Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ el Sas auraa saMpAdaka pa.pU munirAja zrI prazAMtavallabhavijayajI ma.sA.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ namo hindussa | zAsanapati zrI mahAvIrasvAmine namaH | zrI ciMtAmaNi pArzvanAthAya nama : | anantalablinidhAna zrI gautamasvAmine nama : | zrI prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSa-dharmajitu-jayazekhara-jagavallabhasUrIzvarebhyo nama : | zrI kulaka samuccaya (pUrvAcArya racita vividha kulakono bhASAMtara sahita saMgraha) - ozIrvAda vRSTi siddhAnta divAkara gacchAdhipati pa.pU.AcAryadeva zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI mahArAjA ja saMpAdaka pa.pU. munirAja zrI prazAMtavallabhavijayajI ma.sA. prakAzaka divya darzana (8 .
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja Arthika sahacyogI vi.saM. 2061nA cAturmAsamAM pa.pU munirAja zrI prazAMtavallabhavijayajI ma.sA. tathA pa.pU. munizrI divyazekharavijayajI ma.sA.nI nizrAmAM thayela anekavidha ArAdhanAnI anumodanArthe 3% zrI dAhara ArAdhanA bhavana jaLa hai.mU. tapu. saMgha 289, esa.ke. bola roDa, dAdara (pazcima), muMbai-400 028. jJAnanidhimAMthI A pustaka prakAzanano lAbha lIdho che. * zubha AlaMbana-prakozana dina pa.pU. gacchAdhipatizrInI pAvana nizrAmAM pa.pU. munirAja zrI prazAMtavallabhavijayajI ma.sA.nI gaNi tathA paMnyAsa padapradAna zubha dina vi.saM. 2062, phAgaNa suda-7, somavAra, tA. 6-3-2006 sthaLaH zreyaskara zrI aMdherI gujarAtI jaina saMgha, irSA brIja, muMbai. je prakAzaka-prApti sthAna che divya darzana TrasTa 'clo. kumArapALa vI. zAha 36, kalikuMDa sosAyaTI, jI. amadAvAda. dhoLakA (gujarAta)-387 810. mUlya rUA. 65/
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ o zrI candraprabhasvAmI bhagavAna OM zrI dAdara ArAdhanA bhavana jaina saMgha
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5 gururAja kuM sadA morI vaMdanA siddhAnta mahodadhi pa.pU. AcAryadeva zrImad vijaya premasUrIzvarajI ma.sA. vardhamAna taponidhi pa.pU. AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. siddhAMta divAkara gacchAdhipati pa.pU. AcAryadeva zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. sahajAnaMdI pa.pU. AcAryadeva zrImad vijaya dharmajinsUrIzvarajI ma.sA. sUrimaMtrArAdhaka pa.pU. AcAryadeva zrImad vijaya jayazekharasUrIzvarajI ma.sA. dharmacakratapa prabhAvaka gurudeva 5.pU. AcAryadeva zrImad vijaya jagavallabhasUrIzvarajI ma.sA. mahopakArI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhAMta divAkara gacchAdhipati pa.pU.A.bha. zrImad vijya jyaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nI hadayomi... prabhue gaNadhara devo dvArA zAstronI racanA karAvI che kAraNa ke padArtho- tattvonuM jJAna vyavahAramAM zabdo dvArA pravarte che. A tattvajJAna aneka viSayomAM vibhAjita che. tethI sadbhAvanAo mATe, vairAgya mATe, Atma jAgRti mATe, guNa ane guNIjano para bahumAna mATe, dAnAdi mahAtmyanA bhAvana mATe, kaSAya-viSayonI bhayaMkaratAnA bhAvana mATe AvA aneka viSayonA te te viSayonA svarupa, hetu, phaLa vagere jaNAvanAra eka sthaLe ke bhinna bhinna sthaLe aneka vyaktioe racelA niyatazabdo rupI zlokono ciMtana-manana-bhAvana mATe mukhapATha ati Avazyaka che. mATe AtmAnA doSonA nigraha mATe, guNonI prApti mATe, AcAranI daDhatA mATe, vAraMvAra bhAvanA karavA-vicAraNA karavA, AtmAne te te lakSya mATe jAgRta karavA-jAgRta rAkhavA zlokonA saMgraha rupa A kulakonA nAmathI te te viSayanA nAnA graMtho, prakaraNo mahApuruSoe banAvyA che, te zloko-gAthAo mukha pATha karavI, artha vAMcavA, vicAravA ane arthanI smRti sAthe gAthAonuM punaH punaH parAvartana-smaraNa karavuM. tethI AtmAmAM te te guNonI prAptinI jijJAsA, rucI, pravRtti ruDha thAya che ane te te doSo pratye ghRNA-arucI-tyAganI pravRtti sahaja pravarte che. mATe A kulako AcAra graMtho, bhAvanA graMtho, adhyAtma graMthonA aMzo rupa che. Ane gokhavAthI-pATha karavAthI aMtarmukha-adhyAtmarasika-AcAra rucIvALA jIvone ghaNo ja lAbha thaze. mATe mahAjJAnIthI mAMDIne abhaNa jevA badhAne A mukhapATha karI bhAvanA, parAvartana karavA bhalAmaNa che. A rIte gujarAtI duhArupe TUMkamAM AvA bhAvonA saMgrahanI racanAo prakAzita thAya te paNa ati jarurI che. vijaya jayaghoSasUri vi.saM. 2062, nUtanavarSa zrI ciMtAmaNi jaina derAsara, pArlA (isTa), muMbai.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI siddhAcalamaMDana RSabhadevAya namaH | zrI zaMkhezvara pArzvanAthAya namaH, ai namaH sidhdham | vijaya prema-bhuvanabhAnu-jayaghoSa-dharmaji-jayazekhara abhayazekharasUribhyo namaH | tatvamaMthana tIrthaMkara paramAtmA kevaLajJAnanA prakAzathI jeTalA bhAvo jue che teno anaMtamo bhAga abhilANa-zabdathI ullekha yogya hoya che ne teno paNa anaMtamo bhAga zrutanikharu bane che eTale ke zravaNa-vAMcana yogya bane che. tethI ema kahI zakAya ke lakhAyela eka eka zabdanI pAchaLa nahiM lakhAyelA anaMtA artho chUpAyelA che. potAnI pratibhAthI zrutakevalI cauda pUrvadharo emAMthI ochA-vattA arthone oLakhI kADhe che tethI ja teomAM arthathI jasthAna patita bhAva ghaTe che (eTale ke eka caudapUrvadhara karatA bIjA caudapUrvadharane anaMtabhAga, asaMkhyabhAga, saMkhyAtabhAga, saMkhyAta guNa, asaMkhyaguNa ke anaMtaguNa vadhu arthabodha thayo hoi zake). Ama jinabhASita eka eka sUtra, zabdanA anaMtA artho saMbhave che. e ja rIte eka arthane spaSTa karavA, vizada karavA ghaNA sUtrono paNa sahAro levAmAM Ave che. pUrvanA mahApuruSoe vAcanAdinA krame anuprekSAnA mAdhyamathI te te padArtha aMge sUkSma ciMtana karI e ciMtana bhAvi peDhIne paNa upalabdha thAya e mATe judA judA graMtho rupI peTIo banAvI che. emAM mukhya e bhAvane AgaLa karI je gAthAonI racanA karAya che, te kulaka tarIke oLakhAya che. Ama to eka artha sAthe saMlagna cAra ke tethI vadhu gAthAono-zlokono
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ samudAya kulaka kahevAya che. pUrvanA te te viziSTa jJAnI mahApuruSoe A rIte alaga alaga ghaNA viSayo para kulako racyA che. kulako lagabhaga paMdarathI mAMDI cAlIzeka gAthAonA guccha tarIke maLatA hoya che. pUrve ghaNA ghaNA kulako zabdArtha sahita prakAzita thai cUkyA che. vidvAna muni zrI prazAMtavallabhavijayajI mahArAje hAla upalabdha prAyaH A badhA kulako ekI sAthe upalabdha thai jAya evA zubhAzayathI A saMgrahanuM suMdara saMpAdana karyuM che. je je kulakanA zabdArtha nathI maLyA, te te kulakano pote zabdArtha karyo che. abhyAsu, jijJAsu, svAdhyAya premI varga mATe A saMpAdana ghaNI rIte upayogI thai zake ema che. A mATe teo dhanyavAdane pAtra che. saMzodhananA nAme mane paNa A badhA kulakono svAdhyAya karavAno lAbha Apyo, tethI vizeSataH dhanyavAda ! A kulakonA padArthothI bhAvita thayelA ApaNe mokSamArge zIdhrA gatie AgaLa vadhIe evI zubhecchA...jinAjJA viruddha lakhAyuM hoya to micchAmi dukkaDam. vi.saM. 2061, bhAdaravA vada 12. pU.A. jayazekharasUri ma.nI cothI svargatithi. pAlitANA. paMnyAsa ajitazekhara vijaya...
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakIya pU. gacchAdhipati A.bha. zrI jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA.nI aMtaHkaraNanI bhAvanAne jhIlIne pU. munirAja zrI prazAMtavallabhavijayajI ma.sA. e "zrI kulaka samuccaya''mAM vividha kulakonuM ekatrIkaraNa karIne bhASAMtara sahita saMkalana-saMpAdana karavA dvArA ati prazasya kArya karyuM che. abhyAsu-jijJAsu vargane potAnA AtmAne bhAvita karavA mATe aneka rIte upayogI banI raheze. A pustakanuM prakAzana karatA ati AnaMdanI lAgaNI anubhavIe chIe. OM zrI dAdara ArAdhanA bhavana jaina zve. mU. tapA. saMghe (dAdara-pazcima-muMbai) potAnA jJAnanidhimAMthI prastuta pustaka mATe lIdhela lAbha anumodanIya che. divyadarzana TrasTa kumArapALa vI. zAha
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMpAdakIya sannAe vaeto khUNe khUNe hoi veraI / sajhAya samo tavo natyi / ityAdi vacano dvArA zAstrakAroe svAdhyAyanuM mahatva darzAvIne svAdhyAya mATe vividha racanAo-kRtionuM sarjana karIne AlaMbana pradAna karI ApaNA para mahAna upakAra karyo che. pUrvAcArya viracita vividha kulako e jaina zAsanane viziSTa bheTa che. te te kulaka guNaniSpanna nAma dharAvatA hovAthI teno viSaya prathama daSTie ja jJAta thai Ave che. tenA paThana-pAThana dvArA vizeSa bodha sahajatAthI pAmI zakAya. pa.pU. gacchAdhipati A.bha. zrI vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma.sA. jaina zAsana rahasyoddaghATaka mArmika-sAttvika vAcanA ApatI veLAe avAranavAra kulakone kaMThastha karavA-tenA padArthothI AtmAne bhAvitAtmA banAvavo ityAdi AtmIyatA sabhara preraNA karatA hoya che. teozrInI preraNA jhIlIne A "zrI kulaka samuccaya'mAM 25 kulako temaja zrI hRdaya pradIpa SatrizikA Adi saMgRhIta karI tenuM bhASAMtara karavAmAM AvyuM che. pU. gacchAdhipatizrIe 'hRdayormi' tathA vidvadrarya pU. paMnyAsa pravara zrI ajitazekharavijayajI ma.sA. e meTa2 tapAsIne tattvamaMthana rupa prastAvanA lakhI ApIne A pustakanI AdeyatA vadhArI che. te badala huM vizeSa upakRta karAyo chuM. - Aja sudhI aneka mahAtmAoe kulakAdinuM bhASAMtara karela che, ahIM mukhyatayA 'svAdhyAya graMtha saMdoha" Adi no AdhAra lai sudhArA-vadhArA sAthe saMgRhIta karela che. atre te mahAtmAonuM sAbhAra smaraNa karIne viramuM saMpAdanamAM kyAMya kSati rahI gai hoya to sujJajano kSatavya gaNI parimArjana karavA namra vinaMtI. jinAjJA viruddha kAMipaNa lakhAyuM hoya to micchAmi dukkaDam.. muni prazAMtavallabhavijaya
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ agkamaNikA viSaya krama, pAnA naM. " ja da o 44 48 ) guNAnurAga kulakam zrI dharmAcAryabahumAna kulakam zrI gurupradakSiNA kulakam gurumahAbhya puNaya kulakam dAnamahimAgarbhita zrI dAna kulakama zIlamahimAgarbhita zrI zIla kulakam zrI tapaH kulakam zrI bhAva kulakam abhavya kulakam puNyapApaphala kulakam zrI gautama kulakam zrI AtmAvabodha kulakama pramAdaparihAra kulakam (AyasaMboi kulayama) jIvAnuzAsti kulakam indrayAdivikAranirodha kulakam manonigrahabhAvanA kulakam zrI karma kulakam saMvegamaMjarI kulakam dazazrAvaka kulakam zrI khamaNa kulakam vairAgya kulakam sArasamuccaya kulakam saMvignasAdhuyogya niyama kulakam iriyAvahiya kulakam upadezaratnamAlA kulakam zrI hRdayapradIpa SatrizikA zrI yatizikSApabhyAzikA cAritramanorathamAlA ) . 86 100 107 117 120 125 133 142
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnurAga kulakam zrI kulaka samuccaya (1) FF guNAnurA, punama (kartA : AcArya zrI munisuMdarasUri ziSya zrI somasuMdarasUri) sayalakallANanilayaM, namiUNa titthanAhapayakamalaM / paraguNagahaNasarUvaM, bhaNAmi sohaggasirijaNayaM / / 1 / / uttamaguNANurAo, nivasai hiyayaMmi jassa purisassa / AtitthayarapayAo, na dullahA tassa riddhIo / / 2 / / te dhannA te punnA, tesu paNAmo havijja maha niccaM / jesiM guNANurAo, akittimo hoi aNavarayaM / / 3 / / kiM bahuNA bhaNieNaM, kiM vA tavieNa kiM va dANeNaM / ikkaM guNANurAyaM, sikkhaha sukkhANa kulabhavaNaM / / 4 / / jai carasi tavaM viulaM, paDhasi suyaM karisi vivihktttthaaii| na dharasi guNANurAyaM, paresu tA nipphalaM sayalaM / / 5 / / sakala kalyANanuM nivAsasthAna evA zrI tIrthakara bhagavAnanA caraNakamaLane namaskAra karIne saubhAgya ane lakSmIne utpanna karanAruM evuM paraguNone grahaNa karavAnuM svarUpa (phaLa) kahuM chuM II1TI je purUSanA hRdayamAM uttama guNavAnonA guNono anurAga rahelo che, tene tIrthakarapaNA sudhInI koi Rddhio durlabha nathI. mArA teo dhanya che, teo puNyazALI che ane teone mAro haMmezA namaskAra ho ke jeonA hRdayamAM sadA vAstavika guNAnurAga rahelo che. 3] bahu bhaNavAthI zuM? bahu tapa karavAthI zuM ? ane bahu dAna devAthI paNa zuM? eka guNAnurAgane ja zIkho ke je sukhonuM ghara che. ||4|| jo tuM ghaNo tapa kare che, zAstro bhaNe che ane aneka jAtanAM kaSTo veThe che chatAM bIjAnA guNo tarapha anurAga nathI dharato to e badhuM niSphaLa che. ||pA
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya soUNa guNukkarisaM, annassa karesi maccharaM jaivi / tA nUNaM saMsAre, parAhavaM sahasi savvattha / / 6 / / guNavaMtANa narANaM, IsAbharatimirapUrio bhaNasi / jai kahavi dosalesaM, tA bhamasi bhave apArammi / / 7 / / jaM abbhasei jIvo, guNaM ca dosaM ca ittha jammammi / taM paraloe pAvai, abbhAseNaM puNo teNaM / / 8 / / jo jaMpai paradose, guNasayabhario vi maccharabhareNaM / so viusANamasAro, palAlapuMjavva paDibhAi / / 9 / / jo paradose giNhai, saMtA'saMte viduTThabhAveNaM / so appANaM baMdhai, pAveNa niratthaeNAvi / / 10 / / taM niyamA muttavvaM, jatto uppajjae kasAyaggI / taM varlDa ghArijJA, ne vasamo sAthai III bIjAnA guNonA utkarSane sAMbhaLIne jo tuM teno matsara kare che, to saMsAramAMcAre gatimAM te nizcitapaNe sarvatra parAbhava pAmIza II6 tuM irSArUpI ghora aMdhArAthI AMdhaLo banIne guNavaMta purUSonA guNane badale koi prakAranA lezamAtra paNa doSane bolIza-teonI nindA karIza to anekAneka janmo sudhI apAra saMsAramAM bhamIza. II7TI jIva A janmamAM guNa athavA doSamAMthI jeno abhyAsa kare che-saMskAra pAme che te abhyAsanA baLe AgAmI bhavomAM punaH te ja guNo ke doSone pAme che. ||8|| je pote seMkaDo guNothI bharelo hovA chatAM paNa matsaranA AvezathI parAyA doSa bole-nindA kare che te purUSa vidvAna janone parALanA pULAnI mAphaka kiMmata vagarano jaNAya che. | je purUSa duSTa bhAvathI sat ke asatu bIjAnA doSone grahaNa kare che te manuSya potAnA AtmAne nirarthaka pApathI bAMdhe che. ||10|| jenAthI kaSAyarUpa agni pradIpta thAya te vastune avazyameva choDI devI ane jenAthI kaSAyo upazAMta thAya te vastu dhAraNa karavI. ||11||
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 3 guNAnurAga kulakama jai icchaha guruyattaM, tihuyaNamajjhammi appaNo niyamA / tA savva-payattAM, parosa-vivapnAM bahaiM / / 22 / / cauhA pasaMsaNijjA, purisA savvuttamuttamA loe / uttamauttama uttama majjhimabhAvA ya savvesiM / / 13 / / je ahama ahamaahamA, gurukammA dhammavajjiyA purisA / teviyana rnibhinnA, vitu tyA tenu vyAyA||4|| paccaMgubbhaDajuvvaNavaMtINaM surahisAradehANaM / juvaINaM majjhagao, savvuttamarUvavaMtINaM / / 15 / / AjammabaMbhayArI, maNavayakAehiM jo dharai sIlaM / savvattamuttamo puNa, so puriso savvanamaNijjo / / 16 / / yugmam jo tuM traNe jagatanI aMdara kharekhara potAnI moTAi icchato hoya to sarva prayatnothI parAyA doSo jovAnuM kAma sarva prakAre baMdha kara / / 12 / / A jagatamAM cha prakAranA jIvo paikI cAra prakAranA jIvo sarvene prazaMsA ka2vA yogya che-eka sarvottamottama, bIjA uttamottama, trIjA uttama ane cothA madhyama ||13|| pAMcamA prakAranA adhama ke jeo bhArekarmI ane chaThThA prakAranA adhamAdhama je dharmavarjita hoya che, teonI paNa niMdA nahi karavI joie paraMtu teo upara dayA karavI joie. / / 14 / / e cAra prakAranA jIvonuM svarUpa kahe che. dareka aMgomAM jene suMdara yauvana khIlyuM che tevI, sugaMdhImAna zarIravALI, ane sarva karatAM uttama rupavALI evI strIonA vacce rahIne paNa je puruSa janmathI brahmacArI che ane mana vacana kAyAthI zIlavratane dhAraNa kare che te puruSa 'sarvottamottama' jANavo. te sarva koine namavA lAyaka che (AvA prathama naMbaramAM zrI tIrthaMkara devo hoya che.) / / 15-16 / /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya. evaMviha juvaigao, jo rAgI hujja kahavi igasamayaM / bIyasamayaMmi niMdai, taM pAvaM savvabhAveNaM / / 17 / / jammaMmi tammi na puNo, havijja rAgo maNaMmi jassa kayA / so hoi uttamuttama-rUvo puriso mahAsatto / / 18 / / picchaI juvairUvaM, maNasA ciMtei ahava khaNamegaM / jo na carai akajjaM, patthijjato vi itthIhiM / / 19 / / sAhU vA saDDho vA, sadArasaMtosa-sAyaro hujjaa| so uttamo maNusso, nAyavvo thovasaMsAro / / 20 / / purisatthesu pavaTTai, jo puriso dhammaatthapamuhesu / anunnamanAbAhaM, majjhimarUvo havai eso / / 21 / / eesiM purisANaM, jai guNagahaNaM karesi bhumaannaa| to Asannasivasuho, hosi tuma natthi saMdeho / / 22 / / upara jaNAvI tevA prakAranI (sarvottama rUpavALI) strIonI vacce rahIne paNa je puruSane kadAca koi prakAre mAtra eka kSaNabhara manamAM rAga thai jAya, paNa (akAryamAM pravRtta na thatAM turaMta sAvaceta thai) bIjI kSaNe potAnA te (mAnasika) pApane pUrNa bhAvathI (mana, vacana ane kAyAthI) niMde ane pharIne te janmamAM kyAre paNa tenA manamAM tevo rAga utpanna na thAya, te bIjA prakArano-'uttamattama' puruSa jANava, te paNa mahA sattvazALI che. [17-18 | je puruSa yuvati strIonuM rupa rAgathI jue, athavA kSaNabhara manathI tenuM ciMtavana paNa kare, chatAM strIo prArthanA kare to paNa je akArya na kare, jo te sAdhu hoya to potAnuM brahmacaryavrata jALavI rAkhe athavA zrAvaka hoya to svadArAsaMtoSI rahe. te trIjA prakArano 'uttamapuruSa" alpa saMsArI jANavo. ||19-20nA je puruSa dharma, artha ane kAma e traNe puruSArthomAM paraspara bAdhA na Ave te rIte temAM pravarte te cothA prakArano madhyama puruSa' jANavo. tAravI e cAre prakAranA puruSonA guNone jo tuM bahumAna pUrvaka grahaNa karIza to tuM najIkamAM ja muktisukha meLavIza, temAM kazo saMdeha nathI. |rira
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNAnurAga kulakam pAsatthAisu ahuNA, saMjamasiDhilesu mukkajogesu / no garihA kAyavvA, neva pasaMsA sahAmajjhe / / 23 / / kAuNa tesu karuNaM, jai mannai to payAsae maggaM / aha rusai to niyamA, na tesiM dosaM payAsei / / 24 / / saMpai dUsamasamae, dIsai thovo vi jassa dhammaguNo / bahumANo kAyavvo, tassa sayA dhammabuddhIe / / 25 / / jau paragacchi sagacche, je saMviggA bahussuyA muNiNo / tesiM guNANurAyaM, mA muMcasu maccharappahao / / 26 / / guNarayaNa-maMDiyANaM, bahumANaM jo karei suddhamaNo / sulahA annabhavaMmi ya, tassa guNA huMti niyameNaM / / 27 / / eyaM guNANurAyaM, sammaM jo dharai dharaNi majjhammi / sirisomasuMdarapayaM, so pAvai savvanamaNijjaM / / 28 / / vaLI vartamAnamAM saMyama pALavAmAM DhIlA paDelA evA jJAnAdi guNasAdhaka kriyAthI hIna pArthasthA vagere yativezadhArI janonI, sabhAmAM niMdA karavI nahi ane prazaMsA paNa karavI nahi. ||3| teo upara karuNA lAvIne jo teo mAne tema hoya to sAco rasto batAvavo ane tema karatAM teo gusse thAya to paNa kyAreya temanA doSa to nahi ja prakAzavA. ra4 || AjanA viSama kALamAM jenAmAM thoDo paNa dharmarUpa guNa dekhavAmAM Ave tenuM haMmezAM dharma buddhithI bahumAna karavuM. | ra5TI parAyA gacchamAM hoya ke potAnA gacchamAM hoya paNa je vairAgyavAna ane jJAnI munio hoya temanA pratye matsara rAkhIne guNAnurAga mUkIza nahi. ( ra6 / guNarUpI ratnothI bhUSita evA guNI puruSonuM je zuddha manathI bahumAna kare che, tene AgAmI bhavamAM te te guNo niyamA sulabha thAya che. ||27/ A pRthvImAM je puruSa uparokta guNAnurAgane sArI rIte dhAraNa kare che, te puruSa zrI somasuMdara-arthAt suzobhita candra samAna ane sarvane namaskaraNIya (tIrthakarapada25) suMdara sthAna pAme che. ri8 ||
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya 2) zrI dharmAcAryabahumAna kulakam / (kartA : AcArya zrI dharmasUripaTTadhara AcArya zrI ratnasiMhasUri) namiuM gurupayapaumaM, dhammAyariyassa niyayasIsehiM / jaha bahumANo jujjai, kAumahaM taha payaMpemi / / 1 / / guruNo nANAijuyA, mahaNijjA sayalabhuvaNamajhami / jiMpuniyasIsA, sAsuvayA hiM? pAra nA garuyaguNehiM sIso, ahio guruNo havijja jaI kahavi / tahavi huANA sIse, sIsehiM tassa dhariyavvA / / 3 / / jai kuNai uggadaMDaM, rusai lahuNavi viNayabhaMgaMmi / coyai pharusagirAe, tADai daMDeNa jai kahavi / / 4 / / appasuevi suhesI, havai maNAgaM pamAyasIlo'vi / tahavi hu so sIsehi, pUijjai devayaM va guru / / 5 / / gurumahArAjanA caraNakamaLane namaskAra karIne huM dharmAcAryonuM (guruonuM) potAnA ziSyoe bahumAna je rIte karavuM joie te kahuM chuM. [1] jJAnAdi guNa yukta guru to sakala pRthvImAM mAnanIya che (pUjanIya che) to pachI nikaTanA upakArI hovAnA kAraNe temanA ziSyo mATe to pUchavuM ja zuM ? arthAt Asanna upakArI hovAthI ziSyone atizaya pUjanIya che. IIrA ziSya viziSTa guNothI guru karatA kadAca adhika paNa jo hoya, to paNa ziSyoe gurunI AjJAne zira para dhAraNa karavI joie arthAt bahumAnapUrvaka mAnya karavI joie. ||3|| vinayamAM thoDI skUlanA thatAM gusse thAya, ugra daMDa kare, karkaza vANIthI Thapako Ape, kadAca lAkaDIthI mAre to paNa gurune devanI jema ziSyo pUje che.) ||4|| guru alpazrutavALA hoya, thoDA sukhazIliyA ke thoDA pramAdI hoya, to paNa te ziSyo vaDe bhagavAnanI jema pUjAya che. pA
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 7 zrI dharmAcAryabahumAna kulakan socciya sIso sIso, jo nAuM iMgiyaM gurujaNassa / vaTTai kajjammi sayA, seso bhicco vayaNakArI / / 6 / / jassa gurummi nabhatti, nivasai hiyayaMmi vajjarehavva / kiM tassa jIvieNaM ? viDaMbaNAmettarUveNaM / / 7 / / paccakkhamaha parokkhaM, avannavAyaM guruNa jo kujjA / jammaMtare'vi dulahaM, jiNidavayaNaM puNo tassa / / 8 // jAo riddhIo, havaMti sIsANa ettha saMsAre / gurubhattipAyavAo, pupphasamAo phuDaM tAo / / 9 / / jalapANadAyagassavi, uvayAro na tIrae kAuM / kiM puNa bhavannavAo, jo tArai tassa suhaguruNo / / 10 / / gurupAyaraMjaNatthaM, jo sIso bhaNai vayaNametteNaM / maha jIviyaMpi eyaM, jaM bhatti tumha payamUle / / 11 / / te ja ziSya sAco ziSya che je gurujananA iMgitane (manobhAvane) jANIne sadA kAryamAM pravarte che, bAkI vacana mujaba karanAro to noka2 che. I|6|| vajramAM jema rekhA nathI hotI ema jeonA hRdayamAM guru pratye bhakti hotI nathI, viDaMbaNAmAtrarupa tenA jIvavAthI zuM ? / / 7|| je AtmAo gurunA pratyakSamAM ke parokSamAM avarNavAda kare che tene janmAMta2mAM paNa jinezvara bhagavAnanuM vacana durlabha che. / / 8 / / A saMsAramAM ziSyonI je kAMi riddhio che te spaSTapaNe gurubhaktirupI vRkSanA puSpa samAna che. / / 9 / / pANI pIvaDAvanAranAM paNa upakArano badalo vALI zakAto nathI. to pachI bhavarupI samudramAMthI je tAre che te sugurunA upakArano badalo kevI rIte vaLI zake ? / / 10 || gurunA caraNa raMjana karavA mATe je ziSya vacanamAtrathI (hRdayathI nahIM) kahe che ke tamArA caraNa kamaLanI bhakti e ja mAruM jIvana che. / / 11 / /
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya eyaM kahaM kahato, na sarai mUDho imaMpi diTuMtaM / sAhei aMgaNaM ciya, gharassa abhiMtaraM lacchiM / / 12 / / esAcciya paramakalA, eso dhammo imaM paraM tattaM / gurumANasamaNukalaM, jaM kijjai sIsavaggeNaM / / 13 / / juttaM ciya guruvayaNaM, ahava ajuttaM ya hojja daivAo / tahavi hu eyaM titthaM, jaM hujjA taM pi kallANaM / / 14 / / kiM tAe riddhIe, corassa va vajjhamaMDaNasamAe ? guruyaNamaNaM virAhiya, jaM sIsA kahavi vaMchaMti / / 15 / / kaMDayaNaniTThIvaNausAsa, pAmokkhamailahuyakajjaM / bahuvelAe pucchiya, annaM pucchejja patteyaM / / 16 / / AvI vAta karatA mukhene A draSTAMtanI yAda (khabara) nathI ke AMgaNuM ja gharanI atyaMtara lakSmIne jaNAve che. (arthAt AMgaNA parathI jema gharanI aMdaranI lakSmI jaNAya che ema tArA vacananA pralApamAtrathI tArA hRdayamAM bhakti che ke nahIM te jaNAya che.) TI1rI ziSya varga vaDe gurunA manane anukULa je karAya che e ja sarvazreSTha kalA che, e ja dharma che, e ja parama tattva che. II13TI gurunuM vacana yukta hoya ke devavaza ayukta hoya, to paNa e tIrtha che, je thaze te paNa kalyANa ja thaze. (arthAt gurunA ayukta vacanathI paNa sAru ja thaze) 14 / gurujananA mananI virAdhanA karIne ziSyo je riddhine icche che, phAMsInI sajA pAmelA coranA AbhUSaNa jevI te riddhithI zuM ? 15// zarIrane khaNavAnuM, baLakhA vagere kADhavAnA tathA zvAsocchavAsa vagere (vAraMvAra karAtA) ati laghu kAryonI bahuvelathI ("bahuvela saMdisAhuM' "bahuvela karazuM" nA AdezathI) pUchIne karavuM. tathA anya dareka kAryamAM gurune pUchavuM, arthAt pUchIne karavuM II16 | * jinazAsanamAM koipaNa kArya gurune pUchayA vagara karavAnI AjJA nathI. zvAsocchavAsa, niSThIvana (baLakho kADhavo vagere), unmeSa-nimeSa vagere kAryo paNa AjJA vagara thai zake
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI dharmAcAryabahumAna kulakam mA puNa egaM pucchiya, kujjA do tinni avarakiccAI / lahuesuvi kajjesuM, esA merA susAhUNaM / / 17 / / kAuM guruMpi kajjaM, na kahaMti ya pucchiyA vi goviMti / je uNa erisacariyA, gurukulavAseNa kiM tANaM ? / / 18 / / joggAjoggasarUvaM, nAuM keNAvi kAraNavaseNaM / sammANAivisesaM, guruNo daMsaMti sIsANaM / / 19 / / eso sayAvi maggo, egasahAvA na huMti jaM sIsA / iya jANiya paramatthaM, gurumi kheo na kAyavyo / / 20 / / mA ciMtaha puNa eyaM, kiM pi visesaM na pecchimo amhe / rattA mUDhA guruNo, asamatthA ettha kiM kuNimo / / 21 / / (hajI AmAM aNasamajaNa na thAya te mATe vadhu spaSTa kare che) eka kAryanI gurune pRcchA karIne bIjA be-traNa kAma karavA nahIM. nAnA kAryomAM paNa susAdhuonI A maryAdA che. 17 mI. moTuM paNa kArya karIne gurune kahe nahIM, pUche to paNa chupAve AvA AcaraNavALA je che, temane gurukuLavAsathI zuM ? arthAt teone gurukuLavAsano koI artha nathI. { {18 { } ziSyonuM yogya ayogya svarUpa jANIne koi paNa kAraNavaza guruo ziSyone sanmAnAdi vizeSa (ochuMvatta) paNa batAve che. [19T A sadA mArga che ke ziSyo sadA eka svabhAvavALA nathI hotA. A paramArthane jANIne guru viSe jarA paNa kheda na karavo. 20 || kyAreya evuM na vicAravuM ke ame kaMi vizeSatA jotA nathI. guru rakta, mUDha ane asamartha che to ame zuM karIe ? | rivAja nahIM, to kevI rIte karavA ? te mATe savAre gurune vaMdana sAthe nAnI kriyAonA Adeza AvI jAya che. te sivAya pratyeka kAryo yAvat gocarI pANI javuM, vAparavuM, thaMDila mAtru javuM, svAdhyAya karavo, vaiyAvacca karavI, kApa kADhavo, vihAra karavo vagere sarva kAryomAM gurune pUchavAnuM che. gurunI AjJA meLavavAnI che.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya rayaNaparikkhagamegaM, muttuM samakaMtivannarayaNANaM / kiM jANaMti visesaM ? miliyA savve'vi gAmillA / / 22 / / eyaM ciya jANamANA, te sIsA sAhayaMti paraloyaM / avare uyaraM bhariuM, kAlaM voliMti mahivalae / / 23 / / eyaMpi hu mA jaMpaha, guruNo dIsaMti tArisA neva / je majjhatthA houM, jahaTThiya vatthu viyAraMti / / 24 / / samayANusAriNo je, guruNo te goyamaM va sevejjA / mA ciMtaha kuvikappaM, jai icchaha sAhiuM mokkhaM / / 25 / / vakkajaDA aha sIsA, ke vi hu ciMtaMti kiMpi aghaDaMtaM / tahavi hu niyakammANaM, dosaM dejjA nahu guruNaM / / 26 / / cakkittaM iMdattaM, gaNaharaarahaMtapamuha cArupayaM / maNavaMchiyamavaraMpi hu, jAyai gurubhattijuttANaM / / 27 / / samAna kAMti ane varNavALA ratno viSe eka ratna parIkSaka sivAya bIjA game teTalA grAmiNajano maLe to paNa zuM vizeSatAne jANe ? tArA AvI rIte gurune jANanArA ziSyo paralokane sAdhe che, bAkInA peTa bharIne pRthvI upara samaya pasAra kare che. A ra3|| evuM paNa bolazo nahIM ke tevA guruo dekhAtA nathI, ke jeo madhyastha thaine yathAvasthita vastune vicAratA hoya. ra4// samayAnusAra je guruo che temane gautamanI jema seva, (temanI gautamasvAmInI jema sevA karo jo mokSane sAdhavAnI icchA hoya to koi paNa prakArano kuvikalpa karIza nahi. tAraparA keTalAka vakra ane jaDa ziSyo aghaTita vicAra kare che to paNa svakarmano doSa vicAravo. gurune doSa devo nahi. |Ira6/ cakravartIpaNu, iMdrapaNu, gaNadharapaNu, arihaMtapaNu vagere suMdara saMpadA ane bIju paNa manavAMchita gurubhaktiyukta jIvone prApta thAya che. ||27!
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 zrI dharmAcAryabahumAna kulakam ArAhaNAo guruNo, avaraM na hu kiMpi asthi iha amiyaM / tassa ya virAhaNAo, bIyaM halAhalaM natthi / / 28 / / eyaMpi hu soUNaM, gurubhatti neva nimmalA jassa / bhaviyavvayA pamANaM, kiM bhaNimo tassa puNa annaM ? / / 29 / / sAhuNa sAhUNINaM, sAvayasaDDhINa esa uveso| duNhaM logANa hio, bhaNio saMkhevao ettha / / 30 / / paraloyalAlaseNaM, kiM vA ihaloyamattasaraNeNaM, hiyaeNa ahava rohA, jaha taha vA ittha sIseNaM / / 31 / / jeNa na appA Thavio, niyagurumaNapaMkayammi bhamarovva / kiM tassa jIvieNaM? jammeNaM ahava dikkhAe ? / / 32 / / gurunI ArAdhanA jevuM bIjuM kaMi amRta nathI, ane temanI virAdhanA jevuM bIju koi halAhala jhera nathI. ra8T A sAMbhaLIne paNa jene nirmaLa gurubhakti thatI nathI, tene mATe bhavitavyatA ja pramANa che, tene viSe bIjuM zuM kahIe ? pAra9 II sAdhu-sAdhvI-zrAvaka-zrAvikAone ubhayaloka (Aloka, paraloka) ne hita karanAra upadeza ahIM saMkSepamAM kahyo che. 30 || paralokanI icchAthI athavA AlokamAM ekamAtra guru ja zaraNa che evA bhAvathI hRdayanA bahumAnathI athavA parANe, TuMkamAM game te rIte paNa je ziSyae potAnA guranA manarUpI kamaLane viSe bhamarAnI jema potAnA AtmAne sthApana karyo nathI tenA jIvavAthI, janmathI ke dIkSAthI zuM ? (arthAt bhamaro kamaLane viSe bhamyA kare che tema gurunA cittarUpI kamaLamAM ApaNA AtmAne sthApana karavAno che. je AtmAo A karI zakatA nathI tenuM jIvana, janma ane dIkSA badhuM ja nakAmuM che.) |31-32TI
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya juttAjuttaviyAro, guruANAe na jujjae kAuM / daivAo maMgulaM puNa, jaI hujjA taMpi kallANaM / / 33 / / siridhammasUripahUNo, nimmalakittIe bhariyabhuvaNassa / siriyAdapUrI, sIsovaM paryApeTTArU4TI gurunI AjJAne viSe yogyayogyano vicAra karavo yogya nathI, kadAca kharAba AjJA haze to paNa tenAthI kalyANa thaze. T33|| jemanI nirmaLa kIrtithI AkhuM vizva bharAi gayuM che tevA zrI dharmasUriprabhunA zrI ratnasiMhasUri nAmanA ziSya A prakAre kahe che. T34TI 1 2
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 zrI gurupradakSiNA kulakam rU] zrI guruakSaTI jnavam jogama-sukSma-baMdhu-vmavornAimavA sAyeriyA | annevi jugappahANA, paiM diDhe suguru te diTThA / / 1 / / ajja kayattho jammo, ajja kayatthaM ca jIviyaM majjha / jeNa tuha daMsaNAmaya-raseNa sittAiM nayaNAI / / 2 / / so deso taM nagaraM, so gAmo so aAsamo dhanno / jattha pahu tumha pAyA, viharaMti sayApi supasannA / / 3 / / hatthA te sukayatthA, je kiikammaM kuNaMti tuha calaNe / vANI bahuguNakhANI, suguruguNA vaNNiA jIe / / 4 / / avayariyA suradheNU, saMjAyA maha gihe kaNayavuTThI / dAridaM ajja garya, diDhe tuha suguru muhakamale / / 5 / / he sadgurujI ! ApanuM darzana karyuM chate zrI gautamasvAmI, zrIsudharmAsvAmI, zrIjaMbusvAmI, zrIprabhavasvAmI, ane zaabhava Adi AcArya bhagavaMto temaja bIjA paNa yugapradhAnonuM darzana karyuM ema mAnuM chuM. ||1|| Aje mAro janma kRtArtha thayo, Aje mAruM jIvita saphaLa thayuM, ke jethI ApanA darzanarUpa amRtarasa vaDe mArAM netro siMcita thayAM, arthAt Aje ApanAM adbhuta darzanathI mArA netro saphaLa thayAM. sArA te deza, nagara, te grAma ane te Azrama (thAna) dhanya che ke he prabhu ! jyAM Apa sadAya suprasannapaNe vicaro cho, arthAt vihAra karo cho-raho cho. [3] te hAtha sukRtArtha che ke je hAtha ApanA caraNe dvAdazAvarta vaMdana kare che ane te vANI (jIvA) bahu guNavALI che ke jeNe sadgurunA guNonuM varNana karyuM. 4 he sadguru ! meM ApanuM mukhakamaLa joyuM tethI Aje mArA gharaAMgaNe kAmadhenu AvI temaja suvarNanI vRSTi thai, ane AjathI mAruM dAridra dUra thayuM che, ema huM mAnuM chuM ||5TI
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya ciMtAmaNisAricchaM, sammattaM pAviyaM mae ajja / saMsAro dUrIkao, diTThe tuha suguru muhakamale / / 6 // jA riddhI amaragaNA, bhuMjaMtA piyatamAi saMjuttA / sA puNa kittiyamittA, diTThe tuha suguru muhakamale / / 7 / / maNavayakAehiM mae, jaM pAvaM ajjiyaM sayA bhayavaM / taM sayalaM ajja yaM, diTThe tuha suguru muhakamale // 8 / / dulaho jiNidadhammo, dulaho jIvANa mANuso jammo / dvepi maNuamme, aidulahA sugurusAmaggI / / 9 // jattha na dIsaMti gurU, paccUse uTThiehiM supasannA / tattha kahaM jANijjai, jiNavayaNaM amiasAricchaM / / 10 / / jaha pAusaMmi morA, diNayaraudayammi kamalAvaNasaMDA / vihasaMti teNa tacciya, taha amhe daMsaNe tumha / / 11 / / 14 he sadguru ! meM ApanuM mukhakamala joyuM tethI ciMtAmaNiratna samAna samakita mane prApta thayuM ane tethI saMsArano aMta thayo che ema mAnuM chuM / / 6 / / he sadguru ! devono samudAya potAnI priyatamAo sAthe je samRddhi bhogave che, te samRddhi ApanA mukhakamalanA darzana karyA pachI mane taddana tuccha lAge che. / / 7 / / he sadguru ! meM mana vacana kAyAthI je pApa Aja paryaMta upArjana karyuM che te badhuM ApanuM vadanakamala joyuM tethI saghaLuM naSTa thayuM, ema mAnuM chuM / / 8 / / jIvone manuSyajanma maLavo durlabha che, tathA sarvajJabhASita dharma pAmavo durlabha che, kAraNa ke manuSyajanma maLe chate paNa sadguru rupa sAmagrI maLavI ati durlabha che. / / 9 / / jyAM rahevAthI prabhAte uThatAM ja suprasanna gurunAM darzana thatAM nathI, tyAM amRtasaddaza jinavacanano lAbha zI rIte lai zakAya ? ||10|| jema meghane dekhI mayUro pramudita thAya che ane sUryano udaya thatAM kamaLanAM vano vikasita thAya che, tema ApanuM darzana thatAM ame paNa pramoda pAmIe chIe. ||11||
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15 zrI gurupradakSiNA kulakam jaha sarai surahi vacchaM, vasaMtamAsaM ca koilA sri| viMjhaM sarai gaiMdo, taha amha maNaM tumaM sarai / / 12 / / bahuyA bahuyAM divasaDA, jai maI suhaguru dITha / locana be vikasI rahyAM, hIaDaI amia paiTha / / 13 / / aho te nijjio koho, aho mANo parAjio / aho te nirakkiyA mAyA, aho loho vasIkkio / / 14 / / aho te ajjavaM sAhu, aho te sAhu maddavaM / aho te uttamA khaMtI, aho te mutti uttamA / / 15 / / ihaM si uttamo bhaMte, pacchA hohisi uttamo / tnottamuttamaMtApa, siddhivinarazno pA ddA he sadgurujI ! jema gAya potAnA vAcharaDAne saMbhAre che, jema koyala vasaMtamAsane icche che tathA jema hAthI viMdhyAcalanI aTavIne yAda kare che, tema amAruM mana sadAya ApanuM smaraNa karyA kare che. ||12 he sadguru ! ghaNA divaso pachI have meM sadguru dIThA tethI mArI be AMkho vikasvara thai ane hRdayamAM amRte praveza karyo /13 aho ! Ape krodhano jaya karyo che, aho ! mAnano parAjaya karyo che, aho ! mAyAne dUra karI che ane aho ! Ape lobhane sarvathA vaza karyo che. ||14 / aho ! ApanuM Arjava (saralapaNuM) ghaNuM ja uttama che, aho ! ApanuM mArdava (namrapaNuM) ghaNuM ja rUDuM che, aho ! ApanI kSamA ghaNI ja uttama che ane ApanI saMtoSavRtti ghaNI ja zreSTha che. II15 he bhagavaMta ! Apa ahIM pragaTa uttama cho, janmAMtaramAM paNa uttama thavAnA cho ane aMte paNa karmamalane dUra karIne Apa mokSa nAmanuM sarvottamasthAna pAmavAnA ja cho. II16TI
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya AyariyanamukkAro, jIvaM moei bhvshssaao| bhAveNa kiramANo, hoi puNo bohilAbhAe / / 17 / / AyariyanamukkAro, svvpaavppnnaasnno| maMgalANaM ca savvesiM, taiyaM havai maMgalaM / / 18 / / AcArya mahArAjane karelo (A) namaskAra jIvane hajAro bhavothI (janmamaraNathI) mukta kare che. bhAvapUrvaka karAyelo namaskAra bodhilAbha (samyakatva) mATe thAya che. T17 nA | bhAvAcAryane bhAvapUrvaka karelo namaskAra sarvapApano prakarSa karIne nAza karanAro che ane te sarva maMgalamAM trIjuM maMgala che-navakAramaMtranuM trIjuM pada che. II18 | " - * .
