AvuM samartha zarIra maLyA pachI ArAdhanAthI vaMcita nathI rahevuM. tamArI pAse puNyathI UMcAmAM UMcI vastu hoya te sAdhunA caraNe dharavI che ane sAdhu emAMthI jarUriyAta pUratuM ja grahaNa kare. pracaMDa puNyanA svAmI hovA chatAM te puNyane bhogave nahi - tenuM nAma sAdhu. sa0 puNya bhogavavuM ane bhogavAi javuM - bemAM pharaka ? sAdhu bhogave nahi, bhogavAi jAya evuM bane. bhogavavuM ane bhogavAi javuM - emAM pharaka che. mArA gurumahArAja eka kathA kahetA hatA. be mitro hatA. ravivAranA divase eka mitre sinemAnI TikiTa kaDhAvI hatI. bIjo kahe - Aje to jAhera vyAkhyAna che huM temAM jaiza. A rIte eka mitra vyAkhyAnamAM gayo, eka sinemA jovA gayo. vyAkhyAnamAM gayelo vicAre che ke "pelo jalasA kare che.' jayAre sinemA jovA gayelo vicAre che ke pelo dhanya che ke jinavANIzravaNa kare che - have sAcuM kaho ke sinemA jovAnuM kAma koNe karyuM ? je kare che te karato nathI ane je nathI karato te kare che. ApaNI paNa A ja dazA che. je karIe chIe te thai jAya che ane je karavAnuM nathI te karIe chIe. pUjA thaI jAya che, dhaMdho karIe chIe. dharma karIe chIe chatAM te thai jAya che ane pApa karIe chIe. jemAM upayoga hoya te karyuM kahevAya. jemAM upayoga na hoya te karavA chatAM thai gayuM kahevAya. jemAM 'cAlaze' evo bhAva hoya te thai gayuM che, karyuM nathI - ema samajavuM. jayAre 'nahi cAle' Avo bhAva hoya te karyuM che - ema samajavuM. ApaNI vAta to e cAlu hatI ke icchakAramAM pAMca prazno pUchavAmAM Ave che. suharAi ke sahadevasimAM rAtri ke divasa sukhe pasAra thayo che. ke nahi te prazna pUchavAmAM Ave che. sAdhunI rAtri ke divasa sukhe karIne pasAra tyAre ja thAya ke jyAre bAra prakArano tapa karyo hoya. eka vAra AcAryabhagavaMte kaheluM ke bAra prakArano tapa jo sAdhupaNAmAM na hoya to te sAdhupaNAnuM maDaduM che. sa0 bAre prakArano tapa eka ja divasamAM thai zake ? thAya. ekAsaNuM kare eTale ekathI vadhAre vAra azanano tyAga thayo hovAthI anazana tapa thayo. ekAsaNAmAM paNa batrIsa ke strIonI apekSAe aThyAvIsa koLiyAmAMthI be-pAMca koLiyA ochA vApare eTale UNodarI thAya, ochAmAM ochAM dravya vApare eTale vRttisaMkSepa thAya. dUdha, dahIM vagere vigaio na vApare tethI rasatyAga thAya. sudhAvedanIya sahana karavAthI kAyakleza thAya, eka Asane besavAthI saMlInatA thAya. A rIte cha tapa to thayA. e ja rIte micchAmi dukkaDe to iriyAvahiyA karatI vakhate Ave eTale prAyazcitta tapa thAya. gurune vaMdana karIne paccakhkhANa le eTale vinaya tapa Avyo. tema ja AcAryabhagavaMtAdinI bhakti karIne vAparavA bese eTale vaiyAvacca tapa thAya. savAre sutra-artha porisI karavAno samaya maLe eTale svAdhyAya thAya. bhagavAnanI ekAsaNA karavAnI AjJAnA pAlanano bhAva hovAthI zubha dhyAna paNa maLe ane kAyAnI mamatA utArI hovAthI tema ja iriyAvahiyAdi kriyAmAM kAussagna karavAthI bAre ya prakArano tapa eka divasamAM thAya ne ? A tapanA kAraNe zarIrane pIDA thavAno saMbhava che tethI zarIranirobAdha pUchayuM. je zarIrane kaSTa Ape tene ja zarIranirAbAnI zatA pUchavAnI hoya. tyAra bAda tapathI kuza evA zarIra vaDe paNa saMyamanI sAdhanA sukhapUrvaka thai rahI che ke nahi te prazna pUchavAno che ane aMte mAnasika zAtA 'svAmI zAtA che jI'thI puchAya che. aneka prakAranuM kaSTa bhogavyA pachI manamAM arati thavA svarUpa azAtA AvI nathI ne? - e pUchavA mATe pAMcamo prazna che. A pAMce praznano uttara mAMgyA pachI 'bhAta pANIno lAbha dezo jI' AvI vinaMti karavAnI che. AnA uparathI paNa samajAya ne ke bhagavAnano sAdhu puNya bhogavanAro na hoya. sukha bhogave te dharma na karI zake. A to pratikramaNamAM vAra lAge to ya akaLAi jAya. kAraNa ke pratikramaNanAM sUtrano upayoga ja na hoya. arthano upayoga hoya to kaMTALo na Ave, kAussagnamAM vAra lAge to gusso Ave ne ? jo ke Aje to kAussagna karanArA paNa upayoga rAkhatA nathI mATe zrI uttarAdhyayana sUtra 10 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temane kAussagna karatAM vAra lAge che. bAkI pote ekalA iriyAvahI kare to kAussagna jaladI AvI jAya ane samudAyamAM kriyA karatI vakhate vAra lAgatI hoya to mAnavuM paDe ne ke kaMika pola che ? sabhAmAM pote kriyAnI rucivALA che evI chApa UbhI karavI hoya topaNa kAussagnamAM vAra lAge - evuM bane ne ? A badhuM sUkSmatAthI vicAravAnI jarUra che. | 'AvA sAdhunA vinaya svarUpa AcArane huM pragaTa karuM chuM - te tame sAMbhaLo' A pramANe zrotAne sanmukha karIne pachI ja tene vAcanA ApavI e jaNAvavA mATe muLada prayoga karyo che. jayAM sudhI zrotA sanmukha na thAya tyAM sudhI bolavuM nahi. kAraNa ke jijJAsA ane zuzruSA pedA thayA pachI jinavANInuM zravaNa karAvavAmAM Ave to te dhAryuM phaLa lAvI Ape. eka vAra guNanuM arthIpaNuM jAge ane guNa sAthe tAdAmya keLavAya to sAdhupaNA upara najara jaze. have vinayanA AcArane jaNAvavA mATe sauthI pahelo vinaya jaNAve che ke sAdhu, gurunI AjJAnA nirdezana karanAro hoya che. ahIM "AjJAne karanAro' na kahetAM 'AjJAnA nirdezane karanAro' kahyuM che temAM paNa rahasya che. AcAryabhagavaMtanAM dareka pado viziSTa arthane jaNAvanArAM hoya che. AjJAne karanAro eTale gurue kahyuM ke 'Ao' to cAlavA mAMDe ane AjJAnA nirdezana karanAro hoya to te 'jAo' AjJA maLyA pachI 'hAjI bhagavan! jauM chuM' e pramANe mastaka namAvIne kahevApUrvaka javAnI pravRttine kare. AjJA ApyA pachI tarata te karavAmAM eka prakArano anAdara, uddhatAi jaNAya che. jayAre AjJA ApyA pachI teno svIkAra karIne pravRtti karavAmAM gurunA ane gurunA vacanano AdarabhAva sUcita thAya che. vinaya AjJAnA pAlanamAM nahi, AjJAnA AdaramAM samAyelo che e sUcavavA mATe mAnasare pada che. zrAvaka zrAvakapaNAmAM rahelo hovA chatAM tenI najara to sAdhupaNA upara ja hoya che. je maLyuM che tenI sAme na jotAM je bAkI che tenA upara tenI najara maMDAyelI hoya che. AthI ja ApaNe sAdhuonA vinayasvarUpa AcArane vicAravAnuM zarU karyuM che. graMthakArazrI 'vinayane 12 zrI uttarAdhyayana sUtra kahIza" A pramANe pratijJA karyA pachI vinayano AcAra batAvavAne badale vinIta kevo hovo joie te jaNAvI rahyA che. AthI ziSyane zaMkA thAya che ke vinayane badale vinItane kema jaNAve che ? AvI zaMkA ApaNane thAya kharI ? koi ema kahe ke "gADI batAvIza" ane ema kahyA pachI gADIvALo kevo hoya che - evuM samajAvavA mAMDe to cAle ? rasoi kevI che te varNavavAnI vAta karyA pachI rasoiyAnuM varNana kare to barAbara karyuM na kahevAya ne ? te rIte ahIM vinayano AcAra jaNAvavAnI vAta karyA pachI graMthakArazrI AcArane badale AcAravALAnI vAta karavA mAMDe to tenI pAchaLa kAMI kAraNa hovuM joie ne ? AcAryabhagavaMte potAnI zailImAM jo pheraphAra karyo hoya to tenI pAchaLa koI kAraNa hovuM ja joie. e kAraNa jANavAnI icchAthI zaMkA kare che. graMthakArazrInI racanAnI zailI ApaNane viziSTa koTinuM jJAna ApanArI hoya che. mAtra zaMkA karatAM AvaDavI joie. ahIM vinaya ane vinIta A baMnne eka ja che, guNa ane guNI kathaMcit eka che - e jaNAvavAnA AzayathI guNanuM svarUpa jaNAvatI vakhate guNInuM nirUpaNa zarU karyuM che. bIjA darzanakAro dharma ane dharmIne sarvathA bhinna-judA mAne che. jyAre bhagavAnanuM zAsana anekAMtavAdanI mudrAe dharma ane dharmIne kathaMcit bhinna paNa mAne ane kathaMcit abhinna paNa mAne che. anyadarzanakAro sarvathA bhinna mAnI beThA che te ajJAnane dUra karavA mATe guNa-guNIno, dharma-dharmIno abheda jaNAvyo che. guNa guNImAM ja rahe che ane guNI tene ja kahevAya ke jemAM guNa hoya. tame 'nAsaMmisUtrano artha karyo hota to A vastu samajatAM vAra na lAgata. darzanAcAranA ATha AcAramAMthI cAra AcAra AcArIrUpe jaNAvyA che ane cAra AcAra AcararUpe jaNAvyA che. niHzaMkita, niSkAMkSita, nirvicikitsaka ane amUDhadaSTi : e cAra darzanAcAravALA che ane upabRhaNA vagere cAra darzanAcAra che. A rIte nirUpaNazailIno bheda paNa AcAra ane AcAravALAne abheda che - e jaNAvavA mATe zrI uttarAdhyayana sUtra 13 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyo che. tame A badhuM bhaNyA nathI enI takalIpha che. jainazAsananI zailImAM e sAmarthya che ke e zAsana dareka darzanano parAbhava kare paNa badhAM darzana bhegAM thaine paNa jainadarzanano parAbhava karI na zake. tamane paNa A dharma ane dharmIno abheda khabara to che. dhana ane dhanavAna baMnne eka ja che ne ? dhana ja pUjApAtra ke dhanavAna paNa pUjApAtra ? dhanavAnanI pUjA dhananA kAraNe ja karAya che. dhana hoya to dhanavAna pUjAya ane dhana jatuM rahyA pachI dhanavAna ne pUjAya - barAbara ne ? tyAM dhana ane dhanavAnano abheda samajAya che, ahIM guNa-guNIno abheda nathI samajAto ne ? tenuM kAraNa eka ja che ke paisAnuM arthIpaNuM che, jJAnanuM arthIpaNuM nathI. Aje to amArA sAdhuo bolatA thai gayA ke "A badhA vANiyA DaphoLa che - ema samajIne ja vyAkhyAna vAMcavAnuM.' pahelAnA kALamAM evA zrAvako hatA ke jemanI AgaLa vAMcatI vakhate sAdhuo paNa gabharAtA hatA. sa, amArI pAse jJAna nathI. 'jJAna nathI' - eTaluM ja nahi, sAthe 'joituM paNa nathI' - ema kaho. paisA nathI, paNa joie che ne ? 'jJAna nathI' ane 'paisA nathI" A baMnnemAM pharaka che. paisA nathI, paNa jo ie che kharA. jyAre jJAna che to nahi, jo ituM paNa nathI. mATe ja to ATalI upekSA karo cho. amArAM sAdhusAdhvIjInI paNa A dazA che. emane bhaNavuM nathI, paNa kahe che ke - "kSayopazama nathI'. pAchA kahe ke "ApaNe to ghaDA lAvIzuM. badhA bhaNaze to ghaDA koNa lAvaze ?" tamAre tyAM koi evuM vicAre kharA ke 'badhA khAze to vAsaNa koNa dhoze ?" tyAM to khAvAnuM ya kharuM ne vAsaNa paNa dhovAnAM. vAsaNa dhonArA khAdhA vinA na rahe. tema ghaDA lAvanArA paNa bhayA vinA na rahe. paiso na maLe to ciMtA thAya, jJAna na maLe to kAMi nahi ne ? jJAna kImatI che ke paiso ? paiso to game teTalo maLe mUkIne ja javAno che, jJAna to laine javAya che, chatAM jJAnanI ATalI upekSA kema karo cho ? A zAsananuM paramocca koTinuM jJAna, vagara paise maLe evuM che. AcAryabhagavaMto niHsvArthapaNe paramatAraka jJAna ApI rahyA che to ApaNane zuM takalIpha che ke jJAna mATe mahenata nathI karatA? bhagavAnanuM zAsana sarvopari che. ApaNe sAme cAlIne koi zAsana sAthe vAda karavA nathI jatA, paNa koI jo vAda karavA Ave to ApaNe gabharAtA nathI. kAraNa ke A sarvajJonuM zAsana che. tame bhaNatA nathI mATe zaMkA nathI thatI. bAkI vicAro to zaMkA thAya evuM che. sa0 bhagavanuM ! zaMkA to thAya che paNa pUchatAM Dara lAge che. emAM gabharAvAnuM zuM ? DaoNkTarane pUchapUcha karo to e ciDAya chatAM pUcho ne ? to ahIM guruno gusso veThavAmAM zuM vAMdho che ? ame gusse thaizuM paNa javAba ApyA vinA nahi rahIe. amArA gussAnA Dare tame nahi pUcho to tame ajJAna rahezo. gusso veThavo sAro ke ajJAna rahevuM sAruM ? jJAnanuM arthIpaNuM nathI mATe Dara lAge che. sa0 jJAnanuM arthIpaNuM keLavavAno nAno upAya zuM ? mokSanuM arthIpaNuM meLavI levuM te ane mokSanuM arthIpaNuM tyAre keLavAya ke jyAre saMsAra asAra lAge. Aje tamane saMsAra kharAba lAgyo nathI evuM nathI paNa Avo ya saMsAra nabhAvavAnI vRtti paDI che tethI saMsAramAMthI khasavAnuM mana nathI thatuM. sAcuM kaho, tamArA gharanA loko sArA lAge che ? tamane anukULa che? je che enAthI sAruM joie che ne ? nathI to calAvI laie e judI vAta. bAkI je che e ja caDhiyAtuM che - evuM nathI ne ? tame vastunA pArakhu to che ja, paNa je che ene calAvI levAnI vRtti ja tamane saMsAramAM jakaDI rAkhe che. bhaMgAramAM bhaMgAra vastune paNa zaNagAra mAnIne lo cho - A tamArI rIta adbhuta che mATe ja saMsAramAM majabUta thaine beThA cho, A nabhAvavAnI vRttine kADhI nAMkho to kSaNavAramAM saMsAra chUTI jAya, tamArA anubhavane kAme lagADo to saMsAranI asAratA jaNAyA vinA na rahe. ane saMsAranI asAratAnuM bhAna thAya to mokSanuM arthIpaNuM jAge ane mokSanA upAyabhUta jJAnanuM arthIpaNuM paNa jAge. phaLanI icchA 14 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANAniddesakare gurUNamuvavAyakArae / iMgiyAgArasaMpanne se viNIe tti vuccaI // 1-2 // hoya to upAyanI icchA jAge. upAyanI icchA na thatI hoya to phaLanI icchA nathI ema samajI levuM. saMsAranAM pAtromAM vicitra svabhAvano anubhava thayA pachI paNa A to "vAsaNa hoya to khakhaDe' ema kahIne besI rahevAnI taiyArI che ne ? namirAjarSine mAthAnI vedanAmAM kaMkaNano avAja na khamAyo to ekatvabhAvanAmAM ArUDha thayA. e vakhate 'vAsaNa hoya to khakhaDe' evo vicAra karyo hota to dIkSA pAmI na zakata. tamAre paNa saMsAramAMthI nIkaLavuM hoya to nabhAvavAnI vRtti kADhavI paDaze. sukhanI lAlaca ja A nabhAvavAnuM zIkhave che. A rIte vinaya ane vinItanA abhedane jaNAvyA bAda sauthI pahelo vinaya jaNAvyo che ke gurunI AjJA maLyA pachI e AjJAno svIkAra tarata ja karavAno pachI AjJA mujabanI pravRtti karavAnI. zrI kalpasUtramAM paNa Avo vinaya batAvelo che. siddhArtharAjA jayAre kauTuMbika puruSone Adeza kare che tyAre teo "ApanuM vacana pramANa che' - ema kahevA dvArA siddhArtharAjAnI AjJAnuM pAlana kare che. AjJAnA nirdezane karanAra vinIta kahevAya che - ema kahyA bAda jaNAve che ke je guruno upapAdakAraka hoya atha6 gurunI pAse besanAro hoya te vinIta che. 'guru AjJA karaze" - ema samajIne AjJAnA AkAMkSI banI je guru pAse bese te vinIta che. pAse beThA hoizuM to kaMika kAma bhaLAvaze - ema samajIne guruthI AghA pharanArA avinIta che. gurunI pAse beThA hoie to gurunI AjJA-sevA karavAno lAbha maLe, sAthe ApaNA pramAdAdi doSo dUra thAya. guru sAme beThA hoya to ziSya pramAda karI na zake. ziSya game teTalo prabhAvaka hoya topaNa guru tenI bhUla batAvyA vinA na rahe. sthUlabhadramahArAja to dazapUrvadhara hatA chatAM temanI bhUla bhadrabAhusvAmIjIe batAvI ne ? ane zAstrakAroe pAchuM te prasaMgane dabAvavAnA badale zArAnA pAne caDhAvyo : AnuM kAraNa eka ja hatuM ke ApaNA jevA AvI koI bhUla karI na bese. A rIte AjJAne tahatti kahIne svIkAranAro ane gurunI pAsenA sthAnamAM rahenAro hoya te ziSya vinIta kahevAya che. 16 zrI uttarAdhyayana sUtra sAdhunA AcAra tarIke sauthI pahelAM vinayane jaNAvyo che. te paNa vinItanA svarUpane jaNAvavA dvArA jaNAvyo che. je gurunI AjJAno svIkAra karanAro hoya, gurunI pAse rahenAro hoya ane gurunA iMgitaAkArane jANanAro hoya, gurune zuM joIe che, temane zuM karavuM che e temanA mukhanI-zarIranI ceSTA uparathI samajAya evo nipuNa ziSya ja vinIta banI zake. A rIte vinItane jaNAvyA pachI avinIta kevo hoya che - e paNa prasaMgathI jaNAve che. jene sAdhupaNuM pAmavuM che, vinIta banavuM che tene pahelAM avinItanA saMgathI dUra karavo joie. AthI avinItanuM svarUpa varNavyuM che. sArA banyA pachI ApaNe kharAba na banI jaie tenI ciMtA mahApuruSone kAyama mATe hoya che. ApaNe kharAba banavuM nathI ane kharAbano paricaya karavo nathI, tethI kharAba kevuM hoya che te paNa jaNAvavuM jarUrI che mATe avinItanuM svarUpa jaNAvyuM che. nyAyanI paribhASAmAM itarabhizatvena jJAna karAvavAmAM Ave to vastunuM jJAna spaSTapaNe thAya che. sArA mANasamAM kayAM lakSaNa hoya e jaNAvyA pachI sArA mANasamAM kayAM lakSaNo nathI hotAM - te paNa jaNAvavAmAM Ave to sArA mANasanuM jJAna spaSTapaNe thai zake che. avinItanI niMdA ke TIkA karavA mATe avinItanuM nirUpaNa nathI. sArI vastu kharAbanA saMge bagaDe nahi - te mATe kharAbathI dUra rahevuM jarUrI che. je karmAdhIna jIvo hoya tenI TIkA zAstrakAro zA mATe kare ? avinItanI niMdA nathI karavI, tiraskAra nathI karavo, paraMtu teno cepa, tenA saMskAra aDI na jAya tenI kALajI to rAkhavI paDe ne ? A ja AzayathI sAdhuone gRhasthano paricaya karavAnI nA pADI che. kAraNa ke viratidhara jo aviratidharanA paricayamAM rahe to tenA aviratinA saMskAra ApaNAmAM AvyA vinA na rahe. te ja rIte ApaNAmAM avinayanA saMskAra na paDe te mATe avinItathI dUra rahevuM che. A avinItanuM svarUpa traNa-cAra gAthAthI jaNAvyuM che. zrI uttarAdhyayana sUtra Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ANAniddesakare gurUNamaNuvavAyakArae / paDaNIe asaMbuddhe aviNIe tti vuccaI // 1-3 // je gurunI AjJAne svIkAre nahi te avinIta che. mAtra svIkAra na karyo emAM zuM thayuM, kAma kare to che ne ?... A bacAva na cAle. gurunA vacanane svIkArato nathI te asalamAM bhagavAnanA vacanano anAdara karanAro che. evAne kevI rIte nabhAvAya ? ApaNA satsaMgathI avinIta vinIta thaze - evI dalIla paNa na karavI. kAraNa ke sArA saMskAranI asara jaladI nathI paDatI, kharAba saMskAranI asara jaladI paDe che. zAstramAM kahyuM che ke kasturI jo lasaNanI bAjumAM mUkavAmAM Ave to lasaNanI vAsa kastUrImAM Ave, kastUrInI vAsa lasaNamAM na Ave. jo avinItane sudharavuM haze to te vinItanI pAse jaze, ApaNe avinItane pAse na besADavo ane avinItanI pAchaLa na pharavuM. je bhagavAnanI vAtane tahatti na kare tenA paricayamAM ApaNe nathI rahevuM. Aje je matamatAMtaro UbhA thayA che te bhagavAnanI vAta na svIkAravAnA kAraNe . bhagavAnanI vAta samajAvA chatAM paNa nAka ADuM Ave che, jJAna ApyuM nathI AvatuM. jo jJAna ADuM Avata to koI matAMtara phelAta nahi. jJAnInI javAbadArI che ke jematema varnAna karavuM nahi. jo jJAnI bejavAbadAra thaine varte to te adhika pApanA bhAgI bane che. sa0 ApaNe mokSa mATe ja dharma karavAno che, chatAM keTalAka mahAtmA kahe che ke mokSa dUra che, atyAre to garIbonI sevA karo... evAone kahevuM ke - 'jo mokSa dUra hoya to sAdhu zA mATe thayA ? pAchA gharabhegA thai jAo ne garIbonI sevA karo.' A to tamane garIbonI sevA karavAnuM kahe che ne potAne sAdhupaNAmAM jalasA karavA che ! garIbonI sevA karavI hoya to gharamAM javuM ja paDaze. tamArI pAse samajaNa na hoya to evA mahAtmAo pAse jAo cho zA mATe ? Aje tamane sAcAno khapa nathI tethI ja tamane UMdhuM samajAvanArA maLe che. jo sAcAno khapa hoya to tamAre samajavA mahenata karavI joie ne ? sa0 mahAtmAo ja tarka karIne amAruM mAthuM pherave che. - tamane e tarkathI samajAve tyAre tamAre kahevuM ke amane nahi, pelA mahAtmAne samajAvo. je be mahAtmAnI vAtamAM pharaka paDe te be mahAtmAne bhegA karavAnI javAbadArI tamArI che. tame tyAM bahAra beso ane baMne eka nirNaya para AvavAnI pharaja pADo to Aje vivAda zamI jAya. paNa jene sAcuM joituM ja na hoya te ATaluM karavA taiyAra thAya ? sa0 kALa ja paDato hoya to AvuM banavAnuM. kALa paDato che eTale ApaNe paDI javAnuM ke sAvadhAna thavAnuM ? A kALamAM ja nahi, bhagavAna je vakhate sAkSAt birAjamAna hatA te vakhate paNa matamatAMtaro hatA ja. sAcuM pAmavAno puruSArtha to tyAre paNa karavo ja paDato hato. bhagavAnanA kALamAM sulatAsatIne paNa calAyamAna karanArA hatA ne ? A kALa paDato hoya topaNa ApaNe jo bhagavAnanuM zAsana pAmI jaIe to A kALa paNa ApaNA mATe AzIrvAdarUpa che. zrI hemacaMdrasUri mahArAjAe paNa kahyuM che ke - cothA ArA karatAM mArA mATe pAMcamo Aro sAro che. kAraNa ke cothA ArAmAM bhagavAnanI kRpA na phaLI, paNa pAMcamA ArAmAM A kRpA phaLI. tamAre paNa evuM ja che ne ? tejImAM tame na kamAo ane maMdImAM kamAo to kayo kALa sAro ? tamane tyAM jhaTa samajAya che, paNa ahIM samajAtuM nathI ne ? to kALa kharAba che ke ApaNe kharAba chIe ? kALane kyAre paNa badanAma nahi karatA. AjanA kALamAM paNa sArA mANaso hoi zake che ane e kALamAM paNa kharAba mANaso hatA. A anusaMdhAnamAM kulavAlakamuninuM dRSTAMta ApyuM che. ApaNe enA pahelAM avinItanAM bIjAM lakSaNa joi levAM che. gurunA vacanane tahatti na kare, tema ja gurunI pAse bese ja nahi te avinIta che. gurue mAtra comAsA mATe mokalyo hoya topaNa mAnasanmAnAdimAM taNAine gurune varaso sudhI pAcho bhego ja na thAya. guruthI bhAgato ja phare te avinIta che - ema samajI levuM. AnI sAthe je kAyama mATe gurune pratikULa vartana kare te avinIta che. kAraNa ke te asaMbuddha hoya 18 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. asaMbuddha eTale tattvane samajI nahi zakanAro. gurune anukULa zuM che te jANe nahi ane gurune pratikuLa zuM che te jANavA chatAM pratikULa varte te avinIta che. kulavAla kamuninA dRSTAMtamAM jaNAvyuM che ke eka AcAryabhagavaMtane eka avinIta ziSya hato. tene gurunA hitazikSAnAM vacano jherathI mizrita bANanA ghA jevA lAgatAM hatAM. tethI te hitazikSAno khUba anAdara karato hato. Ama chatAM paNa e avinayanA yoge durgatinuM bhAjana na bane te mATe nipuNatApUrvaka madhura vacano dvArA paNa guru tene hitazikSA ApyA karatA hatA. AvAM madhura hitavacano paNa tene bANanI jema haiye bhoMkAtAM hatAM. sArAmAM sArI hitakArI vAta karyA pachI paNa jene gusso Ave te avinItomAM agresara che. AvI krodhanA kAraNe eka vAra siddhagirinI yAtrAethI pAchA pharatA gurune mArI nAMkhavA mATe eka moTI zilA uparathI nIce gabaDAvI. te paththaranA gabaDavAno avAja sAMbhaLatAMnI sAthe gurue pAchuM vALIne joyuM to zilAne potAnI tarapha AvatI joi tethI tarata be paga chUTA karI nAMkhyA. zilA vaccethI nIkaLI gai. guru bacI gayA. tenA A vartanathI kupita thayelA gurue tene jaNAvyuM ke - 'tAruM patana strInA kAraNe thaze.' gurunuM vacana khoTuM pADavA mATe te sAdhu nadIkinAre nirjana sthAne jaine rahyA ane tyAM pAsakSamaNa, mAsakSamaNa vagere tapa karavA lAgyA. eka vAra comAsAmAM nadImAM pUra AvyuM. e vakhate nadInA pUramAM A tapasvI mahAtmA taNAi na jAya te mATe nadIdevIe nadInA pUranuM vaheNa badalI nAMkhyuM. AthI loko tene kulavAlaka muni kahevA lAgyA. AvA prakhara tapasvI mahAtmA paNa avinIta hoya che - eTaluM yAda rAkhavuM. mumukSu AtmAne sAdhu thavAnuM mana hovAthI te haMmezAM sAdhu pAse sAdhunI sAmAcArI sAMbhaLavA mATe, samajavA mATe tatpara hoya che. sAdhu thavuM hoya to sAdhunI sAmAcArInuM jJAna hovuM joie ne ? sa0 sAdhunI sAmAcArI judI judI hoya che ne ? sAmAcArI judI judI hoya che tenI nA nahi, paNa sAmAcArI kone kahevAya ane siddhAMta kone kahevAya tenI khabara che kharI? sAmAcArI eTale suMdara koTino AcAra che. A sAmAcArI jo zAstramAM jaNAvelI daza prakAranA sAmAcArI hoya to te siddhAMta ja che, temAM pheraphAra na hoya. paraMtu zAstramAM jeno ullekha na hoya chatAM paNa pAchaLanA AcAryabhagavaMtoe jIvonI te te khAmInA kAraNe amuka AcAra zarU karyA hoya to te sAmAcArIrUpe manAya che. e sAmAcArI judA judA gacchanI judI judI hoi zake. je caturvidha saMghane lAgu paDe che tene siddhAMta kahevAya che ane koi eka pakSane ke gacchane lAgu paDe tene sAmAcArI kahevAya. pAtramAM rAkhavAM e siddhAMta che. amAruM pADyuM phUTI gayuM hoya topaNa gRhasthanA pAtramAM amAre na vaparAya. tethI pAtramAM rAkhavAM e siddhAMta che, jyAre lAla ke kALAM pAtramAM rAkhavAM e sAmAcArI che. ogho rAkhavo e siddhAMta che, oghAnA badale caravaLo na rakhAya. paraMtu e ovAmAM lAla banAta rAkhavI ke dhoLI rAkhavI te sAmAcArI che. tamane koIke sAmAcArI kahyuM eTale tame paNa sAmAcArI bolatA thai gayA ane sAmAcArImAM pharaka hoi zake ema kahIne siddhAMtamAM DhIla mUkatA thai gayA. zAstramAM jenuM vidhAna hoya ane je AcaraNA caturvidha saMghane sparzatI hoya tene sAmAcArI kyAMthI kahevAya ? siddhAMtane sAmAcArI manAve te badhA abahuzruta che, tevAnI pAse na javuM. sAmAcArInuM pAlana karavuM e paNa eka siddhAMta che. sAdhubhagavaMtane coLapaTTA upara kaMdoro bAMdhavAnuM pahelAM vidhAna na hatuM. pAchaLathI kaMdoro bAMdhavAnI AcaraNA zarU thai hovAthI te sAmAcArI kahevAya. paraMtu have jo koi sAdhu kaMdoro na bAMdhe to tene siddhAMtabhaMganuM pApa lAge. pahelAnA kALamAM pratikramaNamAM zarUAtanI cAra thayo ane stavana, sajajhAya, zAMti bolAtA na hatAM. 'icchAkAreNa saMdisaha bhagavat ! devasia paDijhamaNe ThAuM ?" tyAMthI pratikramaNanI zarUAta thAya ane huM Avazyaka pUrAM thAya eTale 20 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNa pUruM thatuM. stavana vagere pAchaLanA mahAtmAoe lAbhanI dRSTie bolavAnuM zarU karyuM hatuM. paraMtu vartamAnamAM koi stavana-sajajhAya na bole to tenuM pratikramaNa adhUruM gaNAya ke pUruM thayeluM gaNAya ? adhUruM ja gaNAya ne ? jeo sAmAcArI ne siddhAMtanA bhedane samajAvI avaLe mArge dore evA sAdhuonI pAse na javuM. sAdhu na maLe to sAdhu pAse nahi jAo to cAlaze, paNa AvA kusAdhu pAse to na javuM. kerI na maLe to citramAM dorelI ke zo-kesamAM mUkelI lAkaDAnI ke mATInI kerI khavAya ? sa, hAphusa na maLe to pAyarI vApare ne ? e barAbara. hAphusa na maLe to pAyarI vApare tema suguruno yoga na maLe to mArgastha zrAvakane mArga pUchavo paNa kuguru pAse suguru mAnI. na javuM. zrAvaka zaktinA abhAve AcaraNa na karI zake paraMtu mArganuM jJAna tenI pAse pUruM hoya. guru pAse pistALIsa AgamanuM zravaNa karI zrAvaka labdhArtha ane gRhItArtha (laddhaDhA, gahIaTTI - arthano jANakAra) banelo hoya. koI vAra nAnA sAdhu ghaNA vakhatathI gurune bhegA na thai zake ne koi AgamanA padArthamAM zaMkA paDe to AvA zrAvakane pUchIne paNa sAdhuo zaMkAnuM nirAkaraNa karatA. kAraNa ke tene gurunuM vacana yAda hoi zake, ApaNe bhUlI gayA hoie. to unmArgadazaka guru pAse javuM ke mArgagAmI zrAvaka pAse javuM sAruM ? sAmAcArInI vAta ApaNane pApathI bacAvavA mATe hatI, mArgamAM TakavA mATe hatI, unmArgagAmI banavA nahi. mArge cAlI zakAya ke na cAlI zakAya, paNa unmArgagAmI to nathI banavuM. tame paNa zuM karo ? paiso joie che - te barAbara, paNa pApa karavuM nathI - barAbara ne ? sa0 paiso kamAvo e paNa pApa ja che ne ? e vAta barAbara, paNa zrAvaka gRhasthapaNAmAM rahyo hoya to bhIkha mAMgIne gujarAna na calAve, kamAine ja paiso meLave. kamAvuM paDe topaNa pApa nathI karavuM. kamAvAnuM pApa cAlu hoya topaNa jUTha, corI vagerenAM pApa nathI karavAM ne ? jUTha-corIno prasaMga Ave to paiso jato karo ke nIti jatI karo ? sa0 pApa karatAM khaTaka thAya, 'karyuM e khoTuM karyuM" ema thAya. - pApa karatI vakhate udvega Avato hota to tyAMthI khasI jAta. karatI vakhate nahi, karyA pachI udvega Ave che - e takalIpha che. 'karyuM - e khoTuM thayuM ?' ke 'karIe chIe - e khoTuM che ?' pApa karatI vakhate khaTaka nathI, pApa karyA pachI khaTake - teno zo artha ? sa0 pApa karyA vinA cAle evuM nathI. pApa karyA vinA cAle evuM nathI ke calAvavuM nathI ? zrAvaka thayA eTale pApa karavAno paravAno nathI maLI jato. pApanAM phaLa to tamAre ne amAre badhAe bhogavavAM paDavAnAM che. mahApuruSoe ApaNA hitanI ciMtA karavAmAM kazuM bAkI nathI rAkhyuM. ApaNe janmyA e pahelAM zAstrakAroe bhaviSyanI ciMtA karIne kalyANano mArga batAvyo hato. enI upekSA nathI karavI. ApaNe avinIta ziSya kevo hoya e joi gayA. je gurunI AjJA na mAne te avinIta ziSya che. dharma bhagavAnanI AjJAmAM che, e AjJA je na mAne tene dharmI kyAMthI kahevAya ? gurunI sevA kare e mahattvanuM nathI, gurunI AjJA mAnavI e mahattvanuM che. A to sevA baMdhI kare ane AjJA mAnavAno vakhata Ave to pratikAra kare, AghApAchA thAya - e cAle ? kAma na kare to vAMdho nahi, paNa AjJA na mAne e na cAle. AthI ja gurunI sevA pahelAM na batAvatAM gurunI AjJAno svIkAra karavAnuM pahelAM jaNAvyuM. kulavAlaka muninI kathAmAM ApaNe joi gayA ke nadInuM vaheNa temanA tapanA prabhAvathI nadIdevIe badalyuM hatuM tethI temane kulavAlaka muni kahetA hatA. A prasaMga zreNikamahArAjAnA vakhatamAM banelo. zreNikamahArAjA magadha dezanA rAjA hatA. temane naMdA ane callaNA be mukhya rANIo hatI. naMdArANIne abhayakumAra ane celuNArANIne koNika, halla ane vihalsa A putro hatA. eka ja pitAnAM saMtAna hovA chatAM A putronA svabhAvamAM ghaNo pharaka hato. mAtApitA game teTalA sArA saMskAra Ape topaNa zrI uttarAdhyayana sUtra 22 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jhIlanAramAM yogyatA joie ne ? mAtApitA to nimitta mAtra ja che; vastutaH to ApaNI bhUtakALanI sAdhanA ja ApaNI saMskAra ane svabhAvamAM kAraNa che. kathAgraMthamAM to sArAM pAtro paNa hoya ane narasAM pAtro paNa hoya. A pAtro nivRtti ane pravRttimAM kAraNa bane evuM karavuM che. kharAba pAtra paNa ghaNI vAra Thokara khAine sudharI jatA hoya che. keTalAka loko bIjAne jovA mAtrathI sudharI jAya che ane ghaNA jAte na sudhare to Thokara emane sudhAre che. sudhAranArA to ghaNA che, ApaNAmAM yogyatA hoya to kAma thAya. abhayakumAre naMdAmAtA sAthe dIkSA lIdhI te vakhate naMdArANI pAse devatAi rezamI vastra, kuMDala, hAra ane secanaka hAthI o cAra sArabhUta vastu hatI te; "koNikane rAjaya maLaze' - ema samajIne hallavihallane ApI hatI. te devatAi vastune laine hallavihalla AkhA nagaramAM krIDA karatA pharatA hatA. koNika rAjA hovA chatAM hallavihalla nizcitapaNe sukhapUrvaka krIDA karatA hatA te vakhate loko bolavA lAgyA ke koNika bhale rAjA hoya, kharA rAjA to A be che je AvI devatAI vastuthI kIDA kare che. A sAMbhaLI koNikanI padmAvatI rANIne irSyA AvI. saMsAramAM to AvuM bane ne ? ApaNA gharanA mANaso sukha bhogavatA hoya toya na khamAya ne ? AthI rANIe koNikane A cAra vastu e loko pAsethI jhUMTavI levA jaNAvI. tyAre koNike ghasIne nA pADI dIdhI. teNe cokhkhuM kahyuM ke - 'huM eTalo nIca nathI ke mAtA-pitAe bhAione ApelI vastu mAMguM. bhAione emanA puNyathI maLyuM che to bhale bhogavatA'... je e ja bhavamAM marIne chaThThI narake javAnA che temanA vicAra paNa keTalA udAtta hatA ?! ApaNe to ahIMthI svargamAM ja javAnA chIe ne ? ApaNA vicAro ApaNane kai gatimAM lai janArA che - eno vicAra karyo che ? koNika ATalo makkama hovA chatAM patnInI haTha AgaLa kazuM cAlyuM nahi. kharekhara strIcaritra vicitra hoya che, Ama chatAM tenA rAga khAtara vicitra kAryo karavA taiyAra thaie chIe e moTuM Azcarya che. koNike strInA AgrahathI hallavihallane kahevaDAvyuM ke A divya 24 zrI uttarAdhyayana sUtra vastuo mane ApI de, je rAjA hoya tenI pAse ja A vastuo zobhe. hallavihale jaNAvyuM ke rAjyano bhAga Apo to vastu ApIe. koNike e paNa na svIkAryuM. chevaTe baLAtkAre e vastu levA taiyAra thayo. koNikanA sainya ogaLa ApaNuM kazuM cAlaze nahi - ema samajI hallavihalla potAnA mAtAmaha (mAtAnA pitA) caTaka rAjAnA zaraNe gayA. temaNe temane nizcita karyA. koNikane khabara paDI to ceTakarAjAne kahevaDAvyuM. ceTakarAjAe kahyuM ke huM zaraNe AvelAnuM rakSaNa karyA vinA nahi rahuM. AthI gusse thayelA koNike ceTaka sAthe yuddha AraMbhya. A avasarpiNImAM A yuddha sauthI bhayaMkara hatuM. temAM pArAvAra saMhAra thayelo. mahAbhArata karatAM paNa A yuddha bhayaMkara hatuM. vastunI icchA eTalI kharAba che ke te sagapaNa, vinaya, viveka kazuM jovA detI nathI. eka nazvara vastu khAtara koNika potAnA mAtAmaha sAme yuddhe caDyo ane anekono saMhAra karyo. icchA atyaMta bhUMDI che. viveka nAza pamADe, maryAdAno lopa karAve evI A icchA che. sae vakhate bhagavAna vicaratA hatA ne ? hatA ja. paNa bhagavAna zuM kare ? mahApuruSo upadeza Ape, mArga batAve, ApaNane anartha karatAM aTakAvI na zake. tyAre ja nahi, zrI RSabhadeva bhagavAnanI hAjarImAM paNa bharata-bAhubalIjInuM yuddha bAra varasa cAlyuM hatuM ne ? chevaTe indrAdi devatAoe vacce paDIne kahyuM ke 'tamArA pitAzrIe vasAvelI sRSTino akALe saMhAra zA mATe karo cho ? yuddha karavuM hoya to tame be jaNa karI lo'. temanI vAta mAnI baMne jaNAe yuddha AraMbhya. cAre ya prakAranAM yuddhamAM bharatamahArAjA hArI gayA chatAM bhAi para cakra mUkyuM. cakra pAchuM AvyuM - e judI vAta. paNa anyAya to karyo ja ne ? A avasarpiNImAM anyAya karavAnI zarUAta to bharatamahArAjAe karelI. mAtra ApaNA upara ja anyAya thAya che - evuM du:kha dharavAnI jarUra nathI. A saMsAranA sukhanI lAlaca kayuM akArya na karAve - e kahI zakAya evuM nathI. A mahApuruSoe ApaNane A saMsAranA sukhathI dUra rAkhyA te teonI paramakaruNA che. A sukhanI icchA zrI uttarAdhyayana sUtra pa Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja na thAya to sAruM ne ? icchA pUrI thAya e zakya nathI tethI icchA na thAya te mATe prayatna karavo che. je guNasaMpanna vyakti hoya te avaguNInI pAchaLa paDe nahi ane sAthe pote paNa avaguNanAM bhAjana na bane te mATe vinItanA svarUpanI sAthe avinItanuM svarUpa paNa samajAvyuM che. A vAta sarvajJabhagavaMte samajAvI che. sarvajJabhagavaMta rAga, dveSa, mohathI rahita hovAthI teo koinI paNa niMdA ke TIkA karatA nathI - e samajI zakAya evuM che. maLelA guNonI ApaNane kiMmata nathI tethI AnuM mahattva ApaNane samajAtuM nathI. mahApuruSone e guNanI kiMmata khabara che AthI ja teoe A rIte vinIta sAthe avinItanuM svarUpa batAvyuM che. je bhagavAnanuM na mAne, gurunuM na mAne te avinIta che. je bhagavAnanuM na mAne tenuM ApaNe mAnavAnI jarUra nathI. je bhagavAnanA ke gurunA kahyAmAM na hoya tene ApaNe guru mAnavAnI jarUra nathI. ApaNe temano tiraskAra ke niMdA karavAnI jarUra nathI. paNa sAthe emano Adara karavAnI jarUra nathI. je moTAonI AjJAmAM rahe tene ja moTA karavAnA. Aje badhAne moTA thavuM che - enI takalIpha che. zAstramAM kahyuM che ke 'moTAno je Azaro tethI pAmIe lIlavilAsa." moTAnI AjJAmAM rahIe to koi takalIpha nathI. ame judA comAsA mATe jatA tyAre sAheba kahetA ke - 'eke vastu vahorato nahi, je joie te ahIMthI maMgAvI leje'. ame paNa be comAsA sudhI kazuM vahoryuM nahi. trIjA comAse moTA sthAnamAM AvyA tyAre sAhebane puchAvyuM. sAhebe kahevaDAvyuM ke vahorI lo, jeTaluM joie eTaluM rAkhIne bAkInuM ahIM mokalAvI do. jethI poTalAM pheravavAM na paDe. Aje to poTalAM eTalAM bhegAM karyAM che ke upADavA mATe majUra rAkhavA paDe. dIkSA letI vakhate je upadhi hatI te to chAbamAM jAte upADI zakatA hatA. sa0 moTAne badhA pUche, nAnAnuM zuM ? nAnAne to sArAmAM sArA jalasA che, jo te moTAnI AjJAmAM rahe to ! moTAnI AjJAmAM na rahe ane pachI phariyAda kare - e kema zrI uttarAdhyayana sUtra 26 cAle ? kadAca juduM thavuM paDe to gurunI AjJAthI judA thavuM paDe, to ya comAsA Utaryo, utsavAdi kArya pUruM thaye pAchuM gurune bhegA thai javAnuM. Aje to je comAsA mATe jAya te pAchA bhegA thavA rAjI ja nathI. tamAre tyAM paNa e ja hAlata che ne ? je paradeza jAya te chokaro tyAM ja seTa thAya che ke pAcho Ave ? tame chokarAne bolAvo, enI pAchaLa raDo chatAM ya te pAchA na Ave ne ? je chokarAne ApaNI pratye lAgaNI nathI tenA mamatva khAtara tenI pAchaLa ApaNe ArttadhyAna karIe - A kAMi dharmAtmAnAM lakSaNa nathI. ya sa0 ame to hasate moDhe mokalIe. kAraNa ke tame baMnne sarakhesarakhA cho. tamane chokarA pratye prema nathI ane chokarAne tamArI pratye prema nathI. baMnnene paisA joie che A ja to tamArI dazA che. jene ApaNI pratye lAgaNI nathI tenI pAchaLa ArdradhyAna karIne jiMdagI barabAda nathI karavI. ApaNe ApaNI pharaja adA karI lIdhI. have chokarAone ApaNuM mAnavuM ja na hoya to ApaNe temane kazuM kahevAnI jarUra nathI. avinIta ziSyo tyAre paNa hatA. AthI ja to ApaNe kulavAlaka muninI kathA zarU karI che. temAM ApaNe joi gayA ke koNika zreNikamahArAjAne jelamAM nAMkhIne pote rAjA thai gayo. potAnA kAlAdi bhAione rAjyano bhAga Apyo paNa hallavihallane na Apyo. uparathI temanI pAsethI cAra divya vastu mAMgI. hallavihalla ceDArAjAne zaraNe gayA. koNike ceDArAjAne paNa hallavihalla pAsethI pelI cAra vastu ApavA mATe jaNAvyuM. ceDArAjAe zaraNe AvelAnI rakSA karavA mATe koNikanuM kahyuM na mAnyuM. AthI koNika yuddha karavA taiyAra thayo. tenI senAmAM trIsa hajAra hAthIo, ratha vagere hatA ane trIsa karoDa jeTaluM sainya hatuM. jyAre ceTakarAjA pAse sattAvana karoDa jeTaluM sainya hatuM. yuddhanA AraMbhamAM koNikano bhAi kAla rAjA gayo paNa ceDArAjAnA bANathI te haNAyo. ceDArAjAne rojanuM eka ja bANa mUkavAno niyama hato. paraMtu e bANa evuM hatuM ke e bANa je dizAmAM jAya te dizAmAM jeTalA mANaso zrI uttarAdhyayana sUtra 27 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya te badhAne kramasara te bANa haze. A rIte koNikanA badhA ja bhAio haNAyA. tyAre koNikane pazcAttApa thayo ke ceDArAjA pAse daivI sahAya hovA chatAM meM tenI sAthe yuddha AraMbhya e khoTuM karyuM. potAnA bhAio eka pachI eka maryA tyAM sudhI vicAra na Avyo, potAno vAro Avyo tyAre pazcAttApa thayo ! svArtha kevo che ? AthI koNike camarendranI ArAdhanA karI tene prasanna karyo ane ene kahyuM ke ceDArAjAne mArI nAMkho. camarendra kahe - 'e to mArA sAdharmika che, ene na ha . bahu to tamArI rakSA karIza kAraNa ke tame paNa sAdharmika cho'. ApaNuM puNya jAgatuM hoya to devo paNa ApaNane haNI na zake. amarendra koNikanI AjubAjumAM kavaca karyuM tethI ceDArAjAnuM bANa nIce paDyuM. bIje divase paNa ema ja thayuM. ceDArAjAne khyAla AvI gayo ke - A to daivI sahAya che, ApaNuM puNya pUruM thai gayuM lAge che. AthI yuddha karavAnuM mAMDI vALI ceDArAjA vaizAlI nagarImAM pAchA pharyA. nagarInA daravAjA baMdha karyA, koNike vaizAlIne ghero ghAlyo. paNe nagarIne jItI zakato nathI. tethI pharI devInI ArAdhanA karI. devIe kahyuM ke kulavAlaka munine ahIM lAvo to tamAruM kAma thaze. munine kai rIte lAvavA te mATe paNa devIe mAgadhikA vezyAnuM nAma ApyuM. vezyAe paNa bIDuM jhaDapyuM. munine atisAra thAya evA modaka tapanA pAraNe atiAgrahathI vahorAvyA. atisAranA kAraNe aMga evA gaLI gayA ke viSTAmAMthI jAte halI na zake. tethI vezyAe temanI paricaryA karavAnA bahAne potAnA zarIrano vAraMvAra sparza karAvyo. tethI muni patana pAmyA. tapa-japa choDI dIdhA, sAdhupaNuM mUkI dIdhuM. gurunuM vacana sAcuM paDyuM. ahIM jaNAvyuM che ke je kAma duniyAmAM koi na karI zake te strI kare che. tapa, jJAna, cAritra : A badhAno bhUko bolAvavAnuM kAma A strIno saMga kare che. koNike kulavAlaka munine pUchayuM ke A nagara kema bhaMgAtuM nathI ? tethI kulavAlaka muni jayotiSIno veSa karI nagaramAM peThA. jyotiSIne to dareka gharamAM AvakAra maLe ne ? temaNe joyuM ke nagaramAM vacce eka munisuvratasvAmIno stUpa hato. tenI pratiSThA zubha muhUrte thai zrI uttarAdhyayana sUtra hatI tenA kAraNe nagara surakSita hatuM. tethI A sUpa UkhaDe to nagara jItI zakAya. nagaraloka gherAthI kaMTALI gayuM hatuM tethI jyotiSIne pUchavA lAgyuM ke A nagarano ghero kyAre jaze? jyotiSIe kahyuM ke stupa UkheDo to ghero dUra thaze. lokoe stUpa toDavAnI zarUAta karI. A bAju kulavAlake koNikane kahI rAkhyuM hatuM ke sUpa tUTavA mAMDe tema tema sainya pAchuM khaseDavuM. A rIte stUpa tUTatAMnI sAthe koNikanA sainya vaizAlI nagarI para thApo mAryo ane nagaralokane daivI sahAyathI haNavA mAMDyA. hallavihalla rAtrinA samaye koNikanA sainyanI chAvaNImAM secanaka hAthI upara besIne AvatA ane tyAMnA lokone herAna karatA. A vAta koNike jANI eTale vaccenI khAImAM aMgArA bharyA tenI upara pAMdaDAM pAtharyA. rATo secanaka hAthI khAi pAse Avyo to avadhijJAnathI teNe aMgArA jANI lIdhA. tethI te AgaLa vadhato ja nathI. tyAre hallavihalle kahyuM ke - 'chevaTe tuM paNa pharI gayo ?' A sAMbhaLIne vaphAdAra hAthIne gusso Avyo. sUMDhathI parANe te bene nIce utArIne khAimAM paDyo, aMgArAmAM baLI marIne pahelI narake gayo. A dRzya joi hallavihalla khUba pazcAttApa pAmyA. potAnA pApanA prAyazcittarUpe dIkSA levAnuM nakkI karyuM. teTalAmAM bAjumAM rahelA deve temane samavasaraNamAM lAvIne mUkI dIdhA. dIkSA levI hoya tene daivI sahAya maLe. A saMsAranA sukhano aMta keTalo kharAba Ave che te joI lIdhuM ne ? mATe A sukha joituM nathI ne dIkSA levI che - Avo vicAra hallavihallane Avyo. ApaNane nathI Avato ne ? Aje ghaNAnI phariyAda che ke adhiSThAyako sahAya kema nathI karatA ! have samajAyuM ne ke ApaNe bodA chIe mATe sahAya nathI karatA ? sa0 amane sahAya na kare paNa derAsara vagere toDatA hoya to rakSA kare ne ? ApaNe gerakAyadesara kAma karIe to e loko evuM karavAnA. zrI SoDazaka prakaraNamAM derAsara baMdhAvavAnA vidhimAM badhuM jaNAvyuM che ke - rAjA vagerene bheTazuM dharavAnuM; mRtyavarga, poSyavarga, ADozIpADozI badhAne saMtoSavAnA pachI kAma karavAnuM to koI aMtarAya na kare. derAsara keTaluM zrI uttarAdhyayana sUtra 29 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavya bAMdho cho te mahattvanuM nathI, nyAyasaMpanna rIte baMdhAvyuM hoya te mahattvanuM che. anyAyathI bAMdhI ne phariyAda karI - eno koI artha nathI. ApaNe AzAnA cokaThAmAMthI bahAra nathI nIkaLavuM. udAratA hoya to kAma thAya. ApaNe joyuM ne ke avinIta sAdhu AzAnA cokaThAmAMthI bahAra nIkaLyA to tapa, jJAna, puNya badhuM ja eLe gayuM. ApaNI pAse to kazuM nathI. chatAM AjJAmAMthI bahAra nIkaLIe to zuM dazA thAya ? eka vAra AjJAnA cokaThAmAMthI nIkaLavuM nathI - eTaluM nakkI karo to ApaNuM kalyANa nizcita che. loko derAsara toDavAnI AzAtanA kare enA pahelAM ApaNe ja vidhi mujaba utthApI laie - to kAma thAya ne ? jahA sUNI pUikaNNI nikkasijjai savvaso / evaM dussIlapaDiNIe muharI nikkasijjar3a // 1-4 // anaMtopakArI mahApuruSoe ApaNe avinayanuM AcaraNa karIne A saMsAramAM bhaTakI na jaie te mATe avinItanuM svarUpa varNavyuM che. ApaNe avinIta tarIke kulavAlaka muninuM dRSTAMta joi gayA. aMte sAdhupaNAne hArIne narakamAM gayA. avinIta ziSyo avinayanuM AcaraNa karIne anaMta saMsAramAM bhaTakavA nIkaLI paDe che. AgaLa paNa avinayanA AcaraNa karanArane bIjA dAMta ApI samajAvyA che. rAgadveSa ane mohathI rahita evA paramAtmA koinI niMdA kare e koi kALe saMbhavita nathI, ApaNane badanAma karavA mATe A varNana nathI. ApaNe badanAma na thaie te mATenuM A varNana che - eTaluM yAda rAkhavuM. jeo avinayanuM AcaraNa kare tenI dazA kevI thAya che te mATe AgaLanI gAthAthI jaNAve che ke - je rIte kohavAi gayelA kAnavALI kUtarI sarva ThekANethI haDadhUta karAya che te rIte durazIlavALA, gurunA pratyenIkapaNAne karanArA arthAt gurunI sAthe zatrunI jema varNanArA sAdhu tema ja vAcALa atha6 bolavAnI chaTAvALA evA avinIta sAdhu sarva ThekANethI haDadhUta karAya che. Aje to vAcALa sAdhu AvakArane pAme ne ? bolavAnI chaTA sArI hoya, lokone AkarSita 30 zrI uttarAdhyayana sUtra kare paNa jAte avinIta hoya to te aMte dhutkArane ja pAmavAnA che. tame to avinItane paNa satkAro ne ? sa0 emane sAdhu oLakhAtA nathI. sAcuM kaho cho ? vepArI mANasa cho ne ? to khabara na paDe ? A ja uttarAdhyayanasUtramAM AgaLa eka kathA Ave che. eka rAjA e joyuM ke eka AcAryabhagavaMtanA be ziSyo avinIta hatA. rAjA to upAzrayamAM kyAreka Avato hato chatAM gurunuM kahyuM nathI mAnatA - e samajAi gayuM hatuM. tame to divasamAM be vAra Avo to khabara na paDe ke kayA sAdhu gurunI AjJAmAM che ane kayA nathI ?! rAjAe be sAdhune sudhAravA mATe eka trAgaDuM racyuM. be maDadA laine sainikone upAzraya nIcethI evo kolAhala karIne nIkaLavA kahyuM ke - "AmAMthI eke corI karI che ane eke paradArasevana karyuM che mATe vadhastaMbha para lai javAya che.' A kolAhala thayo eTale rAjAe temane kahyuM ke - upAzraya nIce avAja na karo je hoya te upara AvI jaNAvo. sainiko paNa koi dalIla karyA vinA maDadAMne upara lAvyA ane guno jaNAvyo. rAjAe paNa pahelAM taiyAra karelA tejAba dravyamAM baMnnene nAMkhyA. paMdara miniTamAM ja baMnnenA hADakAM ogaLI gayAM. rAjAe kahyuM ke ApanA paNa koI avinIta sAdhu hoya to te mane soMpI dejo - huM sIdhA karI daiza. AcArye kahyuM ke - "nA rAjanuM, mArA koi sAdhu evA nathI. haze to jaNAvIza." pelA be sAdhuo rAjAnA gayA pachI AcAryabhagavaMtanA pagamAM paDyA ke - have avineya nahi karIe, paNa maherabAnI karIne rAjAne tyAM amane nA soMpazo. to tame paNa avinIta sAdhune oLakhI zako ne ? oLakhAyA pachI tame paNa evA sAdhune kahI zako ne ke gurubhagavaMtanuM mAnavuM na hoya to ghera cAlyA Avo. A rIte jainazAsanamAM rahIne apabhrAjanA na karAya. ATaluM kahI zakAya ne ? sa) avinIta sAdhune guru ja rAkhatA hoya to ? guru to sudhAravA mATe rAkhatA hoya, tamAre to tene kahevuM joie ne ? ahIM paNa be avinIta ziSyo AcAryabhagavaMtanI pAse ja hatA zrI uttarAdhyayana sUtra Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM rAjAe kahyuM ne ? AcAryabhagavaMte paNa 'mArA koi ziSya AvA nathI.' ema kahyuM ne ? sa0 AcAryabhagavaMta khoTuM bolyA ! = A khoTuM kyAM che ? rAjAne soMpavA jevA avinIta nathI - ema ja kahyuM hatuM. pote paNa emane hitazikSA ApatA ja hatA. Ane khoTuM na kahevAya. ame tamAre tyAM vahoravA AvIe ane khapa nathI kahIe - eno artha zuM ? tamAre ghare khapa nathI - ema ja ne ? kAraNa ke tamAre ghare nA pADIne ame pAchA bIjA ghare vahoravA jaie ja chIe. tethI A khoTuM nathI. ApaNI vAta eTalI ja che ke avinIta sAdhu hoya te AvakArapAtra nathI. tame to 'ApaNA karatAM to UMcA che ne ?' ema kahIne AvakAra Apo ne ? sa0 amArA karatAM sArA to kharA ne ? je pratijJA lIdhA pachI pratijJA pALe nahi te sArA kahevAya ? tame bhagavAnanI AjJAthI zrAvakapaNuM pALo ane sAdhu bhagavAnanI AjJA mujaba sAdhupaNuM na pALe to evA sAdhu tamArAthI UMcA kyAMthI kahevAya ? sodo na kare e sAro ke sodo karIne pharI jAya te sAro ? sa0 ame sAdhune sAdhu na mAnIe to pApa na lAge ? lAge. sAdhune sAdhu na mAno to pApa lAgavAnuM ja. paNa asAdhune asAdhu tarIke jANavA chatAM sAdhu mAnavAmAM mahApApa che. tamane sArA sAdhu ke kharAba sAdhu samajAtA nathI evuM nathI, paNa je maLe te calAvavAnI vRtti che mATe sAcuM maLatuM nathI. A calAvI levAnI vRttinA kAraNe ja saMsAra kharAba lAgavA chatAM chUTato nathI ane sAdhupaNuM sAruM lAgavA chatAM maLatuM nathI. ahIM jaNAve che ke avinIta ziSya sarvasthAnethI dUra karAya che. sarva ThekANethI eTale kuLamAMthI, gaNamAMthI ane saMghamAMthI paNa dUra karAya che. eka AcAryanI paraMparAmAM je AvelA hoya tene kuLa kahevAya. eka gurunI nizrAmAM rahelA hoya tene gaNa kahevAya ane caturvidha saMgha te saMgha kahevAya che. A darekamAMthI bahAra karAya che. svacchaMdI sAdhuo pUjAtA hoya to te ayogya AgaLa pUjAya. ziSTa puruSo svacchaMdIno zrI uttarAdhyayana sUtra 32 Adara na kare. bhagavAnanI hAjarImAM paNa bhagavAna karatAM gozALAnA anuyAyI vadhAre hatA. sa0 gozALA jevA amane maLe to amArAM mAthAM paNa pherave ne ? gozALo cauda hajArane pheravI zakyo na hato, eka lAkha ne ogaNasAiTha hajAra zrAvakone paNa pheravI zakyo na hato - e kema yAda nathI karatA ? gozALAmAM ane bhagavAnamAM bheda samajAya ne ? gozALAe bhagavAnane nAme keTalA ThekANe teolezyA mUkelI ? khuda bhagavAna upara paNa mUkI ne ? teNe duHkha ApavAmAM bAkI na rAkhyuM, jyAre bhagavAne sahana karavAmAM bAkI na rAkhyuM. je sahana kare te bhagavAnanA anuyAyI, je sahana karAve te gozALAnA anuyAyI. duHkha ApavAnuM kAma kare te gozALA jevA che. duHkha Ave to veThI levAnuM kahe te bhagavAnanA anuyAyI che. ApaNe taravuM hoya to game tene sAdhu nahi manAya, bhagavAnanA anuyAyIne ja sAdhu mAnavA paDaze. have ziSya zaMkA kare che ke duHzIlatA ATalI kharAba che to ziSya AvA avinayanuM AcaraNa kema kare che - enA nirAkaraNamAM jaNAve che ke kaNakuMDagaM caittANaM viTTaM bhuMjai sUyare / evaM sIlaM caittANaM dussIle ramai mie // 1-5 // je rIte bhuMDa anAjanA kaNanA kUMDAne choDIne viSTAmAM ja moDhuM ghAle che te rIte mRga arthAt pazu jevA sAdhu zIlAcArane choDIne duHzIlamAM rame che. eka vAra pApano rasa jAge pachI samajaNa, jJAna ke zraddhA... A badhuM ja nAza pAme che. AthI ja to pAMca mahAvrata lIdhA pachI paNa avinIta pAMca prakAranA viSayamAM Asakta thaine phare che. ApaNe koine avinIta nathI kahevA, ApaNI jAtane avinayathI dUra rAkhavI che. Aje avinayanuM AcaraNa vadhavA chatAM bhUtakALanuM puNya ADuM Ave che eTale avinIta paNa phUle pUjAya che. eka vAra mArA gurumahArAje kaheluM ke atyAre ApaNAM badhAM pApa chatAM thai jAya to ApaNe mahelamAM nahi zrI uttarAdhyayana sUtra 33 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jelamAM hoie, loko jANe ke na jANe paNa ApaNe kayAM pApa karyo che te ApaNe to jANIe ne ? lokamAM kahevAya che ke "mA jANe bApa, ne mana jANe pApa." ApaNe jAte eTalAM pApa karyo che ke te sApha karatAM dama nIkaLe evuM che. ApaNe bIjAnA manane jANatA nathI mATe bIjAnuM sarTiphikeTa nathI phADavuM. je jANatA hoie te ja bolavuM, je jANatA nathI temAM mauna rahevuM. ApaNAM pApo jANIe chIe tethI te bolavAnI chUTa, bIjAnA manane jANatA na hovAthI bIjAne viSe abhiprAya ApavAnI jarUra nathI. ApaNe mauna rahevuM ne ApaNuM kAma kayAM karavuM. bhagavAna chabasthapaNAmAM paNa koinA mATe bolatA nathI, kevaLajJAna pAmyA pachI paNa bolatA nathI tethI to bhagavAnanuM "sAgaravaragaMbhIrA' vizeSaNa ApyuM che. bhagavAna jANavA chatAM na bole ane ApaNe jANatA na hovA chatAM bolyA vinA na rahIe ! avinaya TALavo haze to du:zIlamAM ramavAnuM TALavuM paDaze. pApa sukha Ape che - evuM ja ApaNe mAnIe chIe. lokone samajAvIe ke pApathI du:kha Ave che, paNa jAte to pApathI sukha maLe che - ema mAnI lIdhuM che mATe ja to pApa karIe chIe ne ? pApathI du:kha Ave che - evuM mAnanAra pApa karI na zake. atyAra sudhI puNya ghaNuM bhogavyuM have pApa bhogavavAno avasara Avyo che tenA mATe taiyAra thavuM che. sukha bhogavavAnuM kAma to je bhavanA rogI hoya te kare. je sukha choDe te nIrogI che. hoya tevI kUtarInI ahIM vAta che. AvI kutarInI jema avinIta ziSya paNa tiraskArapAtra bane che. e ja rIte avinIta ziSya bhUMDanI jema kaNanA kUMDAne choDI viSTAmAM moTuM nAkhe che. tema ja vAcALa ane duHzIla mANasane badhA dhutkAre che. A traNenI AvI dazA joine je potAnA AtmAnA hitane icchato hoya teNe vinayamAM ja potAnA AtmAne sthApita karavo. A rIte vinaya karanArane zuM phaLa maLe che te AgaLanI gAthAthI jaNAve che tamhA viNayamesijjA sIlaM paDilabhejjae / buddhaputte niyAgaTThI na nikka sijjar3a kaNhui // 1-7 / / je vinayaguNa pAmyA te pAcho na jAya ane je avinaya kADhayo te pAcho na Ave te mATeno A prayAsa che. tethI ja avinayane dUra karI vinayane prApta karavuM che. A vinayanA prabhAve zIla-sadAcAranI prApti thAya che. kAraNa ke vinayathI vidyA maLe ane e jJAnathI virati maLe . mATe vinayathI zIla maLe che - ema jaNAvyuM : AvA vinIta ziSyo kyAMyathI tiraskArane pAtra banatA nathI. vinIta ziSya jANe buddha eTale AcAryano putra hoya e rIte pUjAya che. zeThiyAnA dIkarA zeThiyAnI jema pUjAya ne ? tema vinIta ziSya paNa AcAryanI jema ja pUjAya che. A AcAryaputra banavAnI lAyakAta konI che - te mATe 'niyAgaTTI' pada ApyuM che. niyAga eTale mokSa teno je arthI hoya te ja AcAryabhagavaMtanA putra thavA mATe yogya che. sAdhubhagavaMtanuM A eka vizeSaNa pUratuM che. je mokSano arthI hoya ane saMsArano arthI na hoya te ja AcAryano putra kahevAya. jene A saMsAramAM kazuM jo ituM nathI te nirbhaya che. jene saMsAramAM rahevuM hoya tene saMsAramAM jaDa ke cetana vastunI jarUra paDe. jene mokSamAM ja javuM che tene eka cIjanI apekSA na rahe. saMsAranuM arthIpaNuM che tethI pApanI jarUra paDe che ane puNyanI ya jarUra paDe che. jene mokSanuM arthIpaNuM hoya tene pApa karavAnI paNa jarUra na paDe ne puNya bAMdhavAnI ya jarUra na paDe. mokSe javA mATe kayA puNyanI jarUra che ? zrI uttarAdhyayana sUtra suNiyA bhAvaM sANassa sUarassa narassa ya / viNae Thavejja appANamicchaMto hiyamappaNo // 1-6 // avinItanuM AcaraNa keTaluM kharAba che te ApaNe joi gayA. avinItane kUtarInI upamA ApI. kUtaruM e atyaMta nIca pazu che, emAM ya kUtarA karatAM kUtarI bhUMDI che. A kUtarI paNa kohavAi gayelA zarIravALI hoya to te tiraskArapAtra ja bane ne ? ahIM kohavAI gayelA kAnavALI - ema kahyuM che, paraMtu kAna to upalakSaNa che. bAkI zarIramAMthI rasI jharatI 34 zrI uttarAdhyayana sUtra 35 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 puNyAnubaMdhI puNyanI ! jene puNyAnubaMdhI puNyano udaya na hoya te mokSe na jAya ne ? ke jAya ? raMkane dIkSA maLI, kaThiyArAne paNa dIkSA maLI. skaMdhakAcAryanA pAMcaso ziSya ghANImAM pilAtA mokSe gayA, metArajamuni, baMdhakamuni A badhA puNyAnubaMdhI puNya vinA mokSamAM gayA ne ? sa0 puNyAnubaMdhI puNyanI jarUra che eno artha e ke - "e hoya to vAMdho nahi.' je hoya to ya cAle ane na hoya to ya cAle tene kAraNa na kahevAya, anyathAsiddha kahevAya. jarUra to kAraNanI hoya. ghaDo banAvavA mATe mATInI jarUra paDe, vastra banAvavA dorAnI jarUra paDe. paNa ghaDAnI mATI lAvavA mATe gadheDo joie ja evuM nahi, ApaNe jAte paNa lAvIne ghaDo karI zakIe. gadheDAnI apekSA rAkhIne bese tene gadheDo na hoya tyAre rovAno vakhata Ave. parapadArthanI jarUra paDe tyAre ApaNe gulAmImAM ja hoizuM. ApaNe evI gulAmI nathI vahoravI. gadheDo hoya to kAma karAvI laie paNa gadheDo na hoya to mATI lai AvavAne badale gadheDAnI zodhamAM nIkaLe te kuMbhAra gadheDA jevo kahevAya ne ? sa0 aSTakaprakaraNamAM puNyAnubaMdhI puNyane kartavya kahyuM che ne ? teno artha e che ke puNyAnubaMdhI puNyanA kAraNabhUta sadanuSThAna karttavya che. eno artha e nathI ke puNya bAMdhavA mATe dharma karavo. paMcavastumAM haribhadrasUri mahArAje kaheluM che ke sAdho: puchyavandho nedhyate / sAdhubhagavaMta gocarI tamArA gharethI ja lAve che. tame paNa vahorAvatI vakhate bIjAnA gharanI vahorelI vastu pAtramAM juo cho chatAM vAparatI vakhate tamArA dekhatA nahi vAparavAnuM - enuM kAraNa zuM : evo prazna kyAreya thayo hato ? enA nirAkaraNamAM zAstramAM jaNAvyuM che ke gRhasthanA dekhatAM gocarI vApare ane te vakhate koi dIna, kRpaNa amArI pAse yAcanA kare tyAre tene na ApIe to amArA pariNAma nidhvaMsa thAya ane tene AhAra ApIe to anukaMpAdAnathI amane puchyabaMdha thAya. e puNyAnubaMdhI puNyano paNa zrI uttarAdhyayana sUtra 36 baMdha sAdhune iSTa na hovAthI sAdhune ekAMtamAM AhAra karavAnuM jaNAvyuM che. jenI icchA na karAya te kartavya na hoya ne ? sa0 zrAvako mATe karttavya che, tame to heya kaho cho. zrAvaka to dIkSAno arthI hoya. dIkSA levA mATe tene puNyAnubaMdhI puNyanI jarUra hoya to khuzIthI mAMge. paNa tamane jo sukha bhogavavA mATe puNyAnubaMdhI puNya joituM hoya to ghasIne nA ja pADavI paDe ne ? heya eTale choDavAyogya. puNyAnubaMdhI puNya choDavAyogya che, bhogavavAyogya nathI mATe heya che. dIkSA mATe je puNyAnubaMdhI puNya joie che, te to maLI gayuM che, have kayuM puNya joie che ?! tame puNyazALI cho mATe ja to tamane zrAvaka na kahetAM suzrAvaka kahIe chIe. kAraNa ke zrAvaka to bajAramAM ya pharato hoya jyAre suzrAvaka to lagabhaga upAzrayamAM ja hoya. je jainetara hoya, manuSya na thayA hoya tene mATe karttavya che. jene manuSyajanma, jaina dharma, derAsara, sAdhusAdhvIno yoga : A badhuM ja maLI gayuM hoya teNe puNyAnubaMdhI puNyanI apekSA rAkhavAnI jarUra nathI. maLyA pachI apekSA rAkhavAnI ke upayoga karavAno ? je maLelAno upayoga na kare ane bIjuM mAMgyA kare tenI mAMgaNImAM pola che - evuM mAnavuM paDe ne ? sa0 puNyAnubaMdhI puNya to kaTheDo che ne ? na kaTheDo caDatAMne pakaDavA kAma lAge, paDatAMne na bacAve ne ? AvelA guNo paNa jatA rahetA hoya che to puNyanA anubaMdha TakI ja raheze enI khAtarI kharI ? puNyAnubaMdhI puNyanA udayathI zAlibhadrajIne navvANuM peTI maLI, paNa dIkSA e puNya choDyuM tyAre maLI. je puNyAnubaMdhI puNya dIkSA levAmAM aMtarAya kare te zuM kAmanuM ? sa0 puNyAnubaMdhI puNya enI meLe jatuM rahe ne ? enI meLe nathI jatuM ene kADhavAno puruSArtha karavo paDe che. bhagavAne paNa mAtApitAnA gayA bAda bhAine, patnIne samajAvyA. be varasa sudhI je je tyAga karyA te puNya pUruM thayuM hatuM mATe karyA ke puNya bhogavyA vagara khape evuM hatuM mATe tene choDavAno puruSArtha karyo ? zrI uttarAdhyayana sUtra 37 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAlibhadrajIe paNa eka ekanA tyAgano puruSArtha karyo ne ? puNya bhogave tene kSayopazamabhAva na maLe. anukULatAnuM arthIpaNuM hoya tene samyaktva na maLe. anukULatA choDavA puruSArtha na kare tene cAritra na maLe. tame puNyAnubaMdhI puNyanI upAdeyatAnI vAta nakAmI ja karo cho. tamane to pApAnubaMdhI puNya paNa cAle evuM ja che ne ? to puNyAnubaMdhI puNyanuM nAma nakAmuM zA mATe lo cho ? tamAre to puNyanuM ja kAma che ne ? zAstrakAro kahe che ke pApa bhogavIne pUruM karavuM che ne puNya bhogavyA vagara pUruM karavuM che. sAdhu zAtA na bhogave ane azAtA bhogavyA vinA na rahe. ApaNe karma nathI bAMdhavAM, nirjarA karavI che. sa0 puNyanI sahAya nirjarA mATe kharI ne ? nirjarA mATe to pApa paNa sahAyaka che. khaMdhaka muni to manamAM AnaMda pAmyA hatA ke karma khapAvavAno A avasara Avyo che. temane pApa paNa nirjarAmAM sahAyaka banyuM, tamane sahAya joie che ne ? je puNya nikAcita hoya ne bhogavyA vagara khape evuM na hoya te roganI jema bhogavIne pUruM karavAnuM. amuka roga davAthI na jAya, bhogavIne ja jAya, tenA jevuM nikAcita puNya che. zrI pRthvIcaMdrajInI sajjhAyamAM jaNAvyuM che ke gIta temane vilApajevA lAgatA hatA, alaMkAra zarIra uparanA bhArajevA lAgatA hatA, nATaka kAyaklezajevA lAgatA hatA ane viSayabhogo rogajevA lAgatA hatA. puNyathI maLanArI cIja mokSamAM javA mATe kAmanI nathI, tene choDace ja chUTako thavAno. je daridra hoya te mAMge to jarUriyAta gaNAya, je zrImaMta hoya te mAMge to lobha ja kahevAya ne ? puNyAnubaMdhI puNyanA nAme puNyanI lAlaca poSavI e to dharmanA nAme adharmane poSavAjevuM che. eka vAra mokSanuM arthIpaNuM pedA thAya to koi paNa jAtanA bAdhaka naDaze nahi. sAdhaka puNyane upAdeya na mAne potAno zatru mAne. karmamAtrane zatru mAne te ja karmarahita thavAnI sAdhanA karI zake. je karma tryAzI lAkha pUrva sudhI ApaNA bhagavAnane herAna kare te ApaNane herAna nahi kare ? 38 zrI uttarAdhyayana sUtra eka vAra mokSanuM arthIpaNuM pragaTe to bIjA badhA guNo emAM samAi javAnA. mokSArthI banyA vinA eke guNa nahi maLe. sAdhupaNAmAM paNa ziSya maLe puNyathI paNa ziSyanI icchA thAya e pApano udaya che. puNya paNa jo pApanA udayamAM bhogavAtuM hoya, je puNya bAMdhyA pachI bhogavavAnuM na hoya evuM puNya bAMdhavAnuM zuM kAma che ? jene puNya bAMdhavAnI icchA haze tene puNyAnubaMdhI puNya nahi baMdhAya. mATe puNyanI apekSA rAkhyA vinA mokSanuM arthIpaNuM keLavI nirjarA mATe prayatna karI levo che. nisante siyA'muharI buddhANaM antie sayA / aTThajuttANi sikkhijjA niraTThANi u vajjae // 1-8 // A prathama adhyayanamAM vinayanuM svarUpa samajAvatAM vacce avinayanuM svarUpa paNa be-traNa gAthAthI samajAvI pharI vinayanuM-vinItanuM svarUpa samajAvavAnuM zarU karyuM che. ApaNe joi gayA ke vinIta sAdhu buddhaAcAryanA putranI jema satkArapUjAne pAtra bane che. paraMtu A vinIta te ja banI zake ke je mokSArthI hoya. jene mokSamAM javuM hoya tene A saMsAramAM kazAnI jarUra na paDe. ApaNA guNo ApaNI pAse che tene pragaTa karavA mATe AvaraNa khaseDavAnI jarUra che. A AvaraNa khaseDavA mATe vinayanuM AcaraNa che. te kevA prakAranuM che te jaNAvavA sAthe AcAryabhagavaMtanI pAse kai rIte, zenA mATe rahevuM te A gAthAmAM jaNAve che. AcAryabhagavaMta game tyAre hitazikSA Ape tyAre kAyama mATe nizAMta thaine rahevuM. aMdarathI paNa krodha na hoya ane bahArathI paNa gusso na hoya te nizAMta avasthA che. gurubhagavaMta jyAre hitazikSA Ape tyAre ApaNo svabhAva ADo Ave to guru ApaNane kai rIte hitazikSA Ape ? ApaNane game ke na game, paNa guru kahe che mATe vAta sArI che - ema samajIne zAMtacitte sAMbhaLavuM che. guru pAse hitazikSA sAMbhaLavA mATe rahevAnuM che, hitazikSA ApavA mATe nahi. Aje samartha guru pAse rahenArA paNa gurunI vAta samajavA mATe nahi, gurune potAnI vAta zrI uttarAdhyayana sUtra 39 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samajAvavA mATe rahe che. gurunI vAta samajavA mATe guru pAse rahevAnuM che tethI nizAMta pada ApyuM che. gurunI vAta te ja sAMbhaLI zake ane te ja samajI zake ke je svabhAvathI zAMta hoya. je svabhAvathI udhdhata hoya te gurune samajI na zake. te ja rIte gurune samajAvavA nahi te mATe amuharI' pada ApyuM che. guru AgaLa bolabola na karavuM. mukharI eTale vAcALa. guru pAse vAcALa na banavuM, mauna rahevuM. ApaNI vAta samajAvavI nathI mATe mauna rahevuM che, gurunI vAta samajavI che mATe nizAMta banavuM che. gurunI pAse samajavA beThA pachI vacce bolabola na karavuM. Aje AcAryabhagavaMta pAse varasothI rahelA abhaNa rahyA hoya to te sAhebane samajavAne badale sAhebane samajAvavA rahyA mATe abhaNa rahyA. evuM paNa bolanArA zrAvako hatA ke "sAhebe thoDuM jatuM karyuM hota to sAheba saMghAcArya thai zakata' - AvAne besADAya ? AcAryabhagavaMta ApaNane tyAre ja samajAvI zake ke jyAre ApaNe gusse na thaIe . guru pAse zuM bhaNavuM e paNa jaNAvyuM che ke - arthayukta evA zAstrano abhyAsa karavAno, nirarthaka zAstronuM varjana karavuM. Ama to badhA ja graMtho koIne koi arthathI yukta hoya che chatAM ahIM arthayukta kahyuM che teno artha eTalo che ke je mokSanI sAdhanAmAM upayogI hoya tevA zAstrano abhyAsa karavo. Aje tamane to itihAsamAM rasa paDe, janarala nolejamAM rasa paDe paNa mokSanI ne sAdhupaNAnI vAtamAM rasa na paDe ne ? AthI ja kahyuM ke arthayukta zAstrono abhyAsa AcAryabhagavaMta pAse karavo. jJAnanI jarUra ghaNI che ane e jJAna guru pAse ja maLaze. zAstro jAte vAMcavAthI kadAca zrutajJAna maLe paNa matijJAnano kSayopazama mAtra gurunA mukhe sAMbhaLavAthI ja maLe, gurunA vinayathI maLe, gurunI kRpAthI maLe che. gurunI kiMmata puNyanA kAraNe nahi, jJAnanA kAraNe che. Aje sAdhubhagavaMtanI kiMmata puNyanA kAraNe aMkAya che ke jJAnanA kAraNe ? amArI pAse keTalA mANaso Ave che e tame juo ke amArI pAse jJAna keTaluM che - e juo ? tame amArI pAse Avo to ame puNyazALI gaNAie - A ja dazA che 40 zrI uttarAdhyayana sUtra ne ? tamane kheMcavA mATe amAre zAstranA badale tamane game evI vAta karavAnI - A te kAMi rIta che ? tame amArI pAse zene mATe Avo cho ? roja sAMbhaLavA Avo cho te vairAgya pAmavA mATe Avo cho ke 'ApaNuM TakI rahe e mATe Avo cho ? sAMbhaLavAthI kAna pavitra thAya eTaluM ja jovAnuM ke AtmAne pavitra karavo che ? ATalAM varasothI dharma karavA chatAM koi sudhAro na thAya to ciMtA thavI joie ne ? paththara paNa pANImAM palaLe to poco paDe ne ? ApaNe paththara karatAM paNa kaThora chIe ke roja sAMbhaLavA chatAM vairAgya na thAya ! gurubhagavaMta pAse jJAna meLavavA ja rahevAnuM che. gurunuM puNya paNa nathI joituM, gurunA bhakto paNa nathI joitA. gurunuM jJAna joie che. kAraNa ke jJAnathI mukti maLe che, puNyathI ke bhaktothI nahi. guru pAse samyajJAna meLavavA rahevAnuM che. A bhaNavAnI pravRtti paNa roja karavAnI che, koi ekAda divasa nahi - te jaNAvavA mATe "sA' pada che. choDane roja be loTA pANI sIMco to te lIlochama rahe. roja na sIMco ane dasa-paMdara divase eka Dola bharIne pANI reDo to cAle ? ke choDa sukAi jAya ne pANI nakAmuM jAya ? tethI roja bhaNavAnuM kAma karavuM che jethI jJAnAvaraNIyakarmano kSayopazama khIlato jAya. guru pAse bhaNavuM hoya to kutarka na karavA. kutarka karanArA tattvathI dUra rahe che, tattva pAmI zakatA nathI. anya darzanakAro tarkanA yoge cothI dRSTithI AgaLa na vadhI zakyA. cothI dRSTimAM kutarkanI nivRtti thAya che tethI cothI dRSTi sudhI tarkano avakAza che. pAMcamIthI zraddhAnI jarUra paDe. pAMcamIthI AgaLa tarkane avakAza nathI, tyAM zraddhAthI ja kAma thAya. anyadarzanakAro cothIthI AgaLa vadhI zakatA nathI tenuM kAraNa A ja che ke teo tarka choDI zakatA nathI. anyadarzanakAroe tarka karavAne badale koi AcAryabhagavaMtanI pAse AgamanuM adhyayana karyuM hota to teo zraddhA pAmI jAta. kutarkane panAre paDelA zraddhA pAmI zake nahi. cothI dRSTimAM kutarkanI nivRtti thatI hovAthI ja tenA aMte samyagdarzananI zrI uttarAdhyayana sUtra 43 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti thAya che. AcAryabhagavaMtanI pAse anukULatA bhogavavA mATe nathI rahevAnuM, anukULatA choDavA ane jJAna meLavavA mATe rahevAnuM. aNusAsio na kuppijjA khantiM sevijja paMDie / khuDehiM saha saMsaggiM hAsaM kIDaM ca vajjae // 1-9 // A vinaya-adhyayanamAM prasaMgathI avinItanuM nirUpaNa karyA pachI pAchuM vinItanuM svarUpa jaNAvavAnuM zarU karyuM che. A saMsArathI taravAnuM sauthI caDhiyAtuM koi sAdhana hoya to te gurubhagavaMtanI puNyakRpA che. A puNyakupA vinaya vinA prApta thatI nathI. gurubhagavaMta pAse zenA mATe rahevAnuM che te paNa pUrvanI gAthAthI jaNAvyuM che. guru pAse gurunuM puNya bhogavavA nathI rahevAnuM, gurunuM jJAna meLavavA mATe rahevuM che. samudAyamAM anukULatA ApavA mATe rahevAnuM che. anukULatA levA mATe nahi. jenI pAse ApaNe rahIe chIe tene anukULatA ApavA mATe rahIe ke tenI pAsethI anukULatA meLavavA rahIe chIe ? jeo guru pAse jJAna meLavavA rahyA hoya teo gurune tema ja gurunA kuLavAsane anukULatA ApyA vagara na rahe. buddhaputra tarIke vinayI ziSyane navAjayo che. putra pitA sAthe rahe te pitAno paiso levA mATe rahe ke pitAnA saMskAra levA mATe rahe ? tema amAre tyAM paNa AcAryabhagavaMtanuM jJAna levA mATe rahevAnuM che, gurunuM puNya bhogavavA ke guruno vAraso levA mATe nahi, Aje tamane jema niyama nathI ke bApano paiso na levo, tema amAre tyAM paNa niyama nathI ke gurunuM puNya na bhogavavuM. guru sAthe rahIe to vihArAdimAM paNa khAvApIvAnI ke UtaravAnI ciMtA nahi - AvA AzayathI nathI rahevAnuM. Aje gurukuLavAsamAM rahenArAnI paNa manovRtti kevI che e vicAravuM che. emAM ya ApaNe ApaNI potAnI vAta karavI che, bIjAnI nahi. ApaNI manovRttine ApaNe tapAsIne ApaNe jAte ja sudhAravI paDaze. ApaNane potAne jJAnanuM arthIpaNuM nathI - A ja to moTI khAmI che. eka vAra jJAnanuM arthIpaNuM jAge to jJAnI puruSonI kiMmata samajAyA vinA na rahe. zrI uttarAdhyayana sUtra A jJAna guru vinA nahi ja maLe. tame paNa kaho cho ne ? guru viNa ghora aMdhAra, guru pAsethI ja jJAna maLe che ane te paNa vinayathI ja maLe che. vinaya vinA vidyA na maLe. zreNika mahArAjAnuM ane mAtaMga(cAMDALa)nuM kathAnaka sAMbhaLyuM che ne? eka mAtaMganI strIne garbhavatI hovAthI akALe AMbAno dohada jAgyo. te mAtaMga pAse avanAminI vidyA hatI. tenAthI zreNika mahArAjAnA bagIcAmAM rahelAM chaye RtunAM phaLomAMthI kerInA vRkSane bagIcAnI bahAra UbhA UbhA namAvIne tenA uparathI AMbAnuM phaLa lai patnIno dohada pUro karato. eka vAra abhayakumAre A corane buddhithI pakaDI pADyo. rAjAe tene kAyadA pramANe phAMsInI sajA pharamAvI. abhayakumAre kahyuM ke ApaNe enI pAsethI vidyA zIkhI laie. zreNika mahArAjAe e pramANe vidyA levAnI zarUAta karI. zreNikamahArAjA siMhAsana upara beThA hatA, mAtaMga nIce beTho hato. ghaNI vAra vidyA ApavA chatAM rAjAne vidyA caDhatI ja nathI. abhayakumAre kahyuM, rAjana ! Apa upara beThA cho, A nIce beTho che - e avinaya che. tenAthI vidyA na caDhe. Apa nIce beso ane mAtaMgane siMhAsana upara besADo, to vidyA caDaze. zreNikamahArAjAe paNa e pramANe karyuM to eka ja vAramAM vidyA AvaDI gai. magadhanA samrATa zreNika mahArAjAne paNa vinaya zikhavADe evA abhayakumAra A bhagavAnanA zAsanamAM hatA. vidyA laine zreNikamahArAjAe mAtaMgane phAMsIe caDAvavA kahyuM. tarata abhayakumAre kahyuM ke, 'rAjanuM ! A ApaNo vidyAguru thayo, tene phAMsIe na caDAvAya.' gurune zikSA to na ja karAya, gurunA doSa paNa na bolAya. zreNikamahArAjAe mAtaMgane choDI mUkyo. A to amAre tyAM eka bAju 'guru' kahe ane bIjI bAju gurunA doSa gAya, niMdA kare ! sa0 gurumAM doSa dekhAya to bole ! zuM vAta karo cho ? gurunA doSa dekhAya topaNa bolavAnA na hoya, chupAvavAnA hoya. zAstramAM kahyuM che ke gurunA doSo chAvare tenuM nAma chAtra. saMskRtamAM kahyuM che chAta guruchidrAn rUtti chatra: gurunAM chidro je DhAMke zrI uttarAdhyayana sUtra 42 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene chAtra kahevAya. doSo gurunA to zuM, koinA paNa gAvAnA nathI. sAmAnya mANasanI paNa niMdA na karavAnI hoya to upakArI evA vaDIlajanonI niMdA to koi saMyogomAM na karAya. doSa gAvAnA kAraNe doSa ApaNAmAM Ave, guNa gAvAnA kAraNe guNa ApaNAmAM Ave che. ApaNe guNa-doSa jovAnA badale bhagavAnanuM vacana joine cAlavA mAMDavuM che. guru pAse jJAna meLavavA mATe jayAre paNa jaie tyAre guru anuzAsana kare to gusso na karavo : ema AcAryabhagavaMta ApaNane pha2mAve che. kAraNa ke bhaNAvanAra mANasa bhaNAvavA bese tyAre bhaNanAra pramAda kare to gusso karavo paDe ne ? gurubhagavaMta bhaNAvaze tyAre anuzAsana karaze ja - e pramANe samajIne ja AvI hitazikSA ApI che. gurubhagavaMta kaThora anuzAsana kare tyAre paNa gusso na karavo. sa0 anAdino svabhAva paDI gayo hoya to gusso AvI jAya. AvI jAya topaNa karavo nathI. dhIme cAlavAno svabhAva hoya ane Aga lAge to svabhAva jAya ne ? to gussAno svabhAva paNa jAya. gussAnA svabhAvavALAne eka vAra hRdayarogano humalo Ave to gussAno svabhAva kAbUmAM Ave ne ? saMsAra dAvAnaLajevo lAge to duSTa svabhAva paNa badalAtAM vAra na lAge. eka kAkAe vyAkhyAnamAM gussAnI bhayaMkaratA sAMbhaLIne gusso na karavAno niyama lIdho hato. e vAtanI bhatrIjAne khabara paDI eTale eNe kAkAnI parIkSA mATe jamaNavArano prasaMga goThavyo, kAkA sivAya badhAne ghera jaine AmaMtraNa ApyuM. kAkIe nA pADavA chatAM kAkA to gharano ja prasaMga che mATe AmaMtraNa na hoya ema kahIne jamaNavAramAM pahoMcI gayA. tyAM gayA pachI bhatrIjo sAme ya joto nathI, AvakAra Apato nathI, vagara AvakAre AvI gayA topaNa jamavA besADato nathI, jAte jamavA besI gayA toya pIrasato nathI. kAkI izArAthI nA pADyA kare che ane kAkA to gharano prasaMga samajIne gusso karyA vinA jAte thALI pIrasavA UThyA. kAkAne A nimitto kevAM maLyAM hatAM ? bhalabhalAne gusso Ave evAM ne ? nimitto to maLe , ApaNe TALavAM paDe. chevaTe bhatrIjAe kAkAnA pagamAM paDIne mAphI mAMgI ke ApanI parIkSA mATe A badhuM nATaka hatuM. kAkA parIkSAmAM pAsa thayA. ApaNI parIkSA koi kare to ? gusso kharAba lAge, nukasAnakAraka lAge to kADhatAM vAra na lAge. ziSyane jJAna ApavuM hoya to te pramAda kare nahi tenI kALajI to rAkhavI paDe. ziSyanA pramAdane dUra karavA gusso-kaDakAi karavI paDe. tevA vakhate sAme gusso na karAya. anuzAsana jevI, kharAbamAM kharAba lAge evI cIja bIjI eke nahi hoya paNa sAthe upayogImAM upayogI paNa A ja cIja che. jo guru anuzAsana na kare to guru bhaNAvavAnA badale veTha utAre che - ema mAnavuM paDe. vinayI ziSyane gurunI hitazikSA na maLe to du:kha thAya ke mane ATalo ayogya kema dhArI lIdho ?" sa0 eTale guru pAse vAtsalyanI apekSA na rakhAya ? vAtsalya ja joituM hoya teNe sAdhu na thavuM. gharamAM patnI tathA mAtA vagere vAtsalya ApanArA hatA ja. temanuM vAtsalya choDIne AvyA pachI ahIM tenI apekSA zA mATe rAkhavI ? gharamAM to lagabhaga vAtsalyanuM pUra eTaluM vahe che ke tame emAM taNAi jAo. gharamAM je nathI maLatuM te levA mATe ahIM AvavAnuM. paMpALIne mokSamArge na caDAvAya. ziSyanI bhUla sudhare - evo mArga kaDakAithI paNa batAvavo paDe. guru pAse bhaNatI vakhate guru Thapako Ape ke dhyAna nathI ApatA, tyAre evuM na kahevuM ke huM to dhyAnathI sAMbhaLuM chuM" AvuM bolavuM e avinaya che. sa0 khoTI bhUla batAve toya svIkArI levAnI ? emAM pUchavAnuM? AnI kabUlAta to abhuDhio khAmatI vakhate karelI ja che. 'turbhe jANaha ahaM na jANAmi' bolo cho - eno artha zuM ? ApaNI dRSTie je bhUla na hoya ane gurunI dRSTie bhUla thaI hoya tenuM paNa micchAmi dukkaDa ApavAnI vAta tyAM che. tethI guru bhUla na hovA chatAM batAve to svIkArI levI, gusso na karavo. have jaNAve che ke gusso na karavo to zuM karavuM ? to kahe che ke gusso to na karavo sAthe upekSA paNe na karavI paraMtu kSamA dhAraNa karavI. mArA gurumahArAja kahetA hatA zrI uttarAdhyayana sUtra 4pa zrI uttarAdhyayana sUtra Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke - tamAruM pAkITa paDI gayuM hoya ne koi ema kahe ke "e akkalanA othamIra ! tAruM pAkITa paDI gayuM che, jarA jo to kharo !' to tevA vakhate premathI tenI vAta svIkArIne hasatAM hasatAM pAkITa upADI lo ne ? tyAM evuM kahevA na beso ne ke- bhUla batAvavAnI, paNa "he vatsa, he bhAI' ema premathI kahIne batAvavAnI... jyAre ahIM jo guru anuzAsana kare to 'premathI kahevuM joie', evI zikhAmaNa ApanArA maLe ne ? sa0 tyAM to hita samAyeluM che - ema lAge che. to gurunA kaThora vacanamAM paNa ApaNA AtmAnuM hita ja samAyeluM che. mATe kSamA dhAraNa karavI che. ahIM jaNAve che ke je gurunA kaThora vacana sahana kare che te ja paMDita che. je sahana na kare te mUrakha che. jJAna ke paMDitAinI jarUra sahana karavA mATe ja che. je gurunuM sahana na kare te mUrakhano jAma che. vyAkhyAnazravaNaM jinAlayagatirnityaM gurorvandanam, pratyAkhyAnavidhAnamAgamagirA citte vyavasthApanam / kalpA''karNanamAtmazaktitapasA saMvatsarArAdhanam, zrAddhaiH zlAdhyatapodhanAditi phalaM labhyaM caturmAsake / anaMtopakArI zrI arihaMtaparamAtmAnA paramatAraka zAsananA paramArthane pAmelA zAstrakAra paramarSioe dharmano mahimA aneka rIte batAvyo che. covIsa kalAka jeo bhagavAnanI AjJA mujaba apramattapaNe ArAdhanA kare che tenA mATe cAturmAsika parvanI koi vizeSatA nathI. jyAre jeo traNaso sAiTha divasa dharma karI zakatA nathI tenA mATe A cAturmAsika parvanI ArAdhanA che. A ArAdhanAnA divaso che paraMtu virAdhanAthI aTakyA vinA ArAdhanA thatI nathI. AthI ja cAtumAsika parvamAM zrAvakone je je phaLonI prApti thAya che te phaLamAM viratinI kriyA mukhyapaNe batAvI che. viratidharmanuM covIse ya kalAka ArAdhana karI zakIe evuM saMghayaNabaLa zrI uttarAdhyayana sUtra ke manobaLa na hoya, AgaLa vadhIne sattva na hoya, bhAvanA na hoya ema mAnI laie, paNa viratidharmanuM mahattva samajAya to kharuM ne ? comAsAmAM varasAdanA divaso che. to varasAda AvavA pahelAM ja tame chatrI-reinakoTa kharIdI lo ne ? zA mATe? palaLI na javAya mATe ne? ApaNe varasAdamAM palaLI na javAya enI ciMtA karIe, jyAre zAstrakAroe ApaNe varasAdanA kAraNe virAdhanA na karI besIe - enI ciMtA karI che. sAdhubhagavaMta virAdhanAthI bacavA eka sthAne rahI jatA hovAthI ApaNane ArAdhanAnI taka maLe te ApaNe jhaDapI levI che. A cAturmAsanuM sauthI paheluM phaLa zrAvako mATe jinavANInuM zravaNa che. zAstra je vAta sauthI pahelI jaNAve che te ApaNe sauthI chelle karIe ne ? vyAkhyAna sAMbhaLavAnuM sauthI pahelAM jaNAvyuM che - ApaNe badhuM kAma patAvIne pachI vyAkhyAnamAM jaie ke badhuM paDatuM mUkIne jaie ? pahelAnA kALamAM zrAvako AgaLa juduM vyAkhyAna vaMcAtuM na hatuM, sAdhusAdhvI mATe vAcanA cAlu hoya temAM ja zrAvako jaI besatA. paraMtu pAchaLathI A vAcanAo baMdha thavA mAMDI tethI zrAvako AgaLa vyAkhyAna vAMcavAnuM zarU thayuM. have kudaratI vAMcana zarU thayuM ja che to ApaNe tenA lAbhathI vaMcita nathI rahevuM. jinavANInuM zravaNa A comAsAmAM niyamitapaNe karavuM che - ATalo niyama levo che ne ? ghaNA loko covihArano, sAmAyikano niyama levA AvyA, paNa A | jinavANInuM zravaNa karavAno niyama levA koi AvyuM nathI, Aje ATalo niyama levo che ke vyAkhyAne sAMbhaLyA vinA nathI rahevuM. zrIkRSNamahArAjA tathA kumArapALamahArAjA jevAne comAsAmAM bahAra na javAno niyama hato. chatAM pratikramaNa ke vyAkhyAna mATe pAMca mAila javAnI chUTa hatI. vyAkhyAna sAMbhaLavAnA kAraNe ApaNA jIvananI dizA badalAi jAya, dharma mATenI yogyatA pragaTe ane je dharma pAmyA hoie tene sthira karavAno, vizuddha banAvavAno upAya maLe. Aje ApaNane game teTalo varasAda paDe topaNa bajAramAM javAno niyama che ne ? kema ? paisA ochA paDe che mATe ke paisA ochA lAge che mATe ? paisA kamAvA bajAramAM javAya to dharma pAmavA zrI uttarAdhyayana sUtra 47 46 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyAkhyAnamAM na javuM paDe? vyAkhyAnanA kAraNe bhagavAnanA vacanano paricaya thAya ane ApaNuM jIvana sudharI jAya. bIjA phaLa tarIke paramAtmAnuM darzana-pUjana jaNAvyuM che. bhagavAnanA darzanathI ApaNA pApano nAza thAya che. mATe ja to bhagavAnanuM darzana karavAnuM jaNAvyuM che. tema ja sAthe gurunuM vaMdana karavAnuM phaLa paNa trIjA krama prApta thAya che. A badho dharma karavAno ullAsa jAge ke na jAge, karyA vinA nathI rahevuM. sa) ullAsa vinA zuM pariNAma pAme ? ullAsa nathI mATe khAvuM nathI - evuM vicAro to bhUkhe maravAno vakhata Ave ne ? khAdhA pachI pace ke pacyA pachI khAvAnuM ? khAo ja nahi to pace kyAMthI ? tema dharma karo pachI pariNAma pAmaze ne ? dharma karavA mATe ullAsanI rAha jotA besIe to kyAreya dharma karI nahi zako. sa0 dharma nahi karIe to lokamAM nAstika lAgIzuM, paisA nahi kharacIe to loko lobhiyA kaheze ema lokasaMjJAthI dharma karatA hoie to na karavo ? lokasaMjJAthI dharma nathI karavo. paraMtu eno artha e nathI ke dharma karavAnuM baMdha karavuM. dharmanI kriyA cAlu rAkhavI che, paNa emAMthI lokasaMjJAno Azaya kADhI nAMkhavo che. loko ApaNane sArA mAne ke na mAne, ApaNe sArA thavuM che mATe dharma karavo che. atyAra sudhI A kazuM vicAryuM nathI, paNa have to javAnA divaso AvyA, vicAravuM to paDaze ne ? lokone batAvavA mATe atyAra sudhI dharma karyo have dharma pAmavA mATe dharma karavo che. saMsAramAM rahyA chIe mATe pApa karIe chIe - evuM bolavAnA badale saMsAra choDyo nathI mATe pApa karavuM paDe che - eTaluM vicAravuM joie. baheno rasoDAmAM ane bhAio ophisamAM ema vicAre ke AThamA varase dIkSA na lIdhI mATe A pApa karavuM paDe che - to baMnne nirjarA sAdhe. ApaNe bhagavAnanuM mAnatA nathI e moTAmAM moTuM pApa che. sAcuM kaho ke dIkSA lIdhI temaNe bhUla karI ke dIkSA lIdhI nathI temaNe ? 48 zrI uttarAdhyayana sUtra bhagavAna ApaNA tAraka che, e tArakanA darzanamAtrathI paNa ApaNe tarI jaie chIe. tethI bhagavAnanA darzana pApanA nAza mATe karavA che. ArAdhanAnA divaso vAraMvAra nathI AvatA, tethI ullAsanI rAha joyA vinA e ArAdhanA ekAMte tAraka che ema samajIne taka jhaDapI levI che. A divasomAM AraMbhanuM parivarjana karavAnuM jaNAvyuM che. ApaNane pApa sAtheno dharma phAve che. zAstrakAro kahe che ke dharma AraMbhanA tyAgapUrvaka karavAno che. pApanA tyAgapUrvaka karelo nAno paNa dharma tAraka banyA vinA na rahe. A ja rIte gurumukhe paccakhkhANa karavAno lAbha A comAsAmAM maLe che. sa0 jAte paccakhkhANa laie ke guru pAse laie - paccakhkhANa to eka ja che ne ? guru pAse paccakhkhANa levAthI gurunA vacananuM baLa maLe, temanI preraNA tathA AlaMbana maLe. ApaNe zakti gopavatA hoie to guru preraNA kare to paccakhANamAM AgaLa vadhI zakAya ne ? jAte rasoi karIe ne rasoio rasoi kare bemAM pharaka paDe ne ? jAte kAma karIe ane jANakAra pAse karAvIe to pharaka paDe ne ? to Avo vicAra zA mATe karo cho ? pApanuM varjana karavA mATe paccakhANa levAnuM che. paccakhANa bAda jaNAve che ke AgamanA padArtho, AgamanI AjJA A rIte cittamAM sthApita karAya che. tyAra bAda kalpasUtranuM vAMcana A cAturmAsika parvamAM thAya che. A paNa mahattvanuM phaLa che. aMte jaNAve che ke zakti mujaba tapanI ArAdhanA karavA dvArA saMvatsarInI ArAdhanA karavI. AgamanI vAto haiyAmAM sthira karIe to guNono lAbha thayA vinA na rahe. tapanI ArAdhanA mATe jeTalI zakti hoya teTalI kharcA nAMkhavI che. mAsakSamaNanI zakti hoya to tenAthI ocho tapa nathI karavo. atyAre zarIranI jeTalI zakti bacAvIzuM te zakti smazAnamAM bALavA ja kAma lAgaze. zarIra kasIne ArAdhanA karI levI che. tame zarIra to ghaNuM kaso cho ne ? A divasomAM ghaNA loko moTI moTI tapasyAo karaze, paiso zreSTha che ke zarIra zreSTha che ? paisA karatAM zarIra zreSTha hovA zrI uttarAdhyayana sUtra Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM zarIra jo ghasI zakAtuM hoya to paiso kharcatAM vAra lAge ? jAheramAM ATalI TIpa zA mATe karavI paDe ? samartha loko pote ja kahI de ke jeTalI jarUra che - te huM pUrI karI daiza. kAryakartAone lokone lAbha levA mATe vinaMti karavI paDe emAM ApaNI zobhA che ? uparathI ApaNe ja lAbha ApavAnI vinaMti karavI joie. Aje zakti che ne avasara che to lAbha lai levo che. bhaviSyamAM Apatti mATe saMgharI rAkhIzuM to nasIbajoge saMghareluM paNa nAza pAmaze. mATe nasIba rUThe tyAre kAma lAgaze ema samajIne saMcaya paNa karavo nathI. bhojarAjA ane tenA maMtrIzvaranI AvI ja carcA thayelI. roja navo zloka banAvanAra kavine rAjA lAkha suvarNamudrA Apato hato tethI bhaMDAra khAlI thaze evI ciMtAthI maMtrIe Apatti mATe dhananI rakSA karavAnuM jaNAvyuM. rAjA kahe puNyazALIne Apatti kevI ? maMtrI kahe nasIba rUThaze to ? rAjA kahe - bhAgya rUThI jaze to bheguM kareluM paNa kAma lAgaze - enI khAtarI kharI ? e ya nAza pAmaze. Ameya nAza pAmavAnuM hoya, mUkIne javAnuM hoya to kharcIne kema na javuM ? A cAturmAsamAM je sAta phaLa batAvyAM che tenI sAthe dhananI mUrchA utAravAno avasara maLe che - A ya AThamuM phaLa upalakSaNathI yAda rAkhavuM. * + azeSadoSajananI ni:zeSaguNaghAtinI / AtmIyagrahamokSeNa tRSNA'pi vinivarttate // - zAstravArtAsamuccaya zrI uttarAdhyayanasUtranA vyAkhyAna cAlu hovA chatAM ApaNe traNa divasa mATe A zloka upara vicAraNA karavI che. kAraNa ke comAsInI aDhI divasanI asajhAya hovAthI zrI uttarAdhyayanasUtranuM vyAkhyAna vAMcavAnuM nathI. ApaNe A saMsAramAM rahyA chIe te saMsAra sAro che mATe nahi, saMsAra pratye tRSNA che mATe saMsAramAM rahyA chIe - barAbara ne ? AthI ja zrI zAstravArtAsamuccaya nAmanA graMthamAM tRSNAnuM svarUpa jaNAvyuM vo zrI uttarAdhyayana sUtra che. Aje ApaNane karma naDe che enA karatAM vadhAre tRSNA naDe che. tRSNA naDe che mATe ja karma naDe che. jenI tRSNA marI jAya tene karma naDavAnuM koi kAraNa nathI. tame tamArA saMsAramAM je maMDANa karyuM che te tRSNAno ja prabhAva che ne ? pahelAM keTaluM joituM hatuM, have keTaluM joie che ? sa0 amane to amAro progresa lAge che. tame jene progresa kaho cho ene zAstrakAro tRSNA kahe che. A saMsAra je lIlochama karyo che e tRSNAno vilAsa che. amAre tyAM paNa jJAnI ArAma karavAnuM Ayojana kare che. zarUAtamAM bhaNIgaNIne taiyAra thai jaie, be-cAra ziSya-ziSyA thai jAya eTale bhayo bhayo. pachI to jANe ArAma karavAnA divaso AvyA hoya tema varte. ziSyo paNa gurune adhyApana mATe apramatta rAkhavAnA badale suvADavAnuM kAma kare. te loko evuM goThavIne bole ke 'Apa to pramAdamAM paNa nirjarA sAdhazo'... ApaNane paNa lAge ke puNyodaya vadhyo. pAMca mahAvrata pALavAnA badale pAMca prakAranA pramAda karavAno paravAno levo tenuM nAma tRSNA. ApaNo saMtoSa paNa tRSNAnA gharano che ne ? tamAre navuM nathI joituM paNa sAthe je che - e choDavuM nathI : A ja tamAro saMtoSa che ne ? zAsra kahe che ke navuM to joItuM nathI, je che e paNa jatuM rahe to ciMtA nathI tenuM nAma saMtoSa. saje che e jatuM rahe to jIvavuM kai rIte ? ApaNe saMsAramAM jIvavuM ja nathI, sAdhu thai javuM che. sAdhupaNAmAM ja jIvavAnuM bane che, gRhasthapaNAmAM to maravAnuM ja che - ema samajo . jIvana to sAdhupaNAmAM ja che, gRhasthapaNAnuM te kAMi jIvana che ? jyAM dharma bilakula thAya nahi ane pApa pUrepUruM karavAnuM H A ja gRhasthapaNuM che ne ? jyAre sAdhupaNAmAM pApa bilakula nahi karavAnuM ane dharma pUrepUro karavA maLe evuM sAdhupaNuM che. A saMsAramAM sAruM kazuM ja nathI, chatAM sAruM lAge che e tRSNAno prabhAva che. mosaMbIno rasa tAjAmAM tAjo maLyo hoya, moDhe mAMDavAnI taiyArI hoya, eTalAmAM koi jo AvIne kahe ke, 'UbhA raho - e eMTho che' to pIvAnI tRSNA marI jAya ne ? zrI uttarAdhyayana sUtra 51 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 eTale saMsAra Akho eMTho che - ema ? emAM koI be mata ja nathI. je nAMkhI devAnI cIja che ene laie to eMThuM ja lIdhuM ne ? je pugalo bIjAe bhogavelAM che te ApaNe bhogavIe to eMThuM bhogavIe chIe - ema ja kahevAya ne ? sa, ahIM hA, hA karIe, paNa bahAra to khuzakhuzAla ja hoie ! enuM kAraNa paNa A tRSNA ja che. gharanA loko tamane premathI rAkhe che ? roja apamAna kare che chatAM tame nabhAvo cho. kAraNa ke tRSNA paDI che, javAnA kyAM ? kharAba calAvavAnI je Teva paDI che, e kaLA tamArI pAse che, mATe to saMsAramAM rahI zako cho. chokaro vicitra svabhAvavALo che ema jANavA chatAM tene choDI nathI zakatA. kAraNa ke chokaro "mAro' che. saMskRtamAM paNa kahevata che ke viSavRkSamafpa saMvarNa svaye chatumasAmRtam pote jAte ugADeluM vRkSa viSavRkSa hovA chatAM pote ugADeluM che mATe ja to tene chedI zakatA nathI. A saMsAramAM paNa janma-maraNanI pIDA paDI che chatAM mamatvanA kAraNe, tRSNAnA kAraNe saMsAramAM rahyA chIe ne ? zAstrakAro kahe che ke A tRSNA samasta doSonI jananI eTale mAtA che. A saMsAramAM jeTaluM paNa kharAba che te badhuM ja tRSNAnA kAraNe che. aDhAre aDhAra doSa, aDhAre ya prakAranAM pApa A tRNAnA kAraNe ja phUlyAphAlyAM che. A saMsArano jeTalo paNa puruSArtha che e badho ja tRSNAno prabhAva che. ApaNo saMsAra karmanA yoge nahi, tRSNAnA yoge ja cAle che. lobha e paNa tRSNAnuM kArya che. bhagavAne dezanAmAM kahyuM ke 'nArI narakanI dIvaDI, durgatinI dAtAro re' tyAre dhannA kAkaMdIe te mAnI lIdhuM, temaNe ema vicAra na karyo ke - "A to bhagavAne sAmAnyathI kahyuM che, mArI patnIo evI nathI'... temaNe to ghare AvIne mAtA pAse dIkSAnI rajA mAMgI, tRSNA choDavAnuM kAma kSaNavAranuM che, samajatAM vAra lAge che. tRSNA jema samasta doSane janma Ape che tema AvelA guNono ghAta karavAnuM kAma paNa A tRSNA ja kare che. AthI ja bIjA padamAM lakhyuM che - ni:pazupatinI sArAmAM sArA guNo prApta karyA pachI paNa para zrI uttarAdhyayana sUtra jeo tRSNAne AdhIna bane, teonA samasta guNono ghAta thAya che. caudapUrvadharo paNa svAdhyAya na kare, nidrAvikathA vagereno pramAda kare to tyAMthI mithyAtvaguNasthAnake jaine nigodamAM jAya che. sa, ATalA pramAdanI ATalI moTI sajA ? eka kSaNavAra mATe jhokuM Ave to karoDa rUpiyA jatA rahe ne ? karoDa zuM ? dasa karoDa paNa jAya ne ? dasa karoDa javA mATe dasa jhokA khAvAnI jarUra nahi ne ? nAnI bhUla paNa ghaNuM moTuM nukasAna sarje che. gADI calAvanArane eka jhokAmAM mota Ave ne ? sAdhupaNAmAM svAdhyAya pharajiyAta che. jo svAdhyAya karavAmAM na Ave to cauda pUrva jeTaluM adhyayana kareluM hovA chatAM bhulAi jAya. sa0 caudapUrvadharane paNa svAdhyAya karavo paDe ? tamAre tyAM abajo patine paNa ekAunTa rAkhavo paDe ne ? nahi to badhI aMdhAdhuMdhI thai jAya ne ? jene jJAnano prema hoya te gappAM na mArI zake. pAke di vinAza: I ema kahyuM che. jo pATha-svAdhyAya karavAmAM na Ave to AvelI vidyA paNa nAza pAme che. je parAvanA na kare tenA vAcanA-pRcchanA svAdhyAya nakAmA jAya che. A parAvartanA karatAM koi rokatuM hoya to te sukhazIlatArUpa tRSNA ja che. dareka dharmAtmAne dharmanI sAdhanAmAM kai vastu naDatararUpa bane che te batAvavA sAthe tene dUra karavAno upAya paNa zAstrakAroe batAvyo che : A jainadarzanakAronI vizeSatA che. ahIM koi paNa adhakacarI vAta rAkhI nathI. ApaNe mAtra A tRSNAnI naDatarane samajIne tene dUra karavAno vicAra karI levo che. A saMsAramAM jeTalA paNa doSo che e badhA ja rAga, dveSa, mohamAM samAi jAya che. jema zarIranA badhA rogo vAta, pitta ane kaphamAM samAya che, tema AtmAnA badhA ja doSo rAgadveSamohamAM samAya che. koino svabhAva barAbara na hoya, koine sukhanI lAlaca naDatI hoya, koine duHkha upara napharata hoya... A badhA doSonA mULamAM rAgadveSamoha paDelA che. A traNe doSone jivADanAra tRSNA che. ghaNA loko zrI uttarAdhyayana sUtra Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA hoya ke temane bIjuM du:kha sahana thai jatuM hoya, paNa emane koi bolAve nahi - enuM du:kha bahu lAge. A paNa mAnasanmAnanI apekSA ja che ne ? jene tRSNA na hoya tene rAga paNa na naDe, dveSa paNa na naDe ane ajJAna paNa na naDe. Aje ajJAna paNa tRSNAnA kAraNe naDe che. jene A saMsAranuM kazuM joituM nathI e ja kharo jJAnI che. eka bhAine bIjuM badhuM sAruM hatuM. chokarA sAthe na hatA, paNa bIjI badhI ja vyavasthA hatI. jyAre jyAM javuM hoya tyAM lai javA DrAivara taiyAra hato. chatAM e bhAi amArI AgaLa eka ja phariyAda kare ke "sAheba ! pahelAM huM jato hato tyAre loko zeTha zeTha kahIne bolAvatA, gADI UbhI rAkhatA. Aje to mane koi bolAvatuM nathI.' ApaNe emane kahevuM paDe ke 'bhAi ! ApaNe zeTha hatA, chIe nahi H eTaluM have yAda rAkhajo.' aMte samAdhi to A rIte ja apAya ne ? sukha ApIne samAdhi na apAya, sukhanI icchA choDAvIne ja samAdhi ApI zakAya. A to asAdhya roga AvyA pachI amane pUchavA Ave ke have zuM ArAdhanA karuM ? ApaNe kahevuM paDe ke sAjA hatA tyAre pUchavA na AvyA, have zuM kahevuM ? sa0 duHkha AvyA pachI ArAdhanA na thAya ? thAya. paNa pachI duHkha samatAthI veThI levuM e ja ArAdhanA. rogamAM bhagavAnanAM darzana na thAya, sAmAyikapratikramaNa na thAya to ciMtA karavAnI jarUra nathI. je du:kha Ave te hAyavoya karyA vinA bhogavI levuM A paNa eka ArAdhanA ja che. narakanA jIvo sakAmanirjarA kare che te duHkha samatAthI bhogavI levAnA kAraNe ja kare che. kAraNa ke tyAM na to te bhagavAnanAM darzana kare che, na to svAdhyAya-vaiyAvacca kare che. jo narakanA jIvo paNa asahya duHkho samatAthI bhogavIne sakAmanirjarA karI zakatA hoya to ApaNane zuM takalIpha paDavAnI hatI ? duHkha ApaNI saMghayaNazakti joine nathI AvatuM, ApaNuM pApa joine Ave che. to du:kha bhogavavAno abhyAsa pADavo ja paDe ne ? jagatamAM jeTalI vastu game che - te tRSNAnA zrI uttarAdhyayana sUtra 54 kAraNe, jeTalI nathI gamatI te dveSanA kAraNe ane jeTalo pramAda thAya che te ajJAnanA kAraNe thAya che. sarvatRSNA vagera jivAya kai rIte ? tRSNAnA kAraNe jivAya e jIvana ja nathI, e to saMsAramAM bhaTakavAno rasto che. tRSNA vinA jivAya e ja jIvana che. sukha bhogavavAnuM mana thAya che te ya tRSNA, duHkha TALavAnuM mana thAya che e va tRSNA che. sa0 duHkhane TALavA mATe navakAra na gaNAya ? na gaNAya. jo navakAra gaNavAthI du:kha jatuM hota to A duniyAmAM koi duHkhI na hota. A davAkhAnA paNa baMdha thai jAta. navakAra gaNanArAne duHkha na AvatuM hoya to koi sAdhune duHkha ja na Ave. eka vAra eka mahAtmAnA svAsthya mATe AyaMbila tema ja navakAranA jApa ThekaThekANe cAlu hatA. te vakhate tamArA jevA eka bhAie vyAkhyAnamAM ja sAhebane prazna karyo ke 'A rIte AyaMbila ke jApa karavAthI svAsthya sAruM thAya ?' tyAre sAhebe kahyuM hatuM ke A rIte jo jApa vagere karavAthI svAsthya sAruM thatuM hoya to ame amArA gurvAdikane javA dIdhA na hota. sa0 duHkhamAM samAdhi rAkhavA jApa karAya ? samAdhi jApa japavAthI nathI AvatI. du:kha bhogavavAnA adhyavasAyamAMthI Ave che. duHkha TALavAno adhyavasAya ja asamAdhinuM bIja che. duHkha bhogavavAno adhyavasAya keLavyA sivAya samAdhino bIjo koi upAya nathI. duHkha TALavuM hoya topaNa teno upAya eka ja che ke pApa karavuM nahi. pApathI bacavA mATe ja navakAra gaNavAnA che. bhagavAnanAM darzana paNa eTalA mATe karavAnAM che ke jethI dhaMdhA mATe jatI vakhate anIti, corI vagere pApa karavAnuM mana na thAya. enA mATe ja tame darzana karo cho ne ? nA re nA ! ame to gharAkI sArI thAya, vakaro sAro thAya mATe navakAra gaNIe chIe. saha zrI uttarAdhyayana sUtra 55 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo enA mATe dharma karazo to dharmathI kadAca badhuM goThavAi jaze topaNa e badhuM chAtIe vaLagaze. mArA gurumahArAja kahetA hatA ke dharma pAse chokaro mAMgo to chokaro maLaze, bairI mAMgo to bairI paNa maLaze, paraMtu lohI pinArA maLaze. mAMgIne meLaveluM coMTI paDe, choDI na zakAya. tethI dharma karatI vakhate sukhanI mAMgaNI nathI karavI. dharma to pApathI bacavA mATe karavAno che, pApa karavA mATe dharma nathI karavAno. sukha meLavavA mATe dharma nathI ka2vAno, sukha choDavA mATe dharma karavAno che. duHkha TALavA mATe dharma nathI karavAno, du:kha bhogavavA mATe dharma karavAno che. sa0 bakarIidanuM AyaMbila karIe to e divase haNAtA jIvone zAtA Upaje e AzayathI karIe ne ? e AzayathI AyaMbila nathI karavAnuM. ApaNA pariNAma nisa na bane mATe AyaMbila karavAnuM che. e jIvo emanA pApe haNAya che tethI ApaNe paNa pApa nathI karavuM, mATe vigaityAga karavAno che. sa0 e divase dUdha vagere dhoLI vastu nathI vAparatA ne ? e to bakarI sapheda hovAthI sapheda vastuthI e yAda Ave to pariNAma naThora bane mATe nathI vAparatA. kumArapALamahArAjAne ghebaramAM mAMsano svAda Avato hovAthI temanA mATe ghebara paNa abhakSya tarIke zrI hemacaMdrasUrimahArAje jaNAvyuM hatuM. ApaNe A nimitte pApa TALavA ane dharma karavAnA irAde ja tapa karIe chIe. sa0 A rIte tapa karavAthI puNya to baMdhAya ne ? tame pAchI puNya bAMdhavAnI vAta vacce kyAM lAvyA ? puNya baMdhAtuM hoya to bhale baMdhAya, ApaNe puNya bAMdhavuM nathI. dharma puNya bAMdhavA mATe nathI karavAno, pApanI nirjarA mATe karavAno che. dharma janma sudhAravA mATe nahi, janma TALavA mATe karavAno che. aSTaprakArI pUjA karatI vakhate paNa dareka pUjAmAM chelle zuM bolo cho ? 'janmajarAmRtyunivAraNAya' bolo ne ? janma TALavA mATe bhagavAnanI pUjA karavAnI che - e to tyAM paNa zrI uttarAdhyayana sUtra pa samajAveluM che. janmajarAmRtyune dUra karavAno manoratha e paramamaMgalarUpa che. e maMgalane sUcavavA mATe thALInA DaMkA vagADAya che. sa0 sattAvIsa ja kema ? sAdhunA satttAvIsa guNa yAda karAvavA mATe vagADAya che. sAdhu thayA vinA janmajarAmRtyune nivArI nahi zakAya. sAdhupaNuM paNa jJAna, darzana, cAritranI sAdhanAmAM samAyeluM hovAthI satyAvIsa DaMkA paNa traNa kaTake vagADAya che. tame puNya bAMdhavAnI vAta magajamAMthI kADhI nAMkho. dharma karavA mATe je puNya joie te to tamane maLI gayuM che. have e puNyane kAme lagADavuM che. puNya bhogavI laizuM to puNya nakAmuM jaze, puNya kAme lagADIe to puNya mAMgavAnI jarUra nahi paDe. je puNya mAMgIne meLavIe e puNya chUTaze nahi. zAlibhadrajI kSaNavAramAM puNyane choDI zakyA kAraNa ke mAMgIne meLavyuM na hatuM. jyAre mammaNa zeThe mAMgIne meLaveluM to bhogavavA ya na maLyuM ne maratAM sudhI chUTyuM nahi. mAMgIne meLaveluM puNya to pApAnubaMdhI puNya kahevAya. je puNya choDavAnuM mana thAya, je puNya choDatAM duHkha na thAya te puNyAnubaMdhI puNya kahevAya. puNya bhogavavAnI icchA paDI che tyAM sudhI saMsAramAM rahevuM ja paDaze. zrAvaka game teTalI ArAdhanA kare toya bAramA devalokathI AgaLa na jAya ane sAdhu ArAdhanA kare to mokSamAM jAya : A phaLamAM je bheda paDe che te avirati ane viratine AbhArI che. zrAvaka sukha choDI zakato nathI mATe ja aviratine laine sAMsArika phaLa pAme che jyAre sAdhubhagavaMto sukhano tyAga karI viratinI ArAdhanAthI mokSa sudhI pahoMce che. varasothI dharma karanArAnI Aje phariyAda eka ja che ke karma naDe che mATe dharma jevo ka2vo joie evo thato nathI. tRSNA naDe che - AvI phariyAda koi karatuM nathI. karma naDe che - ema kahevA pAchaLa ApaNo jANe koi vAMka nathI - evo bhAva paDelo che. jyAre tRSNA naDe che - evuM kahevAmAM ApaNI viSayakaSAyanI pariNatino vAMka che - evuM samajAya che. mahApuruSoe ApaNI ciMtA aneka rIte aneka vAra karI che chatAM zrI uttarAdhyayana sUtra 57 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe eka vAra e vAta kAne dharI nathI. jJAnIoe je mArga batAvyo che temAM to koi jAtanI kacAza nathI ja. je khAmI che te ApaNI A sukhanI lAlacanI che. sa0 ame sukha bhogavIe emAM jJAnIone zuM vAMdho che ? tame sukha bhogavo emAM jJAnIne koI vAMdho nathI paNa e sukhanI sAthe je du:kha raheluM che tenI jJAnIone ciMtA che. tamane sukha joie che, paNa enI sAthe du:kha paNa Ave che - mATe jJAnIoe A mArga batAvyo che. A saMsAra mohanA aMdhakArathI vyApta che. be kalAka lAiTa jAya to loko rADArADa karI mUke ane lAiTa Ave to cIcIyArI mAre. thoDA samaya mATe aMdhAruM pAlavatuM nathI to saMsAra to mohanA aMdhakArathI vyApta che. temAM kaI rIte pAlave ? bhagavAne ApaNA du:khanI ciMtA karI, temAMthI bhagavAna bhagavAna thayA. mohathI bharelA A saMsAramAM dharmarUpI teja-prakAza vidyamAna hovA chatAM paNa loko kema athaDAyA kare che - evI ciMtA karavAnA kAraNe bhagavAne tIrthaMkara nAmakarmanI nikAcanA karI hatI. bhagavAne mAtra potAnA ja duHkhanI ciMtA karI hota to bhagavAna siddha thayA hota. enA badale bhagavAne ApaNA paNa duHkhanI ciMtA karI temAMthI to bhagavAna arihaMta thayA. A saMsAramAM tamane sukha dekhAya che, jJAnIone duHkha ja dekhAya che. tamane to thoDuM sukha maLatuM hoya to thoDuM du:kha paNa cAle evuM che ne ? thoDuM sukha maLatuM hoya to pUruM sukha nathI jo ituM ne ? sa0 AzA to amara che ne ? AzA tame mUkI nathI detA mATe maratI nathI. eka vAra mUkI do to kAma thai jAya. AzA amara che - eno artha eTalo ja che ke ApaNe maryA pachI paNa AzA maratI nathI mATe AzA amara che. A AzAne mUkyA vinA tRSNA nahi jAya. ApaNA karatAM to peluM ziyALa sAruM. ziyALa eka vAra drAkSa levA mATe ghaNo prayatna karyo, kUdakA mAryA paNa drAkSa na maLI to chevaTe drAkSa khATI che, nathI joitI - ema kahIne ziyALa cAlavA mAMDyuM. ApaNe to na maLavA chatAM paNa AzAmAM ne AzAmAM ja beThA chIe - to ziyALa karatAM mUrakha chIe ne ? A saMsAramAM je kAMi du:kha che te icchAnA yogamAM che ane icchAnA viyogamAM sukha che. Aje ghaNA phariyAda kare che ke samAdhi nathI rahetI, paNa sAthe asamAdhinuM kAraNa dUra nathI karavuM. koi rogI evo joyo ke roganI phariyAda kare ane davA na le ? asamAdhi sukha bhogavavAnI icchAmAMthI pedA thAya che. roga Ave ne e roga sahana karI laie to asamAdhi thavAno prasaMga ja na Ave. sa0 sAdhusAdhvI davA kare ne ? - sAdhusAdhvI davA na kare. davA kare to paNa sAdhupaNAmAM karAya che - mATe davA na kare, potAnAthI sahana thatuM nathI mATe davA kare che. sAdhusAdhvIne davA karavAnI chUTa che - evuM nathI. sukha bhogavavuM ane du:kha TALavuM - e pApa che, enI rajA bhagavAnanA zAsanamAM na maLe. tamane ekAsaNAnuM paccakhkhANa ApIe temAM eka vAra khAvAnuM paccakhkhANa nathI ApyuM, ekathI vadhAre vAra na khAvAnuM, be vAra na khAvAnuM paccakhkhANa ApyuM che. besaNAmAM traNa vAra na khAvAnuM paccakhANa che. navakArazImAM sUryodaya pachI be ghaDI sudhI na khAvAnuM paccakhANa che. viratinuM paccakhkhANa hoya, aviratinuM paccakhANa na hoya. sukha bhogavanArA bhagavAnanA zAsanamAM maLe paNa sukha bhogavavAnI vAta karanArA bhagavAnanA zAsanamAM na hoya. sukha bhogavavAnA kAraNe viratino nAza thAya che, mATe sukha nathI bhogavavuM. mokSanI icchA pedA karavAnuM kAma kaparuM che. eka vAra saMsAranI icchA mare to mokSanI icchA pragaTaze. AvelA virati jevA guNano nAza karavAnuM kAma tRSNA kare che. tethI ja zAstrakAroe sAdhusAdhvIne paNa tRSNAthI dUra rAkhyA che. A tRSNAne dUra karavAno upAya bIjI lITImAM jaNAvyo che ke AtmIyagrahanA kAraNe tRSNA thAya che. "A mAruM che' evo Agraha ja tRSNAne jIvatI rAkhe che. jo A AtmIyagraha chUTe to tRSNA marI jAya, puNyathI maLelI cIja paNa puNyanI che, mArI nathI. 58 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra pa9 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 puNya to amAruM ne ? puNya jo tamAruM hoya to tamane mUkIne na jAya. je tamane mUkI jAya te tamAruM na hoya. ApaNuM koi nathI ane koinA ApaNe nathI. nami rAjarSie dIkSA lIdhI tyAre indramahArAjAe temanI mithilAnagarI baLatI dekhADI. tyAre namirAjarSi kahe che ke mAruM kAMi baLatuM nathI. eka vRkSa bhAMgI gayuM tyAre te vRkSa uparanA pakSIo raDavA lAgyA, kAgAroLa karavA lAgyA. A du:kha vRkSa bhAMgI gayAnuM hatuM ke potAno Azraya gayAnuM hatuM ? ApaNA javAnA kAraNe koi duHkhI nathI thatuM, potAno svArtha haNAvAnA kAraNe loko duHkhI thAya che. zAstramAM eka vAta Ave che. eka mA-bApane temanA putra upara bahu ja rAga hato. eka vAra te putra bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI bhagavAna pAse dIkSA lIdhI. dIkSA letAMnI sAthe te kALadharma pAmI devalokamAM gayA. evAmAM tenAM mAtA-pitA tyAM AvI rokakaLa karavA lAgyAM. te vakhate te deva thayela putra tyAM Avyo ane temane rovAnuM kAraNa pUchavA lAgyo. mAtA-pitAe putra kALadharma pAmyAthI rudana karyAnuM jaNAvyuM. tyAre deve pUchyuM ke 'tamAre tamArA putranA zarIranuM kAma che ke AtmAnuM ? jo zarIranuM kAma hoya to A maDaduM paDyuM che ghare lai jAo ane AtmAnuM kAma hoya to A huM Ubho chuM.' have mA-bApa zuM kare ? e mAtA-pitA to tyAM pratibodha pAmyA ane temaNe dIkSA lIdhI. tRSNA che mAravI haze to mArApaNAnI buddhi kADhavI paDaze. 