Book Title: Jain Shastrona Chuntela Shloko Part 02
Author(s): Chandrashekharvijay
Publisher: Kamal Prakashan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022618/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - ja zArazALA cUMTaTI GIoko bhAga-2 arthasahita paM. candrazekharavijyajI Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dadadadadadadadadada SSS na . che 5855 jainA zAstranA 2 cUMTelA loko 55555555' | (artha sahita) (bhAga-2), (darada dardIe dirgadarzakane dajhadadadadada karI che. preraka : paM. candrazekharavijayajI saMgrAhaka : munizrI guNavaMtavijayajI da da * 333 *dadadadadadadada jjalaprakAzana TrasTa S ETS . . . . Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka: kamala prakAzana TrasTa jIvatalAla pratApazI saMskRti bhavana 2777, nizA poLa, jhaverIvADa, rilIpharoDa, amadAvAda-1 phona : 5355823, 5356033 lekhaka - paricaya H siddhAntamahodadhi, saccAritracUDAmaNi, sva. pUjyapAda A. bhagavaMta zrImadvijaya premasUrIzvarajI mahArAjA sAhebanA vineya pU. paM. zrI candrazekharavijayajI AvRttiH prathama saMskaraNa : nakala : 2000 tA. 25-10-2003, vi. saM. 2059 mUlya rUA. 40/ TAIpaseTiMga arihaMta grAphiksa khADiyA cAra rastA, amadAvAda mudraka H bhagavatI oNphaseTa 15/sI baMsIdhara esTeTa bAraDolapurA, amadAvAda-4 je sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMtone "jaina zAstronA cUMTelA zloko" nA be bhAgo joItA hoya teo kamala prakAzana TrasTanA saranAme jANa kare. sAdhu-sAdhvIjIone bheTa ApavAmAM Avaze. mumukSuo mATe rUA. 60/- rAkhela che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'umaLakAbharyA heye 'ame svIkArIe chIe ApanuM snehabharyuM saujanya pUjyapAda paM. candrazekharavijayajI ma.sAhebanA nutana pustakomAMthI Ape A pustaka pasaMda ryuM. khUba khUba dhanyavAda pUjyazrI taraphTI ApanA saMghane khUba khUba AzIrvAda ooooooooooo : saujanya : pUjya paMnyAsazrI candrazekharavijayajI ma.sA.nI preraNAthI zrI vardhamAna jaina zvetAmbara mU.pU.saMgha yogIchAyA phaleTa sAme, agravAla svITanI galImAM, gurukula roDa, memanagara, amadAvAda-380052. 000000000000000000000000000000000 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (r)(r)e LprastAvanA va vi.saM. 2059nI sAlanuM cAturmAsa meM pAlItANAnI che P tIrthabhUmimAM karyuM. zramaNa-zramaNIo ane dIkSArthI bhAI-benone zAstrIya vAcanAo ApIne saMyamajIvananuM UrdhvIkaraNa karavAno mAro udeza hato. * apekSA mujabanuM suMdara pariNAma maLyuM. vAcanAonuM cAturmAsa pUrNa thayA pachI kAyama mATe AMtara jAgRti jaLavAI rahe ane te vadhatI rahe te mATe be bAbato vicArAI. (1) "saMyamadUta' jevA nAmanuM mAsika pragaTa thAya jemAM nakarI Atmahitakara vAto hoya, jeno svAdhyAya thato rahe. vi.saM. 2060nA besatA varSe teno pahelo aMka pragaTa thaze. (2) bArathI paMdara zAstromAMthI eka hajAra jeTalA atyanta suMdara zloko uddhata karavA, be bhAgamAM pustakAkAre pragaTa karavA. (anuvAda sahita) jo te eka hajAra zloko rojano eka zloka gokhAya to ya traNa varSe pUrA gokhAI jAya.) kaThastha karI levAya ane yathAzakya roja 3OO thI 500 zlokono arthaciMtana sAthe pATha thAya to rojabaroja tAjo vairAgyabhAva AvirbhAva thato jAya. saMyama-jIvanano AnaMda vardhamAna banato rahe. eka hajAra zlokonA be bhAga karavAmAM Ave, jethI vihArAdimAM sAthe rAkhavAmAM saraLatA paDe. gurunI kRpAthI A kArya kamala prakAzana TrasTe eka ja mAsamAM pUrNa karyAthI cAturmAsanI pUrNAhUti pUrve A be bhAga "jaina zAstronA cUMTelA zloko" evA nAmakaraNa sAthe pragaTa thaI zakyA ane vAcanArthIonA hAthamAM arpaNa thayA. jemane te joIe te sahu dIkSito, dIkSArthIo tathA paMDito kamala prakAzana TrasTane patra lakhIne (vinA mUlya) maMgAvI zakaze. bhinna bhinna granthomAMthI zloko uddhata karIne saMgRhIta karavAnuM kArya mArA suvinIta ziSya guNavaMtavijayajIe karyuM che. prUpha rIDIMganuM kArya mArA ziSya jinapadmavijayajIe karyuM che. A kArya karavA badala temane mArA aMtaHkaraNanA AziSa pAThavuM chuM. pAlItANA 2059, Aso suda 7ma gurupAdapadmaraNa tA. 3-10-2003 paM. candrazekharavijaya Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pU. paM. pravarazrI candrazekharavijayajI ma. sAhebanI preraNAne jhIlIne have... deza videzamAM parvAdhirAja paryuSaNanI ArAdhanA karAvavA mATe yuvAnonI sAthe tapovanIo susajja jaina saMghanA agraNI mAnanIya TrasTIvaryoM ! ApanA gAma ke nagaramAM jo parvAdhirAja paryuSaNaparvanI ArAdhanA karAvavA mATe pUjya sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto padhArI zakyA na hoya to te mATe amArA yuvAno tathA tapovanI bALakone dara varSe jarUrathI bolAvajo. A yuvAno tathA tapovanIo ApanA jaina saMghamAM (1) aSTAlikA tathA kalpasUtranI pratanuM suMdara vAMcana karaze. (2) rAtre paramAtmabhaktimAM badhAne rasataraboLa karI deze. (3) banne TAImanA pratikramaNa vidhi-zuddhipUrvaka karAvaze. (4) zrIsaMghanA ullAsa pramANe rasaprada vividha pravRttio karAvaze. jo ApanA saMghamAM sAdhu-sAdhvIjI bhagavaMto padhArI zakyA na hoya to ja nIcenA saranAmethI phorma maMgAvIne bharIne amane mokalI Apo. nAmA sUcana ArAdhanA karAvavA AvanArane gADIbhADuM vagere zrI saMghe bahumAnarUpe ApavAnuM raheze. *), phorma bharIne mokalavAnuM saranAmuM paryuSaNa vibhAga saMcAlaka zrI zrIyuta lalitabhAI dhAmI | rAjubhAI C/o. tapovana saMskArapITha mu. amIyApura, posTa : sughaDa gAMdhInagara phona : 079-32203 382424. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navI peDhInA zikSaNayukta saMrakkaraNano saphaLa prayoga tapovana saMskArapITha amIyApura, po. sughaDa, sAbaramatI pAse. preraka : pU. paM. zrI candrazekharavijayajI ma. sAheba sthaLaH sAbaramatI pAse 36 vIghA, sthApanA I.sa. 1994, jUna, dho. bAra. --- suMdaraH sudeDha zikSaNa vibhAgo bhAratIya prajA - khAsa karIne tenI navI peDhI - upara pazcimanI jherI jIvanazailInuM vAvAjhoDuM kAtIla vegathI dhasatuM rahyuM che. AmAMthI navI peDhIne ugArI levA mATe tapovananuM dharatI upara avataraNa thayuM che. mekole zikSaNa atyaMta beghAghaMTu hovA chatAM; saMskaraNa kSetre "zUnya' AMka dharAvatuM hovA chatAM eno gALIo bhAratIya prajAnA gaLe evo bhIMsAvAyo che ke tenAthI - kroDa saMtAnonA jIvanano amUlya samaya barabAda thavA chatAM te anivArya aniSTa tarIke prajAnI sAthe barobara ekarasa thaI gayuM che. AthI tapovanane e zikSaNa svIkAravuM paDyuM che. tenA vinA saMskaraNano velo caDavo lagabhaga muzkela banyo che. chatAM tapovananA saMcAlakonI evI bhAvanA kharI ke tene dUra karAya to sAruM, bAkI Aje to zikSaNa-vibhAgane paNa vadhune vadhu suMdara ane sudaDha karavAnI pharaja paDI che. AthI ja ahIMH (1) dho. pAMcathI aMgrejI vargo pharajiyAta che. | (2) dho. pAMcathI bALako aMgrejImAM dhArAvAhI rUpe bolI zake te mATenA khAsa vargo lIMgvIsTIka leMgvaja leboreTarI tathA spokana IglIza rAkhavAmAM AvyA che. (3) kaoNpyuTarano viziSTa korsa karavA mATe komyuTara senTara kholavAmAM Avela che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AI.e.esa. kkSAnI viziSTa tAlIma sAbaramatI tapovanamAM dho. 11, 12 che temAM 'komarsa' sTrIma rAkhavAmAM AvI che vaLI tyAM kompyuTarano ekadama viziSTa korsa karAvAya che. dho. bAramAMthI nIkaLelA tejasvI vidyArthIone AI.e.esa. kakSAnA adhikArIo banAvavAnI tAlIma cAlu thaI che. saMbhavataH A tAlIma dilhI vidyAlayamAM ApavAmAM Avaze. evo spaSTa khyAla che ke jo dharmarakSA ane rASTrarakSA karavI haze to A tAlIma pAmelA ApaNA mANaso vinA cAlI zakaze nahiM. paNa sabUra : A badhu zikSaNa tene ja phaLe je mANasa' hoya. jene paraMparAgata mUlyo pratye Adara hoya; ane je paraMparAgata vyavasthAono tathA cAra puruSArthanI ahiMsaka saMskRtino kaTTara pakSapAtI hoya. A pAyA vinAnI pelI ImArata taddana nakAmI che. vartamAnamAM prajAnI je kharAba hAlata thaI che tenA mULamAM A bhUla che. tapovanamAM 'mANasa' taiyAra karAya che. e mATe dharmanA pavitra kriyAkAMDonuM custapaNe pAlana karAya che. vaLI rojanI prabhubhakti vaDe bALakone evA puNyavAn ane zuddhimAna banAvAya che. jethI temane duHkho jovA na maLe ane doSonA sevanathI bhraSTa thavuM na paDe. nA, AvI saphaLatAo hAMsala karavAnI zakti mekole zikSaNamAM dhA2 nathI. paryuSaNaparva tAlIma tapovanI bALakone cUMTIne paryuSaNa parvanI tAlIma ApavAmAM Ave che. tethI kula 40 thI 50 bALako 3-3 nAM jUthamAM vaheMcAI jaIne 15 jeTalA kSetromAM jyAM muni bhagavaMto vagere pahoMcI zakyA nathI tyAM parvAdhirAjanI ArAdhanA karAvavA jAya che. temanuM dhArmika vaktavya, kathAo uparanI pakaDa, kriyAomAM zuddhi, vidhi aMgenuM saMpUrNa jJAna, tathA vinaya-viveka joIne gAmegAmanAM saMgho stabdha bane che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evuM lAge che ke taiyAra thaIne, jIvaMta banIne, doDavA lAgeluM tapovananuM A 'moDela' jo Thera Thera UbhuM thaI jAya to bhAratIya prajAnuM jIvana-stara badhI rIte unnata thAya. tapovananI 'phI' eTalI badhI ochI che ke tapovanane dara varSe 12 thI 20 lAkha rUA. no toTo Ave che. 'korpasa' karavA dvArA - vyAjamAMthI A toTAmAMthI jhaTa nIkaLI javAno prayatna cAlu che. tapovananA preraka paM. candrazekharavijayajInuM svapna hatuM ke tapovana dvArA vividha kSetromAM vibhUtio pedA karavI. dA.ta. (1) rAjakIyakSetre subhASacandra bojha ke candrazekhara AjhAda pedA thAya. (2) saMskRtirakSAnA kSetre svAmI vivekAnaMda pragaTa thAya. (3) dharmakSetre hemacandrAcAryajI ke gUrjarezvara kumArapALa janma pAme. AvI ATha dasa vibhUtio pedA thAya toya bhayobhayo ! AjanA viSamakALamAM to ATaluMya ghaNuM badhuM ! hA, temane khabara che ke AMbAnI kalama vAvanArane AMbAnI kerIo khAvAnuM ke jovAnuM saubhAgya sAMpaDatuM nathI. paNa teno koI vAMdho nathI. bIja vAvavAnuM; pahelI IMTa mUkavAnuM saubhAgya paNa ati durlabha che. cAlo, ApaNe sahu - temanA bhakto - temanuM svapna dharatI upara avatArIe. temaNe AMkho mIMcI dIdhI haze to svargethI ApaNe meLavelA rUDA phaLone te joyA karaze. koI paNa prakAranI mAhitI meLavavAnuM saMparka sthaLa Htapovana saMskArapITha amIyApura, po. sughaDa, tA. cAMdakheDA, ji. gAMdhInagara, (gujarAta) tapovana H phona H S.T.D. (079) 3206203, 3276341 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prazamarati (1) krodhaH paritApakaraH sarvasyodvegakArakaH krodhaH / vairAnuSaGgajanakaH krodhaH krodhaH sugatihantA / / artha : krodha doSa cAra moTA nukasAno kare che. (1) krodha doSa krodha karanArAne ja puSkaLa mAnasika pIDA Ape che. (2) krodha badhAyane udvega pamADe che. (3) krodha veranI paraMparAo UbhI kare che. (4) krodha sadgatinI prApti aTakAvI durgatimAM mokale che. (2) zrutazIlavinayasaMdUSaNasya dharmArthakAmavighnasya / mAnasya ko'vakAzaM muhUrtamapi paNDito dadyAt / / artha : A ahaMkAra paNa kevo bhayaMkara ! ahaMkArI mANasa bIjAo pAsethI zrutajJAna pAmI na zake. koIne potAnI zaMkAo na pUche eTale enuM zruta to dUSita ja thAya. ahaMkArIno sadAcAra paNa zobhato nathI. ahaMkArIo gurvAdino vinaya paNa na kare. ahaMkAra dharma, artha ane kAma traNeyamAM vighnarUpa che. A badhuM jANIne kayo paMDita puruSa eka muhUrta mATe paNa ahaMkArane potAnA AtmAmAM rahevAnI jagyA Ape? (3) mAyAzIlaH puruSo yadyapi na karoti kiJcidaparAdham / sarpa ivAvizvAsyo bhavati tathApyAtmadoSahataH || artha : je puruSa mAyA karavAnA svabhAvavALo thaI gayo hoya te koIka aparAdha kare ke na kare to ya badhA loko ene zaMkAnI najarathI ja jue. koI enA upara vizvAsa na cUke. sApa bhale ne zAMtithI beTho hoya to paNa DaMkha mAravAnA enA svabhAvane jANanArAo enI zAMta mudrAmAM vizvAsa mUke kharA ? sarvavinAzAzrayiNaH sarvavyasanaikarAjamArgasya / (4) lobhasya ko mukhagataH kSaNamapi duHkhAntaramupeyAt / / artha : lobha e dhana, AyuSya vagere tamAma vastuonA vinAzanuM ++++++++++++++++++||||||++++++////////////|||||||||||||||||||||||////////+++++++++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko (prazamarati) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AzrayasthAna che. tamAma muzkelIo pAmavAno eka mAtra