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 17 gurumahAbhya gurumahAtmya (gurutattvavinizcayaH) guru ANAe mukkho, guruppasAyA u atttthsiddhio| gurubhattIe vijjA sAphallaM hoi NiyameNaM / / 1 / / saraNaM bhavvajiANaM saMsArADavi mahAkaDillammi / muttuNa guruM anno Natthi Na hohI Na viya hutthA / / 2 / / jaha kAruNio vijjo dei samAhi jaNANa jariANaM / taha bhavajaragahiANaM dhammasamAhiM gurU dei / / 3 / / jaha dIvo appANaM paraM ca dIvei dittigunnjogaa| taha rayaNattayajogA guru vi mohaMdhayAraharo / / 4 / / je kira paesi pAviTThA duTThadhiTThanilajjA / guruhatthAlaMbeNaM saMpattA te viya paramapayaM / / 5 / / ujjhiyagharavAsANa vijaM kira kaTThassa Natthi sAphallaM / taM gurubhattIe cciya koDinnAiNa va havijja / / 6 / / duhagabbhi mohagabbhe veragge saMThiyA jaNa bahave / guruparataMtANa have haMdi tayaM nANagabbhaM tu / / 7 / / amhArisA vi mukkhA paMtIe paMDiANa pavisaMti / aNNaM gurubhattIe kiM vilasiamabbhuaMitto ? / / 8 / / sakkAviNeva sakkA guruguNagaNakittaNaM kareuMje / bhattIi peliANaM vi aNNesi tattha kA sattI ? / / 9 / / itto gurukulavAso paDhamAyAro NidaMsio sme| uvaesarahassAisu eyaM ca viveiyaM bahuso / / 10 / / guru AjJAthI (sakala karmakSaya rU5) mokSa thAya che, gurU kRpAthI aNimAdi ATha siddhio pragaTe che, gurubhaktithI vidyAo avazya saphala bane che. |1||
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 zrI kulaka samuccayA atyaMta gahana saMsAra rUpa aTavImAM bhavya jIvone guru sivAya anya koipaNa zaraNa che nahi, thaze nahi, thayA paNa nathI. (arthAt traNe kALamAM guru ja zaraNa che) IIT/ jema dayALu vaidya tAvavALA lokone dravya Arogya Ape che, tema guru bhavarUpa tAvathI gherAyelA jIvone dharma rUpa bhAva Arogya Ape che. ||3|| jema dIpaka prakAza rU5 guNanA yogathI potAne ane bIjAone prakAzita kare che, tema guru paNa ratnatrayInA yogathI moharUpa aMdhakArane dUra karIne sva-parane prakAzita kare che. TIja | kharekhara ! atizaya pApI, duSTa, dhiTTa, nirlajja evA pradeza rAjA vagere jIvo (kezI gaNadhara vagere) gurUnA hastAvalaMbanathI paramapada (puNyAnubaMdhI puNya bhogavavAne yogya) sthAnane pAmyA. paNa gharano tyAga karIne upavAsAdi tapa karavA chatAM kauDinya vagere 1500 tApasIne je saphaLatA na maLI te zrI gautama gurunI nizrAnA prabhAvathI kevaLajJAna rUpe prApta thai. A pramANe guru bhaktithI ja kaSTanuM phaLa maLe che, gurubhakti vinA kaSTa saphaLa banatuM nathI. [6] du:khagarbhita ane mohagarbhita vairAgya ghaNA lokone hoya che, paNa guru ne AdhIna banelA jIvo jJAnagarbhita vairAgyavALA hoya che. (guru jIvomAM jJAnagarbhita vairAgyanuM sthApana karanArA hovAthI guru mahAna che) II7TI amArA jevA mUrkhao paNa gurubhaktinA prabhAvathI paMDitonI paMktimAM praveza kare che. guru bhaktithI AnAthI bIjo kyo AzcaryakArI banAve che ? sITa T. gurunA guNagaNonuM kIrtana karavA indro paNa samartha nathI, to pachI bhaktithI gurunA guNonuM kIrtana karavAnI bhAvanA chatAM mArA jevA bIjA manuSyonI zI zakti hoya ? T9 / A kAraNathI zAstramAM gurukulavAsa e prathama AcAra tarIke jaNAvAyo che. ane upadezarahasyAdi graMthomAM ghaNA sthAnomAM Ano nirNaya karAyo che. ||10||
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 19 puNya phalakam 4i] puSya nuttama che saMpunnaiMdiyattaM, mANusattaM ca AyariyakhittaM / nA-na-nipAdhamo, trahmati pamUyapuumhiMsArA jiNacalaNakamalasevA, sugurupAyapajjuvAsaNaM ceva / sajjhAyavAyavaDattaM, labbhaMti pabhUyapuNNehiM / / 2 / / suddho boho suguruhiM, saMgamo uvasamo dayAluttaM / dakkhiNNaM karaNajao, labbhaMti pabhUyapuNNehiM / / 3 / / sammatte niccalattaM, vayANa paripAlaNaM amAittaM / paDhaNaM guNaNaM viNao, labbhaMti pabhUyapuNNehiM / / 4 / / saMpUrNa indriyapaNuM-kaMi paNa khoDa khAMpaNa vagaranI pAMca indriyonI prApti, manuSyapaNuM, dharmasAmagrI yukta AryakSetramAM janma, uttama jAti, uttama kuLa ane vItarAga bhASita jaina dharma, e saghaLI vastu ghaNA ja puNyathI prApta thAya che. ||1|| jina-arihaMtanA caraNakamaLanI sevA-bhakti, sadgurunA caraNanI paryApAsanA ane svAdhyAya tathA dharmavAdamAM vaDApaNu-parAbhava nahIM pAmavA paNuM e paNa ghaNA ja puNyayoge maLe che. ArA zuddha bodha, suguruno samAgama, upazama bhAva, dayALu paNuM, dAkSiNyatA ane indriyono jaya e dareka uttarottara ghaNA ghaNA puNyathI pAmI zakAya che. ||3|| samyaktvamAM nizcalatA, vratonuM niraticAra pAlana, nirmAyIpaNuM, bhaNavuM, gaNavuM ane vinaya karavo, e badhAM vAnAM paNa ghaNA ja puNyayoge pamAya che. II4 / utsarga ane apavAda tathA nizcaya (Atma zuddhirUpa atyaMtara dharma) ane vyavahAra (bAhyadharma) te darekanI vizeSatA samajavAnuM nipuNapaNuM, temaja mana, vacana ane kAyAnI zuddhi, (Atmahitakara kuzala pravRtti) e dareka vAnA paNa ghaNA ja puNyayoge prApta thAya che. pI
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya ussagge avavAye, nicchayavavahArayammi niuNattaM / maNavayaNakAyasuddhI, labbhaMti pabhUyapuNNehiM / / 5 / / aviyAraM tAruNNaM, jiNANaMrAo parovayArittaM / nikkaMpayA ya jhANe, labbhaMti pabhUyapuNNehiM / / 6 / / paraniMdAparihAro, appasaMsA attaNo guNANaM ca / saMvego nivveo, labbhaMti pabhUyapuNNehiM / / 7 / / nimmalasIlabbhAso, dANullAso vivegasaMvAso / caugaiduhasaMtAso, labbhaMti pabhUyapuNNehiM / / 8 / / dukkaDagarihA sukkaDA-NumoyaNaM pAyacchitta-tavacaraNaM / suhajhANaM navakAro, labbhaMti pabhUyapuNNehiM / / 9 / / iya guNamaNibhaMDAro, sAmaggI pAviUNa jehi ko| vicchinnamohapAsA, lahaMti te sAsayaM sukkhaM / / 10 / / nirvikAra-vikAra vagaranuM yovana, jinezvara bhagavaMta upara avihaDa rAga, paropakArIpaNuM ane dhyAnamAM nizcalatA, e paNa dareka ghaNA ja puNyathI prApta thAya che. T6 / paraniMdAno ane potAnA guNonI prazaMsAno tyAga temaja saMvega-mokSAbhilASA ane nirveda-bhavavairAgya e paNa ghaNA puNyayoge prApta thAya che. kA. nirmaLa-zuddha zIlano abhyAsa, supAtrAdikamAM dAna devono ullAsa, hitAhita bhAvomAM heya upAdeyano viveka, ane cAra gatinAM duHkhono ati trAsa thavo, e dareka paNa mahApuNyanA yoge prApta thAya che. ||8|| duSkatanI gartA-sukRtanI anumodanA, karelAM pApone chedavA gurue batAvelA tapanuM AcaraNa, zubha dhyAna ane navakAra mahAmaMtrano jApa e paNa dareka mahApuNyayoge prApta thAya che. II9 || A manuSyapaNuM vigere saghaLI puNya sAmagrI pAmIne jeoe jJAnAdi (kSamAdi) guNorUpa ratnano bhaMDAra bharyo te mohanA pAzane chedanArA dhanya jIvo zAzvata sukha rUpa mokSa padane pAme che. ||10||
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ 21 dAnamahimAgarbhitaM zrI dAna kulakam 5 dAnamahimAgarbhitaM zrI dAna kulakam / / (kartA : tapagacchanAyaka zrI jagaccandrasUri paTTadhara zrI devendrasUri) pariharia rajjasAro, uppADia-saMjamikkagurubhAro / khaMdhAo devadUsaM, viaraMto jayau vIrajiNo / / 1 / / dhammatthakAmabheyA, tivihaM dANaM jayammi vikkhAyaM / tahavi ajiNiMdamuNiNo, dhammaM dANaM pasaMsaMti / / 2 / / dANaM sohaggakaraM, dANaM AruggakAraNaM paramaM / dANaM bhoganihANaM, dANaM ThANaM guNagaNANaM / / 3 / / dANeNa phurai kittI, dANeNa ya hoi nimmalA kaMtI / dANAvajjiyahiao, vairI vi hu pANiyaM vahai / / 4 / / dhaNasatthavAhajamme, jaMghayadANaM kayaM susAhUNaM / takkAraNamusabhajiNo, telukkapiyAmaho jAo / / 5 / / samasta rAjya% ddhino tyAga karyo, saMyamano eka ati kaThIna bhAra vahana karyo ane dIkSA samaye indra mahArAjAe sthApanA kareluM devadUSyavastra paNa khabhAparathI jemaNe dAnamAM ApI dIdhuM te zrIvIraprabhu jayavaMtA vartA. ||1|| jagatamAM dharmadAna, arthadAna ane kAmadAna e traNa prakAranAM dAna prasiddha che, to paNa jinezvaraprabhunA munio dharmanA dAnanI ja prazaMsA kare che. sArA dAna saubhAgyane karanAruM, dAna ArogyanuM parama kAraNa, dAna bhoganuM nidhAna bhane hAna Ane / samuhAyarnu sthAna cha. / / 3 / / dAna vaDe nirmaLa kIrti vadhe che, dAnathI nirmaLa kAMti vadhe che ane dAnathI vaza thye| hayavANo duzmana 5e| htaarn| ghare 550 mare cha. / / 4 / / dhana sArthavAhanA bhavamAM uttama sAdhuone ghInuM dAna ApyuM hatuM, tethI RSabhadeva (bhagavAna dona pitAmaha (nAtha) thayA. / / 5 / /
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya. karuNAi dinnadANo, jmmNtrghiapunnnnkiriaanno| tisthayara-variddhi, saMpatto saMtinA hovAAddA pNcsysaahubhoynn-daannaavjjiasupunnnnpbbhaaro| kaccha3i-cari-moi, maro maraNivonA pAchA mUlaM viNA vidAuM, gilANa paDiaraNajogavatthUNi / siddho a rayaNakaMbala-caMdaNavaNio vi tammi bhave / / 8 / / dAUNa khIradANaM, taveNa susiaMgasAhuNo dhaNiaM / jaNajaNiacamakkAro, saMjAo sAlibhaddo vi / / 9 / / jammataradANAo, ullsiaa'puvvkusljhaannaao| kayavanno kayapunno, bhogANaM bhAyaNaM jAo / / 10 / / pAchaLa dazamA bhavamAM karuNA vaDe pArevAne abhayadAna ApyuM ane janmAntaramAM jeNe e puNya kariyANuM kharIdI lIdhuM, te zrIzAntinAtha prabhu paNa chellA bhave tIrthakaranI ane cakravartInI Rddhi pAmyA. [6 pAMcaso sAdhuone bhojana lAvI ApavAthI jeNe bahu bhAre (nikAcita) puNya bAMdhyuM tethI jenuM caritra AzcaryakAraka che evA bharata rAjA saMpUrNa bharatakSetranA cakravartI rAjA thayA. II7// koDharogavALA glAna munine auSadhamAM upayogI vastuo (bAvana caMdana ane kaMbaLa) vinAmUlya ApavA mAtrathI ratnakaMbaLa ane bAvanAcaMdanano vyApArI vaNika te ja bhavamAM siddhipada pAmyo. ||8|| tapazcaryAthI atyaMta zoSita dehavALA tapasvI munirAjane kSIranuM dAna devAthI zAlibhadra paNa sahu koine camatkAra upajAve tevI RddhinuM pAtra thayo. T9 II pUrva janmamAM karelA dAnathI pragaTelA apUrva zubha dhyAnanA prabhAve atipuNyavaMta kayavannA zeTha vizALa sukha bhoganA bhAgI thayA. 1
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23 dAnamahimAgarbhita zrI dAna kulakan ghayapUsa-vatthapUsA, maharisiNo dosalesaparihINA / nadvIpha savva (sayata) vaghyo-vAhanA muddAnuM pattA / / o o / / jIvaMtasAmipaDimAe, sAsaNaM viariUNa bhattIe / pavaLasiddho, vAphaLo ramanArasI / / 2 / / jiNaharamaMDiavasuho, dAuM aNukaMpabhattidANAI / tisthaLamAvArehiM, saMpatto saMvarAyA ||orU|| dAuM saddhAsuddhe, suddhe kummAsae mahAmuNiNo / sirimUladevakumAro, rajjasiriM pAvio guruiM / / 14 / / aidANamuharakaviaNa-viraiasayasaMkhakavvavitthariaM / vikkamanariMdacariaM, ajjavi loe paripphurai / / 15 / / tiyaloyabaMdhavehiM, tabbhavacarimehiM jiNavariMdehiM / kayakiccehiM vi dinnaM, saMvacchariyaM mahAdANaM / / 16 / / ' dhRtapuSya ane vastrapuSya nAmanA mahAmunio svalabdhi vaDe sakaLa gacchanI niraticAra bhakti karIne sadgatine (mokSane) pAmyA. ||11|| jIvita (mahAvIra) svAmInI pratimAnI bhakti mATe rAjyano bhAga-gAma garAsa ApIne dIkSita thaelA udAyI nAmanA carama rAjarSi mokSagatine pAmyA. ||1|| jemaNe sakaLa pRthvIne jinacaityothI suzobhita ka2I, evA saMprati rAjA anukaMpAdAna ane bhaktidAna (supAtra dAna) vaDe zAsanaprabhAvakomAM rekhAne-agresaratAne pAmyA ||13|| zuddha zraddhA pUrvaka nirdoSa evA mAtra aDadanA bAkuLAnuM dAna mahAmunine ApavAthI (jitazatru rAjAno putra) zrImULadevakumAra vizALa rAjyalakSmIne pAmyo. / / 14 / / atidAna maLavAthI vAcALa-khuza thaelA kavio (paMDito)e seMkaDo kAvyo vaDe raceluM zrIvikramAditya rAjAnuM caritra AjepaNa lokamAM prasiddha che. / / 15 / / trilokabaMdhu evA zrIjinezvaro ke jeo te ja bhavamAM nizcita mokSa javAnA hovAthI kRtakRtya che teoe paNa sAMvatsarika mahAdAna ApyuM. ||16 / /
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya siriseyaMsakumAro, nisseyasasAmio kahaM na hoi / phAsuadANapavAho, payAsio jeNa bharahammi / / 17 / / kaha sA na pasaMsijjai, caMdaNabAlA jiNiMdadANeNaM / chammAsitra-tava-viJo, nivio nI vInino / / 8 / / paDhAmAI pAraNAI, akariMsu karaMti taha karissaMti / arihaMtA bhagavaMtA, jassa ghare tesiM dhuvA siddhI / / 19 / / jiNabhavaNabiMbaputthaya saMghasarUvesu sattakhittesu / vaviaMdhaNaM pi jAyai, sivaphalayamaho aNaMtaguNaM / / 20 / / 24 jeNe prAsuka (nirdoSa) padArthonA dAnadharmano pravAha A avasarpiNIkALamAM bharata kSetramAM calAvyo, te zrIzreyAMsakumAra mokSano svAmI kema na thAya ? / / 17 / / cha mAsI tapavALA ghora tapasvI zrIvIraprabhune jeNe aDadanA bAkuLAnuM dAna ApIne saMtoSyA, te caMdanabALA prazaMsAne kema na pAme ? / / 18 / / arihaMta bhagavaMtoe jemanA ghare prathama Adi (tapanAM) pAraNAM karyAM che, kare che, ane karaze te AtmAonI siddhi (mokSa) avazya thAya che. / / 19 || Azcarya che ke jinamaMdira, jinabiMba, Agama-pustaka ane sAdhu-sAdhvIzrAvaka-zrAvikA rupa caturvidha saMgha-e sAte kSetramAM vAveluM dhana anaMtaguNa evA mokSaphaLane Ape che. / / 20 / /
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ 25 zIlamahimAgarbhitaM zrI zIla kulakar 6 zIlamahimAgarbhitaM zrI zIla kulakarma (kartA : tapagacchanAyaka zrI jagaccandrasUri paTTadhara zrI devendrasUri ) sohaggamahAnihiNo, pAe paNamAmi nemijiNavaiNo / bANa bhuyabaleNaM, jaNaddaNo jeNa nijjiNio / / 1 / / sIlaM uttamavittaM, sIlaM jIvANa maMgalaM paramaM / sIlaM dohaggaharaM, sIlaM sukkhANa kulabhavaNaM / / 2 / / salaM dhammanihANaM, sIlaM pAvANa khaMDaNaM bhaNiyaM / salaM jaMtUNa jae, akittimaM maMDaNaM paramaM / / 3 // narayaduvAraniruMbhaNa-kavADasaMpuDasahoaracchAyaM / surato-dhavalamaMvira-ddo pavanismeIi ||4|| siriuggaseNadhUA, rAimaI lahau sIlavairehaM / girivivaragao jIe, rahanemi ThAvio magge // 5 // jemaNe bAlyavayamAM potAnA bhujAbaLavaDe kRSNajIne jItI lIdhA hatA, te saubhAgyanA mahAbhaMDAra evA zrIneminAtha prabhunAM caraNa kamaLane huM praNAma karuM chuM ||1|| zIla-sadAcaraNa prANIonuM uttama dhana che, zIla jIvone paramamaMgala rUpa che, zIla du :kha dAridrane haranAruM che ane zIla sakaLa sukhonuM dhAma che. / / 2 / / zIla dharmanuM nidhAna che, zIla pApanAzaka che ane jagatamAM prANIono svAbhAvika zreSTha zaNagAra paNa zIla che. / / 3 / / zIla e narakanAM dvAra baMdha karavAne daravAjAnI joDa samAna che ane devalokamAM ujvaLa vimAno upara AruDha thavA mATe uttama nisaraNI samAna che. / / 4 / / zrIugrasena rAjAnI putrI rAjImatI zIlavaMtIomAM zreSThapaNAne pAmI ke jeNe guphAmAM AvI caDelA ane mohita thaelA rahanemine saMyama mArgamAM punaH sthira karyA. / / 5 / /
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya pajjalio vi hu jalaNo, sIlappabhAveNa pANiaMhoi / sA jayau jae sIA, jIe payaDA jasapaDAyA / / 6 / / cAlaNIjaleNa caMpAi, jIe ugghADiyaM duvAratigaM / kassa na harei cittaM, tIe cariaM subhaddAe / / 7 / / naMdau namayAsuMdarI, sA suciraMjIe pAliyaM sIlaM / gahilattaNaM pi kAuM, sahiA ya viDaMbaNA vivihA / / 8 / / bhaI kalAvaIe, bhIsaNaraNNammi rAyacattAe / jaM sA sIlaguNeNaM, chinnaMgA puNannavA jAyA / / 9 / / sIlavaIe sIlaM, sakkai sakko vi vaNNiuM neva / rAyaniuttA sacivA, cauro vi pavaMciA jIe / / 10 / / jenA zIlanA prabhAvathI prajvalita evo paNa agni kharekhara jaLarupa thai gayo evI jenI yaza rUpI patAkA jagamAM Aje paNa pharakI rahI che, e sItAsatI jayavaMtI varto. I6 zIlanA prabhAve kuvAmAMthI cAlaNI dvArA kADhelA jalavaDe jeNe caMpA nagarInAM (koithI nahi ughaDelAM) traNa dvAra ughADyAM hatAM, te subhadrAsatInuM caritra konA cittanuM haraNa nathI karatuM ? /7/ te narmadAsuMdarI satI sadA jayavaMtI varto, ke jeNIe grahitapaNuM AdarIne (gAMDI banIne) paNa zIlavratanuM pAlana karyuM ane (zIlarakSA mATe) vividha prakAranI viDaMbanAo sahana karI. ||8|| bhayaMkara aTavImAM (potAnA pati) rAjAe tyajI dIdhelI kalAvatI satInuM kalyANa thAo, ke jenA zIlaguNanA prabhAvathI chedAyelAM paNa aMgo (hAtha) pharI navAM thaI gayAM ho satI zIlavatInA zIlane yathArtharUpe varNavavAne zakra-indra paNa zaktimAna nathI ke jeNIe rAjAe mokalelA cAre pradhAnone chetarI svazIlanuM rakSaNa karyuM hatuM. ||10||
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ 27 zIlamahimAgarbhitaM zrI zIla kulakar sirivaddhamANapahuNA, sudhammalAbhutti jIi paThThavio / sA jayau jae sulasA, sArayasasivimalasIlaguNA / / 11 / / hariharabaMbhapuraMdara-mayabhaMjaNapaMcabANabaladappaM / lIlAi jeNa dalio, sathUlamaddo disau bhaddaM / / 12 / / maNaharatAruNNabhare, patthijjaMto vi taruNiniyareNaM / suragiriniccalacitto, so vayaramahArisI jayau / / 13 / / thuNiuM tassa na sakkA, saDDhassa sudaMsaNassa guNanivahaM / jo visamasaMkaDesu vi, paDio vi akhaMDasIladhaNo / / 14 / / suMdari sunaMda cillaNa-maNoramA aMjaNA migAvaI a / jiNasAsaNasupasiddhA, mahAsaIo suhaM diMtu / / 15 / / accakAria cariaM suNiUNa ko na dhuNai kira sIsaM / nA pravuMkiga-sItA, mitttavarpha-sthivi tuM||dhdda|| " zrI vardhamAna prabhue (paNa) jeNIne uttama dharmalAbha pAThavyo hato, te zarada RRtunA candra samAna nirmaLa zIlaguNavALI sulasA satI jagatamAM jayavaMtI varto. / / 11 / / viSNu, mahAdeva, brahmA, ane indranA paNa madane gALI nAkhanArA kAmadevanI zaktino garva paNa jeNe lIlA mAtramAM sUrI nAkhyo te zrI sthUlabhadra munirAja sarvanuM kalyANa karo. / / 12 / / manoha2 bhara yauvana vayamAM aneka yuvati strI samudAya vaDe (viSaya mATe) prArthanA karAi chatAM paNa je meru girinI jema nizcalacittavALA (daDha) rahyA, te zrIvajasvAmI mahAmuni jayavaMtA varto ||13|| te sudarzana zrAvakanA guNa samUhane gAvA koi rIte zakya nathI, ke jeNe bhAre saMkaTamAM AvI paDyA (zULIe caDhyA) chatAM zIlarupa dhanane akhaMDa rAkhyuM ||14 || suMdarI, sunaMdA, celaNA, manoramA, aMjanA ane mRgAvatI vigere jinazAsanamAM prasiddha mahAsatIo sukha Apo ! ||15|| acaMkArIbhaTTAnuM adbhuta caritra sAMbhaLIne koNa (potAnuM) mastaka na dhuNAve? ke bhillapatie atyanta kadarthanA karI hovA chatAM jeNe svazIlane akhaMDa sAcavI rAkhyuM. / / 16 / /
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya niyamittaM niyabhAyA, niyajaNao niyapiyAmaho vA vi / niyaputto vi kusIlo, na vallaho hoi loANaM / / 17 / / savvesi pi vayANaM, bhaggANaM atthi koi pddiaaro| pakkaghaDassa va kannA, na hoi sIlaM puNo bhaggaM / / 18 / / veAlabhUarakkhasa-kesaricittayagaiMdasappANaM / lIlAi dalai dappaM, pAlaMto nimmalaM sIlaM / / 19 / / je kei kammamukkA, siddhA sijhaMti sijjhihiMti tahA / savvesiMtesiM balaM, visAlasIlassa mAhappaM / / 20 / / potAno mitra, potAno baMdhu potAnA pitA, potAnA pitAmaha-dAdA ke potano putra hoya, to paNa jo kuzIla hoya to te lokone priya banato nathI. II17nA bIjAM badhAM vrata khaMDita thayAM hoya tene (AlocanA, niMdA, prAyazcittAdika rU5) sAMdhavAno koine koi upAya hoI zake che, paNa pAkA ghaDAno tUTelo kAno sAMdhI zakAto nathI tema mAtra eka vAra paNa bhAMgyuM hoya te zIlane akhaMDa karI zakatuM (saMdhAtu) nathI. ||18 || nirmala zIlanuM pAlana karanAro manuSya vetAla, bhUta, rAkSasa, kesarI siMha, cittA, hAthI ane sarpanA ahaMkArane paNa lIlAmAtramAM daLI nAMkhe che. (19 je koi mahAzayo sarva karmathI mukta thaine siddhi padane pAmyA che, vartamAnamAM siddhipadane pAme che ane bhaviSyakALamAM paNa siddhipadane pAmaze, te A pavitra zIlano ja prabhAva jANavo. (uttama zIlathI yathAkhyAtacAritranI prApti thavAthI avazya siddhi thAya ja che, zIlanuM-cAritranuM AvuM uttama mahAbhya zAstrakAroe jaNAveluM che, te dhyAnamAM lai bhavyajanoe nirmaLa zIlaratnanuM pAlana karavA haMmezA udyamI rahevuM ucita che.) 20 ||
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI tapaH kulakam (7) zrI tapa name che. (kartA : tapagacchanAyaka zrI jagaccandrasUri paTTadhara zrI davendrasUri) so jayau jugAijiNo, jassaMse sohae jddaamuuddo| tavajhANaggipajjalia-kamiMdhaNadhUmapaMti vva / / 1 / / saMvacchariataveNaM, kAussaggaMmi jo Thio bhayavaM / pUrianiyayapainno, harau duriAI bAhubalI / / 2 / / athiraM pi thiraM vaMkaMpi ujuaMdullahaMpi taha sulahaM / dussajhaMpi susajjhaM, taveNa saMpajjae kajjaM / / 3 / / chaTuMchadreNa tavaM, kuNamANo paDhamagaNaharo bhayavaM / akkhINamahANasIo, sirigoyamasAmio jayau / / 4 / / sohai saNaMkumAro, tvblkhelaailddhisNpnno| niTThaa-khavaDiyaMguliM, suvaNNasohaM payAsaMto / / 5 / / tapa ane dhyAnarUpa agni vaDe bALI nAkhelA karmabandhanomAMthI nIkaLelI dhUmapaMkita hoya tevo mastakanA kezanI jaTA rupa mugaTa jemanA banne khabhA upara zobhI rahyo che te prabhu RSabhadeva jayavaMtA varto. sAlA eka varSa sudhI tapa vaDe kAussagga mudrAe khaDA rahI je mahAtmAe svapratijJA pUrNa karI (kevaLajJAna meLavyuM) te bAhubalI mahArAja (amArA) durita-pApone dUra karo. |IrA tapanA prabhAvathI asthira kArya paNa sthira thAya che, vAMku (kaThina) hoya te paNa saraLa thAya che, durlabha paNa sulabha thAya che ane du:sAdhya paNa susAdhya thAya che. [3] chaThTha chaThThano satata tapa karatA je "akSINa mahAnasI" nAmanI mahAlabdhine pAmyA te prathama gaNadhara zrI gautamasvAmI mahArAja jayavaMtA vartA. ||4|| potAnA thuMka vaDe kharaDelI AMgaLIne suvarNa kAMti jevI zobhatI karI dekhADatA evA sanakumAra rAjarSi tapobaLathI khelauSadhi Adi labdhione pAmIne zobhI rahyA che. / pI
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya gobaMbhagabbhagabbhiNI- baMbhiNIghAyAi guruapAvAI / kAUNa vi kaNayaM piva, taveNa suddho daDhappahArI / / 6 / / puvvabhave tivvatavo, tavio jaM naMdiseNa maharisiNA / vasudevo teNa pio, jAo khayarIsahassANaM / / 7 / / devA vi kiMkarataM, kuNaMti kulajAivirahiANaMpi / tavamaMtapabhAveNaM, harikesabalassa va risissa / / 8 / / paDasayamegapaDeNaM, egeNa ghaDeNa ghaDasahassAiM / jaM kira kuti muNiNo, tavakappatarussa taM khu phalaM / / 9 / / aniANassa vihie, tavassa taviassa kiM pasaMsAmo ? | kijjai jeNa viNAso, nikAiyANaM pi kammANaM / / 10 / / aidukkaratavakArI, jagaguruNA kaNhapucchieNa tayA / vAhario sa mahappA, samarijjao DhaMDhaNakumAro / / 11 / / gau, brAhmaNa, garbha ane garbhavatI brAhmaNI strI A cAreyanI hatyA vigere mahA ugrapApone karyA hovA chatAM dRDhaprahArI tapanA sevana thI suvarNanI jema zuddha thayA.||6|| pUrva janmamAM naMdiSeNa maharSie je tIvra tapa karyo tenA prabhAvathI vasudeva thayelA te hajAro vidyAdharIonA priya-pati thayA. / / 7 || 30 tIvra tapa rupI maMtranA prabhAvathI harikezIbala RSinI jema kuLa ane jAtithI hIna hoya to paNa temanuM devatAo paNa dAsapaNuM kare che. II8 / / munijano je eka paTa (vastra) vaDe seMkaDo paTo (vastro) ane eka ghaTabhAjana vaDe hajAro ghaTa-bhAjano kare che, te nizce taparupa kalpavRkSanuM ja phaLa che. / / 9 / / jenAthI nikAcita karmono paNa nAza karI zakAya che, te niyANA rahita vidhipUrvaka karelA tapanI ame keTalI prazaMsA karIe ? / / 10 / / aDhAra hajAra muniomAM ati duSkara tapa karanAra kayA sAdhu che ? ema kRSNe pUchyuM tyAre jagadguru zrInemiprabhue je mahAzayane vakhANyA te DhaMDhaNamuni (sadAya) smaraNIya che. / / 11 ||
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ 31 paTTavivanuM sattano, vahniA (LiA) mahiyavIranivizrvo / suzAmiyAhanino, antuLo mAlikosindvo||2|| naMdIsararuagesu vi, suragirisihare vi egaphAlAe / jaMghAcAraNamuNiNo gacchaMti tavappabhAveNaM / / 13 / / seNiyapurao jesiM, pasaMsiaM sAmiNA tavoruvaM / te pannA dhannamuLI, vudghavi paMghuttare pattA / / o4 / / suNiUNa tavaM suMdarI - kumarIe aMbilANa aNavarayaM / saTThi vAsasahassA, bhaNa kassa na kaMpae hiayaM ? / / 15 / / jaM vihiamaMbilatavaM, bArasavarisAiM sivakumAreNa / te vavuM naMnurUvaM, vizvayo meLiyo rAyA !!o 6 / / zrI tapaH kulakar ' pratidivasa sAta sAta manuSyono vadha karIne chevaTe vIraprabhu pAse dIkSA lai ghora-duSka2 abhigraha (tapa) ka2vAmAM ujamALa thayo, te mahAtmA arjunamALI tapanA prabhAve siddhipada pAmyo. / / 12 / / naMdIzvara nAmanA AThamA dvIpe, rucaka nAmanA terame dvIpe, temaja meruparvatanA zikhara upara eka ja phALe karI jaMghAcAraNa ane vidyAcAraNa munio tapanA prabhAve jai zake che. ||13 || zreNika rAjAnI AgaLa zrI vIra paramAtmAe jeonuM tapobaLa vakhANyuM hatuM, te dhannomuni (zAlibhadranA banevI) ane dhannA kAkaMdI banne munio tapanA baLe sarvArthasiddha vimAnamAM utpanna thayA. ||14 || RRSabhadeva svAmInI putrI suMdarIe 60 hajAra varSa sudhI satata AyaMbila tapa karyo, te sAMbhaLIne kaho konuM hRdaya na kaMpe-Azcarya na pAme ? / / 15 / / pUrve zivakumAranA bhavamAM bAra varSa sudhI AyaMbila tapa karyo tenA prabhAvathI jaMbUkumArane prApta thayela adbhuta rupa dekhIne zreNika rAjA vismaya pAmyA. / / 16 / /
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya jiNakappia-parihAria-paDimApaDivannalaMdayAINaM / so vasavuM, jo manno vakatavaa ? pAchA mAsaddhamAsakhavao, balabhaddo rUvavaM pi hu viratto / so jayau raNNavAsI, paDibohia-sAvayasahasso / / 18 / / tharahariadharaM jhalahalia-sAyaraM caliyasayalakulaselaM / jamakAsI jayaM viNhU, saMghakae taM tavassa phalaM / / 19 / / kiM bahuNA bhaNieNaM ? jaM kassa vi kaha vi kattha vi suhAiM / dIsaMti (tihuaNa) bhavaNamajhe, tattha tavo kAraNaM ceva / / 20 / / jinakalpI, parihAravizuddhi cAritravALA, pratima pratipanna, ane yathAlaMdI sAdhuonA (ugra) tapanuM svarupa sAMbhaLIne bIjo koNa tapasvI tapano garva karI zake ? ||17TI ati rUpavaMta chatAM virakta thai araNyamAM rahenArA jeNe hajAro vyApada-jaMgalI pazuone pratibodhyAM, te mAsa, ardhamAsanI tapazcaryA karanArA balabhadra muni jayavaMtA varte. T18T zrI saMghanuM kaSTa nivAraNa karavA mATe jyAre viSNu kumAre lAkha yojana pramANa zarIra vikrvIne jaya meLavyo tyAre pRthvI dhrujI uThI, samudro khaLabhakhI uThayA, ane saghaLA parvato calAyamAna thayA, te badhuM tapanuM ja phaLa jANavuM. ||19 II tapano prabhAva keTalo varNavI zakAya ? TUMkamAM je koine, koipaNa prakAre traNe jagatamAM kyAMya paNa sukha-samAdhi prApta thAya che, tyAM sarvatra (bAhya-atyaMtara) tapa ja kAraNarUpa che. ra0//
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 33 zrI bhAva kulakam zrI bhAva kulkm| (kartA : tapagacchanAyaka zrI jagaccandrasUri paTTadhara zrI devendrasUri) kamaThAsureNa raiyaMmi, bhIsaNe palayatullajalabole / bhAveNa kevalalacchiM, vivAhio jayau pAsajiNo / / 1 / / niccuNNo taMbolo, pAseNa viNA na hoi jaha rNgo| taha dANasIlatavabhAvaNAo ahalAo savva bhAva viNA / / 2 / / maNimaMtaosahINaM, jaMtataMtANa devayANaM pi / bhAveNa viNA siddhI, na hu dIsai kassavi loe / / 3 / / suhabhAvaNAvaseNaM, pasannacaMdo muhuttamitteNa / khaviUNa kammagaMThiM, saMpatto kevalaM nANaM / / 4 / / kamaTha nAmanA asure racelA bhayaMkara pralayakALanA jevA jaLanA upadrava vakhate paNa zubha bhAvane dhAraNa karavAthI jeo kevaLajJAnarupI lakSmIne varyA te zrI pArzvaprabhu jayavaMtA vartA. ||1|| jema cUnA (kAthA) vinAnuM tAMbula (nAgaravelanuM pAna) ane pAsa vinAnuM vastra raMgAtuM nathI, tema bhAva vinA dAna, zIla, tapa ane bhAvanAo paNa phaLadAyI thai zakatAM nathI. mArA maNi, maMtra, auSadhi, yaMtra-taMtranI ane devatAnI paNa sAdhanA jagatamAM koine paNa bhAva vinA siddha thatI nathI. 3 zubha bhAvanAne yoge prasannacaMdra rAjarSie mAtra eka ja muhUrtamAM karmanI pranTi-gAMThane bhedI nAkhIne kevalajJAna prApta karyuM |4| potAnA aparAdhanI niMdA-garNa karIne guruNInA caraNanI sevA (kSamApanA) karatAM zubha bhAvathI je kevaLajJAnI thayAM te mRgAvatI sAdhvI jayavaMto vartA. ||panA
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya sussUsaMtI pAe, guruNINaM garahiUNa niyadose / uppannadivvanANA, migAvaI jayau suhabhAvA / / 5 // bhayavaM ilAiputto, gurue vaMsaMmi jo samArUDho / daTThUNa muNivariMdaM, suhabhAvao kevalI jAo / / 6 / / kavilo a baMbhaNamuNI, asogavaNiAi majjhayAraMmi / nAdAnoetti parya, padaMto (jJAyato) nAyanAsaro / / / / khavaganimaMtaNapuvvaM, vAsiabhatteNa suddhabhAveNa / muMto varanALuM, saMpatto ''vi / / 8 / / pUvvabhavasUriviraia - nANAsAaNapabhAvadummeho / niyanAmaM jJAyaMto, mAsatuso vatI nAo ||r|| moTA-uMcA vAMsa upara nAcavA mATe caDhelA bhagavaMta zrIilAcIputrane koi mahA munirAjanA darzanathI zubha bhAva pragaTa thatAM ja kevaLajJAna pragaTa thayuM e sadbhAvano ja prabhAva samajavo. / / 6 / / 34 kapilanAmano brAhmaNa muni azoka vATikAmAM tAdA toddo pavaGga' ''lAbha thAya tema lobha vadhe'' e padanI vicAraNA-dhyAna karato e zubhabhAvathI jAtismaraNa jJAna pAmyo. / / 7 / / vAsita eTale navakArazInA TAime maLelA nirdoSa AhAranuM upavAsI sAdhuone pAraNA mATe nimaMtraNa ka2vA pUrvaka bhojana karatA kUragaDumuni zuddhabhAvathI kevaLajJAna pAmyA ||8|| pUrvabhave AcAryapaNe karelI jJAnanI AzAtanAnA prabhAvathI buddhihIna thayelA ane nija nAmanA ('mA ruSa, mA tuSa' padano) dhyAtA arthAt 'koinI upara roSa ke rAga na karavAM' e gurue batAvelA paramArtha sAme baddhalakSya thaelA mAsatuSamuni (zubha bhAvathI) ghAtI karmono kSaya karIne kevaLajJAna pAmyA / / 9 / /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ 35 hatthiMmi samArUDhA, riddhiM daTTuNa usabhasAmissa / takkhaNasuhajhANeNaM, marudevI sAmiNI siddhA / / 10 / / paDijAgaramANIe, jaMghAbalakhINamaNNiAputtaM / saMpattaovalAd, namo namo puShapUnANuM / / o o / / pannarasayatAvasANaM, goamanAmeNa dinnadikkhANaM / uppannakevalANaM, suhabhAvANaM namo tANaM / / 12 / jIvassa sarIrAo, bheaM nAuM samAhipattANaM / uppADianANANaM, khaMdakasIsANa tesiM namo / / 13 / / sirivaddhamANapAe, pUyatthI siMduvArakusumehiM / mAveLa suratoNa, tuLajJanArI mu N pattA / / o4 / / bhAveNa bhuvaNanAhaM, vaMdeuM daduro vi saMcalio / mAi aMtarAne, niyanAmaLo suronAe / / 9 / / zrI bhAva kulakarma hAthInA skaMdha upara AruDha thayelA marudevI mAtA RSabhadeva svAmInI tIrthaMka25NAnI riddhi-siddhi dekhIne zubha dhyAnathI (ekatva-anyatva bhAvanAthI) aMtakRt kevaLI thai tatkALa mokSapada pAmyAM. ||10|| kSINa jaMghAbaLavALA aNikAputra AcAryanI zubhabhAvathI sevA (ucita vaiyAvacca) karatAM jene kevaLajJAna prApta thayuM, te puSpacUlA sAdhvIne punaH punaH namaskAra ho. ||11|| gautama svAmIe je paMdaraso tApasone dIkSA ApI ane jeone zubhabhAva vaDe kevaLajJAna utpanna thayuM teone namaskAra ho. / / 12 / / pApI pAlake yaMtramAM pIlavA chatAM jIvathI zarIrane bhinna jANIne samAdhimAM rahelA jeone kevaLajJAna prApta thayuM, te skaMdasUrinA sarve ziSyone namaskAra ho. / / 13 / / zrI vardhamAnasvAmInA caraNane siMduvAranAM phUlathI pUjavAne icchatI durgAtAnArI zubhabhAva vaDe sukhane pAmI. (kALa karIne devagatimAM utpanna thai) / / 14 / / (naMda maNIArano jIva) deDako paNa traNa bhuvananA nAtha zrIvardhamAnasvAmIne samavasarelA jANIne bhAvathI vaMdana ka2vA cAlyo, tyAM mArgamAM ja ghoDAnI kharI nIce kacaDAine maraNa pAmyo chatAM zubhabhAvathI nijanAmAMkita-dardurAMka nAme deva thayo. / / 15 / /
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya virayAvirayasahoara, udagassa bhareNa bhriasriaae| bhaNiyAe sAviyAe, dinno maggu tti bhAvavasA / / 16 / / siricaMDaruddaguruNA, tADijjato vi dNddghaaenn|| tAtre taslImo, sudarbheso levAnI nA pAchA jaM na hu bhaNio baMdho, jIvassa vahe vi samiiguttANaM / bhAvo tattha pamANaM, na pamANaM kAyavAvAro / / 18 / / bhAvacciya paramattho, bhAvo dhammassa sAhago bhnnio| sammattassa vi bIaM, bhAvacciya biMti jagaguruNo / / 19 / / virata sAdhu ane avirata zrAvaka (rAjA) je baMne sagA bhAi hatA, teone uddezIne "dIkSA lIdhI tyArathI sadAya mArA devaramuni (bhojana karavA chatAM) upavAsI hoya ane mAro pati rAjA (bhoga bhogavavA chatAM) sadAya brahmacArI hoya to te nadIdevI ! mane mArga Apaje', ema ukta munine vaMdana karavA jatAM ane pAchA vaLatAM zrAvikA (rANI)e mArgamAM pANInA pUrathI bharelI nadIne saMbodhIne kahyuM tyAre bhojana karavA chatAM ane viSayanuM sevana karavA chatAM zubha bhAvanA kAraNe nadIe rANIne vacce mArga karI Apyo hato. II16IT zrI caMDarudrAcArya nAmanA gurue daMDanA prahArathI tADana karavA chatAM paNa te divasano dIkSita nUtana ziSya tatkALa kevaLajJAna pAmyo, te zubha lezyAnuM-bhAvanuM phaLa hatuM. 17 || samiti-guptivaMta sAdhuothI upayoga rAkhavA chatAM kyAreka jIvano vadha thai jAya, to paNa nicce karmabaMdha thato nathI, temAM teono zubha (ahiMsaka) bhAva e ja pramANa che, kAyavyApAra pramANabhUta manAto nathI. ||18. AtmAno zubhabhAva ja kharo paramArtha che, bhAva ja dharmano sAdhaka che ane bhAva ja samyakatvanuM bIja che, ema tribhuvanaguru zrI tIrthakaro kahe che. ||19 IT
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI bhAva phulakam kiM bahuNA bhaNieNaM, tattaM nisuNeha bho ! mahAsattA / mukkhasuhabIyabhUo, jIvANa suhAvaho bhAvo / / 20 / / iya dANasIlatavabhAvaNAo jo kuNai sattibhattiparo / deviMdaviMdamahiaM, airA so lahai siddhisuhaM / / 21 / / vadhAre kahevAthI saryuM ! he mahAsattvazALI bhavyo ! huM tamone tattvarupa vacana kahuM chuM te sAMbhaLo. "mokSa sukhanA bIjarUpa bhAva ja jIvone sukhakArI che" (arthAt zubha bhAvanA yoge ja jIvo mokSa meLavI zake che). 20 e rIte dAna, zIla, tapa ane bhAvanArupa caturvidha dharmane je bhavyAtmA zakti ane bhaktinA ullAsapUrvaka kare che, te mahAzaya indronA samUhavaDe pUjita evuM mokSasukha alpakALamAM prApta kare che. ra1I (A kulakamAM aMte cAre kulakonA kartAe potAnuM 'devendrasUri' evuM nAma garbhitapaNe sUcavyuM che. ukta mahAzayanAM ati hitakara vacanone kharA bhAvathI AdaravAM e Atma hitakara che.).