'mAruM, mArA kAmanuM ane mArA mANasonuM...' A traNe vRtti tRSNAne jIvatI rAkhe che. A traNa pariNAmano mokSa thAya, traNa pariNAma chUTe to tRSNA zAMta thai jAya. kare. kAraNa ke sAdhupaNA sivAya mokSa maLI zake evuM nathI. sAdhupaNAmAM sauthI mukhya guNa vinaya che. vinaya vinA koi paNa kSetramAM siddhi maLatI nathI. A vinaya AtmA upara lAgelAM AThe karmone dUra laI javAnuM kAma kare che. A vinaya-adhyayananI ApaNe zarUAta karI che. thoDuM duHkha veThIne paNa kAyama mATe du:khano aMta Ave tevI A sAdhupaNAnI carcA che. sAdhupaNAmAM sauthI pahelo vinaya batAvyo che ke gurunI pAse rahIne gurunI AjJAno svIkAra karavo. gurunI pAse rahevAnuM che te gurunuM anuzAsana jhIlavA mATe rahevAnuM che. duniyAmAM bIjI vastu bIjAnI pAsethI maLI jAya paNa anuzAsana to mAtra guru pAse ja maLe che. sa0 anuzAsanano artha zuM ? vyaktigata hitazikSA tenuM nAma anuzAsana. badhAne samaSTigata hitazikSA ApavI te zAsana ane vyaktigata hitazikSA ApavI te anuzAsana, tamArI bhASAmAM kahIe to peparamAM roganI davA batAvelI hoya te zAsana ane koI DaoNkTara ApaNuM nidAna karIne davA Ape tenuM nAma anuzAsana. roga keTalA prakAranA hoya te pustakamAM batAveluM hoya tenuM nAma zAsana. ApaNane kayo roga naDe che te DaoNkTara jaNAve tenuM nAma anuzAsana. tamArI bhASAmAM bIjI rIte kahevuM hoya to du:khatI nasa dabAvavI tenuM nAma anuzAsana. pahelAM zAsana hoya ane zAsana maLyA pachI anuzAsana maLe. ane eTale pazcAtu-pAchaLathI. ApaNane jaina zAsana to maLI gayuM che, anuzAsana meLavavAnuM bAkI che. zAsana to puNyathI maLI jAya. anuzAsana yogyatA vinA na maLe. sa, anuzAsana yogyatAthI maLe ke tenA mATenA puruSArthathI ? je puruSArtha kare tenAmAM yogyatA che - ema samajI levuM. puNyathI maLeluM zAsana paNa phaLe kyAre ? jyAre anuzAsana jhIlIe tyAre. Aje zAsanamAM je kAMi aMdhAdhUMdhI phelAI che te anuzAsananA abhAvanA kAraNe phelAi che. gurubhagavaMta jo anuzAsana karatA rahyA hota to ApaNe A saMsAramAM rahyA na hota. ApaNe dIkSA levAnI yogyatA ApaNI pAse zrI uttarAdhyayana sUtra aNusAsio na kuppijjA0 A zrI uttarAdhyayanasUtra sAdhusAdhvIne uddezIne racAyuM che. mahApuruSo jyAre paNa vAta kare, tyAre mukhyapaNe sAdhupaNAnI ja vAta zrI uttarAdhyayana sUtra da0 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovA chatAM puruSArtha na karavAnA kAraNe taka gumAvI. ramavA javA pahelAM AThamA varase dIkSA levAnI taka hatI paraMtu te taka ramavAmAM gumAvI. bIjI taka paraNavA pahelAM hatI - te paNa gumAvI . have trIjI taka pahelo chokaro paraNe te vakhate che. be taka gumAvI tyAre samajaNa na hatI ema mAnI laie, have to samajaNa maLI gai che ne ? to pahelo chokaro paraNyA pachI nIkaLI javuM che ke chokarAnA chokarAne ramADavA, saMskAra ApavA mATe gharamAM rahevuM che ? anuzAsana vinA saMsAramAMthI kADhavAnuM ane mokSe pahoMcADavAnuM kAma thAya evuM nathI. ame skulamAM bhaNatA hatA tyAre chApAmAM eka kArTuna AvyuM hatuM. eka chokaro jAte nahAto hato tenuM citro chApI nIce lakhyuM hatuM ke - "jAte nahAvAmAM Ave che majA ane mA navarAve tyAre lAge che sajA.' vAta mArmika che. svataMtratA, svacchaMdatA anAdikALathI game che. Aje to vaLI A svacchaMdatAne vANIsvAtaMtrya, vyaktisvAtaMtryanA rUDA nAme navAjavAmAM Ave che. koI koinI AjJAmAM na rahe, koi koinuM sAMbhaLe nahi, koi koine gaNakAre nahi - te kema cAle ? AcAryabhagavaMtanA zabdamAM kahIe to jyAM sudhI ApaNAmAM khAmI paDI che tyAM sudhI mAthe svAmI rAkhyA vinA nahi cAle. anuzAsana vinA vinayavivekanA saMskAra kyAMthI paDe? moTA sAde bolavuM nahi - A paNa eka prakArano vinaya che. AcAryabhagavaMta eka vAra eka zrAvakanA gharamAM UtarelA tyAre temanA gharamAM Avo vinaya jaLavAto hato. bahena dAdaranA uparanA chellA pagathiye UbhA hoya, bhAi nIce UbhA hoya, bhAine bahenanuM kAma hoya to bhAi nIcethI bUma na pADe. jAte upara bahenanI pAse jaine vAta kare ane pachI baMnne pAchA nIce Ave. moTethI bUma mArIne bolAve te jaina na hoya, vAgharInI jAta hoya. A to amane vaMdana karavA Ave topaNa moTethI zAtA pUche. ame kAmamAM vyasta hoie topaNa 'vaMdana karuM ?' ema pUchapUcha kare. vaMdana karavuM hoya to keTaluM dhyAna rAkhavuM paDe ! koinI sAthe vAtamAM hoya to na karAya, svAdhyAyamAM ke lakhANa karatA hoya to na karAya. tyAM UbhA rahevAnuM, zrI uttarAdhyayana sUtra temanuM dhyAna jAya ane kAma aTakAvIne rajA Ape tyAre vaMdana karAya. paNa tamArI pAse eTalI sthiratA na hoya ne ? eTale game tyAre UbhA UbhA paNa vaMdana karIne jatA raho ne ? vaMdananuM phaLa zuM che - e dhyAnamAM nathI mATe Avo avinaya thAya che. A ja sUtranA ogaNatrIsamAM adhyayanamAM vaMdananuM phaLa nIcagotrakarmano kSaya batAvyo che. nIcagotra khape eTale ApaNe aDadho sAgara tarI gayA. kAraNa ke uccagotramAM janamavAnA kAraNe abhakSyaapeya vagere vAparavAnuM ke vyasano sevavAnuM kudaratI banatuM nathI, TaLI jAya che. AkhI duniyA pApanI pAchaLa pAgala banI che chatAM ApaNe puNyapApano viveka karIe chIe A prabhAva ucca gotrano ja che ne ? ApaNA puNyanI to koi avadhi nathI. atyAra sudhInAM varaso to nakAmAM gayAM che - e prAmANikapaNe svIkArI levuM che, paNa sAthe bAkI rahelAM varaso nakAmAM na jAya - e mATe sAvadha thai javuM che. jenuM maraNe sudharyuM tenuM badhuM sudharyuM. gozALo chellI ghaDIe samyaktva pAmyo to ardhapudgalaparAvartakALamAM mokSa niyata karI lIdho ne ? teNe to bhagavAnanI AzAtanA bhayaMkara koTinI karI hatI, ApaNe tenA jeTalAM pApa nathI karyA ne ? chatAM paNa ApaNe bhagavAnanuM mAnatA nathI - e ja moTI AzAtanA che. gozALAne bhagavAnanI bhakti karavAno avasara na rahyo paNa teNe chelle bhagavAnanuM vacana mAnavArUpa bhakti karI to nistAra thai gayo. svacchaMdatA game che mATe anuzAsana jhIlyuM nathI. icchA mujabanuM jIvana anuzAsanane svIkAravA detuM nathI. guru anuzAsana kare tyAre gusso na karavo, uparathI kSamA dhAraNa karavI. ahIM jaNAve che ke kSamA rAkhe, sahana kare te ja paMDita che, je sahana na kare te paMDita nathI. te bhaNelo paNa abhaNa che ke je sahana karato nathI ane te abhaNa paNa bhaNelo che ke je samatAthI sahana kare che. A rIte kSamA dhAraNa karIne sudra puruSonA saMgano tyAga karI hAMsI ane kIDAnuM varjana karavuM. je kSamAM rAkhavAnA badale pratikAra karavAnuM zIkhave te kSudra che - temanAthI AghA rahevuM. zrI uttarAdhyayana sUtra Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mA ya caMDAlIyaM kAsI bahuyaM mA ya Alave / kAleNa ya ahijjittA tao jhAejja egago // 1-10 // jene gurukuLavAsamAM rahevuM hoya temaNe guru pAse rahIne gurunuM anuzAsana jhIlavA taiyAra thavuM ja joie. zAsana maLavAnA kAraNe ApaNane gurubhagavaMta sudhI pahoMcavAnuM sadbhAgya maLe che. e gurunI pAse rahIne paNa anuzAsana svIkAravAnuM che. guru anuzAsana kare tyAre gusso to karavAno nahi, uparathI paMDita thaine kSamA dhAraNa karavI tema ja kSudra puruSonI saMgati na karavI. hAsya ane krIDAno tyAga karavo... A ApaNe joi gayA. have jo hAMsI-mazkarI na karavAnI hoya to Akho divasa karavuM zuM - te AgaLanI gAthAthI jaNAve che. guru jyAre anuzAsana kare tyAre gusso na karavo tema ja gussAthI jUThuM paNa na bolavuM. gusso Ave eTale gussAmAM jUThuM bolavAnuM zarU thAya che tethI te bolavAnI nA pADI che. guru kahe ke 'tame AvuM kema karyuM ?" to tarata kahe ke - 'meM AvuM karyuM ja nathI, huM tyAM gayo ja nathI. huM AvuM karato hoiza, mArAM mA-bApe mane AvA saMskAra nathI ApyA...' A badhuM alIkajUThuM kahevAya. ApaNe kahevuM paDe ke tArAM mA-bApe tane saMskAra nathI ApyA, paNa tArA mohe tane saMskAra ApyA che, mATe tene kahevuM paDe che. ApaNAM mA-bApe ApaNane khoTA saMskAra nathI ApyA. ApaNe koinA saMskAra nathI jhIlatA, ApaNA mohanA saMskAra ja jhIlIe chIe. guru emAMthI bahAra nIkaLavA mATe ApaNane hitazikSA Ape emAM khoTuM zuM che ? bhagavAna jyAre dIkSA levA nIkaLe che tyAre kulamahattarA paNa bhagavAnane hitazikSA Ape che, to ApaNe koNa moTA thayA ? gurubhagavaMta hitazikSA na Ape to koNa Ape ? kalpasUtramAM A hitazikSA paNa jaNAvelI che. chatAM kalpasUtra sAMbhaLatI vakhate koi upayoga ja nathI hoto. mAtra sAMbhaLavA khAtara ja sAMbhaLIe chIe ne ? ekavIsa vAra sAMbhaLIe to saMsAra tarI javAya. mATe sAMbhaLIe ne ? zrI uttarAdhyayana sUtra sa0 e vAta sAcI to kharI ne ? sAcI to che ja. paNa sAMbhaLavAno artha zuM ? tame tamArA chokarAne kaho cho ne ke "sAMbhaLato kema nathI ?' teno artha zuM ? mAtra sAMbhaLavAnuM ke sAMbhaLIne mAnavuM ne karavuM ? sAMbhaLavAnuM eTale mAnavAnuM. sa0 mAnavAnuM to eka ja vAramAM ya thai jAya ne ? eka vAramAM thAya to eka vAramAM nikhAra thai jaze. paNa eka vAramAM thoDuM manAya pachI thoDuM manAya... A rIte ekavIsa vAramAM badhuM manAya ne ? eka vAramAM mAnavAnuM saheluM nathI. dIkSA levAjevI che - evuM keTalI vAra sAMbhaLyuM chatAM na mAnyuM ne ? sa0 dIkSA levAnI zakti nathI. zakti nathI - AvuM khoTuM nahi bolavAnuM. ApaNe zaktinA abhAve nahi, AsaktinA prabhAve saMsAramAM rahyA chIe. sAdhupaNAmAM evuM koi kaSTa nathI ke je tame gRhasthapaNAmAM bhogavatA na ho ane gRhasthapaNAmAM evuM koi sukha nathI ke sAdhupaNAmAM na bhogavAya. je takalIpha che te AsaktinI che. khAvApIvAnuM, paheravA-oDhavAnuM ke haravA-pharavAnuM sukha mAtra gRhasthapaNAmAM ja che - evuM nathI. sAdhu kAMi bhUkhyotarasyo nathI rahetA. vihAramAM pharyA vinA nathI rahetA. sAdhupaNAmAM sukha to dareka prakAranuM che, paNa sAdhupaNAno prabhAva e che ke sukha bhogavavAnuM mana nathI thatuM. gurubhagavaMtanI kRpA ane zAstrakAronI chAyA ApaNI upara paDI che. tethI game teTalAM sAdhana maLyA pachI paNa bhogavavAnuM mana thatuM nathI - tenuM nAma sAdhupaNuM, na hoya ene bheguM karavAnuM mana thAya tenuM nAma gRhasthapaNuM. AsaktinA yoge ja hitazikSA sAMbhaLavAnuM gamatuM nathI. anuzAsane jene na game te AcAryabhagavaMtanuM moTuM toDI pADavA mATe jUThuM bolavAnA ja. tethI ahIM jaNAve che ke gussAmAM jUThuM bolavuM nahi. gusso veThyA vinA cAlavAnuM nathI. ApaNe tyAM mahApuruSo ane mahAsatIone ghaNAM asahya duHkho AvyAM, chatAM temaNe pratikAra nathI karyo. kAraNa ke teo mAnatA hatA ke ApaNI bhUla vinA sajA maLe evuM zrI uttarAdhyayana sUtra Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinazAsanamAM na bane. niraparAdhIne daMDe e lokanuM zAsana hoya, jainazAsana nahi. jainazAsana to mAne che ke A bhavanI bhUla nahi hoya to parabhavanI bhUla cokkasa haze ja. A saMsAramAM anAdikALathI anaMtA jIvono paricaya karIne ApaNe AvyA chIe. kyAre konI sAthe keTalA aparAdha karyA che tenI gaNatarI nathI. e bhavobhavanuM devuM cUkavavuM ja paDaze. du:kha bhogavI levA mATe prayatna karavo che, du:kha mApha thAya e mATe nahi. svecchAthI duHkha bhogavIne duHkha pUruM karavA mATe ja bhagavAne tapa ane saMyamanAM kaSTo batAvyAM che. ahIM jo tapa ane saMyama dvArA duHkha bhogavIne pApakarma nahi khapAvIe to e karmo na2ka-tiryaMcamAM jaine pUrAM karavAM paDaze. narakAdigatinuM du:kha mApha thAya evI icchA nathI paraMtu e duHkha paNa ahIM bhogavIne pUruM karavuM che. ApaNA AcAryabhagavaMta kahetA hatA ke - du:kha bhogavatAM bhogavatAM koThe paDI jAya che ane sukha bhogavatAM bhogavatAM dADhe vaLage che. gurunA anuzAsana bAda 'gussAmAM khoTuM na bolavuM' ema jaNAvyA pachI 'ghaNuM na bolavuM' ema jaNAve che. bahu bolabola karavuM e paNa eka prakArano avinaya che. sAdhuno svabhAva ja evo hoya ke - kAmapUratI ja vAta kare, koi paNa vAtamAM lAMbuM na kare. sAdhu aviratidhara sAthe vAta na kare. e pUche eTalo javAba Ape. tamAre paNa sAdhune emanA svabhAvamAM rahevAnI anukULatA karI ApavI. sAdhubhagavaMtane svAdhyAyamAMthI vikathAmAM joDo to tamane paNa jJAnAvaraNIyakarma baMdhAya. sa amane kAMi zaMkA hoya to pUchIe - emAM doSa lAge ? tame pUcho emAM doSa nathI. tamAre to saMsAranuM kAma paNa gurubhagavaMtane pUchyA vinA nathI karavAnuM. tamane vikathA karavAnI nA pADI che, mArganuM jJAna meLavavAnI nA nathI pADI. sa0 ame saMsAranuM kAma tame nA pADo toya karavAnA ja hoie to pachI pUchavAno zo artha ? EE zrI uttarAdhyayana sUtra je kAma tame cokkasa karavAnA ja cho e kAma paNa jo gurune jaNAvIne karo to te kAmamAMthI tamAro rasa ocho thAya, Avega ghaTI jAya, ullAsa marI jAya H evo upAya gurubhagavaMta batAve - to anubaMdha DhIlA paDe ne ? jamaNavAramAM jatI vakhate paNa gurune kahIne jAo to gurubhagavaMta kaheze ke - jamaNavAramAM Asakti na thAya e mATe pahelI je vastu pirasAya te choDI devI. eka dukAna cAlu hovA chatAM bIjI dukAna kholavAnuM pUchavA Avo to guru kaheze ke - lobhanA kAraNe ja dhaMdho vadhAravo che to eTalo niyama lo ke - pahelAM pAMca grAhakane maphatamAM ApI devuM - ATaluM to bane ne ? A to sAdhubhagavaMtane paNa gocarI vahorAvatAM pUche ke eka lauM ke be lauM ? AvA vakhate gItArtha sAdhu to 'khapa nathI' ema kahe. tamAre to jeTalI roTalI hoya eTalI badhI upADavAnI, sAdhune khapa haze eTaluM vahoraze. tame jeTalI upADo eTalAno lAbha maLe, vahore eTalAno nahi. zrIdhanyakumAracaritramAM Ave che ke - lagnaprasaMge thALa bharIne modaka sAdhubhagavaMtane Agraha karIne vahorAvI dIdhA hatA. sAdhu kahe - 'rAkho, rAkho' pelA kahe - 'mAre saMsAra rAkhavo nathI.' sa0 jeTalA ThANA hoya, khapa hoya e joine vahorAvavuM joie ne? jo sAmAnI sthiti joine ja kAma karavuM hoya to niyama lo ke - gharAkanI sthiti joine ja bhAva kahevo. pacAsa rUpiyAnI vastu letI vakhate trIsa rUpiyA Ape ane vIsa udhAra rAkhe to tene kahI devuM ke - A trIsa paNa lai jA ane vastu paNa lai jA, mAre kazuM joituM nathI. AvI udAratA vagara dharma pAmI zakAze nahi. dharma AkAzamAMthI nathI paDato, haiyAmAM pedA thAya che. AkAza game teTaluM nirmaLa hoya topaNa haiyuM jyAM sudhI malina haze tyAM sudhI dharma nahi Ave. anuzAsana karyA pachI ApaNane ApaNo bacAva karavAnuM mana thAya to samajavuM ke ApaNe vItarAgaparamAtmAnA zAsanane pAmyA nathI. ghaNAne evuM che ke - 'sAcuM hoya to ekavAra nahi so vAra sahana karI laie paNa khoTuM sahana kevI rIte karIe ?' tyAre amAre kahevuM paDe ke - 'khoTuM zrI uttarAdhyayana sUtra 67 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahana karavAnuM ApaNane AvatuM ja nathI.' gurubhagavaMta ApaNane saMsArathI pAra utAravA mATe taiyAra hoya tyAre ApaNe upekSA karyA vinA sahana karI levuM che. gurubhagavaMta Thapako Ape tyAre 'bhUla che ja' ema svIkArI levuM che. zarIranA rogo paNa bhUtakALanAM karmanA kAraNe ja Ave che ne ? tyAre koine Thapako ApavAnuM kAma karyuM kharuM ? sa0 bhUtakALanuM A bhavamAM bhogavavuM paDe, A bhavanuM paNa A bhavamAM bhogavavuM paDe ne ? bhUtakALanuM ja nahi, A bhavanuM paNa A bhavamAM bhogavI laie to pUruM thai jAya. zrIdaDhaprahArIe AyuSya nahotuM bAMdhyuM to A bhavanuM A bhavamAM bhogavyuM ne ? cAritra lai laie to badhA bhavonuM ane A bhavanuM badhuM bhogavAi jaze, paNa pApa khapAvavA jevuM lAge che kharuM? pApa upAdeya lAgatuM hoya to pApa chUTe kharuM ? sa, du:kha ApanArAM pApa khapAvavAjevAM lAge che. e paNa sAcuM che ? du:kha ApanArAM pApa kharAba lAgatAM hoya eNe sauthI pahelAM sukha bhogavavAnuM choDavuM paDe evuM che. chaThThA guNaThANe sAdhubhagavaMto du:kha bhogavIne zAtAno baMdha kare ane pahele guNaThANe rAcImAcIne sukha bhogavIne azAtAno baMdha kare. sukhane upAdeya mAne ane duHkhane heya mAne : e mithyAtvano pariNAma che. sukha heya che ane du:kha upAdeya che : A samyakatvano pariNAma che. sukha game che paNa enuM du:kha che - AvuM je kahe tenuM samyakatva maMda che. sukha bhogavavuM te pApa che ane te pApanuM phaLa du:kha che ema lAge che kharuM ? sa0 sAMbhaLyA pachI lAge che. kharekhara sAMbhaLyuM che kharuM ? sApa Avyo che : ema kahuM to tarata UbhA thai jAo ne ? ane sukha bhogavavAthI pApa Ave che : ema kahuM to pApathI khasI jAo kharA ? je kAMi thoDuMghaNuM pApa na gamatuM hoya te duHkha Ape che mATe ja ne ? ke saMsAra vadhe che mATe nathI gamatuM ? AcAryabhagavaMta kahetA hatA ke - jene devalokamAM javuM hoya eNe narakamAM javA taiyAra thai javAnuM. jene devagati na game enI narakagati tUTe. sa0 puNya devaloka apAve. puNya dIkSA paNa apAve che, levI che ? nAnA chokarAne saMskAra Apo ke - pApathI narakamAM javAya, rAtribhojana e narakanuM dvAra che paNa rAtribhojana e saMsAranuM dvAra che - ema kahyuM kharuM? bhaya to saMsArano joie, duHkhano nahi, bhagavAne du:kha hasatA moDhe bhogavyuM, sukha hasate moDhe nathI bhogavyuM, du:khamAM prasannatA hatI, sukhamAM nahi, ApaNe du:kha nathI bhogavyuM evuM nathI. nAnA hatA tyAre jamIna para paNa sUi jatA. moTA thayA pachI na phAve ne ? sa0 maLI gayuM eTale zakti khUTI gai. khUTelI zaktine meLavavI hoya to maLeluM choDI do. puNya chUTaze eTale zakti maLI jaze. je kAraNasara zakti gai che e kAraNa jaze eTale zakti pAchI AvI jaze. pahelAMnA kALamAM gharamAM paMkho Ave ene loko chAkaTA kahetA hatA. maLyuM che mATe bhogavo cho ke game che mATe ? bhagavAne duHkha bhogavyuM, ApaNA guruo du:kha bhogave mATe caDhiyAtA che ane emanA anuyAyI thaine ApaNe sukha bhogavIe : ApaNane zarama na Ave ? sa0 sAme bharatacakravartInuM dRSTAMta Ave che. tamane to dRSTAMta letAM paNa nathI AvaDatuM. emaNe mAMgIne bhogavyuM ke bhogavavuM paDayuM ? jyAre bharata-bAhubalIjInuM yuddha thayuM tyAre, jyAre zrI bharatajI hArI gayA tyAre 'huM hArI gayo chuM mATe A badhuM tame lai lo' A pramANe kahyuM. hArI gayA pachI paNa rAjya bAhubalIjIne soMpavA taiyAra thayA. sukha choDatAM AvaDe ene sukha bhogavavAno adhikAra apAya. tame paNa gADI calAvatAM AvaDe ene gADI soMpo ne ? cakravartIne koi jAtano bhaya na hovA chatAM "saMsArano bhaya vadhe che, AtmAnI katala na karo" evuM saMbhaLAvanArA mANaso rAkhyA hatA. tame koine rAkhyA che kharA ? zrI uttarAdhyayana sUtra 68 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa mATe to sAMbhaLavA AvIe chIe. sukha to game ja che. tyAM nathI AvatA tyAM sudhI evuM AzvAsana Apo ke sukhano rasa ocho thAya ane pachI dhIme dhIme chUTI jAya. sukhano rasa ghaTADavo che ne ? to kerI khAvAnuM mana thAya tyAre kAcI kerI khAvAnI, pAkI nahi. kAcI kerImAM rasa na hoya ane dAMta aMbAi jAya evI khaTAza hoya eTale vadhAre khavAya nahi. rasakasa vagaranuM vAparo eTale enI meLe rasa ocho thai jaze. pAraNAmAM badhI vastuno lAbha na Apavo. bhakti karanAra badhuM banAve ApaNe na levuM. meDikalanI dukAnamAM hajAro davA hoya ne ? ApaNe badhI laie kharA ? sa0 zakti ghaTI hoya to rikavarI karavI paDe ne ? zenI rikavarI karavI che ? Asakti ghaTI che enI ke zaktinI ? upAya hovA chatAM sevavA na hoya e sAjo na thAya. sukhanA arthI dharma nahi karI zake. game teTaluM duHkha bhogavaze toya sAdhupaNAmAM nahi Ave. sa0 sukha bhogavavAnuM ja na hoya to sukhanAM sAdhana kema ApyAM ? kerImAM chAla, goTalo Ave che ne ? jo khAvAno ja na hoya to rAkhyo zA mATe ? gulAbamAM kAMTA rAkhavAnA ja na hoya to AvyA zA mATe ? sAdhana to jarUriyAta pUrI karavA mATe ApyAM che. goTalAnA paisA ApelA hovA chatAM jema e nathI khAtA tema puNyathI sAdhana maLavA chatAM sukha bhogavavA mATe eno upayoga nathI karavo, jarUriyAta pUrI pADavA upayoga karI levo che. sa ame mana manAvI laie ke - ApyuM che to bhogavI laie. chAla ane goTalAmAM paNa mana manAvIne khAo kharA ? mahApuruSone ApaNI AvI sthitino khyAla hato to pahelethI ja ApaNane cetavavAno prayatna karyo. sukha choDAvIne, du:kha bhogavavA mATe hitazikSA ApI. gurubhagavaMtanA vacanane sahana na karIe to avinaya thavAno. vikathA karavAnI nA pADI, eno artha e nathI ke koinI sAthe bolavAnuM na hoya to mAthe cAdara oDhIne sUi javAnuM, mATe trIjA padathI zrI uttarAdhyayana sUtra 70 'bAneLa aiinmattA' A pramANe kahyuM. vikathA na kare ane kAle bhaNyA vagara na rahe - e sAdhu vinIta che. sAdhunI caryA kaho ke vinaya kaho : baMnne eka ja che. AThe prakAranAM karmone kADhavA mATe gurubhagavaMtano vinaya karavo ja paDaze. gurubhagavaMtano vinaya karavA mATe gurubhagavaMta pAse besavuM che, anukULatA bhogavavA mATe guru pAse nathI rahevAnuM. pracaMDa puNyano tyAga karIne AvelAne anukULatA tarapha jo bhAre napharata na jAge to pAchA avinayanA khADAmAM ja javAnA. eka vAra anukULatAnuM arthipaNuM nIkaLe to saMsAramAM ya takalIpha nathI ane sAdhupaNAmAM ya takalIpha nathI. je kAMi mokANa che te anukULatAnA arthipaNAnI che. ApaNuM koi nathI mAnatuM - enuM duHkha hoya to samajavuM ke - anukULatAnuM arthipaNuM paDyuM che. ApaNe bhagavAnanuM nathI mAnatA to ApaNuM koi na mAne emAM duHkha kema thAya ? sukhanA arthipaNAthI ApaNe du:khI chIe. A arthipaNuM nIkaLI jAya to saMsArano aMta karavAnuM saheluM thai jAya. samartha mahApuruSo paNa ApaNA mATe asamartha banyA hoya to te anukULatAnA arthipaNAne laine ja. gurubhagavaMtanA puNyamAM mahAlavAnuM game paNa anuzAsana na game to avinaya AcaravAnA ja. avinayathI bacavuM hoya to ApaNo bacAva nathI karavo. gurubhagavaMte Thapako ApyA pachI A bhavanI bhUla na dekhAya toya bhUtakALanI bhUla che - ema samajIne vinaya karatAM thai javuM che. ApaNe game teTalo bacAva karavA mATe puruSArtha karIzuM topaNa ApaNA puruSArthanA kAraNe ApaNI salAmatI nathI, bhUtakALanA puNyathI ja salAmatI che. ApaNI to hAlata eTalI vicitra che ke - gayA bhavanA puNyane yAda karIe chIe paNa pApane yAda nathI karatA. A bhavamAM puNya na karanArane bhUtakALanA puNyathI maLatuM sukha game che paNa A bhavamAM guno na karanArane bhUtakALanA pApathI AvatuM du:kha nathI gamatuM. gayA bhavamAM zuM ApaNe ekaluM puNya ja ekaThuM karyuM hatuM ke pApa paNa kareluM ? vartamAnamAM gurune anuzAsana karavuM paDyuM che eTale nakkI ja che ke - avinayAdi pApo AcarelAM haze. saMsArano aMta Ave ke na Ave, zrI uttarAdhyayana sUtra 71 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA saMsArano aMta lAvavo ja che. sukha choDIe, sukhanI icchA choDIe eTale aMta AvI jaze. icchAno tyAga e ja sAco tyAga che. 'nathI maLyuM mATe brahmacArI' AvuM AvuM to tame paNa bolo cho ne ? loko paNa tyAganA je vakhANa kare te manathI nathI icchatA mATe. sukha bhogavavAnI icchA jAge eTale avirati AvIne UbhI rahe. sa0 je vastu amane na bhAve ene choDI daie - e tyAga na gaNAya ? vastu choDo cho, vastunI icchA nathI choDatA ne ? koi tamane ema kahe ke - 'tame jayAre A vastu vAparI tyAre emAM amuka khAmI hatI paNa A vakhatanI evI nathI, sArI che to tame pAchI cAkhavA taiyAra thAo ne ? Aje nahi to kAle bhAvaze - evI AzAmAM ne AzAmAM raho ne ? niyama na lo ne ? niyama na lo to svAda levAno rasto khullo rahe - evuM ja che ne ? bhaviSyamAM paNa khAvAnuM mana na thAya ane aviratinuM pApa na lAge mATe niyama levo che ? sa0 amane to "apposi hoi baMdho' yAda rahe che. pravRtti karIe to alpa baMdha thAya che e yAda rAkhatAM pahelAM baMdha nathI karavo - e yAda rAkhavAnI jarUra che. alpa baMdhanI je vAta karI che te tame samajo cho evI nathI. tyAM to 35 gAthAthI AlocanA karyA pachI ziSyane zaMkA thAya che ke - 'pratikramaNa karyA pachI pharI pAchuM pApa lAgavAnuM hoya to AvI hAthInA snAna jevI kriyAthI zuM karavAnuM ?" tyAre AcAryabhagavaMte tene AzvAsana ApatAM kahyuM ke - samyagdaSTi jIva je kAMi thoDuM pApa kare che te nirdhasapaNAthI rahita karato hovAthI alpa baMdha kare che. pachI muLaguNa ane uttaraguNanA pAlana dvArA tema ja pazcAttApa dvArA dhIme dhIme te alpabaMdhathI paNa rahita thAya che, tethI hAthInA snAna jevI kriyA nathI. temane AvI zaMkA na thAya ne ? pratikramaNa karyA pachI haLavAphUla thayAno AnaMda Ave ne ? samakitInI najara sAme aviratinuM pApa hoya. Aje tame samyakatvane AgaLa karo ke aviratine ? jyAM sudhI samyaktva dekhAya tyAM sudhI aviratinuM pApa na jAya. tamAre aviratinuM pApa TALavuM che ne ? to ApI dauM niyama ke - pratikramaNa karyA pachI TI.vI. AgaLa na besavuM ? sa0 pApa to lAge ja che. tame mAno cho kharA ? paga bagaDe to sApha karo ke evo ja rAkho? divase divase pApamAM chAtI majabUta banI che ne ? amArI paNa evI ja chAtI majabUta banatI cAlI che. gurubhagavaMte bhUla batAvyA pachI paNa svIkAravA taiyAra nathI. jene pApa na dekhAya e dharma zenA mATe kare che - e vicAravuM paDe evuM che. jeo puNya bAMdhavA dharma karaze teone puNya baMdhAze, paNa pApa nahi jAya to puNya paNa pApa bheguM bhaLI jaze. nArakInuM puNya pApabheguM bhaLe che ane devatAnuM pApa puNyabheguM bhaLe che. mATe to nArakIne kAyama mATe duHkha hoya che ane devatAne sukha hoya che. samakitIne samyaktva maLyAnA AnaMda karatAM aviratinuM du:kha vadhAre hoya che. karoDapatine ekAda evuM ja darda thai jAya tyAre cAre bAjuthI anukULatA maLatI hoya chatAM anukuLatA maLe che eno AnaMda hoya ke darda (roga) thayAnuM du:kha adhika hoya ? anukULatA du:khano paDachAyo laine ja AvatI hoya che. anukULatAmAM jeTalo AnaMda vadhAre eTaluM pAchaLa du:kha AvavAnuM ja. du:khathI bacavuM hoya to pApathI bacyA vagara nahi cAle. sAdhubhagavaMto anarthadaMDanuM pApa karI na bese mATe bahu bolavAnI nA pADI ane kAle svAdhyAya karavAno kahyo. bhaNavuM e pApathI bacavAnA upAya nathI, kAle bhaNavuM : e pApathI bacavAnA upAya che. paMcAcAranI zarUAta kALe bhaNavAthI ja thAya che ne ? sa0 kayA kayA TAime bhaNAya ? savAre sUryodaya pahelAM be ghaDI, sAMje sUryAsta pachI be ghaDI ane madhyAhai purimaNyanA paccakkhANanA covIsa miniTa pahelAM ane pachI : A traNa kALaveLAne choDIne bhaNAya. bAkI manamAM to game tyAre thAya. 72 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 73 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 manamAM covIse kalAka thAya ? tamAro dhaMdhAno TAima 11 thI 5 hoya paNa manamAM dhaMdho to covIse kalAka cAlu hoya ne ? dharma game tyAre karo, lAbha ja che : AvuM tamAruM brahmavAkya che, ene bhUMsavuM ja paDaze. 'sAva nathI karatA enA karatAM game tevuM kare to cAlaze' AvuM tamAre tyAM nathI karatA ne ? to dharmamAM paNa game tyAre kareluM nahi cAle, kALe ja karavuM paDaze. sAdhubhagavaMtono AcAra batAvatAM AmAM kahyuM che ke- vinaya e ja emano AcAra che. jeone AcAra pALavo che teonI pahelI zarata e che ke avinItano saMsarga na karavo, mATe avinItanuM svarUpa batAvavAnuM kAma karyuM. je avinIta hoya e gurubhagavaMtanA anuzAsanane jhIle nahi. vinIta banavA mATe anuzAsanane jhIlatAM thai javuM che. nArakInA jIvo e bhavamAM evuM pApa nathI karatA ke jethI temane tyAM du:kha bhogavavuM paDe. je kAMi duHkha bhogavavuM paDe che e bhUtakALanA pApanuM phaLa che. badhuM duHkha pApanI pAchaLa che. AvA vakhate duHkhane samatAthI bhogavI laine pApathI mukta banIe e sAruM ne ? sa0 sAcA-khoTAno koi khulAso ja na karavo ? sAcuM zuM ane khoTuM zuM ? sAcuM-khoTuM karavA besIe to kevaLajJAna na maLe. khUna na karavA chatAM doSita gaNAya ane khUna karavA chatAM nirdoSa gaNAya : A prabhAva bhUtakALanA gunAno ja che ne ? kayA bhavano guno che e khabara na hoya paNa guno che e to cokkasa ja ne ? ApaNe jJAnI nathI mATe 'zuM karyuM che' e jANI na zakIe, paNa sAthe evA ajJAnI nathI ke - AvuM banatuM hoya che e mAnI na zakIe. mAMdagInA bichAne bole ke - kayA bhavanuM pApa udayamAM AvyuM che ke jethI AvuM thayuM ? mAre kahevuM che ke - 'kayA bhavanuM' bolavA karatAM pApa udayamAM AvyuM che to sahana karI levuM che. bhava kahIzuM eTale zuM pApa jatuM raheze ? tamArIamArI mAnyatA to 'pApathI duHkha Ave che' - e nathI, pApa karatAM pakaDAi jaie to duHkha Ave - evI che : sAcuM ne ? - zrI uttarAdhyayana sUtra 74 - sarva kazuM karavuM ja nahi ? sIdhA javuM ane sIdhA AvavuM : ema ja ne ? hA, ema ja. koi pUche to kahI devuM ke mArA bhagavAne govALiyAe khIlA ThokavA chatAM kazuM karyuM nathI to huM emano anuyAyI thaine kai rIte karuM ? paisA jAya toya kazI korTakacerI nathI karavI. sa0 kapaDAM kADhe ane jIvavA na de evI hAlata kare. jIvavA mATe amAre tyAM AvI jajo . tAkAta nathI. - saha tAkAtanI vAta pAchI kyAM mAMDI ? janmeluM bALaka paNa gADI nIce Ave che tyAre enI tAkAta hoya che kharI ? ATha dhAvamAtAothI ucherAtA nAnA bALaka upara bhUMgaLa paDeluM sAMbhaLyuM che ne ? nAnA chokarA to ajJAna che, tame samaju thaine zenA duHkhamAM raDavA beThA ? A duHkha karatAM bhaviSyamAM AvanArAM naraka-tiryaMcanAM duHkho to bahu moTAM che. tyAM bhogavavuM enA karatAM tapa ane saMyamathI tyAMnAM du:kho ahIM pUrAM karI laie. tapasvI jalasA kare e game ? saMyamI jalasA kare e game ? sAro mANasa paNa tame kone gaNo ? je duHkha veThe ene ne ? zraddhAMjalImAM lakho cho ne ke - TADha, taDako, varasAda veThIne vaDalAnI jema amane chAyA ApI. sa0 lakhavA pUratuM lakhIe. ane lokone ullu banAvIe - ema ja ne ? je haiyAmAM nathI e hoThe Ave kai rIte ? jene mokSamAM javuM che ene haiyuM ane hoTha eka karavA paDaze. haiyuM-hoTha eka hoya e 'khoTuM sahana karavuM paDe che' evuM na bole. jeTaluM sahana karavuM paDe che e sAcuM ja hoya che. sukha paNa zAzvata nathI ane duHkha paNa zAzvata nathI. tame paNa bolo cho ne - duHkhanuM auSadha dahADA ? eka bAju AvuM bolo ane bIjI bAju duHkha para tUTI paDo ne ? sa0 roga vadhe to kaMTrola karavo paDe ne ? ahIM paNa bhagavAnanI AjJA mujaba du:kha veThavAnI zarUAta karo to pApa para kAbU AvI jaze. ghaNI vAra to evuMya bane ke - jene duHkha veThavAnI bhAvanA che ene duHkha veThavAnuM AvatuM nathI ane jene duHkha veThavuM zrI uttarAdhyayana sUtra 75 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - nathI ene du:kha veThavAnuM Ave. bhagavAnanI AjJAthI veThavuM che, kyAM koinI AjJAthI veThavuM che ? pApathI duHkha Ave che AvuM je na mAne ene samyaktva na hoya. duHkha to ApaNA pApathI Ave che - nimitta to game te hoya. rogapratikAraka zakti jema meLavo cho tema ahIM sattva na hoya to sattva meLavI lo. majabUtAi na hoya to majabUtAi meLavI lo. zarIra sAtha nathI ApatuM enA badale mana sAtha nathI ApatuM ema mAnavuM che. sa0 tapa-saMyama na karI zakIe tyAM sudhI pApa kADhavA mATe zuM karavuM? anazanarUpa tapa na thAya to UNodarI Adi karavAnI. roja pAMca dravya vAparatA ho to be dravya vAparavAnAM. saMyamamAM svAdhyAya karavAno. caudasanA divase be hajAra svAdhyAya karIne pratikramaNamAM Avo to cAle ne ? A to bhUtakALano svAdhyAya vALI Ape. sa0 svAdhyAya kai rIte karavAno ? cALIsa vAra vaMdittu gokhI jAo to be hajAra svAdhyAya thai jAya. Ameya tame paiso, paiso eno svAdhyAya karo cho ne ? sa0 svAdhyAya Akaro kema lAge che ? enuM kAraNa e che ke emAM vikathAnuM sukha choDavuM paDe che. ATaluM paNa sukha jene choDavuM nathI ene saMyamamAM majA Ave kai rIte ? khAvAnuM paNa evI rIte ke UMgha na Ave. mAdaka dravya nahi vAparavAM. A to tamane dIkSA nathI levAtI mATe A upAya batAvyo. dIkSA lIdhA pachI bIjo upAya batAvIzuM. tamane je naDe che enA ukela mArI pAse che, paNa pahelAM tamane tamArI naDatara naDatararUpa lAgavI joie. virati nathI levAtI - enuM du:kha hoya to eka sAmAyika karyA vagara gharanI bahAra na javuM : bolo karavuM che evuM ? nahAvAno, dADhI karavAno, mAthuM oLavAno niyama nathI chatAM roja karyA vagara nathI rahetA ne ? dukAne javAno niyama nathI ne ? chatAM roja jAo ne ? tema viratinA abhyAsa mATe sAmAyika karyA vagara nathI rahevuM. cAritramohanIyanA kSayopazama mATeno puruSArtha cothA guNaThANe ja karavo paDaze. chaThThA guNaThANe cAritramohanIyano zrI uttarAdhyayana sUtra 76 kSayopazama hoya paNa enA mATeno puruSArtha na hoya. chaDhe guNaThANe puruSArtha to cAritramohanIyanA kSayano hoya. sAmAyikamAM zrAvaka sAdhu jevo hoya e bole paNa pAcho sAmAyika karavA taiyAra na thAya. sa0 sAmAyikamAM be ghaDInuM ja paccakkhANa kema kahyuM ? = dasa ghaDInuM kema na kahyuM - evuM pUchavuM che ke eka ghaDInuM kema na kahyuM : evuM pUchavuM che ? be ghaDInA badale eka ghaDInuM hoya to sAruM H evuM ja che ne ? sAmAnyathI AtmAnA pariNAma evI ne evI sthitimAM aMtarmuhUrta sudhI Take che mATe be ghaDInuM kIdhuM. be ghaDI pachI emAM pheraphAra thai jAya. sa0 Ape tapanA abhyAsa mATe be dravyanI vAta karI amane to pAMtrIsa joie. kai rIte ThekANuM paDe ? sAruM. tamAre pAMtrIsa rAkhavA che ne ? vAMdho nahi paNa AkhA divasanA gaNavAnA ane je dravya savAre vAparyuM hoya e ja dravya sAMje vAparo to eka dravya nahi gaNavAnuM, be dravya judAM gaNavAnAM. sa0 eTale pAMca vAra cA pIdhI hoya to pAMca dravya gaNavAnAM : ema ja ne ? hA, ema ja. AmAMya viSayakaSAyanI pariNati ghaTI jAya, aviratinA pApathI bacIe, Asakti tUTe : A badhA phAyadA che ja. A badhI prAsaMgika vAto thai. ApaNe joi gayA ke AcAryabhagavaMta anuzAsana kare to gusso na karavo, tema ja kALe bhaNavuM. tyAra bAda kahe che ke - bAra varasa sUtra ane artha bhaNyA pachI jarUra paDe to dhyAnanI prakriyAmAM ArUDha thavuM. jema pU.zrI bhadrabAhusvAmIjIe karyuM tema. have agiyAramI gAthAthI jaNAve che ke Ahacca caNDAlIaM kaTTu na niNhavijja kayAi vi / kaDaM kaDetti bhAsijjA akaDaM no kaDetti ya // 1- 11 // guno karyA pachI gurubhagavaMta te aMge kAMi paNa pUche tyAre gurubhagavaMta gusse thaze - ema mAnIne gunAne koi divasa na chupAve. je guno karyo hoya tene 'karyo che' ema kahe ane je na karyo hoya tene zrI uttarAdhyayana sUtra 73 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI karyo' ema kahe. moTe bhAge amArI hAlata evI che ke - pApa karyuM hoya chatAM 'karyuM nathI, thai gayuM che' ema kahIe ane svAdhyAya karyo na hovA chatAM 'svAdhyAya karyo che' ema kahIe ! guno karyo hoya to 'karyo che' ema kahIe to gurubhagavaMta anuzAsana karIne doSathI rahita banAvIne vinIta banAvaze. je vinIta hoya te sAnamAM samajI jAya, jeo avinIta che temanuM to gaLiyA baLadanI jema gurubhagavaMta anuzAsana karatAM thAkI jAya : A ja vastu bAramI gAthAthI jaNAve che. mA galiyasse va kasaM vayaNamicche puNo puNo / kasaM va daTThamAiNNe pAvagaM parivajjae // 1-12 / / je jAtya azva hoya che ene potA para svAmI caDhe enA parathI ja khyAla Ave ke - svAmIne keTalI utAvaLa che. tema vinIta ziSyane gurubhagavaMtanI AMkha phare enI parathI khyAla AvI jAya. svAdhyAya karatAM karatAM vacce vAto karavA bese tyAre gurubhagavaMtanI najara ziSya upara jo paDI jAya to vinIta ziSyane khyAla AvI jAya ke - gurubhagavaMta vikathA karavAnI nA pADI rahyA che. tame paNa AMkhathI bharasabhAmAM beThelA bahenane uThADo ? ApaNI pravRtti ane pariNAmane sudhAravAnuM kAma AcAryabhagavaMta kare. sukha parathI ApaNI najara khaseDIne du:kha para sthira kare che. ApaNane sukha choDavAnuM mana che ke bhogavavAnuM ? puNya bAMdhavAnuM mana che ke puNya choDavAnuM ? jene sukha joituM nathI ane puNya bAMdhavAnI jarUra nathI paDatI. puNya choDavA mATe je mahenata karaze enI mahenata saphaLa banaze. puNya bAMdhavA mATe je mahenata karaze enI mahenata mAthe paDaze. sa0 amAre to je maLyuM che ene sAcavavuM che ane navuM meLavavuM che. - tamArI icchA pUrI thavAnI nathI, zuM karavuM che e vicArI lejo . sa0 covIsa kalAkamAMthI aDhAra kalAka tamArI pAse rahIe to ThekANuM paDe. amArI pAse rahevAnI jarUra nathI, sAdhupaNAne yAda rAkhavAnI jarUra che. ahIM AvyA pachI dhaMdho yAda rAkho cho ne ? eka vakhata praNidhAna majabUta haze to saMkalpa-vikalpa TaLaze ane AgaLanA cAra pravRtti, vinaya, siddhi ane viniyoga svarUpa AzayanI prApti thaze. "mokSamAM javuM che" e praNidhAna ja majabUta nathI. gurubhagavaMte anuzAsana karyA pachI 'mane zI khabara, tamAre pahelethI kahevuM joie ne ?...' AvuM badhuM bole to samajavuM ke gaLiyA baLada jevo ziSya che. gaLiyo baLada ghAMcaparoNo karo to ya mArge cAlavA taiyAra na thAya. vAraMvAra nIce besI jAya tema avinIta ziSya gurubhagavaMtanA anuzAsanane eka vAramAM to na jhIle, uparathI emanA anuzAsanane vAgmANa samajIne tenAthI dUra rahevA prayatna kare. jayAre vinIta sAdhu to gurubhagavaMtane hitazikSAno prasaMga na Ave te rIte varte. aNAsavA thUlavayA kusIlA miuM pi caMDaM pakaraMti sIsA / cittANuA lahu dakkhovaveA pasAyaete hu durAsayaM pi||1-13|| avinIta ane vinIta ziSyonA adhikAramAM ApaNe joi gayA ke jIvo be prakAranA hoya che. keTalAka jIvo svAmInI icchAne anusaranArA hoya che, temanI icchAne joine ene anurUpa pravRtti karanArA hoya che. jyAre keTalAka jIvo potAnI icchA mujaba jIvanArA hoya che, svAmInI icchAne jotA nathI ane potAnA vartanathI svAmIne thakavI nAMkhatA hoya che. have jeo svAmInI najaramAtrathI mArgastha bane che ane jeo kahevA chatAM mAnatA nathI te baMnne jIvonI vizeSatA ane tenuM phaLa A gAthAthI jaNAve che. A gAthAmAM je "apasava' pada che teno artha ApaNe karIe ane mahApuruSo kare che temAM ghaNo pharaka che. AthI ja ApaNe tyAM kevaLa mULa sUtra ke Agama pramANe nathI manAtA, paMcAMga pramANa manAya che. ekalA mULa Agamane pramANa mAnanArA mANaso aprAmANika che. mULa, niyukti, bhAga, cUrNi ane TIkA : A pAMca aMgo pramANa che. sa0 pAMca pAMca vastu racavAnuM zuM kAma hatuM ? ApaNe alpa buddhivALA chIe mATe pAMcanI racanA thai, tethI ApaNA mATe pAMce pAMca pramANa che. bhagavAne dezanAmAM mAtra tripadI zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 79 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAvelI. e "M vA, vilAne vA, yuve vA traNa padono artha koNa samajayuM ? mAtra gaNadharabhagavaMto samajelA. temaNe e traNa padanA AdhAre dvAdazAMgInI racanA karI. e dvAdazAMgIno abhyAsa karIne caudapUrvadharo taiyAra thayA. paraMtu e dvAdazAMgIno artha badhA samajI na zake. tethI caudapUrvadhara zrI bhadrabAhusvAmI mahArAje sUtro upara niryuktinI racanA karI che. e niyuktimAM paNa je aspaSTa hoya tene spaSTa karavA mATe zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNe bhASyanI racanA karI. e bhASyanI vAcanA apAtI hoya tyAre bhaNanArA sAdhu bhagavaMtoe tenA upara jAte lakhIne tamArI bhASAmAM phUTanoTa taiyAra karI tene cUrNi kahevAya ane e sutra, niryukti ke bhASyamAMnAM pratyeka padono artha karavo, pUrvAparano saMdarbha batAvavo. pUrvAcAryonA havAlA ApavAnA ane spaSTatA mATe te te dRSTAMta ApIne jaNAvavuM te TIkA che. avacUrNimAM to je bhASAmAM zabda yAda Ave e bhASAmAM TapakAvyo hoya. jyAre TIkAmAM to saMskRta bhASAmAM samajAvyuM hoya che. e TIkA paNa jo na samajAya to have gujarAtI anuvAda karIne spaSTa karAya che. sa0 eka graMtha upara dasanA anuvAda maLe - zuM karavuM ? bhale sattara jAtanA anuvAda hoya paNa badhAno DhALa to mokSa taraphano ja hovo joie, saMsAra taraphano DhALa na hovo joie. je anuvAdano DhALa saMsAra tarapha hoya te anuvAda pramANabhUta na manAya. ApaNA mahApuruSo saMsAranA bhIru hatAM, pApanA bhIru hato, mokSanA rAgI hatA. temanA graMthono anuvAda emanA Azayane anurUpa ja hovo joie. mokSane bAdhA pahoMce evuM bole ke lakhe te jaina to nathI, AgaLa vadhIne Arya paNa nathI. je Arya hoya te saMsArane upAdeya mAnanAro na hoya, dharmane ane dharmanA phaLarUpa mokSane ja upAdeya mAnanAro hoya. Aje to evA ya maLe che ke jeo paMcAMgIne pramANa nathI mAnatA. mAtra sUtra uparathI ApaNe jAte artha karIe enA karatAM TIkAkAro to ApaNA karatAM vidvAna hatA, teo artha kare to sAruM ne ? ApaNe ajJAnI hovAthI zrI uttarAdhyayana sUtra UMdhono artha na karI besIe te mATe to mahApuruSoe TIkAnI racanA karI che. Aje A bhaNavAnI taiyArI nathI. sAcuM samajavAnI taiyArI nathI. eka zabdanA aneka artha thAya che - evuM bolIne game tevA artha na karavA. kayA zabdano kayo artha thAya te samajAvavAnI taiyArI amArI che. paNa jene samajavuM ja na hoya tene zuM karavuM ? loko ApaNuM mAne ke na mAne ApaNe bhagavAnanuM mAnI levuM che. sa) eTale ApanI nAva nahi DUbe, amArI DUbaze. amArI nAva DUbavAnuM koi kAraNa nathI, kAraNa ke amane to bhagavAnanuM vacana maLI gayuM che. pU. yazovijayajI mahArAje paNa kahyuM che ke "tuja vacanarAga sukhasAgare jhIlato karmabharabhrama thakI huM na bIhuM." jene vacanano rAga na hoya tene saMsAramAM DUbavAno bhaya lAge. jenI pAse bhagavAnanA vacananA rAganuM baLa hoya te to saMsAranA pArane sahajamAM pAmI jAya. jenI pAse vacanano rAga hoya tene traNa bhuvananuM sAmrAjaya pagamAM ALoTe topaNa koi asara na thAya. bhagavAnanA vacanano rAga hoya te saMsAramAM DUbe ja nahi. hospiTalamAMthI maDaduM nIkaLe chatAM tenA zakana laine cikitsA karAvavA jAo ne ? mArA gurumahArAja kahetA hatA ke amAre tyAM eka paNa kesa pheila nathI. jeNe jeNe bhagavAnanI AjJA mujaba dharma karyo te badhA mokSe pahoMcI ja gayA, chatAM zraddhA nathI. jyAre ahIM to ghaNA kesa pheila jAya che chatAM ya zraddhA che ne ? sa0 enuM kAraNa zuM ? enuM kAraNa eka ja che ke sukhano rAga ghaNo che. marIza, paNa sukha bhogavyA vinA nahi rahuM - A adhyavasAya majabUta che. ahIM je puNyodaya che tenI pAchaLa paDeluM pApa dekhAtuM nathI. ApaNA badhA puNya pAchaLa bhUtakALanuM pApa paDyuM che - e mAno cho ? sa0 kai rIte ? samajAyuM nahi. bhUtakALamAM ArAdhanA karIne karmanirjarA sAdhI hota to mokSe pahoMcI gayA hota. gayA bhavamAM AyuSya bAMdhyuM tyAre A bhavamAM janamavuM zrI uttarAdhyayana sUtra 80 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDyuM ne ? janmamAtra pApanA yoge thAya che. A bhavamAM janmyA tyAre puNya bhogavavAno vakhata Avyo ne ? akasmAta thayA pachI DaoNkTaranI gADI puNyathI maLe, paNa akasmAta to pApanA udaye thAya ne ? tema saMsAramAM sukha puNyanA udaye maLe paNa saMsAra to pApanA udaye ja maLe che. tethI ApaNe puNya bAMdhavA mATe dharma nathI karavo, karmanirjarA mATe dharma karavo che. puNyamAtra pApanA udayamAM ja bhogavAtuM hoya to ApaNe puNyanuM zuM kAma che ? sa0 be gatine sArI zA mATe kahI ? tame mAnI che, zAstrakAroe to cAre gatine durgati kahI che, paMcama gatine ja sugati kahI che. tame sAthiyo karo cho te cAra gati nivAravA mATe karo cho ne ? eka bAju bhava kahevAno ane bIjI bAju sAro kahevAno : e na bane. 'sAruM jhera', 'sAro agni' evuM kyAreya bolo ? nahi ne ? tema saMsAra-bhava dAvAnala jevo che. temAM sAro bhava kyAMthI kahevAya. bhavamAtra sAro na hoya, kharAba ja hoya. sa0 bhavobhava tuma caraNonI sevA bolIe ne ? tyAM bhavobhavano artha e nathI ke aneka bhava karavA che. A to vIpsAnA kAraNe be vAra bhava bolAya che. jema koine AvakAratI vakhate utkaTa icchA batAvavA 'Avo, Avo' bolAya che, tema koi bhavamAM bhagavAnanI sevAthI vaMcita rahevuM nathI, A bhavamAM paNa kAyama mATe zaraNe rahevuM che e bhAvane vyakta karavA bhave bhave bolAya che. bAkI sAdhakane to A bhave mokSe javAtuM hoya to bIjo bhava karavo nathI. sa0 ame dInadu:khInI anukaMpA karIe, pUjA sAmAyika mokSa mATe karIe topaNa vacce puNya to samAyeluM ja che. ene kharAba zA mATe kaho cho ? puNya dharmamAM bhale samAyeluM hoya paNa ApaNe puNya joituM nathI, kADhI nAMkhavuM che. moMghuM dATa kapaDuM hoya temAMthI kapaDAM sivaDAvo to tenA cIMtharAM paDavAnAM ja, paNa e cIMtharAM paheravA kAma na lAge, vasra ja zrI uttarAdhyayana sUtra 82 kAma lAge. zAstramAM puNyane ghAsatulya kahyuM che. anAja ugADatAM ghAsa Uge te kApI nAMkho ke khAvAmAM lo ? je ghAsa vApare te mANasa na hoya, Dhora hoya. vizAlalocana sUtramAM paNa kahyuM che ne ke tRSNapi na gaLatti bhagavAnanA janmAbhiSekanuM karma karI harSa-AnaMdathI matta banelA devo svarganAM sukhone tRNa-ghAsa tulya paNa nathI gaNatA. tame pratikramaNa varasothI karo cho paNa arthano vicAra ja karatA nathI ne ? mAtra pratikramaNa karyAno saMtoSa hoya ne ? zAstra kahe che ke pratikramaNa karanArane to sukho asAra lAgyAno AnaMda hoya che. indra vagere devone devalokanAM sukho paNa ghAsathI tuccha lAge to ApaNA A sukhamAM zuM baLyuM che ? bhagavAnanA zAsananI kriyAo jaDa nathI, cetanavaMtI che. e kriyAne jIvaMta banAvavAnuM kAma, sUtranA arthanuM jJAna kare che. jJAna vinAnI kriyA buThThI che. kriyAnI dhAra jJAna che. A dhAradAra kriyAo ja karmane chedavA mATe samartha che. ApaNI vAta to tyAMthI nIkaLI ke anAzrava'no artha dekhItI rIte jevo thAya tevo ahIM nathI karavAno. sAmAnyathI Azrava eTale karmanuM AvavuM, te doSarUpa che ane anAzrava guNasvarUpa che. paraMtu ahIM to anAzrava avinItanuM vizeSaNa karyuM che. anAzrava, sthUlavratI, kuzIla evA avinIta ziSyo hoya che. A 'anAzrava'no artha 'doSarUpa' karavo joie. tenA mATe sauthI pahelAM 'Azrava'no artha judo karavo paDaze. Azrava jo guNarUpa hoya to anAzrava doSarUpa bane. AthI ahIM Azrava eTale 'jemAM hitazikSAnuM AvAgamana thAya te' - evo artha karavo. 'Azrava'no artha sAmAnyathI AvavAnuM sAdhana. karmone AvavAnA sAdhanabhUta hiMsAdi Azravo che. tema ahIM gurunI hitazikSAnAM vacanonuM Agamana e Azrava che ane je ziSyamAM AvA prakAranAM hitavacanonuM AvAgamana na hoya evA avinIta ziSyane anAzrava kahevAya che. AthI ja 'anAzrava'no artha karatAM TIkAmAM jaNAvyuM che ke "gurunA vacanamAM nahi rahelA'... ad gurunA vacanane kAne dharatA nathI te anAzrava che. Azrava mAtra kharAba nathI, karmano Azrava kharAba che, guNano zrI uttarAdhyayana sUtra 83 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvirbhAva karanArA guruvacanano Azrava to sAro che. tamAre tyAM paNa dUdhano Azraya, pANIno Azrava sAro manAya ne ? pANI Ave to sAruM ke na Ave to ? dUdhavALo Ave to sAruM ke na Ave to ? tema ahIM paNa kaho ke - hitazikSA maLe to sAruM ke na maLe to sAruM ?... TIkAkAro je artha karIne samajAve che, te mArmika hoya che. graMthanA gauravane vadhAre, graMthakAra pratye bahumAna pedA karAve - evA A TIkAkAraparamarSi hoya che. tethI ApaNe TIkAthI nirapekSapaNe artha nathI karavo. jene dIkSA ArAdhavI hoya temaNe kevA guNo AtmasAt karavA joie te ahIM jaNAvyuM che. Aje tamArI-amArI dazA e che ke je guNa ApaNI pAse nathI te meLavavA che, paraMtu je doSo ApaNAmAM paDyA che - e kADhavA nathI. je nathI e meLavavuM che, paNa je kharAba che te kADhavuM nathI - kyAMthI nisvAra thAya ? koi ApaNuM mAnasanmAna kare evA guNo meLavavA che paNa loko apamAna kare evA doSo kADhavA nathI. jyAM sudhI doSa kADhIe nahi tyAM sudhI guNo game teTalA meLavIe enI koI kiMmata nathI. eka vAra doSo dUra thai jAya to guNo enI meLe pragaTa thai jAya. guNa pAmavAnI nA nathI, paNa mAnasanmAna ke bahumAna levA mATe eke guNa nathI meLavavo. sa0 koi guNavAna hoya to bahumAna nahi karavAnuM ? tamane bahumAna karavAnI nA nathI, bahumAna lenArAne bahumAna levAnI nA pADI che. bahumAna e levAnI vastu nathI, ApavAnI vastu che. tamane to bahumAna karatAM ya nathI AvaDatuM. e vyakti jyAM hoya tyAM jaIne bahumAna karavAnuM. beselAne paNa Ubho nahi karavAno. jayAre bahumAna lenAra paNa kahI de ke bahumAna mAruM nahi, AcAryabhagavaMtanuM karo. emanI pAse je che temAMthI mArI pAse kazuM nathI. tamAre tyAM ja nahi, amAre tyAM paNa A ja dazA che. moTA vaDIla beThA hoya to amAre vAsakSepa nAMkhavAno na hoya. A paNa eka avinaya che. ApaNI vAta e che ke ApaNe doSo kADhayA vinA guNo meLavavA che - tethI guNo maLatA nathI, phaLatA nathI. anaMtI vAra oghA levA chatAM paNa ApaNe saMsAramAM rakhaDIe chIe - tenuM kAraNa ja A che. sa0 e vakhate zuM karyuM haze ? doSo nahi kADhasyA hoya ? e vakhate ApaNe dharma ja karavo hato, adharma kADhavo na hato. pApa sAthe dharma karyo eTale to oghA nakAmA gayA. jema atyAre paNa ApaNe dAnadharma ghaNo karavo che paNa dhaMdho baMdha nathI karavo ne ? AcAryabhagavaMte amane vyaktigata hitazikSA ApatI vakhate jaNAvyuM hatuM ke koi tArI nizrAmAM dasa lAkha kharacavA Ave to tene kahI devuM ke - ATalA paisA laine dhaMdho baMdha karI dezabhego thai jA ...' utsava-mahotsava karavA mATe paisA kharcavA enA badale dhaMdho baMdha karI devo sAro. jayAM sudhI paiso game che tyAM sudhI kareluM dAna banAvaTI kahevAya. A to paisAno lobha paNa poSAya ane nAmanuM mAna paNa poSAya. A dharma karavAnI rIta nathI. A to pote karoDono caDAvo le ane nokarono pagAra kApI le. Avo dharma niMdApAtra ja bane ne ? sago bhAi paiso mAMgato pharato hoya ne pote dharmamAM lAkho kharce teno zo artha ? tamArA paisA beMkamAM vyAje phare ane bhAi bhUkhe mare - A te kaMi lAyakAta che ? tamane koinA du:khanI ciMtA thAya che kharI ? bIjAnA upakAra mATe tenuM du:kha TALavAnI vAta nathI karI, enA duHkhe ApaNe du:khI thaie chIe. e ApaNuM du:kha TALavA mATe tenuM du:kha dUra karavAnI vAta karI che. bIjAnA du:kha upara dayA Ave e caramAvartakALanuM lakSaNa che. anyadarzanakAroe paNa kahyuM che ke 'vaiSNava jana to tene kahIe je pIDa parAi jANe re.' A saMsAramAM pArakAnI pIDA jo eka vAra dekhAya to sAdhu thavuM ja paDaze. A saMsAramAM keTalAne duHkha ApIne ApaNe sukha bhogavIe chIe ? ApaNane ApaNuM sukha ja dekhAya che, bIjAnuM du:kha dekhAtuM ja nathI. duHkha AkhA gAmane gamatuM nathI. mane kayo adhikAra che ke mArA sukha khAtara bIjAne du:kha ApuM ? ApaNI pAse doSo ghaNA paDyA che te mATe ja hitazikSAnI jarUra che. zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 amane to amArA doSa lAgatA ja nathI, paripUrNa chIe evuM lAge. tamane tamArA doSo dekhAtA nathI - e ja moTAmAM moTo doSa che. ApaNI pAse je jJAna che te jJAna ApaNI jAtane sudhAravA mATe che, pArakAne sudhAravA mATe nahi. Aje ApaNo dharma tAraka banato nathI te ApaNI AsaktinA kAraNe. bAkI dharma to tAraka che. karma kApavA mATe dharma kevo joie ? tINa jo ie ne ? A tIkSNatA AsaktinA kAraNe bUThI thai gai che. Aje dAna ApanArane paiso game che, tapa karanArane paNa khAvAnuM game che. ziyaLa pALanArane paNa viSayo game che. e ja rIte mokSa paNa game che ane saMsAra paNa game che : AthI ja ApaNA dAnazIlatapa ane bhAva : A cAre dharma nakAmAM ja jAya che. kUvAnuM pANI gaMdhAtuM hoya tyAre pANI ulecavAmAtrathI gaMdhAvAnuM baMdha na thAya, e pANI jenA kAraNe gaMdhAtuM hoya te maDaduM kUvAmAMthI bahAra kADhavuM paDe ne ? e ja rIte ApaNI pAse paNa doSanuM maDaduM paDyuM che mATe ApaNo dharma gaMdhAya che. A doSone dUra karavA mATe to gurunuM anuzAsana che. gurunuM anuzAsana jhIlyA vinA doSo dUra nahi thAya. manamAM gusso game teTalo Avyo hoya topaNa vacanamAM ke kAyAmAM AvavA devo nathI. ApaNuM mana doDe che te vacana, kAyAno sAthe maLavAnA kAraNe doDe che. eka vAra vacanakAyAno sAtha ApavAnuM baMdha karIe to mananI doDa ghaTI javAnI, thAkI gayeluM mana doDAdoDa nahi kare, zAMta thai jaze. paraMtu sauthI pahelAM doSa kADhavAno saMkalpa karavAnI jarUra che. sAdhubhagavaMtone hitazikSAno Azrava hoya ja. je A hitazikSAno Azrava na hoya to sAdhunuM bhAgya paravArI gayuM che - ema mAnavuM paDe. jJAna ochuM hoya to cAle, zraddhA ochI hoya to cAle, cAritranuM pAlana ochuM hoya toya cAle, paNa hitazikSA vinA na cAle. kAraNa ke jJAnadarzanacAritranI khAmIne pUravAnuM kAma A hitazikSA kare che. hitazikSA vinA sAdhupaNAnuM pAlana karavAnuM kAma zakya nathI. sAdhupaNAmAM gurunI jarUra hitazikSA mATe ja che. jene mAthe guru na hoya tenA zrI uttarAdhyayana sUtra sAdhupaNAmAM koi mAla nathI. pahelAnA kALamAM nAmasthApanane ja dIkSA mAnatA hatA ane nAmakaraNavidhimAM paNa sauthI pahelAM gurunuM nAma jaNAvyA pachI sAdhunuM potAnuM nAma jaNAvavAmAM Ave che. bhUtakALanA pApayukta AtmAno tyAga karyA pachI enuM nAma paNa yAda karavAnI jarUra nathI. sAdhu mahAtmAne koi gRhasthapaNAnuM nAma pUche to teo prAyaH jaNAve nahi. kAraNa ke sAdhubhagavaMto pUrvasaMyogono tyAga karIne AvatA hoya che. saMsAra choDatI vakhate zarIrano tyAga karI zakAya evuM na hovAthI zarIra sAthe laine AvIe paNa tenuM pUrvanuM nAma to choDI ja devAnuM. je nAma bhUlI javAnuM che - e nAma yAda karavAnuM kAma zuM che ? A to AcAryabhagavaMtanA guNAnuvAdamAM paNa A badhuM bolyA kare ke amukanI kukSie janmyA, amuka gAmanA ratana... ApaNe kahevuM paDe ke temanA sAdhupaNAnA guNo ochA che ke gRhasthapaNAnA yAda karavA paDe ? sa0 gRhasthapaNAmAM paNa uttama hatA - ema kahevAya ne ? gRhasthapaNAmAM uttamatA na hoya, sAdhupaNAmAM ja uttamatA hoya. gRhasthapaNuM choDyuM mATe ja to uttamatA AvI. have gRhasthapaNAne yAda karavAnuM kAma zuM che ? A to saMsArIpaNAnuM ghara jovA paNa jAya ane bole ke - "A sAhebanuM ghara." ApaNe kahevuM paDe ke "A sAhebanuM ghara nathI, sAhebe je choDyuM te ghara che...' tamane to guNAnuvAda karatA paNa nathI AvaDatA. ApaNI vAta to e che ke - je gurunI hitazikSAne sAMbhaLe nahi teo anAzrava che ane AvA anAzrava jIvo sthUlavratavALA hoya. je gurunA vacanamAM rahe te ja sUkSmatAthI vratanuM pAlana karI zake. sAdhupaNAmAM AvyA pachI paNa jo cUlathI vrata pALIe to anaMtaguNa hAni thai - ema samajavuM. upara uparathI vratanuM pAlana karavuM te sthUlavrata. A to mumukSu amane pUchavA Ave ke sAdhupaNAmAM pharajiyAta keTaluM ? AvAne zuM kahevuM ? tamAre tyAM paraNIne AvanAra pUche ke tamArA gharamAM pharajiyAta keTaluM ? to tame zuM javAba Apo ? zrI uttarAdhyayana sUtra Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 badhuM ja pharajiyAta che. savAre pathArI upADavAthI mAMDIne rAtre pathArI nAMkhavA sudhInuM badhuM ja kAma karavuM paDaze - ema kaho ne ? to sAdhupaNAmAM badhuM ja pharajiyAta hoya ne ? sAdhupaNAmAM to pApa jeTalAM karelAM che te badhAM ja khapAvavAnuM pharajiyAta che. jeTaluM du:kha bhogavAya, pApa pUruM thAya teTalo mokSa najIka Avaze. jeTaluM vahelAM kAma pate teTaluM kevaLajJAna jaladI maLe ne ? ArAma na karavo ane kAma karavuM : e sAdhupaNAmAM pharajiyAta che. je guruvacanamAM rahelA sAdhu hoya te to dravyathI, kSetrathI, kALathI, bhAvathI sUkSma vratane pALanArA hoya che. pAMca mahAvratonuM sUkSmatAthI pAlana te ja karI zake ke je zIlasaMpanna hoya. tethI 'sthUlavrata' pachI 'kuzIla' pada ApyuM che. pAMca mahAvratanA pAlana mATe aDhAra hajAra zIlAMgarathane dhAraNa karanArA banavuM joIe. pApa aDhAra prakAranAM che ane AcAra aDhAra hajAra prakAranA che. A zIla jenI pAse na hoya tene kuzIla kahevAya ane je pAMca mahAvrata sUkSmatAthI na pALe te sthUlavratavALA kahevAya. sa0 pAMca mahAvratamAM badhuM AvI jAya, pachI zIlAMgadhArA kema kahyuM ? mahAvratanuM pAlana paNa zIlAMganA pAlana dvArA ja thaI zake che. tame hAthamAM thelI pakaDo, paNa pakaDa to pAMca AMgaLInI majabUta hovI joie ne ? AMgaLI DhIlI paDe to hAthamAMthI thelI chUTI jAya ne ? tema aDhAra hajAra prakAranuM zIla majabUta haze to ja pAMca mahAvratonuM pAlana saraLatAthI thai zakaze. sa0 aDhAra hajAra bhAMgAmAM dhyAna kevI rIte rahe ? upayoga rAkhIe to rahe - hAthapaganI vIsa AMgaLIo che tenA vIsa naMkha che. zarIranA karoDo rUMvATA che. dareka upara dhyAna eka sAthe rahe ne ? ekAda rUMvATAmAM pIDA thAya to khabara paDI jAya ne ? to aDhAra hajAra zIlamAM dhyAna na rahe ? upayoga rAkhIe to rahe, je takalIpha che te upayoga rAkhavAnI che. upayoga to ApaNo prANa che, jIvanuM lakSaNa che. upayoga rAkhIe to badhuM ja zakya che. gurunA vacanamAM rahevuM hoya to upayoga rAkhavo zrI uttarAdhyayana sUtra ja paDe ne ? gurubhagavaMta Dagale ne pagale ApaNane pApathI dUra rAkhe che. dharmasthAnamAM AvyA pachI ApaNe pApanA bhAjana na banIe te mATe guru hitazikSA ApatA hoya che. A to amane pUchavA Ave ke - 'zatruMjayagiri upara khavAya ke nahi ?' ApaNe kahevuM paDe ke 'bhAi ! pAlitANAmAM ja khavAya nahi, jayArathI DuMgara dekhAya tyArathI khavAya nahi.' amArA AcAryabhagavaMta kahetA hatA ke pAlitANA jAtrA mATe jAya to te divase upavAsa ja kare ane bIje divase pAlitANAnI bahAra jai pAraNuM kare. sa0 comAsuM ke navvANuM karavuM hoya to ? comAsuM karavuM hoya to cAra mahinAnA upavAsa thAya ne ? bhagavAnanA zAsanamAM to cha mahinAno tapa kahelo che. temAMthI be mAsa ocho tapa zakti hoya to karI zakAya ne ? sa0 cAra mAsa tapa karyo e nahi jovAnuM, be mAsa bAkI che ema jovAnuM ? tame paNa zuM karo cho ? mUDI AvI gai e juo ke vyAja bAkI che - e juo ? keTaluM karyuM e nathI jovuM, keTaluM bAkI che - e jovuM che. navvANuM paNa divasamAM be-be traNa-traNa jAtrA karIne nathI karavAnI. upavAsanA divase jAtrA karavAnI, pAraNAnA divase na karavI. lAgalagATa jAtrA karavAnuM vidhAna nathI. mokSe javAnI utAvaLa che mATe lAgalagATa jAtrA kare che evuM nathI, ghare javAnI utAvaLa che mATe lAgalagATa jAtrA kare che. bAkI eka divasamAM eka ja jAtrA kare ane upavAsa karIne kare to navANuM paNa karI zakAya ne ? sa0 TUMkamAM, phaLa Ape e rIte karavAnuM - ema ja ne ? phaLa Ape e rIte nahi, phaLa prApta karI zakAya - e rIte karavAnuM. jhADa uparathI paNa phaLa levuM paDe che, enI meLe nathI maLatuM. phaLa pAmavA mATe puruSArtha karavo paDe che. jhADanuM siMcana na karo to e phaLa na Ape ne ? tema ahIM paNa AjJApAlanano pariNAma hoya to ja te te kriyAo phaLadAyI bane. ahIM jaNAve che ke jeo A rIte gurunuM sAMbhaLatA nathI, bhUlathI - uparauparathI vrata pALe che, koi jue to pALe, na jue to zrI uttarAdhyayana sUtra 89 88 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na pALe ane jeo kuzIla che teo mRdu-zAMta evA gurune paNa caMDakopAyamAna kare che. AvA ziSyo avinIta kahevAya che. ziSya hoya to kevo hovo joie - e have AgaLanA uttarArdhathI jaNAve che. gurune AvA ziSyanI apekSA hoya evuM nathI. sAdhubhagavaMto to potAnA zarIra pratye paNa niHspRha hoya che to temane ziSyano lobha to kyAMthI hoya ? avinIta ziSya gurunI sAthe e rIte varte ke samatAdhArI gurune paNa gusso AvyA vinA na rahe. jayAre vinIta ziSyo to kopAyamAna thayelA gurune paNa vinayapUrvakanA vartanathI zAMta kare che. A vinIta ziSyo gurunA cittanuM anusaraNa kare che. laghu-sUkSma vrata pALanArA hoya che ane zIlanA aDhAra hajAra bhAMgAnuM pAlana karavAmAM dakSa hoya che. ahIM 'cittAnuga'no artha 'guruvacananuM anusaraNa karanAro' Avo karyo che enA uparathI ja samajAya che ke "anAzrava'no artha 'guruvacanane nahi anusaranAro" Avo thAya che. ahIM avinIta ziSya mATe koi dRSTAMta nathI ApyuM kAraNa ke emAM to ApaNe pote ja daSTAMtabhUta chIe. AthI vinItane jaNAvavA eka dRSTAMta jaNAve che. je ziSyo gurunA vacanamAM sthita hoya teo kopAyamAna gurune paNa zAMta kare che. jyAre gurunA vacanamAM rahelA na hoya teo zAMta gurune paNa kopAyamAna kare che - ApaNo naMbara zemAM lAge ? Aje 'loko ApaNI upara gusso kare che - enI phariyAda ApaNe ghaNI karI paNa ApaNe keTalAne gusse karIe chIe - eno to ApaNe vicAra paNa karatA nathI. jagata mane herAna kare che - A ApaNI phariyAdano sUra che. paNa ApaNe jagatane herAna karIe chIe - enI tarapha najara ja nathI karI. bIjAno svabhAva kharAba che - evI phariyAda rAtadivasa karI, paNa ApaNo svabhAva kharAba che - evuM jovAnI phurasada paNa nathI ne ? ApaNo svabhAva bekAra haze to ApaNe bIjAne sudhArI nahi zakIe, ApaNo svabhAva sAro hoya to bIjAno svabhAva ApaNane kharAba lAgavAno ja nathI. ApaNane ApaNo ja svabhAva naDe che - ATaluM samajAi jAya to vAta zrI uttarAdhyayana sUtra pUrI thai jAya. paNa takalIpha e che ke ApaNo svabhAva kharAba lAgato nathI, bIjAno ja kharAba lAgyA kare che tethI sudhArAnI zarUAta ja thatI nathI. Aje bIjAnI to vAta javA do, gurunA svabhAvanI paNa phariyAda karavAnI taiyArI che. zAstrakAro kahe che ke gurunI phariyAda karavI - e sAdhupaNAnuM lakSaNa nathI. gurunuM vacana Adeya na banatuM hoya to temAM emanuM anAdeyanAmakarma kAma kare che evuM nathI, emAM ApaNI ayogyatA ja kAma kare che. je sAmAnuM anAdeyanAmakarma joyA kare te pote kyAreya Adeya koTinA banI na zake. gurunI bhUla jue te sAdhupaNuM pALI na zake. Aje tamane niyama ApI dauM ke tamArA sagAmAM koie dIkSA lIdhI hoya ane gurunI phariyAda kare to sAMbhaLavI nahi, ATaluM to bane ne ? ahIM to jaNAve che ke - je gurunA vacanane anusaranArA hoya teo duSTa AzayavALA gurune paNa zAMta kare che. duSTa AzayavALA eTale sArAsArano viveka karyA vinA vAtavAtamAM tapavAno svabhAva jemano hoya te. AvA gurune paNa zAMta karanArA evA eka ziSyanuM kathAnaka ahIM ApyuM che. kathA to be miniTamAM ja pUrI thai jAya evI che. paNa A kathAnA pAtra sAthe tAla meLavavA mATe ApaNane bhavobhava lAgaze. sauthI vadhAre gusso jemano hato tevA AcAryanuM nAma to prasiddha che ne ? e caMDarUdrAcAryanuM nAma zAstranA pAne AvyuM che, ApaNuM nathI AvyuM. emAM paNa camatkAra che. ApaNA karatAM temano gusso vadhAre bhale hoya paNa te kSaNa vAramAM zAMta thai jAya, kSaya pAme evo hatoApaNo gusso ocho hovA chatAM lAMbA kALa sudhI cAle che. AthI ja ApaNo gusso vadhAre kharAba che. temanA ziSyane dIkSA kevA saMyogomAM maLI hatI, te to khyAla che ne ? icchAthI maLI hatI ke baLAtkAre ApI hatI ? bhale dIkSA A rIte maLI, paNa maLI gai ne ? sArI vastu maLe e jovAnuM ke kai rIte maLe e jovAnuM ? dIkSA kai rIte maLI - e mahattvanuM nathI, dIkSA maLI jAya - e mahattvanuM che. zrI uttarAdhyayana sUtra Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM jaNAve che ke ujajayinI nagarImAM naMdanavana jevuM eka udyAna hatuM. temAM potAnA ziSya parivArathI parivarelA caMDarUdrAcArya nAmanA AcAryabhagavaMta padhAryA hatA. temanA aneka ziSyo hatA. paNa teo ghaNI smalanA pAmatA hatA. AnA kAraNe Akho divasa hitazikSAno avasara AvavAthI AcAryano svabhAva atyaMta gussAvALo thai gayo. ghaNA ziSyo hoya ane uddaMDa hoya to temanI sAraNAvAraNA karatAM mAthuM garama thAya ne ? A rIte potAno svabhAva gussAvALo thai gayo che - eno khyAla AcAryabhagavaMtane paNa AvI gayo hato. e vakhate 'mAro A gusso prazasta che" ema kahI potAnA gussAne upAdeya mAnavAnuM kAma nathI karatA. uparathI teo vicAre che ke "A avinIta ziSyonI saMkhyA ghaNI che, huM ekalo A badhAne hitazikSA ApIne mArgastha banAvI zakuM ema nathI. mArA vacanathI emane to phAyado thato nathI ane uparathI mAruM hita ghavAya che." A pramANe vicArIne pote ziSyonI vacce na besatAM ekAMtamAM besIne svAdhyAya ane dhyAnamAM parAyaNa rahe che. ApaNe to ApaNA gussAne prazasta manAvIe ne ? hitabuddhithI karyo che - ema bacAva karIe ne ? have samajAya che ne ke ApaNA karatAM caMDarUdrAcAryano gusso lAkha darajajo sAro hato ! A bAju eka navo paraNelo yuvAna potAnA mitravarga sAthe tyAM Avyo ane sAdhune mazkarImAM kahevA lAgyo 'amane dharma samajAvo." sAdhubhagavaMtoe joyuM ke A to mazkarI kare che, mATe kazuM javAba ApatA nathI. yuvAno kevA hoya, dharmanI paNa mazkarI kare ne ? Aje to loko phariyAda kare che ke - "sAdhuonA jhaghaDAmAM A yuvApeDhI dharmathI vimukha banavA lAgI che.' ApaNe kahevuM che ke yuvApeDhIne dharma jo ito ja nathI tethI te dharmathI vimukha che. yuvApeDhInuM moTuM pahelethI saMsAra tarapha ja che, dharma tarapha che ja nahi, vimukha thavAnI vAta ja kyAM rahI ? A yuvAna to sAdhuone mazkarImAM vAraMvAra upadeza ApavAnI vAta kare che. aMte te yuvAne kahyuM ke - huM hamaNAM ja paraNyo chuM paNa eka ja rAtamAM mArI zrI uttarAdhyayana sUtra patnIe mAro tyAga karyo che tethI saMsArathI virakta thayelA evA mane dIkSA Apo. AvuM vAraMvAra kahevAthI sAdhuoe kahyuM ke - "vrata grahaNa karavAnI icchA hoya to vrata ApavAno adhikAra amAro nathI, gurubhagavaMtano che. mATe tyAM khUNAmAM rahela gurune vinaMti karo.' AthI A yuvAna mitravarga sAthe caMDarUdrAcArya pAse gayo. tyAM jaine temane paNa vinaMti karI ke - "A saMsArathI bhagna thayelo huM ApanA caraNakamaLamAM lAgelo chuM. tethI A saMsArarUpa ghora-rUdra samudrathI tAranArI pravrajayA ke je sukhakArI che te mane Apo." mazkarImAM paNa je sAdhupaNAnuM varNana karyuM che te AbehUba che ne ? potAnI jAtane gurunA caraNakamalamAM lAgela tarIke jaNAve che. Aje paNa ghaNA ziSyo A rIte potAnI jAtane caraNakamalacaMcarika (bhamaro) tarIke jaNAve che. patramAM A rIte lakhe ane sAkSAt guru sAthe uddhatAithI varte. gurunI salAha levAnA badale vAtavAtamAM gurune salAha ApanAra ziSya bhamarA jevA ja che, paraMtu A bhamaro to karaDe evo che ! Ama avinayano bhaMDAra hoya, gurune pUchyA vinA, batAvyA vinA lekha lakhe, kAvyo banAve ane kAvyamAM gurunA ziSyaratna tarIke navAje, je ziSya kahevaDAvavA paNa ayogya hoya te ziSyaratna tarIke potAne oLakhAve tene ratna kahevAya ke "naMga' kahevAya ? amAre tyAM pahelAnA AcAryabhagavaMto to potAne pUchyA - batAvyA vinA koi ziSya TapAla nAMkhI dIdhI hoya to zrAvaka pAsethI posTanA DabbAmAMthI te TapAla pAchI maMgAvatA. gurune pUchyA vinA ke gurune batAvyA vinA TapAla kholAya paNa nahi ane lakhIne mokalAvAya paNa nahi. ahIM to pelA yuvAne AvuM kahyuM eTale eka-be vAra to svAdhyAyamAM magna evA caMDarUdrAcArye enI upekSA karI. chatAM mazkarI cAlu rAkhI to gusse thayelA AcAryabhagavaMte kahyuM ke jo vratanI icchA hoya to bhasma (rAkha) lAva. Ama kahI be paga vacce besADI, hastalAghava kaLAthI ghaDIbharamAM teno loca karI nAMkhyo. badhA mitro to gabharAine bhAgI 92. zrI uttarAdhyayana sUtra Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA. eka mitra Ubho rahyo hato teNe kahyuM ke have ahIMthI jaladI bhAgI jA. tyAre yuvAne kahyuM ke - 'meM mArA vacanathI mAMgIne A vrata svIkAryuM che to have tene choDIne kai rIte javAya ?' sa0 palavAramAM ATaluM parivartana AvI gayuM ? tamane paNa jo zeTha pagAra vadhAro karI Ape to palavAramAM zeTha pratye bahumAna jAge ne ? paisA dekhAya to palavAramAM parivartana Ave che. tema ahIM paNa jaNAvyuM che ke A yuvAna Asasiddhika (mokSa jene najIkamAM che tevo) ane laghukarmI che. tene paNa mokSa najara sAme dekhAvA mAMDyo tethI vratapAlana mATe utsuka bane che. jeo gurunA vacanamAM rahetA nathI evA ApaNA jevA avinIta ziSyo prasiddha hovAthI emAM dRSTAMta nathI ApyuM. jyAre kopAyamAna thayelA gurune zAMta karanArA ziSya maLavA bahu muzkela che tethI temAM dRSTAMta ApyuM che. e dRSTAMtamAM ApaNe joi gayA ke navapariNIta yuvAna mitravarga sAthe sAdhubhagavaMtanI mazkarI karavA Avyo hato. mazkarI konI karAya ane konI na karAya, zenI karAya zenI na karAya evo paNa viveka na hoya evA yuvAno sAdhunI mazkarI kare evo e kALa hato. yuvApeDhI dharmathI vimukha to e vakhate paNa hatI. jene dharma joito ja na hoya tenI ciMtA karavAnI jarUra nathI. A to kahe ke sAdhuomAM matabheda paDyo che eTale yuvAno dharmathI vimukha banyA che. ApaNe kahevuM che ke yuvAnone dharma joito nathI mATe teo sAdhuthI UbhagI gayA che. sAdhuomAM je matabheda che te to temanA manabhedanA kAraNe che. bAkI zAstra to ekasarakhAM che. tamAre tyAM ke amAre tyAM je jhaghaDA thAya che te potAnI icchA mujaba na thavAnA kAraNe thAya che. icchA mujaba na thAya eTale gusso Ave, gusso Ave eTale jhaghaDo thAya. enA badale sahana karI laie to kAma thAya ne ? sahana karavAmAM dharma che, pratikAra karavAmAM dharma nathI. sa0 manabheda to vyaktigata aNagamAnA kAraNe thAya jyAre matabheda zAstranI vAtamAM hoya ne ? 94 - zrI uttarAdhyayana sUtra zAstranI vAta to ekasarakhI che chatAM te mAnavAmAM je bheda paDe che te manabhedanA kAraNe paDe che. marIcinA bhavamAM utsUtraprarUpaNA karI enA pahelAM mana bagaDyuM hatuM ne ? ziSyanI lAlaca lAgI tethI to bhagavAnanA matathI judo coko jamAvyo. jene bhagavAnanI vAta mAnavI hoya teNe to navo mata sthApavAnI jarUra ja nathI. gurunI icchA e ja mArI icchA hoya to koi matabheda paDe ja nahi. icchAo para kAbU mUkyA vinA cAle ema nathI. eka vAra icchAo bAju para mUkI daie to koi matabheda paDe ja nahi. digaMbara mata paNa zarU thayo te guru pratye dveSanA kAraNe, AgaLa vadhIne ratnakaMbaLa pratyenA rAganA kAraNe ja zarU thayo che. gurue, rAjAe Apela ratnakaMbala phADI nAMkhI, tyAre 'gurue je karyuM te mArA hita mATe' AvuM jo vicAryuM hota to gusso na Avata. ApaNA karatAM gurubhagavaMta dIrghadarzI che - eTaluM jaNAya to guru pratye bahumAna jAgyA vinA na rahe. ApaNe to mAtra A bhavano ja vicAra karIe jyAre guru to parabhavano paNa vicAra kare che. atyAre ApaNA pAMce AMgaLA bhale ghImAM hoya paNa e AMgaLA jo ghImAMthI bahAra nahi kADhIe to bhavAMtaramAM AMgaLA ja nahi, paMcendriyapaNuM paNa nahi maLe. mATe ApaNane guru sukhathI AdhA rAkhe che - ATaluM samajAya to mAna jAge ne ? pAMce indriyono chUTathI upayoga karIzuM to ekendriyamAM javuM paDaze ane pAMce indriyone kAbUmAM rAkhIzuM to paMcendriyapaNuM TakI raheze, AgaLa vadhIne indriya-zarIrathI rahita banAze. atyAre jeTaluM bhogavavuM hoya eTaluM bhogavI lo paNa pachI badhuM ja vyAja sAthe pUruM karavuM paDaze. Ama jIvavicAra bhaNelA hoya, bIjAne bhaNAve ya kharA ane pAchA majethI vanaspati para charI calAve. vanaspatimAM anaMtA jIvo mAne, pratyeka jIvo mAne tene vanaspatino tyAga karavAno Ave tyAre du:kha thAya ke AnaMda thAya ? A to kA.su. 13nA divasathI ja bhAjIpAlo bhego karavA mAMDe. zuM vanaspatimAM javuM che ? ApaNe pAMca tithi ke bAra tithi nahi, kAyama zrI uttarAdhyayana sUtra 95 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe vanaspatino tyAga karavo che. koi pUche - kema ? to kahevuM ke vanaspatimAM svAda Ave che, enI anumodanA karIne vanaspatimAM javuM nathI mATe tyAga karyo che. sa0 maga vagere kaThoLamAM paNa jIva che ja ne ? vanaspatimAM hiMsA thAya che mATe tyAganI vAta nathI karI, rAga thAya che mATe tyAganI vAta karI che. kaThoLamAM paNa hiMsA che ane vanaspatimAM paNa hiMsA che chatAM svAda kyAM Ave che ? vanaspatimAM ja ne ? tethI tenA svAdanA kAraNe je rAganuM pApa baMdhAya che tenAthI bacavA mATe tyAganI vAta karI che. hiMsAmAtrathI pApa nathI baMdhAtuM, temAM je rAgadveSa bhaLe che tenAthI pApa baMdhAya che. AthI ja to zrI vaMdittAsUtramAM vAraMvAra rAjena vA rose vA' padathI AlocanA karI che. jo virAdhanAthI pApabaMdha thato hota to taMduliyo matsya sAtamI narake na jAta. kAraNa ke te to evA ThekANe rahelo che ke tyAM aplAyanI virAdhanA paNa nathI thatI. chatAM te sAtamI narake jAya che te rAganA prabhAve jAya che. jyAre ApaNe AjJA mujabanA anuSThAnamAM vAyukAyAdinI virAdhanA thatI hovA chatAM devalokamAM ke AgaLa vadhIne mokSamAM jai zakatA hoie to te rAganA abhAve jaie chIe. ApaNe joi gayA ke caMDarUdrAcArye pelA yuvAnano loca karyo tyAre bIjA badhA mitro bhAgI gayA, paNa eka mitra tyAM Ubho hato te kahe che ke tuM have ahIMthI bhAgI jA. tyAre pelo nUtana dIkSita kahe che ke bhale mazkarImAM paNa meM vrata svIkAryuM che, chatAM mArA vacanathI ja svIkAryuM che to te anyathA karavuM yogya nathI. pramAdanA kAraNe paNa karelI uttama vAta paththaramAM paDelI rekhAnI jema anyathA karavA yogya nathI. A nIti dareka ThekANe apanAvavAyogya che. boleluM vacana pheravI toLavuM - e sArA mANasanuM lakSaNa nathI. ApaNane je kAMi nukasAna thAya che - te ApaNA pApanA udaye thAya che, koi vyaktinI bhUlanA kAraNe nahi : eTaluM yAda rAkhavuM. ahIM A ziSya vicAre che ke - anAyAse paNa zrI uttarAdhyayana sUtra ciMtAmaNiratna maLI jAya to koNa teno tyAga kare ? ciMtAmaNiratnajevA A vratane huM prANAMte paNa nahi choDuM. sa0 AjanI yuvApeDhImAM ATaluM sattva to na maLe. zuM vAta karo cho ? sattva to pUrepUruM che, mAtra ahIM phoravavuM nathI. bAkI pote pasaMda karela pAtra mATe prANatyAga karavA paNa karavA taiyAra thai jAya ne ? 'paraNIza to Ane ja, nahi to paraNyA vinA rahIza, AtmahatyA karIza...' A sattva ochuM che ? jene je joie che tene meLavavAnI akkala to game tyAMthI te zodhI lAve che. akkala bhaNavAthI maLatI nathI, garajamAMthI akkala Ave che. gaNitamAM nApAsa thanArA paNa karoDonI kamANI kare che - A akkala koNe ApI ? paisAnI garaje ja ne ? game teTalA kaDaka svabhAvavALA potAnI strI AgaLa narama thai jAya ne ? bhogasukhanI garaja bhogasukhanA gulAma banAve ja. A gulAmInA yoge jayAM kaDaka thavAnI jarUra che tyAM naramAzathI kAma levAya che ane jyAM vinayathI vartavAnuM che tyAM uddhatAi Ave che. A ziSya to vratamAM sthira thayo tethI pelo mitra paNa AMsubharyA nayane tyAMthI nIkaLI gayo. tene paNa mitre dIkSA lIdhAnuM duHkha na hatuM, mazkarInA yoge potAno mitra gumAvyAnuM duHkha hatuM. A bAju nUtana sAdhu gurune kahe che ke mArA baMdhu vagere ahIM mane zodhatA Avaze to parANe mArA vratano bhaMga karAvaze. tethI ApaNe ahIMthI vihAra karI jaie, ApaNe badhA vihAra karIzuM to badhA jANI jaze, mATe mAtra ApaNe be ja nIkaLI javuM che. gurue tene rasto jo i AvavA kahyuM ane rAtrinA samaye baMnne cAlI nIkaLyA. ziSya paNa AjJAMkita che - eTale gurune pUchato nathI ke 'rAtre vihAra karAya ?ApaNe hota to gurune salAha Apate ne ? A bAju rAtrino ghora aMdhakAra chavAyo hato. gurunA kahevAthI ziSya gurunI AgaLa cAlato hato. bAkI to ziSya gurUnI pAchaLa tIrachA cAlavuM jo ie. rAtrinA aMdhakAramAM khADATekarA, kAMTAkAMkarA vagere lAgavAthI guruno gussAno svabhAva pAcho jAgRta thayo. krodhe bharAyelA gurue zrI uttarAdhyayana sUtra Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ potAnA daMDathI te sAdhunA tAjA loca karAyelA mAthA upara mAryuM. ziSyanA mAthAmAMthI lohInI dhArA vahevA mAMDI. AvA vakhate ziSya zuM karavuM joie ? AvA gurune mUkIne gharabhegA thavuM joie ne ? Aje to guruno svabhAva thoDo mAphaka na Ave to tyAMthI choDIne bIjAne pakaDe. bIjA sAthe na phAve to trIjA sAthe vicare. A rIte guru choDavAnI chUTa thai gai che. enA badale evo niyama karavAmAM Ave ke je gurunI pAse dIkSA lIdhI hoya tene ogho pAcho soMpI gharabhegA thaine navesarathI bIjA guru pAse dIkSA levI... to vAtavAtamAM gurune choDavAnuM na bane. A ziSya to AvA daMDaprahArathI bhAgI to nathI jato, uparathI gurunI najIka AvIne gurunI sAthe cAle che ke jethI temane skhalanA na thAya. moDhethI eke durvacana bolato nathI ane manathI paNa A rIte zubhaciMtana kare che ke - 'te ziSyone dhanya che ke jeo kAyama mATe gurune prasanna kare che. potAnA ziSyasamudAya sAthe zAMtithI svAdhyAya karatA A gurune meM nakAmA saMtApita karyA. huM adhanyamAM paNa adhanya chuM ke - dIkSA letAMnI sAthe gurune ATalA saMtApavAnuM kAma karuM chuM...' A vicAradhArA kevI che ? mahApuruSoe temanA pariNAmanI jhINAmAM jhINI noMdha laine batAvI che. guru daMDano mAra mAre tyAre pote mArathI bacavA dUra nathI cAlatA, gurune pIDAthI bacAvavA pAse Ave che. gurunA gussAno vicAra nathI karatA, pote gusso karAvyAno pazcAttApa kare che. A pazcAttApa e karmanirjarAnuM adbhuta sAdhana che. A zubha bhAvamAM ArUDha thayelA te ziSyane tyAM ja kevaLajJAna utpanna thAya che. jene kevaLajJAna joie tene game tyAM game tyAMthI maLI jAya. jene joituM nathI tene kyAMya na maLe. ApaNo svabhAva evo na hovo joie ke zAMta svabhAvavALA paNa gusse thai jAya. ghaNI vAra evuM banatuM hoya che ke ApaNe zAMta rahevA mAMgIe topaNa sAmo mANasa evuM vartana kare ke ApaNane gusso AvI jAya ane ghaNI vAra evuM ya bane ke sAmo zAMta hoya topaNa ApaNA durvartananA kAraNe ApaNe tene parANe gusse karIe chIe. A baMnne zrI uttarAdhyayana sUtra 98 prakAranI vicitratAmAMthI ApaNe pasAra thatA hoie chIe. A vicitratAmAMthI bahAra nIkaLavuM hoya to ubhayathA ApaNo svabhAva ja sudhAravAnI jarUra che. koi game teTalAM nimitta Ape topaNa temAM teno vAMka nathI, ApaNA ja karmano doSa che ATaluM vicArIe to ApaNo zAMtasvabhAva calAyamAna thAya nahi. jo rastAmAM paththara Ave ne Thesa vAge to paththara upara gusso na Ave ne ? tema ApaNane jeTalAM paNa nimitto maLe che te paththarajevAM che, tenA upara gusso karavAnuM zuM kAma che ? e ja rIte ApaNuM vartana, ApaNo svabhAva evo hovo joie ke sAmAnA saMtapta svabhAvane paNa te ThAre. AvA ja svabhAvavALA ziSyanuM dRSTAMta ApaNe joi rahyA chIe. temAM guru taraphathI je AkrozapariSaha Avyo tene paNa samatAthI sahana karI lIdho to tyAM ne tyAM ja kevaLajJAna pAmI gayA. haju to dIkSA laine AThadasa kalAka ja thayA che. chatAM je rIte pariSaha veThyo tenA yoge sahajamAM kevaLajJAna pAmI gayA. evAmAM rAtri pUrI thavA AvI. savAra paDI, ajavALuM thayuM. eTale gurue lohIthI raMgAyeluM ziSyanuM mAthuM joyuM. e jotAMnI sAthe ja kopAyamAna thayelA guru paNa zAMtarasamAM jhIlavA mAMDyA. sAmAne zAMta karavA mATe ApaNe kazuM bolavAnI jarUra nathI, mAtra pariSaha samatAthI veThI laie to sAmo paNa yogya hoya to zAMtarasamAM jhIlavA mAMDe. ahIM paNa zAMta thayelA guru vicAre che ke 'A navInaziSyanI kSamA adbhuta che. mAro guno paNa parAkASThAe che ane AnI kSamA paNa parAkASThAe che. mAro guno moTAmAM moTo che ane AnI kSamA uttamamAM uttama che. daMDathI haNAyA pachI A ziSya moDhethI eka harapha paNa uccArato nathI, enA zarIramAM koi vikAra paNa dekhAto nathI ane mukha uparanI prasannatA paNa evI ne evI ja che...' A paNa eka vizeSatA che ne ? Aje ApaNe kadAca khAnadAna hovAthI sAmuM na bolIe topaNa pahelAnI jema kAma karIe - evuM to na bane ne ? veThavAnA abhyAsa vinA sAdhupaNuM sulabha nathI. jene veThavuM che tene koi jAtanI takalIpha nathI. ane jene sukha bhogavavuM che tene Dagale zrI uttarAdhyayana sUtra 99 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne pagale takalIpha che. tamAre paNa sAdhu thavuM che ne ? to gharanA lokonI bhUla gaLI khAtAM zIkhI levuM che. moDhuM baMdha rAkhavAnuM, paNa moTuM caDhAvIne pharavAnI jarUra nathI. eka vAra veThavAno adhyavasAya jAge to badhI takalIphono aMta AvI jAya. mana prasanna hoya to badhAM duHkhono aMta Ave. eka vAra mana asvastha bane to game teTalI anukuLatA maLe toya na game. koi game teTaluM ayogya vartana kare ApaNe ApaNI prasannatA ke svasthatA haNAya nahi - e rIte jIvavuM che. bIjAne yogya banAvavAnA badale ApaNe yogya banavuM che. gharanAne samajAvavA mATe besavA karatAM ApaNe guru pAse samajavAmAM sAra che. lokone samajAvavA karatAM ApaNe samajI levuM sAruM... ApaNe haju samajavAnuM bAkI che to bIjAne samajAvavAnI pravRtti nathI karavI. gharamAM mauna rAkhavAnuM ane gharanA loko pUche ke kema bolatA nathI, to kahevuM ke tamArI koI bhUla nathI. tamAro dIkaro, dhaNI ke bApa thayo chuM te mArI bhUlanA kAraNe thayo chuM. tethI have bolavAno koI artha nathI. mAtApitA vagere pAtro ApaNe pasaMda karIne nathI lIdhAM, kameM ApelAM ja lIdhAM che ne ? je pAtra pAchaLathI paNa bheguM karyuM e ya ApaNI pasaMdagInuM che ke enA karatAM caDhiyAtuM pAtra hatuM ? A avasarpiNImAM bharata mahArAjAne paNa potAnI bahena suMdarIne strIratna banAvavAnI icchA hatI. paraMtu bhAratamahArAjA jyAre sAITha hajAra varSa yuddha karavA gayA tyAre suMdarIe dIkSA levA mATe sAiTha hajAra varSa sudhI AyaMbila karyo. mAtra zrIkhaMDa ke bAsuMdIno tyAga karavAthI dIkSA na maLe, cha vigaino tyAga kare to dIkSA maLe. brAhmIe dIkSA lIdhI tyAre suMdarInI icchA hovA chatAM bharatamahArAjAe tene javA na dIdhI, paNa sAITha hajAra varasa pachI pAchA pharyA bAda jANyuM ke suMdarIe dIkSA mATe sAiTha hajAra varasa AyaMbila karyo to bharatamahArAjAe tene rajA ApI, dIkSA mATe kAyAne kuza karI nAMkhe to dIkSA maLyA vinA na rahe. bharatamahArAjAne paNa suMdarIne badale bIjAne strIratna banAvavuM paDyuM. jo bharatamahArAjAne paNa potAnI pasaMdagInuM pAtra na maLe to tamane-amane kyAMthI maLe ? tethI gharamAM mauna dhArIne rahevuM che. sa0 na bolIe to loko amane mUDha gaNe. bhale mUDha kahe ! tamane koi pUche ke - tamArI pAse keTalA paisA che ? tyAre tame javAba na Apo tethI te tamane mUDha kahe to tame zuM karo ? uparathI ene mUrakha kaho ne ? A to "moMghavArI vadhI che" enI phariyAda kare ne ApaNe pUchIe ke moMghavArI sAthe Avaka keTalI vadhI che - e vAta to kara !' to kahe ke - "AvakanuM Apane zuM kAma che ? Apane kAMi kAma hoya to kaho, bAkI ApaNo dALa-roTalo nIkaLI rahe che." A dALa-roTalo kayo che - e ja samajAtuM nathI. sa0 ApaNo adhikAra hoya tyAM be zabda kahIe to vAMdho nahi ne ? ApaNo adhikAra koinA upara nathI. mATe koine kahevuM nathI. eka vAra AcAryabhagavaMte paNa kahyuM hatuM ke - "A duniyAnI nAzavaMta cIja upara potAno adhikAra jamAvavo - e to moTAmAM moTI bevakUphI che. mATe AvI mUrkhAi nathI karavI.' A bAju AcAryabhagavaMta vicAre che ke "huM to lAMbA kALathI pravrajita chuM jyAre A to hamaNAM ja pravrajita thayo che.' pahelAnA kALamAM AcAryapadavI chatrIsa varase apAtI hatI. koika apavAda hoya to vahelI Ape. bAkI bAra varasa sUtra, bAra varasa artha bhaNIne trIjA bAra varasa dezATana karI anubhavajJAna meLave pachI AcAryapada apAtuM. AthI AcAryabhagavaMta vicAre che ke mane dIkSA lIdhe varaso thayAM jyAre Ane to thoDA ja kalAko thayA che. sAthe vicAre che ke ATalAM varasonA zAstrIbhyAsathI roSanA doSanA vipAkane paNa huM jANuM chuM. sAthe AcAryapada paNa meM prApta karyuM che. AcAryapada e kSayopazamabhAvanI parAkASThAmAM maLe che. tIrthakarapada zreSTha che paraMtu te kSAyikabhAvanuM che. Ama to tIrthaMkarapada ke AcAryapada puNyanA udayathI maLatuM hovAthI audayikabhAvanuM che. chatAM te kSayopazamabhAva ke kSAvikabhAvathI sahacarita zrI uttarAdhyayana sUtra 101 100 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovAthI te rUpe paNa jaNAvAya che. 'A rIte kSayopazamabhAvanI parAkASThAe pahoMcyA pachI paNa jo huM gussAne niSphaLa na karI zakyo to mArA A gussAne dhikkAra thAo. duHkhe karIne pALI zakAya evuM talavAranI dhAra para cAlavA jevuM vrata pALIne paNa huM tenA phaLane pAmI na zakyo. jyAre A to sahajamAM vratanA phaLane pAmI gayo. kharekhara ! tene dhanya che ane atyAra sudhInA mArA vratane niSphaLa banAvanAra A gussAne dhikkAra che. have mAre A gussA vaDe saryuM...' A pramANe guru vicAre che. potAnI bhUla samajAi gayA pachI mahApuruSo teno bacAva na karatAM teno pazcAttApa kai rIte kare che - e jovAnI jarUra che. A pazcAttApamAM gurune paNa tyAM kevaLajJAna thAya che. ApaNe sahana karIe to pariNAma sAruM Ave. eka vAra sahana karavAnI vRtti jAge to sAdhupaNAmAM kazuM ja kiThana nathI. sa ATaluM samajavA chatAM mana nathI thatuM, to zuM Asakti naDe che ? Asakti paNa nahi, sukhanI lAlaca naDe che. sukha hoya to temAM Asakti thAya. tamAre tyAM sukha to kyAMya rahyuM nathI ne ? je sukhanI lAlacathI saMsAra mAMDyo te sukhamAM Asakti thAya evuM kazuM rahyuM nathI, chatAM lAlaca maratI nathI. mATe dIkSA levAtI nathI. A rIte vinIta ane avinItanuM svarUpa batAvIne have pharI vinItano AcAra jaNAve che ke nApuTTho vAgare kiMci puTTho vA nAliyaM vae / kohaM asaccaM kuvvejjA dhArejjA piyamappiyaM // 1- 14 // jyAM sudhI guru pUche nahi tyAM sudhI bolavuM nahi ane guru pUche tyAre paNa khoTuM to na ja bolavuM. guru hitazikSA Ape tyAre vacce javAba ApavA ke khulAsA karavA na besavuM. guru vacce kaMika pUche tyAre ja javAba Apavo, bAkI maunapaNe prasannatAthI gurunI hitazikSA sAMbhaLavI ane guru pUche tyAre paNa jevuM hoya tevuM kahevuM, 'huM kharAba dekhAiza' evA 102 zrI uttarAdhyayana sUtra bhAvathI khoTuM na bolavuM. tema ja gurunuM vacana sAMbhaLIne gusso Ave topaNa te krodhane asat karavo arthAt gussAne niSphaLa karavo. gusso AvyA pachI moDhuM na kholavuM, paga na pachADavA, hAtha na upADavo, vastu na pachADavI... A krodhane niSphaLa banAvavAno upAya che. je kAMi priya ke apriya vacana sAMbhaLavA maLe athavA vartana thAya te badhuM dhAraNa karavuM arthAn samabhAve svIkArI levuM. bhagavAna ke bhagavAnanA sAdhuo jyAre paNa dharmano upadeza Ape te sAdhupaNAnA dharmano ja upadeza Ape che. kAraNa ke sAdhudharma ja A saMsArathI tAranAro bane che. ApaNe atyAre je karIe chIe te dharma nathI, je thai gayo che te paNa dharma nathI, dharma to te che ke je bAkI che. ApaNe zrAvakapaNAno dharma karyo che ke karIe chIe. paraMtu e dharma nathI. je sAdhupaNAno dharma bAkI che te ja dharma che. tamAre tyAM paNa zuM thAya che ? je karyuM e juo cho ke je bAkI che e juo cho ? A to pUjA thai gai to cAlavA mAMDe, sAmAyika pUruM thai gayuM to pArIne Ubho thai jAya, ApaNe pUchIe ke bhAi kyAM cAlyo to kahe ke kriyA pUrI thai gai. ApaNe pUchavuM paDe ke bhAi phaLa maLyA vinA kriyA pUrI kyAMthI thai gai. oLI vagere tapa kare ane ullAsathI pAraNuM kare. ApaNe pUchIe to kahe ke - tapa pUro thai gayo. sa0 jeTaluM nakkI kareluM eTaluM pUruM karyuM - ema kahevAya ne ? tame nakkI kai rIte karyuM ? tamArA dhaMdhAmAM to koi maryAdA bAMdhatuM nathI. jeTalA maLe eTalA levA che. dhAryA eTalA maLyA pachI dhaMdho baMdha karo ke vadhu meLavavA dhaMdho vistAro ? skUlamAM bhaNanArA chokarAo paNa ApaNA karatAM sArA ke je eka DigrI maLyA pachI tenA AgaLa-AgaLanI DigrI mATe mahenata karyA ja kare. e eka pachI eka pagaluM bhare. jyAre ApaNe to je dharma karIe chIe teya pUro nathI karatA, to AgaLa kyAMthI vadhAya ? tapa to aNAhArIpada meLavavA mATe karavAno che ne ? to aNAhArIpada maLyA vagara tapanuM pAraNuM kema karAya ? zakti na hoya ne pAraNuM karavuM paDe zrI uttarAdhyayana sUtra 103 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = e judI vAta. bAkI tapa pUro thayo mATe pAraNuM karyuM che - evuM mAnavAnI jarUra nathI. e ja rIte zrAvakapaNAno badho ja AcAra sAdhupaNuM meLavavA mATe karavAno che. AthI ja to ApaNe zrI uttarAdhyayanasUtranuM vAMcana zarU karyuM che. A sUtranuM eka adhyayana paNa ApaNane sAMbhaLavA - samajavA maLe to e ApaNuM parama sadbhAgya che. je sUtra paramAtmAe svamukhe bhAkhyuM che tenuM arthazravaNa karavAno lahAvo maLe e jevuM-tevuM sadbhAgya che ? bhale AkhA sUtramAMthI ekAda adhyayana ke eka gAthA sAMbhaLavA maLe to ya svAda Ave ne ? AkhuM dUdhapAkanuM tapeluM maLe to svAda Ave ke eka vATakImAM dUdhapAka maLe toye svAda Ave ? bhale ekAda adhyayana paNa samajAya to ApaNuM kAma thai jAya ne ? A to amane pUchavA Ave ke AmAM jevo AcAra batAvyo che evo AcAra to tame pALatA nathI to teno upadeza zA mATe Apo cho ? ApaNe kahevuM paDe ke mArI pAse evuM sattva, zakti ke ullAsa nathI mATe pALI nathI zakato. eno artha e nathI ke prarUpaNA paNa zithila karavI. ame je karIe chIe te zAstramAM nathI lakhyuM, amAre je karavAnuM che te zAstramAM lakhyuM che. AcaraNA zakti mujaba ka2vAnI che paNa prarUpaNA to zakti mujabanI na hoya, AjJA mujabanI hoya. tethI tamAre sAdhunA AcAramAM paDavAnI jarUra nathI. sa0 zrAvakane to sAdhunAM mA-bApa kahyAM che ne ? mA-bApa banavA pahelAM dIkarA banavAnI jarUra che. A to varasAdanA divasomAM sAdhunI gocarI thai ke nahi tenI ciMtA karyA vinA bajAramAM jato rahe. Ane mA-bApa kahevAya ? mA paNa jamavAnA samaye dIkarAne zodhavA jAya. jyAM ramato hoya tyAMthI kAna pakaDIne lai Ave. eka hAthe kAna pakaDe ane bIje hAthe jamADe tene mA kahevAya. A to be hAthe amArA kAna pakaDe ! Ane mA-bApa na kahevAya. mA-bApa to tene kahevAya ke jene dIkarA pratye vAtsalya hoya. jene sAdhu pratye bahumAna na hoya te mA-bApa kai rIte thai zake ? sAdhusAdhvIne mAthe guru na hoya to tamAre temanAM mA-bApa banavA javAnuM. jenA mAthe guru hoya, AcArya 104 zrI uttarAdhyayana sUtra hoya tenAM mA-bApa thavAnI jarUra nathI. varasAdamAM chatrI kone mAthe dharo ? je palaLato hoya tenA mAthe ke jenA mAthe chatrI hoya tenA mAthe ? tamane koi AcAranI zithilatA jaNAya to gurune jaNAvI devAnuM. gurune je pagalAM levAM haze te leze. pachI tamAre mAthuM nahi mAravAnuM. AjanA zrAvakone mA-bApanI ja nahi, 'dAdA'nI upamA ApavA jevI che. kAraNa ke teo rajA Ape to ja amane emanA sthAnamAM UtaravA maLe ! e nA pADe to amAre nIkaLI javuM paDe ! amArA bhagavAne sthAna mATe laDavAnI nA pADI che, mATe ame kazuM bolatA nathI. bAkI siddhAMta mATe laDyA vinA nahi cAle. siddhAMtanA bhoge mahelajevA sthAnamAM paNa rahevuM nathI. siddhAMta mATe jarUra paDe to jhADa nIce besIne paNa prarUpaNA karIzuM. sa0 siddhAMtanI prarUpaNA karavA mATe paNa sthAna joie ne ? siddhAMtanI prarUpaNA karavA mATe zAsanamAM sthAna pAmavAnI jarUra che, bIjA koi sthAnanI jarUra nathI. sAdhubhagavaMte koi sthAna upara mUMDAvyuM nathI - eTaluM yAda rAkhavuM. sAdhu ane sAdhupaNuM game nahi tyAM sudhI mA-bApa nahi thavAya. jyAM sudhI zrAvakapaNuM ja gamyA kare tyAM sudhI sAdhupaNA sudhI nahi pahoMcAya. sAdhupaNuM na game tyAM sudhI samyagdarzana paNa maLatuM nathI. sa0 sAdhupaNuM game nahi tyAM sudhI dharma na karavo ? pAraNuM game, tyAM sudhI tapa na karavo ? tamane dharma karavAnI nA nathI pADI, dharma karatI vakhate je aviratino rAga paDyo che te kADhavAnI vAta karI che. dharma kharAba nathI, avirati kharAba che. tapa kharAba nathI, pAraNuM kharAba che. je kharAba hoya te kADhavAnI vAta hoya. anItithI dhaMdho na karAya evuM kahIe to tame zuM artha samajo ? dhaMdho karavAnI nA pADI che ke anIti karavAnI nA pADI che ? tyAM to tarata kaheze ke nItithI dharma karavAnI nA nathI pADI. ane ahIM kahe ke mahArAje dharma karavAnI nA pADI che ! tame jyAre amArI pAse dharma samajavA Avo to amArI javAbadArI che ke tamane sAco dharma batAvavo. zAstramAM kahyuM che ke je AcArya potAnI pAse AvelA jIvone zrI uttarAdhyayana sUtra 105 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnano mArga na batAve ane lokone game evo upadeza Ape teo potAnA zaraNe AvanArA jIvonI bhAvahatyA karanArA hovAthI kasAijevA che. tethI tamane na game topaNa je tamArA hitanuM kAraNa hoya evI bhagavAnanI vAta ja tamane samajAvavAnI che. ApaNe joi gayA ke jyAM sudhI koi pUche nahi tyAM sudhI kazuM ja bolavuM nahi ane pUchyA pachI khoTuM na bolavuM. pote karyuM hovA chatAM thai gayuM - ema kahevuM te jUThuM che. ahIM jaNAve che pUchyA pachI khoTuM na ja bolavuM ane AvelA krodhane niSphaLa karavo. gusso AvyA pachI gusso karIe nahi to te nakAmo jAya ne ? Azravane saMvara banAvavAnuM kAma saheluM che. AzravamAM moTuM saMsAra tarapha hoya ane saMvaramAM moTuM mokSa tarapha hoya. saMsAra uparathI najara khase eTale Azrava saMvaramAM pariName. krodha saphaLa na bane tyAM sudhI bAjI hAthamAM che. eka vAra gusso karI nAMkhyo to pachI pazcAttApa karavA chatAM anubaMdho na tUTe evuM ya bane, mATe sAvadhAnI rAkhavI. ahIM gussAne kai rIte niSphaLa karavo enA mATe eka kulaputranuM udAharaNa ApyuM che. eka kulaputranA sagA bhAine koie mArI nAMkhyo. tyAre tenI mAtA roja tene kahe ke tuM zaktisaMpanna che, AvaDatavALo che, baLavAna che chatAM bhAinA hatyArAne pakaDIne vera kema nathI leto ? roja AvuM sAMbhaLavAthI eka vAra te kulaputrane atyaMta gusso Avyo ane te pelA hatyArAne pakaDIne mAtA pAse laI Avyo. eka hAthamAM talavAra ane bIjA hAthamAM pelA hatyArAne pakaDI mAtAne kahe che ke - tuM kahe te rIte Ane mAruM. eTalAmAM pelo hatyAro kAkalUdIbharI vinaMti mAtAnA pagamAM paDIne karavA lAgyo ke meM guno karyo che paNa mArA gunAne mApha karo. tenI vinaMti sAMbhaLIne mAtAe pelAnI pratyenI dayAthI putrane choDI mUkavA kahyuM ane gussAne zAMta karavA mATe kahyuM ke je zaraNe AvyA hoya, jeNe ApaNA para vizvAsa mUkyo hoya, je ApaNA pagamAM paDe, je du:khathI pIDAto hoya, rogI hoya, pAMgaLo hoya arthAt indriyathI vikala hoya 106 zrI uttarAdhyayana sUtra tene mahApuruSo haNe nahi. mAtra mArI nAMkhavA e ja hatyA nathI. tene pIDA pahoMcADavI, raste rakhaDatA karavA - e paNa eka prakAranI hatyA che. mAtAnA A vacanathI kulaputrano gusso zAMta thai gayo. ahIM je rIte mAtAnA vacanathI kulaputre potAnA gussAne niSphaLa karyo tema bhagavAnanA vacanathI sAdhubhagavaMto potAnA krodhane niSphaLa kare. koi ApaNA paisA ApatuM na hovAthI gusso Avato hoya tevA vakhate 'jo hatA nathI" ATaluM nakkI karIe to gusso zAMta thai jAya ne ? jo sAdhubhagavaMtane paNa gusso karavAno adhikAra na hoya to tamAre koi saMyogomAM na karAya ne ? A sAdhunA AcAra che - ema samajI enI upekSA na karatA. rogIne davA levI paDatI hoya to mahArogIne to davA vagara eka kSaNa na cAle ne ? game teTalo gusso Ave ke tarata 'bhagavAna nA pADe che' - eTaluM yAda karI laie to gusso karavAnuM na bane, gusso Ave e juduM ane gusso karIe e juduM. gusso Ave to tene niSphaLa karI zakAya. paNa gusso karIe to niSphaLa kyAMthI thAya ? sa0 nabaLA upara gusso Ave, sabaLA para nathI Avato. pApa karavA mATe ApaNe kAyama mATe nabaLA ja chIe - eTaluM yAda rAkhavuM. ApaNA baLano prayoga krodhane zAMta karavA mATe karavo che. sa0 badhuM samajAya che paNa prekTikala nathI lAgatuM. prekTikala kyAre bane ? ApaNe prekTisa karIe to prekTikala bane ne ? koi kare to prayoga thAya. paraMtu ApaNe to mAtra vAto karavA ja bhegA thayA chIe, karavA mATe kyAM AvyA chIe ? A prayogazALA nathI, vijJAnano pIriyaDa che - kharuM ne ? A saMsArathI pAra UtaravA mATe cAritra sivAya bIjo koi ja upAya nathI. AthI ja zAstrakAro cAritrane uddezIne ja upadeza ApatA hoya che. ApaNane ema thAya ke vAraMvAra ekanI eka vAta zA mATe kahyA kare che paraMtu vAraMvAra A kahevAnA kAraNe jo ApaNI karmalaghutA thAya to ApaNA haiyAmAM A vastu Utare. game teTalo UMcAmAM UMcI koTino zrI uttarAdhyayana sUtra 107 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma karyA pachI paNa ApaNe mokSamAM pahoMcyA nathI - e nakkara hakIkata che. AthI ja ApaNe je khUTe che, je naDe che te khAmI dUra karavA mATe vAraMvAra A badhuM vicAravuM che. ApaNe je karIe chIe te dharma nathI, je karavAnuM bAkI che - e dharma che. A cAritradharmane samajavA ApaNe A uttarAdhyayanasUtranuM vAMcana zarU karyuM che. temAM ApaNe joi gayA ke pUchyA vinA bolavuM nahi, pUchyA pachI paNa khoTuM na ja bolavuM. game teTalo gusso Ave topaNa tene niSphaLa karavo. gusso Ave che - A phariyAda to lagabhaga badhAnI che ne ? A gussAne niSphaLa banAvIe to Avelo gusso paNa naDaze nahi ane gussAne niSphaLa banAvavAno upAya eka ja che ke sahana karI levuM. je sahana na kare te sAdhupaNuM pALI ja na zake. AthI ja sAdhunuM paheluM vizeSaNa 'kSamAzramaNa' ApyuM che. kSamAzramaNa eTale kSamApUrvaka sahana karanArA. je khamAsamaNuM ApaNe bhagavAnane ApIe chIe e ja khamAsamaNuM sAdhubhagavaMtane apAya che. baMnne ThekANe pATha eka ja che. kAraNa ke je bhagavAnanI AjJA mujaba jIvanArA hoya te bhagavAnajevA ja gaNAya che. bhagavAnanI ja AjJA che ke gurunI AjJAmAM rahevuM. jenA mAthe guru nathI tenA mAthe bhagavAna paNa nathI - ema samajI levuM. sAdhune je vaMdana thAya che te bhagavAnanI AjJAnA kAraNe thAya che. tamAruM vaMdana laine ame tamane bhagavAnanI vAta na karIe to amArA jevA vizvAsaghAtakI bIjA koi nathI. sAdhunuM kAma ja A che ke tamane bhagavAnanI vANI saMbhaLAvavI. dasa prakAranA yatidharmamAM kSamAdharma sauthI pahelo che. AvA kSamAzramaNa sAdhune vaMdana karIne temanI pAsethI bhagavAnanI vAta sAMbhaLavAnI. Aje to amArI nizrAmAM utsava-mahotsava rAkhe ane patrikAmAM lakhe ke anukULatA mujaba pravacana raheze. amArI jarUra tamArA eke anuSThAna mATe nathI. mAtra vyAkhyAna saMbhaLAvavA mATe amArI nizrA che. tamArI pUjAmAM amAre hAjarI ApavI e pharajiyAta nathI. zrI uttarAdhyayana sUtra 108 sa0 sAdhubhagavaMta derAsaramAM keTalI vAra jAya ? eka ja vAra. vihArAdimAM na hoya to sthApanAcAryajI AgaLa caityavaMdana karI le. paNa tamAre to traNa kALa derAsara javAnuM. jyAM derAsara na hoya tyAM tamAre javAya ja nahi. sa0 rastAmAM phoTo rAkhIne na javAya ? na javAya. gharanA lokono phoTo laine musApharIe jAo ke gharanA loko sAthe joie ? derAsaramAM hAjarI tamArI jarUrI che, amArI nahi. A to mAtra jamaNavAramAM hAjarI Ape, na to vyAkhyAnamAM dekhAya, na to pUjAmAM dekhAya. divase dhaMdho kare ane rAtre bhAvanAmAM hAjarI Ape ! amane pratikramaNa pachI UMce sAde bolavAnI nA pADI che. tame bAra vAgyA sudhI bhAvanAo bhaNAvo to, AjubAjunA lokonI UMgha bagaDe ne ? utsavamAM pratikramaNa pharajiyAta che ke bhAvanA ? rAtrimAM sAdhu ke zrAvaka UMcA sAde bole nahi, to vagADavAnuM kAma kyAMthI karAya ? sa0 rAtrijago karavAno ne ? rAtrijago karavAno, paNa te saMgIta sAthe nathI karavAno. trizalAmAtAe cauda svapra bAda zeSa rAtri jinezvarabhagavaMtanAM caritronI kathA vAMcavAmAM pasAra karI hatI. te rIte tamAre paNa vAMcana karatA besavAnuM. derAsaramAM je kAMi bhAvanA bhAvavI hoya te divase ja bhAvavAnI, rAtre nahi. derAsaramAM bhakti karavA, pUjA bhaNAvavA mATe tamAre javAnuM che, emAM amArI hAjarInI jarUra ja nathI. sa0 Apa ekAda pUjA bolo to amane AnaMda thAya. amAre derAsaramAM pUjA na bolAya. tame sAhebane koi divasa pUjA bolatA sAMbhaLyA che ? derAsaramAM sAdhusAdhvI UMcA sAde bole nahi. rAganuM nimitta banatuM hovAthI jAheramAM sAdhusAdhvI na bole. mArA gurumahArAja paNa kahetA hatA ke rAjAnI rANIo cosaThakaLAnI jANakAra hoya chatAM nRtya kare to paramAtmA AgaLa kare athavA to potAnA dhaNI AgaLa kare. zrI rAvaNa-maMdodarI jyAre aSTApadajI upara nATaka karatA hatA tyAre derAsaramAM zrI uttarAdhyayana sUtra 109 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM koi na hatuM. dharaNendra AvyA topaNa bhaktimAM bhaMga na paDe mATe derAsaranI bahAra ja UbhA rahelA. aMte temanI bhaktithI prasanna thaI indra icchita vara mAMgavA kahyuM. zrI rAvaNe kahyuM ke ApavuM hoya to bhaktinuM phaLa Apo. bhaktinuM phaLa zuM che ? A saMsArathI mukti ane tenA kAraNabhUta virati : kharuM ne ? e ApavAnI tAkAta dharaNendra pAse kyAMthI hoya ? dharaNendra je Ape che te zrI rAvaNane joituM nathI ane temane je joie te ApavA dharaNendra samartha nathI. tame paNa ATaluM nakkI karo ke bhagavAnanI bhakti karIne A saMsAra mUkavo che. A to pUjAmAMthI Ave to loko pUche ke - zuM lai AvyA ? ApaNe kahevuM paDe ke - zuM mUkI AvyA e pUcho ! ApaNI vAta e cAlu che ke gusso game teTalo Ave to paNa te niSphaLa karavo che, saphaLa nathI karavo. gusso AvyA pachI moTuM na khole teno gusso niSphaLa jAya, je moTuM khole teno gusso to saphaLa thavAno ja. ApaNe sahana karI laie to bolavAnI jarUra ja na paDe. ApaNe tyAM nirdoSane sajA nathI hotI. lokanI adAlatamAM nirdoSa daMDAya. bhagavAnanA zAsanamAM to je daMDAya te doSita che ja - ema samajI levuM. ApaNA bhagavAna paNa du:kha veThI le ane kayo guno che - ema na pUche, to ApaNe zA mATe pUchavuM ke 'kayA gunAnI sajA che ?' A gusso koNa sahana karI zake te mATe AgaLa jaNAve che ke - je priya ane apriyane dhAraNa karI zake te ja gussAne sahana karI zake. je kAMi sAruM maLe temAM rAga nathI karavo ane je kAMi kharAba maLe emAM Sa nathI karavo. A ja krodhane jItavAno upAya che. jene sArAnarasAmAM rAgadveSa thAya tene gusso AvavAno ja. AthI ja ahIM priya ke apriyane samabhAve dhAraNa karavAnuM jaNAvyuM che. appA ceva dameyavvo appA hu khalu duddamo / appA daMto suhI hoi assiM loe parattha ya // 1-15 // AcAryabhagavaMte chelle hitazikSA ApI ke gusso AvyA pachI tene saphaLa na karavo, sahana karI levAnuM, kazuM bolavAnuM nahi, je kAMi priya ke apriya thAya tene svIkArIne cAlavA mAMDavAnuM. tyAre ziSyane zaMkA thAya che ke - 'A rIte ApaNe guno karyo hoya ke na karyo hoya paNa sAmo mANasa game tevuM vartana kare te ApaNe calAvI ja levAnuM, tene kAMi ja nahi kahevAnuM, badhuM ApaNe ja veThavAnuM ? sAmAnuM damana thoDuM paNa nahi karavAnuM ane ApaNA ja AtmAnuM damana karyA karavAnuM ? thoDuM sAmo samaje, thoDuM ApaNe samajIe to kAma thai jAya. paNa ApaNe ja dareka vAtamAM dabAine rahevAnuM - AvuM zA mATe ?' A ziSya ApaNA manano paDagho pADyo che ne ? ApaNA manamAM je zaMkA kAyama ghoLAya che enA javAbamAM A gAthA che. graMthakArazrI jaNAve che ke A AtmAnuM ja damana karavAyogya che. bIjAnuM damana karavAyogya nathI. jo A lokamAM sukhI thavuM hoya ke paralokamAM sukhI thavuM hoya to AtmAnuM damana karavA sivAya bIjo koi upAya nathI. sa0 ApaNe mauna rahIe, pratikAra na karIe to loko ApaNane doSI TharAve, ApaNo apayaza phelAya, e A bhavanuM nukasAna ne ? tame Avo vicAra kema karo cho ? sudarzanazeThe khulAso na karyo to temano apayaza phelAyo ? jhAMjhariyAmunine nukasAna thayuM ? khaMdhakamunine nukasAna thayuM ? jIMdakAcAryanA pAMcaso ziSyane nukasAna thayuM ? maitArajamunine nukasAna thayuM ? temaNe to sonIne jaDatI levA paNa nathI kahyuM ke - mArA pAtro, kapaDAM, ogho joi lo ! eTaluM kahyuM hota to cAlata ne ? paNa eTaluM ya nathI kahyuM. sa0 temaNe jaDatI levAnuM kahyuM hota to zuM vAMdho Avata ? temane kevaLajJAna na maLata ane sonIne dIkSA na maLata. AtmAnuM damana karyA vinA ThekANuM nahi paDe. sa0 emanA jeTaluM sattva amArI pAse nathI. sattvazALI mANaso paNa jyAM bole nahi, tyAM nabaLA mANasoe bolAya ja nahi ne ? pApa karavAnuM sattva tamArI pAse che ane pApa na karavAnuM sattva nathI - A kema cAle ? nIrogI mANasa jo davA letA zrI uttarAdhyayana sUtra 111 110 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya to rogIe to davA vagara na jivAya. rAta-divasa mauna pALavuM che, to ja gusso niSphaLa jaze. sudarzanazeThane to rAjA sAmethI pUche che. purAvA badhA rANInA pakSamAM che chatAM rAjAne tenA para vizvAsa nathI, temane sudarzanazeThanA vacana upara vizvAsa che, chatAM teo mauna rahe che. kAraNa ke vAstavikatA jaNAve to rANIne zULIe caDhavuM paDe ne ? AthI sudarzanazeThe to vicArI lIdhuM ke koine zULI para caDhAvyA haze te pApa udayamAM AvyuM che, bhogavI levuM che. sa0 gusso karavAnI chUTa kyAM ? potAnI jAta para. ApaNe bhagavAnanuM na mAnIe, svAdhyAyapratikramaNa, pUjA-sAmAyika na karIe tyAre gusso karavo. 'tame kema nathI karatA' ema nahi bolavAnuM. huM kema nathI karato - e jovAnuM. koi ApaNuM na mAne to gusso nathI karavo. ApaNe bhagavAnanuM mAnatA nathI teno gusso karavo che. sAmo to ApaNuM ja mAnato nathI, ApaNe to anaMtajJAnI bhagavAnanuM mAnatA nathI. pUjA anaMtajJAnInI karIe ane mAnIe moha-ajJAnanAM pAtronuM : A vicitratA nathI ? pApa cAlu rAkhI bhagavAnanI pUjA karavI A to jANe lAMca ApavA jevuM che. bhagavAnanuM mAnavuM nathI chatAM bhagavAna bole nahi eTalA mATe ja jANe pUjA karIe chIe - evuM nathI lAgatuM ? je pApa karIe chIe te mApha karavA mATe ja A pUjA che ne ? tamAro dIkaro tamArA paga dabAve ane tamAruM kahyuM na mAne to tame kaho ke "mArA paga dabAvIne mane dabAvavAnI jarUra nathI." bhagavAna AvuM kazuM bolatA nathI mATe phAvaTa AvI che ne ? javAbadArInA sthAne rahyA hoie ne gusso karavo paDe tyAre karI laie to ya tarata dIkarAne micchAmi dukkaDa ApIne kahI devAnuM ke tAro bApa paNa huM pApanA yoge thayo chuM mATe ATaluM kahevuM paDe che - bAkI bhagavAne gusso karavAnI nA pADI che. ahIM jaNAve che ke AtmAnuM ja damana karavuM joie, AvuM paNa eTalA mATe kahevuM paDe che ke AtmA durgAnta che. duHkhe karIne tenuM damana 112 zrI uttarAdhyayana sUtra karI zakAya evuM che. gusso karavo sahelo ke na karavo sahelo ? gusso karavAnuM kAma saheluM che. gussAne aTakAvavA mATe AtmAnuM damana karavAnuM kAma kaparuM che. gusso karavA mATe mAtra hiMmata thoDI joie, bAkI to nAnA chokarAne paNa gusso karatAM AvaDe ne ? gusso karavAnuM koine zikhavADavuM paDe nahi ne ? nAnA chokarAo paNa tamArI gussAnI paribhASA jANe che. tame AMkho kADhIne juo to rovA mAMDe, tamArI pAsethI dUra bhAgI jAya, bolAvo toya pAse na Ave. gussAne rokavAnuM kAma kaparuM che - mATe tenI mahenata zarU karavI che. tapa karavAnuM saheluM ke khAvAnuM saheluM che ? tapamAM gusso Ave che te tapanA kAraNe nahi, du:kha bhogavatA nathI mATe Ave che. du:kha bhogavavAnI taiyArI hoya tene gusso na Ave. duHkha bhogavavA mATe sukhanI icchAnuM damana karavuM ja paDe ne ? A to tapa kare ane vAtacIta karato bese, TI.vI. AgaLa bese eTale samaya pasAra thai jAya. Avo tapa karavAnI majA paDe ne ? tapa karIne duHkha na bhogave ane anukULatA ja zodhyA kare tene karmanirjarA na thAya. sa0 svAdhyAya ane tapamAM mahattvanuM zuM ? baMnne mahattvanA. DAbo paga ane jamaNo paga bemAM mahattvano paga kayo ? eke vinA na cAle ne ? tema svAdhyAya ane tapa baMnne mahattvanA che. temAMthI paNa ApaNane je naDe te ApaNA mATe mahattvanuM. je phAve te to ApaNe karavAnA ja chIe. je nathI phAvatuM te ApaNA mATe mahattvanuM. jene gusso bahu Avato hoya tenA mATe kSamA mahattvanI che. A badho AcAra sAdhuno che. sAdhubhagavaMtathI gusso na ja karAya. sAdhubhagavaMta jo A rIte AtmAnuM damana na kare to karaze koNa ? zAstrakAro ApaNA hitanI ciMtA jeTalI kare che - eTalI bIjI koie karI nathI. atyAra sudhImAM jeTalA doSo batAvyA temAMthI eke doSa evo nahi hoya ke je ApaNAmAM na hoya, enI sAthe e paNa hakIkata che ke doSone TALavAnI je vAta karI che temAMthI eka paNa vAta ApaNe kAne dharI nathI. sAdhupaNAmAM gusso na karAya eno artha e nathI ke gRhasthapaNAmAM karI zrI uttarAdhyayana sUtra 113 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakAya. tamAre paNa dIkSA levI che ne ? to nakkI karI ke gusso karavo nathI ane enI zarUAta gharathI karavI che. pahelAM gharamAM gusso nathI karavo, pachI bajAramAM gusso nathI karavo ane aMte dharmasthAnamAM gusso nathI karavo. jyAM rAtadivasa rahevAnuM che tyAMno gusso sauthI pahelAM kADhavo che. gharamAM paNa cAra vibhAga pADuM ? to pahelAM mAbApa upara na karavo, pachI patnI upara na karavo, pachI saMtAno upara na karavo ane chelle gharamAM AvanAra svajano ke ghATI upara na karavo. sa0 aMdara TheSa paDyo rahe to ? aMdara bhale paDyo rahe, bahAra pragaTa nathI karavo. UlaTI aMdara rahelI sArI ke bahAra nIkaLe to sAruM ? dabAvavAthI UchaLatuM nathI, jora ochuM paDavAthI UchaLe che. tethI majabUtAithI dabAvatAM zIkhI javuM ke jethI dabAyeluM UchaLe nahi. ApaNane game ke na game, paNa anaMtajJAnIonA kahyA pramANe gussAne niSphaLa karavAno pariNAma meLavI laie to cAritradharmanuM pAlana sArAmAM sAruM karI zakAya. eka vAra sahanazakti keLavI laIe to gusso AvavAnuM koi kAraNa nathI. zakti keTalI che - e nathI jovuM. zakti karatAM paNa sahanazakti zreSTha che. zakti zarIranI hoya che jyAre sahanazakti mananI hoya che. jene du:kha bhogavavuM nathI teNe zakti keTalI che - e vicAravAnI jarUra nathI ane jene du:kha bhogavavuM che - teNe paNa zakti keTalI che - e jovAnA badale sahanazakti keTalI che eno vicAra karavAnI jarUra che. zakti hovA chatAM sahanazakti na hoya evA to ghaNA dAkhalA che ne? ghaNA tapasvIo evA joyA che ke tapanI zakti temanAmAM hovA chatAM sahanazakti temanAmAM hotI nathI. kUragaDumuninA pAtromAM ghUMkanArA cAra mahAtmAo pAse cAra mahinA sudhI bhUkhyA rahevAnI zakti hatI paNa sahanazakti na hatI tethI ja kUragaDumuni upara gusse thayA hatA. jayAre kuragaDumuni pAse tapanI zakti na hatI paraMtu sahanazakti sArAmAM sArI hatI. tethI ja to te kevaLajJAna pAmyA. sAmo gusso na kare eTalAmAtrathI ApaNane kevalajJAna na maLe. kUragaDumunie pote sahanazakti rAkhI gusso na karyo to kevaLajJAna pAmyA. kaSAyane zamAvavA mATe sahanazaktinI jarUra che, jayAre zakti to duHkha bhogavavA mATe kAma lAge. zaktisaMpanna AtmA du:kha bhogavI zake, paNa sahanazaktinA abhAve kaSAyane upazamAvI na zake. tamArI bhASAmAM kahIe to paisA meLavavA zakti joie, paNa paisA gayA pachI sahanazaktinI jarUra paDe. paisA kamAvavA mATe kAMDAnI zakti joie paNa paisA gumAvyA pachI manane svastha rAkhavA mATe sahanazakti jo ie. zakti ane sahanazakti A be padomAM sAmAnya pharaka jaNAya che paraMtu emAM bhagavAnanA zAsananuM rahasya bharyuM che. ApaNA AtmAnuM ja damana karavuM che, bIjAnuM nahi. AtmAnuM damana karavAnuM kAma saheluM nathI. AthI ja AtmAne dudatta kahyo che. duHkhe karIne jenuM damana karI zakAya tene durdAnta kahyo che. A rIte AtmAnuM damana karavAnuM kAma kaSTakArI che - ema samajIne ziSya AtmadamananI pravRttithI pAcho na phare te mATe AgaLa jaNAve che ke AtmAnuM damana karanAra ja A lokamAM ane paralokamAM sukhI thAya che. sAcuM kaho : sukha khAvAmAM che ke khAvAnuM choDavAmAM ? zAstrakAro kahe che ke sukha joituM nathI - A ja to moTuM sukha che. Aje ATaluM nakkI karavuM che ke bhogavavAmAM sukha nathI. tethI ochuM paDe toya mAMgavuM nahi. khAvA beThA pachI jeTaluM pIrasyuM hoya eTaluM vAparIne UbhA thai javuM. ApaNe AtmAnuM damana karIzuM to ja sukhI thaizuM. bIjAnuM damana karavuM - e sukhI thavAno upAya nathI. sAmo mANasa vinaya karato nathI, evuM bolavA karatAM ApaNI pAse vinayanI apekSA che - e kharAba che : eTaluM mAnatA thai javuM che. vastumAM sukha nathI, viSayanA bhogavaTAmAM sukha nathI, sukha to AtmAnA damanamAM che. je potAnA AtmAnuM damana nathI karato tenA jevuM du:khI A duniyAmAM bIjuM koi nathI. Aje ApaNe AtmAnuM damana karavAnA badale bhogavaTAmAM, icchAnI pUrtimAM sukha mAnI beThA chIe - A ApaNI moTAmAM moTI bhUla che. Aje zrI uttarAdhyayana sUtra 115 114 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNA moDhA upara je sukhanI lAlI dekhAya che te AtmadamananI nathI, audayikabhAvanI che. kSayopazamabhAvanI lAlI to AtmadamananA gharanI che ane Atmadamana eTale je Ave te veThI levuM. sa0 AtmadamananA kAraNe sukha parabhavamAM maLe ke tarata maLe ? tarata ja maLe . ugharANI na Ape tyAre 'paisA jo itA nathI' eTaluM nakkI karo to tarata ja sukha maLe ne ? AtmadamanamAM je sukha che te ja kSayopazamabhAvanuM che. sa0 kSayopazamabhAva eTale zuM ? kSayopazamabhAva eTale karmanuM pataluM AvaraNa. karmonAM gADha AvaraNa te audayikabhAva ane karmonuM AvaraNa khasI jAya te kSAyikabhAva. azuddha AvaraNa te audayikabhAva, zuddha AvaraNa te kSayopazamabhAva ane AvaraNarahita avasthA te kSAvikabhAva. jema pUTTInuM AvaraNa hoya to bilakula na dekhAya, pAradarzaka pepara hoya to dekhAya ane AvaraNa ja na hoya to cokhkhacaTa dekhAya. kevaLajJAnAdi guNo to ApaNA AtmAmAM paDelA ja che, mAtra AvaraNa khaseDavAnI jarUra che. guNa ApaNA chatAM karmanI maherabAnIthI anubhavavA maLe tenuM nAma yopazamabhAve. jema tamAre tyAM paNa paisA tamArA potAnA hovA chatAM epha.DI. pAke tyAre ja maLe ne ? tema jJAnAdiguNo ApaNA potAnA hovA chatAM karmanI maherabAnI thAya tyAre maLe. sukha meLavavAmAM audayikabhAvanuM sukha che. ane sukha jo ituM nathI' temAM kSayopazamabhAvanuM sukha che. pelA saMnyAsInI vAta sAMbhaLI che ne ? rAjA pAse tene bolAvavAmAM Avyo. rAjAe eka pachI eka cIja tene bhogavaTA mATe ApavA mAMDI. vRkSanI chAlanAM vastronA badale rezamI vastra levA kahyuM, mATInA ThIkarAnA badale sonAnAM vAsaNa levA kahyuM, paththaranA badale rUnI taLAimAM sUvAnuM kahyuM. tyAre saMnyAsI kahe che ke mATInA ThIkarAmAM vAparo ke sonAnI thALImAM : peTa to sarakhuM ja bharAya ne ? vastra rezamI hoya ke chAlanuM hoya : Abaru to ekasarakhI DhaMkAya ne ? UMghavA mATe paththara hoya ke rUnI taLAi hoya : zuM pharaka paDe ? 116 zrI uttarAdhyayana sUtra saMnyAsIne nA pADato joi rAjA kahe che - ApuM chuM te lai le, mArA jevo ApanAro koi nahi maLe.' tyAre saMnyAsIe kahyuM ke "ApanArA ghaNA maLaze, nA pADanAro lagabhaga koi nahi maLe'...to kaho sukha zemAM che? mAMgavAmAM ? levAmAM ? ApavAmAM ? ke nA pADavAmAM ? "nathI jo ituM' A be ja zabdamAM traNe lokanuM sukha samAya che. sa) Apa ATaluM kaho cho paNa amane to sukhanI lagana ja lAgI che to zuM karavuM ? tamane lagana lAgI che mATe ja to ame tamane sAvadhAna karIe chIe. tamAre tyAM lagnaprasaMge Dhola vagADAya che te zenA mATe vagADAya. che te jANo cho ? tamane baherA banAvavA mATe nahi, tamArA kAna kholavA mATe vagADAya che. lagnanI dareka kriyAmAM 'sAvadhAna' 'sAvadhAna'nA nArA lagADAya che te tamane sAvadhAna karavA mATe ja lagADAya che. amane dIkSA vakhate traNa pradakSiNA pharavAnuM vidhAna che. kAraNa ke tyAM jJAnadarzanacAritranI sAdhanA karavAnI che. jayAre paraNatI vakhate cAra pherA pharavAnA hoya che kAraNa ke paraNavAnA kAraNe cAre gatimAM bhaTakavAnuM thAya che. varaghoDo UtaryA pachI varane poMkhavAnI kriyA paNa eTalA mATe che ke haju paNa samajIne pAchA vaLI jAo to sAruM. varanuM nAka maroDavAmAM Ave che te vakhate paNa tene sUcana karAya che ke tenI svataMtratA have haNAi javAnI. paraNe enuM svamAna rahe ke nAza pAme ? cheDAcheDI bAMdhatI vakhate paNa sUcavyuM ke ekalA nahi, baMne sAthe ekabIjAne durgatimAM laI javAnA. ApaNA vaDIlajanoe, mahApuruSoe ApaNe durgatimAM na jaie tenI ciMtA Dagale ne pagale karI che. chatAM ApaNe gAMDAnI jema vartIe chIe ne ? thoDuM sattva keLavI lo. ApaNe koine rakhaDatA nathI karavA, paNa koinA kAraNe ApaNe rakhaDavuM paDe - evuM paNa nathI karavuM. temanI palojaNamAM AkhI jiMdagI pasAra karIe to ApaNe rakhaDatA ja thaie ne ? ApaNe ApaNA ekalAnI paNa icchA pUrI karI zakatA nathI to AkhA kuTuMbanI icchA kai rIte pUrI karI zakavAnA ? tethI icchAone pUrI karavAnA badale zrI uttarAdhyayana sUtra 117 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varaM me appA danto saMjameNa taveNa ya / mAhaM parehiM dammanto baMdhaNehi vahehi ya // 1-16 // AtmAnuM damana karavA mATe prayatna karI levo. AtmAnuM damana karanArA A lokamAM paNa sukhI thAya che te jaNAvavA ahIM eka dRSTAMta ApyuM che. be coro hatA. eka vAra keTalAka sAdhubhagavaMto vihAra karatAM tyAM AvyA. comAsAnA divaso hovAthI tyAM cAturmAsasthiratA mATenI rajA te coro pAse mAMgI. coroe saharSa rajA ApI ane kahyuM ke tame AhArapANI paNa ahIMthI ja grahaNa karajo , bIje kyAMya na jazo, tyAre sAdhubhagavaMtoe kahyuM ke ame mAdhukarIvRttithI (bhamarAnI jema thoDo thoDo AhAra levo) AhAra laie chIe. tame amane rahevA vasati ApI e ja moTo lAbha che. tenAthI tame sakala klezano nAza karanAra puNya upArjana karyuM che. sakala klezano eTale saMsArano ja nAza karanAruM puNya sAdhune vasati ApavAthI baMdhAya che. tamane AvuM puNya game ? A rIte cAturmAsanA aMte jatAM be coroe eka niyama ApavA vinaMti karI tyAre temaNe rAtribhojanatyAgano niyama Apyo. A tyAgamAM zuM lAbha che te jANatA na hovA chatAM mAtra sAdhumahAtmAnA vacana pratyenA bahumAnanA kAraNe coroe niyama ullAsapUrvaka lIdho. eka vAra bIjA coroe rAtre gAyanuM mAMsa khAvAnuM nakkI kareluM. thoDA coro madirA levA mATe gAmamAM gayA. thoDA tyAM rahyA. tyAM rahelAe vicAryuM ke ApaNe A mAMsamAM jhera nAMkhIe jethI madirA badhI ApaNane ekalAne pIvA maLe. e ja rIte gAmamAM gayelA coroe vicAryuM ke ApaNe A madirAmAM jhera nAMkhI daie ke jethI mAMsa ApaNane ekalAne khAvA maLe. A rIte paraspara viSamizrita AhAra levAthI te badhA coro maraNa pAmyA. A be coro rAtribhojanatyAganA niyamanA pAlanathI bacI gayA. A rIte AtmAnuM damana karanAra A lokamAM paNa sukhI thAya che. corono dhaMdho to rAte ja moTA bhAge hoya chatAM Atmadamana karIne vrata pALyuM to teo e ja bhavamAM sukhI thayA. eka vAra A duniyAnI apekSA TaLavA mAMDe to traNe jagatanuM sukha ahIM ja khaDuM karI zakAya. A adhyayananI paMdaramI gAthAmAM ApaNe joi gayA ke jene sukhI thavuM hoya teNe AtmAnuM damana karavA sivAya bIjo koI upAya nathI. sukhanA arthI badhA ja jIvo che, paraMtu e sukhanI prAptino je upAya che te sevavAnI taiyArI lagabhaga koinI nathI. tethI ja sukhano arthI AtmAo paNa sukha pAmI zakyA nathI ane saMsAramAM bhaTakyA kare che. AvA saMyogomAM kAM to sukhanuM arthIpaNuM choDI devuM joie, kAM to sukhano vAstavika upAya sevI levo joie. e sivAya A viSamatAmAMthI bahAra nIkaLI zakAya ema nathI. zAsakAro AtmAnuM damana karavAnuM kahe che, emAM ja sukha che - ema jaNAve che. Ano anubhava ApaNe jAte karyo nathI - evuM nathI. eno anubhava aMze aMze paNa thayo to che ja, paraMtu tene TakAvavA mATe koi prayatna ja karyo nathI. svAdhyAyamAM AnaMda Avyo nathI - evuM nathI paraMtu vikathAnA rase A AnaMda lUMTI lIdho. dAnamAM paNa AnaMda Avyo hato paNa lobhe e AnaMda sUkavI dIdho. tapamAM paNa AnaMda to Avato hato paNa pAraNAnA rase tapano svAda uDAvI dIdho. ApaNe gai kAla sudhImAM joi gayA ke Atmadamana vinA sukha nathI tyAre tamArAmAMthI koie pUchyuM nahi ke - 'Atmadamana kai rIte karavuM.' A ziSya to ahIM pUche che, tethI AgaLanI gAthAmAM Atmadamanano upAya batAvyo che. tamane Atmadamana karavAnuM mana na thayuM mATe ja upAya na pUchyo ne ? sa0 upAya to Ape batAvelo ke 'nathI jo ituM' A pariNAma keLavo. paraMtu 'nathI jo ituM A pariNAma kai rIte lAvavo, eTaluM to pUchavuM joie ne ? 