rAjamArga jo koI hoya to e lobha che. zobhA moDhAmAM pravezelo kayo mANasa eka kSaNavAra paNa sukhane pAme ? () vairAyanAsasthitaya saMsArasavitaryA . _____ svahitArthAbhiratamateH zubheyamutpadyate cintA / / artha: je AtmA vairAgyamArgamAM sArI rIte sthira thaI jAya, A saMsAramAM rahI rahIne kaMTALI jAya ane jenuM mana potAnA AtmAnA hitamAM ekamAtra ramatuM hoya tene A pramANe zubha cintA utpanna thAya ke.. (6) bhavakoTIbhirasulabhaM mAnuSyaM prApya kA pramAdo me / na ca gatamAyurbhUyaH pratyetyapi devarAjasya / / artha: karoDo bhavo pachI paNa je mAnavabhava maLavo durlabha che. ene pAmyA pachI pramAda karavo e zuM mArA mATe yogya che? samaye samaye mAruM AyuSya jaI rahyuM che. e kaMI pAchuM AvavAnuM nathI. IndranuM ya gayeluM AyuSya kyAM pAchuM Ave che? (9) mArothANurvAsamudayAre nA vIryaniyata tharme tallabdhvA hitakArye mayodyamaH sarvathA kAryaH / / artha : mane je kaMI Arogya, AyuSya, zArIrika bala vagere maLyuM che e badhuM caMcaLa che. enA bharose mAre besI na rahevAya. vaLI dharmakAryamAM varSollAsa paNa caMcaLa che, kAyama nathI raheto to A badhuM pAmyA pachI mAre sarvaprakAre AtmahitanA kAryomAM ja udyama karavo joIe. (8) zAstrAgamAdRte na hitamasti na ca zAstramasti vinayamRteH / tasmAcchAstrAgamalipsunA vinItena bhavitavyam / / artha: A mATe mAre vinayI banavuM paDaze, kemake jainazAstro rUpI Agamo vinA to Atmahita zakya nathI. ane e zAstronA rahasyanI prApti to vinaya vinA thaI zakatI ja nathI. mATe Atmahita mATe zAstrIya bodha IcchatA mATe guru pratye khUba vinayI banavuM joIe. jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) navanayIvanadhanabizvaryasampa jlam vinayaprazamavihInA na zobhate nirjaleva nahI / / artha : puruSa pAse bhale uttamakuLa, abhuta rU5, vAcchaTA, bharayauvana, puSkaLa dhana, kahyAgarA mitro ane aizvarya vagere hoya to paNa vinaya ane prazama-vairAgyabhAva vinA A badhuM bilakula na zobhe. pANI | vinAnI nadI zobhe kharI ? (10) gurvAyattA yasmAcchAstrArambhA bhavanti sarve'pi / / tasmAd gurvArAdhanapareNa hitakAGkSiNA bhAvyam / / artha : tamAme tamAma zAstrAraMbho gurune AdhIna che. guru zAstro bhaNAve to ja bhaNI zakAya.) mATe hitanI AkAMkSAvALAe gurunI ArAdhanA karavAmAM tatpara rahevuM joIe. (11) dhanyasyopari nipatatyahitasamAcaraNadharmanirvApI / guruvadanamalayanisRto vacanasarasacandanasparzaH / / artha : gurunI gALa khAnArA ziSyo ! tame duHkhI na thazo, kemake tame je khoTuM AcaraNa karyuM e tamArA AtmAmAM utpanna thayelI garamI che. ene zAMta karI ThaMDaka ApavA mATe ghaselA caMdananuM vilepana jarUrI che. e caMdana to malayAcala parvatamAMthI ja maLe. ane e malayAcala parvata eTale ja sadgurunuM mukha. gurunA kaDavA vacano e to gurunA mukharUpI parvatamAMthI nIkaLela caMdana che. AvA caMdanano sparza to dhanya ziSyo upara ja paDato hoya che. (12) duSpratikArau mAtApitarau svAmI guruzca loke'smin / tatra gururihAmutra ca suduSkaratarapratikAraH / / artha : A lokamAM traNa vyaktinA upakArano badalo vALavo ghaNo ja kaThina che. (1) mAtA-pitA, (2) svAmI-mAlika, zeTha, (3) sadgara. emAM ya sadgurunA upakArano badalo vALavo to AlokamAM ane paralokamAM paNa ati-ati duSkara che. (13) vinayavyapetamanaso guruvidvatsAdhuparibhavanazIlAH / truTimAtraviSayasaGgAdajarAmaravanirudvignAH / / jaina zAstronA cUMTelA zloko (prazamarati) Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : bicArA pelA guru pratye vinaya vinAnA manavALA sAdhuo ! emano svabhAva ja guruo, vidvAno ane sAdhuonI hIlanA karavAno hoya che. jarAka viSayasukha maLe, yazakIrti maLe eTale jANe ke,'ame ajara, amara banI gayA chIe.' ema A sAdhuo khUba AnaMdamAM AvI jAya che. (14) kaH zukrazoNitasamudbhavasya satataM cayApacayikasya / rogajarApAzrayiNo madAvakAzo'sti rUpasya / / artha : o jIva ! tane tArA zarIranuM, enA rUpanuM abhimAna kema thAya che? e ja samajAtuM nathI. A zarIra, A rUpa pitAnA vIrya ane mAtAnA lohIrUpI taddana kharAba vastumAMthI baneluM che. vaLI satata vadha-ghaTa pAmyA kare che. bhayAnaka rogo ane ghaDapaNanuM AzrayasthAna che. AmAM te vaLI abhimAna thavAno avasara ja kyAM che ? (15) nityaM parizIlanIye tvamAMsAcchAdite kaluSapUrNe / nizcayavinAzadharmiNi rUpe madakAraNaM kiM syAt / / artha : vaLI A zarIranI, A sohamaNA rUpanI 24 kalAka kALajI karyA ja karavI paDe che. A zarIra viSThA vagere gaMdakIthI ja bhareluM che. mAtra cAmaDIthI DhaMkAyeluM che ane ekAMte vinAza pAmavAnA svabhAvavALuM che. AmAM evuM te zuM che ke tane emAM abhimAna thAya che ? (16) sarvamadasthAnAnAM mUlodaghAtArthinA sadA yatinA / AtmaguNairutkarSaH paraparivAdazca santyAjyaH / artha : je sAdhu AThe ya prakAranA ahaMkArono mULathI ja nAza karavA Icche che eNe be kAma karavA paDe. (1) kAyama mATe potAnA guNonI prazaMsA - svaprazaMsA choDI devI, (2) kAyama mATe pArakAnA doSonI niMdA-paraniMdA choDI devI. (kemake...) (17) paraparibhavaparivAdAdAtmotkarSAcca badhyate karma / nIcairgotraM pratibhavamanekabhavakoTidurmocam / / artha : bIjAonI niMdA karavAthI ane jAtanI prazaMsA karavAthI evuM to 11111111111111111111 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 4 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayaMkara nIcagotra karma baMdhAya che ke je dareka bhave bhogavyA karo to ya karoDa bhave paNa e karmathI jIvano chuTakAro na thAya. (18) dezakuladehavijJAnAyurbalabhogabhUtivaiSamyam / dRSTvA kathamiha viduSAM bhavasaMsAre ratirbhavati / / artha : A jIva kyA dezamAMthI kyA dezamAM utpanna thAya ? kyAMka UMcA kuLomAM, kyAMka vaLI caMDALanA kuLomAM jAya che. kyAMka ene suvarNamaya deha maLe che to kyAMka vaLI sparzavo ya na game evo koDhIyAno deha maLe che. kyAMka adbhuta vijJAna, dIrgha AyuSya, joradAra zakti, puSkaLa bhogo ane aDhaLaka saMpatti maLe che. ane kyAMka mUDhatA, garbhamAM ja mRtyu, taddana paravazatA, khAvAnA ya phAMphAM, bhikhArIpaNuM maLe che. A bhayaMkara viSamatAne joyA pachI vidvAnone paNa A saMsAramAM-saMsAranA sukhomAM AnaMda kema thAya che ? e samajAtuM nathI. (19) api pazyatAM samakSaM niyatamaniyataM pade pade maraNaM / yeSAM viSayeSu ratirbhavati na tAnmAnuSAn gaNayet // artha : are, cokkasa rIte ke game tema akALe ya, Dagale ne pagale aneka lokonA maraNane sAkSAt jovA chatAM paNa jeone hajI ya viSayasukhomAM-khAvA-pIvA, strI vageremAM Asakti thatI hoya temane tame manuSya tarIke na gaNajo. teo to DhoranI gaNatarImAM ja gaNAvA lAyaka che. (20) yAvatsvaviSayalipsorakSasamUhasya theSTyate tuSTau / tAvattasyaiva jaye varataramazaThaM kRto yatnaH / artha : o murakha ! tArI cakSu vagere indriyo potapotAnA viSayabhUta suMdara rUpAdine meLavavAnI IcchA kare che ane tuM e indriyono gulAma banI emane khuza karavA, emane suMdara rUpAdi dekhADavAnI ja ceSTA karyA kare che. paNa eka vAta karuM ? A badhuM lagIre barAbara nathI. ene badale tuM jeTalo samaya AmAM kADhe che eTalo ja samaya e ja pAMca Indriyo upara vijaya meLavavAmAM prayatna kare e ghaNuM vadhAre sAruM che. ************nanananananana+14+********** jaina zAstronA cUMTelA zloko (prazamarati) 5 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra1) pratiSAca dAcaracaratizonimRta ! bhayakutsAniramibhavasya yatsukhaM tatkuto'nyeSAm / / artha : je sAdhune koI sajAtIyavijAtIya vAsanAo jAgatI nathI. jenAmAM krodhAdi kaSAyo ugatA nathI. sArI vastu maLe to khuza thavuM, kharAba vastu maLe to duHkhI thavuM, khaDakhaDATa hasavuM, zoka karavo-A badhI viSamatAo jeNe dUra pheMkI dIdhI che. jene koIpaNa prakArano bhaya satAvato nathI, koIpaNa prakAranI jugupsA nathI evA sAdhune je sukhanI anubhUti thAya e bIjAone to kyAMthI thAya? (22) naivAsti rAjarAjasya tatsukhaM naiva devarAjasya / yatsukhamihaiva sAdhorlokavyApArarahitasya / / artha : are ! cakravartIo pAse paNa te sukha nathI, indro pAse ya te sukha nathI je sukha duniyAnI-lokonI paMcAtane choDI cUkelA sAdhu pAse che. (23) doSeNAnupakArI bhavati paro yena yena vidveSTi / syayamapi tadoSapadaM sadA prayatnena parihAryam / / artha : sAdhu! tuM A dhyAna rAkhaje ke tArA je je doSa vaDe bIjAo tArA zatru banatA hoya, tArA upara dveSa karanArA banI jatA hoya te te IrSyA, krodha, svArtha vagere doSo tArI jAte, prayatnapUrvaka kAyama mATe choDI devA joIe, jethI koI tArA zatru na bane, tArA upara dveSa na kare. (24) vraNalepAkSopAGgavadasaDgayogabharamAtrayAtrArtham / pannaga ivAbhyavaharedAhAraM putrapalavacca / / artha : zarIra upara lAgelA ghAmAM je rIte davAno lepa karAya, gADAnA paiDAnI dharImAM je rIte ghasAro dUra karavA pUratuM thoDuMka ja tela pUrAya, ema je rIte anAsaktayogane TakAvI zakAya, saMyamayAtrAno nirvAha thaI zake e rIte ja AhAra karavo. sApa jema svAda lIdhA vinA deDakAo khAI jAya ema sAdhue svAda karyA vinA vAparavuM. eka pitA mAtra jIva bacAvavA khAtara nAchuTake sagA marelA dIkarAnuM jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAMsa je rIte khAya e rIte sAdhue saMyamapAlana khAtara AhAra vAparavo. (25) guNavadamUrchitamanasA tadviparItamapi cApraduSTena / dArUpamadhRtinA bhavati kalpyamAsvAdhamAsvAdham / / artha : sArI, guNakArI, svAdiSTa vastu maLe to emAM mUcha na karavI. ane aNagamatI-aNabhAvatI vastu maLe to emAM dveSa paNa na karavo. jema lAkaDAne kApo ke raMgo, lAkaDuM koI rAga-dveSa na kare ema sAdhue paNa rAga-dveSa vinA ja kalpanIya vastuo vAparavI. (26) granthaH karmASTavidhaM mithyAtvAviratiduSTayogAzca / tajjayahetorazaThaM saMyatate yaH sa nirgranthaH / / artha: ATha prakAranA karmo, mithyAtva, avirati, duSTa mana, vacana, kAyAnA yogo e gAMTha kahevAya. A badhA upara vijaya meLavavA mATe je kapaTarahita banI samyapha prayatna kare te AtmA nircantha kahevAya. (27) yajjJAnazIlatapasAmupagrahaM nigrahaM ca doSANAm / kalpayati nizcaye yattatkalpyamakalpyamavazeSama / / artha : AhAra, vastrAdi je koIpaNa vastu AtmAnA jJAna, zIla, tapane upakArI bane, doSono nigraha karanArI bane e badhI ja vastu kalpanIya che. (bhayaMkara mAMdagImAM Asakti vinA AdhAkarmI davAo) paNa jJAnAdi upara upakAra ke doSono nigraha na karanArI badhI ja vastu akathya che. (Asakti poSavA lIdhelo nirdoSa kerIno rasa.) (28) taccintyaM tadbhASyaM tatkAryaM bhavati sarvathA yatinA / nAtmaparobhayabAdhakamiha yatparatazca sarvAddham / / artha : o munivara ! tuM haMmezA e ja vicAraje, e ja vANI bolaje, e ja kAryo karaje ke je tArA AtmAne, bIjAone ke be ya ne ahitakArI na bane. A lokamAM ke paralokamAM sarva kALa mATe koInA ya ahitanuM kAraNa na bane. jaina zAstronA cUMTelA zloko (prazamarati) Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) janmajarAmaraNabhayairabhidrute vyAdhivedanAgraste / jinavaravacanAdanyatra nAsti zaraNaM kvacilloke / / artha: kevo bhayAnaka che A saMsAra ! je saMsAra janma, ghaDapaNa ane motanA bhayathI trAsa pamADanAra che. rogo ane vedanAothI grasta che. AvA A saMsAramAM mAruM rakSaNa koNa kare? koNa mane zaraNa Ape? eka mAtra jinezvaradevonuM vacana-AjJA e ja mAre zaraNa che. (30) saMcintya kaSAyANAmudayanimittamupazAntihetuM ca / trikaraNazuddhamapi tayoH parihArAsevane kArye / / artha : Atman ! tane krodha, mAna, mAyA ane lobha A cAra kaSAyo khUba satAve che. kharuM ne ? tuM eka kAma kara. tArAmAM A kaSAyo kayA nimitte jAge che ? e tuM barAbara vicArIne zodhI kADha. ane zuM karavAthI e kaSAyo zAMta thaI jAya ? e paNa tuM barAbara vicAra. ane pachI mana-vacana-kAyAnI zuddhipUrvaka e kaSAyodayanA nimittono tyAga ane kaSAyazAntinA nimittonuM sevana kara. (31) dazavidhadharmAnuSThAyinaH sadA rAgadveSamohAnAm / . dRDharUDhaghanAnAmapi bhavatyupazamo'lpakAlena / / artha : je sAdhuo satya, kSamA, mAdava, zauca, saMgatyAga, saraLatA, brahmacarya, mukti, tapa ane saMyama-A dasa prakAranA dharmonuM samyaka sadA mATe pAlana kare che te sAdhunA rAga-dveSa-ajJAna A traNa doSo bhale game tevA daDha hoya, bhale khUba ruDha thayelA hoya, bhale gADha hoya to