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya 1 abhavya kulakam jaha abhaviyajIvehiM, na phAsiyA evamAiyA bhAvA / kuMvattamaLyuttaramura-silAyanara-nAyattattva / / / / kevaligaNaharahatthe, pavvajjA titthavaccharaM dANaM / pavayaLapurI-pUrAM, bhoyaMtiya-tevasAmitte / / 2 / / tAyattIsasurattaM, paramAhammiya - juyalamaNuattaM / saMbhinnasoya taha puvvadharAhArayapulAyattaM / / 3 / / mainANAI suladdhI, supattadANaM samAhimaraNattaM / cAraNadugamahusappiya-khIrAsavakhINaThANattaM / / 4 // titthayara-titthapaDimA-taNuparibhogAi kAraNe vi puNo / puDhavAiyabhAvaMmi vi, abhavvajIvehiM no pattaM / / 5 // BitC 38 abhavya jIvoe A have pachI kahIzuM te bhAvo kadApi spardhA nathI. 1indrapaNuM, 2-anuttaravAsI devapaNuM, 3-tresaThazalAkA puruSapaNuM ane 4-nAradapaNuM (abhavyo kadI na pAme.) ||1|| vaLI abhavyo 5-kevalI tathA gaNadharanA hAthe dIkSA 6-zrI tIrthaMkaranuM vArSikadAna, 7-pravacananA adhiSThAyaka devI tathA devapaNuM, 8-lokAMtika devapaNuM ane 9devapati (mahardika) paNuM na pAme. / / 2 / / 10-trAyazriMzatru devapaNuM, 11-paMda2 prakAre paramAdhAmI devapaNuM, 12-yugalika manuSyapaNuM, 13-saMbhinnazrotalabdhi 14-pUrvadharalabdhi 15-AhArakalabdhi ane 16-pulAkalabdhi (paNa abhavya jIva na pAme.) ||3|| 17-matijJAna tathA zrutajJAnAdika zubhajJAnanI labdhi, 18-supAtradAna, 19-samAdhimaraNa, 20-vidyAcAraNa ane 21-jaMghAcAraNa labdhio, 22-madhusarpi labdhi 23-kSIrAzravalabdhi ane 24-akSINa mahAnasI labdhi paNa na pAme. ||4|| 25-tIrthaMkaranA zarIramAM tathA tIrthaMkaranI pratimAmAM upayogamAM Ave tevA pRthvIkAya vigere bhAvone paNa abhavyoe kadI prApta karyA nathI. / / 5||
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ 39 abhavya phulakam caudasarayaNataM pi, pattaM na puNo vimANasAmittaM / sammattanANasaMyama-tavAibhAvA na bhAvaduge / / 6 / / aNubhavajuttA bhattI, jiNANa sAhammiyANa vacchallaM / na ya sAhei abhavvo, saMvegattaM na suppakkhaM / / 7 / / jiNajaNayajaNaNIjAyA, jiNajakkhA-jakkhiNI-jugapahANA / AyariyapayAi dasagaM, paramatthaguNaDDamappattaM / / 8 / / aNubaMdhaheusarUvA, tattha ahiMsA tihA jiNudiTThA / davveNa ya bhAveNa ya, duhAvi tesiM na saMpattA / / 9 / / - ra6-cakravartInA caudaratnapaNuM ane ra7-vimAnanuM svAmIpaNuM kadI pAmyA nathI. vaLI samyak jJAna-darzana-cAritra-tapa vagere bhAvo paNa kSAyika ane kSAyopathamika bhAvanA pAmyA nathI. (6 abhavyajIvo 28-anubhava jJAnathI yukta zrIjinezvaronI bhakti, ra9-sAdharmikonuM vAtsalya. 30-saMsArathI vairAgyapaNuM (saMvega) temaja 31-zukalapAkSikapaNuM na pAme. 7TI 32-jinezvaranA mAtA, pitA, strI, yakSa, vANI ane 33-yugapradhAna paNa nathI thayA. vaLI 34-pAramArthika guNothI yukta evAM AcAryapada vigere dasa pado (sthAno) paNa pAmyA nathI. ||8|| vaLI 35-"anubandha, hetu ane svarupa" ema traNa prakAre zrIjinezvare kahelI ahiMsA paNa dravyathI ke bhAvathI teone kadI prApta thaI nathI. T9 IT * nA
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya puNyapApaphala kulakam (rtA zrI ninavarsi) chattIsadiNasahassA, vAsasaye hoi AuparimANaM / jhijhaMtaM paisamayaM, picchao dhammammi jaiavvaM / / 1 / / jai posahasahio, tavaniyamaguNehiM gammai egadiNaM / tA vaMtharUvADa, rUriyamittarUpattiyAjhuM vArA sagavIsaM koDIsayA, sattahattarI koDilakkha sahassA ya / sattasayAsattahuttari, navabhAgA satta paliyassa / / 3 / / aTThAsII sahassA, vAsasae duNNilakkhapaharANaM / egovi ajai paharo, dhammajuo tA imo lAho / / 4 / / so varasanA AyuSyavALAne chatrIsa hajAra divasanuM pramANa hoya che. te samaye samaye ochuM thatuM jAya che ema jANIne dharmamAM yatna karavo. ||1|| jo koi jIva posaha sahita tapa ane pApano tyAga vigere guNo dvArA eka divasa gALe to te (AgaLa trIjI gAthAmAM kahIzuM) teTalA palyopamanuM devagatinuM AyuSya bAMdhe che. sArA sattAvIsa so kroDa, sItyotera kroDa, sItyotera lAkha, sItyotera hajAra, sAtaso ne sItyotera eTalA palyopama ane upara eka palyopamanA nava bhAga karIe tevA sAta bhAga (27ra7 kroDa, 77 lAkha 77,777 + palyopama) ATaluM devagatinuM AyuSya (eka posaha karanAro) bAMdhe che. sADA eka so varSanA AyuSyamAM kula be lAkha ane ekyAsI hajAra (2,88,000) prahara thAya, temAMthI jo eka paNa prahara dharmayukta jAya, to tene (AgaLa pAMcamI gAthAmAM) kahIzuM teTalo lAbha thAya che. sAja ||
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ 41 puNyapApaphala kulakam tisayasagaM cattakoDi, lakkhA bAvIsa sahasa bAvIsA / dusaya duvIsa dubhAgA, surAubaMdho ya igapahare / / 5 / / dasalakkha-asIyasahasA, muhUttasaMkhA ya hoi vaasse| jai sAmAiasahio, egovi atA imo lAho / / 6 / / bANavayakoDIo, lakkhA guNasaTThi sahassapaNavIsaM / navasayapaNavIsajuA, satihA aDabhAgapaliyassa / / 7 / / vAsasaye ghaDiANaM, lakkhigavIsaM sahassa taha saTThI / egAvi adhammajuA, jai tA lAho imo hoi / / 8 / / traNaso suDatAlIsa kroDa, bAvIsa lAkha, bAvIsa hajAra, baso ane bAvIsa ane upara palyopamanA navabhAga karIe tevA be bhAga palyopama (347 kroDa rara lAkha ,222+ - palyopama) ATaluM devagatinuM AyuSya eka prahara sudhI dharma (samatA) karavAthI baMdhAya che. pA. so varSanA AyuSyamAM muhUrtI (be ghaDIo) dasa lAkha ane eMzI hajAra (10,80,000) thAya che, temAnuM jo eka muhUrta paNa sAmAyikamAM jAya to AgaLanI sAtamI) gAthAmAM kahIzuM teTalo lAbha thAya che. (6TI bANuM kroDa, ogaNasATha lAkha, pacIsa hajAra, navaso paccIsa ane upara eka palyopamanA nava bhAga karIe tevA eka tRtIyAMza sahita ATha bhAga (92,59,25,925 + + 1) palyopama ATaluM devagatinuM AyuSya be ghaDInA sAmAyikamAM baMdhAya che. 7 so varSanI ghaDIo ekavIsa lAkha ane sATha hajAra (ra1,60,000) thAya, temAMthI eka ghaDI paNa jo dharmayukta jAya, to (AgalI navamI gAthAmAM kaheze teTalo lAbha thAya che. | 8 ||
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 zrI kulaka samuccaya chAyAlakoDI guNatIsalakkha bAsaTThI sahassa sayanavagaM / tesaTThi kiMcUNA, surAu baMdhei igaghaDie / / 9 / / saTThI ahoratteNaM, ghaDIAo jassa jaMti purisassa / niyameNa virahiAo, so diahao niSphalo tassa / / 10 / / cattAri akoDisayA, koDIo satta lakkha-aDayAlA / cAlIsaM ca sahassA, vAsasaya huMti UsAsA / / 11 / / ikkovi aUsAso, na ya rahio hoi puNNapAvehiM / jai puNNeNaM sahio, egovi atA imo lAho / / 12 / / lakkhaduga sahasapaNacattaM, causayA aTTha ceva paliyAI / kiMcUNA caubhAgA, surAu baMdho igUsAse / / 13 / / beMtAlIsa kroDa, ogaNatrIsa lAkha, bAsaTha hajAra navaso ane tresaTha palyopamamAM kiMcit nyUna (dezona 46 kroDa ra9 lAkha 62,963 palyopama) eTaluM devagatinuM AyuSya eka ghaDInI samatAthI baMdhAya. lAlA ahorAtrinI sAiThe ya ghaDIyo je puruSanI (jIvanI) vrata-niyamathI rahita jAya che teno te rAtridivasa saMpUrNa niSphaLa jANavo. 10 | eka ghaDImAM eka hajAra AThaso sADI kyAzI (1,886 ) thasocchavAsa thAya te pramANe ekaso varSamAM cAraso sAta kroDa, aDatAlIsa lAkha, cAlIsa hajAra (407,48,40,000) zvAsocchavAsa thAya che. [11] temAMthI eka paNa zvAsocchavAsa puNya ke pApa rahita hoya nahi, jo temAMno eka zvAsocchavAsa paNa puNya sahita jAya to teno (AgalI teramI gAthAmAM kaheze teTalo lAbha thAya che.) I12aa. be lAkha, pistAlIsa hajAra, cArasone ATha palyopama upara eka palyopamanA nava bhAga karIe tevA kaMika nyUna cAra bhAga (dezona 2,45,408 + palyopama) devagatinuM AyuSya eka zvAsocchavAsa mAtra dharma (samatA) karavAthI baMdhAya che. TI13|| 1.
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ 43 eguNavIsaM lakkhA, tesaTThI sahassa dusayasattaTThI / paniyArUM levADa, vaMdharU navAra3sso / / 24 / / ' lakkhigasaTThI paNatIsa sahasa dusaya dasapaliya devAu / aMdhajJa attiyaM nIvo, pAvImulAsa'sso zA puNyapApaphala kulakama evaM pAvaparAyANaM, havei nirayAu assa baMdhovi / ia nAuM sirijiNakitti-ammi dhammaMmi ujjamaM kuha / / 16 / / ogaNIsa lAkha, tresaTha hajAra, basone saDasaTha (19,63,267) palyopamanuM devagatinuM AyuSya eka navakAramaMtra (ATha zvAsocchavAsa)no kAyotsarga karanAro jIva bAMdhe. ||14 || ekasaTha lAkha, pAMtrIsa hajAra, basone dasa (61,35,210) palyopamathI kaMika adhika devagatinuM AyuSya paccIsa zvAsocchavAsa (eka logassa)no kAussagga karanAra jIva bAMdhe / / 15 / / he bhavya jIvo ! e pramANe pApa karanArane upara jaNAvyuM teTalA teTalA palyopamano narakanA AyuSyano baMdha paNa hoya che, ema jANIne zrI jinezvare kahelA dharmamAM udyama karo. / / 16 / /
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya 44 zrI gautama kulakam / ( zrI RSi) luddhA narA atthaparA havaMti, mUDhA narA kAmaparA havaMti / buddhA narA khaMtiparA havaMti, missA narA tinni vi AyaraMti / / 1 / / te paMDiyA je virayA virohe, te sAhuNo je samayaM caraMti / te sattiNo je na calaMti dhamme, te baMdhavA je vasaNe havaMti / / 2 / / kohAbhibhUyA na suhaM lahaMti, mANaMsiNo soyaparA havaMti / mAyAviNo huMti parassa pesA, luddhA mahicchA narayaM uviMti / / 3 / / koho visaM kiM amayaM ahiMsA, mANo arI kiM hiymppmaao| mAyA bhayaM kiM saraNaM tu saccaM, loho duhaM kiM suhamAha tuTThi / / 4 / / lobhI puruSo dhana meLavavAmAM tatpara hoya che, murkha puruSo kAma-bhogamAM tatpara hoya che, tattvanA jANa puruSo kSamAmAM tatpara hoya che ane mizra puruSo dhana, kAma ane kSamA-traNemAM tatpara hoya che. tenA je virodhathI (verathI) virAma pAmelA che te ja sAcA paMDito che, je siddhAntanA mArge cAle che, te ja sAcA sAdhuo che, je dharmathI calAyamAna thatA nathI, te ja sAcA sattvazALI che ane je Apatti samaye ApaNA (sahAyaka) thAya te ja sAcA bAMdhavo che. sArA jeo krodhathI bharelA (krodhI) hoya te jIvo sukha na pAme, mAna rAkhanArA jIvo zokAtura dazA pAme, mAyAvI jIvo pArakAnA nokara thAya che ane lobhanI ghaNI tRSNA vALA jIvo narakamAM utpanna thAya che. [3] krodha mahA jhera che ane ahiMsA amRta che, mAna duSTa zatru che ane apramAda hitasvI che, mAyA mahAbhaya rupa che ane satya zaraNa che tathA lobha mahAdu :kha che ane saMtoSa parama sukha kahyuM che. II4 IT
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 5 zrI gautama kulakam buddhI acaMDaM bhayae viNIyaM, kuddhaM kusIlaM bhayae akittI / saMbhinnacittaM bhayae alacchI, sacce TThiyaM saMbhayae sirI ya / / 5 / / cayaMti mittANi naraM kayagdhaM, cayaMti pAvAI muNiM jayaMtaM / cayaMti sukkANi sarANi haMsA, cayaMti buddhI kuviyaM maNussaM / / 6 / / aroiatthe kahie vilAvo, asaMpahAre kahie vilaavo| vikkhittacitte kahie vilAvo, bahu kusIse kahie vilAvo / / 7 / / duTTA nivA daMDaparA havaMti, vijjAharA maMtaparA havaMti / mukkhA narA kovaparA havaMti, susAhuNo tattaparA havaMti / / 8 / / sohA bhave uggatavassa khaMtI, samAhijogo pasamassa sohA / nANaM sujhANaM caraNassa sohA, sIsassa sohA viNae pavittI / / 9 / / abhUsaNo sohai baMbhayArI, akiMcaNo sohai dikkhadhArI / buddhijuo sohai rAyamaMtI, lajjAjuo sohai egapattI / / 10 / / vinayavaMta ane saumya prakRtivALA mANasane buddhi bhaje che, krodhI ane kuzIliyAne apakIrti bhaje che, vrata bhAganArane alakSmI (daridratA) bhaje che ane satyamAM sthira rahenArane lakSmI sevA kare che. sApA kRtaghna puruSane mitro tyaje che, jayaNAvALA munine pApo tyaje che, sukAI gayelAM sarovarone haMsapakSIo tyaje che ane kopavaMta manuSyane buddhi tyaje che. 6TI sAMbhaLanArane na ruce tevI vAta kahevI te vilApa tulya che, ekAgratA vagaranA jIvane kaMi kahevuM te vilApa tulya che, vikSipta cittavALAne kaMi kahevuM te vilApa tulya che ane kuziSyane ghaNuM kahevuM te paNa vilApa tulya che. ||7TI duSTa rAjAo daMDavAmAM tatpara hoya che, vidyAdharo maMtra sAdhavAmAM tatpara hoya che, mUrNa puruSo kopa karavAmAM tatpara hoya che ane uttama sAdhuo tattva (paramArtha) sAdhavAmAM tatpara hoya che. II II kSamA ugratapanI zobhA che, samAdhi yoga te upazamanI zobhA che, jJAna ane zubhadhyAna te cAritranI zobhA che ane vinayamAM pravRtti karavI te ziSyanI zobhA che ! A brahmacArI AbhUSaNa vinA paNa zobhe che, dIkSAdhArI akiMcanapaNe (parigrahanA tyAgathI) zobhe che, rAjAnA maMtrI buddhiyukta hoya to zobhe che tathA lajjALu manuSya ekapatnIvrata pALavAthI zobhe che. (1) |
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 zrI kulaka samuccaya appA arI hoi aNavaTThiassa, appA jaso sIlamao narassa / appA durappA aNavaTThiyassa, appA jiappA saraNaM gaI ya / / 11 / / na dhammakajjA paramatthi kajjaM, na pANihiMsA paramaM akajjaM / na pemarAgA paramatthi baMdho, na bohilAbhA paramatthi lAbho / / 12 / / na seviyavvA pamayA parakkA, na seviyavvA purisA avijjA / ne seviyavvA ahamAni hINA, na seviyavvA pisuNA maNussA / / 13 / / je dhammiyA te khalu seviyavvA, je paMDiyA te khalu pucchiyavvA / je sAhuNo te abhivaMdiyavvA, je nimmamA te paDilAbhiyavvA / / 14 / / puttA ya sIsA ya samaM vibhattA, risI ya devA ya samaM vibhattA / mukkhA tirikkhA ya samaM vibhattA, muA dariddA ya samaM vibhattA / / 15 / / anavasthita cittavALAne-viSayAsakta jIvane teno potAno ja AtmA vairI che, zIlavaMta puruSane AtmA e ja teno yaza che, anavasthita cittavALAne (asaMyamIne) potAno ja AtmA durAtmA che ane indriyone jItIne manane vaza kare te jitAtmAne te pote ja zaraNa ane AzrayabhUta thAya che. ||11|| dharmakAryo samAna utkRSTa bIjuM koI kArya nathI, jIvahiMsA samAna utkRSTa koi akArya nathI. premarAganA baMdhana samAna utkRSTa baMdhana nathI ane bodhilAbha samAna utkRSTa bIjo koi lAbha nathI. II12nA sajjana puruSe parastrIne na sevavI, vidyAhIna puruSone na sevavA, (ucca kulavALA hovA chatAM) AcArathI adhama tathA nIca kulavALAne na sevavA tathA cADiyA (duSTa puruSo)ne paNa na sevavA-ATalAno saMga na karavo. TI13/ je dhArmika hoya te puruSone ja sevavA, je paMDita hoya te puruSone ja pUchavA yogya pUchavuM, je sAdhu-munirAja che, hoya tene ja vaMdana ane je nirmama hoya teone azanAdikanuM dAna ApavuM. Tii14 DAhyA puruSoe suputro ane vinIta ziSyo e beune sarakhA kahyA che, RSione ane devone sarakhA kahyA che, mUrkhAone ane tiryaMcone sarakhA kahyA che ane maraNa pAmelA ane daridra e beune sarakhA kahyA che. TI15TT
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 47 zrI gautama phulakam savvA kalA dhammakalA jiNAi, savvA kahA dhammakahA jiNAi / savvaM balaM dhammabalaM jiNAi, savvaM suhaM dhammasuhaM jiNAi / / 16 / / jUe pasattassa dhaNassa nAso, maMse pasattassa dayAi nAso / majje pasattassa jasassa nAso, vesA pasattassa kulassa nAso / / 17 / / hiMsApasattassa sudhammanAso, corIpasattassa sarIranAso / tahA parasthisu pasattayassa, savvassa nAso ahamA gaI ya / / 18 / / dANaM dariddassa pahussa khaMti, icchAniroho ya suhoiyassa / tAruNNae iMdiyaniggaho ya, cattAri eANi sudukkarANi / / 19 / / asAsayaM jIviyamAhu loe, dhammaM care sAhu jiNovaiTuM / dhammo ya tANaM saraNaM gaI ya, dhammaM nisevittu suhaM lahaMti / / 20 / / | sarva kaLAone eka dharmakaLA jIte che, sarva kathAone eka dharmanI kathA jIte che, sarva baLone eka dharmanuM baLa jItanAruM che ane sarva prakAranAM sukhone dharmanuM (samatAnuM) sukha jIte che. 16TI jugAra ramavAmAM Asakta hoya tenA dhanano nAza thAya, mAMsamAM Asakta hoya tenI dayAno nAza thAya, madirAmAM Asakta hoya teno yaza nAza pAme ane vezyAmAM Asakta hoya tenA kuLano nAza thAya che. [17TI jIvahiMsAmAM Asakta hoya tenA uttama dharmano (dayAno) nAza thAya, corImAM Asakta hoya tenA zarIrano nAza (phAMsI) thAya ane parastrImAM Asakta hoya tenA sarvasvano (sarva guNono) nAza thAya, eTaluM ja nahi paraMtu teo paralokamAM adhamagati paNa pAme. II18 | daridra avasthAmAM dAna ApavuM duSkara, sattAdhIzane kSamA rAkhavI duSkara, sukhocita prANIne (tIvra bhogAvaLI karmanA udayavALAne) icchAno rodha karavo duSkara ane taruNAvasthAmAM indriyano nigraha karavo te duSkara che, e cAre vAnAM ati duSkara jANavAM. T I19T jagatamAM jIvitavya azAzvata kahyuM che, (tethI) he bhavyo ! jinezvara bhagavAne upadezelA suMdara dharmamAM pravarte. kAraNa ke e dharma ja rakSaNa karanAra, zaraNabhUta ane sadgatine ApanAro che. evA dharmane je prANI seve che, te prANI avazya zAzvata sukhane pAme che. ra0 lA.