'joie cheA pariNAma kADhacA vinA "joituM nathI' - A pariNAma nahi ja Ave. je ie che - e pariNAma kADhavA mATeno upAya ahIM jaNAvyo che. saMyama ane tapa : A ja Atmadamanano upAya che. enA vinA sukha na ja maLe. saMyama ane tapathI sukha maLe zrI uttarAdhyayana sUtra 119 118 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che - eTaluM mAnavAnI taiyArI che ? ApaNe sAdhu na thaie to sukhI thaie ne ? A prazna mArmika che, khUba zAMtithI vicArIne javAba Apajo . sAdhu thaie to sukhI thaie ke na thaie to sukhI thaie ? sa0 sAdhu na thayAnuM duHkha che. sAcuM che ke banAvaTI ? sAdhu na thayAnuM duHkha hoya to tame amArI pAchaLa pharo ke gharanA lokonI pAchaLa ? tamArA karatAM to pelo brAhmaNa sAro ke je aDadhuM devadUSya levA mATe bhagavAnanI pAchaLa pAchaLa ja pharyo. tame to saMyama na maLyuM toya gharabhegA thai gayA ne ? saMyama laie to duHkhI thaie ke sukhI thaie ? eka vAra bhoyaNImAM sAhebanI nizrAmAM oLI, hatI. bapore badhA zrAvako AyaMbila karavA jAya tyAre sAhebane vAcanA ApavAnuM jaNAvyuM. sAhebe vAcanA zarU karI. zarUAtamAM ja sAhebe prazna pUchyo "A ogho lIdhAno AnaMda che ?" be miniTa to koi kazuM bolyuM nahi. chevaTe eka padastha sAdhue hiMmata karIne kahyuM ke - "hoya ja ne ?" tarata sAhebe pUchyuM ke 'pApa karavuM paDatuM nathI teno AnaMda che ke paisA kamAvA javuM paDatuM nathI - eno ?' prazna mArmika che ne ? saMyamamAM je AnaMda che te pApa nathI karavuM paDatuM teno ja che. saMyamamAM du:kha che ke sukha ? sa0 saMyama bahu bhAre lAge che. tamane loDhAno bhAra lAge ke sonAno ? pAMca kilo sonAno paNa bhAra na lAge ne ? to saMyama bhAre kyAMthI lAge ? saMyama to tame kaho cho ne ke - sonA karatAM ya moMdhuM che. jo sonAno bhAra na lAge to saMyamano bhAra kyAMthI lAge ? sa0 saMyamamAM sAdhupaNuM ja Ave ? emAM zuM pUchavAnuM ? pAMca AzravathI virAma pAmavuM tenuM nAma saMyama. zrAvakapaNAmAM sarvathA A AzravathI virAma pAmavAnuM zakya ja nathI. tame bahu bahu to dravyakSetrakALabhAvane AzrayIne abhigraha lai zako. dravyane AzrayIne bhogapabhoganAM dravya ochAM karo, kSetrane AzrayIne nagara ke dezanI bahAra na javAno niyama lo. kALathI rAtre 1 20 zrI uttarAdhyayana sUtra bahAra na javAno niyama lo ane bhAvathI saMsArano bhAva na rAkho to eTalA pApathI bacI zako. bAkI eka paNa Azrava cAlu hoya to saMvarabhAva kyAMthI Ave ? zUlathI vrata lIdhAM hoya to sUkSma pApono Azrava cAlu ja che ne ? gharamAM eka sApa nIkaLe to sApa nathI evuM to na kahevAya ne ? ema ekAda paNa pApa jo hoya to saMyama kyAMthI kahevAya ? Azrava to sApathI paNa bhUMDA che. pApano bhaya sApa karatAM vadhu bhayaMkara che. sApa to eka bhava bagADe. jayAre pApa to bhavobhava bagADe. tethI pApano tyAga sarvathA karavo ja paDe. sa0 ame to zakti pramANe thoDo thoDo tyAga karIe. gharamAM eka uMdara, eka bilADI hoya to cAle ne ? eka mAMkaNa hoya to ya pAlavato nathI, macchara hoya toya dhUpa karIne kADhI mUko, nahi to chevaTe maccharadAnI bAMdhIne rahe ane ahIM thoDo thoDo saMyama hoya to cAle ne ? saMyama laIe to du:khI thai jaie - A zraddhA majabUta che ne ? sa, saMyama laie to sukha bhogavavA na maLe. sukha bhogavavA bhale na maLe paNa du:kha to kAyamanuM TaLe ne ? AvavuM che ? tame jamavA beso cho te sukha meLavavA ke bhUkhanuM du:kha TALavA ? je sukha tamAre bhogavavAnuM nathI tenA mATe doDadhAma cAlu che ne ? je bhogavavAnuM nathI te bheguM karyA karavuM e to gadhdhAmajUrI che. dharma karIzuM to duHkhI thaIzuM - A bhaya magajamAMthI kADhI nAMkho. mahApuruSonAM vacano paramatAraka che. ApaNe sukha bhogavIe enuM jJAnIone du:kha nathI, ApaNe sukha bhogavIne du:khI na thaie - tenI emane ciMtA che. saMyamamAM tamArI dRSTie je sukha che te nahi maLe topaNa du:kha du:kharUpa to nahi ja lAge. jagatanA jIvo sukhanA arthI che ane e sukhanI prAptino mArga Atmadamana che ane A Atmadamana karavA mATe saMyama ane tapa karavA sivAya bIjo koi ja upAya nathI. ApaNane game ke na game - A upAya mAnyA vinA cAle evuM nathI. zAstrakAroe ApaNane game che ke nathI gamatuM teno vicAra karyA vinA mAtra ApaNA hitane anulakSIne sukhano zrI uttarAdhyayana sUtra 121 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAya Atmadamana che - ema jaNAvyuM che. Aje ApaNe saMyama ane tapa mATe keTalo prayatna karyo ? je kAMi tyAga karIe chIe te paNa jo ituM nathI mATe karIe chIe evuM nathI, choDyA vagara cAle evuM nathI mATe choDIe chIe - kharuM ne ? jamavA beThA pachI UbhA thai jaie chIe te zA mATe ? have khavAya evuM nathI mATe ne ? je choDyuM hoya te pAchuM levAnuM hoya to te choDyuM na kahevAya. je choDyuM tenI sAme DokiyuM paNa nathI karavuM, najara paNa nathI mAMDavI. sAcuM kaho, tamane AveluM jJAna jAya to du:kha thAya ke AveluM dhana jAya to duHkha thAya ? jJAna jAya to hasatAM hasatAM kahe ke karyuM tyAre karyuM, paNa have to badhuM ja bhulAi gayuM ane jo ugharANI na Ape to rovA bese. jJAna kImatI ke dhana kImatI ? sa0 ugharANI na Ape te phaLa to pratyakSa dekhAya che ! ane je pratyakSane ja mAne te to nAstika kahevAya, dharmAtmA nuM kahevAya. je najare dekhAya tene ja mAne tevo dharmAtmA na hoya, je najare dekhAtuM nathI tene paNa jJAnInA vacanathI mAnavA taiyAra thAya tenuM nAma dharmAtmA. zAstra e to ArIso che. ArIsAnI jarUra zenA mATe che ? je tame najare joi zako cho tenA mATe ArIsAnI jarUra che kharI ? je moDhA uparanA DAgha dekhAtA nathI te jovA mATe ArIso che. zAstranI racanA, je najare nathI dekhAtI te vastune jaNAvavA mATe karI che. jyAM sudhI A saMsAra asAra nahi lAge tyAM sudhI Atmadamana karI nahi zakAya. A saMsAranI asAratA bhaNelo samajAve ane abhaNa samajAve : e bemAM pharaka che ne ? abhaNa to du:khamaya saMsArane asAra tarIke jaNAve. jayAre bhaNelo kahe ke puNyanA udayathI maLanAro sukhamaya saMsAra asAra che. indrAdi devatAo samavasaraNamAM beThA hoya ane bhagavAna kahe ke saMsAra asAra che, du:khamaya che, tyAre koi devatA dalIla nathI karatA ke amane to kAMi du:kha nathI, to asAra kema ? kAraNa ke teo jANe che ke A sukha TakavAnuM nathI, janmamaraNanAM duHkha najara sAme temane dekhAya che, tyAMthI mAtAnI kukSimAM javAnuM che - e najare dekhAya to sukhamAM svAda 122 zrI uttarAdhyayana sUtra Ave ? bhagavAna ATaluM kahe che chatAM mAnavAnI taiyArI nathI. chApAmAM AvelI vAtono radiyo paNa pAchaLathI apAto hoya che chatAM te vAta upara jeTalo vizvAsa che eTalo zAstra upara nathI. gharanAnuM jeTaluM mAnIe teTaluM bhagavAnanuM nathI mAnatA. bhagavAna jJAnI, guru jJAnI ke gharanAM ? jo devaguru jJAnI hoya to bairA chokarAne kahI do ke tame loko mArA mAthe nathI, bhagavAna-guru mArA mAthe che. tame loko to mArA panAre paDelA cho. have tamArA kIdhe nahi cAle. A saMsAramAM Azravano tyAga karyA vagara sukhI nahi ja thavAya. Azrava vinA jIvavuM hoya to sAdhu thayA vinA nahi cAle. sukha bhogavavAnI Teva sarvaviratine lAvI nahi Ape. dharma karIe chIe varasothI chatAM paNa haju sudhI dharma gamato nathI. sa0 dharma game to che paNa saMsAra vadhAre game che. saMsAra vadhAre game che - eTale nakkI ja che ke saMsArajeTalo dharma gamato nathI. saMsAranI vicitratA jANyA pachI paNa saMsAra choDavAnuM mana na thatuM hoya to tenuM kAraNa eka ja che ke sukhanI Asakti atyaMta che. AvA saMyogomAM eTaluM karavuM che ke saMsAra chUTe nahi, topaNa vaLage nahi - e rIte jIvavuM che. bhUta smazAnamAM to hoya ja che, tyAMthI javAnuM nathI, paraMtu e bhUta vaLage nahi tenI to kALajI rAkhavI paDe ne ? te mATe A puruSo je samajAve che te dhyAnathI sAMbhaLavuM che ane teno vicAra karavo che. zAstra kahe che ke saMyamanA kAraNe Atmadamana kare te sukhI thAya, saMyama ane asaMyama : A be bhegA karavAthI Atmadamana na thAya. zrAvakapaNAmAM saMyama-asaMyama e be bhegA hovAthI tene ahIM AtmadamananA upAya tarIke jaNAvyA nathI. pAMca prakAranA Azravano tyAga karavo te saMyama che. saMyama pAmyA pachI tapa karavAno che. zrI dazavaikAlikasUtramAM pahelA ahiMsA jaNAvI, pachI saMyama jaNAvyo, pachI tapa jaNAvyo che. ApaNI takalIpha e che ke tapa ApaNe pahelAM karIe. saMyama, ahiMsA na Ave toya ciMtA nahi. zAstra kahe che ke - A krama nathI. pahelAM AvatAM karmone rokavAnAM pachI jUnAM karmone kADhavA mATe tapa karavAno. zrI uttarAdhyayana sUtra 123 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahApuruSo ApaNA hitanI ja ciMtA karatA hoya che, ApaNA sukhanI nahi. A mahApuruSone pAmyA pachI ApaNe paNa ApaNI pAse AvanAranA hitanI ja ciMtA karavI joie. Aje moTe bhAge sAdhusAdhvI potAnI pAse AvelAnA hitanI ciMtA karatA nathI. amArI pAse AvelA mokSamAM pahoMce evI ciMtA karavAnA badale amArI pAse AvatA rahe eTalI ja ciMtA karIe to te temanI hitaciMtA nathI. tamAre paNa tamArA saMtAnonA sukhanI ciMtA karavAnA badale hitanI ciMtA karavI joie. kRSNamahArAjA pote dIkSA lai zakyA na hatA. chatAM potAnA saMtAnane cAritra apAvyuM hatuM. potAnI dareka dIkarIone pUchyuM hatuM ke "tAre rANI thavuM che ke dAsI' tyAre badhI dIkarI rANI thavAnuM jaNAve eTale sAdhvI pAse mokalI de, eka dIkarI cAlAka hatI, teNe dAsI thavAnI vAta karI to tene evAnI sAthe paraNAvI ke je barAbara dAsIpaNAno anubhava karAve. tethI pharI pelI rotI rotI kuSNamahArAjA pAse AvI ane rANI thavAnI vAta karI to sAdhvI pAse mokalI. ApaNuM ke ApaNA saMtAnonuM hita AtmadamanamAM ja samAyeluM che. pratikULatA bhogavavAmAM ApaNuM hita samAyeluM che, anukULatA bhogavavAmAM nahi. AtmAnuM damana karavuM che, pAlana nathI karavuM. anukULatA ApavI tenuM nAma pAlana ane anukULatA choDavI tenuM nAma damana. sa0 anukULatA bhogavavI ja nahi ? nA ! anukULatA bhogavavI ja nahi, uparathI pratikULatA bhogavI levI. anukULatA maLe topaNa bhogavavI nathI. sa0 gADImAM UbhA hoie ne koi jagyA karI Ape to ? topaNa na besavuM. ene kahevuM ke mane to so logassano kAussagga UbhA UbhA karavAnI Teva che. tethI kAMi ciMtA nathI. ApaNA AcAryabhagavaMte paNa kahyuM hatuM ke zrAvaka musApharImAM potAnuM bhAthuM laine jAya ane AjubAjuvALAne Ape, pote na vApare. pelA jo kahe ke tame paNa vAparo, to e kahe ke mane to upavAsa, chaThTha, aThThama karavAnI Teva 124 zrI uttarAdhyayana sUtra che. tethI tame vAparo... ApaNane maLatI hoya to ya anukULatA bhogavavI nathI. kAraNa Aje maLI mATe anukULatA bhogavI, kAle nahi maLe to mAMgavAnuM mana thaze, mAMgIne nahi maLe to game te rIte paDAvI laine meLavavAnuM mana thaze. mATe maLe toya nathI levuM. sa0 nIrasabhAve bhogavIe to ? agnine nIrasabhAne aDo ? zastrathI nIrasabhAve chedAo ? viSa nIrasabhAve khAo ? A nIrasano artha ja ema mAnavo paDe ke nItarato rasa AmAM che. jo rasa nathI to bhogavavuM zA mATe ? eTaluM to pUchavuM paDe ne ? anukULatA bhogavyA vinA cAle evuM ja na hoya tyAre nIrasaMbhAve bhogavavAnI vAta karavI. Aje tamAruM lagabhaga evuM puNya ja kyAM che ? tame anukULatAnI pAchaLa paDyA cho ke anukULatA tamArI pAchaLa paDI che ? AtmAnuM damana saMyama dvArA karavAnI vAta lagabhaga pUrI karI, have tapanI vAta sAmAnyathI samajI levI che. AtmadamananA upAya tarIke tamane jaNAvyo che. enA dvArA ADakatarI rIte tapano uddeza sUcita karyo che. tapa prabhAvanA meLavavA ke tapasvI kahevaDAvavA mATe nathI karavAno, Atmadamane mATe karavAno che. Aje tapa nirjarA mATe ke mokSa mATe karavAno che - evuM bolIe kharA, paNa Atmadamana mATe tapa che - A vastu ja magajamAMthI vIsarAi gai che. jo Atmadamana mATe tapa karyo hota to nirjarA sArAmAM sArI thAta ne mokSa hatheLImAM hota. ApaNo tapa Atmadamana mATe che ke AtmAnI pUjA karavA mATe che ? Aje to tapasvIne paNa keTalI prabhAvanA maLI - evuM pUchanArA maLe, paNa Asakti keTalI ghaTI - evuM pUchanAra koI maLatuM nathI. A to khAvAnuM kharAba lAge mATe tapa kare ane khAvAnuM sAruM lAge to pAraNuM kare. AvAnuM Atmadamana kyAMthI thAya ? amArA AcAryabhagavaMte eka vAra kaheluM ke pahelAM khAtAM zIkho, pAraNAM karatAM zIkho pachI tapa karo . jo pAraNomAM viziSTa vastunI apekSA jAge to tevo tapa na karavo. A to upavAsanA zrI uttarAdhyayana sUtra 125 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ divase azaktinA kAraNe beThA beThA pratikramaNa kare ane pAraNAnA divase evI akaLAmaNa thatI hoya ke Ubho na thai zake mATe beThAM pratikramaNa kare : AvAne zuM kahevuM ? zAstramAM kahyuM che ke gADAnA paiDAmAM jeTalI maLI nAMkhe, ghA upara jeTalI auSadhi copaDe, mRdaMga (tabalA) upara jeTalo AMTo lagADe teTalo ja AhAra levAno. batrIsa ke aThyAvIsa koLiyA AhAra utkRSTathI jaNAvyo che. enAthI ochA cAle to ochAthI nabhAvavuM che. A tapa to tIrthaMkara bhagavaMta, gaNadhara bhagavaMta Adi mahApuruSoe jAte AsevIne ApaNane batAvyo che. enI upekSA nathI karavI. have paryuSaNanA divaso Ave che ne ? eTale badhA tapa karavAnA. eke tapa karyo eTale bIjA kare. dekhAdekhIthI ghaNo tapa thaze, paNa Atmadamana tarapha najara nathI ne? koi pUche to kahevuM ke - A vakhate Atmadamana mATe tapa karavo che. paryuSaNanA ATha divasa bIjo tapa na thAya to mAtra be dravyathI ekAsaNuM karavuM che ane temAM paNa khAkharo ane dUdha ke khAkharo ane cA : eTaluM ja vAparavuM che. eTale AraMbhasamAraMbha ApaNA mATe karavo na paDe. khAkharAno kALa to paMdara divasano che eTale paryuSaNa pahelAnA cAle . sa0 bemAM paNa rAga thAya to ? be dravyamAM rAga thato haze to teno upAya batAvIzuM. be dravya paNa chUTAM chUTAM vAparavAM, bhegAM na karavAM. ekalI cA pI javI ane ekalA khAkharA khAvA. pachI to rAga nahi thAya ne ? A bhava e to jela jevo che. jelamAM keTalAM dravya khAvA maLe ? mAtra be ja ne ? tema ApaNe paNa saMsArarUpa jelamAM jIvIe chIe ema samajI bethI vadhAre dravyo nathI vAparavAM ane be dravyo paNa chUTAM chUTAM vAparavAM che. dALabhAta vAparIe topaNa dALa ekalI vAparavI che ane bhAta ekalA vAparavA che. jyAM saMyojanA hoya tyAM rAga thavAno ja. dvitvamAM rAga hoya, ekatvamAM sukha che. rAga mAravo hoya to dvitvamAMthI ekatvamAM AvavuM ja paDaze. saMyama ane tapa sivAya Atmadamanano bIjo koi upAya nathI ane A Atmadamana sivAya sukhano paNa bIjo eke upAya nathI. saMyama ke tapa zrI uttarAdhyayana sUtra 126 Atmadamana mATe ja karavAnA che. saMyamanuM pAlana paNa Atmadamana mATe ja karavAnuM che ane tapanuM AcaraNa paNa Atmadamana mATe ja karavAnuM che. tapa na karIe ne chUTA moDhe khAie to pApa lAge, te pApa na lAge mATe tapa karIe to ? sa pApa kadAca lAge toya tamane pharaka zuM paDavAno hato ? pApa paNa bhavAMtaramAM du:khI na thaie mATe ja TALavuM che ne ? eTale ahIM paNa du:khano bhaya paDyo che mATe ja pApa TALavAnI vAta karIe chIe - kharuM ne ? pApathI duHkha Ave che mATe pApa TALavAnI vAta nathI. pApathI saMsAra vadhe che mATe pApa TALavAnuM che. pApathI duHkha jaNAvyuM che te saMsArasvarUpa ja du:kha che - ema samajavuM. tethI tapa duHkhanA bhayathI nahi, pApanA bhayathI, AgaLa vadhIne saMsAranA bhayathI karavAno che. sa0 dumbhakkhao kammakhao bolIe chIe ne ? A bhAine duHkhanA kSaya mATe dharma karavAno pATha maLI gayo ! jo duHkhanA kSaya mATe ja dharma karavAno hota to duHkhakSaya pachI pApakSaya lakhyuM hota, karmakSaya na lakhyuM hota. duHkha TALatI vakhate pApa TALavAnuM na kahetAM karma TALavAnuM kahyuM che tenA uparathI ja nakkI che ke ApaNe jene duHkha mAnIe chIe tenI ahIM vAta nathI. ApaNe to mAtra azAtA TALavI che, zAtA nathI TALavI ne ? ahIM to jaNAvyuM che ke saMsAranuM sukha e moTAmAM moTuM du:kha che. kAraNa ke A saMsAramAM duHkhane noMtaravAnuM kAma A sukha kare che - AthI ja A sukhano paNa nAza karavo che mATe karmakSayanI vAta karI che. duHkhano kSaya eTale A saMsArano kSaya karavo che ane A saMsAra karmanA yoge vaLagelo che. te karma zubha hoya ke azubha hoya chevaTe saMsAramAM ja bhogavAya che mATe te karmanA kAraNe maLanArI zubha ke azubha baMnne avasthA duHkharUpa che. te duHkhanA kSaya mATe karmano kSaya karavAno che. zrI RSabhadevasvAmInA stavanamAM paNa jaNAvyuM che ke 'karmajanita sukha te duHkharUpa..' ApaNe jene duHkha mAnIe chIe te duHkha nathI, jJAnIo jene duHkha kahe che te duHkha che. ApaNe jene duHkha mAnIe chIe te bhogavavAlAyaka zrI uttarAdhyayana sUtra 123 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. jJAnIo jene du:kha kahe che te bhogavavAlAyaka nathI. jJAnIo karmathI janita sukhane du:kharUpa kahe che, A du:kha bhogavavAlAyaka nathI. sa0 jo sukha bhogavavAlAyaka nathI to karme zA mATe ApyuM ? kameM ApyuM nathI, ApaNe ApaNI bhUlanA kAraNe A sukha UbhuM karyuM che. ApaNe jo bhagavAnanI AjJA pALI lIdhI hota to puNyakarma bhogavavA paNa saMsAramAM rahevuM na paData, karmathI rahita banI moze pahoMcI gayA hota ane Ama chatAM karme ApeluM hovAthI ja jo sukha bhogavavuM hoya to du:kha paNa karbhe ApeluM che to bhogavI ja levuM che ane jo du:kha na bhogavavuM hoya to sukha paNa nathI bhogavavuM. A rIte saMyama ane tapa ja sukhanuM kAraNa che - evuM jaNAvyuM tyAre ziSya zaMkA kare che ke A rIte Atmadamana karavAmAM to du:kha ja che, arthakAma e sukhanAM sAdhana che, saMyama ane tapa sukhanAM sAdhana kyAMthI kahevAya ? A zaMkAnA nirAkaraNamAM ahIM secanaka hAthInuM dRSTAMta ApyuM che. eka hAthI aneka hAthiNIno adhipati hato. tene potAnI sattAno moha eTalo hato ke potAnI hAthiNI garbhavatI thAya toya tene phALa paDe ke A je hAthI janamaze te mane mArIne adhipati thaze. tethI te tene mArI nAMkhavA tatpara raheto. eka hAthiNI garbhavatI thai eTale te garbhanI rakSA mATe eka tApasa-AzramamAM gai. be-cAra divase pAchI te hAthiNInA yUthamAM bhegI thai jatI ke jethI hAthIne zaMkA na paDe. Ama karatAM teNe eka hAthIne janma Apyo. krame karI te hAthI tyAM tApase AzramamAM moTo thayo. tApasakumAro tyAM jhADanuM siMcana karatA, tenI sAthe A hAthI paNa siMcana karavA lAgato. AthI tenuM "secanaka' A pramANe nAma paDyuM. eka vAra teNe potAnA pitA evA hAthIne mArI nAMkhyo ane pote jUthano adhipati thai gayo. madonmatta banI teNe tApasa Azramane eka vAra bhAMgI nAMkhyo. tenAthI trAsa pAmelA tApasoe vicAryuM ke ApaNe Ane pALI-poSIne moTo karyo chatAM teNe AvuM vartana karyuM che mATe have tene zikSA karavI che. Ama vicArI zreNika rAjIne jaNAvyuM ke - A hAthI tamArA rAjadarabAramAM zobhe evo che. AthI zreNikarAjAe sainya mokalI e hAthIne pakaDIne AlAnastaMbha upara bAMdhI dIdho. tyAre tApasakumAre te hAthInI pAse AvIne tene kahyuM ke potAnA AzrayadAtAne herAna karyA tenuM phaLa cAkhyuM ne ? have AkhI jiMdagI A baMdhanamAM rahevAno vakhata Avyo ne ? A sAMbhaLIne secanaka hAthIne gusso Avyo tethI rAtre AlAnakhaMbha toDIne pelA tApasa AzramamAM pahoMcyo ane bAkI rahelo Azrama paNa khedAna-medAna karI nAMkhyo. tevAmAM eka devatAe vicAryuM - A hAthI A rIte badhAne herAna karaze tethI te hAthIne teNe jaNAvyuM ke - tuM A rIte baMdhana vinA rahIza to jyAM-tyAM rakhaDavAnuM thaze, herAnagati thaze, enA badale jo rAjAne tyAM baMdhAine rahIza to tuM pUjAne pAmIza. AthI hAthI zAMta thaine jAte ja AlAnastaMbha pAse AvIne besI gayo. A joine khuza thayelA rAjAe bIjA divase savAre tenI kaMku vagerethI pUjA karI potAno paTTahastI banAvyo. A rIte jeo potAnI jAte ja potAnA AtmAnuM damana kare teo A hAthInI jema pUjAsatkArane pAmavA dvArA A lokamAM paNa sukhI thAya che. icchAnuM damana karyA vinA sukhI nahi ja thavAya. A adhyayana vinayanuM che. sAdhupaNAmAM AvavuM haze to mAtApitAdino vinaya karatAM sauthI pahelAM zIkhavuM paDaze. je mA-bApanI sAthe na rahe te mA-bApano vinaya kai rIte karavAnA ? Aje niyama levo che ke mA-bApathI judA thayA hoie to bhegA thai javuM che ? bhegA na thavAya topaNa AkhA divasamAM eka vAra bApujI sAthe jamavuM che - ATaluM to bane ne ? sa0 bApA kyAM rahetA hoya ne dIkaro kyAMya raheto hoya ! to eTaluM karavuM che ke jamavA pahelAM bApAne eka rIMga karI pachI jamavuM. Ame ya mobAila to tame sAthe laine ja pharo cho ne ? ATaluM to bane ne ? 128 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 129 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 bolavuM saheluM che paNa karavAnuM kaparuM che. eTale tame sAva sattva vagaranA kAyara cho - kharuM ne ? tamane koi UMcakIne mokSa mUkI Ave to ja tame jazo, bAkI jAte jAo e vAtamAM mAla nathI ne? ATalA badhA kAyara zA mATe thAo cho ? kAyaratA kADhI thoDuM sattva keLavo. sAdhupaNA sudhI emane ema nahi pahoMcAya. sAdhupaNAmAM kAMi narakanAM duHkho nathI bhogavavAnAM, manuSyapaNAnAM ja du:kho bhogavavAnAM che ane e paNa ApaNe pApa karyuM haze to ja udayamAM Avaze. to emAM ATaluM zuM gabharAvAnuM ? sukha AtmAnA damanamAM che. A vastu ahIM jaNAvI che. prAptimAM sukha nathI, jatuM karavAmAM sukha che. sukha maLe emAM sukha nathI, sukhane jatuM karavAmAM sukha che. zAstrakAroe A sukhanI vAta karI che - te svIkAravAnI ke anubhavavAnI taiyArI nathI ne ? ApaNe mAtra sAMbhaLavA mATe ja AvIe chIe ne ? zAstranA padArtho ekAMte joya che - ema mAnIne ja ApaNe vartIe chIe, emAM heya ke upAdeya tarIkeno viveka karatA ja nathI - kharuM ne ? jo heya ke upAdeyano viveka karIne pravRtti ke nivRtti karavA taiyAra thaie to ApaNuM sAMbhaLeluM lekhe lAge. ApaNe je kAMi sAMbhaLIe ke samajIe chIe te jAte sudhAravA mATe karIe chIe ke bIjAne samajAvavA mATe ? zAstronI racanA ApaNA potAnA hita mATe thayelI che. ApaNe joi gayA ke jo tapa ane saMyama vaDe mArA AtmAnuM damana huM svecchAthI karI lauM te sAruM che. jo atyAre svecchAthI du:kha nahi veThuM to parabhavamAM parAdhInapaNe vadha ane baMdhana vagerenA du:kha bhogavavAno vakhata Avaze. A rIte hitazikSA ApIne have AgaLa avinayanA AcaraNano tyAga karavA pUrvaka vinayanuM AcaraNa kai rIte karavAnuM che te jaNAve che : AcAryabhagavaMtane je pratikuLa hoya te vacanathI ke kAyAthI na karavuM. sAdhubhagavaMta rAtadivasa AcAryabhagavaMtanI nizrAmAM rahenAra hoya. AcAryabhagavaMte jeTaluM karavAnuM kahyuM hoya te kadAca na karI zakIe, paraMtu temaNe jenI nA pADI hoya tevuM vartana bilakula karavuM nahi. gurune je anukULa hoya te na karI zakAya to paNa temane pratikULa vartana koi saMyogomAM na karavuM. vinaya thAya to karo e sArI vAta che, paNa avinaya to koi kALe na karavo. gurubhagavaMtane ema kahIe ke - 'tamane kazI khabara nathI, tame rahevA do, tame zuM jANo ?' A badhuM pratikULa vartana che. vartamAnamAM koi sAdhusAdhvIne evo niyama che kharo ke - ApaNA gurune je na game te karavuM nathI ! Aje amAruM sAdhupaNuM pAvara vagaranI davA jevuM ane dhAra vagaranA zastra jevuM che. tenAthI bhavaroga dUra thAya - e paNa zakya nathI ane karma paNa chedAze nahi. davAmAM pAvaranA sthAne ane zarAnI dhAranA sthAne bhagavAnanI AjJA che. A bhagavAnanI AjJA sAdhupaNAmAM jo na hoya to te sAdhupaNu koi paNa rIte kAma na lAge. sAdhupaNAmAM vinaya na karI zakAya - evuM to na bane, paNa vinaya kadAca na karI zakAya topaNa avinaya to karavo ja nathI. saejJAnathI avinaya kare to ? tamane keTalI vAra kIdhuM, topaNa tame yAda nathI rAkhatA. ajJAnathI agnine aDIe to dAjhe ke na dAjhe ? ajJAnathI viSa khAie to marIe ke na marIe ? ajJAna e kAMi ApaNA bacAvanuM sAdhana nathI. sa0 emAM pApa ochuM lAge ? jyAM sudhI pApa karavAnuM mana paDyuM haze tyAM sudhI pApa to lAgavAnuM ja che.samakitIne alpa baMdha thAya che tenuM kAraNa to eka ja che ke ene pApa karavAnuM mana nathI. jene pApa ochuM karavAnuM mana hoya tene alpa pApa lAge evuM nathI, je pApa ochuM kare tene alpa pApabaMdha thAya evuM ya nathI. samakitI pApa karato nathI evuM ya nathI, pApa ochuM kare che evuM ya nathI chatAM je kAMi pApa kare che temAM pApa karavAnI bilakula zrI uttarAdhyayana sUtra 131 paDiNIyaM ca buddhANaM vAyA aduva kammaNA / AvI vA jai vA rahasse neva kujjA kayAi vi // 1-17 // 130 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ icchA ja nathI mATe alpa baMdha thAya che. samakitI to cakravartIpaNAmAM hoya to mahAraMbha ane mahAparigrahamAM jIvatA hoya, eka lAkha ane bANuM hajAra strIo bhogave chatAM paNa saMsAramAM bhagavAnanI AjJA mujaba jIvatA hovAthI temane alpa baMdha thAya che. sa0 ATalI strIo bhogave chatAM AjJA pALe - e kai rIte ? enuM kAraNa e che ke ATalI strIo paNa karma khapAvavA mATe bhogave che, bhogavavA mATe nahi. karma khapAvavA e bhagavAnanI AjJA che ne ? zAstramAM kahyuM che ke 'bhogane roga gaNeza mere lAla.' roga je rIte bhogavo cho te rIte bhogo bhogavavAnuM kAma karatA hoya che. emane bhogo majArUpa nathI lAgatA, sArUpa lAge che... lAge che ne ke ApaNuM kAma nathI ! sa, ATalA bhoga vacce pariNAma kevI rIte TakAve ? ApaNe mAMgIne meLavyuM che mATe pariNAma TakatA nathI ne bagaDe che. temaNe mAMgIne nathI meLavyuM mATe temanA pariNAma TakI rahe che. mArA gurumahArAjanI bhASAmAM kahuM to saDelo dharma karyo tethI saDeluM puNya bheguM karyuM che mATe chUTatuM nathI, choDavAnuM mana thatuM nathI. je puNyathI maLelI vastu che tenI rakSA mATe puruSArtha zene mATe karo cho ? puNyathI je maLyuM che enI rakSA to puNya ja karavAnuM che. sAcuM kaho : puNyathI maLelAnI rakSA puNya kare ke bhaiyo kare ? sa0 puruSArtha nahi karavAno ? puNyathI maLanArI cIja nAzavaMta che ne ? nAzavaMta cIjane TakAvavA mATe puruSArtha kare e mUrakha che. puNyathI maLelI cIja puNya haze tyAM sudhI ja TakavAnI che to tene TakAvavA mATe puruSArtha zA mATe karavo ? mAMgIne meLavyuM che, tethI choDavAnuM mana nahi ja thAya. paraMtu have anicchAe paNa choDatAM thavuM che to pApanA anubaMdha tUTaze. janamatAMnI sAthe rAjya maLe ne ? saMprati mahArAjAne maLyuM hatuM ne ? to rAjyajevI cIja paNa puNyathI maLatI hoya to have zenA mATe puruSArtha karavo che ? puruSArtha karavo hoya to have ekamAtra dIkSA mATe karavo che. janamatAMnI sAthe vaibhava vArasAmAM maLe, paNa dIkSA vArasAmAM na maLe, puruSArthathI ja meLavavI paDaze. puruSArtha A eka dIkSA mATe ja karavo che. je puruSArthathI maLe evuM che te meLavavuM nathI mATe maLatuM nathI. dIkSA joitI nathI mATe ja dIkSAno puruSArtha karyo nahi.bAkI dIkSAno puruSArtha karyo hoya to te phaLyA vinA na rahe. zAstrakAro jaNAve che ke buddha puruSone pratikULa evuM vartana karavuM nahi. vinayanuM AcaraNa karavA mATe zaktinI jarUra che, paraMtu avinayanuM AcaraNa TALavA mATe zaktinI jarUra nathI, vRttinI jarUra che. gurubhagavaMte je mArga batAvyo hoya te mArge cAlavAnI zakti na hoya to na karIe eTalAmAtrathI avinayanuM pApa nathI lAgatuM. paNa AcArya bhagavaMta je nA pADe te nathI karavuM. bhagavAnanI AjJAnuM pAlana ochuM vadhatuM thAya temAM vAMdho nathI, paNa bhagavAne jenI nA pADI hoya tevI pravRttimAM hAtha na nAMkhavo. Aje prabhAvanAnA nAme bhagavAnanI AjJA na hoya tevI pravRtti paNa majethI karAya che. Aje lokone bhegA karavA mATe pUjanomAM mAika vaparAvA mAMDyA. tenA kAraNe azubhasthAnamAM, asthAne bhagavAnanuM nAma sAMbhaLavAno vakhata Ave. zrI yogabiMdu graMthamAM yoganI pUrvasevAmAM jaNAvyuM che ke mAtApitA, kalAcArya, dharmAcArya vagere guruvarganuM nAma asthAne, azucisthAnomAM na levAya, na saMbhaLAya. sa0 pUjanamAM mAika vAparIe to loko AkarSAya. lokone AkarSavA mATe ApaNe anarthadaMDa na levAya. eka krikeTa meca rAkho to ghaNI Avaka UbhI thAya ne sAdhAraNanI vRddhi karI zakAya, paNa Avo rasto na apanAvAya. jenA kAraNe loko trAsa pAme e rIte prabhAvanAnAM kAryo na karAya. sAdhubhagavaMto mAIka vagara ATalI medanImAM jo vyAkhyAna ApI zakatA hoya to saMgItakAro enA karatAM ochA mANasomAM mAIka vagara pUjA na bhaNAvI zake ? mAika na vAparavuM - Avo jo koi derAsaravALA kAyado kare to te bhagavAnanI AjJAthI viparIta che ke AjJAne anurUpa che? tethI prabhAvanAnAM kAryo karatI vakhate zrI uttarAdhyayana sUtra 133 132 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khUba ja sAvadhAnI rAkhavI. jethI pUjya vyaktinI AzAtanA na thAya. pahelAnA kALamAM to pati patnInuM ke patnI patinuM nAma paNa letA na hatA. patnI Aryaputra tarIke saMbodhana kare, pati devI tarIke saMbodhana kare. A badhI bhASAmAM paNa haiyAnA bhAva bharelA che. A rIte saMbodhana kare to gusso karavAnuM na bane, kadAca gusso Ave topaNa zabdamAM-bhASAmAM pharaka paDe. nAma daie to tuMkAre bolavAnuM thAya ane jematema bolavAnuM thAya. jyAre 'devI' kahe to kadAca kahevuM paDe tyAre 'devI ! A zuM karo cho ?' ema kahe to pAro ocho thAya ne ? ApaNA kuLanA saMskAra paNa evA hatA ke vinayanA AcAra emAM vaNAyelA hatA. jyAre Aje to vidyA bhaNatI vakhate paNa vinayanA AcAra lupta thatA cAlyA che. ApaNe vinaya na karI zakIe tevuM A jagatanuM vAtAvaraNa che. vinaya e vidyAnuM mULa che, tene ja ApaNe vidAya ApI che ne ? bhaNAvanAra UbhA UbhA bhaNAve ane bhaNanAra beMca upara besIne bhaNe, kyAMthI vidyA caDe ? kadAca caDe toya pariNAma to na ja pAme. ahIM guruno vinaya karatI vakhate pratikULa vartana karavAnI nA pADI che. anukULa vartana na karI zakIe - e bane paNa pratikULa vartana to nathI ja karavuM. anukULa varjhana prayatnasAdhya che. pratikULavartana TALavA mATe prayatnanI jarUra ja nathI. nyAyanI bhASAmAM kahIe to pravRtti prayatnathI sAdhya che, nivRtti prayatnanA abhAvathI sAdhya che. pratikULa vartana na karavA mATe zaktinI nahi, bhaktinI jarUra che. AcAryabhagavaMtane pratikULa varjhana vacanathI to nathI ja karavuM, tema kAyAthI paNa nathI karavuM. AcArya bhagavaMtAdinA Asana vagere upadhine paga na lagADavo. AcAryabhagavaMtanAM vasa sUkavelAM hoya to tene mAthuM vagere zarIranAM aMgo ghasAya e rIte na cAlavuM. tyAMthI javuM hoya to haLave hAthe e kAmaLI vagere khaseDIne javuM ane pAchuM vastra jevuM sUkaveluM hoya tevuM ja sUkavavuM. AcAryabhagavaMtane na game evuM bolavuM paNa nathI ane evuM vartana kAyAthI paNa karavuM nathI. zrI uttarAdhyayana sUtra 134 sAdhubhagavaMtono AcAra samajavAnuM ApaNe eTalA mATe zarU karyuM che ke zrAvakanuM lakSya sAdhu thavAnuM ja hoya. skUlamAM bhaNanAranuM lakSya DaoNkTara thavAnuM ke iMjiniyara thavAnuM hoya tema zrAvakanuM lakSya sAdhu thavAnuM ja hoya. A duniyAnI bIjI eke padavI zrAvakane mana caDhiyAtI na hoya. tamAre tyAM grejyueTa thayelA hoya, Dabala ke Tibala DigrI meLavI hoya teo paNa jo A sAdhupadavIne na pAme to saMsAramAM rakhaDavA ja nIkaLI paDavAnA che. SaDdarzananA jJAtA paNa jyAM sudhI A padavIne na pAme tyAM sudhI teo A saMsAranA pArane pAmI nahi zake. jema vepA2I mANasa pAse dhaMdhAnI ja vAto karavAnI hoya che tema zrAvaka pAse sAdhupaNAnI ja vAto karavAnI hoya. je vepArI AgaLa dhaMdhAnI vAta na kare ane bIjItrIjI vAto kare te mANasa vAyaDo gaNAya che. je vAto ApaNA kAmanI na hoya te to vAhiyAta vAto kahevAya ane vAhiyAta vAto karanArA vAyaDA gaNAya che tema zrAvaka pAse paNa sAdhupaNAnI vAta karavAne badale bIjI ja vAta karavAmAM Ave to te sAdhune paNa vAyaDA kahevA paDe ne ? tamAre tyAM bhaNanAranuM lakSya zuM hoya ? bhaNIne paNa chevaTe paiso ja kamAvavo che ne ? tema zrAvakapaNuM pALIne paNa chevaTe sAdhu ja thavuM che ne ? mATe A vinayano AcAra zarU karyo che. sAdhupaNAnI icchA vinA samyagdarzana paNa maLatuM na hoya to zrAvakapaNuM kai rIte Take ? samyagdarzana pAmyA pachI sAdhu thavA mATe jo puruSArtha karavAmAM na Ave to AveluM samyaktva cAlI jatAM vAra na lAge. ApaNe joi gayA ke AcAryabhagavaMtanuM pratyenIkapaNuM vacanathI na karavuM. 'tame AmAM zuM samajo ?' AvuM bolavuM te pratikULa varjhana vacanathI kahevAya che. tema ja AcAryabhagavaMtanA Asana vagerene paga lagADavo te kAyAthI viparIta varjhana che. AvA prakAranuM pratikULa vartana kyAre na karavuM te mATe jaNAve che ke pragaTapaNe ke guptapaNe pratikULa vartana na karavuM. je AcAryabhagavaMtane na game tevuM varjhana AcAryabhagavaMtanI sAme ja na karavuM - evuM nahi, ekAMtamAM paNa pratikULa varjhana nathI karavuM. jema ke zrI uttarAdhyayana sUtra 135 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryabhagavaMta hAjara hoya to pATa upara na bese ane na hoya to pATa upara besI jAya. sa0 hAjarImAM na beThA e vinaya jALavyo, paNa gerahAjarImAM pATa para bese emAM zuM doSa ? jema Apa Avo to ame UbhA thaie, jAo to besI jaie - emAM doSa nathI ne ? tame Asane beso e gurune pratikULa vartana nathI. paNa tame pATa upara beso e gurune gamatI vAta nathI. AthI ja gurunuM pratikULa vartana gerahAjarImAM paNa nathI karavuM. ApaNA bhagavAna kevaLajJAna na pAmyA tyAM sudhI bhUmi upara paNa beThA nathI. ApaNI pAse UbhA rahevAnuM sattva na hoya to bhUmi para Asana mAMDIne besIe, paNa pATa upara to na ja besAya ne ? ahIM jaNAve che ke gurunuM pratikULa vartana ke temane na game evuM vacana na ja bolavuM - ahIM je naiva kahevA dvArA va kArano prayoga karyo che tenI pAchaLa kAraNa zuM che ? AvI zaMkA ziSya kare che tyAre tenA nirAkaraNamAM AcAryabhagavaMta jaNAve che ke - keTalAka lokomAM evo kumata pracalita che ke - zatrorapi muLA vAcyA roSA vAvyA guoSi| 'zatrunA paNa guNa gAvA joie ane doSa to gurunA paNa kahevA joie' AvI mAnyatAvALAnuM khaMDana karavA mATe khva kAra jaNAvyo che. apavAde paNa hitabuddhithI paNa gurunA doSa kahevA joie AvA siddhAMtanuM pratipAdana karanAra kumata che, tenuM anusaraNa na karAya. A to pAchA kahe ApaNe to guNanA pUjArI chIe, vyaktinA nahi; guNa pUjApAtra che vyakti nahi... AvuM badhuM bolabola karanArA kumatavALA che. temanuM anusaraNa koi saMyogomAM karavuM nahi - e jaNAvavA mATe va kAra che. gurunA doSo gAvA mATe eka paNa AlaMbana levuM nathI. ATaluM yAda rAkhavuM. AthI nakkI che ke gurunA doSo jovA ja nathI. sa0 guru ziSyanA doSa jue ? ziSyane rAkhyo che ja enA mATe. ziSye guru banAvyA che te potAnA doSo batAvIne sudhAravA mATe ja to banAvyA che. tame paNa zuM karo ? 136 zrI uttarAdhyayana sUtra rogI DaoNkTaranuM zarIra tapAse ke DaoNkTara rogInuM zarIra tapAse ? DaoNkTara rogInuM AkhuM zarIra tapAse, rogI DaoNkTarane na tapAse. game tevo AyaspezyAlisTa paNa cazmAvALo hoya ne ? koi evuM bole kharuM ke potAne ja cazmA che to mArI AMkha zuM tapAsaze ? orthopeDika sarjana paNa laMgaDo hoya ne ? ziSya gurunA doSa na jue ane guru to ziSyanA doSa joyA vinA na rahe. bhagavAne paNa gautamasvAmI mahArAjAne ema nathI kahyuM ke 'tArAmAM vinaya apratima che, tAruM jJAna paNa asAdhAraNa koTinuM che, apramattatA sArI che, chatAM tane kevaLajJAna na maLe to navAi lAge evuM che..." temaNe to uparathI kahyuM ke 'tane mArI upara sneha che mATe kevaLajJAna aTakyuM che.' ziSyanI vyAkhyA karatAM zAstramAM kahyuM che ke zAsituM yogya: sa ziSyaH / je kahevAyogya hoya, jene kahI zakAya tene ziSya kahevAya. ziSyanA guNa guru na jue ane gurunA doSa ziSya na jue. doSa to koinA paNa kahevAnA nathI to gurunA kai rIte kahevAya ? doSaSTi e dRSTino doSa che. sa0 zatrunA guNo nahi levAnA ? pahelAM gurunA guNo lo, mitranA guNo lo pachI zatrunA guNo levAnI vAta karajo. gurunA avaguNa jovA che, gharanA lokonA avaguNa bIjA AgaLa gAvA che ane zatrunA guNo levA che - A banAvaTa nathI ? Aje eTalo niyama levo che ke gharanA lokonA avaguNa koinI paNa AgaLa kahevA nahi. nAno niyama che. saMsAra na chUTe topaNa saMsAramAM saMkleza vagara jivAze. tame kadAca sudhAravAnI buddhithI kahetA ho topaNa tamAre kahevAnI jarUra nathI. kAraNa ke enA kAraNe teo sudharatA to nathI, uparathI dhiA bane che. AvA vakhate gharanA lokone sudhAravA besavuM enA karatAM ApaNe evA gharamAMthI nIkaLI javuM. rIkSA rastAmAM bagaDI jAya to ripera karavA beso ke choDIne jatA raho ? ApaNe gharanA lokone sudhAravA nathI besavuM. pahelAM chokarA upara rAga karIne maravuM ane pachI zrI uttarAdhyayana sUtra 133 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dveSa karIne maravuM - A te kAMi jIvana che ? ApaNe jAte samajIne sudharI javuM che. have guruno bIjo vinaya jaNAvatAM kahe che ke na pakkhao na purao neva kiccANa piTThao / na juMje uruNA urpha sayaNe no paDissuNe // 1-18 / / gurunI bAjumAM na besAya, gurunI AgaLa sAme na besAya, gurunI pAchaLa paNa na besAya tema ja paga para paga caDhAvIne paNa guru AgaLa na besAya. Avo vinaya bIjA ApaNo kare to game ne ? mArA gurumahArAja paNa kahetA ke - tamane nokara prAmANika joie, mahetAjI prAmANika joie, DrAivara prAmANika jo ie, rasoio prAmANika joie, dukAnanA mANaso prAmANika joie ane zeTha pote aprAmANika hoya to cAle : kharuM ne ? prAmANika loko zodhavAne badale ApaNe prAmANika banI javuM. ApaNe prAmANika hoie to A duniyAmAM koi aprAmANika nathI. ApaNe A saMsAramAM avinayanuM AcaraNa karavAnA kAraNe karma bAMdhIne bhaTakIe chIe. AthI ja ApaNA saMsAranA paribhramaNane aTakAvavA mATe karmanirjarAnA sAdhana tarIke A vinayanuM AcaraNa batAvyuM che. 'ATalI nAnI nAnI vAtonuM varNana zA mATe karavuM ? gurune AgaLathI vaMdana karo ke pAchaLathI karo... zuM pharaka paDavAno hato, gurune vaMdana kare ne temanI pAse bese eTale ghaNuM...' AvuM AvuM na bolavuM. kAraNa ke A badhA vinAnA nAnA nAnA AcAramAM gurunuM bahumAna samAyeluM che. gurunA avinayanI zarUAta tyAre thAya che ke jyAre guru pratyenuM bahumAna haiyAmAMthI nAza pAmavA mAMDe. gurunuM bahumAna e je karmanirjarAnuM sAdhana che. mATe ja e bahumAnane vyakta karanArA AcAronuM jhINavaTathI varNana karyuM che. eka paNa pApa karavAnA saMyogo jayAM rAkhelA nathI tenuM ja nAma sAdhupaNuM che. covIse ya kalAka gurunizrAmAM rahevAnuM ane avinaya bilakula AcarAi na jAya tenI kALajI rAkhavAnI : A ja moTuM vighna che. ATaluM jo vipna jItI laie to kAma thai jAya. 138 zrI uttarAdhyayana sUtra ahIM jaNAve che ke gurunI pAchaLa na besavuM ane sIdhA sAme paNa na besavuM. pAchaLa besavAmAM zuM vAMdho - Avo vikalpa na karavo. koi pAchaLathI pIrase to cAle ? TI.vI. pAchaLathI juo to phAve ? saMbhaLAya to che ne ? tema vAcanA vageremAM paNa pAchaLa besIne na saMbhaLAya. gurunI najaramAM AvIe e rIte sAmenI bAjue besIe to gurubhagavaMta ApaNane be zabda hitazikSAnA kahI zake. tethI gurUnI pAchaLa na besavuM. gRhasthapaNAmAM to mamatva svajana-parivAra-baMdhuvarga, gharabAra vageremAM vaheMcAyeluM hoya che jyAre sAdhupaNAmAM AvyA pachI to badhuM ja mamatva mAtra gurubhagavaMtamAM bharAya to bahumAnabhAvane laine nirjarA ghaNI thAya che. tabhavamuktigAmI evA zrI jaMbUsvAmIjIne paNa jo AcAra zIkhavyo hoya to ApaNe A AcAranI upekSA kai rIte karI zakAya ? jene karmanI nirjarA karavI hoya teNe A vinayanI upekSA nahi karAya. te ja rIte gurunI sAthaLa para ApaNI sAthaLa na Ave enI kALajI rAkhavI. A premanuM pratIka nathI, avinayanuM sUcaka che. gurunA vaMdana mATe je sADAtraNa hAthano avagraha batAvyo che te jALavI ja levAno. tenAthI aMdara na javuM. tema ja bahu dUrathI paNa na karavuM. tema ja ApaNe sUtelA hoie ane gurubhagavaMta kadAca bolAve to sUtAM sUtAM hoMkAro ne bhaNavo. saMthArAmAMthI tarata UbhA thaIne temanI pAse hAjara thai javuM. sa0 guru sUtelA hoya to vaMdana kevI rIte karavuM ? guru sUtelA hoya to vaMdana na karavuM. temanI pAse jAge tyAM sudhI besI rahevuM. jAge pachI vaMdana karIne javuM. zrI mRgAvatIjIne AmAMthI ja kevaLajJAna maLyuM. potAnA aparAdhane khamAvavA mATe tyAM ja beThAM rahyAM. potAnAM guNIzrIjIne nidrA AvI gaI to jagADyAM nahi. tyAM ja pazcAttApa karatAM besI rahyAM to kevaLajJAna pAmyAM ane kSaNavAramAM to guNIzrIjIne paNa kevaLajJAna apAvyuM. potAne micchAmi dukkaDuM ApavuM hatuM tyAre guruNIne na jagADyAM ane sarpa Avyo tyAre hAtha khaseDyo. A vinayanA AcaraNathI pote paNa taryA ane guNIjIne paNa tAryA. zrI uttarAdhyayana sUtra 139 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamane A badhA vinayanA AcAra game che ? guru pratye bahumAnabhAve nathI tenI A takalIpha che. tame dharmasthAnamAM Avo cho te sAcuM zodhavA mATe Avo cho ke sAruM ? sa0 sAcA ane sArAmAM zuM pharaka ? ApaNane je game evuM hoya te sAruM ane ApaNane je game evuM na hoya te sAcuM. sAruM che mATe game che - evuM nathI, game che mATe sAruM lAge che. sAcuM to te che ke je bhagavAne kaheluM che ane te ApaNane gamatuM nathI. ApaNane game te sAcuM nahi, bhagavAne kIdhuM hoya te sAcuM. tamArI bhASAmAM kahIe to avirati sArI che ane virati sAcI che. virati bhagavAne kahI che chatAM gamatI nathI ne ? avirati ja game che ne ? atyAra sudhI sAruM levA mATe je mahenata karI temAM sAcuM jatuM rahyuM. sAcuM levA jatAM sAruM choDavuM paDe che - e pAlavatuM nathI. sa0 A ja amArA mananI vAta che. e mananI vAta che mATe ja mAnavI nathI. atyAra sudhI A mananuM mAnyuM mATe ja saMsAramAM rakhaDIe chIe - ApaNuM mana na tAre, bhagavAnanuM vacana tAre, ahIM Avo tyAre manane bAjue mUkIne AvavuM. je loko nadImAM taravA mATe paDe teo paNa pAsenI badhI vastu, vadhArAnAM vastro badhuM ja kADhIne pachI paDe che - tema dharmasthAnamAM Avo to nakAmA vicAro kADhIne pachI AvavuM. A to derAsaramAM Ave to ya dhyAna joDAmAM hoya, pachI bhAva kyAMthI Ave ? Aje niyama lai lo ke dhyAna rAkhavuM paDe evI eka paNa cIja laine dharmasthAnamAM javuM nahi. mananuM mAnavAnA kAraNe sArAnI zodhamAM bhaTakyA karyuM enA badale bhagavAnanuM vacana mAnI lIdhuM hota to sAcuM pAmI jAta. sa0 sAcAne paNa zodhavA javuM paDe ne ? tamane sAcuM zodhatAM AvaDe che? hIrAne koNa zodhI kADhe ? jhaverI ke hajAma ? sAcAne zodhavA mATe paNa zAstrano abhyAsa karavo paDaze, pachI sAcAnI parakha thaze. have AgaLanI gAthAthI bIjo vinaya jaNAve che ke neva palhatthiyaM kujjA pakkhapiMDaM ca saMjae / pAe pasArie vAvi na ciTTe gurUNaMtie // 1-19 // gurubhagavaMta sAme paryAstikA Asane na besavuM eTale ke palAMThI vALIne na besavuM. tema ja pakSapiMDa karIne arthAt hAthethI adaba vALIne paNa na besavuM. tema ja paga prasArIne guru pAse na besavuM. A badhAM avinayanAM lakSaNa che. adaba vALIne besavuM e to uddhatAinuM ane ahaMkAranuM pratIka che, palAMThI vALavI e sukhazIlatAnuM pratIka che ane paga prasArIne besavuM e ALasanuM pratIka che. guru sAme sukha bhogavavuM, ArAma karavo ke akkaDa besavuM - e eka prakArano avinaya che, mATe tevI pravRtti guru pAse na karavI. zrAvakane sAdhu thavAnI icchA harapaLa hovAthI sAdhupaNAnA AcAra kai jAtanA hoya che, emAM kaI rIte avarodho Ave che e jovA mATe A graMthanuM vAMcana zarU karyuM che. karme ApaNane anukULatA ApI ane ApaNA parAkramanA kAraNe ApaNe avarodho jAte UbhA karyA. maLelI takane choDI devAno puruSArtha karyo. jhaDapI levAno prayatna na karyo. Aje ghaNAne zaMkA che ke - cAritra kema maLatuM nathI ? joituM nathI mATe maLatuM nathI. jo ituM hota to badhA avarodhone ThelI nAkhata. karme ApaNane ekalA ja mokalyA ke jethI koinI ciMtA na karavI paDe. ApaNI akkala vadhI eTale dhIme dhIme parivAra vadhAravAnuM kAma zarU karyuM. ApaNI ciMtAne choDI daine parivAranI citAne karavAnuM kAma ApaNe hAthe karIne UbhuM karyuM. maLelI takane jhaDapI levA mATe doDavA mAMDavuM che. doDI na zakIe to dhIme dhIme cAlavuM che paNa besI nathI rahevuM. keTalI sarasa anukULatA laine AvelA ane keTalI sahelAithI anukULatAne choDavAnuM kAma jAte karyuM ! avinayanuM AcaraNa ahIMthI ja zarU thayuM. ApaNo viSaya gurubhagavaMta pAse avinayapUrvaka nahIM besavuM e che. Aje amane gurubhagavaMta pAse besavuM ja nathI. emanA sivAya bIjA badhA pAse besavuM che : kyAMthI ThekANuM paDe ? 14o zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 141 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhAnI ciMtA karavA mATe gharamAM rahevuM enA karatAM ApaNI ciMtA karavA mATe sAdhu thai javuM sAruM ne ? A bhavamAM evo dharma ArAdhI levo che ke - AvatA bhavamAM dharma karavAno vakhata na Ave, mokSe pahoMcI jaie. jayAM sudhI tame dIkSA aMgIkAra nathI karI zakatA tyAM sudhI mAtA-pitA, moTA bhAi vagereno avinaya nathI karavo, vinaya karavo che - ATaluM bane ne ? avinayanA kAraNe dIkSA durlabha bane che ane dIkSA lIdhA pachI enuM pAlana durlabha bane che. saMsArathI pAra pAmavA mATe AvelA avinayanA kAraNe saMsArane vadhAravAnuM kAma karI bese to tamane lAge ne ke - sAruM nathI karatA ? jainazAsanamAM moTo AcAra vinaya ja batAvyo che. ApaNe tyAM nAnAmAM nAnA sAdhuno vinaya zreSTha koTIno che - enI kathA Ave che ne ? gaMgAnadI kai dizAmAM vahe che - enI AkhA gAmane khabara hovA chatAM A prazna pUchayA pachI paNa nAnA sAdhu kahetA nathI ke - AmAM zuM pUchavAnuM hatuM ? A to AkhA gAmane khabara che. 'huM. hamaNAM ja jaine tapAsa karI AvIne kahuM chuM' AvuM kahyuM. AmAM vinaya nItarato dekhAya che ne ? tochaDA javAba avinayanuM pratIka che. nAnA sAdhunA manamAM ema ja hatuM ke - "jagataprasiddha vAtamAM AcAryabhagavaMta pUchatA hoya to emAM koika gaMbhIra Azaya rahelo che mATe pUche che.' sa0 vinayamAM sahanazakti khUba joie. tamane zuM lAgyuM ? bahu saheluM che - ema ? AcAryabhagavaMta upara saMpUrNa vizvAsa jAge tyAre vinaya Ave. AcAryabhagavaMta pAse beThA hoie tyAre emane kAMine kAMi kAma paDe tyAre AcAryabhagavaMta bolAve tyAre zuM karavuM e vIsamI gAthAmAM kahe che bolAvyA pachI huM ekalo ja chuM ? bIjA paNa che ne ? e loko emane ema besI rahe che ne mane ja Akho divasa kahyA kare che.' AvA prakArano vicAra na karatAM "mArI upara gurubhagavaMte kRpA karI che' ema vicAre. AvuM vicAre te ja kharo mokSano arthI che. devatAo ghaNA hovA chatAM hariNagamethI devane indra bolAvyo to khuza thayo ne ? hospiTalamAM ghaNA dardI hovA chatAM DaoNkTara tamane ja bolAve to AnaMda thAya ne ? tamArI ja davA thAya to AnaMda thAya ne ? tema ahIM paNa gurubhagavaMta ApaNane ja bolAve e ApaNI uparanI kRpAnA kAraNe. ATalA badhA ziSya hovA chatAM mane ja bolAvyo - e moTAmAM moTo upakAra karyo : ema mAne. huM ekalo ja zeno bhALyo, ATalA ghATA zenA pADo cho, jarA dhIme bolo... AvuM badhuM na bole. bolAvyA pachI bIjuM zuM kare ane kai rIte kare te ekavIsamI gAthAthI jaNAve che. Alavante lavante vA na nisIejja kayAi vi / caiUNamAsaNaM dhIro jao jattaM paDissuNe // 1-21 / / gurubhagavaMte eka vAra ke vAraMvAra bolAvyA pachI Asane besI na rahevuM. gurubhagavaMta pAse AvatI vakhate paNa sthiratApUrvaka AvavuM, game te vastu para paga AvI jAya, game te vyakti sAthe bhaTakAi jaIe - evI rIte na AvavuM. gurubhagavaMtanuM kAma che mATe game tenI sAthe bhaTakAvAnI chUTa na maLe. A vastune "ra' padathI jaNAvI che. zrAvaka jayAre jayAre AcAryabhagavaMta pAse jAya tyAre enI eka sAdhubhagavaMtono AcAra ja sAMbhaLavAnI icchA hoya. tamArI-amArI hAlata UMdhI che ne ? AnA sivAya bIjuM sAMbhaLavAnuM game. A saMsAramAM sAdhubhagavaMtone choDIne bIjuM eka pAtra UMcAmAM UMcuM nathI. gharanA lokonI sevA karavAno vakhata Ave to pharaja mAne, jayAre sAdhu bhagavaMtanI sevA karavAno vakhata Ave to ApaNI pharaja nathI - evuM Ayariehi vAhitto tusiNIo na kayAi vi / pasAyapehI niyAgaTThI uvaciTTe guruM sayA // 1-20 // AcAryabhagavaMte bolAvyA pachI sAMbhaLatAveMta 'jI' A pramANe bolavuM, paNa mauna na rahevuM ke sAMbhaLyuM - na sAMbhaLyuM na karavuM. gurubhagavaMte 142 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 143 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAge. gharanA loko svabhAvanA game teTalA sArA haze topaNa vinayane pAtra nathI - evuM lAge kharuM ? mahAna nathI - evuM lAge kharuM ? mahAna to Apa ja cho - evuM lAge che. saha sAcuM bolo, emanI sAthe rahevA mATe amane choDyA ke amArI sAthe rahevA mATe gharanAne choDyA ? jainazAsananuM mULa vinaya che ane jainazAsananA abhAvanuM mULa avinaya che. je jenuM mULa hoya enA abhAvanuM mULa eno abhAva ja hoya ne ? A jagatamAM sAdhubhagavaMtanI tole koi na Ave, mATe e ja mahAna che - evuM lAge tyAre vinaya karavAnuM kahevuM na paDe. jenI sAthe rahIe chIe e kazA kAmanA nathI - evuM lAge kharuM ? kazA kAmanA nathI evuM na lAge, thoDA kAmanA lAge. saha - agni thoDA kAmano lAge ke kazA kAmano nathI - lAge ? agni dajhADe che tyAre nakAmo lAge ne ? tame jeno vinaya karo cho e mahAna nathI ane je mahAna che emano vinaya thato nathI. gharanAne choDazo to mahAnano vinaya karavAnuM banaze. ghara choDyA vagara vinayarUpa dharma nahi Ave. sa0 ghara to choDIe paNa ghATa sudhI na pahoMcIe eTale na gharanA ne na ghATanA : evI hAlata thAya. eka vakhata tame ghara choDo to ghATa sudhI pahoMcADavAnI javAbadArI amArI. tamArI icchA gharamAM rahIne ghATa para pahoMcavAnI che - AvuM to koi kALe na bane. tamane to evA ghATa para caDhAvuM ke je gharanA loko tamArI sAme jotA nahotA evA loko tamArA pagamAM ALoTe. tamane kaheze ke - amane tAro. sa0 ghara ghara karI gayuM che. roga ghara karI gayo che ne ? rAkhavo che ? ke vahelAmAM vahelI tarka kADhavo che ? ghara choDyA pachI sArA mANaso pAse ja javAnuM che, kharAba mANaso pAse nathI javAnuM. tame sAdhubhagavaMto pAse nathI AvatA eTale lAge ne ke - emane sArA mAnyA nathI. AvA lokonI sAme vinaya adhyayana vAMcavAnuM kai rIte phAve ? eka vakhata haiyAmAM kotarI zrI uttarAdhyayana sUtra 144 rAkho ke gharanA mahAna nathI, emanI pAse rahevAjevuM nathI. gharanAne zodhIne lAvyA mATe e mahAna che ane sAdhumahAtmA raste cAlatAM cAlatAM maLI gayA mATe mahAna nathI evuM kadI na mAnatA. sAdhu pAse gayA pachI koi pUche ke - kyAM jai AvyA ? to kahevuM ke - sarvocca sthAne jai Avyo. gharavALA kahe ke - to pAchA kema AvyA ? to kahevuM ke - lAyakAta ochI paDI. bAkI tyAMthI pAchuM AvavA jevuM hatuM ja nahi. sAdhumahAtmAno vinaya kare paNa sAdhumahAtmAne mahAna na mAne. bahumAna vagarano vinaya e dila vagaranI dostI jevuM che. evI dostI keTalA divasa Take ? tamArIamArI dazA vicitra che. e dazAne sudhAravA mATe mahApuruSoe je prayatna karyo che ene dAda ApavI paDe evI che. gharanA loko khAvA-pIvAnuM Apaze paNa ratnatrayI nahi Ape. je khIvA-pIvAnuM Ape ene mahAna mAno ane je ratnatrayI Ape ene mahAna na mAno H AnA jevI mUrkhAi bIjI koi nathI. mahAna banavA mATe mahAnane mahAna mAnavA paDaze. A to sAdhupaNAnuM varNana sArI rIte kare paNa sAdhune mahAna na mAne. bhAvayAtrA karAve paNa potAne bhAvano chAMTo na hoya. sarva bhAvayAtrA karavAmAM vAMdho zuM ? huM pUchuM chuM ke - sAMdho zuM che e to batAvo. zakti hovA chatAM bhAvayAtrA kare e eka jAtanI banAvaTa che. jamaNa bhAvathI karo ke bhAvajamaNa karo ? yAtrA bhAvathI karavAnI, bhAvayAtrA nahi karavAnI. bhAvayAtrA zAstraviruddha che ? sarva mAMdagInA bichAne hoya ene bhAvayAtrA karavAnI chUTa - A to gAmegAma phare ane bhAvayAtrAnI vAta kare - e sAruM nathI. je vidhAna apavAde hatuM ene utsarga mAne ane pAchuM prabhAvanAnuM aMga mAne e kai rIte nabhAvAya ? ApaNuM koi mAnavAnuM nathI paNa ApaNe bhagavAnanuM mAnI levuM che. A lokone zAstra pratye prema bahu ! ApaNe jarAka zAstranI vAta karIe eTale zAstraviruddha ke zAsrasammata pUchyA kare. mAre to kahevuM che ke - Akho saMsAra zAstraviruddha che, e to tamane cAle zrI uttarAdhyayana sUtra 145 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evo che ne ? tamAre zAstrabahAranuM badhuM cAle evuM che ne ? ApaNane phAve evo dharma karavo che ne ? zAstra mujaba kyAM karavo che ? sa0 siddhagirino paththara lAvIne pUje e barAbara che ? eka bAju caude kSetramAM tIratha na evo bole ane bIjI bAju ahIM paththara lAvIne pUje. paththara upara bahu prema hoya to siddhagirimAM ja na rahI jAya. siddhagirinA paththaranuM mahattva tyAMnA kSetranA kAraNe che - eTaluM yAda rAkhavuM. jo paththaranuM ja mahattva hota to anya kSetramAM paNa loko devo pAse siddhagirinA paththaro maMgAvIne tenI pUjA karata. ApaNI to e vAta cAle che ke - gurubhagavaMte bolAvyA pachI ziSya mokSano arthI hovAthI mArI para gurubhagavaMte kRpA karI evuM ene lAge. 'ApaNe emanI pAse besIe eTale guno thayo ke jethI mane ja vAraMvAra bolAve che' - evuM vicAre e mokSArthI nathI. tamane paNa AcAryabhagavaMta bolAve tyAre AnaMda thAya ke gharanA loko bolAve to AnaMda thAya ? upAzrayamAM gharanA lokono mobAila Ave to game ke ghare AcAryabhagavaMte bolAvyAnA samAcAra AvyA hoya to game ? AcAryabhagavaMte eka vAra bolAvyA hoya ke vAraMvAra bolAvyA hoya tyAre beThA hoya to UbhA thai javuM. UbhA hoya to eka-be DagalAM AgaLa khasavuM. mokSamAM javAnI taka mane ApI - ema vicAravuM. 'haju hamaNAM to Ubho hato tyAre kema mane na kIdhuM. jarAka beTho ke tarata Ubho karyo' - evuM vicAre paNa nahi ane bole paNa nahi. AvA graMthonuM adhyayana karIe to evuM lAgyA vagara na rahe ke - A mahApuruSomAM eTaluM badhuM sAmarthya che ke - ApaNI pAse zraddhAno chAMTo na hoya to zraddhAnuM jharaNuM vahetuM karI Ape. AsaNagao na pucchijjA neva sejjAgao sayA / AgammukkuDuo saMto, pucchijjA paMjaliuDo // 1-22 // jene sAdhupaNAnI sAcI icchA hoya ene sAdhupaNAno AcAra kaparo lAge ja nahi. jenI jarUriyAta lAge e vastu agharI hovA chatAM agharI zrI uttarAdhyayana sUtra na lAge. dIkSA tamane maLI jAya : evo ja prayatna mahApuruSoe karyo. ApaNe enI upekSA karI. dIkSA maLI jAya to sAruM paNa meLavI levI che - evuM nahi ne ? AcAryabhagavaMtane kAma paDe tyAre ziSya zuM karavuM - eno vidhi batAvyo. have ziSyane AcAryabhagavaMtanuM kAma paDe tyAre zuM karavuM e batAve che. ziSyane AcAryabhagavaMtanuM kAma mAtra sUtra-artha ke taMdubhayanuM jJAna meLavavA mATe ja paDe. Aje amAre tyAM AnA sivAya, pote karelA kAma para mahora-chApa marAvavA mATe Ave. DaoNkTarane tyAM rogI jAya to zenA mATe jAya ? roganuM jJAna meLavavA, davAnuM jJAna meLavavA mATe ja jAya ne ? sa0 derAsara vagerenI sUcanA meLavavA mATe zrAvako Ave to ? tAjamahAlajevAM darzanIyasthAno amArI salAha vagara ja thayAM che ne ? tamArA kAmamAM amane joDo nahi. sUtra ane artha AcAryabhagavaMtane ja AdhIna che. tame bolo cho ne ke - guru vagara jJAna nahi. bIjA pAse je maLe e guru pAse na maLe ane guru pAse je maLe e bIjA pAse na maLe. guru pAse jJAna sivAya bIjuM kazuM meLavavuM nathI. paisATakA, mAna-sanmAna guru pAse na maLe . eka kavie gAyuM che ke - THprApaUTTI mahetAM marIyAm prayAsa: 'je vastu prApta thai nathI te prApta karAvavA mATe mahApuruSono moTo prayatna hoya che." gurubhagavaMta pAse jJAna meLavavuM hoya tyAre enA mATe miTIMga ke siTIMganI jarUra ja nathI. miTIMgano artha ja che ke - bhagavAnanI vAtane AdhI-pAchI karavI. sAcuM bolo - vakIlone kesa mATe tame rAkho to zenA mATe ? tame nirdoSa cho - evuM puravAra karavA mATe ja ne ? je nirdoSa hoya ene puravAra karavAnI jarUra na paDe. nidaoNSa na hoya ene nirdoSa puravAra karavAnI jarUra paDe. ziSya AcAryabhagavaMta pAse jyAre jJAna levA mATe jAya tyAre Asane besIne na pUche. jayAM AcAryabhagavaMta beThA hoya tyAM jAya. AcAryabhagavaMta UbhA hoya tyAre kazuM pUchavuM nahi. sAdhubhagavaMto UMcA sAde bole nahi. jenuM kAma paDe, enI pAse jaine vAta karavI. zrI uttarAdhyayana sUtra 147 146 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trizalAmAtAne paNa zrImahAvIra bhagavAnanuM kAma paDyuM to emanI pAse gayAM. tyAre bhagavAne kahyuM ke "Apane kAma hatuM to mane kema na bolAvyo, Apa zA mATe ahIM AvyAM ?' vinaya nItarato dekhAya che ne ? AcAryabhagavaMtane pUchatI vakhate utkaTaka Asane besavAnuM. kAraNe - apavAde Asana upara besavuM paDe e judI vAta, pUchatI vakhate paNa mastake aMjali karIne pUchavuM. hAtha khissAmAM rAkhIne na pUchavuM. evaM viNayajuttassa suttaM atthaM ca tadubhayaM / pucchamANassa sIsassa, vAgarijja jahAsuaM // 1-23 // je vinIta hoya temane ja AcAryabhagavaMta jJAna Ape, je avinIta hoya temane jJAna na Ape. AcAryabhagavaMtanI javAbadArI che ke - ziSya pAse vinayanuM AcaraNa karAvavAnuM ja. raste cAlatAM cAlatAM pUche to gurubhagavaMta nA ja pADI de. evA vakhate bolavuM nahi ke - ATaluM badhuM zenuM abhimAna che ke - javAba nathI ApatA. ApaNe kyAM bhUla karIe chIe, ene sudhAravA mATe zuM karavuM, kai rIte karavuM ane bhUla vagaranA ApaNe kai rIte thaie - enA mATeno graMthakArano prayAsa che. gurubhagavaMta pAse javuM hoya to vinaya zIkhIne ja javAnuM. enA mATe zrIAryarakSitasUrimahArAjAnuM dRSTAMta prasiddha che. jayAM sudhI emane vaMdana nahotuM AvaDatuM tyAM sudhI bahAra UbhA rahyA. zrAvake karela vaMdanane zIkhI lIdhuM pachI aMdara gayA. Aje to amAre tyAM Ave ane kahe ke - sAheba plIjha haM ! mane vaMdana karatAM AvaDatuM nathI. sa0 amane to ema lAge eNe 'plIjha' kahIne micchAmi dukkaDe mAMgyo. micchAmi dukkaDa nathI mAMgyo, avidhinI rajA pahelethI mAMgI lIdhI. sAcuM bolo "sorI' tame kyAre bolo ? paga lagADyA pachI ke pahelAM ? pahelAM "sorI bole ane pachI paga lagADe - AvAne tame zuM kaho ? avidhiAzAtanA paNa kyAre bolAya ? vidhipUrvaka karatI vakhate avidhi thai jAya to. A to jANI-joine avidhi kare ene avidhi AzAtanA micchAmi dukkaDuM bolavAno adhikAra nathI. ziSya pUkyA pachI zAstramAM je rIte kahyuM hoya, potAnA guru pAse je rIte sAMbhaLyuM hoya e ja kahevAnuM. potAnI matikalpanAthI na kahevuM. ziSya pUchato hoya to kahevuM, na pUchato hoya to na kahevuM. A vastu tame - ame AtmasAt karI laie to badhe zAMti sthapAI jAya. gRhasthapaNAnuM kAma paNa gurubhagavaMtane pUchyA vagara na karavuM. zrI abhayakumAre rAjaya mATe bhagavAnane pUchyuM hatuM ne ? roga mATe pUchavuM hoya to DokTarane ja pUchavAnuM ne? saMsAra roga che ne ? AcAryabhagavaMta vaidya che ne ? gurubhagavaMtane pUchatAM AvaDavuM joie. zrI abhayakumAre zuM pUchyuM ? ApanA zAsanamAM chellA rAjarSi koNa ? tame ho to zuM pUcho ? "mArA bApA rAjaya Ape che to levuM ke na levuM ?" gurubhagavaMta pAse pUchavA jaie to pApathI chUTI jaie ane sagAMvahAlAMne pUchavA jaie to pApathI kharaDAi jaie. musaM parihare bhikkhU na ya ohAriNi ve| bhAsAdosaM parihare mAyaM ca vajjae sayA // 1-24 // kAyAthI pravRtti sAmAnyathI ochI hoya che, tenI apekSAe vacanathI pravRtti vadhAre thatI hoya che. tevA vakhate kevI rIte bolavuM - e samajAvavAnuM kAma ahIM karyuM che. sAdhubhagavaMto AcAryabhagavaMta sAthe jayAre paNa vAta kare tyAre kai rIte kare te jaNAvavAnuM have zarU karyuM che. moTA bhAge sAdhubhagavaMta bolabola karavAnA svabhAvavALA na hoya, mauna rahevAnA svabhAvavALA hoya che. jarUra paDe tyAre ja bolavAnuM che, eno artha e nathI ke jarUra paDe tyAre paNa na bolavuM. vacanayogano prayoga na karavo te mauna nathI, zAstramAM kahyuM che ke munino bhAva te mauna che, munipaNuM e mauna che. bhagata sAthe na bolavuM, vyartha vAto na karavI te mauna che. guru pUche topaNa javAba na Apavo, koi pUche tyAre niravadya 148 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 149 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASAmAM paNa javAba na Apavo - te mauna nathI. eka vAra AcAryabhagavaMte kaheluM ke zubhayogamAM paNa vacanane pravartAvavuM nahi : AvA prakAranuM mauna to ekendriyamAM sArAmAM sAruM pALI zakAya che. AvA maunanI koi kiMmata nathI. maunapUrvaka tapa karavo eno artha e nathI ke gurvAdika vaDIlanI sAthe paNa izArAthI ke lakhIne vAta karavI. azubha yogamAM vacanane na pravartAvavuM ane zubha yogamAM vacanane parovavuM - e ja mauna che. ahIM jaNAve che ke - jyAre paNa bolavAno prasaMga Ave tyAre mRSAbhASAno tyAga karavo. bolavuM hoya to satya bhASAno prayoga ka2vo, paNa asatya bhASAno prayoga na karavo. tema ja avadhAraNI bhASA paNa na bolavI. arthAr 'A Ama ja che, AmAM koi pheraphAra nathI, meM sagI AMkhe joyuM che, sagA kAne sAMbhaLI che...' AvuM AvuM na bolavuM. kAraNa ke sagI najare joyeluM ke sagA kAne sAMbhaLeluM paNa khoTuM hoi zake che. mATe je pariNAme khoTuM hoya, nukasAnakArI hoya - evuM sAdhu na bole. tyAra bAda jaNAve che ke bhASAnA doSo na sevavA. vyAkaraNanA doSa TALavA, aspaSTa na bolavuM, vyaMgamAM na bolavuM... enuM nAma bhASAnA doSo TALavA. te ja rIte jaNAve che ke mAyAno tyAga karavo. bhASAnA doSo moTAbhAge mAyAvI sevatA hoya che. tethI mAyAno tyAga karavo. vidvattA jaNAvavA mATe ke pAMDitya batAvavA mATe bhArekhama zabdano prayoga karavo - e paNa eka prakArano bhASAdoSa che. ghaNA kahe che ke sAdhusAdhvIe saMskRtamAM bolavuM joie. ApaNe kahevuM paDe ke saMskRtamAM bolIne pAMDitya batAvavAnI jarUra nathI. bhagavAne dezanA prAkRtabhASAmAM ApI che. kAraNa ke prakRtinI (prajAnI) je bhASA tenuM nAma prAkRtabhASA. tethI je bhASA prakRtinI na hoya tene vyavahArano viSaya banAvIne vidvattA jaNAvavAnuM yogya nathI. zabdano prayoga sAmA mANasane samajAvavA mATe karavAno che, sAmo samaje nahi evI bhASAmAM bolavAno koi artha ja nathI. zAstramAM kahyuM che ke je bhASAnuM vyAkaraNa na AvaDe te bhASAmAM vyAkhyAna na ApavuM. kAraNa ke te vakhate jo vyAkaraNamAM khoTo prayoga zrI uttarAdhyayana sUtra 150 karIe to tevA vakhate te bhASAnA jANakAro mATe ApaNe hAMsIpAtra banIe. AcAryabhagavaMtanI ThekaDI na uDADe, teo upahAsapAtra na bane tenI kALajI zAstrakAroe rAkhI che. jevuM hoya tevuM jaNAvavAnI taiyArI hoya to khoTuM bolavAno vakhata na Ave. jevuM hoya tevuM jaNAi na jAya ane jevuM nathI tevuM jaNAvavuM hoya tyAre to khoTuM bolavAnuM bane che. ApaNe sArA na hovA chatAM sArA dekhAvAnI vRtti e mAyA che ane sAthe ApaNe kharAba hovA chatAM kharAba na dekhAvAnI vRtti e paNa eka prakAranI mAyA che. mAtra mAyA ja nahi, lobha, mAna ane krodha paNa jUThuM bolavAnuM kAraNa che.ziSyano lobha hoya chatAM kahe ke meM ghaNuM samajAvyuM, paNa mAruM mAnato nathI, mArA mATe ja eno Agraha che.... A paNa mRSAbhASA che. jo lobha na hoya to cokhkhuM kahI devuM ke 'mArA guru e tArA guru...' A badhuM tame dhAro cho - eTaluM saheluM nathI. marIcijevA paNa celAnA lobhe jUThuM bolavA taiyAra thai gayA ne ? mATe lobha ghaNI bUrI cIja che. lobhanA kAraNe ne mAnanA kAraNe ja mAyA thAya che. mAna mAMgavA mATe kahevuM ke "mane mAna nathI joituM'... A ya eka mAyApUrvakanuM jUTha che. AthI ja mRSAno tyAga karavA mATe mAyAno tyAga karavAnuM jaNAvyuM che. Aje niyama levo che ke eka kalAka mATe to jUThuM nathI bolavuM. covIsa kalAka jUThuM na bolavuM paDe te mATe kalAkano abhyAsa pADavo che... ATaluM paNa kaparuM che. kayo samaya rAkhavo che ? rAtre UMghanA dasathI pAMcanA samayamAMthI eka kalAka rAkhavo che ? sa0 temAM ya koie jagADyA pachI 'nathI sAMbhaLyA'no DoLa karI paDyA rahIe ! eTale UMghamAM paNa jUThano tyAga karavAnuM kAma kaparuM che. pratikramaNamAM paNa A niyama paLAya evo nathI. kAraNa ke emAM paNa sUtro khoTAM bole. aticAramAM paNa bolIe ne ke sUtra kUDuM kahyuM, artha phUDo kahyo, tadubhaya kUMDA kahyA... eTale emAM paNa mRSAbhASAno doSa lAge che - eTaluM yAda rAkhavuM. zrI uttarAdhyayana sUtra 151 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Apavo, jUThuM na bolavAno niyama Apavo che. koi saMyogomAM sAcuM bolavAnuM posAya evuM na hoya, pAlave evuM na hoya to na bolIe, paNa jUThuM to na ja bolavuM. ATaluM bane ne ? sAcuM bolavAmAM to jokhama hoya paNa jUThuM na bolavAmAM jokhama nathI ne ? to ATalo niyama levA taiyAra thayuM che. A niyama pALavo haze to mauna pALatAM zIkhI levuM paDaze. A niyama pALatI vakhate eTaluM to cokkasa thaze ke A vyavahArano tyAga karI jaMgalamAM jaIne ja jIvavuM paDaze, sAdhu thai javuM paDaze. na lavejja paTTo sAvajjaM na niraTraM na mammayaM / appaNaTThA paraTThA vA ubhayassantareNa vA // 1-25 // sa0 pratikramaNa bhAva vinA karIe to mRSAvAda lAge ? bhAva vinA karIe eTalAmAtrathI mRSAvAda na lAge, bhAva lAvavAno bhAva paNa na hoya to mRSAdoSa lAgavAno ja, bhAva nathI mATe kriyAne kADhI nAMkhavAnI jarUra nathI, bhAva keLavI levAnI, bhAva lAvavAno bhAva pedA karavAnI jarUra che. paraMtu sUtra pratye ke kriyA pratye bhAva ja nathI. gaNadharabhagavaMtoe banAvelAM sUtro bahumAnapUrvaka bolavAnA badale upekSApUrvaka bolAya che tethI bhASAdoSa lAge che. ajJAnanA kAraNe ja jUThuM bolAya che evuM nathI, upekSAnA kAraNe paNa khoTuM bolAya che. tame jeno bhAva na jANatA ho te bhAva jANI-joine khoTo kaho ? ke bhAvano jANakAra Ave tenI rAha jovAnuM kaho ? ema ahIM paNa ApaNAM sUtro cokhkhAM nathI evuM jANavA chatAM bolIe to jANI-joine khoTuM bolyA kahevAya ne? evA vakhate to kahI devuM ke jenuM sUtra zuddha haze te bolaze, mAruM azuddha che, mATe nahi boluM, zuddha karIne pachI bolIza.' A to moTo thaine beTho hoya ane khoTuM bolyA ja kare, ame paNa aTakAvI na zakIe ! mRSAvAdanA pApathI bacavuM hoya to pAMca pratikramaNanAM sUtronI zuddhi karavA mAMDo. kAussagga paNa kyAM kayo keTalo Ave che - teno abhyAsa pADIne pratikramaNa karavA AvavAnuM pratikramaNamAM kAussagga kahevo zA mATe paDe ? upayoga rAkhavo na paDe - evI anukULatA ApavAnI na hoya, je kriyA upayogapUrvaka karavAnI hoya, e kriyAmAM upayoga na rAkhavo paDe - evI suvidhA karI ApavI, tene vidhi na kahevAya. badhuM ja zIkhI levuM che. mRSAvAda sUtramAM paNa lAge che. mATe ApaNe zuddhi karI levI che. paryuSaNanA ATha divasa AvyA che te saMvatsarInA pratikramaNanI taiyArI mATe AvyA che. sAdhune lagabhaga bIjuM jUThuM bolavAno vakhata na Ave. tethI A rIte bhASAdoSasaMbaMdhathI, sUtra saMbaMdhI jUThuM bolavAno niSedha karyo che. A mRSAnA doSathI bacavA mATe mAyAno tyAga karavo che ane upayogapUrvaka jIvavA mAMDayuM che. tamAre paNa eka kalAkano abhyAsa pADavo che ne ? e kalAkamAM sAcuM bolavAno niyama nathI sAdhubhagavaMtane bhASAno viveka rAkhIne bolavAnuM jaNAvyuM che. ApaNe joi gayA ke sAdhu bhASAdoSano parihAra kare. tenI sAthe jaNAve che ke sAdhubhagavaMto sAvadyabhASA na bole. gRhasthapaNAnI bhASA sAdhu na bole. sAmAnyathI sagAsvajanone je rIte mAtA, pitA, kAkA, mAmA vagerenA saMbaMdhathI bolAvavAnuM kAma gRhasthapaNAmAM karAtuM hatuM evo ja vyavahAra sAdhupaNAmAM na karAya. mAtra temanA nAma sAthe bhAi ane bahena joDIne saMbodhana karavuM. moTAbhAge to A rIte saMbodhana karavAno vakhata na Ave e rIte vartavuM. sagAsaMbaMdhI sAthe vArtAlApa karavo ja nathI. jarUra paDatI vAta karI levI. A mArA mAtuzrI che, pitAzrI che vagere sAdhu na bole. kAraNa ke enA kAraNe bhUtakALanuM mUkI dIdheluM sagapaNa pAchuM UbhuM thAya che. AthI rAgAdine uttejita karanArI A bhASA sAvadya kahevAya che. sa0 zrAvako to A mArA bhAi mahArAja che ema kahe ne ? nA kahe. mahArAja che ema kahe, paNa bhAi mahArAja ke kAkA mahArAja vagere na kahe. sa, lAgaNI to temanA pratye hoya ja ne ? jyAM lAgaNI hoya tyAM dharma na hoya. jayAM AjJA hoya tyAM ja dharma hoya. ApaNe dharmanuM kAma che, saMbaMdhanuM nahi. kadAca paricaya ApavAno zrI uttarAdhyayana sUtra 152 zrI uttarAdhyayana sUtra 153 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakhata Ave tyAre paNa 'A mArA saMsArIpaNAnA pitAzrI hatA' ema kahevuM. je saMsArIpaNAnI avasthA ja tyAjya hoya tenA saMbaMdha upAdeya kyAMthI gaNAya ? vItarAgaparamAtmAnuM zAsana ApaNane rAga karavA ja na de. premanA sUcaka zabdo sAhityamAM zobhe, zRMgArarasamAM zobhe, dharmazAstramAM to zAMtarasanI ja vAta hoya. temAM rAgane mAranArI bhASA hoya, rAgane puSTa karanArI bhASA vItarAgaparamAtmAnA zAsanamAM hoya ja nahi. sa0 gautamasvAmI mahArAjane bhagavAna pratye rAga hato ne ? eTale ja to temanuM kevaLajJAna aTakeluM hatuM. ApaNane kevaLajJAna joituM nathI eTale ApaNane emAM duHkha nathI thatuM. temane to joituM hatuM mATe du:kha thatuM hatuM. A to nAnA chokarAne jema pUchIe ke dIkSA levI che ? to te hA pADe, tenI jema ja tame hA pADo cho ne ? ene patAsuM Apo to ya hAthamAM le ane odho Apo to ya hAthamAM le ! evI ja dazA tamArI che ne ? dIkSA levAjevI che - evuM bolo cho, paNa haiyAnA khUNAmAM e pariNAma nathI - kharuM ne ? je rAgane puSTa kare e bhASA sAvadya che. amArI bhASAnI madhuratAnA kAraNe tamane amArI pratye AkarSaNa thAya to amArI bhASA sAvadya banavA mAMDI che - ema samajavuM. amAre tamAro tiraskAra nathI karavAno, tamane kharAba lAge evuM nathI bolavAnuM, paNa sAthe tamane sAruM lAge evuM bolavAnI jarUra nathI, tamane AvakAravAnI jarUra nathI. dveSano pariNAma na Ave mATe kaThorabhASA nathI bolavAnI, paraMtu enI sAthe ja rAgano pariNAma na jAge e mATe madhura-premabodhaka vacano paNa nathI bolavAnAM. je bhASA ApaNane saMsAra tarapha lai jAya te sAvadyabhASA ane je bhASA ApaNane saMsAramAMthI khaseDI mokSa tarapha lai jAya tene niravadyabhASA kahevAya. sAdhubhagavaMtanI bhASA evI hoya ke jenA kAraNe ApaNuM mokSanuM aMtara kapAya, ApaNe mokSanI najIka jaie. AthI ja AcAryabhagavaMtane chatrIsa varSa pachI dezanAno adhikAra Apyo che ke jenA kAraNe pApano eke aMza bhASAmAM bhaLe nahi. sarvaviratidharmanI dezanA niravadya che mATe ja zrI uttarAdhyayana sUtra 154 AcAryabhagavaMto sarvaviratipradhAna dezanA ApatA hoya che. gRhasthapaNAnA dharmanI dezanA ApatI vakhate sAvadyano aMza puSTa na bane tenI satata takedArI rAkhavI ja paDe. bhASA to evI hovI joie ke jenA kAraNe ApaNe pApathI rahita banIe. AthI ja ahIM 'sAvagha'no artha karatAM 'sapApa bhASA' kahyuM che. pApena sa vataMte rUtti sapApa: / je pApavALI bhASA hoya tene sAvadyabhASA kahevAya che. aDhAra prakAranAM pApasthAnaka che. A badhAM pApono samAveza rAga ane dveSa bemAM thai jAya che. AthI ja to vaMdittAsUtramAM vAraMvAra rAmeLa vA romeLa vA ema jaNAvyuM che. jenA kAraNe rAga ke dveSa puSTa thAya te bhASA sAvadya kahevAya. AvI bhASA bolavI nahi. ahIM puThTho zabda Apyo che. eno artha e che ke koie pUchyuM hoya tyAre ja javAba Apavo. koi pUche nahi tyAM sudhI bolavuM nathI ane pUchyA pachI paNa sAvadya na bolavuM. ApaNA manamAM game teTalo rAga ke dveSa hoya topaNa te ApaNA vacanamAM pragaTa na thAya tenI ApaNe khAsa kALajI rAkhavI. ApaNA guNadoSanA kAraNe ke ApaNA rAgadveSanA kAraNe bIjAnuM kharAba na thAya te rIte bhASAno prayoga karavo. sa0 bhagavAne meghakumArane 'vatsa' kahIne bolAvyA ne ? vatsa kahIne bolAvyA, paNa pachI zuM kahyuM ? duAMta tvayA / te rAtre durdhyAna karyuM - ema kahyuM ne ? hita jemAM thatuM hoya tevAM kaThora paNa vacano bolavAnI taiyArI hoya teNe 'vatsa' zabdano prayoga karavo. lokone mAtra ApaNI tarapha kheMcavA mATe madhura bhASA bolavI te to sAvadya bhASA che. loko ApaNA puNyathI kheMcAya enA karatAM bhagavAnanA vacananA kAraNe kheMcAya te sAruM. loko dharma karatAM thAya te prabhAvanA nathI. loko dharma pAme te prabhAvanA che. sa0 mA dIkarA mATe sAvadyabhASA vApare ne ? mA paNa sAvadyamAM beThI hoya ane dIkaro paNa sAvaghamAM beTho hoya to pachI temanI bhASA sAvadya che ke nahi teno vicAra karavAnI jarUra nathI. chatAM mA-dIkarAno saMbaMdha kevo hoya ane dIkarA mATe mAnI bhASA zrI uttarAdhyayana sUtra 155 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevI hoya te samajavuM hoya to araNikamuninI mAtAne yAda karI levAnI. dIkSA lIdhI, paNa gocarIe jatA na hatA. sahavartI munie be divasa gocarI lAvI ApI. paNa trIje divase mokalyA. garamI sahana na thai to karamAi gayelA cahere vezyAnA ghara nIce UbhA. vezyAe joine bolAvyA, patana pAmyA. mAtAne khabara paDI to te gAMDI thai gai ane 'araNika araNika' kahIne raste doDavA lAgI, pAchaLa hajAra loka pharatuM hatuM. eka vAra jharUkhAmAMthI araNikamunie joyuM to tarata lajjA pAmyA. nIce UtarI mAtAnA page paDyA. mAtAnuM gAMDapaNa zAMta thayuM. tyAre mAtAe zuM kahyuM. 'vatsa ! tuja na ghaTe cAritrathI cUkavuM, jehathI zivasukha sAro jI." vatsa tarIke saMbodhIne paNa eka ja vAta karI ke 'jenAthI zivasukha maLe evuM che te cAritrane teM A saMsAranA sukha mATe choDI dIdhuM ?!' tyAre araNikamunie 'cAritramAM uSNapariSaha sahana nahi thAya, kaho to anazana karuM.' evuM kahyuM to tarata mAtAe anazananI rajA ApI. Avo mAtA-putrano vyavahAra hoya. putrane anazana karavAnI rajA Ape, paNa saMsAranuM sukha bhogavavA na de enuM nAma mAtAnI niravadyabhASA. Aje ApaNe je kAMi paNa nukasAna pAmyA chIe te svajanonA rAgadveSanA kAraNe ja pAmyA chIe. svajanono rAga, pachI bhale te banAvaTI hoya chatAM te rAga ApaNane dIkSA letAM ADe Ave ne ? zrI anAthI munine jyAre roga thayo ne mAthAnI sakhata pIDA thai tyAre temanI patnI tyAMne tyAM ja beselI hatI. potAnA AMsuthI patinA vakSa:sthaLane sIMcavAnuM kAma je patnIe karyuM, eka kSaNa mATe paNa jeNe paDakhuM nathI mUkyuM tevI paNa patnIne choDIne bIjA divase savAre dIkSA lIdhI. temaNe patnInI lAgaNI ke patnInI sevA sAme na joyuM, potAnI AtmarakSA sAme najara karIne cAlI nIkaLyA. salAmatI zemAM che ? bIjA ApaNI sevA kare emAM ? ke ApaNe ApaNA AtmAnI rakSA karIe emAM ? AgaLa jaNAve che ke sAvadya na bolavuM tenI sAthe nirarthaka paNa na bolavuM. jeno koi artha na hoya tevuM paNa na bolavuM ane jenuM koi 156 zrI uttarAdhyayana sUtra prayojana na hoya tevuM paNa na bolavuM. sAdhubhagavaMto nakAmI vAta na kare. ahIM daSTAMta tarIke jaNAvyuM che ke 'paNa vandhyAvuto yAti ra3puSpatazera: / mRtRSNA maMmistrAta: zazazu dhanurdhara // ' A vaMdhyAno putra jAya che ke jeNe AkAzapuSpano mugaTa banAvyo che, jeNe mRgajaLamAM snAna karyuM che ane sasalAnA ziMgaDAnuM dhanuSya jeNe dhAraNa karyuM che. ahIM jema vaMdhyAne putra nathI hoto, AkAzamAM puSpa UgatuM nathI, mRgatRSNAnuM jaLa hotuM nathI ane sasalAne ziMgaDAM hotAM nathI, tema artha vagaranA zabdono prayoga hAMsImazkarImAM paNa karavo nahi. e ja rIte sAdhu marmaghAtI vacana paNa na bole. sAmA mANasane hADohADa lAgI jAya - evAM vacana sAdhunAM na hoya. sAdhunuM vacana hRdayane vIMdhI nAMkhe evuM hoya, paNa marmane bhedI nAMkhe evuM na hoya. koine maravAjevuM thAya evAM vacana na bole paNa sAmAnuM jIvana sudhare, haiyuM palaTAya evAM vacana sAdhunAM hoya. samaresu agAresu saMdhisu ya mahApahe / ego githie saddhiM neva ciTThe na saMlave // 1-26 // atyAra sudhImAM sAdhubhagavaMto guru sAthe kevo vinaya jALave te joi gayA. have gocarI vagere mATe bahAra jAya tyAre kyAM konI sAthe UbhA rahevAya ke na UbhA rahevAya te AgaLanI gAthAthI jaNAve che. jeo gRhasthapaNAmAM kuTuMbanI sAthe rahIne AvyA che, anekanI sAthe paricayamAM rahIne AvyA hoya tema ja tyAM rahIne cAritramohanIyano kSayopazama pedA karyo hoya tevA sAdhunuM paNa anuzAsana karavAnuM kAma AcAryabhagavaMto karatA hoya to tenI pAchaLa koi vizeSa kAraNa che - evuM mAnyA vagara cAle ema nathI. AcAryabhagavaMta jyAre A badhA AcAra batAve tyAre 'AmAM zuM ?' A baDabaDATa manamAM paNa thavo na joie. gRhasthapaNAmAM pApathI chUTavAnA adhyavasAyathI rahelA na hatA, jyAre sAdhupaNAmAM to pApathI chUTavA, bacavA mATe AvyA chIe tethI ApaNI nAnI nAnI ceSTAmAM paNa pApa pesI na jAya tenI ciMtA karI che. sAdhu gocarIe jAya tyAre zrI uttarAdhyayana sUtra 157 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na paNa pApa karI na bese te mATe be sAdhu ke sAdhvIne sAthe gocarIe javAnuM pharamAvyuM che. A ApaNA upara zaMkA karI che evuM nathI, pApathI chUTyA pachI ApaNe pAchA A pApanA bhAgI banI na jaie tenA mATenuM A cokaThuM bhagavAne batAvyuM che. A baMdhana nathI, surakSAnuM kavaca che. sukha maLe ke na maLe pApa na AvavuM joie : A sthAyIbhAvane sAcavavA mATenI A maryAdA che. ApaNA pApanuM mULa ekAMta avasthA che.eka vAra badhA paMDito sabhAmAM bhegA thayelA tyAre rAjAe pUchyuM ke 'pApanuM kAraNa zuM ?' tyAre badhA paMDite potapotAnI rIte javAba Apyo. te vakhate mahAvi kAlIdAsa ke je zRMgArarasanA nipuNa gaNAya che temaNe javAba Apyo hato ke 'badhA pApano bApa ekAMta avasthA che.' lobha game teTalo hoya topaNa cAra mANasa jotA hoya to ApaNe pApa na karI zakIe ne ? zAstramAM AthI ja sAdhubhagavaMto ochAmAM ochA pAMca hoya ane sAdhvIjI ochAMmAM ochAM sAta hoya to tene samAptakalpa kahevAya che. jeone pAMca sAthe rahevA phAvatuM nathI temanAM pAMca mahAvrata sacavAya e vAtamAM mAla nathI. Aje be-be traNa-traNa ThANAM chUTA vicaravA mAMDyAM tethI kSetra to sacavAi jAya che paNa saMyama sacavAtuM nathI. sAdhusAdhvI pAparahita hovA chatAM pAMca ke sAta sAthe rahevuM jo pharajiyAta hoya to gRhasthapaNAmAM to jeTalA sAthe - vadhu rahevAya eTaluM sAruM - ATaluM to samajAvavuM nahi paDe ne ? sAdhubhagavaMta bhASAthI ke bolavAmAM pApa na bAMdhI bese te mATe vacanano vinaya jaNAvyA bAda have sthAnamAM ke sthAnanI bahAra rahetI vakhate paNa pApa lAgI na jAya te mATeno AcAra have samajAve che. jene samudAyamAM rahevAnuM phAvatuM na hoya tenA mahAvratamAM zaMkA paDyA vinA na rahe. ApaNe jJAnI nathI mATe kahI na zakIe, paNa temanAM mahAvrato vizvasanIya na banI zake - evuM mAnavuM paDe ne ? ApaNAM mahAvratonI rakSA mATe bhagavAne A samAptakalpa batAvyo che. A to cAturmAsa mATe vinaMti karavA Ave toya kahe ke be ke traNathI vadhAre na mokalazo. ApaNe kahevuM paDe ke bhAi ! pAMcathI ochA rahevAnI bhagavAne nA pADI che. zrI uttarAdhyayana sUtra 158 sa0 comAsAnA sthAnamAM paMdaravIsa sAdhusAdhvI hoya ane bIjAM kSetro khAlI hoya ! hospiTalamAM paMdaravIsa DaoNkTaronI TIma hoya ane nAnA gAmaDAomAM koi DaoNkTara na hoya to zuM karavuM ? gAmaDAnA lokoe hospiTalamAM AvavuM - kharuM ne ? to nAnA kSetravALA loko comAsAmAM sAdhusAdhvI jyAM rahelA hoya tyAM ArAdhanA karavA, bhaNavA AvI jAya to cAle ne ? mArA gurumahArAja AmAMthI dIkSA pAmyA. murabADathI muMbaimAM AcAryabhagavaMta jyAM rahelA hatA tyAM gAthA levA AvatA. aThavADiye A rIte gAthA levA-ApavA jatA. eMzI kilomITara dUra paNa bhaNavA AvatA. A to potAnA phleTanA upAzrayamAM rahelAM sAdhusAdhvI pAse paNa vaMdana karavA ke bhaNavA javA rAjI na hoya, kyAMthI dIkSA maLe ? temaNe muMbai-murabADanA pherA karyA to janmamaraNanA pherA TALavAnuM sAdhana maLI gayuM. A to phleTamAMthI liphTamAM nIce Utare ane liphTamAMthI sIdho gADImAM bese, vacce upAzraya Ave ja nahi. kyAMthI dharma pAme ? A to bilDaroe potAnA phleTa khapAvavA derAsara baMdhAvI ApyuM che. bAkI to emAM ya zaMkA paDe ke derAsaranI dhajA paDe to dhanotapanota nIkaLI jaze. sa0 evuM to kharuM ne ? A to derAsara atyaMta najIkamAM hoya ane gharanA chokarAo vagere AzAtanA karI na bese te mATe dhajAnI chAyAnA varjananI vAta hatI. bAkI bhagavAna ke derAsaranI dhajA ApaNane du:khI kare - AvI vicitra mAnyatA kai rIte magajamAM ghAlI che ? sa0 bhagavAnanA darzanathI ane dhajAnA darzanathI sarakhuM puNya baMdhAya ne ? tame pAchuM puNya bAMdhavAnI vAta kyAMthI lAvyA ? tamane puNya upara ATalo badho prema kema che ? ApaNe to kahevuM che ke bhagavAnanA nAmasmaraNamAtrathI paNa karmonI nirjarA thAya che. ApaNe puNya bheguM nathI karavuM, nirjarA sAdhavI che. cAritramohanIyanI nirjarA kare tyAre zrAvakane zrI uttarAdhyayana sUtra 159 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. eka lAkha ane bANuM hajAra strIomAM paNa jeo lepAyA na hatA temane paNa brahmacaryanI nava vADanuM pAlana karavAnuM kahyuM che : A bhagavAnanuM zAsana che ! ahIM jaNAve che ke luhAranI zALA vageremAM, gRhasthanA gharamAM, be gharanI vaccenI galImAM ke mahApatha arthAt rAjamArga upara sAdhu ekalo na Ubho rahe ke eka strInI sAthe Ubho na rahe, tema ja strI sAthe UbhA rahIne ke cAlatA vAta paNa na kare - A maryAdA sAdhunI che. A badhuM zrI sudharmAsvAmI zrI jaMbUsvAmIjIne jaNAve che ke jeo ATha strIne pratibodhIne pAMca so satyAvIsa sAthe dIkSA laine AvyA che. bhagavAnanA zAsanamAM AcAramAMthI mukti koine na maLe, AcAranA pAlanathI ja mukti maLe. jaM me buddhANusAsaMti sIeNa pharuseNa vA / mama lAbhotti pehAe payao taM paDissuNe // 1-27 / / sAdhupaNuM maLe. to zrAvakanI najara cAritramohanIyanI nirjarA upara ja hoya, puNya upara nahi. sava zAstramAM ja phaLa batAvyuM che ke ATaluM puNya baMdhAya... e to anuSThAnanuM sAmarthya batAvavA mATe jaNAvyuM che, puNya khaMkheravAnI tyAM vAta ja nathI, loDhuM jo paga para paDe to lohI kADhe - evuM kahetI vakhate lohI kADhavA mATe loDhuM paga upara pADavAnI vAta nathI karI, mAtra loDhAnuM sAmarthya jaNAvyuM che - evuM jema samajAya tema dharmAnuSThAna ATalA puNyabaMdhanuM sAmarthya dharAve che - ema jaNAvyuM te vakhate paNa te puNyanI lAlaca ApavAno irAdo nathI, sulabha sAmagrImAM nirjarAnI anukULatA sArI maLe che - e jaNAvavAno irAdo che. to kaho puNya bheguM karavuM che ke nirjarA sAdhavI che ? sa0 haju evo vairAgya pragaTyo nathI. enuM kAraNa e che ke vairAgya vagara ApaNuM kAMi aTakyuM nathI. lAiTa jAya to tarata aMdhAruM dUra karavA kAme lAgIe. baTana cAra-pAMca vAra dabAvIe, lAiTanuM borDa kholIne vAyara tapAsIe. kazuM na thAya to chevaTe dIvo pragaTAvIe. kharuM ne ? vairAgya pragaTAvavA mATe kazuM karavuM ja nathI. kAraNa ke vairAgya vinA ApaNuM kazuM bagaDyuM nathI, barAbara ne ? sa0 vairAgya pragaTAvavA zuM karavuM ? pahelA rAga khaTake che kharo ? vairAgya joie che kharo ? vairAgyanI jarUra paDe pachI A prazna pUchajo . zAstramAM vairAgya pragaTAvavAno upAya batAvyo che ke vairAgya pAmavA mATe rAga mAravo paDe ane rAga mAravA mATe rAganAM sAdhanothI dUra rahevuM, pAtrathI dUra thavuM. patnI para rAga thAya to mahinA mATe patnIne piyara mokalI ApavI. gulAbajAMbu para rAga thAya to varasa mATe baMdha karI devAnA. zAka upara rAga thAya to cAra mahinA mATe e zAkano tyAga karI levo. cakravartInA AtmAone paNa aMtamAMta bhikSA vAparavAnI AjJA karI che. jeo parsa bhojana jamIne vairAgya pragaTAvIne AvyA che temane paNa aMtakAMta bhikSA vAparavAnuM kahyuM sAdhubhagavaMtoe ekalA kyAMya javuM nahi - evuM jaNAvyuM tenuM kAraNa e hatuM ke ekAMta avasthAnA kAraNe kyAMya paNa pApa karavAno prasaMga na Ave. bhagavAnanA zAsanamAM ApaNe atyAra sudhI zuM karyuM te mahattvanuM nathI, ApaNe zuM karavAnuM che - e mahattvanuM che. eka vastu to nakkI che ke atyAra sudhI je rIte varyA tenA kAraNe ja ApaNe saMsAramAM bhaTakIe chIe. have e vanano tyAga karIne jJAnIoe batAvelI maryAdAne svIkAravA mATe taiyAra thai javuM che. jJAnIone ApaNI upara ATalo badho avizvAsa kema ? - AvI ciMtA karavAnI jarUra nathI. A avizvAsa vyakti uparano nathI, vyaktinI vRtti uparano che. ApaNe bahArathI game teTalA sArA dekhAtA hoie topaNa ApaNI vRttio to pApa karavAnI lagabhaga paDelI ja che. tethI ja zAstrakAroe ApaNI pApavRttio kAryarata na bane evuM cokaThuM goThavI ApyuM che. mATe jJAnIonA vacanamAM koi ja vikalpa karyA vinA temanI vAta svIkArI levI che. 16o zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 161 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe joi gayA ke sAdhu ke sAdhvI ekalAM kyAMya jAya nahi. have koi vAra jo sahasAkAra athavA anupayogAdi koi paNa kAraNasara ekalA javAnuM bane to tevA vakhate AcAryabhagavaMto hitazikSA ApavAnA ja. e hitazikSA jo ApaNane na game to pachI samajavuM ke ApaNuM bhAgya paravArI gayuM. sAcuM kaho : gurubhagavaMta hitazikSA Ape to zuM thAya ? sa0 aMdhArAmAM dIvo maLyo. A sAcuM che ke mAtra bolavA mATe ? guru hitazikSA jo Ape. to bIjA divasathI guru pAse javAnuM baMdha karI de ne ? A to pAchA kahe ke "mAruM kAma emane gamatuM nathI. nakAmo emane saMkleza, amane saMkleza : enA karatAM ApaNe AghA rahevuM sAruM !' A badhA saMklezanA eTalA bhIru hoya ke potAnuM akalyANa thatuM hoya to bhale thatuM paNa saMkleza' na thavo joie. AvAone hitazikSA na apAya ne ? sAdhupaNAmAM prajJApanIyatA e sauthI moTo guNa kahyo che. koi ApaNane be zabda kahI na zake - e kAMi ApaNI lAyakAta che ? hitazikSA ApaNane zikSArUpa lAge che - A hakIkata svIkAryA vinA cAle evuM nathI. AthI ja jyAre guvAdika hitazikSA Ape tyAre zuM karavuM te have jaNAve che. temAM sauthI pahelAM ema jaNAve che ke na je vRddhALu sAsaMti ahIM gurune buddha tarIke saMbodhyA che. ApaNane je anuzAsana kare che te buddhapuruSa che. buddha eTale bodha pAmelA. jeo bhagavAnanA vacanathI bodhane pAmyA che, jJAnI banelA che teo ApaNane hitazikSA Ape che, koi mUrakha, ajJAna ke raste rakhaDatA mANasa hitazikSA nathI ApatA. ATaluM samajAya to hitazikSAno anAdara karavAnuM bane ja nahi, ApaNane hitazikSA ApanAra vyakti pratye bahumAnabhAva jagADavA mATe ja ahIM 'buddha' pada ApyuM che. je vyakti pratye bahumAna jAge temanuM anuzAsana gamyA vinA na rahe, guru pratye bahumAnabhAva nathI ane hitanuM arthIpaNuM nathI tethI hitazikSA gamatI nathI. A jaNAvavA mATe ahIM gurune buddha kahIne bahumAna pedA karAvyuM che ane hitamAM je lAbha che ema jaNAvI 162 zrI uttarAdhyayana sUtra hitanuM arthIpaNuM pedA karAvyuM che. Aje gurunuM kAma karavuM game che, bIjuM badhuM ja game che mAtra hitazikSA gamatI nathI. kharuM ne ? sa, enuM kAraNa zuM ? mokSamAM javuM nathI, saMsAramAM jalasA karavA che. jene saMsAramAM rakhaDavuM nathI, mokSamAM javuM che tene hitazikSA gamyA vinA na rahe. ApaNe saMsAramAM pharavAnA nAme rakhaDavAnuM kAma zarU karyuM che eTale hitazikSA gamatI nathI. Aje tamAre tyAM ke amAre tyAM sauthI moTI takalIpha ja A che ke be zabda hitazikSAnA kahIe e gamatuM nathI. AjanA dharmAtmAnuM A moTAmAM moTuM apalakSaNa che ke ene koi be zabda kahI na zake. sa0 kALano prabhAva haze ! kALano prabhAva kai rIte kahevAya ? A kALamAM paNa mAthe ja vALa Ave che, pagamAM vALa nathI UgatA. lImaDAnA jhADa upara kerI nathI AvatI, AMbAnA jhADa upara ja kerI Ave che. tethI kALano prabhAva nathI, ApaNI bhUlono prabhAva che.kALa badalAyo mATe ApaNe nathI badalAyA, ApaNe badalAyA chIe mATe kALa badalAyo che. sa0 saMghayaNabaLa nathI. saMghayaNabaLa to badhAnuM chevaTuM che. chatAM AvA saMghayaNamAM paNa sAdhu thaine bhaNanArA, vinayaveyAvacca karanArA AjanA kALamAM che ja ne ? tamane ja saMghayaNabaLa naDe che ? sa0 jaDatA ane vakratA paDI che. jo evuM lAgatuM hoya to jaDatA ane vakratA baMne kADhavAno upAya che. jaDatA TALavI hoya to bhaNavA mAMDo ane vakratA TALavI hoya to guruparataMtrya keLavI lo. bhaNavAnA kAraNe jaDatA dUra thAya ane guruparataMtrya keLavI lo to saraLatA Ave. vakra mANaso gurunuM pAtaMtrya keLavI na zake. eka vAra guru kahe che te pramANe karavAnuM jo nakkI karI laie to koi jAtanI mAyA karavI na paDe. gurunuM pArataMtra keLavavA zrI uttarAdhyayana sUtra 163 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe gurunI hitazikSA sAMbhaLavAnI yogyatA prApta karI levI che. ApaNe mAyA karIzuM to ApaNo nistAra nahi thAya. sa0 ame aMta samaye bhagavAnane yAda karIe to nistAra thAya ? aMta samaye paNa bhagavAnane zA mATe yAda karo cho ? duHkha TALavA mATe ke maraNa sudhAravA ? ApaNe tyAM 'janmajarAmRtyunivAraNAya' Ave, 'duHkhanivAraNAya'nI vAta na Ave. A to duHkha TALavAno bhAva hoya ane kahe ke samAdhi joie che, A paNa eka mAyA che ne ? jeNe jIvatAM samAdhi meLavI na hoya tene maratAM samAdhi maLe to to accheruM thayuM - ema samajavuM athavA to e samAdhi banAvaTI che - ema mAnI levuM. du:khamAM bhagavAna yAda karavAnA, paNa duHkha nivAravA mATe nahi, duHkhamAM thatI atine TALI duHkha bhogavI levA mATe yAda karavAnA. sukhamAM paNa bhagavAnane yAda karavAnA, paraMtu te sukha TakAvavA mATe nahi, sukhathI chUTavA mATe yAda karavAnA. na ahIM jaNAve che ke jyAre paNa jJAnI evA gurubhagavaMto ApaNane zIta athavA paruSa vacana vaDe hitazikSA Ape eTale ke madhura vacanathI Ape ke kaThora vacanathI Ape emAM mAro ekAMte lAbha che : ema samajIne ziSya prayatnapUrvaka te hitazikSAne sAMbhaLe. ahIM 'zIta' zabda pahelAM lakhyo che, tenuM kAraNa e che ke AcAryabhagavaMto zarUAtamAM madhura zabdothI hitazikSA Ape. Ama chatAM ApaNe temanI vAta kAne na dharIe tyAre kaThora vacanathI hitazikSA ApavI paDe. zAstramAM kahyuM che ke navA sAdhune ghara yAda na Ave e rIte tene keLavaNI ApavAnI. keLavaNI to ApavAnI ja che, paraMtu zarUAtamAM zIta vacanothI samajAvavAnuM. ApaNe madhura vacanathI ja samajI jaie to kaThora vacananI jarUra ja na paDe. Ama chatAM koi kAraNasara kaThora vacanathI paNa hitazikSA Ape to emAM ekAMte lAbha che. lAbha tene kahevAya ke je aprApta hoya tene prApta karAvI ApavuM. ApaNI pAse je jJAna, darzana, cAritra nathI AvyA te lAvI ApavAnuM kAma A gurunI hitazikSA kare che mATe temAM ziSyane lAbha dekhAya che. arthakAmanI prAptimAM lAbha nathI, jJAnadarzanacAritranI zrI uttarAdhyayana sUtra 164 prAptimAM ja lAbha che : eTaluM yAda rAkhavuM. guru jyAre hitazikSA Ape tyAre temanI sanmukha ja namra cahere jovuM. AMkha ADA kAna na karavA. kadAca bahu zarama Ave to nIcuM jovuM, paNa ADuM na jovuM. ane guru je jaNAve te bhUlane svIkArIne 'have bIjI vAra nahi karuM' A pramANe kahevuM... tenuM nAma prayatnapUrvakanuM pratizravaNa. aNusAsaNamovAvaM duktassa va coSaNaM / hiyaM taM maNNai paNNo besaM hor3a asAhUNo // 1-28 // AcAryabhagavaMtanI pAse mAtra anuzAsana jhIlavA mATe ja besavAnuM che. evA vakhate ApaNane mAThuM lAgatuM hoya che ane enA kAraNe ApaNe gurune choDIne javAnuM kAma karatA hoie chIe. AnA kAraNe ja ApaNe sArAmAM sArI laghukarmitAne hArI jatA hoie chIe. guNa pAmavAnI takane ApaNe gumAvatA hoie to te A anuzAsananA aNagamAnA kAraNe. zAstrIya paribhASAmAM kahIe to graMthideze AvIe tyAre AyuSyakarma sivAyanAM sAte karmonI sthiti pratyekanI ghaTADIne eka koTAkoTi sAgaropamathI paNa ochI karIne AvIe chIe. ATalI laghukarmitA pachI paNa graMthine oLakhI na zakIe to tenA kAraNe ApaNe pAchA graMthithI dUra jatA rahIe chIe. acaramAvartta kALamAM AvuM ApaNA mATe anekavAra banyuM che. asaMkhyAta samaya sudhI graMthideze rahevAya, paNa enA pachI graMthine oLakhIne jo bhedIe nahi to graMthithI dUra javuM ja paDaze. anaMtI vAra graMthideze AvyA pachI paNa gurubhagavaMtanA upadezane jhIlavAnuM kAma na karavAnA kAraNe ja ApaNe graMthithI dUra thai jaie chIe. karmanI laghutAnA kAraNe anuzAsana jhIlavAnI yogyatA pAmyA pachI paNa mAtra ApaNane na game eTalAmAtrathI gurune choDIne jatA rahevAnA kAraNe ApaNe dharmathI dUra rahyA. ApaNA AtmAnuM hita hitopadezane jhIlyA vinA thavAnuM ja nathI - ATaluM svIkArI levuM che. ApaNane na samajAya to UbhA thaine jatA rahevuM - e vyAjabI nathI. skUlamAM ke zrI uttarAdhyayana sUtra 165 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kolejamAM pahelA divase na samajAya to choDIne jatA raho ke bIjA divase barAbara ekAgratApUrvaka sAMbhaLavA taiyAra thAo ? na samajAya to pUcho paNa kharA ne ? ahIM to vyAkhyAna na samajAya to 'mahArAjanuM vyAkhyAna barAbara nahi' ema kahIne jatA rahe. ahIM bIjA divase AvavAnI ke na samajAya to pUchavAnI koi taiyArI ja nathI. AthI anuzAsanane gamADavA mATe ApaNA ekAMte lAbhanuM kAraNa A zIta ke paruSa vacanathI karAyeluM anuzAsana che - ema jaNAvyuM. lAbha tene kahevAya ke je choDIne AvyA te na Ape ne je nathI te Ape. ziSya zuM zuM choDIne Avyo che ? mAtA-pitAnuM vAtsalya, bairAchokarAno prema, sagAsaMbaMdhInuM saujanya, sukhanI lAlaca A badhuM mUkIne Avyo che ne ? TUMkamAM badhI ja anukULatA mUkIne Avyo che, to have ene A badhI anukULatA ApavAnI jarUra ja nathI. je jJAnAdi tenI pAse nathI te jJAnAdi ApavA tenuM nAma lAbha, anukULatA ApavI te lAbha nahi. gurunuM anuzAsana evuM hoya ke jenA kAraNe anukULatAnuM arthIpaNuM jAge nahi ane jJAnadarzanacAritranI prApti thayA vinA na rahe. AthI ja ahIM jaNAvyuM che ke ApaNA duSkatanI codanA karavAno upAya jo koI hoya to te A gurunuM anuzAsana che. AvuM kaThora paNa anuzAsana jene hitakArI lAge te ja kharekhara prAjJa che, bAkI jene AvA anuzAsana pratye dveSa jAge te to asAdhu che. Aje ghaNAnI phariyAda che ke susAdhu ane kusAdhuno bheda samajAto nathI. ahIM cokhkhuM jaNAvyuM che ke jene gurunuM anuzAsana gamatuM nathI teo asAdhu che - je kusAdhu hoya tene gurunuM anuzAsana game e vAtamAM mAla nathI, sAdhunA jJAnamAM khAmI hoya to cAle, cAritra zithila hoya evuM ya bane, zraddhA bodI hoya evuM ya bane topaNa gurunuM anuzAsana gamatuM hoya to tenI e badhI khAmIo dUra karavAnuM sAdhana enI pAse hovAthI tene susAdhu kahevAya ane jenI pAse jJAna sArAmAM sAruM hoya, cAritranI carcA paNa nirdoSa hoya ane zraddhA jhaLahaLatI dekhAtI hoya chatAM jo gurunuM anuzAsana gamatuM na hoya to te kusAdhu che - ema samajI levuM. 