paNa alpakALamAM ja te traNe ya doSo zAMta paDI jAya che, nAza pAme che. (32) pravacanabhaktiH zrutasampadudyamo vyatikarazca saMvignaiH / vairAgyamArgasadbhAvabhAvadhIsthairyajanakAni / / artha : mokSaprApti mATeno mArga eTale saMsAra pratye vairAgya ! e vairAgyamArga tarapha jIvane sadbhAva jAge, eno jIvane bodha thAya, vairAgya prApta thAya ane e vairAgyamArgamAM jIva sthira bane, pAcho nanananananananana +nanananananananana jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra pratye rAgI na bane e mATe traNa upAyo ajamAvavA joIe. (1) jainazAsana, jinAgamo upara apAra bhakti (2) zrutajJAnarUpI saMpatti meLavavA mATe sakhata udyama (3) saMvigna mahAtmAo sAthe paricaya. (33) yAvatparaguNadoSaparikIrtane vyApRtaM mano bhavati / tAvadvaraM vizuddhe dhyAne vyagraM manaH kartum / / artha : he jIva! jeTalo kALa tAruM mana pArakAnA doSo ke pArakAnA guNonA kirtanamAM tallIna bane che eTalo ja kALa tArA ja AtmAnuM vizuddha dhyAna karavAmAM lIna bane e vadhAre sAruM che. (34) zAstrAdhyayane cAdhyApane ca saMcintane tathAtmani ca / dharmakathane ca satataM yatnaH sarvAtmanA kAryaH / / artha : sAdhuoe potAnI tamAma tAkAta lagADI satata nIcenI pAMca bAbatomAM prayatna karavo joIe. (1) zAstronuM adhyayana-abhyAsa, (2) zAstronuM adhyApana-bIjAone bhaNAvavuM, (3) zAstrIya padArthonuM samyapha ciMtana, (4) AtmavikAsa, (5) dharmopadeza. (35) nirjitamadamadanAnAM manovAkkAyavikArarahitAnAM / vinivRttaparAzAnAmiheva mokSaH suvihitAnAm / / artha : suMdara AcAranA pAlaka e sAdhuone to A saMsAramAM ja mokSa rahelo che ke je sAdhuo (1) ahaMkAra ane Asaktione harAvI cUkyA che. (2) mana, vacana ke kAyAnI koIpaNa prakAranI vikRtio vinAnA che. (3) pArakI koIpaNa AzAone jemaNe choDI dIdhI che. (36) svazarIre'pi na rajyati zatrAvapi na pradoSamupayAti / rogajarAmaraNabhayairavyathito yaH sa nityasukhI / / artha: te AtmA kAyama mATe sukhI rahe che je (1) potAnA zarIramAM paNa rAga nathI karato, (2) zatru upara paNa dveSa nathI karato, (3) eTalo badho niHspRha, nirbhaya che ke rogo, ghaDapaNa ke maraNanA bhayathI paNa vyathA pAmato nathI. jaina zAstronA cUMTelA zloko (prazamarati) Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37) yA sarvasuravararddhirvismayanIyA'pi sA'nagArarddhaH / nAti sahasrabhAgaM koTizatasahasraguNitA'pi / / artha : jinazAsananA aNagAranI AdhyAtmika samRddhinI to zI vAta thAya? re ! cAre ya nikAyanA asaMkhya devonI AzcaryakArI utkRSTa samRddhi ekaThI karo. ene lAkho karoDonI saMkhyA sAthe guNo. e jeTalI thAya te samRddhi aNagAranI RddhinA eka hajAramA bhAge paNa na Ave. (38) kSapaka zreNimupagataH sa samarthaH sarvakarmiNAM karma / kSapayitumeko yadi karmasaGkramaH syAtparakRtasya / / artha : kSapakazreNI mAMDanAra sAdhunA vizuddhatama adhyavasAyonI apratima zakti kevI ! ke jo eka AtmAe bAMdhelA karmono bIjA AtmAe bAMdhelA karmomAM saMkrama thato hota to A cauda2AjanA anaMta jIvonA badhA ya karmone A kSapakazreNI pAmelo sAdhu khalAsa karI nAMkhe. sarva jIvo mokSamAM jatA rahe. (paNa bIjAnA karmono kSaya bIjAnA puruSArtha, adhyavasAyathI nathI thato mATe ja e sAdhu ekalo potAnA ja ghAtIkarmo khapAve che.) ( 39 ) sadbhirguNadoSajJairdoSAnutsRjya guNalavA grAhyAH / sarvAtmanA ca satataM prazamasukhAyaiva yatitavyam / / artha : tamAma saMsArI jIvomAM koI ne koI doSo to rahevAnA ja. paNa je guNo ane doSonA jANakAra sajjano che teoe pArakAnA doSo tarapha najara na karavI. e doSone gauNa karI pArakAmAM rahelA nAnakaDA paNa guNone ja jovA joIe. ane potAnA AtmAmAM prazamasukha pragaTa thAya e mATe satata badhI zakti lagADI daI prayatna karavo joIe. ********************** 10 nananananananana+nanananana+ jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jJAnasAra (9) pUrNatA yA paropAzeH sA cAthatavamAnam yA tu svAbhAvikI saiva jAtyaratnavibhAnibhA / / artha : dhana, ziSya, saMpatti, bhakto vagere paravastuo dvArA jIva potAne pUrNa mAne che paNa e pUrNatA to koIkanI pAsethI uchInA mAMgIne lAvelA ghareNA jevI che. jema e ghareNA pAchA ApavA ja paDe ema karmo pAsethI uchInI maLelI A pUrNatA paNa jhAjhI TakavAnI nathI. jyAre AtmA potAnA jJAna-darzana-cAritra vaDe je svAbhAvika pUrNatA pAme che e uttamaratnanI' kAMti jevI che. jema e kAMti uttama ratnathI chUTI na paDe ema jIvanI A pUrNatA kadI nAza na pAme. (2) sapUrvaka pUrNAtAmati pUryAsta rIte ? pUrNAnandasvabhAvo'yaM jagadadabhutadAyakaH / / artha : bAhya vastuothI apUrNa evo muni ja pUrNatAne pAme che. bAhya vastuothI bharAto, puSTa banato AtmA to adhyAtmajagatamAM vadhu ne vadhu bhikhArI ja banato jAya che. kharekhara pUrNAnandano A svabhAva AkhA vizvane Azcarya pamADe evo che. () parasvatvakRtonmAthA bhUnAthA nyUnatekSiNaH / svasvatvasukhapUrNasya nyUnatA na harerapi / / artha : strI, dhana, rAjya vagere pArakI vastuone potAnI mAnI laI unmAdI banatA cakravartIone to pakhaMDanuM sAmrAjya paNa ochuM ja dekhAya. jyAre potAnA jJAna, darzana, cAritrane ja potAnuM dhana mAnI e Atmika sukhathI pUrNa banelo sAdhu to devendra karatAM ya potAnI jAtane UMcI ja mAne che. ene kyAMya nyUnatA, dInatA AvatI nathI. yasya jJAnasudhAsindhau parabrahmaNi magnatA / viSayAntarasaMcArastasya hAlAhalopamaH / / artha : parabrahma-paramAtmA to jJAnAmRtanA sAgara che. evA paramAtmAmAM je AtmA magna thaI jAya che e to viSayasukho bhogavavA e jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) 11 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAlAhala jhera jevA ja lAge.. (1) parabrahma samaya thA voTi vathA kvAmI cAmIkaronmAdAH sphArA dArAdarAH kva ca / / artha : paramAtmAmAM ekAkAra banI janAra AtmAne to khAvA-pIvAdi pugalonI vAtacIto sAva nIrasa ja lAge. ene vaLI suvarNAdi dhanano unmAda kyAMthI hoya? strIo pratye atizaya lAgaNI, AkarSaNa ene kyAMthI hoya? (6) jJAnamAnastha kaccha tad vavanuM naiva zava ne ! nopameyaM priyAzleSairnApi taccandanadravaiH / / artha : jJAnasAgaramAM magna banelA sAdhunuM je Atmika sukha che tenuM varNana karavAnI amArI koI tAkAta nathI. ene strIonA AliMganathI thanArA sukha sAthe ya na sarakhAvI zakAya ke zarIra upara caMdananA lepa sAthe paNa na sarakhAvI zakAya. (7) zamazetyapuSo vacce vikhuSoDaSa mahAviyA / kiM stumo jJAnapIyUSe, tatra sarvAGgamagnatA ? / / artha : A jJAnAmRtanI to zI vAta karavI ? prazamasukhanI zItaLatAne poSanArA A jJAnAmRtanA eka biMduno paNa vicAra karIe to enI ghaNI moTI kathA karavI paDe to pachI e jJAnAmRtamAM saMpUrNapaNe DubI javA rUpI magnatAnI to ame zI stuti karIe? vatsa ! kiM caJcalasvAnto, bhrAntvA bhrAntvA viSIdasi / nidhiM svasannidhAveva, sthiratA darzayiSyati / / artha : he vatsa! Ama caMcaLa manavALo banIne Ama tema bhaTakI bhaTakIne tuM zA mATe duHkhI thAya che? tuM sthira bana. e sthiratA ja tane tArI ja pAse rahelA anaMta guNonA bhaMDArane dekhADI Apaze. tAre kyAMya sukha mATe bhaTakavAnI jarUra nathI. () sannata mahArAjyamasyartha eri nodhRtam | kriyauSadhasya ko doSastadA guNamayacchataH / / (8) 12 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : asthiratA-caMcaLatA-mAnasika game tevA vicAro e A AtmAmAM khUMpI gayelo ghaNo moTo kAMTo che. e jo te AtmAmAMthI kADhIne pheMkI dIdho nathI to pachI tuM game eTalI dharmakriyAo, anuSThAno kara. e kriyArUpI auSadha tane koI ja phAyado karI nahi zake. paNa emAM e dharmakriyAono ya zuM doSa che ? e pelI asthiratAno ja doSa che. (10) ahaM mameti mantro'yaM, mohasya jagadAndhyakRt / ayameva hi naJpUrvaH, pratimantro'pi mohajit // artha : : AkhA jagatne aMdha karI devAnI tAkAta dharAvato evo mohano eka mahAmantra che : 'ahaM-huM, mama-mAruM.' tamAma jIvo sarvatra 'huM-mAruM' A maMtrajApa karI karIne aMdha banyA che. moharAjane jItavA mATe sAme evo ja eka maMtra gaNavo paDaze : 'nA M-huM nathI. mAruM kaMI ja nathI.' (11) zuddhAtmadravyamevADhuM, zuddhajJAnaM muLo mama / nAnyo'haM na mamAnye cetyado mohAstramulbaNam / / artha : 'huM zuddha Atmadravya ja chuM. huM kaMI manuSya, deva, zrImaMta, AcAryAdi nathI. ema zuddha jJAna e mAro guNa che. ziSya, svajanAdi koI mAruM nathI.' A vicAra moharAjane khatama karanAra jabaradasta zastra che. (12) anAropasukhaM mohatyAgAdanubhavannapi / AropapriyalokeSu vaktumAzcaryavAn bhavet / artha : AtmasukhamAM lIna munionI zI vAta thAya ! mohanIya karmano tyAga-kSayopazama, kSaya-thavAthI te munio strI, bhojanAdi padArtho vinA ja vAstavika Atmasukha anubhave che. paNa emanI pAse AvelA saMsArIo to strI, bhojanAdi vastuothI ja sukha mAnanArA che. emAM ja teone rasa che. 'pudgalo vinA sukha hoI zake' e vAta temanA svapnamAM paNa nathI. eTale ja A saMsArIone 'Atmika sukha zuM che ?' e munio kahI zakatA nathI, Azcarya pAme che. ++++++++++++++||||||||||||||||||| jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) +|||||||||||||||||||||||||||+++++++++|||||||||||||||||||||||| 13 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) nirvANapavanacce mArA yamuha . tadeva jJAnamutkRSTaM nivandho nAsti bhUyasA / / arthaH nirvANa' e ekamAtra pada paNa jo vAraMvAra bhAvita karAya to e ja utkRSTa jJAna che. enAthI vadhAre jJAna mATe koI Agraha nathI. (14) svabhAvalAbhasaMskArakAraNaM jJAnamiSyate / dhyAndhyamAtramatastvanyat tathA coktaM mahAtmanA / / artha - AtmAnA svabhAvabhUta ratnatrayInI prApti thAya tevA saMskAro AtmAmAM jAgRta karI Ape e ja jJAna ISTa che. e sivAyanA bAkInA jJAna to buddhinI aMdhatA sivAya kaMI ja nathI. mATe ja to pataMjali RSi paNa kahe che ke..... (15) vAdAMzca prativAdAMzca, vadanto'nizcitAMstathA / tattvAntaM naiva gacchanti, tilapIlakavada gatau / / artha : jeno nirNaya ja na thAya, jeno aMta ja na Ave evA vAdI ane prativAdo-pUrvapakSa uttarapala-ghaNA vidvAno varSo sudhI kare che paNa varSo pachI paNa teo aMtima tattva pAmI zakatA nathI. bicAro tala palavAnI ghANImAM joDAyelo baLada ! Akho divasa goLa goLa ghaNuM cAle paNa hato tyAM no tyAM ja rahe. (16) pIyUSamasamudrotthaM rasAyanamanauSadham / ananyApekSamaidharyaM jJAnamAhurmanISiNaH / / artha : kahevAya che ke amRta samudramAMthI utpanna thayuM che. A jJAna to samudra vinA ja utpanna thayela amRta che. A jJAna auSadha nathI chatAM jarAmaraNano nAza karanAra rasAyaNa che. lokanuM aizvarya to hAthI, ghoDA, rAjya, sainyAdi anya vastuothI ja zakya che. A jJAna to evuM aizvarya che ke jenA mATe koI anya vastunI AvazyakatA nathI. (17) anicchan karmavaiSamyaM brahmAMzena samaM jagat / AtmAbhedena yaH pazyedasau mokSaMgamI zamI / / artha : saMsArI jIvomAM karmanA lIdhe ja sajana, durjana, krodhI, mAnI, kAmI, 14 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhI, duHkhI vagere aneka viSamatAo utpanna thaI che. paNa sAdhu to A viSamatAne bilakula na Icche, na jue. A tamAma jIvo chevaTe to brahma-paramAtmAnA eka aMza rUpa ja che. badhA bhagavAn banavAnA che. je samabhAvavALo sAdhu vizvanA sakaLa jIvone potAnA AtmAthI abhinna jue che e ja mokSane pAmI zake che. (18) svayambhUramaNasparcivardhiSNusamatArasaH / muniryenopamIyeta, ko'pi nAsau carAcare // artha : svayaMbhUramaNa samudranI sAthe spardhA karanAro evo satata vadhato jato samatArasa je muni pAse che e munine ame konI sAthe sarakhAvIe? kemake A sakala vizvamAM have evI koI vastu ja nathI ke jenI sAthe A samatAzALI muninI sarakhAmaNI thAya. (vizvamAM svayaMbhUramaNa samudra sauthI moTo che. samatArasavALA munine enI sAthe sarakhAvI zakAya. paNa munino samatArasa to e samudrane ya haMphAvanAro che. eTale have to upamA ApavA yogya vastu ja bAkI nathI.) (19) bibheSi yadi saMsArAnmokSaprApti ca kAGkSasi / tadendriyajayaM kartuM, sphoraya sphArapauruSam / / artha : Atman ! jo tane A saMsArathI bhaya lAge che ane jo tuM mokSaprAptine Icchato hoya to pAMca Indriyo upara vijaya meLavavA mATe tAro badho puruSArtha phorava. (20) AtmAnaM viSayaiH pAzairbhavavAsaparAGmukham / indriyANi nibadhnanti moharAjasya