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya zrI AtmAvabodha kulakam (rtA : zrI nayazevarasUri) dhammappahAramaNijje, paNamittu jiNe mahiMdanamaNijje / appAvabohakulayaM, vucchaM bhavaduhakayapalayaM / / 1 / / attAvagamo najjai, sayameva guNehiM kiM bahu bhaNasi ? | sUrudao lakkhijjai, pahAi na u savahanivaheNaM // 2 / / ma-sama-samatta-mittI-saMvega-vivega-tinive / ee pagUDha appA-vabohabIassa aMkurA / / 3 / / jo jANai appANaM, appANaM so suhANaM na hu kAmI / pattammi kapparukkhe, rukkhe kiM patthaNA asaNe ? / / 4 / / |12 48 dharmanI prabhA vaDe ramaNIya ane mahendro vaDe namanIya evA zrI jinendrone praNAma ka2I bhavadu :khano pralaya karanAruM evuM AtmAvabodha (anubhava) kulaka kahIza. ||1|| jema sUryodaya sUryanI prabhAthI jaNAya che prabhA sivAya ghaNA sogana khAvAthI paNa te manAto nathI, tema Atmabodha svayaM AtmaguNo vaDe ja jaNAya che, (AtmaguNa vinA) saMkhyAbaMdha sogana khAvAthI Atmabodha thato nathI, mATe he jIva ! tuM vadhAre zA mATe bole che ? / / / / mana-indriyonuM damana, viSaya-kaSAyanuM zamana, samyaktva, maitrI, saMvega, viveka ane tIvra nirveda, e gupta rahelA AtmajJAna rupa bIjanA sarva aMkurA che. / / 3 / / je AtmAne jANe che, te (saMyoga viyoga dharmavALA saMsAranA) alpasukhono kAmI nathI hoto, jene kalpavRkSa prApta thayuM hoya te zuM asana (Ahana)nA vRkSanI prArthanA kare ? ||4||
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ 49 zrI AtmAvabodha kulakan niavinnANe nirayA, nirayAi duhaM lahaMti na kayA vi / no Dholpha mAno, duM sonivaDe jhUmi ? / / / / tesiMdUre siddhI, riddhI raNaraNayakAraNaM tesiM / tesimapuNNA AsA, jesiM appA na vinnAo / / 6 / tAduttaro bhavajalahI, tA dujjeo mahAlao moho / tA kavisamo toddo, nA nAo na(no) niyo voho / / 7 / / jeNa surAsuranAhA, hahA aNAhuvva vAhiyA so vi / ajjhappajhANajalaNe, payAi payaMgattaNaM kAmo / / 8 / / pica, vArijjaMtaM vi sarai asese (pasarai asese) / jhAbaleNaM taM pahu, sayameva vilijjai cittaM / / 9 / / AtmasvarupanA jJAnamAM (samabhAvamAM) niraMtara rakta evA jIvo naraka, tiryaMca vigerenAM du:kho kadApi pAmatA nathI, kAraNa ke je AtmavijJAnarupI (svasaMvedanarupI) sIdhA mArga para cAle che, te jIva (narakAdinAM du :kho jemAM che evA saMsArarupI) kUvAmAM kyA kAraNe paDe ? ||5|| jeone AtmA oLakhAyo nathI, teothI siddhi (mokSa) dUra ja rahe che, lakSmI paNa teone du :khonuM kAraNa thAya che ane teonI AzAo apUrNa rahe che. / / 6 / / tyAM sudhI ja bhavasamudra dustara che, mahAmoha paNa tyAM sudhI ja durjaya che ane ati viSama evo lobha paNa tyAM sudhI ja rahe che ke jyAM sudhI AtmajJAna nathI thayuM. ||7|| are ! jeNe surendrone ane asurendrone paNa anAthanI jema pIDita (vaza) karyA che, te prabaLa kAma paNa adhyAtma (Atma) dhyAna rRpa agnimAM pataMgiyAnI jema bhasma thai jAya che. / / 8 / / zubha bhAvanA-ciMtana vigerethI bAMdhavA chatAM paNa je mana sthira rahetuM nathI, abhigrahAdithI vAryA chatAM paNa cAre bAju pharyA kare che tevuM durjaya capaLa mana paNa Atma dhyAnanA bala vaDe svayaM ja zAnta thAya che. / / 9 / /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 5O zrI kulaka samuccaya bahiraMtaraMgabheyA, vivihA vAhI na diti tassa duhaM / guruvayaNAo jeNaM, suhajjhANarasAyaNaM pattaM / / 10 / / jiamappaciMtaNaparaM, na koi pIDei ahava pIDei / tA tassa natthi dukkhaM, riNamukkhaM mannamANassa / / 11 / / dukkhANa khANI khalu rAgadosA, te huMti cittammi calAcalammi / ajjhappajogeNa caei cittaM, calattamAlANiakuJjaruvva / / 12 / / eso mittamamittaM, eso saggo taheva narao a / eso rAyA raMko, appA tuTTho atuTTho vA / / 13 / / laddhA suranarariddhI, visayA vi sayA niseviyA NeNa / puu saMtoseviUT, kristha vinibunAyA ? 24 jeNe sadgurunA vacanathI upadezAyeluM zuddha AtmadhyAnarupI rasAyaNa prApta karyuM che, tene bahiraMga (rogAdi) ane aMtaraMga (kAmakrodhAdi) vividha prakAranA vyAdhio paNa duHkha ApI zakatA nathI. II10 || je jIva AtmacintanamAM (AtmadhyAnamAM) tatpara thayelo hoya, tene koi pIDA karI zakatuM nathI athavA kare to paNa tene duHkha nathI thatuM kAraNa ke te pIDAothI pote 'RNamAMthI huM mukta thAuM chuM.' ema mAne che. TI11/T. kharekhara, du:khonI khANa rAgadveSa che ane rAga dveSanI utpatti citta calAyamAna thavAthI thAya che, jema AlAnarupI staMbhe bAMdhelo hAthI capalatAno tyAga kare che (zAMta ubho rahe che), tema adhyAtmayogathI citta paNa capalatAno tyAga kare che. T1rI AtmA potAnA guNomAM tuSTamAna thayo to pote ja potAno mitra che, pote ja svarga che ane pote ja rAjA paNa che ane jo tuSTamAna na thayo to pote ja potAno zatru che, pote ja naraka che tema ja pote raMka paNa che, Ama AtmAnI uttama ke adhamasthiti potAne ja AdhIna che. |13|| A jIve devonI ane manuSyonI 28 ddhi paNa meLavI ane tyAM badhe viSayo paNa sadeva vAraMvAra sevyA, to paNa saMtoSa vinA zuM tene koipaNa ThekANe jarA paNa zAnti thai che ? Tii14 /
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AtmAvabodha kulakar 51 jIva ! sayaM cia nimmia-taNudhaNaramaNIkuDuMbaneheNaM / medde va vinAho, chAqannatti tegavaMto vi / / IT jaM vAhivAlavesAnarANa tuha veriANa sAhINe / veDhe tattva mamAM, nitra ! LamALo virti nahasi ? / / o vI che varabhattapANaNhANaya-siMgAravilevaNehiM puTTho vi / niapahuNo vihaDato, suNaeNa vi na sariso deho / / 17 / / kaTThAi kaDua bahuhA, jaM dhaNamAvajjiaM tae jIva ! kApha tu vADa, te aMte higamahiM / / 8 / / jaha jaha annANavasA, dhaNadhannapariggahaM bahuM kuNasi / taha taha lahuM nimajjasi, bhave bhave bhAriatari vva / / 19 / / jema tejasvI sUrya paNa megha vaDe AcchAdita thAya che tema he jIva ! tuM lokAlokaprakAzaka evA jJAnaprakAzathI tejasvI sUrya samAna che, chatAM teM tArI potAnI meLe ja utpanna karelAM zarIra, dhana, strI ane kuTuMbanA snehathI tuM AcchAdita thayo che. / / 15 / / A deha vyAdhi, sarpa ane agni vagere (bAhya atyaMtara) zatruone svAdhIna che, te deha upara mamatva karavAthI he jIva ! tane zuM phAyado thAya che ? / / 16 / / uttama bhojana, svAdiSTa pINAM, snAna, zRMgAra ane vilepanAdithI poSaNa (puSTi) karavA chatAM, potAnA mAlikane choDI denAra kRtaghna A deha zvAna jeTalo paNa kRtajJa nathI. / / 17 || he jIva ! ghaNA prakAre bhUkha, tRSA, musApharI vagerenA aNagamatAM kaSTo sahana karI teM je dhana upArjana karyuM, te dhane paNa tane mUrchA pedA karIne kaSTa ja ApyuM ane mRtyu bAda tene bIjAe grahaNa karyuM. / / 18 / he jIva ! jema jema tuM ajJAnane vaza thai dhanadhAnyAdi parigraha ghaNo ekaTho kare che, tema tema pramANathI adhika bhAra bharelA nAvanI mAphaka tuM bhavobhava saMsArasamudramAM jaldI DUbe che. ||19 ||
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ para zrI kulaka samuccaya, jA suviNe vi hu diTThA, harei dehINa dehasavvassaM / sA nArI mArI iva, cayasu tuha dubbalatteNaM / / 20 / / ahilasasi cittasuddhiM, rajjasi mahilAsu ahaha mUDhattaM / nInImati vatthAma, ghavatimArjivitArUM? mArA moheNaM bhave durie, baMdhiakhittosi nehanigaDehiM / baMdhavamiseNa mukkA, pAhariA tesu ko rAo ? / / 22 / / dhammo jaNao karuNA, mAyA bhAyA viveganAmeNaM / khaMtI piyA suputto, guNo kuDuMba imaM kuNasu / / 23 / / aipAliAhiM pagaithiAhiM, jaMbhAmiosi baMdheuM / saMte vi purisakAre, na lajjase jIva ! teNaMpi / / 24 / / mAnasika durbaLapaNAthI svapnamAM dekhavA mAtrathI paNa je strI manuSyanA dehanuM sarvasva karI le che, te strIne mArI (marakI)nA roga sarakhI samajIne tuM teno tyAga kara. | 20 || he jIva ! tuM manazuddhinI abhilASA rAkhe che ane strIomAM Asakta thAya che. ahA ! kevuM mUDhapaNuM ! gaLI sAthe maLelA vastramAM kyAM sudhI ujjavaLatA rahI zake ? ||1|| moharAjAe tane sneharUpI beDIothI bAMdhI saMsArarupa kedakhAnAmAM nAkhyo che ane baMdhuone (mAtA, pitA, sagA saMbaMdhI vigerene) rakSakanA bahAnAthI (tuM jelamAMthI nAzI na jAya mATe) paheregIra tarIke mUkyA che, mAre saMsAramAM pUrI rAkhanArAM jelara jevAM te bAMdhavAdi svajano para rAga zA mATe karavo ? ||rarA dharma e ja tAro pitA, karuNA ja tArI mAtA, viveka tAro bhrAtA, kSamA e tArI priya strI ane jJAna, darzana, cAritrAdi guNorUpa tArA uttama putro che ema tuM tAruM aMtaraMga kuTuMba banAva. tAra3|| he jIva! tArAmAM puruSakAra (anaMtabaLa) hovA chatAM paNa te atipAlana karelI evI karma prakRtirUpa strIoe tane bAMdhIne cAre gatimAM paribhramaNa karAvyuM, tenI tane (hajI) paNa zuM lajjA nathI AvatI ? ||4||
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI AtmAvabodha kulakar 53 ' sayameva kuNasi kammaM, teNa ya vAhijjasi tumaM ceva / re nIva ! appaveri ! annaK ya teminiTonuM / / 2 / / taM kuNasi taM ca jaMpasi, taM ciMtasi jeNa paDasi vasaNohe | eyaM sagiharahassaM, na sakkimo kahiumannassa / / 26 / / paMcidiyaparA corA, maNajuvaranno milittu pAvassa / nianiaatthe niratA, mUlaTThi tujjha luMpaMti / / 27 / / haNio vivegamaMtI, bhinnaM cauraMgadhammacakkaM pi / muTThe nANAidhaNaM, tumaM pi chUDho kugaikUve / / 28 / / he jIva ! tuM pote ja karma upArjana kare che ane tenAthI ja nizcaya cAre gatimAM paribhramaNa kare che, te chatAM he Atma vairI ! he jIva ! tuM bIjAne zA mATe doSa Ape che ? / / 25 / / he Atman ! tuM evAM kAmo kare che, evA zabdo bole che ane evA vicAro kare che, jethI tuM pote ja du :khanA samudramAM jai paDe che, A ApaNA potAnA gharanI gupta vAta bIjAne kahevAne huM zaktimAna nathI, arthAt gharanI gupta vAta bIje huM zuM kahuM ? / / 26 / / he Atman ! potapotAnA svArthamAM (viSayamAM) Asakta evA pAMca indriyorupI mahAna coro tArA pApI manarupI yuvarAjanI sAthe maLI jaine (jJAna, darzana, cAritrAdi) tArI mULa sthiti (AtmaguNarupa mULa dhana) ne lUMTI rahyA che. / / 27 / / teoe (indrioe) tArA vivekarupI maMtrIne haNI nAkhyo, tArA caturaMga (manuSya janma, dharma zravaNa, zraddhA ane saMyamavIrya rupa) dharma cakrane paNa bhedI nAkhyuM, tArA jJAnAdi dhanane corI lIdhuM ane tane paNa durgatirupI kuvAmAM nAkhyo che. / / 28 / /
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya ittiakAlaM huto, pamAyaniddAigaliyace anno | napha naLiyoni saMpa, guruvayaLA tA (f) na vesa / / 26 / / logapamANosi tumaM, nANamao'NaMtavIriosi tumaM / niyarajjaThiiM ciMtasu, dhammajjhANAsaNAsINo / / 30 / / ko va maNo juvarAyA, ko vA rAyAi rajjapabdhaMse / napha paziosi saMparU, paramesara ! visa vegano (cesanuM) ||rU|| nANamao vi jaDo viva, pahU vi coruvva jattha jAosi / bhavavummi i tattva, vasi sAnnIsivanayare ||rU25 jattha kasAyA corA, mahAvayA sAvayA sayA ghorA / rogA duTThabhuaMgA, AsAsariA ghaNataraMgA / / 33 / / 54 ATalA kALa sudhI tuM pramAdarupa nidrAthI galita cetanAvALo (jaDa-ajJAna) hato, parantu have jo tuM sadgurunAM vacanothI jAgyo che, to paNa tAruM svarupa tuM kema jANato nathI ? / / 29 / / tAruM svarupa sAMbhaLa- he Atman ! tuM loka pramANa che (lokAkAzanA pradezo jeTalA asaMkhyAtA pradezavALo che), jJAnamaya che anaMtavIrya (zakti) vAna che, mATe dharma dhyAnarupI Asane besI tArI Atma sAmrAjyanI sthitino vicAra kara / / 30 / / jo hamaNAM tuM jAgrata thayo che to tArI sAme te manarupI yuvarAja koNa che (zuM ka2vAno che) ? athavA tane rAjyathI bhraSTa karavAmAM kayo rAjA vigere (samartha) che ? tArI cetanAmAM (anaMta jJAnamAM) praveza ka2 ! tuM paramezvara che. (sarvathI samartha che.) / / 31 / / jJAnamaya hovA chatAM tuM jaDa jevo thai gayo che, tuM svAmI hovA chatAM cora jevo banI gayo che, mokSanagara tane svAdhIna hovA chatAM tuM bhava durgamAM (saMsArarupI kedakhAnAmAM) kema purAi rahyo che ? / / 32 / / bhavarupa durga kevo che ? jyAM corarupa cAra kaSAyo che, sadA bhayaMkara ApadAo rupI zvApado-hiMsaka jIvo rahe che, jyAM rogorupI duSTa sarpo rahelA che ane ghaNA moTA taraMgo (vikalpo) vALI AzArupI moTI nadI che. / / 33 / /
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ 55 zrI AtmAvabodha kulakam ciMtADavI sakaTThA, bahulatamA suMdarI darI diTThA / khANI gaI aNegA, siharAiM aTThamayabheA / / 34 / / rayaNiaro micchattaM, maNadukkaDao silA mamattaM ca / taM bhiMdasu bhavaselaM, jhANAsaNiNA jia ! sahelaM / / 35 / / jatthatthi AyanANaM, nANaM viyANa siddhisuhayaM taM / sesaM bahuM vi ahiyaM, jANasu AjIviAmittaM / / 36 / / subahu ahiaMjaha jaha, taha taha gavveNa pUriaM cittaM / hia appaboharahiassa, osahAu uDhio vAhI / / 37 / / appANamabohaMtA, paraM vibohaMti kei te vijaDA / bhaNa pariyaNammi chuhie, sattAgAreNa kiM kajjaM / / 38 / / vaLI-jyAM cAre dizAmAM ciMtApa aTavI che, jyAM ghaNA ja aMdhakAravALI guphAnA jevI strI rahe che, tyAre gatirupa aneka khINo che, ATha madarupI jyAM ATha zikharo che, jyAM mithyAtvarUpI rAkSasa rahe che, jyAM mananA pApathI utpanna thayela mamatvarupI zilAo che, te saMsArarupI kaThIna-durgama parvatane dhyAnarupI vaja vaDe lIlAmAtramAM he jIva ! tuM bhedI nAkha. T34-35aa sAcuM jJAna kyuM ? je viratidharonuM AtmajJAna che, te ja jJAna siddhi sukhane ApanAruM che ane te sivAyanuM bIjuM ghaNuM paNa kAM to te ahita karaze ane kAM to AjIvikA mAtra che ema jANa. /36 jema jema ghaNuM bhaNyA, tema tema garvathI citta pUrAyuM. kharekhara ! bhaNavA chatAM temAMthI jene Atmabodha na maLyo tene bahu bhaNatararUpI auSadhathI karmaroga nAza thavAne badale garvapI roga utpanna thayo /37TT potAnA AtmAne bodha karyA vagara keTalAka bIjAne bodha kare che, teo paNa kharekharA jaDa (mUM) che. tuM kahe to kharo ke-eka bAju potAno parivAra bhUkhyo che, chatAM bIjAne mATe dAnazALA mAMDavAnuM zuM prayojana che ? 38
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya bohaMti paraM kiM vA, muNaMti kAlaM narA paThaMti suaM / ThANamuaMti sayAvi hu, viNA''yabohaM puNa na siddhI / / 39 / / avaro na nidiavvo, pasaMsiavvo kayA vi na hu appA / samabhAvo kAyavvo, bohassa rahassamiNameva / / 40 / / parasakkhittaM bhaMjasu, raMjasu appANamappaNA ceva / vajjasu vivihakahAo, jai icchasi appavinnANaM / / 41 / / taM bhaNasu gaNasu vAyasu, jhAyasu uvaisasu Ayaresu jiA / khaNamittamapi viakkhaNa, AyArAme ramasi jeNa / / 42 / / iya jANiUNa tattaM, guruvaiTuM paraM kuNa payattaM / lahiuNa kevalasiriM, jeNaM jayaseharo hosi / / 43 / / bIjAne bodha Ape, jyotiSa vigerethI kALanuM svarupa jANe, sUtro bhaNe ane potAnuM sthAna (gharabAra, deza) paNa sadAne mATe choDe (sAdhu-saMnyAsI bane), chatAM teone AtmajJAna na thAya to siddhi nathI ja thatI. 39 I kadApi paranI niMdA na karavI, potAnI prazaMsA na karavI ane samabhAva rAkhavo, A ja AtmabodhanuM (zuddhajJAnanuM) rahasya che. II40 jo tane AtmavijJAnanI (AtmAne oLakhavAnI) icchA hoya to bIjAnA sAkSIpaNAne (bIjA mane sAro kahe che ke khoTo ? e vikalpo) choDI de, AtmAne AtmA vaDe ja rAjI kara eTale ke te sAro banIne svaguNo meLavavA dvArA tArA AtmAne khuza kara ane bIjAonI vividha vikathAono tyAga karI de. II41aaaa | he jIva ! tuM tevuM bhaNa, tevuM gaNa, tevuM vAMca, tenuM dhyAna dhara, tevo upadeza kara, tevuM Acara ke jethI te vicakSaNa ! tuM kSaNamAtra (pratikSaNa) paNa AtmA rUpI udyAnamAM ramI zake ! 42nA A prakAre gurUzrIe upadezelA tattvane jANIne temAM prayatna kara, ke jethI kevalazrI (kevaLajJAna) pAmIne tuM jayazekhara (ATha karmano jaya karanAro) thAya. ||3||
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ pramAdaparihAra kulakam 13) pramAdaparihAra kulakam (AyasaMboha kulayam) / dukkhe sukkhe sayA mohe amohe jiNasAsaNaM / tesiM kayapaNAmo'haM saMbohaM appaNo kare / / 1 / / dasahiM cullagAihiM diLUtehiM kyaaio| saMsadaMtA mave sattA pArvAti majuttai In2aa. naratte AriyaM khittaM khittevi viulaM kulaM / kulevi uttamA jAI jAIe rUvasaMpayA / / 3 / / rUvevi huarogattaM aroge cirajIviyaM / hiyAhiyaM carittANaM jIvie khalu dullahaM / / 4 / / saddhammasavaNaM taMmi savaNe dhAraNaM tahA / dhAraNe saddahANaM ca saddahANe vi saMjame / / 5 / / du:khamAM ne sukhamAM, mohamAM ne amohamAM, jeNe jinazAsanane (samyak prakAranA bodhane) svIkAryuM che temane, karyo che praNAma jeNe evo huM saMbodha ne potAno karuM chuM (svIkAruM chuM.) ||1|| saMsAramAM paribhramaNa karatAM jIvo cullakAdi daza draSTAMta vaDe durlabha evA manuSyapaNAne bhAgyayoge kyAreka ja prApta kare che. rA/ manuSya paNuM pAmavA chatAM paNa AryakSetra pAmavuM durlabha che, AryakSetra pAmyA chatAM paNa vipula-vistIrNa zreSTha kuLa pAmavuM durlabha che, uttama kuLa pAmyA chatAM paNa uttama jAti pAmavI durlabha che, uttama jAti pAmavA chatAM paNa saMpUrNa rUpa saMpatti-pAMca iMdriya pAmavI durlabha che, rupa saMpatti pAmavA chatAM ArogyanI prApti durlabha che, Arogya prApta thavA chatAM dIrgha AyuSya pAmavuM durlabha che. dIrdhAyu prApta thavA chatAM paNa cAritrathI thatA hitAhitane jANavuM durlabha che. [3-4 / te tamAma prApta thavA chatAM paNa dharmanuM zravaNa durlabha che. dharmazravaNa karavA chatAM tene dhAraNa karI rAkhavuM durlabha che ane dhAraNA rAkhavA chatAM tenA paranI zraddhA durlabha che, prApta thavA chatAM paNa saMyamanI prApti durlabha che. ||panA
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ 58 zrI kulaka samuccayA evaM re jIva dullabhaM bArasaMgANa saMpayaM / saMpayaM pAviUNeha pamAo neva jujjae / / 6 / / pamAo ajiNiMdehiM ahA privjjio| annANaM saMsao ceva micchAnANaM taheva ya / / 7 / / rAgaddoso maibbhaMso dhammami ya annaayro| jogANaM duppaNihANaM ahA vajjiyavvao / / 8 / / varaM mahAvisaM bhuttaM varaM aggIpavesaNaM / varaM sattUhi saMvAso varaM sappehi kAliyaM / / 9 / / mA dhammaMmi pamAo jaM egamaccu ya visAiNA / pamAeNaM aNaMtANi jammANi maraNANi ya / / 10 / / caudasapuvvI AhAragA ya maNanANavIyarAgAvi / huMti pamAyaparavasA tayaNaMtarameva caugaiyA / / 11 / / e pramANe re jIva ! upara jaNAvelA manuSyajanmAdi bAra aMganI (prakAranI) saMpadA pAmavI durlabha che. AvI saMpadA pAmIne pramAda karavo te yogya nathI II6IT jinezvare ATha prakAranA pramAdano tyAga karavAno kahyo che. te ATha prakAra A pramANe-1 ajJAna, 2 saMzaya, 3 mithyAjJAna, 4 rAga, 5 draSa, 6 matibhraMza, 7 dharmamAM anAdara ane 8 yoganuM duSmaNidhAna-A AThe prakArano tyAga karavo 7-8 | mahAviSa khAvuM sAruM, agnimAM praveza karavo sAro, zatrunI sAthe vasavuM sAruM ane sarpadaMzathI kALadharma pAmavo sAro paraMtu dharmamAM pramAda karavo sAro nahIM, kAraNa ke viSAdinA prayogathI to eka vAra mRtyu prApta thAya che, paraMtu pramAdavaDe to anaMtA janmamaraNa karavA paDe che. (9-10 || caudapUrvI, AhAraka zarIranI labdhivALA, mana: paryavajJAnI ane vItarAga (agyArame guNasthAnake pahoMcelA) te paNa pramAdanA paravazapaNAthI tadanaMtara cAre gatimAM gamana kare che. mAnavAmAM
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ 59 saggApavaggamaggaMmi laggaM vi jiNasAsaNe / paDiyA hA pamAeNaM saMsAre seNiyAiyA / / 12 / soDhAI tikkha (a) dukkhAI sArIramANasANi ya / re jIva nara ghore pamAeNaM anaMtaso / / 13 / dukkhANaNegalakkhAiM chuhAtahNAiyANi ya / pattANi tiriyattevi pamAeNaM aNaMtaso / / 14 / / rogasogaviogAI re jIva maNuyattaNe / aNubhUyaM mahAdukkhaM pamAeNaM anaMtaso / / 15 / / kasAyavisayAIyA bhayAINi surattaNe / patte pattAiM dukkhAI pamAeNaM anaMtaso / / 16 / jaM saMsAre mahAdukkhaM jaM mukkhe sukkhamakkhayaM / pAvaMti pANiNo tattha pamAyA appamAyao / / 17 / / pramAdaparihAra phulakan jainazAsanamAM svargApavarganA mArge lAgelA hovA chatAM pramAdavaDe zreNikAdi saMsAramAM paDyA che te khedanI vAta che. / / 12 / / re jIva ! pramAdane kAraNe anaMtI vAra teM zArIrika ne mAnasika tIkSNa 6 :kho ghora narakamAM sahyAM che. / / 13 / / tiryaMcapaNAmAM paNa tuM kSudhA-tRSAdi lAkho du :kho anaMtI vA2 pramAdavaDe pAmyo duH che. / / 14 / / are jIva ! manuSyapaNAmAM paNa roga-zoka-viyogAdi mahAdu:kho pramAdavaDe anaMtI vAra teM anubhavyA che. / / 15 / . devapaNAmAM paNa kaSAyathI, viSayathI ane bhaya vagere utpanna thatA pramAdavaDe tuM anaMtI vAra du:khone pAmyo che. / / 16 / / saMsAramAM je mahAdu :kha ane mokSamAM je akSaya sukha prANI pAme che te pramAdathI ane apramAdathI ja pAme che. arthAt pramAdathI du :kha pAme che ane apramAdathI sukha pAme che. ||17 ||
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya. pattevi suddhasammatte sattA suttanivattayA / uvauttA jaM na maggaMmi hA ! pamAo duraMtao / / 18 / / nANaM paThati pAThiMti nANAsatthavisArayA / bhullaMti te puNo maggaM hA pamAo duraMtao / / 19 / / annesiM diti saMbohaM nissaMdehaM dyaaluaa| sayaM mohahayA tahavi pamAeNaM aNaMtaso / / 20 / / paMcasayANa majjhami khaMdagAyario thaa| kahaM virAhao jAo pamAeNaM aNaMtaso / / 21 / / tayAvatthaM hao khuDDa deveNa pddibohio| ajjasADhamuNI kaLU pamAeNaM aNaMtaso / / 22 / / zuddha samyakatva prApta thavA chatAM zratanA nirvartaka-pravartaka evA jIvo paNa je mArgamAM upayukta rahetA nathI te duraMta evA pramAdanuM ja phaLa che. (tethI tevA duraMta pramAdane dhikkAra ho !) I18II vividha zAstranA vizArada paMDito anyane bhaNAve che ne pote bhaNe che, chatAM te paNa mArgane bhUlI jAya che, te duraMta evA pramAdanuM ja phaLa che. TI19 / dayALu evA manuSyo anyane ni:saMdeha evo saMbodha (upadeza) Ape che, chatAM pote anaMtI vAra pramAdavaDe haNAya che. (tethI tevA pramAdane dhikkAra ho !) pArA pAMcaso ziSyomAM (te saghaLA ArAdhaka thayA paNa) khaMdhaka AcArya kema virAdhaka thayA ? (tenuM kAraNa krodharupa pramAda ja che). evI rIte pramAdavaDe jIva anaMtI vAra virAdhaka thayela che. IIranA tevI avasthAvALA-pRthvIkAya vigere nAmavALA kSullakone (bALakone) haNanArA aSADhAmuni Aryane deve pratibodha pamADyA. hA ! kaSTakArI hakIkata che ke pramAda vaDe A jIva anaMtI vAra haNAyo che. nArarA
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 61 sUrivi mahurAmaMgU suttaatthadharA thiraM / nagaraniddhamaNe jakkho pamAeNaM anaMtaso / / 23 / / jaM harisavisAehiM cittaM ciMtijjae phuDaM / mahAmuNINaM saMsAre pamAeNaM anaMtaso / / 24 / / appAyattaM kayaM saMtaM cittaM cArittasaMgayaM / parAyattaM puNo hoi pamAeNaM anaMtaso / / 25 / eyAvatthaM tumaM jAo savvasutto guNAyaro / saMpayaMpi na ujjutto pamAeNaM aNaMtaso / / 26 / hA hA tumaM kahaM hosi pamAyakulamaMdiraM / jIve mukkhe sayAsukkhe ki na ujjamasI lahuM / / 27 / / pramAdaparihAra kulakam mathurAvAsI maMgu nAmanA AcArya sUtra-arthane dhAraNa karanArA ane sthira cittavALA hovA chatAM nagaranI khALamAM yakSa thayA. pramAdane kAraNe A rIte anaMtI vAra bane che. / / 23 / / harSa ane viSAdavaDe munio je sphuTapaNe vicitra ciMtavana kare che te temane saMsAramAM paribhramaNa karAve che. A pramANe pramAda anaMtI vAra kare che. / / 24 / / cittane cAritrasaMgata banAvI AtmAyatta (AtmAdhIna) karyu hovA chatAM, te pharIthI parAyatta (parAdhIna) thAya che te pramAdanuM ja phaLa che. A pramANe pramAde anaMtI vAra karyuM che. / / 25 / / evI avasthAvALo tuM sarva sUtrano pAragAmI ane guNAka2 (guNavAna) hovA chatAM sAMpratakALamAM-atyAre tuM temAM (saMyamamAM) udyamavaMta thato nathI te pramAdanuM ja phaLa che. pramAde tevuM anaMtI vAra karyuM che. / / 26 / / hA ! hA ! pramAdanA kulamaMdira (sthAna) evA tAruM zuM thaze ? tuM zAzvata sukhavALA mokSamAM kema zIghra udyamavALo thato nathI ? / / 27 / /
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya. pAvaM karesi kiccheNa dhammaM sukkhehi no puNo / pamAeNaM aNaMteNaM kahaM hosi na yANimo / / 28 / / jahA payarTeti aNajjakajje, tahA vinicchaM maNasAvi nUNaM / tahA khaNegaMjai dhammakajje, tA dukkhio hoi na koi loe / / 29 / / jeNaM suladdheNa duhAI dUraM, vayaMti AyaMti suhAI nUNaM / re jIva eyaMmi guNAlayaMmi, jiNidadhammami kahaM pamAo / / 30 / / hAhA mahApamAyassa savvameyaM viyaMbhiyaM / na suNaMti na picchaMti kannadiThThIjuyAvijaM / / 31 / / seNAvaI mohanivassa eso suhANa jaM vigghakaro durappA / mahAriU savvajiyANa eso aho hu kaLUti mahApamAo / / 32 / / evaM viyANiUNaM muMca pamAyaM sayAvi re jIva / pavidisi ne sammanipajyasevAnaM smArU rUA. tuM kaSTa sahana karIne paNa pApa kare che ane sukhIpaNAmAM paNa dharma karato nathI, tethI he jIva ! anaMtA pramAdathI tAruM zuM thaze te huM jANato nathI. (kahI zakato nathI.) |Ira8/ jevI rIte jIvo anArya-pApakAryamAM pravRtti kare che tevI rIte nicce manathI paNa zubha kAryamAM pravRtti karatA nathI, te eka kSaNa mAtra paNa jo dharmakAryamAM tevI pravRtti kare to A lokamAM koI paNa jIva du:khI na thAya. ra9 / je prApta thavAthI du:kho dUra jAya che ane sukho najIka Ave che, je jIva ! evA guNAlaya-guNanA sthAnarupa jinendradharmamAM zA mATe pramAda kare che ? | 30 || hA hA ! mahAprasAdanuM A sarva vighUMbhita che ke jethI kAna ane netra hovA chatAM paNa A jIva sAMbhaLato nathI ane joto paNa nathI. [31TI mahApramAda e moharAjAno senApati che, sukhIjanone dharmamAM viddha karanAro durAtmA che, sarva jIvono e mahAna zatru che. aho e mahAkaSTakArI hakIkata che. T32TI A pramANe jANIne he jIva ! tuM sadAne mATe pramAdano tyAga karI de ke jethI jinacaraNanI sevAnuM ramya evuM samyagu phaLa pAme-prApta kare. ||33 //
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 63 jIvAnuzAsti kulakam 14) jIvAnuzAsti kulakam | re jIva ! kiM na bujjhasi, caugaisaMsArasAyare ghore / bhamio aNaMtakAlaM, arahaTTaghaDivva jalamajjhe / / 1 / / re jIva ! ciMtasu tumaM, nimittamittaM paro havai tujjha / asuhapariNAmajaNiyaM, phalameyaM puvvakammANaM / / 2 / / re jIva ! kammabhariyaM, uvaesaM kuNasi mUDha ! vivarIaM / duggaigamaNamaNANaM, esa cciya havai pariNAmo / / 3 / / re jIva ! tumaM sIse, savaNA dAUNa suNasu maha vayaNaM / jaM sukkhaM na vi pAvisi, tA dhammavivajjio nUNaM / / 4 / / re jIva ! mA visAyaM, jAhi tumaM picchiUNa prriddhii| dhammarahiyANa kutto ! saMpajjai vivihasaMpattI / / 5 / / he jIva ! pANImAM reMTanI ghaDIo bhame tema cAragatirupa bhayaMkara saMsAra samudramAM anaMtakALathI tuM bhamyo, chatAM kema bodha pAmato nathI. ||1|| he jIva ! tArA A bhava bhramaNamAM bIjo to nimitta mAtra ja che, kharI rIte teM ja A badhuM) azubha pariNAmathI utpanna kareluM pUrva karmonuM phala che, e tuM vicArI jo. pArasI he mUDha jIva ! tuM pApa karmathI bharelo viparIta upadeza kare che. durgatimAM javAnI icchAvALAonA manamAM Avo viparIta ja pariNAma hoya. arthAt e tArI bhAvi durgatinuM lakSaNa che. [3 he jIva ! tuM mastake kAna lagADIne-ekAgra thaine mAruM vacana sAMbhaLa, tuM je sukha pAmato nathI tethI kharekhara tuM dharmarahita ja che. 4 he jIva ! bIjAnI Rddhi joine tuM viSAda karIza nahI. dharma vinAnA jIvone vividha prakAranI saMpattio kyAMthI prApta thAya ? paIT
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 zrI kulaka samuccaya re jIva ! kiM na picchasi ? jhijhaM juvvaNaM dhaNaM jIaM / tahavi hu sigdhaM na kuNasi, appahiyaM pavarajiNadhammaM / / 6 / / re jIva !mANavajjia, sAhasaparihINa dINa gayalajja / acchasi kiM vIsattho, na hu dhamme AyaraM kuNasi / / 7 / / re jIva ! maNuyajammaM, akayatthaM juvvaNaM ca volINaM / na ya ciNNaM uggatavaM, na ya lacchI mANiA pavarA / / 8 / / re jIva ! kiM na kAlo, tujjha gao paramuhaM nIyaMtassa / jaM icchiyaM na pattaM, taM asidhArAvayaM carasu / / 9 / / iya mA muNasu maNeNaM, tujjha sirIjA parassa AittA / tA AyareNa giNhasu, saMgovaya vivihapayatteNa / / 10 / / he jIva ! tuM nAzavaMta evA tArA yauvana, dhana ane jIvitane kema nathI joto ? ane (jo jANe che) to paNa Atma hitakArI zreSTha jinadharmane tuM kema nathI Adato ? T6TI | he mAna vinAnA ! he sAhasa (sattva) rahita ! he rAMka ! he nirlajja ! haju vizvAsu thaine kema beTho che ? tuM dharmamAM Adara kema karato nathI? T7TI he jIva ! tAro manuSyajanma niSphaLa gayo ane yauvana paNa vyatIta thayuM, te ugra tapa paNa na AcaryuM ane uttama prakAranI puNyarupI lakSmI paNa na bhogavI. sAdA | he jIva ! zuM bIjAnA mukha sAmuM joine besI rahetAM) jotAM (pArakI AzAe) tAro vakhata (nakAmo) nathI gayo ? tane (pArakI AzAothI) icchita (kaMi) nathI maLyuM mATe have khagadhArA sarakhuM vrata Adara ! (e tAruM iSTa jarura Apaze.) II9 tArI AtmaguNorUpI lakSmI pArakAne AdhIna che ema tuM manathI paNa na mAnIza. AdarapUrvaka te lakSmIne grahaNa (pragaTa) kara ane vividha prayatno vaDe tenuM rakSaNa kara ! TI10//
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ 65 jIvAnuzAsti phulakam jIviaM maraNeNa samaM, uppajjar3a juvvaNaM saha jarAe / riddhI viNAsasahiA, harisavisAo na kAyavvo / / 11 / / he jIva ! jIvita maraNanI sAthe, yauvana jarAnI sAthe ane Rddhio vinAzanI sAthe utpanna thAya che tethI jIvitAdino harSa ke maraNAdino viSAda na karavo. (11TI
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya 15) / indriyAdivikAranirodha kulakam / rajjAibhogatisiyA, aTTavasaTTA paDaMti tiriesuM / jAImaeNa mattA, kimijAiMceva pAvaMti / / 1 / / kulamatti siyAlitte, uTTAIjoNi jaMti ruvamae / balamatte vi payaMgA, buddhimae kukkaDA huMti / / 2 / / riddhimae sANAI, sohaggamaeNa sappakAgAI / nANamaeNa baillA, havaMti maya aTTha aiduTThA / / 3 / / kohaNasIlA sIhI, mAyAvI bagattaNaMmi vaccaMti / lohilla mUsagatte, evaM kasAehiM bhamaDaMti / / 4 / / mANasadaMDeNaM puNa, taMdulamacchA havaMti maNaduTThA / suyatittaralAvAI, hou vAyAi bajhaMti / / 5 / / rAjyAdi bhogonI tRSNAvALA ArtadhyAnane vaza duHkhI thai tiryaMcamAM paDe che ane jAtimada vaDe madonmatta thayelA kRminI jAtimAM janma pAme che. [1] kulamadanA kAraNe ziyALapaNa ane rupamadanA kAraNe uTa vigerenI yonimAM utpanna thAya che baLamada karanArA pataMgiyA ane buddhimadathI kukaDA thAya che. garA riddhimada karIne kutarA vigere, saubhAgyamada karIne sarpa-kAgaDA vigere ane jJAnamada karIne baLado thAya che, ema AThe ya prakAranA mado atiduSTa che. [3] krodhI prANIo agnimAM utpanna thAya che, mAyAvI bagalApaNuM ane lobhI uMdarapaNuM pAme che, e prakAre kaSAyo vaDe jIvo durgatiomAM bhame che. II II vaLI duSTamanavALA manadaMDa vaDe taMduliyA masyo thAya che ane vacanadaMDa vaDe jIvo popaTa, tetara, lAvarI vigere pakSIo thaine baMdhanamAM paDe che. paII
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ indriyAdivikAranirodha kulakam kAeNa mahAmacchA, maMjArA(u) havaMti taha kUrA / taM taM kuNaMti kammaM, jeNa puNo jaMti naraesu / / 6 / / phAsiMdiyadoseNaM, vaNasuyarattammi jaMti jIvA vi / jIhAloluya vagghA, ghANavasA sappajAIsuM / / 7 / / nayaNiMdie payaMgA, huMti mayA puNa savaNadoseNaM / ee paMca vi nihaNaM, vayaMti paMciMdiehiM puNo / / 8 / / jattha ya visayavirAo, kasAyacAo guNesu annuraao| kiriAsu appamAo, so dhammo sivasuho loe / / 9 / / kAyadaMDavaDe jIvo krUra evA moTA malyo ane bilADAo thAya che ane te te bhavomAM punaH punaH mana, vacana ane kAyAthI te te karmo kare che, ke jenAthI marIne nArakImAM jAya che. I6 // sparzanendriyanA doSathI jIvo vanamAM bhaMDapaNe utpanna che, jIhyA indriyamAM lolupI jIvo vAgha tarIke thAya che ane dhrANendriyane vaza paDavAthI sarpanI jAtiomAM utpanna thAya che. pAchalA cakSurindriyanA doSathI pataMgiyA ane zrotrendriyanA doSathI mRgalAM thAya che ane e pAMca prakAranA jIvo bIjA bhavomAM paNa te te pAMca indriyo vaDe pharIthI nAza pAme che. sAdA mATe he jIva ! je dharmamAM viSayothI virAga, kaSAyono tyAga, guNomAM prIti ane kriyAomAM apramAdIpaNuM hoya te dharma ja jagatamAM mokSasukha ApavAvaLo che. 19 ??