16 zrI uttarAdhyayana sUtra sa0 guru gItArtha ja hoya ? je gItArtha hoya e ja guru banI zake evo niyama. bAkI guru hoya te gItArtha ja hoya evo niyama nahi. tamAre tyAM paNa jeTalA dIkarA hoya te suputra ja hoya ke suputra hoya tene ja dIkaro kahevAya ? mATe gItArtha gurunI nizrAmAM jAtane samarpita karI devI che. zAstranuM jJAna guru pAsethI maLavAnuM che. zabdanuM jJAna zAstramAMthI maLe, paNa matijJAnano kSayopazama gurunI kRpAthI ja maLe. mokSanA jeTalA paNa upAya che, te upAyasaMbaMdhI anuzAsana zIta ke paruSa (madhura ke kaThora) vacanavALuM hoya topaNa te ApaNA duSkatane dUra karanAruM hovAthI hitakArI che - AvuM mAnavAnuM kAma prAjJa puruSa kare che. bhaNelo jJAnI nathI, gurunuM anuzAsana jene hitakara lAge te jJAnI che. ApaNe gurunuM anuzAsana jhIlI nathI zakatA, hitakara mAnI nathI zakatA : e ApaNI mUrkhatA che. jene anuzAsana kaThora lAge te mUrkha che, jene anuzAsana hitakara lAge te ja prAjJa che. jene gurunAM hitavacano sAMbhaLIne dveSa jAge che tenAmAM sAdhutA nathI : evuM sudharmAsvAmIjI kahe che. gurubhagavaMta ApaNA aviratinA doSane TALavA ane viratine TakAvavA mATe anuzAsana kare che. ziSya bArIe Ubho rahe topaNa guru ene Takora kare ke 'bhAi ! A rIte bArI pAse UbhA na rahevAya.' bArI havA-ujAsa makAnamAM Ave e mATe rAkhI che, AkhA gAmanI paMcAta karavA mATe nathI rAkhI. Aje to jo ke tame ujAsa mATe lAiTa rAkhI che ane havA mATe paMkho rAkhyo che, eTale bArInI jarUra nathI - kharuM ne ? sa0 ilekTrisiTImAM pApa vadhAre lAge. ane dIvAmAM pApa ochuM lAge - ema ? tamane AvuM koNe zikhavADyuM ? tamane gRhasthapaNAmAM raheluM aviratinuM pApa nathI dekhAtuM ane ilekTrisiTInuM pApa dekhAya che ? tamane jayAM sudhI hiMsA game che tyAM sudhI alpa ke adhika hiMsAnI vAta karavAno koI artha nathI. gRhasthapaNAnA badhA kAryamAM zrAvakane aviratinuM pApa paDeluM che ane zrI uttarAdhyayana sUtra 167 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmakAryamAM thanArI hiMsA e svarUpahiMsA che. bAkI alpahiMsA ke adhikahiMsAnA bheda koi zAstramAM jaNAvyA nathI. aviratinuM pApa jIvatuM rAkhIne alpahiMsAthI nirvAha karavAnI vRtti sArI nathI. aviratinuM pApa jene dekhAya te to sAdhu thavAnI peravImAM hoya. sukha bhogavavAnI icchA ane duHkha TALavAnI icchA : e avirati che. dazame rAga ane agiyArame dveSa - AnuM nAma avirati. cakravartIne mahAraMbha ane mahAparigrahamAM paNa alpabaMdha thAya che. zAstramAM alpa hiMsAnI vAta nathI, alpa baMdhanI vAta che. A alpa baMdha pariNAmanI vizuddhinA kAraNe thAya che. tethI paryAvaraNanI khoTI vAtomAM aMjAzo nahi. bhagavAnano mArga samajIne mAganusArI banavA prayatna karI lo. bhagavAnanA zAsanamAM Rju ane prAzane dharmano adhikAra che. prAjJatA vinA gurunuM anuzAsana jhIlI nahi zakAya ane anuzAsana vinA dharmanI samajaNa AvatI nathI. tethI ja gurunuM zAsana gamADavA prayatna karI levo che. anuzAsana upara prema jAge evo prayatna karI levo che, anuzAsana upara dveSa jAge nahi tenI khAsa kALajI rAkhavI che. to ja ApaNe prAjJatAne pAmI zakIzuM ane ApaNe asAdhutAthI dUra rahI zakIzuM. ja vAtanuM che ke temane mAthe guru che, jyAre zAsakAro kahe che ke ApaNA mAthe guru che - e ja moTAmAM moTuM sukha che. AthI ja AgaLanI gAthAthI anuzAsananI je hitakAritA varNavI che te samajI levI che. moTA bhAge ApaNe kharAba dekhAizuM A bhaya ja anuzAsanane svIkAravA deto nathI. ApaNe kevA dekhAizuM enI ciMtA karavAnA badale ApaNe kevA thaizuM - enI ciMtA karavI che. ahIM jaNAve che ke jene sAta prakAranA bhaya na satAve te ja anuzAsanane hitakArI mAnI zake che. Aje ApaNane saMsAramAM bhaya lAge che, paNa saMsArano bhaya nathI lAgato ne ? jJAnIbhagavaMto saMsArano bhaya rAkhavAnuM jaNAve che. jayAre ApaNane saMsAramAM bhaya lAge che - e sAta prakAranA bhaya che. apayaza, AjIvikA vagere sAte bhaya saMsAramAM rahelA che. A sAte bhaya jenA cAlyA gayA hoya te ja kharo buddha che. A buddhatA jJAnAvaraNIyanA kSayopazamathI nahi, bhayamohanIyanA kSayopazamathI pragaTe che. Aje ApaNe dharmathI vaMcita rahyA hoie, bhagavAnanI AjJAthI vaMcita rahyA hoie to te A bhayamohanIyanA kAraNe ja rahyA. dharma karIzuM to du:khI thaizuM - A bhaya ja dharma karavA deto nathI. azAtAvedanIya ApaNane herAna nathI karatI A bhayamohanIya ja herAna kare che. azAtA nathI naDatI, azotAno bhaya naDe che. jene du:khano bhaya ja nathI tene azAtA naDavAnI ja nathI. tamAre tyAM paNa pUjAmAM bolAya che ke "cAlo ne sukhI vIra kane jai vasIe, bhayamohanIya cihuM dizIe' A saMsAramAM du:khano bhaya satAve che - e ja moTI takalIpha che. tethI muhapattInA bolamAM paNa bhayamohanIya pariharuM kahyuM che, "azAtA pariharuM nathI kahyuM. sa0 bhayamohanIya kaI rIte jAya ? saMsAranA sukhanI lAlaca mare ane mokSanuM arthIpaNuM jAge to bhayamohanIyane jatAM vAra na lAge. taDako kyAre lAge ? paisA kamAvAnI icchA na hoya tyAre ne ? tema bhaya paNa tene lAge ke jene saMsAramAMthI mokSe javAnI icchA na hoya. eka vAra e icchA jAge to bhayamohanIyane zrI uttarAdhyayana sUtra 169 hiyaM vigayabhayA buddhA pharusaM pi aNusAsaNaM / besaM taM hoi mUDhANaM khaMtisohikaraM payaM // 1-29 // ApaNe joi gayA ke ziSyane zaMkA hatI ke kalyANakArI evuM paNa anuSThAna zA mATe gamatuM nathI. te zaMkAnA nirAkaraNamAM jaNAvyuM ke anuzAsana mokSanA upAyabhUta jJAnadarzanacAritra saMbaMdhI hoya che. te anuzAsana prAjJa puruSone ja hitakArI lAge che. jenI pAse AvI prAjJatA nathI teo sAdhu hovA chatAM temanAmAM sAdhutA nathI. jene jJAnadarzanacAritranI sAdhanA karavI hoya tenA mATe gurunuM anuzAsana e sauthI mahattvano upAya che. Ama chatAM AnI upekSA vartAya che ne ? Aje varasono dIkSAparyAya jemano thayo che evAone paNa duHkha eka 168 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TALavAnuM kAma sAva saheluM che. mahApuruSoe ApaNA hitanI keTalI ciMtA karI che? pUrvanI gAthAmAM anuzAsanane hitakArI mAnavAnuM kAma prAjJatAnA kAraNe thAya che - ema jaNAvyuM. A gALAmAM A prAjJatAnI pAchaLa bhayamohanIyano abhAva rahelo che te jaNAvyuM che. bhayamohanIyanA kAraNe ApaNI buddhi bahera mArI jAya che. A saMsAramAM ApaNI azAtAnuM mULa A bhayamohanIya che. ApaNI buddhi-prajJAne paNa khIlavA na de evuM A bhayamohanIya karma che. gurunuM anuzAsana jhIlIzuM to ApaNe duHkhI thaizuM A bhaya ja anuzAsanane hitakArI mAnavA deto nathI. gurunuM anuzAsana mAnIzuM to marI jaizuM ? ane kadAca maraNa Ave to ya enI taiyArI rAkhIe to kaMi vAMdho Ave ? ApaNe anuzAsana jhIlatA nathI te kAlpanika bhayanA kAraNe ja jhIlatA nathI. guru je kAMi kare e ApaNA hita mATe che - AvI zraddhA keLavavI che. caMdragupta ane cANakyanuM dRSTAMta sAMbhaLyuM che ne ? naMdarAjAnA sainiko pAchaLa paDelA tyAre eka taLAvakinAre jaine caMdraguptane taLAvamAM jaine chupAvAnuM kahyuM ane tyAM rahelA dhobIne bhagADIne pote enI jagyAe kapaDAM dhovA besI gayo ane eka patharo taLAvamAM nAMkhyo. eTalAmAM be sainiko tyAM AvI pahoMcyA. cANakyane pUchyuM ke - 'caMdragupta-cANakyane ahIMthI jatA joyA ? cANakya kahyuM ke 'hamaNA ja caMdragupta A taLAvamAM paDyo, hamaNAM taLAvamAM paDyAno je avAja Avyo te caMdragupta paDyAno ja hato." A sAMbhaLI sainikoe ghoDA jhADa pAse bAMdhI kapaDAM utArIne taLAvamAM paDavAnI taiyArI karI. eTalAmAM cANakya sainikonI talavAra laine e baMnne sainikonA mAthAM kApI nAMkhyAM ne caMdraguptane bahAra AvavA kahyuM ane te sainikonAM kapaDAM paherIne temanA ghoDA upara AgaLa cAlavA mAMDyA. rastAmAM cANakya caMdraguptane pUchayuM ke "je vakhate meM sainikone 'caMdragupta A taLAvamAM che' ema kahyuM tyAre tArA manamAM zuM thayuM hatuM ?' caMdraguNe kahyuM ke "Arya je kare che te mArA hitamAM che...' A ja ApaNA deSTAMtano sAra che. guru je kare te mArA hitamAM che - ATaluM ApaNA haiyAmAM Ave to 130 zrI uttarAdhyayana sUtra ja temanuM anuzAsana jhIlI zakIzuM. azAtA aghAtInI prakRti che ane bhayamohanIya e ghAtInI prakRti che. aghAtInI prakRti paNa tyAre ja herAna kare ke jayAre ghAtIno udaya hoya. aghAtInI game teTalI paNa azubha prakRti che te ghAtInA udayamAM ja herAna kare che to apayaza, azAtA, akasmAtathI gabharAvAnuM koi kAma ja nathI, sa0 saMsAramAM sukhanAM sAdhano hovA chatAM paNa du:kha sahana nathI thatuM to sAdhupaNAmAM duHkha kai rIte sahana karazuM ? A bhaya che ! duHkha sahana thatuM nathI - A tame khoTuM bolyA. du:kha sahana karavuM ja nathI, mATe duHkha sahana thatuM nathI. bAkI du:kha tame ochuM nathI bhogavatA. tamArA gharamAM tamAruM je apamAna thAya che tene tame pacAvI jANyuM che ne ? gharanA loko pIrase nahi chatAM tamane jAte laine khAvAnuM phAve che ne ? tamane ema vicAra nathI Avato ke - "jo mAruM mAre jAte ja karavAnuM hoya to sAdhupaNuM zuM khoTuM che ?!! A saMsAramAM nabhAvavAnI taiyArI che e ja tamane saMsAramAMthI khasavA nathI detI. Aje niyama ApuM ke gharanAM pIrasanAra na hoya to jamavuM nahi. gharanAM bahAragAma gayAM hoya to chUTa, jo ke gharanAM jo tamArAM hoya to te tamane mUkIne jAya ja nahi ! A badhI vAta eTalA mATe che ke saMsAramAM du:kha bhogavavAnI taiyArI hovA chatAM dharmamAM duHkhI thaizuM A bhaya dharmathI dUra rAkhe che. jyAM sudhI bhaya paDyo hoya tyAM sudhI jJAna kAma na lAge. ahIM jaNAve che ke sAta prakAranA bhaya jenA cAlyA gayA hoya tene gurunuM kaThora paNa anuzAsana hitakArI lAge che. jayAre bhayanA kAraNe jenI buddhi bahera mArI gai che tevA mUDha mANasone AtmAnI zuddhi ane kSamAne karanAruM evuM paNa gurunuM vacana dveSanuM kAraNa bane che. gurunuM anuzAsana ApaNA AtmAnA doSone dUra karI kSamAguNane pedA karAvanAruM hovA chatAM tenI pratye ja dveSa jAge to ApaNuM bhAgya paravArI gayuM che - ema mAnavuM paDe ne ? mAtra bIjAne mApha karavuM e kSamA nathI, bIjAno game tevo paNa aparAdha sahana karI levo - e kSamA che. potAnA mANasonI bhUla zrI uttarAdhyayana sUtra 171 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mApha karatAM to AvaDe che, paraMtu te kSamAguNa nathI. svArtha vinA koino paNa aparAdha sahana karavo e kSamA che. AvI kSamAne pragaTa karanAra gurunuM vacana che teno dveSa koi saMyogomAM nathI karavo. AsaNe uvaciTThejjA aNucce akue thire / appuTThAi niruTThAi nisIejjappakukku e // 1-30 // ziSya anuzAsanano arthI hovAthI kAyama mATe AcAryabhagavaMta pAse besavAne icchato hoya che. ApaNe ApaNuM kalyANa sAdhavuM hoya to AcAryabhagavaMtanI pAse besyA vinA nahi cAle. evA vakhate ApaNuM Asana evuM na hovuM joie ke jethI gurubhagavaMta ApaNane potAnI pAse besADe nahi. AthI ja ahIM guru pAse kevA Asane besavuM te have jaNAve che. ahIM jaNAve che ke ApaNuM Asana guru karatAM UMcuM na hovuM joie. gurunA Asana karatAM ApaNuM Asana nIcuM hovuM joie - A vastu samajAya ? zarIranI game teTalI takalIpha paDe paNa A vinaya cUkavo nathI. zarIranI takalIpha veThavAmAM vAMdho nathI ne ? sukha bhogavatAM bhogavatAM avinaya karavo enA karatAM vinayanA AcAra mATe duHkha bhogavI levuM sAruM ne ? Akho divasa bhale khurazI upara besatA ho to tamAruM tame jANo paNa guru AgaLa to uccAsane nathI besavuM. ATaluM to bane ne? khurazI upara pratikramaNa kare to tenA mATe bhagavAna UMcA padharAvavA paDe ane UMcA padharAvavAnA kAraNe nIce beselAne bhagavAna nAsikA upara jAya te ya na cAle. AvA saMyogomAM khurazI para pratikramaNa na karavuM sAruM ne ? sa0 to pratikramaNa na karavuM. A lokone zuM kahevuM ? koi tamane kahe ke melAM ke phATelAM vastro paherIne bahAra na javAya. tyAre vasra vinA bahAra javAnuM kahyuM - ema samajo ? bahAra javAnI nA pADI - ema samajo ? ke dhoyelAM vastro paherIne bahAra javAnI vAta karI - ema samajo ? kAcuM khAvAnI nA pADI hoya to bhUkhyA rahevAnI vAta karI che - evuM koi nathI samajatuM zrI uttarAdhyayana sUtra 172 ane ahIM to tarata ja nakkI karI le ke khurazI para pratikramaNa karavuM enA karatAM na karavuM sAruM. ApaNe ene thoDuM veThIne paNa nIce besIne pratikramaNa karavAnI vAta karI ene to aDe ja nahi. ApaNA = pratikramaNamAM besavAnuM ochuM Ave che, UbhAM UbhAM karavAnI kriyA vadhAre che to AmAM vAMdho zuM ? ApaNe kriyA sAthe meLa besADavA mahenata ghaNI karIe chIe paNa bhagavAne batAvela vidhi sAthe tAla meLavavAno koi prayatna ja nathI. duHkha veThavAno adhyavasAya bilakula keLavyo ja nathI. zAstrakAro kahe che ke duHkha veThavAnA adhyavasAya vinA bhagavAnanA zAsananI eke kriyA vidhi mujaba thai zake nahi. tamArA hAthamAMthI hIrA paDI gayA hoya to UbhA UbhA juo, khurazI upara besIne juo ke nIce besIne vAMkA vaLIne juo ? kammarano duHkhAvo thato hoya to hIrA jatA karo ? hIrA kImatI ke dharma kImatI ? pratikramaNamAM na vaLAya ne ? sa0 tyAM mana cAlAkI kare ke bhAva sAro che, paNa... tamArI cAlAkI loko AgaLa cAlaze, karmasattA AgaLa nahi cAle. mArA gurumahArAja kahetA hatA ke karmasattA ane dharmasattAne paraspara samajUtI thayelI che. je dharmasattAne AdhIna na thAya tene potAnI pAse mokalI ApavAno karAra karmasattAe karelo che. dharmasattAne karmasattAe kahyuM che ke tAruM je na mAne tene mAre tAbe soMpI deje, tene huM sIdhodora karI daiza. je dharmasattAnuM kahyuM mAne te ja karmasattA AgaLa jaya pAme. dharma karavo hoya to du:kha veThavAno adhyavasAya keLavI ja lo. Aje A adhyavasAya na hovAthI ja ApaNe dharma karavA chatAM dharmanA phaLathI vaMcita rahIe chIe. dharma mATe prANa choDe paNa dharma na choDe. ATalI duHkha veThavAnI taiyArI to pahelA guNaThANe cothI dRSTimAM prApta thAya che. ApaNe to zrAvaka chIe ne sAdhu chIe ne ? dharma karavA chatAM dharmanuM phaLa pAmI na zakIe - enI ciMtA thAya ne ? zAstramAM traNa prakAranA yoga batAvyA che. sArAmAM sArA sadguruno yoga thavo te yogAvaMcaka yoga, tyAra bAda gurunizrAe sArAmAM sArI vaMdanAdi kriyA karavI te kriyAvaMcaka yoga ane e kriyAonA zrI uttarAdhyayana sUtra 173 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaLarUpe sAdhupaNuM ke mokSa prApta karavo te phalAvaMcaka yoga che. Aje kriyAo sArAmAM sArI karavA chatAM ApaNe phaLamAM ThagAyA hoie to A kriyAo karatI vakhate du:kha veThI levAno abhyAsa na hovAnA kAraNe ThagAyA chIe. guruno vinaya karavo haze to duHkha veThI levuM che. guru karatAM Asana kadamAM paNa UMcuM na hovuM joie ane mUlyamAM paNa UMcuM na hovuM joie. mAtra Asana ja nahi kAmaLI, pena, cazmA vagere koi paNa vastu mUlyamAM gurunI vastu karatAM caDhiyAtI na hovI joie. dharma karatI vakhate du:kha bhogavavuM ja joie ane duHkha bhogavavAnA adhyavasAya vinA dharma thAya nahi : A vastu magajamAMthI nIkaLI gai che mATe ApaNe gurvAdikano vinaya sAcavI zakatA nathI. koi paNa kriyA karatI vakhate sthAna-mudrAnI zuddhi joie. guru pAse je mudrAmAM besIe te mudrA kAmavardhaka na hovI joie tema ja asthira paNa na hovI joie, te mATe 'akue' ane 'thire' jaNAvyuM che. hIMcakA jevA Asana para na besavuM, tema ja zarIranA paNa amuka aMgo halAvavAM A kAmavardhaka Asana che, evA Asane sAdhu na bese. ApaNI mudrA evI hovI joie ke pote paNa zAMtarasamAM jhIle ane sAmo paNa zAMtarasamAM jhIle. enA badale ApaNuM Asana ja evuM hoya ke ApaNI athavA to bIjAnI paNa aMdara paDelI vAsanAo UbhI thAya to tevuM Asana karmabaMdhanuM ja kAraNa hovAthI avinayanuM AcaraNa che. AgaLa jaNAve che ke sAdhu sthira Asane beThA pachI vAraMvAra UThavAnuM kAma na kare tethI 'appuDhDhAi' jaNAvyuM ane nirarthaka- prayojana vinA-UThe nahi, te jaNAvavA mATe 'nirudvAi' jaNAvyuM. gurunI nizrA maLyA pachI tyAM sthiratAthI coMTI rahevuM che, tyAMthI khasavuM nathI. tema ja sAdhunI beThaka sukhazIlatAnI sUcaka na hoya te jaNAvavA 'appakukkue' jaNAvyuM. jANe ArAma karavA beTho hoya - evuM Asana na joie. beThA pachI paga UMconIco karyA kare, AjubAju joyA kare, hAtha UMconIco kare, zarIranA kaDAkA moDe... A badhA ja avinayane sUcavanAra beThaka sAdhunI na hoya. A to bese ja e rIte ke UMgha na AvatI hoya to ya AvI jAya. zrI uttarAdhyayana sUtra na 174 zAstrakAro kahe che ke sAdhunI beThaka evI apramattatAne sUcavanArI hoya ke UMgha AvatI hoya toya UDI jAya. ahIM tame tamArI icchAthI AvyA cho ne ? sAMbhaLavA mATe ja AvyA cho ne ? to UMgha zenI Ave che ? nAhIdhoine cA-nAsto karIne AvyA cho to UMgha uDADIne ja AvyA cho ne ? to zA mATe jhokAM khAvAnAM ? A to UMghe ane koi jagADe to kahe ke UMghato nathI, dhyAnathI sAMbhaLuM chuM - AvAnuM ThekANuM kyAMthI paDe ? AcAryabhagavaMta ApaNuM anuzAsana karavA tatpara hoya to ApaNe avinaya karIne upekSA nathI karavI. Ama paNa maravAnuM ja che ane tema paNa maravAnuM ja che to bhagavAnano dharma karIne maravuM zuM khoTuM ? adharma karavA chatAM takalIpha jatI na hoya to dharma mATe takalIpha veThI levAmAM vAMdho zuM ? aMte to jeTaluM zarIrane kasIzuM eTaluM phaLa sAruM maLaze. zAstramAM kahyuM che ke veThavu:nuM mahAtam / zarIrane kaSTa ApIzuM to ghaNuM phaLa maLaze . zarIrane jeTaluM sAcavIzuM eTaluM phaLa dUra jaze. bhagavAnanA paramatAraka vacana sAthe tAdAtmya keLavavA mATe zarIrane-manane jeTaluM kasavuM paDe ke ghasavuM paDe temAM ekAMte kalyANa che. kANa nikkhame bhikkhU kAleNa ya paDikka me / akAlaM ca vivajjittA kAle kAlaM samAyare // 1-31 // sAdhubhagavaMto guru pAse kevI rIte bese te vAta ApaNe joi gayA. guru karatAM bahumUlyavALI vastu ziSya na vApare. guru pAse asthira Asana upara na bese ane sthira Asana upara paNa pote asthira na thAya te ApaNe joyuM. je vastu gurune kAma lAge evI na hoya tevI vastu ApaNe vAparIe - e juduM paNa gurune kAma lAge evI vastu emanA karatAM ApaNI caDhiyAtI na hovI joie. te ja rIte calAyamAna Asana ke calita evI beThaka kAmavardhaka che. Asana paNa calAyamAna na hovuM joie ane ApaNe paNa calAyamAna na thavuM. sAdhune ATha-dasa kalAka eka Asane besavuM hoya to majethI besI zake evuM temanuM zarIra keLavAyeluM hoya. be-cAra kalAka zrI uttarAdhyayana sUtra 175 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya eTale UThIne pharI Ave, paga chUTo karI Ave - evo sAdhu na hoya. gocarIpANI mATe ke vaiyAvacca mATe UThavuM paDe - e judI vAta. bAkI vacce thoDo ArAma levA mATe Asana choDIne na jAya. atyaMta agatyanuM kAma Ave pachI ja AsanethI UThe. tamArI bhASAmAM kahIe to dasa kAma bhegAM thAya tyAre eka vAra UbhA thavuM. A ALasunI vAta nathI. AsanasthiratAnI ane ekAgratAnI vAta che. A to ALasanA kAraNe UThe nahi ane "appaDhAi'ne AgaLa kare - AvI mAyA nahi karavAnI. e ja rIte pharavAnA bahAne bahAra jAya ane caityaparipATIne AgaLa kare e paNa na cAle. caityaparipATI karavI hoya to madhyAnheM javAnuM. savAranA pahoramAM sutraporisi ke arthaporisino vyAghAta karIne kAmaLInA kALamAM javAnuM vidhAna nathI. Aje to amArA sAdhu mahAtmA pATa upara besIne kahevA lAgyA ke "ApaNo jaina dharma ekadama prekTikala che. paMdara divase upavAsa karIe to peTano maLa sApha thai jAya. cha mahine nava AyaMbila karIe to Rtucakra pharatuM hovAthI zarIranuM Arogya jaLavAI rahe.' bhagavAne tapa, AhAranI - zarIranI mamatA utAravA mATe ane karmanirjarA mATe karavAno kahyo che. jyAre A peTa sApha karavo ane zarIranuM Arogya sudhAravA mATe dharma karavAnI vAta kare ! kyAMthI meLa khAya ? tame dharma anuSThAnamAM samajI beThA cho, icchAmAM dharma samajI beThA cho. zAstrakAro kahe che ke dharma anuSThAnamAM nathI, icchAmAM nathI, zarIranA ArogyamAM nathI, bhagavAnanI AjJAmAM che : A vastu kyAre samajAze ? tapa tapanI rIte karavAno ane darzana paNa darzananI rIte karavAnAM darzanamAM bhagavAnanuM darzana nathI karavAnuM, bhagavAnanI AjJAnuM darzana karavAnuM che. darzanamAM samyagdarzana samAyeluM che. darzana ke tapa cAritramohanIyanI nirjarA mATe che. eka vAra cAritramohanIya jAya to aMtarmuhUrtamAM jJAnAvaraNIyAdi traNe prakRti jatI rahe che. sAdhupaNAmAM paMdara kalAka svAdhyAya karavAno che te paNa jJAnAvaraNIyanA kSaya mATe nathI, aviratine toDavA mATe che. aviratino aMza paNa upAdeya lAgI na jAya ane aviratino sarvathA 176 zrI uttarAdhyayana sUtra nAza thAya, cAritramohanIyano sarvathA nAza thAya te mATe A svAdhyAya batAvyo che. ekaso aThThAvana prakRtimAM A lobhamohanIya sauthI bhayaMkara che. jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNIya ne aMtarAyanI maLIne cauda prakRti bArame guNaThANe ekI sAthe jAya che ane A lobhamohanIyanA to TukaDe TukaDA karI nAMkhyA pachI paNa tene khapAvavA mATe eka svataMtra guNaThANuM rAkhyuM che. AnA uparathI paNa cAritramohanIyanI balavattA jaNAi Ave che ne ? cAritramohanIyanA kSaya mATe A svAdhyAya ane AsananI sthiratA jaNAvI che. sAdhu nimprayojana UThe nahi. niSkalAraMbha e to bhavAbhinaMdInuM lakSaNa che, e lakSaNa sAdhumAM na dekhAya. Aje to binajarUrI pravRtti vadhatI cAlI che. zAstrakAro kahe che ke svAdhyAya karIne, jJAna meLavIne rAga mAravAno che. enA badale Aje ame to amArA bhaNatarano upayoga bhagatanA rAgane puSTa karavA mATe karavA mAMDyA. bhaNAvavAnA kAraNe jANe kSetra para, bhagata para, mumukSu upara potAno adhikAra sthApita karavAno paravAno maLI gayo. A badhuM barAbara nathI - eTaluM yAda rAkho. jJAnathI rAga na mare, topaNa puSTa to na ja karavo joie. pUrvanI gAthAmAM joyuM ke sAdhu niSkAraNa na UThe, enI sAthe eTaluM yAda rAkhavuM ke prayojana upasthita thAya to te te kALe Ubho thayA vinA na rahe. AthI ja bhikSA vagere mATe kALe ja javAnuM jaNAvyuM. je kALe je anuSThAna karavAnuM jaNAvyuM che te kALe te kArya karavA mATe guru pAsethI UbhA thavuM - A paNa eka vinaya che. zAstrakAroe kALa upara jeTalo bhAra Apyo che eTalI ja ApaNe enI upekSA karIe chIe ne ? icchA mujaba anuSThAna karavA taiyAra thavuM te dharma karavAnuM lakSaNa nathI. AjJA pALavA mATe taiyAra thayuM che. icchA mujabano dharma game che mATe ja kALa sacavAto nathI. A to savAranA pahoramAM pUjAnAM kapaDAM paherIne Ave. pUjA karI le, vaMdana-paccakhANa karI le, jinavANI zravaNa karIne gharabhego thAya. AmAM anuSThAna to thai jAya paNa AjJA pALavAnI bAkI rahI jAya che : AnI tarapha najara ja nathI jatI ne ? bhagavAnano sAdhu gurunuM zrI uttarAdhyayana sUtra 177 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnanAro hoya, mohanuM nahi. e ja rIte jene sAdhu thavuM che te paNa mohanuM na mAne, bhagavAnanuM mAne. bhagavAnano sAdhu AhAra mATe bhikSAcanA kALe eTale trIjA prahare ja jAya. ahIM mAtra AhAranI vAta karI che. kAraNa ke vaDI ke laghunIti zarIrane AdhIna hovAthI tenuM niyamana ahIM jaNAvyuM nathI. bAkI nIhArano kALa paNa trIjA praharano che. sAdhubhagavaMto akALe koi kArya na kare, paNa kALe karyA vinA to na ja rahe sa0 sAdhusAdhvIthI navakArazI na karAya ? sAdhusAdhvIne navakArazInI rajA nathI, asahiSNune navakArazInI rajA che. sAdhusAdhvI, sAdhusAdhvI che mATe navakArazI nathI karato, asahiSNu che mATe navakArazI kare che. davA sAjo le ke mAMdo le ? sAdhusAdhvIne akALe bhUkha lAge ja nahi. lAge to sahana kare. sahana na thAya tyAre navakArazI kare. sAdhusAdhvI sahiSNu banavA mATe ja prayatnazIla hoya. ethI ja trIjA prahare bhikSA mATe nIkaLe. nirdoSa AhAra levA mATe paNa akALe na javAya. doSita AhAramAM pApa ghaNuM che, paraMtu bhagavAnanI AjJA na mAnavAmAM mahApApa che. nirdoSa AhAra paNa bhagavAnanI AjJA mujaba ja karavAno. dravya kSetra kALa bhAvamAM kALa trIjI hovA chatAM paNa ahIM kALanI vAta karI che tenuM kAraNa e che ke A cAramAMthI anAdaranI zarUAta kALanA anAdarathI thAya che. akALe karavAthI paNa thoDoghaNo lAbha to thAya che ne ? AvI badhI dalIla nA karazo... ApaNI icchA mujaba kriyA karavAthI kadAca akAmanirjarA thaze, thoDoghaNo Azrava rokAze to devalokAdinAM sukho maLaze, paNa tenAthI nistAra na thAya. jenAthI samyagdarzana na maLe, avirati na TaLe, cAritra na maLe, mokSa na maLe - e kriyAmAM lAbha che - evuM kyAMthI kahevAya ? tethI thoDuM zAMtithI vicAro. sAdhubhagavaMtane atyaMta jarUrI evI AhAranI pravRtti paNa akALe na thatI hoya to, tamAre thoDIghaNI paNa je dharmakriyA karavAno avasara Ave to akALe nathI ja karavI. parvanA divaso ArAdhanA mATe che. ArAdhanA 138 zrI uttarAdhyayana sUtra bhagavAnanI AjJAmAM che, ApaNI icchA mujabanI kriyAmAM nahi. sAdhu bhikSAnA kALe jAya ane game tyAre Ave to na cAle. nirdoSa levA mATe pharaphara kare ane trIjo prahara vItI jAya e na cAle. vahorIne AvyA pachI vAparavAno, vAparIne caMDilabhUmie javAno samaya rahe ane e kriyA trIjA praharamAM ja pUrI thAya e rIte pAchA pharavAnuM. sa0 nidaoNSa AhAra na maLe to ? to pAchA pharavAnuM ne upavAsa karavAno. tame paNa zuM karo ? dhaMdho na thAya to rAtre nava vAge dukAna baMdha karIne pAchA Avo ne ? sa0 ame to udhAra paNa lai AvIe. ahIM paNa gurukuLavAsamAM rahyA hoya tene bhUkhyA rahevAno vakhata na Ave, bIjA sAdhu gocarI lAvI Ape. ekalA rahe ene bhUkhyA rahevAno vakhata Ave. gurukuLavAsamAM badhI ja anukULatA che, paNa anukuLatA bhogavavA mATe gurukuLavAsamAM nathI rahevAnuM. AjJA mAnavA mATe rahevAnuM che - eTaluM yAda rAkhavuM. parivADie na ciTThijjA bhikkhU dattesaNaM care / paDirUveNa esittA miyaM kAleNa bhakkhae // 1-32 // zrAvako AgaLa A sAdhunA AcAranuM varNana sAdhusAdhvInI TIkA mATe nathI karavAmAM AvatuM. zrAvakane sAdhu thavAnuM mana hovAthI sAdhu thaine kevI rIte jIvavAnuM che - e vicAramAM ja ramyA kare te mATe A badhuM varNana che. 'ApaNuM kAma nahi' evo vicAra karanArA aviratinA vicAramAM ja ramavAnA. enA badale 'huM kema karI na zakuM' evA pariNAmane keLavI laie to sAdhupaNAnA vicAramAM rahI zakIe. sAdhubhagavaMtone satata svAdhyAya AdimAM rahevAnuM vidhAna karyuM che - e paNa eTalA mATe ja karyuM che ke jethI temanuM citta viratinA pariNAmamAM rahe ane aviratimAM pAchuM jatuM na rahe. e ja rIte tamane paNa viratinA pariNAma jAge, virati pratye prema jAge tenA mATe ahIM ApaNe viratinI kathA karavAnuM zarU karyuM che. A kathAthI zrI uttarAdhyayana sUtra 179 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viratinuM pAlana ochuMvadhatuM karanAranI niMdA karavAnuM banaze - Avo bhrama magajamAMthI kADhI nAMkhajo. sArAmAM sArI gADInuM varNana koi kare to e gADI levAnuM tamane mana thAya ke jenI pAse evI gADI na hoya tenI niMdA karavAnuM mana thAya ? sAdhupaNuM ATaluM suMdara che e jene samajAya tene sAdhupaNuM levAnuM mana thAya ne ? ke je sAdhupaNuM A rIte pALatA na hoya tenI niMdA karavAnuM mana thAya ? tamArA vicAra covIse ya kalAka sAdhupaNAnA AcArothI parikarmita bane te mATe A varNana che. bhagavAnanA zAsanano sAra ekamAtra A cAritra ja che. A cAritranI vAta game ne ? sa0 sAMbhaLavAnI to game che, paNa AcaravAnI zakti nathI. e paNa sAcuM che ? jo sAMbhaLavAnuM gamatuM hoya to ahIMthI pAchA javuM ja nathI. duniyAmAM je vastu sArI che evuM sAMbhaLyuM tenI pAchaLa doTa mUkI ne ? tamArI zakti ane tamArA sattvanI to koi vAta thAya evI nathI. paraNyA pachI keTalI upAdhi vadhavAnI che e khabara hovA chatAM te nabhAvavAnI taiyArI sAthe paraNyA ne ? kSaNika sukha khAtara AkhA gAmanI upAdhi mAthe lIdhI ne ? jo saMsAranA nahi-jevA sukha khAtara paNa ATaluM du:kha veThavAnI taiyArI hoya to mokSa mATe sAdhupaNAnAM duHkha to AnI sAme koi visAtamAM nathI. sudharmAsvAmIjIe paNa jaMbusvAmIjIne kahyuM hatuM ke - A saMsAranuM sukha to kSaNika che, chatAM tenA mATe keTaluM badhuM duHkha veThavuM paDe che, jayAre mokSanuM sukha to AnA karatAM anaMtagaNuM che ane enI apekSAe sAdhupaNAnAM duHkho to anaMtamAM bhAge che, ATalA du:khamAM AghApAchA zA mATe thavuM ? du:khe to pApanA udayathI Ave che, sAdhupaNuM levAnA kAraNe nahi, zakti nathI - A to apramANikatA che. zakti che, paNa phoravatA nathI - A ja vAstavikatA che. zakti sAme joyA karazo to jiMdagImAM bhakti nahi Ave ane bhakti sAme najara karazo to zakti ApoApa Avaze. sa0 dIkSA game, dIkSA lenArA game, dIkSA lenArane mAna ApavAnuM game... A kAMi ochuM che ? 180 zrI uttarAdhyayana sUtra A badhuM tamane vadhAre lAge che - e ja khoTuM che. dIkSA levAnuM game e ja prAmANikatA che. tamAre tyAM AvuM bolo cho kharA ? dhana game che, dhanavAna game che, dhanavAnane mAna ApavAnuM game che - ema kaho ke kamAvA besI jAo ? je kAMi takalIpha che te zraddhAnI che. agni bALe che, pANI DubADe che, viSa mAre che, A zraddhA jevI che - evI saMsAra dAvAnala che' - emAM nathI ne ? A saMsAramAM bIjAne duHkha na ApavuM hoya to prAmANikatA keLavavI ja paDaze. A to bajAramAM bhAva gagaDe to ya nukasAnI veThavA taiyAra na thAya. sa0 vANiyAno dIkaro nukasAnIno dhaMdho na kare ! vANiyAno dIkaro ja nukasAnI vahorI le paNa luccAi na kare. ApaNe paDIe to ApaNane ja vAge ne ? e nukasAnI ApaNe ja veThavI paDe ne ? ApaNI nukasAnI ApaNe ja vahorI levAnI. emAM bIjAne bhAgIdAra banAvavAnI jarUra nathI. A to luccAi che ane vANiyAno dIkaro luccAi na kare. ApaNe joi gayA ke sAdhubhagavaMto dareka sAmAcArI te te kALe ja kare. have kALa upara ATalo Agraha zA mATe rAkhavAno ? te mATe jaNAve che ke jema khetI je kALe karavAnI hoya te kALe karavAmAM na Ave to te khetI phaLadAyI banatI nathI. tema akALe kareluM anuSThAna paNa phaLadAyI banatuM nathI. savAre pratikramaNa paNa sUryodayanA samayathI kalAka ke poNo kalAka pahelAM karavAnuM pratikramaNa paDilehaNa karyA bAda chelle dAMDAnI paDilehaNa sUryodaya vakhate Ave e rIte pratikramaNa zarU karavuM. cAra vAge UThyA pachI paNa svAdhyAya karavAno, pratikramaNa karavA nahi besavAnuM pratikramaNa to enA samaye ja karavAnuM . sa0 cAra vAge pratikramaNa karIe to te pratikramaNa na kahevAya ? tamane eka vAge jamavAnuM AmaMtraNa ApyuM hoya ne tame agiyAra vAge jAo to jamaNavAramAM hAjarI ApI kahevAya ? DaoNkTare je zrI uttarAdhyayana sUtra 181 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ epoinTamenTa ApI hoya tenA karatAM vahelA pahoMcI jAo to tamArI cikitsA thaI jAya ? tyAM samajAya ne ahIM zaMkA paDe tenuM kAraNa ? sa0 sUryodaya pachI pratikramaNa karAya ? tame sTezane moDA pahoMco to gADI maLe ? A to tamane kALanuM mahattva batAvavA mATe che. je kAMi karo te kALe ja karavAnuM che. akALe anuSThAna karavAnI nA che, anuSThAna karavAnI nA nathI - eTaluM khAsa yAda rAkhavuM. tamane lokone vidhimArga AgrahapUrvaka samajAvavAmAM Ave che te tamArA anuSThAnamAMthI avidhi dUra karavAnA AzayathI karavAmAM Ave che, tamArA anuSThAnane baMdha karAvavAnA AzayathI nahi. Aje avidhipUrvakanA anuSThAnamAM paNa kriyA thayAno AnaMda-saMtoSa che paNa avidhino raMja nathI : AmAM sudhAro karavA mATe A vidhinI dezanA che. vidhi mujaba koi saMyogomAM na karIe topaNa vidhino Agraha baMdhAya ane avidhinI upekSAnA badale avidhinI sAcI khaTaka pedA thAya te mATe A dezanA che. zAstrakAroe dravya, kSetra, bhAvanI vAta na karatAM 'kAle kAluM samAcaretu" kahyuM che tenA uparathI paNa e samajAya che ke kAlanuM ullaMghana ke kALano anAdara karavAmAM Ave to dravyAdinI paNa upekSA karyAno doSa lAgavAno ja che. dravya sArAmAM sAruM hoya, kSetra sAruM hoya, bhAva sAro hoya paNa kALa na sAcave to sArA dravyAdi paNa sArA nathI rahetA. cAre cAra mahattvanA hovA chatAM kALanI vAta ahIM karI che tenuM kAraNa e ja che ke dravyAdinI upekSA na karanArA paNa kALanI upekSA majethI karatA hoya che. bAkI ApaNe bhagavAnanI AjJAnI eka paNa rIte upekSA karavI nathI. kALa jo sAcavavAmAM na Ave to eka anuSThAna bIjA anuSThAna sAthe TakarAyA vagara nahi rahevAnuM. mATe kALa pahelAM sAcavI levo che. - have bhikSAe javAno vidhi jaNAvatAM kahe che ke sAdhu paripATImAMkramamAM eTale ke lAinamAM UbhA na rahe, Aje ghaNI takalIpha che. zaheromAM bahu vAMdho na Ave paNa pAlitANA vageremAM gocarI mATe lAinamAM UbhA rahevAno vakhata Ave. tyAre e rIte UbhA rahIne gocarIe na jAya. gocarInI vAta to ThIka che bAkI pANI vahoravA jatI vakhate ke AyaMbilanuM vahoravA jatI vakhate to zaheromAM paNa lAinamAM UbhA rahevAno vakhata Ave. tamArI AgaLa A badhuM kahevAno Azaya eka ja che ke tamane sAdhusAdhvInI bhakti kevI rIte karavI - teno khyAla Ave. sAdhusAdhvIne lAinamAM UbhA rahevAno vakhata na Ave e rIte bhakti karavI joie. Aje tamAre tyAM dhana vadhatuM jAya paNa udAratA ghaTatI jAya che. du:kha bhogavIne dharma karavo tenuM nAma udAratA ane sukha bhogavIne dharma karavo tenuM nAma kRpaNatA. sAdhusAdhvIne AyaMbilakhAtAmAM lAinamAM UbhA rahevuM paDatuM hoya to tevAM AyaMbila na karavAM athavA bhikSAcarono kALa vItI gayA pachI javuM. amAre tyAM to jUnA mahAtmA kahetA ke AyaMbilakhAte sAdhusAdhvIthI vahoravA na javAya. kAraNa ke AyaMbilakhAtAmAM je rasoi thAya che te AyaMbilavALA mATe thAya che, temAM sAdhusAdhvInI gaNatarI hoya che mATe sAdhusAdhvIthI tyAM na javAya. Aje to tamane paNa niyama Apavo che ke koinA ghare jamavA na javuM. AyaMbila paNa ghare karavAnuM ane koi jamaNavAramAM ke koinA ghare javuM nathI. ApaNe ApaNA ghare ja vyavasthA karavI. sAdharmikabhakti karavAnI nA nathI, paNa bhakti levAnI nA che. tamArI kuMpaNatA TALavA mATe ane khAvAno lobha TALavA mATe vAta che. bIjAnA ghare miSTAnna jamavA javAmAM vyavahAra sacavAi jaze, paNa sAthe tamAro lobha puSTa thAya che - e tamane dekhAtuM nathI ! e ja rIte bIjAne jamADavAnuM paNa eTalA mATe che ke jethI kupaNatAdoSa TaLe, ApaNe kupaNatAnA kAraNe bIjAnI bhakti karatA nathI ane lobhanA kAraNe bIjAnI bhakti hoMze hoMze svIkArIe chIe - A be doSa kADhavA A niyama Apavo che. sAdhu lAinamAM UbhA na rahe tema ja eSaNA samitimAM citta ApIne vahoravAnuM kAma kare. gocarI vahoratI vakhate grAmaiSaNA, grahaeSaNA ke gaveSaNAnA beMtAlIsa doSo TALIne ja pravRtti karavAnI, sAdhu vahoravA Ave tyAre lAiTa ke paMkho cAlu hoya to baMdha na karavA ane baMdha hoya to cAlu na karavA. zrI uttarAdhyayana sUtra 183 182 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 cAlu hoya ne baMdha karIe to virAdhanA ochI thAya ne ? paraMtu e vakhate sAdhunA nimitte je jIvone tame vahelA mArI nAMkho tenuM pApa amane lAge. cAlu rAkhavAmAM virAdhanA che, paraMtu te virAdhanA to tamArA nimitte cAlu hatI, temAM sAdhune doSa nathI. tame virAdhanAmAM beThA cho, chatAM amArA nimitte virAdhanA karo to amane doSa lAge. jIva maravAnA kAraNe doSa lAge che evuM nathI, enA maraNamAM nimitta banavAnA kAraNe pApa lAge che. aSTakaprakaraNamAM ziSya zaMkA karI che ke AyuSyakarma pUruM thavAthI jIva mare temAM mAranArane hiMsA kema lAge ? tyAre AcAryabhagavaMte javAba Apyo ke AyuSyakarma pUruM thavAnA kAraNe jIva marato hovA chatAM tenA maraNamAM nimitta banavAnA kAraNe doSa lAge che. jo mAravAno bhAva na hoya to zastra vagere hAthamAM zA mATe che ? tethI mAranArane je mAravAno bhAva che tenA kAraNe doSa lAge che. A rIte virAdhanAnuM svarUpa samajo to tame paNa nirdoSa bhikSA vahorAvI zakazo. have AgaLa jaNAve che ke mahApuruSonA pratirUpa vaDe bhikSA grahaNa karavI. arthAt mahApuruSoe je rIte bhikSA grahaNa karI hatI te rIte bhikSA levI. mahApuruSo eSaNAnA doSo TALavAmAM jarA paNa pramAda ke upekSA sevatA na hatA. tema sAdhu paNa pUrvapuruSone anusarI nirdoSa bhikSAcaryAne seve. A ja AzayathI sAdhubhagavaMtone savAre sajajhAya karyA pachI Adeza levAno vidhi che. AkhA divasamAM je kAMi AhAravastrapAtravasati vagerenuM grahaNa karavAnuM che te pUrvapuruSo - pUrvasUrioe je rIte grahaNa karyuM che te rIte ja grahaNa karavAnuM che. A rIte je AhArAdi levAmAM Ave te ja lAbhamAM gaNAya che. potAnI icchA mujaba grahaNa karelA AhArAdi lAbhanuM kAraNa banatA na hovAthI lAbhamAM gaNAtA nathI. A AdezamAM chelle zayyAtaranuM ghara paNa guru pAsethI jANavAnuM hoya che. jeNe zayyA-vasati rahevA mATe ApI hoya te vyakti zAtara kahevAya che. sAdhune zA-vasati ApavAnA kAraNe A saMsArathI tare che mATe tene zayyAtara kahevAya che.) A zayyAtaranA gharano 184 zrI uttarAdhyayana sUtra AhAra sAdhune na kahyuM. jenA ghare rahe tenuM badhuM ja vApare to koinA bhAva na Take ane atibhAvuka zayyAtara hoya to doSita AhAra vahorAve - A rIte ubhayathA doSa hovAthI bhagavAne zayyAtaranA AhArano niSedha karyo che. A rIte AhAra lAvyA bAda pramANopeta AhAra vAparavAnA samaye ja vApare. A pramANe bhikSAcaryAne AzrayIne vinaya batAvyo. nAidUramaNAsapaNe nannesiM cakkhUphAsao / ego ciTThajja bhattaTThA laMghiyA taM naikkame // 1-33 // vItarAga paramAtmAnA zAsanamAM sAdhupaNAne pAmelAo mArgathI ajJAta na rahe - enI kALajI zAstrakAroe pUrepUrI rAkhI che. je AjJA zAstrakAroe batAvI che te AjJAnA pAlanano upAya batAvavAmAM na Ave to e zAstra chedazuddha gaNAtuM nathI. AthI ja zAstrakAroe AcArapAlananuM jJAna pUrepUruM ApyuM che. moTAbhAganAM sAdhusAdhvIone A sUtra kaMThastha hoya che. teo to bhikSAcaryAe jAya tyAre A badhI AjJAnuM pAlana majethI karI zake. Ama chatAM jo tenI upekSA ja karavAmAM Ave to temanuM kalyANa kyAMthI thAya ? hitazikSA na maLe enA kAraNe je ahita thAya ane hitazikSA na mAnavAnA kAraNe je ahita thAya te be vacce ghaNuM aMtara che. hitazikSA na maLe emAM to saMyogonI khAmI hoi zake jyAre hitazikSA maLyA pachI paNa na mAnavAmAM ApaNI potAnI ayogyatA puravAra thAya che. zAstrakAroe hitazikSA ApavAmAM kacAza rAkhI ja nathI. ApaNe mAnavA mATe taiyAra thayuM che. ApaNe joi gayA ke sAdhubhagavaMta bhikSAcaryAe jAya tyAre lAinamAM UbhA na rahe. have jo koi vAra gAmamAM be-cAra ja ghara hoya ane tyAMthI ja gocarI vahoravAno vakhata Ave to tevA vakhate zuM karavuM te mATe jaNAve che ke - tevA vakhate dAtA anya bhikSukAdine vahorAvato hoya tenAthI atyaMta dUra paNa na UbhA rahevuM ane atyaMta najIka paNa na UbhA rahevuM. atyaMta dUra UbhA rahevAthI dAtA jo koi doSa seve zrI uttarAdhyayana sUtra 185 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to khyAla na Ave ane najIka UbhA rahIe to bhikSukane aprIti thAya. tethI najIka na UbhA rahevuM. potAnI AjIvikA mATe paNa koine pIDA ApavI na paDe, aprIti thAya nahi : evo A bhagavAnano mArga che. duHkha veThI levAnI vAta bhagavAnanA zAsanamAM hoya, du:kha ApavAnI vAta bhagavAnanA zAsanamAM na hoya. koi paNa jIvane duHkha ApavuM nahi : evI AjJA karyA pachI koine paNa duHkha ApyA vagara kai rIte jIvavuM e upAya paNa zAstrakAroe batAvyo che. have tyAM UbhA rahetI vakhate paNa ekalo Ubho rahe - ema jaNAvyuM. ahIM 'ekalA'no artha kaSAyarahita karyo che. je kaSAyasahita hoya te bekalo che. kaSAyano sAtha na kare te ekalo. vahoranAra vAra kare tyAre keTalI vAra kare che, vahoravAnI koi paddhati ja nathI, vahorAvanAranI maMDaLI paNa susta che, sphUrtivALI nathI...' AvuM badhuM gussAmAM bolavuM nahi. zAMtithI bhikSArthe jAya. doSarahita bhikSA vahoravAnA vicAramAM ja tyAM Ubho rahe. sAdhu bhikSAe jAya toya nirjarA kare, bhikSA laine Ave toya nirjarA kare, bhikSA vApare toya nirjarA kare. kAraNa dareka pravRttimAM koine paNa aprIti thAya nahi - e rIte AjJAnuM pAlana kare che. AvuM sAdhupaNuM levAnuM mana thAya ne ? ApaNA pariNAma eka vAra majabUta hoya to sahAya ApanArA joie eTalA maLI Avaze. vajrabAhunI mazkarI udayasuMdara nAmanA sALAe karI topaNa pariNAma sAruM AvyuM ne ? tAjA paraNelA potAnA ghara tarapha jatA hatA. rastAmAM TekarI upara munibhagavaMtane joyA to ratha Ubho rAkhIne rathamAMthI te rIte UtaryA ke jANe potAnuM ghara na AvI gayuM hoya ? te vakhate sALAe mazkarI karI ke tame dIkSA lo to huM sahAya karIza. pelA to kharekhara vairAgya pAmIne dIkSA levA taiyAra thai gayA. sa0 taratanA paraNelAne vairAgya kevI rIte AvI gayo ? vicAramAM to vairAgya hato paNa aviratinuM thoDuM jora vadhyuM to paraNavA mATe taiyAra thayelA. paraMtu jevuM nimitta maLyuM to aviratinuM jora ghaTI gayuM ane vairAgyanuM jora vadhI gayuM. tame paNa dhaMdho mUkIne pharavA zrI uttarAdhyayana sUtra 186 nIkaLyA ho ne rastAmAM vepArI maLe to sAthe nIkaLelA lokone mUkIne jatA raho ne ? tema A paNa paraNavA chatAM jANatA hatA ke paraNavuM e pApa che. tamAro paNa anubhava zuM che ? sukhamAMthI duHkhamAM javuM tenuM nAma paraNavuM. A chApAvALA paNa ghaNI vAra mArmika vAta kare che. eka ThekANe lakhyuM hatuM - vararAjA sAro hovA chatAM tene ghoDA upara eTalA mATe besADavAmAM Ave che ke chellI ghaDIe paNa jo bhAgI javAnI icchA jAge to bacI zakAya, ghoDA para besIne bhAgavuM hoya to bhAgI jai zakAya ! tamane zuM anubhava che ? paraNyA pachI sukhamAMthI duHkhamAM gayA ne ? koi gharamAM ApaNuM mAne nahi. A ja moTAmAM moTuM duHkha che ne ? sa0 nabhAvavAno svabhAva keLavI lIdho hoya eTale kAMi na lAge ! to e svabhAva ahIM paNa keLavI lo ne ? ahIM paNa thoDuM nabhAvatAM zIkhI lo ne ? paraNyA pachI paNa icchA vagara, mana vagara jIvana jIvo cho ne ? to sAdhupaNAmAM mana vagara AvIne paNa gurunA kahyAmAM rahevA maLe to zuM vAMdho ? Ame ya tame icchA mujaba to tyAM paNa jIvI zakatA nathI. tyAM rAgInI AjJAmAM rahevuM enA karatAM virAgInI AjJAmAM jIvavAmAM zuM vAMdho ? sa0 tyAM AvI to jaie paNa pachI mana paDI jAya to ? ahIM AvyA pachI mana kyAre paDe ? AgaLa janArA pAchA nathI paDatA, AgaLa jaine pAchuM vALIne jonArA pAchA paDe che. sanatkumAracakravartInI pAchaLa to cha mahinA sudhI aMtaHpura pharatuM hatuM. cakravartI UbhA rahe to parivAra Ubho rahe, cakravartI cAlavA mAMDe to parivAra paNa cAlavA mAMDe. A rIte cha mahinA sudhI karyuM, chatAM cakravartI pAchuM vALIne jotA nathI. je AgaLa joyA kare te pAcho na paDe. manamAM game teTalA kharAba vicAra Ave topaNa tene amalamAM mUkavA nathI : Avo makkama nirNaya karI laie to sAdhupaNAnA pAlanamAM koi paNa khAmI AvavAnI nathI. mananA kharAba vicArone paNa pheravavAnuM sAmarthya svAdhyAyamAM ane gurubhagavaMtanI hitazikSAmAM raheluM che, mATe ciMtA zrI uttarAdhyayana sUtra 187 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAnI jarUra nathI. ahIM AvyA pachI kaSAyane AdhIna thAya tene ja bIjAnI sahAya levAnuM bane. jo lobha ke krodha kaSAyane AdhIna na thaie to ekAkIpaNe vicaravAmAM koi bAdha na Ave. sAdhubhagavaMta A rIte ekalA hovAthI koinuM paNa ullaMghana karIne paNa AgaLa na jAya. kAraNa ke temane AhArano lobha nathI hoto tema ja samaya bacAvavAno paNa lobha nathI hoto. mAtra bhagavAnanI AjJAnuM pAlana karavA mATe koi paNa jAtanA rAgadveSathI rahitapaNe koinI paNa najara na paDe e rIte yogya sthAne UbhA rahe. sAdhusAdhvI jo AhAra mATe paNa A rIte ullaMghana na karatA hoya to zrAvakoe pUjAnI lAinamAM kevI rIte zAMtithI UbhA rahevuM joie - e jaNAvavAnI jarUra na paDe ne ? nAiucce na nIe vA nAsaNNe nAidUrao / phAsuyaM parakaDaM piMDaM paDigAhejja saMjae // 1-34 // mahApuruSoe ApaNA sukhanI ciMtA nathI karI, ApaNA hitanI ciMtA karI che. ApaNe sukha bhogavIe ane e calAvI le evA mahApuruSo bhagavAnanA zAsanamAM na hoya. ApaNI badhI anukULatA sAcave ane pratikULatA dUra karI Ape evA mahApuruSo na hoya. pratikULatA veThavA taiyAra kare evA mahApuruSo hoya. sa0 bhagavAnanuM zAsana pratikULatAmAM ja che ? hetu:vuM mahAtam ! AvuM dazavaikAlikasUtramAM jaNAvyuM che. ApaNA bhagavAne du:kha bhogavyuM ne ? cakravartInA AtmAone paNa puNya choDAvIne du:kha veThatA karyA ne ? sava paNa dharma kare ene puNya to baMdhAya ne ? zrI tIrthaMkaraparamAtmAne, dezonapUrvakoTI varasa sudhI ArAdhanA karanArAne puNya na baMdhAyuM ane mokSe gayA to ApaNane zA mATe baMdhAya? je mokSe javA mATe dharma kare che ene bhavAMtaramAM bhogavavuM paDe evuM puNya na baMdhAya. jene puNya joituM hoya ene mokSa na maLe. puNya baMdhAi jAya 188 zrI uttarAdhyayana sUtra enI ciMtA nathI hotI, e to korA kapaDA para lAgelI dhULanI jema sahelAithI khaMkherAi jAya. bAMdhavuM ane baMdhAi javuM : baMnnemAM pharaka che. dhULa aDI jAya ane dhULamAM ALoTe : bemAM pharaka che ne ? tema ahIM samajavuM. sa0 kapaDAM melA thAya evuM puNya zrI zAlibhadrajIe bAMdhyuM ? eTale to e bhavamAM mokSe na gayA. tIrthaMkarabhagavaMto paNa tIrthaMkaranAmakarmanA kAraNe e bhavamAM mokSe na gayA. saMsAramAM rahevAnI saheja paNa icchA na hovA chatAM traNa bhava to karavA ja paDyA. je saheja icchA hatI e saMsAranA sukha bhogavavAnI icchA nahotI, savi jIvane zAsananA rasiyA banAvavAnI icchA hatI. sAMsArika icchAonI apekSAe A icchA prazasta hovA chatAM tenAthI emanA traNa bhava thayo. tIrthaMkaranA AtmAonuM tathAbhavyatva ja tevA prakAranuM hoya che ane te rIte ja teo jagatanA upakArI bane che - e judI vAta. bAkI ApaNA mATe to icchamAtra aprazasta che : ema samajavuM. puNya bAMdhavAjevuM lAge che - eno vAMdho che, baMdhAi jAya enI ciMtA nathI. tamAre zuM karavuM che ? saMsAramAM paDyA rahevuM che ke bahAra nIkaLavuM che ? saMsAramAM rahevuM hoya ene puNyanI jarUra paDe, bahAra nIkaLavuM hoya ene jarUra na paDe. A graMthamAM moTA bhAge pApa kai rIte bhogavavuM e Ave che, puNyano to kyAMya ullekha nathI. puNya e to phaLa che ja nahi, phaLa tene ja kahevAya ke jenI pachI kazuM meLavavAnuM bAkI na rahe. puNya maLyA pachI paNa mokSa meLavavAno bAkI rahe che ne ? mokSa meLavyA pachI kazuM meLavavAnuM bAkI rahetuM nathI mATe dharmanuM phaLa mokSa ja che, puNya nahi. sAdhubhagavaMto mokSe javA mATe sAdhupaNuM le che tethI ja A graMthamAM mokSanA upAya tarIke sAdhunA AcAronuM varNana karyuM che. sAdhubhagavaMto guNasthAnakaprayika ja puNyabaMdha kare, bhavAMtaramAM bhogavavuM paDe evo puNyabaMdha na kare, adhyavasAya malina bane tyAre evuM puNya baMdhAya. A duniyAmAM sauthI vadhAremAM vadhAre sukha anuttaravimAnamAM che. mokSamAM javA mATe temane eka chaTha jeTalo tapa ane sAta lava jeTaluM AyuSya ochuM paDyuM mATe mokSamAM na gayA. sAdhanA adhUrI zrI uttarAdhyayana sUtra 189 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahI mATe AvuM banyuM ne ? pApa bhogavI laie to sAdhanA pUrI thayA vinA na rahe. 'du:NuM mahIpaham' ahIM je zarIranuM du:kha e mahAphaLavALuM kahyuM che temAM eTaluM samajavuM ke - zarIrane duHkha vadhAre Ave eTale phaLa maLe evuM nahi, zarIrane duHkha vadhAre ApIe eTale phaLa maLe. zarIrane kaSTa ApavAthI nirjarA thAya. zarIrane kaSTa ApavA svarUpa ja AcAra ahIM batAvyA che. bhikSAcaryAe gayA pachI sAdhubhagavaMto lAinamAM UbhA na rahe, sAdhubhagavaMtonuM atikramaNa karIne pahelAM pote na jAya... vagere AcAra batAvyA pachI kai rIte dAtA pAsethI bhikSA levI te batAvyuM che. bhikSA letI vakhate eTalA dUra paNa UbhA na rahevuM ane eTalA najIka paNa UbhA na rahevuM ke jethI dAtAne ApavuM phAve nahi. vastu pAtramAM paDe ane DhoLAya nahi : e rIte UbhA rahevuM. gRhastha potA mATe banAveluM hoya ane prAsu ke - acitta hoya : evAM annapANI grahaNa karavAM. AvAM azana-pAna paNa kai rIte vAparavAM : tenA mATe pAMtrIsamI gAthA che appapANe'ppabIyaMmi paDicchannaMmi saMvuDe / samayaM saMjae bhuMje jayaM aparisADiyaM // 1-35 // ahIM '' zabdano artha 'abhAva' karavo arthAtu jyAM jIvajaMtu na hoya, vanaspati vagere na hoya eTale ke gesa ane sthAvarathI rahita bhUmi hoya, upara chata hoya, sacitta pRthvI na hoya tevI bhUmimAM vApare. upara chata na hoya to saMpatima jIvonI virAdhanA thAya athavA pakSIo sarpa vagerene moDhAmAM pakaDIne lai jatA hoya tyAre temanA moDhAmAMthI jheranAM TIpAM nIce paDe mATe chata vagaranI jagyAe na besavuM. gRhastha mATe paNa sAta caMdaravAno vidhi che. bhikSAe gayA pachI lAbhAMtarAyanA udayathI bhikSA na maLe, athavA sArI bhikSA na maLe tema ja lAbhAMtarAyanA kSayopazamathI bhikSA maLI jAya to - 'huM nIco - pApI chuM" athavA "huM kevo labdhisaMpanna chuM' Avo 190 zrI uttarAdhyayana sUtra koi jAtano vicAra na Ave. bhagavAnanI AjJA mujaba gocarIe jAya ene nirjarA thAya ja. AvA vakhate bhikSA maLyAno AnaMda na hoya ane na maLyAnuM duHkha na hoya. zrI DhaMDhaNaRSine cha mahinA sudhI gocarI na maLI ne ? cha mahinAnA aMte gocarI maLyA pachI paNa bhagavAnane pUchavA gayA ke - mAro abhigraha pUro thayo ne ? ame to abhigraha pUro thayo che - ema samajIne vAparavA besI jaie ! sa0 emane ATaluM sattva pragaTa thayuM emAM puNya ja kAma karI gayuM ne ? nA, bhagavAnanI AjJA mAnavAnuM mana thayuM - emAMthI sarva pragaTa thayuM. puNya choDe ene sattva maLe. sAmagrI puNyathI maLe paNa eno upayoga puruSArthathI thAya. kapaDA puNyathI maLe ne ? paNa paheravAnuM kAma puruSArthathI thAya ne ? puNyathI maLelI sAmagrI choDI devA mATe puruSArtha jo ie. zrI DhaMDhaNaRSie paNa puNyathI maLelA lADavA bhagavAnanA kahevAnA kAraNe paraThavI dIdhA to karma paraThavAi gayAM ne ? jeTalA jeTalA mahApuruSo mokSamAM gayA e badhA puNyane paravIne ja gayA che. bhagavAnanA janma samaye devatAoe gharamAM bharelI lakSmI paNa bhagavAne choDI dIdhI ne ? eka vAra AcAryabhagavaMte kahyuM hatuM ke - AvI lakSmI jemanA hAthamAM gai emane e lakSmI uchALavA jevI lAgI. sAcuM bolo, je vastu chUTA hAthe pheMke ene levAnuM mana thAya kharuM ? sattva pragaTa karavA mATe bhagavAnanI AjJA mujaba jIvavuM paDaze. nirjarAnA lakSya vinA bhagavAnanI AjJA mujaba AcAra nahi paLAya. AcAranuM pAlana sukha choDIne thaze. sukha bhogavavAno adhyavasAya to paDelo ja che, du:kha bhogavavAno adhyavasAya navesarathI pADavAno che. sukha ochuM bhogavyuM che chatAM eno adhyavasAya vadhAre che ane du:kha vadhAre bhogavyuM che chatAM eno adhyavasAya jarAya nathI. AvI avasthAmAMthI ApaNe bahAra nIkaLavuM che. bhagavAnanI AjJA mujaba gocarI laine AvyA pachI jo vAparatAM na AvaDe to lAvelI nirdoSa gocarI para pANI pharI jatAM vAra nahi lAge. ApaNI bhASAmAM kahIe to badhAM pagathiyAM sArI rIte caDhI gayA zrI uttarAdhyayana sUtra 191 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI chelle pagathiye dhyAna na rAkhIe to paDI jatAM vAra na lAge, sAthe sAthe hADakAM bhAMgI jaze. vAparatI vakhate rAgadveSa na thAya e rIte vAparavAnuM che. rAga mAravAno pariNAma haze to kazuM zikhavADavuM nahi paDe. ApaNuM mana eTaluM badhuM sukhanuM arthI banyuM che ke bhagavAnanuM vacana pALavA mATe taiyAra thatuM nathI. loko para sArI chApa pADavA mATe nirdoSa lAvI zakAya che paNa bhagavAnanI AjJA pALavA mATe nirdoSa nathI lAvI, zakatA ! amAre tyAM dALa ane kaDhI juduM Ave eTale AcAryabhagavaMta pUche ke juduM konA mATe lAvyo ? vartamAnamAM to AvuM kahIe to kahenArAM pratye gusso AvyA vinA na rahe. kaDhI sabaDako laine pIe to kahe ke - A rIte na pivAya. A vAta AcAryabhagavaMte amane kahelI. e kAMi zAstramAM lakheluM nahotuM ane kahetA hatA evuM nahotuM. zAstramAM lakheluM ja kahetA hatA. amane duHkha enuM ja che ke - AcAryabhagavAna hayAta hatA tyAre na mAnyuM ane gayA pachI paNa nathI mAnatA. kharekhara to AcAryabhagavaMta nahotA kahetA, sudharmAsvAmI ja kahetA hatA. 'gurumahArAja kahe che" e vAta magajamAMthI kADhI ja nAMkho. 'bhagavAna ja kahe che" e vAta magajamAM bharI do. gurumahArAjanuM nathI gamatuM eno artha bhagavAnanuM nathI gamatuM - ema samajI levuM. bhagavAnanuM ne game ene sAdhupaNAmAM svAda nahi Ave. jemAM rAga thAya eno tyAga karavAno. khAkharA para ghI lagADyA pachI emAM rAga thato hoya to rAgane mAravA mATe khAkharo lukho vAparavo ane ghInI ja jarUra che evuM lAge to ghI AMgaLI para laine cATI javuM : eTale ekemAM rAga na thAya, vAparatI vakhate yatanApUrvaka vAparavAnuM kahyuM che. cAlatI vakhate koi jIva marI na jAya enI kALajI rAkhIe - e jema yatanA che tema vAparatI vakhate rAgadveSa na thAya - enI kALajI rAkhIe e yatanA che. navvANuM karoDa sonaiyA choDIne AvelAne AvI rIte vAparavAnI vAta kare - e kharekhara emanA mATe nathI, ApaNA mATe kahyuM che. nabaLAne sabaLA banAvavA mATe vAta karI che. sAdhubhagavaMtono prANa kaho ke yatanA kaho : baMnne 192 zrI uttarAdhyayana sUtra eka ja che. surasura, cabacaba ke kasakasa avAja Ave, cAnA ghUMTaDAno paNa avAja Ave e rIte na vAparavuM. sAdhupaNuM lIdhuM eTale lAyakAta hatI tyAre lIdhuM; have e lAyakAtane TakAvI rAkhavI che, vadhAravI che enA mATe bhagavAne ApelI hitazikSA sAMbhaLI levI che. ApaNe nirjarA mATe AvelA chIe. duHkha bhogavIne nirjarA thatI hoya to sukha bhogavavAnI jarUra nathI. tamArI bhASAmAM kahIe to paisA kamAvA mATe AvyA ho tyAre beThA beThA paisA maLatA hoya to hajAmata karavAnI jarUra nathI. vastuno tyAga karIne nirjarA thatI hoya to vastuno paribhoga karIne nirjarA karavAnI jarUra nathI. sAdhusAdhvIne to khAsa kahevuM che ke - atyAra sudhI na karyuM hoya to AjathI ja karavA mAMDo. gRhastha jotA hoya te rIte na vApare. arthAta guptapaNe vApare. enuM kAraNa e che ke - sAdhubhagavaMto vAparavA beThA hoya tyAre emanI pAse koI dInaduHkhI bhikSA mAMgavA Ave tyAre na Ape to potAnA pariNAma niSphara thAya ane emane gusso Ave. deva-guru-dharma pratye dveSa jAge ethI bhavAMtaramAM bodhidurlabha bane. emane gusso na Ave ke bodhidurlabha na bane mATe ApIe to sAdhubhagavaMtone anukaMpAdAna karavAno vakhata Ave. anukaMpAdAnathI puNyabaMdha thAya che, je sAdhubhagavaMtone iSTa nathI. sAdhubhagavaMto nirjarAnA arthI hoya, puNyabaMdhanA nahi. mATe ekAMtamAM vApare, khullAmAM na vApare. supAtradAnathI nirjarA thAya che ane anukaMpAdAnathI puNyabaMdha thAya che. aparisADiyuM eTale ke koi paNa vastu moDhAmAMthI nIce paDI na jAya - e rIte vAparavuM. sukaDi tti supakki tti succhinne suhaDe maDe / suNiTThie sulaTThi tti sAvajjaM vajjae muNI // 1-36 // sAdhubhagavaMto nirdoSapaNe AhAra laine AvyA pachI te vAparatI vakhate temAM svAda na kare. rAga ke dveSa vAparatI vakhate to na ja kare zrI uttarAdhyayana sUtra 193 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e jaNAvyA bAda vANIno saMyama paNa jALavI rAkhe te jaNAvavA mATe have pachInI gAthA che. vAparatI vakhate svAda levo ja nahi ane kadAca svAda AvI jAya to paNa tenI anumodanA karavAnuM kAma sAdhusAdhvI na kare. khAtI vakhate to AhAranAM vakhANa karavAM ja nathI, khAdhA pachI paNa na karavAM. zAstrakAroe ApaNI keTalI ciMtA karI che ? koi paNa ThekANe pApa bAMdhI na besIe - e mATe zAstrakAroe ghaNI takedArI rAkhI che. A to sAdharmikavAtsalyamAM jai Ave eTale rasoinAM ane rasoiyAnAM vakhANa zarU kare, vyavasthAnAM vakhANa kare : A badhI AhAranA svAdanI anumodanA che. sAdharmikavAtsalyanAM vakhANa karavA hoya to te karAvanAranA udAtta AzayanAM karavAM joie. enA badale AhAranA ja vakhANa kare to te ApaNA haiyAno DhALa kai tarapha che - ene sUcavanAra che : ema mAnavuM paDe ne ? sAruM sAruM jayAM maLe tyAM doDIne jAya te sAdhupaNuM na pALI zake. jyAM sAruM maLe tyAM doDIne na jAya te sAdhu thAya. AthI ja sAdhusAdhvIne sAdharmika vAtsalya vageremAM javAnI nA pADI che. jyAM ghaNA loko mATe rAMdhyuM hoya tevA sthAne javAthI saMkhaDI doSa lAge; mATe sAdhusAdhvI na jAya. jo sAdhusAdhvIne sAruM levAnI nA pADI hoya to tamAre sAruM raMdhAya tyAM kai rIte javAya ? sa0 sAdharmika vAtsalyamAM na javAya ? javuM paDe toya mAtra dALabhAta vAparIne AvavuM. ATaluM to bane ne ? vAta to sAdhusAdhvInI che, paraMtu tamAre paNa sAdhusAdhvI thavuM che ne ? to atyAre A svabhAva keLavavA mATe mahenata karavI che. amArA AcAryabhagavaMta paNa jo koi AhArAdinAM vakhANa kare to tenA mATe kahetA ke A to 'pudgalatattvano niSNAta' che. sAdhu mATe A vizeSaNa kevuM kahevAya ? sAdhubhagavaMto to AtmatattvanA niSNAta hoya. Aje A anumodanAnuM pApa ghaNuM vadhyuM che. pravRtti karatI vakhate karmabaMdhathI bacI janArA paNa anumodanAnA kAraNe anubaMdhanuM pApa bAMdhI bese - A keTaluM bhayaMkara che ? A ja AzayathI vikathA karavAnI nA pADI che. rAjakathA, 194 zrI uttarAdhyayana sUtra bhaktakathA vageremAM ApaNane lAgatuM-vaLagatuM kazuM na hovA chatAM mAtra anumodanAnA kAraNe anubaMdhanuM pApa bAMdhI na besIe te mATe zAsakAroe vikathA karavAnI nA pADI che. pravRtti karatAM anumodanAnuM pApa atyaMta bhayaMkara che. pravRtti to ApaNA gharanI badhI anUkULatA bhogavavAnI paNa thatI nathI, jayAre anumodanA to AkhA gAmanI, AkhI duniyAnI karI zakAya che - mATe te pApa bhayaMkara che. A bhayaMkara pApathI bacavA mATe vikathAthI bacavAnuM jaNAvyuM che. sa0 koi pUche ke kevuM banAvyuM che to ? to kahevuM ke rAga karIe to tuM ane huM baMnne durgatimAM jaie. jo eTaluM na kahevuM hoya ne moghama ja kahevuM hoya to kahevuM ke mane khabara ochI paDe che - ATaluM kahIe to cAle ne ? Ame ya tamAre sukha bhogavIne paNa durgatimAM javuM na paDe - evI icchA che ne ? to eno upAya batAvuM ke sukha bhogavyA pachI paNa moTuM baMdha rAkhavuM - ATaluM to tamArAthI bane ne ? mArA gurumahArAja paNa kahetA hatA ke pati ne patnI ekabIjAne kahe ke - 'tuM ne huM karmayoge bhegAM to thai gayA chIe, paraMtu tArA rAgamAM huM ane mArA rAgamAM tuM phasAine durgatimAM na jaie e rIte ApaNe jIvavuM che.' ApaNe koi paNa sthAne rAga karI na besIe te mATe ja ahIM jaNAvyuM che ke AhArapANI lAvyA bAda ke vAparyA bAda 'A sAruM banAvyuM che, sAruM rAMdhyuM che - pakAvyuM che, sArI rIte cheDyuM che arthAt zAka vagere sArI rIte samAyuM che, suhRta artho AmAMthI paisA vagere sArI rIte dUra karAyelA che, sumRta arthAt kaDaka nathI, mRdu-pocuM banAvyuM che, suniSThita - sArI rIte pUrNatAe pahoMcADyuM che, adhakacaruM nathI rAkhyuM, sulaSTa - atyaMta svAdiSTa che... ityAdi sAvadya bhASA sAdhu na bole, A vAta AhArane AzrayIne karI. e sivAya paNa sacetana vagerene AzrayIne AvuM sAvadya na bolavuM. jema ke koi paNa hoya ne dharmamAM paisA na kharacato hoya tyAre tenA ghare corI thAya to sAruM thayuM, core parigraha ocho karAvyo...' zrI uttarAdhyayana sUtra 15 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagere na bolavuM. koi zAsanano pratyanIka vagere mare to 'eka mithyAtvanuM pApa gayuM' ema 'sumRta' na kahevuM arthAr A rIte maraNanI anumodanA na karavI. suniSThita - eTale ke koi mahela-baMgalo vagere vyavasthita sarasa baMdhAvyo che - evuM na kahevuM. TUMkamAM AvA prakAranI koi paNa sAvadyabhASA sAdhu na bole. bolavuM hoya to niravadya bole ke sukRta eTale ANe sAruM dharmadhyAna karyuM, supa eTale AnuM jJAna sAruM paripakva che athavA suchinna - ANe snehanuM baMdhana sArI rIte chelluM.. ityAdi niravadya bhASA bolavAmAM vAMdho nathI. snehanuM pAtra mUrchA khAine paDe topaNa sAdhunI AMkha UMcI na thAya. snehanAM baMdhana toDavAnuM kAma saheluM nathI te mATe prayatna karyA vinA nahi cAle. bhagavAna mATe paNa rupati to, prAtrAnIm / (loka raDate chate bhagavAne dIkSA lIdhI.) AvuM pU. hemacaMdrasU.mahArAje lakhyuM che. rAganAM nimittothI dUra rahevA ane rAgane dUra karavA prayatna karavAmAM na Ave to Avelo vairAgya dhovAtAM vAra nahi lAge. ramae paMDie sAsaM hayaM bhaddaM va vAhae / bAlaM samma sAsaMto galiyassaM va vAhae // 1-37 // ApaNe joi gayA ke pravRtti karatAM paNa anumodanAnuM pApa ghaNuM vadhAre che. avirati bhogavanArA karatAM paNa avirati jene game che teo pApa vadhAre bAMdhe che. avirati bhogavanArA e ja bhavamAM mokSe pahoMcI zake che. jyAre avirati jene game che teo mithyAtvane TALavA mATe paNa samartha banatA nathI. ApaNe khAdhA pachI paNa anumodanAthI pApa bAMdhI na besIe te mATe vANInI maryAdA samajAvI. have ziSya zaMkA kare che ke 'Apa ATaluM anuzAsana karo cho to e karatAM Apane kheda nathI thato ?' tyAre tenA nirAkaraNamAM A gAthAthI jaNAve che ke je jAtya azva ke baLada vagere hoya tene haMkAratA sArathIne AnaMda Ave, tema je ziSya paMDita hoya, vinayI hoya tenuM anuzAsana karatAM AcAryabhagavaMtane abhirati thAya che. jyAre gaLiyAbaLada ke azvane zrI uttarAdhyayana sUtra 196 haMkAranAra asavAra pote thAkI jAya che, tema avinayI-ajJAnI jIvanuM anuzAsana karanAra AcArya zramita thai jAya che. ApaNAmAM vinaya Avyo che ke nahi - e jovA mATe A lakSaNa che. AcAryabhagavaMtane ApaNane anuzAsana karatAM abhirati thAya to samajavuM ke ApaNAmAM vinaya Avyo. anuzAsana jhIlanAra yogya hoya to anuzAsana karanArane AnaMda AvyA vinA na rahe. je jJAnI samartha hoya te yogya arthAjananI zodhamAM ja hoya. potAne je jJAna maLyuM che, teno viniyoga karIne javAnI bhAvanA sArI che. ApaNe jo vinIta hoie to gurune ApaNane bhaNAvatAM kheda thAya ja nahi. jo gurune ApaNane hitazikSA ApatAM kheda thato hoya to samajI levuM ke ApaNe avinIta pAkyA chIe. gurune kheda thato hoya to temaNe hitazikSA ApavAnuM baMdha karavuM joie - evuM vicAravAnA badale ApaNe ApaNI yogyatA puravAra karavA taiyAra thavuM che. have ziSya pAchI zaMkA kare che ke je paMDita che, vinIta che tene anuzAsana karavAnI jarUra ja kyAMthI paDe ? ApaNane AvI zaMkA na thAya ne ? je vinIta hoya paMDita hoya te bhUla kare ja nahi : ATalI zraddhA ziSyane che. ApaNane ATalI zraddhA nathI ne ? AcAryabhagavaMta tenA nirAkaraNamAM jaNAve che ke vinIta ziSyanI paNa pramAdanA kAraNe skhalanA thavAno saMbhava che. AthI tene paNa anuzAsana karavAno vakhata Ave. dharmabiMdumAM paNa kahyuM che ke pramAre na vizvasitavyam / pramAda upara vizvAsa karavAjevo nathI. bhalabhalA jJAnIne paNa A pramAda naDe che. nidrA ane vikathA : A be pramAda bhayaMkara che. vyAkhyAna-vAcanAmAM sAMbhaLavA mATe AvanArA paNa thoDI vAramAM jhokAM khAdhAM kare to te pramAdano ja prabhAva che ne ? jamatI vakhate koine jhokuM Ave kharuM ? jamatI vakhate je apramattatA hoya tevI vyAkhyAna-vAcanAmAM na hoya to UMgha AvavAnI ja. asalamAM A rucino savAla che. jamavA jevI ruci jo AcAramAM thAya to svAdhyAyAdimAM pramAda kyAre paNa naDe nahi. te ja rIte vikathAno pramAda paNa bahu kharAba che. je vakhate je karavAnuM kahyuM hoya tenAthI juduM zrI uttarAdhyayana sUtra 197 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karo to te vikathA che. sUtra bhaNavAnA samaye artha samajavA ke samajAvavA mATe bese te vikathA che. sa0 pUjana vageremAM artha eTale ja na samajavAya ne ? - have barAbara samajAyuM ne ? jayAM sUrAno svAdhyAya karavAno hoya tyAM artha vicAravA besIe to e vikathA ja banavAnI. tethI sUtrasamaye artha na bhaNavo. Aje to sUtra bhaNyA vinA artha bhaNavAnuM game che ne? sUtra bhaNavAnuM phAvatuM nathI, arthamAM majA paDe che. A paNa vikathAno ja rasa che - ema samajI levuM. AcAryabhagavaMte eka vAra kaheluM ke mumukSune dasa hajAra gAthA kaMThastha karAvIne pachI ja dIkSA ApavI. Aje mumukSu arthajJAna meLavIne dIkSA levAnI vAta kare che te yogya nathI. sUtrajJAna jeNe pahelAM A rIte meLavyuM hoya tenA jJAnAvaraNIyakarmano, mithyAtva tathA cAritramohanIyakarmano kSayopazama pragaTa thAya eTale sAdhupaNAmAM arthajJAna meLavavAnI yogyatA suMdara rIte keLavAya che. zrI yogazataka graMthamAM paNa kahyuM che ke sutra kaMThastha karyA vinA arthanuM jJAna meLavavuM te pAcana thayA vinAnA maLanuM visarjana karavAnI ceSTAtulya che. tethI sUtrajJAna meLavIne arthajJAna meLavavuM. paMDitanuM anuzAsana karavAmAM gurune abhirati thAya che ane ajJanuM anuzAsana karatAM guru thAkI jAya che. eka vAra kahyA pachI paNa je na mAne tene ajJa kahevAya. eka vAra kahyA pachI na mAne tene vAraMvAra kahevuM paDe ane vAraMvAra kahevAthI guru zramita thai jAya - e samajI zakAya che. tethI have ziSya vinIta - paMDita banavA mATe puruSArtha karavo - e ja yogya che. khar3ayA me caveDA me akkosA ya vahA ya me / kallANamaNasAsaMto pAvadiTTI tti mannaDa // 1-38 // putto me bhAyanAitti sAhUkallANa mannai / pAvadiTThI u appANaM sAsaM dAsutti mannai // 1-39 // AcAryabhagavaMtanuM anuzAsana ekasarakhuM hovA chatAM gurune ekanuM anuzAsana karatAM abhirati thAya che ane bIjAnuM anuzAsana karatAM zrama paDe che tenuM kAraNa zuM e ziSyane jANavuM che. AcAryabhagavaMte to jaNAvI dIdhuM ke paMDitanuM anuzAsana karatAM gurune AnaMda thAya ane bAlanuM anuzAsana karatAM guru thAkI jAya che. AthI have ziSyane pote paMDitamAM che ke bALamAM che teno nirNaya karavo che. gurune sIdhuM to puchAya nahi ke "huM paMDita chuM ke bALa chuM?" tethI te gurune pUche che ke gurunuM anuzAsana sAMbhaLIne bAlane zuM thAya ane paMDitane zuM thAya ? AthI enA nirAkaraNamAM be gAthAo ApI che. AmAM sauthI pahelAM jaNAve che ke je bAla hoya tenuM anuzAsana kare tyAre bAlane ema thAya ke - guru mane khakhaDAve che. e jaNAvavA "gyA ' A zabdo che. Aje sAdhusAdhvIne prAmANikapaNe pUchavAmAM Ave ke guru hitazikSA Ape tyAre gurue mane khakhaDAvyo - evo vicAra Ave ne ? to zuM javAba Ape ? AcAryabhagavaMta ApaNane hitazikSA ApatA hoya tyAre ApaNane jo duHkha thAya athavA ema lAge ke gurubhagavaMtane koi bharamAvI gayuM lAge che, tethI ja mane khakhaDAvyo lAge che... to samajI javuM ke ApaNe bALa chIe. A badhuM ja anubhavasiddha che ne ? zAstrakAro ApaNA hita mATe keTalI ciMtA kare che ? A sUtranAM pade-pado ApaNA haiyAnA DhALane jaNAvanArAM che. zrI mahAvIraparamAtmAe chelle A sUtranAM pado potAnA zrImukhe bhAkhyAM che. bhagavAna arthathI dezanA Ape che. chatAM A sUtranAM pado bhagavAna evA ne evAM sAkSAt bolyAM che. AthI ja A sUtranuM mahattva ghaNuM che. AvuM sUtra bhaNavAnuM sadbhAgya maLyA pachI paNa jo te gokhavAnI taiyArI na hoya to tevA sAdhupaNAmAM zuM ukALavAnA? Aje to mAre pharajiyAta kahevuM che ke uttarAdhyayanasUtra kaMThastha na thAya tyAM sudhI che vigaino tyAga karavo. ATaluM to bane ne ? AcAryabhagavaMto hitazikSA Ape che te ApaNA upakAra mATe Ape che paraMtu temano Azaya ApaNI para upakAra karavAno nathI hoto, nirjarAno Azaya hoya che. 198 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 199 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chatAM temanI hitazikSAne 'khakhaDAve che' - evuM kema kahevAya ? tame DaoNkTara pAse jAo to DaoNkTara tamane kaDaka zabdomAM jaNAve tyAre tame ema kaho kharA ke - DaoNkTara khakhaDAve che ? to ahIM zA mATe evuM lAge ? patnI game teTaluM bole to khakhaDAve che - evuM lAge ? tyAM to kahI de ke - svabhAva Akaro che, kAma ghaNuM kare eTale akaLAi jAya, bAkI manamAM pApa nathI." ane ahIM jANe gurunA manamAM pApa ja hoya - evuM ne ? Avo vicAra kai rIte Ave ? ahIM AgaLa jaNAve che ke AcAryabhagavaMta hitazikSA Ape tyAre A mane thappaDa mAre che, mArI upara Akrozagusso kare che, mAro vadha kare che... AvuM lAge to samajavuM ke ApaNe bALa chIe. A bALane ahIM pApadRSTi tarIke jaNAve che. je kalyANakArI anuzAsana che tene paNa potAnA akalyANa tarIke jue tenI dRSTi pApakArI che - evuM kahevAya ne ? have je vinIta ziSya hoya te guru hitazikSA Ape tyAre zuM vicAre che - te mATe jaNAve che ke tene evuM thAya ke 'gurubhagavaMta mane potAno putra mAne che, bhAi mAne che, jJAtijana eTale ke svajana mAne che" tamane putra para jevo prema hoya, bhAi pratye jevo prema hoya, svajana para jevo prema hoya ane tenA kAraNe tenI hitaciMtA je rIte karo te rIte gurubhagavaMta potAnI hitaciMtA kare che - evuM vinIta ziSyane kaDaka anuzAsana vakhate paNa thAya. jene ApaNI pratye lAgaNI hoya te ja ApaNI bhUla batAvI ApaNane unmArge jatAM aTakAve ne ? ApaNuM pAkITa paDI gayuM hoya ne koi gALa ApIne batAve to paNa tamane mAThuM na lAge ne ? tema ahIM paNa vinIta ziSyane anuzAsanathI mAThuM na lAge. ApaNe mArge cAlatA hoie ane koi ApaNI bhUla batAve to khakhaDAvyA kahevAya, paNa ApaNe unmArge jatA hoie tyAre rADa pADIne aTakAve to te khakhaDAvyA kahevAya ke bacAvyA kahevAya ? vinIta ziSyane jema gurunI hitazikSAmAM paNa gurunI lAgaNInA darzana thAya che, tema pApadRSTi evA bAlajIvane to guru hitazikSA Ape tyAre 'ApaNe emanA nokara 200 zrI uttarAdhyayana sUtra na hoie - evI rIte vAta kare che !' evo dAsapaNAno bhAva Ave. ApaNane zuM thAya che - e ApaNe jAte vicArI levuM che ane bALa hoie to paMDita thavA mahenata karavI che. A sUtranuM adhyayana mAtra popaTapATharUpe nathI karavuM. ApaNA adhyavasAyane nirmaLa banAve e rIte Ano svAdhyAya, adhyayana, manana karavuM che. na kovae AyariyaM appANaM pi na kovae / buddhovaghAi na siyA na siyA tottagavesae // 1-40 / / A uttarAdhyayanasUtranuM vAMcanazravaNa ApaNe eTalA mATe zarU karyuM che ke bhaviSyamAM tamAre sAdhu thavuM che. jeo sAdhu thaine beThA che ane jemane sAdhu thavuM che : e lokoe kevI rIte vartavuM joie - te jaNAvavA mATe A varNana che. jeo sAdhu thaine beThA che teo potAnA sAdhupaNAne hArI na jAya tenI ciMtA zAstrakAroe sauthI pahelAM karI che. A saMsAranI rajhaLapATathI bacavuM hoya to ApaNe A hitazikSA jhIlavI paDaze. avinayanuM AcaraNa ApaNA saMsAranuM mULa che. ene TALIne vinaya Acaravo ja paDaze. AthI ahIM 40mI gAthAmAM vinayanuM sarvasva jaNAvatAM kahe che ke - AcAryabhagavaMtane gusse na karavA. AcAryabhagavaMtane gusso Ave evuM eka paNe vartana karavuM nathI. tamAre paNa ATaluM zIkhI levuM paDaze. mA-bApa ke bhAi-bahena vagere gusse thAya evuM vartana na karavuM. mA-bApa kahe te mAnI ja levAnuM, temAM dalIla nahi karavAnI. sa0 AjanI peDhI to kAraNa pUche ke AvuM kema karavAnuM ? ApaNe kAraNa pUchavAnuM kAma ja nathI. mA-bApa moTAM che, moTA kahe te mAnI levAnuM. ApaNA chokarAone bhaNavA mokalIe tyAre paNa te ApaNane pUche ke zA mATe javAnuM ?" to ApaNe zuM kahIe ? " kahuM chuM - eTale javAnuM." - ema ja kaho ne ? to ApaNA mA-bApanI vAta ApaNe paNa dalIla karyA vinA mAnI levAnI. A to pote mAbApanuM mAne nahi ane chokarAo mAnatA nathI - evI phariyAda kare - zrI uttarAdhyayana sUtra 201 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e cAle ? Aje niyama ApI dauM ke chokarAonI hAjarImAM mA-bApa ke bhAi-bahena vagerene kazuM kahevuM nahi. ATaluM to bane ne ? ApaNA vaDIla beThA hoya tyAM sudhI ApaNe vaDIla thavAnI jarUra nathI. amAre tyAM paNa A ja takalIpha che. guru vidyamAna hovA chatAM pote guru thavAne irache te sAdhupaNuM na pALI zake. sa0 padavI levA mATe ziSya joie ne ? padavI e levAnI cIja ja nathI. gurubhagavaMta Ape to ja levAnI che. ziSya paNa gurune karavo haze to karaze ane padavI paNa gurune ApavI haze to Apaze. je ApaNI pAse dIkSA levAno Agraha rAkhe te marIcine maLelA kapilajevo che - ema samajavuM. evAne dIkSA ApavAthI ApaNI dazA marIcijevI thaze. gurune ApaNuM moTuM joine ziSya karI Apavo paDe - evuM nathI karavuM, ApaNI yogyatA joine temane ziSya karI Apavo paDe - evuM jIvana jIvavuM che. ApaNe yogyatA keLavI levI che. padavI to puNyathI maLe che. ApaNe sAdhu thayA te AcArya thavA mATe thayAM chIe ke siddha thavA mATe thayA chIe ? AcAryabhagavaMto to padavI ApatI vakhate yogyatA, paryAya, puNya, jJAnuM badhuM ja joine Ape. padavI ApavI e AcAryabhagavaMtano viSaya che, ApaNo nathI. ApaNe to karmanI nirjarA karavA AvyA chIe, karIne jatA rahevuM che. puNyanA yoge maLe tenI ciMtA nathI karavI, karmakSayathI je maLe evuM che tenA mATe puruSArtha karavo che. padavI puNya vinA na maLe, jyAre siddhapada puruSArtha vinA na maLe. padavI maLavI e ApaNA hAthanI vAta nathI, siddha thavuM - e ApaNA hAthanI vAta che. mArA gurumahArAja kahetA hatA ke - A duniyAmAM be ja vastu mAMgI maLe evI che : sAdhupaNuM ane mokSa. tethI nakkI che ke gurune gusse na karavA ane kadAca ApaNA saMskAranA kAraNe ApaNI bhUla thAya ane guru gusse thAya to tevA vakhate ApaNe jAte gusse na thavuM ane gurune jematema na bolavuM. guru gusse thAya to ApaNane gusso Ave ne ? evuM koi saMyogomAM banavuM na 202 zrI uttarAdhyayana sUtra joie. tethI potAnI jAtane paNa gusse na karavI - ema jaNAvyuM. AgaLa jaNAve che ke buddha eTale AcAryabhagavaMtano upaghAta na kare. ahIM ziSya zaMkA kare che ke - ATalI hada sudhI ziSya pahoMce ? tethI tenA nirAkaraNamAM eka dRSTAMta jaNAve che. eka nagaramAM ghaNA ziSyanA guru ke jemanAM pApa kSINaprAya: thayAM che, tevA AcArya rahelA hatA. ahIM AcAryane puNyanA nidhAna tarIke na vakhANatAM, pAparahita tarIke varNavyA che : AnA uparathI paNa samajAya evuM che ke - zAstrakAro AcAryabhagavaMtanI kevI vizeSatA gaNAve che ? A AcAryabhagavaMta guNarUpa gaNane dharanArA gaNI hatA. jenI pAse ziSyasaMpatti hoya tene gaNI nathI kahyA. je guNanA gaNane dharanArA che tene gaNI kahevAya : AvI vyAkhyA dharmabiMdu, paMcavastu vagere graMthamAM jaNAvI che. A AcAryanuM jaMghAbaLa kSINa thavAthI teo eka ja nagaramAM sthiravAsa rahyA hatA. temanI sevA karavAthI ane eka ja sthAne rahevAthI kaMTALI gayelA ziSyoe AcAryabhagavaMtane aNasaNa karavAnI pharaja paDe evuM trAgaDuM racyuM. te nagaranA zrAvaka AcAryabhagavaMtanA kAraNe pote sanAtha che evuM mAnatA hatA. AthI ja AcAryabhagavaMtane bhaktibahumAnapUrvaka pauSTika AhAra Adi vahorAvatA hatA. A ziSyoe aMtaprAMta bhikSA lAvavAnuM zarU karyuM ane AcAryabhagavaMtane ema kahyuM ke ApaNA sthiravAsanA kAraNe UbhagI gayelA zrAvako have Avo ja AhAra vahorAve che ane A bAju zrAvakone kahyuM ke "amArA guru have apavAdavALuM jIvana jIvavA rAjI nathI tethI temaNe aNasaNa karavAnuM nakkI karyuM che.' A rIte banne bAju surakSita karI dIdhI. paraMtu zrAvakone to AvuM sAMbhaLI ghaNo AghAta lAgyo. teo AcAryabhagavaMta pAse AvyA ane temane vinaMti karatA kahyuM ke tIrthaMkararUpI sUrya A jagatamAM asta thaye chate gharamAM dIpakanI jema prakAzane karanArA Apa cho. ApanA kAraNe ja ame sanAtha chIe. ApanA zarIranI Apane jarUra nathI paNa amAre jarUra che. mATe anazana na karazo. zrI uttarAdhyayana sUtra 203 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhubhagavaMtono AcAra sauthI zreSTha che evuM jyAM sudhI nahi lAge tyAM sudhI A saMsArathI chUTavAnuM kAma zakya nahi bane. tame game teTalA jIvonI jIvadayA pALo, cha kAyanI rakSA karo chatAM sAdhupaNAnA AcAra sAme tenI phUTI koDInI kiMmata nathI. manuSyane sukhI banAvavAno upadeza ApavAnI jarUra nathI, manuSyane sAdhu banAvIne manuSya maTAvI mukta banAvavAno upadeza ApavAnI jarUra che - barAbara ne ? sa0 jayAM sudhI sAdhu na banAya tyAM sudhI to sukhI banAvavAnI vAta karIe ne ? anAja khAvA na maLe tyAM sudhI dhULa khAvI ? sAdhupaNuM to anAja jevuM che ane A gRhasthapaNuM dhULa jevuM che. gRhasthapaNAmAM pApa vinA jIvI zakAtuM nathI. sAdhupaNAmAM eka paNa pApa karavuM paDatuM nathI. sa0 bIjAne sukhI karavA e dharma nahi ? dhanA sArthavAhe ApeluM ne ? - bIjAne sukhI karavA e dharma nathI, koine duHkha na ApavuM - e dharma che. dhanA sArthavAha to samyakatva pAmavA pahelAM sAthe laine nIkaLelA hatA. tame to samyagdarzana pAmelA ane zrAvakapaNAne pALanArA cho ne ? tamArA mATe sukha ApavuM - e AcAra ja nathI. tamAre to zrAvakapaNAmAMthI sAdhupaNA sudhI pahoMcavuM che ne ? bIjAne sukha ApavuM e sAdhuno AcAra nathI, cauda rAjalokamAMthI eka paNa jIvane du:kha na ApavuM - e sAdhupaNAno AcAra che. pelA coranI vAta sAMbhaLI che ne ? eka rAjAe eka corane dehAMtadaMDanI sajA pharamAvI. tyAre rAjAnI ATha rANIoe eka eka divasa coranI bhakti karavAnI rajA mAMgI. rAjAe rajA ApI. sAta rANIoe sArAmAM sArA bhojanAdi dvArA bhakti karI. AThamIe kazuM na karyuM mAtra rAjAne ema kahyuM ke jo mArI pratye prema hoya to A corane choDI do. rAjA kahe - rAjaya kai rIte calAvuM ? rANI kahe - have A bIjI vAra corI nahi kare, tenI khAtarI ApuM chuM. rAjAe corane choDI mUkyo. have corane pUche ke tArI sauthI sArI bhakti koNe karI - to e zuM kahe ? AThamI rANIe ja karI - ema kahe ne ? to sukha ApavAmAM sukha che ke duHkha na ApavAmAM sukha che ? sa0 duHkha na ApavuM e sukha hoya to sukha ApavuM te zuM ? tene to lAMca kahevAya. tame sukha kyAre Apo, badalAnI apekSA hoya tyAre ja ne ? tethI du:kha na ApavuM e ja dharma che. sAdhubhagavaMta du:kha badhAnuM sahana karI le ane du:kha koine paNa na Ape. AthI ja sAdhupaNAno AcAra sarvazreSTha che - evuM mAnyA vinA dharma karavAnI yogyatA na Ave. AcAryabhagavaMtano upaghAta karanAra sAdhuonI kathA zarU karelI temAM ApaNe joi gayA ke saMghe AcAryane anazana na karavAnI vinaMtI karatAM kahyuM - ApanuM astitva paNa upakAranuM kAraNa che, akALe anazana na karo, anavasare kAma sArA mANaso na kare. A badhuM sAMbhaLIne AcAryabhagavaMta samajI gayA ke A ziSyonAM parAkrama che. tethI temaNe kharekhara anazana karavAnuM nakkI karyuM. avinIta ziSyo upara gusso na karyo. uparathI teo vicAre che ke - mAre parane pIDA upajAvavI yogya nathI. sAmo mANasa ayogya hoya eTale tene pIDA pahoMcADavAno adhikAra ApaNane nathI. saanuzAsana kai rIte karavAnuM ? avinItanI upekSA karavI - A paNa eka prakAranuM anuzAsana che. eTaluM yAda rAkho. AcArya bhagavaMta to anazana karIne devalokamAM gayA ane temanA ziSyo lokamAM apavAdane pAmyA. A rIte AcAryabhagavaMtane upaghAta karanAro ziSya na bane tema ja gurunA totranI-doSanI zodhamAM na phare. totra eTale paroNo. baLadane paroNo khoMsIne jema pIDA pahoMcADIe tema AcAryabhagavaMtanA marmano ghAta karanArAM vacano na bolavAM. AcAryane haiyAmAM vAge, kAnamAM kIDA paDe tevA vacano na bolavAM - ema jaNAve che. 204 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 205 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have pote to gusso na karavo paNa AcAryabhagavaMta gusse thAya to temanuM te bhogavaze - ema kahI besI na rahevuM, te jaNAve che : AyariyaM kuviyaM naccA pattieNa pasAyae / vijjhavejja paMjalIuDo vaejja na puNutti ya // 1-41 // AcAryabhagavaMtane gusse thayelA jANIne hAtha joDI, aMjali joDIne pratItijanaka vacano vaDe 'pharIthI AvuM nahi karuM" A pramANe temane jaNAvIne temane prasanna karavA. A to cArapAMca divasa sudhI moTuM ja na jue. badhA beThA hoya tyAre vaMdana karIne jato rahe. A vinaya karavAnI rIta nathI. AcAryabhagavaMtano gusso zAMta thAya te mATe temanI pratye vadhune vadhu vinaya karatA rahevAnuM. tamAre paNa ATaluM zIkhI levAnuM ke jenI sAthe jhaghaDo thAya tenI sAthe cA pIvA besI javAnuM. tenA ghare jaine jamI AvavAnuM. gharethI ApaNuM Tiphina laine javAnuM. ApaNA TiphinanuM ene jamADavAnuM. AvuM karo to gusso UtarI jAya ne ? sa0 vAraMvAra gusso Ave to vAraMvAra jamavA javAnuM ? gusso TALavo hoya to javAnuM. ApaNe anubaMdha toDavA che mATe javuM che. vAraMvAra karavAno vakhata ja nahi Ave, AvuM karavAthI gusso zAMta thai jaze. caMDakauzikano gusso kevo hato ? bhagavAnane daMza dIdho ne ? chatAM kSamApanA karI to kAyamano gusso gayo ne ? sarpajevo sarpa paNa sudharI jAya to mANasa na sudhare ? A to kahe 'tame pahelAM bolyA eTale huM bolyo.' A kSamApanAnI rIta nathI. 'tamArI nahi, mArI bhUla che, have bIjI vAra AvuM nahi karuM.' AvuM kahIne kSamApanA ApIe to zuddhi thAya. sa0 sAmAne pUrvagrahanA kAraNe gusso Avato hoya to ? topaNa ApaNe pUrvagraha nathI rAkhavo. ApaNane pUrvagrahanA kAraNe nahi, pUrvanA anubaMdhanA kAraNe veThavAnuM Ave che. roga pUrvakarmanA udayathI Ave chatAM tene TALo cho ne ? tema pUrvanA vairanA anubaMdha hoya topaNa 206 zrI uttarAdhyayana sUtra te have toDavA che ane te sAmAno gusso sahana karI levAthI ane sAme gusso nahi karavAthI tUTaze. have A kSamAno AcAra mahApuruSoe Acarelo hovAthI avazya AcaraNIya che - te jaNAve che. dhammajjiyaM ca vavahAraM buddhehAyariyaM sayA / tamAyaraMto vavahAraM garahaM nAbhigacchaI // 1-42 // A rIte kSamAdharmanI AcaraNa svarUpa vyavahAra buddhapuruSoe sadA mATe Acarelo hovAthI tenuM AcaraNa sarva sAdhujanoe karavuM joie. mahApuruSoe je vyavahAra Acaryo hoya tenuM AcaraNa karanArA kyAre paNa garbhApAtra banatA nathI. Aje ATaluM nakkI karavuM che ke ApaNA gurubhagavaMte je pravRtti na karI hoya te pravRtti ApaNe navesarathI zarU na karavI. vartamAnamAM je navAM AcaraNo zarU karyA che tenuM pariNAma ApaNe bhogavI ja rahyA chIe. mahApuruSonA mArge cAlyA hota to ApaNe temanI paMktimAM beThA hota. ApaNe mahApuruSonI paMktimAMthI bahAra nIkaLyA hoIe to te navI AcaraNAo zarU karavAnA kAraNe. ApaNA AcAryabhagavaMta pAse je prajJA, je dIrdhadarzitA, je puNya, je pratibhA hatI teno chAMTo paNa ApaNI pAse nathI. teozrI ATalA samartha hovA chatAM je kAma temaNe na karyuM hoya te kAmamAM ApaNe hAtha na nAMkhavo. emanI pratibhA vagere upara vizvAsa rAkhIne pravRtti karavI che. ApaNI pAse emAMnuM eke na hovA chatAM ApaNe emanAthI AgaLa vadhavA prayatna karIzuM to niMdA ane goMpAtra banyA vinA nahi rahIe. kalpasUtranA navamA sAmAcArI vyAkhyAnamAM zarUAtamAM ja ziSya zaMkA kare che ke "comAsathI pacAsamAM divase ja saMvatsarI Ave che - evuM zA mATe ?' tyAre tenA nirAkaraNamAM jaNAve che ke - ApaNA gaNadharabhagavaMtoe A rIte AcaraNA karI che, temanA ziSya, praziSyoe paNa A ja AcaraNA karI che, amArA gurubhagavaMtoe paNa AvI ja AcaraNA karI che, vartamAnanA sAdhuo paNa A rIte ja kare che mATe ame AvI AcaraNA karIe chIe. mahApuruSonA zrI uttarAdhyayana sUtra 207 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcaraNanuM anukaraNa karavA dvArA teozrInI paMktimAM besavAnuM sadbhAgya ApaNane prApta thatuM hoya to te ApaNe gumAvavuM nathI. maNogayaM vaktagayaM jANittAyariyassa u / taM parigijjha vAyAe kammuNA uvavAyae // 1-43 / / ApaNe joi gayA ke mahApuruSonI paMktimAM je bese teo garbhApAtra banatA nathI uparathI mahApuruSonI jema ja pUjApAtra bane che. Aje tamane ke amane kAMika navuM karI batAvavAnI icchA che ne ? AnA kAraNe ja ApaNe mArgathI pAchA paDIe chIe, khasI jaie chIe. zAstrakAroe ahIM vyavahAranI vyAkhyA karatAM jaNAvyuM che ke je vizeSa karIne pApane dUra kare che (vizeSeT pApamavati rUtti vyavahAra: ) tene vyavahAra kahevAya che. ApaNI dRSTie to jemAM pApa karavAnI chUTa maLe tene vyavahAra kahIe ne ? pApane dUra karavAnI vAta nizcayamAM jAya ane pApa karavAnI chUTa ApavAnI vAta vyavahAramAM Ave-evI ja ApaNI mAnyatA che ne ? zAstra kAro kahe che ke je pApane dUra karI Ape te ja vyavahAra che. dharmakaraNImAM chUTachATa ApavAnuM kAma vyavahAra kare che - A khoTI mAnyatA che. kSamAdharma vagerenuM AcaraNa e pApane dUra karanAruM hovAthI te vyavahAra AcaravAyogya che. AvA vyavahArane AcaranAro pUjApAtra bane emAM navAi nathI ne ? have ziSya guru upara gusso to na kare, kSamAne dhAraNa kare - e jaNAvyA bAda AcAryanI icchAne anusAra pravRtti karavI te jaNAve che. AcAryabhagavaMtanA manamAM zuM raheluM che te jANIne tene anukULa thaine vartana karavAnuM che. je potAnA mananI vAtane anusAra pravRtti kare te avinIta che. AcAryabhagavaMtanA mananI vAtane jANIne tene anusAra pravRtti karavI e vinayanuM AcaraNa che. AcAryabhagavaMtanA manamAM zuM che te kaLI levuM che. e zuM kahevA mAMge te samajI levuM ke pachI ja pravRtti karavI che. A to vicAre ke "ApaNuM paNa mana che, badhuM emanA kIdhe 208 zrI uttarAdhyayana sUtra ja karavAnuM - evuM kyAMthI bane ? AcAryabhagavaMta to kIdhA kare - ApaNe sAMbhaLI levAnuM - karatA hoie te karavAnuM ! sa0 gulAmI lAge ne ? gulAmI che to kharI, paNa eka vAra mokSe javAnuM mana thai jAya to e gulAmI gulAmI nahi lAge. AcAryabhagavaMtanA mananA ane vacananA abhiprAyane jANIne pravRtti karavI che. 'mArI gerasamaja thai" evuM bolavAno vakhata na Ave te rIte pravRtti karavI che. ApaNane samaja paDatI nathI evuM nathI, ApaNe samajavuM nathI : e hakIkata che. ApaNe aNasamaju nathI, dAMDa chIe. jene samaja na paDe tene aNasamaju kahevAya ane samajyA pachI paNa jene karavuM nathI tene dAMDa kahevAya. daMDa jema vaLe nahi tema je potAnI icchAthI evo akkaDa thai gayo hoya ke vaLe nahi tene dAMDa kahevAya. vinIta ziSya to tapAvelA sonAnI jema vALIe tema vaLe evo hoya. guru zuM kahevA mAMge che e samajavA mATe prayatna karavo che ane te rIte samajAyA pachI vacanathI temanI AjJAne svIkArIne karma-kriyA vaDe te AjJAne pALIne batAve. A to hAjI kahe; paNa tarata na kare, besI rahe, pachI moDuM thAya bhUlI jAya - evuM ya bane. A vinaya nathI. gurubhagavaMta AjJA kare to 'hamaNAM ja karuM ke pachI karIza to cAlaze ?' evuM pUchavuM e avinItanuM lakSaNa che. vacanathI tahatti karavI ane kAyAthI kAma karI ApavuM. vitte acoie niccaM khippaM havai sucoie / jahovai8 sukayaM kiccANaM kuvvai sayA // 1-44 // vitta eTale vidvAna. je jJAnI che, vidvAna che te kAyama mATe codanApreraNA karyA vinA paNa gurunuM kAma kare. je pote jAte kAma karato hoya tene jo codanA karavAmAM Ave tyAre to te vidvAna jaladIthI kAma karavA taiyAra thAya. 'ame karIe ja chIe tamAre kahevAnuM zuM kAma che'... AvuM badhuM bolabola na karavuM. tema ja gurue je rIte karavAnuM kahyuM hoya te rIte kAryo karavAM, to ja guruno upadeza sArI rIte jhIlyo kahevAya. e zrI uttarAdhyayana sUtra 209 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. je potAnA gurune guru mAne tenA zaraNe javuM. je potAnA gurune guru mAnI temano vinaya na kare tevAne guru mAnavAnI bhUla na karavI. je gurunA kahyAmAM hoya tenA zaraNe javAmAM koi ja jokhama nathI. jema jagatI-pRthvI sarva jIvonA AdhArabhUta che tema A sAdhu sarva sadanuSThAnonA AzrayabhUta bane che. pujjA jassa pasIyanti saMbuddhA puvvasaMthuyA / pasannA lAbhaissaMti viulaM aTTiyaM suyaM // 1-46 // vakhate dalIla karavA na besavuM ke "AvuM karavAnA badale Ama karIe to cAle ne ? ApaNe to kAmathI kAma che ne ?' kAraNa ke gurune kAmanuM kAma nathI AjJApAlana karAvavAnuM kAma che. guru je kArya je rIte jayAre karavAnuM kahe te rIte karI levAnuM. sa0 doDha DAhyA nahi thavAnuM. doDha DAhyA nahi thavAnuM, DAhyA paNa nahi thavAnuM, kahyAgarA thavAnuM. ApaNe doDhaDahApaNa na karavuM, DahApaNa paNa na calAvavuM, kahyAgarA banIne AjJA pALavA taiyAra thavAnuM. sa0 samaju mANasa tarka zA mATe kare ? tene mokSamAM javuM nathI, saMsAramAM ja rahevuM che mATe tarkakatarka kare che. jene saMsAramAM rahevuM na hoya tene AjJA zIrAnI jema gaLe Utare. tene tarka karavAnuM sUjhe ja nahi. sa0 upasargo veThIne mokSe janArA khaMdhaka muni Adi aneka mahAtmA che, AjJA pALIne mokSe janArA koNa che ? jeTalA upasargo veThIne gayA che te AjJA pALIne ja gayA che. bhagavAnanI AjJA mujaba du:kha veThe tene du:kha duHkha na lAge tethI ja teNe upasargo vekyA kahevAya, AjJA vinA du:kha bhogave te to akAmanirjarA kahevAya. nArakInA jIvo duHkha ghaNuM bhogave che, paNa tenAthI akAmanirjarA thAya che, kAraNa ke na chUTake du:kha bhogave. jyAre sAdhubhagavaMto AjJA pAlana karavA mATe upasargo sahana kare che mATe temane sakAmanirjarA thAya che. duHkha (parAdhInapaNe) bhogavavAmAM akAmanirjarA che, upasargo (samajIne svecchAthI) bhogavavAmAM sakAmanirjarA che - eTaluM yAda rAkhavuM. naccA namai mehAvI loe kittI se jAyai / havai kiccANaM saraNaM bhUyANaM jagaI jahA // 1-46 // AcAryabhagavaMtonA vinayanuM phaLa zuM che e A adhyayananI chellI gAthAothI jaNAve che. dareka prakAranA AcAramAM mukhyatA A eka ja vastunI che ke AcAryabhagavaMtane samarpita thaine rahevuM ane AcAryabhagavaMta gusse thAya tevuM vartana ja na karavuM tema ja temane zAMta karavA tathA temane prasanna karavA mATe prayatna karyA ja karavo. ApaNane zAMta rahevuM kadAca phAve topaNa bIjAne zAMta karavAnuM lagabhaga phAve evuM nathI ne ? ahIM jaNAve che ke AcArya jo kopAyamAna thAya to dareka prakAranA upAyo sevIne temane prasanna karyA vinA nathI rahevuM. Aje tamane ke amane duHkha veThavAnuM phAve che paNa AjJA pALavAnuM zakya nathI banatuM. ApaNI icchAthI mAsakSamaNa thAya paNa bhagavAnanI AjJAthI navakArazI karavI na phAve ne ? tamane icchA thAya to mAsakSamaNa karI lo, paNa bhagavAnanI AjJA che. mATe navakArazI-covihAra karavAnI taiyArI nathI ne ? amAre tyAM paNa potAne je game te bhaNavA taiyAra thai jAya paNa guru kahe te na bhaNe . gRhasthane kAma lAge tevA graMtho bhaNe, potAnA AtmAne lAbha karanAra graMtha na bhaNe. svAdhyAya eTale svane upayogI evo adhyAya. je potAnA kAmamAM na lAge tene svAdhyAya na kahevAya. amAre tyAM potAnI icchAthI pariSaha-upasarga veThavAnuM kAma saheluM che paNa gurunI AjJA pALavAnuM kAma saheluM nathI. duHkha veThavuM saheluM che, tapa karavo sahelo che, bhaNavAnuM paNa saheluM che ane vaiyAvacca karavI paNa sahelI che, paraMtu gurune prasanna karavAnuM kAma kaparuM che. AthI ja gurune prasanna karavAnuM kAma prayatnapUrvaka karavAnuM zrI uttarAdhyayana sUtra 211 je sAdhu guruno A rIte vinaya kare che tenA kAryane guru paNa vakhANe che tema ja lokamAM paNa tenI kIrti prasare che ane te sarva kRtyono Azraya bane 210 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAvyuM. guru gusse thAya to temane choDIne jatA nahi rahevAnuM. temanAM caraNomAM besI temane prasanna karavA mATe mahenata karyA vinA na rahevuM. agnine choDIne jaie to ApaNe bhUkhe maravAno vakhata Ave. bhUkhyA maravuM na hoya to agnino tApa veThavo paDe. tema AcAryabhagavaMtano gusso veDyA vinA ane temane zAMta karyA vinA nathI rahevuM. ahIM ziSya zaMkA kare che ke AcAryabhagavaMtane prasanna zA mATe karavAnA ? tenA nirAkaraNamAM A gAthAmAM jaNAve che ke pUjaya puruSo jo ApaNI upara prasanna thAya to vipula pramANamAM mokSane apAve evuM zrutajJAna ApaNane prApta karAvI Ape che. prasanna thayelA guru ApaNane ghaNuM zrutajJAna Ape che mATe ja temane prasanna karavA che ane temane zAMta karavA che. e sivAya potAne sAcave, gocarIpANI ke davA vagerenuM dhyAna rAkhe - evA AzayathI temane prasanna karavAnI vAta nathI. ahIM zrutajJAnanuM vizeSaNa 'arthita' ApyuM che - temAM 'artha' no artha "mokSa karyo che. ApaNe 'artha' eTale dhana samajIe chIe. zAstrakAro artha tarIke mokSane jaNAve che ane enA sAdhana tarIke zrutajJAnane jaNAvyuM che. dhana to anarthabhUta che. mokSa ja arthabhUta che. je mokSane apAve tene arthitazruta kahevAya. A sUtra bhaNIne ApaNo eTalo bhrama bhAMgI gayo ke dhana arthabhUta nathI, jJAna ja arthabhUta che, mokSa ja arthabhUta che. jeo gurune prasanna karavA mATe prayatna nathI karatA teo mokSanA ane zrutajJAnanA arthI nathI ema samajI levuM. jemanI kRpAthI mokSa apAve evuM zrutajJAna prApta thai zake evuM che temane prazAMta karyA vinA nathI rahevuM. have gurunI prasannatA-kRpAnuM phaLa jaNAve che : sa pujjasatthe suviNIyasaMsae maNoruI ciTThai kammasaMpayA / tavosamAyArisamAhisaMvuDe mahajjuI paMcavvayAI pAlayA // 1-47 // sa devagaMdhavvamaNussapUie caittu dehaM malapaMkapuvvayaM / siddhe vA havai sAsae deve vA apparae mahiDDie // 1-48 // tti vema zrI uttarAdhyayana sUtra je sAdhu gurunI stavanA kare che, tenuM jJAna paNa pUjApAtra bane che. pUjApAtra che. zAstra (jJAna) jenuM evo te sAdhu bane che. gurunI kRpAthI ApaNuM jJAna prazaMsApAtra bane che. je guruno vinaya kare tenA jJAnanI loko prazaMsA kare che, ke jevA bhaNelA che tevA gaNelA paNa che. Aje jJAna jo niMdApAtra banatuM hoya to te avinayanA kAraNe bane che. tema ja guruno vinaya karavA dvArA gurune prasanna karavAthI gurunI kRpA prApta thAya che, tenAthI ziSyanA saMzayo sArI rIte dUra thai jAya che. tema ja gurunA mananI rucine anukULa thaine rahevAnuM zakya bane che. je kAMi pravRtti kare te gurunI icchAne anukULa kare. tethI tapa, sAmAcArI ane samAdhithI saMvRtta bane che. gurunI rucine anusaravuM ane potAnI icchAne bAjue mUkavI - e ja tapa che, gurunI AjJAnuM pAlana karavuM e ja sAmAcArI che ane gurunI icchA mujaba jIvavuM e ja samAdhi che. potAnI icchA mujaba jIvavuM te asamAdhi che. tema ja Avo sAdhu pAMca mahAvratanA pAlana dvArA mahAna vruti-tejavALo bane che. je mahAvrata pALavA taiyAra thAya teNe tapa, sAmAcArI ane samAdhithI saMpanna banavuM joie, samAdhi mATe gurunI manorucine anusaravuM joie. A sAmarthya gurunA vinayathI prApta thAya che. - tyAra bAda jaNAve che ke te sAdhu deva, gaMdharva, manuSyone pUjanika bane che. jenA haiyAmAM dharma pariNAma pAmyo hoya tene devo paNa namaskAra kare che. kAraNa ke indrAdi devatAo rAtadivasa viratine jhaMkhatA hoya che. Aje ApaNane indra thavuM che jyAre indrone sarvavirati joie che, A ya eka vicitratA che ne ? jo indrAdi devatA paNa viratine ja icchatA hoya to ApaNe devalokamAM javAnuM kAma zuM che ? A rIte gurunA vinayathI krame karI AThe ya karmothI mukta banelo sAdhu maLa ane paMka che pUrvamAM jenA tevA dehano tyAga kare che. bAhyathI audArika zarIrano tyAga kare che ane atyaMtarathI kArmaNazarIrano tyAga karIne zAzvata evA siddha thAya che athavA to je mokSamAM na jAya to alpa che karmarUpI raja jenI evo te ladhukarmI sAdhu mahAna RddhivALo deva thAya che. A rIte vinayanuM phaLa mokSa prApta thAya che athavA zrI uttarAdhyayana sUtra 213 212 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vinayanA yoge Asannasiddhika banAya che. AvA vinayanI ApaNe upekSA nathI karavI. ApaNI icchAne anusaravAnI vRtti ApaNane vinayathI dUra rAkhe che ane avinayI banAve che. tethI e vRttino tyAga karI sarva vinayanA sArabhUta gurunI AjJAne anusaravAnI vRtti keLavI levI che. (2) parISaha-adhyayana pahelA adhyayanamAM sAdhunA AcAra svarUpa vinaya jaNAvyo che. A AcAranuM pAlana kyAre karavAnuM ? to jaNAve che ke svastha avasthAmAM hoya tyAre ja vinaya pALavAno che evuM nathI, pariSahanI pIDA vacce paNa vinaya AcaravAno che. te jaNAvavA mATe ahIM pariSaha adhyayana jaNAvyuM che. game teTalo puNyano udaya thAya topaNa AcAra neve na mUkavA. anukULatAnA DhagalA thAya topaNa AcAramAM bAMdhachoDa nathI karavI. game teTaluM duHkha Ave topaNa AcAra choDavo nahi te jaNAvavA mATe vinaya adhyayana pachI parISaha adhyayana jaNAve che. anukULatA maLe to bhogavI levI te sAdhvAcAra nathI, du:kha Ave to TALavuM A paNa sAdhvAcAra nathI. sAcuM kaho ; sukha choDavuM saheluM ke du:kha veThavuM saheluM. sa0 baMnne agharuM che. tamArA mATe baMnne agharuM che - evuM banI zake. paraMtu sAdhubhagavaMtone duHkha sahana karavAnuM kaparuM lAge tethI ahIM ziSya pUche che ke te parISaho kayA ? A anusaMdhAnamAM bIjuM adhyayana zarU kare che. A graMthanI zarUAtamAM zrI sudharmAsvAmIjI zrI jaMbusvAmIjIne ema kahe che ke bhagavAnanI pAse vasatA-rahetA evA meM A pramANe sAMbhaLyuM che... zuM sAMbhaLyuM che - e jovA pahelAM ApaNe ATaluM vicAravuM che ke ahIM je zabdo vAparyA che te arthagaMbhIra che. "zrata' no artha 'sAMbhaLeluM" thAya che. ahIM je parISahonI vAta jaNAvI che te mAtra vAMcIne ke bhaNIne nathI jANI, sAkSAt bhagavAna pAsethI ja sAMbhaLelI che - AvuM kahevAthI A vAtanuM mahattva vadhe ne ? 'gAvasaMtai' no artha 'bhagavAnanI pAse - sAthe 214 zrI uttarAdhyayana sUtra rahelA' thAya che. AnA uparathI e sUcita thAya che ke gaNadharabhagavaMto paNa bhagavAnanI sAthe vicaratA hoya to bIjAe to guruthI judA na rahevuM joie. gurunI AjJAthI javuM paDe e judI vAta, bAkI ziSyoe guruthI judA na vicaravuM - eTaluM AnA uparathI jaNAvyuM che. A duniyAmAM jaina zAsana sivAya mokSe pahoMcADavA mATe samartha evuM bIjuM eke zAsana nathI : AvI zraddhA jene hoya tene mokSa apAvanAra sAdhupaNuM levAnuM mana thayA vinA na rahe. sAdhu thaine ApaNe kevI rIte jIvavAnuM che te samajavA mATe ApaNe A sUTAnuM vAMcana zarU karyuM che. Aje ApaNane sAdhu thavAnuM mana che ne ? ApaNane sAdhu thavAnuM mana kema nathI thatuM tenuM kAraNa zAstrakAra paramarSi sArI rIte jANe che mATe ja temaNe vinaya-adhyayana pachI parISaha adhyayana jaNAvyuM che. ApaNuM sukha jatuM rahevuM na joie ane ApaNe du:kha bhogavavuM na paDe A kendrabiMdunA AdhAre ja ApaNe gRhasthapaNAmAM rahyA chIe ne ? tamArI bhASAmAM kahIe to sukha ochuM maLaze to cAlaze, nahi maLe toya cAlaze, paraMtu du:kha to bilakula AvavuM na joie : A ja ApaNA haiyAno bhAva che ne ? AthI ja ahIM parISaha adhyayananI vAta zarU karI che. sAdhupaNAmAM du:kha bhogavavuM paDe che - A vAta to badhAne mAnya che ne ? pUrvanA mahApuruSo jayAre dIkSA levA taiyAra thatA tyAre temanI mAtA temane kahetI ke tAruM zarIra sukumAla che. sAdhupaNAmAM to bAvIsa parISaha jItavAnA che, tAruM e kAma nathI. tyAre e mahApuruSo kahetA ke "A duHkho to meM cAre gatimAM anaMtIvAra bhogavyAM che, eno mane Dara nathI. huM to A sukhathI UbhagI gayo chuM.' eTale nakkI che ke du:kha bhogavavAnI taiyArI vinA sAdhupaNuM pALI zakAya evuM nathI. ApaNe dharma karIne sukhI thavuM nathI ne du:kha TALavuM nathI, ATaluM nakkI karavuM che. dharma karo sukhI thazo, du:kha nahi Ave - AvI lAlaca ApIne dharma karAvavAnI jarUra nathI. dharma karavAthI to sukhanI jarUra paDatI ja nathI. jeo dharma karIne sukhI thavAnI, duHkha TALavAnI vAta kare che teo A uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 215 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAMcI nahi zake ane samajI nahi zake. bhagavAnanuM mAnavuM che, paraMtu bhagavAnanuM mAnavA pahelAM bhagavAne zuM kahyuM che - e to samajavuM ja paDaze. bhagavAne sukha bhogavavAnI nA pADI che, du:kha TALavAnI nA pADI che. eka vAra du:kha bhogavavAno adhyavasAya pragaTI jAya to dharma karatAM koi aTakAvI nahi zake. sukha joituM nathI ane duHkha cAlaze mATe ja ApaNe dharma karIe chIe ne ? sa) dharmathI sukha maLI ja jAya che. dharmathI sukha maLI nathI jatuM, ApaNe meLavIe chIe. amane savAranA pahoramAM cA-dUdha-nAsto A oghAnA prabhAve maLI rahe, paraMtu e laie kyAre ? bhagavAnanI AjJA na mAnIe tyAre ne ? bhagavAnanI AjJA ekAsaNAnI che chatAM navakArazInI anukuLatA bhogavI te bhagavAnanI AjJA na mAnI tyAre ne ? bhagavAnanI sauthI pahelI AjJA ja A che ke duHkha TALavA jevuM nathI, bhogavavA jevuM che. tethI A parISaha adhyayana zarU karyuM che. A duniyAmAM jeTalAM du:kho che e badhAM ja A bAvIsamAM samAi jAya evAM che. A adhyayananI zarUAtamAM ja jaMbUsvAmIjIne AyuSyamAna tarIke saMbodhIne zrI sudharmAsvAmIjIe jaNAvyuM che ke bhagavAnanI pAse rahetA evA meM A parISahanI vAta sAMbhaLI che. AnA uparathI samajAya che ke dvAdazAMgInA praNetA paNa jo bhagavAnanI sAthe ja vicaratA hatA to ApaNe gurunirapekSapaNe vicarI na zakIe. tema ja gurubhagavaMta pAse paNa anukULatA bhogavavA mATe nathI rahevuM. sudharmAsvAmIjI bhagavAna pAse rahelA te bhagavAna pAse dezanA sAMbhaLavA rahelA. samavasaraNamAM sugaMdhI vAtAvaraNa hoya, mArI-marakI vagere roga na Ave, TADha-taDako na lAge, madhura saMgIta relAtuM hoya, te mATe nathI rahevAnuM. jalasA karavA bhagavAnanA zaraNe nathI rahevAnuM, duHkha bhogavavAnI vAta sAMbhaLavA mATe rahevAnuM che. A vAta 'te bhagavAne' kahI che - ema jaNAve che. ahIM bhagavAnane mAtra bhagavAna na kahetAM 'te bhagavAna' kahyuM che temAM ziSya zaMkA kare che ke "te eTale koNa ?" to tenA javAbamAM jaNAve che ke sAmAnyathI 'te' no prayoga 'je' nI sAthe thAya che. 'je AvA hoya te AvA hoya...' ema kahevAya. jyAre ahIM to 'je' kahyA vinA 'te' thI vAta karI che tenuM kAraNa e che ke "te' no artha 'samastalokamAM prasiddha) evo thAya che - je prasiddha hoya tenA mATe "je thI vAta na karavI paDe. ahIM bhagavAna mATe 'te' AvuM vizeSaNa na ApyuM hota to cAlata. paraMtu bhagavAnanI AdaraNIyatA batAvavA mATe te prasiddha evA bhagavAne kahyuM che - ema jaNAvyuM. A badhuM tame saMskRta bhaNyA nathI - eTale pahoLuM karIne samajAvI zakAya evuM nathI. bAvIsa prakAranAM du:kha bhogavavAM che. du:kha eka TALavuM nathI ane du:khanI phariyAda paNa nathI karavI. sa0 du:kha kahevAthI thoDI rAhata maLe ne ? rAhatanI jarUra kone paDe ? je nirAzrita hoya tene ApaNe nirAzrita chIe ? ApaNA mAthe to traNa lokanA nAtha che, to ApaNane rAhatanI jarUra ja kyAM che ? tamArA paisAmAM koi bhAga paDAve to na game ne ? tema ApaNA duHkhamAM koine bhAga paDAvavA nathI devo. jo ApaNA du:khamAM bhAga paDaze to ApaNI nirjarAmAM paNa bhAga paDaze. bhagavAne je du:kha veThavAnI vAta karI che te pote jAte du:kha veThIne pachI karI che. bhagavAne bAvIsa pariSaho pote veThyA ane pachI jaNAvyA che. te mATe "praveditA' zabda vAparyo che. praveditA eTale bhagavAne pote jJAnathI jANIne pachI jaNAvyA che. jANyA vagara bolavuM nahi e mahApuruSonI nIti che tema ja jAte karyA vagara bIjAne kahevuM nahi e mahApuruSonI vizeSatA che jayAre ApaNe jANyA vagara bolavA taiyAra chIe ane karavuM nahi ne AkhA gAmane kahevuM e ApaNI vizeSatA che. vItarAgaparamAtmAnI AjJA mujaba du:kha veThavAnI taiyArI jyAM sudhI na Ave tyAM sudhI dharmanI zarUAta thatI nathI. A du:kho sAdhupaNAmAM keTalA prakAranAM che te jaNAvavA mATe A parISaha adhyayana che. A parISaho kyAre Ave che te mATe jaNAve che ke bhikSAcaryAe nIkaLelA zrI uttarAdhyayana sUtra 217 216 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhune parISaha sparze to tenAthI hArI na jAya. ahIM 'bhikSAcaryA pada uparathI e sUcita thAya che ke bhikSAcaryA sivAyanA bIjA koi kArya mATe sAdhu makAnanI bahAra na jAya. sa0 zrAvakanI vinaMti hoya to pagalAM karavA na javAya ? sAdhubhagavaMta sAdhu thayA che te bhagavAnanI AjJAthI thayA che ane sAdhupaNuM pALavAnuM kAma paNa bhagavAnanI AjJA mujaba kare. bhagavAne jyAre AjJA karI hoya tyAre ja bahAra javAnuM. tame gocarInI vinaMti karo ane amAre khapa haze to AvIzuM. tame amane vaMdana karo tyAre paNa zuM vinaMti karo ? 'bhAta pANIno lAbha dezojI.' ema kaho ne ? to nakkI che ne ke - bhikSAcaryA sivAya bahAra javAno prasaMga prAyaH Ave ja nahi, A to kAmaLI ane dAMDo laIne bahAra pharyA kare ! A sAdhupaNAnA AcAra nathI. ahIM jaNAve che ke zramaNa bhagavAna mahAvIraparamAtmAe jaNAvyuM che ke bhikSAcaryAe nIkaLelo sAdhu parISahone sAMbhaLIne, jANIne, teno abhibhava-parAbhava karIne ja rahe, temAM pAcho na paDe. du:kha bhogavyA vagara cAle evuM ja nathI. sAdhubhagavaMta makAnanI bahAra jAya to jJAna, darzana, cAritra mATe ja jAya. vAcanA levA mATe javuM paDe, darzana karavA javuM paDe athavA cAritranI kriyA mATe javuM paDe : e sivAya cothuM kAma nathI. A parISaho konI pAse sAMbhaLavAnA te mATe jaNAve che ke guru pAse A varNana sAMbhaLavuM, jAte vAMcIne ke paMDito pAsethI na jANavuM. amArA AcArya bhagavaMta anuyogadvAranI vAcanA jyAre ApatA hatA tyAre temAM palyopama ke sAgaropamanuM varNana Ave tyAre ame e badhuM upekSApUrvaka sAMbhaLatAM. sAhebane e vAtano khyAla AvI gayo. tethI temaNe kahyuM ke A badho saMkhyAto ke asaMkhyAto kALa mAtra gaNatarI karavA mATe nathI, narakAdi gatimAM A badho ja kALa du:khamAM pasAra karavo paDe che... A pramANe sAMbhaLatAMnI sAthe ame sAvadha thaI gayA. A rIte guru pAse bhaNavAthI ApaNe saMkhyAtAdi kALanuM jJAna zA mATe karavAnuM che - e paNa samajAya. A badhuM pustakamAM lakheluM nathI hotuM, 218 zrI uttarAdhyayana sUtra gurubhagavaMta pAse ja samajavA maLe. parISahanI vAta guru pAse sAMbhaLI hoya to ThaMDI vagere parisaho pote, potAnA vaDIloe. pUrvanA mahApuruSoe kaI rIte sahana karyA te prasaMgo jANavA maLe to ApaNane paNa tenA mATe ullAsa pragaTa thAya, sattva-baLa prApta thAya. AcAryabhagavaMte eka vAra kaheluM ke jaina sAdhune taDakAmAM traNa kalAka Ubho rAkhe topaNa te akaLAya nahi. ThaMDImAM traNa kalAka Ubho rAkhe topaNa akaLAya nahi. kAraNa ke teNe du:kha veThavAno abhyAsa pADyo hoya. tethI nakkI che ke jemaNe parISaha veThyA hoya tenI pAse parISahanuM varNana sAMbhaLavAnuM. je parISaha veThatA nathI tenI pAse parISahonuM varNana na sAMbhaLavuM. sa0 evA loko parISahanI vAta kare kharA ? e loko to sArAmAM sArI vAta kare, tattvajJAnanA pATha e loko ja calAve che. AjanA paMDito Ama paMkhA nIce, e.sI.mAM bese, khurazI upara bese, tattvajJAnanA pATha calAve. tamArI bhASAmAM kahIe to bhUkhamaronivAraNa mATenI miTiMga tAjamahAla hoTalamAM rAkhavI : enA jevI A ceSTA che. tethI A varNana guru pAse sAMbhaLavAnuM - samajavAnuM jaNAvyuM che. te parISahone sArI rIte jANIne pachI ja veThavAnA. tema ja te parISahono vAraMvAra abhyAsa karIne pachI jItavAnA. game tevA parISaho Ave topaNa saMyamamAM bAdhA na pahoMce te rIte vartavuM. eka bAju nirjarA satata cAlyA kare, guNono AvirbhAva thAya ane doSo dUra thAya te rIte parISahone veThavAnI pravRtti karavI che. A parISaho kayA che evuM ziSya pUche che tyAre AcAryabhagavaMtanA badhA ja zabdono anuvAda karIne pachI pUche che. A vinayano AcAra che. kyAMya paNa tochaDA prazno pUchavA nahi - evuM jaNAvavA mATe A rIte varNana che. te ja rIte AcAryabhagavaMta paNa badho ja javAba enA e zabdono anuvAda karIne Ape che. tenA parathI e sUcita karyuM che ke prazno pUchyA pachI tenA javAba paNa tochaDA na ApavA. bhagavAnanuM zAsana vinayanA AcaraNamAM samAyeluM che te jaNAvavA sUtra A rIte lAMbu zrI uttarAdhyayana sUtra 219 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyuM che. have AcAryabhagavaMta bAvIsa parISahonAM nAma jaNAvatAM pharamAve che - (1) kSudhAparISaha : AnA mATe ahIM 'digichA' zabda vAparyo che te prAkRtadezyabhASAno che, teno artha 'bubhukSA - khAvAnI icchA' thAya che. A kSudhAne sahana karavI te kSudhAparISahajaya. (2) pipAsAparISaha : bhUkhanI jema tarasane sahana karavI te pipAsAparISahajaya. (3) zItaparISaha : ThaMDI sahana karavI. (4) uSNaparISaha : garamI sahana karavI. (5) daMzamazakaparISaha : DAMsamacchara vagere karaDe to tene sahana karavuM. (6) acela : jIrNa vastro paheravAmAM hInatA dhAraNa na karavI. (7) atiparISaha : duHkhamAM arpita thAya to tene dUra karavI. (8) strIparISaha : strInAM aMgopAMga vagere nIrakhavAM nahi, vArtAlApa na karavo. (9) caryA : bhagavAnanI AjJA mujaba vihAracaryA kare. (10) naiSedhikA : svAdhyAyabhUmi viviktasthAnamAM ja rAkhe. (11) zayyAparISaha : game tevI vasatimAM rAgadveSa karyA vinA rahe. (12) AkrozaparISaha : koi paNa kaThora zabdo vaDe Akroza kare to te zAMtithI sahana karavo, sAme javAba na Ape. (13) vadhaparISaha : koi haNI nAMkhe toya pratIkAra na karavo. (14) yAcanAparISaha : koi paNa vastunI jarUra paDe to tenI vidhi mujaba yAcanA karatAM, bhikSAcaryAe jatAM saMkocane dhAraNa na kare. (15) alAbha : nirdoSa AhAra na maLe to manamAM dInatA na dhare. (16) roga H game te prakAranA rogane sahana kare, davA na kare. (17) tRNasparza : darbhasaMthAro karatAM teno karkaza sparza thAya tyAre mana svastha rAkhe. (18) jallaparISaha : zarIrano mela dhArI rAkhe, parasevo lUsavAnA bahAne mela ghasIne na kADhe. jema tamAre tyAM moDhA para 'meka apa' karyA pachI parasevo lUsatI vakhate te meka-apa lUsAi na jAya tenI kALajI rAkho ne ? tema sAdhu parasevo lUse. (19) satkArapuraskAraparISaha : koi satkAra ke puraskAra kare tyAre garva na karavo, udAsIna bhAve rahevuM. Aje to ame satkArapuraskAra jAte UbhA karIe ! amArA guNagAna ame jAte megejhinamAM chapAvIe. amArI nizrAmAM je ArAdhanA thai hoya eno : zrI uttarAdhyayana sUtra 220 ahevAla ame ja ApIe ne ? tamArI mahotsavanI patrikA paNa amAre ja lakhI ApavI paDe ne ? emAM amArAM vizeSaNo amAre ja lakhavAnAM ne ? (20) prajJAparISaha : prajJAno prakarSa hoya to garva na karavo. koi ApaNI prajJAnAM vakhANa kare to kahevuM ke - tamArA karatAM prajJA kadAca vadhAre haze paNa amArA vaDIla AgaLa ame mUrakha chIe. (21) ajJAnaparISaha : potAnA ajJAnano kheda na karavo ane jJAnanuM abhimAna na karavuM. mAtRSamuni kevaLajJAna pAmyA ne ? Aje zAnI garva karIne potAnuM gumAve che ane ajJAnI kheda karIne potAnuM gumAve che. (22) darzanaparISaha : anyadarzanamAM moha na pAme. jagatanA jIvo duHkhathI dUra rahe tenA karatAM teo duHkhane bhogavatA thai jAya tenI ciMtA zAstrakAra52marSioe karI che. A bAvIsa prakAranA parISaha bhagavAne jAte bhogavIne pachI ja, teno jAte jaya karIne pachI ja te parISahone veThavAno ane tene jItavAno upadeza Apyo che. vighna to sAdhanAmArgamAM AvavAnAM ja che, te vakhate AghAta pAmavAnA badale tene sArI rIte sahana karI levA taiyAra thavuM ja paDaze. ApaNe pApa nahi karyuM hoya to parISaha kadAca na paNa Ave, paraMtu parISaha bhogavavAnI taiyArI vinA kyAre paNa mokSanI prApti thatI nathI. ApaNe mAtra parISahanI vAta sAMbhaLavAnuM kAma karavAnuM che, prayatna to kazo karavo ja nathI ne ? A sAMbhaLIne thoDuM thoDuM duHkha sahana karatAM thavuM che. duHkha veThatAM veThatAM du:kha koThe paDI jaze ane tene veThavAno abhyAsa paDI jaze. je kAMi takalIpha che te duHkha bhogavavAnA adhyavasAyanI che. ApaNe duHkha bhogavavAne badale duHkha bhogavavAno adhyavasAya pedA karavA mATe prayatna karavAnI jarUra che. bAvIsa parISahanAM nAma jaNAvyA bAda adhyayananI zarUAta karatAM jaNAve che ke 'A parISahono vibhAga (pravibhakti - prakAra) kAzyapagotravALA mahAvIraparamAtmAe jAte sahana karI batAvyo che. tene huM kramasara jaNAvIza tame dhyAnapUrvaka sAMbhaLajo.' A pramANe ziSyane sanmukha karavA mATe 'sAMbhaLo' A zabda vAparyo che. enA parathI zrI uttarAdhyayana sUtra 221 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evuM batAvavuM che ke ziSya sanmukha thAya pachI tene jaNAvavAmAM AvyuM hoya to te vacana-upadeza sArI rIte pariNAma pAme. (1) sudhAparISaha : A duniyAmAM bhUkha jevuM bIjuM eke duHkha nathI mATe sauthI pahelAM A sudhAparISaha jaNAvyo che. tema ja dIkSA lIdhA pachI sauthI pahelAM bhUkha lAgavAnI tethI tene sudhAparISaha veThavAnuM pahelAM jaNAvyuM che. ahIM sudhAparISaha kevA prakArano che te jaNAvatAM kahe che ke sudhAthI Akho deha vyApta thayo hoya, tyAre tapasvI evo sAdhu vIryaullAsane dhAraNa karIne chedavAnI, rAMdhavAnI ke kharIdavAnI pravRtti na kare. eka eka zabdamAM ghaNo artha samAyelo che. sudhAthI vyApta zarIra eTale zarIranA eka paNa bhAgamAM sudhA vattatI na hoya evuM nathI. Aje ApaNI hAlata e che ke peTamAM bhUkha nathI hotI paNa jIbhamAM bhUkha hoya che. ahIM evI vAta nathI. ahIM to bhUkhanA kAraNe zarIranA dareka avayava zithila thai gayA hoya, tyAre paNa sAdhu khAvA mATe pApa na kare. 