kiGkarAH / / artha : Indriyo eTale moharAjAnA nokaro ! je sAdhu saMsAramAM rahIne kaMTALyo hoya, mokSamAM javAnI dhagazavALo hoya ene paNa A indriyo suMdara strI, bhojana, saMgIta, sugaMdhi attara vagere viSayo rUpI doraDAo vaDe barAbara bAMdhI de che. (to bIjAnI to zI vAta karavI?) (21) puraH puraH sphurattRSNA mRgatRSNAnukAriSu / indriyArtheSu dhAvanti tyaktvA jJAnAmRtaM jaDAH / / jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) 15 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha: bhoLA haraNiyAo bAjumAM ja rahelA jaLAzayane choDIne unALAnI garamImAM retImAM dekhAtA jhAMjhavAjaLa pAchaLa doDe che. tyAM pahoMce, jaLa na maLe, pAchI dUra najara kare, dUra jaLa dekhAya... Ama ne Ama mota pAme. A saMsArIo, bhogalaMpaTa jIvo paNa zuM jaDa nathI? A pAMca IndriyonA viSayo paNa jhAMjhavAjaLa jevA ja che. jIvo mAne che ke AmAM sukha che ane pAchaLa doDe che paNa e jIvonI tRSNA to AgaLa ne AgaLa vadhatI ja jAya che. . (22) gurutvaM svasya nodeti, zikSAsAtmyena yAvatA / AtmatattvaprakAzena, tAvat sevyo gusttamaH / / artha: guru pAsethI grahaNazikSA ane AsevanazikSA letA letA ja ziSyo svayaM potAnI jAtanA guru banI jAya che. grahaNa-AsevanazikSA dvArA ziSyomAM Atmatatvano prakAza thAya che. ane pachI teo svayaM potAnA guru banI jAya che. paNa jyAM sudhI e na bane tyAM sudhI to uttamagurunI sevA karavI ja paDe. (guru pAsethI zrutajJAna meLavavuM e grahaNazikSA che ane pratilekhana, gocarI vagere anuSThAno guru pAse zIkhavA e AsevanazikSA che. je sAdhune rAga-dveSa na satAve, jenAthI prAyaH koI bhUla na thAya e potAno guru banI gayelo kahevAya.) (23) jJAnI kriyAparaH zAnto, bhAvitAtmA jitendriyaH / svayaM tIrNo bhavAmbhodheH, parAMstArayituM kSamaH / / artha : je sAdhu (1) jJAnI (2) kriyAtatpara (3) zAnta (4) bhAvitAtmA (5) jitendriya che e svayaM A saMsArasamudrathI tare che ane e ja bIjAone tAravA mATe samartha bane che. (24) kriyAvirahitaM hanta jJAnamAtramanarthakam / gati vinA pathajJo'pi nApnoti puramIpsitam / / artha : vigaItyAga, AMbila, pratikramaNAdi kriyAo vinAnuM mAtra jJAna e to nakAmuM che. re ! game teTalo mArgano jANakAra hoya paNa e 16 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAlavAnI kriyA ja na kare to e kaMI ISTa nagarane pAmI zakato nathI. (25) svAnukUlAM kriyAM kAle, jJAnapUrNo'pyapekSate / pradIpaH svaprakAzo'pi, tailapUrtyAdikaM yathA / / artha : kevaLajJAnIo paNa yogya kALe potAne ucita evI kriyAnI apekSA rAkhe ja che. (dA.ta. yoganirodhanI kriyA) bhale ne dIpaka svayaM prakAzaka hoya to ya te mATe e tela pUravA vagere kriyAnI apekSA to rAkhe ja che. (26) bAhyabhAvaM puraskRtya, ye kriyAM vyavahArataH / vadane kavalakSepaM, vinA te tRptikAGkSiNaH / / artha : "AMtarika pariNatithI mokSa maLe che. A badhI kriyAo to zarIramAM rahenArI che, bAhyavastu che." Ama kahIne jeo kriyAne mAtra vyavahAra pUratI mAnI enuM khaMDana, upekSA kare che teo to "moDhAmAM koLIyo nAMkhyA vinA ja peTa bharAI jAya' evI IcchAvALA lAge che. peTa cokkasa bharAya paNa koLIyo khAvAnI kriyA to karavI ja paDe. ema mokSa cokkasa maLe paNa e mATe saMyama, svAdhyAyAdi kriyAo to karavI ja paDe. (27) kuLavavahunAnArnityasmRtyA gha sakriyA che jAtaM na pAtayed bhAvamajAtaM janayedapi / / artha : pratikramaNa, pratilekhana, loca, vihAra, gurusevA, svAdhyAya, vaiyAvaccAdi je zubha kriyAo che emAM be vastu bhegI thavI joIe. (1) guNavAno pratye bahumAna, prazaMsAdi. (2) te kriyAnuM roja smaraNa, upayoga. jo A be bhegA maLe to e zubha kriyAo be moTA kAma kare. (1) AtmAmAM sarvavirati vagere bhAvo pragaTa na thayA hoya to ene pragaTa karI Ape. (2) pragaTa thaI cUkyA hoya to eno vinAza na thavA de, ene vadhAre. (28) kSAyopazamike bhAve, yA kriyA kriyate tayA / patitasyApi tadbhAvapravRddhirjAyate punaH / / artha : mohanIyanA kSayopazamapUrvaka sAcA bhAvanI hAjarImAM je kriyA karAya jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) 17 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e ghaNo moTo lAbha karI Ape. te e ke bhava badalAvAthI ke kanimitto vagerene lIdhe jo pelo pragaTelo samyagadarzana, virati vagereno bhAva paDI jAya to ya e karelI kriyAo game tyAre pharIthI e bhAvonI vRddhi karAvI Ape che. (29) pItvA jJAnAmRtaM bhuktvA kriyAsuralatAphalam / sAmyatAmbUlamAsvAdya tRptiM yAti parAM muniH / / artha : jinazAsananA aNagAro to cakravartInuM bhojana kare che. teo jJAnarUpI amRta pIe che. suMdara anuSThAnorUpI kalpavRkSanA phaLo khAya che. ane chelle samabhAvarUpI tAMbUlano AsvAda le che. parama tRptine pAme che. (30) vAreva tRtivALAnavanathI ! jJAnino viSayaiH kiM tairyebhavettRptiritvarI / / artha : jJAnI sAdhuone potAnA kSamAdi guNo vaDe ja kAyama mATe, kadI nAza na pAmanArI tRpti thatI hoya to pachI e sAdhuone A khAvApIvA-jovAdi viSayasukhonuM zuM kAma che? e bAhya viSayo vaDe to alpakALa mATe ja nAzavaMta tRpti prApta thAya che. (rU9) yA zAnta rasAsvAvAd bhavetaratiniyA || sA na jirkendriyadvArA SaDrasAsvAdanAdapi / / artha : zAntarasa-samabhAvarUpI eka mAtra rasano AsvAda levAthI je tRpti thAya che e indriyo dvArA kadI na anubhavI zakAya. jIbha vaDe SasabharapUra bhojanano AsvAda levAthI paNa e tRpti to na ja maLe. (32) sukhino viSayAtRptA nendropendrAdayo'pyaho / bhikSurekaH sukhI loke jJAnatRpto niraJjanaH / / artha : aho ! pAMca viSayomAM tRpti na pAmanArA A Indro ane upendro paNa sukhI nathI. jJAnAmRtathI tRpti pAmelo niraMjana eka mAtra muni ja A lokamAM sukhI che. 18 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 33 ) tapaH zrutAdinA mattaH kriyAvAnapi lipyate / bhAvanAjJAnasaMpanno niSkriyo'pi na lipyate / / artha : potAnA viziSTa tapathI ke viziSTa zrutajJAnathI je sAdhu abhimAnI bane e sAdhu tapa, svAdhyAyAdi puSkaLa kriyA karato hovA chatAM puSkaLa karmo bAMdhe. jyAre AvA ahaMkArAdi doSa vinAno, bhAvanAjJAnasaMpanna sAdhu tapa vagere kriyA na karato hoya to paNa ene karmabaMdha na thAya. (34) svabhAvalAbhAtkimapi prAptavyaM nAvaziSyate / ityAtmaizvaryasampanno nispRho jAyate muniH / / artha : mAre mAtra jJAna-darzana-cAritrarUpI mArA svabhAvane ja prApta karavAno che. e sivAya mAre kaMI ja meLavavAnuM bAkI rahetuM nathI.' AvA AbhaizvaryathI saMpanna muni niHspRha banI jAya che. ene pachI koIpaNa vastunI spRhA rahetI nathI. (39) saMyonitare: veDhe veDhe prArthane na mRdAvaaH / amAtrajJAnapAtrasya niHspRhasya tRNaM jagat / / artha : juo to kharA ! A spRhAvALA jIvo hAtha joDIne konI konI pAse bhIkha nathI mAMgatA ? jyAre amAnasamAna jJAnanA svAmI evA niHspRha sAdhune to AkhuM vizva, vizvanI sarva vastuo taNakhalA jevI tuccha lAge. e sAdhu e vastuo mATe Asakta, du:khI kadI na thAya. (26) vRdAvanto vinovayante dhavastRtUhavat / mahAzcaryaM tathApyete majjanti bhavavAridhau || artha : khAvA-pIvA, ziSyAdinI spRhAvALAo to kharekhara ghAsanA taNakhalA ane rU jevA halakA dekhAya che. mATe ja to game tyAM namI paDe che, jhukI paDe che. paNa eka moTuM Azcarya che ke taNakhalAdi halakI vastuo to samudra upara tare, Dube nahi. jyAre A spRhAvALAo to saMsArasamudramAM DubI jAya che. ************** jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) 19 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37) gauravaM pauravandyatvAtprakRSTatvaM pratiSThayA / khyAtiM jAtiguNAt svasya prAduSkuryAnna niHspRhaH / / artha : zaheranA loko, zrImaMto mane vaMdana kare che, mArA bhakto che. cAre bAju mAro yaza, kIrti, pratiSThA phelAya che. huM uttama jAtino chuM...' nispRha sAdhu AvA badhA vAkyo dvArA potAnuM gaurava, potAnI moTAI, potAnI khyAti sAcI hovA chatAM ya kadI pragaTa na kare. (38) mUzayyA maikSamAna nIr vAso vanaM gRham | tathApi niHspRhasyAho cakriNo'pyadhikaM sukham / / artha : dharatI e ja sAdhunI pathArI che. bhIkha mAMgIne lAvela bhojana e ja sAdhunuM bhojana che. sAdhunA vastrA ya jIrNa che. jaMgala e ja sAdhunuM ghara che. paNa Azcarya che ke to ya niHspRha munivarane to cakravartI karatA paNa vadhAre sukha che. (39) paraspRhA mahAduHkhaM niHspRhatvaM mahAsukham / etaduktaM samAsena lakSaNaM sukhaduHkhayo: / / artha : : sukha ane duHkhanI nAnAmAM nAnI vyAkhyA ATalI ja che ke (1) paravastuonI spRhA e mahAduHkha che. (2) koIpaNa vastunI spRhA na hovI e mahAsukha che. (40) yathA zophasya puSTatvaM yathA vA vadhyamaNDanam / tathA jAnan bhavonmAdamAtmatRpto munirbhavet / / artha : zarIra upara thayelA sojAthI zarIra tagaDuM baneluM dekhAya paNa e hakIkata nathI. marelAne karelo zaNagAra paNa nakAmo che. e zaNagArathI marelAne koI sukha thatuM nathI. ema saMsAramAM viSayasevana vaDe je sukha che te paNa sojA jevuM, maDadAnA zaNagAra jevuM che. A jANIne ja muni to potAnA AtmAmAM ja tRpti pAme. (41) sulabhaM vAganuccAraM maunamekendriyeSvapi / pudgaleSvapravRttistu yogAnAM maunamuttamam / / artha : zabdo na bolavArUpI mauna to ekendriyomAM paNa sulabha che. paNa 20 *111111111 1111111HHHHHHHHHHHHHHHHHHHH jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMca indriyonA viSayarUpa pudgalomAM pravRtti ja na karavI, manavacana-kAyAnA yogo pudgalomAM na pravarte e ja uttama mauna che. (42) yaH pazyennityamAtmAnamanityaM parasaGgamam / chalaM labdhuM na zaknoti tasya mohamalimlucaH / / artha : je AtmA kAyama mATe AtmAne nitya tarIke jue che ane paravastuonA saMgane aniSTa tarIke jue che, moharUpI cora ene kadI chetarI zakavA samartha banato nathI. (43) dehAtmAdyaviveko'yaM sarvadA sulabho bhave / bhavakoTyA'pi tadbhedavivekastvatidurlabhaH / / artha : A zarIra e ja AtmA che. zarIrathI judo koI AtmA nathI, kemake e dekhAto nathI' Avo aviveka to saMsAramAM kAyama mATe sulabha che. paNa 'A zarIra ane AtmA paraspara judA che. zarIramAM ja zarIrathI bhinna koIka AtmA rahe che.' evo viveka to karoDo bhave paNa durlabha che. (44) manovatso yuktigavIM madhyasthasyAnudhAvati / tAmAkarSati pucchena tucchAgrahamanaH kapiH / / artha : madhyastha mahAtmAnuM mana vAcharaDA jevuM che. vAcharaDuM gAyanI pAchaLa ja cAle. ema madhyastha sAdhunuM mana sAcI yukti-sAcA padArtharUpI gAyanI pAchaLa ja cAle. (arthAt jyAM jyAre je sAcuM hoya e svIkAre.) jyAre tuccha kadAgrahavALA sAdhuonuM mana to vAMdarA jevuM che. vAMdaro gAyane pUMchaDuM pakaDIne kheMce ema A kadAgrahI jIddI sAdhuonuM mana yuktine potAnI IcchA pramANe kheMcI jAya che. (arthAt potAne managamatI vAta ja sAcI TheravavAno prayatna teo kare.) (45) svasvakarmakRtAvezAH svasvakarmabhujo narAH / na rAgaM nA'pi ca dveSaM madhyasthasteSu gacchati / / artha : badhA manuSyo potapotAnA karmone paravaza che. potapotAnA karma ++++++++++++|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||| jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) 21 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusAra pravRtti kare che. karmone bhogave che. madhyastha AtmA te lokomAM rAga ke dveSa na kare. (46) vAva rAmAna lezamAtrAtparA mam | na zrayAmastyajAmo vA kintu madhyasthayA dRzA / / artha : ame amArA jinAgamone rAgamAtrathI sAcA mAnIe chIe ema na samajazo tema ame bIjAonA Agamone dveSa mAtrathI ja tyAgIe chIe ema paNa na samajazo. paNa madhyasthadaSTithI ame be ya Agamo ciMkAsyA. jinAgamo amane sAcA lAgyA eTale ene svIkAryA. - bIjAnA Agamo khoTA lAgyA eTale ame choDI dIdhA. (47) na gopyaM kvApi nAropyaM heyaM deyaM ca na kvacit / kva bhayena muneH stheyaM jJeyaM jJAnena pazyataH / / artha: sAdhune to koIpaNa vastu, zarIra suddhAM ya chupAvavA jevuM, rakSaNa karavA jevuM nathI. sAdhune koIpaNa vastu kyAMya mUkavAnI nathI, koI vastu tyAjya nathI ke koIne ApavAnI nathI. jagatanA sarva padArtho sAdhu mATe mAtra zeya che to pachI zAna vaDe e padArthone joto sAdhu zA mATe bhayabhIta banIne rahe? (48) mayUrI jJAnadRSTizcet prasarpati manovane / veSTanaM bhayasarpANAM na tadAnandacandane / / artha : jJAnadaSTirUpI moralI jo manarUpI jaMgalamAM pharatI hoya to pachI