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya 16 maNoniggahabhAvanA kulakam / / (kartA : zrI dharmasUriziSya) siridhammasUripahuNo, uvaesAmayalavaM muNeUNaM / taM ceva tahA namiuM, maNaniggahabhAvaNaM bhaNimo / / 1 / / saMsArabhavaNakhaMbho, narayAnalapAvaNaMmi saralapaho / maNamanivAriameaM, kiM kiM dukhaM najaM kuNai ? / / 2 / / vAyAe kAeNaM maNa-rahiyANaM na dAruNaM kammaM / joaNa-sahassamANo, mucchimamaccho uAharaNaM / / 3 / / vayakAyavirahiANaM, vi kammANaM cittamittavihiANaM / aighoraM hoi phalaM, taMdulamacchuvva jIvANaM / / 4 / / galiavivegANa maNo, niggahiuMdukkaraM phuDaM taav|| saMjAyavivegANaM vi, dukkarameaMpikira hoi / / 5 / / zrI dharmasUri AcArya bhagavaMtane namaskAra karIne temanA upadeza rUpa amRtAMza ne jANIne mananuM niyamana karavA mATe kahIza ||1|| mananuM aniyaMtraNa e saMsAranI imAratano AdhAra staMbha che, narakAgni tarapha laI jato sIdho mArga che, niraMkuza manathI karyuM kayuM duHkha utpanna nahIM thAya ? tArA mana vinAnA 1000 yojananA samUrchAima matsyanA vANI ane kAyAthI thatAM pApo eTalA bhayaMkara hotA nathI (paNa) vANIthI kAMipaNa bolyA vinA, ke kAyAthI kazuM karyA vinA ekalA citta (mana)thI taMduliyA malyanI jema jIvone bhayaMkara karmo baMdhAya cha. / / 3-4 / / viveka vidAya le pachI manane niyamanamAM rAkhavuM kaThIna che, paNa vivekayukta jIvone paNa manane ThekANe rAkhavuM kyAreka muzkela banI jAya che. pAna
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 69 manonigrahabhAvanA kulakar ' ' karayalagayamuttINaM, titthayarasamANacaraNabhAvANaM / tANaM pi hujja dukkarameaM ti aho ! mahacchariaM / 6 // maNaniggaha-vIsAso, kaiyAvi na jujjae ihaM kAuM / appaDivAyaM nANaM, uppaNNaM jA na jIvANaM / / 7 / / thevamaNadukkayassavi, jANato'IvadAruNavivAgaM / jaha kahavi kkhaMcia maNaM dhAremi egavatthummi / 18 / / pANipuDaniviDapIDia - rasaM va picchAmi tahavi jhatti gayaM / anna vAyaM muLaravi, risamantra anusAmi ? / / R / / mayamattaM piva hatthiM, dhammArAmaM puNovi bhajaMtaM / juduM vivegamiDo, muhALavuMma-manniyajJa / / o 0 / / ullasio ANaMdo, khaNamegaM jAva tAva ciMtemi / tAsiddhamatio va, vIsarphe annatya irimo ? / / / / muktinI prApti hastagata hoya, jemanI sAdhanA tIrthaMkaronI sAdhanAne yAda apAve tevI hoya tevA (sAdhako)ne paNa A mana kyAreka haMphAvI de che, te AzcaryanI vAta che. / / 6 / / jIvone jyAM sudhI apratipAtijJAna-kevaLajJAna utpanna thAya nahIM tyAM sudhI mananigraha para vizvAsa ka2vo yogya nathI. / / 7 / / manathI thayelA nAnakaDA duSkRtanuM paNa ati dAruNa pariNAma che, ema jANato huM koi paNa rIte prayatnapUrvaka manane eka vastumAM dhArI rAkhuM chuM-sthira rAkhuM chuM. IILII jorathI bhIMselI muTThI vaccethI vahI jatAM pANInI jema A mana kSaNamAM to kyAMya sarakI gayuM hoya che. arara ! A manane sthira rAkhavAno upAya zuM ? / / 9 / / mana e madonmatta hAthInI jema dharmarUpI bAgane vera vikhera karI nAMkhe che tyAre viveka rupI mahAvata banIne zubha dhyAna rupI staMbhe bAMdhavuM joie. / / 10 / / zubhadhyAna thI baMdhAyelA manathI huM AnaMdita thai jAuM chuM paNa mana e aThaMga jAdugaranI jema kSaNa mAtramAM anyatra pahoMcI gayeluM jouM chuM. (have) huM zuM karuM ? ||11||
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccayA maNamakkaDeNa suiraM, maha dehaM tAviaM aho bAda / tA kaha aNiggahiuM, hohAmi ahaM suhI ittha ? / / 12 / / siddhipurIe siddhI, jAva phuDaM tujjha hoi re jIva ! tA maNarAeNa samaM, mA viggahauvaramaM kuNasu / / 13 / / aha viggahami catte, patte nikkaMTagammi rajjammi / esa tuha taM kAhI, sayAvi jaha dukkhio hosi / / 14 / / jai iMdajAlieNaM kAuM, muTThIi daMsiaMvatthu / dhariuMjaNeNa muTThI, diTuM naTuMtayaM vatthU / / 15 / / taha vaMcia maNavatthU, saMjamamuTThIi dhAriaMkahavi / suhabhAvaloadhario, hI NaTuM maMdapuNNassa / / 16 / / nahu atthi kiMpi nUNaM, caMcalamaNNaM maNAu bhuvaNammi / taM puNaM uvamAmittaM, pavaNapaDAgAi jaM bhaNiyaM / / 17 / / A manamarkaTe mArA zarIrane dIrghakALa sudhI atyaMta pIDA ApI che. to AvA manano nigraha karyA vinA huM A jagatamAM kevI rIte sukhI thaiza ? T12aa. manarAjAnI sAme yuddha jAhera karI ja dIdhuM che to te AtmAnuM ! siddhipurI para saMpUrNa svAmitva sthapAya nahIM tyAM sudhI yudhdha virAma karIza nahIM. 13 jo tuM yuddhano tyAga karaze to mananuM aDacaNa vinAnuM rAjya sthapAi jaze. to A mana tArI evI hAlata karaze ke jethI te haMmezA duHkhI rahIza. II14. jAdugara havAmAM hAtha vIMjhane enI muThThImAM koi vastu AvI jAya, e bIjAnA hAthamAM Ape, enI muThThImAMthI jota jotAmAM e vastu adrazya banI jAya che. tevI rIte sAdhaka AtmA saMyamarUpI muThThImAM manane pakaDI rAkhe che, paNa zubhamAMthI azubhamAM e kyAre pahoMcI jAya che te sAdhakane khabara paDatI nathI. II15-16 pavanathI phara-phara thatI dhajA vagere upamAo manane bhale ApIe paNa mana jeTalo capaLa bIjo koi padArtha A vizvamAM nathI. II17TI
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ 71 manonigrahabhAvanA kulakam sAhUNa sAvagANa ya, dhamme jo koI vittharo bhnnio| so maNaniggahasAro, jaM phalasiddhI tao bhaNiyA / / 18 / / jattha maNo taralijjai, so saMgo dUrao u caiyavvo / bahurayaNa-saNAheNaM, dujjayacorANa jaha paMthA / / 19 / / jia ! ajjaM aha kalle, paraloe tuha payANayaM hohI / dIharasaMsArakae, niraMkusaM kaha maNaM kuNasi ? / / 20 / / kimahaM karemi kassa va, kahemi ciMtemi ahava kiM tattaM ? jeNa maNaM pasaraMtaM, dhAremi mattahatthivva / / 21 / / saMpai satthasarIre, samaraMti na jIva puvvdukkhaaii| kahiesu na uvveo, kaha hohisi taM na yANAmi / / 22 / / jANiatattaM pi maNo, dhArijjai dukkaraM saralamagge / dukkhaM khusikkhavijjai, eso appA durappA hu / / 23 / / sAdhudharma ane zrAvaka dharma je vistArathI kahevAya che teno sAra manano nigraha che. kemake mana nigrahathI ja phaLanI siddhi batAvI che. II18 mA kiMmatI ratno sAthe hoya tyAre coronI vastImAMthI ApaNe jatAM nathI te rIte, mana caMcaLa bane tevo saMga dUrathI ja tyAga karavo. TI19 IT he jIva ! tAre Aje ke kAle paralokamAM to javuM ja paDaze. to zA mATe jethI dIrdhasaMsAra thAya e rIte manane niraMkuza rAkhe che ? /ra0 gAMDA hAthInI jema bhAgatA A manane sthira rAkhavA mATe huM zuM karuM? kone kahuM ? ane kayA tatvanuM ciMtana karuM ? |ravA! hamaNAM svastha zarIra che tyAre jIva pUrvanA du:khane yAda karato nathI, ne kahIe to paNa ene udvega thato nathI. to tAruM bhaviSyamAM zuM thaze? te huM jANato nathI. /rarA tattvane jANatA paNa manane saraLa mArgamAM sthira rAkhavo duSkara che. kharekhara A duSTa svarupavALo AtmA atyaMta kaSTathI meLavI zakAya che. ra3
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya AvaDie jia ! dukkhe, jANAmi kiha suMdaro havai dhammo / saMpai puNa gayadhammo, paraloe hosi ahaha kahaM ? / / 24 / / iMdialolo kovi hu, vaTTai saddAiesu visesu| tahavi na hoi tittI, taNhacciavittharai navaraM / / 25 / / iMdiadhuttANa aho ! tilatusamittaM pi desu mA pasaraM / aha dinno to nIo, jattha khaNo varisakoDisamo / / 26 / / dhattUrabhAmio iva, ThagadhatteNaM vadhuttio sNto| bhUeNa va saMgahio, vAeNa va diTThimoheNaM / / 27 / / jaha ee avarehi, juttisahassehiM paNNavijjatA / tANaM cia gahilattaM, aviappaM vAharaMti sayA / / 28 / / taha rAgAivasaTTo, na muNasi thevaMpi kajjaparamatthaM / aha muNasi to payaMpahi, carieNaM kaha visaMvayasi ? / / 29 / / he jIva ! jyAre duHkha AvI paDaze tyAre dharma tane vahAlo lAgaze e huM jANuM chuM. Aje to tuM dharmarahitapaNe rahelo che. arere ! paralokamAM tAruM zuM thaze ? mAra4 / indriyasukhano lolupI koipaNa jIva zabdAdi viSayomAM ALoTe che chatAM paNa tene tRpti thatI nathI, ulaTAnI tRSNA vadhe ja che. sArapI. he Atman ! dhUrta jevI indriyone talanA photarA jeTaloya avakAza ApIza nahi, jo Apaze to jyAM eka kSaNa kroDo varSa samAna che, te sthAnamAM tane lai jaze. ra6 // nazAmAM bhAnabhUlelA vyasanI, ThaganI vAjALathI bharamAyelA, bhUta jene vaLagyuM che evA, vicAravAyu ke smRtibhraMza vALA koi mANasane DAhyA puruSo bhale hajAro yuktiothI samajAve to paNa nahi mAne, te to DAhyA lokone ja pAgala kahI detA acakAze nahi. ra7-28 | tema rAgAdithI paravaza banelo tuM paNa vAstavikatAne samajavAnI zakti gumAvI beTho che, jo AvuM na hoya to tAru vartana AvuM viparIta zA mATe che ? ra9//
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ 73 manonigrahabhAvanA kulakam duggaMdha-asuipuNNo, bAhiM savvattha cittio krgo| paDheMsuanUttaNayaM, dAuM pihio a pupphehiM / / 30 / / diTTho harei cittaM, gaMdho asuIe sarai taM ca / mUDho vitaM na gahiuM, kuNai maNaM kiM puNa vivegI ? / / 31 / / evaM cia nArIsu, vatthAlaMkArabhUsiaMgIsu / AvAyamittarUvaM, picchiatattaM vibhAvesu / / 32 / / asuIe aTThINaM, soNiakimijAlapUimaMsANaM / nAma pi ciMtiaM khalu, kalamalayaM jaNai hiayaMmi / / 33 / / paccakkhamiNaM picchaha, vaniamittaM jai na pattiyaha / ikkArasasoehi, nIharamANaM sayaM ceva / / 34 / / ia tattabhAvaNagao, sayAvi maNaniggahaM karemANo / paccakkharakhasINaM nArINa na goaro hosi / / 35 / / suMdara citrita karelo, rezamI vastrathI DhAMkelo, phulanI mALA paherAvelo (evo paNa) durgadha ane azucithI bharelo ghaDo hoya-te ghaDo jotAM ja manane harI le paNa tenI gaMdha aMtarane akaLAve che. mUrakha mANasa paNa tene levA taiyAra thato nathI to pachI vivekI puruSanuM to pUchavuM ja zuM ? T30-31 A rIte nara ke nArInuM vastro ane alaMkArothI zobhatuM zarIra uparathI suMdara dekhAya che chatAM vAstavikatA zuM che ? azuci lohI kRmi-hADa-mAMsa A badhAnA nAma letAM ya sUga caDhe che (zarIra rUpI ghaDAmAM A sivAya bIjuM che paNa zuM ?) T32-33 ATaluM varNana karyA chatAM paNa jo tane vizvAsa na thato hoya to tenA agiyAra dvAromAMthI zuM zuM vahe che te tuM jAte ja joi le. [34 / A rIte tatvaciMtanathI je potAnA manano nigraha kare che tene pratyakSa rAkSasI samAna nArI (vAsanA rupI rAkSasI) kazuM karI zakatI nathI. rUpA
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 zrI kulaka samuccaya jiNavayaNabhAvieNaM, suttatthasamaggapArageNaM pi / bhavabhamaNabhIrugeNaM, suhasaMsaggiM pavaNNeNaM / / 36 / / avagayaparamattheNaM, niccaM sajjhAya-jhAyageNa me| . viviga, sapaTemArga hI vaMtikuM? iArUchA jaha laddhalakkhacoro, haramANo neva najjae daviNaM / tahavi gayaM ciadIsai, maNaM pi eaM kahaM homi ? / / 38 / / huMdukkare vi magge, ego ityeva havai hu uvAo / khaNamittaM pi na dijjai, maNapasarojaM pamAyassa / / 39 / / paramatthaM jANaMto, daMsiamagge sayAvi vaDhto / jai khalai kovi kahamavi, saraNaM bhaviyavvayA tattha / / 40 / / kittiyamittaM bahuso, bhaNimo maNaniggahakAraNapayaMmi / dhanANa ittiaMpihu, jAyai ciMtAmaNi-samANaM / / 41 / / | jinavacanathI bhAvita thayelo, samagra sUtra-arthano pAragAmI, bhavabhramaNano Dara paNa che, sajjanonI saMgata paNa che, nitya svAdhyAya ane dhyAnamAM rakta, paramArthane pAmelo hovA chatAM huM keTalIka vAra mArA manane unmArge pahoMcI gayeluM jouM chuM. /36-37Tii corI karI gayelA aThaMga corane ApaNe joI zakatA nathI. ApaNane to corAi gayelA dhananI ja jANa thAya che, mananuM paNa AvuM ja che. mAre zuM karavuM ? T38. hA, kAma duSkara che, paNa eka upAya spaSTa jaNAya che, eka kSaNa paNa pramAdane manamAM sthAna nahIM ApavuM. [39 / paramArthane jANato hoya, jJAnIonA mArge cAlato hoya to paNa koikavAra sAdhaka mananI cAlabAjImAM sapaDAi jato hoya tevuM bane. AvA samaye sAdhake bhavitavyatAne yAda karavI ke "A paNa niyatino kramabaddha paryAya haze." T40 || apramAdI rahevuM e manonigrahanI gurucAvI che. vizeSa zuM kahevuM ? keTaluM kahevuM ? sabhAgI sAdhakane AmAMthI ciMtAmaNi ratna samAna badhuM maLI raheze. 41)
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 75 manonigrahabhAvanA kulakam gurukammANaM eaM, puNaravi jANaviaMpikira kahavi / pattaMpi varanihANaM, vialiapuNNassa va na ThAi / / 42 / / paidiyahaM jai eaM, jhAemi atuha jiNiMda ! aannaae| to jayathuapAyapauma ! nAhaM bIhemi bhavaraNNe / / 43 / / saddhAsaMvegajuo, maNaniggahabhAvaNaM imaM jiivo| jhAyaMto nimvigdhaM, kallANaparaMparaM lahai / / 44 / / bhAre karmI AtmAne game teTaluM samajAvavAmAM Ave paNa puNyahIna (abhAgiyA)nA gharamAM nidhAna na Take enI jema A jhINI vAto tenAM aMtaramAM rahetI nathI. ((4288 jagatupUjya ke jinezvara ! mane vizvAsa che ke tArI AjJAnusAra pratidina A vAtone huM vAgoLyA karIza to huM A bhavaaTavImAM avazya surakSita banI jaiza. I43 // zraddhA ane saMvega yukta banIne manonigraha arthe AvuM ciMtana je sAdhaka karyA karaze, te kalyANanI paraMparA saraLatAthI siddha karato jaze. 44
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 zrI kulaka samuccaya 17) zrI karma kulakam / telukkikkassa mallassa mahAvIrassa dAruNA / uvasaggA kahaM huMtA ? na hu~taM jai kammayaM / / 1 / / vIrassa meMDhi (minu) yaggAme, kevalissAvi dAruNo / aisAro kahaM huMto ? na huMtaM jai kammayaM / / 2 / / vIrassa aTThiaggAme, jakkhAo sUlapANiNo / veaNAo kahaM huMtI ? na hu~taM jai kammayaM / / 3 / / dAruNAo salAgAo, kannesuM vIrasAmiNo / pakkhivaMto kahaM govo ? na huMtaM jai kammayaM / / 4 / / vIsaM vIrassa uvasaggA, jiNiMdassAvi dAruNA / saMgamAo kahaM huMtA ? na hu~taM jai kammayaM / / 5 / / gayasukumAlassa sIsammi, khAiraMgArasaMcayaM / pakkhivaMto kahaM bhaTTo ? na huMtaM jai kammayaM / / 6 / / traNa lokamAM advitIya malla evA zrI mahAvIra prabhune paNa bhayaMkara upasargo thayA te lobha na hoya to bha thAya ? / / 1 / / jo karma na hoya to mahAvIrasvAmIne kevalajJAnI hovA chatAM maeNTrika gAmamAM bhayaM. 2 mAlisA2 ma thAya ? / / 2 / / karmanuM astitva na hoya to asthika gAmamAM samartha virabhagavAnane paNa zUla55 yakSI venAmI 25 te ma saMbhave ? / / 3 / / jo tevuM karma na hoya to prabhu mahAvIrasvAmInA kAnamAM govALIAe bhayaMkara wlan mahoyA ? / / 4 / / jo karma na hota to tIrthakara evA paNa zrIvIraparamAtmAne saMgamadevathI (bhayaM42 vI. 75so bha. thy|| ? / / 5 / / jo karma na hota to gajasukumAranA mastaka upara kheranA baLatA aMgArA sobhitI nAmanI praame| bha bharIta ? / / 6 / /
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ 77 zrI karma kulakam sIsA u khaMdagassAvi, pIlijjaMtA tayA kahaM ? / jaM teNa pAlaeNAvi, na huMtaM jai kammayaM / / 7 / / saNaMkumArapAmukkha-cakkiNo vi susAhuNo / veyaNAo kahaM huMto ? na huMtaM jai kammayaM / / 8 / / kosaMbIe niyaMThassa, dAruNA acchiveyaNA / dhaNiNo vi kahaM huMtA ? na huMtaM jai kammayaM / / 9 / / namissaMto mahAdAho, nariMdassAvi dAruNo / mahilAe kahaM hu~to ? na huMtaM jai kammayaM / / 10 / / aMdhattaM baMbhadattassa, sudehassAvi dussahaM / cakkissAvi kahaM huMtaM ? na huMtaM jai kammayaM / / 11 / / nIyagutte jiNiMdo vi, bhUripuNNo vi bhaarhe| UpajjaMto kahaM vIro ? na huMtaM jar3a kammayaM / / 12 / / jo karma na hota to te vakhate naMdakasUrinA ziSyo pAlaka maMtrIthI pIlAyA te kema pIlAyA ? ||7|| jo karma na hota to sanakumAra cakravartI vigere uttama sAdhuone paNa vedanAo thai te kema thai ? ||8|| nigraMtha (anAthI muni) ke jeo pUrvAvasthAmAM kauzAMbI nagarImAM ghaNA ghanavAna hatA chatAM paNa bhayaMkara netra pIDA thai hatI tenuM kAraNa zuM ? TI9 || namirAjarSi jevA paNa narendrane potAnI strIonAM paNa kaMkaNono avAja sahana na thAya tevo aMtardAha thayo, te karma na hoya to kema thai zake ? 10 suMdara zarIravALA evA paNa brahmadatta cakravartIne dussaha aMdhapaNuM prApta thayuM, te karma na hota to kema thAta ? ||11|| bharata kSetramAM tIrthaMkara nAmakarmarupa mahAna puNyavALA jinendra paNa zrImahAvIra nIca gotramAM utpanna thayA, te karma na hoya to kema bane ? | 12
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 78 zrI kulaka samuccaya avaMtIsukumAlo vi, ujjeNIe mhaayso| kahaM sivAi khajjaMto ? na huMtaM jai kammayaM / / 13 / / saIe suddhasIlAe, bhattArA paMca paMDavA / dovaIe kahaM huMtA ? na hu~taM jai kammayaM / / 14 / / miyAputtAijIvANaM, kulINANa vi tArisaM / mahAdukkhaM kahaM huMtaM ? na huMtaM jai kammayaM / / 15 / / vasudevAINaM hiMDI, rAyavaMsobbhavANa vi / tAruNNe vi kahaM huMtA ? na hu~taM jai kammayaM / / 16 / / vAsudevassa putto vi, nemisIso vi DhaMDhaNo / alAbhillo kahaM huMto ? na huMtaM jai kammayaM / / 17 / / kaNhassa vAsudevassa, maraNaM egAgiNo vaNe / bhAuyAo kahaM huMtaM ? na hu~taM jai kammayaM / / 18 / / ujjayinI nagarImAM moTA yazavALA paNa avaMtIsukumAranuM ziyALaNIe bhakSaNa karyuM, te karma na hoya to kema bane ? 13 pavitra zIyaLavALI satI evI paNa draupadIne pAMca pAMDavo pati thayA, te jo karma na hoya to kema bane ? Tii14 kulIna evA paNa mRgAputra vigere aneka jIvone te te prakAranuM tIvra du:kha paDyuM, te tevA prakAranuM karma na hoya to kema bane ? ||11 jo karma na hota to, rAjAnA vaMzamAM utpanna thaelA paNa vasudevAdine yovana avasthAmAM paNa kema bhaTakavuM paData ? ||16 IT | vAsudevanA putra ane zrIneminAtha prabhunA ziSya chatAM paNa DhaNa Sine che mahinA sudhI AhAra na maLyo, te tevuM karma na hoya to kema bane ? ||17 || jo karma na hoya to vanamAM ekalA paDelA kRSNa vAsudevanuM potAnA ja bhAithI maraNa kema thAta ? T18 ||
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ 79 zrI karma kulakam nAvArUDhassa uvasaggo, vaddhamANassa dAruNo / sudADhAo kahaM huMto ? na hu~taM jai kammayaM / / 19 / / pAsanAhassa uvasaggo, gADho titthaMkarassa vi / kamaThAo kahaM huMto ? na huMtaM jai kammayaM / / 20 / / aNuttarA surA sAyA-sukkhasohaggalIlayA / kahaM pAvaMti cavaNaM? na hu~taM jai kammayaM / / 21 / / jo karma na hota to nAvamAM beThelA zrI vardhvamAnasvAmIne sudaMSTra yakSathI bhayaMkara upasarga kema thAta ? T19 Iii tIrthaMkara paramAtmA zrI pArzvanAtha bhagavAnane kamaThathI bhayaMkara upasarga thayo, te jo karma na hoya to kema bane ? 20IT. anuttara vimAnavAsI devo ke jeo zAtAvedanIya sukha ane saubhAgyanI sAmagrIthI yukta hoya che, te paNa tyAMthI cyavIne mRtyulokamAM Ave che, te jo karma na hoya to kema bane ? rivA!
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya saMvegamaMjarI kulakam (rtA : ajJAta) saddesaNamalayAnila-maMjariavisuddhabhAvasahayAro / jayai jayANaMdayaro, vasaMtasamauvva jiNavIro / / 1 / / saMsArasAyaraM duttaraMpi lIlAi kila samuttiNA / saMvegapavahaNagayA, sappurisA bharahamAIA / / 2 / / tAre jIva ! tumaMpi hu lahiuM maNuattaNAisAmaggiM / saMvegapavahaNagao, bhavajalahiM kIsa na taresi ? / / 3 / / na puNo puNo vi eaM, tuha saMbhAvemi jIva ! sAmAggiM / tAre hAresi kahaM, pamAyamairAi ummatto ? / / 4 / 18 80 zramaNa bhagavAna mahAvIra jANe vasaMta Rtu banIne avataryA. dezanAnA vAsaMtI vAyarA vahetA mUkyA ane bhavya janonA haiyAnA bhAvanI maMjarIo jANe mahorI uThI. e vasaMtano sadA jaya ho !||1|| bharata mahArAjA jevA mahApuruSo saMvegarupI jahAjane pAmIne dustara evA saMsAra sAgarane lIlAmAtramAM-2matAM ramatAM tarI gayA ||2|| to he Atman ! manuSya janmAdi sAmagrI tane maLI ja che, eno lAbha lai saMvega rupI nAvaDInA sahAre bhavasAgarane pAra pAmavAno prayAsa tuM zA mATe nathI karato ? / / 3 / / he Atman ! huM nathI mAnato ke Avo avasara vAraMvAra tane maLe. tuM to pramAdanA nazAmAM unmatta banIne A sAmagrIne zA mATe veDaphI rahyo che ? ||4||
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMvegamaMjarI kulakam 81 koDiM varADiakae, hAresi dahesi caMdaNataruMpi / chAra viiisa Ja, toA RppataruM mUDha ! pI] jaM visamavisasaricchesu, tucchavisaesu lAlaso houM / na karesi sivavahU saMgamikkadUaM tavaM viulaM ||6 // jalapaDibiMba ataruaraphalehiM ko NAma pAvio tittiM ? sumiNovaladdhaattheNa, Isaro ko va saMjAo ? / / 7 / / kassavi nibbIAI, sitte rohaMti sayalasassAI ? jo vA dhameLa viLA, vi mAyAM hor3a suvALuM ? / / 8 / / sattovi tavaM taviuM, suaM ca paDhiuM carittamavi cariuM / jai na tavasi na paDhasi, neva carasi suhalAlaso saMto / / 9 / / tA kiM thiracitto, sattumittamayaM vihAya khaNamegaM / bhAvesi bhAvaLa neva, nIva !nirjAgga yAvi ? / / o 0 / / eka koDI mATe karoDa rupiyA kharcI nAMkhavA, rAkha mATe caMdanavRkSane jalAvI devuM, ghAsanI bhArI mATe kalpavRkSane vecI nAMkhavuM-AnA jevI murkhAi tuM kare che, jo tuM bhayaMka2 viSa samAna evA tuccha viSayomAM Azakta thaine zivavadhU sAthe milana karAvanAra eka mAtra dUta sadaza evA tapa tyAgane nathI karato. / / 5-6 / / jaLamAM pratibiMbita vRkSaphaLothI koinuM peTa bharAyuM hoya evuM haju sudhI banyuM che kharuM ? svapnamAM kamAvelA paisAthI koine paisAdAra thayo jANyo che ? / / 7 / / bIja vAvyA vinA mAtra pANI pAine koie khetaramAM anAja pakavyuM hoya tevuM sAMbhaLyuM che ? to pachI dharma vinA koi sukhI thai jAya e kai rIte zakya bane ? / / 8 / / jo tuM sukhanI lAlasAvALo hovAthI tapazcaryA ka2vAnI, jJAnopArjana karavAnI ane saMyamapAlananI zakti tArAmAM hovA chatAM (sukhamAM Asakta banIne jo tuM) ArAdhanA karato nathI-tapa nathI karato, bhaNato nathI, saMyama pALato nathI, to he nirlajja jIva ! eka kSaNa mATe chevaTe sthira cittavALo thai zatru-mitra para samabhAvavALo thai kyAre ya bhAvanA paNa kema nathI bhAvato ? (tAtparya : tuM sukhazIliyo hoi kaSTa sAdhya tapa vagere na kare te to samajyA paNa jemAM kazuM kaSTa nathI paDatuM evI bhAvanA paNa kema nathI bhAvato ?) / / 9-10 / /
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya picchasi tAva sayaM cia, nisuNasi satthesu pAvakammANaM / kaDuaM vivAgamAyarasi, tahavi re pAvakammAI / / 11 / / kaiyAvi kiMpi saMpappa, kAraNaM jAyai jaha virAgo / vaUAme sonarUtu, sAvitArjina pamtte ?tArA visavisamaMpi hu pAvaM, karesi amayaM va harisio'Najja / amayamahuraM pi dhammaM, mannasi liMbAu kaDuayaraM / / 13 / / visaesu loluaMtuha, cittaM cittaM kulAlacakkaM va / paribhamamANaM duggai-duhabhaMDe ghaDai akhaMDe / / 14 / / rajjeNa na saMtussai, na tappae amarajaNavilAsehiM / re pAva ! tujjha cittaM, raMkassa va lajjaparihINaM / / 15 / / kiMci jayA jaM picchasi, taM taM apuvvameva mannesi / bhaNasi apuvvaM na kayAi, sukkhamevaMvihaM pattaM / / 16 / / tuM tArI jAte ja jue che ane zAstromAM sAMbhaLe che ke pApakarmonA phaLa kevA kaDavA hoya che. chatAM ya tuM pApakarmo Acarato jAya che !! I11aaaa kyAreka koi kAraNasara tuM kSaNabhara mATe badhI vastuomAMthI rasa gumAvI deto hoya che. tAro A 'vairAgya' kAyama TakI rahe to beDo pAra thaI jAya ! T1rI jhera jevA pApo tane amRta jevA mIThA lAge che ane harSabhera tuM pApomAM parovAi jAya che, amRta samAna madhura dharmane lIMboLI jevo kaDavo mAne che. T13/ tAru viSayAsakta mana kuMbhAranA cAkaDAnI jema satata paribhramaNa karatuM rahe che ane tene kAraNe durgatinA du:kho rupa mATalA utaratA jAya che. ||14 nA Atman ! tAru citta mAMgaNanI (bhikhArInI) jema sAva nirlajja banI gayuM che, vizALa sAmrAjyo maLyA chatAM ene saMtoSa nathI, devalokanAM vaibhava-vilAso anubhavyA chatAM ene tRpti nathI. (15) nAnu-moTu sukha kyAMkathI maLI jAya to tene tuM apUrva mAne che ane kahyA kare che ke AvuM sukha to meM kyAre ya prApta karyuM nathI. T16I
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ 83 saMvegamaMjarI kulakam ciMtesi na uNa eaM, aNaMtaso suranaresu sukkhaaii| pattArUM tArUM sarazi, madha maUTTwifpare pavi ! 27nA jai puNa tAiM thevaMpi, sarasi tA neva tujjha duhbhaaro| kurucaMdassa va dehe, gehe bhuvaNivva mAijjA / / 18 / / re mUDha ! tuma akajje, lIlAi cahuTTae jahA cittaM / taha jai kajjevi tao, havijja kaiyAvi no dukkhaM / / 19 / / rAIi aMdhayAre, vidUra-desaTThiyassa lIlAe / jaha rAgavaseNa phuDaM, piassa nivvannase rUvaM / / 20 / / taha jai kayAvi kahamavi, kahipi Isipi paramapurisANaM / muhakamalaM picchasi, lahasi nUNa tA sayala-sukkhAI / / 21 / / AmUlAo soaggiNAvi daDDassa tujjha re jIva ? ummIlaMti sayA, rAgapallavA navanavA ceva / / 22 / / paNa tuM jarAya vicArato nathI ke AvA ane AnA karatAMya sArA sukho deva ane manuSyanA bhavomAM tuM anaMtIvAra prApta karI cUkyo che. tuM e sukhone manamAM jarAya yAda paNa karato nathI. ||17 | kadAca AmAMnuM jarApaNa tane yAda AvI jAya to kurucaMdranI jema tAro du:khano bhAra (aphasosa) eTalo vadhI jAya ke tanamAM, manamAM ke traNa bhuvanamAM paNa e samAya, nahIM. 18 he mUDha Atman ! akAryamAM-nakAmI vAtomAM tAru mana jevI rIte saheja mAtramAM coMTI jAya che tevI rIte ke satkAryomAM coMTatuM hota to kyAre ya du:khI thavAno vAro na Avata. ||19Tii aMdhArI rAtre paNa tArA priyajananI AkRtine tuM dUrathI ya oLakhI leto hoya che kemake anurAgane kAraNe jANe e tArI AMkhomAM vasI gai hoya che. ra0I mahApuruSonA mukhakamalane jotA jo evo ja thoDo paNa anurAga kyAreka, kyAMka, koipaNa rIte haiyAmAM AvI jAya to jIvanamAM sAcuM sukha prApta thai jaze. rilA he jIva ! pagathI mAthA sudhI tuM zoka-saMtApanI AgamAM jalato rahe che chatAMya tArA manamAM rAganI navI navI kuMpaLo phuTatI ja rahe che. rirA
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya haddhI ! kahaM na lajjasi, pAvaM ayarAmaruvva jaM kuNasi ? picchaMto jalalavalola-mevameaMjayaM sayalaM / / 23 / / picchaMtassa vi tuha, dAruNo imo mccukesri-kisoro| rI!ArUMva7, ravirahiNavAnatri ArA daTThaNa vihIraMtaM, visaMThulaM jagamiNaM jamabhaDehiM / kiM naccaMto ciTThasi, re pAva ! vivegaparihINo / / 25 / / paccakkhaM re jia ! moharAyadhADI gihami lUDei / savvassaM tahavi tumaM, ANAe tassa vaTTesi / / 26 / / hA hA ! kahaM na hINassa, tava micchattamaMtiNA saddhiM / nibaeNvaMvApare, mUDhayarilo nero ? bhArA ajjavi muMcasu eaM, mA mA dukkhANa bhAyaNaM hosu / saddhammamahArAyaM, paDivajjasu sAmiaMjIva / / 28 / / A AkhuM jagata pANInA parapoTA jevuM asthira che evuM jANato hovA chatAM jANe amara paTo laine Avyo hoya tema pApakArya karatAM kema lajjA pAmato nathI ? keTalI dhiTTAi ? nArI tArI najara sAme ja mRtyupI siMhabAla tArA zaraNarahita priyajanane haranA baccAnI jema uThAvI jAya che. kevI lAcArI ! [24 / yamarAjAnA dUto bhayathI dhrujatA A duniyAnA lokonuM nirdaya paNe apaharaNa karI jAya che to paNa vivekathI bhraSTa thayelA he Atman ! tuM nAca-gAnamAM masta che. ArapI moharAjAnA mANaso pratyakSamAM tAru sarvasva lUMTI javAnI taiyArImAM che ane tuM eja moharAjAne hitaciMtaka samajIne tenI ja AjJAmAM vartI rahyo che ! tAra6 IT he mUDha ! sadeva ThagavAmAM tatpara evA mithyAtva rupI maMtrI sAthe ATalo badho neha tane zobhato nathI. are are ! tArI jAtane tuM halakI kema mAnato nathI ? ||27/ | he Atman ! haju paNa enI sAtheno saMbaMdha choDI de, duHkhonuM bhAjana banIza nahi. dharma mahArAjAne tArA svAmI tarIke svIkArI le. riTA
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ 85 saddhammamahAmaMti, kallANakalAvakAraNaM payao / ArAhasu jeNa so, dAvai tuha sivapure rajjaM / / 29 / / pheMga napha saMveAparo, hAM re gIva ! srotti tA tuA / sulahA sivasuhalacchI, laddhamaNuadevabhaddassa / / 30 / / saMvegamaMjarI kulakar saMvegamaMjarImimaM savaNAvataMsa - bhAvaM nayaMti suaNA amilANasohaM / jaM niccameva sirisiddhivaddUkaDakkha - lakkhovalakkhiataNU khalu te havaMti / / 31 / / kalyANanI paraMparAmAM kAraNabhUta dharmamaMtrIzvaranI prayatna pUrvaka ArAdhanA ka2. gumAveluM zivasAmrAjya e ja tane pAchuM apAvI zake tema che. / / 29 / / thoDI thoDI kSaNo mATe paNa saMvega (mokSanI jhaMkhanA) tatpara banIza to manuSya-devagati (saddgati)nI prApti pUrvaka paraMparAe zivasukharupI lakSmI sulabha banaze. ||30|| jenI zobhA kyAreya mlAna nathI thavAnI evI A saMvegamaMjarIne je sajjano karNendriyanI zobhA banAve che (roja sAMbhaLe che) teo zrI siddhivadhUnA lAkho kaTAkSothI upalakSita thayelA zarIravALA thAya che (arthAt teonA AcAra vagere jotAM ja A have nikaTamAM mokSagAmI che ema badhAne pratIti thAya che.) / / 31 / /
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya 19 dazazrAvaka kulakam vANiyagAmapurammi, ANaMdo jo gihavaI AsI / sivanaMdA se bhajjA, dasa sahassa goulA cauro / / 1 / / nihivivahArakalaMtara ThANesuM kaNayakoDibArasagaM / so sirivIrajiNesara- payamUle sAvao jAo / / 2 / / caMpAI kAmadevo, bhaddAbhajjo susAvao jAo / chaggoula aTThArasa, kaMcanakoDINa jo sAmI / / 3 // kAsIe culaNipiyA, sAmA bhajjA ya goulA aTTha / cauvIsa kaNayakoDI, saDDANa siromaNI jAo / / 4 / / kAsII sUradevo, dhannA bhajjA ya goulA chacca / kaNayadvArasakoDI, gahIyavao sAvao jAo / / 5 // 86 vANijyagrAma nAmanA nagaramAM AnaMda nAme je gRhastha hato, tene zivAnaMdA nAme strI hatI ane daza daza hajAra gAyonAM cAra gokuLo hatAM ||1|| ra tenI pAse bhaMDAramAM, vyApAramAM ane vyAjamAM cAra cAra kroDa ema kula bAra kroDa sonaiyA hatA, te AnaMda zrI mahAvIra jinezvaranA caraNasevaka zrAvaka thayA. / / 2 / / caMpA nagarImAM bhadrA nAmanI strIno pati kAmadeva prabhu mahAvIrano suzrAvaka thayo, te cha gokula ane aDhAra kroDa sonaiyAno svAmI hato. / / 3 / / kAzImAM zrAvakomAM ziromaNi culanI pitA nAme prabhu mahAvIrano zrAvaka thayo. tene zyAmA nAmanI strI hatI. ATha gokuLo temaja covIsa kroDa sonaiyA hatA. ||4|| kAzImAM suradeva nAme gRhastha hato, tene dhanyA nAme strI hatI, cha gokuLo tathA aDhAra kroDa sonaiyA hatA. te vrata grahaNa karIne prabhu mahAvIrano zrAvaka thayo. / / 5 / /
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ dazazrAvaka phalakam AlaMbhiyAnayarIe, nAmeNaM cullasayagao saDDho / bahulA nAmeNa piyA, riddhI se kAmadevasamA / / 6 / / kaMpillapaTTaNammi, saDDho nAmeNa kuNddkoliyo| pussA puNa jassa piyA, vihavo sirikAmadevasamo / / 7 / / saddAlaputtanAmo, polAsammi kulaaljaaiio| bhajjA ya aggimittA, kaMcaNakoDINa se tini / / 8 / / cauvIsa kaNayakoDI, goula adveva rAyagihanayare / sayo.mannA terasa, revara sekoDIgo gAvA sAvatthInayarIe, naMdaNipiya nAma saDDhao jaao| assiNinAmA bhajjA, ANaMdasamo ya riddhie / / 10 / / sAvatthIvatthavvo, laMgatapiya sAvago. ya jo pvro| phagguNinAmakalatto, jAo ANaMdasamavihavo / / 11 / / AlaMbhikA nagarImAM cullazataka nAme zrI mahAvIrano zrAvaka thayo. tene bahulA nAmanI strI ane kAmadeva zrAvakanA jeTalI riddhi hatI. kAMpilyapuramAM kuMDakolika nAme zrI mahAvIrano zrAvaka hato tene puSpA nAme strI ane kAmadeva zrAvakanA samAna vaibhava hato. [7] polAsapuramAM saddAlaputra nAmano kuMbhAra jAtino zrI mahAvIrano zrAvaka thayo. tene agnimitrA nAme strI ane traNa kroDa sonAmahoro hatI. III rAjagRhI nagarImAM covIsa kroDa sonaiyA ane ATha gokuLavALo zataka nAme zrI mahAvIrano zrAvaka hato tene revatI Adi tera strIo hatI, temAM revatI ATha kroDa sonA mahora ane bAkInI eka eka koDa lAvI hatI. 9 // zrAvastI nagarImAM naMdinIpriya nAme zrI mahAvIrano zrAvaka thayo, tene azvinI nAme strI hatI ane te RddhimAM AnaMda zrAvakanI samAna hato. |1 zrAvastI nagarImAM vasato lokapriya (uvAsa dasAo sUtra pramANe "sAlihIpiyA') nAme zrI mahAvIrano zreSTha zrAvaka thayo, tene phalganI nAme strI hatI, te vaibhavamAM AnaMda zrAvaka sarakho hato. ||11||
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya ikkArasa paDimadharA, savvevi vIrapayakamalabhattA / savve vi sammadiTThI, bArasavayadhArayA savve / / 12 / / e sarva zrAvako agIyAra pratimAne dhAraNa karanArA zrI mahAvIrasvAmInA caraNakamaLane sevanArA, samyagdaSTi ane bAra vratone dhAraNa karavAvALA hatA. 12TI
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89 zrI khAmaNA kulakam 010046 20 zrI khAmaNA kulakam / jo koi mae jIvo, caugaisaMsArabhavakaDillaMmi / dUhavio moheNaM, tamahaM khAmemi tiviheNaM / / 1 / / naraesu ya uvavanno, sattasu puDhavIsu nArago houM / jo koi mae jIvo, dUhavio taMpi khAmemi / / 2 / / ghAyaNacunnaNamAi, paropparaM jaM kayAiM dukkhaaii| kammavasaeNa narae, taMpi yativiheNa khAmemi / / 3 / / niddayaparamAhammia-rUveNaM bhuvihaaiNdukkhaaii| jIvANaM jaNiyAI, mUDheNaM taMpi khAmemi / / 4 / / hA!hA!tA mUko, yAAimo para suvADuM karavattayacheyaNa-bheyaNehiM, kelIe jaNiyAiM / / 5 / / cAragati svarUpa bhavATavImAM bhaTakatAM mohane vaza thai meM je koI jIvane du:khI karyo hoya tene huM trividha trividha khamAvuM chuM. ||1|| sAta naraka pRthvIomAM jyAre jyAre huM nArakI rUpe utpanna thayo, tyAM meM je koi jIvane duHkhI karyo hoya tene paNa trividha trividha khamAvuM chuM. IIrA karmane vaza paDelA meM narakamAM bIjA nArakone ghA karavo, pIlavo, mAravo vigere paraspara vedanArupe je duHkho dIdhAM hoya tene paNa trividha khamAvuM . [3] nirdaya paramAdhAmIdeva rupe utpanna thaine mUDha evA meM narakanA jIvone kApavA, ghANImAM pIlavA, agnimAM bALavA, tapAvelAM sIsAM pAvA, ityAdi duHkho dIdhAM tene paNa khamAvuM chuM. [4 / hA ! hA ! khedanI vAta che ke te vakhate mohamUDha banelo huM bIjAnAM du:khone samajI zakyo nahi ethI mAtra kutUhala khAtara meM te anAtha bicArA nArakIone karavatathI kApyA, ghaNathI mAryA vigere anekavidha du:kho dIdhAM. paIT
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 9O zrI kulaka samuccaya jaM kiM pi mae taiyA, kalaMkalIbhAvamAgaeNa kayaM / dukkhaM neraiyANaM, taM pi ya tiviheNa khAmemi / / 6 / / tiriyANaM ciya majjhe, puDhavImAisu khaarbheesu| avaropparasatyeNaM, viNAsiyA te vi khAmemi / / 7 / / beiMdiyateiMdiya-cauriMdiyamAiNegajAisu / je bhakkhiya dukkhaviyA, te vi yativiheNa khAmemi / / 8 / / jalayaramajjhagaeNaM, aNegamacchAirUvadhAreNaM / AhAraTThA jIvA, viNAsiyA te vi khAmemi / / 9 / / chinnA bhinnA ya mae, bahuso dudveNa bahuvihA jIvA / je jalamajjhagaeNaM, te vi ya tiviheNa khAmemi / / 10 / / huM narakamAM upajyo tyAre kalakalIbhAva-duHkhanI akaLAmaNane vaza thaine meM tyAM nArakIone je koi paNa jAtanuM duHkha dIdhuM hoya, te sarva jIvone huM mana-vacanakAyAthI khamAvuM chuM. Iii6 jyAre huM tiryacapaNe "khArI-mIThI' vigere vagadha-rasa-sparzAdi bheTavALA pRthvIkAyAdimAM utpanna thayo, tyAre jemake-khArA pANImAM utpanna thayo, tyAre mIThA pANInA jIvone, uNa pANImAM utpanna thaine zIta pANInA jIvone, kALI mATImAM utpanna thaine lAla mATInA jIvone, ityAdi paraspara zastra rUpe je je jIvono nAza karyo teone paNa khamAvuM chuM. I7// beindriya, te indriya, caurindriya Adi vividha aneka jAtiomAM utpanna thayelA meM je je jIvonAM bhakSaNa karyA, duHkhI karyA, teone paNa trividha khamAvuM chuM. sAdA' paMcendriya tiryaMcamAM-jaLacara tarIke maccha vigere aneka jAtinAM rUpa dhAraNa karIne (te te yoniomAM janma pAmIne) AhAra mATe aneka jIvono vinAza karyo hoya teone paNa khamAvuM chuM. mA jalacarapaNAne pAmIne duSTa evA meM bahuvAra ghaNI jAtinA je je jIvonuM chedana-bhedana karyuM hoya te sarvane paNa trividha khamAvuM chuM. ||10||
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 91 sappasarisavamajjhe, vAnaramajjArasuNahasarahesu / je jIvA velaviyA, dukkhattA te vi khAmemi / / 11 / / sadUlasIhagaMDaya - jAisuM jIvaghAyajaNiAsuM / je vavantreNa mae, viNAsiyA te vi khAmemi / / 12 / / olAvagiddhakukkuDa-haMsabagAisuM sauNajAisu / ne chutttavameLa dvandvA, iimamApha tevi grAmemi ||2rU|| masu vi je jIvA, jIbbhiMdiyamohieNa mUDheNa / pAraddhimaMteLa, viLAsiyA tevi svAmemi / / 24 / / phAsagaDhieNa je cciya, paradArAisu gacchamANeNaM / je dUmiya dUhaviyA, te vi ya khAmemi tiviheNaM / / 15 / / zrI khAmaNA kulakan sarpa vigere sarisRpa eTale u2:parisarpanI yoniomAM, vAnara, bilADA, kutarA, zarabha (aSTApada jAtinA zikArI pazu) vigere utpanna thayelAM meM je je jIvone herAna karyA ke du:khI karyA hoya teone paNa khamAvuM chuM. ||11|| temAM paNa vAgha, siMha, geMDA vigerenI jIvaghAtaka jAtiomAM utpanna thayelA meM je je jIvono nAza karyo teone paNa khamAvuM chuM. / / 12 / / khecara tiryaMcamAM bAja (zlena), gIdha, kukaDA, haMsa, bagalA vigere pakSionI jAtiomAM utpanna thayelA meM bhUkhane vaza thaine je je kRmi vigere jIvone khAdhA-mArI nAkhyA hoya teone paNa khamAvuM chuM. / / 13 / | manuSyabhavamAM paNa jIhvA indriyane vaza thayelA mUDha mArA jIve zikArAdi khelatAM je je jIvono nAza karyo hoya, teone paNa khamAvuM chuM. / / 14 || sparzane vaza thaelA meM paradArA-vezyA AdinA maithuna sevatAM je je jIvone saMtApa paritApa upajAvyo, aprIti upajAvI, du:khI karyA hoya teone paNa huM trividhe khamAvuM chuM. / / 15 / /