'tapasvI'no artha 'AyaMbila-upavAsavALo' na karatAM 'cha-aTTamavALo' Avo artha karyo che. upavAsa to ekAMtare sAdhu karatA ja hoya. tethI tapanI zarUAta chaThThathI karI che. chaThTha-aThThama vagere tapa dvArA zarIrane jeNe kuza karI nAMkhyuM che evA sAdhu paNa navakoTithI zuddha ja AhAra grahaNa kare eka paNa koTine seve nahi. jo nirdoSa AhAra na maLe to sudhAne sahana kare - e jaNAvavAnuM tAtparya che. zarIranuM puNya hoya to tapa karavA chatAM zarIra kuza baneluM jaNAya nahi, eTalAmAtrathI tapasvI maTI nathI jatA. A to kevA kaparA saMyogomAM paNa sAdhu apavAda seve nahi te jaNAvavuM che. ApaNe moTe bhAge AvI sudhAno anubhava ja karyo nathI. ATalI kSudhA lAge tyAM sudhIno tapa ja ApaNe karyo nathI. ATalI bhUkha lAgyA pachI paNa sAdhu doSita AhAra le nahi. potAnA mATe phaLa vagere chede nahi, chedAve nahi, chedanAranI anumodanA na kare. anAja vagere rAMdhe nahi, raMdhAve nahi, rAMdhanArane anumode nahi. te ja rIte potAnA mATe kharIde nahi, bIjA pAse kharIdAve nahi ane kharIdanArane sArA 222 zrI uttarAdhyayana sUtra mAne paNa nahi. ame to zrAvake enI meLe doSita AhAra banAvyo hoya toya zrAvakanAM vivekI tarIke vakhANa karIe - AnuM nAma anumodanA. AvI anumodanA paNa sAdhu kare nahi. bhUkha lAgavAnA kAraNe sAdhu koi paNa pApa kare nahi. te vakhate tenuM zarIra kAgaDAnI jAMgha vaccenA parvaDAna jevuM pataluM paDI gayuM hoya, hADakAM gaNI zakAya eTaluM kRza thai gayuM hoya ane jenI naso hAlatI cAlatI dekhAya evA zarIravALo sAdhu, potAnI mAtrAno jANakAra evo sAdhu eSaNAsamitinA pAlanamAM rata hoya. jenA kAraNe peTa bharAya eTaluM ja vAparavuM che, jarUriyAta jeTalI hoya eTaluM ja vAparavuM. nivaha thAya teTaluM ja vAparavAnuM. jarUriyAtathI adhika vApare te badhuM lolupatAmAM jAya che. peTanI jarUriyAta ochI che, jIbhanI jarUriyAta vadhAre che. sAdhu azanapAnanI mAtrAno jANakAra hoya. ahIM khAdimasvAdimanI vAta nathI karI. kAraNa ke tenA kAraNe peTa bharAtuM nathI. savAre khAkharoddha maLe to basa, pachI koro nAsto ke lIlo nAsto levo nathI. banAvavAnuM badhuM paNa vAparavAnuM nahi. te ja rIte roTalI-dALa-bhAta-zAka zarIranA nirvAha mATe jarUrI che, bAkI badhuM khAdima-svAdimamAM jAya. pharasANa vagere vAparavAM nahi, AyaMbilamAM caNA vApare te ya svAdimamAM jAya. mATe A badhuM nathI vAparavuM. lolupatAnA kAraNe sAdhu adhikamAtrAmAM na vApare. tema ja nirdoSa AhAranI gaveSaNo karatAM akaLAya nahi, nirdoSa AhAra maLe toya lolupatAnA kAraNe adhikamAtrAmAM na vApare ane nirdoSa AhAra na maLe to dInatA dhAraNa na kare : to ja sAdhue A kSudhAparISaha jItyo kahevAya. A parISaha upara kathA jaNAve che. ujajainI nagarImAM timitro nAmano zrImaMta zeTha hato. tenI prANathI priya patnI acAnaka maraNa pAmI. AthI te saMsAranI asAratAnuM paribhAvana karavA lAgyo. tame hota to zuM karata ? bIjI paraNavA taiyAra thAta ne ? A to kahe ke - parivAra vaLagyo che, dIkSA lai zakAya evuM nathI. Aje ATalo niyama ApI dauM ke patnI marI gayA pachI dIkSA lai levI. ATaluM bane ne ? A zrI uttarAdhyayana sUtra 223 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hastimitra zeThe potAnA hastibhUti nAmanA putra sAthe dIkSA lIdhI. dIkSA lIdhA bAda eka araNyamAMthI pasAra thatA hatA. tevAmAM pitAmuninA pagamAM kAMTo vAgyo. teo AgaLa cAlavA asamartha banyA tethI temaNe anazana svIkAravAnuM nakkI karyuM. sAthenA sAdhuoe kahyuM ke 'ame tamane upADIne lai jaizuM.' kAraNa ke Avo vaiyAvaccano avasara puNya vinA prApta thato nathI. AjanA sAdhu zuM vicArata ? vaiyAvacca karavA maLe te puNyodaya ke vaiyAvacca karanArA maLe te puNyodaya ? ApaNe zuM vicArIe ? vaiyAvacca karavAthI puNya baMdhAze - ema ne ? vaiyAvaccano avasara maLe e ja puNyodaya che - AvuM lAge kharuM ? sukha bhogavavA maLe te puNyodaya ke jAte duHkha veThIne sevA karavA maLe te puNyodaya ? A pitAmuni kahe che ke Ame ya mAruM AyuSya alpa hoya - evuM mane lAge che, to have vaiyAvacca laine javuM enA karatAM du:kha bhogavIne javuM sAruM ne ? ema kahI teo jaMgalamAM ja rahI gayA. potAnA putra sAdhune paNa sAdhuo sAthe mokalI Apyo. paraMtu te to thoDe sudhI jaine bIjA ja divase pAcho Avyo. paraMtu saMyogavazAt pitAmuni eka ja divasamAM kALadharma pAmyA. A bAlasAdhu ekalA paDyA. jaMgalamAM tene AhArapANI koNa vahorAve ? paraMtu A pitAmuni devalokamAM gayA pachI putranA mamatvanA yoge upayoga mUkIne jue che ane potAnA ja kalevaramAM AvIne rahe che. tema ja putramunine bhikSA mATe vRkSanI bakholamAMthI AhAra levAnuM jaNAve che : A rIte te bAlamunie ajANapaNe devapiMDa lIdho paraMtu hanana, pacana ke krayaNa : A traNamAMthI eke doSa na lagADyo. thoDA vakhatamAM pelA sAdhuo tyAM dukALa paDavAthI pAchA pharyA. pelA bAlamunine tyAM joyA, pUchyuM ke 'bhikSA kyAMthI lAve che ?' te munie vigata jaNAvI. sAdhuo samajI gayA ke A devamAyA che. eTalAmAM te deva tyAMthI nIkaLI gayA ane pitAmunino mRtadeha tyAM paDyo. A dRSTAMtamAM je rIte pitAmunie kSudhAparISaha veThyo eke doSa na sevyo paNa aNasaNa svIkAryuM zrI uttarAdhyayana sUtra 224 ane bAlamunie paNa phaLAdinuM hanana vagere karyuM nahi. te rIte sAdhue kSudhAparISaha sahana karavo joie. sAdhupaNAno AcAra jene pALavo hoya teNe parISaha veThyA vinA nahi cAle. du:kha AvyA pachI duHkhane sahana na karIe ane duHkha dUra karavA prayatna karIe to duHkha to kadAca dUra thAya ke na thAya, saMyama to dUra thai ja jaze. vartamAnamAM ApaNe saMyamanI sAdhanAnA nAme duHkha TALavAno prayatna karIe chIe paraMtu tenA yoge saMyama TaLI rahyuM che H enI tarapha ApaNI najara ja nathI. vartamAnamAM dharmanI sAdhanA ghaNI vadhatI jovA maLe che paraMtu bhagavAnanI AjJAnA darzana lagabhaga lupta thavA mAMDyA che.je divase bhagavAnanI AjJA mujaba dharma karavAnuM mana thAya te divase ApaNo puNyodaya jAgyo ema samajavuM. anukULatA sArI hoya to dharma sAro thAya ema samajIne ApaNe pratikULatA TALavAnuM zarU karyuM che. ApaNe ema vicAravuM che ke jo pratikULatAnI hAjarImAM dharmanI ArAdhanA thatI hoya to pratikULatA TALIne anukULatA mAMgavAnuM kAma zuM che ? sa0 anukULatA ke pratikULatA to puNyapApanA AdhAre che ne ? e vAta barAbara. paNa pApano udaya bhogavI levo ane puNyano udaya na bhogavavo e ApaNA puruSArthanuM phaLa che. choDavAno prayatna karIe tyAre puNya ADuM Ave che - evuM mAnavAnI jarUra ja nathI. puNyayoge sAmagrI maLe, paNa teno bhogavaTo karAvavAnuM kAma puNya nathI karatuM, e kAma to sukhanI lAlacanuM che. A saMsAramAM ApaNe je kAMi puNyano bhogavaTo karIe chIe temAM ApaNo sukhano rAga kAma kare che. maLyuM che mATe bhogavIe chIe - evuM nathI, bhogavavuM che mATe meLavIe chIe - A hakIkata che. Aje maLyuM mATe bhogavyuM, kAle zodhavA mATe nIkaLaze, parama divase pApa karIne paNa levA taiyAra thaze. tethI bhagavAna nA pADe che mATe sukha bhogavavuM nathI, puNya bhogavavuM nathI. pratikULatA bhogavavAno adhyavasAya keLavyA vinA saMyamanI sAdhanA karI ja nahi zakAya. zrI uttarAdhyayana sUtra 225 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) pipAsAparISaha : AhAra lIdhA pachI pANInI tarasa lAge ne ? tethI kSudhA pachI pipAsAparISaha jaNAvyo che. pANI che mATe vAparavuM - evuM nahi, tarasa lAge tyAre vAparavuM - evuM ya nahi, tarasa sahana na thAya tyAre ja pANI vAparavuM. e paNa sacitta pANI na vAparavuM. icchA mujaba nahi, bhagavAna kahe e ja pANI levuM. sa0 zarIra para Avo atyAcAra karavAno ? DaoNkTara pANI vAparavAnuM kahe ! DaoNkTara bhale kahe, bhagavAna nA pADe che. ApaNe to DaoNkTarane ja bhagavAna mAnIe chIe ne ? ke bhagavAnane DaoNkTara mAnIe ? ApaNA ArogyanI ciMtA bhagavAne karI ja che. ApaNe mAnavI nathI ne ? sa0 kIDanI phela thai jAya ! ApaNe pANInA kAraNe nathI jIvatA, DaoNkTaranA kAraNe paNa nathI jIvatA, ApaNA AyuSyakarmanA kAraNe jIvIe chIe. duHkha Ave che te karmanA kAraNe Ave che, nimittanA kAraNe nahi. amAre tyAM ThAma covihAra AyaMbila karanAra mahAtmAnI kIDanI phela thai na hatI. tethI khoTo bhaya kADhI nAMkho. ahIM jaNAve che ke upavAsanA pAraNe vahoravA nIkaLyo hoya, taDakAnA kAraNe zramita thayo hoya tyAre atyaMta tRSA-tarasathI vyApta thayo hoya tevo paNa sAdhu anAcAranI jugupsA karanAro hovAthI ane lajjA eTale ke saMyamamAM yatanAvALo hovAthI zItodaka eTale sacittapANI na vApare, upalakSaNathI chAMTe paNa nahi. ahIM 'lajjA'no artha 'saMyama' che. kAraNa ke pApanI lajjAnA kAraNe ja saMyama paLAya che. tethI kAraNamAM kAryano upacAra karIne lajjAne ja saMyama kahevAya che. tema ja sAdhu atikrama vagereno jugupsaka hoya ane saMyamanI yatanA karanAro hoya. tethI ThaMDuM eTale ke kAcuM pANI na vApare. traNa ukALAvALuM pANI eSaNApUrvaka vApare. A sAdhu ekAMtasthAnamAM hoya ke jAheramArgamAM hoya, atyaMta Atura thayo hoya arthAt tarasathI atyaMta AkuLa thayo hoya, moDhuM sukAi gayuM hoya, moDhAmAM thUMka paNa sukAi gayuM hoya tevA vakhate 'tarasa kyAre chipAze, pANI kyAre maLaze', AvI dInatA dhAraNa karyA vinA tRSAparISaha jItI levo. ApaNe 226 zrI uttarAdhyayana sUtra to phrIjanuM pANI vAparIe ne ? to tRSAparISaha kai rIte jItI zakAze ? Aje niyama ApI dauM ? phrIjanuM pANI vAparavuM nahi, tRSAparISaha jItavAno abhyAsa pADavo che ne ? A parISaha jItavA mATe paNa kathA che. ujjayinI nagarImAM dhanamitra nAmano vANiyo hato. teNe potAnA dhanazarmA nAmanA putra sAthe dIkSA lIdhI. pahelAnA kALamAM dIkarAo AjJAMkita hatA tethI pitA sAthe dIkSA lai letA. eka vAra araNyamAMthI vihAra karIne jatA hatA. grISmaRtuno kALa hato, madhyAhnano samaya hato. vihAra karatA baMnne pitAputra jatA hatA. tevAmAM putramunine khUba tarasa lAgI ane tenA kAraNe tenA paga lathaDiyA khAvA mAMDyA. tenI cAla dhImI paDI. pitAmuni temanI pAchaLa cAlavA mAMDyA. temaNe joyuM ke A tRSA asahya thavA lAgI che, AthI rastAmAM nadI AvatI hatI temAM pANI vAparavAnuM putramunine jaNAvyuM. pitAmunie putranA mamatvanA kAraNe A rIte sacitta pANI vAparavAnI salAha ApI hatI. potAnI zaramanA kAraNe putramuni pANI nahi vApare ema samajIne thoDA AgaLa cAlavA mAMDyA. putramunie pANI vAparyuM nahi ane prANAMta tRSAparISaha sahana karyo - ema keTalAka kahe che. jyAre keTalAka ema kahe che ke bAlamuni nadI pAse gayA. nadImAMthI khobo bharIne pANI lIdhuM, moDhe sudhI lAvyA paraMtu tarata vicAra Avyo ke ATalA badhA jIvone moDhAmAM kai rIte padharAvuM ? ema vicArIne je rIte khobo upara lAvyA hatA te ja krame dhIre dhIre nIce utArI pANInA jIvone vadhu kilAmaNA na thAya te rIte pANI mUkyuM ane A bAju prANo paNa mUkyA. tyAMthI kALadharma pAmI devalokamAM gayA. upayoga mUkyo. tRSAtura munionI bhakti mATe rastAmAM gokuLa vikurtIne pANI-chAza vagere vahorAvyAM. tema ja A devapiMDa che tenuM jJAna karAvavA eka sAdhu potAno vIMTiyo bhUlI jAya evuM karyuM. te sAdhu pAchA pharyA tyAre tyAM gokuLa ke mANaso vagere kAMi na joyuM. mAtra vIMTiyo paDyo hato te lai AvyA ne gurune vAta karI. gurue devapiMDa lIdhAnuM jaNAvyuM. eTalAmAM zrI uttarAdhyayana sUtra 227 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te deva pragaTapaNe tyAM Avyo ane pitAmuni sivAya saune vaMdana karyuM. gurue kAraNa pUchatAM teNe jaNAvyuM ke AmanI salAha mAnI meM pANI pIdhuM hota to Aje A sthAne na hota. sa0 pitAmunie putranA sArA mATe, bacAvavA mATe apavAde salAha ApI hatI ne ? pitAmunie mamatvanA kAraNe A salAha ApI hatI, je ghAtaka nIvaDe evI hatI. apavAda asahiSNu mATe che, maraNAMta kaSTa bhogavanAra mATe nahi. tevA vakhate pitAmunie sAthe rahIne niryAmaNA karAvavAnI jarUra hatI. tenA badale tene khoTI salAha ApI tethI pitAmunine namaskAra na karyo. ApaNe A kathAnaka uparathI eTaluM yAda rAkhavuM ke have ApaNe phrIjanuM ke boTalanuM pANI vAparavuM nahi. kAcuM pANI na vAparavuM. zakya hoya tyAM sudhI besaNAM ja karavAM ke jethI abhakSya, apeya, rAtribhojana, hoTala vagerenAM aneka pApathI bacI javAya. (3) zItaparISaha : sukha kai rIte bhogavavuM e koine samajAvavAnI jarUra nathI ane duHkha kai rIte bhogavavuM - e samajAvyA vagara cAle evuM nathI. anAdikALathI sukha maLyuM nahi chatAM sukha bhogavavAno adhyavasAya TaLyo nahi ane duHkha kAyama mATe maLavA chatAM du:kha bhogavavAno adhyavasAya jAgyo nahi mATe ApaNe A saMsAramAM rakhaDIe chIe. puNyathI maLeluM sukha bhogavavAno adhyavasAya TaLI jAya ane pApathI AvelAM du:kho bhogavavAno adhyavasAya jAgI jAya to ApaNe dharma pAmyA ema samajavuM. duHkha bhogavavAno ane sukha TALavAno adhyavasAya pedA karAvavA mATe ja zAstronI racanA karavAmAM AvI che. ApaNe duHkha veThavAno adhyavasAya pedA karavo che, bAkI duHkha veThavAno abhyAsa to ApaNI pAse ghaNo che. mAtra takalIpha e che ke arthakAma mATe duHkha hasatAM hasatAM bhogavIe chIe ane dharmamokSa mATe duHkha rotAM rotAM bhogavIe chIe. pratikramaNamAM UbhA thatAM jora Ave ane kalAko sudhI UbhA UbhA vAto karavAmAM AnaMda Ave. jo dharma ane mokSa mATe duHkha bhogavavAno zrI uttarAdhyayana sUtra 228 adhyavasAya pragaTe to kAma thai jAya. dharmAtmA tene ja kahevAya ke je duHkha bhogavavAno adhyavasAya keLavavA mATe mahenata kare. sa0 du:kha na Ave to UbhuM karavAnuM ? emAM pUchavAnuM zuM ? duHkha UbhuM karavA mATe to sAdhupaNuM che. dharma karavA mATe sAdhupaNuM che evuM bolavA pahelAM du:kha bhogavIne pUruM karavA mATe sAdhupaNuM che. pApano hisAba cUkate karavA mATe A sAdhupaNuM che. tame paNa ugharANI na Ape to mAMgI-mAMgIne paNa vasUla karo ne ? tema sAdhu duHkha na Ave to UbhuM karIne veThe. sa0 peTa coLIne pIDA UbhI karavI ? karavI ja paDaze. tame paNa oparezana karAvo cho te vakhate peTa coLIne ja pIDA UbhI karo cho ne ? te vakhate duHkhAvo na hovA chatAM oparezana karIne duHkhAvo Ubho karo ne ? te zA mATe ? kAyama mATe duHkhAvo jAya mATe ne ? tema ahIM paNa karma khapAvavA mATe tenI udIraNA karavAmAM zuM vAMdho ? sAdhupaNuM puNyanI udIraNA karavA mATe nathI pApanI udIraNA karavA mATe che. zAtAnI udIraNA karavA mATe dharma nathI, azAtAnI udIraNA karavA mATe dharma che. paMdara kalAka svAdhyAya kare, gAthA gokhe to kaSTa paDavAnuM, zrama paDavAno ja. te azAtAnI udIraNA karavA svarUpa che. ahIM jaNAve che ke, 'jeo sarvasAvadyayogathI virAma pAmelA hoya ane gAmAnugAma vihAra karatA hoya evA sAdhune'... A be vizeSaNa sAMbhaLatAMnI sAthe ziSya zaMkA kare ke "jo jaMghAbaLa kSINa thayuM hoya tyAre to vihAra nahi kare tema ja cAturmAsa mATe sthiravAsa mATe rahelA hoya evA sAdhunuM grahaNa nahi thAya'... tethI 'vicaratA'no artha 'grAmAnugAma jatA' evo na karatAM 'mokSamArgamAM jatA' evo karavo - ema TIkAkArazrI jaNAve che. A rIte mokSamArgamAM vihAra karatA evA tathA zarIra upara tela vagere snigdha padArtho na copaDavAnA kAraNe rUkSa(lUkhA) zarIravALA sAdhune ThaMDI sparze topaNa te ThaMDIne sahana karI le paNa svAdhyAyano vyAghAta na thAya te mATe eka kAmaLIthI vadhAre kAmaLI na le, eka makAnane choDIne zrI uttarAdhyayana sUtra 229 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjA makAnamAM na jAya. vadhAre kAmaLI vAparIe to paDilehaNa karavAnA kAraNe svAdhyAyamAM vyAghAta thAya. mATe sAdhu ThaMDI sahana kare, pratikAra na kare. ziyALAnA divasomAM makAnamAM rahelA kAmaLI oDhIne beThA hoya jyAre savAre bahAra vahoravA gayelA makAnamAM Ave to kAmaLI kADhIne vAparavA bese, zrI mahAvIraparamAtmAe dIkSA lIdhA pachI ThaMDI kevI rIte veThI hatI te AcArAMgasUtramAM jaNAvyuM che. jayAre ThaMDI lAge tyAre bhagavAna makAnanI bahAra jaine thoDI vAra kAussagrudhyAnamAM rahI pAchA makAnamAM AvIne kAussagrudhyAnamAM rahetA. tenA kAraNe makAnanI ThaMDI mAphakasaranI thai jAya. vadhu du:kha veThIne pUrvanuM du:kha haLavuM lAge evuM karavuM. sa0 bhagavAnanuM to paheluM saMghayaNe hatuM. tamAruM chevaTuM saMghayaNa che - e barAbara, paraMtu chevaTTA saMghayaNamAM paNa tame sukha bhogavavAnuM kAma cAlu rAkhyuM che ne ? chevaTTAmAM arthakAmanI sAdhanA thAya mAtra dharmanI sAdhanA ja na thAya ! - kharuM ne ? tame tamArI zakti ane saMghayaNabaLane anurUpa du:kha veTho enI nA nathI, paraMtu du:kha AvavA pahelAM ja tenA pratikAra mATe sajaja thaIne beso e cAle ? zarIra du:kha veThavA samartha hoya tyAM sudhI to du:kha veThazo ne ? sa0 lAbhAlAbha joine kAma karIe. bhagavAnanI AjJA mujaba du:kha veThavAmAM lAbha che ane AjJAthI uparavaTa thai duHkha TALavAmAM alAbha che. sa0 rAtre ThaMDInA kAraNe UMgha na AvatI hoya to ? to to vadhAre sAruM. svAdhyAya vadhAre thaze. hakIkatamAM to ThaMDInA kAraNe UMgha nathI AvatI evuM nathI, zrama karyo nathI mATe UMgha nathI AvatI. zrama jo karyo hoya, thAka lAgyo hoya to game tevI ThaMDImAM ane game tevI jagyAmAM paNa UMgha AvI jAya. - sAdhupaNAmAM du:kha veThavA mATe ja AvyA chIe to have du:khano pratikAra karavAnI jarUra ja nathI. sukha bhogavavAnA kAraNe ja du:kha UbhuM karyuM che. e du:kha have du:kha bhogavyA vinA nahi jAya. jeo duHkha AvyA 230 zrI uttarAdhyayana sUtra pachI du:khano pratikAra kare che teo navuM du:kha UbhuM karavAnuM kAma kare che - e pramANe AcArAMgasUtramAM jaNAvyuM che. duHkha bhogavavAnA badale sukha bhogavavAno adhyavasAya jAge ane sukha TALavAnA badale du:kha TALavAno adhyavasAya jAge to tame dharma karavA chatAM ane ame sAdhupaNuM pALavA chatAM kazuM pAmI nahi zakIe. ApaNe zAtAno udaya thAya e mATe mahenata karIe chIe, zAstrakAro cAritramohanIyano kSayopazama pedA karavA mATe mahenata karavAnuM jaNAve che. sa0 sukha bhogavavAnuM na hoya to zAstramAM pAne pAne jaNAvyuM zA mATe ? zAstramAM pAne pAne sukhanI vAta Ave che, paNa te meLavavA mATe nahi, TALavA mATe jaNAvyuM che. gulAbanA phUla sAthe kAMTA paNa hoya ja. paraMtu e kAMTA rAkhavAnA ke vAgI na jAya te rIte kADhI nAMkhavAnA ? kerI sAthe goTalA Ave ja, goTalA vagaranI kerI na hoya, paNa kerIno rasa vAparo, goTalo to nAMkhI do ne ? tema saMsAramAM sukha che, te bhogavavAnI jarUra nathI, kADhavAnI jarUra che. sukha bhogavavAno adhikAra to tene che ke jene sukha bhogavatAM AvaDe. sukha aDI na jAya te rIte bhogavatAM AvaDe e sukha bhogave to vAMdho nahi. rezamI vastro paheryA hoya to paNa tene parasevo, dhULa aDI na jAya tenI jema kALajI rAkhe tema AtmAne sukha aDI na jAya tenI kALajI rAkhe tene sukha bhogavavAno adhikAra che. ApaNe e akhataro nathI karavo. sukha nirlepapaNe bhogavavuM enA karatAM sukha choDI devuM sAruM. bAkI sukha bhogavavA jatAM aDI javAnuM che mATe evuM jokhama nathI kheDavuM. duHkha bhogavavA mATe taiyAra thayelA sAdhune ThaMDI lAge to te sahana karI le. svAdhyAyano vyAghAta na thAya te rIte ThaMDI veThI ja levAnI. A badhuM jinezvarabhagavaMte kahyuM che. temanA zAsana-vacanane sAMbhaLIne A rIte ThaMDI sahana karavAnuM kAma kare. amArA AcArya bhagavaMta dhAbaLo vAparavA detA nahi, kAraNa ke pote zItaparISaha veThI nizrAvartAne paNa e veThavAno ja upAya batAve. ApaNane game ke na game AcAryabhagavaMto zAstranA jANakAra hovAthI parISaha veThavAnI ja hitazikSA Ape. anuzAsana game ke na game, zrI uttarAdhyayana sUtra 231 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu e karyA vinA cAle evuM nathI. nahi to nizrAvartI sukha bhogavIne durgAtamAM jAya teno doSa lAge. A badhuM ja uttarAdhyayana sUtramAM jaNAvyuM che. ahIM eTaluM yAda rAkhavuM ke AcAryabhagavaMta ke zAstrakAro ApaNane duHkhI nahi banAve, paNa sAthe du:kha bhogavavAmAMthI bAkAta nahi rAkhe. bIjI gAthAthI jaNAve che ke sAdhu ThaMDI veThI le teno pratikAra to na ja kare, sAthe manamAM paNa evuM na lAve ke - mArI pAse ThaMDI dUra karavA mATe koi sAdhana nathI, zarIranI rakSA mATe koi kAMbaLI vagere nathI. tethI huM agninuM sevana karuM... ThaMDIne dUra kare to nahi, dUra karavAnuM ciMtave paNa nahi. A zItaparISaha upara eka kathA jaNAvI che. rAjagRhI nagaramAM puruSomAM uttama evA cAra zreSThI paraspara mitratAne dhAraNa karatA hatA. eka vAra bhadrabAhusvAmI tyAM padhAryA. temanI dezanA sAMbhaLI e cAre ya jaNAe sAthe dIkSA lIdhI. mitra kone kahevAya ? ApaNe dIkSA laie ane ApaNo dIkSA-mahotsava kare te mitra nahi, ApaNI sAthe dIkSA le te ApaNo mitra. A cAreya sAthe nIkaLI paDyA. sa0 badhAnA gharanA saMyogo sarakhA thoDA hoya ? gharanA saMyogo to kyAre ya sudharavAnA nathI, ApaNe ja sudharIne nIkaLI javuM paDaze. ApaNo vairAgya jo majabUta hoya to koi ja saMyogo ADe nahi Ave. tame gharanA lokonI ciMtA choDo. tamArA AtmAnI ciMtA karavA mAMDo. A cAreye sAthe dIkSA lIdhI paNa dIkSA lIdhA pachI e prema ane saMpa pramANe varttatA na hatA, gurunI AjJA pramANe jIvavAnuM kAma karatA hatA. amAre tyAM to eka gurunA be ziSya aMdara-aMdara saMpI jAya to gurune paNa bAjue mUkI de. AmaNe evuM na karyuM. A cAra munio guru pAsethI zrutanA pAragAmI banI ekAkI vihAra karavA mATe gurunI anujJA laine nIkaLyA. sa0 ekAkI vihAra karavAnI yogyatA kai rIte AvI ? zrutanA adhyayananA kAraNe. A ziSya konA hatA ? bhadrabAhusvAmIjInA hatA. samartha gurunA ziSya samarthajJAnI bane ja ne? Aje zrI uttarAdhyayana sUtra 232 to samarthajJAnInA ziSya paNa ajJAnI hoya ne ? ApaNA guru samarthajJAnI hatA chatAM ApaNe ajJAnI ja rahyA ne ? samarthajJAnInA ziSyo temanA jevA kema na banI zake ? AcAryabhagavaMte eka vAra kaheluM ke mArI jema jo pacAsa sAdhuo bolatA thai jAya to Aje jinazAsananI ronaka pharI jAya. A tyAranI vAta che ke jyAre amArA samudAyamAM sADA cAraso sAdhuo hatA. te vakhate potAnI jema vyAkhyAna karanAra pacAsa paNa sAdhuo nathI ema sAheba mAnatA hatA ane enuM emane mana duHkha paNa hatuM. A sAdhubhagavaMto zrutanA pAragAmI hovAthI ja gurue temane ekAkI vihAranI anujJA ApI hatI. teoe abhigraha dhAraNa karelo ke mAtra trIjA prahare AhAra-nihAra-vihArAdi kriyA karavI, bAkI trIjo prahara vItavA Ave eTale je sthAne UbhA hoya tyAM ja sAta prahara mATe kAussaggadhyAnamAM UbhA rahI javuM : A niyamanuM teo sArI rIte pAlana karatA hatA. eka vAra rAjagRhI nagarImAM vaibhAragiri upara javA nIkaLelA. e cAramAMthI eka mahAtmA vaibhAragirinI Toca upara pahoMcyA eTalAmAM cotho prahara zarU thayo eTale tyAM ja kAussaggadhyAnamAM UbhA rahI gayA. bIjA mahAtmA vaibhAragirinA pagathiye pahoMcyA hatA, trIjA nagaranA dvAre pahoMcyA hatA ane cothA nagarInA madhyabhAgamAM pahoMcelA tyAre cotho prahara zarU thavAthI tyAM UbhA rahI gayelA. te vakhate ThaMDI sakhata paDatI hatI. loko divase paNa agninuM tApaNuM karatA hatA ne rAtre dAMtathI jANe vINA vAge arthAr dAMta kakaDe evI ThaMDI paDatI hatI. te ThaMDIne sahana karatA Toca upara rahelA mahAtmA rAtrinA pahelA prahare kALadharma pAmyA, bIjA prahare pagathiye rahelA, trIjA prahare nagaranA dvAre rahelA ane cothA prahare nagaranI madhyamAM rahelA mahAtmA kALadharma pAmyA. A rIte prANAMta kaSTa Ave topaNa vicalita thayA vinA mokSa sivAyanI icchAnA tyAgI ane mokSanI icchAvALA evA sarvamahAtmAoe zItaparISaha sahana karavo joie. jene mokSa sivAya bIjI koi paNa icchA hoya teo parISaha zrI uttarAdhyayana sUtra 233 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sArI rIte sahana na karI zake. jeo mokSa sivAyanI tamAma sukhanI icchAono tyAga kare teo ja parISahone sArI rIte sahana karI zake. (4) uSNaparISaha : anaMta du:khamaya evA A saMsAramAM du:khanI phariyAda karavI e to eka mUrkhAi che. A saMsAramAM du:kha che chatAM e duHkha Ave e ApaNane gamatuM nathI ane e duHkha bhogavavAno adhyavasAya. paNa haju pedA nathI thayo - e vAta paNa sAcI. paraMtu du:khathI chUTavAno upAya ja A che ke duHkha bhogavI levuM. ApaNe duHkha TALIne du:khathI chUTavA mATe mahenata karIe chIe. jyAre zAstrakAro du:kha veThIne duHkhathI chUTavAnI vAta kare che. ApaNA A mohane dUra karavA mATeno A jJAnamArga che. du:kha veThyA vinA du:kha TaLe evuM nathI - e pramANe anaMtajJAnIo pharamAvI rahyA che. A saMsAranA sukha mATe je du:kha veThIe chIe tenA karatAM anaMtamA bhAge du:kha, mokSanuM sukha meLavavA mATe bhogavavAnuM che. tethI tenAthI gabharAvAnI jarUra nathI. A duHkho UbhA karIne veThavAnI vAta nathI. parISaha AvyA pachI AghApAchA nathI thavuM - eTalI vAta che. ThaMDInA kAraNe ke garamInA kAraNe ApaNA paheravezamAM pheraphAra karavAnI jarUra nathI. duHkha to gRhasthapaNAmAM paNa ochuM nathI. chatAM sukhanI lAlace te nabhAvI levAya che. mana cikAra hovA chatAM manane mArIne rahevuM paDe - tenuM nAma saMsAra. AvuM du:kha to veThAya ja nahi - A bhrama magajamAMthI kADhI nAMkho. duHkha badhuM ja veThI zakAya evuM che. narakagatinAM duHkho ApaNe veThIne ja AvyA chIe, janmanAM ne garbhAvAsanAM du:kho A ja bhavamAM bhogavIne AvyA chIe. ahIM paNa kAMi ochAM duHkha bhogavyAM che ? ApaNo bhUtakALa paNa jo yAda rAkhyo hota to Aje A jalasA karavAnuM na banata. gaI kAla sudhI jenA vinA cAlyuM che tenA vinA Aje paNa cAlaze ne ? gai kAle roTalI-dALa-bhAta-zAkathI cAlyuM to Aje miSTAnna ane pharasANa vinA cAle ne ? to Aje ATalo niyama levo che ke A cArathI adhika vastu nathI vAparavI. sa0 eTaluM sattva na hoya to. eno vAMdho nathI, paNa tame je ema mAnI beThA cho ke sAdhupaNAnAM du:kho asahya che - e vastu tamArA magajamAMthI kADhavI che. ahIM kAMi parvata uparathI jhaMpApAta karavAnI, AgamAM baLI maravAnI ke talavArathI mAthuM kApavAnI vAta ja nathI. je duHkha Ave tene jAkAro nathI Apavo, veThI levuM che. tame miSTAnna-pharasANano niyama karavAnI vAta karo cho, ApaNe kAyama mATe tyAga karavAnI vAta karavI che. A to varasano niyama le ane pUro thayA pachI kahe ke have chUTA. sa0 eTalo niyama lIdho - eTaluM sAruM ne ? nA. Avo niyama zuM kAmano ? jemAM tyAganI bhAvanA na hoya tevo niyama le te to dekhAva mATeno niyama che - ene sAro kyAMthI kahevAya ? jene paiso choDavo nathI te dAna zA mATe Ape ? nAma mATe ja ne ? tethI ApaNe tyAganI bhAvanA keLavI levI che. sukhanI lAlaca ochI thAya to duHkha veThavAnuM zakya che. uSNaparISaha mATe jaNAvyuM che ke jyAre garamI khUba paDatI hoya; jamIna, bhIMta vagere dhamadhamatI hoya tenA paritApathI akaLAi jAya topaNa zAtAnI icchA na kare. 'ziyALo kyAre Ave, rAta kyAre paDaze, caMdra kyAre Ugaze...' Avo vicAra na kare. sa0 udvega to AvI jAya ne ? uddhaga du:khe AvavAnA kAraNe nathI thato, udveganuM kAraNa sukhanI icchA che. vastuno abhAva duHkha-udveganuM kAraNa nathI, vastunI apekSA udveganuM kAraNa che. tamArA lAkha gayA ane bhAinA be lAkha gayA hoya to te sAMbhaLIne tamAro udvega zAMta thai jAya ne ? ApaNuM dhAryuM thatuM nathI mATe udvega Ave che, tethI ApaNe kazuM dhAravuM ja nathI. dhAryuM ApaNuM nahi, jJAnInuM ja thavAnuM. jJAnIe je dIThuM haze te ja thavAnuM che, mATe ApaNe ApaNI icchAne bAjue mUkI vacana sAthe ekameka thavuM che. bhagavAnanA vacana sAthe jhIlavA mAMDIe to ApaNane koinI jarUra nahi 234 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 235 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDe. vacanane choDIne bIjAnI apekSA rAkhI to te apekSA pUrI thavAnI ja nathI. mATe apekSAo choDI do to zAMti sthapAi jaze. | game teTalI garamI paDe tenAthI saMtapta thai gayA hoya topaNa buddhimAna evo sAdhu snAnane paNa icche nahi, gAtranuM prAsuka pANIthI sicana na karavuM tema ja potAnI jAtane vastrathI, muhapattIthI ke pustaka vagerethI pavana na nAMkhavo. A badhuM asahya nathI, veThavAnI taiyArI karI levI che. jJAnInA vacana upara vizvAsa rAkho, ApaNI akkala upara vizvAsa rAkhavAnI jarUra nathI. kayuM karma kyAre udayamAM Avaze te ApaNane khabara nathI, jJAnIne khabara che mATe jJAnInA vacana upara vizvAsa rAkhIne jIvI levuM che. du:kha pratikAra karavA yogya nathI. sahana karavA yogya che. ApaNe duHkha to veThIe chIe, parISaha veThatA nathI. du:kha to anicchAe veThavAnA kAraNe akAmanirjarA thAya. jyAre parISaha veThyA tyAre kahevAya ke jayAre sukhanI AzA paNa du:kha veThatI vakhate na hoya. na chUTake parAdhInapaNe duHkha to veThAi jAya, jyAre parISaha to nirjarAnA hetuthI samatApUrvaka du:kha bhogavavAthI veThAya che. nAnA chokarAone kazI samaja paDatI na hovAthI jyAM suvADo tyAM sUi jAya, lakavo paDyo hoya topaNa du:kha veThI ja laie chIe ne ? e avasthAne yAda karIne duHkha bhogavo topaNa du:kha sahya banI jAya. enA badale sukha bhogavanArane najara sAme rAkhe to du:kha asahya ja lAge ne ? AyaMbila karanArA ekAsaNAvALAnI anumodanA kare, viratidhara aviratidharanI anumodanA kare ke 'tamAre to ThIka, nAhI lo eTale sRtti AvI jAya, amAre to kazuM thAya nahi...' AvuM AvuM bolavuM e viratinI niMdA ane aviratinI anumodanA karavA svarUpa che. A uSNaparISaha upara araNikamuninuM daSTAMta ApyuM che, je prasiddha che. araNikamunie pitA sAthe dIkSA lIdhI hatI. paraMtu putranA snehanA kAraNe pitAmuni temane gocarIe mokalatA na hatA, chatA sAthenA sAdhuo temane kahI zakatA nathI. thoDA vakhatamAM pitAmuni kALadharma pAmyA. teno AghAta tAjo 236 zrI uttarAdhyayana sUtra hovAthI be divasa sudhI sAthenA sAdhuoe temane gocarI lAvI ApI. trIjA divase emane mokalyA. Teva na hovAthI taDakAnA kAraNe atyaMta zramita thai kudaratI rIte eka vezyAnA ghara nIce AvIne UbhA rahyA. vezyAe dAsI dvArA upara bolAvI saMyama levAnuM kAraNa pUchyuM. araNikamunie moghama rIte 'sukha mATe saMyama lIdhuM' ema kahyuM paNa te sukha AtmAnuM ke viSayonuM evI spaSTatA na karI. tethI vezyAe kahyuM ke tamArA saMyamanA phaLarUpe A yoga thayo che tethI mArI sAthe bhogavilAsanA sukha anubhavo. uSNaparISahathI hArI gayelA muni vezyAnA kahevAthI tyAM sAdhupaNuM choDIne rahI gayA. sAthenA sAdhuo tapAsa karavA nIkaLyA, paNa na maLavAthI temanI mAtAne hakIkata jaNAvI. mAtA putranA snehathI gAMDI thai ane bajAramAM araNika araNika ema raTaNa karatI pharavA lAgI. je maLe tene eka ja vAta pUchatI ke mAro araNika koie joyo ? loko paNa tenI mazkarI karatA. evAmAM jharUkhAmAM beselA araNike mAtAne joi eTale tarata nIce UtaryA. mAtAne page paDatAM temaNe kahyuM ke 'mahApApI ane avivekI evo A tamAro putra araNika tamane praNAma kare che.' araNikane jotAMnI sAthe mAtAnuM gAMDapaNa zAMta thaI gayuM. mAtAe putrane hitazikSA ApatAM kahyuM ke "vatsa ! agnimAM baLI maravuM sAruM paNa vratanuM khaMDana karIne jIvavuM sAruM nahi." araNike kahyuM ke "mAtA lAMbA kALa sudhI durdhara evA A vratane pALavAnuM sarve mArAmAM nathI, jo Apa kahetA ho to aNasaNuM karuM.' mAtA have zuM kahe ? 'sAdhupaNuM na paLAya to zrAvakanAM vrato svIkAra, samyaktva jALavI rAkha, chevaTe mArgAnusArIpaNuM paNa svIkArIza to cAlaze..." AvuM kahe ke aNasaNa karavAnuM kahe ? A mAtA to aNasaNa karavAnI rajA Ape che. araNikamuni paNa je uSNaparISahathI pote hAryA hatA te uSNa parISahane jItavA mATe dhagadhagatI zilA para saMthAro karIne sUtA. aMtamuhUrtamAM to mAkhaNano piMDa ogaLI jAya te rIte temanuM zarIra ogaLI gayuM. A rIte sarva sAdhubhagavaMtoe uSNaparISaha sArI rIte sahana karavo joie. zrI uttarAdhyayana sUtra 237 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) dezamazakaparISaha : vItarAgaparamAtmAnA zAsanamAM ke koi paNa zAsanamAM sukha bhogavIne dharma thato nathI ane duHkha bhogavyA vinA paNa dharma thato nathI. anya dharmIo paNa rAjapATane choDIne saMnyAsane svIkAravAnI vAta kare che, raste rakhaDatA thaine zarIranI ke kapaDAnI koi ciMtA na karavAnI vAta kare che. jyAre jaina zAsana to lokottara zAsana che. e zAsana to sukha ane anukULatAne choDIne pratikULatA veThavAnI vAta spaSTapaNe kare - e samajI zakAya evuM che. anyadarzanamAM paralokanA sukhanI icchAthI dharma karAya che. vItarAganA zAsanamAM to duHkha bhogavatI vakhate ke sukha TALatI vakhate mAtra mokSa meLavavAno ja irAdo hoya che. dharma mATe je je du:kha bhogavavAnAM che temAMthI keTalAMka zarIrasaMbaMdhI che, keTalAMka vacanasaMbaMdhI che, keTalAka manasaMbaMdhI che. A badhAMno samAveza bAvIza parISahomAM karyo che. pApa ApaNe majethI karIe chIe ne ? to have pApanA udaye AveluM du:kha paNa majethI veThI levuM che. sa0 duHkha kADhavA mATe to pApa karIe chIe. sAcuM kaho cho ? du:kha kADhavA mATe pApa karatA ho to haju mApha karIe. paNa tame asalamAM duHkha TALavA mATe nahi, sukha meLavavA mATe pApa karo cho. tenI takalIpha che. atyAre ApaNe du:khI nathI chatAM pApa karIe chIe to te ApaNI dhAraNA mujabanuM sukha meLavavA mATe ja pApa karIe chIe ne ? Aje ATaluM vicAravuM che ke icchA mujabanuM jo na maLavAnuM hoya to bhagavAnanI AjJA mujaba tyAga kema na karIe ? 'maLyuM che mATe bhogavI levuM che' - enA badale 'bhagavAna nA pADe che mATe choDI devuM che' - ATaluM nakkI karavuM che. 'maLyuM che mATe bhogavavuM che' A adhyavasAya ApaNane saMsAramAM rAkhe che. jyAre 'bhagavAna nA pADe che mATe choDI devuM che' A adhyavasAya ApaNane sarvavirati tarapha lai jAya che. duHkha veThavAno adhyavasAya keLavI ja levo che. ATalI taiyArI eka vAra thai gai hoya to ghaNI vAra evuM ya bane ke ApaNuM puNya ADuM Avaze ane ApaNane du:kha bhogavavA nahi de. ApaNane khabara 238 zrI uttarAdhyayana sUtra nathI ke puNya keTaluM che ne pApa keTaluM che. tethI ApaNe du:kha bhogavavAnI taiyArI karI levI che. sAdhusAdhvIne AhArAdi maLI jAya to saMyamanI sAdhanA kare ane na maLe to tapovRddhi kare. tethI maLe ke na maLe - e bemAM teone samabhAva hoya che. ApaNI to hAlata e che ke maLe to nahi, pApa karIne meLavavuM che. 'maLe to' nahi, 'meLavIne bhogavavuM che' - A adhyavasAya ja herAna kare che. enA badale 'maLe toya choDI devuM che'- ahIM sudhI pahoMcavuM che. ziyALA ane unALAnI Rtu pUrI thayA pachI trIjI comAsAnI Rtu Ave. comAsAnA divasomAM kudaratI rIte jIvajaMtuno upadrava vadhato hoya che. tethI DAMsa ane maccharano tathA upalakSaNathI mAMkaNa, jU vagere jIvajaMtuno paNa upadrava thAya. ahIM jaNAve che ke sAdhune jyAre macchara karaDe tyAre yuddhabhUmimAM jema bANonI varSA thavA chatAM saMgrAmanA agrabhAga para rahelo zUravIra hAthI pAcho paDato nathI, te rIte daMzamazakaparISahanI senAnI sAme munibhagavaMta aDIkhama UbhA rahe, tyAMthI pAchA na phare. macchara karaDe che evuM nathI. ApaNuM karma ja karaDe che - eTaluM yAda rAkhavuM. macchara karaDavAthI roga thAya che evuM nathI, karmanA udayathI roga thAya che - eTaluM yAda rAkhavuM ane roga thayA pachI paNa te rogane sahana karIzuM. sa0 maccharadAnI na vaparAya ? dhUpa na karAya ? tame dhaMdho maccharadAnImAM karo, rasoi karo ? to rAtre sUtAM zA mATe bAMdhavI paDe. ApaNe ApaNA duHkhane TALavA puruSArtha nathI karavo. dhUpa karo to maccharane ApaNuM lohI pIvAmAM aMtarAya thAya ne ? koine sukha ApIe nahi, paraMtu koinA sukhamAM aMtarAya to nathI ja karavo. maccharadAnI vagere parISahane TALavAnuM sAdhana che. jenI sahanazIlatA na hoya te maccharadAnI vApare - e judI vAta. je sahanazIla nathI tene gharabhegA nathI karavA, temane apavAde badhuM ja karAvIzuM. bAkI sahanazIla hoya te parISaha veThe ja, TALe nahi. zrI uttarAdhyayana sUtra 239 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa rAtre UMghamAM macchara marI jAya to ? rAtre AvI virAdhanA karavAno prasaMga na Ave te mATe to comAsAnA divasomAM rAtre jAgavAnuM vidhAna karyuM che. macchara mare nahi te mATe maccharadAnI bAMdhavAnI chUTa na apAya. ApaNe maccharadAnI bAMdhIe chIe te virAdhanAthI bacavA mATe karIe chIe - evuM jUThuM na bolavuM. virAdhanA to jAgIne paNa TALI zakAya che. sarpano upadrava je makAnamAM hoya tyAM kAraNasara rahevuM paDe to jAgatA raho ne ? ApaNe jAgavAnI taiyArI nathI ane macchara karaDe e pAlave evuM nathI mATe maccharadAnI bAMdhIe chIe - ATaluM sAcuM bolatA thai jAo. ahIM jaNAve che ke maccharathI trAsa paNa na pAmavo ane tenuM vAraNa paNa na karavuM, macchara uDADavA nahi. A zarIra jema ApaNuM bhogya che tema e jIvonuM paNa bhogya che - ema samajIne enuM vAraNa nathI karavuM. 'ghaNA macchara che, zrAvako dhyAna nathI rAkhatA, dhUpa karatA nathI...' vagere bolavuM te trAsa pAmyAnuM sUcaka che. ApaNe tene uDADavA to nathI tema ja manamAM paNa temanI pratye dveSa nathI rAkhavo. teo jyAre lohI-mAMsanuM bhakSaNa kare tyAre temanI upekSA karavI. sa rAtre macchara karaDe to temane rAtribhojana karAvyAnuM pApa lAge ? karAvavAnuM pApa tyAre lAge ke jyAre ApaNe ene preraNA karIe. ApaNe maccharane bolAvatA nathI, e enI meLe ja Ave che. ApaNe mAtra ene rokatA nathI, emAM ApaNI anumati paNa nathI. AthI ja ahIM upekSA karavAnI vAta karI che. tame maccharanA pApanI ciMtA choDIne tamArA pApanI ciMtA karo. maccharane pApathI bacAvavA mATe uDADatA nathI, ApaNane karaDe che mATe uDADIe chIe - ATaluM saraLatAthI kabUla karatAM thAo. karelAM karmo svasthatAthI bhogavI laie to e karmono aMta AvyA vinA na rahe. paraMtu ApaNe karmone bhogavavAne badale ene e rIte dhakko mArIe chIe ke jethI karmonI paraMparA UbhI thAya. sukhanA kAraNe bAMdhelAM karmo du:kha dvArA ja nikAlane pAmI zake - e vAta to spaSTa che. A zrI uttarAdhyayana sUtra 240 karmanI paraMparAne aTakAvavI hoya to duHkhanI vaNajhArane svIkArI levA sivAya chUTako nathI. A saMsAramAM bAvIsa prakAranA parISahone bhogavavA mATe taiyAra thai jaie to saMsArano aMta AvyA vinA na rahe. ApaNe duHkha bhale zakti pramANe bhogavIe paraMtu du:kha bhogavavAno adhyavasAya pUrepUro joie. mahApuruSo karmanA yoge sukha bhogavavAnI pravRtti karatA hoya topaNa temano duHkha bhogavavAno adhyavasAya nAza nathI pAmato, ApaNI jema ! ApaNe du:kha bhogavIe chatAM sukha bhogavavAno adhyavasAya nAza nathI pAmato ne ? jene duHkha bhogavavAno adhyavasAya hoya tene to du:kha bhogavavAno avasara Ave tyAre AnaMdano anubhava thAya. kAraNa ke A karmanirjarAno avasara Avyo che - evuM emane lAge. gRhasthapaNAmAM karmanirjarAno avasara che ke karmabaMdhano ? sukha Ave te karmabaMdhano avasara lAge ane duHkha Ave te karmanirjarAno avasara lAge - enuM ahIM kAma che. dezamazakaparISaha upara ahIM kathAnaka jaNAvyuM che. caMpAnagarImAM jitazatru nAmanA rAjAne zramaNabhadra nAmano putra hato. A rAjaputranuM jevuM nAma hatuM tevo ja te hato. eTale ke te zramaNapaNAmAM - sAdhupaNAmAM ja bhadratA-kalyANakAritAne mAnanAro hato. A rAjaputra sAttvikaziromaNi hato. ahIM bIjA koi guNa na jaNAvatAM sattvaguNanI prazaMsA karI che. tenuM kAraNa e che ke dIkSA levAnI A parama yogyatA che. vairAgya karatAM paNa sattva e caDhiyAto guNa che. kAraNa ke jo sattva nahi hoya to vairAgya paNa pAcho rAganA sthAne goThavAi jatAM vAra nahi lAge. jenI pAse duHkha veThavAnuM sAmarthya na hoya te sAdhupaNAmAM TakI nahi zake, eno vairAgya dhovAyA vinA nahi rahe. A zramaNabhadra rAjaputre eka vAra dharmaghoSasUrinI dezanA sAMbhaLI ane eka ja dezanAmAM pratibodha pAmIne kAmabhogathI virakta thaine temaNe pravrajyA aMgIkAra karI. tyAra bAda zrutano abhyAsa karIne zrutanA pAragAmI banI gayA. tamane ema lAge ke eka ja dezanAmAM kai rIte pratibodha pAmyA ? paraMtu evuM Azcarya dharavAnI jarUra nathI. zrI uttarAdhyayana sUtra 241 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame paNa jo eka ja paricayamAM khabara paDe ke pArTI sArI che to rAha juo ke tarata ja bhAgIdArI noMdhAvo ? tema ahIM paNa bhAgIdArI noMdhAvavI joie ne ? ahIM kahyuM che ke hrAmamoomyo viraha: san... ApaNe hota to saMsArane lAta mArIne nIkaLyA' ema kaheta. jyAre graMthakArazrI kahe che ke kAmabhogathI virAgI banIne dIkSA lIdhI. enuM kAraNa e che ke saMsAra choDavAnuM kAma saheluM che, viSayabhogathI virAma pAmavAnuM, vairAgya keLavavAnuM kAma kaparuM che. kAmabhogathI virAma pAmyA vagara dharma thAya nahi - A vastu haiyAmAM kotarI rAkho. mumukSunI bhakti to loko ghaNI kare paraMtu mumukSu e badhAne lAbha ApyA kare to teno vairAgya kyAMthI Take ? Aje duHkha bhogavavAno abhyAsa jeTalo paDAya che eTalo sukha choDavAno abhyAsa pADavAmAM Avato nathI. jene khAvA-pIvA, paheravAoDhavAno rAga hoya evAo ahIM na Ave e sAruM ja che. sa0 utsAha na hoya topaNa dIkSA levAnI vAta karAya che ne ? enI nA nathI, paraMtu utsAha vinA dIkSA lIdhI hoya topaNa te gurunI AjJA mujaba pALavAnI che. AjJA pALe tene ullAsa pragaTyA vinA na rahe. A zramaNabhadramuni eka vAra araNyamAM pratimA dhArIne UbhA rahelA. tyAM hajAro macchara temanA zarIra upara e rIte AvIne lAgyA ke temanA zarIrano varNa maccharanA yoge kALo dekhAto hato. Ama chatAM te mahAtmA zubha dhyAnamAMthI calAyamAna thatA nathI. temanuM mana sattvadhArI hatuM. eka vAra mana taiyAra thAya to zarIra sAtha ApyA vinA na rahe. te mahAtmA vicAre che ke narakAdigatimAM to AnA karatAM vadhu vedanA lAMbAkALa sudhI bhogavI che enI apekSAe A vedanA to alpakALa mATe ane alpapramANamAM che. vaLI A AtmA ane zarIra taddana bhinna che. zarIranI vedanAthI AtmAe vyathita thavAnI jarUra nathI. zarIra ane AtmAne bhinna tarIke jANyA pachI kayo evo buddhizALI che ke je zarIra khAtara AtmAnA nukasAnane UbhuM kare. Ame ya A zarIra nazvara che to tenAthI A DAMsamaccharanI tRpti thatI hoya to bhale thatI... zrI uttarAdhyayana sUtra 242 ityAdi zubhabhAvamAM AkhI rAtri vyatIta thai. te DAMsamaccharoe e mahAtmAnA lohImAMsane e rIte cUsI lIdhA ke rAtrinA aMte te mahAtmA kALadharma pAmI devalokamAM gayA. A rIte maraNAMta kaSTa Ave tyAM sudhI sAdhu mahAtmAe A parISaha veThavo joie. ApaNI pAse sattva na hoya ne maccharadAnI vagere rAkhatA hoie to zaramAvAnI jarUra che, mAthuM UMcuM rAkhIne pharavAnI jarUra nathI. ApaNA pramAdAcaraNathI - zithilAcArathI ApaNe lajjA pAmIe toya yogyatA TakI che - ema mAnI zakAya. - (6) acelaparISaha : DAMsa macchara karaDavA lAge eTale sAdhune vajranI apekSA jAge tethI have A acelaparISaha jaNAve che. sAdhunAM vasa atyaMta jIrNa thai gayAM hoya topaNa 'huM vastra vagarano thai jaiza' ema ciMtA na kare. tema ja 'huM navuM vastra lai AvuM' - evI paNa vicAraNA na kare. sacelapaNuM ke acelapaNuM karmayoge Ave che - ema samajI sAdhu kheda-saMtApane dhAraNa na kare. potAnI pAsenI vastu nakAmI thai che te mAyApUrvaka gRhasthane jaNAvI temanI pAsethI vastu meLavI levAnI vRtti sArI nathI. mAyAvIne dharma na hoya. saraLatApUrvaka yAcanA karavI sArI, paNa mAyApUrvaka vastu meLavavI sArI nahi. na sAdhupaNAnA AcAra batAvyA pachI tenuM pAlana kai rIte karavuM - e jaNAvavA mATe A adhyayana jaNAvyuM che. duHkha veThyA vinA AcAra pALI zakAya evuM nathI. vastu game teTalI uttama hoya topaNa tenA astitvamAtrathI nistAra na thAya, teno upayoga karIe to ja vastunI uttamatA kAmanI che. sArI vastu astitvamAtrathI upakAra nathI karatI, tenA upayogathI upakAra thAya che. sAdhupaNuM UMcuM che e vAta sAcI paNa ArAdhIe to UMcuM che ane ArAdhanA duHkha veThyA vinA thatI nathI, AthI vinaya adhyayana pachI parISaha adhyayana jaNAvyuM che. je duHkha veThI zake te ja sAdhupaNuM pALI zake. je duHkha veThavA taiyAra na hoya te sAdhupaNuM pALI zake te vAtamAM koi tathya nathI. zrI uttarAdhyayana sUtra 243 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 sAdhupaNuM levAnuM mana nathI thatuM. na thatuM hoya to kema cAle ? khAvAnI ruci na thatI hoya to peTa sApha karavA mATe davA laine paNa kAma karo ne ? to ahIM dIkSAnI ruci pedA karavA koi prayatna karyo ? saMsAranAM pAtro pratye rAga paDyo che, sukhanAM sAdhano pratye rAga paDyo che mATe dIkSA levAnuM mana thatuM nathI. eka vAra sukha upara, sukhanAM sAdhano upara napharata keLavI lo to ja kAma thaze. zAstramAM Ave che ne ke sukhane lAta mArIne nIkaLI gayA. jene sukhanuM kAraNa mAnIe chIe te paNa banAvaTI che to temAM sArajevuM che zuM ? mATe saMsAra pratye napharata karIne nIkaLI javuM che. sukha nathI joituM eTaluM nakkI thAya to du:kha veThavAnuM sattva pragaTyA vinA na rahe. ApaNane khabara nathI ke duHkha keTaluM AvavAnuM che ne maraNa kyAre AvavAnuM che, tethI du:kha veThavAnI taiyArI karI levI che. traNa khaMDanA dhaNI kRSNavAsudevane chellI ghaDIe araNyamAM tarasyA maravAno vakhata Avyo hato te vakhate mAtra eka pItAMbara paridhAna karyuM hatuM. pAtharavA mATe koI vastra na hatuM. chatAM temane dInatA na hatI. uparathI maraNAMta vedanA vakhate paNa yAdavakuLamAM jemaNe dIkSA lIdhelI hatI temane yAda kare che. AvA asahya du:khane paNa teo samabhAve veThI zakyA te sAdhudharmanI paribhAvanAno prabhAva hato. A to AyuSya baMdhAi gayuM hatuM mATe vezyA badalAi, bAkI aMtasamaye temaNe je rIte nirdhAmaNA karI hatI te kharekhara atyaMta anumodanIya che. koi AcAryanI nizrA vinA zrAvaka paNa jo ATalI samAdhi rAkhI zake to sAdhu-sAdhvI samAdhinI ciMtA zA mATe kare ? A acelaparISaha upara zrI AryarakSitasUri mahArAjanI kathA ApI che. e kathA to prasiddha che ne ? A mahAtmAnuM nAma to ApaNA zrutajJAnanI sAthe kAyama mATe joDAyeluM rahevAnuM. ApaNe tyAM dravyAnuyoga, gaNitAnuyoga, kathAnuyoga, caraNakaraNAnuyoga : A cAre ya bhegA hovAthI adhyayananuM kAma agharuM hatuM. A zrI AryarakSitasUri mahArAje A cAre anuyogane judA pADIne ApyA tenA kAraNe adhyayananuM kAma saheluM thaI 244 zrI uttarAdhyayana sUtra gayuM. zrI AryarakSita mahArAje mAtA pratye sabhAvanA kAraNe dIkSA aMgIkAra karI hatI. mAtAne rAjI rAkhavA cAritra sudhI pahoMcI jAya - Avo vinayI putra lAvavo kyAMthI ? Aje ATaluM nakkI karavuM che ke mAtApitAne na game te na karavuM ane mAtA-pitAnI je icchA hoya te pramANe karI levuM. A kathAmAM jaNAve che ke dazapura nAmanA nagaramAM somadeva nAmano brAhmaNa hato. tene rUdrasomA nAmanI patnI hatI. te paramAIta hatI eTale ke jinezvarabhagavaMtanA dharmane pALanArI hatI. pahelAnA kALamAM jaina jAti na hatI. cAre varNanA loko jaina dharmane pALavAnuM kAma karatA hatA. ApaNe tyAM gaNadharAdibhagavaMto brAhmaNakuLamAMthI AvyA hatA, jaMbUsvAmI vaizyakuLamAMthI AvyA hatA, rAjA-mahArAjAo kSatriyakuLamAMthI AvyA hatA ane metArajamuni vagere zUdra kuLamAMthI AvelA hatA. temane AryarakSita ane phalyurakSita ema be putro hatA. temAMthI moTA putra AryarakSite pitA pAse jeTaluM jJAna hatuM teTaluM saMpAdana karI lIdhuM, pachI pitAe tene adhika vidyA meLavavA mATe paTaNAmAM mokalyo. Aje sAdhusAdhvI paNa ATaluM nakkI kare ke potAnA gurune jeTaluM AvaDe che eTaluM pahelAM emanI pAsethI bhaNI laine pachI bIje bhaNavA javuM. A to guru bhaNAvavA mATe samartha hovA chatAM paMDito pAse ke bIjA pAse bhaNavA jatA rahe ! kAraNa ke guru bhaNAve to khakhaDAve e pAlave evuM na hoya ! ApaNe tyAM upasaMpatuM sAmAcArI ApI che. paraMtu emAM to guru pote ja ziSyane bhaNavA mATe bIjA jJAnI sAdhu pAse mUke ane e vakhate guru ziSyane hitazikSA paNa Ape ke have tAre ene pUchIne ja badhuM karavAnuM. A to ziSya jAte ja nakkI karI le - e upasaMpa, sAmAcArI nathI. AryarakSita to paTaNAmAM cauda vidyAnA pAragAmI thaine pAchA pharyA. tyAre rAjAe paTTahastI upara besADI ane divya vastrAlaMkAranI paherAmaNI karavA dvArA tenA nagarapravezanuM sAmaiyuM karyuM. e bhavya sAmaiyAmAM AryarakSita potAnI mAtAne zodhyA kare che, paraMtu kyAMya mAtA dekhAtI nathI. sAmaiyuM UtaryA bAda te mAtAnA oraDAmAM Avyo. mAtAe kahyuM ke "he putra ! tuM bhale zrI uttarAdhyayana sUtra 245 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padhAryo.' ema kahIne mAtA to pAchI potAnA kAmamAM lAgI gaI. A rIte mAtAnI nArAjI joine duHkhI thayelA putre pUchyuM ke 'lAMbA kALathI AvelA ane mAtA pratye bhaktivALA putra pratye tuM udAsIna kema che ?" mAtAnA haiyAmAM sneha hovA chatAM mAtA bahArathI udAsInatA batAve che. kAraNa ke mAtAne cauda vidyAnA adhyayanamAM rasa na hato, potAno putra caudapUrva bhaNe temAM te rAjI hatI. AthI mAtAe kahyuM ke 'tuM je vidyA bhaNIne Avyo che te to hiMsAdi pApone karAvanArI hovAthI narakagatimAM lai janArI che, tenAthI huM rAjI kyAMthI thauM ?' A acelaparISahamAM je du:kha veThavAnI vAta Ave che te zarIramAM koi du:kha utpanna thayeluM hoya che - evuM nathI, A to mAtra mAnasika vikalpanA kAraNe utpanna thayeluM duHkha che. te du:kha veThavAmAM to apavAda kai rIte hoya ? ApaNA zarIramAM koi du:kha utpanna thayuM hoya to temAM tene haLavuM karavAno upAya batAvAya. paNa jemAM zarIrane koI kaSTa nathI, paraMtu mAtra ApaNe kevA dekhAizuM - evI kalpanAnA kAraNe du:kha thatuM hoya to te duHkhane TALavA mATe vastra levAnI chUTa na apAya. ghaNAne pUjA ke pratikramaNa mATe dhotiyuM paheravuM paDe to temAM zarama Ave e Avo parISaha ja che. e vakhate manamAMthI zarama kADhI nAMkhavI - e ja parISahane jItavAno upAya che. sa0 ame ziyALAmAM sveTara vagere paherIne pUjA karavA jaie to ? na cAle, parISaha to tamAre paNa veThavAnA che. tamArA ane amArA mArgamAM koI bheda nathI. je bheda che te cAlavAnI rItane laine che. sAdhubhagavaMta AgaLa cAle, zrAvako pAchaLa cAle, paraMtu baMne mokSanA mArge ja cAle. bhagavAne sarvaviratidharma paNa batAvyo ane dezaviratidharma paNa batAvyo paraMtu baMnne dharma mokSanI prApti mATe batAvyA che. mAtra sarvaviratidharma avilaMbe mokSe pahoMcADe, dezaviratidharma vilaMbe mokSe pahoMcADe, sarvaviratinuM kAraNa banavA dvArA mokSe pahoMcADe. zrAvakadharma saMsAranA mArge lai janAro hoya ane sAdhudharma moze pahoMcADanAro hoya - evuM nathI. jene mokSe javA mATe sAdhu thavuM che paNa Aje sAdhu thavAnuM sattva nathI tenA mATe zrAvakadharma che. saMsAramAM rAkhavA mATe dezavirati nathI, saMsArathI chUTavAnI bhAvanA pragaTAvavA mATe dezavirati che. apavAda paNa mArga che, paraMtu te apavAdanA sthAne hovo joie. dezavirati e kAMi sarvaviratino apavAda nathI. sarvaviratinA apavAda to sarvaviratimAM ja hoya, A apavAda to vyakti paratve che. utsargamArga sarvasAmAnya che jyAre apavAdamArga te te asahiSNu vyaktivizeSane laine gItArtha bhagavaMto ja ApatA hoya che. je gItArtha apavAdanA sthAne apavAda na batAve te pote doSanA bhAgIdAra bane che. koi gItArthabhagavaMta paDatAne bacAvavA mATe ke zithilAcArIne suMdara AcAravALA banAvavA apavAda sevaDAve to te gItArtha zithilAcAranuM poSaNa kare che - evuM mAnavAnI bhUla kyAre ya na karavI, ApaNI vAta to eTalI che ke ApaNe lokalajajAnA kAraNe ApaNA AcAra mUkavA nathI. lokonuM vacana joine ApaNe pravRtti nathI karavI, ApaNe to bhagavAnanI AjJAne najara sAme rAkhIne pravRtti karavI che. A ja anusaMdhAnamAM ApaNe acelaparISahane jItavAnI vAta zarU karI che. ApaNe joi gayA ke AryarakSita caudavidyA bhaNIne AvyA pachI paNa mAtAe te bhaNatarane mithyA kahyuM. tyAre AryarakSita mAtAne pUche che ke kevI vidyA bhaNuM to tuM rAjI thAya." tyAre mAtA kahe che ke "tuM dRSTivAda bhaNe to mane AnaMda thAya." A sAMbhaLatAMnI sAthe AryarakSita mAtAne rAjI karavA mATe dRSTivAda bhaNavA taiyAra thai jAya che. e vakhate te evA koi vikalpa karato nathI ke - 'tame pahelAM kIdhuM hota to pahelAM ja e bhaNavA jAta. atyAre ATaluM bhaNavAmAM meM ATalo samaya vitAvyo have A abhyAsa kyAre karIza ? ane mArA jIvananuM zuM ?..." e to mAtAnI icchA khAtara saharSa bhaNavA taiyAra thai gayA. Ame ya icchA mujaba bhogavavA nathI maLavAnuM, puNya mujaba ja bhogavavA maLavAnuM che to AjJA mujaba kema na jIvI laie ? 246 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 243 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 eTale gRhasthapaNAmAM paNa vaDIlanI AgaLa mAthuM nahi calAvavAnuM ! ATaluM haiyAnA koi khUNAmAM che kharuM ? A to bhaNavA mATe taiyAra thai gayA. mAtAne pUche che ke dRSTivAda kyAM bhaNavA maLaze ? mAtAe kahyuM ke - "sAdhuo bhaNAvaze." A sAdhubhagavaMto kyAM che te jaNAvatAM mAtAe kahyuM ke - ikSuvATikAmAM arthAt zelaDInA khetaramAM tosaliputra nAmanA AcArya birAjamAna che, te tane dRSTivAda bhaNAvaze. bIjA divase dRSTivAda bhaNavAnI taiyArI karI lIdhI. te dRSTivAda nAma sAMbhaLatAMnI sAthe ja AryarakSitane AnaMda thayo. te vidyAno jANakAra hovAthI vicAre che ke dRSTi eTale darzana ane cha darzanano vicAra jemAM che evo A graMtha haze - eTaluM samajAI gayuM. AthI vicAre che ke jenuM nAma ATaluM suMdara che te graMtha keTalo suMdara haze.' A rIte putra dRSTivAda bhaNavA taiyAra thayo e jANIne mAtA atyaMta AnaMdita thai ane kahevA lAgI ke "suMdara putrane janma ApanArI mAtAomAM huM Aje agresara banI.' mithyAzruta bhaNelo hovA chatAM graMthanA nAmanA AdhAre paNa te graMthanuM mahattva samajI gayo. e vakhatanA kALamAM mithyAjJAnane bhaNanArA paNa vastutaH jJAnanA arthI hatA. Aje to tame dhananA arthI cho ne ? 'bhaNazo nahi to khAzo zuM ?' ema kahIne tame bhaNavA mokalo ne ? sa0 bhaNe nahi to chokarI paNa na Ape. eTale tamAruM jJAna arthakAma mATe ja che ne ? mATe ja to e mithyA jJAna che. tamane jJAnano khapa ja nathI, arthakAmano khapa che. jyAre pahelAnA kALamAM jainetara paNa jJAnanA arthI hatA. sa0 e loko cauda vidyA bhaNIne paraNe ja che ne ? cauda vidyA bhaNelo to saMnyAsAzrama svIkAravA taiyAra thai jAya. saMnyAsAzrama svIkArI na zake tyAre paraNavA jatA. temanA vedamAM paNa lakhyuM che ke adhIryava trAyA6 ahIM 4 kAra adhIya pachI Apyo che. 'bhaNIne ja paraNavuM' ema vedavAkya che. 'bhaNIne paraNavuM ja' evI vAta nathI karI, paNa paraNavuM hoya toya bhaNyA vinA na ja paraNavuM - eTaluM 248 zrI uttarAdhyayana sUtra nakkI. Aje tamane paNa niyama ApI dauM ke jIvavicAra ane navatattva bhaNyA vinA paraNavuM nahi. mithyAjJAna jenI pAse hoya tenA jJAnamAMthI mAtra mithyAtva TALavAnuM bAkI rahe, jJAna to pAse che ja. tamArI pAse to jJAna paNa nathI rahyuM ne ? AryarakSitane dRSTivAdanA zabdArthanA vicAramAM ne vicAramAM rAtre UMgha paNa AvatI nathI. temane paNa paisA maLaze e vicAramAM UMgha AvatI nathI ne ? evI ja rIte jJAnanA rasavALAne paNa UMgha na Ave. bIjA divase savAre paroDhiye ja AryarakSita izuvATikAmAM javA nIkaLI paDyA. rastAmAM temanA pitAno mitra ke je temanA sAmaiyA vakhate hAjara rahI zakyo na hato tethI tenA sanmAna mATe zelaDInA thoDI sAMThA laine sAme Avato hato. tenA zakanane laine AryarakSita harSapUrvaka tyAMthI nIkaLyA. te sAMThA gaNyA to nava AkhA ane dasamo aDadhA upara eTalA sAMThA hatA. AthI temaNe nakkI karyuM ke "je graMtha huM bhaNavA jauM chuM tenA lI. bhAgathI thoDuM vadhAre jJAna mane maLaze.' ene khabara nathI ke dRSTivAdamAM cauda pUrva che chatAM sADA nava pUrva uparanuM poNA dasa pUrva sudhInuM jJAna maLaze evo aMdAja AvI gayo. tyAM gayA eTale upAzrayamAM pesavAno vidhi jANatA na hatA tethI upAzrayanA dvAre koi Ave enI rAha jotA UbhA rahyA. eka Dhahara zrAvaka tyAM AvyA ane moTethI nisIhi bolIne aMdara peThA tema ja aMdara jaine iriyAvahI karIne pachI tyAM rahelA AcAryabhagavaMtane vidhipUrvaka ucca svare vaMdana karyuM. A badhuM ja eka vAramAM sAMbhaLIne AryarakSite kaMThastha karI lIdhuM ane e ja rIte te paNa upAzrayamAM AcAryabhagavaMta pAse AvIne vidhipUrvaka vaMdana karIne UbhA rahyA. paraMtu DhaDhara zrAvaka ekalo hovAthI teNe zrAvaka zrAvakane praNAma kare e vidhi karyo na hato. tethI AryarakSite paNa na karyo. paraMtu AnA uparathI AcAryabhagavaMta samajI gayA ke A navo lAge che. bAkI tenI bIjI vidhi to eka ja vAramAM evI AtmasAt karI lIdhI hatI ke jANe koi varasothI kriyAno abhyAsu bolato na hoya - e rIte vaMdana karyuM. zrI uttarAdhyayana sUtra 249 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryabhagavaMte pUchyuM ke 'tame kema AvyA cho, konAthI dharma pAmyA ?' tyAre teNe kahyuM 'A Dhahara zrAvaka pAsethI dharma pAmyo.' eTalAmAM to sAthenA sAdhue kahyuM ke - "bhagavanuM ! A te vyakti che ke gai kAle rAjAe jenuM cauda vidyA bhaNIne Avyo hovAthI sAmaiyuM karyuM hatuM.' AcAryabhagavaMte pUchayuM ke 'tame ahIM zA mATe AvyA cho ?' teNe kahyuM ke "ApanI pAse dRSTivAda bhaNavA mATe Avyo chuM.' - dharma karatI vakhate ApaNe kevA thaizuM e vicAravAne badale kevA dekhAizuM - e vicAravAnA kAraNe ApaNe bhagavAne batAvelA AcAronuM pAlana karI zakatA nathI. ApaNo AtmA kharAba thAya che e jovAnA badale loko ApaNane kharAba dhAraze, lokomAM kharAba dekhAizuM A bhayanA kAraNe ApaNe bhagavAnano dharma ArAdhI zakatA nathI. sAcuM samajAi gayA pachI paNa sAcuM AcaravA na de evI lokanI ke samAjanI zarama che. AthI ja jJAnasAraprakaraNamAM jaNAvyuM che ke - chaDuM guNaThANuM jeNe prApta karyuM hoya te lokasaMjJAne AdhIna na thAya. tamAre ke amAre dharma pAmavo haze to lokasaMjJAnI AdhInatA TALavI ja paDaze. ApaNe jo i gayA ke AcAryabhagavaMte ArakSitane pUchayuM ke "tame kema AvyA cho ?" to AryarakSite kahyuM ke 'daSTivAda bhaNavA Avyo chuM.' cAryabhagavaMte kahyuM ke "daSTivAda bhaNavA sAdhu thavuM paDaze." zarUAtamAM navA AvelAne dIkSAnI vAta karAya ? e dIkSAmAM zuM samaje ? sa0 sAdhupaNAmAM parISaho veThavAnA che - e ene khabara nahi hoya. kema khabara na hoya ? du:kha veThavAnuM to Aryane samajAvavuM ja na paDe. anArya sukhanI pAchaLa paDyA hoya, Arya to du:kha bhogavavA taiyAra hoya. AcAryabhagavaMte eka sthAne jaNAvyuM hatuM ke Aryadezano paramANu paramANu rAgane dUra karavA mATe tatpara che. AryabhUminI dhULamAM paNa vairAgya rahelo che. kAraNa ke eTalA vairAgI AtmA ahIM janmyA che, thai gayA che ke jethI tenI dhULamAM ya vairAgyano vAsa che. je sukhanI pAchaLa ja bhaTake te Arya na hoya. bhaNavA mATe dIkSA levA nIkaLelA du:kha bhogavavA taiyAra 250 zrI uttarAdhyayana sUtra ja hoya. kAraNa ke te jANatA hatA ke suSArthina: 7 vi vigharfthana: taH suram aa je sukhano arthI hoya tene vidyA na maLe ane vidyAnA arthIne sukha na maLe. sAdhupaNAmAM koi asahya duHkha nathI. eka vAra AcAryabhagavaMte kaheluM ke arthakAma mATe tame je du:kho bhogavo cho enA somA bhAganuM du:kha jo sAdhupaNAmAM veThI laie to Aje mokSa maLI jAya. zrI jaMbUsvAmI, jyAre mokSa na maLyo tenA kAraNe akaLAi gayA ane ema kahevA lAgyA ke "Apa kaho to parvata parathI jhaMpApAta karuM, agnimAM baLI maruM, paNa mokSa kema na maLe ?" tyAre zrI sudharmAsvAmIjIe kahyuM ke 'bAhya yuddha vaDe saryuM, aMtarayuddha zarU kara, indriya ane kaSAyanI sAthe yuddha karavAnI jarUra che. ApaNane koNa herAna kare che? ApaNA parivAranA loko ke ApaNI indriyo ne kaSAya ? ApaNo zatru koNa che? paisA dabAvanArA ApaNA zatru nathI, paisAno lobha ApaNo zatru che - ATaluM mAno ne ? bhaNavA AvelAne sAdhupaNuM batAve to mokSa mATe AvelA tamane amAre sAdhupaNuM ja batAvavuM joie ne ? ApaNe jaina kuLamAM AvyA eTalAmAtrathI paNa ATalA saMskAra pAmyA to sAdhupaNAmAM AvIne AnAthI caDhiyAtA saMskAra na maLe ? A badhuM sAMbhaLavAnuM game che - e paNa tamArI apunabaMdhaka dazAne sUcave che. paMcasUtragraMthamAM kahyuM che ke zuddha dezanA e to bhAre karmI jIvone siMhanI trADajevI lAge. tamane A trADa sAMbhaLavI game che, e tamAruM jamApAsuM che. have AgaLa vadhavuM che, sAcuM pAmavuM che, sAdhupaNA sudhI pahoMcavuM che. AryarakSita to zrI tosalIputrocArya pAse sAdhu thai gayA ane temanI pAse agiyAra aMganuM adhyayana karyuM. dRSTivAda e bAramuM aMga che. enA pahelAM agiyAra aMga bhaNavA jarUrI che. tethI eTaluM jJAna ApI dRSTivAda bhaNavA mATe zrI vajasvAmImahArAja pAse mokalyA. rastAmAM zrI bhadragupta nAmanA eka AcAryabhagavaMta maLyA. temaNe AryarakSitanI kIrti sAMbhaLI hatI ke te dRSTivAde bhaNavA brAhmaNadharma choDIne jaina sAdhu thayA che. AthI AvatAMnI sAthe zrI bhadraguptasUrie zrI zrI uttarAdhyayana sUtra 251 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AryarakSitane AliMgana karyuM ane tenI prazaMsA karatAM kahyuM ke 'tuM dhanya che, kRtapuNya che ke je teM zaivadharmano tyAga karIne jainadharmano svIkAra karIne A rIte sAdhupaNAmAM agiyAra aMga bhaNyo ane dRSTivAda bhaNavA nIkaLyo che.' guNAnuvAda A rIte karAya. khoTuM choDIne sAcAno svIkAra kare teno guNa prazaMsApAtra che. Ame ya AryarakSitanI mAtAe paNa temane kahyuM hatuM ke 'hiMsAnA upadezaka evAM zAstro tuM bhaNyo che - e to narakaprada che.' sa0 ApaNA sAdhuo brAhmaNa paMDito pAse bhaNavA kema jAya ? e to brAhmaNo pAse je bhASAkIya jJAna che ke anyadarzananuM jJAna che te bhaNavA mATe jAya che. jJAna eke mithyA nathI. mithyAtva to AtmAmAM paDeluM che ane jJAna to AtmAno guNa che. AthI ja kahyuM che ke samakitInA hAthamAM AveluM mithyAzruta paNa samyarUpe pariNAma pAme che. bhagavAne je vedanAM padono artha karyo te mithyAzruta hatuM ke samyakzruta hatuM ? vedamAM je yajJa vagereno upadeza Apyo che - eno artha vedAMtIo je rIte kare che te khoTo che tethI ja tene mithyAzruta kahyuM che. A bAju zrI bhadraguptasUrie zrI AryarakSitane kahyuM ke 'mAre anazana levAnI bhAvanA che to tuM mane sahAya karIza ?' zrI AryarakSitasUrie hA pADI. 'huM to dRSTivAda bhaNavA jauM chuM, zrI vajrasvAmI sivAya koi bhaNAvavA samartha nathI. tame bIjA koine sahAya mATe bolAvo to sAruM, mAre nakAmo vilaMba thaze...' Avo koi vikalpa manamAM paNa Avyo nathI. ApaNe hota to AvuM AvuM kaheta ne ? mahApuruSo mahApuruSanI vinaMtino anAdara kyAre ya karatA nathI. zrI AryarakSitasUrie temane anazana karAvyuM. te zrI bhadraguptasUri kALadharma pAmI devalokamAM gayA. sa0 anazanamAM zuM sahAya joie ? anazana karyA pachI mananA pariNAma pAchA bagaDe to koi sevA karanAra joie ne ? ArttadhyAna karIne durgatimAM javAnuM na thAya te mATe koi niryAmaNA karAvanAra joie ne ? eTalApUratI ja sahAya joie. kAraNa ke chellI ghaDIe pariNAma badalAya to tyAre svastha banAvanAra zrI uttarAdhyayana sUtra 252 koi joie ne ? zrI AryarakSitasUri tyAMthI zrI vajrasvAmI mahArAja pAse gayA. zrI bhadraguptasUrijIe temane jaNAvyuM hatuM ke 'zrI vajasvAmIjI sAthe eka upAzrayamAM rAtavAso na karatA. anya upAzrayamAM rahIne bhaNavA tyAM jajo. kAraNa ke sopakrama AyuSyavALo jo zrI vajrasvAmIjI sAthe rahe to temanA AyuSyanI sAthe tenuM paNa AyuSya pUruM thai jAya evuM che.' AthI temanA sUcananA anusAre te zrI vajrasvAmIjI pAse gayA tyAre judA upAzrayamAM rahyA. zrI vajasvAmIjIne AgalI rAte ja svapra AveluM ke emanA bhAjanamAMthI koi AvIne mAtra thoDI bAkI rAkhIne bIjI badhI khIra vAparI gayuM. tyAre temaNe jAte svapranA phalAdezarUpe vicAryuM ke - 'Aje koika sAdhu mArI pAse bhaNavA Avaze ane mArI pAsethI poNA dasa pUrva sudhInuM jJAna prApta karaze.' temanA ziSyone paNa A rIte jaNAvyuM. zrI AryarakSitasUri padhAryA tyAre zrI vajasvAmIjIe tene AliMganasahita AvakAra Apyo. temaNe jyAre judA upAzrayamAM rahevAnI vAta karI tyAre zrI vajasvAmIjIe kahyuM ke judA makAnamAM rahIne bhaNAya kai rIte ? vAta to sAcI che ne ? eka makAnamAM rahIe to abhyAsa sAro thAya. tamAre to gRhasthapaNAmAM rahIne ane te paNa ghare rahIne bhaNavuM che ne ? ahIM jaNAve che ke sAdhupaNAmAM ane te paNa eka ja upAzrayamAM rahIne bhaNIe to sAro abhyAsa thAya. zrI AryarakSitasUrie je hakIkata hatI te jaNAvI dIdhI. tyAre zrI vajrasvAmIjIe paNa kahyuM ke zrI bhadraguptasUri mahArAja to jJAnanA sAgara hatA. teo je kahe te yathArtha ja hoya. eka mahApuruSane bIjA mahApuruSa pratye irSyA-asUyA na hoya. zrI vajasvAmIjI pAse abhyAsa karatAM zrI AryarakSitasUrie sADA nava pUrva upara jJAna prApta karyuM. tevAmAM temanAM saMsArI mAtA-pitA vagere temane pratibodhavA mATe zrI AryarakSitasUrine potAnA gAmamAM AvavAnuM jaNAve che. mAtA-pitAne pratibodhavA enAthI moTo bIjo kayo pratyupakAra mAtA-pitA pratye hoi zake ? chatAM zrI vajrasvAmIjI jaNAve che ke - atyAre bhaNavAnuM sAruM cAle che. tArI zrI uttarAdhyayana sUtra 253 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakti paNa sArI che to tuM javAno vicAra mAMDI vALa.' eTale zrI AryarakSitasUri pAchA bhaNavAmAM lAgI gayA. A bAju mAtA-pitA akaLAyA eTale potAnA bIjA dIkarA phalyurakSitane mokalyo. teNe AvIne jaNAvyuM ke - "ame sau pravrajyAnA arthI chIe to amane pratibodhavA padhAro." zrI AryarakSitasUrie kahyuM ke - "jo dIkSAno arthI tuM hoya to ahIM ja dIkSA lai le.phalyurakSite to tyAM dIkSA lai lIdhI. A samAcAra sAMbhaLIne mAtA-pitA vicAre che ke "A to levA gayelo ya tyAM rahI gayo." bAvIsa prakAranA parISaho veThavAnI vAta ApaNe eTalA mATe zarU karI che ke Aje nahi to kAle ApaNe ahIM sudhI pahoMcavuM che. Aje ghaNAnA manamAM evI zaMkA che ke - "A parISaho A kALamAM ApaNe pALI zakavAnA nathI tema ja bIjA koi pALI zake - evuM ya lAgatuM nathI, to AvI vAto karavAno artha zuM ? vAto UMcI karavI ane karavuM kazuM nahi, Ano koI artha nathI. uparathI AnA kAraNe loko sAdhu pratye durbhAva dhAraNa karatA thai jAya ke AjanA sAdhuo to zithila che...' AvI zaMkAnA nirAkaraNamAM ATalI spaSTatA yAda rAkhavI ke - A varNana to eTalA mATe che ke amane 'ame bahu sAruM cAritrA pALIe chIe" - evo ahaM je TakarAyA kare che te na naDe. bAkI AvuM cAritra pALavAnuM Aje ApaNA mATe zakya na banI zake e susaMbhavita che chatAM amArA A jevAtevA sAdhupaNAnuM paNa je abhimAna che te ogaLI jAya, ame abhimAnanAM pUtaLAM na banIe ane AjJAnA arthI banI rahIe e mATenuM A varNana che. ApaNane mAnakaSAya naDe nahi ane ApaNe AzAnA khapI banIe enA mATeno A prayatna che. AmAM koine kharAba cItaravAno ke koinI niMdA karavAno irAdo nathI. Ame ya jIvano anAdino svabhAva che ke je kaThina hoya tene dUra karavA mATe prayatna karavo. ApaNI pAse du:kha veThavAno adhyavasAya nathI, AgaLa vadhIne du:kha veThavAnA paNa nathI emAM ya be mata nathI. chatAM ATalI vAta eTalA 254 zrI uttarAdhyayana sUtra mATe che ke eka vAra ApaNo ahaM ogaLe to bhagavAnano mArga ApaNA mATe mokaLo banI jAya. je sAdhupaNuM bhagavAne batAvyuM che te to haju ApaNe zarU paNa karyuM nathI. ApaNe kyAM sudhI pahoMcavAnuM che - te najara sAme lAvavA mATe A vAta che. eka vAra ahIM sudhI pahoMcavAno saMkalpa majabUta karI laie to kAma thai jAya. A badhI gAthAo kaMThastha hoya, eno svAdhyAya karIe, enA arthamAM ramIe to pApano adhyavasAya jAge nahi, anukULatA meLavavAnuM mana na thAya ane pratikULatA veThavA mATe mana taiyAra thai jAya. sa0 anukULatA maLe to bhogavavI ke nahi ? maLe ne jarUra hoya to bhogavI laie e bane, paraMtu e anukULatA game nahi tenI kALajI rAkhavI. parISaho veThavAnuM azakya nathI, ApaNe tyAM sudhI pahoMcavA taiyArI karavI che. koi ApaNA cAritranAM vakhANa kare to kahI devuM ke 'bhAi ! aMdara ghaNo kacaro bharyo che e kADhavA mATe prayatna karuM chuM paraMtu maraNAMta kaSTa Ave chatAM svasthatA haNAya nahi te avasthA sudhI mAre pahoMcavAnuM che.' parISaha veThavA jevA che - ATaluM lAge to ApaNuM kAma thai jAya. ApaNe du:kha veThI na zakIe ane du:khano pratikAra karIe e bane paNa du:kha veThavAyogya nathI ne pratikAra karavA yogya che - evo to ame ya vicAra karavo nathI. AcAramAM zithila banIe toya mAnyatA ke prarUpaNAmAM zithila banavuM nathI. ApaNe kathAmAM joi gayA ke phalyurakSita jayAre bolAvavA AvyA tyAre zrI AryarakSitasUrinI hiMmata cAlatI nathI tethI zrI vajasvAmIjIne pUchatA nathI. kAraNa ke zrI vajasvAmIjIe to tene kahyuM ke - 'tuM to pratibhAsaMpanna che thoDI vAramAM ATaluM bhaNI jaiza." chatAM zrI AryarakSitasUrijIe pUchayuM ke "mAre haju keTaluM bhaNavAnuM bAkI che ?" AcAryabhagavaMte kahyuM ke - vinmAtra tvathaDathItam, mitrata ziSya dasamAM pUrvanuM biMdu jeTaluM tuM bhaNyo che jyAre samudra jeTaluM to bAkI che. tyAre zrI AryarakSitasUrijIe kahyuM ke "bhagavanuM ! huM adhyayanathI kaMTALI zrI uttarAdhyayana sUtra 255 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayo chuM." zrI AryarakSitasUrijIe saraLatAthI kabUlAta karI. ApaNane to kaMTALo hovA chatAM, samaya nathI maLato, caDhatuM nathI... AvAM bahAnAM kADhIe ne ? saraLa banIe to mArga nIkaLe. zrI vajasvAmIjIe upayoga mUkIne joyuM to khyAla Avyo ke dazamuM pUrva ApIne javAnuM nathI, laine ja javAnuM che. tethI zrI AryarakSitasUrijIne rajA ApI. zrI AryarakSitasUrijIe potAnA kuTuMbane pratibodhyuM. badhA pratibodha pAmyA. paraMtu temanA pitA brAhmaNapaNAnA saMskArane laine dIkSA mATe taiyAra thatA na hatA tethI pitAzrIne pUchyuM ke "tame dIkSA mATe kema taiyAra thatA nathI ?' tyAre temaNe hakIkata jaNAvI ke "atyAra sudhI mAthe chatra rAkhyuM che, kAnamAM yajJopavIta paherelI che, pagamAM pAdukA paherelI che. (IMDilabhUmie pANI vadhu joie, tarapaNI nuM phAve, kamaMDaluM joie) enA vagara mane nahi phAve ane A coLapaTTo keTalo UMco paheravAno che - sagAsaMbaMdhI AgaLa Ama pharatA mane zarama Ave che. tyAre zrI AryarakSitasUrijIe temane e badhuM rAkhavAnI rajA ApI ane dIkSA ApI dIdhI. chatAM A badhuM kaI rIte choDAvavuM tenI peravImAM ja hatA. temaNe nAnA chokarAone bolAvIne kahyuM ke tamAre badhAne vaMdana karavuM, paNa A sAdhune na karavuM. moTAne na kahyuM. kAraNa ke moTAo dalIla kare. jyAre nAnAo cIMdhyuM kAma kare. chokarAoe kIdhA pramANe karyuM eTale pitAmunie saheja roSathI pUchyuM ke "mane vaMdana kema nathI karatA ?" chokarAoe zIkhavyA pramANe kahyuM ke 'tame mAthe chatra rAkho cho, janoi rAkho cho, pAdukA kamaMDalu rAkho cho. evAne vaMdana na thAya." AthI temaNe kamaMDalu, pAdukA, chatra, janoi vagere kADhI nAMkhyuM. chatAM chokarAo kahe che ke "haju coLapaTTo nathI paheryo, dhotiyAvALAne vaMdana na karAya.' tyAre pitAmunie kahyuM ke "A dhotiyuM to nahi nIkaLe, vaMdana karavuM hoya to karo, nahi to kaMi nahi." zrI AryarakSitasUrie vicAryuM ke ATaluM to nIkaLI gayuM, have coLapaTTo paheratA karavAnuM bAkI che - e mATe taka jatA hatA. evAmAM eka sAdhumahAtmA kALadharma pAmyA. e vakhate sAdhunA dehano agnisaMskAra karAto na hato. eka sAdhu temanA dehane laine jaMgalamAM paraThavI Ave. AthI zrI AryarakSitasUrie kahyuM ke "A sAdhune je paraThavA jaze tene ghaNI nirjarA thaze.' AthI eka-be sAdhu kahevA lAgyA ke "mane lAbha Apo.' tyAre sUrijIe kahyuM ke "amArA saMsArI saMbaMdhI che, temane paNa nirjarAno lAbha Apavo joie.' AthI temanA pitAmunie tarata kahyuM ke "mane lAbha Apo.' sUrijIe kahyuM ke "paraMtu temane upADyA pachI game tevI Apatti Ave toya nIce nahi mukAya.' temaNe kabUla karyuM. mArgethI bharabajAramAMthI jatA hatA tyAre pUrve zIkhavyA pramANe chokarAoe dhotiyuM kheMcI nAMkhyuM. be chokarAo coLapaTTo laine pAchaLa ja cAlatA hatA temaNe kahyuM ke "tame kahetA ho to A paherAvIe." pelA zuM kare ? chokarAoe coLapaTTo paherAvyo ane upara kaMdoro bAMdhyo. tyArathI coLapaTTA upara kaMdoro bAMdhavAnuM zarU thayuM. pAchA vaLyA bAda sUrijIe pUchyuM ke "dhotiyuM paheravuM che ?' tyAre temaNe kahyuM ke "je thavAnuM hatuM te thai gayuM. have A coLapaTTo bhale rahyo.' rIte pote je chUTa ApI hatI te pAchI laine temane mULamArge lAvyA. A mahAtmAe je rIte acelaparISaha pahelAM na jItyo, paNa pAchaLathI jItyo te rIte sarva sAdhuoe A parISaha jItavo joie. zrI AryarakSitasUrijInA pitAmuni gocarI jatAM paNa lajajA pAmatA hatA tyAre paNa e rIte kunehapUrvaka temane gocarI lAvatA karyA hatA. mahApuruSone mamatvano saMbaMdha mArgagAmI banAvavAmAM ADo na Ave. temaNe saMbaMdhane AgaLa na karatAM sAdhupaNAne AgaLa karyuM. te te jIvone mArgamAM sthApita karavA mATe mahApuruSo je prayatna kare che tenA uparathI temanI mArga pratyenI prIti tema ja AcaraNA pratyeno AdarabhAva jaNAyA vinA na rahe. sAdhupaNAmAM kAma karavuM paDe - evo vikalpa rAkhavAnI jarUra nathI. kAraNa ke sAdhupaNAnAM dareka kAryamAM nirjarA ja thAya. sa0 mobho jovo paDe ne ? AcArya gocarIe na jAya ne ? amAre bIjo mobho nathI jovAno, ame AjJA mujaba ArAdhanA karIne nirjarA karIe e ja amAro mobho, durbhikSano kALa hoya ke tevA prakAranA zrI uttarAdhyayana sUtra 257 256 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koi kAraNe AcArya paNa gocarIe jAya. gautamasvAmI mahArAja bhagavAnanI gocarI mATe jatA hatA ne? sAdhubhagavaMto ke AcAryabhagavaMto gRhasthanAM kAma kare to temano mobho jAya, potAnuM kAma karavAmAM mobho na jAya. | (7) aratiparISaha : duHkha bhogavavAnI taiyArI na hoya to mahAvratonuM pAlana karavAnuM kAma azakya banI jAya che - A pramANe mahApuruSo jANatA hovAthI ja aneka prakAranAM du:khone veThavA taiyAra karavA mATe A parISaha adhyayana che. jIvano anAdino svabhAva che ke duHkha AvyA pachI teno pratikAra karavAnI taiyArI karavI. A svabhAva sAdhupaNAmAM ADo na Ave te mATe A prayatna che. ApaNe cha parISahanI vAta pUrI karI have sAtamA aratiparISahanI vAta zarU karavI che. kayA sAdhune aratino saMbhava che te jaNAvyA bAda aratine jItavAno upAya batAve che. je bhagavAnanI AjJA mujaba sAdhupaNuM pALe tene duHkha paDe ja ane e du:kha asahya koTinuM bane tyAre arati thavAnI saMbhAvanA che. du:kha Ave tyAre arati thAya A vastu navI nathI. sAdhubhagavaMtone paNa saMjavalananA kaSAya hovAthI nokaSAya paDyA ja hovAthI te naDe tenI pUrI saMbhAvanA che. Aje amArI dazA e che ke arati thAya tevuM duHkha ame bhogavatA ja nathI. pahelethI ja du:khano pratikAra karIne besI gayA hoie to aratinuM koi nimitta ja nathI ne ? Ane aratiparISaha jItyo na kahevAya. garamI veThe nahi, ThaMDI veThe nahi, pahelethI ja pALa bAMdhIne mUkI de tethI garamI lAge nahi, ThaMDI lAge nahi, macchara karaDe nahi - A kAMi parISaha jItyo na kahevAya. duHkhano pahelethI pratikAra karavo nathI. du:kha AvyA pachI arati na karavI - e aratine jItavAno upAya che. Aje je sAdhusAdhvI aratinI phariyAda karavA Ave teo moTAbhAge banAvaTI phariyAda kare che. kAraNa ke asalamAM e aratinI nahi aratinAM kAraNonI phariyAda che. e arati kADhavAnI vAta na kare ane sahavartInI phariyAda kare to e arati kaI rIte dUra karAya ? amuka vyakti mane du:khI kare che - AvI mAnyatA jenI hoya tenI arati dUra karI na zakAya. jene arati dUra karavI hoya teNe eTaluM vicAravuM joie ke - A duniyAmAM ApaNane koi herAna kare evuM nathI, A duniyAmAM eka paNa cIja evI nathI ke je ApaNA AtmaguNono ghAta kare. zrI kalpasUtromAM paNa jaNAvyuM che ke bhagavAnane dravyathI, kSetrathI, kALathI ke bhAvathI eka prakArano pratibaMdha naDato na hato. ApaNI sAdhanAne aTakAvavAnuM sAmarthya koi dravya, kSetra, kALa ane bhAvamAM nathI. tethI ApaNe gabharAvAnI jarUra nathI. ahIM aratiparISahanI avataraNikA karatAM jaNAve che ke acela parISahane jItanAra sAdhune arthAt jenI pAse vastro paNa pUratAM nathI, mAtra zarIranI lajajA DhaMkAya evAM ja vastra hoya tevA sAdhune eka gAmathI bIje gAma jatAM arati thavAno saMbhava che. tethI A parISaha jItavAnI vAta karI che. sAdhubhagavaMtane kAmaLI paNa vAparavAnI che te kAmaLInA kALamAM paDatA saMpAtima jIvonI rakSA mATe vAparavAnI che, ThaMDI rokavA mATe nahi. jema sudhAparISaha sudhI veThIne jItavAno che, pipAsAparISaha pipAsA(tuSA) veThavAthI jitAya che, zIta-uSNa parISaha paNa veThIne jItavAno che, te ja rIte aratiparISaha paNa aratine veThIne jItavAno che. arati Ave ja nahi to parISaha jItavAno rahe nahi. haiyAnA khUNAmAM paNa sukha upAdeya lAgI na jAya te mATe ane du:kha akAruM lAgI na jAya te mATe roja AvuM zravaNa karavAnuM che. roja ekanI eka du:kha veThavAnI vAta zAstrakAro zA mATe kare che - Avo vikalpa na karatA. ApaNe kyAMya pApa karI na besIe, pApanA anubaMdha na pADI besIe mATe ATalI kALajI karI che. je divase saMsAranuM sukha bhogavavA jevuM lAge ane du:kha kADhavAjevuM lAge te divase ApaNuM bhAgya paravArI gayuM - ema samajavuM. pravRtti to ApaNe TALI na zakIe - evuM bane, paNa pariNAma naThora na bane tenI to kALajI rAkhavI paDe ne ? samakitIne alpabaMdha thAya che teno artha e nathI ke tene game tevuM pApa karavAnI chUTa che ! A to kahe ke - samakitI sAta vyasana seve topaNa pApa na lAge. jANe sAta zrI uttarAdhyayana sUtra 259 258 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vyasana sevavAnI tene rajA che !! zAstrakAro kahe che ke samakitIne alpa baMdha thAya che te tenA pariNAma nidhvaMsa na hovAnA kAraNe thAya che. pariNAme baMdha che, e pariNAma jo niSvasa hoya to tIvra baMdha thAya. pariNAma nidhvaMsa na hoya to ja alpabaMdha thAya che. pravRtti game te karavAnI rajA nathI. e pravRtti TaLe nahi topaNa pariNAma kUNA rAkhavA che - te mATe A badhuM samajavuM che. sAdhune atino saMbhava pUrepUro che. e vakhate aratinI phariyAda na karavI - e aratine jItavAno upAya che. A gAmamAM vAtAvaraNa sAruM che, bIjA gAmamAM atyAre bhejavALuM vAtAvaraNa che, garamI paNa ghaNI che... ema samajIne vihAra mAMDI na vALe te jaNAvavA 'gAmAnugAma vihAra karatA' e vizeSaNa ApyuM. tyAra bAda vihAranAM gAmomAM paNa potAnAM sthAna banAvI rAkhyAM hoya tene koi atinI saMbhAvanA na hoya. tethI sAdhubhagavaMtanuM bIjuM vizeSaNa 'aNagAra' ApyuM che ke sAdhu koi ghara rAkhe nahi tema ja jemaNe koi paisA vagere dravya pAse rAkhyuM na hoya evA sAdhune cAritramohanIyanA udayathI duHkha asahya lAge ne ati thAya to te atiparISahane dIna banyA vinA sahevo joie. jenI pAse paisA hoya, ghara hoya tevAne moTA bhAge arita thavAnuM koi kAraNa nathI, mATe ATalAM vizeSaNa ApyAM che. du:khanI ati hoya to duHkha veThavAno adhyavasAya pedA karAvIne dUra karAvI zakAya. paNa jene saMyamanI ja arita hoya tenA mATe koi upAya nathI. tamane paNa Aje dharma karavo paDe che - enI ati che ke dharma karatI vakhate du:kha bhogavavuM paDe che enI arita che ? dharmamAM ati hoya to tene dUra karI zakAya, dharmanI ati kai rIte dUra karI zakAya ? sAdhubhagavaMtane saMyamanI ati nathI - e jaNAvavA mATe sAdhunAM ATalAM vizeSaNo ApIne jaNAvyuM ke saMyamanuM pAlana to te sArAmAM sAruM kare che. paraMtu evo ya sAdhu jo koi cAritramohanIyanA udayathI du:kha akAruM lAgavAthI A atimAM pese to teNe te parISaha jItavo joie. ahIM 'sAdhunA haiyAmAM ati zrI uttarAdhyayana sUtra 260 pese che' ema kahevAnA badale "aritamAM sAdhu pese che' - e pramANe jaNAvyuM che - e vyavahArabhASA upacArathI che. jema joDAmAM paga nAMkhIe chIe chatAM 'pagamAM joDA paheryAM' - evuM bolAya che, TopImAM mAthuM nAMkhavA chatAM 'mAthA upara TopI paherI che' ema kahevAya che te ja rIte sAdhunA haiyAmAM ati utpanna thatI hovA chatAM 'sAdhu aratimAM praveze to...' A pramANe jaNAvyuM. ahIM parISahane sahe' ema na kahetAM titiNe kahyuM che. tenuM kAraNa e che ke sahana karavuM ane titikSApUrvaka sahana karavuM : e bemAM pharaka che. koi paNa jAtanI dInatA dhAraNa karyA vinA sahevuM tene titikSA kahevAya che. A atine jItavAno upAya jaNAvatAM kahe che ke aritane pITha pAchaLa karavI. zAstrakAroe duHkhane pAchaLa karavAnI vAta nathI karI. duHkhanA kAraNe sAdhupaNAmAM khAmI nathI AvatI, duHkhamAM arita thAya - tenA kAraNe sAdhupaNAmAM khAmI Ave che. je AgaLa AvatuM hoya tene pAchaLa karI nAMkhIe eTale tenI naDatara dUra thai jAya. A atine koNa pITha pAchaLa karI zake te mATe jaNAve che ke je pApathI virAma pAme, AtmAnI rakSA kare, dharmamAM ja ArAma karanArA hoya arthAr ramanArA hoya, AraMbhano parityAga karanArA hoya ane kaSAyathI upazAMta hoya te ja atine pAchaLa karIne sAdhupaNAmAM vicarI zake che. aratine AgaLa karanArA sAvaghayogano AraMbha karanArA bane che, AtmAnI rakSA karI zakatA nathI, saMsAramAM ramanArA bane che, kaSAyane AdhIna thaine ArttadhyAna karavA dvArA durgatinAM bhAjana bane che. AcAranuM varNana karyA pachI parISaha adhyayana zarU karyuM che. tenuM kAraNa e che ke A jagatamAM je kAMi duHkha Ave che te bhogavavAnI taiyArI na hoya to mahAvratonuM pAlana koi paNa rIte zakya nathI. niravadya evA paNa sAdhupaNAnuM niraticArapaNe pAlana karavuM hoya to tenA mATe A sivAya bIjo eke upAya nathI. sAdhubhagavaMto vartamAnamAM pApa karatA nathI paraMtu bhUtakALanA pApanA udaye sAdhupaNAmAM duHkha Ave to te sahana karyA vinA cAle evuM nathI. dharma karavAnA kAraNe du:kha nathI AvatuM, zrI uttarAdhyayana sUtra 261 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ du:kha to pApanA udayathI Ave che. ApaNe kayAM ane keTalAM pApa karyo che tenI ApaNane khabara nathI, kyAre udayamAM Avaze tenI ya khabara nathI. game tyAre game tyAM game tevA pApano udaya thai zake che, tethI ApaNe duHkha bhogavavAnI taiyArI keLavyA vinA cAle evuM nathI, sAdhupaNAmAM du:kha Ave che te pApanA udayathI Ave che, sAdhupaNAthI nahi. sa0 sAdhupaNuM niSpApa jIvana jIvavA mATe che ne ? niSpApa jIvana koNa jIvI zake ? je sukha bhogave te ? ke je duHkha bhogave te ? je o du:kha bhogave nahi ane sukha bhogave te pApa karyA vinA na rahe. tethI ja niSpApa jIvana jIvavAno upAya eka ja che ke du:kha veThavAnI taiyArI keLavI levI. sa0 bhUkha lAge to khAvAnuM nahi ? eka ja vAra khAvAnuM ? sAdhubhagavaMtane bhUkha lAge tyAre nahi, bhUkha sahana na thAya tyAre teo AhAra levA jAya, tame traNe TAima khAo cho te bhUkha lAge che mATe khAo cho ? bhUkha lAgyA vinA khAya tenuM nAma adharma-pApa, bhUkha lAge ne khAya te dharmAtmA ane bhUkha sahana na thAya tyAre vApare te sAdhumahAtmA. sAdhubhagavaMtone du:kha veThavA mATe parISaho batAvyA che. temAMthI ApaNe aratiparISahanI vAta zarU karI che. sAdhupaNAmAM du:kha asahya lAge tenA kAraNe arati thAya tyAre aratine pIThanI pAchaLa karavI. be mANasa jhaghaDatA hoya ane koi madhyastha vacce paDe to tene je rIte bAjue karo tema ApaNe sAdhupaNAnI sAdhanA karatA hoie tyAre A arati vacce Ave to tene pakaDIne pAchaLa karavI. zAstrakAro aratine TALavAnI vAta kare che, aratinAM kAraNone dUra karavAnI vAta karatA nathI : eTaluM yAda rAkhavuM. ApaNe aratinA badale aratinAM kAraNone TALavA mATe mahenata karIe chIe ne ? arati e pApa che ke aratinAM kAraNo pAparUpa che ? paMdarame ratiarati e pramANe kahyuM che ne ? eTale nakkI che ke arati pote ja pApa che tene ja kADhavI paDaze. aratine kADhavAno upAya bhagavAna batAve, duHkha kADhavAno upAya nathI batAvyo. meghakumAre 262 zrI uttarAdhyayana sUtra asahya du:kha batAvI ghare javAnI vAta karI to bhagavAne du:kha TALI ApavAnI vAta karI ke tene duHkha bhogavato karyo ? du:kha bhogavavAno adhyavasAya keLavo to arati TaLI jAya. sa0 samAdhi jaLavAya tyAM sudhI duHkha bhogavAya. samAdhi jaLavAya tyAM sudhI nahi, samAdhi jALavIne du:kha bhogavavuM che. samAdhi jALavavA mATe manane du:kha bhogavavA mATe taiyAra karavuM paDaze. manane samajAvI devAnuM ke bhAi ! du:kha to bhagavAnane paNa bhogavavuM paDeluM to ApaNe koNa moTA AvyA ? atyAra sudhI ghaNAne herAna karyA che, ghaNAnAM apamAna karyA che to ApaNe bhogavI levuM che. du:kha ApyuM na hoya tene du:kha bhogavavuM ja na paDe. duHkha ApyuM hoya tene duHkha Ave ja. jeNe duHkha ApyuM hoya teNe du:kha bhogavavuM ja paDe. sa0 atyAre duHkha na ApyuM hoya chatAM du:kha Ave - evuM bane ne ? tame "atyAre' zabda kema umeryo ? tame nAstika cho ? "atyAre" zabda umeravAthI ApaNA siddhAMtamAM vyabhicAra Ave che mATe ja te zabda bolyo nahi. duHkha ApyuM hoya tene duHkha Ave ja : te sarvasAmAnya niyama che. ATalo niyama samajI laie to arati dUra thai jAya. du:kha AvyA pachI vadhAre du:kha yAda karIe to du:khanI arati TaLI jAya. du:kha AvyA pachI duHkhane badale arati kADhavI che. pANImAM kacaro paDyo hoya to pANI kADhI nAMkhavAnuM che ke kacaro kADhI nAMkhavAno ? kacaro nIce besI jAya to uparanuM pANI vAparavA kAma lAge ne ? arati kADhavA mATe duHkha kADhavuM nathI, veThI levuM che. duHkhanA SanA kAraNe to jIvo aneka jAtanAM pApa kare che ; ema AcArAMgasUtramAM kahyuM che. 'aratine pITha pAchaLa karavI" eno artha TIkAmAM karatAM jaNAvyuM che ke " mArA dharmamAM vidagna karanAra che' ema samajIne aratino tiraskAra karavo. upavAsamAM pitta thAya eTale arati samajAvavA Ave ke nA pADI hatI, toya karyo ne ? have pitta thayuM ne ?tyAre tene cUpa karavI ke "gai kAle khAvA chatAM pitta thayuM hatuM, Aje thayuM to temAM zuM vAMdho Avyo ?' A rIte zrI uttarAdhyayana sUtra Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aratinI bolatI baMdha karIne ApaNe ApaNA nirNayane vaLagI rahevuM. ApaNe dharma karavo che ane arati ApaNane dharmamAM vinna kare che - evuM lAge to aratine kSaNavAramAM dUra karI zakAya. ApaNe aratine jo dUra karI na zakatA hoie to te aratinA premane laine aratinuM sAMbhaLIe chIe tenA kAraNe. aratine kADhavAnA upAya tarIke ahIM jaNAve che ke virata banavuM arthAt hiMsAdi sarva sAvaghayogathI virAma pAmavuM ane apathyAdinuM sevana TALavA dvArA durgatimAM jatA AtmAne bacAvavo. A rIte AtmarakSA karavA mATe dharma-svAdhyAyadimAM rata rahevuM - ArAma karavo. dharmamAM arati thAya to svAdhyAya karavA besavuM, vAtacIta karavA na besavuM. te ja rIte nirAraMbhI banavuM. je du:kha veThavA taiyAra hoya tene AraMbhasamAraMbha karavAno vakhata ja na Ave. Aje tame du:kha veThavAnI taiyArI nathI mATe ja saMsAramAM AraMbha-samAraMbha karavA beThA cho ne ? sa0 zakti nathI. zakti zarIramAM nathI, manamAM nathI, rAgamAM paDI che. saMsAramAM rAga paDyo che tethI tyAM dareka kAryamAM zakti phoravAya che. sAdhupaNAmAM rAga ja nathI eTale azakti lAge che ! mahApuruSoe ApaNA hitanI ghaNI ciMtA karI che. 'nirAraMbhe' pachI 'upazAMta' pada ApyuM che. eka bAju asahya du:kha lAgatuM hoya, arati thatI hoya tene kADhavA mATe mahenata karatA hoie ane emAM koi herAna kare to mAthuM zAMta rAkhavuM. du:kha veThavAnA kAraNe mAthuM garama thAya - evuM na karavuM. du:kha koinI upara upakAra karavA mATe nathI bhogavatA, ApaNAM karmonI nirjarA karavA mATe du:kha bhogavavAnuM che. du:kha veThyA pachI paNa kaSAya karavAno nahi, upazAMta rahevAnuM. gusso paNa na karavo ane mAnanI apekSA paNa na rAkhavI : A aratine jItavAno upAya che. dharma e adharmano pratipakSa che. A adharma sukha bhogavavAnI lAlacamAMthI thato hoya che. tethI e adharmanA pratipakSabhUta dharmanI sAdhanA mATe du:kha bhogavyA vinA cAle evuM nathI. ApaNe sAdhanA dharmanI karIe chIe paraMtu ApaNo adharma - ApaNuM pApa - ApaNA dharmane khAi jAya che. ApaNe sAdhanA game teTalI karIe topaNa jo virAdhanA dUra karavAmAM na Ave to e sAdhanA badhI nakAmI ja javAnI. Aje amArA sAdhubhagavaMto paNa pATa upara besIne samajAve ke dharma karo to ekAMte tamAruM kalyANa thaze. zAstrakAro kahe che ke adharma dUra karyA vagara game teTalo dharma karazo to ya kalyANa nahi thAya. sa) ApaNe dharma keTalo karIe chIe tenI noMdha che, paNa adharma keTalo karIe chIe enI noMdha ja nathI. enA mATe to be TaMkanuM pratikramaNa karavAnuM jaNAvyuM che, paNa te karavuM ja nathI. be TaMkanuM pratikramaNa ApaNA adharmanI noMdha levA mATe che. chatAM te pratikramaNa karavA rAjI nathI ne ? sAmAyika keTalAM karyA tenI noMdha kare, paNa pratikramaNanA artha karIne teno upayoga karavAnI taiyArI nathI. dharma Aje ghaNo vadhyo che, paraMtu enI sAthe pApa paNa ghaNuM vadhyuM che. Aje tamane pApa sAtheno dharma karavo game che ne ? ethI ja dharmamAM bhalIvAra Avato nathI. pApa cAlu rAkhavuM che ane e pApanA phaLarUpe duHkha bhogavavuM na paDe te mATe ja ApaNe dharma karIe chIe ne? micchAmi dukkaDuM Ape paNa te pApanuM na Ape, pApanA phaLanuM Ape. 'pApa mithyA thAo' ema bole paNa asalamAM 'du:kha nakAmuM thAya' - e ja bhAvanA paDI che. rAga e pApa che, enA kAraNe saMsAra che. have jo dharma karavo hoya to te rAga TALIne ja karI zakAya ne ? rAga sAthe dharma kare to e dharmane khAvAnuM kAma A rAga ja kare che. ApaNe aratiparISaha joi gayA. A aratiparISaha jeNe na veThyo tenI kevI avadazA thai ane aratiparISaha veThanAra eka-be bhavamAM mokSa javA taiyAra kai rIte thai gayA te kathAthI jaNAvyuM che. kevaLajJAnInA kALamAM paNa dharmamAM arati karanArA hatA. kAraNa ke du:kha to koine gamatuM nathI. aratimohanIyano udaya jayAM sudhI che tyAM sudhI A parISaha to AvavAno ja che. evA vakhate aratine dUra karavA prayatna karavo che, zrI uttarAdhyayana sUtra 265 264 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aratinA kAraNane dUra nathI karavuM. ahIM jaNAve che ke acalapura nAmanA nagaramAM jitazatru rAjAno putra yuvarAja hato eTale ke rAjayano vArasadAra hato. teNe eka vAra rAcAryanI pAse dezanA sAMbhaLIne pratibodha pAmI dIkSA lIdhI. bhaviSyamAM sukha maLavAnuM che evI khAtarI hovA chatAM paNa sukha joituM nathI mATe dIkSA lai lIdhI - A vastu mahattvanI che. A rIte dIkSA laine yuvarAja rAjarSi rathAcAryanI sAthe vihAra karIne tagarA nagarImAM gayA. te vakhate ujjayinI nagarImAM AryarAdha nAmanA AcArya vicaratA hatA. jemanA ziSyo svAdhyAyaparAyaNa hatA. AcAryabhagavaMto kevA hoya ane potAnA ziSyone kevA ghaDe che - e AnA uparathI samajAya che. eka vAra ujjayinI nagarImAMthI AvelA zrAvakone yuvarAja rAjarSie pUchyuM ke - AryarAdha AcArya tathA temanA sAdhuo zAtAmAM che ? temanI kAyA upasargarahita che ? tyAre zrAvakoe kahyuM ke Ama to badhA zAtAmAM che, paNa rAjaputra ane purohitaputra sAdhuone khUba herAna kare che. A sAMbhaLIne pelA yuvarAja rAjarSie vicAryuM ke A sAdhubhagavaMto to parISaha-upasarga veThIne nirjarA karaze. paraMtu A mArA pitarAi bhAio A rIte sAdhune herAna karI kliSTa karmanuM arjana karIne durgatimAM jaya - e sAruM nahi. AthI potAnA gurune pUchIne sAdhune upasargarahita banAvavA ane potAnA pitarAi bhAione durgatithI bacAvavA mATe ujajayinI nagarImAM gayA. tyAM gayA pachI AryarAdha nAmanA AcAryanI rajA laine gocarIe gayA. sAdhubhagavaMto pote parISaha veThe paNa sahavattane ke gurubhagavaMtane upasarga Avato hoya to tene rokavA mATe yogya prayatna karyA vinA na rahe. sAdhune herAna kare tene rokavAnI javAbadArI gRhasthonI hovA chatAM teo jo ene adA na kare to sAdhubhagavaMto mUMge moDhe besI na rahe - ATaluM yAda rAkhajo . AryarAdha AcAryo AgaMtuka hovAthI gocarIe jatAM rokyA paNa temaNe jayAre kahyuM ke "mAre kAma che? to javA dIdhA. sAthe eka nAnA sAdhune mokalyo. tene pUchIne rAjaputra ane purohitaputra jyAM hatA tyAM pahoMcI gayA. pelA zrI uttarAdhyayana sUtra be to ghaNA divase raMjADavA mATe sAdhu maLyo ema jANI, khuza thaine sAme AvyA. AvIne sAdhune pUchayuM ke 'tamane nAcatAM AvaDe che ?' sAdhue kahyuM ke "tamane vagADatAM AvaDe che ? jo tame vagADo to mane nAcavAnuM phAve.' pelA to ramavAmAM zUrA hatA, kaLA to eke zIkhyA na hatAM, kyAMthI AvaDe ? tethI jematema vagADavA lAgyA, tethI gusse thaine A sAdhue baMnnenA sAMdhA utArIne mUkI dIdhA ane te pAchA makAnamAM AvI gayA . A be to nizcaSTa thaine paDyA. A samAcAra sAMbhaLI rAjA, purohita vagere ghaNA mANasa tyAM bhegA thayA. rAjAe AjubAjunA lokone kAraNa pUchyuM. lokoe sAdhu AvyAnuM jaNAvyuM. rAjA sAdhu pAse Avyo. ene jotAMnI sAthe oLakhI gayo. yuvarAjarSie paNa tene kaThora zabdathI hitazikSA ApatAM kahyuM ke koi sAmAnya prajAjana paNa herAna thatuM hoya to tenI rakSA karavAnI javAbadArI rAjAnI che, to pachI A to lokottara evA sAdhubhagavaMtone herAna kare che chatAM tenI upekSA karo e kema cAle ? rAjAe putro vatI mAphI mAMgI, pharI pAchuM AvuM nahi thAya tenI khAtarI ApI ane putrone sAjA karI ApavA kahyuM. rAjarSie kahyuM ke "dIkSA letA hoya to sAja karuM.' rAjA pUchavA gayo. tame AvI ja avasthAmAM ho to zuM karo ? parANe dIkSA apAya ? ayogyane dIkSA apAya... AvI AvI dalIlo karo ne ? ayogyane paNa yogya banAvavA mATe dIkSA apAya. ahIM to A putrone sAdhune herAna karatAM aTakAvavA che mATe parANe paNa dIkSA ApavAnI vAta karI ane eka vAra zikSA karyA pachI to ghaNA coro paNa sudharI jAya che ne? tema ahIM paNa sAMdhA UtarI javAthI je vedanA veThavI paDI tenA kAraNe pariNAma to maMda paDI ja gayA hatA. pelA putroe nA chUTake hA pADI. rAjarSie AvIne pahelAM baMnneno loca karyo, dIkSA ApI, pachI ja temanA sAMdhA sIdhA karI dIdhA. A rIte A benI dIkSA thai gai. temAMthI je rAjaputra hato teNe sArA bhAvathI dIkSA pALI. jyAre je purohitaputra hato tene brAhmaNa thaine jainadIkSA pALavI paDI tenuM du:kha hovAthI teNe aratipUrvaka dIkSA pALI. zrI uttarAdhyayana sUtra 263 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhupaNAno AcAra pALavo haze ene duHkha veThyA vinA nahi cAle. duHkha veThe ene arita na naDe. dharma atinA kAraNe nathI thato - evI lagabhaga ApaNI phariyAda che. jyAre zAstrakAro kahe che ke dharmamAM arati vighna kare che. AvA vakhate atine dUra karIne dharma karavo che. ApaNe lagabhaga dharmane dUra karIe ne ? keTalI badhI UMdhI mAnyatA ApaNI che. gADha mithyAtvanA udaya vinA AvuM na bane. bIjA deva-devIne mAnatA na hovAthI laukika mithyAtva nathI paNa bhagavAnanuM vacana na mAnIe to lokottara mithyAtva che - ema kahIe to khoTuM nathI. guNasaMpanna evA pahelA guNaThANAne pAmelA paNa ema mAnatA hoya che ke dharmanA kAraNe arita nathI thatI. jyAre jyAre dharmamAM arati thAya tyAre aratine dUra karavAnI hoya, dharmane nahi. ApaNe to ghaNI ucca kakSAe pahoMcelA chIe ne? chatAM mAnIe zuM ? dharmanA kAraNe ati thAya che - ema ja ne ? gai kAla sudhI ApaNe ATalA sudhI AvyA hatA ke - rAjaputre dIkSA sArAmAM sArI rIte pALI ane purohitaputra dIkSAmAM arita karI. jo dIkSA choDuM to pAchA sAMdhA Utaraze mATe dIkSA to na choDI paNa atithI dIkSA pALI. baMnne kALa karIne devalokamAM gayA. ahIM sudhI A vArtA mUkI rAkhavAnI. enI vacce bIjI kathA Ave che te joi laie. kauzAmbI nAmanA nagaramAM tApasa nAme zreSThI hato. zreSThI kRpaNa ane lobhI hato. e zreSThIne potAnA dhanAdi pratye Asakti eTalI badhI hatI ke tethI e marIne tyAM ja bhUMDa tarIke utpanna thayo. koi mArI na nAMkhe mATe te bhUMDa tyAMne tyAM rahevA lAgyo. potAnA chokarAoe ene mArI nAMkhyo. pAcho marIne tyAM ja sarparUpe utpanna thayo. A sarpa karaDaze - ema mAnIne pAcho chokarAoe mArI nAMkhyo. marIne e potAno je putra hato enA putra tarIke janmyo. tyAra pachI ene jAtismaraNajJAna thayuM. pahelAM pote gharano vaDIla hato ane have potAnA putrane bApA kahevAno vakhata Avyo eTale zarama AvavA mAMDI mATe banAvaTI mUMgo thayo. eka vakhata tyAM cArajJAnanA dhaNI sAdhumahAtmA padhAryA. e mUkane zrI uttarAdhyayana sUtra 268 pratibodha pamADavA mATe emaNe potAnA be ziSyone mokalyA. mUkane pratibodha pamADatI evI eka gAthA kahI saMbhaLAvavAnuM kahyuM. te gAthAmAM 'tApasa, bhUMDa, sarpa thayo ane have banAvaTI mUkapaNuM dhAraNa karIne zuM karIza ?' A pramANe jaNAveluM hatuM. te sAMbhaLIne mUkane ema thayuM ke - A mahAtmA A badhuM kai rIte jANe che ? eTale tenAthI puchAi gayuM. tyAre sAdhumahAtmAe kahyuM ke - A badhuM amArA gurumahArAja jANe che, ame nathI jANatA. tyAra pachI te mUka gurubhagavaMta pAse gayo. gurubhagavaMtanA vacana sAMbhaLIne teNe zrAvakadharmano svIkAra karyo. sAdhumahAtmA pAse jaie to ThekANuM paDe ne ? saMsAranA tApathI tama thayelAne zAMta karavAnuM kAma sAdhumahAtmA kare. A bAju je purohitaputra deva thayo hato te deva zrI sImaMdharasvAmI pAse gayo. tyAM eNe bhagavAnane pUchyuM ke - huM sulabhabodhi ke durlabhabodhi chuM ? tyAre bhagavAne kahyuM ke - tuM durlabhabodhi che. pachI pUchyuM ke - huM konAthI pratibodha pAmIza ? bhagavAne kahyuM ke - kauzAmbImAM mUka nAmanA zrAvakathI pratibodha pAmIza. tyAra pachI eNe bodhiprAptino prayatna zarU karyo. ApaNe hoie to zuM karIe ? bhagavAne nA pADI che mATe kazuM thavAnuM nathI - ema vicArIne prayatna mAMDI vALIe ne ? tyAra pachI eNe upayoga mUkIne joyuM ke - mUkanA nAnA bhAi tarIke potAne janamavAnuM che. pachI e deva mUkanA ghare Avyo ane mUkane kahyuM ke - devalokathI cyavIne huM tArA nAnA bhAi rUpe thavAno chuM. huM jyAre garbhamAM hoiza tyAre tArI mAtAne akALe AMbAno dohada thaze. te vakhate A AMbAnA jhADe akAle AMbA Avaze tenAthI tuM tArI mAtAno dohada pUro karaje ane tArI mAtAne kaheje ke - jevo chokaro janme tevo ja mane soMpI devAno, tema ja mane pratibodha pamADaje ane na pAmuM to chevaTe vaitADhaca parvatanA amuka bhAgamAM mArA nAmanAM kaMkaNa ane vIMTI mUkyAM che te batAvIne pratibodha pamADaje. A badhuM kahIne deva cAlyo gayo. potAnA samaya pramANe tyAMthI cyavIne te mUkanA nAnA bhAi tarIke janmyo. zarata mujaba mUke badhuM karyuM. have mUka zrI uttarAdhyayana sUtra 269 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tene roja derAsara-upAzrayamAM lai javA lAgyo. paraMtu te durlabhabodhi hovAthI tyAM raDavAnuM ja kAma karyA kare. mUka to kaMTALI gayo tethI tene mUkIne dIkSA laine kALa karIne devalokamAM deva tarIke utpanna thayo. A bAju mUkano nAno bhAI ke jenuM nAma ahaMdanA che te cAra strI paraNyo. have ene pratibodha pamADavA mATe mUka-deve tene jalodarano roga utpanna karyo. tene dUra karavA mATe deve vaidyanuM rUpa dhAraNa karyuM ane tyAM Avyo. ene kahyuM ke - huM tArA rogane dUra karI ApuM paNa mAro A auSadhano kothaLo upADavA mATe koi nathI to tuM jo upADI le to dUra karI ApuM. te taiyAra thayo. deva to dhIme dhIme kothaLAnuM vajana vadhAravA lAgyo. tethI enI Doka vAMkI vaLI gaI. deve ene jyAM sAdhumahAtmA hatA tyAM lAvIne mUkyo ane pachI kahyuM ke jo tuM dIkSA le to A gulAmImAMthI chUTo karuM. teNe nA chUTake gulAmImAMthI chUTavA dIkSA lIdhI paraMtu jevo deva gayo ke tarata dIkSA choDI dIdhI. A rIte traNa vAra dIkSA lIdhI ane choDI. cothI vAra lIdhI tyAre deva to enI pAse ne pAse rahyo. eka vAra gAmamAM Aga lAgI tyAre te deve mAthA para ghAsano pULo laine AgamAM javA mAMDyuM tyAre te sAdhue devane kahyuM ke - 'tuM A zuM kare che ? ghAsano pULo laine AgamAM javAya ? deve kahyuM ke - 'tame paNa zuM karo cho ? saMsAra dAvAnaLa che ane emAM aviratirUpa ghAsano pULo laine jAo cho.' eka vAra aTavImAMthI pasAra thatAM rAjamArgane choDI daine khetaranI keDImAM deva javA mAMDyo. tyAre pAchuM sAdhumahAtmAe kahyuM ke - 'rAjamArgane choDIne keDInA raste kema jAo cho ?" deve kahyuM ke - 'tame paNa mokSamArga rUpa rAjamArgane choDIne saMsArarUpa keDInA raste kema jAo cho ?' tyAra pachI e sAdhumahAtmAnAM karmo laghu thavAthI e devane pUche che ke - 'tame koNa cho ? ane mArI sAthe ne sAthe kema raho cho ?' tyAre deve potAnI sAthe thayelI pratibodha pamADavo vagere vAta karI. sAdhumahAtmAe kahyuM ke - 'huM deva hato enI khAtarI zuM ?' deve vaitADhaya parvatamAM rahelAM kaMkaNa ane vaTI batAvyAM. pachI te sAdhumahAtmA aratine dUra karIne sArI rIte dIkSA pALavA mAMDyA. ahIM A kathA pUrI thAya che. aratine na kADhe to durlabhabodhi thavAya che evuM ApaNe mAnavA mATe taiyAra thaie kharA? A vArtAnA saMskRta zabdo evA sarasa che ke haiyAne asara karI jAya. uttarAdhyayanasUtranA adhikArI sAdhusAdhvI che. jeone A kathA moDhe che e gurubhagavaMtano avinaya kai rIte karI zake ? ApaNo avinaya keTalo ane enI sAme gurubhagavaMtanI hitazikSA keTalI : e beno jo vicAra karIe to ApaNo avinaya caDhI jAya evo che. gurubhagavaMtanI sAthe ke pAchaLa rahevAnI jarUra che enA badale sAme kai rIte thaie ? ApaNane na game evuM gurubhagavaMtanuM vartana keTaluM ane gurubhagavaMtane na game evuM ApaNuM vartana keTaluM ? kahevuM ja paDe ke hajAra vAra ApaNo avinaya ane eka vAra hitazikSA ! dIkSA ApIne jJAna-darzana-cAritrarUpa sarvasva ApyuM. have ApavAnuM kazuM bAkI nathI, mana badalavAnI jarUra che. sAta parISahanuM varNana sAMbhaLyA pachI du:kha asahya lAge che ke sahya ? du:kha majethI veThAya ke rotAM rotAM ? have je kAMi naDavAnuM che e sukha naDavAnuM che. sAta parISaha veThe eTale duHkhanI parAkASThA Ave, AvA vakhate parivAra yAda Ave mATe AThamo parISaha strIparISaha batAve che. (8) strIparISaha : du:kha AvI jAya tyAre sukhanI abhilASA na karavI, du:kha TALavAno puruSArtha na karavo e AThamAM parISahano paramArtha che. A to strInuM nAma che, upalakSaNathI du:kha dUra karavAmAM sahAya kare tevAnuM grahaNa karavuM. du:khane dUra karavAnI koziza karaze e sukhanAM sAdhanane zodhavA nIkaLaze. pAMca mahAvratonA pAlana mATe bAvIsa prakAranAM du:kha bhogavavA taiyAra thavuM jarUrI che. puNyanA yoge sukha maLI jAya ane du:kha na Ave evuM banI zake paraMtu ApaNe puNya-pApa keTalAM karyAM che - e khabara nathI. AvA saMyogomAM jo pApano udaya thai jAya to tevA vakhate sukhanI icchA jAge ane du:kha TALavAnuM mana thAya to maLeluM sAdhupaNuM hArI javAno ja vakhata AvavAno. mATe A parISaha adhyayana bIjA krame jaNAvyuM che. zrI uttarAdhyayana sUtra 271 270 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAta prakAranAM du:khone veThanArA sAdhubhagavaMtane koi vAra aviratinI icchA thai jAya ane strInA paribhoganI icchA jAge to tevA vakhate anukULa parISaha kai rIte veThavo te have strIparISahamAM jaNAve che. zAstrakAro sauthI pahelAM jaNAve che ke "saMto paNa masA ' A strIno paribhoga e A lokamAM saMganuM - karmanA saMbaMdhanuM arthAtu karmabaMdhanuM kAraNa che. A vastu ApaNane mAnya che ? strIno saMga e sAkSAt karmanA saMganuM kAraNa che - e lagabhaga ApaNe mAnatA nathI ne ? uttarAdhyayanasUtranI A gAthAmAM strIno paricaya khUba mArmika rIte Apyo che. game teTalAM sukhanAM sAdhanonI vacce paNa sApa paDyo hoya to ApaNe tyAM jaie kharA ? ApaNane du:khano jeTalo bhaya che tenA karatAM kaMikagaNo bhaya dharmAtmAne karmano che. sAdhubhagavaMta satata, karma kyAMya paNa lAgI na jAya tenI ciMtAmAM vyasta hoya. karmabaMdhanA kAraNabhUta bIjI ye indriyanI Asakti vagere hovA chatAM ahIM strInI vAta karI che tenuM kAraNa eka ja che ke strIno saMga atyaMta AsaktinA kAraNe karmabaMdhane karAve che. jene ATaluM samajAi jAya : tenuM sAdhupaNuM sukRta che arthAt sArI rIte karAyeluM che. cAre gatinA jIvone maithunasaMjJA hoya che chatAM paNa ahIM nIvA nA badale masAi lakhyuM che tenuM kAraNa e che ke manuSyone A strIno saMga naDe che. bAkInI gatimAM mokSanI sAdhanA ja zakya nathI, manuSyapaNAmAM ja mokSanI sAdhanA thai zake che. jeo mokSanI sAdhanA karavA mATe nIkaLyA hoya tenA mATe sauthI moTuM vidanuM A strI che. Aje sAdhupaNAmAM AvI na zakatA hoya ke sAdhupaNAmAM AvelA sAdhupaNuM pALI zakatA na hoya to te A strIne oLakhI na zakavAnA kAraNe ja. A saMsAramAM moTAmAM moTuM vidana ja A che ke strIne oLakhI zakyA nathI. "saMsArane oLakhavo' eno artha ja A che ke "strIne oLakhI levI.' strIno saMga karmabaMdhanuM kAraNa che - AvuM je divase samajAya te divase saMsArano tyAga karavAnuM saheluM che. sAdhupaNAmAM je strIno saMga naDe che tene tame covIse ya kalAke sAthe rAkhIne pharo to tamArI zI dazA thAya ? jenI sAme najara karavAnI paNa nA pADI che, tene covIsa kalAka haiyAmAM rAkhIne pharo cho ne ? AvAne sAdhupaNuM durlabha che. AthI ja AgaLanI gAthAmAM jaNAve che ke jene strI karmabaMdhanA kAraNabhUta che - evuM samajAya tene mArgamAM gamana karatI vakhate kAdavasamAna strI lAge. iSTasthAne javA mATe nIkaLelAne jo rastAmAM kAdava AvI jAya to te mArgethI cAlIne ISTa sthAne pahoMcI na zake uparathI lapasI jAya, te rIte mokSamArgamAM cAlanArA mATe strIo kAdava-samAna che. kAraNa ke tenA kAraNe mokSamArgamAM gothuM khAI javAya che. kAdava game teTalo mulAyama lAge, ThaMDaka ApanAro lAge chatAM tenA kAraNe paDI javAya che, kapaDAM bagaDe che, ApaNane lAge che, tethI ApaNe kAdavamArge cAlavAnuM pasaMda nathI karatA. te ja rIte ahIM paNa strIno paricaya sAmethI to karavo ja nathI. kadAca strI sAmethI Ave to paNa tenA kAraNe ApaNo nAza thAya evuM nathI karavuM. strInA kAraNe ApaNo AtmA haNAya nahi - e rIte strIthI aLagA rahevuM che, tene haiyAmAM rAkhavI nathI. A rIte strIne haiyAmAM na rAkhe, kADhI nAMkhe te ja potAnA AtmAnI gaveSaNA karI zake. tethI strInA svarUpane jANIne sAdhubhagavaMte potAnA AtmAnI rakSA mATe prayatnazIla banI rahevuM. A strIparISaha upara sthUlabhadramahArAjAnuM dRSTAMta ApyuM che - je atyaMta prasiddha che. naMdarAjAno zakaDAlamaMtrI samyaktvane dhAraNa karanAro hato. naMdarAjAnI sabhAmAM dhananA arthI evA vararuci nAmanA brAhmaNe potAnuM kAvya banAvI eka vAra rajU karyuM, paraMtu maMtrI samakitI hovAthI mithyAtvI evA brAhmaNanI prazaMsA karato nathI ane maMtrIzvara prazaMsA karatA nathI tethI rAjA paNa dAna Apato nathI. AthI brAhmaNe zakapAlamaMtrInA patnI lakSmIdevIne jaIne kahyuM ke maMtrIzvara prazaMsA kare to rAjA dAna Ape tethI tamArA patine mArI prazaMsA karavAnuM jaNAvo. lakSmIdevIe maMtrIzvarane kahyuM tyAre maMtrIe 'mithyAtvInI prazaMsA na karAya' ema jaNAvyuM. Ama chatAM lakSmIdevIe kahyuM ke A dhanano arthI che eTalA pUratA enA kAvyane sAruM jaNAvavAmAM koi bAdha nahi Ave. A rIte tenA AgrahathI maMtrIzvare zrI uttarAdhyayana sUtra 272 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haiyAmAM samyakatvane nizcala rAkhI mAtra vacanathI rAjasabhAmAM tenA kAvyanI racanAne sArI kahI. AthI rAjAe tene lAkha suvarNamudrAnuM dAna ApyuM. paraMtu have to A rojano kAryakrama thayo. roja vararuci navA kAvya banAvI rAjA pAsethI dAna levA mAMDyo. AthI zakaDAlamaMtrIe vicAryuM ke rAjA A rIte bhaMDAra khAlI karI deze. tethI varasacinAM banAvelAM kAvyo jUnAM che - ema jaNAvavA mATe rAjasabhAmAM paDadA pAchaLa potAnI sAta putrIone hAjara karI ke je eka vAra sAMbhaLIne yAda rahe, be vAra sAMbhaLIne yAda rahe ema karatAM kramasara sAtamI putrIne sAta vAra sAMbhaLIne kaMThastha thai jAya - evI matine dharanArI hatI. vararuci je kAvya bolyo te eka vAra sAMbhaLatAM ja pahelI yakSA nAmanI putrIne yAda rahyuM eTale te paNa bolI gai, tethI tenI bIjI putrIne paNa yAda rahyuM A rIte karatA sAte putrIo kAvya bolI tethI rAjAe vararucine dAna ApavAnuM baMdha karyuM. sArA mANasone paNa khoTAM kAma karavAM paDe tene rAjakArabhAra kahevAya. tyAra bAda vararuci lokomAM khyAti pAmavA gaMgAnadImAM eka yaMtranI racanA karavA dvArA temAMthI roja so sonAmahoranI kothaLI jANe gaMgAdevI ApatI hoya evuM batAvavA lAgyo. A vAta rAjAne kAne pahoMcI. rAjAe maMtrIzvarane pUchyuM. maMtrIzvare kahyuM "Aje tapAsa karI joie pachI kAle jovA jaie.' maMtrIzvare te yaMtra pakaDI pADyuM ane kADhI nAMkhyuM. bIjA divase rAjA padhAryA. vararucie nadIdevIne prArthanA karI, pagethI yaMkA dabAve che paNa yaMtra na hovAthI kazuM nIkaLatuM nathI. A rIte loko vacce tenuM apamAna thavAthI vararuci zakaDAlamaMtrI pratye dveSa dhAraNa karI tenAM chidro jovA lAgyo. evAmAM maMtrIne tyAM lagnaprasaMga hovAthI rAjAne bheTazuM dharavA mATe chUpI rIte zastro banAvAya che te teNe jANyuM. A taka jhaDapIne vararucie rAjAnI kAnabhaMbheraNI karavA nAnA chokarAone miThAi vagere ApIne saMskRta zloka bolavA mATe zIkhavyo ke - "A maMtrI rAjAne mArIne potAnA putra zrIyakane rAjya upara besADavAno che." rAjAnA kAne A vAta gai tethI guptacaro pAse tapAsa karAvI to zastro banAvavAnuM kArya cAlu che te jANIne e vAtanI khAtarI thai. bIjA divase rAjasabhAmAM maMtrI gayA ne rAjAne praNAma karyo to rAjAe moDhuM pheravI dIdhuM. zakapAlamaMtrI samajI gayA ke rAjA nArAja thayA che. have potAnA AkhA kuTuMbano nAza na kare te mATe pote bIjA divase rAjasabhAmAM jai rAjAne praNAma karI tAlapuTa viSe mukhamAM nAMkhyuM ane zrIyakane pahelethI kahI rAkhyuM hatuM ke - "kAle rAjasabhAmAM huM AvuM tyAre rAjA moDhuM pheravI deze te vakhate tAre mAruM mAthuM tArI talavArathI kApI nAMkhavuM ane rAjA pUche to kahevuM ke - Ape moDhuM pheravyuM, tethI nakkI che ke pitAe rAjadroha karyo che ane je rAjadroha kare te mRtyune yogya che mATe meM Ama karyuM... A rIte karavAthI ApaNA AkhA kuTuMbanI rakSA thaze, nahi to vIpharelo rAjA akALe badhAno satyAnAza lAvaze. huM jAte viSa khAvAno ja chuM eTale tane pitRhatyAnuM pApa nahi lAge." zrIyake na chUTake du:khatA hRdaye pitAnI AjJAthI te pramANe karyuM tyAre rAjasabhAmAM hAhAkAra macI gayo. rAjAe zrIyakanI vaphAdArI joine tene pUchyuM tyAre teNe sarva hakIkata kahI. rAjAnA pazcAttApano pAra nathI, paraMtu maMtrIzvara to gumAvyA ja. have rAjA zrIyakane maMtrI mudrA levAnuM jaNAve che. A saMsAramAM rahelA jIvane strI e vizvAsanuM pAtra lAgatuM hoya che. saMsAranAM dareka kAryamAM AzvAsanuM dhAma lAge evI strIne karmabaMdhanuM kAraNa mAnavAnuM kAma kaparuM che. A anukULa parISahe che, Ave to ja veThavAno che, Ubho karIne veThavAno nathI. roga mATenI davA hoya to teno artha e ja che ke roga Ave tyAre e davAno upayoga karavAno. roga Ubho karIne davA karavAnI vAta nathI. e ja rIte ahIM strIparISaha mATe vicAravuM. strI game teTalI anukULa lAge topaNa te parISaharUpa che, karmabaMdhanuM mukhya kAraNa che. A strInA saMgane kAdavanA lepanI upamA ApI che. lepa ane vilepanamAM pharaka che. caMdananuM vilepana hoya ane viSTA ke kAdavano lepa kahevAya. je ApaNe cAhIne lagADIe tene vilepana kahevAya. je anicchAe lAgI jAya tenuM nAma lepa. zAstrakAro strIone zrI uttarAdhyayana sUtra 275 274 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lepasamAna gaNAve che, ApaNane vilepanajevI lAge che - A ja moTI musIbata che. sAdhubhagavaMtane A parISaha jItavAno jaNAvyo che, paraMtu tamAre tyAM to covIse ya kalAka A parISaha vidyamAna che. to tamAre tyAMthI khasI javuM joie ne ? ghara sudhAravA besavuM enA karatAM ghara choDIne cAlyA nIkaLavuM saheluM che ne ? ahIM sAdhuone jaNAvyuM che ke asaMyama mArgano svIkAra karIne saMyamamArgathI AtmAne bhraSTa karavo yogya nathI. ApaNe joi gayA ke rAjAe zrIyakane maMtrImudrA levAnuM kahyuM tyAre zrIyake kahyuM ke mArA moTA bhAi vidyamAna che tyAM sudhI mAre maMtrImudrA na levAya. A vAta barAbara ne ? moTA bhAi hAjara hoya tyAM sudhI nAno bhAi eke pada svIkAre nahi. sa0 lAyakAta joine apAya ne ? moTA bhAi moTA che e ja temanI lAyakAta. tamAro saMsAra puNyanA yoge cAle che ke lAyakAtanA yoge ? tamAre moTAne moTA tarIke svIkAravA - e ja tamArI lAyakAta che. sAdhupaNAmAM paNa jJAna karatAM ya cAritranI kiMmata vadhAre che. gurubhagavaMta pAse jJAna kadAca ochuM hoya, paNa cAritranI pariNati temanI adbhuta koTinI hoya ne ? je paryAyanI vRddhatA svarUpa guNa dekhAya che tene mAnavo nathI ane je guNa dekhAto nathI, tene kalpIne AgaLa karavo che - A yogyatA jovAnI rIta nathI. A bAju zrIyaka potAnA moTA bhAi sthUlabhadrane kozAne tyAM levA gayA. mAtA-pitAe kaLA zIkhavA tyAM mokalelA. paraMtu tyAM evA Asakta banyA ke bAra varasa sudhI na to gharanI ciMtA karI ke na to potAnA AtmAnI ciMtA karI. mAtA-pitA paisA mokalAvyA kare ane A bhogasukhamAM magna hatA. AthI zrIyaka jAte levA gayo. rastAmAM pitAnA akALe thayelA mRtyunI hakIkata jaNAvI. rAjasabhAmAM gayA, naMdarAjAe maMtrImudrA levAnuM jaNAvyuM. sthUlabhadrajIe kahyuM ke vicArIne javAba ApIza. temaNe vicAryuM ke - A maMtrImudrA svIkAravI eTale A saMsAranAM sukhono bhoga Apavo, zrI uttarAdhyayana sUtra 276 prANanI paNa AmAM salAmatI nathI. ATaluM sukha jo choDavAnuM ja hoya to maMtrImudrA svIkAravAne badale AtmAnuM hita zA mATe na sAdhavuM ? sa0 bAra varasa sudhI bhoga bhogavyA chatAM Avo vicAra kai rIte Avyo ? temane kai rIte Avyo enA badale ema vicAro ke - 'mane kema Avo vicAra nathI Avato ?' mahApuruSo to karmanA yoge saMsAramAM rahelA hoya che. temano bhoga karmayoge hato - e AnA uparathI samajAya che. ApaNe to AsaktinA yoge saMsAramAM rahyA chIe mATe chUTatuM nathI. sthUlabhadramahArAjAe to vicAryuM ke A rAjakAraNamAM zAMtithI khAvA-pIvA ke sukha bhogavavA maLe evuM nathI ane jAnanI bilakula salAmatI nahi. ATalo tyAga karavAno ja hoya to rAjyanuM pApa mAthe vahoravuM tenA karatAM Atmahita mATe dIkSA sAdhI levI che. A rIte vairAgyathI dIkSA grahaNa karavA taiyAra thayA. kastUrI-telathI bharelA kezano loca karyo. potAnA khesano ogho (rajoharaNa) banAvyo ane rAjasabhAmAM AvIne rAjAne dharmalAbha Apyo. rAjA Azcarya pAmyo. te vicAravA lAgyo ke vezyAne tyAM javuM che mATe A sAdhuveSanuM nATaka karyuM lAge che. tethI rAjamahelamAMthI sthUlabhadramahArAja kozAnA ghare jAya che ke nahi te jovA UbhA rahyA. rAjAe joyuM ke - sthUlabhadramahArAjA kozAnA ghara pAsethI te rIte pasAra thayA ke jANe kohavAi gayelA maDadA pAsethI pasAra thatA hoya. A joine rAjAne ahobhAva jAgyo ane manamAM pazcAttApa sAthe vicAryuM ke - 'AvA jJAnI, vairAgI ane nispRha evA mahAtmA mATe meM kevuM anucita vicAryuM - kharekhara A mArA mahAmohano vilAsa che.' A bAju sthUlabhadramahArAjAe saMbhUtivijaya guru pAse dIkSA lIdhI. cAturmAsa AvyuM tyAre dareka sAdhubhagavaMta judA judA abhigraha levA mAMDyA. eka sAdhue siMhanI guphA pAse, bIjAe dRSTiviSa sarpanA bila pAse ane eka mahAtmAe kUvAnA kAMThe cAturmAsa karavAnuM nakkI karyuM. cAra mahinA sudhI tyAM upavAsa karI kAyotsargadhyAnamAM UbhA rahevuM. zrI uttarAdhyayana sUtra 277 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthUlabhadramahArAjAe kozAne tyAM cAturmAsa karavA javAnI rajA mAMgI. gurubhagavaMte paNa rajA ApI. sa0 guru jJAnI hatA ne ? pUrvadharano kALa hato. pUrvadharano kALa hoya tyAre ja guru jJAnI hoya evuM nathI. guru to kAyama mATe ApaNA karatAM jJAnI ja rahevAnA. pUrvanuM jJAna bhale na hoya, paNa gurunuM zrutajJAna, anubhavajJAna e ApaNAthI caDhiyAtuM ja hoya ne ? ATaluM jo mAnatA ho to Aje niyama Apavo che ke aviratidharanuM vyAkhyAna sAMbhaLavA javuM nahi. sa0 ame to pustaka paNa vAMcIe. tame aviratidharanAM ja nahi, mithyAtvInAM paNa pustako vAMco ne ? kAraNa ke temane samyagdarzana ke virati joitI nathI, kharuM ne ? A bAju gurubhagavaMtanI anujJAthI cAre sAdhubhagavaMto gayA. sthUlabhadramahArAja kozAne tyAM gayA ane cAturmAsa mATe vasatinI yAcanA karI. kozA to emane jotAMnI sAthe atyaMta AnaMdita thai. potAnI citrazALAmAM temane utAro ApatAM kahyuM ke - A maMdira ja nahi, A zarIra paNa ApanuM che. sthUlabhadrajIe tene sADAtraNa hAtha dUra rahIne je kAMi karavuM hoya te karavAnuM jaNAvyuM. kozAe rAtadivasa aneka prakAre nAcagAna, zaNagAra vagere dvArA sthUlabhadrajIne rIjhavavAno, calAyamAna karavAno prayatna karyo. roja ekAsaNAmAM mAdaka dravyo vahorAvIne temane madonmatta banAvavA paNa prayatna karyo. paraMtu te badhA ja prayAso niSphaLa gayA. aMte kozAne ema thayuM ke atyAra sudhI meM je kAMi karyuM te mANasa AgaLa nahi, paththara AgaLa karyuM. nahi to A mANasa hota to cokkasa dravita thayA vinA na raheta. chevaTe kozAe pUchyuM ke "Apane evuM te zuM prApta thayuM che ke jethI A kazAmAM levAtA nathI." tyAre sthUlabhadramahArAjAe kozAne samyaktvAdi dharma samajAvIne pratibodhI ane samyaktvamUla bAra vrata uccarAvyAM. A rIte kozAne pratibodhIne potAnA guru pAse AvyA. pelA traNa munio paNa cAturmAsa pUrNa thaye AvyA tyAre gurue temane kahyuM ke tame duSkara kArya karyuM che. jayAre sthUlabhadrajIne kahyuM ke tame duSkara duSkara kArya karyuM. gurunI A prazaMsA sAMbhaLI pelA traNa mahAtmAne IrSA jAgI. temane thayuM ke vezyAne tyAM roja praNIta AhAra levAno ne citrazALAmAM Akho divasa nAcagAna jotAM besavAnuM - emAM vaLI zuM duSkara duSkaratA jaNAvavAnI ? irSyAthI bIjA cAturmAsamAM siMhaguphAvAsI muni gurue nA pADavA chatAM kozAne tyAM gayA. pahelA ja divase bhoganI mAMgaNI karI. kozA samajI gai ke A sthUlabhadrajInI barAbarI karavA mATe AvyA che. teNe kahyuM 'ame to vezyA chIe, indra Ave to ya mUlya vinA bhoga na ApIe." pelAe kAlAvAlA karI mUlya lAvavAno upAya pUchyo. kozAe nepALadezanA rAjA ratnakaMbalanuM dAna kare che - te jaNAvyuM. tethI te sAdhu comAsAmAM vihAra karI nepALamAM gayA. tyAMthI ratnakaMbala laine pAchA pharatA coroe pakaDyA. paraMtu tenI vAsanA joine corone paNa dayA AvI tethI tene choDI dIdho. jevA pelA sAdhu ratnakaMbala lai AvyA ke tarata kozAe tenAthI potAnA be paga lUsI be TukaDA karI tene khALamAM nAMkhI dIdhI. pelA sAdhu kahe che ke "A zuM karyuM ?' tyAre kozAe kahyuM ke - 'tame to traNa ratno A rIte khALamAM nAMkhyAM ne ?' pelA sAdhu pratibodha pAmyA. tyAMthI guru pAse jai potAnA pApanI AlocanA karI ane sthUlabhadramahArAjAnI prazaMsA karIne zuddha thayA. A kathAnakamAM je rIte sthUlabhadramahArAje parISaha jItyo te rIte sarva sAdhuoe jItavo paraMtu siMhaguphAvAsI muninI jema tene AdhIna na thavuM. sa0 sthUlabhadramahArAjA to vAsanAnA vAtAvaraNamAM paNa upAsanA karI gayA, ame upAsanAnA vAtAvaraNamAM besIe chatAM vAsanA kema jatI nathI ? tenuM kAraNa eka ja che ke ApaNe je dharma karIe chIe te adharma kADhavA mATe nathI karatA, adharma naDe nahi mATe karIe chIe. pApa dUra karavA mATe dharma karIe to pApa jAya. paNa pApa mApha karavA mATe dharma kare tenuM pApa kyAMthI jAya ? pApanuM prAyazcitta karIne zuddha thavAya che zrI uttarAdhyayana sUtra 279 278 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe ApaNe pApa majethI karavAnuM cAlu rAkhyuM che ne ? paraMtu zAstramAM je prAyazcitta ApyAM che te pApa thai gayAM hoya tenAM ApyAM che, je pApa karyA hoya tenAM nahi. tethI ja pApanA prAyazcittanI pahelI zarata pApAkaraNa niyama che. pApa na karavAno niyama le tenA hAthe koi vAra pApa thai jAya to tenA mATe prAyazcittanuM vidhAna che. ApaNo Azaya malina che mATe sAruM vAtAvaraNa paNa asara karatuM nathI. eka vAra Azaya zuddha bane to UbhA chIe - tyAMthI dharmanI zarUAta thAya. (9) carcAparISaha : sAta prakAranA parISaho bhogavyA pachI AThamo strIparISaha jItavAnuM jaNAvyuM. e strIparISaha eka sthAne rahevAnA kAraNe moTebhAge Avato hoya che. AthI strIparISaha pachI caryAparISaha batAvyo che. strI parISaha jItavA mATe carcAparISaha jItavo paDe - e jaNAvavA navamo carcAparISaha jaNAvyo che. mahApuruSonI racanA adbhuta koTinI hoya che. eka pachI bIjI vAta kare to te saMkalanAbaddha ja hoya. mAtra vastuno saMgraha nathI karatA, jeTalA viSayono saMgraha kare te ekabIjAthI saMbaMdhita ja hoya. zAstrakAro AcAronuM jJAna karAvatI vakhate te AcAranA pAlanano upAya paNa emAM ja jaNAvI de che. strI parISaha jaNAvyA pachI te jItavAnA upAya tarIke carcAparISaha jItavAnuM jaNAvyuM. eka sthAne rahe to bhikSAcaryAnA bahAne strIno paricaya vadhavAno saMbhava che. AthI sAdhusAdhvIne navakalpI vihAranI carcA batAvI che. Ama to sAdhusAdhvIne gRhasthano paricaya karavAno vakhata na Ave. mAtra bhikSA vakhate saMbaMdha thavAno. tevA vakhate sAvadha rahe to bacI javAya. bAkI potAnI pAse vaMdana mATe AvelAno paNa paricaya sAdhu na kare. zrAvake sAdhuno paricaya karavAno che. zrAvaka to sAdhunA paricayathI temanI pAse AgamanA zravaNathI labdhArtha ane gRhItArtha banelA hoya : ema zAstramAM kahyuM che. zrAvako amane oLakhe emAM amArI mahattA che. ame zrAvakane oLakhIe e amArA mATe lAMchanarUpa che. Aje to zrAvako sAdhuno paricaya karyA pachI paNa zAstranA jANakAra banavAnA badale mUrkha ja rahe che. vartamAnanA 280 zrI uttarAdhyayana sUtra sAdhuno sauthI pahelI haroLano bhagata eTale moTA bhAge ajJAna hoya. pAMca pratikramaNanAM sUtro paNa tene pUrAM AvaDatAM na hoya. varasothI vyAkhyAna sAMbhaLanArane pUchIe ke "kSayopazamabhAva eTale zuM ?' to te javAba ApI zake ? mULamAM sAdhuno paricaya, sAdhu pAsethI kAMika meLavavA mATe karyo ja nathI. ApaNane je indriyo maLI che teno upayoga sukha mATe karIe ke jJAna mATe ? sukha ane sukhanAM sAdhana mATe prayatna karavo - tenuM nAma audayikabhAva. jJAna ane jJAnanAM sAdhana meLavavA mATe prayatna karavo - tenuM nAma kSayopazamabhAva, strIno paricaya na thAya te mATe navakalpI vihAra karavAnuM jaNAvyuM che. zeSakALamAM mahinAthI vadhAre na rahevuM. cAturmAsamAM cAra mahinAthI vadhu na rahevuM. A rIte vihAra karatA rahe to anukULa parISaha veThavAno Ave nahi ane sAdhupaNuM sArI rIte pALI zakAya. sa0 paricaya kare to gRhasthane pamADI zakAya ne ? pamADavA mATe paricayanI jarUra nathI. gurunA paricayathI tarAtuM nathI, gurunA bahumAnathI tarAya che. zrI gautamasvAmIne paricaya bhagavAnano na hato, bhagavAnano paricaya keLavyA vinA mAtra bahumAnabhAvathI zrI gautamasvAmI tarI gayA. mahApuruSane oLakhavAmAM takalIpha nathI, mahApuruSane mahApuruSa mAnavAmAM takalIpha che. zrAvaka sAdhuno paricaya kare paNa sAdhunA svabhAvano paricaya na kare. jJAna-darzanacAritrano paricaya kare. sAdhunuM jJAna kevuM che, mArganI zraddhA kevI che ane cAritrano khapa kevo che - e jovAnuM. A caryAparISahamAM jaNAve che ke sAdhu ekalo ja vihAra kare. ahIM 'ekalA'no artha 'rAga ane dveSathI rahitapaNe vihAra karavo' e che. "A kSetra sAruM che mATe tyAM javuM che... AvA rAgathI na jAya ane 'A kSetra sAruM nathI mATe ahIM rahevuM nathI' AvA daiSathI paNa na jAya. ahIM sAdhune ekAkI vihAranI rajA nathI AvI. jemAM karmabaMdha na thAya te rIte rAgadveSane AdhIna thayA vinA vihAra karavo tenuM nAma ekalo sAdhu. Avo sAdhu samudAyamAM zrI uttarAdhyayana sUtra 281 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya topaNa ekalo hoya. mAtra vihAra karavo e vihAracaryAparISaha nathI. vihAramAM sAdhupaNAnI rIte jIvavuM ane je kAMi takalIpha paDe te zAMtithI sahI levI tenuM nAma caryAparISaha. A to gRhasthanI jema aneka jAtanI vastuo eka divasa mATe paNa bhegI kare ! ApaNe sAdhu chIe - e vAta kyAre ya bhUlavI nahi. sAdhu paNa gRhasthanI jema jIve ane eka pachI eka anukULatAnAM sAdhano bhegAM karyA kare to te cAle? sukhazIlatA bhogavavA mATe vihAra nathI. duHkha bhogavavAnI taiyArI karavA vihAra che. vihAramAM jevuM makAna maLe temAM zIta ke uSNa vagere parISaha veThavA taiyAra thavuM. sa0 ghaNI ThaMDI hoya ane asamAdhi thAya to dhAbaLo vagere oDhe ne ? ghaNI ThaMDI hoya topaNa dhAbaLo na rAkhe. du:kha AvavAnA kAraNe ke bhogavavAnA kAraNe asamAdhi nathI thatI. du:kha bhogavavAnI taiyArI na hovAthI asamAdhi thAya che. sukha meLavavAnI ane duHkha TALavAnI icchAnA kAraNe asamAdhi thAya che. icchAnA abhAvanA kAraNe samAdhi maLe che. du:kha bhogavavA mATe parISaha veThavAnA che. AthI ja jaNAve che ke sAdhu ekalA - rAgAdithI rahitapaNe - gAmamAM, nagaramAM ke rAjadhAnI vageremAM vihAra kare ane zItAdi dareka parISahono parAbhava karIne vihAra kare. ahIM jaNAve che ke sAdhu apratibaddhapaNe vihAra kare. Aje ame to vihAranuM lisTa chapAvIe ke amuka divase amuka ThekANe hoizuM. pAchA nIce tAjA kalamamAM chapAvIe ke anivArya saMyogomAM pheraphAra thai zake che mATe tapAsa karIne AvavuM. ATaluM chapAvavuM enA karatAM pahelethI ja tapAsa karIne AvavuM haze to Avaze - ema samajIne na chapAvIe to na cAle ? ame vartamAnamAM je karIe chIe te zAstramAM nathI ane zAstramAM je jaNAvyuM che te ame karatA nathI. Ama chatAM mArga kevo hoya te jaNAvavAnuM kAma ame karIe chIe ke jethI tamane kayA mArge javAnuM che te khyAla Ave ane amane paNa amArI khAmIo sudhAravAno pariNAma jAge. kamase kama jyAM UbhA chIe tyAMthI nIcA na UtarIe te mATe paNa A badhuM jJAna-svAdhyAya jarUrI che. zrAvakanA koi kAma mATe sAdhu doDAdoDa kare nahi. sAdhu jayAM hoya tyAM jaine aMjanazalAkA, upadhAna, dIkSA vagerenAM kAryo karavA ane pratiSThA ke atikA vagere to sAdhunI nizrA vinA thai zake. tethI sAdhu apratibaddhapaNe vicare. have jaNAve che ke sAdhu asamAnapaNe vicare. gRhasthanI samAnatA thAya te rIte vihAra na kare. gRhastha jema Ayojana karIne, vasati-bhojananI vyavasthA karIne jAya tema sAdhu na jAya. tema ja anya saMnyAsI vagere sAthe na vicare. sAthe koi parigraha na rAkhe. vihAramAM paNa gRhasthano saMbaMdha - paricaya na kare, koi ThekANe niketa eTale ke potAnuM ghara-dhAma na baMdhAve. sarvatra mamatvarahitapaNe vihAra kare. parISahonI vicAraNA ApaNe eTalA mATe zarU karI che ke - sukha darekane potapotAnA puNya pramANe ja bhogavavA maLe che. chatAM paNa sukha meLavavA mATe jIvo pApa karavAnuM kAma karatA hoya che. A pApanA udayamAM AvanAruM duHkha jo puNya choDIne sAdhanA karavA nIkaLelAne akaLAvI mUke to teo sAdhanAmArgathI pAchA pharavAnA. AvuM na bane te mATe parISaha jItavAnI vAta karI che. ApaNe je kAMi pApa bheguM karyuM che te sukhanI lAlace karyuM che. sukhanI lAlace je kAMi puNya bhogavavAnuM kAma karIe chIe te paNa pApanA udayamAM ja karIe chIe. A saMsAramAM je kAMi sukha bhogavavAnuM bane che te aviratisvarUpa pApanA udayamAM bhogavAya che. jene ApaNe sukhanuM sAdhana mAnIe chIe te asalamAM pApa che. pAMcame parigraha e pApa che, dazame rAga e pApa che ane agiyArame dveSa e pApa che. chatAM A parigrahamAM, rAgamAM ane dveSamAM ja ApaNI duniyA samAi che ne ? tamane tamArA puNyodayanI sAthe rahelo pApodaya dekhAto nathI ne ? sa, tame paNa amane puNyazALI kaho cho ne ? ame tamane puNyazALI ke bhAgyazALI kahIe chIe te tame sukha bhogavo cho mATe nathI kahetA, sukha choDIne dharma karavA mATe taiyAra thayA cho mATe bhAgyazALI kahIe chIe ane tamane sukhanI sAmagrI maLI che mATe nahi, dharmanI sAmagrI maLI che mATe puNyazALI kahIe chIe. jo 282 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 283 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhanAM vakhANa karavAM hota to tamArA badale TATA-biralAnAM vakhANa karata. emanA badale tamane puNyazALI kahIe chIe teno artha ja e che ke dharmasAmagrI Ape e ja puNya vakhANAya. sa0 amane saMsAramAM sukhanI anubhUti thAya che - enuM zuM ? madirA pIdhelo mANasa mAtAne patnI kahe ane patnIne mAtA kahe enuM zuM? ene anubhUti kahevAya ? gaTaramAM paDyo hoya toya tene AnaMda che. tenI jema ahIM paNa mithyAtvamohanA kAraNe saMsAramAM du:kha hovA chatAM sukhatvanI buddhi thAya che. A moha jyAM sudhI na jAya tyAM sudhI AvI anubhUti thayA ja karavAnI. eka vAra A moha dUra karIe to pachI bhagavAnanI AjJA mujaba jIvavAnuM sukara bane. pachI to e vacananuM pAlana e rIte thAya ke phaLanI paNa apekSA na rahe. Aje ApaNI dazA e che ke phaLa badhuM joie che paNa pravRtti eke karavI nathI. zAstrakAro kahe che ke pravRtti che paripUrNa karIe to phaLa enI meLe maLI jAya, tenI apekSA rAkhavI na paDe. sa) ame pAMca indriyothI maLatI anukULatAne sukhanuM lebala ApIe, Apa zuM kaho ? ame ene duHkha kahIe. kAraNa ke A kameM ApelI anukULatA che, AtmAnI nathI ane 'karmajanita sukha te du:kharUpa, sukha te AtamajhAMkha.' karmathI maLanAruM sukha ApaNuM che ja nahi to tenA pAchaLa doDAdoDa zI karavAnI ? sukha karmathI maLe che mATe ja joituM nathI. gharamAM kutaruM Ave to haDa karIne kADho ne ? tema ApaNane maLeluM sukha paNa karmayoge maLyuM hovAthI kADhI nAMkhavuM che. kUtaruM kadAca karaDe ke na karaDe paNa karma to karaDyA vinA nahi rahe. tethI AghA rahevuM. sa0 sukhanA dveSI banavAnuM ? have barAbara samajayA. ApaNe du:khanA dveSI to anAdikALathI chIe, have sukhanA DhaSI banIe to dharma karavAnI lAyakAta Avaze. koI khAvApIvA vagerenI anukULatA Ape topaNa ApaNe bhogavavI nathI. 