AtmAnaMdarUpI caMdananA vRkSone bhayarUpI sApo vIMTaLAI zakatA nathI. (46) citte ribatti yastha vAritramatomam | akhaNDajJAnarAjyasya tasya sAdhoH kuto bhayam / / artha : je cAritrathI koIne paNa bhaya na thAya evuM cAritra je muninA cittamAM pariNamI cUkyuM che e akhaMDa evA jJAnarAjyano svAmI sAdhu vaLI konAthI bhaya pAme ? badhAne nirbhayatA bakSanAro e sAdhu svayaM nirbhaya ja hoya. 22 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) guNairyadi na pUrNo'si kRtamAtmaprazaMsayA / guNairevAsi pUrNazcetkRtamAtmaprazaMsayA / / artha : o sAdhu! zuM tuM kSamA, vAtsalya, vinaya, viveka, saraLatA vagere lAkho guNothI pUrNa banI cUkyo che? jo nA, to pachI tuM tArI AtmaprazaMsA karavI rahevA de, kAraNa ke tuM apUrNa che. ane jo kharekhara tuM badhA guNothI pUrNa banI ja cUkyo che to ya tuM AtmaprazaMsA karavI rahevA de, kemake badhA guNo maLI gayA bAda have kaMI meLavavAnuM bAkI ja nathI ke jene mATe AtmaprazaMsA karavI paDe. (51) AlambitA hitAya syuH paraiH svaguNarazmayaH / aho svayaM gRhItAstu pAtayanti bhavodadhau / / artha : bIjA loko tArA kSamAdi guNo rUpI doraDAne pakaDI le to emanA mATe e doraDAo hitakArI banaze. enA sahAre bIjAo saMsArakuvAmAMthI bahAra nIkaLaze. paNa tuM tArA guNorUpI doraDAne jo pakaDIza, svaguNaprazaMsA karIza to e guNorUpI doraDAo tane saMsArasamudramAM pADaze. (52) uccatvadRSTidoSotthasvotkarSajvarazAntikam / pUrvapuruSasiMhebhyo bhRzaM nIcatvabhAvanam / / artha : "huM jJAnI chuM, huM tapasvI chuM, huM ghaNA ziSyono guru chuM." AvI potAnI ja moTAI nihALavI e moTo doSa che. enA dvArA svautkarSa-abhimAna-svaprazaMsArUpI vara AtmAmAM utpanna thAya che. jo have tArAmAM e jvara utpanna thaI ja gayo hoya to ene zAMta karavAno eka upAya ajamAva. te pUrvanA mahApuruSo karatA tArI nIcatAne khUba khUba vicAra. 11 lAkha 80 hajAra 645 mAsakSamaNa karanArA naMdanaRSinI sAme tAro mAsakSapaNAdi tapa zI visAtamAM! rojanI 1000 gAthA gokhanArA bappabhaTTasUri vagerenI sAme tAro kSayopazama to vAmaNo ja lAge. (53) zarIrarUpalAvaNyagrAmArAmadhanAdibhiH / utkarSaH paraparyAyazcidAnandaghanasya kaH / / ++++ ++++++++ ++++ +++# # ### ######## jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) ###### 23 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : : 'mAruM zarIra ekadama tagaDuM che. mAruM rUpa ajoDa che. mAruM lAvaNya adbhuta che.' AtmAnaMdane mANanArA munivaro zuM A zarIra, rUpa, vidvattAdi pArakA paryAyo vaDe svotkarSa-abhimAna kare kharA ? (54) bAhyadRSTe : sudhAsAraghaTitA bhAti sundarI / tattvadRSTestu sA sAkSAdviNmUtrapiTharodarI / / ' artha : o Atman ! tuM cAmaDAnI AMkhothI strIdarzana kare che mATe ja tane e suMdarI amRtanA sArabhUta padArthothI ghaDAyelI lAge che. paNa ekavAra tatvadaSTi ughADIne to jo. viSThA ane mUtrathI bhareluM vAsaNa ja na hoya ? evA peTavALI e tane sAkSAt dekhAze. (55) lAvaNyalaharIpuNyaM vapuH pazyati bAhyadRg / tattvadRSTiH zvakAkAnAM bhakSyaM kRmikulAkulam / / artha : bicArA cAmaDAnI AMkhovALA ! A zarIrane lAvaNya-sauMdaryanI laherothI atyaMta pavitra, manohara mAne che. to tattvadRSTinA dhAraka munivaro ! karamIyAothI bharelA e ja zarIrane kutarA ane kAgaDAne khAvA yogya mAne che. (56) gajAzvairbhUpabhavanaM vismayAya bahirdRzaH / tatrA bhavanAt ko'pi bhedastattvadRzastu na / / artha : bAhyadRSTivALAo to rAjAnA bhavanane hAthI, ghoDAothI bhareluM joI Azcarya pAme che. jyAre tatvavettA munivarone to e bhavana mAtra hAthI, ghoDAonuM jaMgala ja lAge che. (57) bhasmanA kezalocena vapurdhRtamalena vA / mahAntaM bAhya vetti citsAmrAjyena tattvavit / / artha : bicArA bAhyadaSTivALA saMsArIo to zarIra upara rAkha copaDanArA, kezaloca karAvanArA, zarIra upara mela dhAraNa karanArAne mahAn sAdhu mAnI le che. jyAre tattvajJAnI AtmA to je sAdhu pAse AtmAnaMdanuM sAmrAjya che ene ja mahAn mAne che. 24 nanana+nanana+nananana+nanana+H+l ***--*-*-*-*-*-*-*-*-********** jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) vADhavRSTi vAreSa, mudritevuM mahAtmanaH | antarevAvabhAsante, sphuTAH sarvAH samRddhayaH / / artha : o paramapadanA pathika ! sau prathama tArI bAhyadaSTinA pracAro aTakAvI de. A carmacakSuthI thatA darzana baMdha karI de. eTale ApoApa ja tane tArA AtmAmAM ja tamAma samRddhio dekhAze. (59) duHkhaM prApya na dInaH syAt sukhaM prApya ca vismitaH / muniH karmavipAkasya jAnan paravazaM jagat / / artha : "A samagra vizva pote ja bAMdhelA karmonA vipAkanuM gulAma che." A vAtane sArI rIte jANato sAdhu potAnA jIvanamAM game tevA duHkha AvI paDe to ya hAyavoya na kare. game tevA sukha AvI paDe to chakI paNa na jAya. (60) zeSAM dhUmanAgrena, matte parvatA kavi ! tairaho karmavaiSamye, bhUpairbhikSApi nApyate / / artha : karmonI tAkAta ajabagajabanI che ! je rAjAo mAtra AMkhanA IzArAthI ja parvato toDI pADatA paNa jyAre emanA puNyakarma paravAryA, pApodaya zarU thayo tyAre e ja rAjAo ghera-ghera bhaTakI bhIkha mAMgavA chatAM be TaMka khAvA pUratI bhikSA ya meLavI zakatA nathI. (61) viSamA karmaNaH sRSTidRSTA karabhapRSThavat / jAtyAdibhUtivaiSamyAt kA ratistatra yoginaH / / artha : A karmarAjanI sRSTi ativiSama che. koIka UMcI jAtivALo, koIka caMDALa, koIka mUrkha, koIka mahAvidvAn A badhI viSamatAo e karmarAjanuM sarjana che. UMTanI pITha jema UMcI-nIcI che tevI ja A karmarAjanI sRSTi che. mATe ja yogIone e karmarAjanI sRSTirUpa uccajAti, kuLa, dhana vageremAM zI rIte rati-AnaMda thAya? (62) ArUDhAH prazamazreNiM zrutakevalino'pi ca / bhrAmyante'nantasaMsAramaho duSTena karmaNA / / jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) 25 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : upazamazreNI mAMDI agiyAramA guNasthAne pahoMcI vItarAga banI cUkelA evA ya AtmAo ane zrutakevalIo paNa A duSTa karmanA pratApe anaMta saMsAramAM bhaTake che. (63) tainapAtradharo ya, rAdhAvethoghato yathA | kriyAsvananyacittaH syAd, bhavabhItastathA muniH / / artha : 'tuM jo telathI bharacaka bharelA pAtrane hAthamAM laI AkhA nagaramAM pharIne pAcho Ave ane eka paNa TIpuM na DhoLAya to tane jIvato rAkhIza nahi to mArI nAMkhIza." A pramANe rAjAnuM vacana sAMbhaLI jIva bacAvavA e cora telapAtra laIne cAlyo. cAre bAju nATako, gIto, bahenonI avarajavara hovA chatAM te kyAMya joto nathI. eka paNa TIpuM na DhoLAI jAya enI kALajI rAkhe che. ane saphaLa thAya che. ema rAdhAvedha sAdhanAro paNa emAM khUba ekAgra bane che. e ja rIte saMsAranA bhayathI gabharAyelo muni paNa cAritradharmanA tamAma AcAromAM ekatAna bane ja. (64) yathA cintA ivatte vero vakarIne / hahA jahAti saddharma tathaiva janaraJjanaiH / / artha : mUrkha mANasa potAnI pAse rahelA ciMtAmaNi ratnane ApIne bora kharIda. ema khedajanaka vAta che ke mUrNa AtmAo mAtra lokaraMjana mATe saddharmane choDI de che. (bhaktone khuza karavA emanI IcchA pramANe vartavuM paDe. emanI IcchAo pUravI paDe. emAM saMyamane nukasAna thAya.). (65) zreyo'rthino hi bhUyAMso loke lokottare na ca / stokA hi ratnavaNija: stokAzca svAtmasAdhakAH / / artha : (jainadharma-sarvaviratidharma sarvotkRSTa vastu che to ghaNAbadhA loko zA mATe ene nathI svIkAratA ? enuM samAdhAna Ape che ke, lokamAM ke lokottara jinazAsanamAM kalyANanA icchanArAo vadhAre na hoya, ochA ja hoya. lokamAM majurI, nokarI karanArAo karoDo loko che, 26 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ratnano vepAra karanArA vaNiko ghaNA ochA che. ema lokottara zAsanamAM paNa viSayasukhamAM laMpaTa bananArAo karoDo che, AtmasAdhanA karanArAo ghaNA ochA che. emAM Azcarya pAmavAnI jarUra nathI. () mAtmakSisaddharmasiddhI vuiM to yAtrA | tatra prasannacandrazca bharatazca nidarzanam / / artha : "loko mane kevo mAnaze? lokomAM huM zI rIte sAro dekhAuM.." A badhA lokasaMjJAnA vicAro sAdhuo mATe nakAmA che, kemake saddharmanI siddhi AtmasAkSika che. AtmAnA zubha pariNAmo chaLe to loko ene sAro mAne ke na mAne, e AtmAnuM kalyANa thAya. enA be sacoTa daSTAnta che : (1) prasannacaMdra rAjarSi, (2) bharata cakravartI. (67) adRSTArthe'nudhAvantaH zAstradIpaM vinA jaDAH / prApnuvanti paraM khedaM praskhalantaH pade pade / / artha : A mokSa, mokSano mArga jeoe joyo ja nathI ane evA e mokSamArga upara je jaDa loko zAstrarUpI dIpaka vinA AMdhaLI doTa mUke che teo Dagale ne pagale Thokaro khAtA khUba khedane pAme che. (bhAvanA sArI hovA mAtrathI na cAle. kAryamAM saphaLatA meLavavA mATe pUratuM jJAna, samajaNa Avazyaka che. ema mokSaprAptinI tIvra IcchA thaI e sAruM che paNa zAstra bhaNyA vinA game tema saMyama jIvavAthI mokSa na maLe. e mATe zAstrajJAna pAmI zAstrAdhArita jIvana jIvavuM paDe.) (68) zuddhoJchAdyapi zAstrAjJAnirapekSasya no hitam / bhautahanturyathA tasya padasparzanivAraNam / / artha : je sAdhu zAstrAjJAo pratye beparavA che te sAdhu betAlIsa doSa vinAnI nirdoSa gocarI vApare to ya enAthI enuM hita na thAya. pelo bhIlano rAjA ! potAnA guru bauddhabhikSune pagathI aDavAnuM pApa nathI karato paNa talavArathI gurunuM DokuM kApe che. ene pelo AzAtanAtyAgarUpa dharma zI rIte hitakArI bane ? zAstrAjJA e jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) 27 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bauddhabhikSunA mastaka jevI che. zuddha gocarI e bhikSune paga lagADavArUpa AzAtanAnA tyAga jevI che. (69) zAstroktAcArakartA ca zAstrajJaH zAstradezakaH / zAstraikadRg mahAyogI prApnoti paramaM padam / / artha : zAstromAM kahelA AcAronuM pAlana karanAra, zAstrano jJAtA, zAstrono upadezaka, zAstra ja jenI eka mAtra AMkha che evo mahAyogI paramapadane pAme che. (70) paribrahmaprAvezAdurgASitarana:virAH | zrUyate vikRtAH kiM na ? pralApA liGiganAmapi / / artha : A ziSyo, bhakto, upadhio, phaleTo vagereno parigraha e moTA kharAba graha jevo che. enA Avezane lIdhe sAdhuo paNa potAnA mukhamAMthI kharAba vacanorUpI dhULane cArebAju pheMke che. zuM AvA sAdhuonA vikRta-atyaMta kharAba lAge evA pralApo, asabhya vacano nathI saMbhaLAtA ? (parigrahanI AsaktithI keTalAya jhaghaDAo UbhA thayA ja che.) (71) yastyaktvA tRNavad bAhyamAntaraM ca parigraham / udAste tatpadAmbhojaM paryupAste jagattrayI / / artha : je AtmA dhana, dhAnya, pustako, phleTo vagere bAhya parigrahane ane e badhI vastuo uparanA rAga-mUrchArUpI abhyantara parigrahane taNakhalAnI jema tuccha mAnI choDI de che, udAsIna-madhyastha bane che enA caraNakamalanI to traNa loka sevA kare. ( 72 ) citte'ntargranthigahane bahirnirgranthatA vRthA / tyAgAtkaJcukamAtrasya bhujago na hi nirviSaH / artha : mana jo svajano, strI, bhojanAdi pratyenA rAga vagere rUpI gAMThothI bhareluM hoya to pachI A mAtra bahAranI nirpranthatA-sAdhuveSa e nakAmo ja javAno. sApa kaMI kAMcaLI mAtrane choDI daIne jhera vinAno na bane. *********** 28 +++++++++++++++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (73) tya pariSade sAthoprati naM : | pAlityAge kSaNAdeva sarasaH salilaM yathA / / artha : sAdhu jo be ya prakArano parigraha choDI de to enA tamAma karmo nAza pAme. sarovaranI pALa tUTI jAya pachI to badhuM pANI jatuM ja rahe ne? (74) tyaktaputrakalatrasya mUrchAmuktasya yoginaH / cinmAtrapratibaddhasya kA pudgalaniyantraNA / / arthaH putra-patnI-svajana-bhAI-bahenAdi badhuM choDI denAra, emanA uparanI mUccha ya choDI denAra, sAdhu banI jJAnayogamAM lIna banI janAra sAdhune pachI koIpaNa pudgalonuM baMdhana hoya kharuM? e sAdhu bAhya padArthomAM Asakta bane kharo ? (75) mUrchAcchannadhiyAM sarvaM jagadeva parigrahaH / mUrcchayA rahitAnAM tu jagadevAparigrahaH / / artha : jemanI buddhimAM jagatanA padArtho pratye kAramI Asakti-mUccha paDelI che te bicAro bhale kapaDAM vinAno taddana bhikhArI hoya to ya mUchanI apekSAe to AkhuM jagat eno parigraha che. jyAre je AtmAo mUccha-Asakti vinAnA che te bharatacakrI jevA pakhaMDanA svAmI hoya to paNa emanA mATe A AkhuM ya jagata aparigraha ja che. (76) vyApAraH sarvazAstrANAM