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya cakkhiMdiyaghANidiya-soiMdiyavasagaeNaje jIvA / dukkhaMmi mae ThaviyA, te haM khAmemi tiviheNaM / / 16 / / sAmittaM lahiUNaM, je baddhA ghAiyA ya me jIvA / savarAhaniravarAhA, te vi yativiheNa khAmemi / / 17 / / akkamiUNaM ANA, kAraviyA je umANabhaMgeNaM / tAmasabhAvagaeNaM, te vi ya tiviheNa khAmemi / / 18 / / abbhakkhANaM jaM me, dinnaM dudveNa kassai nrss| roseNa va lobheNa va, taM pi ya tiviheNa khAmemi / / 19 / / paraAvayAe hariso, pesunnaM jaM kayaM mae ihaiM / maccharabhAvaThieNaM, taM pi ya tiviheNa khAmemi / / 20 / / ruddo khuddasahAvo, jAo NegAsu micchajAisu / dhammo tti suho saddo, kannehiM vi tattha no visuo / / 21 / / tathA cakSu indriya, dhrANendriya ane zravaNa indriyane vaza banIne meM je je jIvone du:khI karyA te sarvane huM trividha khamAvuM chuM. 16 // svAmIpaNuM pAmIne-sattAdhIza banIne meM je aparAdhI ke niraparAdhI jIvone bAMdhyA, keda karyA, haNyA ke haNAvyA te sarvane paNa trividha khamAvuM chuM. 17 II abhimAnane lIdhe mAnabhaMga thaelA meM tAmasapaNAne pAmIne tiraskAra-dveSa vigere karIne je je jIvone balAtkAre AjJA pharamAvIne kAma karAvyA hoya teone paNa trividha khamAvuM chuM. ||18TI duSTa evA meM krodhathI athavA lobhathI je koi paNa manuSyane khoTAM ALa (kalaMka) caDhAvyAM, teone paNa trividha khamAvuM chuM. I19 mAtsarya karIne A bhavamAM meM bIjAnI ApattimAM harSa anubhavyo tathA cADI khAdhI tene paNa trividha khamAvuM chuM. /ra0 anArya dezomAM aneka jAtinA mlecchanA bhavomAM huM rodra-krUra ane zudra svabhAvavALo tuccha thayo, "dharma' evo zubha zabda paNa meM kAnathI sAMbhaLyo nahi (arthAt dharmaSI, pApI thaine te bhavomAM ghaNAM ghaNAM pApo karyA.) |ri1/
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ 93 ' paraloganippivAso, jIvANa sayA'vi ghAyaNapasatto / naM nAmo vuddena, nIvALuM taM tti svAmemi / / 22 / / Ariyakhitte vi mae, khaTTigavAguriyaDumbajAisu / vi yA jiyasaMghA, te vi ya tiviheNa khAmemi / / 23 / / ' micchattamohieNaM, je vi hayA ke vi maMdabuddhie / ahigaraNakAraNeNaM, vahAviA te vi khAmemi / / 24 / / davadANapalIvaNayaM, kAUNaM je jIvA mae daDDhA / saradahatalAyasose, je vahiyA te vi khAmemi / / 25 / / suhadullalieNa mae, je jIvA kei bhogabhUmisu / aMtaravInenuM vA, viLAsiyA tevi dvrAmemi / / 26 / / zrI khAmaNA kulakan (te mlecchanA bhavomAM) paralokanI darakAra vinAno ane jIvonI hiMsA karavAmAM sadaiva vyasanI banelo huM je je jIvone du :khanuM kAraNa banyo te sarvane paNa khamAvuM chuM. ||2|| Arya kSetromAM utpanna thayelA paNa meM kasAi, pAradhi, caMDALa vigere jAtiomAM janmIne je aneka prakAranA jIvone haNyA hoya teone paNa trividhe khamAvuM chuM. / / 23 / / mithyAtvathI mUDha banelA maMda buddhivALA meM paraspara kalaha (krodhAdi kaSAyo) karAvIne bIjAo dvArA je je jIvone marAvyA, teone paNa khamAvuM chuM. / / 24 / / dAvAnaLa saLagAvIne je je jIvone meM bALyA hoya tathA sarovaro, draho ane taLAvo vigeremAM pANI sUkAvIne (temAM rahenArA mAchalAM, deDakAM vigere aneka jAtinA) jIvone haNyA, teone paNa khamAvuM chuM. / / 25|| bhogabhUmi eTale yugalika kSetromAM athavA aMtardIpomAM manuSya banelA meM sukhamAM chakI jaine je jIvono nAza karyo hoya, teone paNa khamAvuM chuM. / / 26 / /
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya devatte vi ya patte, kelipaoseNa lohabuddhIe / ne vRdghaviyA sattA, tevi ya hAmemi savvuvi||27|| bhavaNavaiNaM majjhe, AsurabhAvammi vaTTamANeNaM / niddayahaNaNamaNeNaM, je dUmiyA te vi khAmemi / / 28 / / vaMtararUveNaM mae, kelIkilabhAvao ya jaM dukkhaM / jIvANaM saMjaNiyaM, taMpi ya tiviheNa khAmemi / / 29 / / ' joisiesa gaeNaM, visayAmisamohieNa mUDheNaM / jokovikao duhio, pANI me taM pi khAmemi / / 30 / / ' parariddhimacchareNaM, lohanibuDDeNa mohavasageNaM / abhiyogieNa dukkhaM, jANa kayaM te vi khAmemi / / 31 / / iya caugaimAvannA, je ke vi ya pANiNo mae vahiyA / tumhe vA saMviyA, te vAmemo ahaM savvu ||rUra|| 94 devapaNAmAM utpanna thayelA evA meM kutUhala (kAmakrIDA) ane dveSathI, lobha buddhie je je jIvone du:khI karyA-saMtApyA te sarvane paNa huM khamAvuM chuM. / / 27 / / temAM-bhavanapatimAM ati kupitabhAvamAM vartatA evA meM nirdaya ane hiMsaka manathI je je jIvone du:khI karyA-paritApa upajAvyo hoya teone paNa khamAvuM chuM. / / 28 / / vyaMtara devanA rupamAM krIDApriya svabhAvathI meM anya jIvone je je du :kha utpanna karyuM hoya tene paNa trividhe khamAvuM chuM. / / 29 / / jyotiSka devapaNAne pAmelA viSayaAsaktithI muMjhAelA mUDha evA meM je koi jIvane du:khI karyo hoya tene paNa khamAvuM chuM. ||30|| devagatimAM Abhiyogikadeva thayelA meM bIjA devonI RddhimAM irSyA karIne, lobhane vaza thaine, mohadhIna thaine jeone du :kha dIdhuM teone paNa khamAvuM chuM. / / 31 / / ema cAre gatimAM paribhramaNa karatA je je jIvone meM haNyA. athavA du :khamAM nAkhyA hoya te sarvane huM khamAvuM chuM. / / 32 / /
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ 95 naM LajJa avara nuM, vera va savve khamaMtu majjhaM, ahaM pi tesiM khamemi savvesiM / La mAtho ||rU|| naya koi majjha veso, sayaNo vA ettha jIvalogaMmi / daMsaNanANasahAvo, ekko haM nimmamo nicco / / 34 / / jiNasiddhA saraNaM me, dhammo ya maMgalaM paramaM / jiNanavakAro pavaro, kammakkhayakAraNaM hou / / 35 / / iya khAmaNA u esA, caugaimAvannayANa jIvANaM / bhAvavisuddhIe mahaM, kammakkhayakAraNaM hou / / 36 / / zrI khAmaNA kulakar e sarva jIvo mane kSamA Apo, huM paNa teoe koie paNa mAro je aparAdha karyo hoya, te teonA sarva aparAdhone huM paNa vairabhAva choDIne madhyastha bhAve khamAvuM chuM. ||33|| A jIvalokamAM koi mAro zatru nathI athavA koi mAro svajana nathI. (mAro AtmA) darzana jJAnamaya svabhAvavALo, nirmama ane nitya (zAzvata) huM ekalo ja chuM. / / 34 / / zrI jinezvaradevo, zrI siddhabhagavaMto tathA sAdhu bhagavaMto ane jinakathita dharma e cAranuM mAre zaraNa che, e ja cA2 mAre parama maMgaLa che. zreSTha evo zrI jinezvarono namaskAra mahAmaMtra mArA karmakSayanuM kAraNa bano. / / 35 / / e rIte karelI A kSamApanA cAre gatiomAM bhamatA jIvone bhAva vizudvinuM ane mane karmakSayanuM kAraNa bano athavA cAra gatimAM rahelA jIvonI sAthe bhAva vizuddhipUrvaka karelI A kSamApanA mArA AtmAne karmakSayanuM kAraNa bano-mArAM karmono kSaya karo. / / 36 / /
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccayA vairAgya kulakam / 21 jammajarAmaraNajale, nANAvihavAhijalayarAinne / bhavasAyare asAre, dullaho khalu mANuso jammo / / 1 / / tammi vi AyariyakhittaM, jAikularUvasaMpayAuyaM / ciMtAmaNi sAriccho, dullaho dhammo ya jiNabhaNio / / 2 / / bhavakoDisaehiM, parihiMDiuNa suvisuddhpunnjoenn| ittiyamittA saMpai, sAmaggI pAviyA jIva / / 3 / / rUvamasAsayameyaM, vijjulayAcaMcalaM jae jIyaM / saMjhANurAgasarisaM, khaNaramaNIyaM ca tArunnaM / / 4 / / gayakannacaMcalAo lacchIo tiyasacAvasAricchaM / visayasuhaM jIvANaM, bujjhasu re jIva ! mA mujjha / / 5 / / janma-jarA-maraNarupa jalavALA, vividha prakAranA vyAdhirUpa jaLacara prANIothI vyApta, asAra evA saMsAra rupa sAgaramAM manuSya janma (prApta thavo e) atyaMta durlabha che. TIRTI manuSya janma prApta thayA pachI paNa AryakSetra, uttama AryajAti, kuLa, rupa saMpadA, dIrgha AyuSya, jinezvara deve prarupelo ciMtAmaNiratna samAna dharma prApta thavA kramaza: atIva durlabha che. 1raT he jIva ! karoDo-abajo bhava saMsAramAM paribhramaNa karyA pachI suvizuddha puNyanA yoge vartamAna kALe ATalI sAmagrI prApta thai che. [3] jagatamAM A rupa azAzvata che, AyuSya vIjaLInA camakArA jevuM caMcaLa che, yuvAvasthA saMdhyAnA rAga samAna kSaNa mAtra ramaNIya che. ||4|| lakSmI hAthInA kAna samAna caMcaLa che, jIvone viSayonuM sukha indra dhanuSya sadaza che. mATe he jIva ! tuM emAM moha pAmIza nahi, tuM bodha pAma. ||paIT
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ 97 kiMpAkaphalasamANA, visayA hAlAhalovamA pAvA / muddamaThurattaLasArA, pariNAme vALasahAvA / / 6 / / bhuttA ya divvabhogA, suresu asuresu tahaya maNuesu / naya nIva ! tu tittI, nanaLassava duniyarehiM / / 7 / / jaha saMjhAe sauNANaM, saMgamo jaha pahe ya pahiyANaM / sayabALa saMgoLo, tadeva maMcuro nIva ! / / 8 / / piyamAibhAibhaiNI, -bhajjAputtattaNe vi savvevi / sattA aNaMtavAraM, jAyA savvesiM jIvANaM / / 9 // tA tesiM paDibaMdhaM, uvariM mA taM karesu re jIva ! / paDibaMdhaM kuNamANo, ihayaM ciya dukkhio bhamisi / / 10 / / jAyA taruNI AbharaNavajjiyA, pADhio na me taNao / ghUyA no pariLIyA, maphaLI no bhattuLo gamiyA / / / / thovo vihavo saMpai, vaTTai ya riNaM bahuvveo gehe / evaM ciMtAsaMtAvadubhio duHkhamaNuhavasi / / 12 / / ' vairAgya kulakan indriyanA viSayo kiMpAkaphala tulya che, hAlAhala viSe samAna, upabhoganA prAraMbhe muhUrtamAtra gamanArA che, pariNAme dAruNa svabhAva vALA che. / / 6 / / he jIva ! te sura-asura gatimAM divyabhogo tathA manuSya gatimAM paNa bhogo bhogavyA chatAM lAkaDAnA samUhathI agninI jema tane tRpti thatI nathI / / 7|| he jIva ! saMdhyA samaye pakSIono saMgama, mArgamAM pathikono saMgama jema kSaNika che tema svajanono saMyoga paNa kSaNika che. II8 / / sarva jIvo badhA jIvonA pitA-mAtA-bhAi-bahena patnI-putrI rupe anaMtavAra utpanna thayA che. tethI he jIva ! temanA para tuM rAga karI nahi. rAga ka2vAthI tuM ahIMja duHkhI avasthAmAM paribhramaNa karI rahyo che. I|10|| patnI yuvAna che paNa alaMkAra vinAnI che, meM putra ne barAbara bhaNAvyo nathI, choka2I hajI paraNI nathI, bena patine tyAM jatI nathI, hamaNAM vaibhava thoDo che ne RNa cUkavavAnuM ghaNuM bAkI che ityAdi ciMtA saMtApathI dubhAyelo tuM du:kha anubhave che. ||11-12 / /
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccayA kAuNavi pAvAiM, jo attho saMcio tae jIva / so tesiM sayaNANaM, savvesiM hoi uvaogI / / 13 / / jaM puNa asuhaM kammaM, ikkuciya jIva ! taM samaNuhavasi / na ya te sayaNA saraNaM, kugaie gacchamANassa / / 14 / / koheNaM mANeNaM, mAyA lobheNaM rAgadosehiM / bhavaraMgao suiraM, naDuvva naccAvio taM si / / 15 / / paMcehiM iMdiehi, maNavayakAehiM duTThajogehiM / vaghuso vALavuM, huM vaM patta tajhIva ! ITddA tA eannAuNaM, saMsArasAyaraM tumaM jIva ! / sayalasuhakAraNammi, jiNadhamme AyaraM kuNasu / / 17 / / jAva na iMdiyahANI, jAva na jararakkhasI paripphurai / jAva na roga viyAro, jAva na maccU samulliyai / / 18 / / he jIva ! pApo karIne teM je saMpati bhegI karI che te saMpati badhA svajanone upayogI bane che. 13/ | he jIva ! paNa je azubha karma baMdhAyuM te tAre ekalAe ja anubhavavAnuM che. vaLI durgatimAM jatA evA jIvane svajano zaraNabhUta thatA nathI. ||14// krodha-mAna-mAyA-lobha-rAga-dveSa vageree dIrghakAlathI saMsAra rUpI raMga bhUmipara tane naTanI jema nacAvyo che. ||11| he jIva ! te pAMca indriyonA viSayothI mana-vacana-kAyAnA duSTa yogothI ghaNIvAra bhayaMkara duHkho meLavyA che. T16 / tethI saMsArane A pramANe jANIne tuM sakalasukhanA kAraNabhUta jinezvara bhagavaMtanA dharmamAM Adara kara. ||17// jyAM sudhI indriyanI hAni thai nathI, jyAM sudhI vRddhAvasthA rUpI rAkSasI pragaTa thai nathI ane jyAM sudhI roganA vikAro jAgyA nathI, jyAM sudhI mRtyu AvyuM nathI tyAM sudhI he jIva ! dharmanI ArAdhanA karI le. ||18 |
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 99 jaha gehammi palitte, kUvaM khaNiuM na sakkar3a kovi / tanna saMpanne maro, dhammo ha hrIraghunIva ? / / degdeg / / pattammi maraNasamae, Dajjhasi soaggiNA tumaM jIva ! / vaggurapaDio va mao, saMvaTTamiu jaha va pakkhI / / 20 / / tA jIva ! saMpayaM ciya, jiNadhamme ujjamaM tumaM kuNasu / mA cintAmaNisammaM, maNuyattaM niSphalaM Nesu / / 21 / / tA mA kuNasu kasAe, iMdiyavasago ya mA tumaM hosu / deviMdasAhumahiyaM, sivasukkhaM jeNa pAvihisi / / 22 / / vairAgya kulakam jema gharane Aga lAge tyAre kUvo khodavo koinA paNa mATe zakya banatuM nathI tema maraNa Ave tyAre jIva dharma kai rIte karI zake ? / / 19 / / jyAre maraNa samaya AvI jAya che tyAre tAre motarupI (athavA citArupI) agnithI baLavuM ja paDaze, jema jALamAM phasAyelA paMkhIe chevaTe maravuM ja paDe che. ||20 || tethI he jIva ! vartamAnakALe tuM jinadharmamAM prayatnazIla banI jA. ciMtAmaNi ratna samAna manuSyapaNAne niSphaLa karIza nahi. / / 21 / / tethI tuM kaSAya karIza nahi, indriyane vaza thaiza nahi, jethI tuM devendro ane sAdhuothI prazaMsAyelA mokSa sukhane prApta karIza. / / 22 / /
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya 22 naranaravaidevANaM, jaM sokkhaM savvamuttamaM loe / taM dhammeNa viDhappar3a, tamhA dhammaM sayA kuNaha / / 1 / / '' ucchunnA kiM ca jarA ? naTThA rogA ya kiM mayaM maraNaM ? | ThaiyaM ca narayadAraM ? jeNa jaNo kuNai na ya dhammaM ||2 jAi jo marijja, pecchai loo maraMtayaM annaM na ya koi jae amaro, kaha taha vi aNAyaro dhamme ? / / 3 / / sArasamuccaya kulakam jo dhammaM kui naro, ijjai sAmiu vva loeNa / dAso peso vva jahA, paribhUo atthatalliccho // 4 // iya jANiUNa eyaM, vIsaMsaha attaNo payatteNa / jo dhammAo cukko, so cukko savvasukkhANaM / / 5 / / 100 A lokamAM manuSyo, rAjAo ke devone je kaMi sarvottama sukha maLe che te dharmathI ja maLe che mATe he bhavyajIvo sadA dharmanI ArAdhanA karo. / / 1 / / zuM vRddhAvasthAne kacaDI nAkhI che ? zuM rogo nAza pAmI gayA che ? zuM maraNa marI gayuM che ? ane zuM narakanuM dvAra baMdha thai gayuM che ? ke jethI jIva dharma nathI karato. (arthAt jyAM sudhI e bhaya ubhA che tyAM sudhI dharma ka2vo e ja sAra che.) rA jIva jANe che ke potAne maravAnuM che, bIjAne marato juve paNa che ane jagatamAM (janmelo) koi amara nathI, e parama satya che to paNa dharmamAM anAda2 kema che ? / / 3 / / je manuSya dharma kare che, te loko vaDe svAmInI jema pUjAya che, (arthAt loko tene potAno svAmI mAnIne pUje che) ane je eka mAtra artha (dhana)mAM tallIna che te dAsa ane preSya-nokaranI mAphaka lokomAM tiraskArane pAme che. |4|| e pramANe jANIne potAnA prayatnathI ke jIva ! ene-dharmanAM kaSTone vizeSatayA sahana ka2 ! (kAraNa ke) je dharmathI cUke che te sarva sukhothI vaMcita rahe che. / / 5 / /
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ 101 sArasamuccaya phulakam dhammaM kareha turiyaM, dhammeNa ya huMti svvsukkhaaii| so abhayapayANeNaM, paMciMdiyaniggaheNaM ca / / 6 / / mA kIrau pANivaho, mA jaMpaha mUDha ! aliyavayaNAiM / mA haraha paradhaNAI, mA paradAre maiM kuNaha / / 7 / / dhammo attho kAmo, anne je evamAiyA bhAvA / harai haraMto jIyaM, abhayaM dito naro dei / / 8 / / na ya kiMci ihaM loe, jIyAhiMto jIyANa daiyayaraM / to abhayapayANAo, na ya annaM uttamaM dANaM / / 9 / / so dAyA so tavasI, so ya suhI paMDio ya so ceva / jo savvasukkhabIyaM, jIvadayaM kuNai khaMtiM ca / / 10 / / kiM paDhieNa sueNa va, vakkhANieNa kAI kira teNa / jattha na najjai eyaM, parassa pIDA na kAyavvA / / 11 / / mATe he jIva ! tuM zIdhra dharma kara ! dharmathI ja sarva sukho prApta thAya che. te dharma sarva jIvone abhayadAna ApavAthI ane pAMca indriyono nigraha karavAthI thAya che.T6T he mUDha ! koi jIvano vadha na kara, asatya vacanone na bola, pArakuM dhana laiza nahi ane paradArA sevanano vicAra paNa karIza nahi. TI7TI je jIva bIjA jIvane haNe che te tenA dharma, artha ane kAma tathA bIjA paNa je bhAvo che tenuM paNa haraNa kare che ane je bIjA jIvane abhayadAna Ape che te tene dharmaartha-kAma ane evA bIjA paNa bhAvonuM dAna kare che. mATI A lokamAM jIvone potAnA jIvanathI vadhAre priya koi vastu nathI, mATe abhayadAna karatAM bIjuM koi uttama dAna nathI. IIT je sarvasukhonA bIjabhUta jIvadayA ane kSamAne dhAraNa kare che te ja kharo dAtAra, tapasvI, sukhI che ane te ja paMDita che. I10nA bIjAne pIDA na karavI" eTaluM paNa jJAna jemAM nathI te bhaNatarathI, te zrutathI athavA te vyAkhyAna upadeza thI zuM ? TI11aaaa
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 zrI kulaka samuccaya jo paharai jIvANaM, paharai so attaNo sarIraMmi / appANa verio so, dukkhasahassANa AbhAgI / / 12 / / jaM kANA khujjA vAmaNA ya, taha ceva rUvaparihINA / uppajjaMti ahannA, bhogehiM vivajjiyA purisA / / 13 / / iya jaM pAviti ya duhasayAiMjaNahiyayasogajaNayAiM / taM jIvadayAe viNA, pAvANa viyaMbhiyaM eyaM / / 14 / / jaM nAma kiMci dukhaM, nArayatiriyANa taha ya maNuyANaM / taM savvaM pAveNaM, tamhA pAvaM vivajjeha / / 15 / / sayaNe dhaNe ya taha pariyaNe ya jo kuNai sAsayA buddhI / aNudhAvaMti kuDheNaM, rogA ya jarA ya maccU ya / / 16 / / narae jiya ! dussahaveyaNAu, pattAu jAo paiM mUDha ! / jar3a tAo sarasi inhiM, bhattaM pi na ruccae tujjha / / 17 / / je anya jIvo para prahAra kare che te paramArthathI potAnA ja zarIra para prahAra kare che. potAnA ja AtmAno vairI evo te hajAro du:khono bhogavanAro bane che. II1rI/ jagatamAM je puruSo kANA, kubaDA, vAmaNA, tathA rupa vinAnA utpanna thAya che ane nirdhana tathA bhoga sAmagrIthI rahita hoya che, tathA manuSyanA hRdayamAM zoka thAya tevAM seMkaDo du:kho pAme che te jIvadayAthI rahita pAponuM pariNAma che. '13-14|| vadhAre zuM kahIe ? nArakone, tiryaMcone ke manuSyone je kAMi thoDuM paNa du:kha paDe che te sarva pApanA kAraNe ja bhogavavuM paDe che, mATe pApano tyAga karo. TI15T svajanamAM, dhanamAM, tathA parivAramAM zAzvata buddhi je rAkhe che tenI pAchaLa (gunegAranI pAchaLa rAja subhaTonI jema) rogo, vRddhAvasthA ane maraNa doDe che. 16 // he mUDha jIva ! te kALe te narakamAM je dussaha du:khone bhogavyAM tene jo atyAre tuM yAda kare to tane bhojana karavuM paNa na game ! TI17 |
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ 103 sArasamuccaya phulakam acchaMtu tAva nirayA, jaM dukkhaM gabbhavAsamajhaMmi / pattaM tu veyaNijjaM, taM saMpai tujjha vIsariyaM / / 18 / / bhamiUNa bhavaggahaNe, dukkhANi ya pAviUNa vivihAiM / labbhai mANusajammaM, aNegabhavakoDidullabhaM / / 19 / / tattha vi ya kei gabbhe, maraMti bAlattaNaMmi tArunne / anne puNa aMdhalayA, jAvajjIvaM duhaM tesi / / 20 / / anne puNa koDhiyayA, khayavAhIsahiyapaMgubhUyA ya / dAriddeNa'bhibhUyA, parakammakarA narA bahave / / 21 / / te ceva joNilakkhA, bhamiyavvA puNa vi jIva ! saMsAre / lahiUNa mANusattaM, jaM kuNasi na ujjamaM dhamme / / 22 / / iya jAva na cukkasi, erisassa khaNabhaMgurassa dehassa / jIvadayAuvautto, to kuNa jiNadesiyaM dhammaM / / 23 / / are ! e narakonA du:khonI vAta dUra rahI, A bhavamAM paNa garbhAvAsamAM je azAtA vedanIyanuM du:kha tuM pAmyo hato te paNa vartamAnamAM tuM vIsarI gayo che. I18 | ema saMsArarUpI aTavImAM bhamIne ane vividha prakAranA du:khone pAmIne jIva aneka kroDo bhavo pachI durlabha evo manuSya janma pAme che. nA19 IT temAM paNa koi to garbhamAM, koi bALapaNamAM, to koi taruNAvasthAmAM ja marI jAya che, koi bIjA jIve che to aMdhatvane kAraNe teone jIvanabhara duHkha hoya che. sArA vaLI keTalAka to koDhIyA, kSayanA vyAdhivALA, koi pAMgaLA, koi dAridrayanA duHkhathI pIDAtA ane ghaNA manuSyo bIjAnI cAkarI karanArA hoya che. mArA | he jIva ! ati durlabha evuM manuSyapaNuM pAmIne paNa jo dharmamAM udyama nahi kare to punaH paNa saMsAramAM te ja corAzI lAkha yoniomAM paribhramaNa karavuM paDaze. rirA tethI jyAM sudhI AvA kSaNabhaMgura zarIrathI tuM cUkyo nathI (zarIra chUTayuM nathI) tyAM sudhI jIvadayAmAM upayogavALo thaine tuM zrIjinezvaradevoe pharamAvelA dharmanI ArAdhanA karI le. ri3/T
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 zrI kulaka samuccaya kammaM dukkhasarUvaM, dukkhANuhavaM ca dukkhaheuM ca / kammAyatto jIvo, na sukkhalesaM pi pAuNai / / 24 / / jaha vA eso deho, vAhIhi ahiDio duhaM lahai / taha kammavAhighattho, jIvo vibhave duhaM lahai / / 25 / / jAyaMti apacchAo, vAhIo jahA apacchanirayassa / saMbhavai kammavuDDhI, taha pAvA'pacchanirayassa / / 26 / / aigaruo kammariU, kayAvayAro ya niyasarIrattho / esa uvikkhijjato, vAhi vva viNAsae appaM / / 27 / / mA kuNai gayanimIlaM, kammavighAyaMmi kiM na ujjamaha / ladhUNa maNuyajammaM, mA hAraha aliyamohahayA / / 28 / / accaMtavivajjAsiya-maiNo prmtthdukkhruuvesu| saMsArasuhalavesuM, mA kuNaha khaNaM pi paDibaMdhaM / / 29 / / karmae duHkharUpa che, duHkhano anubhava karAvanAruM che ane bhaviSyamAM navAM duHkho utpanna karavAmAM kAraNabhUta che. evA karmane AdhIna banelo jIva sukhano leza paNa pAmI zakato nathI. mAra4// vyAdhiothI gherAyeluM A zarIra jema du:kha bhogave che tema kamarupa vyAdhithI grasta jIva paNa saMsAramAM du:khane prApta kare che. ripI jema apathya bhojanamAM Asakta mAnavIne apathya bhojanathI vyAdhio thAya che tema apathya (pApa)mAM nirata jIvane karmarupa roganI vRddhi thAya che |ra6/ potAnA zarIramAM rahelo, apakArane karanAro karma zatru ati baLavAna che, vyAdhinI jema ja upekSA karavAmAM Ave to AtmAno nAza kare che. ra7/ he jIva ! karmano nAza karavAmAM gajanimilikA (AMkha mIMcAmaNA) karIza nahi. manuSya janma pAmIne tuM udyama kema karato nathI? mithyA mohamAM aMdha banIne tuM uttama manuSya janma pAmona hArIza nahi ra8)) AtmAnA svabhAvathI atyaMta viparIta mativALA jIvone paramArthathI du:kharUpa evAM saMsAranA sukhanA lezamAM kSaNa mAtra paNa tuM, rAga karIza nahIM. (Ara9 !
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ 105 sArasamuccaya kulakam kiM sumiNadiTThaparamattha-sunnavatthussa karahu paDibaMdhaM ? / savvaM pi khaNiyameyaM, vihaDissai pecchamANANa / / 30 / / saMtami jiNuddiDhe, kammakkhayakAraNe uvAyaMmi / appAyattaMmi na kiM, taddiTubhayA samujjeha / / 31 / / jaha rogI koi naro, aidushvaahiveynnaaduhio| taduhanimvinnamaNo, rogaharaM vejjamannisai / / 32 / / to paDivajjai kiriyaM, suvejjabhaNiyaM vivajjai apacchaM / tucchannapacchabhoI, isI suvasaMtavAhiduho / / 33 / / vavagayarogAyaMko, sNpttaa''roggsokkhsNtuttttho| bahu mannei suvejjaM, ahiNaM dei vejjakiriyaM ca / / 34 / / svapnamAM dekhelI, paramArthathI zUnya vastumAM pratibaMdha (rAga) zA mATe kare che ? dhana, kuTuMba, zarIra Adi kSaNika hovAthI jota jotAmAM te nAza pAmI jaze. 30 zrI jinopadiSTa karmakSaya karavAno upAya AtmAne svAdhIna hovA chatAM tathA te. karmono bhaya pratyakSa jovA jANavA chatAM he jIva ! teno kSaya karavAnA upAyomAM udyama kema karato nathI ? T31aaaa jema ati duHsaha vyAdhinI vedanAthI duHkhI thayelo koi rogI manuSya, te du:khathI kaMTALelA manavALo rogane maTADanArA vaidyane zodhe che. 132TT te pachI uttama vaidya kahelI kriyA-cikitsAne svIkAre che, apathya bhojanano tyAga kare che ane tuccha (halakuM) anna ane pathyanuM bhojana kare che. ema karavAthI vyAdhinuM du:kha zAnta thAya che. [33] roganI pIDA saMpUrNa dUra thayA pachI prApta thaelA Arogya sukhathI saMtuSTa thaelo te uttama vaidyanuM bahumAna kare che ane potAne AdhIna-Azrita bIjA svajanAdine paNa e vaidyanI cikitsA karAve che. 34
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya taha kammavAhigahio, jammaNamaraNAuinnabahudukkho / tatto nivvinnamaNo, paramaguruM tayaNu annisai / / 35 / / larddhami guruMmi tao, tavvayaNavisesakayaaNuTThANo / paDivajjai pavvajjaM, pamAyaparivajjaNavisuddhaM / / 36 / / nANAvihatavanirao, suvisuddhAsArabhikkhabhoI ya / savvattha appaDibaddho, sayaNAisu mukkavAmoho / / 37 / / mAi guruva, aNuTTamANo visuddhamuNikiriyaM / muccainIsaMdiddhaM, cirasaMciyakammavAhihiM / / 38 / / 106 te pramANe karma vyAdhithI gherAelo, janma-maraNathI bahu du:khI thaelo ane te du :khothI (janma-maraNathI) kaMTALelo jIva paramaguru jinezvaradeva ke teonA mArgane samajAvanArA sadguruo ne zodhe che. / / 35 / / tevA guru prApta thatAM teonA vacanathI savizeSa anuSThAno-dharma kriyAo karato te pramAdanA parihAra pUrvakanI (apramatta) dIkSAne svIkAre che. / / 36 / / tathA vividha prakAranAM tapamAM rakta banelo te beMtAlIza doSathI vizuddha ane asAra (nirasa-virasa) bhikSAnuM bhojana karato, sarvatra apratibaddha-mUrchA rahita tathA svajanAdimAM paNa moha ne choDanAra thAya che. / / 37 / / e pramANe guru e upadeza karelA vizuddha sAdhu kriyAne Acarato manuSya nizce dIrgha kALathI saMcita karela karmorupa vyAdhithI nizce chUTI jAya che-mokSane pAme che. / / 38 / /
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 107 23) saMvignasAdhuyogya niyama kulakam saMvignasAdhuyogyaM niyamakulakam / (rtA : zrI munisuMdarasUri ziSya zrI sonasvarasUri) bhuvaNikkapaIvasamaM, vIraM niyagurupae anamiUNaM / ciraiaradikkhiANaM, jugge niyame pavakkhAmi / / 1 / / niauarapUraNaphalA, AjIviamittaM hoi pavvajjA / dhUlihaDIrAyattaNa-sarisA, savvesiM hasaNijjA / / 2 / / tabhhA paMcAyArA-rAhaNaheuM gahijja ianiame| loAikaTTharUvA, pavvajjA jaha bhave saphalA / / 3 / / nANArAhaNaheDaM, paidiahaM paMcagAhapaDhaNaM me / parivADIo giNhe, paNagAhANaM ca saTTA ya / / 4 / / aNNesiM paDhaNatthaM, paNagAhAo lihemi taha niccaM / parivADIo paMca ya, demi paDhaMtANa paidiyahaM / / 5 / / traNa bhuvanamAM eka (asAdhAraNa) pradIpa samAna zrIvIraprabhune ane mArA gurunAM caraNakamaLane namIne dIrdha paryAyavALA ane navadIkSita sAdhuone yogya (sukhapUrvaka vahana karI zakAya) evA niyamo huM kahIza. TI1) yogya niyamonA pAlana vinAnI pravrajyA (dIkSA) potAnuM udarapUraNa karavA mATe hovAthI mAtra AjIvikA rupa che tethI AvI dIkSA dhULeTInA rAjAnA jevI sahu koine hAsyAspada bane che. |rA te mATe paMcAcAra (jJAna-darzana-cAritra-tapa-vIryaAcAra)nA ArAdhana mATe locAdi kaSTorupa niyamo grahaNa karavA joie, ke jethI (AdarelI) pravrajyA saphaLa thAya. ||3|| temAM jJAna ArAdhanA mATe mAre haMmezAM pAMca mULa gAthAo bhaNavI-kaMThastha karavI ane dararoja pAMca gAthAonI artha sahita guru pAsethI vAcanA levI. II II vaLI huM bIjAone bhaNavA mATe haMmezAM pAMca gAthAo lakhuM ane bhaNanArAone haMmezAM paripATIthI (vidhipUrvaka vAcanAthI) pAMca pAMca gAthA ApuM. (bhaNAvuM-artha samajAvuM vigere.) ||pA
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 zrI phulaka samuccayA vAsAsu paMcasayA, aTThaya sisire ya tinni gimhami / paidiyahaM sajjhAyaM, karemi siddhaMtaguNaNeNaM / / 6 / / paramidvinavapayANaM, sayamegaM paidiNaM sarAmi ahaM / ahaM daMsaNaAyAre, gahemi niame ime sammaM / / 7 / / deve vaMde niccaM, paNasakkatthaehiM ekavAramahaM / do tinniya vA vArA, paijAmaM vA jahAsatti / / 8 / / aTThamIcauddasIsuM, savvANi viceiAiM vaMdijjA / savvevi tahA muNiNo, sesadiNe ceiaM ikkaM / / 9 / / paidiNaM tinni vArA, jiDe sAhU namAmi niameNaM / veyAvaajivI, mitrApA-vRddharUi jtre 2 pA. vaLI siddhAMta-pATha (gAthA vigere) gaNavA vaDe varSARtumAM pAMcaso, zizira RtumAM AThaso ane grISmaRtumAM traNaso gAthA pramANa dararoja svAdhyAya karuM 6// paMca parameSThinAM navapadonuM (navakAra mahAmaMtranuM) eka so vAra huM sadAya raTaNa karuM. (dararoja eka bAMdhI navakAravALI gaNuM). have huM darzanAcAranA A (nIcenA) niyamone sArI rIte grahaNa karuM chuM. 7. pAMca zakastava vaDe dararoja eka vakhata devavaMdana karuM, athavA be vakhata, traNa vakhata, ke prahare prahare (cAra vakhata) yathAzakti ALasa rahita devavaMdana karuM. sAdA, vaLI dareka aSTamI tathA caturdazInA divase saghaLAM derAsaro juhAravAM temaja saghaLA ya munirAjone vAMdarA ane bAkInA divasomAM eka derAsare darzana-caityavaMdanAdi avazyaka karavuM T9o haMmezAM vaDIla sAdhuone avazya traNa vAra (trikALa) vaMdana karuM ane bIjA glAna tathA vRddhAdika munijanonI vaiyAvacca yathAzakti karuM. 10//
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 109 saMvignasAdhuyogya niyamakulakam aha cArittAyAre, niyamaggahaNaM karemi bhAveNaM / bahibhUgamaNAisuM, vajje vattAiM iriyatthaM / / 11 / / apamajjiyagamaNammi, asaMDAsapamajjiuMca uvavisaNe / pAuMchaNayaM ca viNA, uvavisaNe paMcanamukkArA / / 12 / / ugghADeNa muheNaM, no bhAse ahava jattiyA vaaraa| bhAse tattiyamittA, logassa karemi ussaggaM / / 13 / / asaNe taha paDikkamaNe, vayaNaM vajje visesakajja viNA / sakkIyamuvahiM ca tahA, paDilehaMto na bemi sayA / / 14 / / have cAritrAcAra viSe nIce mujaba niyamo bhAva sahita aMgIkAra karuM chuM. 1. iryAsamiti-vaDInIti, laghunIti karavA athavA AhAra-pANI vahoravA jatAM-AvatAM iryAsamiti pALavA mATe (jIvarakSA mATe) rastAmAM vArtAlApa vigere karavAnuM huM tyAga karuM chuM. I/11// divase daSTithI ke rAtrie daMDAsanathI pUMjyA-pramAryA vagara cAlyA javAya to, aMga-paDilehaNa vagere saMDAsA ke Asana paDilehyA-pramAryA vagara besI javAya to ane kaTAsaNA-kAMbaLI vagara besI javAya to (tatkALa) pAMca namaskAra karavA (pAMca khamAsamaNA devA athavA pAMcavAra navakAra maMtrano jApa karavo.) I12aaaaN 2-bhASAsamiti-ughADe mukhe (muhapatti rAkhyA vinA) nahi ja boluM athavA bhUla jeTalI vAra ughADe mukhe bolAi jAya teTalI vAra (iriyAvahIpUrvaka) eka logassano kAussagna karuM II13ii AhAra-pANI vAparatAM temaja pratikramaNa karatAM koi mahattvanA kArya vinA koine kAMi kahuM nahi, eTale ke koI sAthe vArtAlApa karuM nahi, e ja rIte mArI potAnI upadhinI paDilehaNA karatAM huM kadApi boluM nahi. (vaDIlanI AjJA vagere kAraNe bolavuM paDe to jayaNA) TI14 /
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 zrI kulaka samuccaya, annajale labbhaMte, vihare no dhAvaNaM sakajjeNaM / agaliajalaM na vihare, jaravANIaMviseseNaM / / 15 / / sakkIyamuvahimAi, pamajjiuM nikkhivemi giNhemi / jai na pamajjemi tao, tattheva kahemi namukkAraM / / 16 / / jattha va tattha va ujjhaNi, daMDagauvahIe aMbilaM kuvve / sayamegaM sajjhAyaM, ussagge vA guNemi ahaM / / 17 / / mattagapariTThavaNammi a, jIvaviNAse karemi nivviyaM / avihIi vihariUNaM, pariThavaNe aMbilaM kuvve / / 18 / / aNujANaha jassuggaha, kahemi uccAramattagaTThANe / taha sannADagalagajoga-kappatippAi vosire tigaM / / 19 / / 3-eSaNAsamiti-bIjuM nirdoSa prAsuka jala maLatuM hoya to mArA potAnA mATe dhovaNavALuM jaLa huM grahaNa karuM nahi. vaLI aLagaNa (gaLyA vinAnuM) jaLa huM lauM nahi ane jaravANI (gRhastha nItArIne taiyAra kareluM) to vizeSa karIne lauM nahi. T15nA 4-AdAnanikSepaNAsamiti-mArI potAnI upAdhi vagere koipaNa cIja pUMjIpramArjIne bhUmi upara mUkuM temaja pUMjI-pramArjIne grahaNa karuM, jo tema pUjavA-pramArjavAmAM gaphalata thAya to tyAM ja eka navakAra gaNuM. TI16 A dAMDo vagere potAnI upAdhi jyAM tyAM asta vyasta mUkI devAya to eka AyaMbila karuM athavA ubhA ubhA kAussagga mudrAe rahI ekaso zloka athavA so gAthA jeTalo svAdhyAya karuM II17 || pa-pAriThAvaNiyAsamiti-laghunIti ke zleSmAdikanuM bhojana paraThavatAM koi jIvano vinAza thAya to nivi karuM ane avidhithI (sadoSa) AhAra-pANI vagere vahorIne paraThavatAM eka AyaMbila karuM. ||18|| vaDInIti ke laghunIti vigere karavAnA ke paraThavavAnA sthAne "aNujANaha jasuggaho' prathama kahuM, temaja te laghu-vaDInIti, dhovAnuM pANI, lepa ane Dagala vagere paraThavyA pachI traNa vAra vosire" kahuM. 19 IT
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 111 saMvignasAdhuyogya niyamaphulakam rAgamaye maNavayaNe, ikkikkaM nivviyaM karemi ahaM / kAyakuciTThAe puNo, uvavAsaM aMbilaM vA vi / / 20 / / beMdiyamAINa vahe, iMdiyasaMkhA karemi nidhviyayA / bhayakohAivaseNaM, alIyavayaNami aMbilayaM / / 21 / / paDhamAliyAi na giNhe, ghayAivatthUNa guruadiTThANaM / daMDagatappaNagAi, adinnagahaNe ya aMbilayaM / / 22 / / egitthIhiM vattaM, na kare parivADidANamavi tAsiM / igavarisArihamuvahi, ThAve ahigaMna ThAvemi / / 23 / / pattagadupparagAi, pannarasa uvariMnaceva ThAvemi / AhArANa cauNhaM, roge vi asaMnihiM na kare / / 24 / / traNaguptinA pAlana mATe-mana ane vacanathI rAgamaya (rAgAkula) vicAruM ke boluM to huM eka nivi karuM ane jo kAyAthI kuceSTA thAya-unmAda jAge to upavAsa athavA AyaMbila karuM. mAro pahelA ahiMsA vratamAM-beindriya vagere trasajIvanI virAdhanA-hiMsA mArA pramAdAcaraNathI thai jAya to te te marelA jIvanI indriyo jeTalI nivio karuM. bIjA vatamAM bhaya, krodha, lobha ane hAsyAdikane vaza thai juThuM boluM to AyaMbila karuM. ra1TI trIjA vratamAM-prathamAlikA (navakArazI) vigeremAM ghI, dUdha vagere padArtho guru mahArAjane dekhADyA vinA vAparuM nahi. ane bIjA sAdhuonAM dAMDo, tarANI vigere upakaraNo teonI rajA vagara lauM-vAparuM to AyaMbila karuM /rirI cothA vratamAM-ekalI strIo-sAdhvIo sAthe vArtAlApa na karuM ane teone ekalo (svataMtra) bhaNAvuM nahi. pAMcamA vratamAM eka varSa cAle teTalI ja upAdhi rAkhuM paNa ethI adhika na rAkhuM. bhAra3|| pAtrA ane kAcalo (TokSI) vagere badhuM maLI mArA potAnA paMdara thI vadhu rAkhuM nahi ane bIjA pAse rakhAvuM nahi. chaThThA vratamAM-rogAdi kAraNe paNa asana, pAna, khAdima, svAdima A cAre prakAranA AhArano lezamAtra paNa saMnidhi rAkhuM nahi. ra4 /
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 zrI kulaka samuccaya mahAroge vi akADhaM, na karemi nisAi pANIyaM na pibe / sAyaM doghaDiyANaM, majjhe nIraM na pibemi / / 25 / / ahavatthamie sUre, kAle nIraM na karemi sAyakAlaM / aNahArosahasaMnihi-mavi no ThAvemi vasahIe / / 26 / / tavaAyAre giNhe, aha niyame kaivae ssttiie| ogAhiyaM na kappai, chaTThAitavaM viNA jogaM / / 27 / / niviyatigaM ca aMbila-dugaM ca viNu no karemi vigayamahaM / vigaidiNe khaMDAi-gakAra niyamo ajAvajIvaM / / 28 / / niviayAiM na giNhe, niviyatigamajjhi vigaidivase a| vigaiMno giNhemi a, dunni diNe kAraNaM muttuM / / 29 / / moTo roga thayo hoya to paNa kvAtha na karuM-ukALo karAvIne vAparuM nahi. rAtri samaye jaLapAna paNa karuM nahi ane sAMje chellI be ghaDImAM (sUryAsta pahelAMnI be ghaDInA kALamAM) pANI paNa pIuM nahi, to pachI bIjA azanAdika AhAranI to vAta ja zI ? |orapI athavA haMmezA sUryAsta thayA pachI pANI nahIM vAparuM (sUryAsta pahelAM ja sarva AhAra saMbaMdhI paccakakhANa karI lauM). ane aNAhArI auSadhano saMnidhi paNa upAzrayamAM rAkhuM-rakhAvuM nahi. ra6 tapAcArane viSe-keTalAka niyamo svazaktine anusAra grahaNa karuM chuM. temAM chaThTha ke tethI vadhu tapa na karyo hoya, temaja yogavahana na karato houM to mAre avagAhima (pakavAnna-vigai) levI kahyuM nahi. ra7/ lAgalagATa traNa nivIo athavA be AyaMbila karyA vinA huM vigai (dUdha, dahIM, ghI vagere) vAparuM nahi ane vigaI vAparuM te divase paNa svAda mATe dUdha vigeremAM khAMDa vigere meLavIne nahIM vAparavAno niyama jAvajIva sudhI pALuM riTA! traNa nivIo lAgalagATa thAya te daramyAna temaja vigaI vAparavAnA divase paNa nivIyAtAM dravyo (pakavAnnAdi) grahaNa karuM nahi-vAparuM nahi, temaja koipaNa tevA puSTa kAraNa vinA lAgeTa be divasa sudhI vigaI vAparuM nahi. ra9 IT
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 saMvignasAdhuyogya niyamakulakan aTThamIcauddasIsuM, kare ahaM nivviyAiM tinneva / aMbiladugaM ca kuvve, uvavAsaM vA jahAsattiM / / 30 / / davvakhittAigayA, diNe diNe abhiggahA gaheavvA / jammao bhaNiyaM, pacchittamabhiggahAbhAve / / 31 / / vIriyAyAraniyame, giNhe kei avi jahAsattiM / diNapaNagAhAiNaM, atthaM giNhe maNeNa sayA / / 32 / / paNavAraM diNamajjhe, pamAyayaMtANa demi hiyasikkhaM / mAM pakivemi Ja, mattayaM savvasAhUmAMM ||rU rU|| cavIsa vIsaM vA, logassa karemi kAusaggammi | kammakhayaTThA paidie, sajjhAyaM vA vi tammittaM / / 34 / / pratyeka aSTamI ane caturdazInA divase zakti hoya to upavAsa karuM athavA be AyaMbila athavA traNa nivIo vagere svazakti pramANe karI ApuM ||30|| pratidina dravya kSetra kALa ane bhAvathI abhigraho dhAraNa karavA. kAraNa ke 'abhigraha na dhAre to prAyazcitta Ave' ema zrI yatijItakalpamAM kahyuM che. / / 31 / / vIryAcAra saMbaMdhI keTalAka niyamo yathAzakti huM grahaNa karuM chuM. roja pAMca gAthA vigereno artha huM manapUrvaka grahaNa karuM. / / 32 / / (vaDIla tarIke) AkhA divasamAM saMyama mArgamAM (dharma kAryamAM) pramAda ka2nArAone huM pAMca vAra hitazikSA ApuM ane (laghu tarIke) sarva vaDIla sAdhuonuM eka eka mAtraka (paraThavavAnuM bhAjana) paraThavI ApuM. / / 33 / / pratidivasa karmakSaya mATe covIza ke vIza logassano kAussagga karuM, athavA kAusassagamAM rahI sthiratAthI eTalA pramANamAM svAdhyAya-dhyAna karuM / / 34 / / maiM karaNasittarImAM abhigrahanA cAra bhedo gaNelA che. te dararoja karavA yogya hovAthI AhArAdi saMjJAnA vijaya mATe sAdhue (gRhasthanA desAvagAsikanI jema) pratidina dravyAdi abhigraho dhAravA joie.