284 zrI uttarAdhyayana sUtra sa0 sukha maLe to samAdhi thAya, paNa duHkhamAM ArtadhyAna kema thAya che ? duHkha bhogavavAno adhyavasAya nathI mATe ArtadhyAna thAya che, duHkha AvavAnA kAraNe nahi. tamane duHkhamAM ArtadhyAna to khabara che, paNa sukhamAM samAdhi rahevI - e paNa eka ArtadhyAna che : enI khabara nathI lAgatI. ArtadhyAna cAra prakAranAM che. aniSTano yoga e ja ArtadhyAna che evuM nathI, iSTamAM rati thAya te paNa ArtadhyAna che ane sukhanuM niyANuM karavuM e paNa ArtadhyAna che. tame sukha maLavuM ane du:kha TaLavuM ene samAdhi kaho cho, zAstrakAro kahe che - sukha mAMgavuM nahi ane duHkha jAya - evI prArthanA na karavI tenuM nAma samAdhi. ApaNe vihAracaya parISahanI vAta zarU karI hatI. temAM saMgamAcAryanI kathA AvI che. ahIM kathAmAM AcAryabhagavaMtanAM vizeSaNa tarIke karuNAbhaMDAra, vAtsalyanidhi, mahAprabhAvaka vagere nathI jaNAvyAM. ahIM jaNAve che ke samasta jagatanA padArthone jaNAvavA mATe sUryasamAna tejasvI jJAna jemanuM hatuM tevA te AcArya hatA ane sAthe jJApAlanamAM tatpara hatA. karmayoge temanuM jaMghAbaLa kSINa thayuM hovAthI teo eka sthAne rahI gayA ane potAnA siMha nAmanA ziSyane samasta gaNane lai navakalpI vihAra mATe anyatra mokalI ApyA. pote makAnanA nava bhAga kalpIne eka makAnamAM paNa yathAzakti navakalpI vihAranI AjJAnuM pAlana karatA hatA ane aMtamAM bhikSAthI nirvAha karatA hatA. temanA AjJA pratyenA bahumAnathI ane AjJApAlananA anurAgathI zAsananI adhiSThAyaka devI prasanna thai temanA sAnnidhyamAM rahetI hatI. bhaktavarga anukULa hovA chatAM AhArAdinI anukULatA bhogavavAnuM kAma teo karatA na hatA. eka vAra siMha AcArye potAnA datta nAmanA ziSyane AcAryabhagavaMtanI zAtA pUchavA mokalyA. pelA dattasAdhu AvyA paNa AcAryane e ja makAnamAM jo ane temane zithilAcArI mAnI temanI sAthe na UtaryA ane bAjunA jhUMpaDAmAM UtaryA. gocarI vakhate AcArya bhagavaMta aMtakAMta AhAravALAM gharomAM lai gayA, paNa pelo to kazuM vahorato nathI. AthI zrI uttarAdhyayana sUtra 285 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAryabhagavaMta eka ghare lai gayA jayAM vyaMtarInA upadravanA kAraNe che mahinAthI eka bALaka rotuM hatuM tene eka capaTI vagADI vyaMtarIne bhagADI zAMta karyuM. tethI gharanA lokoe atyaMtabhAvathI modakanI vinaMti karI. te pelA sAdhune vahoravA kahyuM ane pote potAnI bhikSA bIjA gharethI levA gayA ane sAdhune mukAmamAM mokalyo. AcArya aMtakAMta bhikSA laine pAchA pharyA chatAM pelo vicAre che ke - A bIjethI sArI sArI gocarI lai Avaze. sAMje AcArye pratikramaNa vakhate dhAtrIpiMDanI AlocanA karavA kahyuM to pelo kahe che ke "meM nathI lIdho tame apAvyo hato.' A sAdhunI AvA AcAryabhagavaMta pratye anAdaravALI uddhatAi joine zAsanadevIne gusso Avyo. tethI teNe muzaLadhAra varasAda varasAvyo, ghora aMdhakAra karyo. pelo sAdhu bhaya pAmIne AcAryanA nAme bUma pADe che ke Apa kyAM cho ?" tyAre AcArye AMgaLI UMcI karI. devInA prabhAve temAM prakAza thayo. pelo datta sAdhu e dizAmAM Avyo. paNa manamAM vicAre che ke A to dIvo paNa rAkhatA thai gayA che. AthI chevaTe zAsanadevIe tene Thapako Apyo ane AcAryanI prazaMsA karI. ahIM saMgamAcAryuM je rIte carcAparISaha jItyo, makAnanA nava bhAga kalpIne paNa navakalpI vihAra sAcavyo, eka sthAne rahevA chatAM sthAna pratye ke vyakti pratye mamatva na karyuM tema ja bhaktanA AhAramAM Asakta na thayA te rIte dareka sAdhue carcAparISaha jItavo. (10) naidhikAparISaha : carcAparISaha pachI naidhikAparISaha jaNAvyo che. jema vihAramAM je kAMi vasati vagere saMbaMdhI kaSTa Ave te veThI levAnA che te ja rIte svAdhyAyabhUmimAM paNa sAdhu rAga ke dveSane AdhIna na thAya. smazAnamAM hoya, zUnyagRhamAM, vRkSa nIce ke koi paNa sthAne sAdhu ekalo rahelo hoya tyAre kaumucya arthAt hAsyAdi duSTa ceSTAo na kare ane bIjAne trAsa paNa na pamADe. tyAM rahelA sAdhune upasarga vagere Ave to sArI rIte sahana kare, bhayanI zaMkAthI bhayabhIta na thAya tema ja tevI zaMkAthI eka AsanathI UThI bIje Asane na jAya. paraMtu dareka prakAranAM duHkha veThavAnI taiyArIthI nizaMkapaNe rahe. sudhA, pipAsA vagere zarIrasaMbaMdhI du:kho batAvyA pachI mAnasika duHkhano anubhava thAya tyAre tene kevI rIte sahevAM - e paNa jaNAvavAnuM zarU karyuM che. du:kha veThavA mATe sAdhupaNuM che, du:kha TALavA mATe nahieTaluM yAda rAkhavuM. A vAta sAdhupaNAnI ja nathI. du:kha to game tyAM bhogavavuM paDavAnuM ja che. du:kha bhogavavAno abhyAsa gRhasthapaNAmAMthI pADIne Ave to tene sAdhupaNAnuM pAlana sukara banI jAya. besavuM kai rIte, UThavuM kaI rIte, cAlavuM kai rIte te dareka kriyA batAvI che. koi paNa ThekANe ArAma karavAnI vRtti jAgI na jAya, sukhazIlatAnI chAyA paDI na jAya enI ciMtA zAstrakAroe karI che. tethI caryA, naidhikA, zapyA vagere parISaha jaNAvyA che. du:kha bhogavavAnI taiyArI vinA bhagavAnano e ke AcAra paLAya evo nathI. sa0 pariSado sahana karatI vakhate vedanA asahya hoya to temAM preraNAbaLa kayuM che ? karmanirjarAnuM. sa0 vedanA pratyakSa che ane nirjarA to parokSa che. nirjarA tamane dekhAtI nathI kAraNa ke tamArAM netro biDAyelAM che. jyAre sAdhubhagavaMtonAM netro khullAM che. tethI ja teo asahya vedanAmAM paNa karmanirjarAne joine ja majethI veThavAnuM kAma kare che. sAdhubhagavaMtanAM netro khulyAM hovAthI teo bIjAnAM paNa netro kholavAnuM kAma kare che. AthI ja to roja gurunI stavanAmAM bolIe chIe ke netramunmIlitaM yena'. atyAra sudhI to kAna ane AMkha biDAyelAM hatAM tethI ja ApaNe rakhaDI rahyA chIe. bhagavAne dezanA ghaNI ApI chatAM ApaNA kAna ja khullA na hatA ane bhagavAne samasta saMsAranuM svarUpa batAvyuM chatAM ApaNAM netro ja khullAM na hatAM. atyAra sudhI AMkha-kAna baMdha rAkhI moDhuM cAlu rAkhavAnuM kAma karyuM che. have AMkha ane kAna khullAM rAkhIne moTuM baMdha karatA zIkhI zrI uttarAdhyayana sUtra 287 286 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ javuM che. netra UghaDe to karmanirjarA dekhAya ja. jene karmanirjarA na dekhAya tenuM sAdhupaNuM Aje nahi to kAle chUTI ja javAnuM. game teTaluM kaSTa paDe topaNa AsananI sthiratA choDavI nathI. anya rAmAyaNamAM vAlmikI RSino prasaMga Ave che. rAmacaMdrajI vanavAsamAM gayA tyAre vAliyo cora sAthe AvavA taiyAra thayo. rAmacaMdrajIe tene tyAM ja 'rAma, rAma' bolavAnuM, jyAM sudhI pAchA na phare tyAM sudhI bolavAnuM kahyuM. cauda varase pAchA pharyA tyAre joyuM to AjubAjumAM mATInA rAphaDA taiyAra thayA hatA. temAM 'rAma, rAma'no avAja Avyo. joyuM to jaTAdhArI evo vAliyo cora hato. A jApanA prabhAve rAmacaMdrajInI kRpAthI te RSi thayo. cauda varasanI AvI AsananI sthiratAnA kAraNe cora RSi thai gayo. jenAmAM AsananI sthiratA na hoya te RSimAMthI cora banI jAya. sAdhune traNa kalAka taDakAmAM UbhA rAkhe topaNa te majethI UbhA rahe. svAdhyAya mATe beThA hoya topaNa svasthatAthI traNa-cAra kalAka bese tyAMthI UThe paNa nahi. A AsanasthiratAnuNa trIjI dRSTimAM Ave che ane yogIonI laghunItivaDInIti alpa hoya eTale enA kAraNe paNa AsanamAM vikSepa na paDe. sAdhubhagavaMta karmanirjarA mATe sAdhu thayA che ane pharaphara karavAthI nirjarA na thAya tethI AsananI sthiratA keLavIne bese che. sava amAre karmanirjarA ahIM besIne karavI hoya to ? to e zakya nahi bane. tamAre karmanirjarA karavI hoya to sAdhu thavuM ja paDaze. tethI Avo vikalpa magajamAMthI kADhI nAkho. karmanirjarA mATe AsananI sthiratA jarUrI che - AthI naiSadhikAparISaha jaNAvyo che. A parISaha upara eka nAnakaDI kathA che. gajapura nagaramAM kurudatta nAmanA zreSThiputro hatA. teo saMvigna banyA tethI dIkSA levA taiyAra thayA. saMvigna eTale mokSanI abhilASAvALA. temane mokSanI abhilASA jAgI to dIkSA levA taiyAra thayA, tamAre gharamAM besIne karmanirjarA karavI che ne ? jo karmanirjarA karavI hoya ane mokSamAM javuM hoya to dIkSA levI ja paDaze. A sAdhue guru pAse dIkSA lIdhI ane dIkSA lIdhA pachI zrutanI 288 zrI uttarAdhyayana sUtra upAsanA karI ane zrutajJAnathI ekAkI vihAra karavAnI yogyatA prApta karIne ekAkI vihAra karavA mATe nIkaLI paDyA. samudAyamAM rahIne koinuM karavuM na paDe te mATe ekAkI vicaravAnuM nakkI karyuM na hatuM, samudAyamAM rahIne koinI sevA levI na paDe mATe ekAkI vicaravAnuM nakkI kareluM. temanI pAse jJAna paripUrNa hatuM, sattva paNa apratima hatuM ane te benA yoge dhIratA paNa asAdhAraNa koTinI hatI. A rIte eka vAra sAketanagaramAM pratimA dhArIne teo kAussagrudhyAnamAM sthira UbhA hatA. evAmAM tyAMthI keTalAka coro gAyone corIne te mArgethI AgaLa gayA. pAchaLa gAyane zodhavA nIkaLelA mANasoe te kAussagrudhyAnamAM rahelA sAdhubhagavaMtane pUchyuM ke "coro kayA mArge gayA che ?' tyAre pratimAdhArI sAdhu kazuM bolyA nahi. AthI gusse thayelA mANasoe tyAM paDelI bhInI mATIthI sAdhune mAthe pALa karI ane emAM aMgArA bharyA ane tyAMthI bhAgI gayA. A bAju sAdhubhagavaMta potAnA AsanamAMthI calAyamAna thayA nahi ane potAnA zarIrane uddezIne kahe che ke - "he kalevara ! tuM A parISahane sArI rIte sahana karI le. atyAre tuM svAdhInapaNe A karmanA vipAkane sahana karI laiza to e karmo pUrAM thai jaze ane jo tuM ahIM svAdhInapaNe svecchAthI du:khone sahana nahi kare to tAre narakAdimAM parAdhInapaNe A du:kho sahana karavAno vakhata Avaze ane emAM pAcho koi guNa paNa prApta nahi thAya...' A rIte zubhadhyAnamAM kALa karI te mahAtmA paraloke sidhAvyA. Ama je rIte A munie niSedhikAparISaha sahana karyo te rIte sarva munioe te sArI rIte sahana karavo joie, makAnamAM taDako Ave ke pavana lAge eTalAmAtrathI AsanabeThaka badalI nAMkhanArA A parISahane pALI nahi zake. (11) zadhyAparISaha : jyAre jIva je sthitimAM hoya tyAre te sthitine nabhAvavAnuM kAma kai rIte karavuM - te A bAvIsa parISahamAM zIkhavyuM che. sAdhubhagavaMto karmanA yoge je saMyogomAM mukAya te saMyogone nabhAvIne jIvatA hoya che. mamatva mAravA mATe vihAraparISaha che, zrI uttarAdhyayana sUtra 289 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vihAramAM mukAma karavo paDe to naiSedhikAparISaha che ane vihAramAM rAtri pasAra karavA mATe upAzrayanI jarUra paDavAnI mATe zayyAparISaha jaNAvyo. zA eTale sUvAnuM sAdhana - evo artha nathI karavAno. zayyA eTale vasati, rahevA mATenI, UtaravA mATenI vyavasthA. vihAramAM eka sthAne mukAma karavA mATe je vasatinI jarUra paDe tene zayyA kahevAya. e zayyA game tevI maLe to paNa tene nabhAvI levAnI. kAraNa ke vihAra mamatva mAravA mATe che. mamatva mare to jJAna maLI zake. mamatvanA kAraNe bhaNavAno samaya ja nathI maLato. Aje to amArA vihAra mamatvane mAravAnA badale mamatvane vadhAranArA che. vihAramAM amAruM jJAna nathI vadhatuM, eDresa vadhe che : Ane vihAraparISaha na kahevAya. Aje to upAzraya paNa amArA nAme UbhA thavA mAMDyA. sAdhumahArAjano ke sAdhvIjImahArAjano upAzraya kahevAya. A upAzrayomAM amAre kaI rIte rahevAya ? tamAre ArAdhanA karavI ja nathI, mAtra amane ArAdhanAnI anukULatA ApavA mATe tame upAzraya baMdhAvo cho ne ? sa0 sAdhusAdhvIne anukULatA nahi karI ApavAnI ? sAdhusAdhvIne anukULatA karIne nahi ApavAnI, sAdhusAdhvIne anukULa bane evuM karavuM. sAdhusAdhvIne anukULatA ApavA mATe kAMi paNa karo eTale emane doSa lAgavAno. enA badale tame jAte ja evuM karo ke sAdhusAdhvIne anukULa thAya. tamane ArAdhanA karavA mATe paNa pauSadhazALAnI jarUra to paDavAnI ja ne? to tame zrAvaka-zrAvikA pauSadhazALA tarIke oLakhAvI zako ne ? chatAM sAdhusAdhvInA nAme caDhAvo cho ne ? sa0 vihAradhAma to ApanA mATe ja banAvAya che ne ? e to tame banAvatA nathI, mATe amAre banAvavo paDe. tame jAte nakkI karo ke mArAM sAdhusAdhvIne vihAramAM takalIpha paDavI na joie. tame lonAvalAmAM baMgalo banAvyo ne ? to vihAramAM tame tamAro baMgalo na banAvI zako ? sAtaso ghara che. dareka jaNa eka eka sthAne baMgalo banAve. rajAnA divasomAM tyAM ArAdhanA karavA javAnuM. ATaluM bane ne ? 290 zrI uttarAdhyayana sUtra nahi to tyAM gAmavALAne be sthAna UbhAM karI ApavAnAM. e loko vApare ane sAdhusAdhvI Ave tyAre UtaravA vyavasthA karI Ape. bAkI sAdhusAdhvI jo A dhAmo baMdhAvavAnuM kAma kare to teo doSanA bhAgIdAra banavAnAM. A badhuM tame samajo to sAdhusAdhvIne ArAdhanA saraLa bane. tame gharamAM rAMdho cho to sAdhusAdhvI mATe rAMdho cho ? ke tamArA mATe rAMdho cho ? lAbha levA mATe banAvavAnuM nathI, haze to lAbha maLaze e bhAva rAkhavo che. ahIM jaNAve che ke - zayyA UMcI-nIcI bhUmivALI hoya tevA vakhate tapasvI, bhikSu, samartha evo sAdhu eka sthAnethI bIje sthAne javA dvArA svAdhyAyanI veLAnI atikramaNa na kare. je pApadRSTi sAdhu hoya te ja AvI zayyAmAM praaSa Adi karavA dvArA pote haNAya che. ahIM tapasvI eTalA mATe jaNAvyuM ke tapanA kAraNe sAdhunuM zarIra kRza banI gayuM hoya, bhikSu hovAthI teo akiMcana hoya arthA temanI pAse kazuM anukULa sAdhana na maLe. tema ja A rIte zarIra ke saMyogo pratikULa hovA chatAM manavacanakAyAnuM vIrya jenuM prazasta koTinuM che evo sAdhu tyAM klezane na pAme. potAnA vIryanA yoge game tevI zayyAno parISaha sahana karI le. AthI ja AgaLa jaNAve che ke sAdhupaNAne anukULa vivikta evI vasati maLyA pachI paNa sAdhu tenAM vakhANa na kare. game tevI kalyANakArI vasati hoya ke pratikuLa vasati hoya topaNa "eka rAtri pasAra karavAmAM zuM pharaka paDavAno che ?' ema vicAra karIne temAM harSa paNa na pAme ane khedane paNa dhAraNa kare nahIM. ApaNe ApaNI sahanazakti kyAM sudhI vikasAvavAnI che - eno aMdAja Ave e mATe ApaNe parISahone jItanArA mahAtmAonAM caritra sAMbhaLIe chIe, mAtra mahApuruSonI anumodanA karavA mATe nahi. zakti na hoya to meLavavI che, keLavavI che ane keLavIne du:kha bhogavyA vagara nathI rahevuM. zayyAparISahamAM ApaNe joi gayA ke - "eka rAtano ja savAla che, kyAM AkhI jiMdagI kADhavAnI che' - ema vicArIne zrI uttarAdhyayana sUtra 291 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhubhagavaMto game teTalo anukULa upAzraya maLe ke pratikULa upAzraya maLe topaNa temAM rati ke arati na kare. ahIM gAthAmAM vivuiM kariznaDuM ATaluM je pada che temAM ekarAtrinI vAta jinakalpikane AzrayIne jaNAvI che. bAkI virakalpI mahAtmAone mAsaMkalpanuM paNa vidhAna che. chatAM paNa teo paNa A ja rIte vicAra kare ke "ahIM kyAM kAyama rahevAnuM che ?' ane upAzrayAdi pratye mamatva dhAraNa na kare. jinakalpI mahAtmAo to eka ja rAtri rokAya. sa0 saMgha vinaMti kare topaNa na rokAya ? - vinaMti kare to to na ja rokAya. kAraNa ke paricaya thayA pachI doSo lAgavAnI saMbhAvanA pUrepUrI che. AthI ja teo paricaya thavA pahelAM ja nIkaLI jAya. vaMdittAsUtramAM paNa kahyuM che ke A mArA paricita che, sagA-saMbaMdhI che, temanI nizrAmAM upadhAna-saMgha vagere anuSThAna karAvyAM che mATe temane vahorAvavuM te bAramA vratamAM aticAra che. mAtra A bhagavAnanA sAdhu che, AgaLa vadhIne susAdhu che - ema samajIne ja vahorAvavAnuM to doSa na lAge. tethI sAdhubhagavaMto gRhasthano paricaya na kare, mamatva na thAya mATe AcAranuM pAlana kare, sAdhupaNuM pALavAnuM kAma saheluM che paNa gurunI AjJAmAM rahIe to. ahIM zayyAparISahamAM kathA ApI che. A kathAno sAra eTalo ja haze ke A parISaha sArI rIte veThIne kALadharma pAmI devalokamAM gayA haze. eka vastu nakkI che ke duHkha bhogavyA vinA dharma thai zake - ema nathI. eka vAra AcAryabhagavaMte kaheluM ke AjJA mujaba khamAsamaNuM ApIe to kamara, DhIMcaNamAM du:khAvo thayA vinA na rahe. jo du:khano anubhava na thAya to samajavuM ke AjJA mujaba dharma karyo nathI. du:kha bhogavavA mATe to dIkSA che, mATe ja sRSTIya rIkSA / kahyuM che. A du:khathI gabharAvavAnI vAta nathI. du:kha jovAthI loko UbhagI jaze - evuM nathI. cAlanAra mANasane paDavAno bhaya che, dhaMdho karanArane nukasAnIno bhaya che, rasoi karanArane agnino bhaya che, vAhana calAvanArane akasmAtano 292 zrI uttarAdhyayana sUtra bhaya che, parigraha rAkhanArane corIno bhaya che. chatAM koie eke kAma karavAnuM baMdha karyuM ? to ahIM zA mATe du:khano bhaya satAve ? dIkSAne TTAra ke jhulAyinI nathI kahI, #STrIya kahI che. dIkSA du:kha ApatI nathI, paraMtu duHkha bhogavavA mATe che. duHkha to pApanA udaye Ave che, dIkSA levAthI nahi. tethI dIkSA levA taiyAra thayuM che, du:khano bhaya nathI rAkhavo. tame du:khano bhaya rAkho to dhaMdho karI zako ? satyAM to sAme dhananI kamANI dekhAya che. to ahIM paNa mokSa maLavAno che - e dekhAya che. jJAnano, zraddhAno, cAritrano AnaMda vartAya che. tamane dhana maLyA pachI je prasannatA maLe tenA karatAM amArI prasannatA caDhiyAtI che. sAdhunI prasannatA to bAra mahine anuttaranI prasannatAne vaTAvI jAya. sa0 du:kha du:kha na lAge. eTaluM ja nahi, uparathI du:khamAM sukha ja dekhAya. e duHkhanI vacce paNa karmanirjarAnuM darzana sukha Ape che. tame dhaMdhAmAM pramAdano tyAga karo chatAM prasannatA haNAya nahi ne ? to sAdhu apramattapaNe du:kha veThe chatAM temanI prasannatA na haNAya - emAM navAi nathI ne ? je kAMi takalIpha che. te karmanirjarAnA AzayanI che, apramattapaNAnI nahi, kauzAMbI nagarImAM yajJadatta nAmanA brAhmaNane somadatta ane somadeva nAmanA be putra hatA. jemaNe mahAzayavALA thai ane bhAvathI uddavigna thaine somabhUti nAmanA muni pAse dIkSA lIdhI. temano Azaya mahAna hato. mahAna Azaya eTale mokSe javAno Azaya ane Avo Azaya kyAre pragaTe te mATe bhavodvigna vizeSaNa ApyuM che. have samajAya che ne ke bhavano - saMsArano udvega thAya to mokSano Azaya pragaTe. saMsAramAM du:kha dekhAya to cAritramAM sukha dekhAya. jayAM sudhI saMsAramAM AnaMda Ave che tyAM sudhI cAritramAM duHkha dekhAvAnuM ja. dIkSA lIdhA bAda baMnne zratanA pAragAmI banyA ane potAnA svajanone pratibodhavA kauzAMbI nagarImAM AvyA. paraMtu svajano avaMtInagarImAM gayA hovAthI tyAM javA nIkaLyA. zrI uttarAdhyayana sUtra 293 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rastAmAM eka gAmamAM mukAma karyo. te gAmamAM brAhmaNo paNa dArU pItA hatA. temaNe pravAhImAM bhegI karI dArU vahorAvI dIdhI. tenA AhAra bAda baMne mahAtmAone khyAla Avyo ke pote bhUlamAM madirA vAparI lIdhI che. ajJAna ke pramAdavaza paNa A rIte abhakSyabhakSaNa thayuM tethI temaNe nakkI karyuM ke have AhArano tyAga karI anazana svIkAravuM. ApaNe hota to vicAra ke - 'bIjI vAra dhyAna rAkhIzuM.' temaNe evuM na vicAryuM ane nadInA kAMThe eka pATiyA upara UbhA rahI pAdopagamana anazana svIkAryuM. nadImAM ociMtuM dhodhamAra varasAdane laine pUra AvyuM. temAM pATiyuM taNAyuM. chatAM A mahAtmA vRkSanI jema UbhA rahyA. pANImAM jaLacara prANIo karaDyA chatAM sthAna choDyuM nahi ane prANAMta kaSTa veThI devalokamAM gayA. A rIte badhA sAdhuoe zayAparISaha veThavo joie. (12) AkrozaparISaha : vasatimAM UtaryA pachI koi apamAna kare ke "ahIM kone pUchIne UtaryA cho ? koNe rajA ApI, cAlyA Avo cho'... Avo Avo Akroza koi kare to sAdhubhagavaMta sAme gusso na kare. kAraNa ke A rIte gusso karanAranI sAme gusso karavAnuM kAma bALajIvo kare che, ajJAnajIvo kare che. ajJAna mANaso gusso kare ne sAdhu paNa gusso kare, mUrkha mANaso pratikAra kare ne sAdhu paNa pratikAra kare, bALajIvo phariyAda kare ne sAdhu paNa phariyAda kare, ajJAnI bacAva kare ne sAdhu paNa bacAva kare to sAdhu ane ajJAnImAM pharaka zuM ? ahIM bIjI gAthI jaNAvatAM pahelAM eka nAnI kathA jaNAvI che. eka mahAtmA mAsakSamaNanA pAraNe mAsakSamaNa karatA hatA. temanI ArAdhanAthI prasanna thai eka devI temanI bhaktA banI hatI tethI roja temane vaMdana karavA AvatI. Aje to roja vaMdana na karanArA paNa amArA parama bhaktamAM gaNAya. eka vAra eka brAhmaNe tyAM AvIne sAdhu pratyenA dveSathI Akroza karyo. sAme sAdhue paNa karyo. baMnnee bAthaMbAtha karI. aMte brAhmaNa baLavAna hato ne sAdhu kuzazarIravALA hovAthI brAhmaNe temane pATu mArIne pADIne adhamuA karI nAMkhyA. sAMje devI vaMdana karavA AvI to sAdhue dharmalAbha na Apyo. devIe pUchyuM to sAdhue kahyuM ke - "zuM dharmalAbha Ape ? tuM to nAmanI bhakta che. savAre pelo brAhmaNa mane ATaluM mArIne gayo tyAre tuM kyAM gai hatI ?" devIe hasIne kahyuM ke - "huM tyAM ja hatI. paNa huM vicAra karatI hatI ke A bemAMthI sAdhu koNa che ane brAhmaNa koNa che !' A sAMbhaLatAMnI sAthe sAdhubhagavaMtane potAnI bhUla samajAi gaI. temaNe tarata potAnI bhUlanuM micchAmi dukkaDe mAMgyuM. brAhmaNa paNa Akroza kare ane jaina sAdhu paNa Akroza kare to emAM pharaka zuM ? sa0 bhUlano sAco pazcAttApa kone kahevAya ? ApaNI bhUla dekhAya to bhUlano sAco pazcAttApa thayo ema samajavuM. sAmA mANasanI bhUla jayAM sudhI dekhAya che tyAM sudhI pazcAttApa sAco nathI - ema samajI levuM. sa0 ApaNI bhUla na hoya to ? ApaNI bhUla atyAranI na hoya toya pahelAMnI to che ja, tethI ja to du:kha veThavAno vakhata Avyo. mAtra ApaNI ja bhUla dekhAya ane enA kAraNe ja pazcAttApanA AMsu Ave to te sAcAM samajavAM. bhagavAne chellA bhavamAM zuM bhUla karelI ? chatAM paNa govALe kAnamAM khIlA ThokyA, bhagavAnanA paga upara khIra rAMdhI... A badhuM ja du:khe bhagavAne potAnI bhUla samajIne ja bhogavI lIdhuM. tethI bIjo vicAra nathI karavo. koi game teTalo Akroza kare - ApaNe enI sAme Akroza nathI karavo. nahi to jJAnI ane ajJAnImAM koi bheda ja nahi rahe. AkrozaparISaha kyAM sudhI sahana karavAno che e jaNAvavA mATe bIjI gAthA AkrozaparISahamAM jaNAvI che. takalIpha eka ja che ke ApaNI pAse zarIrazakti sArAmAM sArI hovA chatAM sahanazakti nathI. mAra khamavA mATe zarIrazakti jo ie ane vacana sahana karavA mATe sahanazakti joie che. A sahanazakti sahana karavAnI vRttimAMthI pragaTe che. azakti e adharmanuM kAraNa nathI, titikSAno abhAva adharmanuM kAraNa che. titikSA eTale dInatA vinA sahana karavAnI bhAvanA. ApaNI pAse zakti nathI 294 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 295 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe ApaNe dharma nathI karatA - evuM che ja nahi. ApaNI pAse zakti hovA chatAM sahana karavAnI vRtti nathI mATe ApaNe dharma karatA nathI. eka vAra sahanazakti keLavavAno irAdo pragaTe to sahana thAya evuM che. A AkrozaparISaha upara be gAthAmAM be kathA ApI che - AnA uparathI paNa samajAya evuM che ke A parISaha jItavAnuM kAma saheluM nathI. game teTaluM thAya to paNa moTuM kholavuM nathI - ATaluM nakkI karI levuM che - pachI koi takalIpha ja nathI. sa0 aNadhAryA duHkha Ave to sahana kevI rIte karavuM ? aNadhAryA du:kha paNa tame sahana karo ja cho ne ? bIjA koi jo gusso kare to tarata kahe ke "tArA bApanuM nathI khAtA." AvAo paNa pAchA bApanA sAme thAya. evAne kahevuM paDe ke - "je bApanuM khAvuM che tenI sAme to na bolavAno niyama rAkho !' mA-bApa gusse thAya to javAba Ape ane patnI gusso kare to cUpacApa sAMbhaLI lo ne ? baMnne aNadhAryuM ja bole che chatAM ekanuM khamAya che ane bIjAnuM khamAtuM nathI : enuM kAraNa asahanazIlatA nathI - e to samajAya ne ? sahana karavAno abhyAsa to che ja, dInatA vinA darekanuM veThI levuM che.. sa0 sahana to karI laIe paNa manamAM ghamasANa cAlu hoya. e bhale rahI. eka vAra vacanane kAbUmAM rAkho to pachI manane pahoMcI vaLAze. UchaLatuM hoya to thoDuM jora ApIne dabAvavuM paDe ne ? tema ahIM paNa manamAM UchaLatuM hoya to manane dabAvavA mATe thoDuM jora vadhAre ApavAnuM, sAikala calAvatI vakhate caDhANa Ave, bampa Ave to sAikala uparathI UbhA thaine paNa peDala jorathI mAre ne ? tema mana akaLAtuM hoya to jorathI dabAvavAnuM ? sa0 vAraMvAra bampa AvatA hoya to keTaluM jora apAya ? to evA vakhate evo rasto choDI devo. sIdhA raste cAlavA mAMDavuM. bhagavAne A mokSamArgane RjumArga kahyo che. kAraNa ke A rasto saraLa che, jyAre saMsArano mArga to vakra che. mATe e mArga choDI devo che. sahana karavA mATe Akroza dabAvavo ja paDaze. agni aMdara game teTalo baLato hoya, dhakhadhakhato hoya paNa e aMgArA upara rAkha DhAMkI devAnI. rAkha UDI jAya to vadhu rAkha nAMkhavAnI. ahIM jaNAve che ke paruSa eTale kaThora bhASA sAdhusAdhvIne sAMbhaLavA maLe to; pAchAM A vacana kevAM che te mATe jaNAve che ke indriyone kAMTAnI jema khUMce, jANe kAnanA kIDA paNa kharI paDe evAM dAruNa-naThoratApUrvaka bolAyelAM vacana hoya topaNa tevAM vacano sAMbhaLIne tUNIka-maunapaNe te vacanonI upekSA kare, tene manamAM paNa na lAve. AkrozaparISaha jItavAno upAya A ja che ke mauna rahevuM, upekSA karavI ane manamAM dhArI na rAkhavuM. mArA gurumahArAja kahetA hatA ke ApaNe TopI na paherI hoya ane koi bUma pADe ke - 'o kALI TopIvALA bhAi ! tamAruM pAkITa paDI gayuM che.' to ApaNe UbhA rahIe kharA ? te rIte koi game teTalA gussAthI ApaNA doSo batAve topaNa e doSa jo ApaNAmAM na hoya to ApaNe tenI upekSA karavI ane doSa hoya to kADhavA mATe prayatna karavo. sa0 khulAso na karavo ? tamAruM pAkITa paDI gayuM hoya to tame khulAso karavA beso ke "huM vicAramAM hato eTale khyAla na Avyo, bAkI to mane dhyAnamAM hatuM ja ?" Avo kaMi khulAso karo ke tamAro AbhAra" kahIne upADIne cAlavA mAMDo ? to ahIM zA mATe khulAso karavo ? koi game tevo Akroza kare topaNa teno doSa che - evuM manamAM paNa lAvavuM nahi. 'teNe AvuM kema karyuM ?, tene dveSa haze eTale ja te AvI rIte mArI sAthe varte che, tene koike bharamAvyo haze..." AvA badhA vicAra karavA ja nahi. svAdhyAya karavA besI javuM. moTethI bolIne gokhavuM ke jethI manamAM ADAavaLA vicAra ja Ave nahi. sa0 ApaNA doSane zodhavA vicAravuM ne ? ApaNA doSone to jovA ja che, paNa pahelAM bIjAnA doSo jovAnuM baMdha karavuM che - bIjAnA doSo jotAM aTake te potAnA doSono vicAra 296 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI zake. bAkI to ApaNA nAme bIjAnA doSonI anuprekSA karavAnI Teva sArI nathI. bIjAnA doSonI upekSA karavI che, te mATe mauna sevavuM che ane manamAMthI smaraNa kADhavA mATe svAdhyAya moTethI bolIne karavo - ATalo upAya phAve ne ? ahIM AkrozaparISaha jItavA mATe arjunamALInuM dRSTAMta jaNAvyuM che. sarva saMpattionA sthAnabhUta rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. rAjagRha eTale "rAjAnuM ghara" Avo artha na karatAM niHzeSa saMpadAonuM gRha hatuM. A duniyAnI ajAyabIonuM sthAna hatuM. A nagarImAM arjuna nAmano mALI hato. tene skaMdhazrI nAmanI strI hatI. nagaranI bahAra eka yakSanuM maMdira hatuM. te yakSanI niyamitapaNe A arjunamALI puSpapUjA karato hato. eka vAra tenI patnI tene jamavAnuM pIrasI yakSanI pUjA karavA nIkaLI, arjunamALI paNa A rIte jamIne pUjA karavA AvavAno ja hato. ApaNe koine kharAba na kahIe eTalAmAtrathI bIjA ApaNane kharAba nahi kahe - evo niyama nathI. ApaNe bIjAne herAna na karIe eTale bIjA ApaNane herAna na kare evo ya niyama nathI. ApaNe pApa karavuM nathI ane bIjA ApaNI pratye pApAcaraNa Acare to te veThI levuM che. ApaNe joi gayA ke arjunamALInI patnI yakSanA maMdiramAM gai. tyAM cha puruSo hAMsImazkarI karatA beselA. ekalI strIne joine chaye puruSo tenA para tUTI paDyo. pelI strIe ghaNA kAlAvAlA karyA. 'mArA pati hamaNAM AvI ja rahyA che, mane choDI do.' chatAM pelA puruSoe uparathI arjunabhALIne bAMdhI nAMkhIne tenI sAme ja viSayasevananI pravRtti zarU karI. A rIte potAnI najara sAme AvI viTaMbaNA thatI joine arjunamALI vicAre che ke roja yakSanI pUjA karuM chuM chatAM AvI ApattimAM paNa mane sahAya nathI karato tethI nakkI A yakSa che ja nahi... ApaNI paNa A ja dazA che ne ? dharma karyA pachI jo du:kha Ave to "dharmamAM mAla nathI' evuM lAge ne ? Apatti dharma karavAnA kAraNe Ave che ke bhUtakALanA pApanA udaye Ave che ? to AvuM jUThuM zA mATe bolavuM ke 298 zrI uttarAdhyayana sUtra mAnavuM ? dharma karyA pachI puNya bAMdhavAnI icchA che, pApa bhogavavAnI icchA nathI - AnA uparathI mAnavuM paDe ke ApaNAmAM ja mAla nathI. dharma puNya bAMdhavA mATe nahi, pApa khapAvavA mATe karavAno che. jyAM sudhI pApa bAkI haze tyAM sudhI du:kha to AvavAnuM ja. bhagavAnajevA bhagavAnane paNa cha mahinA sudhI saMgame upasarga karyA tyAre indrAdi devatAo cha mahinA sudhI dInamanaska thaine nAcagAnAdi baMdha karIne beThA hatA. indrAdi devatAo jotA hovA chatAM paNa bhagavAnane AvAM du:kho bhogavavAM paDyAM to ApaNane duHkha Ave emAM zI navAi ? tethI duHkha AvyA pachI dharmane badanAma karavAnuM pApa nathI karavuM. duHkha Ave to evuM mAnavAnuM ke dharma karavAthI mAruM pApa dhovAi jAya - evuM na bane. dharma karavA chatAM ghaNAM pApo bhogavyA vagara pUrAM thatAM ja nathI. kapaDuM meluM thayuM hoya ne tenA para attara chAMTIe to vastra zuddha thai jAya ke enA mATe dhokA mArIne sAbu lagADIne vasa masaLavuM paDe ? tethI 'dharmIne ghera dhADa Ave che' - AvI mAnyatA kADhI nAMkho. sAruM kAma karIe to vidano AvavAnAM ja. emAM ApaNe gabharAvAnI jarUra ja nathI. sAruM kAma karavAnA kAraNe vidana-Apatti nathI AvatI, sAruM kAma karatI vakhate bhUtakALanA pApanA udaye vighna Ave che. tethI dharma karatI vakhate game teTaluM duHkha Ave topaNa dharmanI ke bhagavAnanI khAmI mAnavI nathI. sa, koi dharma karatuM hoya ane teno vyavahAra apramANika hoya to tevA vakhate ApaNe zuM karavuM ? ApaNe bIjAno vyavahAra jovA beThA e ja ApaNI aprAmANikatA che. loko zuM kare che - tenI sAme najara mAMDavI ja nathI. AthI ja zAstrakAroe jaNAvyuM che ke dharma karanAre traNa ajIrNo jItavAM. jJAnanuM ajIrNa ahaMkAra che, tapanuM ajIrNa krodha che ane kriyAnuM ajIrNa paratapti eTale ke pArakI paMcAta che. pArakI paMcAta zarU karIe eTale samajI levuM ke ApaNI dharmakriyA ApaNane pacI nathI. ApaNe ApaNI ArAdhanA ekAgratApUrvaka karavI che, koinI upara najara karavI nathI. ApaNI zrI uttarAdhyayana sUtra 299 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekAgratA khaMDita thAya evI rIte koinI ArAdhanAnI ciMtA karavI nathI. ApaNe prabhAvanA karavAnI utAvaLa nathI karavI. prabhAvanA thAya to sArI vAta che, na thAya topaNa ArAdhanA karyA vinA nathI rahevuM. arjunamALIe A rIte vicAra karyo ke jo yakSa hota to bhakta evA mane sahAya karata... A sAMbhaLIne yakSe arjunamALInA zarIramAM praveza karyo. eTale tarata arjunamALIe baMdhana toDI nAMkhyAM. te cha puruSo ane sAtamI strIne mArI nAMkhI. have to A rojano krama thayo ke cha puruSa ane sAtamI strIne mArIne pachI ja jaMpIne besavuM. AthI nagaranA loko sAtanA mRtyu thayA vinA gharanI bahAra nIkaLatA ja nathI. evAmAM tyAM zrI mahAvI2paramAtmA samavasaryA. chatAM arjunamALInA bhayathI koi bhagavAnane vaMdana karavA jatuM nathI. ApaNe hoie to jaie ? sudarzanazreSThI vicAre che ke traNe lokane tAravA mATe samartha evA jinezvarabhagavaMto hote chate loko yakSathI kema Dare che ?... A vAta sAcI ne ? AvI koi hiMmata Ape to jaie ? sa0 nahi janArAmAM samakitI paNa haze ne ? hatA. temanI zraddhAmAM khAmI na hoya, paNa sattvamAM khAmI hoya ne ? tamArI pAse paNa 'dIkSA levA jevI che' A zraddhA pAkI che, paraMtu sattva kevuM che ? zraddhAnI sAthe je sattvanI khAmI che tene pUrI karavI ja paDaze. sudarzanazeTha to vicAre che ke bhale je thavuM hoya te thAya huM bhagavAnane vaMdana karyA vinA nahi rahuM. AthI teo bhagavAnane vaMdana karavA mATe nIkaLyA. rastAmAM pelo arjunamALI yakSa temane mAravA mATe mudgarane daDAnI jema uchALIne temanI tarapha dhasyo. A bAju sudarzanazeTha cAra zaraNAM svIkArIne ane upasarga na TaLe tyAM sudhI cAra AhArano tyAga karI kAussagadhyAnamAM UbhA rahI gayA. 'zarIra sAruM hota to dharma sAro thAta, akALe anazana karavAnuM zuM kAma hatuM, bhAvathI ja vaMdana karI lIdhuM hota to cAlata, dravyavaMdana karatAM paNa bhAvavaMdana zreSTha che, thoDuM samajIne kAma karavuM joie...' AvuM AvuM ApaNe vicArIe ne ? dharma, zarIra zrI uttarAdhyayana sUtra 300 = sAruM hoya to thAya ke zarIranI mamatA utArIe to thAya ? sudarzanazreSThI bhagavAnanA atizayane yAda karIne rakSA icchatA nathI, svayaM upasarga sahana karavA duHkha bhogavavA taiyAra thai gayA. temanA A tapanA tejanA prabhAve yakSa temanI AjubAju pharyA kare che paNa mugara upADI zakato nathI. siMhanI AjubAju jema sasaluM phare tema A yakSa pharyA kare che. aMte temanI samatAnA tejane sahana karI na zakavAthI kaMTALelo yakSa mudgara laine arjunamALInA zarIramAMthI nIkaLIne jato rahyo. AthI nakkI che ne ke devabaLa karatAM paNa dharmabaLa adhika che. arjunamALI mUrchA khAine nizceSTapaNe tyAM paDyo. thoDI vAramAM caitanya AvyuM. sAme sudarzanazreSThIne joyA. sudarzanazreSThIe paNa joyuM ke upasarga TaLI gayo che eTale kAussagga pAryo. arjunamALIe pUchyuM ke - tame koNa cho ? sudarzanazreSThIe potAno paricaya ApI badho vRttAMta jaNAvyo. nidrAmAMthI jAgelo jema svaprane yAda kare tema teNe badhuM yAda karyuM ane pote yakSanA kAraNe karelI hatyAne jANI lajjAne pAmyo. sudarzanazreSThIne pUchyuM ke tame AvA upadravamAM kyAM javA nIkaLyA cho ? temaNe kahyuM ke bhagavAnane vaMdana karavA jauM chuM. AthI arjunamALI paNa temanI sAthe bhagavAnanA samavasaraNamAM Avyo, tyAM klezanA nAzanA kAraNabhUta evI bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI. dezanA sAMbhaLIne teNe bhagavAnane pUchyuM ke 'mArI zuddhi kevI rIte thaze ?' ApaNe zuM vicArIe ? mArI durgati kai rIte TaLaze ? - evuM ja pUchIe ne ? bhagavAne tene jaNAvyuM ke A ghorapAponI zuddhino upAya eka ja che ke saMyama ArAdhIne duSkara tapa karavo. AvI AlocanA Ape to ApaNe svIkArIe ke vikalpa mAMgIe ? arjunamALI saMyama laine upasarga veThavA mATe rAjagRhanagaramAM ja rahyA. A bAju teone kAussaggadhyAnamAM UbhA rahelA joine loko temanI upara aneka jAtanA Akroza karavA lAgyA. 'ANe mArA bhAine mAryo, ANe mArI bahenane mArI nAMkhI...' ema kahIne koi DhephAM mAre che, koi vALa kheMce che, koi muThThIthI prahAra kare che. A rIte aneka jAtanI niMdA ane Akrozane samabhAvathI sahana karatA zrI uttarAdhyayana sUtra 301 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te sAdhu vicAre che ke - A loko niMdA karIne AnaMda pAme che to bhale A rIte paNa mArI upara anugraha kare che. ghaNA loko bIjAne khuza karavA mATe parasevo pADIne meLaveluM dhana paNa choDe che. jyAre huM A rIte paNa lokonA AnaMdamAM nimitta banyo, Ama mArAthI saMtuSTa thayelA loko mArA para anugraha kare che... AnI sAthe e paNa vicAre che ke Akroza ke niMdA vagere karanArAo upara jeo Akroza kare che te dharmathI bhraSTa thayelA bALajIvo che, jeo AvA vakhate paNa dharmamAM sthira rahe che teo ja paMDitajana che... ityAdi vicAraNAthI cha mahinA sudhI chaThanA pAraNe chaTha karI A upasarga-pariSadane sahana karIne te muni kevaLajJAna pAmyA ane ghaNA jIvone pratibodhIne mokSamAM gayA. A pramANe sarva sAdhubhagavaMtoe AkrozaparISaha veThavo joie. Aje samyajJAnano - jJAnapaMcamIno divasa che. ApaNe tyAM samyajJAnanI kiMmata samyagdarzana ane samyaphacAritrane laine che. A ja AzayathI ApaNe samyaphacAritranuM jemAM varNana che evA zrI uttarAdhyayana sUtranAM vyAkhyAna zarU karyA che. ApaNane samyakucAritranI jarUra nathI mATe jJAna bhaNIe chIe ke sAdhu thavA mATe ja jJAna bhaNIe chIe ? tamane cAritra jo ituM nathI tethI ja bhaNavA mATe amerikA ne osTreliyA jAo cho ne ? jJAnanI kiMmata to tamane samajAI ja che, e samajAvavAnI jarUra nathI. e jJAnanuM je phaLa che tenI kiMmata samajAvavAnI jarUra che. jene cAritranI jarUra na hoya evAne jJAnanI kiMmata samajAi nathI. Aje bhaNanArAnuM lakSya paNa parIkSAmAM pAsa thavAnuM ja che ne ? vyavahArika zikSaNamAM parIkSA paddhati che, kAraNa ke tyAM thoDA jJAnathI cAle che. pAMtrIsa TakAe pAsa karavAnI tyAM vAta che, ApaNe tyAM to so TakA rijhalTa joie. AgaLa vadhIne eka paNa vastu na AvaDe to na cAle. bhaNyA pachI eka paNa pada jo bhUlI jAya to aticAra lAgato hoya to parIkSA paddhati kai rIte calAvAya ? ApaNe parIkSA paddhatino virodha karIe chIe - te A kAraNasara ja karIe chIe. jeTaluM bhaNIe eTaluM badhuM ja AvaDavuM ja joie - ATalo Agraha hovo ja joie. eka paNa pada bhUlI jaie to jJAnanI virAdhanA thAya che - evuM mAnIe ? pustakane paga lAgI jAya to AzAtanA thai ema lAge, paNa jJAna bhulAi jAya to virAdhanA karI - evuM na lAge ne ? bhaNavAnI zakti hoya chatAM na bhaNe topaNa jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che - ATaluM mAnIe ? 'bhaNaze nahi to khAze zuM ?' A bhAvathI nathI bhaNavAnuM, 'bhaNaze nahi to saMsAra chuTaze kai rIte ?' A bhAvathI bhaNavAnuM che. navuM bhaNavA mATe puruSArtha karavo che ane bhaNeluM yAda rAkhavA mATe puruSArtha karavo che. ApaNe bIjI koi AzAtanA karatA hoie ke na karatA hoie paNa zakti hovA chatAM bhaNatA nathI ane bhaNeluM bhUlI jaie chIe : A be AzAtanA cAlu ja che. jeo zakti hovA chatAM eno upayoga na kare tene bhavAMtaramAM bilakula zakti na maLe evA sthAnamAM - sUkSma aparyApta nigodamAM javAno vakhata Ave ane eka vAra nigodamAM gayA pachI anaMtI utsarpiNI - avasarpiNI jeTalo kALa tyAM nIkaLI jAya to kAMi kahevAya nahi, AjanA divase ATalo saMkalpa karI levo che ke ApaNe zakti hovA chatAM bhaNatA nathI - e jJAnanI virAdhanA che ane bhaNeluM bhUlI jaIe chIe - e to bevaDI virAdhanA che. sa) vAMcavAnuM game che paNa sUra gokhavAno kaMTALo kema Ave che ? mokSamAM javuM nathI mATe. jene iSTa sthAne pahoMcavuM hoya tene DrAiviMgano kaMTALo Ave e cAle ? pahelAM sUtra che pachI artha che ane A sUtra ane artha bhaNyA pachI cAritra sudhI pahoMcavAnuM che. jJAnanI ArAdhanA karavA pahelAM jJAnanI AzAtanA TALavI che. jenI upara akSara hoya tevI vastu pAse rAkhIne khavAya nahi, pivAya nahi, azucisthAnamAM javAya nahi. akSaravALAM vastro paherAya nahi, paherAvAya nahi. nAnA chokarAone AvAM vastro paherAvIne janamathI ja jJAnanI AzAtanAnA saMskAra zA mATe pADo cho ? e loko ajJAna che, tame to jJAnI cho ne ? zrI uttarAdhyayana sUtra 303 302 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa, A badhuM prekTikala nathI, rastAmAM paisA vinA javAya nahi ne azucisthAnamAM laine javuM paDe to zuM karavuM ? paisA laine na javuM. lai gayA hoie to pAkITa-kAgaLiyA bAju para mUkIne javuM. koi upADI jaze - evo bhaya rAkhavAnI jarUra nathI. ApaNuM nasIba lai jAya che ane nasIba Ape che. akSaravALI vastuno upayoga na karAya AvuM jANyA pachI jo e prekTikala na lAgatuM hoya to sAdhupaNAmAM AvI javuM. A saMsAramAM pApa karyA vinA jIvI zakAya ema nathI - evuM je divase lAgaze te divase sAdhupaNuM levAnuM mana thayA vinA nahi rahe. saMsAramAM rahIne jJAnanI AzAtanAthI bacavAnuM kAma saheluM nathI. sutro bhaNavuM, bhaNIne yAda rAkhavuM - e jJAnanI ArAdhanA che; jJAna bhaNavuM nahi, bhaNIne bhUlavuM - e jJAnanI virAdhanA che ane eThAM moDhe bolavuM, akSaravALI vastu para paga mUkavo te pAse rAkhIne AhAra-nIhAra karavo : A jJAnanI AzAtanA che. A traNe vastu samajIne cAlavuM che. pustakane parasevAnI hAtha na lAge te mATe hAthamAM rAkhIne na vAMcavuM, Tebala-sApaDA para rAkhIne vAMcavuM, te paNa nAbhithI upara rAkhavuM. pustaka bagalamAM na ghalAya, thelImAM laTakatuM na upADAya. A jJAnanI AzAtanAthI bacavA mATe eka varasa sudhI prayatna kare to bIjA varase sAdhu thayA vinA na rahe. jJAnanI ArAdhanA karatA nathI mATe cAritra maLatuM nathI. kAraNa seve to kArya siddha thayA vinA na rahe. takalIpha e che ke kAryanIphaLanI icchA ja nathI ane kAraNa seve che, to phaLa kyAMthI maLe ? sa) gItAmAM phaLanI icchA rAkhavAnI nA pADI che ne ? gItA ApaNI nathI ane AvI vAta to sAmarthyayoganI che. asamartha loko sAmarthyayoganI vAta kare e na cAle. je phaLanI nA pADI che te to A loka ke paralokasaMbaMdhI sAMsArika phaLanI nA pADI che. bAkI mokSanI paNa icchA na hoya e to saMmUcchika anuSThAna kahevAya. jyAM sudhI saMsAranI icchA paDI che tyAM sudhI mokSanI icchA karavI ja paDaze. saMsAranI icchAne kApavA mATe mokSanI icchAne utkaTa koTinI banAvyA 304 zrI uttarAdhyayana sUtra vinA nahi cAle. jyAre saMsAranI icchA nAza pAme tyAre sarvatra audAsInya keLavIzuM. atyAre to cAritra pAmavA mATe jJAnanI ArAdhanA karavA taiyAra thai javuM che. mokSamAM javA mATe sAdhu thavuM che. sAdhu thavA mATe jJAna bhaNavA taiyAra thayuM che. bhaNeluM bhUlavuM nathI, navuM bhaNavA puruSArtha karavo che. (13) vadhaparISaha : du:kha bhogavavuM e mahattvanuM nathI, duHkha kai rIte bhogavIe chIe e mahattvanuM che. duHkha bhogavavAnuM kAma to ApaNe anAdikALathI karIe ja chIe, paraMtu te bhagavAnanI AjJA mujaba bhogavyuM na hovAthI ApaNI du:khanI paraMparAno aMta nathI Avato. tethI zAstrakAro du:kha bhogavavAno upadeza nathI ApatA, AjJA mujaba du:kha bhogavavAno upadeza Ape che, e mATe ja A parISaha adhyayananI vAta che. AkrozaparISaha pachI vadhaparISaha eTalA mATe jaNAvyo che ke ghaNA loko evA hoya che ke teo Akroza karIne saMtoSa na pAme to vadha karavA sudhI paNa pahoMce. A rIte koi jo sAdhuno vadha kare to tevA vakhate sAdhubhagavaMta koi paNa jAtano gusso na kare. ahIM A vastu na saMgane padathI samajAvI che, tenuM kAraNa e che ke sAdhu pAse saMjavalananA ja kaSAya hoya che. te saMjavalanano krodha paNa karavo nahi - te samajAvavA o na saMgane mavaDU A pada ApyAM che. sAdhu haNAya topaNa saMjavalanano gusso paNa na kare. anaMtAnubaMdhInA apratyAkhyAnInA ke pratyAkhyAnInA kaSAya to sAdhu pAse hoya ja nahi. duHkha chellAmAM chellI kakSAnuM Ave chatAM kaSAya alpa paNa na karavo - e jaNAvavAnuM ahIM tAtparya che. A rIte gusso to karavo nahi ane manathI paNa praba karavo nahi. 'mArA jevAne haNIne tuM kyAM jaiza ?' Avo Sa dhAraNa na karavo. sAdhunI hatyA karavA mATe koi Ave to tyAre sAdhu enI durgatino vicAra karavA na bese, e vakhate enI hitaciMtAthI paNa gusso ke dveSa na kare. mahAzatakazrAvaka pratimApArI hatA ne temanI patnI madirA pIne upasarga zrI uttarAdhyayana sUtra 305 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karavA AvI tyAre mahAzataka zrAvake avadhijJAnathI tenI durgatine joine 'haju keTalAM pApa karavAM che, ahIMthI sAta divasamAM marIne narake javAnI che' AvuM karkaza svare kahyuM to te vakhate bhagavAne gautamasvAmI dvArA kaThora bhASAnI AlocanA karavAnuM mahAzataka zrAvakane jaNAvyuM. gussAmAM sAcI vAta paNa na kahevAya. sAcI vAta karkaza svare na ja kahevAya. sAdhu haNAya toya saMjavalananA paNa kaSAyane AdhIna na thAya, manamAM ya dveSa na dhare. uparathI titikSA arthAn dInatAne dhAraNa karyA vinA sahana karavuM e ja bhikSu - sAdhuno paramadharma che ema samajIne kSamAdharmane dhAraNa kare che. kSamApUrvaka dIna banyA vinA sahana karavuM - e sAdhuno dharma che. AthI ja sAdhune kSamAzramaNa kahyA che. sAdhu pUjAne pAtra banatA hoya to te A sahanazIlatAdharmanA kAraNe ja bane che. duHkhanI phariyAda kare - e sAdhu na hoya. AthI ja sAdhunAM aneka vizeSaNo hovA chatAM temanA mATe 'kSamAzramaNa' A vizeSaNa batAvyuM che ane e saMbodhanapUrvaka temane vaMdana karavAnuM kahyuM che. kSamApUrvaka sahana karavuM - e ja sAdhupaNuM che. koine mAre nahi ane koi mAre topaNa kSamApUrvaka sahana karI levuM - e sAdhuno dharma che. ghaNA pUchavA Ave che ke sAdhupaNAno abhyAsa kyAMthI pADavo ? zAstrakAro jaNAve che ke 'dInatA vinA kSamApUrvaka sahana karavA mAMDo' A ja zarUAta che. je AkhA gAmanuM kSamApUrvaka sahana karavA sAdhu thayA hoya te gurunI ke sahavartInI phariyAda kare - e zobhe evuM che ? je phariyAda karavA Ave tene pUchavuM paDe ke 'tuM kayA moDhe A phariyAda kare che ?' du:kha sahana karavA AvelA kyAM sudhI pahoMcI gayA ? gurunI phariyAda karavA mAMDyA : A kai rIte nabhAvAya ? Aje niyama ApI dauM ke koinI phariyAda karavI nahi ane UMce sAde koinI sAthe bolavuM nahi. ApaNe bIjAnuM anuzAsana karavA nathI besavuM. ApaNe bhagavAnanuM nathI mAnyuM to bIjA ApaNuM mAne evo Agraha kai rIte rakhAya ? ApaNe mAnavuM nathI ne manAvavuM che - e to kai rIte bane ? AvA vakhate gharanA lokonuM anuzAsana karavA mATe saMsAramAM besavuM enA karatAM 306 zrI uttarAdhyayana sUtra AtmAnuM anuzAsana ka2vA sAdhu thavuM zuM khoTuM ? koi pApa karavuM na paDeH evuM A jIvana che. je pApa na kare, bhagavAnanI AjJA mAne tenuM nAma sAdhu. ApaNe eka vAra bhagavAnanuM kahyuM mAnI laie to bIjA ApaNuM mAne che ke nathI mAnatA teno vicAra karavAno ja nahi rahe. gharamAM rahyA hoie topaNa eka zabda bolavo nathI. koi pUche ke 'kema bolatA nathI ?' to kahevuM ke 'A gharamAM bolavAjevuM kazuM rahyuM nathI, have A ghara to choDavAjevuM che. choDI nathI zakato mATe rahyo chuM paNa have bolavAjevuM kAMi che ja nahi'... ATaluM to bane ne ? caramasImAnA duHkhamAM paNa alpa kaSAyanI ya mAtrA na hoya tyAM sudhI ApaNe pahoMcavuM che. ahIM TIkAmAM jaNAve che 'koi tADana kare to AMkho kADhavI nahi, bhrakuTi caDhAvavI nahi, muThThI vALIne UbhA thavuM nahi, kaMpatA zarIre sAmA dhasavuM nahi'... A kAyAthI gusso TALyo kahevAya. 'e zuM enA manamAM samaje che...' ityAdi bolavA dvArA vacanathI paNa gusso na karavo. mananA krodhane TALavAnuM to gAthAmAM jaNAvyuM ja che. AvA vakhate A kSamAdharma e utkRSTakoTinA sAdhudharmanA pAlana mATenuM utkRSTa koTinuM sAdhana che - ema samajIne yatidharmanuM ciMtana karavuM. dharmanI sAdhanAmAM kSamA e UMcAmAM UMcuM sAdhana che : e rIte vicArIne yatidharmanuM athavA to sAmA mANasanA svabhAvanuM ciMtana karavuM. agnino bALavAno svabhAva che - ema jANyA pachI agni bALe tyAre gusso Ave kharo ? vastunA svabhAvane jANI laie to gusso na Ave ne ? tema sAmAno Akroza ke vadha karavAno svabhAva ja che - eTaluM vicArIe to kSamAdharma TakI rahe ne ? sa0 sArA svabhAvavALA game, kharAba svabhAvavALA na game ! sArA svabhAvavALA pratye rAga karIne mAra khAie chIe ane kharAba svabhAvavALA pratye dveSa karIne mAra khAie - enA badale ApaNe baMnne sAthe samabhAve rahevuM che. rAganA kAraNe paNa baMdhAvuM nathI ane dveSanA kAraNe paNa baMdhAvuM nathI. mArA gurumahArAja kahetA ke dhaNIdhaNiyANI parasparane kahe ke 'karmanA yoge saMbaMdhathI baMdhAyA chIe have rAgathI nathI baMdhAvuM.' zrI uttarAdhyayana sUtra 307 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa, AvuM kahIe to loko vAyaDA kahe, jema cAle che tema cAlavA do. jema cAle che tema cAlavA daie to A gADI khINamAM jaine paDavAnI, evA vakhate gADIne kAbUmAM na rAkhavI paDe ? Aje ApaNe to sArA saMskAra pADavAnA nAme paNa rAgane ja puSTa karavAnuM kAma karyuM che. enA badale have ApaNe manathI aLagA thavA mAMDavuM che. ahIM jaNAve che ke sAdhu pote potAnA kSamAdharmanuM ciMtana to kare ja, sAthe ema paNa vicAre ke - je mArA upara Akroza karIne mane mAre che, te mArA nimitte gusso karIne karma bAMdhe che te paNa mAro vAMka che. meM bhUtakALamAM evuM karma bAMdhyuM tethI ja huM paNa AmAM nimitta banyo chuM... AvuM vicArIne potAnA kSamAdharmane puSTa kare. sukhanI lAlacathI bAMdhelAM pApo du:kha bhogavyA vinA dUra karI zakAya evAM nathI. ApaNe sahanazIlatAne dharma kahIe chIe. zAstrakAro sahanazIlatA-titikSAne dharmanuM paramakoTinuM sAdhana che - ema samajAve che. sAmarthya hovA chatAM pratikAra na karavo tenuM nAma titikSA. zakti ke sAmarthya hovA chatAM paNa du:khano pratikAra karavo ja nathI ane prasannatApUrvaka te sahana karI levuM te ja kSamAdharma che. koi ApaNane haNI nAkhavA jeTaluM du:kha Ape chatAM ApaNe tenI upara saMjavalanano paNa kaSAya nathI karavAno : A bhagavAnanuM zAsana che. ApaNane sukha game che paNa bhagavAna sukha bhogavavAnI nA pADe che. ApaNane du:kha nathI gamatuM, chatAM bhagavAna du:kha majethI bhogavavAnuM kahe che. bhagavAne bAvIsa parISaha veThavAnI hA pADI che, paNa trevIsa viSayo bhogavavAnI nA pADI che. sAdhubhagavaMta paNa tamane game evo upadeza na Ape, tamane na game evI paNa bhagavAnanI vAta ja kare. sa0 zarUAtamAM to premathI bolAve ne ? zarUAta to tamane ghare mA-bApe ja karAvI dIdhI che tyAre to tame dharmasthAnamAM AvatA thayA. have tamane prema ApavAnI jarUra che ke anuzAsana karavAnI jarUra che? du:kha veThavAnA saMskAra to mA-bApa janmathI 308 zrI uttarAdhyayana sUtra Ape ne ? amAre tyAM dhoyelAM kapaDAM sukAyAM na hoya topaNa navAM kapaDAM paheravAnI rajA maLatI na hatI. e vakhate kahetA ke "havAyAM vastro paherI lo thoDI vAramAM sukAi jaze. saMyukta kuTuMbamAM rahevAthI kudaratI du:kha bhogavavAnA saMskAra paDe ja. je banAvyuM hoya te khAi levuM paDe. A to be jaNa ke cAra jaNa rahetA hoya, icchA mujaba jIvyA kare ne jalasA karyA kare to du:kha bhogavavAnA saMskAra kyAMthI paDe ? ApaNane sukha game teTaluM gamatuM hoya topaNa bhagavAna bhogavavAnI nA pADe che ane duHkha game teTaluM aNagamatuM hoya topaNa bhagavAna kahe che mATe premathI bhogavI levuM che. sa0 du:kha bhogavavAmAM samatAM nathI rahetI. bhale na rahe, paNa sukha bhogavavAnI majA nathI mANavI. sa0 du:kha bhogavavAthI kayo doSa jAya ne kayo guNa maLe ? du:kha bhogavavAthI sukhano rAga marI jAya che, du:khano dveSa ghaTI jAya che ane vairAgya tathA samatAguNa pragaTe che. ATaluM jANavA chatAM du:kha bhogavavuM nathI ne ? jo bhagavAnanuM mAnavuM na hoya to ahIM zA mATe Avo cho ? sa0 amane paNa khabara nathI paDatI ke kema AvIe chIe. pApa karyA pachI e pApa naDe nahi eTalA mATe thoDoghaNo dharma karI levA mATe ja lagabhaga tame Avo cho - ema mAnavuM paDe. tamAro dharma pApane kADhavA mATeno nathI, pApane DhAMkavA - duHkhane kADhavA mATeno che. AthI ja tamane pApa sAtheno dharma karavo phAve che. Ama chaThTha kare ane pAcho chApAM vAMcatA bese. Ama mAsakSamaNa kare, pAraNA pachI rAtre khAvA besI jAya. koine paNa lAgyA pachI paNa micchAmi dukkaDuM Ape to pelo gusse na thAya mATe Ape, pote bhUla karI che - mATe nahi. eke pravRttimAM sAro Azaya dekhAto ja nathI ne ? vadhaparISahanI bIjI gAthAmAM jaNAve che ke je zramaNa che, saMyata che, dAnta che tene koi haNI nAMkhe topaNa teo e pramANe vicAre ke mArA zarIrano ke prANano nAza thavA chatAM jIvano - AtmAno nAza kyAre ya thato nathI. ahIM sAdhunuM paheluM vizeSaNa zramaNa ApyuM che. je rAtadivasa zrI uttarAdhyayana sUtra 309 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAra prakAranA tapa karIne zramita thAya che, thAkI jAya che tene zramaNa kahevAya, jene sAdhupaNuM laine karmanI nirjarA karavI hoya teNe tapa karyA vinA na cAle. je tapa kare te ja zrAnta thAya, je jalasA kare tene zrama kyAMthI pahoMce ? tethI nakkI che ke je bAra prakAranAM tapa karIne zrama pAme te zramaNa che. tema ja je saMyata che arthAt je dareka prakAranA pApathI virAma pAmelA hoya che teo ja parISaha veThavA samartha bane che. tyAra bAda jaNAve che ke sAdhubhagavaMta dAnta hoya che. ghaNA loko jIvadayAnI pravRtti zAkha jamAvavA mATe paNa karatA hoya che, mAnapAna meLavavA karatA hoya che, AvAonuM grahaNa na thAya te mATe ahIM dAnta vizeSaNa ApyuM che. je mana ane indriyanuM damana karavA dvArA hiMsAthI virAma pAmelA che teo ja kharA saMyata che. pAMca indriya ane chaThThA mananuM mAnIe to hiMsA karyA vinA na rahIe. tethI ja sAdhune dAnta kahyA che. sAdhubhagavaMto indriyo ane mananuM mAnatA nathI. kAraNa ke eka vastu nakkI che ke sukha game teTaluM bhogavIe topaNa saMsAra nahi jAya. puSya yArI Ape tyAM sudhI sukha maLaze, puNya pUruM thayA pachI sukha jatuM raheze paNa saMsAra nahi jAya. jayAre du:kha samabhAvathI veThI laie to saMsArano aMta AvyA vinA nahi rahe. AvA zramaNa, saMyata ane dAtta evA sAdhune koi haNI nAMkhe topaNa teo eka ja vastu vicAre che ke jIvano-AtmAno nAza thato nathI. sAdhupaNAnI zarUAta ahIMthI karavAnI che : AtmA ane zarIra baMnne judA che, game teTaluM du:kha sAdhupaNAmAM Ave to paNa e zarIrane haNaze, AtmAne haNI nahi zake. sa0 Avo anubhava thato nathI. anubhava jJAna pahelAM kyAMthI maLe ? je rogI hoya tene Arogyano anubhava thayA pachI davA le ? ke davA lIdhA pachI tene Arogyano anubhava thAya ? jene sukhano anubhava thAya te dhaMdho kare ke dhaMdho karyA pachI, paisA maLyA pachI sukhano anubhava thAya ? tema ahIM paNa upAya sevo to anubhava thAya. 310 zrI uttarAdhyayana sUtra sa) eTale ahIM paNa cAritra laie to anubhava thAya ema ne ? cAritra laie to nahi, cAritra pALIe to anubhavajJAna maLe. sAdhana sevyA vinA sAdhyanI prApti kyAMthI thAya ? sAdhana para vizvAsa keLavIe to sAdhyanI anubhUti thai zake, anubhavajJAna sudhI pahoMcavAnuM sAdhana bhagavAnanA vacananuM pAlana che. ApaNane vizvAsa konA upara che ? ApaNI akkala upara ke bhagavAnanA vacana upara ? vadhaparISahamAM ApaNe joi gayA ke zarIra ane AtmA : baMnne judA che. koi haNe toya zarIrane ja haNI zake che, AtmAno nAza thato nathI. ATaluM jene samajAya teo zarIranI ciMtA karavAne badale AtmAnI ciMtA karI paralokanI sAdhanAmAM lAgI jAya che. 'bolavAnuM saheluM che, paNa karavAnuM agharuM che." ema kahIne ApaNe UbhA na thai jaie te mATe ahIM kathA jaNAvI che. jeo mAtra vAto kare teo karI zakavAnA nathI. jeo karanArA hoya teo bolavA besatA nathI. karavAnuM saheluM nathI - evuM bolavAnI jarUra nathI. karavAnuM agharuM ja hota, azakya ja hota to mahApuruSo AvuM bolyA ja na hota. azakya vastuno upadeza sarvajJa bhagavaMta ke temanA anuyAyI Ape nahi. karavAnuM zakya che, saheluM che, Avazyaka che mATe ja mahApuruSoe A upadeza Apyo che. pAMca so sAdhuo ghANImAM pilAyA e kathA to prasiddha che. chatAM ApaNe e kathA vAMcI levI che. kAraNa ke mahApuruSonA zabdomAM camatkAra hoya che. du:kha Ave tyAre kai rIte AtmA keLavavo e A kathAno sArabhUta bhAga che. zrAvastI nagarImAM jitazatru rAjAnI dhAriNI nAmanI rANIthI aMdhaka nAmano putra ane puraMdarayazA nAme putrI janmelI. rUpayauvanavatI te putrIne daMDaka nAmanA rAjAne paraNAvI, ke je rAjAne pAlaka nAmano abhavya evo rAjapurohita hato. eka vAra jitazatrunI rAjasabhAmAM te pAlaka purohita Avyo hato ane jainadharma mATe elaphela bolavAnuM zarU karyuM. tyAre skaMdhaka nAmanA rAjaputre teno parAbhava karIne rAjasabhAmAM jinazAsanano jayajayakAra phelAvyo. A rIte pArakI rAjasabhAmAM loko taraphathI potAno zrI uttarAdhyayana sUtra 311 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parAbhava thayo - enA kAraNe A pAlaka rAjapurohita aMdhaka pratye vairA dhAraNa karavA lAgyo. aMdhake A sAruM karyuM ke khoTuM karyuM ? potAnA banevI rAjAnA rAjapurohitane sanmAnapUrvaka rAkhavo joie ne ?! A rIte apamAna karAya ?! AcAryabhagavaMtanI dezanA sAMbhaLIne jinazAsananAM tattvono jANakAra banIne AvuM jAheramAM apamAna kare e vyavahArano jANakAra nathI - ema ja tame kaho ne ? dharmanA nAme A rIte vaira bAMdhavuM e yogya gaNAya ? AnA kAraNe to ApaNA prANa jokhamamAM mukAya ne ?! sa0 dharma mATe prANa jAya to vAMdho nahi. prANa jAya to vAMdho nahi, ema bolavuM eTaluM ja. bAkI prANa ApavAno vakhata Ave to khasI javuM che ne ? A dharmanI rakSA karavAnAM lakSaNa nathI. tamAruM apamAna kare to judI vAta. paNa devagurudharma mATe jo elaphela bolanAro hoya to teno pratikAra karo ke mauna raho ? sa0 e vakhate pelAnI bhAvadayA ciMtavIe. ane tamArI potAnI dravyadayA ciMtavIne besI raho - ema ne ? tamAre maravuM nathI mATe pelAnI bhAvadayA citavavI che ? je potAnI bhAvadayA na ciMtave te bIjAnI bhAvadayA kai rIte ciMtavI zake ? je ApaNA devagurudharmanA virodhI hoya teno pratikAra karavo ja jo ie. sa0 evAne jamADIne pachI na samajAvAya ? tame to jamADIne mukhavAsa ApIne ravAnA karavAnA tamArI kyAM tevaDa che ene samajAvavAnI ? eka vAra AcAryabhagavaMte kaheluM ke devagurudharmano pratyenIka jo navakArazI - sAdharmikavAtsalyamAM jamavA tamAre tyAM Avyo hoya to tene jamADatAM kahevAnuM ke - "oho ! tame AvyA cho ? A jaina dharmamAM janmyA cho mATe ahIM sthAna pAmyA. bAkI mArA devagurudharmanA pratyenIkane huM jamADuM nahi.' tame ATaluM kahI zako kharA ? tamane potAne ja dharmano khapa na hoya to AvuM ja banavAnuM. je pote devagurudharma pratye zraddhA-bahumAna dharanArA hoya tenAmAM ja AvuM sattva pragaTe. sa, rakSAnuM kAma sAdhunuM ke zrAvakanuM ? baMnnenuM. zAsana to baMnnenuM che ne ? zrAvaka pAse paNa zraddhA ane sattva hoya ne ? takalIpha eka ja che ke badhAne mAna joie che, netA thavuM che, paNa vaDIlanA kahyAmAM nathI rahevuM. kyAMthI rakSA thAya ? lokomAM aLakhA banavAnA bhaye dharmanI ke sAdhunI niMdA sAMbhaLI levAnuM kAma nathI karavuM. AthI ja aMdhake A rIte pratikAra karyo.. tyAra bAda aMdhake pAMca so puruSo sAthe dIkSA lIdhI ane kramasara zratanA pAragAmI banyA ane eka vAra zrI munisuvratasvAmIjInI pAse potAnI bahenanA gAmamAM javAnI anujJA levA gayA. bhagavAne kahyuM ke tyAM tamane maraNAMta upasarga AvavAnI saMbhAvanA che. tevA vakhate A mahAtmA ema nathI pUchatA ke A upasarga TaLe kai rIte ? athavA to ema paNa nathI vicAratA ke - 'to have javuM nathI.' e to uparathI ema pUche che ke "e upasarga veThatI vakhate ame ArAdhaka banIzuM ke virAdhaka banIzuM ?' Ane mArgAnusArI prajJA kahevAya. bhagavAnano sAdhu du:khathI na gabharAya, virAdhanAthI gabharAya. sa0 Avo maraNAMta upasarga kai rIte veThI zakAya ? teo evuM mAnatA hatA ke A upasarga veThIe to saMsArano upasarga kAyama mATe TaLI jAya evuM che. mahApuruSo saMsArane ja upasarga mAnatA hoya che, tethI saMsAramAM AvanAra eka paNa upasargathI teo gabharAtA hotA nathI. AthI ja ahIM jaNAvyuM che ke - ArAdhanAmAM sAdhaka evo upasarga, tapasvI evA sAdhu mahAtmA mATe du:khanuM kAraNa nathI banato, paraMtu mahAnaMdasvarUpa mokSane ApanAro hovAthI mahAnaMdanuM kAraNa bane che. teone takalIpha paDaze - evo vicAra nathI Avato, nirjarA thaze - evo ja vicAra Ave che. Aje to amArA mumukSu amane pUchavA Ave ke sAdhupaNAmAM ochAmAM ochuM keTaluM du:kha bhogavavuM Avazyaka che ?! kAraNa ke du:kha bhogavavAmAM nirjarA che - e vastu haju temane samajAi ja nathI. 312 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 313 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa, e to potAnI zakti tapAsavA mATe pUche ! je potAnI zakti tapAsyA kare te sAdhu na thai zake, je AjJA tapAse te sAdhu thai zake. skaMdhakAcArye jyAre pUchyuM ke "ame ArAdhaka thaizuM ke virAdhaka ?' tyAre bhagavAne temane kahyuM ke 'tamArA sivAya badhA ja ArAdhaka thaze." ATaluM sAMbhaLIne skaMdhakAcArye vicAryuM ke jemAM A badhA jIvone lAbha thAya evuM che, ghaNAne lAbha thavAno che te vihAra to ekAMte zubha kahevAya. je muhUrte anekane lAbha thAya ane ApaNane nukasAna thAya, te muhUrta kharAba kahevAya ke ApaNI bhavitavyatA kharAba kahevAya ? ahIM paNa skaMdhakAcArya vihArane mAMDI vALavAnuM vicAratA nathI. sava ApaNo svArtha sidAto hoya tevo parArtha karavAnI nA pADI che ne? jene potAnA kalyANanI bhAvanA na hoya athavA to jene potAnA kalyANanI bhAvanA hovA chatAM je potAnA kalyANane gauNa kare tene bIjAnuM kalyANa karavAno adhikAra nathI. paraMtu potAnA kalyANanI bhAvanA hovA chatAM bhavitavyatA yoge potAnuM kalyANa thavAnuM na hoya to tevA vakhate bIjAnuM kalyANa aTakAvavuM e ucita nathI. skaMdhakAcArye potAnA kalyANane gauNa nathI banAvyuM. jyAre AjanAM sAdhusAdhvI potAnI ArAdhanAne gauNa banAvI, prabhAvanAnAM kAryo kare che - te vyAjabI nathI, sa0 pote ArAdhaka banavAnA nathI e jANyA pachI ArAdhaka banavAno upAya kema na pUchyo ? je vastu banavAnI na hoya teno upAya kai rIte puchAya ? jo bhagavAna ArAdhaka na banavAnA bhAvibhAvane jaNAve, ne bIjI bAju ArAdhaka banavAno upAya batAve to bhagavAne potAnuM vacana pote ja kApyuM kahevAya. avazyabhAvibhAvane bhagavAna paNa rokI na zake. sa0 bhagavAne zreNika mahArAjane naraka toDavAno upAya batAvelo ne ? e narakane toDavAnA upAya hatA ke bodha ApavAnA prakAra hatA ? bhagavAne naraka toDavAnA je upAya batAvyA te upAyo azakya hatA ane tethI ja bhagavAnane e jaNAvavuM hatuM ke A upAyo jema azakya che 314 zrI uttarAdhyayana sUtra tema narakane toDavAnuM kAma paNa have azakya che. A rIte zreNika mahArAjAnI zraddhAne majabUta karavAno ja A prayAsa hato. e upAyo ajamAvyA pachI zreNika mahArAjAne khAtarI thai ke A naraka TaLe evI nathI to du:kha bhogavavA taiyAra thai gayA. je naraka TALavA taiyAra thayelA te narakanAM duHkho zAMtithI bhogavavA taiyAra thai gayA : A prabhAva bhagavAnanA vacanano hato. vadhaparISahanI kathA ApaNe e mATe zarU karelI ke koine evuM na lAge ke 'bolavAnuM saheluM che ane AcaravAnuM agharuM che.' zAsanA pAne je mArga batAvyo che tenA karatAM kaMikagaNo vizuddhamArga paramAtmAe jAte sevyo che, pachI ApaNane batAvyo che. je duHkhonuM varNana karyuM che tenA karatAM kaMikagaNuM du:kha jAte veThIne pachI A du:kha veThavAno mArga batAvyo che. Ama chatAM ApaNe jo ema kahIe ke "bolavAnuM saheluM che'... to mAnavuM paDe ke ApaNane kazuM karavAnuM mana ja nathI. parISaho veThI zakAya evA nathI - evuM bhUlecUke mAnavuM ke bolavuM nahi. A avasarpiNI kALamAM sukhanAM sAdhano nAza pAmavAnAM che. du:kha to AvavAnuM ja che. maraNAMta kaSTa A kALamAM na Ave - evuM nathI ne ? gADI nIce kacaDAvAnuM A kALamAM paNa bane ne ? sukha bhogavavA umara joie, du:kha bhogavavA mATe to koi uMmara bAdhaka nathI. janamatAMnI sAthe aneka prakAranA rogone laine AvanArA hoya che ne ? du:kha bhogavavA mATe koi muhUrta jovuM nathI paDatuM. sArAmAM sArA muhUrte AdarelA zubha kAryamAM paNa maraNAMta duHkha Ave ne ? jenA taraphathI prasaMga hoya tene eTeka Ave ane hospiTala bhegA karavA paDe - evuM ya bane ne ? to duHkhathI bhAgIne kyAM jai zakavAnA hatA ? enA badale du:kha samabhAve zA mATe veThI na levuM ? anaMtAnaMta AtmAo je mArge cAlIne potAnuM kalyANa sAdhIne gayA e mArge jatAM ApaNe zA mATe acakAie chIe ? dharma karavAnA kAraNe du:kha nathI AvatuM, pApa kareluM hoya to ja du:kha Ave che ; AvI zraddhA jenI majabUta hoya te du:kha majethI veThI zake, koi paNa parISahane jAkAro na zrI uttarAdhyayana sUtra 315 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ape. game teTaluM duHkha Ave topaNa zarIrano ja aMta Ave che, AtmAno aMta nathI Avato ane game teTaluM sukha bhogavIe topaNa zarIrano aMta AvavAno ja che. sukha bhogavatAM bhogavatAM javuM che ke AjJA pALatAM pALatAM javuM che ? saMsAramAM besIne sukha upara vairAgya Ave - e zakya nathI, vairAgya lAvavA mATe paNa sAdhupaNAmAM AvavuM paDaze. mArA gurumahArAja kahetA hatA ke ukaraDA upara bese tene attaranI sugaMdha na Ave. je rogano akhADo che tyAM vairAgyanI rAha jotAM besI rahevuM - e buddhimattAnAM lakSaNa nathI. vairAgyanI rAha jotA besI rahevuM nathI, rAga mAravA mATe sAdhupaNAmAM AvavuM che. A to navANuM yAtrA kare, chaTha karIne sAta jAtrA kare, oLIo kare chatAM dIkSA levAnuM mana na thAya ! sa0 dIkSA levI e ja sarvasva, enA sivAya badhuM nakAmuM ? dIkSA levI - e sarvasva nathI, dIkSA pALavI ane enA phaLa sudhI pahoMcavuM - e sarvasva. tame adhakacaruM na bolo. sa0 je dIkSA leze e pALaze ne ? je le e pALe ja - evuM nahi, jene pALavI hoya te dIkSA le. rAga mAravAno saMkalpa majabUta karIne nIkaLI javuM che. vairAgya bhale nathI Avyo paNa vairAgya lAvavA mATe rAga mAravo che. te mATe dIkSA laine pALavI che. duHkha bhogavavAnI taiyArI vinA kAyA paNa kasAtI nathI to rAga kyAMthI mare ? aMdhakAcArya bhagavAnanI anujJA lai zubha bhAvathI potAnI bahenanA nagara tarapha vihAra karyo. tyAM udyAnamAM padhAryA pachI vanapAlake rAjAne vadhAmaNI ApI ke ziSya parivAra sAthe AcAryabhagavaMta padhAryA che. bAjumAM beselA pAlake A sAMbhaLyuM. potAnuM vera levAno avasara Avyo che - ema jANI pAlaka khuza thayo. rAjAnA kAna bhaMbheravAnuM kAma sAva saheluM che. 'tamAruM rAjaya paDAvI levA Avyo che" ATaluM kahIe eTale patI gayuM ne ? pAlake sAdhubhagavaMta jayAM udyAnamAM UtarelA tyAM nIce bhAlA vagere zastro dATI dIdhAM ane rAjAne kahyuM ke 'A tamArA rAjyane paDAvI levA Avyo che, sAdhuo baLavAna hoya che'... rAjAe guptacaro pAse khAtarI karIne zastro joyAM tethI pAMcaso ziSya sahita te skaMdhakAcAryane bAMdhIne pAlakane soMpI dIdhA. pAlakane je sajA karavI hoya te sajA karavAnI chUTa ApI. ahIM lakhyuM che ke uMdarane pAmIne bilADI jema AnaMda pAme tema pAlaka AnaMda pAmyo ane e pAMcasone pIlavA mATe ghANInI bAjumAM bAMdhIne mUkyA. maratI vakhate AghApAchA na thAya te mATe ghANImAM nAMkhavAnuM nakkI karyuM. Ama chatAM e sAdhuoe koi jAtanI dhIraja nuM gumAvI. tenA pagamAM paDIne dInatAbharI AjIjI paNa na karI. kAraNa ke temane maraNano Dara na hato ane jIvavAno lobha na hato. uparathI temaNe manathI sarva doSonI AlocanA karI lIdhI, sarva jIvone khamAvI dIdhA, maitrIbhAvanAmAM ArUDha thayA. ne to pAlaka pratye dveSa dhAraNa karyo, na rAjA pratye dveSa dharyo ke gurunA vairanA kAraNe potAne sajA maLI - evo guru pratye paNa dveSa dhAraNa na karyo. uparathI teo vicAre che ke kAyaratA dhAraNa karIe ke na karIe topaNa maravAnuM jo nakkI ja hoya to tenA badale dhIraja rAkhavI - e ja ucita che. pAlake to kahI dIdhuM ke tamArA iSTadevanuM smaraNa karI lo, tamane eka ekane vArApharatI A ghANImAM pIlIza, badhAne ekI sAthe nathI pIlavA, vArApharatI pIle to ekane joine bIjAnA paga DhIlA paDe, bhaya pedA thAya, to pIDA vadhAre thAya - eTalA mATe sAthe nathI pIto. A bAju aMdhakAcArye paNa potAnI meLe upasarga veThavA taiyAra thayelA sAdhuone nirdhAmaNA karAvavA taiyArI karI. sAdhubhagavaMto gataspRha hatA. temane koi jAtanI spRhA rahI nathI. jene maraNano Dara hoya ane jIvitano lobha hoya te pariSaha veThI na zake. A bAju jeno Azaya kUra che, karmo krUra che, vANI krUra che tevA pAlake eka eka sAdhune ghANImAM nAMkhavA mAMDyA. te vakhate aMdhakAcAryanAM kapaDAM upara lohInA chAMTA UDe che, chatAM te sAdhune nirdhAmaNA karAvavAmAM dattacitta che. pAlakane tIkSNa vacano vaDe gALAgALI karavA nathI besatA. 316 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 3 17 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 koi devo kema na AvyA ? A mahAtmAonuM AyuSya Ama ja pUruM thavAnuM niyata hatuM, tethI devone upayoga na rahyo. ghANImAM nAMkhavAnI taiyArI karI tenA pahelA aMdhakAcArya nirdhAmaNA karatAM jaNAve che ke - "zarIra ane AtmA judA che, to pachI zarIranA nAzamAM zA mATe kheda dhAraNa karavo ? ane A je upasarga Avyo che temAM nimittabhUta jo koI hoya to pUrve karelAM ApaNAM potAnAM karmo ja che. jo ApaNuM karma nahi hoya to koi ApaNane kAMi karI nahi zake ane ApaNAM karmano udaya haze to ApaNA gharanA loko paNa ApaNI hatyA karanArA banaze.' Ano to anubhava ApaNane che ne ? ApaNA gharanA ApaNuM kahyuM mAnatA na hoya ane uparathI ApaNI sAme thatA hoya to te ApaNAM kamano ja prabhAva che ne ? paisA khAtara sagA bApanI hatyA karavAnA banAvo paNa sAMbhaLavA maLe ne ? 'AvA upasarga vakhate mahApuruSone karma jAya che : eno AnaMda hoya che... - ema skaMdhakAcArya samajAve che. oparezanamAM lohI jAya to ciMtA na hoya ne ? uparathI roga gayAno AnaMda hoya ne ? ane tapa karatAM vajana ghaTe to ciMtA thAya - kharuM ne ? Aje nahi to kAle du:kha AvavAnuM ja che - ema samajIne du:kha bhogavavA taiyAra thai javuM che. kyAre, kayA saMjogomAM keTaluM du:kha AvavAnuM che - tenI ApaNane khabara nathI. tethI du:khano Dara kADhI nAMkhavo che. AgaLa jaNAve che ke "karmahatyA mATe taiyAra thayela sajajanone upasarga duHkha mATe nathI thatA, AnaMda mATe thAya che. avazya nAzya evA zarIra mATe bIjA upara kopa karIne potAnA AtmAno ke AtmaguNono nAza zA mATe karavo ?" A vastu tamAre ke amAre barAbara yAda rAkhavAnI jarUra che. gusso karavAthI ApaNA jJAnAdi atyaMtara dhanano nAza thAya che. tame paNa zuM karo ? be bhAgIdAra jhaghaDatA hoya paNa koi moTo gharAka AvI jAya to baMne jhaghaDatA baMdha thai jAya ne ? gusso karavAthI ApaNA jJAnAdi nAza pAme che - evuM mAne te gusso karI zake ? maraNAMta kaSTa AvyA pachI paNa mahAmunio gusso karatA nathI. ApaNane maraNa jevuM kaSTa to nathI AvyuM ne ? to zAnA ATalo gusso karIe chIe ? koI jAtano khulAso paNa karavo nathI. bIjA ApaNane doSita mAne to bhale mAne, ApaNe bacAva karavo nathI. bhagavAna nA pADe che. mATe bolavuM nathI. bolavAthI ApaNA guNo nAza pAme che, mATe pratikAra karavo nathI, A bAju aMdhakAcArya eka ekane nirdhAmaNA karAve che, pAlaka eka ekane polato jAya che. lohInA phuvArA UDe che, carabIno kAdava thAya che, hADakAMno Dhagalo thAya che. paNa koi sAdhu dhIraja gumAvatA nathI. dareka sAdhu kevaLajJAna pAmIne mokSe jAya che. sa0 koine sahelAithI kevaLajJAna maLe ne koine A rIte maLe ! tamAre tyAM paNa evuM ja che ne ? koine sahelAithI paiso puSkaLa maLe che ne koine majUrI karIne mAMDa peTa bharAya che, to zuM karavuM ? paisA vagaranA rahevuM ke mahenata karavI ? bharatamahArAjA pUrvabhavamAM pAMcaso sAdhunI vaiyAvacca karIne AvelA to sahelAithI kevaLajJAna pAmyA. Aje to be sAdhunI vaiyAvacca mATe paNa vArA bAMdhavA paDe ne ? ApaNe gayA bhavamAM ArAdhanA nathI karI to A bhavamAM karI levI che. ArAdhanA karyA vinA to koino nitAra thayo nathI ne thavAno nathI. A rIte cAraso aThThANuM sAdhuone pItyA pachI chelle eka nAnA sAdhuno vAro Avyo tyAre skaMdhakAcArye kahyuM ke A nAnA sAdhune pilAto huM nahi joi zakuM tethI pahelAM mane pIlI nAMkha. A rIte potAnI mAnasika pIDAno vicAra Avyo tyArathI virAdhakabhAvanI zarUAta thavA mAMDI. sa, A to nAnA sAdhu pratyenI dayAno bhAva kahevAya ne ? A to dravyadayA che, temaNe nAnA sAdhunI bhAvadayAno vicAra na karyo. nahi to ema vicAra Avata ke - "mArA gayA pachI, Ane nirdhAmaNA koNa karAvaze ?' nAnA sAdhune to uparathI nirdhAmaNAnI jarUra vadhAre hoya ne ? chatAM potAne e duHkha jotAM asahya pIDA thaze - e kalpanAthI ja pahelAM potAne pIlavAnuM kahyuM hatuM. AvA vakhate sAmAnuM zrI uttarAdhyayana sUtra 319 318 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hita jovAnuM ke potAnuM duHkha ?! pAlakane to skaMdhakAcAryane jeTalI vadhAre pIDA apAya eTalI ApavI ja hatI. tethI pahelA nAnA sAdhune ja pIlavA mATe nAMkhyA. te vakhate paNa aMdhakAcArya pAchA svastha thai gayA ane nAnA sAdhune paNa sArAmAM sArI nirdhAmaNA karAvI. nAnA sAdhu pote svastha hovAthI samatApUrvaka upasarga veThIne kevaLajJAna pAmIne mokSe jatA rahyA. aMte aMdhakAcAryano vAro Avyo. tyAre temanI dhIraja khUTI gai. pAlake potAnuM kaheluM chelle na mAnyuM eTale gusso Avyo. e gussAmAM niyANuM karyuM ke "jo ahIMthI marIne deva thauM to A AkhA nagarane ujajaDa karuM.' temane pIlatI vakhate temano ogho lohIthI kharaDAyelo bahAra paDyo hato. te eka pakSIe mAMsano loco samajIne upADyo ane jayAM temanI bahena puraMdarayazA hatI tyAM nAMkhyo. te jotAMnI sAthe rANI samajI gaI ke rAjAnA kAraNe A bhAi mahArAja vagere sAdhuo haNAyA che. tethI potAnA pati pratye phiTakAra varasAvatAM kahyuM ke - "he pApiTha ! tAruM to zuM thaze - khabara nathI, je thavAnuM haze te thaze, paNa huM to A saMsArathI vairAgya pAmIne dIkSA levA jauM chuM.' A rIte cAritranA pariNAma joine tyAM najIkamAM rahelA deve tene upADIne zrI munisuvratasvAmI bhagavAna pAse lAvIne mUkI. tyAM teNe cAritra lIdhuM. aMdhakAcArya tyAMthI marIne vyaMtara thayA. tyAM jatAMnI sAthe pUrvabhavanuM vaira yAda karyuM ane e AkhA nagarane ujajaDa banAvyuM. Aje paNa te daMDakAraNya tarIke oLakhAya che. ahIM je rIte A sAdhuoe vadhaparISaha sahana karIne kevaLajJAna meLavyuM e rIte badhA sAdhuoe paNa vadhaparISaha sahana karavo joie. (14) yAcanAparISaha : AkrozaparISaha ke vadhaparISaha Ave ja evo niyama nathI. AvI jAya to ene veThI levA pUratI A vAta che. vadhArISaha veThIne janArA AtmAo karatAM anazanAdi sAdhanA dvArA mokSe janArA mahAtmAonI saMkhyA vadhAre che. tethI vadha ke Akroza parISahanA kAlpanika bhayathI sAdhupaNAthI UbhagI javAnI jarUra nathI. duHkha Ave to veThI laizuM e vAta nakkI, paNa AvuM du:kha AvyA pachI te veThI nahi zakAya - evo 320 zrI uttarAdhyayana sUtra bhaya atyArathI rAkhIne ciMtA mAthe laine pharavAnI jarUra nathI. je duHkha AvavAnuM ja che tene TALavA mATe game teTalo prayatna karavAmAM Ave toya te TaLavAnuM ja nathI to zA mATe ATalo bhAra sAthe rAkhIne pharavuM ? A to paiso gayA pachI mAnasika tANano evo anubhava kare ke lagabhaga sUnamUna thaine phare. ATalI badhI arati zA mATe karavI ? je buddhizALI mANasa hoya tene AvelI vastu gayAnuM duHkha na thAya. Ama tame buddhizALI kharA paNa mUrkha cho. DAhyA to tene kahevAya ke je buddhino upayoga kare. je vakhate je avasthA hoya tene vadhAvI levAnI, bhaviSyanI ciMtA karIne vartamAnanI sAdhanA zA mATe gumAvavI ? sAdhubhagavaMta bhaviSyanI ciMtA na kare. zAstramAM A ja kAraNathI "kuphakhIsaMbala bhAkhyA munivara." AvuM vizeSaNa sAdhu mATe vAparyuM che. AvatI kAlanA AhAranI ciMtA sAdhu na kare. temanA peTamAM je paDyuM hoya te ja temanuM bhAthuM hoya che. ahIM graMthakArazrI jaNAve che ke vadhAdi parISaha Ave tyAre veThavAnA che. sa0 parISaha UbhA karI bhogavavAnuM zA mATe kahyuM ? e to eTalA mATe kahyuM che ke ApaNe pApa keTalAM karyAM che tenI khabara nathI. tethI atyAre ja e pApakarmono udaya thai jAya to sAruM. kAraNa ke atyAre samajaNa che, zakti che, sahana karavAnI vRtti paNa che. to atyAre zA mATe veThI na le ? bhaviSyamAM A badhI anukULatA nahi hoya to AveluM du:kha bhogavatAM bIjuM navuM du:kha UbhuM thai jAya. AthI ja sAdhune saMyama ane tapanAM kaSTo jAte UbhAM karI veThavAnuM jaNAvyuM. ApaNI vAta to e che ke vadhAdiparISaha Ave to veThavAnA. jyAre yAcanAparISaha to roja AvavAno che. sAdhubhagavaMtane vastra, pAtra, piMDa, vasati... A badhuM ja yAcanA karIne ja meLavavAnuM che. yAcanA karyA vinA eka paNa vastu meLavavAnI nathI. gocarIe jatI vakhate dAtA game teTalo Agraha kare topaNa je vastuno khapa hoya te ja vahoravAnI. uttama vastuno Agraha kare ne vastu nirdoSa hoya to paNa jo khapa hoya to ja sAdhu zrI uttarAdhyayana sUtra 321 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vahore. koi glAna hoya, tapasvI hoya to vahore. bAkI to potAnA mATe aMtaprAMta AhAra lAve. sa0 sAmAno bhAva tUTe nahi te mATe uttama vastu na vahore ? gocarI janAra sAdhu gItArtha hoya. sAmAnI vinaMti hoya ne bhAva tUTe nahi tenuM dhyAna paNa rAkhe. eka vastu vadhAre AvI jAya to mAtra enAthI ja nirvAha kare. bIjI vastu para kApa mUkI de. paNa eka vastu yAda rAkho ke bhAva karatAM paNa AjJAnI kiMmata vadhAre che. sAmAno bhAva game teTalo hoya paNa AyaMbilavALo vigai na vahore ne ? tema rasakasavALI vastu bhagavAna nA pADe che to ApaNe na vahoravI. sAdhubhagavaMtanuM aNagAra vrata duSkara che ke badhuM dAtA Ape to ja levAnuM. dAtAne ghera paDyuM hoya chatAM jo vinaMti na kare to tenI yAcanA na karavI. yAcanA paNa dareka vastunI na karAya. je vastu sAme paDelI hovA chatAM dAtA vinaMti na kare, te vinaMti karavAnuM bhUlI gayo hoya ne ApaNane khapa hoya topaNa te vastu tene tyAM na yAcavI. bIjA gharethI yAcavI. kAraNa ke koi vAra dAtAe mAMdA mATe vastu banAvelI hovAthI vinaMti na karI hoya ne ApaNe sAmethI yAcanA karIe to dAtA musIbatamAM mukAya. hA ya pADI na zake ne nA paNa pADI na zake, mATe AvuM na karavuM. ahIM fi padathI e samajAvyuM che ke A parISaha veThavAnuM kAma roja karavAnuM che. yAcanAparISahamAM zArIrika pIDA nathI, mAnasika pIDA che. jeone gRhasthapaNAmAM mAMgavAmAM zarama AvatI na hoya tene A parISaha nathI lAgavAno. jarUra paDe to mAMgI laie ane jarUra hoya to ApI daie H A to eka vyavahAra che - AvuM mAnanArAone A parISahanI kiMmata samajAze nahi. paraMtu jeo ucca kuLamAM janmyA hoya, mAMgavuM ane maravuM jene sarakhuM lAgatuM hoya evAone A bhikSAvRtti e eka parISaharUpa lAgavAnI, mATe tene jItavAnI vAta jaNAvI. rAjAmahArAjAo hoya, maMtrIputra hoya, evAo sattA jamAvIne AvyA hoya, anekane ApIne AvyA hoya evAone ghara ghara bhikSA mAMgavAnuM AkaruM lAge, potAno zrI uttarAdhyayana sUtra 322 aham ghavAto hoya evuM lAge tethI yAgyAparISaha jItavAnuM jaNAvyuM che. zrI RSabhadeva bhagavAnane tera mahinA sudhI bhikSA na maLI te temanA pUrvanA karmanA udaye ja maLI na hatI. chatAM zrI kalpasUtramAM kavie kalpanA karI che ke bhagavAne jamaNA hAthane bhikSA levA mATe kahyuM to teNe nA pADI ke 'atyAra sudhI huM ApI ApIne TevAyo chuM, have mAMguM kai rIte ?' A kalpanA paNa e sUcave che ke yAcanA e parISaha che. kavie kalpanA karI ke bhagavAnane baMnne hAthane samajAvatAM samajAvatAM tera mahinA gayA. tera mahinAnA aMte bhagavAne baMnne hAthane samajAvyuM ke atyAra sudhI yAcakonA manorathone pUrIne kRtakRtya thayA, have A dAtAnA manorathone pUrIne kRtArtha thAo.' tyAre baMnne hAtha taiyAra thayA ne zreyAMsakumAranA hAthe bhikSA grahaNa karI. jeo anekane dAna ApIne AvyA hoya tevAo paNa bhagavAnanI AjJA samaje to bhikSAvRttimAM zaramano ke mAnasika pIDAno anubhava na kare. sa0 koi tiraskAra kare, AvakAra na Ape to javAya ? tenI icchA na hoya to tenA ghare na javuM. bAkI mahApuruSo to tiraskAra karanArane paNa pratibodha karanArA hoya che. A zrI uttarAdhyayana sUtramAM ja AgaLa eka kathA Ave che. eka brAhmaNe pratibodha pAmI dIkSA lIdhI. zrutanA pAragAmI banI ekAkI vihAra karatA potAnA bhAine tyAM yajJa cAlu hato tyAM bhikSA levA gayA. tyAM pelA yajJanA nAyake temane bhikSA ApavAnI nA pADI ke 'A bhikSA to je brAhmaNa hoya, vedanA jANakAra hoya, yajJa karatA hoya temanA mATe ja che, tamArA mATe nathI.' tyAre te sAdhue e yajJanAyakane kahyuM ke brAhmaNa kone kahevAya, vedanA jANakAra kone kahevAya, yaza kone kahevAya, Ahuti kone kahevAya - e tame jANatA ja nathI. pelo yajJanAyaka ThaMDo paDyo, pUchyuM ke 'jo tame jANatA ho to kaho.' tyAre sAdhubhagavaMte badhAnuM svarUpa jaNAvyuM ke je brahmacaryanuM pAlana kare te brAhmaNa che, jJAnayajJamAM karmonI Ahuti nAMkhavI e kharo yajJa che... A sAMbhaLIne pelo pratibodha pAmyo, bhikSA ApavA zrI uttarAdhyayana sUtra 323 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ taiyAra thayo. sAdhue bhikSA lIdhI nahi ane pAchA pharyA, pelA brAhmaNe dIkSA lIdhI. dIkSA sahelI che ne ? je yajJa karatA hatA temaNe yajJa choDIne dIkSA lIdhI. Aje dIkSA lIdhelA svAdhyAya karavAne badale yajJayAga karAvavA lAgyA che. koi ghaMTAkarNano homa karAve, koi mANibhadrano homa karAve ! A badhuM vicitra che. eka jainetara vidvAne TIkA karI ke - jaino homahavana karAve e to bhUtakALanA brAhmaNa kuLanA saMskAra che. sa, jJAnayajJa kevI rIte karavo ? pAMca prakArano svAdhyAya karavAno. emAM badhA doSo ane badhAM kamanI Ahuti ApavAnI che. tamane svAdhyAya karavAnuM ja gamatuM nathI ne ? sa0 sAMsArika jIvane saMsAranI icchA pUrI karavI hoya to bIje jAya tenA badale A homa kare to zuM vAMdho ? sAMsArika jIvane saMsAranI icchA mAravA mATe jayAM javuM hoya tyAM javAnI chUTa paNa icchA pUrI karavA bhagavAna pAse paNa AvavAnI rajA ne maLe. koIne zatrune mAravo hoya to te kasAi pAse jAya tenA karatAM bhagavAnane kahe to te sAruM ke zatrune mAravAnI icchA ja kharAba che ? tema ahIM paNa du:kha kADhavAnI ane sukha bhogavavAnI icchA ja kharAba che. tene pUrI karavA mATe koinI pAse na javAya. A du:kha kADhavAnI bhAvanA hovAthI ja sAdhu thavAtuM nathI. ApaNe du:kha kADhavA kazuM karavuM nathI. karma kADhavA mATe je karavuM hoya te karI levuM che. te mATe dIkSA sivAya bIjo upAya nathI. dIkSAmAM A yAcanAparISaha jItavo ja paDaze. sAdhubhagavaMta koi paNa vastu yAcyA vinA na le. gRhastha mAMge nahi, sAdhu mAgyA vinA na rahe. sagRhastha potAnA gharamAM to mAMge ne ? ghara ApaNuM che ja nahi. gharane mAruM mAnyuM e ja ApaNI moTAmAM moTI bhUla che. ghara mAruM nathI, dharma mAro che ane mAMgavuM nahi - e ja gRhasthano dharma che. jyAre sAdhubhagavaMta mATe mAMgyA vagara levuM nahi - e ja emano dharma che. mAMgavAnI paNa rIta che, 'mane Apo' ema sAdhu 324 zrI uttarAdhyayana sUtra na kahe. mAtra dharmalAbha Ape. je vastuno khapa hoya tenA mATe paNa 'Ano joga che ?' ema pUche ane pelA hA pADe topaNa to lo' ema kahe, Apo' ema na kahe. A paNa eka bhASA che. jema tame jatI vakhate AvuM chuM" ema bolIne jAo ne ? "AvuM chuM" eno artha 'jauM chuM' thAya ne ? te ja rIte "lo' no artha 'Apo' thAya. paNa 'Apa' bolavAnuM nahi. bhagavAne je AcAra batAvyo che te adbhuta che. AthI ja bhikSA lAvyA pachI sAdhubhagavaMta A pramANe gAthA bolIne gocarI Alove ke - A bhagavAne asAvadya (pAparahita) evI bhikSAvRtti jaNAvI che te adbhuta che, koi paNa jIvane pIDA pahoMcADyA vinA jIvanano nirvAha thai zake - evo adbhuta A AcAra che. tethI bhikSA mATe hAtha pasAravAno vakhata Ave tyAre sAdhubhagavaMta ema na vicAre ke "AnA karatAM gRhasthapaNuM sAruM'. paraMtu yAcanAparISaha jItIne suMdara bhikSAcaryAnuM pAlana kare. A parISaha upara baLadevamuninI kathA che. temAM baLadevamuninI dIkSA kai rIte thai - e vAta ahIM vistArathI batAvI che. kRSNavAsudeva mATe indramahArAjAe sonAnI dvArikAnagarI banAvI hatI. eka vAra zrI namanAtha bhagavAna tyAM samavasaryA tyAre kRSNamahArAjA parivArasahita bhagavAnane vaMdana karavA gayA. bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI kRSNamahArAjAe bhagavAnane pUchyuM ke - 'dvArikAnagarIno nAza kudaratI ja thavAno ke koinA kAraNe ? mAruM mRtyu paNa kudaratI thaze ke koinA hAthe thaze ?? duniyAnA padArtho nAzavaMta che evuM jANatA hovAthI temaNe Avo prazna pUchelo ane temAM paNa je atipriya hoya tenA nAzanI ciMtA vadhAre hoya tethI potAnA prANa mATe ane prANapriya dvArikAnagarI mATe prazna pUchyo. ApaNane jenA para mamatva hoya te jAya nahi : enI ciMtA vadhAre hoya ne ? bhagavAne kahyuM ke - eka RSie nIca kuLanI rUpavAna kanyA sAthe viSayasevana karyuM tenAthI tene dvaipAyana nAmano putra thayo. e dvaipAyana RSi thayo tenA kAraNe A dvArikAnagarIno nAza thaze. kRSNavAsudevanA putra zAMba ane pradyumna madirA pIne madonmatta thaine RSine trAsa pamADaze, enAthI zrI uttarAdhyayana sUtra 325 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trAselA RSi niyANuM karIne deva thai A AkhI dvArikAnagarI bALI nAMkhaze ane sAthe bhagavAne e paNa jaNAvyuM ke kRSaNamahArAjAnuM mRtyu temanA moTA bhAI jarAkumAranA hAthe thaze. A sAMbhaLIne parSadA jarAkumAra sAme jovA lAgI. tethI lajajA pAmelo jarAkumAra tyAMthI dhanuSya ane bANa laine paherye kapaDe jaMgalamAM jato rahyo. dvaipAyana RSi paNa A sAMbhaLI potAnA hAthe dvArikAno nAza na thAya te mATe dvArikAmAMthI nIkaLI jaMgalamAM jaine rahyo. kRSNamahArAjAe nagaranA lokone kahI badhI madirA kAdaMbarI aTavImAM naMkhAvI dIdhI. ATaluM karavA chatAM je bhAvibhAva hoya te mithyA kyAMthI thAya ? e kAdaMbarI aTavImAMthI eka mANasa pasAra thato hato teNe tyAM rahelI madirA pIdhI. potAnA bhAjanamAM laine Avyo ane zAMba-pradyumnane ApI. enA pUchavAthI jaNAvyuM ke A aTavImAMthI maLI. AthI tyAM jaine e baMnnee ghaNI madirA pIdhI. madonmatta thayelA teo dvaipAyanaRSi dvArikAno nAza karanArA che mATe temane herAna karavA mATe gayA. tyAM temaNe karelA trAsathI kopAyamAna thayelA dvaipAyanaRSie paNa dvArikA bALavAnuM niyANuM karyuM. kRSNamahArAjAne A vAtanI jANa thatAM putrone Thapako Apyo ane dvaipAyanaRSine khamAvyA ane niyANuM na karavAnuM jaNAvyuM. chatAM DhaMpAyanaRSino kopa zAMta na thayo. topaNa temaNe eTaluM kahyuM ke 'tame mAphI mAMgavA AvyA cho, mATe tamane nahi mAruM.' tyAra bAda kRSNamahArAjae bhagavAnane pUchyuM ke A dvaipAyana dvArikAne kyAre bALaze ? bhagavAne kahyuM ke bAra varasa pachI bALaze. bhagavAnanuM vacana sAMbhaLI kRSNamahArAjAe nagarInA lokone dharmadhyAnamAM rata rahevAnuM jaNAvyuM. AyaMbila karavAnuM paNa kRSNamahArAjAe jaNAvyuM hatuM, bhagavAne nahi, A upAya paNa dvArikAnA dAhane aTakAvavAno na hato, paraMtu e nimitte dharmamAM sthira rahevAno hato. A rIte agiyAreka varasa thai gayA eTale bhAvibhAvanA vazathI loko tapa-japa vagere choDIne jalasA karavA lAgyA. evAmAM taipAyana marIne deva thayo ane pUrvanuM vaira saMbhArIne dvArikA bALavA taiyAra thayo. 326 zrI uttarAdhyayana sUtra sa0 loko pahelethI bIjI nagarImAM na gayA ? A muMbai AkhuM pANImAM javAnI AgAhI be-traNa varasathI che chatAM koie muMbaI choDyuM ? jevA bhAvibhAva hoya evI ja mati sUjhe. sukhano rAga ja evo che ke A kazuM vicAravA deto ja nathI. dvaipAyane kahyuM ke jene dIkSA levI hoya tene bhagavAna pAse mUkI dauM. kRSNamahArAjAnI AThe ya paTTarANI vageree to bhagavAna pAse dIkSA lai lIdhI. zAMba-pradyumna paNa dIkSA lai lIdhI. dvaipAyane nagarI bALI tyAre kRSNavAsudeva ane baLadeva asahAyapaNe dInamane dvArikAno dAha joi rahyA che. potAnAM mAtA-pitAne bacAvavA mATe rathamAM besADI baLadanA sthAne be bhAio je DAyA, ratha kheMcIne nagaranI bahAra lai jatA hatA tevAmAM kRSNa vAsudeva ane baLadeva daravAjAnI bahAra nIkaLI gayA, paNa nagarano daravAjo mAtA-pitA upara paDyo ane mAtA-pitA tyAM ja mRtyu pAmyAM. baLadeva vAsudeva be ekalA tyAMthI pAMDavonI pAse javA nIkaLyA. rastAmAM grISmakALano tApa asahya hovAthI kRSNamahArAjAne atyaMta tRSA lAgI. sAdhubhagavaMto koi paNa vastu jAte banAvatA nathI, kharIdIne letA nathI ke chedI-kApIne paNa letA nathI. AthI ja koi paNa vastu temane yAcanA karIne ja levAnI che. zAstramAM kahyuM che ke eka dAMtanI saLI paNa koie ApyA vinA ke koInI pAse yAcyA vinA na levAya. AvA vakhate mAna ADuM Ave ke yAcanA karatAM zarama Ave to sAdhupaNuM pALI nahi zakAya. 'huM koNa hato' e yAda rAkhe te sAdhupaNuM pALI na zake. ApaNe bhUtakALamAM game tevA rAjA mahArAjA hoie ke sattAdhArI hoie, topaNa Aje sAdhu chIe - eTaluM yAda rAkhavuM. eka varasa sudhInuM varasIdAna ApanAra jagataguru paNa dIkSA lIdhA pachI dAtA pAse hAtha pasArIne ja bhikSA le che. ApaNe bhagavAna karatA to moTA nathI ne ? to zA mATe sAdhupaNAnA AcAra pALatAM zarama rAkhIe ? jene bhikSAe jatAM zarama Ave te makAnamAM Tiphina maMgAvatA thai jaze ane pachI loko tenI TIkA karavA lAgaze. sAdhupaNAnA AcAra je pALe tene ja sAdhu kahevAya, bIjAne sAdhu zrI uttarAdhyayana sUtra 327 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na kahevAya. je sAdhutAnA AcAra pALatA ja nathI te sAdhu ja nathI, temanI TIkA karavAno koi artha ja nathI. Aje tame loko sAdhunI TIkA karo cho te vyAjabI nathI. je sAdhu che tenI TIkA karavAnI nathI, jeo mAtra vekhadhArI che, sAdhu che ja nahi tenI paNa TIkA karavAnI jarUra nathI. yAcanA parISaha jItavA mATe gocarIe javuM ja paDaze. makAnamAM AhAra maMgAve - e na cAle. jeo binajarUrI doSita AhAra vahorAve tene azubha dIrgha AyuSyano baMdha thAya che. paraMtu dravya, kSetra, kALa ke bhAvane AzrayIne AdhAkarmAdi doSathI dUSita AhAra vahorAve topaNa temAM nirjarA thAya che. dravyathI koi sAdhune vaighe dahIM ja vAparavAnuM kahyuM hoya ne te nirdoSa na maLe to doSita le temAM sAdhune paNa doSa na lAge ane vahorAvanArane paNa doSa na lAge. kSetrathI vihAranAM kSetramAM zrAvakanAM gharo na hoya tyAre sAmethI AhAra laine vahorAve toya doSa na lAge. kALathI durbhikSa kALa hoya, pUra AvyuM hoya, varasAda puSkaLa paDato hoya ane sAdhusAdhvI gocarI mATe jai zake evuM na hoya tema ja teo upavAsa karavA samartha na hoya tyAre tame doSita AhAra vahorAvo topaNa tamane doSa na lAge ane bhAvathI rogAdinA kAraNe viziSTa vastunI jarUra paDe to doSita vahorAvo chatAM tamane nirjarA thAya, doSa na lAge. paraMtu jyAM dravyathI, kSetrathI, kALathI ke bhAvathI koi kAraNa upasthita thayuM na hoya chatAM tame doSita AhAra vahorAvo to tamane azubha dIrgha AyuSyano baMdha paDe. yAcanAparISahamAM baLadevanI kathAmAM ApaNe joyuM ke kRSNamahArAje jyAre chaipAyanane niyANuM vAravAnuM kahyuM tyAre teNe mAtra baLadeva-vAsudevane choDavAnI vAta karI. tyAre baLadeve kRSNavAsudevane kahyuM ke have Ane kAlAvAlA karavAno koi artha nathI. ema kahIne teo tyAMthI nIkaLI gayA. kRSNe vinaMti karatAM kahyuM hatuM ke tapasvIone niyANuM karavuM zobhe nahi, chatAM dvaipAyana mAnyo nahi, tethI tyAMthI pAchA pharyA. bhagavAna pAse AvIne pUchyuM ke A dvArikAne kyAre bALaze ? bhagavAne kahyuM ke bAra varase bALaze. tethI kRSNamahArAjAe nagaramAM paDaha vagADIne kahevaDAvyuM zrI uttarAdhyayana sUtra 328 ke badhAe dharmadhyAnamAM rahevuM, AyaMbila vagere tapamAM parAyaNa rahevuM. kRSNamahArAjAe maraNathI bacavA mATe dharmadhyAnamAM rahevAnI vAta nathI karI, samAdhipUrvaka maraNa thAya mATe dharmadhyAnamAM rahevAnI vAta karelI. Aje amArA mahAtmAo jaNAve che ke - 'bhagavAne dvArikAne baLatI aTakAvavA mATe AyaMbila karavAnuM kahyuM hatuM.' A vAta vyAjabI nathI. kathAgraMtho vAMcatAM paNa zIkhavAnI jarUra che. ApaNane phAvato artha kADhavA mATe kathAgraMtho nathI. duHkha dUra karavAno upAya bhagavAna na batAve. loko paNa kevA hoya ? du:kha Ave tyAre tapa-japa kare, thoDuM du:kha haLavuM thAya eTale dharma choDI de ne ? lokoe paNa dharmadhyAna karavAnuM mAMDI vALyuM. bAra varasa pUrAM thayAM. dvaipAyane paNa devamAyAthI pazuone staMbhita karIne bALavA mAMDyA. je mANaso doDAdoDa kare che temane paNa pakaDI-pakaDIne agnimAM nAMkhavA mAMDyo. kRSNa ane baLadeva codhAra AMsue asahAyapaNe A badhuM joi rahyA che. loko dInatAthI 'hA ! kezava (kRSNa) ! hA ! rAma (baLadeva) !' kahIne potAne bacAvavAnuM kahe che, paraMtu dvaipAyana AgaLa emanuM kazuM cAlatuM nathI. A bAju vAsudeva, devakI (kRSNanI mAtA), rohiNI (baLadevanI mAtA) A traNane rathamAM besADIne nagaranI bahAra lai javA mATe kRSNabaLadeva ghoDA-baLadane levA gayA paNa devamAyAthI badhA pazuo staMbhita thai gayelA. AthI chevaTe be bhAio pote ratha kheMcIne nagara bahAra nIkaLavA mAMDyA. nagarano daravAjo pagethI Agho karIne bahAra nIkaLavA mahenata karatA hatA eTalAmAM temanAM mAtApitAe kahyuM ke A dvaipAyana amane choDaze nahi mATe tame be jatA raho. chevaTe mAtA-pitAne paNa Ama najara sAme maratA kRSNa-baLadeva joi rahyA che ! karmanI gati kevI vicitra che. game teTalI kaThina chAtI hoya topaNa te sahI na zake - evo karuNa e prasaMga hato. A rIte cha divasa sudhI lokonA hAhArava sAMbhaLatAM dvArikAnagarIne baLatI joi sAtame divase badhuM zAMta thayuM. dvArikA baLI gai eTale kRSNa-baLadeva tyAMthI nIkaLyA. kRSNa baLadevane pUche che ke 'have ApaNe kyAM jaie ?' tyAre baLadeve zrI uttarAdhyayana sUtra 329 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM ke 'ApaNe pAMDavonI pAse jaie.' kRSNa kahe che ke 'pAMDavone to meM anyAya karIne nagaranI bahAra kADhI dUra mathurAmAM rahevAnuM sthAna ApyuM hatuM to have te ApaNane Azaro kyAMthI Ape ?' tyAre baLadeve kahyuM ke - 'bhAi ! tame ciMtA na karo. mahApuruSo ApattikALamAM sahAya karyA vinA na rahe. teo bhUtakALanA apakArane yAda rAkhatA nathI ane koie paNa karelA nAnA paNa upakArane kyAreya bhUlatA nathI. tame pAMDavone choDAvyA e upakArane teo jIvanabhara nahi bhUle... A rIte vicArIne pAMDavonI pAse javA mATe nIkaLyA. sAta-sAta divasathI kazuM khAdhuM-pIdhuM na hovAthI kRSNe baLadevane kahyuM ke 'bhAi ! bhUkha bahu lAgI che, have AgaLa nahi calAya.' tethI baLadeva eka nagaramAM kaMdoine tyAM gayA. kRSNane eka jhADa nIce besADyA ane jAgatA rahevA kahyuM. sAthe e paNa kahyuM ke 'nagaramAM jai huM ApattimAM AvuM to siMhanAda karIza, tyAre mArI sahAyamAM Avajo.' Ama kahIne tyAMthI kRSNane ekalA mUkI nagaramAM gayA. A bAju kRSNavAsudeva ke je batrIsa hajAra strIonA ane chappana kroDa yAdavonA svAmI hatA te bhUkhyA-tarasyA paherye kapaDe jaMgalamAM ekalA beThA che, pAse khAvAnuM paNa nathI ane khAvAnuM levA mATe dhana paNa nathI.' karma kyAre kai sthitimAM mUkaze e kahI zakAya evuM nathI tethI A badhI lAlI dhoi nAMkho ne khumArI kADhI nAMkho. bhagavAnanA parama bhakta ane kSAyika samakitIne paNa karma AvI dazAmAM lAvI mUke che. baLadeve kaMdoi pAse mIThAi mAMgI ane badalAmAM mudrikA ApI. pelo kaMdoi vicAre che ke A koi sAmAnya mANasa nathI lAgato. dvArikAnagarI baLI gai che eTale baLadeva ne vAsudeva ja rakhaDatA ahIM AvyA lAge che - ema vicArI potAnA rAjAne samAcAra ApyA ke jethI asahAya evA vAsudevane jItI rAjA prasanna thaine potAne paNa nyAla karI deze. kaMdoinI vAta sAMbhaLI rAjA sainya laine baLadevanI sAme Avyo. baLadeve tarata siMhanAda karyo eTale kRSNa tyAM hAjara thayA ane pelA rAjAne kahyuM ke 'dvArikA gai eTale zuM baLa paNa jatuM rahyuM ?' ema kahI ekalA hAthe zrI uttarAdhyayana sUtra 330 - kRSNe pelA rAjAne khokharo karI nAMkhyo. ene jItIne kahyuM ke 'mAre tAruM rAjya joituM nathI, tuM tAruM rAjya sukhethI bhogava.' mahApuruSo AvA hoya, parAkramanI sAthe udAratA paNa temane varelI hoya. sa0 pelA rAjAe jamADavAno viveka na karyo ? rAjA viveka kare topaNa A jAya evA che ? jyAre ApaNe daridra ke asahAya avasthAmAM hoie tyAre koine tyAM jamavA na javuM. kAraNa ke emAM oziyALApaNuM lAge. A to khumArIvALA hatA tethI bhUkha veThI le paNa koine tyAM jamavA na jAya. A bAju baLadeve lAvelI mIThAi baMnnee khAdhI ane upara madirA pIdhI. AthI have tarasa cikAra lAge che. tethI baLadeva temane jaMgalamAM eka pItAMbara oDhADIne suvADe che ane pote pANI levA jAya che. sa0 samakitI hovA chatAM madirA pIe ? samakitI to sAta vyasana seve topaNa karmayoge seve, lAlasAthI nahi. temanI madirA paNa sArI ane ApaNI cA paNa kharAba. kAraNa ke yAdavakuLamAM to madirA pahelethI ja pivAtI hatI ane atyAre to teo ApattimAM che mATe madirA pIdhI. bAkI to madirA aTavImAM naMkhAvI dIdhI hatI ne ? jyAre ApaNe to gAmaDAmAM hatA tyAre cA pItA na hatA have zaheramAM AvIne cA zarU karI ane pAchI tenI lAlasA paNa bhayaMkara che ne ? A badhAM varNana dhyAnapUrvaka vAMco to ApaNA haiyAnA pariNAmane kUNAM pADe evAM che. A bAju jarAkumAra pharato pharato tyAM Avyo. pItAMbara paherIne paga para paga caDhAvIne sUtelA kRSNanA pagane mRga-haraNa dhArIne bANa mAryuM. paNa vIMdhAtAMnI sAthe kRSNa saphALA jAgyA ane bolyA ke 'zatrune cetavyA vinA mAre evuM yuddha Aja sudhI joyuM nathI. tuM koNa che, mArI sAme Ava.' tyAre jarAkumAre potAno paricaya Apyo ke 'huM vasudeva rAjA ane jarA rANIno putra, rAmakRSNano moTo bhAi jarAkumAra chuM ane mArA hAthe kRSNanuM mRtyu na thAya te mATe bAra varasathI bhUkhyo-tarasyo jaMgalamAM pharuM chuM.' tyAre kRSNe kahyuM ke 'tuM jenI zrI uttarAdhyayana sUtra 331 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rakSA mATe ahIM rahyo che te ja kRSNa huM chuM." A sAMbhaLatAMnI sAthe AghAtathI te mUcha pAmyo ane thoDI vAramAM saheja cetanA AvI eTale kRSNa pAse Avyo. tenA pagamAMthI bANa kADhayuM ane pUchyuM ke 'tuM ahIM kyAMthI ?' tyAre kRSNa dvArikAnA dAhathI mAMDIne badho vRttAMta jaNAvyo. A sAMbhaLIne jarAkumAra haiyAphATa rudana kare che, tene eTaluM du:kha thAya che ke meM niraparAdhI bhAine mAryo tethI A ja zarIre mane narakanA du:kha bhogavavAno lAga che. pRthvI jo mArga Ape to temAM pesI jauM, bhAino hatyAro evo huM mAruM moTuM kai rIte batAvuM. kuNe 'bhagavAnanuM vacana mithyA thatuM ja nathI' vagere kahIne jarAkumArane zAMta pADyA. tene potAnuM kaustubharatnanuM cihna ApIne pAMDavo pAse jaine pAMDavone potAno aparAdha khamAvavA kahyuM ane jaladIthI UMdhe pagale tyAMthI nAsI javA kahyuM. nahi to baLadeva tane jIvato nahi rAkhe... ityAdi kahIne tene mokalyo ane potAno aMtakALa jANIne pote tuNano saMthAro karI nirdhAmaNA karavA beThA. yAdavakuLamAM jemaNe jemaNe dIkSA lIdhI te badhAne yAda karIne temane dhanyavAda ApavA dvArA temanI anumodanA kare che, arihaMtAdi cArane zaraNe jAya che, sarva jIvone khamAve che. paraMtu narakagatimAM javAnuM nizcita hovAthI aMte lezyA badalAI, tIvra vedanAmAM dvaipAyana yAda Avyo. teNe atyaMta duHkha ApyuM e yAda AvyuM. te jo have maLe to tenuM peTa cIrIne temAMthI tene je harSollAsa thayo te badho kADhI nAMkhuM, AvI raudradhyAnamAM kALa karI trIjI narake gayA. A bAju baLadeva pANI laIne pAchA AvyA. AvIne jue che to kRSNa sUtA che - ema samajIne uThADe che. uThADavA chatAM UThatAM nathI, to te mohanA kAraNe kRSNane marelA mAnatA ja nathI. uparathI te risAyA che mATe bolatA nathI ema samajIne manAvyA kare che. rAganI gati keTalI vicitra che? rAganA kAraNe jJAna upara AvaraNa AvI jAya che tethI ja ApaNe paNa bhagavAnanI vAta mAnatA nathI ne ? A rIte potAnA bhAinuM maDaduM cha mahinA sudhI khabhe upADIne phare che. mahApuruSonuM puNya gajaba koTinuM hoya che, tethI 332 zrI uttarAdhyayana sUtra temanuM maDaduM paNa gaMdhAyuM nahi. je koI kahe che ke tAro bhAi marI gayo che, teno pratikAra kare che, tenA sAmA thAya che. A bAju baLadevano siddhArtha nAmano sArathi pratibodha pAmIne dIkSA levA taiyAra thayo ane baLadevanI anujJA levA Avelo tyAre baLadeve kaheluM ke tuM dIkSA pALIne devalokamAM jAya to mane pratibodha karavA Avaje. A sArathi cha mahinAnuM sAdhupaNuM pALI devalokamAM gayo ane baLadevanI A dazA joi ane tene pratibodhavA Avyo. eka ratha khADATekarAvALA raste barAbara cAlato hato ane sapATa bhUmimAM AvIne bhAMgI gayo tethI te sArathi te ratha samAravA tyAM beTho. A joine baLadeva kahe che ke 'tAro A ratha saraLa bhUmimAM bhAMgI gayo che tenuM samArakAma nahi thAya." pelo kahe che ke 'tamAro bhAi jIvato thAya to mAro ratha paNa sAro thai jaze." ATaluM sAMbhaLavA chatAM paNa tene gaNakAryA vinA te maDaduM laine AgaLa cAlyA. pharI pelo AvIne paththaramAM bIja vAvavA mATe mahenata kare che tene joine baLadeva kahe che ke "bhAI ! A paththaramAM te kAMi bIja vavAtuM haze ?" pelAe kahyuM ke 'tamAro bhAi marelo che te jIvato thAya to A paththaramAM paNa bIja Ugaze." ATaluM kahevA chatAM baLadeva gaNakAratA nathI. ApaNI jema ! bhagavAna ApaNane kahe che, mahApuruSo ApaNane kahe che ke saMsAramAM sukha nathI, chatAM ApaNe gaNakAratA nathI. bhagavAna kahe che ke rAga na karo, topaNa ApaNe kAne dharatA nathI ne ? aMte paththara upara kamaLa ugADavA mahenata karI tethI baLadeve pharI kahyuM ke 'paththara upara kamaLa na Uge.' pelo kahe che ke 'tamAro bhAi je marelo hovA chatAM jIvato thai zakato hoya to paththaramAM kamaLa kema na Uge ?' AvuM traNa vAra sAMbhaLIne baLadeve pUchuyuM ke 'tuM koNa che ?" pelAe potAnuM svarUpa pragaTa karyuM ane potAno vRttAMta jaNAvyo. tema ja jarAkumAranA hAthe kRSNanuM maraNa thayuM che te paNa jaNAvyuM. A sAMbhaLIne temano rAga osarI gayo. tyAM bAjumAM baMnnee bhegA thaine kRSNanA maDadAno agnisaMskAra karyo. zrI uttarAdhyayana sUtra 333 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have baLadeva zuM kare ? pAMDavo pAse jAya ke dIkSA le ? je sthitimAM mukAie e svIkArI levI joie ne ? baLadeve evo vicAra na karyo. teo virakta banI dIkSA levA taiyAra thayA. tethI kevaLI evA zrI nemanAtha bhagavAne temanI pAse cAraNamunine AkAzamArge mokalyA ane teo temane dIkSA ApIne jatA rahyA. A rIte baLadevamuni dIkSita banyA. have ApaNI kathA zarU thAya che. baLadeva sAdhu thayA che - e jANI zatrurAjA temane haNavA mATe Avyo. rAjya levA mATe sAdhu thaine tapa kare che - evI kalpanA karIne temanI sAme Avyo paNa jaMgalamAM AvIne joyuM to baLadevamuninI AjubAjumAM siMha pharI rahyA hatA. A joine pelo zatrurAjA to gabharAine bhAgI gayo. tyArathI loko temane nRsiMha kahevA lAgyA, je naranI AsapAsa siMha phare tenuM nAma nRsiMha. e kALamAM paNa sAdhu mATe durbhAva rAkhanArA mANaso hatA. Aje paNa je kAMi avadazA beThI che te sAdhu pratye bahumAna na hovAthI beThI che, jo bahumAna eka vAra pragaTI jAya to ApaNI dazA sudharI jAya. eka vAra baLadevamuni nagaramAM bhikSA mATe AvyA. tyAre temanA rUpamAM Asakta thaine eka strIe ghaDAnA badale potAnA chokarAnA gaLAmAM doraDuM nAMkhIne tene kUvAmAM nAMkhavAnI taiyArI karI, chokaruM raDavA lAgyuM eTale pelInuM dhyAna gayuM. A dazya joine baLadevamunine thayuM ke A rUpane dhikkAra thAo ane tyArathI niyama lIdho ke nagaramAM gocarIe na javuM. ApaNA nimitte koine paNa duHkha thAya evuM hoya to tyAMthI sAdhu khasI jAya. sa0 nagaramAM jAya to lokone dharma pamADI zake ne ? lokone dharma pamADavAnI pratijJA laine ame sAdhu nathI thayA, koine paNa du:kha na ApavAnI pratijJA laine ame sAdhu thayA chIe. lokone pratibodhavA nagaramAM jaie, paNa tyAM jo ekane paNa aprIti thAya to pratijJAbhaMga thAya. koine pratibodha na karIe to pratijJAbhaMga na thAya. bhagavAne paNa niyama lIdhelo ke jene aprIti thAya tene tyAM na rahevuM. ame vahoravA gayA hoie ane cAramAMthI traNa jaNa rAjI hoya paraMtu zrI uttarAdhyayana sUtra 334 eka paNa nArAja hoya ke asaMmata hoya tyAre sAdhu vahoryA vinA pAchA phare. Aje ame loko tamane pratibodhavA tamArI pAchaLa pharIe chIe - e amArA sattvanI khAmI che, bAkI amAre koine duHkha na thAya te rIte pratijJA pALavAnI che. ahIM jaNAve che ke tyAM jaMgalamAM rahelA siMha, haraNiyAM vagere paNa temanI dezanA sAMbhaLavA AvatA hatA. nagaramAMthI loko paNa dezanA sAMbhaLavA AvatA. keTalAka siMho pratibodha pAmI dezaviratidhara banyA, keTalAka pazuo samakitI, mArgAnusArI banI gayA. jene pAmavuM hoya te game tyAM pAmyA vinA rahetA nathI. tethI baLadevamunie karyuM te barAbara karyuM ne ? eka haraNiyuM A rIte pratibodha pAmI tyAM ne tyAM ja rahetuM. koi kaThiyArA vagere tyAM jaMgalamAM Ave to tene pakaDIne muni pAse lai Ave. te vakhate muni kaThiyArA pAsethI pote AhAra yAcIne potAno nirvAha karatA. Ama to mAsakSamaNanA pAraNe mAsakSamaNa ja karatA hatA. chatAM jyAre A rIte kaThiyArA pAse vahoravAno prasaMga Ave tyAre evo vicAra nathI karatA ke - 'huM traNa khaMDanA adhipatino bhAi anekone dAna ApIne Avelo ane Aje mAre eka kaThiyArA pAsethI bhikSA levAno vakhata Avyo.' A pramANe jema baLadevamunie yAcanAparISaha sArI rIte sahana karyo ema badhA sAdhuoe A parISaha veThavo joie. eka vAra A ja rIte haraNiyuM kaThiyArAne laine AvyuM. kaThiyAro bhAvathI vahorAvato hato, baLadevamuni eSaNAnA upayogapUrvaka AhAra vahoratA hatA ane peluM haraNiyuM tyAM UbhuM UbhuM baMnnenI anumodanA karatuM hatuM. evAmAM acAnaka tyAM vIjaLI paDI ane traNe jaNA karaNa karAvaNa ane anumodananA samAna pariNAmathI kALa karI devalokamAM gayA. (15) alAbhaparISaha : jyAM sudhI zarIrasaMbaMdhI ke manasaMbaMdhI duHkha veThatAM nahi AvaDe tyAM sudhI karmanI nirjarA karavAnuM zakya nahi bane. AthI ApaNe parISaha adhyayananI vAta zarU karI che. yAcanAparISaha veThyA pachI gocarIe javA nIkaLelA sAdhune AhAra maLI ja jAya evo ekAMte niyama nathI. koi vAra tevA prakArano lAbhAMtarAya karmano udaya hoya to zrI uttarAdhyayana sUtra 335 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhikSA na paNa maLe tevA vakhate sAdhu dInatA dhAraNa na kare ke huM niSphazyaka chuM... AthI ja ahIM alAbhaparISahane jItavAnuM jaNAvyuM che. ahIM raju pAsamesennA padathI e jaNAvyuM che ke sAdhu AhAra mATe gRhasthanA ghare gaveSaNA karavA mATe jAya. sAme lAvelo AhAra na vahore. bhamaro jema puSya pAse jaine temAMthI rasa grahaNa kare che ane puSpane kilAmaNA nathI karato te ja rIte sAdhu paNa eSaNAsamitinA pAlana mATe dAtAne tyAM jAya ane je kAMi bhojana vagere taiyAra hoya te vahorIne Ave. koi vAra bhAta taiyAra hoya paNa roTalI taiyAra thai na hoya topaNa sAdhu tape nahi, gusso na kare. AhAra maLe ke na maLe baMnnemAM samabhAva rAkhIne tyAMthI pAcho cAlyo Ave. AhAra maLe to rAjI thai jAya ane na maLe to potAnI jAtane kose, niMde ke huM to jayAre jauM tyAre khAlI hAthe ja AvuM.'