dikpradarzanameva hi / pAraM tu prApayatyeko'nubhavo bhavavAridheH / / artha : badhA ya zAstronuM kAma mAtra dizA dekhADavA pUratuM ja che. zAstro saMsArasamudrane taravAno rasto ja mAtra batAve. jyAre anubhavajJAna to AtmAne saMsAramAMthI tArIne mokSamAM pahoMcADe. (zAstromAM kahelA padArthonuM AtmAne saMvedana thAya, AtmA e padArthone sAkSAta anubhave e ja anubhavajJAna.) (77) keSAM na kalpanAdI zAstrakSIrAnnagAhinI / viralAstadrasAsvAdavido'nubhavajihvayA / / jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : zAstro e moTI kaDhAImAM paDeluM dUdha che. buddhi e mAvo banAvavA mATe dUdha halAvavAmAM upayogI kaDacho che. ghaNA lokono buddhirUpI kaDacho zAsrarUpI dUdhamAM pravezIne, ene halAvIne amUlya padArthorUpI mAvo banAvI de che. paNa e banelA mAvAne khAvAnuM-cAkhavAnuM saubhAgya e kaDachA halAvanAra rasoIyA pAse hoya kharuM ? e to gaNyAgAMThyA ja evA jIvo maLe jemane A rasoIyAnI buddhirUpI kaDachAthI taiyAra thayelA zAstrarUpI dUdhano mAvo anubhava rUpI jIbha vaDe cAkhavA maLe. (taddana sAcI vAta che. ghaNIvAra bahuzruto zAstranA aNamola padArtho pIrase tyAre e bahuzrutone e padArthonI jeTalI asara nathI hotI enA karatA ghaNI vadhAre asara zrotAone thAya che.) ( 78) mokSeNa yojanAdyoga: sarvo'pyAcAra iSyate / viziSya sthAnavarNArthAlambanaikAgryagocaraH / / artha : je padArtha jIvane mokSanI sAthe joDI Ape te padArtha yoga kahevAya. A vyAkhyA pramANe sAdhuono zAstrAnusArI badho ja AcAra (nirdoSa gocarI, vihAra, loca, gurusevA vagere) e yoga ja kahevAya. paNa vizeSathI vicArIe to e yoga pAMca prakAre che. (1) sthAnayoga, (2) varNayoga, (3) arthayoga, (4) AlaMbana yoga, (5) ekAgratAyoga. (79) karmayogadvayaM tatra jJAnayogatrayaM viduH / virateSveva niyamAdbIjamAtraM pareSvapi / / artha : AmAM sthAna ane varNa e be karmayoga che. jyAre artha, AlaMbana, ekAgratA e jJAnayoga che. A pAMce ya yogo sAcA viratidhara pAse ja hoya. hA, samyagdaSTi, maMda mithyAtvI vageremAM paNa A pAMca yogo bIja rUpe hoI zake che. (80) vRkRpAnirdevasaMve prazamotpattiri / bhedA pratyekamatrecchApravRttisthirasiddhayaH / / artha : ahIM dareka sthAnAdi yoganA bIjA cAra bheda paDe che. (1) ++++++++++++++++++++////////////////////////////|||||||||||||||||||||||||||++ 30 11++++++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IcchAthAnayoga (2) pravRttisthAnayoga (3) sthirasthAnayoga (4) siddhisthAnayoga. ema varNAdimAM paNa 4-4 bheda pADavA. emAM IcchAyoga e jIvamAM karUNAguNa utpanna kare, pravRttiyoga jIvamAM nirveda-saMsAra pratye vairAgya utpanna kare, sthirayoga jIvamAM saMvegamokSAbhilASane utpana kare, siddhiyoga jIvamAM prazamabhAvane utpanna kare. (81) phucchA tathA rItika pravRttiH pAnanuM param | sthairya bAdhakabhIhAniH siddhiranyArthasAdhanam / / artha : ahIM prathama sthAnAdi samajI laIe. (1) pratikramaNAdi kriyAmAM jyAre je jinamudrA, yogamudrA, kAyotsargamudrA, muktAsuktimudrA vagere karavAnI batAvela che e sthAna kahevAya. (2) IriyAvahi, logassa vagere sUtronA akSaro e varNa kahevAya. (3) e sUtronA padono, vAkyono artha e artha kahevAya. (4) A kriyA je pratimAdine dhyAnamAM rAkhIne karIe e pratimAdi AlaMbana. (5) AmAM khUba tanmayatA AvI jAya e ekAgratA che. (1) barAbara vidhipUrvaka mudrAo, 17 saMDAsAdi sAcavavApUrvaka kriyAo karanArAnI vAto koI karatuM hoya to e vAto sAMbhaLavAmAM je AnaMda Ave, rasa paDe te IcchA sthAnayoga kahevAya. (2) AtmA pote paNa e ja rIte mudrAdi sAcavavApUrvaka kriyA karavA lAge e pravRttisthAnayoga. (3) e kriyAmAM AtmA eTalo badho hoMziyAra banI jAya ke pachI kriyAomAM bhUla to na ja paDe paNa kriyAmAM bhUla paDavAno Dara paNa na rahe e sthirasthAnayoga. (4) AtmA potAne maLela A sthAnayoga bIjAne paNa pamADI de to e siddhisthAnayoga kahevAya. A rIte varNAdimAM paNa samajavuM. mAtra emAM zuddha, spaSTa, zAstrAnusAra sUtro bolavA e varNayoga bane. enA arthomAM upayogapUrvaka kriyA karIe to e arthayoga bane. pratimAdinuM AlaMbana ane ekAgratA to spaSTa ja che. jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) 31 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) pratimavithoDasaDa, nAghara thaturvidam | tasmAdayogayogAptermokSayogaH kramAd bhavet / / artha: A sthAnAdi paNa cAra prakAranA che. (1) prItisthAnayoga : e yogamudrAdi sthAnanuM sevana karavAmAM khUba Adara hoya. badhuM choDIne paNa e sthAnAdinuM AcaraNa kare. (2) bhaktisthAnayoga : e yogamudrAdimAM atizaya bahumAna, gaurava utpanna thAya. ane e rIte sthAnAdinuM sevana kare. (3) vacanasthAnayoga : "A pramANe karavAnI jinAjJA che.' ema jinavacanane AgaLa karIne sthAnAdinuM sevana kare. (4) asaMgasthAnayogaH e sthAnayoga evo AtmasAta thaI jAya ke pachI "A jinavacana che. evuM yAda karavAnI jarUra ja na rahe. ApameLe ja e yoganuM pAlana thaI ja jAya. A ja rIte varNAdimAM paNa samajavuM. A badhA yogothI ayoga nAmanA 14mA guNasthAnarUpI utkRSTa yoganI prApti thAya che ane enAthI kramazaH mokSa maLe che. (83) thAnaghanistIcchavAghAnisvanAvo | sUtradAne mahAdoSa ityAcAryAH pracakSate / / artha : jeo A sthAnAdi yogamAMthI ekAdanuM paNa sevana nathI karatA tevAone A logassa vagere sUtro bhaNAvavAmAM bhaNAvanArane paNa moTo doSa lAge. are, koI ema samajIne bhaNAve ke, "A rIte bhale ne A sthAnAdi na sevanAro paNa sUtro zIkhIne game tevI paNa kriyA kare. e rIte ya avidhivALI kriyArUpa tIrtha to Takaze ne?" to ya AvI sabuddhithI bhaNAvanArane mahAdoSa che ema yogAcAryo kahe che. (84) dhanArthinAM yathA nAsti zItatApAdi duHsaham / tathA bhavaviraktAnAM tattvajJAnArthinAmapi / / artha : jema paisA pAchaLa pAgala banelAone dhana kamAvavA mATe je ThaMDI, garamI, bhUkha, tarasa sahana karavA paDe che te emane duHsaha nathI 32 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lAgatA e ja rIte saMsArathI vairAgya pAmelA, tattvajJAnanA abhilASI sAdhuone paNa A tapa, loca, vihArAdi duHkho duHkharUpa na lAge. (85) klezakSayo hi maNDUkacUrNatulyaH kriyAkRtaH / dagdhataccUrNasadRzo jJAnasArakRtaH punaH / / artha : nirmaLa pariNatio vinA mAtra loca, vihArAdi bAhya zubha kriyAothI je karmakSaya, doSakSaya thAya e to deDakAnA cUrNa jevo che. bIjo varasAda paDatAMnI sAthe jema e cUrNamAMthI pAchA aneka deDakAo utpanna thaI jAya che tema A jIva paNa kunimitto vagere maLatAMnI sAthe pAcho puSkaLa karmabaMdha, doSasevana karI ja bese che. jyAre jJAnasAra-nirmaLa pariNati vaDe je karmakSaya, doSakSaya thAya e to agnimAM baLIne bhasma thaI gayelA deDakAnI rAkha jevo che. emAMthI pharI deDako utpanna na thAya. ema pariNatithI thayelo doSakSaya, karmakSaya hitakArI bane. (86) vriSAzUnyaM = yajJAnuM, jJAnazUnyA 4 yA kriyA / anayorantaraM jJeyaM, bhAnukhadyotayoriva / / artha : eka bAju kriyA(pravRtti) vinAnuM jJAna (pariNati) ane bIjI bAju jJAna(pariNati) vinAnI kriyA(pravRtti). AnuM aMtara jANavuM che ? ekaluM jJAna e sUrya samAna che. jyAre ekalI kriyA e AgiyAkhadyota samAna che. 11115111111111111111111*********************** jaina zAstronA cUMTelA zloko (jJAnasAra) 33 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdayapradIpaSatriMzikA ( 1 ) jAnanti kecinna tu kartumIzA kartuM kSamA ye na ca te vidanti / jAnanti tattvaM prabhavanti kartuM te ke'pi loke viralA bhavanti / / artha : keTalAka sAdhuo evA che ke, 'saMyamajIvana kevI rIte jIvavuM joIe' vagere badhuM ja jANe che paNa zarIra ke mananI lAcArIne lIdhe e karavA mATe samartha banatA nathI. to vaLI keTalAka sAdhuo evA che ke jeo zarIra ke manathI majabUta hovAthI saMyamapAlana karavA mATe samartha che paNa emanuM durbhAgya che ke, 'saMyama zI rIte pALavuM' e teo jANatA ja nathI. saMyamapAlananuM jJAna ane saMyamapAlananuM sAmarthya A be ya jenI pAse hoya evA AtmAo to A vizvamAM gaNyA-gAMThyA ja maLe. (2) bhogArthametad bhavinAM zarIram jJAnArthametat kila yoginAM vai / jJAtA viSaM cedviSayA hi samyag - jJAnAttataH kiM kuNapasya puSTyA / / artha : saMsArI jIvonuM zarIra bhoga bhogavavA mATe ja upayogI bane che. jyAre yogIonuM zarIra jJAnayoganI prApti mATe upayogI bane che. he Atman ! samyajJAna dvArA jo tane A bhogo jhera jevA lAgyA hoya to pachI A hADapiMjara jevA zarIrane puSTa karIne zuM kAma che? ene puSkaLa kaSTa ApI karmakSayanuM sAdhana banAva. (3) tvaGmAMsamedo'sthipurISamUtrapUrNe'nurAgaH kuNape kathaM te / * dRSTA ca vaktA ca vivekarUpastvameva sAkSAt kimu muhyasIttham / / artha : cAmaDI, mAMsa, meda, hADakA, viSThA ane mUtrathI bharelA A zarIramAM tane kema rAga thAya che ? e ja samajAtuM nathI. are ! tuM jAte ja zarIranA A bibhatsa svarUpane jue che. vyAkhyAnomAM hajAro lokonI AgaLa zarIranA bibhatsa svarUpane tuM varNave che. to pachI tuM ja sAkSAt kema e zarIramAM moha pAme che ? ene paMpALe che ? (4) hArye haiM tri te paravoSaTTA, vArtha haiM viM te pacintayA haiM / vRthA kathaM khidyasi bAlabuddhe ! kuru svakAryaM tyaja sarvamanyat / / ++++++++++++/////////////////////////////////////////////////////////////||+|+|/////////// jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 34 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha: pArakAnA doSo jovAnuM tAre zuM kAma che? pArakAnI ciMtA karavAnuM paNa tAre zuM kAma che? o mUDhabuddhi ! tuM phogaTa ja zA mATe duHkhI thAya che? tuM tAruM kAma kara. Atmahita kara. bAkI badhuM choDI de. (5) yasmin kRte karmaNi saukhyalezo, duHkhAnubandhasya tathAsti nAntaH / mano'bhitApo maraNaM hi yAvat, mUryo'pi kuryAt khalu tana karma / / artha : Atman ! viSayasukho bhogavavAdi rUpa kAryamAM sukha to lezamAtra ja che. ane duHkhanI paraMparAno jemAM koI atta ja nathI, jemAM mAnasika saMtApa ane chevaTe maraNa thAya che evA A karmo to mUrkha mANasa paNa na kare. (to tuM kema viSayasukhomAM laMpaTa banyo che?) (6) dInica ra vaiddhanArA, dIti viSayamanAvI ! gRhItaliGgo rasalolupazced, viDambanaM nAsti tato'dhikaM hi / / artha : dIkSA lIdhA bAda, sAdhuveSa dhAraNa karyA bAda jo dhana, ghara vagerenI IcchA thatI hoya, sAdhuveSa lIdhA bAda jo strI vagerenA sukhonI abhilASAo jAgatI hoya, sAdhuveSa lIdhA pachI ya jo khAvApIvAmAM Asakti jAgatI hoya to pachI AnAthI vadhAre viTaMbaNA bIjI kaI hoI zake ? (7) ye lubdhacittA viSayArthabhoge bahirvirAgA hRdi baddharAgAH / te dAmbhikA veSadharAzca dhUrtAH manAMsi lokasya tu raJjayanti / / artha : je sAdhuo viSayasukhono bhogavaTo karavAmAM khUba ja Asakta manavALA che, jeo bahArathI vairAgI hovAno dekhAva kare che ane hRdayamAM to bharapUra rAga laIne ja beThA che te sAdhuo mAtra veSadhArI, dAMbhika, dhUrta jANavA. teo mAtra lokonA manane khuza karavAnuM (naTa, bhavAyA tarIkenuM) ja kAma kare che. (8) ye ni:spRhAstyaktasamastarAgAstattvaikaniSThA galitAbhimAnAH / santoSapoSaikavilInavAJchAste raJjayanti svamano na lokam / / artha : je munivaro (1) leza paNa spRhA dharAvatA nathI, (2) badhA ja rAga Asaktione tyAgI cUkyA che, (3) AtmatatvamAM ja ekamAtra jaina zAstronA cUMTelA zloko (hRdayapradIpaSatrizikA ) 35 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSThAvALA che, (4) abhimAnarahita che, (5) saMtoSanI puSTi thavAthI jemanI IcchAo naSTa thaI cUkI che te munivaro mAtra potAnA manane, AtmAne ja khuza kare che, lokone khuza karavAnI paMcAtamAM paDatA nathI. (9) tAvadvivAdI janaraJjakazca, yAvanna caivAtmarase sukhajJaH / cintAmaNi prApya varaM hi loke, jane jane kaH kathayan prayAti / / artha : sAdhu jyAM sudhI AtmAnA sukhono anubhava na kare tyAM sudhI ja e bahAranA vAda-vivAdomAM paDe, tyAM sudhI ja e lokone khuza karavAnA prapaMcomAM paDe. bAkI, utkRSTa ciMtAmaNi ratna maLyA pachI kayo mANasa lokomAM e ciMtAmaNi ratnanI vAto kaheto phare ? Azaya e che ke Atmasukha e evuM aNamola ratna che ke jenI prAptithI AnaMdI banelA AtmAne pachI A vAda-vivAdAdi kaMI na game. (10) tadeva rAjyaM hi dhanaM tadeva tapastadeveha kalA ca saiva / svasthe bhavecchItalatAzaye cenno ced vRthA sarvamidaM hi manye / / artha : jo tArA svastha AzayamAM-manamAM zItalatA hoya, prasannatA, samAdhi, prazamabhAva hoya to e zItalatA e ja SaTyuMDanuM sAmrAjya che. e zItalatA ja ratnono bhaMDAra che. e prasannatA ja ugra tapa ke moTI kaLA che. jo manamAM zItalatA nathI, prasannatA nathI to pachI maLeluM sAmrAjya, ratnonA bhaMDAro, ugra tapa ke viziSTa kaLAo badhuM ja nakAmuM che ema mArI mAnyatA che. (11) ruSTairjanaiH kiM yadi cittazAntistuSTairjanaiH kiM yadi cittatApaH / prINAti no naiva dunoti cAnyAn svasthaH sadodAsyaparo hi yogI / / artha : cittamAM jo zAnti-prasannatA hoya to pachI bIjA badhA loko bhale ne ApaNA upara bhayaMkara krodhe bharAyA hoya, ApaNane zuM vAMdho ? ane jo ApaNA manamAM saMtApa, saMkleza cAlato hoya to bIjA loko bhale ne ApaNA upara khUba khuza thaI gayA hoya, ApaNane zuM lAbha? haMmezA udAsIna, svastha rahenAra yogI moTI saphaLatAdimAM 36 ++++||||||||||||||||||||||||++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khuza na thAya ane pote bIjA koIne paNa duHkhI na kare. (12) trailokyametad bahubhirjitaM yairmanojaye te'pi yato na zaktAH / manojayasyAtra puro hi tasmAt tRNaM trilokIvijayaM vadanti / / artha : je ghaNA cakravartI vageree traNa loka upara vijaya meLavyo teo paNa potAnA mana upara vijaya meLavavAmAM samartha na banyA. mATe ja mahApuruSo mana uparanA vijayanI AgaLa traNa loka uparanA vijayane taNakhalA samAna tuccha gaNe che. (13) zloko varaM paramatattvapathaprakAzI, na granthakoTipaThanaM janaraJjanAya / saJjIvanIti varamauSadhamekameva, vyarthaH zramaprajanano na tu mUlabhAraH / artha : paramatattva-mokSanA mArgamAM prakAza karanAra eka ja zloka paNa ghaNo : sAro che. lokonA raMjana mATe karoDo granthono abhyAsa zuM kAmano ? are bhAI ! saMjIvanI nAmanuM eka ja auSadha paryApta che. bAkI mAtra thAkane utpanna karanAra mULIyAono bhAra to vyartha ja che. |||||||||||||||||+++++++/////////////////|||++|||||||||||||||+++++++++++|||||||||||||||||||||||| jaina zAstronA cUMTelA zloko (hradayapradIpaSatriMzikA ) 39 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tatvArthakArikA (1) na bhavati dharmaH zrotuH sarvasyaikAntato hitazravaNAt / bruvato'nugrahabuddhyA vaktustvekAntato bhavati / artha : : guru pAse hitakArI upadezanuM zravaNa karavAthI badhA ja zrotAone ekAnte dharmanI prApti-hitaprApti thAya ja evo niyama nathI, paNa je vaktA zrotAo upara ekamAtra upakAra karavAnI buddhithI upadeza Ape che tenuM to ekAnte hita thAya che. (2) zramamavicintyAtmagataM tasmAcchreyaH sadopadeSTavyam / AtmAnaM ca paraM ca hi hitopadeSTA'nugRhNAti / / artha : mATe ja paropakAra karavAmAM je kaMI paNa AtmAne zrama paDe tenI bilakula cintA karyA vinA sadA hitopadeza Apavo e kalyANakArI che. hitano upadeza ApanAra AtmA sva ane para be ya upara upakAra kare che. +++++++++++++++++++++11111111 11191116161661661-14-1*I14****** jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 38 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'adhyAtmakalpadruma (1) svAdhyAyamAdhitsasi no pramAdaiH zuddhA na guptIH samitIzca dhatse / tapo dvidhA nArjasi dehamohAdalpe'pi hetau dadhase kaSAyAn / / (2) pariSahAnno sahase na copasargAnna zIlAMgadharo'pi cAsi / tanmokSyamANo'pi bhavAbdhipAraM mune ! kathaM yAsyasi veSamAtrAt / / artha: he sAdhu ! pramAdI, ALasu banIne tuM svAdhyAya karavAne Icchato nathI. zuddha guptio ane samitione paNa dhAraNa karato nathI. zarIra uparanA mohane lIdhe tuM bAhya ane abhyattara tapa paNa karato nathI. sAva nAnI nAnI vAtomAM ya tuM kaSAyane dhAraNa kare che. bAvIsa parISahone sahana karato nathI. AvI paDelA upasargone paNa sahana karato nathI. 18 hajAra zIlAMgarathone paNa dhAraNa karato nathI. o muni ! to pachI tuM bhale muktinI IcchA rAkhe to ya veSamAtrathI to tuM zI rIte saMsArasamudrano pAra pAmIza? (3) AjIvikArthamiha yadyativeSametat dhatse caritramamalaM na tu kaSTabhIruH / tadvetsi kinna na vibheti jagajjighRkSurmRtyuH kutopi narakazca na veSamAtrAt / / artha : o munivara ! tuM mAtra khAI-pIne jalasA karavA mATe, AjIvikA calAvavA mATe ja A sAdhuveSane dhAraNa kare che. ane duHkhothI bhIru evo tuM nirmaLa cAritranuM pAlana karato nathI to zuM tuM e nathI jANato ke AkhAya vizvane grahaNa karavAnI IcchAvALuM mRtyu e koInAthI ya gabharAtuM nathI ane naraka paNa koInAthI ya gabharAtI nathI. A mota ane naraka tArA sAdhuveSa mAtrane joIne gabharAI jaIne tane choDI nahi mUke. (4) veNa mAsa terathara vinAtman ! pUjAM ca vAMchasi janAdvahudhopadhiM ca / mugdhapratAraNabhave narake'si gantA / nyAyaM bibharSi tadajAgalakartarIyam / / jaina zAstronA cUMTelA zloko (adhyAtmakalpadruma) 39 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : o zAsanazaNagAra ! tArI pAse cAritra to nathI ane chatAM tuM mAtra sAdhuveSa dhAraNa karIne 'huM sAdhu chuM! evo ahaMkAra kare che ane loko pAsethI pUjA, vaMdana, satkAra vagerenI apekSA rAkhe che. loko tane bhAvathI ghaNI udhi vahorAve, ghaNI gocarI vahorAve evI apekSA rAkhe che. paNa tane khabara che ke A rIte mugdha jIvone ThagavA dvArA to narakabhavanI ja prApti thAya. tuM paNa nakkI narakamAM janAra che. jema kasAI bakarIne kApavA charI zodhavA gayo. A bAju bakarIe ja pagathI dharatI khuMdI ane dhULamAM paDelI charI bahAra kADhI. bakarI ene pAchI dATe che. ane pelo kasAI e charI joI na jAya e mATe potAnuM DokuM e charI upara mUke che. bicArI, ema karavA jatAM charIthI dhorI nasa kapAI ane marI gaI. ema tuM paNa tArI jAte ja marI rahyo che. (5) jAne'sti saMyamatapobhiramIbhirAtmannasya pratigrahabharasya na niSkrayo'pi / kiM durgatau nipatataH zaraNaM tavAste saukhyaM ca dAsyati paratra kimityavehi / / : sAdhu ! mane to evuM lAge che ke tuM atyAre je kaMI tapa ane saMyamanuM AcaraNa kare che e eTaluM badhuM ochuM-sAmAnya che ke enAthI to tArA A pAtrA, udhi vagerenuM bhADuM paNa pUruM thatuM nathI. to pachI e lIdhela upadhi, pAtrA dvArA ghaNo moTo napho meLavI samRddha thavAnI to vAta ja kyAM rahI ? cetana ! tuM ja vicAra ke durgatimAM jatAM tane koNa bacAvaze ? paralokamAM koNa tane sukha ApavA Avaze ? artha : (6) kiM lokasatkRtinamaskaraNArcanAdyai re mugdha ! tuSyasi vinApi vizuddhayogAn / kRntan bhavAndhupatane tava yatpramAdo vodhidrumAzrayamimAni karoti pazUn / / artha : re mUDha ! loko tAro satkAra kare che, tane vaMdana kare che, tArI pUjAbhakti kare che enAthI tuM khuza zA mATe thAya che ? kemake tArI pAse vizuddha cAritra to che ja nahi. A lokonI vAha-vAha, jalasA vagerene lIdhe tArAmAM je saMyama pratye pramAda utpanna thayo che e pramAda to saMsArakuvAmAM paDatA tane ekamAtra AdhArabhUta je bodhijinadharmarUpI vRkSa che ene ja kApI nAMkhavAmAM A lokasatkArAdino kuhADI tarIke upayoga kare che. #+k+111-111-111-1111111111111111111111111111111111111111111 1111111111/-*-*-*-*-*-* jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 40 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (7) guNAMstavAzritya namantyamI janA, dadatyupadhyAlayabhaikSyaziSyakAn / vinA guNAn veSamRSerbibharSi cet, tataSThakAnAM tava bhAvinI gatiH / / artha : o muni ! loko to ema ja samaje che ke, 'tuM brahmacArI, anAsakta, kadI ya krodha na karanAro, tapasvI, gurubhakta che, tArAmAM A guNonI kalpanA karIne ja loko tane name che. tane maphatamAM upadhi, upAzraya, gocarI, ziSyo ApI de che, paNa have aMdaranI hakIkata to bola. jo tuM AvA koI guNono svAmI na hoya ane guNo vinA ja sAdhuveSa pakaDI rAkhyo hoya to pachI pelA ThagArAonI je gati thAya tevI ja tArI paNa gati thaze. nAjIvikApraNayinItanayAdiciMtA no rAjabhIzca bhagavatsamayaM ca vetsi / zuddhe tathApi caraNe yatase na bhikSo ! tatte parigrahabharo narakArthameva / / artha : bhikSu ! tane AjIvikAnI, ghare choDI mukelI patnInI ke putrAdinI koI ja cintA nathI. tane koI rAjAdi taraphathI bhaya nathI. tuM paramAtmAnA zAstrane sArI rIte jANe che. A badhuM hovA chatAM paNa jo tuM vizuddha cAritramAM prayatna nahi kare, pramAdI-zithila banIza to pachI A tAro pAtrA, upadhi vagere rUpa badho parigrahano bhAra narakagati ja apAvaze. (8) zAstrajJo'pi dhRtavrato'pi gRhiNIputrAdibaMdhojjhito' pyaMgI yadyatate pramAdavazago na pretyasaukhyazriye / tanmohadviSatastrilokajayinaH kAcitparA duSTatA / baddhAyuSkatayA sa vA narapazurnUnaM gamI durgatau / / artha : zAstrano zAtA, paMcamahAvratadhArI, strI-putrAdinA baMdhanathI mukta evo paNa jIva jo mAtra pramAdane paravaza banI paralokanA sukhane mATe saMyamajIvanamAM yatna na kare to emAM e jIvano koI doSa nathI. e to pelA traNalokavijetA, A jIvanA kaTTara zatru moharAjanI ja koIka joradAra duSTatA che. mATe ja A jIva saMyamamAM yatna nathI karato. athavA to pachI ema mAnavuM paDe ke A sAdhu nakkI narakanuM (6) 1111111111-111111111111111-1111-1-H+* jaina zAstronA cUMTelA zloko (adhyAtmakalpadruma) 41 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AyuSya bAMdhI cUkyo hovAthI durgatimAM ja javAno che. ane mATe ja A narapazu saMyamajIvanamAM yatna karato nathI. (10) uccArayasyanudinaM na karomi sarvaM, sAvadyamityasakRdetadatha karoSi / nityaM mRSoktijinavaMcanabhAritAttat, sAvadyato narakameva vibhAvaye te / / artha : roja divasamAM nava vAra tuM karemibhaMte sUtra bole che. ane emAM bole che ke, "huM sarva sAvadya yogono tyAga karuM chuM. eka paNa pApa mana, vacana ke kAyAthI karIza nahi, karAvIza nahi ane anumodIza paNa nahi." paNa re dhUrta ! tuM rojeroja anekavAra DhagalAbaMdha jAtajAtanI bhUlo-sAvadyone to kare ja che. re ! mane to lAge che ke A rojeroja khulleAma 9-9 vAra mRSAvAda bolavAthI ane enA dvArA tIrthakarone ThagavAnA bhArathI tArI naraka ja thaze. (11) veSopadezAdyupadhipratAritA, dadatyabhISTAnRjavo'dhunA janAH / bhukSe ca zeSe ca sukhaM viceSTase, bhavAMtare jJAsyasi tatphalaM punaH / / artha : bicArA AjanA saraLa, bhoLA loko ! tAro sAdhuveSa, tArA suMdara upadezavacano vagere rUpa kapaTathI ThagAI jAya che. ane tane mahAn mAnI badhI ISTa vastuo vahorAve che. tuM e badhA mAla-malIdAne AnaMdathI khAya che, uMghe che, sukhazIla banIne rahe che. paNa re muni! karmasattA koIne mAphI ApatI nathI. Aje tAre jeTalA jalasA karavA hoya eTalA karI le. bhavAMtaramAM tane tArA A pAponA bhayAnaka phaLonI khabara paDaze. (12) AjIvikAdivividhArtibhRzAnizArtAH kRcchreNa ke'pi mahataiva sRjanti dharmAn / tebhyo'pi nirdaya ! jighRkSasi sarvamiSTaM no saMyame ca yatase bhavitA kathaM hI / / artha : AjanA uttama zrAvako ! potAnA dhaMdhA-pANI, jIvananirvAha, putra patnI vagerenA prazno vagere jAtajAtanI upAdhiothI satata, puSkaLa duHkhI thAya che. Ama hovA chatAM te keTalAka zrAvako mahAmuzkelIe paNa dharmanI ArAdhanA kare che. ane nirdaya ! tuM evA uttama zrAvako pAsethI paNa tArI badhI ja ISTa vastuo levA Icche che. ema kare to ya vAMdho nahi. paNa tuM pAcho saMyamapAlanamAM to koI yatna karato 42 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. tAruM zuM thaze? (13) ArAdhito vA guNavAn svayaM taran, bhavAbdhimasmAnapi tArayiSyati / zrayanti ye tvAmiti bhUribhaktibhiH, phalaM tavaiSAM ca kimasti nirguNa ! / / artha : "A sAdhuo brahmacaryAdi viziSTa guNovALA che. emanI sevA vaiyAvacca-bhakti karazuM to e sAdhuo pote to saMsArasAgarane taraze, sAthe ApaNane paNa tAraze." AvA koI suMdara vicArathI loko puSkaLa bhaktibhAvathI tArA zaraNe Ave che. paNa o nirguNa! sAdhuveSamAtradhArI! tuM ja kahe ke tane ane tArA zaraNe AvelA tArA e bhaktone zuM phaLa maLaze? (14) svayaM pramAdainipatana bhavAMbudhau, kathaM svabhaktAnapi tArayiSyasi / pratArayan svArthamRjUna zivArthinaH, svato'nyatazcaiva vilupyaseM'hasA / / artha : are, sAdhu! tuM jAte ja seMkaDo pramAdo dvArA saMsArasamudramAM DubI rahyo che. tuM vaLI tArA bhaktone zI rIte tAraze? mAtra tArA svArtha khAtara e bicArA mokSArthI, saraLa zrAvakone tuM zA mATe Thage che? tArA pramAdanA pApo ane tArA A bIjAne ThagavAnA