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 zrI kulaka samuccayA nihAipamAeNaM, maMDalibhaMge karemi aMbilayaM / niyamA karemi egaM, vissAmaNayaM ca sAhUNaM / / 35 / / sehagilANAiNaM viNA vi saMghADayAi saMbaMdhaM / paDilehaNamallagapari-ThavaNAi kuvve jahAsatti / / 36 / / vasahIpavesi niggammi, nisihIAvassiyANa vissaraNe / pAyA'pamajjaNe vi ya, tattheva kahemi navakAraM / / 37 / / bhayavaM pasAu kariuM, icchAi abhAsaNammi vuDDhesu / IcchAkArA'karaNe, lahusu sAhasu kajjesu / / 38 / / savvatthavi khaliesuM, micchAkArassa akaraNe taha ya / sayamannAu vi sarie, kahiyavvo paMcanamukkAro / / 39 / / | nidrAdika pramAda vaDe mAMDalIno bhaMga thai jAya (mAMDalImAM samayasara hAjara na thai zakuM) to eka AyaMbila karuM ane vaDIla, glAna Adi sAdhuonI eka vakhata vizrAmaNA-vaiyAvacca avazya karuM /3pa saMghADAdikano kazo saMbaMdha na hoya to paNa laghu ziSya (bALa), glAna sAdhu, vagerenuM paDilehaNa temaja temanI khela vagerenI kuMDIne paraThavavI vigere paNa huM yathAzakti karI ApuM. 36aaaa vasati (upAzraya)mAM praveza karatAM 'nisIhi ane nIkaLatAM "Avasahi' kahevI bhUlI jAuM tathA gAmamAM pesatAM ke nIsaratAM paga mUMjavA bhUlI jAuM to yAda Ave te ja sthaLe navakAramaMtra gaNuM /37 || kArya prasaMge vinaMti karatAM vRddha sAdhuone "he bhagavan! pasAya karI' ane laghu sAdhune 'icchAkAra' eTale temanI icchA anusAra, ema kahevuM bhUlI jAuM temaja sarvatra jyAre jyAre bhUla thAya tyAre tyAre "micchAkAra" eTale "micchAmi dukkaDuM' ema kahevuM bhUlI jAuM to jyAre mane yAda Ave athavA koi hitasvI yAda apAve tyAre tatkALa mAre eka vAra navakAramaMtra gaNavo. | 38-39 ||
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ 115 saMvignasAdhuyogya niyamakulakam vuDDassa viNA pucchaM, visesavatthu na demi giNhe vA / annaM pi amahakajja, vuTuM pucchiya karemi sayA / / 40 / / dubbalasaMghayaNANa vi, ee niyamA suhAvahA pAyaM / kiMci vi veraggeNaM, gihivAso chaDDio jehiM / / 41 / / saMpaikAle vi ime, kAuM sakke karei no niame / so sAhuttagihittaNa-ubhayabhaTTho muNeyavvo / / 42 / / jassa hiyayammi bhAvo, thovo vi na hoi niyamagahaNaMmi / tassa kahaNaM niratthaya-masirAvaNi kUvakhaNaNaM va / / 43 / / saMghayaNakAlabaladUsamA-rayAlaMbaNAI ghittUNaM / savvaM ciya niamadhuraM, nirujjamAo pamuccaMti / / 44 / / vaDIlane pUchyA vinA koi vizeSa sArI vastu (AhAra, vastra, pAtrAdi) bIjA sAthe Apa le karuM nahIM tathA koi moTuM kAma haMmezA vRddha (vaDIla) ne pUchIne ja karuM, pUchayA vagara karuM nahi. 40 zarIrano bAMdho nabaLo che evA durbaLa saMghayaNavALA paNa jemaNe kAMika vairAgyathI gRhasthavAsa choDayo che, temane A upara jaNAvelA niyamo prAyaH sukhethI pALI zakAya tevA zubha phaLa denArA che. II41aaaa saMpratikALe paNa sukhapUrvaka pALI zakAya evA A niyamone je Adare-pALe nahi, te sAdhupaNAthI ane gRhasthapaNAthI ema ubhayabhraSTa thayo jANavo. T42TI jenA hRdayamAM ukta niyamo grahaNa karavAno leza paNa bhAva na hoya tene A niyama saMbaMdhI upadeza karavo e sirA rahita (jyAM pANI pragaTa thAya tema na hoya tevA) sthaLe kUvo khodavA jevo nirarthaka thAya che. 43 vartamAnamAM saMghayaNabaLa, kALabaLa ane duHSamaAro vagere nabaLAM che ema nabaLA AlaMbana pakaDIne puruSArtha vinAnA pAmara jIvo ALasa-pramAdathI badhA niyamorupI saMyamanI dhurAne choDI de che. (44TI
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 zrI kulaka samuccaya vucchinno jiNakappo, paDimAkappo a saMpai natthi / suddho atherakappo, saMghayaNAINa hANIe / / 45 / / taha vi jai ea niyamA-rAhaNavihie jaejja caraNammi / sammamuvauttacitto, to niyamArAhago hoi / / 46 / / ee savve niyamA, je sammaM pAlayaMti verggaa| tesiM dikkhA gahiA, sahalA sivasuhaphalaM dei / / 47 / / | (saMpratikALe) jinakalpa viccheda thayelo che, vaLI pratimAkalpa paNa atyAre vartato nathI ane saMghayaNAdikanI hAnithI zuddha sthavirakalpa paNa pALI zakAto nathI, to paNa jo mumukSu jIva A niyamonI ArAdhanA karavApUrvaka samyagu upayukta cittavALo thai cAritra pALavAmAM udyama karaze, to te avazya jinAjJAno ArAdhaka thaze. 45-46IT A sarve niyamone je AtmAo vairAgyathI sArI rIte pALe che, ArAdhe che, temanI grahaNa karelI dIkSA saphaLa thAya che ane te zivasukha phaLa Ape che. II47nA * - -
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ 117 iriyAvahiya kulakan 24 iriyAvahiya kulakam namavi sirivaddhamANassa payapaMkayaM, bhavia jia bhamaragaNa niccapariseviaM / caugaDjIvajoNINa khAmaNakae, bhaNimu kulayaM ahaM nisuNiaM jaha sue / / 1 / nArayANaM jiA sattanarayubbhavA, apajjapajjattabheehiM caudasa dhuvA / puvi-apa-teya-vADa-vAssaIAMtayA, paMca te sunnumathUnA ya sa kuMtA / / 2 / / apajjapajjattabheehiM vIsaM bhave, apajjapajjattapatteyavaNassai duve, evamegiMdiA vIsa do juttayA, apajjapajjabiMdi - teiMdi cauriMdiyA / / 3 // nIrathalakhearA uragaparisappayA, bhujagaparisappa sannisanni paMciMdiyA / dasavi te pajjaapajjatta vIsaM kayA, tiriya savve'DayAlIsa bheyA mayA / / 4 / / bhavya jIvorupI bhramaronA samUhathI nitya sevAyelA zrI mahAvIraprabhunA caraNakamalane namaskAra karIne cAra gatinA jIvanI yonione (jIvone) khamAvavAne mATe meM siddhAntamAM je sAMbhaLeluM che te kulakarupe kahuM chuM. ||1|| sAta naraka pRthvIomAM utpanna thatA narakanA jIvonA sAta prakAro che. tenA sAta paryAptA ane sAta aparyAptA maLIne kula cauda bheda thAya che. tathA tiryaMcamAMpRthvIkAya, apkAya, teukAya, vAyukAya ane sAdhAraNa vanaspatikAya-e pAMca bhedonA pAMca sUkSma ane pAMca bAda2 maLI kula daza bhedo thAya che. / / 2 / / e dazanA aparyAptA ane paryAptA ema be prakAro gAtAM vIza bhedo thAya che, uparAMta pratyeka vanaspatinA aparyApta ane paryApta ema be bhedo che. A rIte ekendriyanA kula bAvIsa bhedo thAya che. tathA paryAptA ane aparyAptA beindriya, teindriya ane caurindriya maLI vikalendriyanA cha bhedo thAya che. / / 3|| (vaLI) saMjJI paMcendriya ane asaMzI paMcendriya, te pratyekanA jaLacara, sthaLacara (catuSpada), khecara, u2:parisarpa ane bhujaparisarpa ema pAMca pAMca bhedo hovArtha daza bhedo thAya che, tenA vaLI paryAptA ane aparyAptA gaNatAM vIsa bhedo thAya, e sarva maLI tiryaMcanA aDatALIsa bhedo kahyA che. / / 4 / /
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya paMcadasakammabhUmI ya suvisAlayA, tIsa akkammabhUmI ya suhakArayA / aMtaraddIva taha pavara chappaNNayaM, miliya sayamahiyamegeNa naraThANayaM / / 5 / / tattha apajjattapajjattanaragabbhayA, vaMtapittAi asanniapajjattayA / miliya savve vi te tisaya tiuttarA, maNuyajammammi imaM huMti vivihappayara / / 6 / / bhavaNavaideva dasa panara parahammiyA, jaMbhagA dasa ya taha sola vaMtaragayA / cara-thirA joisA caMda sUrA gahA, taha ya nakkhatta tArA ya dasa bhAvahA / / 7 / / kibbisA tiNi sura bAra vemANiyA, bheya nava nava ya gevijja logaMtiyA / paMca ALuttarA, suravA te jIyA, AhInuM sayaM yevalevInuyA / / 8 / / apajjapajjattabheehiM sayaTThANuA, bhavaNa vaNa jor3a vemANiyA miliyA / ahia tesaTThI savi huMti te paNasayA, abhihayA payadasayaguNie jAyA tayA / / 9 / / 118 suvizALa paMda2 karmabhUmio, ekAMte jyAM sukha che te trIsa akarmabhUmio ane chappana aMtarlIpo, ema manuSyane utpanna thavAnA kula ekaso eka sthAnako che. / / 5 / / tyAM paryApta ane aparyAptA evA be bhedavALA garbhaja manuSyo hoya che. tenA 202 bhedo tathA teonA vamana-pittAdika (cauda sthAnomAM) utpanna thatA aparyAptA saMmUrNima manuSyonA 101, A rIte manuSya janmamAM 303 bhedo thAya che. / / 6 / / (devomAM) bhavanapati devonA daza, paramAdhAmInA paMda2, tirthazRMbhakanA deza tathA vyaMtaranA soLa ane candra, sUrya, graha, nakSatra ane tArA e pAMca cara ane pAMca sthira maLI kAntimAn jyotiSInA daza bhedo thAya. / / 7 / / tathA kilbiSIka devanA traNa, bAra vaimAnikanA, nava traiveyakanA, nava lokAMtikanA tathA pAMca anuttaranA, te badhA maLIne deva devIo sahita navvANuM bhedo devonA thAya che. / / 8 / / te e navvANunA paryAptA ane aparyAptA be be gaNatAM bhuvanapati, vyaMtara, jyotiSa ane vaimAnika e cArenA maLI ekasone aTThANu bhedo thAya che. A rIte 14+48+303+198=563 bhedo nakAdi cAre gatinA jIvonA thayA, tene 'abhihayA' vagere daza padoe guNatAM ||9||
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 119 iriyAvahiya kulakam paMcasahasA chasaya bheya tIsAhiyA, rAgadosehi te sahasa egArasA / dusaya saTThitti maNa vayakAe puNo, sahasa tettIsa sayasatta asiI ghaNo / / 10 / / karaNakAraNaaNumaI saMjoDiyA, egalakha sahasaiga tisayacAlIsayA / kAlatiagaNiya tigalakkha causahasayA, vIsahiairiyamicchAmidukkaDapayA / / 11 / / iNi pari caugaimAMhi je jIvayA, kammaparipAki navanaviya joNIThiyA / tAha savvAhakara kariya sira uppare, demi micchAmidukkaDaM bahubahu pare / / 12 / / iajia vivihappari micchAmi dukkaDaM, karihi ji bhavia (niyahiya) suTThamaNA / ti chiMdiya bhavaduhaM pAmiasurasuhaM, siddhinayarisuhaM lahai (aMte) ghaNaM / / 13 / / pAMca hajAra, chaso ne trIsa bhedo thAya, tene rAga ane dveSa bethI guNatAM agIyAra hajAra baso ne sATha thAya, tene mana, vacana ane kAyA e traNathI guNIe tyAre tetrIsa hajAra, sAtaso ne ezI (33, 780) bhedo thAya. 10 tene karavuM, karAvavuM ane anumodavuM e traNe guNavAthI eka lAkha, eka hajAra, traNaso ne cAlIsa (1,01,340) bhedo thAya, ane tene traNe kALathI guNatAM traNa lAkha cAra hajAra ane vIza bhedo (3,04,000) thAya te darekane te te prakAre micchAmi dukkaDa' devAthI iriyAvahinA "micchAmi dukkaDa'nAM teTalAM sthAno thAya che. ||11|| (anya granthomAM A 3,04,020 ne cha sAkSIthI guNatAM '18,24,120" prakAro paNa micchAmidukkaDanA thAya che, ema kaheluM che.) e pramANe potapotAnA karmavipAkane anusAre navI navI yoniomAM cAre gatimAM je jIvo bhamI rahyA che te darekane huM mastake hAtha joDIne anekAneka vAra micchAmi dukkaDa dauM chuM. I12TI e pramANe vividha prakAre jIvo pratye je bhavyajIva zuddha manathI "mithyA duSkata' kare che te saMsAranAM duHkho chedIne, vacce devonAM sukho pAmIne aMte mokSa nagarInuM anaMta sukha prApta kare che. ll13/
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya 120 25) upadezaratnamAlA kulakam meM (kartA : AcArya padmajinezvarasUri) uvaesarayaNakosaM nAsianIsesaloga dogaccaM / uvaesarayaNamAlaM vucchaM namiUNa vIrajiNaM / / 1 / / jIvadayAiM ramijjai iMdiyavaggo damijjai sayA vi / saccaM ceva vaijjai dhammassa rahassamiNameva / / 2 / / sIlaM na hu khaMDijjai na saMvasijjai samaM kusIlehiM / guruvayaNaM na khalijjai jai najjai dhamma paramattho / / 3 / / cavalaM na caMkamijjai virajjai neva ubbhaDo veso / vaMkaM na paloijjai ruThThA vi maNaMti kiM pisuNA / / 4 / / niyamijjai niyajIhA aviAriyaM neva kijjae kajjaM / na kulakammo aluppai kuvio kiM kuNai kalikAlo / / 5 / / mammaM na ullavijjai kassa vi AlaM na dijjai kayAvi / kovi na u(a)kkosijjai sajjaNamaggo imo duggo / / 6 / / samasta lokanA durbhAgyane nAza karanArA, upadeza rUpa ratnonA nidhAna evA zramaNa bhagavAna mahAvIra svAmIne namaskAra karIne upadeza ratnamAlAne kahIza. ||1|| haMmezA jIvadayAmAM ramaNatA karavI, pAMceya indriyonuM damana karavuM, satya ja pola-dhabhanu 2425 2 // 4 che. / / 2 / / jo dharmano paramArtha jANyo hoya to zIlanuM khaMDana na karavuM, kuzIlavarga sAthe na 2j, 19 vayana- udAdhana na 42. / / 3 / / capaLatA pUrvaka cAlavuM nahi, udbhaTa veza paridhAna na karavo, ADu avaLuM avalokana karavuM nahi-A pramANe karavAthI ropAyamAna thayelA durjano paNa zuM mAnaze ? bheTale 3 is 525 mAnI 14 nahI. / / 4 / / potAnI jIbhanuM niyamana karavuM, avicArita kArya na karavuM ane kula paraMparAno lopa na karavo-ATaluM karyuM hoya to kopAyamAna thayelo kalikAla zuM karI zake ? /pI marmanuM udghATana na karavuM, kyAre ya koine paNa ALa na ApavuM, koinA para soza na 42vo-sanono mAThina bhArga cha. / / 6 / /
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ 121 upadezaratnamAlA kulakam savvassa uvayarijjai na pamhasijjai parassa uvyaaro| vihalaM avalaM vijjai uvaeso esa viusANaM / / 7 / / ko vina abbhatthijjai kijjai kassa vi na ptthnnaabhNgo| dINaM na ya jaMpijjai jIvIjjai jAva ihalohe / / 8 / / appA na pasaMsijjai nidijjai dujjaNo vi na kayAvi / bahu bahuso na hasijjai labbhai guruattaNaM teNa / / 9 / / riuNo na vIsasijjai kyA vi vaMcijjai na vIsattho / na kayagghehiM havijjai eso nAyassa nIssaMdo / / 10 / / rajjijai suguNesu bajjai rAgo na neha vajjesu / kirai pattaparikkhA dakkhANa imo akasavaTTo / / 11 / / nAkajjamAyarijjai appA vAhijja na vayaNijje / na ya sAhasaM caijjai ubbhijjai teNa jagahattho / / 12 / / badhA para upakAra karavo, bIjAno upakAra bhUlavo nahi, duHkhamAM paNa TakI kahevuM-vidvAnAno A upadeza che. 7 A jagatamAM jyAM sudhI jIvIe tyAM sudhI koinI pAse prArthanA (mAMgaNI) na karavI, koino paNa prArthanA (vinaMtI) bhaMga na karavo, dInavacana na bolavuM. TA! AtmaprazaMsA karavI nahi, durjananI paNa kyAreya niMdA karavI nahIM, vAraMvAra hasavuM nahi-Ama karavAthI gaurava prApta thAya che. IT duzmanano vizvAsa na karavo, vizvasta (ApaNA para vizvAsa rAkhanAra) janane kyAreya chetaravA nahi, kRtaghna thavuM nahi-A nyAya-nItino sAra che. TI10 || sadguNomAM ramaNatA karavI, snehavarjita jana para rAga karavo nahi, yogya pAtranI parIkSA karavI-dakSa puruSono A kasoTI paththara che. TI11TI akArya AcaravuM nahi, nIMdanIya kAryomAM potAnI jAtane joDavI nahIM, sAhasa choDavuM nahi-Ama karavAthI jagatamAM gauravapUrNa rIte rahI zakAya. ||12||
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya vasaNe vina mujjhijjai muccaiNAyo na nAma maraNepi / vihavakkhae vi dijjai vayamasidhAraMsu dhIrANaM / / 13 / / aineho na vahijjai rusijjai na ya piye vi paidiyahaM / vaddhArijjai na kalI jalaMjalI dijjae duhANaM / / 14 / / na kusaMgeNa vasijjai bAlassa vi ghippae hiaM vayaNaM / anAyAo nivaTTijjai na hoi vayaNijjayA evaM / / 15 / / vihave vi na majjijai na visIijjai asaMpayAe vi / vaTTijjai samabhAve na hoi raNaNai saMtAvo / / 16 / / vannijjaibhiccaguNo na parukkhaM na ya suassa paccakkhaM mahilA u nobhayAvi hu na nassae jeNa mAhappaM / / 17 / / jaMpijjai piavayaNaM kijjai viNao a dijjae dANaM / paraguNagahaNaM kijjai amUlamaMtaM vasIkaraNaM / / 18 / / 122 saMkaTamAM muMjhAvuM nahIM, maraNAMte paNa nyAyano tyAga na ka2vo, vaibhava kSayamAM paNa dAna ApavuM-dhIra puruSonuM A asidhArA samAna vrata che. / / 13 / / ati sneha karavo nahi, priya vyakti para paNa roja gusso na karavo, kalaha vadhAravo nahIM-Ama karIne du:khone tilAMjali ApavI / / 14 / / durjana sAthe rahevuM nahi, bALaka pAsethI paNa hitavacana grahaNa karavuM, anItithI pAchA pharavuM-Ama karavAthI niMdanIyatA thatI nathI. / / 15 / / vaibhavamAM paNa mada na karavo, nirdhanAvasthAmAM paNa viSAda na ka2vo, samabhAvamAM rahevuM, jethI atyaMta saMtApa thAya nahIM. / / 16 / / nokaranA guNa parokSamAM, putranA guNa pratyakSamAM ane patnInA guNa pratyakSa ke parokSamAM paNa kahevA nahIM. jethI mahattA nAza pAme nahi. ||17 || priyavacana bolavuM, vinaya karavo, dAna ApavuM, anyanA guNanuM grahaNa karavuMmULa ane maMtra vinAnuM A vazIkaraNa che. / / 18 ||
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ upadezaratnamAlA kulakar 123 patthAve jaMpijjai sammANijjai khalo vi bahumajjhe / najjai saparaviseso sayalatthA tassa sijjhaMti / / 19 / / maMtataMtANa na pAse gammai naya paragihe abIehiM / paDivannaM pAlijjai sukulINattaM havai evaM / / 20 / / bhuMjai bhuMjAvijjai pucchijja maNogayaM kahijja sayaM / dijjailijjii ucia icchijjai jar3a thira pimmaM / / 21 / / ko vi na avamannijjai na ya gavijjai guNehiM niaehiM / na vimhio vahijjai bahurayaNA jeNimA puhavI / / 22 / / AraMbhijjai lahuaM kijjai kajjaM mahaMtamavi pacchA / na ya ukkariso kijjai labbhai guruattaNaM jeNa / / 23 / / sAhijjai paramappA appasamANo gaNijjai parovi / kijjai na rAgadoso chinnijjai teNa saMsAro / / 24 / / yogya avasare bolavuM, ghaNAnI vacce khala puruSanuM paNa sanmAna karavuM, potAnA ane pArakAnAM bhedane jANavo-Ama karavAthI sakala artho siddha thAya che. / / 19 / / mAMtrika-tAMtrika pAse na javuM, pArakA ghare saMgAtha vinA javuM nahIM, pratijJAnuM pAlana-je ka2vuM svIkAryuM hoya te-ka2vuM jo A pramANe karavAthI sukulInatA prApta thAya che. / / 20 / / jo sthira prema icchatA ho to paraspara bhojana ka2vuM-karAvavuM, tenA manogata bhAvane pUchavA ane potAnI manobhAvanA jaNAvavI, ucita vastunI levaDa-devaDa karavI. / / 21 / / koinI paNa avajJA na karavI, potAnA guNonuM kIrtana na karavuM, vismaya rAkhavo nahIM, kAraNake A pRthvI bahuratnA che. / / 22 / / nAnA kAryathI zaruAta ka2vI ane moTuM kArya pachIthI ka2vuM, potAno utkarSa karavo nahIM-jenAthI gaurava prApta thAya che. / / 23 / / paramAtmAnI sAdhanA karavI, anyane paNa svasamAna gaNavA, rAga-dveSa na ka2vA-Ama karavAthI saMsArano uccheda thAya che. / / 24 / /
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 zrI kulaka samuccaya uvaesarayaNamAlaM jo evaM Thavai suTThaniakaMThe / so nara sivasuhalacchI vatthayale ramai sayA / / 25 / / eaM paumajiNesarasUri vayaNa guMpha rammiaMvahau / bhavvajaNo kaMThagayaM viulaM uvaesamAlamiNaM / / 26 / / A pramANe je puNyAtmA A upadezaratnamAlAne potAnA kaMThamAM sArI rIte dhAraNa kare che, te zivasukha rupa lakSmIne hRdayamAM sadA ramADe che. IorapI! padmajinezvarasUrinA vacana rupI gucchathI suzobhita evI A vipula upadezamAlAne bhavyajIvo kaMThamAM vahana karo. ra6
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ 125 |26| zrI hradayapradIpa SatriMzikA VTV zrI hRdayapradIpa SaTtriMzikA (rtA : ajJAta) zabdAdipaJcaviSayeSu vicetaneSu, yo'ntargato hRdi vivekakalAM vyanakti / yasmAd bhavAntaragatAnyapi ceSTitAni, prAdurbhavantyanubhavaM tamimaM bhajethAH / / 1 / jAnanti kecinnatu kartumIzA:, kartuM kSamA ye na ca te vidanti / jAnanti tattvaM prabhavanti kartuM, te ke'pi loke viralA bhavanti / / 2 / samyag - viraktirnanu yasya citte, samyag gururyasya ca tattvevettA / sadAnubhUtyA dRDhanizcayo ya- stasyaiva siddhirna hi cAparasya / / 3 / / vigrahaM kRminikAyasaGkulaM, duHkhadaM hRdi vivecayanti ye / guptibaddhamiva cetanaM hi te, mocayanti tanuyantrayantritam / / 4 / / bhogArthametad bhavinAM zarIraM, jJAnArthametat kila yoginAM vai| jAtA viSaM cedviSayAhi samyag - jJAnAttata: kiM kuNapasya puSTyA ? / / 5 / / zabdAdi pAMca jaDa viSayonA vyApAra vakhate paNa aMdara rahela je AtmA te vyApArathI potAnI bhinnatAne jenA vaDe anubhave che ane janmAntaromAM thayelAM kAryo paNa jenA vaDe yAda Ave che te anubhavane tame bhajo. / / 1 / / keTalAka sAdhako sAdhanA tatvane jANe che, paNa sAdhanA karavA mATe teo sakSama nathI. jeo sAdhanA karavA mATe sakSama che, teo sAdhanAne jANatA nathI. tatvane jANanAra ane sAdhanA karanAra vyaktio virala hoya che. / / 2 / / je sAdhakanA cittamAM prabaLa vairAgya che, tatvavettA gurunI prApti jene thai che ane je anubhUtibhUlaka draDha nizcaya vALo che tene ja siddhi maLe che, bIjAne nahi. ||3|| kRmi-jantuothI khadabadatuM A zarIra je sAdhakone du:khadAyI lAge che, teo potAnA nirmaLa-Atma svarupane zarIranI kedamAMthI mukta kare che. / / 4 / / saMsArI AtmAo mATe zarIra bhoganuM sAdhana che, yogIo mATe e jJAnanuM sAdhana che. samyajJAna vaDe jyAre viSayone viSa jevA jANyA che, tyAre zarIranI puSTi vaDe zuM ? / / 5 / /
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya tvaGmAMsamedo'sthipurISamUtra - pUrNe'nurAgaH kuNape kathaM te ? | dRSTA ca vaktA ca vivekarUpa-stvameva sAkSAt kimu muhyasIttham ? / / 6 / / dhanaM na keSAM nidhanaM gataM vai ? daridriNa : ke dhanino na dRSTA: ? duHkhaikahetau hi dhane'titRSNAM, tyaktvA sukhI syAditi me vicAra: / / 7 / / . saMsAraduHkhAnna paro'sti roga:, samyagvicArAt paramauSadhaM na / tadrovu: svastha vinAzanAya, saAsratoyaMyite vicAra: / / 8 / / anityatAyA yadi cet pratIti- stattvasya niSThA ca guruprasAdAt / sukhI hi sarvatra jane vane ca, no cedvane cAtha janeSu duHkhI / / 9 / / mohAndhakAre bhramatIha tAvat, saMsAraduHkhaizca kadarthyamAnaH / yAvadvivekArkamahodayena, yathAsthitaM pazyati nAtmarUpam / / 10 / / 126 cAmaDI, mAMsa, meda, hADakA, jhADo, pezAba AdithI paripUrNa zarIramAM tane (sAdhakane) anurAga kema hoi zake ? tuM ja draSTA che ane vaktA che, vivekapUrNa tuM che. tuM zA mATe paramAM muMjhAya che ? ||6|| dhana konuM naSTa nathI thayuM ? ane ghanikone daridra thatAM koNe nathI joyA ? du:khanA eka hetu rupa dhanamAM ati tRSNAne choDIne tuM sukhI thA, (he sAdhaka !) evo mAro vicAra che. / / 7 / / saMsAranA duHkho karatAM caDhiyAto koi roga nathI ane samyag vicAra karatAM zreSTha koi auSadha nathI. tethI saMsAra rupI roga ane duHkhanA vinAza mATe samyag zAstra vaDe vicAra karAya che. / / 8 / / anityatAnI jo pratIti che ane tattvanI niSThA guru prasAdathI maLela che, to sAdhaka gAmamAM ne jaMgalamAM sukhI che...nahitara, te kyAMya sukhI na rahI zake. / / 9 / / saMsAranA duHkhothI pIDita vyakti mohanA aMdhakAramAM tyAM sudhI bhame che, jyAM sudhI viveka rupI sUryanA udaya vaDe yathAsthita Atmarupane te na jue. / / 10 ||
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ 127 zrI hRdayapradIpa SatrizikA artho hyanartho bahudhA mato'yam, strINAM caritrANi zavopamAni / viSeNa tulyA viSayAzca teSAM, yeSAM hRdi svAtmalayAnubhUtiH / / 11 / / kAryaM ca kiM te paradoSadRSTyA, kAryaM ca kiM te paracintayA ca / vRthA kathaM khidyasi bAlabuddhe ! kuru svakAryaM tyaja sarvamanyat / / 12 / / yasmin kRte karmaNi saukhyalezo, duHkhAnubandhasya tathAsti nAntaH / mano'bhitApo maraNaM hi yAvat, mUryo'pi kuryAt khalu tanna karma / / 13 / / yadarjitaM vai vayasA'khilena, dhyAnaM tapo jJAnamukhaM ca satyam / kSaNena sarvaM pradahatyaho ! tat, kAmo balI prApya chalaM yatInAm / / 14 / / balAdasau moharipurjanAnAM, jJAnaM vivekaM ca nirAkaroti / mohAbhibhUtaM hi jagadvinaSTaM, tattvAvabodhAdapayAti mohaH / / 15 / / sarvatra sarvasya sadA pravRtti-duHkhasya nAzAya sukhasya hetoH / tathApi duHkhaM na vinAzameti, sukhaM na kasyApi bhajet sthiratvam / / 16 / / temane dhana nakAmuM lAge, kAma mRtyu sama dekhAya, badhI ja indriyonA viSayo temane viSa jevA lAge...kone ? jemanA hRdayamAM svAtmalayAnubhUti thai che temane |11|| tAre paradoSadarzananuM zuM kAma che ke paranI cintA vaDe tAre zuM ? tuM zA mATe nAhakano parezAna thAya che ? tAruM kAma tuM kara bIjuM badhuM choDI de ! ||12|| je kArya karavAmAM sukhano aMza mAtra che ane du:khonI paraMparAno aMta nathI, mananI pIDA ane maraNa paNa che, tevuM kArya mUrkha paNa na kare. ||13 / sAdhake saMpUrNa jIMdagIne dhyAna, tapa, jJAna ane satyamAM otaprota karI che... paNa...baLavAnuM kAma sAdhakonI sAdhanAnI hoDImAM kANuM pADIne tenI sAdhanAnI nAvane DUbADI de che. ||14TI. moha lokonA jJAna ane vivekane baLapUrvaka naSTa kare che, mohathI parAjita thayeluM jagata vinaSTa thayeluM che. paNa tattvajJAna dvArA e moha naSTa thAya che. II15 badhe ja, badhAnI pravRtti du:khanA nAza mATe ane sukha mATe hoya che, to paNa du:kha naSTa thatuM nathI ane sukha koine paNa sthira rahetuM nathI. II16 |
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya yat kRtrimaM vaiSayikAdi saukhyam, bhraman bhave ko na labhet martya : ? sarveSu taccAdhamamadhyameSu, yad dRzyate tatra kimadbhutaM ca ? / / 17 / / kSudhAtRSAkAmavikAraroSa - hetuzca tad bheSajavadvadanti / tadasvatantraM kSaNikaM prayAsakRd, yatIzvarA dUrataraM tyajanti / / 18 / / gRhItaliMgasya ca ceddhanAzA, gRhItaliMgo viSayAbhilASI / gRhItaliMgo rasalolupazced, viDambanaM nAsti tato'dhikaM hi / / 19 / / ye lubdhacittA viSayArthabhoge, bahirvirAgA hRdi baddharAgAH / te dAmbhikA veSadharAzca dhUrtA:, manAMsi lokasya tu raJjayanti / / 20 / / mugdhazca loko'pi hi yatra mArge, nivezitastatra ratiM karoti / dhUrtasva vAyai: parimohitAnAM, reSAM nacitta bhramatIdda no ? / / 2 / / 128 kRtrima viSaya sukhone kyo saMsArI mANasa nathI meLavato ? te sukhomAM navInatA zuM che ? nIca kakSAnA ke madhyama kakSAnA loko paNa te meLave che. / / 17 || bhUkha, tarasa, kAma vikAra ane roSa A badhAnI zAMti zenAthI thAya ! annathI bhUkha, jaLathI tarasa maTe che. sAmAnya loko anna vagere kSudhAdinI tRptinA upayone auSadha jevA kahe che. paNa...nA, e to parAdhIna upAya che, e kSaNika paNa che ane AyAsajanya che. munio dUrathI ja AvA upAyone choDI de che. / / 18 / / veSadhArI munine jo dhananI icchA hoya, viSayonI abhilASA hoya ke tene rasa lolupatA hoya to AnAthI moTI viDaMbanA kai hoi zake ? / / 19 || jeo viSayonA bhogamAM moha pAmelA hoya ane e kAraNe bahArathI vairAgyano AMcaLo oDhIne hRdayamAM rAgane rAkhI rahelA te dAMbhiko vaiSadhArI ane dhUrta che ane teo lokonA manane prabhAvita karyA kare che. / / 20 / / bhoLA loko je mArgamAM rahelA hoya che e mArga para Adara kare che. dhUrtanA vAkyo vaDe mugdha banelA AvA lokonuM citta bhamI jAya che. (ane zudhdha mArga tarapha e loko jai zakatA nathI) / / 21 / /
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 129 zrI hRdayapradIpa SaTaciMzikA ye ni:spRhAstyaktasamastarAgA-statvaikaniSThA galitAbhimAnAH / santoSapoSaikavilInavAJchA-ste raJjayanti svamano na lokam / / 22 / / tAvadvivAdI janaraJjakazca, yAvanna caivAtmarase sukhjnyH| cintAmaNiM prApya varaM hi loke, jane jane ka : kathayan prayAti ? / / 23 / / SaNNAM virodho'pi ca darzanAnAm, tathaiva teSAM zatazazca bhedAH / nAnA pathe sarvanane pravRtti:, ao nodhamArAthayituM samarthapArakA tadeva rAjyaM hi dhanaM tadeva, tapastadeveha kalA ca saiva / svasthe bhavecchItalatAzaye ced-no ced vRthA sarvamidaM hi manye / / 25 / / ruSTairjanaiH kiM yadi cittazAnti-stuSTairjanai: kiM yadi cittatApa: ? / prINAti no naiva dunoti cAnyAn, svastha : sadaudAsaparo hi yogI / / 26 / / je ni:spRha virAgI tavaikaniSTha ane nirabhimAnI tathA saMtoSI che, teo lokane nahi paNa potAnA manane prasanna banAve che. IoracAnA tyAM sudhI ja vivAda ane loka raMjana hoya che, jyAM sudhI AtmarasanI anubhUti nathI hotI. cintAmaNi ratna maLyA pachI koNa badhAne batAvato phare ! |Ira3|| bhAratIya dArzanika paraMparAmAM cha darzano che. ane emAM eka eka darzananA seMkaDo peTAbhedo hoya che...ghaNA ghaNA sAdhako koine koi peTA zAkhAmAM ke prazAkhAmAM hoya che...have bhinna bhinna vicAradhArAomAM rahelA lokone kai rIte khuza karavA ? lokaraMjanano koI artha nathI...ra4 IT te ja rAjya, dhana, tapa ane kaLA che, jenA vaDe svastha hRdayamAM zItaLatA ThaMDaka maLe, ane jo e na maLe to badhuM ja nirarthaka che. ripaIT cittamAM zAnti hoya to loko gusse thAya toya zuM ane jo cittamAM ukaLATa hoya to loko khuza thayA toya zuM ? udAsIna svastha yogI bIjAne khuza karato nathI, ke bIjAne dubhAvato nathI. pAra6T.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 zrI kulaka samuccaya. eka: pApAt patati narake, yAti puNyAt svarekaH, puNyApuNyapracayavigamAt mokSameka: prayAti / saMgAnUnaM na bhavati sukham, na dvitIyena kAryam, tasmAdeko vicarati sadA-nandasaukhyena pUrNaH / / 27 / / trailokyametad bahubhirjitaM yai-manojaye te'pi yato na zaktAH / manojayasyAtra puro hi tasmAt, tRNaM trilokIvijayaM vadanti / / 28 / / manolayAnnAsti paro hi yogo, jJAnaM tu tattvArthavicAraNAcca / samAdhisaukhyAnna paraM ca saukhyam, saMsArasAraM trayametadeva / / 29 / / yAH siddhayo'STAvapi durlabhA ye, rasAyanaM cAJjanadhAtuvAdAH / dhyAnAni mantrAzca samAdhiyogA-zcitte'prasanne viSavadbhavanti / / 30 / / koi pApathI narakamAM paDe che, koi puNyathI svargamAM jAya che, puNya ane pApanA vilayathI koi molamAM jAya che. saMgathI sukha na maLe, bIjAnuM kaMi kArya nathI, tethI sAdhaka AnaMdapUrNa rIte vicare tAra7TI je lokoe traNa khaMDane ke cha khaMDane jItyA te samrATo paNa manovijaya karI zakyA nathI. ethI ja manovijayanI sAme trilokanA vijayane taNakhalA jevo (zAstrakAro) kahe che. ri8// manolayathI zreSTha koi yoga nathI, tatvArtha vicAraNAthI caDhiyAtuM koi jJAna nathI, samAdhi sukhathI zreSTha koi sukha nathI, saMsAramAM zreSTha A traNa tatvo che. ra9 || | durlabha kahevAtI ATha sidhdhio, rasAyanavidyA, arjanavidyA, dhAtuvAda Adi lokika siddhio ane dhyAna, maMtra, samAdhi, yoga Adi lokottara prAptio citta prasannatA na hoya to (amRtane badale) viSa jevI lAge che. 30IT
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ 131 zrI hRdayapradIpa SaTatrizikA vidanti tattvaM na yathAsthitaM vai, saGkalpacintA-viSayAkulA ye / saMsAraduHkhaizca kadarthitAnAM, svapne'pi teSAM na samAdhisaukhyam / / 31 / / zloko varaM paramatattvapathaprakAzI, na granthakoTipaThanaM janaraJjanAya / saJjIvanIti varamauSadhamekameva, vyartha :zramaprajanano na tu mUlabhAraH / / 32 / / tAvat sukhecchA viSayAdibhoge, yAvan mana:svAsthyasukhaM na vetti / labdhe mana:svAsthyasukhaikaleze, trailokyarAjye'pi na tasya vAJchA / / 33 / / ne devarAjasya na cakravartina-stadvai sukhaM rAgayutasya manye / yadvItarAgasya muneH sadAtma-niSThasya citte sthiratAM prayAti / / 34 / / yathA yathA kAryazatAkulaM vai, kutrApi no vizramatIha cittam / tathA tathA tattvamidaMdurApaM, hRdi sthitaM sAravicArahInaiH / / 35 / / saMkalpa, ciMtA ane viSayavaDe AkuLa loko yathAsthita tattvane jANatA nathI. saMsAranI pIDA vaDe pIDita te lokone svapnamAM paNa samAdhinuM sukha maLatuM nathI. /31TI kyAreka eka zloka ja parama tattvanA pathane prakAzita karanAro hoya che, karoDo graMthonuM paThana janaraMjana mATe karavAno koI artha nathI. saMjIvanI eka ja auSadha barobara che. bAkI to mULiyAno bhAro phogaTa zramane karanAro hoya che. [3rA viSayabhogamAM tyAM sudhI ja sukhanI anubhUti lAge che, jyAM sudhI manane svasthatAnuM sukha nathI maLyuM. svasthatAnuM sukha thoDuMka maLI jAya to paNa te manuSyane traNa lokanA rAjyane meLavavAnI icchA paNa thatI nathI. [33 rAgI devarAjane ke cakravartIne te sukha nathI, je vItarAga ane AtmaniSTha muninA cittamAM hoya che. [34 || seMkaDo kAryothI AkuLa citta kyAMya vizrAma pAmatuM nathI, ane e rIte zubhavicAra vihoNA puruSo mATe A tattva duprApya che. //35TI
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ 132 zrI kulaka samuccayA zamasukharasalezAt dveSyatAM saMprayAtA, vividhaviSayabhogAtyantavAJchAvizeSAH / paramasukhamidaM yadbhujyate'nta : samAdhau, manasi yadi tadA te ziSyate kiM vadAnyat ? / / 36 / / samatAnA sukhano rasa saheja maLatAM ja vividha viSayonA bhoganI icchA dUra thAya che. jo A paramasukha samAdhi dazAmAM maLe to bolo, bIjuM zuM bAkI rahyuM ? ||36 IT
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 133 zrI yatizikSApabhyAzikA | zrI yatizikSApaJcAzikA jayai jiNasAsaNamiNaM, appaDihayathirapayAvadippaMtaM / dUsamakAle vi sayA, sayA visuddhaM tihuaNe vi / / 1 / / paDhamaM namaMsiyavvo, jiNAgamo jassa iha pabhAvAo / suhumANa bAyarANaM, bhAvANaM najjai saruvaM / / 2 / / iha jIvo bhamai bhave, kila(li) TTha gurukammabaMdhaNAhiMto / tannijjarAo vi jahA, jAi sivaM saMvaraguNaDDho / / 3 / / iccAi jao najjai, savittharaM taM sareha siddhaMtaM / savisesaM saraha guruM, jassa pasAyA bhave so vi / / 4 / / (yugmam) gurusevA ceva phuDaM, AyAraMgassa paDhamasuttammi / iya nAuM niaguruse-vaNammi kaha sIasi sakanna ? / / 5 / / tA soma ! imaM jANia, guruNo ArAhaNaM aigariSTuM / ihaparaloasirINaM, kAraNamiNamo viANa tumaM / / 6 / / apratihata ane sthira pratApavaDe dIpatuM temaja traNa bhuvanamAM sadA suvizaddha jinazAsana dUSamakALamAM paNa jaya pAme che. AvA jenA prabhAve sUkSma ane bAdara padArthonuM yathArtha svarUpa jANI zakAya che te zrI jinAgama sahuthI pahelA namaskAra karavA yogya che. sArA cIkaNAM ane bhAre karmanA baMdhanavaDe jIva saMsAramAM bhaTake che. te karmanI nirjarAthI ane saMvaraguNathI yukta jIva mokSapada prApta kare che...vagere hakIkato vizada ane vistRta rIte jenAthI jANI zakAya che, te pUjanIya sUtra-siddhAMtanuM he bhavyAbhAo ! tame haMmeza maraNa karo ane jemanI kRpAthI te siddhAnto jANI zakAya che te gurumahArAjanuM paNa vizeSapaNe smaraNa karo. 3-4 | zrI AcArAMgasUtramAM gurusevA karavAnuM khAsa bhArapUrvaka jaNAvyuM che. chatAM te vidvAna ! svagurusevAnA kAryamAM tuM zithila kema che ? ||5|| he saumya ! jainazAsanamAM gurutattvanI ArAdhanAnuM mahattva ghaNuM ja che. tuM samaja ke Aloka paralokanI sarvasaMpattinuM kAraNa e ja che. 6TI.