... AvuM AvuM sAdhu na kare. paraMtu pote potAnA AtmAne samajAvIne samabhAvamAM rahe. alAbhaparISaha to zrI RSabhadeva bhagavAne paNa tera mahinA sudhI veThyo ane zrI mahAvIrasvAmI bhagavAne pAMca mahinA ne pacIsa divasa sudhI veThyo, to ApaNane alAbhaparISaha veThavAno Ave temAM zuM navAi ? AvA puNyazALIne paNa jo aMtarAyano udaya Avato hoya to ApaNane Ave emAM navAi nathI... ityAdi vicArIne A parISaha sAdhue veThavo joie. yAcanA karyA pachI viziSTa puNyodaya hoya to bhikSA prApta thai paNa jAya ane aMtarAyano udaya hoya to bhikSA na paNa maLe. evA vakhate sAdhubhagavaMta koi jAtanI arati ke AdhyAna na kare. eka vastu nakkI che ke sAdhupaNuM puNya bhogavavA mATe nathI, karmo pUrAM karavA mATe che. chatAM paNa sAdhupaNAmAM ArAdhanAnI anukULatA maLI rahe to sArI vAta che, paraMtu e paNa na maLe to tevA vakhate koi jAtanI dInatA dhAraNa na kare. jayAre bhikSA na maLe tyAre sAdhu zuM vicAre te A alAbha parISahanI bIjI gAthAthI jaNAvyuM che. alAbhaparISaha mAtra bhikSAne AzrayIne nathI. AhAra, vastra, pAtra, vasatimAMthI koi paNa vastu na 336 zrI uttarAdhyayana sUtra maLe topaNa sAdhu vicAre ke "Aje nathI maLyuM to kAle maLaze. kAle nahi maLe to paramadivase maLaze... evA vicAra karIne svasthatA dhAraNa kare, dIna na bane. karmano udaya haze tyAM sudhI nahi maLe, karmano udaya pUro thaze to AhArAdi maLaze - ema vicArI zAMtithI vicare. sa0 vasati vinA kai rIte cAle ? vasati vinA paNa cAle. gaI kAle kathAnakamAM joyuM ne ke baLadevamuni jaMgalamAM rahyA hatA. jhADa nIce vasati karIne rahevAya. AcAryabhagavaMte eka vAra kaheluM ke koI sthAna nahi Ape to jhADa nIce besIne pratikramaNAdi karIza, koi sAdhu sAthe nahi hoya to tarapaNI ne dAMDo mArI pAse che. je samartha hatA, pracaMDa puNyanA svAmI hatA. temaNe paNa A vAta karI hatI. bhagavAnanI AjJA jenI pAse hoya tene koi sAdhunI ke zrAvakanI jarUra na paDe. jene du:kha veThavAnI taiyArI hoya ane sukha bhogavavuM nathI tene dInatA AvavAnuM koi kAraNa nathI. karma kAle kai sthitimAM mUkaze te khabara nathI. tethI puNya upara vizvAsa rAkhavAnA badale AjJA upara zraddhA rAkhIne jIvavuM che. mahAprabhAvaka gaNadharAdi bhagavaMto ghoDAnA tabelAmAM ke gAyanA goThAmAM paNa UtaratA hatA to amAre evI vasatimAM rahevuM paDe - emAM zuM navAi ? ApaNA bhagavAne paNa comAsAM kyAM karyAM hatAM ? parasALamAM paNa karyA hatAM ne ? sa0 ame dhananI lAlace kaSTa veThIe, tame A kaSTo zenA AdhAre veThI zako ? amane mokSanI lAlaca che mATe ame paNa majethI kaSTa bhogavI zakIe. tamane to paisA maLe ke na ya maLe, mAthe devuM ya thAya. jyAre amAre tyAM roja AjJA mujaba jIvIe to nirjarA cAlu ja che. tame dhananI lAlace gAma choDIne zaheramAM AvyA, tema have mokSanI lAlace saMsAra choDIne sAdhupaNAmAM AvavuM che - banaze ne ? alAbhaparISahanI vAta eTalA mATe mahattvanI che ke je avazya jIvananirvAhanI - jarUriyAtanI vastu che teno paNa lAbha na thAya toya sAdhubhagavaMto koi jAtanI ciMtA na kare. sAmagrIthI ArAdhanA nathI thatI, dharma to mananA zrI uttarAdhyayana sUtra 337 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNAmathI thAya che. sAmagrI maLI jAya to sArI vAta che, paNa koi vAra karmanA udayathI ArAdhanAnI paNa sAmagrI na maLe to rovuM nathI. Aje nahi to kAle maLaze : evI AzAthI sAdhupaNuM pALyA kare, sAdhupaNuM choDIne na jAya. alAbhaparISaha to tamAre paNa bhogavavAno Ave ja che ne ? tevA vakhate sAmadAmadaMDabhedathI kAma levAnuM ke dharmano Azaro levAno ? sAmadAma to nItizAstramAM Ave. ApaNe nItinuM kAma nathI, dharmanuM kAma che. nIti karatAM AjJA caDhiyAtI che. tamane koi ugharANI na Ape e paNa tamArA mATe alAbhaparISaha che ne ? tevA vakhate jatuM karavuM ke daMDathI paNa paiso bhego karavAno ? sa0 eNe paisA ApaNA lIdhA hoya ne meLavavA prayatna karIe e nyAyanI ja vAta che ne ? nIti to dharmano pAyo che. eNe tamArA paisA kyAM lIdhA che ? paisA tamArA che ke puNyanA ? karmo ja paisA ApyA che, tamArA thoDA che ? tamArA nasIbanA paisA koi lai jatuM nathI, je tamArA nasIbanA nathI e ja jAya che, AvatA nathI. sa0 zakti chatAM na Ape to jatuM karavuM ? ApaNe paNa AvAM ja parAkrama karyo haze. ApaNe zakti hovA chatAM ApyA nahi hoya - e hisAba ja pUro thAya che. emAM ApaNe kAMi upakAra nathI karatA. ApaNA lIdhA che mATe eNe ApavA joie ke ApaNe levA joie - evuM nItizAstra kahe che. jyAre dharmazAstra to kahe che ke sAmAne du:kha thatuM hoya to ApaNuM potAnuM paNa jatuM karavuM che. nIti e dharmano pAyo nathI, dharmanI pUraka paNa nathI. nItizAstranuM ane dharmazAsanuM lakSya ja juduM che. mATe nItizAstranA AdhAre nathI cAlavuM, dharmazAstranA AdhAre cAlavuM che. tame A badhuM zAMtithI vicAro, thoDuM bhaNavA mAMDo. ame to ahIMthI javAnA ja chIe, tame jyAM cho tyAM ne tyAM ja rahevAnA ne ? A comAsuM pUruM thAya eTale AvatA varase 'navI gillI ane navo dAva', varasothI tame vyAkhyAna sAMbhaLo cho paNa jayAM cho tyAM ja cho ne ? ame paNa mUrakha chIe ke tamArI pAchaLa, bhaTakIe chIe. ghaDInI navarAza nahi ane pAinI pedAza nahi : evI amArI dazA che ! mAtra vAto karIne UbhA nathI thavuM, kAMi pAmIne javuM che. ATaluM nakkI karI lo ke jatuM karavAmAM samAdhi che, bhogavavAmAM samAdhi nathI. pelo ugharANI Ape to sArI vAta che, na Ape to ya tene kahevuM ke kAMi vAMdho nahi, icchA thAya tyAre Apaje. A rIte jatuM karo to tame samAdhithI jIvI zakazo. ahIM sAdhune AhAra-piMDano arthAt aMzana, pAna, khAdima ke svAdimano lAbha maLe ke na maLe chatAM te anutApa na kare arthAta koi jAtanA kaSAyane kare nahi. te samajAvavA mATe eka laukika dRSTAMta jaNAvyuM che ke je rUpaka kathAsvarUpa che. rUpaka eTale kAlpanika kathA. je banAva banyo na hoya paNa mAtra te upajAvI kADhavAmAM Avyo hoya tene rUpaka kathA kahevAya. jema ke atyAranA sinemAnI kathA. ahIM jaNAvyuM che ke baLadeva, vAsudeva, dAruka ane satyakI : A cAre ghoDA upara pharavA nIkaLyA hatA. ghoDA unmArge jatA rahyA. eka jaMgalamAM jai pahoMcyA. ghoDA thAkIne lothapotha thai gayA. A cAre paNa bhUkhyA-tarasyA thAkI gayA hatA. rAta paDI ane rAtrinA cAraprahara sudhI vArApharatI eka eka jaNe jAgatA rahevAnuM nakkI karyuM, jethI vanya pazu ke pizAcothI cArenuM rakSaNa thai zake. pahelAM dArukano vAro jAgavAno hato. A traNa sUtA hatA, eka pizAca emane khAvA Avyo tyAre dAruke kahyuM ke "mArI sAthe yuddha kara pachI vAta.' A rIte eka prahara sudhI dAruke yuddha karyuM. bIjA prahare satyakIe pizAca sAthe yuddha karyuM. trIjA prahare baLadeve karyuM. cothA prahare kRSNano vAro Avyo. kRNe kahyuM "tuM yuddha kara pachI khAvAnI vAta.' pelo pizAca to traNa prahara sudhI ekalo yuddha karIne evo thAkI gayo hato ke have to tenA hozakoza ja rahyA na hatA. kRSNe kahyuM ke "tAre yuddha na karavuM hoya to huM paNa A beTho. paNa tAre yuddha karyA vinA A lokone hAtha nahi lagADAya.' pizAca to thAkIne sAva dIna banI gayo hato. teNe potAnuM svarUpa dhIme dhIme saMkelI lIdhuM. aMte ekadama nAno 338 zrI uttarAdhyayana sUtra zrI uttarAdhyayana sUtra 339 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thai gayo tyAre kRSNe tene pakaDIne potAnI nAbhimAM mUkI dIdho. cothA praharanA aMte pelA traNe jAgyA. e traNe to yuddha karIne ghavAi gayA hatA. kRSNane A rIte svasthapaNe beselA joine pUchyuM ke pizAca kyAM gayo. kRSNe potAnI nAbhimAMthI kADhIne batAvyo ane kahyuM ke jyAre jo ochuM thai jAya tyAre zatrune jItavAnuM kAma saraLa che. zatrune nabaLo pADIne pachI ja tene jItavo joie. sabaLA zatrunI sAme thaie to ApaNe ja ghAyala thai jaie. A ja rIte sAdhusAdhvIe paNa kaSAyane nabaLA pADIne pachI ja tenA kSaya mATe prayatna karavo joie. kaSAyane jItavA mATe patalA banAvavA paDe, AthI ja kaSAyane saMjvalananA banAvIne pachI ja kSapakazreNImAM teno kSaya karavAmAM Ave che. viSayAsakti paNa jo upekSA karavAmAM Ave to paDI paDI enI meLe ja olavAine zAMta thai jaze. A ja AzayathI sAdhune kaSAya karavAnI nA pADI che. kaSAyano upayoga na karIe to kaSAya enI meLe jatA raheze. zrI vItarAgaparamAtmAnA zAsanane pAmyA pachI sukha kevI rIte choDavuM ane duHkha kai rIte bhogavI levuM teno upAya zAstrakAro batAvatA hoya che. pApanA udayathI AveluM du:kha samatApUrvaka kai rIte bhogavavuM te zAstrakAro batAve che, jyAre ApaNe pApanA udayathI AvanAra du:khane dUra karavAnA upAyo vicArIe chIe. AthI ApaNo zAstrakAronI sAthe meLa jAmato nathI. duHkhano pratikAra kevI rIte karavo e to ApaNane AvaDe che. zAstrakAro duHkhane svIkAravAno upAya batAve che. duHkha pratikAra karavAthI jatuM nathI. duHkhane svIkArIne jo samabhAve bhogavI laie to duHkha enI meLe pUruM thai jaze. AjanA divase comAsIne anulakSIne paNa thoDI vAta karI levI che. aSADha comAsIe je comAsuM beThuM e comAsuM A kArnika comAsIe pUruM thAya che. sAcuM kaho : comAsuM bese emAM AnaMda vadhAre ke comAsuM Utare emAM AnaMda vadhAre ? moTA bhAge comAsuM bese tyAre Dipresa thai jAya ane comAsuM Utare eTale phreza thai jAya - kharuM ne ? je niyamo zrI uttarAdhyayana sUtra 340 cAra mahinA mATe lIdhelA te kAle chUTA thavAnA ne ? cAra mahinA mATe niyamanuM baMdhana hatuM tenuM duHkha hatuM ane have baMdhanamAMthI chUTakAro maLavAno AnaMda che ne ? viratimAMthI aviratimAM javAno AnaMda thAya ke duHkha thAya ? jene cAra mahinA viratimAM svAda Avyo hoya tene aviratimAM AnaMda na Ave. atyAra sudhI paDelo abhyAsa nAza na pAme enI kALajI rAkhavI enuM nAma sAdhanA. je abhyAsa paDyo e chUTI jAya to ya sAdhanA jatI rahe to abhyAsa mUkI daie to sAdhanA kyAMthI rahe? sa0 cAra mahinA kamANI karI - eTalI to kAmanI ne ? cAra mahinA kamANI kare ane ATha mahinA uThamaNuM kare to e dhaMdho karyo kahevAya ? tame to vyApArI mANasa cho ne ? eka divasa mATe paNa vyAja na maLe to ya teno jIva kapAya ane ahIM viratimAMthI aviratimAM jatAM kAMi AMcako na lAge ane uparathI AnaMda thAya - e cAle ? aviratinA kAraNe durgatimAM javuM paDe che ane viratinA kAraNe sadgati maLe che, paMcamati maLe che- evuM jANanArAne aviratimAM javAno AnaMda hoya ? viratimAM to kSayopazamabhAvano AnaMda che, aviratimAM audiyakabhAvano AnaMda che. arthakAmano prema sukAvA dIdho ke siMcana karIne TakAvI rAkhyo che ? to viratino prema zA mATe sukAvA devo ? jo viratino prema vAstavika hoya to sukAvAnuM koi kAraNa nathI. aviratinA kAraNe sukha upAdeya ane duHkha heya lAgatuM hatuM, have viratinA kAraNe duHkha upAdeya che ane sukha heya che - eTaluM samajAya to jIvanamAM parivartana Ave ne ? A kArnika comAsI mevo bhAjIpAlo khullA karavA mATe nathI, viratino anubaMdha cAlyA kare te mATe A comAsI che. cAra mahinA viratino abhyAsa paDyo hoya to pUnamanA divase sarvavirati levA taiyAra thAya ne ? sa0 mevo bhAjIpAlo bhakSya hoya to vAparavAmAM zuM vAMdho ? kArtika comAsI pachI mevo bhakSya thAya che - evuM nathI kahyuM, abhakSya nathI gaNAto - eTaluM ja kahyuM che. zAstrakAro aviratino upadeza zrI uttarAdhyayana sUtra 341 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na Ape, viratino ja upadeza Ape. abhakSya na vAparavAno niyama Ape, bhakSya vAparavAno niyama na Ape. sa0 abhakSya na vAparavAthI avirati toDavAno abhyAsa paDe. ane bhakSya vAparavAnA kAraNe viratine toDavAno abhyAsa paDe. bhakSya jeTaluM hoya eTaluM vApare to viratino abhyAsa kyAMthI paDe ? baLAtkAre virati nathI ApavI, paraMtu avirati bhogavavAnI chUTa nahi maLe. bhakSyano paNa rAga jeTalo haze eTalI herAnagati thavAnI ja che. sAdhusAdhvIe to khAsa sAvadhAnI rAkhavAnI. kArttika comAsI Ave ane hoMze hoMze mevo-bhAjIpAlo khAvAnuM mana thAya, zodhavAnuM mana thAya, maMgAvavAnuM mana thAya emAM ApaNA sAdhupaNAnI zobhA nathI. saha A na khAvuM, te na khAvuM to khAvuM zuM ? je vastu bAra mahinA khape evI hoya te ja vAparavI. roTalI, dALa, bhAta, zAka vAparavAnAM. A cAra AhAra vAparIe to cAre ya gatino aMta Ave. ApaNe viratino svAda levA du:kha bhogavatAM thavuM che mATe ja ApaNe parISahanI vAta zarU karI che. alAbhaparISahamAM ahIM DhaMDhaNaRSinI kathA jaNAvI che. magadhadezanA eka gAmamAM rAjAnA kahevAthI eka mANasa khetI karato hato tenuM nAma pArAzara hatuM. roja khetImAM chaso haLa calAve. eka eka haLa pAchaLa be be, ema bAraso baLada hatA. A haLa calAvavA mATe mANaso paNa rAkhelA. paraMtu te mANaso ke baLadone samayasara pUratuM khAvA Apato na hato. kAma pUratuM ane samayasara karAvato hato. AvA niSThura pariNAmanA kAraNe teNe aMtarAyakarma ghaNuM bAMdhyuM paraMtu sAthe thoDuMka puNyopArjana thavAthI kRSNamahArAjAnI DhaMDhaNArANInI kukSithI DhaMDhaNakumAra tarIke janmyo. tyAM zrI nemanAtha bhagavAna pAse pratibodha pAmI teNe dIkSA lIdhI. paraMtu bhUtakALamAM bAMdhelA aMtarAyakarmano udaya thavAthI koi ThekANe bhikSA pAmI zakatA nathI. AthI temaNe bhagavAnane pUchyuM to bhagavAne jaNAvyuM ke bhUtakALanuM aMtarAyakarma udayamAM AvyuM che mATe bhikSA nathI maLatI. e vakhate temaNe zrI uttarAdhyayana sUtra 342 abhigraha dhAraNa karyo ke "potAnI labdhithI, puNyathI maLe to ja AhAra levo, bIjAnA puNyathI maLanAro AhAra na levo.' A abhigrahanuM pAlana karatAM cha mahinA thayA paraMtu bhikSA maLI nahi. A bAju eka vAra zrI kRSNamahArAjA bhagavAnane vaMdana karavA gayA. dezanA sAMbhaLIne bhagavAnane pUchyuM ke - 'bhagavAna ApanA sAdhuomAM duSkarakAraka koNa che ?' tyAre bhagavAne kahyuM ke 'Ama to badhA ja sAdhuo duSkarakAraka che.' vAta paNa sAcI che ne ? bhagavAnanA sAdhu duSkarakAraka ja hoya ne ? chatAM bhagavAna kahe che ke 'paraMtu tArI DhaMDhaNArANIno putra je DhaMDhaNaRSi che te atyaMta duSkarakAraka che.' A sAMbhaLIne samudramAM jema bharatI Ave tema temanA darzananA bhAvathI utsuka banelA kRSNamahArAjA temanA darzana mATe dvArikAnagarImAM gayA. tyAM nagaranA dvAre ja DhaMDhaNaRSi maLyA temane hAthI uparathI UtarIne vaMdana karyuM, zAtA pUchI. A joine bAjumAM rahelA eka gRhasthane ema thayuM ke kRSNamahArAjA jemane vaMdana kare e to emanAthI paNa caDhiyAtA hoya - ema samajIne temane AgrahapUrvaka vahorAvavA mATe lai gayA ane bhAvapUrvaka lADavA vahorAvyA. te vahorIne DhaMDhaNaRSi bhagavAna pAse AvyA ane bhagavAnane pUchyuM ke - 'mAruM aMtarAyakarma pUruM thayuM ?' tyAre bhagavAne nA pADI ane kahyuM ke 'A AhAra tArI labdhithI nathI maLyo, kRSNamahArAjanA prabhAve maLyo che.' A sAMbhaLIne DhaMDhaNaRSie koi paNa jAtanA khedane dhAraNa karyA vinA bhagavAnane kahyuM ke 'to to A AhAra mAre levo na kalpe, kAraNa ke mAro abhigraha pUrNa nathI thayo.' Ama kahI bhagavAnanI anujJA laine e lADavA paraThavavA mATe kuMbhazALAe gayA. tyAM lADavA cUratAM cUratAM zubha bhAvamAMthI kSapakazreNIe ArUDha thayA ane karmo (ghAtikarmo) cUrI nAMkhyAM. A rIte kevaLajJAna pAmI ghaNo kALa pRthvI para vicarI ghaNA jIvone pratibodhIne mokSe gayA. A pramANe zrI DhaMDhaNaRSie jema alAbhaparISaha jItyo te rIte sarva jIvoe alAbhaparISaha jItavo joie. zrI uttarAdhyayana sUtra 343 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) rogaparISaha : alAbhaparISaha jene jItavo hoya teNe rogaparISaha paNa jItyA vinA na cAle. kAraNa ke sAdhune AhArano lAbha na thAya athavA to aMtakAMta AhAra levAnA kAraNe e nimitte athavA tevA prakAranA azAtAnA udaye roga thavAno saMbhava che. tevA vakhate sAdhu e rogane samabhAve sahana kare, paraMtu e roganA pratikArano upAya na ciMtave. jenI prajJA roganA pratikAramAM doDe te rogaparISahane jItI nahi zake. AthI ja ahIM jaNAvyuM che ke - azAtA vedanIyanA kAraNe zarIramAM vedanA utpanna thAya ane enA kAraNe du:khamAM rahelo sAdhu dInatA dhAraNa na kare, potAnI prajJAne paNa du:kha veThavAnA vicAramAM sthApita kare, cikitsA dvArA rogane dUra karavAnA vicAramAM prajJAne joDe nahi, eka vAra cikitsA karAvI laie to svAdhyAya sAro thAya, vaiyAvacca karI zakAya, nahi to ApaNuM paNa bIjAne karavuM paDe... ityAdi koi AlaMbane roganI cikitsAmAM jatI prajJAne rokIne parISaha jItavAmAM sthApita karavI.. sArAmAM sArA puNyodayanA svAmIne paNa tIvra azAtAno jo udaya thAya to rogo AvatA hoya che. sAdhupaNAmAM ja roga Ave che evuM nathI, zrAvakapaNAmAM paNa roga Ave ne ? e roga AvyA pachI roganA pratikAranI mati keLavavAne badale rogane veThI levAnI mati keLavI levI che. A roga AvyA pachI rogaparISaha jItavAnuM kAma karavuM ja paDaze. sAdhu bhagavaMto to cikitsAne icche ja nahi. jayAre gRhasthane haju dIkSA levAnI bAkI che tethI te roganI cikitsAne icche emAM vAMdho nathI : A pramANe zrI dharmabiMdumAM jaNAvyuM che. zrAvaka paNa 'du:kha sahana karavuM nathI, duHkha TALavuM che ane sukha bhogavavuM che mATe cikitsA na karAve. mAtra rogiSTha kAyAnA kAraNe saMyama durlabha na banI jAya eTalApUratI cikitsAne karAve. sAdhubhagavaMtone to saMyama maLI gayuM hovAthI teo roganI cikitsA icche nahi, karAve nahi. sAdhubhagavaMtane paNa roga sahana na thato hoya eTalApUratI cikitsA karAve - e judI vAta. bAkI saMyamanI ArAdhanA sArI thAya - mATe roganI cikitsA karAvavAnI vAta ja nathI. u44 zrI uttarAdhyayana sUtra kAraNa ke du:kha zAMtithI sahana karI levuM - e paNa eka prakAranI ArAdhanA che. apavAde cikitsA karavAnI che, paraMtu apavAda asahiSNu mATe che. je azakta hoya tene paNa sazakta banAvavA prayatna karavo che. bAkI to je asahiSNu hoya, sahana karavAnI icchA hovA chatAM sahana thatuM ja na hoya to tene apavAde cikitsA karAvIzuM. bAkI ArAdhanA sArI thAya mATe cikitsA karAvavAnI vAta nahi karavI. roga e pratikAra karavAnI cIja nathI, veThavAnI cIja che. roga dUra thaze to jivAze ane jivAze to ArAdhanA sArI thaze : AvI vAta nathI karavI. maravuM nathI - e barAbara. paraMtu ArAdhanA karavA mATe jIvana bacAvavAnI vAta barAbara nathI. jIvazuM tyAM sudhI ArAdhanA karIzuM, paNa ArAdhanA mATe vadhu jIvavAnI bhAvanA vyAjabI nathI. jene jIvIne ArAdhanA ja karavAnI che te paNa jIvitane icchatA nathI, to jeo ArAdhanA karatA nathI ke jene ArAdhanA karavI ja nathI teo zA mATe jIvanane icche ? tamAre sAdhu thavuM hoya to ja davA karAvavAnI che. jo tamAre sAdhu thavuM ja nathI to jIvavAnuM zuM kAma che ? sa, jene sAdhu thavuM hoya tene ja jIvavAnI rajA che - ema ? e to sIdhI vAta che ne ? jene pApa karavuM hoya tene kAyado paNa mukta nathI karato. jene pApa karavuM hoya tene jIvavAnI rajA na apAya, jene dharma karavo hoya tene ja jIvavAno adhikAra apAya ane dharma dIkSAmAM ja che, gRhasthapaNAmAM nathI. kAraNa ke tyAM to dhamadharma che. sa0 AvI Thosa vAta koi karatuM nathI. ame kahIe chIe to koI sAMbhaLatuM nathI. cAritra vinA mukti nathI, AvuM to badhA ja jANe che ne ? dharma paNa tene kahevAya ke je mokSe pahoMcADe. to nakkI che ne ke cAritramAM ja dharma che. sava vacce DAyavarjhana na hoya ? eka ja mArga ? DAyavarjhana paNa hAive para AvavA mATe hoya, galImAM rakhaDavA mATe nahi. tamAre mULa mArge AvavuM nathI ane keDIo para ja pharyA karavuM zrI uttarAdhyayana sUtra 345 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che - e cAle ? je mokSasAdhaka hoya te ja dharma hoya. je mokSamAM bAdhA pahoMcADe tene adharma kahevAya. tamArI dareka pUjAmAM paNa tamane sAdhupaNuM yAda karAvyuM che. zrAvakano dharma sAdhupaNA mATe che. A vAta to phaLapUjAmAM jaNAvI che : tame bolo cho ne ke "puruSottama pUjI karI mAMge zivaphaLa tyAga.' zivaphaLa tyAga eTale mokSarUpI phaLano tyAga - evo artha nathI. jenA kAraNe mokSarUpa phaLa maLe tevo tyAga mAMgavAnI tyAM vAta karI che ane mokSa apAve tevo tyAga to sAdhupaNAmAM ja hoya ne ? tethI sAdhu thavA mATe cikitsA karAvavAnI chUTa. jIvazuM to ArAdhanA karIzuM - A bhAva joie che. ArAdhanA mATe jIvavAno lobha paNa sAro nathI. tame ArAdhanAnA nAme carI khAo cho - te barAbara nathI. tame cokhkhuM kahI do ne ke 'du:kha sahana thatuM nathI mATe davA lauM chuM' - to vAMdho nahi, bAkI ArAdhanA sArI karavA mATe davA levAnI vAta vyAjabI nathI. tame kahezo ke duHkha sahana thatuM nathI to tamane du:kha sahana karavAno upAya batAvIzuM. paraMtu je sAcuM bole tene bacAvI zakAya, je khoTuM kAraNa batAve tene koNa bacAve ? ApaNe jIvavAno lobha nathI rAkhavo, sAthe maravAno Dara paNa nathI rAkhavo. sa0 paheluM sukha te jAte naryA - ema kahevAya che ne ? e to nItivAkya che, dharmavAkya nathI. dharmavAkya to eka ja che ke duHkha Ave te bhogavI levuM, sukha choDI devuM. tamane nItivAkya phAve evuM che. kAraNa ke emAM kazuM choDavuM nathI paDatuM. nIti karatAM to dharma kaMikagaNo caDhiyAto che. gRhasthapaNAmAM roga Ave te to uparathI dIkSA levA taiyAra thai jAya. mArA gurumahArAjane dIkSAnI bhAvanA hatI tevAmAM temane kamaLo thai gayelo. tyAre temaNe nakkI karyuM ke je A rogamAMthI sAjo thAuM to dIkSA lIdhA vinA na rahuM. Aso mahine kamaLo thayo, phAgaNa mahine dIkSA lIdhI. eka vAra nakkI karo ke - pApa karavA mATe jIvavuM sAruM ke dharma karatAM maravuM sAruM ? pApa karIne ja jIvavuM paDatuM hoya to tevA vakhate pApathI bacavA mATe maravuM sAruM, AthI ja zAstramAM 346 zrI uttarAdhyayana sUtra anazana karavAnuM vidhAna karyuM che. anazana karavAmAM AtmahatyAnuM pApa na lAge. kAraNa ke temAM maravAnI icchA nathI, pApa na karavAnI icchA che. duHkha dUra karavA mATe maravuM tene AtmahatyA kahevAya, te AtmahatyA e pApa che. jayAre karma dUra karavA mATe maravuM te anazana che ane anazana e mokSanI utkRSTa ArAdhanA che. bhagavAna nirvANa pAmyA tyAre saMyama durArAdhya banavAthI ghaNAM sAdhusAdhvIe anazana svIkAryA hatAM. sAdhu roga AvyA pachI cikitsAne icche nahi, paraMtu samAdhimAM rahIne ArAdhanAno mArga zodhe. A ja rIte tenuM zramaNya eTale ke zramaNapaNuM Take che ke jemAM cikitsA karavA, karAvavA ke anumodavAnuM nathI. du:kha bhogavavuM che TALavuM nathI ane sukha bhogavavuM nathI, TALavuM che : A samAdhino pariNAma che. pApathI bacavuM te samAdhi che, duHkhathI bacavuM te samAdhi nathI. ahIM jaNAvyuM che ke A rIte rogaparISaha jItavAnI ane cikitsA nahi ja karAvavAnI je vAta karI che te mukhyatve jinakalpI mahAtmAone AzrayIne che. bAkI vikalpI mATe te utsargamArga che. sthavirakalpInI zakti hoya tyAM sudhI utsargamArge cAle, jayAre temanI sahiSNutA na hoya to apavAdapade cikitsA niravadyapaNe karAve paNa kharA. paraMtu A apavAda paNa apavAdanA sthAne hovo joie. jene sAdhupaNuM paLAtuM na hoya, utsargamArge calAtuM na hoya tenA mATe apavAda che, jene sAdhupaNuM pALavuM nathI - tenA mATe apavAda nathI.. Azravano nirodha karyA vinA ane saMvaranI prApti thayA vinA mokSanI prApti thatI nathI. nirjarAtattvanuM jeTaluM mahattva che, eTaluM ja mahattva A saMvaratattvanuM che ane apekSAe juo to nirjarA karatAM saMvarabhAvanuM mahattva vadhAre che. kAraNa ke samaye samaye kamoMnI nirjarA to cAlu ja che, chatAM paNa e nirjarA nakAmI jatI hoya to te A saMvarabhAvanA abhAve. jyAM sudhI Azrava aTake nahi, saMvara Ave nahi, tyAM sudhI thayelI nirjarAnI koi ja kiMmata nathI. saMvaranA sattAvana bhedamAMthI bAvIsa bheda to A parISahonA ja che. tethI saMvarabhAva pAmavA zrI uttarAdhyayana sUtra 347 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe bAvIsa parISadone jItavAnuM atyaMta jarUrI che. duHkha veThavAnI taiyArI vinA parISahone jItavAnuM zakya nathI. saMvarabhAva sAdhupaNAmAM Ave che ane bAvIsa parISaho jItyA vinA sAdhupaNuM pALI nahi zakAya. ApaNe rogaparISahanI vAta karI gayA. rogaparISaha jItavAnuM mAtra jinakalpI mATe ja che ane vikalpI mATe nathI : AvI jo koi vAta karatuM hoya to te vyAjabI nathI, kAraNa ke ahIM kathAnaka paNa jinakalpIne AzrayIne nahi, virakalpIne AzrayIne jaNAvyuM che. jinakalpI mahAtmA mATe apavAda nathI, jyAre vikalpI mahAtmA mATe utsargamArga A ja che, mAtra temanA mATe AnI sAthe apavAdapade cikitsA karAvI zake - eTalI ja vAta che. sa0 cikitsAthI roga jAya ke karma javAthI roga jAya ? tamane jo ATaluM samajAtuM hoya to tamane koi jAtano upadeza ApavAnI jarUra ja nathI, paraMtu takalIpha e che ke karmathI roga jAya che - A zraddhA ja nathI. jo ATalI zraddhA hota to hospiTalo baMdha thai jAta ne ? hospiTalomAM paNa maDadAM sAcavavA mATeno oraDo rakhAya che. teo paNa samaje che ke karma jaze to roga jaze, davA karavAthI roga jAya ja evuM nahi, vikalpIne davA karAvavAnI chUTa che - eno artha e nathI ke te rogaparISaha veThe ja nahi, zakti hoya tyAM sudhI teo paNa parISaha jIte ja . vAta-vAtamAM davA levAnI ke DaoNkTarane batAvavAnI vRtti sArI nathI. mArA nakhamAM paNa roga ne hato - evuM kahIne rovA bese te parISaha jItI na zake. cikitsAthI kadAca roga jAya, paNa karma nahi jAya. sanakumAra cakravartI ke puMDarIkarAjarSinI jema A parISaha jItavo che. ahIM rogaparISahanI kathAmAM jaNAve che ke mathurAnagarImAM jitazatru rAjAe eka kAlA nAmanI rUpavatI vezyAne potAnA aMtaHpuramAM rAkhelI. tenAthI tene eka putra thayo je kAlavaizyika tarIke (kAlA nAmanI vezyAthI janmelo) oLakhAto hato. eka vAra eNe UMghamAM ziyALano avAja sAMbhaLyo. tyAM mANasone pUchyuM ke 'kono avAja che', mANasoe kahyuM - 348 zrI uttarAdhyayana sUtra ziyALano avAja che. rAjaputre ziyALane pakaDI lAvavA jaNAvyuM. rAjasevako ziyALane pakaDI lAvyA. tene bAMdhIne rAjaputra mAravA lAgyo. jema jema mAre tema tema ziyALa avAja kare ane tenA avAjathI A rAjI thAya. ziyALane mArI nAMkhavA mATe mArato na hato chatAM paNa tenA mArathI te ziyALa marI gayuM. akAma du:kha veThIne vyaMtaramAM te utpanna thayuM. devalokamAM javA mATe dharma karavAnI jarUra nathI, akAmanirjarAthI paNa javAya che, javuM che ? eka vAra rAjaputre sAdhubhagavaMtanI dezanAthI pratibodha pAmI dIkSA lIdhI. nirdayatAthI pApa karanArAne paNa dIkSA maLI zake che. ApaNe AvAM pApa to nathI karatA ne ? chatAM dIkSA kema nathI maLatI - evo vicAra nathI Avato ne ? A kAlavaizyika sAdhu zrutanA pAragAmI banIne gurunI AjJAthI ekAkI vihAra karavA mAMDyA. vihAra karatAM potAnI saMsArI bahenanA gAmamAM AvyA. evAmAM emane tyAM masAno roga thayo. ahIM jaNAvyuM che ke duHkhe karIne sahana karI zakAya evA du:khanA samudrane ullasita karavA meghasamAna evo A masAno roga hato. A roganI asahya pIDA anubhavavA chatAM te mahAtmAnI buddhi sthira hovAthI teo roganI davAno vicAra karatA nathI, 'kyAre A roga jaze' evo paNa vicAra karatA nathI. kAraNa ke roga kyAre jaze evI ciMtA karavI te paNa eka prakAranuM ArtadhyAna che. A bAju mahAtmAnA saMsArI bahenane bhAi mahArAjanA roganI jANa thavAthI temane AhAramAM bhegI masAnI davA vahorAvI dIdhI. zrAvako sAdhunI ciMtA kai rIte kare - e samajAya che ne ? mahAtmAne AhAranA svAdamAM pharaka paDavAthI khyAla AvI gayo ke AmAM auSadhi bhegI AvI gai che. tarata ja temaNe atyaMta du:kha sAthe vicAryuM ke - mArA pramAdanA kAraNe masAnA jaMtunA nAzanI pIDAne karanAra evuM auSadha meM lIdhuM. A rIte vicArIne virAdhanAthI bacavA mATe AhAramAtrano tyAga karIne anazana svIkAryuM. 'ApaNe kyAM ApaNI icchAthI gayA chIe, A rIte paNa roga dUra thaze to ArAdhanA sArI thaze.' - evo ya vicAra na karyo. temanA banevI rAjAe temanI zrI uttarAdhyayana sUtra 349 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rakSA mATe AjubAjumAM mANaso goThavyA. mahAtmA anazana karI kAussagrudhyAnamAM UbhA rahyA. A bAju pelA vyaMtare pUrvabhavanuM vaira yAda karI ziyALanuM ane tenA baccAonuM rUpa vikurtI, rakSako AghApAchA thAya tyAre cIcIyArI karatAM temanA zarIranuM mAMsa khAvA mAMDyuM. A rIte paMdara divasa sudhI roganI pIDA sAthe A upadravane paNa A mahAtmAe koi paNa jAtanA dharmadhyAnanA vighAta vinA ke AraudradhyAnane karyA vinA sahyo ane aMte zukladhyAnamAM ArUDha thai kevaLajJAna pAmI mokSe gayA. kevaLajJAna pAmavAnuM agharuM che - evuM nathI mAnavuM. duHkha bhogavIne kevaLajJAna meLavavuM sAruM ke sukhanI AzAe saMsAramAM rahevuM sAruM ? saMsAramAM sukha maLavAnuM nathI tethI du:kha bhogavIne mokSe jatA rahevuM che. (17) tRNasparzaparISaha : paMdara prakAranA parISaha veThavA mATe je samartha banyA hoya tevA sAdhuo AgaLanA parISaha sahelAithI veThavA samartha bane che. duHkha veThavAnuM kaparuM che - evuM lAge paraMtu eTaluM yAda rAkhavuM ke sukha bhogavIne saMsAramAM bhaTakavuM enA karatAM du:kha bhogavIne mokSe jatA rahevuM sAruM. kevA sAdhune A tRNasparzaparISaha veThavAno avasara Ave che te mATe jaNAve che ke jemanI pAse vasa nathI, jIrNaprAya che, kAraNa ke sAdhu acela parISahane jItanArA hoya, pAchuM jemanI kAyA lUkhI paDI gaI hoya, rUkSa thai hoya, pote saMyata hoya, tapathI zarIra kRza thayuM hoya tevA sAdhu tRNa upara sUi jAya to temanAM gAtrone pIDA thayA vinA na rahe. emAM ya pAchuM taDako paDavAnA kAraNe zarIra upara aLaIo thai gai hoya tevA vakhate tRNasparzathI vedanA vadhu thaze - ema samajIne sAdhu mulAyama taMtuthI banelA vastranI icchA na kare, tene seve paNa nahi. AvI avasthAmAM UMgha kai rIte Ave ? AvI vicAraNA na karavI. jene roganI pIDA thAya te roganI pIDAmAMthI thoDI rAhata maLe te mATe zAMtithI UMghavAnuM mana thai jAya chatAM te vakhate evo vicAra kare ke narakagatimAM to du:khanI rAhata maLatI ja nathI, UMghavA paNa maLatuM nathI. tyAM asaMkhyAta varSo sudhI A vedanA akAmapaNe veThI to ahIM sakAmapaNe ATalI vedanA veThavAmAM zuM vAMdho che ? sukha bhogavavA mATe pApa karavuM tenA karatAM du:kha bhogavIne pApathI dUra thavuM ane sarvathA pAparahita banavuM sAruM ne ? duHkha veThavAno abhyAsa jene paDI gayo hoya tene mahAvratonuM niraticAra pAlana karavAnuM saheluM paDe che. moze pahoMcADavA mATe je dharma samartha che tenA pAlana mATenI zakti ke sattva keLavavA mATe A bAvIsa parISahanuM varNana ApaNe zarU karyuM che. atyAra sudhI duHkhano pratikAra karavA mATe ja ApaNe ApaNuM jIvana pUruM karyuM che. tethI ApaNe dharma mATenuM sattva ke zakti keLavI na zakyA. have A bhUla sudhArI levI che. ApaNe tRNasparzaparISahanI vAta karI. temAM eka kathAnaka ApyuM che. zrAvastI nAmanI nagarImAM jitazatru nAmanA rAjAne bhadra nAmano rAjaputra hato ke je sAttvikomAM ziromaNi hato. ahIM bhadranuM sattvazALI vizeSaNa ApyuM che. enuM kAraNa e che ke A bhadramAM dIkSAnI yogyatA che - e batAvavuM che. dIkSA mAtra vairAgyathI nathI maLatI, sattvathI maLe che. Aje ApaNo rAga saMsAramAMthI osarI gayo hovA chatAM sattvano abhAva hovAthI ja saMsAramAM beThA chIe ne ? sattva vagaranA saMsAra choDI na zake ane kadAca choDI de topaNa ahIM AvIne navo saMsAra Ubho kare. sukha uparano rAga ocho thayA pachI ke du:kha uparano dveSa ocho thayA pachI paNa sukha choDavA ane duHkha bhogavavA mATe sattva joie che. zAstramAM kahyuM che ke dIkSA levI e vIra puruSonuM kAma che, kAyara puruSonuM e kAma nathI. dIkSA sattvathI maLe che. jenI pAse sattva hoya te ja praNidhAnapUrvaka pravRtti karI zake che, sattvanA kAraNe game teTalI Apatti AvyA pachI paNa paga sthira rahe che ane vicalita thavAnuM banatuM nathI. sattva mATe zarIranI zakti nathI ja itI, manobaLa joie che, saMkalpabaLa joie che. A bhadra rAjaputre ekavAra sAdhubhagavaMtanI dezanA sAMbhaLIne saMsArathI vairAgya pAmIne dIkSA lIdhI. temanI pAse sattva to hatuM, vairAgya bAkI hato te dezanAthI maLI gayo to nIkaLI paDyA. ApaNI pAse vairAgya to che ne ? A saMsAramAM je kAMi sukha maLyuM che e bhaMgAra koTinuM che ne ? zrI uttarAdhyayana sUtra 351 350 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jevuM joie evuM to maLyuM nathI chatAM je maLyuM che te nabhAvIe chIe te sattvanA abhAve ja ne ? zAlibhadrajI pAse sattva hatuM to jevuM joie tevuM na maLyuM to choDIne jatA rahyA. ApaNI pAse sattva nathI mATe ja rahyA chIe ne ? rAga thAya evuM eke pAtra nathI ne ? to sattva keLavavuM che ne ? A bAju A bhadramuni zrutanA pAragAmI banI gurunI anujJA laine ekAkI vihAra karavA lAgyA. A rIte vihAra karatAM karatAM eka nagaramAM AvyA. samudAyamAM rahevAthI anukULatA ghaNI maLe che. jyAre ekAkIvihAramAM anukULatA maLe nahi ane uparathI upasargonI saMbhAvanA ghaNI che. A nagaramAM teo samudAya sAthe AvyA hota to vAMdho na Avata, paraMtu ekalA AvyA hovAthI tyAMnA rAjAnA guptacara mANasoe jAsUsanI zaMkAthI temane pakaDyA ane pUchyuM ke 'tuM konI jAsUsI kare che ?' pelA to pratimAdhArI hovAthI mauna dhArIne beThA che. AthI A lokoe mahAtmAnA zarIra upara kSAradravyo lagAvyAM. sa0 khulAso na karAya ? na karAya ane khulAso karyA pachI pelA mAnavAnA hatA kharA ? pratimAdhArI mauna ja rahe, koi jAtano khulAso na kare. bhagavAne paNa dIkSA lIdhA pachI game teTalA upadravo AvyA paNa kyAMya khulAso karyo nathI. A lokoe to jalada dravyo zarIra para lagADyAM tenA kAraNe zarIra upara kANAM paDyAM ane temAM pAchA ghAsanA pULA zarIra upara bAMdhyA ke jethI pelA kANAmAM saLIo pese ane pIDA thAya. Ama chatAM A mahAtmAe koi paNa jAtanA kSobhane pAmyA vinA tRNasparzaparISahane sArI rIte veThIne potAnuM AtmakalyANa sAdhyuM. A mahAtmAe je rIte parISaha veThyo te rIte sarva sAdhubhagavaMto ke jemaNe moharUpI vairIne haNI nAMkhyA che temaNe A parISaha jItavo joie. ahIM nAnakaDI kathAmAM paNa chelle mArmika vAta karI che. sAdhupaNuM koNa pALI zake ? jeNe mohane haNI nAMkhyo hoya te ja ne ? bhagavAnanuM vacana mAnavA na de - tenuM nAma moha. Aje ApaNane dharma game, dharmAcArya game paNa dharmAcAryanuM vacana na game ne ? zrI uttarAdhyayana sUtra 352 AnuM ja nAma moha. dIkSA levA mATe jema sattvanI jarUra che tema dIkSA pALavA mATe mohane mAravAnI jarUra che. ApaNe bhagavAna sivAya AkhI duniyAnuM mAnIe ne ? gharanA lokonuM kahyuM mAnIe athavA bhagavAnanuM kahyuM na mAnIe e ja moha che. - sa0 tame roja parISaha veThavAnI vAta karo cho, AnaMdanI koi vAta kema nathI karatA ? parISaha veThavA e ja to parama AnaMdanI vAta che, kAraNa ke AnA kAraNe ja paramAnaMda svarUpa mokSa maLavAno che. pApanA udayathI AvatAM duHkho samabhAve bhogavI levAM - e ja sAdhunuM moTAmAM moTuM sukha che. kAraNa ke tenAthI karmonI nirjarA thAya che. tame kaho cho ne ke 'sAdhu sadA sukhiyA, du:khiyA nahi lavaleza' e sukha kayuM che ? tame bhogavo cho te nahi ne ? sa0 sAdhune sukhI mAnavA mATe kai daSTi joie ? sAdhubhagavaMtane koi jAtanI icchA nathI - e ja temanuM sukha che. AthI ja kahyuM che ke ni:spRhaddhaM mahAmulam / tamAre tyAM paNa je duHkha che te icchAnuM ja che ne ? 'nathI' enA kAraNe du:kha che ke 'joie che' enA kAraNe duHkha che ? 'joie che' e ja moTuM duHkha che ane 'joituM nathI' - e ja moTuM sukha che. sAdhubhagavaMto zarIra ane AtmA baMnnene judA mAnatA hovAthI ja zarIranAM duHkho AnaMdathI veThI zake che. zarIra ane AtmAne eka mAnavA : e eka prakArano moha che. zarIrane game teTaluM kaSTa paDe topaNa temAM AtmAnA eke guNano ghAta thato nathI - evuM mAne te ja AvA parISaho veThI zake. (18) jalla(mala)parISaha : tRNasparzaparISahane veThanArA sAdhuone tRNanA saMparkathI athavA to anya rIte paNa dhULa vagerenA saMparkanA kAraNe zarIra upara maLa jAmI jAya to sAdhu te malane dUra na kare. unALAmAM parasevAnA kA2Ne 2ja vagere zarIrane coMTI jAya ane pachI sukAi javAthI mala jAma thAya topaNa sAdhu e malane dUra na kare. kAraNa ke sAdhubhagavaMtoe atyaMtaramalane zrI uttarAdhyayana sUtra 353 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dUra karavA mATe dIkSA lIdhI che, bAhyamalane dUra karavA nahi. AtmAne nirmaLa banAvavA mATe dIkSA lIdhI che, zarIrane malarahita banAvavA mATe nahi, zarIranA malathI AtmA malina nathI thato, zarIrano mela dUra karavAthI AtmA zarIra pratyenA mamatvathI levAto hovAthI uparathI malina thAya che. vItarAgaparamAtmAnuM zAsana pAmyA pachI jene mokSanI sAdhanA karavI hoya teo bIjA kazAnA arthI nathI hotA ane ekamAtra nirjarAnA ja arthI hoya che : A sAdhupaNAnuM svarUpa che. eka nirjarAnA arthIpaNAne choDIne bIjA kazAnuM arthIpaNuM jAge to pAMca mahAvratane pALavAnuM ane mokSamAM javAnuM koi rIte zakya nathI : A vAta samajayA vinA ApaNuM kalyANa thavAnuM nathI. "ninnarapada' A pado uparathI graMthakArazrIe khUba ja mArmika vAta karI che. je nirjarAno prekSI sAdhu hoya te ja mokSamAM pahoMcI zake ane AnI sAthe nirjarAno upAya paNa bhagavAne batAvyo che ke veThI levuM, sahana karI levuM. sa0 nirjarA eTale ? nirjarA eTale AtmA uparathI karmone dUra karavAM. ATalAM varase tame A prazna pUcho cho ? tenuM kAraNa eka ja che ke atyAra sudhI sukha meLavavA pApa karyuM ane dharma du:kha TALavA mATe karyo eTale jJAna meLavavAno vicAra ja na Avyo : kharuM ne ? dharma duHkha dUra karavA mATe nahi, karma TALavA mATe ja karavAno che. karma dUra karavA mATe dharma karavo te nirjarAkhelI dharma che. sa0 ame du:kha veThIe to amane sukha maLe che. Apane nirjarAno zuM anubhava thAya ? saMyamamAM arati nathI thatI e ja to nirjarAno anubhava che. jema jema dharma karIe tema tema viSayakaSAyanI pariNati ochI thAya A ja to nirjarAno anubhava che. Aje tame evuM kahI zako kharA ke viSayakaSAyanI pariNati ghaTI che ? uparathI jema jema puNya vadhyuM tema tema apekSAo vadhI ne ? pahelAM jeTaluM du:kha veThatA hatA eTaluM paNa Aje veThavAnI taiyArI nathI ne ? 354 zrI uttarAdhyayana sUtra sa0 Apane parISaha veThatAM AnaMda ne samAdhi thAya che, amane dveSa ane asamAdhi thAya che to A saMskAra kai rIte kADhavA ? tame "mane zuM thAya che? eno vicAra karo cho enA badale have 'mAre kevA thavAnuM che teno vicAra karavA mAMDo to asamAdhi nahi thAya. mAtra vartamAnakALane joyA kare te du:khanA dveSane na TALI zake. jene du:khanA bhogavaTAnI pAchaLa rahelI karmanI nirjarA dekhAya tene asamAdhi ke dveSa thavAnuM koI kAraNa ja nathI. sa0 du:kha sahana karavAnI zakti puNyathI maLe ne ? du:kha sahana karavAnI zakti puNyathI na maLe, kSayopazamabhAvathI maLe. sahanazIlatA e AtmAno guNa che. AtmAno koi paNa guNa kSayopazamabhAvanA kAraNe ke kSAyikabhAvanA kAraNe maLe che, audayikabhAvathI eke guNa na maLe. kSAyikabhAvathI pUrNa guNa maLe, kSayopazamabhAvathI AMzika guNa maLe, audayikabhAvathI eke na maLe. A kSayopazamabhAva pAmavA mATe devaguruno paricaya karavAno, dharmano abhyAsa karavAno. sAdhu nirjarAnA prekSI hoya ane zrAvaka puNyabaMdhano arthI hoya - evI vAta ja nathI karI. bhagavAnanA saMghamAM cAra bheda pADyA che te AcArabhede pADyA che. vicArabhede nahi. sAdhu ane zrAvakanI AcaraNAmAM bheda hoya, bAkI vicAra to baMnnenA mokSalakSI ja hoya. vepanna nijhara pehI A be pado dizA pheravI kADhe evAM che. atyAra sudhI du:kha kADhavAnI dizAmAM ja prayatna karyo che. have duHkha veThavA mATe prayatna karavo che. A rIte parISahonAM du:khone sahana karavA e ja Ayane anuttara dharma che. anuttara eTale jenA karatAM caDhiyAto bIjo eke dharma nathI tevo sauthI caDhiyAto dharma. A dharma sAdhupaNAno che, gRhasthapaNAno nahi. A rIte sahanazIlatAno dharma kyAM sudhI pALavAno che tenA mATe jaNAve che ke "nAva sIra utta' jyAM sudhI zarIrano nAza na thAya tyAM sudhI sahana karavAnuM kAma karavuM che. AthI ja zarIrano bheda na thAya tyAM sudhI malaparISaha sahana karavo arthAt kAyA upara mala dhAraNa karavo. zrI uttarAdhyayana sUtra 355 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM kathAmAM jaNAvyuM che ke caMpAnagarImAM sunaMda nAmano vANiyo hato, je dareka jAtano vepArI hato. tene tyAM dareka jAtanI vastu maLatI, davA paNa maLatI. ene tyAM davA levA mATe sAdhu AvatA tyAre sAdhunA zarIranA malanA kAraNe durgadhI baneluM zarIra hovAthI pelAnI dukAnanI badhI cIja-vastumAM durgadha pesI jatI hatI. AthI tene sAdhubhagavaMta pratye jugupsA thai. bhagavAne A sAdhuone snAnanI rajA kema na ApI ?' A pramANe dugaMchA karI. A vANiyo eka vAra sAdhubhagavaMtanI dezanA sAMbhaLIne pratibodha pAmyo. teNe zrAvakanAM bAra vrata svIkAryA. A zrAvakapaNAnuM pAlana karIne te devalokamAM gayo ane tyAMthI eka zreSThIne tyAM janmyo ane tyAM pratibodha pAmI teNe dIkSA lIdhI. pUrvabhavamAM sAdhunA malina gAtranI duvaMchAnA kAraNe je karma bAMdhyuM hatuM te karmanA udayathI temanuM zarIra atyaMta durgadhI banI gayuM hatuM. te gocarI mATe jAya to paNa tenI durgadha loko sahI zakatA na hatA. AthI zAsananI laghutA na thAya te mATe tyAMnA lokoe temane eka sthAne ja rahevAnI ane vihAra na karavAnI vinaMti karI, tema ja temane AhArapANI paNa lAvI ApatA hatA. A sAdhue A malaparISaha sahana na thavAthI aThThama karIne zAsanadevIne prasanna karI ane potAnuM zarIra sugaMdhI banAvI ApavA kahyuM. zAsanadevIe te pramANe karyuM. paraMtu have temanI sugaMdhI kAyAthI loko temanI TIkA karavA lAgyA ke A sAdhu to attara vagere sugaMdhI dravyo vApare che mATe AnAmAM sAdhutA ja nathI. AthI te sAdhue pharI zAsanadevIne prasanna karIne prArthanA karI ke pahelA jevuM ja zarIra karI Apo. zAsanadevIe te pramANe karyuM. pachI te sAdhubhagavaMta samabhAve malaparISaha sahana karavA lAgyA. A rIte A sAdhue jema pahelAM A parISaha sahana na karyo paNa pAchaLathI sArI rIte sahyo tema sarva sAdhuoe A parISaha jItavo joie. (19) saMskArapuraskAraparISaha : malane dhAraNa karanArA sAdhuno koi satkAra ke puraskAra na kare to paNa sAdhu satkArane mAMge nahi ke icche nahi. tema ja koi sArA sAdhu tarIke satkAra kare to garvane paNa dhAraNa na kare. 356 zrI uttarAdhyayana sUtra nirjarAno arthI sAdhu satkArano arthI bane to sAdhupaNuM pALI na zake. tethI sAdhu nirjarA sivAya bIjA kazAno arthI na bane. mAnasanmAna mATe jo sAdhanA thatI hoya to te nakAmI javAnI. siddhi karatAM paNa potAnI sAdhanAne zreSTha mAne, sAdhanAnI kadarane je icche te siddhi sudhI pahoMcI na zake. dharma karatI vakhate prabhAvanA karavAnuM mana na hovuM joie, dharmanA nAme potAnI prabhAvanA karanAra sAdhu A satkAra parISahane jItI nahi zake. gocarI jAya tyAre 'padhAro' paNa na kahyuM - AvuM jenA manamAM Ave tene gocarIe javAno adhikAra nathI. ApaNe AjJA mujaba sAdhupaNuM pALIe to koi AvakAra na Ape temAM mAThuM lagADavAnI jarUra nathI. Aje lagabhaga dareka sAdhusAdhvInA manamAM evuM paDeluM che ke ApaNo satkAra thavo ja joie ! koi ApaNuM gaurava na jALave temAM mAThuM zuM lagADavAnuM ? koi AvakAra na Ape, tene nathI gamyuM - evuM lAge to tyAMthI pAchA pharI javAnuM. sAdhu gItArtha hoya ke gItArthanizrita hoya to tevAne satkAra na maLe to ya koi asara na thAya. ApaNe sArAmAM sAruM saMyama pALIe chatAM ApaNane mAna na maLe evuM ya bane. mAna puNyathI maLe che, sAdhanAthI nahi. vyagratA vagerenA kAraNe gRhastha AvakAra na Ape athavA na vahorAve to tevA vakhate mana upara levAnI jarUra nathI. kALa paDato che, temAM koi ApaNo bhAva na ya pUche topaNa ApaNo bhAva paDavo na joie. Aje dharma karanArane dharma pAsethI paNa mAnuM khaMkheravuM che. pataMjalIRSie yoganA graMthamAM kahyuM che ke yoganI sAdhanA koi vAra eTalI utkaTa bane ke tenA kAraNe devo temane vAvaDIo vagerenA bhogavaTAnuM AmaMtraNa Ape topaNa yogI tene svIkAre to nahi ja, tema ja koinI AgaLa evuM bole paNa nahi ke - "meM to devanuM AmaMtraNa paNa ThukarAvI dIdhuM.' pataMjalI jevA anya dharmI AvuM kahe ane AjanAM sAdhusAdhvI satkArane icche - e kema cAle ? jenA haiyAmAM bhagavAna na hoya tene bhagatanI jarUra paDe. ApaNI sAdhanAne veravikhera karavAnuM kAma ApaNI ja icchAo karatI hoya che. eka yogIne aThThAimAM rAjA roja zrI uttarAdhyayana sUtra 357 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAtA pUchavA Avato hato tethI tenI aThThAi sArI thatI hatI. eka vAra maMtrInA kahevAthI rAjA zAtA pUchavA gayo ja nahi. e aThThAi pUrI karatA yogIne nAke dama AvI gayo : A zuM sUcave che ? ApaNI saMyamanI sAdhanA ApaNA potAnA hita mATe ja che temAM vaLI mAnanI zI apekSA ? A to comAsAno vihAra kare ne koi mUkavA na Ave to potAnuM comAsuM nakAmuM gayuM lAge ! zAsananI prabhAvanA kone kahevAya - e ja khabara nathI ! lokonA haiyAmAM zAsana vase e zAsanaprabhAvanA ke ApaNe vasIe te ? loko vadhAre Ave te mATe comAsAno praveza paNa ravivAre rAkhe te satkAra parISaha kyAMthI jItI zake ? sAmAnA kalyANanI bhAvanA hoya ane potAnA mAnanI apekSA na hoya te ja dhAryuM kAma karI zake ane prabhAvanA karI zake. sAdhubhagavaMta jo mAna na icche to evA sAdhubhagavaMta pAsethI gRhastha mAnane kema icche? A parISahane jItanArA sAdhu maLe to samajavuM ke bhagavAnano sAdhu maLyo. sAdhuno je upAsaka haze te sAcA sAdhu pAsethI kyAreya nahi khase, paNa vyaktine joine kheMcAyelo haze tenA para bharoso na rakhAya. vAtsalya joine kheMcAvuM nathI, mArga joine kheMcAvuM che. priya bolavAthI priya banAya che mATe priya ja bolavAnuM hoya to dharma kyAre samajAvavAno? koinA mATe ghasAtuM nathI bolavuM, paNa eno artha e nathI ke badhAne game evuM ja bolavAnuM. koino svabhAva game tevo hoya topaNa ApaNe ApaNo svabhAva bagADavo nathI. sulasa potAnA kasAI bApanuM paNa ghasAtuM nathI bolyA. svabhAvanI viSamatA joyA pachI paNa bApanI sevA na choDe tenuM nAma dIkaro. bharatamahArAjAe anyAya karavA chatAM bAhubalIjIe zuM vicAryuM ? "moTA thaIne anyAya kare to A ja lAganA thAya ne ?' evuM na vicAryuM, uparathI vicAryuM ke 'bhale anyAya karyo paNa moTA bhAi che to temane marAya nahi ja.' ane ema vicArIne ugAmelI muThThIthI loca karyo. sAdhusAdhvI comAsA mATe gurunI AjJAthI Ave, TrasTInI AjJAthI nahi. gurunI AjJAthI comAsuM karavA AvavAnuM ane gurunI AjJAthI 358 zrI uttarAdhyayana sUtra vihAra karavAno, temAM koinA AvakAranI ke vaLAvavAnI jarUra ja kyAM rahe ? aMtarmuhUrtamAM kevaLajJAna apAve evI sAdhanAne satkArasanmAna khAtara veravikhera karavAnI jarUra nathI. mAnanI apekSAnA kAraNe kevaLajJAna nathI maLatuM. bAhubalIjIe mAnanI apekSA mUkI to kevaLajJAna tarata maLyuM ne ? eka varasa sudhI TADhataDakA vagere aneka parISaho jItyA paNa A mAnaparISaha na jItyo tyAM sudhI kevaLajJAna na ja maLyuM. ApaNe game teTalA moTA hoie, paNa bhagavAna karatAM moTA nathI - e yAda rAkhavuM. vihAra bhagavAnanI AjJA mujaba karavAno ke lokone anukULa paDe tevA samaye rAkhavAno ? bhagavAna ekAkI vihAra kare ane amane vaLAvavA mATe loko joie ?! jenI dIkSAmAM asaMkhyAta devo, aneka manuSyo hatA te bhagavAna vihAra karatI vakhate ekalA nIkaLI paDelA ne ? temane to tarata parISaha-upasarga AvavA mAMDyA. loko bhagavAnane bhagavAna tarIke paNa oLakhatA na hatA. tethI bhagavAnano satkAra karavAnA badale bhagavAnano tiraskAra karatA hatA. chatAM bhagavAna koi jAtanA saMskArane icchatA paNa nathI. satkAranA kAraNe prabhAvakatA Ave che evuM nathI. Aje tamArI prabhAvakanI vyAkhyA ja judI che ne ? prabhAvakane bolavA ke samajAvavAno samaya na maLe chatAM te prabhAvaka ane je bhaNAvavAno samaya Ape teno prabhAva nahi ne ? mAnane nahi jItIe to badhI ja sAdhanA eLe javAnI. tame badhA mAna vagara ja paisA kamAo cho ne ? mAna mATe kamAo cho ke kharcA kADhavA? mAnamAM maLatuM kazuM nathI, mAtra eka saMtoSa maLe ke cAra mANasa ApaNane pUchatA Ave che. sa0 bhagavAne naMdIvardhanarAjAnuM mAna rAkhyuM ne ? AvuM adhakacaruM kyAMthI bhaNI AvyA ? bhagavAne to avadhijJAnathI joyuM ke karma bAkI che mATe gharamAM rahyA hatA. bAkI AdIzvara bhagavAne ke nemanAtha bhagavAne koinuM mAna na rAkhyuM ne ? mAtA-pitA ADA paDyA topaNa nemanAtha bhagavAna na rahyA ne ? to mAna jAya te sAruM ke mAna maLe te sAruM ? zrI uttarAdhyayana sUtra 3pa9 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhumahAtmA parISaha ke upasarga na veThe to mokSanI prApti na thAya. aDhAra parISaha pachI ogaNIsamo parISaha satkAra-puraskArane na icchavuM te kahyo. Aje ApaNe dharma karyA pachI ApaNI kadara thavI joie evI icchA to kAyama mATe paDI ja hoya ne ? A parISaha mATe ApaNe zrI zAlibhadrajInI kathA zarU karI che. zrI zAlibhadrajI potAnI mAtAnA hAthe pAraNuM thaze - evuM bhagavAne kIdhA pachI bhadrAmAtAne tyAM gocarIe gayA paNa jyAre emano satkAra ke puraskAra na thayo to emane ema pAchA AvyA paNa manamAM arita na karI. Ama joie to A parISahamAM kAMi mAla nathI. Ama joie to ghaNo mAla che. vahoravA gayA pachI koi 'padhAro' na kahe to amane lAge ke sAdhumahAtmA pratye bhAva nathI, padhAro paNa nathI kahetA. je bIjAnA bhAvane jue e bhavane tarI na zake. ApaNe taravA mATe nIkaLyA chIe. bhagavAnanI AjJAno bhAva rAkhIne jIvavuM che. koi AmaMtraNa-nimaMtraNa Ape ke na Ape e nathI jovuM. vastunI ke mAna-sanmAnanI apekSA jAge to sAdhanA nahi thAya. jenAthI mokSa meLavavAno che enAthI mAna-sanmAnanI apekSA rAkhIe to sAdhanA raphedaphe thaI jaze. koi mAna Ape ke na Ape, bhagavAna pratye ApaNane mAna thai jaze to mokSa nizcita che. kevaLajJAnanuM arthipaNuM jene jAge ene mAnanuM arthipaNuM na jAge. loko game teTaluM mAna Apaze paNa kevaLajJAna nahi ApI zake. kevaLajJAna joie ene mAnanI jarUra na paDe. koi Ave eTale 'Avo, Avo' kahevuM e abhivAdana : Ave eTale tarata UbhA thavuM : e abhyutthAna. besavA mATe AsanAdi ApavA e nimaMtraNa : A traNanI icchA na rAkhavI e A parISaha jItyo kahevAya. mAnapAnanA arthipaNAthI zAsananI ghora khodavAnuM kAma thAya. lokonI icchAne joine vyAkhyAna kare e mAnano ja prabhAva che ne ? bhagavAnanI AjJAne joine vyAkhyAna Ape to samajavuM ke mAna-pAnanuM arthipaNuM nathI. bIjAne mAna-pAna sArAM maLatAM hoya tyAre e joine zrI uttarAdhyayana sUtra 360 potAne evuM mAna-pAna maLe to sAruM - ema sAdhumahAtmA manamAM paNa na icche. mAna-pAnanI icchAthI potAnA haiyAne dUSita na kare. sa0 celAnI icchA paNa nahi rAkhavAnI ? dIkSA letI vakhate 'ajJahiyaDhayAe viharAmi' AvI pratijJA lIdhI hatI. potAnA hita mATe dIkSA lIdhI che to potAnuM hita ja karavAnuM. ahita nahi ja karavAnuM. celAnI icchA jAge eTale ahitanI zarUAta thai ja jaze. zarIrasaMbaMdhI du:kho veThyA pachI manasaMbaMdhI Asakti jo TALavAmAM nahi Ave to pahelAnA veThelA aDhAra parISaha nakAmA jaze. mAna-sanmAna mATe kaSTa veThavuM hoya to veThAya paNa bhagavAnanI AjJA khAtara na veThAya. tapa sArAmAM sAro kare paNa mAna na maLe to mAthuM pharI jAya. koinI aThThAi sArI rIte UjavAya ane potAnI so oLInI ujavaNI na thAya to manamAM ati thAya. ema lAge ke - tapanI kiMmata nathI. ATaluM kaSTa veThyA pachI paNa mAna-pAnanA arthipaNAe ene nakAmuM banAvI dIdhuM. dIkSA lIdhelA mATe paNa AvI hitazikSA hoya to tamAre keTaluM sAvadha rahevuM paDe ? abhivAdana, abhyutthAna, niyaMtraNa ane manamAM mAnanI icchA : A cArane sAdhumahAtmA na icche to ApaNe kai rIte icchAya - evuM tamane thAya kharuM ? kAma nahi karuM e cAlaze paNa mAna mATe kAma karuM : e nahi cAle. karIne jo hAravAnuM ja hoya to karavAnI jarUra nathI. zrI dazArNabhadrajIne mAna AvyuM ke 'bhagavAnanuM sAmaiyuM koie nathI karyuM evuM karavuM che' to indramahArAjAe emanuM mAna utAryuM ne ? daivI hAthInI sUMDha para kamaLa goThavyuM ane enI upara nAca karatI devAMganA batAvI to temane potAnuM sAmaiyuM phikkuM lAgyuM. bIjA mAna utAre e sAruM ke ApaNe jAte ja kADhI nAkhIe to sAruM ? je loko satkAraparISahane jIte te kevA hoya arthAt teonuM svarUpa kevuM hoya te AgaLanI 'aNukkasAi...' gAthAthI batAve che. jene mAnanI icchA na hoya te kaSAya vagaranA hoya. mAnanI icchA hoya ane na maLe eTale gusso Ave. mAna na joituM hoya ene gusso na Ave. tamArI zrI uttarAdhyayana sUtra 361 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhananI bhUkha jema pUrI nathI thatI tema amArI mAnanI bhUkha pUrI nathI thatI. sAdhumahAtmA kaSAya vagaranA hoya sAthe sAthe icchA vagaranA hoya e 'apricche' padathI jaNAve che. mokSanI icchA sivAyanI eka paNa icchA temane nathI hotI. vartamAnamAM ApaNI hAlata UMdhI che ne ? mokSanI icchA sivAya bIjI badhI icchA paDI che. Aje nahi to kAle e badhI icchAne choDIne mokSanI icchA pragaTAvavI paDaze. sAdhumahAtmAne parISaha vahyA pachI je siddhi maLavAnI che tenAthI AtmAnuM ekAMte kalyANa thavAnuM che - evuM jANavAnA kAraNe temane mAnanI icchA rahetI nathI. puNyanA udayathI game teTalAM mAnapAnAdi maLe paraMtu sAdhumahAtmA karmanA udayane icchatA na hovAthI maLyA pachI paNa temAM levAtA nathI. loko niMdA kare ane sAdhumahAtmA mokSamAM pahoMcI gayA hoya. loko mAnasanmAna Ape ane sAdhumahAtmA durgatimAM hoya : A bemAM kaI avasthA sArI che e ApaNe na samajI zakIe evuM nathI. mAna-pAne maLyA pachI ApaNe emAM lepAI ja jatA hoie to dharma evI rIte karavo che ke - loko ApaNI prazaMsA kare nahi. dAna paNa guptapaNe ApavuM che ke jethI lokone khabara ja na paDe. jo sAdhubhagavaMto AvI sAdhanA karyA pachI paNa mAnane AdhIna thatA nathI to gRhastha mAnane AdhIna thaine dharma kare e kai rIte cAle ? Aje to 'mAna nathI joituM' evo adhyavasAya ja Avyo nathI. ApaNane to mAna jo ituM ja nathI ane bIjAne paNa mAna ApatI vakhate jeo mAnanA arthI hoya temane ApavuM nathI, jeo mAnanA arthI na hoya teone mAna ApavuM che. jeo mAnanA arthI che teo parISahane veThI nahi zake, jeo mAnanA arthI nathI teo ja parISaha veThI zakaze. mAnakaSAyane bAju para mUkIzuM to kaSAya vagaranA thaizuM. manuSyone moTebhAge mAna ja vadhAre naDatuM hoya che. dAna paNa paisAnI mUrchA utAravA mATe ApavAnuM che - emAM mAna zA mATe Ave ? tamArA rasoDAno kharco tame karo cho ne ? kyAMya rasoDAmAM pATiyuM mAryuM che kharuM? jyAre ahIMyAM pATiyA para nAma Ave mATe dAna 362 zrI uttarAdhyayana sUtra Ape ! ApaNo dharma eLe jato hoya to A eka ja kAraNasara. thoDuM sAruM kAma karyuM eTale chApAmAM Ape, megejhinamAM Ape, gAmegAma jaNAve... A badhuM sAruM nathI. sAdhu bhagavaMto alpakaSAyI hovAthI koi emane praNAma kare ke na kare : enI upara gusso karatA nathI. Aje to ekAda zrAvaka ke sAdhu vaMdana na kare to tenI phariyAda karavA besI jAya. sAdhu to koi vaMdana kare to ye manamAM harSita na thAya. amAre tyAM jo koi netA vaMdana karavA Ave to chApAmAM chapAve ! alpakaSAyanA kAraNe eTalo phAyado thAya ke koi vaMdana na kare to gusso na kare ane koi vaMdana kare to ahaMkAra na kare. vaMdana paNa "A amArA che mATe karavAnuM, amArA nathI mATe nahi karavAnuM AvuM na hovuM joie. jemAM guNa hoya emane vaMdana karyA vagara nathI rahevuM ane guNa na hoya to vaMdana karavuM nathI. loko mAna Ape mATe AtApanA vagere le : evuM sAdhumahAtmA na kare. zrAvako Ave eTale bhaNavA besI jAya ane jAya eTale copaDI bAju para mUkI de: AvuM paNa na kare. mAna-sanmAna meLavavA mATe tapa paNa na kare. koi vaMdana kare ke na kare to temAM ahaMkAra ke gusso na kare. mAna mATe kaSTa na veThe ane mAna mATe tapa vagere na kare : AnuM nAma alpakaSAyI sAdhu. zarUAtanA aDhAra parISaha karatAM A ogaNIsamo parISaha jItavAnuM kAma ghaNuM ja agharuM che. sAdhanA karavI sahelI che, paraMtu e sAdhanA pacAvavAnuM kAma kaparuM che. atyaMta kaSTathI sAdhya evI sAdhanA karyA pachI paNa siddhine pacAvavAnuM kAma saheluM nathI. mAnasanmAna meLavavAnI icchA jAgI jAya to maLelI siddhi raphedaphe thayA vinA na rahe. rASTrIya staranA netAo paNa udAratA ghaNI batAve, sAmAnya paNa mANasane moTI madada kare, paraMtu enI pAchaLa emanuM netRtvanuM mAna kAma kare che. raste rakhaDatA mANasane hAro ApI de evI udAratA to Aje dharmAtmAmAM paNa jovA na maLe ne ? zrI uttarAdhyayana sUtra 363 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 emane emano paiso kyAM ApavAno che ? to tamArI pAse kyAM tamAro paiso che ? paiso tamAro che ke nasIbano ? paiso nasIbathI ja maLe che ne ? sa0 nasIba to amAruM ne ? nasIba tamAruM - e vAta sAcI. to eTaluM nakkI karavuM che ke nasIbanA AdhAre jIvavuM che, paisAnA AdhAre nahi. dIkSA laie to paiso chUTI jAya, paNa nasIba to sAthe Ave ja che; to AvavuM che? paisAnA AdhAre jIvavuM che ane nasIbanuM nAma devuM che - A to mAyA che. 'nasIba mAruM che' - ema mAnIne jIvyA hota to koi jAtanI arati na thAta. paiso mAro che ema mAnIne jIvo cho - enI to badhI takalIpha che. kAma karIne mAna maLatuM hoya to kAma karanArA joie eTalA maLI Ave. tamArA dAnane koi jANI jAya evuM dAna tamAre nahi karavAnuM ane amArA jJAnane, amArA tamane koi jANI na jAya e rIte amAre tapa karavAno, jJAna bhaNavAnuM. ApaNI sAdhanA koi jANI na jAya - e rIte karavAnI. maMtra-taMtra-zAstrano A mukhya siddhAMta che ke je siddhi maLe te koI jANI na jAya tenI khAsa takedArI rAkhavAnI . je siddhi jaNAi jAya te phaLadAyI banatI nathI. ApaNI sAdhanA koi jANI jAya - emAM ApaNI zobhA nathI. tame tamAro paiso kevo chAno rAkho cho ? tema amAre amArI sAdhanA chAnI rAkhavAnI ! Aje tamAro paiso keTalo che - e ame na jANIe, paNa amAro saMpa, amAro svAdhyAya, amAruM jJAna tame jANo ne ? vAjo -gAjo karIne AgaLa AvavuM e prabhAvakatA nathI. gauravathI yukta thai dharma karIe to te dharma koi paNa rIte phaLadAyI na bane. ahIM aNukkasAi' padathI mAnarahita avasthA jaNAvI che. kAraNa ke prakaraNa mAnanuM cAle che. krodha karIe to pApa lAge - evuM thAya, mAyA karIe to strIveda baMdhAya evuM lAge, lobha karIe to narakamAM javuM paDe - ema thAya paraMtu mAna maLe to puNyodaya jAgyo - ema lAge ne AnaMda thAya ne ? AthI ja AvuM mAna TALavA mATe 'aNukkasAi' pada ApyuM che. u64 zrI uttarAdhyayana sUtra sa0 svamAna to sAruM ne ? nItizAstra kahe che ! svamAna paNa sAruM nahi. nItizAstra mAnarahita banAvatuM nathI, tethI ja svamAna karavAnuM jaNAve che. dharmazAstra to zikhavADe ke mAna toDavA mATe manuSyajanma che, mAna levA mATe nahi. zrI vIraprabhunA jIvanamAM paNa kahyuM che ne ke 'vIMdhANo sUine agra bhAge, mAna tihAM kihAM rahIyo..." nigodamAM soyanA agrabhAga upara ApaNe jAte vIMdhAyA hoie to kyAM mAna jALavavAnI icchA rAkhavI ? koi apamAna kare to tarata vicAravAnuM ke mAna toDavA mATe ja dharma karavAno che, mAna meLavavA mATe dharma ja nathI, manuSyapaNuM nathI. dharma gaurava meLavavA mATe nathI, gaurava TALavA mATe che. jaina TrasTano vahIvaTa kare; paNa te mAnasanmAna meLavavA mATe nahi, TrasTI tarIkeno mobho meLavavA mATe nahi, mAtra saMghanI vaiyAvaccano lAbha meLavavA mATe kare. TrasTIo vahIvaTano hisAba ApyA vinA na rahe ane kAryakartA ke ArAdhako TrasTInA vizvAsa kAma kare, hisAba mAMge nahi. jyAM hisAba mAMge tyAM TrasTI thavuM nahi ane TrasTI hoIe to tenuM rAjInAmuM ApavuM. jarUra paDye saMghanuM kAma karavuM paNa tyAM sattAdhArI hoddA para na rahevuM. TrasTIo paisAdAra ja banatA hatA tenuM kAraNa e hatuM ke saMghanA kArya mATe paisA mAMgavA javuM na paDe. jyAre jarUra paDe tyAre potAnI gAMThanA paisA kADhIne Ape. mAtra zrImaMtanuM mAna che - evuM nathI, je udAra hoya, samayano-zarIrano-paisAno bhoga ApavA taiyAra hoya te drasTI banI zake. ApaNe tyAM TrasTIono pagAra copaDe paDato nathI te jANI jainetaro mAthuM jhukAve che. TrasTIo pagAra na le ane sevA badhI ja kare - A jainazAsana che. tamAre svamAna rAkhavuM hoya to evuM svamAna rAkhavuM ke "jaina chuM pApa nahi karuM, jaina chuM kRpaNatA nahi rAkhuM, jaina chuM koinI pAse mAMgIza nahi, jaina chuM zarIra ghasyA vinA nahi rahuM.' pApa na karavA mATenuM abhimAna to joie, paNa lokonuM khaMkherI levA mATe mAna nathI karavuM. ApaNI pAse zakti-sAmarthya che to upayoga karI levo che. 'huM beTho chuM tyAM sudhI koinI pAse hAtha laMbAvavo zrI uttarAdhyayana sUtra 365 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI' - AvI bhAvanAvALo TrasTIpada saMbhALI zake. amAre tyAM paNa 'huM ja badhuM karIza' AvI bhAvanAvALo sAdhupaNuM pALI zake. sAdhupaNuM vIAMtarAyano kSayopazama pedA karavA mATe che. mArI zakti che tyAM sudhI traNe samayanI gocarI huM lAvIza, be kALanuM pANI paNa huM lAvIza - ATalI taiyArI hoya to mAMDalInI vyavasthA goThavavI ja na paDe. gocarI ke pANIno samaya judo che to badhI ja bhakti ApaNe karI zakIe ne ? aNukkasAi' pachI 'appiccha' pada che. sAdhubhagavaMto alpa icchAvALA hoya. dharmopakaraNa sivAya bIjA kazAnI icchA na rAkhe ane dharmopakaraNa paNa dIkSA vakhate chAbamAM jeTalAM ApyAM hatAM te ja samajavA enAthI adhika nahi. dIkSA vakhate jenI uchAmaNI bolIne caDhAvA laine vahorAvavAmAM AvyA hoya te pUMjaNI vagere vApare nahi ane bIjAM vasAvelAM upakaraNo vAparyA kare te alpaccha na kahevAya. jene dhapakaraNathI adhikanI icchA jAge tenuM patana thayA vinA na rahe. je niHspRha che tenI AgaLa bAdazAha paNa pANI bhare. jene icchA jAge tene bhAibApA karavAno ke kAlAvAlA karavAno vakhata Ave. A rIte alpa icchAvALA sAdhune paNa sudhAvedanIya sahana na thAya, tyAre gocarI levA to javuM paDe. paraMtu te vakhate sAdhu e rIte vahore ke jethI dAtAne tyAM sAdhu vahorIne gayA che - evI jANa na thAya. Ane ajJAtoMcha kahevAya. sAdhu vahorI gayA pachI koine kahevuM paDe ke sAdhumahAtmA AvIne vahorI gayA lAge che - e rIte sAdhu na vahore. arthAt eTaluM alpa vahore ke jethI vahoryuM che ke nathI vahoryuM teno khyAla ja Ave nahi. pUratA pramANamAM vahorI Ave to dAtAne pharI banAvavuM paDe, vagere doSano saMbhava che - mATe upayogapUrvaka vahore. dharmAtmA thayA pachI loko ApaNane dharmI mAre evI icchA sAmAnyathI thatI hoya che. sAdhanA paripUrNa thavA AvI hoya, siddhinA Are pahoMcavA AvI hoya tevA vakhate A mAna-pAnanI icchA ApaNane siddhithI dUra rAkhe che. atyAra sudhI dharma karyo nathI mATe A saMsAramAM rakhaDIe chIe evuM nathI, dharma karyA pachI paNa dharmathI puNya vadhAravA mATe mahenata karI nirjarA vadhAravA mATe mahenata na karI mATe ja saMsAramAM rakhaDIe chIe. sAdhupaNAmAM AvyA pachI paNa bhaktavarga vadhe, ziSyavarga vadhe, evI icchA paDI hoya to puNyanI apekSA jAgI - ema mAnavuM paDe ne ? puNya jeTaluM vadhAre teTaluM jokhama vadhAre ne ? dasa jaNa mane pUchatI Ave to huM dasanuM mAnuM ke bhagavAnanuM mAnuM ? jo bhagavAnanuM mAnIe to loko amane kahI de ke "A mahArAja prekTikala nathI.' evA vakhate zuM karavuM ? lokone rAjI karavA jevuM bolavuM paDe tevuM bolavAnuM ke bhagavAna je kahetA hoya te ja bolavAnuM ? amane puNyanI apekSA jAge eTale amArA sAdhupaNAnuM lilAma thayA vinA na rahe. dharma puNya bheguM karavA mATe nathI karavAno. sa0 tame amane puNyazALI-bhAgyazALI kaho cho ne ? puNyopArjanano avasara che - ema kaho cho ne ? tamane puNyazALI kahIe chIe te puNya bhogavo cho mATe nahi, puNya choDavA taiyAra thayA cho mATe puNyazALI kahIe chIe ane mokSanI sAdhanA karavA taiyAra thayA cho mATe bhAgyazALI kahIe chIe. tame samajo nahi, to ame zuM karIe ? je maLyuM che tenI apekSAe puNyazALI hovA chatAM je meLavavAnuM bAkI che tenI yogyatAne laine bhAgyazALI kahIe chIe. sAdhubhagavaMtane je puNya maLyuM hoya teno upayoga cokkasa karI le, paraMtu puNyanI bhIkha mAMgavA na bese. zrAvako puNya bAMdhavA dharma kare ane sAdhubhagavaMta nirjarA mATe dharma kare - evuM nathI. caturvidha saMghamAMthI sAdhusAdhvInI AcaraNA zrAvakazrAvikA karatA judI hoya, bAkI vicAraNA badhAnI sarakhI ja hoya. zrAvakazrAvikA paNa mokSanA ja arthI hoya, puNyanA nahi. zrAvakazrAvikAne cAritra levAnuM bAkI hovAthI eTalApUratuM dharmasAmagrInI prApti thAya evA puNyanI icchA hoya, bAkI mAna-sanmAna mATe tene puNyanI apekSA na hoya, je mAna-sanmAnanA arthI bane te puNyanA arthI banavAnA ja. jene maLelI dharmasAmagrIno upayoga karavo nathI ane zrI uttarAdhyayana sUtra 367 u66 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjI dharmasAmagrI meLavavA mATe puNyane ichyA kare e to banAvaTI mANaso che. je paiso maLyo che te supAtradAnamAM Apavo nathI ne ? maLeluM puNya / choDavA mATe to supAtradAna ne sAdharmikabhakti che. tame jo A AcAra cAlu rAkhyA hota to sAdhusAdhvIne nirdoSa bhikSA maLI raheta. pUratA pramANamAM vastu banI hoya to temAMthI sAdhu thoDuM vahorI jAya to ya khabara na paDe. paNa tame benI rasoi banAvI hoya to sAdhu kai rIte vahore ? ane vahore to te ajJAtoMcha nahi kahevAya. zrAvakanA gharamAM be-cAranI rasoi vadhAre thAya ja. kAraNa ke tene sAdharmika vinA cena na paDe. sAdhusAdhvI mATe banAvavuM na paDe. lAbha levA mATe nathI banAvavuM, haze to lAbha maLaze - e bhAvathI banAvavuM che. tamArA gharamAM eka chokaro ke chokarI vadhAre hota to TIpa karavA na jAta ne ? to evuM samajIne thoDuM vadhu rAMdhatA thavuM che. kazuM bagaDavAnuM nathI. koi vahoravA na Ave ke jamavA na Ave to ya nokara vagerene ApI daizuM paNa sAdharmikabhakti vinA nathI rahevuM. sAdhu ajJAtochI hovA sAthe alolupa hoya. jenI pAse lolupatA hoya te nirdoSa AhAra lAvI na zake. je lolupa hoya te sArAmAM sArA AhA2pANIne icchanArA hoya. sAdhu alolupa hovAthI sArA AhAranI icchA na rAkhe. tema ja chaye prakAranA rasamAM (vigaimAM) gRddha hoya te paNa sAdhupaNuM pALI na zake. sAdhu rasamAM vRddha na hovAthI ja khAvA mATe pApa nathI karatA. je peTa mATe pApa na kare te mAna-sanmAna mATe pApa kare kharA ? sAdhubhagavaMtane mAna-sanmAna na maLe, sArAmAM sArA AhAra vajrapAtrAdi dvArA satkAra koi na kare, enI koi ja asara temane thAya nahi te jaNAvavA nAbutavyendra pAvaM kahyuM. AvA saMyogomAM je prajJAvAna hoya te koi paNa jAtanA anutApane kare nahi, pazcAttApane na kare, khedane na kare. loko game teTalA sArAmAM sArA AhArAdithI satkAra kare topaNa sAdhubhagavaMta harSane na pAme ane koi jevotevo AhAra tiraskArathI vahorAve athavA na vahorAve topaNa viSAdane na pAme. sAdhubhagavaMta prajJAvAna hovAthI ja A parISahane jItI zake che. teo jANe che ke 'mAruM zrI uttarAdhyayana sUtra 368 mArI pAse ja che, bIjAnI sahAyathI mokSa maLavAno nathI. jo bIjAnI sahAyathI mokSa maLato hota to ApaNA bhagavAna ke ApaNA mahApuruSo ApaNane mUkIne mokSamAM na jAta.' AvI prajJAthI saMpanna hovAthI temane sAdhupaNAmAM Avazyaka evA AhArAdi na maLe topaNa viSAdane dhAraNa karatA nathI ane maLI gayA pachI harSane dhAraNa na kare. mathurAnagarImAM iMdrajita nAmano eka purohita raheto hato. potAnA mahelanA jharukhAmAMthI joyuM to nIcethI sAdhumahAtmA pasAra thatA hatA. pelA purohitane sAdhu pratye dveSa hovAthI sAdhunA mAthe paga mUkavAnuM mana thayuM. te vakhate sIdho to paga mukAya evuM hatuM nahi. tethI jharukhAnA polANamAMthI potAno paga nIce laTakato rAkhyo. e paga sAdhumahAtmA tyAMthI pasAra thatA hatA temanA mAthe jANe mUkato hoya evI kalpanA karI. A dRzya eka zrAvake joyuM ane tenuM lohI UkaLI gayuM. ApaNe kadAca AvuM dRzya joie to ApaNuM lohI UkaLe kharuM ? ke jAte samAdhAna karI laie ke - 'e to paga mUkavAnI kalpanA ja mAtra karI hatI, bAkI mAthe paga mUkyo nathI !?' A zrAvakane ema thayuM ke A rIte sAdhunuM apamAna karanAra A zAsananA pratyenIkane zikSA karavI joie. ema vicArIne teNe e purohitano paga kApI nAMkhavAnI pratijJA lIdhI. paraMtu A rIte rAjamAnya purohitano paga kApavAnuM kAma saheluM na hovAthI pratijJA kai rIte pUrI karavI teno vicAra te karato hato. evAmAM eka AcAryabhagavaMta mathurAnagarImAM padhAryA. pelA zrAvake AcAryabhagavaMtane e vAta jaNAvI ane zAsananA pratyenIkane zikSA karavA mATe je pratijJA lIdhI hatI te pUrI karavAno upAya pUchyo. dharmAtmAne viziSTa koTinAM sukha joitAM nathI hotAM paraMtu mAnanI apekSA moTe bhAge paDelI hoya che. tethI A parISahane jItavAnuM kAma kaparuM che. zarIranAM duHkho hasate moDhe veThanArAne paNa mAna-sanmAnanuM arthIpaNuM jatuM nathI. ApaNe dharma karIe ane ApaNI koi kadara na kare to jANe ApaNA dharmamAM koi mAla nathI - evuM lAgyA kare. game teTalI zrI uttarAdhyayana sUtra - 369 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nirdoSa sAdhucaryAne pALanArA paNa A mAna-sanmAnanI lAlacamAM aTavAyA kare che. mATe A parISaha jItavAnuM jaNAvyuM che. ApaNe kathAmAM joi gayA ke jainazAsananI laghutA karanAra rAjapurohitano paga kApavAnI pratijJA pelA zrAvake lIdhI hatI. paraMtu tene e pratijJA pUrI karavA mATe taka ja maLatI nathI tethI tene haiye enuM du:kha ghaNuM che. jayAre eka vAra AcAryabhagavaMta padhAryA tyAre teNe upAya pUchyo. te vakhate AcAryabhagavaMta kahe che ke - "sAdhuno koi satkAra kare ke tiraskAra kare temAM sAdhubhagavaMtane harSa ke viSAda hoto ja nathI. sAdhune satkAraparISaha Ave ke cakkAra parISaha Ave e to samabhAve veThI ja le. to teM AvI pratijJA zA mATe lIdhI ?' AvuM sAMbhaLIne tame to gharabhegA thai jAo ne ke - jenA mATe ApaNe mahenata karIe chIe - e ja nA pADe che to ApaNe zuM ? zAsana sAdhubhagavaMta saMbhALaze tame tamAruM ghara ja saMbhALIne beso ne ? pelA zrAvake to tarata kahyuM ke "Apa je kaho cho te taddana vyAjabI che. sAdhubhagavaMto AvA ja hoya, e sAdhubhagavaMte paNa parISaha sArI rIte veThI ja lIdho hato, koine phariyAda karI nathI. A to meM e dRzya joyuM tethI meM jAte vicAryuM ke A rIte to te jainazAsananI avahelanA kare e kaI rIte calAvAya ? mATe meM pratijJA lIdhI che. ApaNe AvuM kahI zakIe kharA? sAdhu parISaha veThe paNa zrAvaka sAdhune parISaha veThavA na de. sa0 tiraskAramAM du:kha veThavuM paDe - e parISaha che : e barAbara, paraMtu saMskAramAM kAMi du:kha nathI AvatuM to tene parISaha kema kahyo ? satkAramAM je sukha maLe che te choDavAnI vAta hovAthI tene parISaha kahyo che. duHkha veThavuM e jema parISaha che tema sukha choDavuM e paNa eka parISaha che. arati na karavI e jema parISaha che tema rati na karavI e paNa eka parISaha che. sa0 satkAra Ape tyAre vibhAvano anubhava kai rIte thAya ? satkAra puNyanA udayathI maLe ne ? puNyodaya e to vibhAva che ne ? satkAra game te rAgano udaya ne ? karmano udaya mAtra vibhAvadazA 370 zrI uttarAdhyayana sUtra che. tiraskAra kare tyAre vibhAvadazA hoya ane satkAra kare tyAre svabhAvadazA hoya - AvuM kyAMthI lai AvyA ? karmano udaya mAtra vibhAva che pachI te zubha hoya ke azubha hoya. tIrthaMkara nAmakarma paNa prakRSTa puNyaprakRti che, paraMtu te paNa vibhAvadazA che. AtmAno svabhAva jJAnAdi che, e pragaTe tyAre ja svabhAvadazA Ave. A bAju zrAvake kahyuM ke - A purohitane jo sAdhunI avajJAnuM phaLa batAvavAmAM na Ave to niHzUka-nirdhvasa pariNAmavALA thaine loko sAdhunI-zAsananI avajJA karatA thai jaze ... mATe AnA mATe koi upAya batAvo." tyAre AcAryabhagavaMte kahyuM ke purohite navuM makAna baMdhAvyuM che temAM rAjAne saparivAra jamavA bolAvyo che. te vakhate tAre ADA paDIne rAjAne rokavA ane kahevuM ke A makAna hamaNAM ja paDI javAnuM che. huM mArI vidyAthI makAna pADI daiza.' zrAvake e pramANe karyuM. tethI rAjAne purohita upara gusso Avyo ke - mane mArI naMkhAvavAnuM A kAvataruM racyuM lAge che. AthI purohitane bAMdhIne zrAvaka pAse soMpyo ane je zikSA karavI hoya te karavA kahyuM. A zrAvaka zuM kare ? teNe to eraNa para paga mukAvIne kApavAnI taiyArI karI ane kahyuM ke sAdhunI avajJA karI che mATe paga kApavo che. pelAe rotAM rotAM karagarIne kahyuM ke have bIjI vAra AvI avajJA nahi karuM. A sAMbhaLIne zrAvakanuM haiyuM karuNAthI bhInuM thayuM ane purohitane choDI mUkyo. ahIM jaNAve che ke jaino gusse thAya topaNa kSaNavAramAM temanuM hRdaya karuNAthI vyApta thayA vinA na rahe. pelA zrAvake purohitanuM loTanuM pUtaLuM banAvI teno paga kApIne potAnI pratijJA pUrI karI. sAdhu hoya ke zrAvaka hoya satkAraparISaha badhAe jItavAno che. potAnI upara AkramaNa Ave to koine zikSA nathI karavI paNa zAsana upara AkramaNa Ave to zikSA karyA vinA na cAle. (20) prajJAparISaha : satkAraparISaha pachI prajJAparISaha batAvyo che. prajJAparISaha tene naDe ke jene jJAnanI jarUra paDe. jene jJAnanuM arthIpaNuM ja na hoya tene prajJAparISaha jItavAno vakhata AvavAno ja nathI. prajJAno zrI uttarAdhyayana sUtra 371 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhAva e parISaha che ? ke prajJA nathI - emAM ja sukha che ?! sAdhubhagavaMtane paMdara kalAka svAdhyAya karavAno kahyo che. temane bhaNatI vakhate jJAnAvaraNIyakarmano udaya thAya ane bhaNavA chatAM AvaDe nahi to te vakhate khedane dhAraNa karI bhaNavAthI - adhyayanathI vimukha na thAya. tevA vakhate te evuM vicAre ke "meM cokkasa pUrve ajJAnarUpa phaLane ApanAruM jJAnAvaraNIyakarma bAMdhyuM che ke jenA udayathI huM koi pUche to tene javAba ApI zakato nathI. tenA praznane samajI zakato nathI ane javAba ApI zakato nathI e mArA jJAnAvaraNIyakarmanA udayano prabhAva che. A pramANe vicArIne jJAnAvaraNIyanA udayanuM du:kha dharavAne badale jJAnAvaraNIyakarmane dUra karavA mATe vadhu prayatna kare. tamane lAbhAMtarAyanA udaye paiso na maLe to rovA beso ke eka nahi to bIjo puruSArtha karyA vinA na raho ? 'ApaNane AvaDe nahi to ApaNe ghaDA lAvIzuM, vaiyAvacce karIzuM" Avo vikalpa nathI vicAravo. ApaNe vikalpa zodhIe chIe tenA kAraNe saMkalpabaLa majabUta nathI thatuM. enA badale vikalpa mUkI daie to jJAnAvaraNIyane dUra karavAno saMkalpa deDha thayA vinA na rahe. prajJAparISaha veThavAno prasaMga tene Ave ke jeo jJAnanA arthI hoya. Aje ApaNane jJAna kImatI ke Avazyaka lAgatuM nathI ne ? jJAna vinA ApaNuM kazuM aTakatuM nathI ne ? jJAna ke samajaNa vinA paNa ApaNo dharma sArAmAM sAro thAya che ne ? samajaNa vinA dharma karanArAne paNa loko dharmAtmA kahe che. rasoi karanArane "Ama na karAya, Ama karAya' evuM kahenArA ane sAMbhaLanArA maLI Ave. jyAre dharma karanArane Aje AvuM kahI na zakAya ane kadAca koI kahe to sAMbhaLe kharA ? samajaNa vagarano dharma paNa akAmanirjarA dvArA puNyabaMdha karAvI devalokamAM lai jAya che ane ApaNane devalokathI vadhu phaLa to joituM nathI ne ? zAstrakAro kahe che ke akAmanirjarA mATe dharma karavAnI jarUra ja nathI, e to tiryaMcagatimAM paNa duHkha bhogavIne thai zake che. dharma to sakAmanirjarA mATe karavAno che. ApaNe joi gayA ke sAdhubhagavaMtane bhaNatI vakhate tevA prakArano jJAnAvaraNIyakarmano udaya thAya ane kazuM samajAya nahi tyAre khedane dhAraNa na kare, uparathI ema vicAre ke A pUrve bAMdhelA jJAnAvaraNIya karmano prabhAva che. ahIM ziSyane evI zaMkA thAya ke 'pUrve bAMdheluM karma pUrva bhavamAM ja bhogavAine pUruM kema na thayuM ?' - AvI zaMkA thavA pAchaLa paNa kAraNa e che ke ziSyane atyAre ArAdhanA karavI che ane bhUtakALanAM kamoM aMtarAya kare to ArAdhanA thai na zake. tethI jo A aMtarAyakarma pUrvabhavamAM ja pUruM thai gayuM hota to A bhavamAM dharma karavAnI anukuLatA sArI maLI jAta... ziSyanI A zaMkAnuM nirAkaraNa AgaLanI gAthAthI kare che. ziSyane mokSe javuM che mATe karmo kADhavAM che. tene jJAna joie che mATe tene alpaprajJA naDe che. Aje ApaNane karmo naDatAM ja nathI. kAraNa ke mokSe javuM ja nathI. e ja rIte ajJAna paNa nabhe che, kAraNa ke jJAnanI jarUra ja nathI. eka vAra mokSe javAno vicAra Ave to kamane dUra karyA vinA nahi cAle. ahIM graMthakArazrI javAba ApatAM jaNAve che ke kamano abAdhAkALa jyAM sudhI pUro na thAya tyAM sudhI te te karma udayamAM AvatuM nathI. pUrvabhavamAM abAdhAkALa pUro na thayo ane atyAre pUro thayo mATe karma udayamAM AvyuM. tethI have karmanA udayanI phariyAda karavAnA badale karmanA kSaya mATe prayatna karavAnI jarUra che. roga thayA pachI roganI phariyAda karo ke roganI davA karo ? tema ahIM paNa karmanI phariyAda karavAnA badale karmane dUra karavAno puruSArtha karI levo che. roga thayA pachI dabAvavA mATe prayatna karo ke kADhavA ? karma kADhIe to sAruM ke nIkaLe to sAruM ? sAmAnyataH karmano abAdhAkALa jaghanyathI aMtarmuhUrtano ane utkRSTathI sAta hajAra varasano che. kama dabAvavAnA badale kADhavAM che. jJAnAvaraNIya karma kADhavAno upAya eka ja che ke bhaNavA besI javuM. bhaNyA vinA jJAnAvaraNIya karma dUra nahi thAya. jema rogamAM azAtAno udaya hovA chatAM paNa cikitsA dvArA azAtAnI udIraNA karavA taiyAra thAo cho tema ahIM paNa bhaNavA dvArA ajJAnanI-jJAnAvaraNIyanI udIraNA karavI zrI uttarAdhyayana sUtra 373 332 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. jema jema bhaNIe tema tema jJAnAvaraNIyanI udIraNA thAya ane karma tUTavA mAMDe. je bhaNe nahi ane ajJAna naDe che - enI phariyAda kare te to banAvaTa kare che. ArAdhanA kare nahi ne virAdhanA thAya che - enI phariyAda karyA kare te virAdhanAthI bacI nahi zake. bhaNavAnA kAraNe jJAna maLe ke na maLe , jJAnAvaraNIyakarma to cokkasa tUTe che, ajJAna dUra thAya ja che. e rIte tame paNa bolo ke "dIkSA maLe ke na maLe, cAritramohanIya khapAvIne javuM che." cAritramohanIyakarma khapAvavA mATe avirati bhogavavAnuM mAMDI vALavuM paDaze. roga nAbUda karavo hoya to apazyano tyAga karavo ja paDe ne ? Aje amArA mumukSuo ke dharmAtmA paNa virati meLavavA mATe puruSArtha kare che paNa avirati TALavAno puruSArtha nathI karatA. pauSadha kare chatAM moTuM to anukULatA bhogavavA tarapha ja hoya. sa0 anukULatA e avirati ? anukULatAne anusaravuM e saMsArano mArga che ane pratikULatAne anusaravuM e mokSano mArga che. zrI dazavaikAlikasUtramAM paNa kahyuM che ke anusrota e saMsAra che ane pratisrota e mokSa che. anukULatAnuM arthIpaNuM e saMsArano mArga che ane e ja avirati che. jyAre pratikULatA bhogavavAnI taiyArI e to mokSano mArga che, e ja virati che. A to upAzrayamAM havA-ujAsa na hoya to ya phariyAda karavA besI jAya ke A te kevo upAzraya baMdhAvyo che ? ArAdhanAnI anukULatA zemAM che ? pavana Ave emAM ke pavana na Ave emAM ? sa0 bALajIvone evo vicAra Ave to temanA mATe sAro upAzraya baMdhAvavo joie ne ? tame anukULatAnA arthIne bALa kaho cho - e vyAkhyA ja khoTI che. zAstramAM kyAMya bALajIvane saMsAranA sukhanA arthI kahyA ja nathI. bALajIvo paNa dharmanA ja arthI hoya che. mAtra bALa-ajJAna hovAthI teo dharmanuM vAstavika svarUpa samajI zakatA nathI. mAtra bAhya AcArane joIne dharmAtmA mAnavAnuM kAma bALajIvo kare che. zrI SoDazakagraMthamAM bALa, 334 zrI uttarAdhyayana sUtra madhyama, paMDitanI vyAkhyA ApI che. temAM kyAMya sukhanA arthInI vAta karI ja nathI, vAta to mokSanA arthInI ja che. mAtra ajJAnane laIne tene bALa kahyA che. ApaNe tyAM bALajIvo paNa sAcA bALa nathI, banAvaTI bALa che. je banAvaTI rudana kare te bALakane chAnuM rAkhI zakAya ? tema banAvaTI bALane madhyama ke paMDita banAvI na zakAya. dezanA sukhanA arthIne anukULatA ApavA mATe nathI ApavAnI, sukha choDAvavA mATe, sukhanuM arthIpaNuM choDAvavA mATe dezanA ApavAnI che. kaDavI davA pAvA mATe sAkara ApavI paDe, paraMtu pahelAM davA pIvAnI, pachI sAkara ApavAnI. A bALajIvo to evA che ke sAkara khAine jatA rahe. sAcA bALane to dezanA dvArA madhyama banAvI zakAya. kAraNa ke te che to dharmano ja arthI, mAtra bAhya liMgane AzrayIne dharma mAne che. tevAne liMganA badale AcAravicAra jovAnuM jaNAvIne madhyama banAvI zakAya ane madhyamane tattvanI vicAraNA karato banAvIne paMDita banAvI zakAya. AjanI dezanApaddhati to sukhanA arthIne sukhanA lAlacu banAve evI che. sukha mATe dharma karavAno upadeza ApanArA to bALajIvone paNa saMsAranA arthI | banAvanArA che. sukha mATe dharmano upadeza ApavAnI jarUra nathI. sukha choDavA mATe dharmano upadeza ApavAnI jarUra che. AjanA paMDito lokone UMdhuM tattva samajAve che. Ama lokone UMcuM tattva samajAve, paNa jyAM hoya tyAMthI khase nahi. 'nAtatha da mRtyuH ' (janmelAnuM mRtyu nizcita che) ema saMskRtamAM samajAve. paNa pote jAte na samaje. have jAtane samajAvavAno vakhata AvI gayo che, lokone samajAvavAnuM mAMDI vALo. jema jema uMmara vadhe tema tema Arogya nathI vadhavAnuM, roga ja vadhavAno che. maravAnuM to gRhasthapaNAmAM paNa che ja, to sAdhupaNAmAM maravAno zuM vAMdho che ? maravAnI anukULatA sAdhupaNAmAM sArI che ke gRhasthapaNAmAM ? bALajIvo dharmanA viSayamAM ajJAna hovA chatAM arthIpaNAmAM khAmI nathI hotI. zAstramAM to kahyuM che ke mokSanI icchAthI jo azuddha kriyA karavAmAM Ave topaNa te AtmazuddhinuM kAraNa bane che. koinA kahevAthI zrI uttarAdhyayana sUtra 375 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSanI icchAvALo kAzImAM karavata mukAve, agnimAM baLI mare ke parvata parathI jhaMpalAve to te kriyA azuddha hovAthI mokSanuM kAraNa na hovA chatAM tenAthI mokSa maLe che - ema samajIne e kriyA karelI hovAthI tenA kAraNe mokSabAdhakano bAdha thAya che, jaina kuLamAM janma maLe che. mokSanI sAdhanAne anukULa sAmagrI maLe che. mokSa joie che ne ? to te mATe avirati choDavI ja paDaze. avirati toDavA indriyanI anukULatA choDavI paDaze. jenI pAse jJAnanuM arthIpaNuM hoya tene prajJA na hoya ne AvaDe nahi to kheda thAya ane jenI pAse prajJA hoya tene garva thAya tethI be rIte A parISaha veThavAno vakhata Ave che. jJAnanuM arthIpaNuM rAkhavAnuM ane bhaNavA chatAM AvaDe nahi to prajJA na hovAno kheda na karavo ane prajJA maLI jAya to garva nathI karavo. Aje ApaNe baMnne rIte mAra khAie chIe. moTAbhAge to prajJA maLatI ja nathI ane kadAca prajJA hoya to abhimAna AvyA vinA na rahe : kharuM ne ? tamAre tyAM to jJAnanI kiMmata nathI ne ? sa0 bhautika kSetranuM jJAna to che ja ne ? e paNa jJAna kevuM che ? vyAvahArika zikSaNa paNa pApa karavA mATe nathI, pApathI bacavA mATe che. ApaNe eno durupayoga karIe - e judI vAta. jJAnanuM phaLa jemAM maLe tene jJAna kahevAya. Ajano bhaNelo paNa sukha pAchaLa doDyA kare, paisA pAchaLa doDyA kare ane abhaNa paNa sukha pAchaLa doDyA kare to bhaNelAmAM ane abhaNamAM pharaka zuM ? jJAnanuM phaLa virati che. je jJAna viratinuM kAraNa bane tene ja jJAna kahevAya. AjanuM vijJAna jo tamane virati sudhI pahoMcADatuM na hoya to tene jJAna kyAMthI kahevAya ? vijJAna eTale viziSTa jJAna - evo artha thAya che, enA badale AjanuM vijJAna to viparIta jJAna svarUpa che ne ? bAvIsa parISahonI vAta ApaNe eTalA mATe zarU karI che ke jethI duHkhanA bhayathI ApaNe cAritrathI vaMcita rahI na jaie. A bAvIse parISaha aneka mahAtmAoe veThyA che. du:kha e AtmAno guNa nathI, pudgalano guNa che. jyAM sudhI pudgalano yoga che tyAM sudhI du:kha che. zrI uttarAdhyayana sUtra 376 bAkI sukha e AtmAno guNa che. paraMtu anaMtaduHkha bhogavyA vinA, bhogavavAnI taiyArI vinA anaMtasukha maLavAnuM nathI. jeone potAnI prajJAno ahaMkAra hoya teo prajJAparISaha jItI na zake. mATe ahIM eka kathAnaka jaNAvyuM che. ujjiyanI nAmanI nagarI hatI, je svargapurI jevI hatI. A nagarInI vizeSatA batAvatAM jaNAve che ke A nagarImAM bahuzruta evA kAlika nAmanA AcAryabhagavaMta birAjamAna hatA. nagarInI zobhA zeThiyAonA kAraNe gaNAya ke sAdhuonA kAraNe ? A AcAryabhagavaMta zrutanA pAragAmI hatA ane nigraMtha evA sAdhuo rUpI kamaLane vikasAvavA mATe teo sUryasamAna hatA. kamaLa kyAre khIle ? sUryano tApa jhIle tyAre ne ? je AcAryanA tApane khame temanuM sAdhupaNuM khIlI UThyA vinA na rahe. A AcAryabhagavaMta pote bahuzruta hovA chatAM temanI pAse rahelA te ziSyo pAsasthA hatA. guru gayA pachI jo ziSyo savAyA hoya to gurune yAda karIne rovAno vakhata na Ave. paNa ziSyo ayogya hoya to roja gurune yAda karavAno vakhata Ave ne ? jo ziSyo gurunA saMskAra jhIlIne samartha banyA hoya ane gurunI garaja sAre evA hoya to gurune yAda karIne rovAno vakhata na Ave. pahelAnA kALamAM itihAsamAM paNa kahevAtuM ke sAro rAjA tene kahevAya ke je tenA pitA-rAjAne yAda na karAve. atyAre ja kALa kharAba che - evuM nathI, te vakhate paNa samartha gurunA ziSya asamartha hatA. A pAsasthA sAdhuo kevA hatA te mATe jaNAve che ke pote sAdhvAcAranuM pAlana kare nahi ane koi pAlana mATe preraNA kare to te kAne dhare nahi. pote potAnA zithilAcAramAMthI khase nahi, 'tame tamAruM kAma karo' ema kahe. sUtra ane arthanA grahaNa mATe prayatna kare nahi - tenuM nAma pAsatyo. jAte gAthA paNa na kare ane vyAkhyAna-vAcanAmAM paNa na Ave tene pAsastho kahevAya. AcAryabhagavaMta A ziSyone hitazikSA ApatA hatA chatAM paNa kUtarAnI pUMchaDI jema sIdhI thAya nahi, vAMkI ja rahe tema te ziSyo paNa koi rIte pAsasthApaNAne choDatA nathI. AthI AcAryabhagavaMta vicAre zrI uttarAdhyayana sUtra 373 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke A ziSyone hitazikSA ApavA chatAM teo mArA nimitte krodhAdine AdhIna thAya che tethI temanI durgatimAM nimitta banuM chuM ane huM vyartha kheda pAmuM chuM. tethI huM A ayogya ziSyone choDIne jato rahuM. A pramANe vicArIne teo zayyAtarane kahIne nIkaLyA. potAnA ziSyanA ziSya sAgara nAmanA AcArya avaMtInagarImAM rahetA hatA tyAM gayA. jatI vakhate zayyAtarane jaNAvyuM ke A avinIta ziSyonA kAraNe huM udvega pAmyo chuM tethI jauM chuM. jo A ziSyo pUchavA Ave ane temane temanA avinayano pazcAttApa thAya to ja huM kyAM gayo chuM te jaNAvajo . A pramANe jaNAvIne ziSyo UMghatA hatA tyAre nIkaLI gayA. avaMtInagarImAM sAgarAcArya pAse gayA. paraMtu sAgarAcArye kAlikAcAryane joyelA na hatA tethI oLakhI zakyA nahi ane kAlikAcArya pote to potAnI jAtanI oLakhANa Ape nahi. sAgarAcAryanI anujJA lai makAnamAM AvyA. sAgarAcArye te vRddhapuruSane eka khUNo khAlI che - ema kahIne khUNAmAM utAryA. pelA vRddha gocarI jAte lAve che. A to ziSyaparivArane vAcanA vagere Ape che. A bAju pelA ziSyoe savAre UThIne gurune na joyA to AghAta pAmI gurune zodhavA nIkaLyA. kyAMya maLyA nahi eTale zayyAtarane AvIne pUchyuM ke - "amArA gurune joyA ? kyAM gayA che te tamane kahIne gayA che ?' tyAre zayyAtare banAvaTI gusso karIne kahyuM ke - 'tamArA avinayanA kAraNe ja te kyAMya jatA rahyA lAge che. je gurue tamane dIkSA ApI, hitazikSA ApI, AhArAdi dvArA tamAruM poSaNa karyuM tevA paNa guruno tame avinaya karyo, temanuM kahyuM mAnyuM nahi, temane saMtApyA. AthI tamane choDIne jatA rahyA lAge che. tamArA guru kyAM gayA enI khabara tamane hoya, mane kyAMthI hoya ?' A sAMbhaLIne ziSyone potAnI bhUla samajAi. teo lajajA pAmyA ane pazcAttApapUrvaka kahyuM ke "ame have pharI AvI bhUla nahi karIe, paNa amArA guru kyAM gayA che te kaho. amArA guru cokkasa tamane kIdhA vagara kyAMya jAya ja nahi.' A rIte temane pazcAttApa thayelo jANIne zayyAtare jaNAvyuM ke avaMtInagarImAM sAgaraAcAryane tyAM 378 zrI uttarAdhyayana sUtra gayA che. tethI badhA ziSyo tyAM javA nIkaLyA. rastAmAM loko pUche ke koNa jAya che to teo kahetA ke kalikAcArya parivAra sAthe jai rahyA che. gurunA nAme ja ziSyanI kiMmata hoya ne ? AthI ja Aje ApaNe gurunA nAme carI khAvAnuM zarU karyuM che ne ? loko AgaLa guru pratyenuM bahumAna vyakta karavA vAraMvAra gurunuM nAma devuM - e to eka mAyA che. gurunuM nAma devAnI jarUra na paDe ane haiyAmAMthI guru bhUMsAya nahi - tenuM nAma bahumAne. mAthA uparathI kharI paDelA vALa jema zobhA na pAme tema guru vagaranA ziSyo zobhA na pAme. A rIte vihAra karatA teo avaMtInagarImAM AvI rahyA che - A sAMbhaLIne sAgarAcArya paNa potAnA dAdAguru maLaze - evI AzAthI prasanna thayA. dAdAguru potAnA makAnamAM ja hovA chatAM oLakhatA nathI. prajJAnA garvane laine temanuM nAma paNa pUchyuM nahi. nahi to nAma sAMbhaLatAMnI sAthe paNa oLakhI jAta. A ziSyo AvI pahoMcyA ane sAgarAcAryane pUche che ke amArA guru ahIM AvyA che ?' tyAre pelA nA pADe che ane kahe che ke thoDA divasa pahelA eka vRddha sAdhu AvyA che, bIjuM koI AvyuM nathI. tyAre ziSyoe khUNAmAM jaine joyuM to potAnA guru ja hatA. tethI sAgarAcAryane kahyuM ke "A ja amArA guru che.' A sAMbhaLIne sAgarAcArya paNa lajajA pAmyA ane dAdAgurunAM caraNomAM paDIne kahyuM ke "ajJAnarUpa pramAdanA kAraNe meM Apa pUjayanI AzAtanA karI te mAruM pApa mithyA thAo.' A rIte gurune khamAvyA. pelA ziSyoe paNa gurunA pagamAM paDIne kSamApanA karI. paraspara vaMdanAdi karIne beThA tyAre sAgarAcArye potAnA dAdAgurune pUchyuM ke bhagavanuM ! huM vAcanA kevI ApuM chuM ?" Avo prazna jJAnanA garvanA kAraNe ja puchAya ne ? sa0 ApaNI kaMi bhUla thatI hoya to jANavA mATe paNa puchAya ne ? bhUla thatI haze to guru pote ja kaheze, bAkI ApaNe pUchIe tyAre to ApaNA mATe be zabda sArA sAMbhaLavAnI icchAthI ja pUchatA hoie chIe. ApaNe ApaNI jAtane chetaravAnI jarUra nathI. gurue kahyuM ke zrI uttarAdhyayana sUtra 379 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tuM vAcana sArI Ape che, tAruM zrutajJAna apratima che, samajAvavAnI paddhati paNa sArI che, agharA padArthone paNa sahelA karIne samajAve che. paraMtu tuM je jJAnano garva kare che te sAruM nathI.' A pramANe kahIne nadInI retI eka pyAlAmAM zikhA sudhI bharIne maMgAvI. pachI te retI ekamAMthI bIjAmAM, bIjAmAMthI trIjAmAM, ema karatAM dasa pyAlAmAM nAMkhI. ema nAMkhatA vacce vacce thoDI retI UDI javAthI, DhoLAvAthI dasamA pyAlAmAM pahelA pyAlA karatAM ghaNI ochI retI AvI. A pramANe batAvIne jaNAvyuM ke nadInA kinAre je retI che enA jevuM jJAna bhagavAna pAse hatuM. temAMthI gaNadharabhagavaMta pAse pyAlA jeTaluM AvyuM. kAraNa ke bhagavAna eka samayamAM jeTaluM jANe che teTaluM AkhI jiMdagImAM bolI zakatA nathI. zrI RSabhadeva bhagavAnano lAkha pUrvano kevaLIparyAya hovA chatAM temAM badhuM bolI zakatA nathI. kAraNa ke vANI kramavartI che, "a" pachI 'A' bolAya, 'A' pachI 'i' bolAya. 'ku' pachI 'khu' bolAya be vyaMjana ke be svara sAthe bolI na zakAya. kramasara bolavA paDe ane AyuSya maryAdita che. jyAre zeya padArtho anaMtAnaMta che. tethI bhagavAna jeTaluM jANatA hatA tenAthI anaMtamA bhAge bolyA, tenA anaMtamA bhAge gaNadharabhagavaMtoe zrutamAM nibaddha karyuM ane gaNadharabhagavaMto pAsethI temanA ziSyapraziSyanA krame ApaNA sudhI AvyuM. temAM to ghaNuM caLAi gayuM che. tethI ApaNane je jJAna maLyuM che tenA karatAM ghaNuM badhuM bAkI che. "mArA jevo paMDita bIjo koi nathI' - Avo garva karavo jJAnIne na zobhe. kAraNa ke matijJAna ane zrutajJAnano kSayopazama to taratamabhAve ja hoya che, tenI parAkASThA nathI. A pramANe sAMbhaLIne sAgarAcArye potAnA garvanI paNa AlocanA karI. ahIM kAlikasUrijIe je rIte prajJAparISaha jItyo ane sAgarAcArye je rIte pahelAM prajJAparISaha jItyo nahi paNa pAchaLathI jItyo tema dare ke prajJAparISaha jItavo joie. (21) ajJAnaparISaha : prajJAparISaha pachI ajJAnaparISaha jaNAvyo che. prajJAparISaha ane ajJAnaparISaha be judA che. prajJAparISahamAM be vAta 380 zrI uttarAdhyayana sUtra hatI ke prajJA-buddhi na maLyAno kheda na karavo ane prajJA-buddhi maLyAno garva dhAraNa na karavo. jeo prajJA na maLyAnI arati kare che ane prajJA maLyA pachI garvane dhAraNa kare che teoe prajJAparISaha jItyo nathI - ema mAnavuM paDe. jayAre ajJAnaparISahamAM jJAna na maLyAnI arati thAya che, ane tene TALavAnI vAta che. prajJAparISahamAM ApaNI pAse prajJA na hovAthI ApaNe lokone jIvAdi tattvonA viSayamAM puchAyelA praznano javAba ApI zakatA nathI tenuM du:kha hoya che. jayAre ajJAnaparISahamAM jJAnanuM-saMyamanuM phaLa je kevaLajJAna che te na maLyAnuM du:kha hoya che. ApaNane prajJAnI paNa jarUra nathI ane jJAnanA phaLanI paNa jarUra nathI ne ? eTale ApaNane prajJAparISaha paNa naDavAno nathI ane ajJAnaparISaha. paNa naDavAno nathI - kharuM ne? jayAM sudhI ajJAna TaLe nahi ane saMyamanA phaLarUpa kevaLajJAna na maLe tyAM sudhI ajJAnanA yoge saMyama nakAmuM jAya che evo jo kheda thAya to saMyamanA pAlanathI bhraSTa thavAno vakhata Ave. tethI ja A ajJAnaparISaha jItavAno upadeza Apyo che. prajJA e kAraNa che ane jJAna enuM kArya che. kAraNa na maLyAnI aratinA kAraNe saMyamane hArI na jaie te mATe prajJAparISaha jaNAvyo ane kArya na maLyAnI aratinA kAraNe saMyamane hArI na jaie te mATe ajJAnaparISaha jItavAno jaNAvyo. Aje ApaNane prajJA na maLe to kAMi aTakatuM nathI ne ? koi pUche to javAba ApatAM AvaDavo ja joie ne ? A to samajayA vagara bolyA kare ane bolyA pachI pharI jAya ! AvAne prajJAnI kiMmata samajAI nathI - ema mAnavuM paDe ne ? Aje niyama ApuM ke zAstra samajyA vagara bolavuM nahi ane zAstranA upayogapUrvaka bolyA pachI pharavuM nahi. sa) chadmastha che, bhUla thAya to micchAmi dukkaDa ApavuM joie ne ? gautamasvAmI mahArAje AnaMda zrAvakane ApyuM hatuM ne ? ' chadmasthanI bhUla thAya che te upayoga na rAkhavAnA kAraNe thAya che. je upayoga rAkhe tenI bhUla na thAya ane bhUla na thAya to micchAmi dukkaDa ApavAno vakhata ja na Ave. zrI gautamasvAmIjI mahArAje zrI uttarAdhyayana sUtra 381 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga mUkyo na hato tethI bhUla thai mATe micchAmi dukkaDaM ApavuM paDyuM. temaNe upayoga mUkyo na hato tenuM kAraNa e hatuM ke bhagavAna sAkSAd hAjara hatA. kevaLajJAnI hAjara hoya to zrutajJAnano upayoga zA mATe mUkavo paDe ? ApaNe to eTalI ja vAta karI che ke zAstranA upayoga vinA bolavuM nahi ane zAstranA upayogapUrvaka bolyA pachI koinI zehazaramamAM AvIne pharI javuM nahi. tamAre prajJA meLavavI che ke ajJAnI rahevuM che? sa0 ajJAnI jJAnInuM anukaraNa kare to cAle ne ? daridrI zrImaMtanuM anukaraNa kare to cAle ke jAte paisA kamAvavA mATe javuM paDe ? ane tame je anukaraNanI vAta karo cho e khoTuM che. mahApuruSonuM anukaraNa nathI karavAnuM, anusaraNa karavAnuM che. anukaraNa eTale temanI nakala karavI. temaNe je karyuM hoya te karavuM tenuM nAma anukaraNa. jyAre mahApuruSoe je karavAnuM kahyuM hoya te karavuM, temanI pAchaLa mokSamArge javuM tenuM nAma anusaraNa. kumArapALamahArAjAnuM anusaraNa karAya paNa temanuM anukaraNa na karAya. kumArapALamahArAje jevuM gurupArataMtrya keLavyuM tevuM keLavavAno prayatna karavAno, paNa kumArapALamahArAjA thaine AratI utAravA na javuM. koi utAratuM hoya to tevA prasaMgamAM hAjarI na ApavI. je zAstrIya vidhi na hoya temAM bhAga na levo. pachI bhale ne vevAino prasaMga hoya ! saMsAranA saMbaMdho saMsArapUratA maryAdita rAkhavA, dharmasthAnamAM na lAvavA. sa0 aMjanazalAkAmAM mA-bApanI sthApanA karAya che ne ? jeTaluM vihita hoya teTaluM karavAnI chUTa. joke e viSaya paNa vivAdAspada che. eka sArA vidhikAra hatA. temaNe kahyuM hatuM ke aMjanividhamAM mA-bApanI sthApanAnuM vidhAna nathI. pAMca kalyANakanI ujavaNI sAmAnyathI maMtroccArapUrvaka karavAnI che, sTeja progrAma to pAchaLathI zarU thayA che. zrI hemacaMdrasUri mahArAja pAse pelo zrAvaka chellI ghaDIe pratimAjI lai Avyo to enI aMjanavidhi karAvI ApI ne ? atyAre A aTakAvavAnuM amAruM sAmarthya nathI, mATe calAvI laie zrI uttarAdhyayana sUtra 382 chIe. zAstramAM kahyuM che ke mULavidhinuM sthApana na karI zakAya tyAM sudhI avidhivALA ke vidhi vagaranA anuSThAnanuM utthApana na karavuM. A ajJAnaparISahamAM sAdhu vicAre che ke jo huM zAstranA bhAvone, dharmanI kalyANakAritA Adine sAkSA6 joi-jANI zakato nathI to meM je virati lIdhI te nakAmI gai ane maithunathI virAma pAmyo te paNa kAma na lAgyuM... AvA prakAranI ati sAdhu na kare. ahIM eTaluM yAda rAkhavuM ke aviratimAM javAnI icchAthI AvI vicAraNA nathI karatA, kevaLajJAnane pAmavAnI icchAthI ja AvA prakAranI ati thAya che, chatAM zAstrakAra evI icchA rAkhavAnI nA pADe che. kAraNa ke zAstramAM kahyuM che ke phaLanI pratye akALe autsukya (utsukatA) rAkhavuM te paNa tattvataH-paramArthathI ArdradhyAnarUpa che. motiyAnuM oparezana thayA pachI DaoNkTara kahe tyAre ja vAMcana zarU karavAnuM, jo vAMcavAnI utsukatA rAkhe ane pATo kholI-kholIne vAMcyA kare to AMkha bagaDe ne ? te ja rIte ahIM paNa samajavuM. sa0 sAdhupaNAmAM eke icchA nahi rAkhavAnI ? celAnI icchA rakhAya ne ? AcAryapadanI icchA rAkhI zakAya ne ? sAdhu; padanI paNa icchA na rAkhe, celo karavAnI paNa icchA na rAkhe, celA banI rahevAnI icchA rAkhe. je zrutajJAna bhaNavAnuM che te paNa pada meLavavA mATe nahi kevaLajJAna pAmavA mATe meLavavAnuM che. audiyakabhAvane prApta karavA mATe koi paNa prakAranA kSayopazamabhAvane icchAya nahi. jJAna AjIvikA mATe nathI meLavavAnuM, mAna-sanmAna mATe nathI meLavavAnuM, AcAryAdi pada pAmavA mATe paNa nathI meLavavAnuM. jJAna to eka mAtra kSAyikabhAvanI virati ane kSAyika bhAvanA jJAna-kevaLajJAnane pAmavAnI icchAthI bhaNavAnuM che. kevaLajJAnanI icchA paNa autsukyanA gharanI na joie to bIjI icchAno to avakAza ja kyAM che ? ahIM vize padamAM prANAtipAtAdi pAMce AzravathI virAma pAmavAnI vAta AvI gai hovA chatAM maithunathI virAma pAmavAnI vAta pAchI judI jaNAvI che, tenuM kAraNa e che ke cothA mahAvratanuM pAlana duSkara che. ATaluM duSkara vrata paNa sArI zrI uttarAdhyayana sUtra 383 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rIte pALavA chatAM jo zAstramAM batAvela dharmanI kalyANakAritAne sAkSAtolR na jANuM to mAro A prayAsa nirarthaka nIvaDyo - Avo kheda sAdhu dhAraNa na kare. sAdhune Avo kheda thAya che, tenuM kAraNa e che ke jo ahIMnI 6-7mAnI sAdhanAthI zreNI mAMDIne AThame javA dvArA teramA guNaThANA sudhI na pahoMcAya to kAle ahIMthI gayA bAda cothA guNaThANe javAno vakhata Ave - e pAlave evuM nathI. AvI zubha bhAvanA hovA chatAM paNa phaLanI utsukatA ArtadhyAna svarUpa hovAthI ja AvI arita karavAnI nA pADI che. A parISahanI bIjI gAthAthI jaNAvyuM che ke A sAdhue sAdhupaNuM pALyuM nathI mATe phaLa maLyuM nathI. AthI ja jaNAve che ke 'meM adhyayana mATe tapa paNa karyo, yogoddahana karyuM, bhikSunI bAra pratimA paNa dhAraNa karI, A rIte sAdhupaNAmAM vicaravA chatAM mAruM chadmasthapaNuM kema TaLatuM nathI.' AvI adhIrAi sAdhu dhAraNa na kare. kevaLajJAna pAmavAno puruSArtha pUrepUro karavA chatAM jyAM sudhI kevaLajJAnanI akRti haze tyAM sudhI kevaLajJAna nahi maLe. AthI ja zrI gautamasvAmIjIne paNa bhagavAne adhRti karavAnI nA kahI hatI. Aje ApaNane paNa kevaLajJAnanI akRti nathI, paraMtu eno artha e nathI ke ApaNe ajJAnaparISaha jItI lIdho che. asalamAM ApaNane kevaLajJAnanI evI icchA ke tAlAvelI ja nathI mATe AvI akRti nathI thatI. A parISahano saMbhava sAdhanAnI parAkASThAmAM che. ApaNe sAdhanAnI zarUAta ja na karI hoya to A parISaha kyAMthI saMbhave ? Aje ATaluM nakkI karavuM che ke chadmasthapaNuM dUra karavA mATe sAdhu thavA sivAya bIjo upAya nathI. ahIMthI mokSamAM javAtuM nathI te vAta sAcI che. paraMtu mokSanI ArAdhanA ahIMthI ja zarU karavI che. sakalakarmanI nirjarA vinA mokSa nathI maLavAno. temAMthI A bhavamAM jeTalI karmanirjarA sadhAya eTalI sAdhI laie to eka-be bhavamAM A sAdhanA pUrI karI zakIe. kumArapALamahArAjAe, anupamAdevIe A ja bhavamAM eka bhavanA AMtare mokSa nizcita karyo ne ? 