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 zrI kulaka samuccaya ruTThassa tihuaNassa vi, duggaigamaNaM na hoi te jIva ! / tuDhe vi tihuaNe lahasi, neva kaiAvi sugaipahaM / / 7 / / jai te ruTTho appA, to taM duggaipahaM dhuvaM nei / aha tuTTho so kahamavi, paramapayaM pi hu suhaM nei / / 8 / / (yugmam) jai tuha guNarAgAo, saMthuNai namasai ihaM loo| nai tujjhaNurAgAo, kaha tammi tumaM vahasi rAgaM ? / / 9 / / jai vi na kIrai roso, kaha rAgo tattha kIrae jIva ? / jo lei tuha guNe para-guNikkabaddhAyaro dhiTTho / / 10 / / jo ginhai tuha dose, duhajaNae dosagahaNatalliccho / jaha kuNasi neva rAgaM, kaha roso jujjae tattha ? / / 11 / / he jIva ! traNe jagata kadAca tArA para roSa kare ethI kAMI tArI durgati thavAnI nathI ane traNabhuvana tArApara tuSTa thai jAya to eTalA mAtrathI tArI sadgati thavAnI nathI paNa tAro AtmA prazAMta thaI Atma-kalyANamAM lIna banaze to jarUra mokSa pAmaze. II7-8|| are muni ! loko tArI stuti kare che ane tane namaskAra kare che e tArA guNonA rAgathI kare che paNa tuM mUDha banI te prazaMsako upara rAga-sneha kema kare che? T9// bIjAnA guNone grahaNa karavAnA vyasanavALA puruSo tArA guNo grahaNa kare che. teonA upara tuM roSa nathI karato e to ThIka che paNa rAga zA mATe kare che ? tema bIjAnA doSa zodhavAmAM tatpara jIvo tArA doSa grahaNa kare tenA upara tuM rAga nathI karato to dveSa paNa kema kare che ? kharI rIte e doSa grahaNa karanAra para rAga-sneha thavo joie. ||10-11
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI yatizikSApagyAzikA 135 pikkhasi nage balaMtaM, na picchase pAyahiTThao mUDha ! / jaM sikkhavasi pare, neva kahavi kaiAvi appANaM / / 12 / / kA naragaNaNA tesiM ? viyakkhaNA je u annasikhAe / je niasikkhAdakkhA, naragaNaNA tesi purisANaM / / 13 / / jai paraguNagahaNeNa vi, guNavaMto hosi ittieNAvi / tArjina resi tuma, parazuLagaDhamAM pi re pAva ! / / 4 / / jiNavayaNaaMjaNeNaM, maccharatimirADaM kiM na avaNesi ? ' ajja vijammi vitammi vi, maccharatimiraMdhalo bhamisi / / 15 / / jehiM dosehiM anne, dUsasi guNagavvio tumaM mUDha ! / teviTTu vosakALe, nina cayasi ? pAva ! fdhaTTosi||o6|| he mUDha Atman ! parvata upara baLatuM tane dekhAya che paNa tArA paga nIce baLatuM kema dekhAtuM nathI ? kAraNa ke tuM bIjAne zikhAmaNa ApavA taiyAra thAya che paNa kyAre ya tArA AtmAne tuM zikhAmaNa Apato nathI. jeo bIjAone zikhAmaNa ApavAmAM DAhyA-tatpara che teonI lokamAM kazI kiMmata-gaNanA nathI. paraMtu jeo potAnA AtmAne hitazikSA ApavAmAM nipuNa hoya che teonI ja uttama manuSyomAM gaNanA thAya che. ||12-13|| he pApAtmA ! guNavAnanA guNa grahaNa karavA mAtrathI paNa tuM guNavAna thai zake tema che. chatAM guNavAnanA guNagrahaNa karavAnI mati kema nathI jAgatI ? (paranA doSo tarapha ja tArI mati kema bhaTake che ?) / / 14 / / zrI jinezvaradevanA vacanarupI aMjanathI tArA netra upara jAmelA irSyAnA paDalane kema dUra karato nathI ? tethI ja irSyAthI aMdha banI cAragatimAM jyAM tyAM bhaTakI rahyo che. / |15|| re mUDha ! guNonA abhimAnathI akkaDa banelo tuM bIjAo upara je doSanuM AropaNa kare che te doSono tyAga tuM kema karato nathI ? are pApI ! A tArI kevI dhiDhAi ? ||16||
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya uvasamasuhAraseNaM, susIalo kiM na ciTThasi sayAvi ? / vinIva ! sAvaLI-patItaveddo sudgha nami ? / / 27 / / jhANe jhINakasAe, Araddhe kiM na jIva ! sijjhijjA ? | AkevalanANaM iha, tA jhANaM kuNasu sannANaM / / 18 / / jaha jaha kasAyavigamo, taha taha sajjhANapagarisaM jANa / jaha jaha jhANavisohI, taha taha kammakkhao hoi / / 19 / / sajjhANapasAyAo, sArIraM mANasaM suhaM viulaM / aNuviA haM chaThThuti, naM suviThThotti re nIva ! / / 20 / / kiM kevalo na ciTThasi, vihuNia cirakAlabaMdhasaMbaMdhaM / mmaparamANureNuM, sAyapayaMtapavaLeLe ? ||razA bujjhasu re jIva ! tumaM, mA mujjhasu jiNamayaM pi nAUNaM / namnA puLaravi jJA, sAmaLI pukhtanhA nIva ! / / 22 / / 136 are jIva ! upazamarasanA amRtathI tuM haMmeza zAMta-zItala kema raheto nathI ? kaSAyonA dhoma dhakhatA dAvAnaLamAM tuM zuM sukha pAmIza ? / / 17 / / he jIva ! kSINakaSAyavALA (kSapakazreNinA) dhyAnathI zuM tuM siddha nahi thAya ? thaiza. mATe kevaLajJAna na thAya tyAM sudhI zrutajJAnanA sahAre dhyAnayogamAM pragati ka2. jema jema kaSAyo maMda paDe che tema tema dhyAnanI zuddhi ane vRddhi thAya che. ane jema jema dhyAna vadhe che tema tema karmano kSaya thAya che. / / 18-19 || he jIva ! zubha dhyAnanAM prabhAve vipula zArIrika ane mAnasika sukha anubhavyA pachI paNa te dhyAnayogane sukhano rasiyo tuM kema choDI de che ? / / 20 / / o cetana ! dIrghakALathI AtmA upara coMTelI karmarajane svAdhyAyarupa pavanathI dUra karI tuM svataMtra kema thato nathI ? / / 21 / / he Atama ! samaja. zrI jinadharmane pAmIne paNa tuM mohamAM kema muMjhAya che ! kAraNa ke anaMta puNya maLelI A dharmasAmagrI pharI pharI maLavI durlabha che ? / / 22 / /
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 zrI yatizikSApagnAzikA jai kahamavi jIva ! tumaM, jiNadhammaM hAriUNa pddivddio| pacchANaMteNAvi hu, kAleNa vi jIva ! jiNadhammaM / / 23 / / pAvihisi vA na vA ? taM, ko jANai ? jeNa so aidullabho / ianAuM sivapayasA-haNeNa re ! hosu kayakicco / / 24 / / (yugmam) jai ajjavi jIva ! tumaM, na hosi niakajjasAhago mUDha ! / kiM jiNadhammao vi hu, abbhahiA kAvi sAmaggI ? / / 25 / / jA laddhI iha bohI, taM hArisi hA ! pmaaymymtto| pavihisipAvapuro, puNo vitaM mUlse ? zAradA annaM ca kiM paDikkhasi ? kA UNA tujjha ittha sAmaggI ? jaM iha bhavAu purao, bhAvibhavesuM samujjamisi ? / / 27 / / iha patto vi sudhammo, taM kUDAlaMbaNeNa hArihisi / bhAvibhavesuMdhamme, saMdeho taM samIhesi / / 28 / / | he jIva ! (anaMtapuNyathI maLelA) zrI jinadharmane jo tuM koi paNa rIte hArI jaiza to pachI koNa jANe anaMtakALe ya tuM A dharmane pAmIza ke nahi ? kemake dharma atyaMta durlabha che, ema jANIne he jIva ! mokSapadanI sAdhanA karavA dvArA kRtakRtya thA ! | ra3-24 / he mUDha jIva ! hajI sudhI paNa tuM AtmakalyANanI sAdhanAno sAdhaka banyo nathI. zuM jinadharmathI caDiyAtI koi sAmagrI che kharI ? tAraparA re jIva ! ahiM maLelI bodhi-samajane pramAdane paravaza banIne hArI jaiza to janmAMtaramAM AvI suMdara samaja kayA mUlyathI meLavIza ? |26T are pAmara ! saMsAranA tuccha sukhamAM Asakta banelo tuM AtmakalyANano vAyado AgAmI bhavano Ape che. paNa AvatA bhave A sAmagrI maLaze ja tenI tane khAtrI che ? A bhavamAM kai sAmagrI ochI che ? ri7TI ahiM uttamadharma prApta thavA chatAM khoTA bahAnA kADhI ArAdhato nathI to pachI AvatA bhavamAM dharma kyAMthI maLavAno hato ? |riTA
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 zrI kulaka samuccayA tA dhiddhI mainANe, tA vajjaM paDau porise tujjha / Dajjhau vivegasAro, guNabhaMDAro mhaasaaro||29|| jaM niakajje vi tumaM, gayalIlaM kuNasi AlavisAresi / annaM na kajjasajjo-si, pAva ! sukumAradeho si / / 30 / / annaM ca suNasu re jia ! kalikAlAlaMbaNaM na ghittavvaM / jaMkalikAlA naTuM, kaTuM na hu ceva jiNadhammo / / 31 / / samasattumittacitto, niccaM avagaNiyamANaavamANo / majjhatthabhAvajutto, siddhaMtapavittacittaMto / / 32 / / sajjhANajhANanirao, niccaM susamAhisaMThio jIva ! jai ciTThasi tA ihayaM, pi nivvuI kiM ca paraloe / / 33 / / (yugmam) ia suhio vi hutaM kuNasujIva ! suhakAraNaM varacarittaM / mA kalikAlAlaMbaNa-vimohio cayasi saccaraNaM / / 34 / / dhikkAra che tArI matine ! vaja paDo tArA A puruSArtha para ! saLagI jAo tAro vivekasAra ane sArabhUta gaNAto tAro guNAno bhaMDAra paNa baLI jAo ! TIra9 // are pApI jIva ! tuM tArA AtmakalyANanA kAryamAM paNa hAthInI lIlAnI jema hotI hai cAlatI hai" kare che. AMkha ADA kAna kare che ane sukhazIlIyo thAya che. vaLI jIva ! tAre kalikAlanuM AlaMbana haragIja na levuM. kalikAlamAM tIvra tapazcaryAdi bhale nAza pAmyuM hoya paNa jinadharma nAza pAmyo nathI. T30-31// haMmezA zatru ke mitramAM samAna cittavALo, mAna apamAnane nahi gaNanAro, madhyastha bhAvavALo zAstronAM parizIlana dvArA pavitracitta ane pavitra aMta:karaNavALo tuM zubhadhyAnamAM lIna ane sadA samAdhimagna rahIza to tAre ahIM ja paramasukha che. to paralokanA sukhanI zI vAta ? T3ra-33TI. jIva ! tArA pUrvanA puNya tuM bhale sukhI ho paNa paramasukhanA kAraNa rupa zreSTha cAritranuM pAlana kara. kalikAlamAM Dagale ne pagale jovA maLatAM nabaLA AlaMbanothI muMjhAine kalyANakArI cAritramArganI upekSA na karIza. maLelA tuccha sukhamAM lIna na banIza. T34 ||
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI yatizikSApagyAzikA 139 kevalakaTTe dhuvaM, na sijjhaI varacarittapabbhaTThA / kaTTharahio vi sajjhANa- dukkhasahio vi jAi sivaM / / 35 / / ajja vi jiNadhammAo, bhavammi bIyammi sijjhaI jIvo / avirAtrisAmanno, gahannatro pradumamammi ||rUdda|| tA jIva ! kaTThasajjhaM, jaidhammaM tarasi neva mA kuNasu / kiM na kuNasi suhasajjhaM, uvasamarasasIalaM caraNaM ? / / 37 / / na hi kaTThAo siddhA, visiTThakAle vi kiM tu saccaraNA / tA taM kare sammaM, kameNa pAvihisi sivasammaM / / 38 / / taM puvviM pi hu jIvA, kameNa pattA sivaM carittAo / AijiNesarapamuhA, tA taM pi kameNa sijjhihisi / / 39 / / jo maharisiaNucino, saMpai so dukkaro jaipaho to / aNumoasu guNanivahaM, tesiM cia bhattigayacitto / / 40 / / cAritranA pAlanathI bhraSTa thayelA he veSadhArI muni ! kevaLa kaSTathI mukti nahi thAya paNa zubhadhyAnanA kaSTathI jarura mukti thaze. / / 35 / / A kALe paNa jinadharmanI ArAdhanAthI jIva bIje bhave siddha thai zake ane jo cAritranI virAdhanA na kare to jaghanyathI paNa AThame bhave siddha thAya che. / / 36 / / jIva ! kaSTathI pALI zakAya evA dharmanuM ArAdhana karavAnI zakti bhale tArAmAM na hoya paNa sukhapUrvaka sAdhI zakAya evA upazama-2sathI zItaLa cAritrane tuM kema sAdhato nathI ? / / 37 / / viziSTa kALamAM paNa ajJAna kaSTathI AtmAo mokSa pAmyA nathI paNa suMdarakoTInuM cAritra pALIne ja siddha thayA che. mATe tuM tevA cAritranuM pAlana kara, ane krame karIne mokSasukhano bhoktA bana. ||38|| bhagavAna RSabhadevathI mAMDIne jIvo mokSe gayA, te suMda2 cAritranAM pAlanathI ja gayA, tuM paNa cAritranA baLe ja krame karIne mokSe jaiza. / / 39|| pUrvamaharSioe je kaThora sAdhudharmanuM sevana karyuM tevuM kaThora ane zreSTha cAritra tane duSkara lAgatuM hoya to te maharSio upara pUrNa bhakti dhAraNa karI temanA guNasamUhanI khUba khUba anumodanA ka2. 1|40||
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya vasa girinikuMje bhIsaNe vA masANe, vaNaviDavitale vA sunnagAre va ranne / harikaripabhiINaM bheravANaM abhIo, suragirithiracitto jhANasaMtANalINo / / 41 / / jattheva sUro samuvei atthaM, tattheva jhANaM dharaI pasatthaM / vosaTTakAo bhayasaMgamukko, rauddakhuddehi akhohaNijjo / / 42 / / esai ujjhiadhammaM, aMtaM paMtaM ca sIalaM lukkhaM / akkosio hao vA adINaviddavaNamuhakamalo / / 43 / / ' ia sosaMto dehaM, kammasamUhaM ca dhiibalasahAo / jo muNipavaro eso, tassa ahaM niccadAsu mhi / / 44 / / ' dhannA te sappurisA, je navaramaNuttaraM gayA mukkhaM / jamhA te jIvANaM, na kAraNaM kammabaMdhassa / / 45 / / 140 te anumodanA A rIte aho ! uttama munivaro giriguphAmAM, bhayaMka2 smazAnamAM, vanavRkSonI nIce, zUnyagharamAM ane jaMgalomAM vase che. hAthI, siMha, vagerenAM bhaya ane bheravothIgarjanAthI nirbhika rahe che. merunI jema sthiracitta banI zubhadhyAnamAM lIna bane che. 118911 mArge cAlatAM jyAM sUryAsta thAya tyAM ja kAyotsarga dhyAne rahe che. bhaya pAmyA vinA, raudra ane kSudra zabdothI kSobha dhAraNa karyA vinA prazastadhyAnane akhaMDa rAkhe che. / / 42 / / gRhastho jene kADhI nAMkhe, pheMkI de evI aMta-prAMta, ThaMDI ane lUkhI bhikSAAhAra zodhe che, koi gALa de, mAre to paNa temanuM mukhakamaLa prasanna ane zAMta hoya che. / / 43 / / A rIte deha ane karmonuM zoSaNa ka2nA2 dhairyabaLanI sahAyavALA munivarono huM haMmezA dAsa chuM. / / 44|| anupama sukha svarupa mokSane pAmelA siddhabhagavaMtone dhanya che, je koine karmabaMdhanuM nimitta ApatA nathI. / / 45 / /
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 141 zrI yatizikSApagnAzikA amhe na tahA dhannA, dhannA puNa ittieNa jaM tesiM / bahu mannAmo cariaM, suhAsuhaM dhIrapurisANaM / / 46 / / dhannA hu bAlamuNiNo, kumArabhAvaMmi je u pvviaa| nijjiNiUNa aNaMgaM, duhAvahaM savvaloANaM / / 47 / / jaM ujjameNa sijjhai, kajjaM na maNorahehiM kaiAvi / na hi suttanaramuhe taru-siharAo sayaM phalaM paDai / / 48 / / evaM jiNAgameNaM, sammaM saMbohio si re jIva ! saMbujjhasu mA mujjhasu, ujjamasu sayA hiaTThammi / / 49 / / tA paribhAvia eaM savvabaleNaM ca ujjamaM kAuM / sAmanne ho suthiro, jaha puhaIcaMdaguNacaMde / / 50 / / ame temanA jevA dhanya nathI paNa eTale aMze dhanya chIe ke e vIrapuruSonA sukhadu:khathI bharelA bhavyacAritrane, sukhadu:khanA prasaMge dhIratApUrvakanA jIvanane bahumAnathI joie chIe. II46TI dhanya che te bAlamunione ke jeo prANImAtrane kAramI pIDA ApanAra kAmadevane jItIne kumArAvasthAmAM ja dIkSita thayA. keTalAka kAryo mAtra manorathathI siddha thatA nathI paNa udyama-puruSArthathI siddha thAya che. sUtelA manuSyanA moDhAmAM jhADa uparathI phaLa ApoApa AvI paDatuM nathI paNa ene mATe udyama karavo paDe che. [47-48 mI. he jIva ! A hakIkata jinAgamathI tane sArI rIte samajAvI. have tuM samaja. viSayomAM ke pramAdamAM muMjhAyA vinA AtmahitanI pravRttimAM satata udyama kara ! 49 | A vAta para khUba vicAra karI saghaLI zakti kharca udyama karI pRthvIcaMdra guNasAgaranI jema zramaNabhAvamAM susthira thA ! |IpaO
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 zrI kulaka samuccaya 28 cAritramanorathamAlA, vesi (f) sa3nnAi, saMvepA2sAyaui pavannAIi I uttama guNAnurIyA, sattA, purUvine pAra kaiA saMviggANaM, gIyatthANaM guruNa payamUle / sayaNAisaMgarahio, pavvajjaM saMpavajjissaM ? / / 2 / / sAvajjajogavajjaNa-pauNo annvjjsNjmujjto| jAmInArUpaNuM, saUDivo ya visiM ? mArUA. aNavarayamavissAmaM, kaiyA niyabhAvaNAsuparisuddhaM / duddharapaMcamahavvaya-pavvayabhAraM dharissAmi ? / / 4 / / kaiA AmaraNaMtaM, dhanamuNiniseviyaM ca sevissaM / nissesadosanAsaM, gurukulavAsaM guNAvAsaM ? / / 5 / / kar3ayA sAraNavAraNa-coyaNapaDicoyaNAisammamahaM / kaMmi vi pamAyakhalie, sAhUhi kayaM sahissAmi ? / / 6 / / saMvegarasAyaNa-mokSAbhilASane pAmelA keTalAka puNyavAna AtmAonA cittamAM uttamaguNonA anurAgane lIdhe AvA vicAro hUre che. TIRTI kyAre huM svajanAdinA saMgathI mukta banI, saMvigna ane gItArtha garumahArAjanA caraNakamalamAM saMyama svIkArIza. temaja sAvadyayogano tyAga karavAmAM ane anavadyayogamAM prayatnazIla banI kyAre gAma-nagarAdi sthAnomAM pratibaddhapaNe vihAra karIza ? nAra-3 kyAre huM ArAmano tyAga karI adhyAtmabhAvathI bhAvita thai durdhara mahAvratonA meru jevA bhArane upADIza ? ||4|| kyAre huM samagra doSono nAza karanArA, uttama munivaroe sevelA ane guNanA dhAmarupa gurukulavAsane jIvanaparyata sevIza ? //pA nAnA moTA pramAdanI skUlanAmAM bIjA sAdhubhagavaMtoe karelI sAraNA, vAraNA, coyaNA, paDicoyaNAne manamAM saheja paNa kheda pAmyA vinA khUba sArI rIte harSapUrvaka kyAre huM sahana karIza ? T6TT
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 143 cAritramanorathamAlA aturiyamacavalamasaMbhama-vakkhevavivajjio kayA magge / jugamittanihiyadiTThI purao iriyaM visohissaM ? / / 7 / / miyamahuraM aNavajjaM, kaiyA kajje vayaM vaissAmi ? | sohissAmi ya yA, vAyAnIsesaLAvaze ? / / 8 / / paDilehiya supamajjiya, uvagaraNAyANamoyaNe kaiyA / sunirikkhiya supamajjiya, thaMDilakhelAipariTThavaNaM ? / / 9 / / maNavayakAyANa kayA, kusalANa pavattaNeNa iyarANa / saMmaniyattaLeLa, tiyuttiputto bhavisyAmi ? / / o|| vicchinnavisayavaMcho, dehavibhUsAivajjio kaiyA / nunnamayanavastho, sAmatro smiAmi ? / / / / kaiyA kAlavihANaM, kAuM AyaMbilAitavokammaM / yanono khumurya, gaMgovaMzaM pahissAmi ? / / / / kyAre huM vyAkuLatA, capaLatA ane saMbhrama rahita temaja vyAkSepa rahita banIne rastAmAM yugapramANa daSTi rAkhIne iryAne zodhIza ? iryAsamitinuM pAlana karIza ? ||7|| kyAre huM prayojana hoya tyAre ja ane te paNa mita madhura ane niravadya vacana bolIza ? temaja eSaNAnA (gocarInA) 42 doSano tyAga karIza ? / / 8 / / kyAre huM barAbara dRSTipaDilehaNa karI, sarasarIte pramArjana karI dareka upakaraNa laiza ane mUkIza temaja maLa, mUtra, zleSma vagerene jaMturahita bhUmipara upayoga pUrvaka paraThavIza ? / / 9 || kyAre huM mana, vacana, kAyAnI akuzaLapravRttine rokI ene kuzaLa pravRttimAM joDI traNa guptithI gupta thaiza ? ||10|| kyAre huM viSayapipAsA rahita banI, dehavibhUSA choDI, junA ane malina vastravALo thai sAdhutAnA guNo dhAraNa karIza ? ||11|| kyAre huM kAlagrahaNa lai, AyaMbilAdi tapavaDe yogavahana karI aMga ane upAMga zAstronuM adhyayana karIza ? / / 12 / /
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ 144 zrI kulaka samuccaya kaiyA pkpppnnkpp-kppvvhaarjiiykppaaii| cheyasuyaM suyasAraM, visuddhasaddho paDhissAmi / / 13 / / sIlaMgasaMgasubhago, aNaMgabhaMgammi vihiysNsggo|| caMgasaMvegaraMgo, kayA ramissAmi nissaMgo / / 14 / / paradUsaNaparimukko, attukkarisammi vimuhapariNAmo / dasavihasAmAyArI-pAlaNanirao kayA hohaM ? / / 15 / / sahamANo ya parIsaha-sinnaM nIuccamajjhimakulesuM / laddhAvaladdhavittI, annAyauMchaM gavesissaM ? / / 16 / / rAgaddosaviutto, saMjoyaNavirahio kayA kajje / pannagabilovamAe, bhuMjissaM sammamuvautto ? / / 17 / / kyAre huM vizuddha zraddhAvALo thai prakalpa (nizItha), paMcakalpa, kalpa (bRhatkalpa), vyavahArasUtra ane jitalpAdika, zrutanA sArabhUta chedasUtrone bhaNIza ? ||13// kayAre aDhAra hajAra zIlAMganA saMgathI subhaga, karmanA nAza mATe prayatnazIla ane saMveganA suMdararaMgathI raMgAyelo huM nisaMgadazAe viharIza ? TI14 | kyAre huM paradoSadarzanathI para banI, svaguNotkarSathI (potAnA guNonI baDAithI) vimukha rahI dazaprakAranI sAmAcArInA pAlanamAM lIna banIza? I15 parISahane sahana karato huM kyAre uca, nIca ane madhyamakuLamAM bhikSA maLe yA na maLe to paNa prasanna rahI gRhasthane potAno koi paNa paricaya ApyA vinA ane koi prakAre AkarSyA vinA (ajJAta UMcha) AhAranI gaveSaNA-zodha karIza ? TI16TI che kAraNothI AhAra karavAnI jarura paDe tyAre rAgadveSarahitapaNe svAda mATe dravyonI saMyojanA karyA vinA sarpa jema daramAM praveza kare e rIte upayogapUrvaka bhojana karIza ? |17 || | kyAre huM sUtraporisI ane arthaporisImAM tatpara banI samagra jIvakalpa (guruparaMparAgata AcAro) thI yukta thai ugra vihAra ane mAsakalpanI maryAdAthI vihAra karIza ? T18 nA
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 145 cAritramanorathamAlA suttatthaporisiparo, jutto ya samattajIyakappehiM / mAsakappeNa kayA, viharissaM ujjuyavihAro ? / / 18 / / paraparivAyaviratto, samacitto sattumittasattesu / kaiyA vigahArahio, sajjhAyaparo bhavissAmi ? / / 19 / / vilasaMtaajjaNaguNe, sukusumabANAsaNe phuriykrunne| viharissaM dhammavaNe, bahumayadamaNe ahaM kaiyA ? / / 20 / / kaiA vimalAsoe, parAgasumaNasavaseNa kayamoe / dhammArAme ramme, payaDiyasamme ramissAmi / / 21 / / bhayabheravanikkaMpo, susANamAIsu vihiyussggo| tavataNuaMgo kaiyA, uttamacariyaM carissAmi ? / / 22 / / tavasuttasattapabhiI-bhAvaNajutto kayA pddhiypuvvo| paDimApaDivattidharo, paramatthapayaM pasAhissaM ? / / 23 / / kyAre huM bIjAonA avarNavAda bolavAnI kuTeva TALI, zatru-mitrapratye samabhAva rAkhI, viThyAono rasa choDI satata svAdhyAyarata banIza ? T19 je suvarNa jevA ujjavala guNothI vilase che. kAmanA jyAM rAma ramI gayA che, karuNAnA jyAM phUvArA uchaLe che te madananuM damana karanAra dharmavanamAM huM kyAre viharIza ? ri0IT je dharmArAma nirmaLa, roga-zoka rahita che, je guNa puSponA parAganI suvAsathI AnaMda karAvanAra che, jyAM samyakatva pragaTI cUkyuM che, te suramya dharmabAgamAM huM kyAre krIDA karIza ? |rivA kyAre bhaya ane bhairavamAM niSpakaMpa rahI, smazAnAdi bhUmimAM kAyotsarga dhyAne rahI, tapathI kUzadehavALo banI uttama cAritranuM ArAdhana karIza ? |rarA kyAre huM tapabhAvanA, zrutabhAvanA, sattvabhAvanA vagere bhAvanAothI bhAvita thai, pUrvazAstrono abhyAsa karI, bAra bhikSupratimAonuM pAlana karI paramapada sAdhIza ? | ra3/T.
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI kulaka samuccaya cauhA divvAika, hAsapaosAibheyapaDibhinnaM / DivasAvavuM, aLavitto sahimsAmi ? / / 24 / / pANapahANaparammi vi, parammi paribhAviUNa paramatthaM / vAvArissuM yA, mimaMthAMvidyuiM ? / / 26 / / pariciyakappAkappo, kaiyA haM therakappanimmAo / jiNakappapaDimakappe, aviyappamaNo pavvajjissaM ? / / 26 / / vAu vva apaDibaddho, kummo iva guttaiMdio kaiyA / caMdu vya somaneso, pUro phava vittatavateo ? / / 27 / / gayaNaM va nirUvalevo, hohaM uyahi vva kaiya gaMbhIro / vAsIcaMdrAppo, mAraDo va yapamAo / / 28 / / (sukSmam) 146 phuriyasaMvegaraMgo, aNuvamamuNigaNaguNANurAeNa / caraNamaNorahamAlaM, bhaviyA bhAveha sayakAlaM / / / 29 / / iya bhAvaNA sameyA, bhavvA saMpAviUNa acireNa / caraNadhaNesaramuNivai-bhAvaM pAvaMti paramapayaM / / 30 / / kyAre huM hAsya ane dveSAdika bhedavaDe judA judA devatAdika cAranA karelA ugra upasargonA samUhane sthira cittavALo thaine sahana karIza ? / / 24 / / mArA prANano nAza ka2vA tatpara thayelA jIvone paNa kyAre huM apAra karuNAbharI dRSTithI nihALIza ? ||25. kalpya zuM ane akalpya zuM ethI suparicita huM sthavikalpa aMgIkAra karI nizcala manavALo banI kyAre jinakalpa, pratimAkalpa vagere svIkArIza ? / / 26 / / kyAre huM vAyunI jema askhalita vihAravALo, kAcabAnI jema gupta-surakSita indriyavALo, caMdranI jema saumya, sUryanI jema tapatejathI tejasvI, AkAzanI jema nirlepa, sAgaranI jema gaMbhIra ane bhAraMDa pakSInI jema apramatta thaiza ? ||27-28 / / dedIpyamAna saMveganA raMgavALA he bhavya ! tuM anupama munijanonA guNanA anurAgavaDe niraMtara A cAritranA manorathanI mALAne bhAva-vicAra. / / 29 / . AvI bhAvanAvALA bhavya prANIo cAritrarupIdhananA svAmI-munIzvarapaNAne pAmI zIghra mokSapadane pAme che ! / / 30||
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ kula kAra che, C4) Hche RAJUL 1 (c) 2514 9863, 2511 0056