384 zrI uttarAdhyayana sUtra sAdhupaNAnA phaLa tarIke kevaLajJAna maLavuM ja joie evuM jene lAge tene A parISahano saMbhava che. jene phaLanI icchA ja na hoya tene mATe A parISaha vicAravAno raheto nathI. ApaNe dharma phaLanI icchAthI ja karIe chIe ne ? ke ApaNe phaLathI nirapekSa chIe. zrAvakapaNAno dharma karavA chatAM sAdhupaNuM na maLe to ciMtA thAya ? ke A bhavamAM dIkSA nahi maLe to AvatA bhavamAM dIkSA maLaze - ema samAdhAna karI laie ? dhaMdho karIe to tethI A bhavamAM paisA maLavA joie, atyAre ja maLavA joie ke AvatA bhave maLe to cAle ? duniyAnA dareka vyavahAramAM kriyAnuM phaLa tarata ja maLavuM joie ane dharmanuM phaLa A bhavamAM nathI joituM - kharuM ne ? sAdhupaNuM paNa kevaLajJAna mATe ja lIdhuM che ne ? jyAM sudhI ajJAnanI bhayaMkaratA samajAya nahi, tyAM sudhI jJAnanuM arthipaNuM jAgavAnuM nathI. jenI pAse jJAna hoya te game tyAMthI rasto kADhI nAMkhavAnA. jenI pAse jJAna na hoya te rasto hovA chatAM cAlI nahi zake. je jJAnano arthI hoya te bhaNavA bese, je jJAnano arthI ja na hoya te to bhaNavA bese ja nahi. je jJAnano arthI che, nirjarAno artha che te jo phaLanI utkaMThAne dhAraNa kare to tene A parISaha Ave. ApaNe to A parISaha jItavAne badale A parISaha Ave evuM karavAnI jarUra che. pahelAM parISaha Avaze pachI jItavAno vakhata Avaze. ApaNe A ajJAnaparISaha uparanI kathA zarU karavI che. AmAM vAta to sAdhubhagavaMtanI ja AvavAnI. kAraNa ke sAdhu jJAnanA arthI hoya ane gRhasthe dhanano arthI hoya : barAbara ne ? sAdhu jJAnanA arthI hoya, dhananA arthI nahi. : sa0 zAsananAM kAma mATe paisAnI jarUra paDe ne ? zAsananAM kAma tamAre karavAnAM ke amAre ? amAre to mAtra zAstrano upadeza ApavAno. AnAthI AgaLa vadhavAnuM nahi. sAdhune eke paisAnuM kAma paDe ja nahi. pAMcame parigraha e pApa ne ? zrI uttarAdhyayana sUtra 385 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 amane e kema samajAtuM nathI ? tamAre samajavuM nathI mATe. pAMcame parigraha pApa e bIjAno ne? ApaNe tyAM lakSmI to puNyanA udayathI Ave ne ? parigraha puNyathI maLe ke pApathI ? parigraha pApa che - e samajavAnuM bAkI che. ahIM jaNAve che ke gaMgA nadInA kinArA para be sagA bhAio rahetA hatA. temaNe eka gurubhagavaMtanI pAse dharma sAMbhaLyo tethI saMveganI prApti thai ane temaNe dIkSA lIdhI. dharma sAMbhaLavAnuM phaLa zuM ? mAtra jJAna meLavavuM te ke saMvega-mokSAbhilASa pragaTe ane dIkSA maLe - e ? A baMnnee dIkSA lIdhI temAMthI nAno bhAi bahuzruta thayo. kSayopazama sAro hovAthI te alpakALamAM bhaNIne jJAnI thayo ane AcAryapadane dharanAro paNa thayo. e vakhatano kALa sAro hato ke koie vAMdho na uThAvyo ke moTA bhAine mUkIne nAnA bhAine padavI kema ApI ? loko mAnatA hatA ke yogyane padavI apAya e ja barAbara che. A AcArya thayA eTale loko tene zAstrArtha pUchavA AvavA lAgyA. rAtre paNa zAMtithI sUvA nathI maLatuM. jyAre moTo bhAi majethI khAI-pIne sUvAnuM kAma kare che. ene joine nAnA bhAine vicAra Ave che ke moTA bhAi kevA sukhI che, koi ciMtA nathI. huM bhayo tethI mAre A takalIpha che ke zAMtithI sUvA paNa pAmato nathI. sukhanuM arthIpaNuM khUba ja bhayaMkara che, bhalabhalA jJAnIne paNa pachADe - evuM che. jJAnIne ArAma karavAnuM mana thAya to jJAnanuM arthIpaNuM nAza pAmavA mAMDe. A bAju A AcArya vicAre che ke ajJAnIpaNAmAM ATha guNo che : (1) nizcitatA - ciMtA vinAnuM jIvana. (2) ghaNuM bhojana karavA maLe. (3) nirlajajatA - lajajA vinAnuM mana. (4) rAta-divasa UMghavA maLe. (5) kAryAkAryanI vicAraNAmAM maMdatA ne badhiratA. zuM karavA jevuM che ke karavAjevuM nathI te mATe buddhi na hoya eTale koi kazuM kahe ja nahi - e eka moTuM sukha. (6) mAna-apamAnamAM samabhAva, (7) rogarahita zarIra maLe. kAraNa ke koi jAtanI ciMtA nahi. ane moTA bhAganA rogo ciMtAmAMthI janme che. (8) puSTa zarIra. A rIte ajJAnamAM 386 zrI uttarAdhyayana sUtra sukha che - AvI kharAba vicAraNAnA kAraNe gADha jJAnAvaraNIya karma bAMdhyuM. tyAMthI kALadharma pAmI devalokamAM gayA ane tyAMthI cyavIne eka govALane tyAM janmyA ke jayAM kudaratI ja maMda buddhi maLe. govALa eTale bharavADa, jenuM zarIra puSTa hoya ane akkala bilakula na hoya. A govALa eka govALaNI sAthe paraNyo. tene eka rUpavatI dIkarI janmI. A dIkarI moTI thai eTale gADuM hAMkavAnuM kAma karatI. tenA pitA gADAmAM dUdha-dahIM laine jatA. te vakhate bIjA govALo gADuM laine pAchaLa cAlatA hovA chatAM pelI kanyAnuM rUpa jovA mATe gADuM oLaMgIne AgaLa lai javA mATe mahenata karavA lAgyA tethI temanAM gADAM unmArge javAthI bhAMgI gayAM. AthI lokoe e kanyAnuM nAma azakaTA pADyuM. zakaTa eTale gADuM. jeNInA kAraNe govALo zakaTa vagaranA thayA tene azakaTA kahevA lAgyA ane teNInA pitAnI 'azakaTapitA' kahIne mazkarI karavA lAgyA. A mazkarIthI vairAgya pAmIne te govALe dIkarIne yogya sAthe paraNAvIne dIkSA aMgIkAra karI, bhUtakALamAM sAdhupaNuM pALyuM hatuM to bhavAMtaramAM pAchuM maLyuM ne ? dIkSA laine bhaNavA lAgyA ane A uttarAdhyayanasUtranA traNa adhyayana sudhI bhaNyA. govALano dIkaro paNa sAdhu thaine bhaNe ne ? bIjI vAra boluM ? sa0 nA. eTale Apane ema kahevuM che ke vANiyAnA dIkarA bhaNatA nathI. bhaNatA to nathI ane bhaNavAnuM mana paNa nathI ne ? bhaNyA vinA sAdhupaNuM pALI zakAvAnuM nathI. A sAdhue cothA adhyayananI zarUAta karI. paheluM AyaMbila karIne uddezanI kriyA karI. bIjA AyaMbilathI samudradezanI kriyA karI paNa temAM adhyayananI gAthA kaMThastha karIne pachI AgaLanI kriyA karavAnI hatI. paraMtu temane e gAthA kaMThastha thai ja nahi. gurue kahyuM ke ApaNe AgaLanI kriyA karIe tyAre te sAdhue mULa vidhi pUyo. to gurue kahyuM ke jyAM sudhI A gAthAo kaMThastha na thAya tyAM sudhI AyaMbila cAlu rAkhavAM paDe. AthI te sAdhubhagavaMte bAra varasa sudhI AyaMbila cAlu rAkhyAM ane na AvaDavA chatAM gokhatA rahyA. bAra varSanA aMte zrutajJAnAvaraNIyanI sAthe kevaLajJAnAvaraNIya karma paNa tUTI gayuM ane zrI uttarAdhyayana sUtra 387 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevaLajJAna pAmyA. ahIM A sAdhue je rIte ajJAnaparISaha jItyo te rIte dareka sAdhue ajJAnaparISaha jItavo joie. ajJAnano kheda nathI karavAno tema jJAna maLyA pachI gaMbhIratA rAkhavAnI. jeTaluM jANatA hoie eTaluM bolavuM nahi ke batAvavuM nahi. to A parISaha jItyo kahevAya. ajJAnamAM phalanI utsukatA na rAkhavI ane jJAnane pacAvI jANavuM - e ajJAnaparISaha jItavAno upAya che. AmAM zrI sthUlabhadramahArAjanuM dRSTAMta ApyuM che. caudapUrvadhara evA zrI sthUlabhadramahArAjA eka vAra zrAvastInagarImAM potAnA mitra dhanadevane tyAM padhAryA hatA. dhanadevanI patnI dhanezvarI gharamAM hatI. A dhanadeva ane dhanezvarI nAmathI ja dhanavAna hatA, bAkI to daridra hatA. zrI sthUlabhadramahArAje mitranI patnIne pUchyuM ke "dhanadeva kyAM gayA ?" tyAre teNe kahyuM ke "dhana kamAvA mATe paradeza gayA che. te vakhate zrI sthUlabhadramahArAja tenA gharamAM rahelA thAMbhalA sAme vAraMvAra jotAM ema bolyA ke "gharamAM lakSmI hovA chatAM loko paradezamAM jAya che. Aje tamArI paNa A ja dazA che ne ? lakSmI paradezamAM ja vase che ne ? zrI sthUlabhadramahArAjanA kathanano to sAmAnyathI evo ja artha thAya ne ke - 'sukha potAnI pAse hovA chatAM loko bahAra ja zodhyA kare che." paraMtu A kathana pAchaLa gUDhArtha rahelo hato. jyAre dhanadeva paradezathI pAcho Avyo tyAre bhAgyayoge dhana maLyuM na hatuM. tenI patnIe mitramahArAja padhAryAnI vAta karI. tyAre mitre pUchyuM ke teo zuM kahIne gayA ?" tyAre patnIe peluM kathana kahyuM ke "gharamAM lakSmI hovA chatAM loko paradeza jAya che." A pramANe kahIne gayA. tethI mitra samajI gayo ke mArA gharamAM ja lakSmI hovI joie. teNe pUchyuM ke - "A sivAya bIjuM kazuM kahyuM?" tyAre patnIe kahyuM ke - 'teo vAraMvAra A thAMbhalA sAme jotA hatA." tethI mitrane khAtarI thai gai ke - A thAMbhalA nIce dhana hovuM joie. tethI teNe thAMbhalo khodAvyo ane tenI nIcethI dhana nIkaLyuM. ahIM jaNAve che ke ahIM zrI sthUlabhadramahArAje jema jJAnaparISaha na jItyo tevuM na karavuM. jANavA chatAM sAdhu sIdhI ke ADakatarI rIte A pramANe batAve nahi. 388 zrI uttarAdhyayana sUtra (22) darzanaparISaha : samyagdarzanaguNanA AdhAre ja dharmanI zarUAta thatI hoya che ane dharmamAMthI patana thatuM hoya to A guNanA abhAve ja thAya che. bAvIsa parISahamAM sauthI chello parISaha zraddhAparISaha jaNAvyo che. AvelA samyakatvane javA na devuM tenuM nAma darzanaparISaha jItavo te. je zraddhAthI saMsArano tyAga karIne nIkaLyA hoie e zraddhAne ja TakAvI rAkhavAno upadeza zrI dazavaikAlikasUtra tathA zrI AcArAMgasUtramAM paNa Apyo che. kAraNa ke cAritranI prApti, cAritranuM pAlana, cAritranI vRddhi ke cAritranI pUrNatA : A zraddhAne ja AbhArI che. Aje ApaNe khoTI phariyAda karIe chIe ke - zakti nathI mATe cAritra paLAtuM nathI, asalamAM zraddhA DagI gai che. mATe ja cAritranuM pAlana thatuM nathI. sava zarIra kAma na ApatuM hoya evuM ya bane ne ? zarIra kAma na Ape topaNa cAritranA pariNAmamAM khAmI AvavAnuM koi kAraNa ja nathI. cAritranuM pAlana zraddhA ane sattvanA baLe ja thAya che. AganA kAraNe baLI marAya che AvI zraddhA pAkI hovAthI Aga lAgyA pachI sAtame mALethI nIce jhaMpalAvavAnuM sAmarthya Ave che ne ? zraddhA hoya to zakti to enI meLe pragaTa thaze. AthI ja sAdhusAdhvIne hitazikSA ApatI vakhate jaNAveluM che ke "nAi satApa nivavanI tavA manupAne jJA' (je zraddhAthI nIkaLyo che tenuM ja sArI rIte pAlana karaje.) Ama jovA jaie to zraddhAne DagavA na devAnI vAta to sauthI pahelAM karavI joie, jyAre ahIM sauthI chelle A parISaha jaNAvyo che, tenuM kAraNa eka ja che ke jayAre dIkSA lIdhI tyAre to zraddhAnA yoge ja AgaLa vadhyA hatA tethI tyAre to A parISahano saMbhava ja na hoya. AthI A parISaha chelle batAvyo. kAraNa ke ekavIsa prakAranAM du:kha veThI lIdhA pachI manamAM pAchI jo sukhanI icchA jAgI jAya to avirati tarapha DhaLavAnuM thAya, enA kAraNe zraddhA DagavA mAMDe. eka vAra sukhanI icchA jAge eTale sukhane upAdeya mAnI tenAM sAdhana bhegAM karavAnI pravRtti thavAnI. AthI AvA vakhate zraddhAparISaha jItavAnuM jaNAvyuM. zrI uttarAdhyayana sUtra 389 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa jyAM sudhI mokSasukhano anubhava na thAya tyAM sudhI zraddhA kyAMthI jAge ? tame UMdhuM vicAro cho. jyAM anubhava nathI tyAM ja zraddhAnI jarUra che. je vastu pratyakSathI siddha che teno anubhava hovAthI tene to ApaNe jAte mAnI ja laie chIe, jeno anubhava thayo nathI te mAnavA mATe ja zraddhAnI jarUra che. paisAthI sukha maLe che - AvuM mAnavA mATe zraddhAnI jarUra nathI, dharma karavAthI sukhI thaie chIe - e mAnavA mATe ja zraddhAnI jarUra che. dharma karavAthI du:khI thaizuM' A zraddhA eTalI majabUta che ke 'dharmamAM ja sukha che' - A vAstavikatAne e svIkAravA detI nathI. tattvanI ruci e samyagdarzana che ane tattvanI pariNati e samyajJAna che. ajJAna TALyA vinA ane kaSTa veThyA vinA koi kSetramAM AgaLa vadhAtuM nathI. samyagdarzana pAmavA pahelAM paNa evuM sattva pragaTe che ke dharma mATe prANa choDavAnI taiyArI hoya, paNa prANa sATe dharmane choDavA taiyAra na thAya. sulasA satI zrAvakapaNAmAM paNa jo samyagdarzanane A rIte jALavI zakatA hoya, nirmaLa rAkhI zakatA hoya to sAdhusAdhvInI zraddhA kyAMthI Dage ? sa0 aMdhazraddhA e to zraddhAnI khAmI che ne ? A aMdhazraddhA zabda to zraddhAnA zatruoe zodhI kADhyo che. bhagavAnanA vacana paranI zraddhAne aMdhazraddhA kahe tene zraddhAno zatru ja kahevAya ne ? bhagavAnanuM zAsana tame bhaNyA nathI eTale. bAkI jo tame bhaNo to eTaluM cokkasa samajAya ke - bhagavAnanI vAta sAme koi paNa dalIla TakI zake ema nathI. bhagavAnanuM vacana yuktivAdathI paNa susaMgata che; kaSa, cheda, tApathI parizuddha che. chatAM bhagavAnanuM vacana na samajAya topaNa bhagavAnanA vacananI zraddhAthI cAlavuM che ne ? sa0 bhagavAnanI vAta cAre phirakA judI judI batAve to zuM karavuM ? to jJAna meLavavA besavuM. badhA bhagavAnanA nAme vAta kare eTale badhA sAcA na thai jAya. te samajavA mATe bhaNavuM paDe. jene bhaNavuM nathI ne potAne phAvatuM mAnavuM che teo pote aMdhazraddhAnA bhoga banyA che. zrI uttarAdhyayana sUtra 380 sarva eka gurunA ziSya judI judI vAta karatA hoya to ? eka bApanA be dIkarA paNa sarakhA nathI hotA to ahIM paNa evuM bane. emAM TIkA karavAnI jarUra che ke bhaNavA besavAnI jarUra che ? be ya sAcA na hoya. sAcuM zodhavA mATe bhaNavuM paDaze. AtmArAmajI mahArAje paNa vyAkaraNa bhaNavAnuM kAma karyuM to sthAnakavAsI saMpradAyano tyAga karIne zvetAMbara mUrtipUjakasaMghamAM AvyA ne ? tamAre bhaNavuM nathI ane jeo bhaNIne zAstranA AdhAre mokSanI vAto kare tene aMdhazraddhALu kahevA che - e barAbara nathI. ApaNI vAta e che ke Aje ApaNane bhagavAnanA vacana para zraddhA nathI ane ApaNe azaktine AgaLa karIe chIe A eka mAyA che. A paNa ApaNane moha zIkhavADe che. ApaNe jo ApaNI zraddhAnI khAmIne AgaLa karI hota to e khAmIne dUra karI zakyA hota. dharma yathAzakti karavAno che eno artha ja e che ke jeTalI zakti che eTalI to pUrepUrI kharcI nAMkhavAnI che. zaktithI uparavaTa nathI thavAnuM, paNa zakti phoravavAnI ke zaktine cakAsavAnI nA pADI nathI. ApaNe to yathAzaktine nAme zakti chupAvavAnI chUTa lai lIdhI che ne ? A paNa eka prakArano moha che. enA badale bhagavAnanA vacananI zraddhA keLavI lo. bhagavAnanuM vacana mAnavAnA kAraNe ApaNe duHkhI nahi thaie - ATalI zraddhA keLavI lo. duHkha Ave che e bhagavAnanuM vacana mAnavAnA kAraNe nathI AvatuM. pahelAM bhagavAnanuM vacana mAnyuM nahi tenA kAraNe je pApa bAMdhyuM tenA kAraNe ja du:kha Ave che : ATalI zraddhA keLavI lo. samyagdarzana nAmano parISaha veThatAM na AvaDe to ekavIsa - parISahone jItavAnuM paNa nakAmuM jAya che. A saMsAramAMthI nistAra pAmavA mATe paramAtmAnA vacana sivAya bIjo koi tAraka mArga ja nathI. A vacananI zraddhA sivAya A saMsArathI tAravA mATe koi samartha nathI. tethI ja zAstrakAroe kahyuM che ke samyagdarzana vinAnA guNo e guNarUpa nathI guNAbhAsasvarUpa che. jyAM sudhI duHkha AvatuM nathI, tyAM sudhI to dharma zrI uttarAdhyayana sUtra 391 Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM vAMdho nathI Avato. paNa dharma karyA pachI paNa duHkha Ave ne sukha maLe nahi to zraddhA DagavA mAMDe. ApaNI zraddhAnI kasoTI du:khamAM ja thAya, sukhamAM na thAya. lokamAM paNa kahevAya che ke kaSTamAM ja kasoTI thAya che. dharma karatI vakhate duHkha Ave eTale tarata ema thAya ke dharma karanArane paNa du:kha AvatuM hoya to dharma nakAmo ja gayo. dharma karanArane bhUtakALanA pApanA udaye kadAca du:kha Ave topaNa te dharmanuM phaLa nathI. A to vicAre ke "dharma karanArAne paNa duHkha AvatuM ja hoya to to dharma nakAmo gayo. tethI cokkasa che ke paraloka che ja nahi, tapa karanArane Rddhi maLe che e vAta paNa khoTI che, tethI paralokanI sAdhanA mATe lIdheluM sAdhupaNuM paNa nakAmuM ja che. tethI sAdhu thaine huM ThagAi gayo. kAraNa ke gRhasthapaNAmAM sukha hovA chatAM te choDI dIdhuM ane sAdhu thayo, jayAre A sAdhupaNAnuM to koi phaLa ja nathI.' Avo vicAra sAdhu na kare - e pramANe ahIM jaNAvyuM che. dharma karatI vakhate eTaluM vicAravAnuM ke dharma karanArane vartamAnamAM duHkha Avaze, paNa bhaviSya sudharaze; have pachI tene du:kha bhogavavAno vakhata nahi Ave. atyAre je du:kha AvyuM te to bhUtakALanA adharmanuM ja phaLa che. zAstrakAroe evuM kahyuM ja nathI ke dharma karanArAne duHkha AvatuM nathI. tethI ApaNe evI azraddhA karavAnI jarUra ja nathI. dharma karanArane bhaviSyamAM duHkha nahi Ave - eTalI vAta nakkI. paraloka jevI cIja che ke nahi ? bhagavAnanuM darzana karanArane paraloka che e samajAvavAnI jarUra che ? darzanathI pApano nAza thAya che, puNya baMdhAya che - AvuM bolanArane puNya-pApanA phaLa bhogavavA mATe paralokamAM javAnuM che, ATalI zraddhA hoya ne ? pApanA phaLarUpe naraka che, puNyanA phaLarUpe devaloka che, manuSya-tiryaMcagati to pratyakSasiddha che. A cAra gatine choDIne karmarahita avasthArUpa paMcamagati che. AvuM mAnanArane dharma karavAnuM, sAdhu thavAnuM mana thayA vinA na rahe ne ? paraloka nathI - AvI azraddhA kyAre ya karavI nahi. paraloka che evuM mAne ane sAdhupaNAmAM karelA tapa vagerenuM phaLa cokkasa maLavAnuM che - evuM mAne 392 zrI uttarAdhyayana sUtra tenuM samyagdarzana majabUta che. dharmanuM phaLa mAtra du:khano viyoga ane sukhanI prApti che - evuM mAnIe to dharmanI zraddhA DagavAno vakhata Ave. paNa dharmanuM phaLa karmanI nirjarA che ane viSayakaSAyanI pariNati zAMta thavI te che - evuM mAne tene azraddhA thavAnuM koi kAraNa ja nathI. jenuM samyagdarzana majabUta hoya tene to sAdhupaNA sivAya uddhAra nathI - ema lAge, sAdhupaNAmAM ThagAyA - evuM na lAge. atyAra sudhI ApaNe je pApa karyA che tenAthI chUTavA mATe sAdhupaNA jevo eka upAya nathI. zAstramAM kahyuM che ke eka divasamAM A saMsAramAM eTaluM pApa thAya che ke A AkhA jaMbudvIpamAM jeTalA parvato che te sonAnA thai jAya, jeTalI retI che tenA hIrA thAya te badhAnI mAlikI ApaNI thAya ane tyAra bAda eno bhogavaTo karavAnA badale e badhuM ja sAtakSetramAM dAna ApI daie topaNa eka divasanA pApathI chUTAya nahi. atyAra sudhImAM ApaNuM AyuSya keTaluM gayuM ane emAM pApa keTaluM karyuM te najara sAme Ave to ema thAya ne ke A pApathI bacavA mATe sAdhupaNA sivAya bIjo koi upAya nathI ! AgaLa jaNAve che ke - bhUtakALamAM anaMtA tIrthaMkarabhagavaMto thai gayA che, vartamAnamAM saMkhyAtA che, bhaviSyamAM paNa anaMtA thavAnA cheAvuM zAstramAM kahyuM che te khoTuM che : AvuM kyAreya sAdhu na vicAre. ahIM sAdhune uddezIne vAta karI che mATe 'sAdhu na vicAre' ema kahyuM. bAkI zrAvaka paNa AvuM na ja vicAre - eTaluM yAda rAkhavuM. zrAvaka samyakatva na pAmyo hoya ane mArgAnusArIpaNuM pALanAro hoya - evuM ya bane. jayAre sAdhubhagavaMto niyamA samakitI ja hoya. je samakitI na hoya te sAdhu na hoya, veSadhArI hoya. je aviratine seve, je mithyAtvane dhAre te chaThThA guNaThANe na hovAthI tene sAdhu ne kahevAya. je saMsAranA sukhanI vAta kare tenI pAse samyakatva hoya evuM lAgatuM nathI - ema samajIne UThI javuM. ApaNe sukhano bhogavaTo choDIne du:kha bhogavavAnuM zIkhavA mATe sAdhu pAse jaie ne ? enA badale jo duHkha TALavAnI ne sukha meLavavAnI vAta kare to tenI pAse samyaktva nathI - ema mAnavuM paDe zrI uttarAdhyayana sUtra 393 Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne ? bhagavAna che, hatA, haze - A vAta paramasatya che - evuM mAne te ja sAdhupaNuM majethI pALI zake. A darzanaparISahamAM aSADhAbhUti AcAryanuM kathAnaka prasiddha che. temaNe potAnA ziSyone kahyuM hatuM ke kALa karIne devalokamAM jAo to darzana Apajo. be-traNa ziSya kALa karIne gayA chatAM eke Avyo nahi. tethI temane zaMkA paDI ke devaloka nahi hoya. sAdhubhagavaMto mokSamAM na jAya to kALa karIne niyamA devalokamAM jAya : AvuM gaNadharabhagavaMtonuM vacana hovA chatAM temAM zaMkA paDI. paraMtu potAnA sAdhu devalokamAM nahi gayA hoya - evI zaMkA na paDI : A paNa eka prakAranI ajJAna mohadazA che ne ? A rIte vicArIne zraddhAthI bhraSTa thaine sAdhupaNuM choDavA taiyAra thayA. sAdhunA vezamAM ja nIkaLyA. tyAM pelA chellA kALa pAmIne deva thayelA ziSya upayoga mUkIne joyuM to gurune zraddhAbhraSTa thayelA joyA. AthI temane pratibodhavA devamAyAthI nATaka racyuM. A nATaka cha mahinA cAlyuM. sAdhue UbhAM UbhAM joyuM. tyAMthI AgaLa gayo. bhUkha lAgI hatI. khAvA mATe paisA joie ne? eTalAmAM tyAM eka nAno chokaro alaMkArathI sajaja Avyo. AcAryuM tenuM nAma pUchyuM. pelAe kahyuM "mAruM nAma pRthvIkAya', AvuM sAMbhaLavA chatAM paNa ASADhAcArye te chokarAne haNIne tenA alaMkAra potAnA pAtromAM nAMkhyA. A rIte deve chaye kAyanA nAmanA chokarA vikuvya chatAM zraddhAbhraSTa thavAthI nirdhvasa pariNAmavALA AcAryuM temane haNIne alaMkAra lai lIdho. A laine alaMkAra vecavAnI icchAthI AgaLa jatA hatA tyAM pelA deva sAmethI rAjAnuM rUpa karI Avyo. e jo I A AcArya gabharAIne ADe mArge gayA to rAjA paNa ADe raste thaine sAme Avyo ane ghaNA divase sAdhunAM darzana thayAM ema kahIne gocarI vahoravAno Agraha karyo. pAtrAmAM dAgInA hatA to vahore kai rIte ? AthI AcAryuM nA pADI. A rakajhakamAM pAsuM paDI gayuM. AthI rAjAe kahyuM ke "A to mArA dIkarInA dAgInA che, tame emane mArI nAMkhyAM ?" A sAMbhaLIne lajajAthI AcAryabhagavaMta nIcuM moDhuM rAkhI 394 zrI uttarAdhyayana sUtra maunapaNe UbhA rahyA. deve joyuM ke haju lAyakAta paDI che. tethI potAnuM svarUpe pragaTa karIne jaNAvyuM ke "huM Apano ziSya deva thayo chuM, paNa Ape A zuM karyuM ? ame to devo mahApramAdI chIe. mArA pramAdanA yoge ApanI A hAlata thai. Ape hamaNAM je nATaka joyuM te cha mahinA sudhI cAlyuM, chatAM eTalo kALa kyAM pasAra thayo te khyAla na Avyo ne ? tema amAre devalokamAM paNa cAra-cAra hajAra varasa sudhI nATako cAlatAM hoya che tethI ame AvavAnuM dhArIe toya AvI zakatA nathI. tethI mArA A pramAdanI kSamA karo...' ityAdi kahevA dvArA AcAryabhagavaMtane pratibodhyA. AcAryabhagavaMta paNa potAnA duSkatanI AlocanA karIne apUrva zraddhAsahita saMyamamAM sthira thayA. ahIM jema ASADhAcArye pahelAM darzanaparISaha na jItyo paNa pAchaLathI jItyo tema dareka sAdhuoe A parISaha jItavo joie. ApaNe A parISaha pahelAM jItavo che ke pAchaLathI ? sAdhubhagavaMtone sAdhupaNAmAM paMdara kalAka svAdhyAya karavAno kahyo che tenuM kAraNa ja A che ke samyajJAnathI zraddhA majabUta thAya che ane cAritra akhaMDita rahe che. anaMtA tIrthaMkaro thai gayA che ane teo je kahI gayA che te paramasatya che. AmAM koi paNa jAtano avizvAsa rAkhavA jevuM nathI. paraloka che, AtmA che, svarganaraka che, mokSa che, A badhA ja padArtho satu che, mithyA nathI. mAnavuM ke na mAnavuM e ApaNI marajInI vAta che, jo ke mAnavuM marajiyAta nathI, pharajiyAta che. kAraNa ke na mAnavAmAM ekAMte ApaNane nukasAna che. mAnIe to pApa karatAM AMcako lAgaze, pApathI aTakAze, pApathI pAchA pharAze. saMsArano - pApano aMta lAvavA mATe samyagdarzana majabUta karavuM ja paDaze. e mATe kAyama mAganusArI vicAraNA karatA rahevuM. unmArganuM poSaNa karanArI bhAvanA ane vicAraNAothI AghA rahevuM. A rIte bAvIsa parISahanI vAta pUrNa karI aMte bhagavAne batAvelA A bAvIsa parISadone sahana karavAnI hitazikSA ApI che. zrI uttarAdhyayana sUtra 395 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | (3) caturaMgIya-adhyayana cattAri paramaMgANi dullahANIha jaMtUNo / mANusattaM sui saddhA saMjamaMmi ya vIriyaM // 3-1 // bIjA adhyayanamAM bAvIsa parISahane jItavAnI vAta karyA pachI caturaMgIya nAmanuM trIjuM adhyayana jaNAvyuM che. temAM mokSanAM cAra durlabha aMgo jaNAvyAM che. bIjA adhyayanamAM bAvIsa prakAranAM duHkho veThavAnI vAta sAMbhaLIne ziSya zaMkA kare che ke "A parISaha kayA AlaMbanathI bhogavavAnA ?" ziSyanI bhAvanA evI che ke - puNya pUruM thai gayuM hoya to du:kha bhogavavA taiyAra thaie e vAta barAbara paNa puNya jo pAMsaruM hoya to sukha bhogavI levAmAM zuM vAMdho ? jyAre zAstra kAra e samajAvavA mAMge che ke puNya pUruM thAya te pahelAM teno tyAga karIne nIkaLI javuM che. kAraNa ke dharma karavA mATenI taka maLavI durlabha che. du:kha veThavuM joie enI sAthe sukha choDavuM joie e paNa mahattvanuM che. Aje ApaNe paNa A ziSyanA jevI ja vicAraNA karIe ne ? sukha mAMgavA na jaie, paraMtu sukha maLI gayA pachI bhogavI levAmAM zuM vAMdho ? 'ApaNe kyAM mAMgavA gayA hatA, maLyuM to lai lIdhuM.' AvuM bolIne sukha bhogavavA taiyAra thai jaie ne ? zAstrakAro kahe che ke mAMgavuM nahi - te dharma nathI, choDavuM te dharma che. ApaNe mAMgatA nathI - e barAbara, paNa choDatA nathI mATe bhUMDA chIe - eTaluM yAda rAkhavuM. 'puNya maLyuM to bhogavavA mATe ja maLyuM che ne ?' AvI dalIla karIe nahi te mATe A cAra durlabha vastune jaNAvI che. parISaha bhogavatI vakhate kayA AlaMbanathI bhogavavAnA che te jaNAvavA mATe A adhyayana che. puNya bhogavavAmAM samaya barabAda karyo to ApaNane maLelI durlabha vastuo ApaNe hArI javAnA. sukha bhogavavAnuM kAma devalokamAM karavuM ja paDavAnuM che, tethI sukha bhogavavA mATe manuSyapaNAne bagADavAnI jarUra nathI. je dharmanI sAdhanA deva-naraka ke tiryaMcagatimAM zakya nathI ane manuSyapaNAmAM ja zakya che tenA mATe prayatna karavo che. puNya bhogavavAnI vAta bhagavAnanA zAsanamAM Ave ja nahi. puNyathI maLelI sAmagrI durlabha che, pAchI maLaze ke nahi khabara nathI, mATe e sAmagrI dharmamAM vAparI levI che. paisA kamAtI vakhate tame khAvApIvAnuM paNa choDI do ne ? tema dharma karavAno A avasara che tethI puNya bhogavavAnuM choDI devuM che. sAcuM kahIe to puNyanI kiMmata jeTalI samajAi che - eTalI kiMmate dharmanI samajAi nathI. sa0 aDhaLaka saMpatti puNyathI maLyA pachI pauSadha kare to kiMmata samajAi ne ? tame pauSadha kayA irAde karo cho ? virati game che mATe ke avirati khaTake che mATe ? puNya bhUMDuM na lAge, puNyathI maLelI saMpatti mUMDI na lAge ane pauSadha kare teno koI artha nathI. Aje ApaNe dharmane samajyA vinA dharma karavAnI zarUAta karI che. zAstra kahe che ke - dharma karavAnI utAvaLa karavAnA badale dharma samajavAnI utAvaLa karavI che. kAraNa ke bhavanI nirguNatAnuM bhAna thAya nahi tyAM sudhI mokSamAM eke guNa dekhAze nahi. bhavamAM eka guNa nathI evuM lAge tene A bhavathI tAranArA dharmanI kiMmata samajAya. dharmanI kiMmata samajAi nathI, tethI ja dharma karatI vakhate paNa anukULatA bhogavavAnI, puNya bhogavavAnI taiyArI che. amArAM sAdhusAdhvI paNa vihAramAM jo koi gADI maLI jAya ane gADIvALA sAmAna mAMge to hAthamAM upADelI vastu ApI de ! jene dharmanI durlabhatA samajAi hoya te to eke vastu gADImAM Ape nahi. pAkaTa na Ape, jhoLI na Ape, ghaDo ke daMDAsana paNa na Ape. jeTaluM rAkhyuM hoya teTaluM upADI ja levAnuM. sAdhupaNAmAM parigraha rAkhavAno nathI, chatAM rAkhyo hoya to upADI ja levAno. jeTaluM rAkhyuM hoya teTaluM upADavAnuM ja hoya to binajarUrI parigraha enI meLe ja ocho thai jAya ne ? atyAre ApaNane je dharmanI anukULatA maLI che, te sukha bhogavavAnI lAlace veDaphI nathI nAMkhavI. ziSyane bAvIsa parISaha veThavA che AthI ja e parISaha veThavA mATenuM AlaMbana karyuM che - evuM pUche che. tenA nirAkaraNamAM ahIM jaNAve che ke "A manuSyapaNuM vagere cAra aMgo durlabha che.' - A AlaMbanathI zrI uttarAdhyayana sUtra 397 396 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja sukha choDIne pariSaha veThavA taiyAra thavuM che. jeo maLelI sAmagrIno sadupayoga na kare teo zenA AdhAre kahI zake ke bhaviSyamAM A sAmagrI pAchI maLaze. atyAre zarIra sAruM che ne ? sAdhupaNA mATe anukULa che ne ? sanatkumAra cakravartI karatAM to ApaNuM zarIra lAkha darajje sAruM che ne ? to sAdhu thavuM che ? Aje zarIra azakta hoya toya sanatkumAra cakravartI karatAM sAruM hoya to tenAthI dIkSA paLAya ne ? adhyayananI bhUmikA karIne have jaNAve che ke cAra paramAMga durlabha che. parama eTale mokSa. mokSanA kAraNabhUta cAra aMga durlabha che. temAM sauthI paheluM manuSyapaNuM batAvyuM che. A manuSyapaNuM durlabha che te mokSamAM lai janAruM manuSyapaNuM durlabha che. bAkI saMsAramAM rakhaDAvanAra manuSyapaNuM to anaMtI vAra maLyuM che. akarmabhUmimAM, anArya deza ke kuLamAM je manuSyapaNuM maLe tenI ahIM vAta ja nathI. je karmabhUmimAM AryadezakuLamAM maLe tevuM manuSyapaNuM durlabha che. bAkI to durgatimAM javA mATe paNa manuSyapaNuM kAma lAge che, tenI durlabhatAnI vAta nathI. A manuSyagatimAMthI cAre gatimAM javAya che tema tiryaMcagatimAMthI paNa cAre gatimAM javAya che, paraMtu pAMcamI gatimAM manuSyapaNAmAMthI ja javAya che. cAre gatimAMthI sauthI ochI saMkhyA manuSyonI che. manuSyo saMkhyAtA che. naraka ke devanA jIvo tenA karatAM asaMkhyAtA che ane tiryaMco anaMtA che. jo manuSyo saMkhyAtA ja hoya to tenI prApti durlabha ja kahevAya ne ? A manuSyapaNuM maLI gayuM hoya to manuSyapaNAnuM phaLa meLavavA mATe mahenata karavI che ne ? manuSyapaNAnuM phaLa zuM ? sAdhupaNuM ne ? to taiyAra thavuM che ne ? sukha bhogavavA mATe manuSyapaNuM nathI, sAdhu thavA mATe manuSyapaNuM che. sAdhu thavA mATenuM manuSyapaNuM durlabha che - e maLI gayuM che. tenI kiMmata samajAi gai che ne ? sa0 sAmagrInI kiMmata to samajAi che paNa tAkAta to jovI paDe ne ? DaoNkTarane tyAM jAo to tAkAta joine jAo ke roga joine jAo ? to ahIM tAkAta jovAnI ke bhavaroga jovAno ? bhavaroga jene zrI uttarAdhyayana sUtra 398 dekhAya tene tAkAta AvI jAya. tame hospiTalamAM jAo ane sAmethI maDaduM nIkaLe to tame hospiTalamAM javAnuM mAMDI vALo ke 'badhAne evuM na thAya' ema mAnIne hiMmata rAkhIne jAo ? tame tAkAta jovA beThA mATe saMsAramAMthI nIkaLI na zakyA. sAdhupaNAmAM AvavAmAM zuM takalIpha che e to kaho ? A to guru kahe ke 'huM tane sAcavIza' toya kahe ke 'nA, A rIte na avAya.' ane paraNavA jAya tyAre chokarI kahe ke 'sAcavI laiza' to tene AkhI jiMdagI soMpI de. gurune oLakhavA chatAM gurune jIvana soMpavuM nathI ne ? ahIM jaNAve che ke A coryAzI lAkha yonimAM manuSyanI yoni ochI che ane saMkhyA to sauthI alpa che. coryAzImAMthI pRthvIkAyAdinI sAta sAta lAkha, vanaspatikAyanI covIsa lAkha, vikalendriyanI cha lAkha ane tirthaMyapaMcendriyanI cAra lAkha : ema kula maLIne bAsaTha lAkha yoni to mAtra tiryaMcanI ja che. devo ane nArakonI cAra cAra lAkha yoni che paNa temanI saMkhyA asaMkhyAtI che. yoni eTale utpattinAM sthAna. jIvo anaMtA che ane temanI utpattinAM sthAna asaMkhyAtAM che chatAM paNa ekasarakhA varNagaMdharasasparzavALI yonionuM sthAna eka ja gaNavAmAM Ave to te rIte utpattinAM sthAna coryAzI lAkha che. anaMtA tiryaMconAM utpattisthAna bAsaTha lAkha che. asaMkhyAta devonAM utpattisthAna cAra lAkha che ane asaMkhyAta nArakonAM utpattisthAna paNa cAra lAkha che. jyAre saMkhyAtA manuSyonAM utpattisthAna cauda lAkha che. devo badhA manuSya thavA icche topaNa temane thavA maLe evuM nathI. kAraNa ke manuSyo saMkhyAtA ja che. devone icchavA chatAM na maLe - evuM manuSyapaNuM ApaNane maLI gayuM che to tene sAdhI levuM che ne ? Aje ApaNane dharma ka2vAjevo che - eTalI samajaNa hovA chatAM paNa dharma mATenI manuSyapaNuM vagere sAmagrI durlabha che eTaluM samajAyuM nathI mATe dharma karatA nathI ne ? ApaNane dharmanuM ajJAna nathI naDatuM, dharmanI durlabhatAnuM ajJAna naDe che. AthI ja A ajJAna dUra karavA mATe A trIjA adhyayanathI cAra aMganI durlabhatA samajAvI che. zrI uttarAdhyayana sUtra 399 Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jene sukha maLyuM nathI ke maLavAnI zakyatA nathI tevAo dharma kare to barAbara, paraMtu jene prabaLa puNyanA udaye sukha maLI gayuM hoya teo sukha choDIne dharma zA mATe kare ?' AvI ziSyanI zaMkAnA nirAkaraNamAM parISahanAM du:kho bhogavavA mATenuM AlaMbana A adhyayanamAM jaNAvyuM che. A saMsAramAM amuka vastuo evI durlabha che ke je vAraMvAra maLatI nathI, tethI tene sAdhavA mATe svAdhIna sukho choDIne parISahanAM duHkho veThavAno upadeza Apyo che. Ame ya puNyathI maLelAM sukhano tyAga karIne tame arthakAmane bhegA karavA mahenata karo ja cho ne ? sukha maLI gayA pachI paNa loko bhaviSyanA sukhanAM sAdhano bhegAM karavA mATe sukha choDavAnuM ane du:kha bhogavavAnuM kAma karatA ja hoya che. tethI sukha maLyA pachI badhA bhogave ja che - evuM nathI, uparathI eno bhogavaTo choDIne sukhanAM sAdhano bhegA karavAmAM ja jiMdagI vitAve che. sukhanAM sAdhano bhegAM karavA mATe jema pramAdano tyAga karAya che tema mokSanAM sAdhana bhegAM karavA mATe sukhano - pramAdano tyAga karI zakAya ne ? AthI ahIM mokSanAM aMgonI durlabhatA varNavI che. temAM ApaNe manuSyapaNAnI durlabhatA joi gayA. sUkSmanigodamAMthI bAdaramAM AvyA. tyAMthI paNa pRthvIkAyAdi pAMce sthAvaramAM pharI beindriya, teindriya, caurindriyamAM gayA. tyAMthI asaMjJI paMcendriyamAM gayA ane pachI saMjJI paMcendriya tiryaMcamAM AvyA, tyAMthI narakAdimAM jaine mAMDa mAMDa manuSyajanmamAM AvyA. have pharI pAchuM A manuSyapaNuM maLe evI khAtarI nathI. tethI ApaNI yogyatAne kAme lagADavI che. Aje sAdhusAdhvIne paNa potAnA manuSyapaNAnI kiMmata nathI. A sAdhupaNuM paNa je maLyuM che te A manuSyapaNAnA prabhAve maLyuM che. Ama chatAM gAMDAnI jema vartyA karIe te cAle ? jIvo anantA, temAM devo tathA nArako asaMkhyAtA ane manuSyo to mAtra saMkhyAtA ja che. temAM ya manuSyanA ekaso eka bhedamAMthI mAtra paMdara ja karmabhUmimAM dharma maLe. temAM paNa anAryakuLamAM jainadharma na maLe. AryakuLamAM paNa badhAne jaina dharma nathI maLato. Aje eTaluM nakkI karI lo ke manuSyapaNuM durlabha che mATe kAle ja dIkSA levI 400 zrI uttarAdhyayana sUtra che. manuSyapaNuM na hoya to mokSa na maLe. manuSyapaNuM maLyA pachI jinavANInuM zravaNa na maLe toya mokSa na maLe. jinavANInuM zravaNa karyA pachI dharma pratye, cAritra dharma pratye zraddhA na jAge to ya mokSa na maLe ane A zraddhA jAgyA pachI paNa jo saMyamamAM vIrya na phorave topaNa mokSa na ja maLe. mATe A cAra mokSanAM aMga che : ema jaNAvyuM. jo manuSyapaNuM saMyama mATe ja maLyuM che to have A sukha pAchaLa doDAdoDa karavI nathI, sAdhu thai javuM che. je durlabha sAmagrI maLI che, teno veDaphATa karIne nathI javuM. sa0 mokSanA, AtmAnA anubhava vinA lakSya nathI baMdhAtuM. mokSano anubhava che to kharo, paNa tamAre joito nathI. sAcuM kaho, tame icchAnA kAraNe sukhI cho ke icchA na hoya tyAre sukhI ho cho ? jyAM sudhI icchA paDI haze tyAM sudhI du:kha che. icchA mUkI daie to je sukha anubhavAya che te mokSano anubhava che. ugharANI na Ape to ArttadhyAna thAya che - evuM nathI, ugharANI joie che mATe ArttadhyAna thAya che. ugharANI joitI nathI - eTaluM nakkI karo to ArtadhyAna TaLe ne ? sa0 bolavAnuM saheluM che, Asakti mAravAno upAya kayo ? Asakti mAravI che kharI ? tamAre Asakti mAravI nathI ne tame upAya pUcho cho - A eka banAvaTa che. tamAre Asakti mAravAno pariNAma pedA karavAnI jarUra che. eka vAra Asakti mAravI che - ATaluM nakkI karIe to te mAravAno upAya che. zAstrakAroe AthI ja saMsAranuM svarUpa samajAvavAnuM kAma karyuM che. saMsArane oLakhAvavAnuM kAma jJAnIo kare, oLakhavAnuM kAma ApaNe karavAnuM che. ApaNane ema lAge che ke gharanA lokone ApaNI pratye lAgaNI che. asalamAM emane ApaNI pratye nahi, ApaNA taraphathI je anukULatA maLe che tenI pratye rAga che. ATaluM samajAya to gharanA loko pratye Asakti rahe kharI ? tame jANatA nathI ke jANavA chatAM paNa AMkha ADA kAna karo cho ? A manuSyapaNuM durlabha che. ApaNe jyAre janmyA tyAre ApaNI sAthe bIjA be lAkhathI nava lAkha jeTalA jIvo paNa utpanna thayA hatA, temAMthI ApaNe ekalA mAtAnI zrI uttarAdhyayana sUtra 401 Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kukSimAMthI nIkaLyA to e ApaNuM nAnuM-sUnuM sadbhAgya che ? ATalA bhAgyathI maLeluM manuSyapaNuM nakAmuM javA devuM che ke kAme lagADavuM che ? ahIM jaNAve che ke manuSyapaNuM daza dekhAte durlabha che, chatAM AvuM manuSyapaNuM bhAgyayoge maLI gayA pachI tera prakAranA kAThiyAnA kAraNe jinavANInuM zravaNa karavAnuM zakya banatuM nathI. A tera kAThiyAnuM svarUpa paNa ahIM sAmAnyathI jaNAvyuM che. temAM sauthI pahelAM 'ALasa' jaNAvI che. (1) ALasanA kAraNe vyAkhyAnamAM javAnuM bane nahi. ALasa kadAca na hoya to (2) moha naDe, tenA kAraNe vyAkhyAnamAM javAnuM na thAya tyAra bAda (3) avajJA jaNAvI che. jinavANI pratye evo AdarabhAva na hoya tethI na jAya. te sivAya (4) mAna naDe. moTA AcAryanA vyAkhyAnamAM jaya, nAnA sAdhunA vyAkhyAnamAM jatAM mAna ADuM Ave. koi vAra AcAryabhagavaMta kaDaka zabdamAM kAMi kahe to (5) gusso Ave mATe vyAkhyAnamAM na Ave. gharamAM athavA to dharmasthAnamAM (6) kalaha-jhaghaDo thayo hoya to vyAkhyAnamAM jato baMdha thai jAya, pAMca prakAranA (7) pramAda to prasiddha che. (8) kRpaNatAnA kAraNe vyAkhyAnamAM na Ave. kAraNa ke vyAkhyAnamAM TIpa thAya to paisA lakhAvavA paDe. (9) bhayanA kAraNe paNa na Ave evuM bane, kAraNa ke gharamAM koi na hoya to corInA bhayathI ghara sAcavavA rahI jAya. (10) zokanA kAraNe vyAkhyAnamAM na Ave. (11) ajJAna eTale vyAkhyAnamAM kAMi samajAya nahi mATe na Ave. (12) cittavyAkSepa eTale vyAkhyAnamAM AvyA pachI paNa citta sthira na hovAthI kazuM grahaNa kare ja nahi ane (13) kutUhalavRttinA kAraNe arthAt anarthadaMDamAM rasa hovAthI vyAkhyAna cUkI jAya. A tera kAThiyAne dUra kare to ja manuSyapaNAmAM paNa jinavANInuM zravaNa zakya bane. puNyanA udayathI maLelI sAmagrI bhogavavA besIe to puNyathI maLelI dharmasAmagrI hArI javAno vakhata Ave che tethI ja parISaha veThavAnI vAta karelI. puNyathI maLelI sAmagrIno upayoga puNya choDIne dharma karavA mATe karI levo che. jene maLelI sAmagrInI durlabhatA na samajAya tene 402 zrI uttarAdhyayana sUtra bAkInA pAMtrIsa adhyayananuM adhyayana kAma lAgatuM nathI, tethI ja zrI uttarAdhyayanasUtranAM chatrIsa adhyayanamAMthI A trIjuM adhyayana atyaMta mahattvanuM che. dharma mATe maLelA manuSyajanmano upayoga dharma mATe ja karavo che, sukha bhogavavA mATe nahi. cAre gatimAM rahelA jIvo dharmanA arthI bane to teo manuSyapaNAne ja icchatA hoya che. kAraNa ke manuSyapaNAmAMthI ja mokSanI sAdhanA karI, sAdhu thai mokSe javAya che. A manuSyapaNAmAM paNa dharmanuM zravaNa atyaMta durlabha che. tenuM kAraNa ajJAnathI mAMDIne kutUhalavRtti sudhInA tera kAThiyA che : e vAta ApaNe joi gayA. have jeo A kAThiyAne dUra karIne dharmazravaNa karavA mATe taiyAra thAya teo paNa ajJAnanA kAraNe, mithyAdRSTi - kudRSTionAM zAstronA zravaNanA kAraNe ke pAkhaMDI vagerenA paricayanA kAraNe tAraka evA jinadharma pratye zraddhAne karI zakatA nathI. anyadarzanakAro ke kudarzanakAro lokone AkarSavA mATe bhagavAnanI vAta kare, paNa pachI potAnI vAta zarU kare ane emAM mugdha loko phasAi jAya. dharmanuM zravaNa dharmanI zraddhA pedA karavA mATe che, A vastu ja vIsarAi gai che ne ? jeo zraddhA pedA karavA mATe zravaNa na kare, teo zAstranA nAme paNa potAno ja TaTTa calAvyA karavAnA. Aje amAre tyAM sAdhubhagavaMto paNa bolavA mAMDyA ke "sAdhupaNAmAM ja dharma thAya - evuM nathI, gRhasthapaNAmAM paNa dharma karI zakAya che...' AvuM sAMbhaLe tene sAdhudharma pratye zraddhA thavAnuM koi kAraNa ja nathI. tethI sAdhudharma pratye zraddhA karAve evuM zravaNa durlabha che - e samajAya che ne ? cAritra vinA mukti nathI - evuM bolanAra gRhasthapaNAmAM paNa dharma karI zakAya - evuM kai rIte mAnI ke bolI zake ? dharma karatI vakhate, adharma tarapha najara nathI jatI. tethI azuddha dharma pratye zraddhA thAya che. bhagavAne je dharma batAvyo che te zuddha dharma batAvyo che, ApaNe ApaNI icchA vagerenA kAraNe dharmane azuddha banAvavAnuM kAma karyuM che. bhagavAne mAtra dharma karavAno upadeza nathI Apyo, AjJA mujaba dharma karavAno upadeza Apyo che. ApaNe dharma karavAnI vAta to mAnIe chIe paNa AjJA pALavAnI vAta zrI uttarAdhyayana sUtra 403 Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI mAnatA. tethI ja dharma karavA chatAM dharmanI zraddhArUpa samyagdarzana pAmI zakatA nathI. dharmazravaNa pachI zraddhA kema nathI jAgatI temAM sauthI pahelo hetu e batAvyo che ke kubodhanA kAraNe samyakatva nathI maLatuM. kubodha eTale aspaSTa jJAna ane mithyAtva eTale UMdhuM jJAna. kubodha ane mithyAtvanA kAraNe ja samyagdarzana pAmI zakAtuM nathI ane pAmyA pachI paNa TakAvI zakAtuM nathI. dharmadezanA sAMbhaLavI hoya to jyAM vItarAgaparamAtmAnuM vacana sAMbhaLavA maLe tyAM javuM. kubodha, mithyAtvanI sAthe trIjo hetu abhiniveza batAvyo che. A hetu nidbhava Adine naDe che. bhagavAnanI vAta samajAyA pachI paNa pote mAnelA arthane pakaDI rAkhavo e eka prakArano abhiniveza che. rohaguptane sAcuM samajAvA chatAM paNa e sAcuM svIkAravA mATe ke loko AgaLa sAcuM bolavA mATe taiyAra na thayo to te abhinivezanA kAraNe. e ja rIte sAcuM samajAyA pachI paNa kuzAstranA paricayanA kAraNe ke pAkhaMDIonA paricayanA kAraNe bhagavAnanA zAsana pratye zraddhA jAgatI nathI. game teTaluM sAcuM samajAyA pachI paNa pote jene guru mAnI lIdhA hoya tevA pAkhaMDIone choDavA taiyAra na thAya tethI zraddhA durlabha che. AnA uparathI samajAya che ke keTalA koThA pasAra karIe tyAre zraddhA sudhI pahocAya che ! A zraddhA maLyA pachI saMyamamAM parAkrama karavAnuM kAma durlabha che. ahIM paNa graMthakArazrIe kamAla karI che. zravaNa dharmanuM karavAnuM, zraddhA dharmanI karavAnI ane parAkrama dharmamAM nahi, saMyamamAM karavAnuM jaNAvyuM che. kAraNa ke dharmamAM zraddhA thayA pachI paNa aviratinA kAraNe, viSayonI lAlacanA kAraNe saMyamamAM parAkrama thai zakatuM nathI. nikAcita koTinI avirati (cAritramohanIya) hovA chatAM te upAdeya na lAgavAthI samyaktva TakI rahe che. paraMtu A cAritramohanIyano udaya saMyamamAM parAkrama karavA deto nathI. jene samyagdarzana maLyuM hoya tenI icchA A eka ja hoya ke saMyamamAM parAkrama phoravavuM che. kAraNa ke A chellA aMgane svIkAryA vinA coryAzI lAkha yoninA cakkaramAMthI bahAra nIkaLI nahi zakAya. 404 zrI uttarAdhyayana sUtra manuSyapaNuM atyaMta durlabha che te jaNAvavA collaka, pAzaka vagere dasa dRSTAMto ApyAM che. ApaNe samaya ocho hovAthI ekAda-be dAMta jo i levAM che. kAraNa ke eka rIte jo durlabhatA samajAi gai hoya to bIjI rIte samajavAnI jarUra che ke ekathI paNa kAma thai jAya ? paheluM dRSTAMta bhojananuM che. brahmadatta cakravartI jayAre cakravartI thayA na hatA, tyAre tenA pitAnA mitra dIrgha rAjA tene mArI nAMkhavA tenI pAchaLa paDyA hatA. te vakhate te chupAto-bhAgato pharato hato. tevAmAM eka sthAne te bhUkhyo thayo hato. tyAM brAhmaNanA ghare gayo. te brAhmaNe tene jamADyo. brAhmaNanI jAta hovA chatAM ghare AvelA musApharane jamADyA vagara mokalato nathI - e samajAya che ne ? ApaNe to jaina zrAvaka chIe ne ? tyAre brahmadatta kahe che ke "jyAre tane ema sAMbhaLavA maLe ke brahmadatta cakravartI thayo che, tyAre tuM mArI pAse Avaje.' eka vAra bhojana karAvanAranA upakArane bhUle nahi tevA mahApuruSo hoya che. krame karIne brahmadatta cakravartI thayA tyAre tenI vijayayAtrImAM A brAhmaNa Avyo ane potAnI tarapha cakravartInuM dhyAna jAya te mATe vAvaTA tarIke potAnA phATelA vastrane lagADyuM. cakravartInuM dhyAna gayuM. tene bolAvyo ane oLakhI gayo. eka vAra jamADanArane paNa bhUle nahi tevA cakravartI hoya ! cakravartIe tene je joie te mAMgavA kahyuM. A kahe che ke "patnIne pUchI AvuM.' patnIne pUchavA gayo to te vicAre che ke A je gAmono mukhI thaze to mane bhUlI jaze, AthI te patinA sukhanA badale potAno svArtha vicArIne kahe che ke cha khaMDanA dareka gharamAM vArApharatI bhojana ane eka sonAmahora maLe - evuM mAMgo. AmAM patnIe be lAbha vicAryA. potAne rAMdhavAnuM bharyuM ne dhaNIne kamAvAnuM mayuM. svArthI mANaso atyAre ja nahi, e vakhate paNa hatA ja. brAhmaNe AvI mAMgaNI karI tyAre cakravartIe bIjuM mAMgavA kahyuM, paraMtu brAhmaNanI jAtane adhika bhogavaTAnuM puNya kyAMthI maLe ? A rIte A dRSTAMta pUruM thAya che. ahIM A brAhmaNane cakravartInA ghare bhojana karyA pachI pharI bIjIvAra te ghare bhojana karavAno zrI uttarAdhyayana sUtra 405 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakhata Ave e jema durlabha che tema eka vAra manuSyapaNuM maLyA pachI te bIjI vAra maLavuM durlabha che. jene potAnA janmanI kiMmata samajAi nathI tene dharmanI kiMmata samajAya e vAtamAM mAla nathI. A saMsAramAM ekendriyAdi gatimAM jIva aneka vAra rakhaDato ja Avyo che. vikalendriyamAM paNa paribhramaNa karIne paMcendriyamAM ApaNe gayA. tyAM aneka vAra asurakumArAdi devalokamAM paNa gayA. tyAMthI pAchA tiryaMcamAM AvyA. nAnA nAnA kIDA thayA, tiryacapaMcendriya thaine pAchA narakamAM gayA. A rIte paribhramaNa karatAM manuSyapaNuM to mAMDa mAMDa prApta thAya che. zAstrakAro kahe che ke ApaNe manuSyapaNo karatAM paNa devagatimAM vadhAre jai AvyA chIe. Ama chatAM ApaNane manuSyajanma karatAM devalokano janma kImatI-durlabha lAge che ne ? ApaNane ApaNI jAtanuM ja bhAna nathI - ema kahevuM paDe ne ? koi mANasane joine AnaMda thAya ke koi devane joine AnaMda thAya ? eka vAra ame pAlitANA mahArASTra bhuvanamAM cAturmAsa mATe rahelA. eka bahene tapa karelo ne temane tyAM vAsakSepa karyo hato. tethI AkhuM pAlitANA tyAM umaTyuM hatuM. eka bhAie AvIne mArA gurumahArAjane kahyuM ke cAlo vAsakSepa jharyo che te jovA jaie. tyAre mArA gurumahArAje kahyuM ke e to devano cothA guNaThANAno vAsakSepa che, jyAre mArI pAse to gaNadharabhagavaMtono sAtamAM guNaThANAno vAsakSepa che - tane joie to ApuM. chatAM koi gaNadharabhagavaMtano vAsakSepa levA na AvyuM, devatAno vAsakSepa levA doDAdoDa karI. AvAne manuSyajanmanI durlabhatA samajAI nathI ne ? ApaNane je vastunI kiMmata samajAya tene ApaNe kevI rIte sAcavIe ? bhAremAMnI pena maLI hoya, kImatI joDA hoya to koi lai na jAya, tUTI-phUTI na jAya tenI kALajI rAkhIe ne ? eTalI paNa kiMmata ApaNane ApaNA manuSyajanmanI nathI ne ? devalokanA janma karatAM paNa A manuSyapaNuM ja durlabha che. kAraNa ke devalokamAM sukha maLaze paNa mokSa to nahi ja maLe. manuSyapaNAmAM kadAca sukha nahi maLe, ochuM maLaze 406 zrI uttarAdhyayana sUtra paNa mokSa maLe ema che. ApaNe bhojananA dRSTAMtathI manuSyajanmanI durlabhatA joi. temAM brahmadattacakravartInI vAta vicArI hatI. dIrgha rAjA tene mArI nAMkhavA taiyAra thayA hatA. kAraNa ke tene rAjaya na maLe ane potAne maLe - evI icchA hatI. potAnA sagAne paNa sukha bhogavavA na de evA ApaNA sagA hoya ne ? brahmadattacakravartI eTale bhAgatA pharatA hatA. potAnA prANanI rakSA mATe chupAine pharatA hatA. temAM ekavAra te bhUkhyA-tarasyA thayelA tyAre eka brAhmaNe temane jamADayA. te vakhate cakravartIe kaheluM ke - jyAre 'brahmadatta cakravartI thayA' evuM sAMbhaLavA maLe tyAre mArI pAse Avaje. sa0 cakravartIne raste rakhaDavuM paDe ? saMsAranuM sukha paNa duHkha bhogavyA vinA maLatuM nathI, to mokSanuM kyAMthI maLe ? A saMsAranuM eke sukha pApa karyA vinA, bIjAne duHkha ApyA vinA bhogavAtuM nathI. ApaNuM puNya pApanA paDachAyAthI gherAyeluM che ne ? aDhAra prakAranAM pApa bhegAM thAya tyAre mAMDa mAMDa eka puNyaprakRti bhogavavA maLe che. AvA puNyamAM rAcavA jevuM kAMi che ? ApaNe to e vicAravuM che ke brahmadatta raste rakhaDatA hatA tyAre temane koi jamADanAra maLI gayo. ApaNe A rIte jamADIe kharA ? sa0 du:khIne joine dayA to Ave che. A dayA paNa pApanA bhayathI nathI, sukhanI lAlacathI che. ApaNe dayA pALIe to nIrogI zarIra maLe, sukhI thaIe, mATe dayA pALavI che ne ? tyAre zAstrakAro kahe che ke koIne duHkha ApIe to pApa baMdhAya ane tethI saMsAramAM rakhaDavuM paDe che - mATe dayA pALavI che. tamArI dayA bIjAne bacAvavA pUratI che. jyAre zAstrakAroe koine du:khe na ApavuM, mAravuM nahi tene dayA kahI che. jIvadayA ane abhayadAnamAM pharaka che ne ? koinuM duHkha dUra karavuM te jIvadayA che ane koIne du:kha na ApavuM e abhayadAna che. brahmadatte to potAnA upakArano badalo cakravartI thaine vALyo paNa kharo. ApaNe ApaNA mA-bApanA bhAinA upakArane mAnIe zrI uttarAdhyayana sUtra 407 Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chIe kharA ? mA-bApanA upakArane yAda karIne temane du:kha nathI ApavuM, bhAinA upakArane yAda karIne bhAi pAse bhAga nathI mAMgavo - eTaluM nakkI karavuM che ? pelA brAhmaNe niSphazyaka hovAthI patnInI salAhathI bhojanano vAro bAMdhI ApavAnuM ane eka eka sonAmahora dAnamAM ApavAnuM kahyuM - ahIM jema cakravartInA ghare jamyA pachI pharI pAchA te ghare jamavAnuM durlabha che, tema manuSyapaNuM durlabha che. e ja rIte cUrNanuM dRSTAMta jaNAvyuM che. koi deva potAnI zaktino kyAsa kADhavA mATe mANakyanA staMbhanA cUrecUrA karIne meruparvata upara jaine eka naLImAM tenuM cUrNa bharI jorathI phUMka mAre ne tenA kaNa kaNa cAre dizAmAM phelAi jAya. have e cUrNamAMthI pharI staMbha banAvavAnuM je rIte durlabha che te rIte manuSyajanma pharI maLavo durlabha che. je manuSyajanmathI mokSa meLavavAno hato e manuSyajanmathI ApaNe devaloka pAmIe e sAruM karyuM kahevAya ke khoTuM karyuM kahevAya ? ahIM jaNAve che ke deva-naraka-tiryaMca gatimAM ghaNuM paribhramaNa karyA pachI jIva thoDI zuddhine prApta kare tyAre te mAMDa mAMDa manuSyapaNAmAM Ave che. A manuSyapaNAmAM AvyA pachI kSamApUrvakanA ahiMsAdharmanI zrutizravaNa atyaMta durlabha che. ahiMsAdharmanuM vizeSaNa ApyuM che ke kSamApUrvakano ahiMsA dharma e ja kharo dharma che. ApaNI pAse pratikAranI zakti na hoya to ApaNe hiMsA na karIe ane ahiMsA pALIe ja chIe, e dharmanI koTimAM na Ave. ApaNI pAse zakti hovA chatAM pratikAra na karIe, du:kha sahana karI laie paraMtu bIjAne du:kha na ja ApIe e ja kSamApUrvakano ahiMsAdharma che. AvA dharmanuM zravaNa durlabha che, kAraNa ke loko sukhazIla che ane duHkhabhIru che ane tethI je dharmamAM duHkha dUra karavAnI vAta Ave ane sukhe sukhe dharma karavAnI vAta Ave - evA bauddhAdi dharmane sAMbhaLIne emAM ja ruci thAya. kutIrthikonA dharmane sAMbhaLavAnuM vAraMvAra bane paNa tAraka evA ahiMsAdharmanuM zravaNa atidurlabha che. Aje ApaNe tyAM paNa lokone game evo dharma saMbhaLAvanAro varga vadhyo che. sAdhupaNAmAM dharma che, e jaNAvavAnA badale gRhasthapaNAmAM rahIne paNa dharma karI zakAya che - evuM samajAvanArA mahAtmAo maLI Ave che. teo mAtra dharma karanArAnI saMkhyA vadhe - evA AzayavALA che, dharmanuM phaLa pAme che ke nahi - tenI tarapha najara ja karatA nathI. A rIte mAtra saMkhyA vadhAravAnA AzayathI dharmanI dezanA ApanArAno bheTo thAya to sAdhudharmanuM zravaNa durlabha ja mAnavuM paDe ne ? dharmanA zravaNa pachI "mAre A dharma karavo joie' - evI je ruci pragaTe tene zraddhA kahevAya che. A zraddhAnI durlabhatA AgaLanI gAthAthI varNavI che. dharmanI ArAdhanA kayA AlaMbanathI karavAnI che te jaNAvavA mATe A trIjuM adhyayana che. ApaNane maLelI sAmagrIno upayoga ekamAtra dharma ArAdhavA mATe ja karavAno che - evuM samajAyuM nathI mATe ApaNe e sAmagrI veDaphI rahyA chIe. manuSyapaNAnI durlabhatA daza dRSTAMte jaNAvI che. ApaNe eka dRSTAMtathI paNa durlabhatA samajI laie to bIjuM dRSTAMta vicAravAno vakhata na Ave. manuSyajanma durlabha hovA chatAM te maLyA pachI dharmanuM zravaNa durlabha che ane kadAca dharma sAMbhaLavA maLI jAya to zraddhA thavAnuM ati durlabha che. kAraNa ke ApaNuM mithyAtva jora kare tyAM sudhI bhagavAnanI vAtane sAcI mAnavAnuM zakya ja nathI. badhA bhagavAnanA nAme vAta kare eTale e vAta sAcI na banI jAya. AvA vakhate sAcuM samajavA mATe bhaNavuM paDe. bhaNyA vinA ApaNane je barAbara lAge te sAcuM ane ApaNI vAtamAM hA pADe te ApaNA guru : kharuM ne ? ke je bhagavAnanI vAta samajAve te ApaNA guru ? dharmanuM zravaNa karyA pachI paNa jijJAsAbhAve samajavAno prayatna karIe ja nahi to mithyAtva khase kyAMthI ? A to ekAda vAra prazna pUchuyA pachI kadAca jJAnI guru akaLAine javAba Ape to bIjI vAra pUchavAnuM mAMDI vALe ! tame gharamAM tamArI anukULatA sAcavanArano gusso khamo cho ne ? bajAramAM paisA ApanArano paNa gusso khamo cho ne ? to jJAna ApanArano gusso na khamAya ? paisAnI ke anukULatAnI jeTalI jarUra che eTalI jJAnanI nathI zrI uttarAdhyayana sUtra 409 408 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne ? zrI tattvArthasUtramAM paNa kahyuM che ke tattvArthanI zraddhA e samyagdarzana che ane te nisargathI athavA adhigamathI prApta thAya che. temAM nisarga karatAM paNa adhigamathI pAmanArA vadhAre che. A adhigama eTale jJAna gurubhagavaMtanI kRpAthI maLe che ane guru jyAre samajAve tyAre jyAM sudhI na samajAya tyAM sudhI jijJAsAbhAve pUchyA vinA nahi cAle. samyagdarzananI prApti mATe jJAna anivArya che. jJAna vinA samyaktva paNa na maLe ane jJAna vinA cAritra paNa na maLe. nisargathI je samyagdarzana maLe che temAM paNa gurunA upadezathI jJAna nathI maLatuM eTaluM ja, bAkI temAM ya jJAna paNa kAraNa che ja. tattvanA arthanI zraddhA karavA mATe tattvanA arthanuM jJAna to meLavavuM ja paDe ne ? ahIM jaNAve che ke naiyAyika arthAt nyAyasaMpaza evA mArgane sAMbhaLIne paNa enI pratye zraddhA nathI thatI temAM kugraha, kutarka karavAnI vRtti jora kare che. nyAya eTale mokSamArga. A mokSamArgane sAMbhaLyA pachI paNa dRSTirAga, ApaNane zraddhA sudhI pahoMcavA deto nathI. jayAre eka viSayamAM be prakAranA artha jANavA maLe tyAre sAcA arthane samajavA prayatna karavo ane jyAM sudhI na samajAya tyAM sudhI kAM to baMnnene sAcA mAnIne cAlavuM ane kAM to baMnnene khoTA mAnIne cAlavuM. AnA badale ekane sAcA ane bIjAne khoTA mAnavAnuM kAma karavuM : A to dRSTirAga che. cothI dRSTimAM paNa badhAne sAcA mAnavAnuM bane che. kAraNa ke tenI pAse sAcAnuM jJAna nathI, paNa sAthe kadAgraha nivRtta thaI gayo hoya che. deva ane gurunuM tathA dharmanuM svarUpa samajato hovA chatAM tene kayA deva guru dharma evA svarUpavALA che - e te jANato na hovAthI badhAne devagurudharma tarIke mAne che. AthI ja tene pAMcamI daSTimAM samyagdarzananI prApti thAya che. na samajAya tyAM sudhI ekane sAcA ane ekane khoTA kahevAnuM kAma na karavuM. Aje ApaNI pAse zraddhA to che ja, mAtra te jJAna vagaranI che, tene jJAnavALI banAvavI che. ApaNe janmyA tyArathI "dIkSA levAjevI che' 410 zrI uttarAdhyayana sUtra evuM samajyA chIe ne ? dIkSA levA jevI na mAne te paheluM guNaThANuM, dIkSA levA jevI lAge te cothuM guNaThANuM ane dIkSA mokSa mATe pALe te chaThTha guNaThANuM. tethI A zraddhA to ApaNane maLI gai che, have tattvArthanA jJAnapUrvakanI zraddhA pAmavI che. ahIM nava nihnavonI vAta zraddhAnI durlabhatAmAM batAvI che. temAM ApaNe jamAlinI vAta vicAravI che. jamAlie sonI sAthe bhagavAnanI pAse dIkSA lIdhI. Aje dIkSA lIdhA pachI paNa so ziSya thavA durlabha che. temaNe to so ziSyanI sAthe dIkSA lIdhelI. temanI patnI eTale bhagavAnanI putrIe paNa hajAra strIo sAthe dIkSA lIdhelI. Aje amAro sAdhvIsamudAya mAMDa hajArano thAya. A jamAlie dIkSA lIdhA bAda eka vAra bhagavAnane judA vihAra karI javAnI rajA mAMgI. tyAre bhagavAna mauna rahyA. kAraNa ke judA vihAra karavAmAM lAbhanI saMbhAvanA na hovAthI bhagavAne hA na pADI ane bhagavAna nA pADe to te mAnavAnA na hatA tethI bhagavAne nA na pADI. bhagavAnanuM A mauna saMmatinuM sUcaka hatuM ke niSedhanuM ? jayAre ApaNe vaDIlanI rajA levA jaie ane vaDIla mauna seve to samajI levuM ke vaDIlanI anumati nathI. evA vakhate maunamAM saMmati mAnavI - e ApaNI ayogyatA che. ahIM jamAlie paNa bhagavAna mauna rahyo temAM saMmati mAnIne potAnA ziSyo sAthe vihAra karyo. A ja temanI ayogyatAnI zarUAta hatI. vaDIlanA maunamAM niSedhane samaje teo yogya che ane vaDIlanA maunamAM saMmati samajI potAnI pArTI pravRtti karavA taiyAra thAya teo ayogya che. sa0 vaDIlane pUchIe tyAre 'tamane ThIka paDe tema karo' evuM kahe to ? to tevA vakhate vaDIlanA pagamAM paDIne micchAmi dukkaDuM ApIne kahevuM ke 'bhagavan! mane ATalo ayogya kema dhAryo ? mane ThIka paDe evuM karavuM nathI tethI ja Apane pUchavA Avyo chuM. Apa paNa upekSA karazo to huM kyAM jaiza ? ApanI icchA na hoya tevI pravRtti mATe karavI nathI.' | vihAra karatAM eka ThekANe pahoMcyA, tyAM jamAline eka mAMdagI lAgu paDI. tenA kAraNe atyaMta asvasthatAno anubhava karatAM temaNe zrI uttarAdhyayana sUtra 411 Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSyone potAno saMthAro jaladIthI karavA kahyuM. ziSyoe tarata saMthAro karavA lIdho. mAtra uttarapaTTo pAtharavAno bAkI hato, pAtharavA lIdho ja hato eTalAmAM mAMdagIthI akaLAyelA jamAlie pUchyuM ke 'saMthAro thai gayo ?" ziSyoe saMthAro patharAvA ja Avyo hato tethI kahyuM ke patharAi gayo che. eTale jamAli tarata sUvA mATe AvyA, paraMtu uttarapaTTo patharAto hovAthI temane be-pAMca kSaNa mATe UbhA rahevuM paDyuM. tyAre temaNe vicAryuM ke - bhagavAna mahAvIrano vimA tam (aa mAne - je karAi rahyuM che te kareluM kahevAya che) A nyAya khoTo che. takheva tam (je kareluM che te ja karyuM kahevAya) A nyAya sAco che. A pramANe vicArIne jayAre mAMdagImAMthI sAjA thayA tyAre temaNe potAno mata lokone samajAvavAnuM zarU karyuM. lokone paNa navI vAta sAMbhaLavA maLe to rasa paDe ne ? tethI teno anuyAyIvarga paNa vadhavA mAMDyo. tenI patnI - sAdhvI priyadarzanA paNa temanA matamAM potAnI hajAra sAdhvI sAthe bhaLI. pitA sarvajJa hovA chatAM temanA matane choDIne patinA matamAM gai.. sa0 je kareluM hoya te ja karyuM kahevAya ne ? tame vaLI jamAlinA vaMzaja kyAMthI banI gayA ? koi mANasane uparathI paDato juo to 'paDI rahyo che' ema bolo ke "paDyo' kaho ? koi ahIMthI bhAvanagara thai pAlitANA javA nIkaLyuM hoya, haju eraporTa sudhI pahoMcyuM paNa na hoya ane koi pUche ke bhAi kyAM gayA ? to zuM kaho ? 'pAlitANA gayA" ema kaho ke "pAlitANA jai rahyA che" ema kaho ? jamAlinA mate to pAlitANA pahoMcyA pachI ja 'pAlitANA gayA'no prayoga thAya. tethI vyavahAramAM je bolAya che teno amalApa na karavo. bhagavAnano siddhAMta to sarva doSathI rahita che - emAM zaMkAne avakAza ja nathI. ApaNane na samajAya to samajavA prayatna karavo paraMtu bhagavAnanI vAta khoTI che - evuM to bhUlecUke na mAnavuM, na bolavuM. dharma karatI vakhate koi paNa jAtanuM kaSTa AvI jAya to te vakhate ApaNAM kamoMnA e udayane zAMtithI veThI laine karma dUra karavAne badale 412 zrI uttarAdhyayana sUtra ApaNe dharmane dUra karavA mahenata karatA hoIe to temAM ApaNI zraddhAno abhAva ja kAma kare che. jenI zraddhA hoya tenuM AcaraNa karatAM jo koi aTakAvatuM hoya to te du:khano kAlpanika bhaya ja che. khuda bhagavAnanA hAthe jemaNe dIkSA lIdhI che temane paNa eka du:kha asahya lAgavAthI bhagavAnano siddhAMta khoTo lAgI jato hoya to zraddhAne TakAvavAnuM kAma keTaluM kaparuM che - e samajI zakAya che. duHkha bhogavIne dharma karavAnI taiyArI hoya te ja sAdhupaNA sudhI pahoMcI zake che. Aje ApaNe jeTaluM samajyA chIe eTaluM mAnIe chIe kharA ? mokSane ApaNe joyo nathI tethI tenI pratye zraddhA na jAgatI hoya to te mAnI laie paNa saMsAra to najare dekhAya che ne ? jAte anubhavAya che ne ? to e saMsArano aMta lAvavAno vicAra to Avavo ja joie ne ? ApaNI dazA atyAre evI che ke ApaNe jeTaluM jANIe chIe eTaluM mAnatA nathI ane jeTaluM mAnIe chIe eTaluM karatA nathI. ApaNe mokSamArge cAlavAnI zarUAta karIe to mithyAtvAdi doSo avarodha karavAnA ja. tevA vakhate zraddhAne TakAvI levI jarUrI che. du:kha na bhogavavAnI ane sukha bhogavavAnI vRtti ApaNI zraddhAnuM devALuM kADhavAnuM kAma kare che. AthI zraddhAne TakAvavA mATe paNa sukha uparathI najara khaseDyA vinA ane duHkhanI sahanazIlatA keLavyA vinA nahi cAle. AthI ja nizcayanayanI zraddhA sAtamA guNaThANe batAvelI che. kAraNa ke jeTaluM jANIe teTaluM mAnIe ane mAnIe eTaluM AcarIe e ja samyagdarzana che. zraddhA pAmavAnuM sAdhana paNa jJAna che. ane zraddhAne TakAvanAruM paNa jJAna che. bhagavAne ApaNe A anaMtadu:khamaya saMsAramAM rakhaDI na paDIe te mATe saMsAranuM vAstavika svarUpa samajAvavAnuM kAma karyuM che. bhagavAne je saMsAranI bhayaMkaratA samajAvI tene jaNAvavA gaNadharabhagavaMtoe zAstronI racanA karelI. A zAstrono abhyAsa karIe to zraddhA pragaTe. pragaTelI e zraddhA ja sAdhupaNA sudhI pahoMcADe che ane sAdhupaNAmAM paMdara kalAka svAdhyAya karavAnuM jaNAvyuM che. tenuM kAraNa e che ke zAstranA abhyAsathI saMsAranI bhayaMkaratAnuM jJAna TakI rahe ane zrI uttarAdhyayana sUtra 413 Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraddhA mAMdI paDe nahi. A abhyAsa paNa gurunI AjJAthI karavAno, ApaNane phAve e rIte nahi. jamAlie agiyAra aMgano abhyAsa karyo, paNa bhagavAnathI judA vicaravA lAgyA ane eka vAra tAvamAM saMthAro karavA kahyo ane ziSyoe kahyuM ke "thai gayo che, padhAro' tyAre te tarata sUvA AvyA tyAre uttarapaTTo patharAto hato. temaNe ziSyone pUchyuM ke thai gayo che kema kahyuM ? ziSyoe kahyuM ke - 'kriyA tam' A bhagavAna mahAvIrano siddhAMta che mATe kahyuM. te vakhate jamAlie nakkI karyuM ke bhagavAnano siddhAMta khoTo che. 'tameva tam' A ja siddhAMta sAco che - ane potAnI dezanAnI zailI tathA puNyanA yoge aneka lokone potAnI vAta samajAvIne bhagavAnathI judA pADIne potAnA anuyAyI banAvyA. bhagavAnanI hAjarImAM paNa A dazA hatI to Aje sAcAnA anuyAyI ochA hoya emAM navAI nathI. loko to puNyathI aMjAine kheMcAi Ave, jayAre bhagavAnanI vAta samajavA mATe zraddhAnI jarUra paDe. sa0 jamAlie bhagavAnane pUchIne khulAso karI lIdho hota to ? paNa temane mithyAtvano kAramo udaya hato tethI bhagavAnane pUchavA jAya kyAMthI ? Aje tame paNa zuM karo ? vyAkhyAnamAM na samajAya to pUchavA jAo ? A to zrAvakane pUche ke 'sAhebanI vAta barAbara che?" paNa sAhebane pUchavA na jAya. jo pUchavA jAya to nirAkaraNa thai jAya. Aje niyama ApI dauM ke "jenI vAta samajAi na hoya teno khulAso tenI pAse ja mAMgavo, bIjAnI AgaLa tenI carcA na karavI.' A to sAmAnya niyama che ne ? chatAM temAM lAbha ghaNo che. ApaNuM ajJAna dUra thAya, ApaNo saMzaya dUra thAya to ApaNI zraddhA nirmaLa bane. guru pAse jJAna meLavavA ja rahevAnuM che. Ama chatAM gurunI vAta samajavA prayatna karIe nahi to kema cAle ? gurune pUchavA jatI vakhate paNa jijJAsAbhAve pUchavAnuM, ApaNane phAvato javAba meLavavA mATe nahi pUchavAnuM. eka vAra AcAryabhagavaMta sAthe ame muMbai lAlabAga comAsuM hatA. payuMSaNamAM eka bhAi je rojanA zrotA hatA te dekhAyA nahi, paryuSaNa pachI pelA 414 zrI uttarAdhyayana sUtra bhAi AvyA, tyAre meM pUchyuM ke "kema dekhAtA na hatA ?" te bhAie kahyuM ke 'huM DombIvalI ArAdhanA karAvavA gayelo.' meM kIdhuM ke - 'AcAryabhagavaMtano yoga gharaAMgaNe maLavA chatAM tuM tyAM gayo ?' tyAre pelo kahe ke "huM to sAhebane pUchIne gayelo.' have AvAne kazuM kahevAya ? chatAM meM kahyuM ke "teM sAhebane zuM pUcheluM ?" pelAe kahyuM ke "meM ema pUchyuM ke be hajAra gharano saMgha che, tyAM koi ArAdhanA karAvanAra nathI. e badhA pratikramaNa vyAkhyA vagaranA rahI jAya ema che to emane ArAdhanA karavA javuM ke nahi ? to sAhebe hA pADI." tyAre meM kahyuM - "have tuM sAhebane jaine ema pUcha ke "mane ahIM gurubhagavaMtano yoga che, gurunizrAe pratikramaNa thAya evuM che tema ja gurunA zrImukhe kalpasUtranuM zravaNa paNa karI zakAya evuM che to e ArAdhanA mUkIne lokone ArAdhanA karAvavA mATe javuM ke nahi ?' ane pachI sAheba zuM javAba Ape che te mane kahejo ." tyAre pelA bhAie kahyuM - "evuM puchAtuM haze ?, AvuM pUchIe to sAheba nA ja pADe ne ?'... Ano artha samajayo ne ? sAheba pAse potAno phAvato javAba maLe e rIte pUchavuM ane pachI bahAra lokone kahevuM ke meM to sAhebane pUchIne karyuM che - e to eka mAyA che. ApaNe rogI hoie to bIjAnI cikitsA karavA besavuM ke ApaNe jAte davAkhAnAmAM dAkhala thavuM ? tema ApaNe bhavarogI chIe tethI pahelAM ApaNI ArAdhanAnI ciMtA karavI. ApaNI ArAdhanA cUkIne bIjAne ArAdhanA karAvavA na besavuM. ghara bALIne bIjAne prakAza na apAya ne? sa0 bIje sAdhuno yoga na hoya to e loko sAva ArAdhanA vagaranA rahI jAya to temAM ApaNuM kAMi kartavya nahi ? tamAre evA vakhate AmaMtraNa ApIne e lokone tamAre tyAM bolAvavAnA ke "amArA gAmamAM badhI ja vyavasthA che, tamane gurubhagavaMtano yoga paNa maLaze ane amane sAdharmikano yoga maLaze tethI paryuSaNanI ArAdhanA karavA amAre tyAM padhAro.' to kAma thai jAya. eka gAmamAM paryuSaNanA divasomAM jainonA chokarAo vyAkhyAna mUkIne beMDa zrI uttarAdhyayana sUtra Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vagADavA jatA hatA. tyAre ApaNe emane kahevuM paDyuM ke AvuM kalpasUtranuM zravaNa mUkIne beDa vagADavA na javAya. pUMjaNuM karavA mATe paNa vyAkhyAna cUkIne javAnuM nathI. tema ja jaino baeNDa vagADavAnuM kAma na kare. pahelAM potAnI ArAdhanAno vicAra karavAno pachI bIjAnI ArAdhanAno vicAra karavAno, AthI ja sAdhubhagavaMtanI pratijJAmAM attavikuvA vika Ave che. eno artha e che ke AtmAnA hita mATe huM sAdhupaNAmAM vicarIza, AnA uparathI eTaluM to samajI zakAya ke AtmAnuM hita ghavAya e rIte bIjAnuM hita na sAdhavuM. khaMdhakasUri pAMcaso ziSyane laine vihAra mATe bhagavAnanI anujJA levA gayA tyAre bhagavAne kahyuM hatuM ke tamArA sivAya bIjA badhAne lAbha thaze. tevA vakhate bhAvibhAvanA kAraNe teo gayA, paraMtu bhagavAne ema nahotuM kahyuM ke "jAo jAo, pAMcasone lAbha thavAno che. tethI ja bhagavAne ApaNA AtmAne tAravAnI vAta karI che. zrI skaMdhakasUri potAne lAbha thavAno na hovA chatAM gayA to temanA be-traNa bhava vadhyA ne ? bhAvibhAva thavAmAM ApaNI bhUlo paNa kAma karatI hoya che. ApaNA bhagavAnano AcAra ja evo che ke svakalyANamAM parakalyANa samAyeluM hoya. je svanuM kalyANa kare te paranuM akalyANa koi kALe na kare. bhagavAnanuM sAdhupaNuM cauda rAjalokanA jIvane abhaya ApanAruM che. ajJAnathI paNa koinuM akalyANa na thAya tevuM A rajoharaNa che. bhagavAne batAvelI pratyeka pravRtti yatanAmaya che. akabarabAdazAhane tyAM gayelA zrI hIrasUrimahArAje gAlIcA upara paga mUkIne javAnI nA pADI tyAre rAjAe kahyuM ke A jagyA roja kacaro kADhIne cokhkhI karAya che. chatAM sUrijIe kahyuM ke amane bhagavAne AnA uparathI cAlavAnI nA pADI che. nIce jIva hovAnI saMbhAvanA che. tyAre bAdazAhe gAlIco UMco karAvyo ne joyuM to tyAM kIDIo pharatI hatI. e jo ane bAdazAhane bhagavAna pratye ane bhagavAnanA AcAra pratye bahumAna jAgyuM. ApaNI vAta e cAlu hatI ke jenA vyAkhyAnamAM zaMkA paDe tenuM nirAkaraNa pahelAM tenI pAse ja mAMgavuM. te na Ape to bIjAne pUchavuM. 416 zrI uttarAdhyayana sUtra mAre niyama Apavo nathI, kAraNa ke niyama e ApavAnI vastu nathI, levAnI vastu che. jene niyama pALavo na hoya tene niyama ApavAno artha nathI, jene niyama pALavo che tene ApavAnI jarUra nathI, te to vagara lIdhe paNa pALaze. vyAkhyAnakartA je bolyA hoya tenI pUrepUrI javAbadArI temanI che. koi vAra anupayoganA kAraNe UMdhuM bolAi gayuM hoya to tenuM micchAmi dukkaDa ApavAnI taiyArI na hoya tevAne vyAkhyAna ApavAno adhikAra nathI. mAna-sanmAnanuM arthIpaNuM hoya, potAnuM boleluM khoTuM hoya ja nahi Avo garva jene hoya teno saMsAra vadhavAno. jamAli ane priyadarzanA potAnA ziSya parivAra sAthe gAmogAma vicare che ane bhagavAnano mata khoTo che - evo pracAra kare che. eka vAra DhaMka nAmanA zrAvakane tyAM pUrvano paricaya hovAthI priyadarzanA sAdhvI potAnA parivAra sAthe AvyAM ne tene tyAM rahIne zrAvikAone potAno mata samajAvavA lAgyAM. tethI DhaMkazrAvake vicAryuM ke Ane kaMika prayatnapUrvaka zikhAmaNa ApavI paDaze. tethI teNe eka aMgAro laine sAdhvInA sADA upara nAMkhyo. te paDatAMnI sAthe sAdhvI bolyAM ke mama zAdI thI mAro sAMDo baLI gayo.) tyAre zrAvake kahyuM ke A to bhagavAna mahAvIrano mata che. tamAre to ema bolavuM joie ke mAro sADo baLI rahyo che - A sAMbhaLatAMnI sAthe priyadarzanAsAdhvIne potAnI bhUla samajAI ane bhagavAna pAse jaine micchAmi dukkaDa ApI potAnA pApanI AlocanA karI. jyAre jamAli potAnA duSkatanI AlocanA karyA vinA kALa karIne kilbiSiyA deva thayA. tyAMthI paMdaramA bhave siddha thaze. paramapadanI sAdhanA karavA mATe je manuSyajanma maLyo che tene puNya bhogavavAmAM veDaphI nAMkhIe ane karmanirjarA mATe teno upayoga na karIe to A janma bIjI vAra kyAre maLe e kahI zakAya evuM nathI. eka vAra eTaluM nakkI karI levuM che ke have A saMsAramAM rahevuM nathI ane mokSe jatA rahevuM che. jyAM sudhI A dhyeya nakkI na thAya tyAM sudhI puNya choDavAnuM mana thAya e zakya nathI. puNya bhogavavAnuM kAma to devalokamAM zrI uttarAdhyayana sUtra 417 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtIvAra karyuM che. enA mATe A manuSyajanma bagADavAnI jarUra nathI. ApaNe manuSyajanma pAmIne puNya bhogavavAnI ane puNya bheguM karavAnI pravRtti karIe chIe, zAstrakAro kahe che ke puNya choDavA mATe A manuSyapaNuM che. manuSyajanma maLyA pachI paNa sukha bhogavavAnI vRtti jora kare che mATe dharmanuM zravaNa karavAnuM mana nathI thatuM ane dharmanuM zravaNa karyA pachI ekAgratApUrvaka sAMbhaLavAnI taiyArI nathI. saMzaya TALavAnI paNa taiyArI nathI tethI zraddhA jAgatI nathI. varasothI vyAkhyAna sAMbhaLavA chatAM paNa Aje ApaNe ajJAnI rahyA hoie to te zraddhAnA abhAve. zraddhApUrvaka sAMbhaLe to jJAna maLe ane jema jema jJAna vadhatuM jAya tema tema zraddhA vadhatI jAya. paraMtu te mATe sauthI pahelAM eTaluM nakkI karavuM che ke zraddhA pragaTa karavA mATe ja dharmanuM zravaNa karavAnuM che. dharmanuM zravaNa kare tene saMsAranI asAratAnuM bhAna thayA vinA na rahe. saMsArane choDavAnuM kAma ekadama saheluM che paNa saMsArane oLakhavAnuM kAma kaparuM che. sa0 dharmanA kSetramAM jJAna to meLavIe chIe paNa zraddhA nathI thatI. tenuM kAraNa eka ja che ke tamAre bhaNIne vidvAna thavuM che paNa bhaNIne sarvajJa nathI thavuM. sarvajJa thavA mATe bhaNyA hota to zraddhA pragaTyA vinA na raheta. A to vidvAna thaine bIjAne bhaNAvavA besI jAya. sAro saMgItakAra maLe to tame gAvA beso ke sAMbhaLavA beso ? to samartha vidvAna gurubhagavaMta AvyA hoya to temanI pAse bhaNavAnuM mana thAya ke bIjAne bhaNAvavAnuM mana thAya ? ApaNane zrutajJAna jAte bhaNavAthI maLI rahe paNa matijJAnano kSayopazama gurunI kRpA vinA na maLe. ApaNI pAse jJAna game teTaluM hoya, anubhavajJAna to guru pAse ja hoya. te meLavavuM hoya to guru pAse bhaNavuM che ane te paNa vidvAna thavA mATe nahi, sAdhu thavA mATe bhaNavuM che. bIjAne kAma lAge mATe bhaNe tene samyagdarzana na maLe. abhavyo nava pUrva sudhI bhaNe, paNa te bIjAne samajAvavA mATe bhaNe, jAtane samajAvavA nahi ne ? eka DaoNkTara amArA vyAkhyAnamAM roja AvatA, meM pUchyuM ke 'tamAre A TAime pezanTa nathI AvatA ?' tyAre teNe kahyuM zrI uttarAdhyayana sUtra 418 ke - 'Ave to che, paNa huM pUjana bhaNAvavA jauM chuM, tethI mAre tyAM lekcara karavuM hoya to thoDuM jJAna joie mATe AvuM chuM.' AvAne sAMbhaLavA chatAM zraddhA kyAMthI pragaTe ? eka cArTarDa ekAunTanTa mArA vyAkhyAnamAM niyamita Avato. dhyAnathI sAMbhaLato hato, ApaNane ema lAge ke jijJAsu che, dharmano artha che. paNa pachI khabara paDI ke ene paradezamAM lokone bhaNAvavA javAnuM hatuM tethI tenuM bhAthuM bharavA Avelo. have AvAne bhaNAvIe to ene lAbha thAya ke bIjAne ? ApaNe ema samajIe ke ApaNe eka dIvo pragaTAvyo ke je bIjAne prakAza Apaze, paNa dIvA nIce to aMdhAruM ja rahevAnuM. bhaNyA pachI paNa saMsAranuM sukha ja gamyA kare ane pApathI AvanAruM du:kha akAruM ja lAgyA kare to samyagdarzana na Ave. Aje sukhanI lAlaca ghaNI che tethI zraddhA pragaTatI nathI. lAlacanA kAraNe mAMgaNavRtti evI AvI che ke gurune ane bhagavAnane paNa choDatA nathI. pelo rastAno bhikhArI sAro ke tamArI pAse ja mAMge che. sa0 e bahAra Ubho mAMge, ame aMdara jaine mAMgIe ! tame to aMdara jaine paNa mAMgo ane jAheramAM paNa mAMgo. tamane mAMgatAM saMkoca paNa na thAya ne ? Aje niyama ApI dauM ke cAra mANasa vacce ugharANI na mAMgavI. A to dharmasthAnamAM pakaDe, nAtanA prasaMge bhegA thayA hoya tyAM cAra mANasa sAme ugharANI mAMgIne pelAne zaramamAM pADe. tamArA paisA che - ema mAnIne te levA hoya to tame jANo ne tamAruM kAma jANe, paraMtu jAheramAM A rIte Abaru na levAya. A to pAchA kahe ke jAheramAM mAMgIe to ja Ape.' sa0 ugharANI upara amArI mAlikI to kharI ne ? tamArI pAse je che tenA para paNa tamArI mAlikI nathI to je ApI dIdhuM che enA upara tamArI mAlikI kai rIte mAnI zako ? sukhanI lAlaca mAryA vinA mithyAtva nahi TaLe. mithyAtva naDatuM na hoya to cAritramohanIyanA udayamAM paNa cAritramohanIyanI nirjarA thAya, jyAre mithyAtva eTaluM bhayaMkara che ke cAritranI hAjarImAM paNa nirjarA karavA zrI uttarAdhyayana sUtra 419 Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na de. mithyAtvanA kSayopazama vinAnuM cAritra e to audayikabhAvanuM cAritra che. cAritra lIdhA pachI jeo mAna-sanmAna meLavavAnI pravRtti kare ane AhArapANI-makAna vagerenI anukULatA bhogavIne jalasA kare temanuM sAdhupaNuM durgatimAM javA mATeno masAlo bhego karavA mATenuM che - A pramANe eka vAra AcAryabhagavaMte kaheluM. A to Akho divasa paisA bhegA karavAmAM ane dhAmo UbhA karavAnAM AyojanomAM pUro kare ! sa0 potAnA mATe kyAM kare che, zAsana mATe kare che ne ? sthAna vagara loko ArAdhanA kyAM kare ? sAdhupaNuM loko mATe nathI lIdhuM, AtmAnI ArAdhanA mATe lIdhuM che, potAnI ArAdhanA sidAya e rIte bIjAnI ArAdhanAnI ciMtA karavAnI vAta bhagavAnanA zAsanamAM na hoya, sa0 lokone to anukULatA maLe evAM sthAna ja game ne ? tame lokonI ciMtA choDo, tamArI ciMtA karo. tamane anukULatA ja game che, paraMtu bhagavAne ArAdhanAnA nAme paNa anukULatA bhogavavAnI nA pADI che. ApaNe dharmasthAnamAM AvIne bIjAnI vAta nahi karavAnI, ApaNI ja vAta karavAnI. DokTaranI pAse jAo to bIjAnI vAta karo ke potAnI ? ane potAnI vAta paNa potAnA nAme ja karo ne ke "mane Ama Ama thAya che ?' 'koine AvuM AvuM thatuM hoya to teNe zuM davA levI ?' evuM pUcho ke 'mane AvuM AvuM thAya che? - ema kaho ? DaoNkTara AgaLa je rIte sabhyatApUrvaka vartIe, koi paNa jAtanI mAyA karyA vagara jevuM hoya tevuM kahIe - te ja rIte jo ahIM guru sAthe varSo to tamAruM ajJAna ane mithyAtva dUra thayA vinA na rahe. ahIM zraddhAnI durlabhatA jaNAvavA mATe nava nihnavonI kathA ApI che. ApaNI pAse samaya ocho hovAthI ApaNe badhI kathA vicAravI nathI, jamAlinI jema tiSyagupta nAmanA sAdhunI vAta Ave che. zAstramAM e pramANe Ave che ke - jIva asaMkhyAtapradezI che. A lokAkAzamAM jeTalA AkAzapradeza cheeTalA Atmapradeza eka jIvamAM hoya che ane lokAkAzamAM AvA asaMkhyAtapradezI anaMtA jIvo rahelA che. A pramANeno siddhAMta bhagavAnano hovA chatAM teNe e barAbara nathI - ema jaNAvIne evo siddhAMta rajU karyo ke asaMkhyAtapradezamAM jIvatva nathI, mAtra aMtima pradezamAM jIvatva che. potAnI A mAnyatAnA samarthanamAM teNe vastranuM dRSTAMta ApyuM hatuM ke hajAra taMtuno paTa (vastra) hoya to navaso navvANuM taMtu (dorA) bhegA thavA chatAM tene vastra nathI kahetA, hajAramo taMtu Ave tyAre ja te sahasataMtuka paTa kahevAya che. tethI hajAramAM taMtumAM ja vastratva che, AkhA vizvamAM vasRtva nathI... tamane paNa A vAta yuktisaMgata lAge ne ? lokone paNa navI vAta Ave eTale rasa paDe ne ? tethI temano paNa anuyAyI varga taiyAra thai gayo. Aje AvA lokono toTo nathI. zaMkA paDyA pachI pUchIne nirAkaraNa karavAne badale bahAra vAta karyA kare ane kadAca pUchavA Ave to pUche ke - "kayA zAstramAM AvuM lakhyuM che ?? ApaNe kahIe ke "AcAryabhagavaMte kaheluM. to kahe ke - enI khAtarI zI ? e vakhate zAstrapATha mAMgI levo jo ito hato.' ApaNe kahevuM paDe ke AcAryabhagavaMta kahetA hoya to temAM zAstrapATha na maMgAya. zAstramAM haze ja - ema mAnI levAnuM. sa0 zraddhA majabUta karavA zAstrapATha mAMgI zakAya ne ?' mAMgI zakAya, paraMtu e paNa pUchavAnI rIta hoya. A to keDe hAtha mUkIne pUche ke "kayA zAstramAM lakhyuM che ?' A rIte na puchAya. evA vakhate pUchavAnuM ke - "Apa kaho cho te vAta barAbara che, paraMtu A viSayamAM zAstrIya vidhAna maLe kharuM ? ane maLe to kyAM maLe ? kadAca koi pUche to tene AdhAra ApIne kahI zakAya.' to sAheba paNa zAstra pATha Ape. bAkI uddhatAithI pUchanArane to AcAryabhagavaMta cUpa paNa karI de, eno artha e nathI ke temanI pAse zAstrapATha nathI. zAstramAM kahyuM che ke - guru kahe ke "kAgaDA dhoLA, to kahevuM ke hoi zake. be-cAra divasa thAya pachI pUchavAnuM ke - "Apa je kaho cho te dhoLA kAgaDA kayA dezamAM hoya che ?' enA badale ema na pUchavuM ke "ATalA kAgaDA joyA, koi zrI uttarAdhyayana sUtra 421 420 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAgaDo dhoLo dekhAyo nathI.' guru kahe ke tarata ja "kAgaDA dhoLA hoya ja nahi' AvuM kahevuM A to moTo avinaya che. tame vinayapUrvaka pUcho to guru paNa kahe ke eke dezamAM dhoLA kAgaDA hotA nathI, A to mAtra tArI parIkSA mATe kaheluM. zaMkA paDe to pUchavAnI nA nathI, paNa vinayapUrvaka pUchavAnuM to zIkhavavuM paDe ne ? A tiSyagupta sAdhunI vAte eka zrAvake sAMbhaLI tyAre tene thayuM. ke A to bhagavAna karatAM UMdhI vAta kare che, tethI temane mATe kaMIka prayatna karavo joie. Ama vicArI niyamitapaNe temanA vyAkhyAnamAM javA mAMDyA ane temanA bhakta thavAno dekhAva karI eka vAra temane potAne tyAM gocarI vahoravA bolAvyA. sAdhu padhAryA eTale teNe bhojananI dareka vastuno mAtra eka eka kaNa ja vahorAvyo. AthI tiSyagume pUchyuM ke 'tuM A rIte mArI avajJA kema kare che ?" tyAre teNe kahyuM ke 'AmAM avajJA nathI.' tamArA mate to vastunA eka aMtima dezamAM ja vastutva raheluM che tethI tamArA mate to AkhuM bhojana ja vahorAvyuM che.' A sAMbhaLIne temane potAnI bhUlano khyAla Avyo ane micchAmi dukkaDe mAMgI, bhagavAna pAse jai potAnA pApanI AlocanA karI. bhagavAna jene sudhArI na zakyA temanuM ThekANuM bhagate pADyuM. vastranA pratyeka taMtumAM vasatva raheluM che. ekamAM vastratA hoya, navaso navvANumAM jo vastRtva na hoya to hajAramAM taMtumAM paNa vaccatva na Ave. e ja rIte AtmAnA paNa asaMkhyAta pradezamAM, pratyeka pradezamAM jIvatva raheluM che - A bhagavAnano siddhAMta sarvathA nirdaSTa che. du:kha veThavuM e parISaha nathI, bhagavAnanI AjJA mujaba du:kha veThavuM tene parISaha kahevAya che. kAraNa ke du:kha veThavAnuM kAma to ApaNe atyAra sudhI anaMtIvAra karyuM che. mAtra e AjJA mujabanuM na hovAthI tenAthI akAmanirjarA karavAnuM ja kAma kareluM. tethI ja sakAmanirjarA mATe bhagavAnanI AjJA mujaba du:kha veThavAnI vAta parISaha adhyayanamAM karelI. paraMtu temAM ziSyane zaMkA paDI ke - puNyanA udayathI maLelAM sukho choDIne sAdhupaNAnAM duHkho zenA AlaMbanathI bhogavavAM ? tenA nirAkaraNamAM ApaNane maLelI sAmagrInI durlabhatA A trIjA adhyayanamAM jaNAvI che. puNyanA yoge sukha bhogavavAnI sAmagrI to ApaNane anaMtIvAra maLI che, kSayopazamabhAvanA yoge nirjarA karavAnI taka to kavacita ja maLe che, mATe sukha pAchaLa nirjarAnI taka cUkavI e to mUrkhAibharyo dhaMdho che. sa0 marudevAmAtAe keLanA bhavamAM je nirjarA karI te kevI hatI ? e akAmanirjarA hatI, paNa tame temanI ciMtA choDo. e bhavamAM to e kendriya avasthA hovAthI sakAmanirjarAno saMbhava na hato. chatAM eka vizeSatA e che ke temanA pApano udaya paNa puNyabaMdhanuM kAraNa hovAthI sAro hato. ApaNo to puNyano udaya paNa pApabaMdhanuM kAraNa hovAthI sAro nathI. teo du:kha veThIne paNa marudevAmAtA thayAM, ApaNe sukha bhogavIne durgatimAM javA taiyAra thayA chIe ne ? pApanA udayamAM puNya baMdhAya e sAruM ke puNyanA udayamAM pApa baMdhAya e sAruM ? gRhasthapaNAnuM sukha sAruM ke sAdhupaNAnuM du:kha sAruM ? sAdhupaNAmAM je du:kha Ave che, te puNyAnubaMdhI pApanA udayathI Ave che. duHkha pApanA udaya vinA AvatuM nathI, paraMtu te vakhate baMdha puNyano paDe to te puNyAnubaMdhI pApano udaya kahevAya. bhagavAnanA mArganI zraddhA thayA pachI te TakAvavAnuM kAma saheluM nathI. ApaNe bhagavAnanI vAta samajI na zakIe - e bane, paNa bhagavAnanI vAta mAnI na zakIe evuM to koi kALe banavuM na joIe. trIjA nihnava avyaktavAdI hatA. temanA guru yogodvahananI kriyA karAvatAM kALa karI devalokamAM gayA, tyAMthI upayoga mUkIne joyuM to sAdhuonA yoga adhUrA rahelA tethI potAnA dehamAM AvIne bAkI rahelA joga pUrA karAvyA. tyAra bAda deve potAnuM svarUpa pragaTa karIne kahyuM ke - 'aviratidhara evA meM viratidhara evA ApanuM vaMdana lIdhuM tenuM micchAmi dukkaDa, A to mAtra joganI kriyA pUrI karAvavA mATe kareluM.' tyAre sAdhuoe "koNa sAdhu haze ne koNa deva haze ?' evI vicAraNAthI paraspara vaMdanavyavahAra baMdha karI nAMkhyo. jema sAdhutA avyakta lAgI tema gocarI zrI uttarAdhyayana sUtra 423 422 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe jatA paNa doSa lAgyA che ke nahi te avyakta che - arthAtuM samajI zakAya evuM nathI tethI doSonI gaveSaNA choDI daine doSita AhAra levAnI zarUAta karI. A rIte zaMkAnvita thavAnA badale bhagavAnanuM vacana mAnI lIdhuM hota to mithyAtvanA bhoga na banata. cothA nihnava tarIke amitra nAmanA AcAryanI vAta karI che. bhagavAnanA nirvANa pachI baso varSanI AsapAsa A nidbhava thayA hatA. zAstrano abhyAsa karatAM pUrvanA jANakAra thayA hatA. pUrvotargata zratanuM adhyayana karatAM temane nArakathI mAMDIne devaloka sudhInA koi jIvo nitya nathI, badhA ja kSaNika che. A rIte sAMbhaLIne teo kSaNikavAdanA upAsaka banyA ane dravyathI paNa vastune anitya mAnI potAnA matano pracAra karavA mAMDyA. eka vAra zAstranA viSayamAM paNa potAno vyaktigata Agraha baMdhAyA pachI e choDAvavAnuM kAma kaparuM che. eka vAra A matanA sAdhuo eka sthAne rahelA hatA, tyAre bhagavAnanA zrAvakoe vicAryuM ke vartamAnamAM karkaza paraMtu bhaviSyamAM hitakara evo upAya sevIne paNa bhagavAnanA mArgamAM sthirIkaraNa karAvavuM jarUrI che. tethI temaNe cAbUkathI sAdhuone mAravAnuM zarU karyuM. Avo jaMgalI upAya sevAya ? zrAvake kIDIne paNa na mAre, nigoda vagerenI paNa jayaNA kare to sAdhune kai rIte mArI zake ?... Avo vikalpa na karavo. te vakhate bhayathI kaMpatA evA sAdhuoe te zrAvakone kahyuM ke - "ame sAMbhaLyuM che ke tame zrAvako cho to jIvamAtranI jayaNA karavAvALA tame vratI (sAdhu) evA amane zA mATe mAro cho ?' tyAre te zrAvakoe kahyuM ke tame dIkSA lIdhI te ja kSaNe sAdhu hatA. bIjI kSaNe to e sAdhu nAza pAmelA. tethI ame sAdhune mAratA nathI, e sAdhu to pahelAM ja marI gayelA. je pratyeka samaye nAza pAmatA hoya tene mAravAno prayatna kayo buddhimAna kare ? vaLI tame je zrAvakone sAMbhaLyA hatA e zrAvako paNa kyAranA nAza pAmyA. ame to bIjA chIe. kAraNa ke tamArA mata pramANe vastu kSaNika che'... Ama kahIne pAchA mAravA lAgyA. bhagavAnanA nirvANa pachI pUrvadharano kALa hato tyAre 424 zrI uttarAdhyayana sUtra paNa bhagavAnanA siddhAMtathI viparIta siddhAMtano pracAra karanArA te vakhate hatA ane evAone mArgastha banAvavA mATe Avo upAya sevanArA zrAvako paNa hatA. Aje AvA sAdhuo maLe, paNa AvA zrAvako na maLe ne? 'ApaNe jAte samajI jaie to ghaNuM, bAkI badhAne kyAM sudhAravA javuM.' ema kahIne tame gharamAM ja besI raho ne? bhagavAnano mArga ArAdhI na zakAya topaNa teno lopa thAya evuM nathI karavuM, mArga jIvato haze to koine koi cAhanAro maLI Avaze. tethI mArgane bheMsanArAne rokavAnuM kAma vahelI take karavAnI jarUra che. Aje ghaNA pUche che ke bhaNanArA bhUla kema kare che ? ApaNe kahevuM paDe ke bhaNelA potAnI buddhi calAve che mATe bhUle che, jo bhagavAnanI vAta svIkArI le to bhUlavAnuM koi kAraNa nathI. bhaNelA bhUla kare che emAM emanA mithyAtvano ke cAritramohanIyano udaya kAraNa che, eTaluM yAda rAkhavuM. zrAvakoe aMte e sAdhune eTaluM paNa kahyuM ke jo tame pharI bhagavAnano mArga svIkAro to pAchA pUrvanI jema tamAro Adara karIzuM. have AvA vakhate sAdhuo zuM kare ? potAnA mata khAtara mAra khAi le ke mArathI bacavA bhagavAnano siddhAMta svIkAre ? pelA zrAvakoe to jaNAvyuM ke - kSaNikavAda mAtra paryAyanI apekSAe ghaTe che, dravyanI apekSAe nathI ghaTato. kSaNe kSaNe je nAza thAya che te kALano nAza thAya che, vyaktino nahi. avasthA badalAyA kare paNa avasthA jenI che te na badalAya. nArakAdinI kSaNikatA je batAvI che, te to temanA te te paryAyarUpe batAvI che, bAkI Atmadravya to nitya che. ityAdi samajAvyA bAda te sAdhuoe bhagavAnano siddhAMta svIkAryo ane potAnA duSkRtanI AlocanA karI. dasapUrva sudhInuM adhyayana karI zakAya evA kALamAM paNa AvI bhUla saMbhave che, to amAre to khUba ja sAvadhAnI rAkhavI paDe ne? emanI pAse zrutano samudra hato enI apekSAe amArI pAse to pANInuM TIpuM paNa nathI. AvA saMyogomAM amAre khUba ja kALajI rAkhavAnI che. joyA vinA, jANyA vinA ke samajyA vinA kazuM ja bolavuM nahi. badhuM bolavuM evo niyama zrI uttarAdhyayana sUtra 425 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. jenI cokkasa khabara hoya te ja bolavuM. jemAM zaMkA hoya te viSayamAM bolavuM ja nahi, kadAca bolatAM bolatAM zaMkA paDe topaNa e viSaya aTakAvI devo. koi pUche ke A viSaya kema adhUro mUkyo to kahevuM ke mane emAM zaMkA che, zAstramAM joine athavA gurune pUchIne kahIza. samyagdarzana pAmyA pachI paNa nahi jevAM nimittomAM hArI javAnuM bane che, tethI ja zraddhAne durlabha kahI che. duniyAmAM zuM cAle che te jaNAvavA mATe zAstro nathI. duniyAe zuM karavuM joie te jaNAvavA mATe zAstronI racanA che. lokonI sAthe tAla meLavavA jaizuM to ApaNe ApaNo tAla cUkI jaizuM. ApaNe zAstra sAthe tAla maLe evuM karavuM che. tabalAnA tAla pramANe saMgIta cAle ? ke saMgIta pramANe tabalAno tAla badalavo paDe ? Aje amArI vicitra dazA che. amAre tabalAnA tAla pramANe gAvAno vakhata Avyo che. enA badale e tAla choDIne ekalA saMgItathI calAvavuM sAruM ne ? lokano tAla tabalAjevo che. zAstrakAro saMgItakAra jevA che. ApaNe zAstra sAthe kAma che. enI sAthe lokano tAla bese to sArI vAta che, nahi to koi ciMtA nathI karavI. sa0 artha karavAnI rItamAM pharaka paDe ne ? eka zabdanA sAmAnyathI aneka artha thAya paNe zAstramAM je vidhAno ApyAM che tenA zabdano artha eka ja hoya ane te vaktAnA Azayane anurUpa ja hoya. vaktA jayAre zabdano prayoga kare tyAre koi eka vizeSa arthane samajAvavA mATe ja kare, aneka arthone samajAvavA nahi. AthI ja amAre tyAM jAya che ke saMkurita: zatra: sava artha nathatiA. eka vAra uccArelo zabda eka ja arthane jaNAvavA samartha hoya che. bhagavAna ne sAtha bole tyAre saMgrahanayanI apekSAe AtmA eka che - evo artha thAya ane tene mAthA bole tyAre naigama ane vyavahAranayathI AtmA aneka che evo artha thAya. ekI sAthe be artha na thAya, ane mAthA mAM AtmAno artha aneka na thAya. 'hari'no artha 'vAMdaro" paNa thAya, 'siha" paNa thAya, 'kRSNa" paNa thAya. paNa jyAre vAsudeva mATe "hari' 426 zrI uttarAdhyayana sUtra zabda vAparyo hoya tyAre teno artha 'vAMdaro' na thAya. zAstra joyA pachI lokone jovA na besavuM. 'atyAre AvuM kema cAle che ?' ema na pUchavuM. zuM cAlavuM joie ?' e vicArIne, samajIne cAlavA mAMDavuM. mAtra duHkho veThavAM e parISaha nathI, bhagavAnanI AjJA mujaba sukhano tyAga karIne du:kha bhogavavA mATe taiyAra thavuM te parISaha che. bAkI narakanA jIvo to anaMtuM duHkha bhogave che chatAM paNa temaNe parISaha vecA - evuM zAstrakAroe kahyuM nathI. parISaho to pApanA udayathI nahi, vastutaH puNyanA udayathI Ave che. kAraNa ke A parISaha bhogavavAnuM kAma sAdhupaNAmAM ja thai zake. zAstramAM kahyuM che ke sAdhupaNAmAM je kAMi parISaha Ave che te puNyAnubaMdhI pApanA udayathI Ave che ane puNyAnubaMdhI pApa e nizcayathI puNyasvarUpa che. parISaha bhogavavAno vakhata Ave te mahApuNyodaya che ne ? parISaho Ave to sAruM ke na Ave to sAruM ? mAtra duHkha veThavAthI parISaha na jitAya. maLelAM sukhono tyAga karIne du:kha saharSa bhogavavA taiyAra thaie to parISaha jItI zakAya ane AvA parISaha veThavAnuM kAma eka mAtra manuSyapaNAmAM ja zakya che. tethI ja A manuSyajanmanI kiMmata AMkI che. A manuSyapaNuM durlabha che. te parISaho veThavAnA avasarane laine ja che. A manuSyapaNAnI sAthe dharmanuM zravaNa durlabha che. ApaNane A be durlabha aMga to maLI gayA, have je takalIpha che te zraddhAnI che. varasothI jinavANInuM zravaNa karavA chatAM bhagavAnanA vacana upara zraddhA nathI ne? bhagavAne sukhane choDavAnuM kahyuM ne ? du:kha bhogavavAnuM kahyuM ne ? sukha bhogavavA jevuM nathI ane du:kha bhogavavAjevuM che : evuM mAnavuM e ja samyagdarzana che. gRhasthapaNAmAM sukha bhogavavAnI anukULatA ghaNI che jyAre sAdhupaNAmAM du:kha bhogavavAnI anukULatA ghaNI che. mATe sAdhu thavAnuM mana hoya tenuM nAma samyagdarzana. sAdhupaNAmAM AvyA pachI paNa parISaha bhogavavAnI jarUra che, to ja samyakatva TakI zake, bAkI sAdhupaNAmAM paNa jeTalI anukULatA bhogavAya eTalI bhogavI levI : e samyagdarzana nathI. zrI uttarAdhyayana sUtra Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe zraddhAnA viSayamAM nihnavonI vAta karI rahyA chIe. bhagavAnanA vacana para zraddhA karyA pachI paNa potAnI vyaktigata mAnyatAne emAM bheLavavAnA kAraNe e zraddhA nAza pAmI jAya che. ApaNane to nihnavonI vAtamAM rasa nathI ne ? kAraNa ke ApaNo mudrAlekha che ke - khoTI vAtamAM paDavuM nahi ane sAcI vAta mAnavI nahi. madhyastha rahIne ApaNane ThIka paDe tema karavuM : barAbara ne ? A zraddhA pAmavAnI rIta nathI. ApaNane game ke na game, bhagavAnanI vAta mAnI levI che, kAraNa ke te ekAMte upakAraka che. puNyathI maLanArI anukULatA game teTalI gamatI hoya, topaNa teno tyAga karyA vinA nitAra nahi thAya. ullAsa na thAya. to ya, apathyanI ruci hoya topaNa apathyano tyAga karavo ja paDe ne? sa0 anukULatA bhogavatAM bhogavatAM nirjarA thAya evo upAya kharo ? kAdavamAM kapaDAM dhovAya ? anukULatAmAM paga nAMkhavo e to kAdavamAM paga nAMkhavA jevuM che. AtmAnI zuddhi mATe bhagavAnanI AjJA e pANInA sthAne che. ane bhagavAnanI AjJA eka ja che ke du:kha samatAthI bhogavI levuM. sukhano paDachAyo paNa levo nathI ane duHkhanA DuMgaro vacce paNa majethI rahevuM che. du:kha bhogavavuM paDe e pApano udaya, paNa du:kha bhogavavAno avasara Ave te puNyano udaya. kAraNa ke bhUtakALamAM pApa karyuM che te bhogavatI vakhate dInatA Ave te pApano udaya che ane pApano udaya vartamAnamAM Ave tyAre bhagavAnanI AjJA pALavAno avasara Avyo samajIne AnaMda thAya te puNyano udaya. ApaNe du:kha kai rIte bhogavIe chIe ? ApaNe be-traNa nihnavonI vAta karavI che. eka AcAryabhagavaMta mAthe tAjo loca karIne nadI UtarIne jatA hatA. te vakhate sUryanA tApathI mAthAmAM uSNasparzano anubhava ane pagamAM zItasparzano anubhava : Ama be anubhava ekI sAthe thayA. tethI temaNe bhagavAna mahAvIranA siddhAMtane mAnya na rAkhyo. bhagavAnano siddhAMta e che ke eka samaye eka ja upayoga hoya. jayAre A mahAtmAne ema thayuM ke eka sAthe be upayoga mane anubhavAya che mATe be upayoga hoi zake. vastutaH chadmasthane samayano 428 zrI uttarAdhyayana sUtra upayoga hoto nathI. bhagavAne eka sAthe be upayogano abhAva samayane AzrayIne jaNAvela, aMtarmuhUrtAne AzrayIne nahi, eka aMtarmuhUrtamAM aneka upayoga hoi zake, tethI ja pelA AcAryane eka sAthe be upayogano anubhava thayelo, bAkI eka samayamAM be upayoga hotA nathI. Ama chatAM temaNe "eka samayamAM be upayoga hoya che" evI prarUpaNA karavApUrvaka e siddhAMtano pracAra karavA mAMDyo. AthI temanA gurue temane saMghabahAra karyA. chatAM AvA paNa puNyazALIone sabhA maLI rahe ne ? eka vAra eka devanA caityamAM teo UtarelA tyAM A siddhAMtano pracAra karavA mAMDyA. te sAMbhaLIne deve potAnI mUrtimAM praveza karyo. e mUrti UbhI thai gai ane AcAryane kahyuM ke 'bhagavAna jyAre ahIM padhArelA tyAre meM kAnokAna sAMbhaLyuM che ke eka samayamAM be upayoga hotA nathI. tethI e ja siddhAMta sAcI che.' ema kahIne deve kahyuM ke 'have jo tame AnAthI viparIta prarUpaNA karazo to tamArI khera nathI.' A sAMbhaLIne devanA bhayathI temaNe micchAmi dukkaDe mAMgyuM. potAnA duSkatanI AlocanA karI. tethI gurue paNa temane saMghamAM lIdhA. devAdhidevathI ke guruthI je na mAnyA te chevaTe devathI mAnyA. je zAsanathI na sudhare tenuM anuzAsana karavuM paDe. je anuzAsanathI na sudhare tenI upekSA karavI paDe. tyAra bAda rohagupta ane goThAmAhilanI kathA jaNAvI che. temAMthI rohaguptano prasaMga kalpasUtramAM AvI gayo hovAthI prasiddha che. mATe ApaNe teno vistArathI vicAra karavo nathI. rohaguptanA gurubhagavaMta zrIgupta AcArya nagaramAM birAjamAna hovA chatAM gurune pUchyA vinA rohagupta duSTa vAdIno paDaha svIkAryo. gurue ApelI vidyAonA kAraNe ja teNe duSTavAdIno paNa parAjaya karyo ane yaza meLavyo, paraMtu pote jItavA mATe je traNa rAzinuM pratipAdana kareluM te utsutra hatuM tethI gurue sabhAmAM jaine spaSTatA karavAnuM jaNAvyuM ke - 'duvAdInA nigraha mATe traNa rAzinuM pratipAdana kareluM, bAkI rAzio to be ja che.' chatAM mAnanA yoge evI kabUlAta na karI. chevaTe gurue cha mahinA sudhI tenI sAthe zrI uttarAdhyayana sUtra 429 Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAda karIne tene harAvyo ane mAthe kUMDInI rAkha nAMkhI saMghabahAra karyo. tyAra bAda rohagupta vaizeSika darzana pragaTAvyuM. ApaNe game teTalA caDhiyAtA hoie paNa 'guru karatAM caDhiyAtA chIe' evo bhAva Ave eTale ApaNA patananI zarUAta thAya. tyAra bAda goSThAmAhilanI vAta karI che. goSThAmAhilane AcAryapadavI na maLI tethI tene mAThuM lAgyuM ane teNe judA siddhAMtanI sthApanA karI. te vakhate durbalikApuSyamitra nAmanA sAdhu jJAnathI gariSTha hovAthI AcAryapadavIne yogya hatA. paraMtu te vakhate temane padavI Ape to temanuM puNya alpa hovAthI koi amAnya na kare athavA to virodha na uThAve te mATe gurue saMgha samakSa eka ghIno, eka telano ane eka vAlano : ema traNa ghaDA maMgAvyA tathA sAthe bIjA khAlI traNa ghaDA maMgAvyA ane kramasara pelA ghaDA eka eka khAlI karyA. pachI jaNAvyuM ke - A ghIno ghaDo khAlI karyo to pahelA ghaDAmAM ghaNuM ghI rahI gayuM, badhuM khAlI nathI thayuM, tema keTalAka ziSyoe mArI pAsethI je jJAna lIdhuM temAMthI to ghaNuMkharuM mArI pAse ja rahyuM. jyAre A telanA ghaDAmAMthI to moTA bhAganuM khAlI thai gayuM, tema keTalAka ziSyoe mArI pAsethI je jJAna lIdhuM temAM mArI pAse thoDuM rahI gayeluM ane A vAlano ghaDo jema nirlepapaNe khAlI thayo che tema A durbalikApuSyamitre mArI pAsethI paripUrNa jJAna meLavI lIdhuM che to have AcAryapada kone apAya ? tyAre saMghe kahyuM ke jeNe vAlanI jema jJAna grahaNa karyuM hoya tene ja padavI ApavI joie. A rIte temanI padavI thai, tyAre goThAmAhilane mAThuM lAgyuM. tame paNa zuM kaho ? 'game tema toya mANasa che ne ? mAThuM to lAge !' ema ja ne ? paraMtu e vakhate jo evuM thAya ke 'game tema to ya sAdhu che ne ? to mAThuM lAgavuM na joie.' to temano bacAva karavAnuM mana nahi thAya. A rIte dubhAyelA goThAmAhile karmagraMtha bhaNAvatAM karma RSTa, baddha, nidhatta, nikAcita hoya che - A viSayamAM azraddhA dharIne evuM pratipAdana karyuM ke - karma kaMcukInI jema spaSTa ja hoya che, jo AtmA sAthe baddha, 430 zrI uttarAdhyayana sUtra nidhatta ke nikAcita hoya to te AtmA uparathI chUTuM paDI na zake. A matano pracAra karavo zarU karyo. gurue samajAvyA chatAM na mAnyA tethI temane saMghabahAra karyA. A rIte sAta nihnavonI vAta pUrI thai. AjanA divase ApaNe kudaratI zraddhAnI durlabhatAnI vAta AvI che. mauna ekAdazIno mahimA to lagabhaga badhA jANe che ne ? kRSNamahArAjAe zrI nemanAtha bhagavAnane thoDo dharma karIne ghaNuM phaLa meLavI zakAya evo ArAdhanAno upAya pUchyo tyAre bhagavAne A mauna ekAdazInI ArAdhanA jaNAvI ane suvratazreSThInI jema ArAdhavAnuM jaNAvyuM. suvratazreSThInI kathA paNa prasiddha che. teo jyAre garbhamAM hatA tyAre temanI mAtAne virati levAnuM mana thayeluM tethI jamyA pachI temanuM nAma suvrata pADeluM. pUrve paNa A mauna ekAdazInI ArAdhanA karelI hatI tenA prabhAve agiyAra kanyA paraNyA. mauna ekAdazInA divase pauSadha laine gharamAM kAussagnadhyAnamAM UbhA hatA. zeTha pauSadhamAM mauna dhAraNa karIne kAussagnamAM UbhA rahyA che - ema jANI coro temane tyAM corI karavA AvyA. zeTha jANavA chatAM mauna toDatA nathI. tame hota to gharanA lokone kaheta ne ke huM pauSadhamAM chuM, tamAre to pauSadha nathI ne?' jyAre A zeTha to dhyAnamAM ja UbhA che. temanA vratanA prabhAvathI devoe corane khaMbhita karI nAMkhyA. coro kazuM laine jai zakyA nahi. savAre muddAmAla sAthe pakaDAi javAthI rAjAe corone kedakhAnAmAM nAMkhyA. zeThane pauSadha pAryA pachI khabara paDI to teo rAjA pAse bheTazuM laIne gayA. kAraNa ke ghare AvelA corone choDAvyA vinA pAraNuM na karAya - ema teo mAnatA hatA. corane paNa choDAve te samyagdarzana TakAvI zake, corane pakaDAve te samyakatva kyAMthI pAme ? rAjA kahe corane choDI mUkuM to rAjaya kevI rIte calAvuM ? zeTha kahe che 'bIjI vAra corI na kare - enI khAtarI huM ApuM, paNa mAre tyAM AvelAne choDAvyA vinA huM pAraNuM nahi karuM.' temanA AgrahathI rAjAe corone choDI mUkyA, have A coro corI kare ? zrI uttarAdhyayana sUtra 431 Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A ja rIte eka vAra pauSadhamAM hatA ne Aga lAgI tyAre lokoe pauSadha pArIne bhAgavA kahyuM. chatAM na khasyA. tethI temanuM ghara na baLyuM. AjubAjunuM badhuM baLI gayuM. dharma rakSA kare che - e vAta sAcI, paNa ApaNe dharmanI rakSA karIe to dharma ApaNI rakSA kare. Aje ApaNI dazA to evI che ke 'tAruM je thavuM hoya te thAya, paNa tuM mAruM dhyAna rAkha" : AvuM dharmane kahIe ne ? AthI ja dharmano prabhAva ApaNane jovA maLato nathI. A suvrata zreSThIe jJAnI pAse cAritra lIdhuM, temAM paNa temanA sattvanI parIkSA mATe; kAussagnadhyAnamAM UbhA hatA tyAre mAMdA sAdhunuM rUpa karIne tAtkAlika vaidya pAse lai javA kahyuM ane e calAyamAna na thayA to oghAthI temane mAravA lAgyA. tyAre samabhAvamAM rahIne koi paNa jAtano pratikAra karyA vinA zukladhyAnamAM ArUDha thai kevaLajJAna upAjaryuM. Ajano divasa ArAdhanA karavA dvArA kevaLajJAna pAmavA mATeno che ane sAdhu thaine sAdhupaNuM pALavA mATeno che - e yAda rAkhavuM. cAra aMganI durlabhatAmAM ApaNe manuSyajanma, dharmanuM zravaNa ane dharmanI zraddhA : A traNanI vAta pUrI karI. bIjA parISaha adhyayanamAM je du:kho veThavAnI vAta karI te kayA AlaMbanathI veThavAnuM che - evI zaMkAnA nirAkaraNamAM cAra aMganI durlabhatA varNavI. jenuM prayojana ApaNane na samajAya tenI kiMmata ApaNane samajAtI nathI ke tenuM mahattva paNa ApaNe samajI zakatA nathI. jenuM mahattva na samajAya tenuM mUlya ApaNA haiyAmAM aMkAtuM nathI. Aje ApaNe mane dhananuM jeTaluM mahattva che, teTaluM mahattva dIkSAnuM nathI ne ? jeo dIkSA laine beThA che teone paNa potAnI dIkSA karatAM dhana upara bahumAna ghaNuM che. potAnA bhakto upara, paricito upara jeTaluM bahumAna che, teTaluM dIkSA pratye nathI. AvA saMyogomAM saMyamamAM vIrya phoravavAnuM durlabha keTaluM che - e samajAvavAnI jarUra nathI ne ? Ama tame paNa bolo, ame paNa tamArI pAse bolAvIe ke - 'sonA karatAM moMghuM zuM ? saMyama saMyama.' chatAM koinA haiyAmAM saMyamanI kiMmata lagabhaga samajAi nathI ne ? zraddhA sudhInI vAta to barAbara hatI. kAraNa ke samyagdarzana pAmavAmAM pApa choDavuM paDatuM nathI ane sAthe sAta vyasana jevAM pApo paNa naDatAM nathI eTale samyagdarzana pAmavAnuM to mana thai jAya. jyAre cAritra levuM hoya to puNya paNa ADuM Ave. cAritra pAmavA mATe puNya paNa, pApanI sAthe choDavuM paDe tethI te pAlave evuM nathI ! ApaNI pAse keTaluM che te jovAne badale jene je naDe tenA para bhAra Ape to cAritra mATeno puruSArtha karavAnuM zakya banaze. sAdhupaNuM paNa ApaNe anaMtIvAra lIdhuM che paraMtu dharmanI rucinA abhAve te parAkramapUrvakanuM na hatuM tethI te saMsArathI tAranAruM banyuM nahi. ApaNane cAritranA viSayamAM zraddhA pAkI che ne ? sAdhupaNuM laizuM to duHkhI thaizuM ke sukhI thaizuM ? sAdhupaNAmAM du:kha vadhAre che ke vadhAre lAge che ? vadhAre lAge che - ema kaho to eno artha e thayo ke du:kha vadhAre che nahi. 'lAge che" tyAre ja kahevAya ke jayAre hoya nahi. cAritra sukhanuM kAraNa che, du:khanuM kAraNa ja nathI. prazamaratimAM kahyuM che ke mokSamAM jatAM pahelAM mokSanA sukhano svAda Ave tenuM nAma sAdhupaNuM. jema bhAvatI vastunuM nAma sAMbhaLatAM moDhAmAMthI pANI chUTe, tema sAdhupaNAmAM mokSano svAda che. zAstramAM saMsArane anaMtadu:khamaya kahyo che, dIkSAne duHkhamaya nathI kahI. sa0 sAdhupaNuM talavAranI dhAra jevuM kahyuM che ne ? paNa saMsArane to dAvAnaLa jevo kahyo che. talavAranI dhAra upara cAlIe to paga kapAya ane teya pagamAM joDA paherIne jAya to na kapAya, jyAre dAvAnaLamAM to bhaDathuM thai javAya ne ? talavAra upara to kavaca rAkhIne cAlIe to vIMdhAie nahi. tethI zAstrakAroe AjJAnuM kavaca batAvyuM che. je AjJAnuM kavaca rAkhIne cAle tene talavAranI dhAra vAge nahi. agni karatAM to talavAranI dhAra sArI ne ? agni to badhAne ja bALe, jyAre talavAranI dhAra to kavacavALAne bacAvI le. AthI ja zraddhA pachI saMyamamAM vIrya phoravavuM che. ahIM jaNAve che ke tesvArthanI ruci thayA pachI paNa tene svIkAravA mATe ghaNA ochA loko taiyAra thAya che. tethI jeo manuSyapaNuM pAmIne, dharmane sAMbhaLI, tenI zraddhA karIne tapasvI zrI uttarAdhyayana sUtra 432 zrI uttarAdhyayana sUtra Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evA jeo saMyamamAM vIrya phorave che teo ja potAnAM karmone dUra karavA mATe samartha bane che. karmanirjarAnuM sAdhana sAdhupaNAmAM jeTaluM che eTaluM gRhasthapaNAmAM nathI. tethI sAdhu thavuM che ne ? cAritramohanIya naDe che mATe dIkSA nathI letA - evuM paNa kahI zakAya evuM nathI. cAritramohanIya naDe che evuM paNa te ja bolI zake ke jene cAritra joituM hoya ane je cAritra levA mahenata karato hoya. jene AgaLa javuM hoya tene avarodha naDe. ApaNane to cAritra joituM ja nathI ne ? jene cAritra levAnuM mana ja thatuM nathI tene cAritramohanIya nahi, mithyAtvamohanIya naDe che. je sAdhu saMyamamAM vIrya phorave te karmamaLane kADhavA mATe samartha bane che. karmanirjarA mATe sAdhupaNA sivAya bIjo koi upAya nathI. A rIte je sAdhu Rju ane arthAt RjutApUrvaka saMyamanI sAdhanA kare che tene AtmazuddhinI prApti thAya che, A rIte karmanirjarA dvArA jeno AtmA zuddha thayo hoya tevA AtmAmAM zuddha cAritradharma kAyama mATe rahe che. Avo sAdhu, ghIthI siMcAyelo agni jevo nirmaLa ane dedIpyamAna hoya che tevI dedIpyamAna ane nirmaLa yazarUpI kAMti jeNe tapa dvArA prApta karI che evo banIne parama evA nirvANapadane pAme che. A ja dIkSAnuM vAstavika phaLa che, devalokanI prApti e dIkSAnuM phaLa nathI. sa0 ene visAmo to kahevAya ne ? jene iSTa sthAne pahoMcavAnI utAvaLa hoya tene visAmo levo game kharo ? khetInuM phaLa anAja ke ghAsa ? devalokanA devatAo potAnA sukhane ghAsathI paNa tuccha mAne che ane tamAre dIkSAnA phaLarUpe A ghAsa joie che ? visAmo levo paDe to laie paNa enI icchA to na hoya ne ? tamArA ghara karatAM sTezana ghaNuM moTuM che, tyAM badhI ja jAtanI khAvApIvA, sUvAnI anukULatA paNa rAkhelI hoya che chatAM sTezana upara rahevuM game kharuM ? je phaLamAM vilaMba karAve tenuM nAma visAmo. visAmo e virAma nathI. ApaNe visAmAne virAma mAnI lIdho che ne ? AgaLa vadhIne tene ArAmanuM sthAna mAnyuM che ne ? zrI uttarAdhyayana sUtra ahIM jaNAve che ke - A rIte karmanA hetuone kAbUmAM laine karmanA Azravane dUra karI nirjarA mATe prayatnazIla bananAro sAdhu kSamA vagere dasa prakAranA yatidharmanA pAlana dvArA nirmaLa yazano saMcaya karIne A pArthiva zarIrano tyAga karavA dvArA UrdhvagatimAM prayANa kare che. have jene A rIte nirvANapadanI prApti e ja bhave prApta na thAya tene paNa kevA prakAranI siddhi prApta thAya che te jaNAvatAM pharamAve che ke - jenI saMyamanI sAdhanA e bhavamAM pUrI nathI thatI teo dedIpyamAna kAMtithI yukta evA vaimAnika devapaNAne prApta kare che. AnA uparathI paNa e samajI zakAya che ke saMyamanI sAdhanAthI devaloka maLe che - evuM nathI, adhUrA saMyamanA kAraNe devalokamAM javuM paDe che. A devalokanuM AyuSya pUruM thAya tyAra pachI paNa dasa prakAranA aMgathI yukta evA manuSyapaNAmAM janma maLe che. ahIM saMyamanI sAdhanAthI nirjarAnI sAthe je puNya baMdhAyeluM te deva bhavamAM pUruM thavA chatAM zeSa rahelA puNyanA prabhAve bAkI rahelI saMyamanI sAdhanA pUrI karavAnI anukULatA sArAmAM sArI maLe tevA sthAnamAM Ano janma thAya che. jemAM kSetra eTale jamIna, vAstu eTale makAna, hiraNya - sonuM vagere dhAtuo, pazuo (ghoDA hAthI baLada), dAsadAsI vagere anukULa maLe che. Aje tamane ghATI nathI maLato enI ciMtA che ne ? evI ciMtA emane rahetI nathI tethI dharmArAdhanA sArI rIte karI zakAya che. tema ja ALasano tyAga karavApUrvaka varSollAsanI paNa kudaratI rIte prApti thAya che. mitrajano, svajanaparivAra anukULa maLe che. uccagotramAM janma maLe che, eTaluM ja nahi sAthe vizALa evI prajJA paNa maLe che. bIjI sAmagrI game teTalI sArI maLe paNa ApaNAmAM ja akkala na hoya. to tenI zI kiMmata ? tyAra bAda jaNAve che ke nIrogI zarIra maLe che, koi paNa avarNavAda kare evo apayaza nathI maLato, tema ja vinayasaMpannatA prApta thAya che. tema yaza ane baLa jenA uttama koTinA che tevo te sAdhaka potAnA AyuSyakALamAM manuSyapaNAnA bhogone bhogavI 434 zrI uttarAdhyayana sUtra 435 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrve prApta karelI vizuddha zraddhAnA baLe paDelA saMskAranA yoge bodhinI nirmaLatA dvArA saMyamanI sAdhanA vaDe kevaLajJAnane upArje che. aMte hitazikSA ApI che, ApaNe lagabhaga mAnavAnA nathI - ema kahuM ne ? ahIM kahe che ke A cAra aMgane durlabha jANIne, mAnIne saMyamano svIkAra karavo joie ane saMyama laine paNa bhAre prakAranA tapa vaDe karmone dhoi nAMkhI zAzvata evA siddha banavuM joie. cAra aMganI durlabhatA sAMbhaLIne dIkSA lIdhA vinA nahi cAle. ApaNe to A badhuM sAMbhaLIne jatA rahevuM che ne ? sAdhu nathI thavuM ne ? zAstrakAro cAra aMgane durlabha kahe che paNa ApaNe tene durlabha nathI mAnatA. A durlabha aMgo ApaNane maLI gayAM che. tamane traNa aMgo maLyAM amane cAre maLyAM chatAM kiMmata lagabhaga samajAi nathI, evuM ja ApaNuM jIvana che ne ? cAra gatimAMthI svecchAe du:kha bhogavavAno avasara ane e rIte karmarahita thavAno avasara ekamAtra A manuSyapaNAmAM - sAdhupaNAmAM che. A manuSyapaNAmAM tevIsa viSayo bhogavavAne badale bAvIsa parISaho bhogavavA taiyAra thayuM che. dIkSA lIdhA pachI paNa paga pahoLA karIne nathI besavuM. je maLyuM che te evuM pALavuM che ke je chUTI na jAya ane phaLanI prApti sudhI pahoMcADe. bhagavAna chellA bhavamAM mokSa niyata che - evuM jANavA chatAM apramattapaNe puruSArtha karatA hatA to ApaNe pramAda kevI rIte karI zakIe ? paisA Aje nathI maLyA to kAle maLaze, ghATI Aje nathI maLyo to kAle maLaze... paNa A manuSyapaNuM ne sAdhupaNuM cAlyuM jaze to pAchuM maLavuM durlabha che - tethI paisA vagerenI ciMtA choDI sAdhupaNAnI ciMtAthI tene pAmavA mATe prayatnazIla banavuM che. zrI uttarAdhyayana sUtra