pApo, be ya pApo vaDe tArI bhUMDI hAlata thaze. (15) gRhNAsi zayyAhRtipustakopadhIn sadA parebhyastapasastviyaM sthitiH / tatte pramAdAbharitAtpratigrahairRNArNamagnasya paratra kA gatiH / / artha: tuM zrAvako vagere pAsethI upAzraya, pATa, sAmethI lAvelI vastuo, pustako, upadhi vagere badhuM ja grahaNa kare che. paNa bIjI bAju tArA tapanI to A sthiti che. (arthAt tuM to ekadama pramAdI che.) o muni! A badhuM laIne tuM e badhAnA RNamAM khuMpyo che. ema chatAM have jo tuM pramAda karaze to enAthI tArI paralokamAM kaI gati thaze? (16) na kA'pi siddhirna ca te'tizAyi, mune ! kriyAyogatapa:zrutAdi / tathApyahaMkArakadarthitastvaM, khyAtIcchayA tAmyasi dhiG mudhA kim / / artha : tArI pAse evI koI siddhi nathI. tArI pAse koI viziSTa kriyA, yoga, tapa ke jJAna vagere paNa nathI to ya tAro ahaMkAra tArA jaina zAstronA cUMTelA zloko (adhyAtmakalpadruma) 43 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdayamAM samAto nathI. A mUrakha ! e ahaMkArathI kadaInA pAmelo tuM yaza-kIrtinI bhUkha rAkhIne phogaTa zA mATe duHkhI thAya che? tane dhikkAra ho ! (17) hIno'pyare bhAgyaguNairmudhAtman vAJchaMstavArcAdyanavApnuvaMzca / IrNyan parebhyo labhase'titApamihApi yAtA kugati paratra / / artha: eka bAju tuM bhAgyathI hIna che ane puNya na hovA chatAM tuM tArI pUjA, yaza, kIrtine Icche che. paNa puNya na hovAthI e kaMI tane maLatuM nathI. eTale ja bIjA puNyazALIone A badhuM maLatuM joI tuM temanI IrSyA kare che. e IrSAnI AgamAM tuM A bhavamAM puSkaLa saMtApa pAme che ane paralokamAM tuM durgatigAmI banIza. (18). guNairvihIno'pi janAnatistutipratigrahAn yanmuditaH pratIcchasi / lulAyago'zvoSTrakharAdijanmabhirvinA tataste bhavitA na niSkrayaH / / artha: he muni ! tuM sAdhupaNAnA guNo to dhAraNa karato nathI ane masta banIne loko pAsethI namaskAra, prazaMsA, pAtrA, upadhi vagerenI IcchA rAkhe che, svIkAre che. paNa yAda rAkhaje ke pADA, gAya, ghoDA, UMTa ke gadheDAnA janma lIdhA vinA tuM te devAmAMthI chuTo thaI zakIza nahi. (19) guNeSu nodyacchasi cenmune ! tataH pragIyase yairapi vaMdyase'ya'se / jugupsitAM pretya gatiM gato'pi tairhasiSyase cAbhibhaviSyase'pi vA / / artha : o muni ! jo tuM saMyamajIvananA guNomAM udyama nahi kare to Aje je loko tArA guNa-gAna kare che, jeo tane vaMdana kare che, tArI pUjA kare che. paralokamAM atyaMta niMdanIya evI tiryaMca, caMDAla, bhikhArI vagere gatimAM pahoMcelA tArI e ja loko pachI mazkarI karaze, tane haDadhUta karaze, dhikkAraze. (20) tAnamAnanurivaMdanAparavare nivRttinirtane ! ___ na tvavaiSi sukRtasya cellavaH ko'pi so'pi tava luTyate hi taiH / / artha : bhoLA loko tArA kapaTathI evA to tArA upara anurAgI banyA che + ++++ +++ ++++++++ +++++ +++++ +++++++ +++++ 44 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke tane badhuM ja Ape che. tAruM sanmAna kare che, tArI stavanA kare che, tane vaMdana kare che. o muni ! tuM emAM khUba AnaMda pAme che. paNa tuM e nathI jANato ke tArI pAse je kaMI puNyano, sukRtano aMza bAkI che e paNa tArA A bhakto vaDe luMTAI rahyo che. (bhaktonI bhakti levAmAM puNya khalAsa thaI jAya.) (21) bhaved guNI mugdhakRtairna hi stavairna khyAtidAnArcanavaMdanAdibhiH / vinA guNAnno bhavaduHkhasaMkSayastato guNAnarjaya kiM stavAdibhiH / / artha : 'o sAdhuo ! tame to khUba tapasvI, svAdhyAyI, saMyamI, gurubhakta, pariNatidhara cho.' AvI bhoLA lokoe karelI prazaMsA mAtrathI kaMI sAdhu e badhA guNovALo banI nathI jato. e bhoLAomAM prasarelI khyAti, emanA dvArA sAdhuone apAtuM dAna, pUjA, vaMdanAdi vaDe paNa sAdhu guNavAn na banI jAya. ane jo guNo na hoya to pachI saMsAranA duHkhono kSaya na ja thAya. mATe munivara! tame guNone meLavo. A phogaTanI prazaMsAdi vaDe zuM kAma che ? (22) adhyeSi zAstraM sadasadvicitrAlApAdibhistAmyasi vA samAyaiH / yeSAM janAnAmiha raMjanAya bhavAMtare te kva mune ! kva ca tvam / / artha : vAha ! tuM je lokone khuza karavA mATe sArA zAstro ane megejhIna, pepara vagere kharAba vastuonuM adhyayana kare che. vaLI, e ja lokone khuza karavA mATe mAyApUrvaka jAtajAtanI vAto karI phogaTa ja du:khI thAya che. paNa muni ! bhavAMtaramAM bicArA e loko ya kyAM jaze ? ane tuM kyAM jaze ? e mane samajAtuM nathI. (23) parigrahaM ced vyajahA gRhAdestatkiM nu dharmopakRticchalAttam / karoSi zayyopadhipustakAdergaro'pi. nAmAMtarato'pi hantA / / artha : jo teM ghara, dhana, strI, putrAdi tamAma vastuno parigraha choDI ja dIdho che to pachI have 'A mArA dharmopakaraNo che, mArA saMyamajIvana mATe upayogI che' evA bahAnA heThaLa upAzrayo, upadhi, pustako vagereno parigraha zA mATe kare che ? jema strI, dhana, ghara e badhuM 111111111111 -1-Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll jaina zAstronA cUMTelA zloko (adhyAtmakalpadruma) 45 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parigraha che tema A upAzrayAdi paNa parigraha che. tuM e pustaka, vadhArAnI upadhi vagerene "dharmopakaraNa" nAma Ape enAthI kaMI pharka na paDe. kharA jherane amRta nAmathI oLakhIe to ya e to mAraka ja bane. (24) parigrahAt svIkRtadharmasAdhanAbhidhAnamAtrAtkimu mUDha ! tuSyasi / ___ na vetsi hemnApyatibhAritA tarI nimajjayatyaMginamaMbudhau drutam / / artha : tuM upadhi, pustako, phaleTo, upAzrayo vagereno parigraha karIne pachI mAtra emane dharmanA sAdhano e nAma ApIne khuza thAya che. paNa re mUDha ! tuM zA mATe khuza thAya che ? tane khabara nathI ke hoDI jema lokhaMDano ghaNo badho bhAra vadhavAthI potAnAmAM beThelAne DubADe ema e ja hoDI sonAno ghaNo badho bhAra vadhavAthI paNa potAnAmAM beThelA jIvane DubADe ja. vajana sonAnuM hovA mAtrathI kaMI DubatA bacI javAtuM nathI. ema strI, dhana vagereno parigraha lokhaMDa jevo che, e to DubADe ja che. paNa sonA jevA dharmasAdhanono parigraha paNa saMsArasamudramAM DubADe. (25) ye'haH kaSAyakalikarmanibaMdhabhAjanaM syuH pustakAdibhirapIhitadharmasAdhanaiH / teSAM rasAyanavarairapi sarpadAmayairAAtmanAM gadahRteH sukhakRttu kiM bhavet / / artha : je sAdhuo dharmasAdhana tarIke IcchAyelA evA pustaka, upAzrayAdinA kAraNe ja jIvahiMsAdi pApa, krodhAdi kaSAyo, jhaghaDAo, azubha karmonA baMdhanuM bhojana banatA hoya teonI to ghaNI kaphoDI sthiti kahevAya. A sAdhuo to evA rogI che ke je rogI roga maTADavAnA je je utkRSTa rasAyaNo le che e rasAyaNo vaDe ja enAmAM vadhu ne vadhu roga vadhe che, vakare che ane enAthI e rogI vadhu ne vadhu duHkhI thAya che. ema hiMsAdi pApo, kaSAyo, jhaghaDAo ane azubha karmo rUpI rogone nAza karavA mATe je dharmopakaraNo che e ja dharmopakaraNo A sAdhuomAM e badhuM vadhArI devAnuM kAma kare che. to have A rogInA rogane koNa kare? ane koNa e sAdhune-rogIne sukhakArI banAve ? 46 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) rakSArthaM khalu saMyamasya gaditA ye'rthA yatinAM jinai rvAsa: pustakapAtrakaprabhRtayo dharmopakRtyAtmakAH / mUrchanmohavazAtta eva kudhiyAM saMsArapAtAya dhik / svaM svasyaiva vadhAya zastramadhiyAM yadduSprayuktaM bhavet / / artha : saMyamadharmanA pAlanamAM upakArI evA vastra, pustaka, pAtrAdi upakaraNo tIrthaMkaroe saMyamanI rakSA mATe ja kahelA che. paNa mohanIyakarmane paravaza banI je sAdhu e upakaraNomAM ja mUrchA kare e kubuddhivALA mATe to e ja upakaraNo saMsAramAM pADanArA bane che. kharekhara, mUrkha mANasone talavAra calAvatA na AvaDatI hovAthI bicArAo evI rIte talavAra calAve ke enAthI pote ja kapAI jAya. A sAdhuonI paNa A ja dazA nathI zuM ? (27) saMyamopakaraNacchalAt parAnbhArayan yadasi pustakAdibhiH / gokharoSTramahiSAdirUpabhRttacciraM tvamapi bhArayiSyase / / : artha : 'A mAro ghaDo, mArA saMyamanA upakaraNo, mArA svAdhyAya mATenA pustako uMcakavA mATe koIka mANasa vihAramAM rAkhavo paDaze' ema kahIne tArI badhI upadhi ko'ka majura pAse sAIkala upara uMcakAve che. paNa o muni ! bhale atyAre tuM bIjA pAse saMyamanA upakaraNonA bahAnA kADhI upadhi uMcakAve. yAda rAkha, e samaya dUra nathI ke tuM paNa gAya, gadheDo, UMTa, pADo vagere banI dIrghakALa sudhI bhAra upADato hoIza. (28) vastrapAtratanupustakAdinaH zobhayA na khalu saMyamasya sA / AdimA ca dadate bhavaM parA muktimAzraya tadicchayaikikAm / / artha : o aNagAra ! A dhoLA vastro, AkarSaka pAtrAo, kiMmatI pustakAdinI zobhAthI kaMI saMyamanI zobhA nathI. saMyama A badhAthI nathI zobhatuM. A upakaraNonI zobhA e saMsAradAyaka che, jyAre vizuddha AcArarUpI saMyamanI zobhA e mokSa Ape che. have tArI IcchA pramANe bemAMthI koIpaNa eka zobhAne svIkAra. ++++++++++++++++||||||||||||||||| +++++++++++++++++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko (adhyAtmakalpadruma) 47 Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) zItAtapAdyAnna manAgapIha parISahAMzcetkSamase visoDhum / artha : kathaM tato nArakagarbhavAsaduHkhAni soDhAsi bhavAMtare tvam / / : vAha re ! Aje to tuM ThaMDI, garamI, bhUkha, tarasa vagere bAvIsa parISahone jarAya sahana karato nathI, sahana karI zakato nathI to pachI mane to e vAtanI ciMtA thAya che ke marIne durgatimAM gayelo tuM tyAM zI rIte nArakanA, garbhAvAsanA atibhayAnaka duHkhone sahana karIza ? (20) mune ! na nizcaramavedavRtvikamena sutapovratAgheH / nipIDya bhItiMbhavaduHkharAzerhitvAtmasAcchaivasukhaM karoSi / / artha : o muni ! A tAro deha nazvara che, mATIno piMDa ja che to pachI suMdara tapa, mahAvrato vagere dvArA A zarIrane kaSTa ApIne tuM saMsAranA duHkhonA DhagalAno bhaya dUra karI de ne ? ane mokSasukhane AtmasAt karI de ne ? zA mATe pramAda kare che ? (31) yadatra kaSTaM caraNasya pAlane, paratra tiryaGnarakeSu yatpunaH / tayormithaH sapratipakSatA sthitA, vizeSadRSTyAnyataraM jahIhi t / / artha : re ! tane A cAritranA pAlanamAM khUba kaSTa paDe che. paNa tane khabara che ke A cAritrapAlanamAM je vihAra, loca, gurunA ThapakAdi du:kho che te ane paralokamAM tiryaMca, nArakomAM je duHkho paDavAnA che e be ya vacce kaTTara duzmanAvaTa che. tArI samajaNazakti dvArA tane je yogya lAge evA eka kaSTane svIkAra. kAM saMyamanA kaSTone tyAgIne durgatinA kaSTo svIkAra. kAM durgatinA kaSTo dUra karavA saMyamanA kaSTo svIkAra. (32) zamatra thavuM vitturiva pramAnuM, patra yavyAdhdhiriva dhrumuddhinam / tayormithaH sapratipakSatA sthitA, vizeSadRSTyAnyatarad gRhANa tat / / artha : dUra gocarI na jaI doSita gocarI vAparavI, vihAramAM upadhi na UMcakavI-A badhAmAM tuM tArA pramAda dvArA je sukha meLave che e mAtra biMdu jeTaluM che. jyAre devaloka ane mokSamAM thanArA sukho samudra na Pllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll1111111111111111111111111111111-11 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 48 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jeTalA che. A be vacce kaTTara duzmanAvaTa che. be sAthe rahI na zake. pramAdajanya tuccha sukho rahe to svargAdi sukho na maLe. ane jo svargAdi sukho joItA hoya to pramAdajanya tuccha sukho choDavA ja paDe. tArI samajaNa pramANe bemAMthI ekano svIkAra kara. (33) niyaMtraNA yA caraNe'tra tiryastrIgarbhakuMbhInarakeSu yA ca / tayomithaH sapratipakSabhAvAdvizeSadRSTyAnyatarAM gRhANa / / artha: A saMyamajIvanamAM tAre gurunA, vaDIlonA niyaMtraNo sahevA paDe che. to bIjI bAju tiryaMca gatimAM ane strIonA garbhamAM ane nArakanI kuMbhIomAM je paravazatA che, je niyaMtraNA che e paNa kaMI ochI nathI. A be niyaMtraNAo vacce paNa kaTTara zatrutA che. je saMyamajIvananI niyaMtraNa svIkAre tene durgationI niyaMtraNA sahevAno vakhata na Ave ane je saMyamajIvananI niyaMtraNA na svIkAre teNe durgationI niyaMtraNA sahevI ja paDe. tArI buddhino upayoga karI bemAMthI eka niyaMtraNAne svIkAra. (34) saha tapoyamasaMyamayaMtraNAM, svavazatAsahane hi guNo mahAn / paravazastvati bhUri sahiSyase, na ca guNaM bahumApsyasi kaMcana / / artha : o munivara ! tArA uparanA apAra vAtsalyathI zikhAmaNa ApuM chuM ke tuM A tapa, mahAvrato, saMyama aMgenI niyaMtraNAone sahana kara. jo tuM tArI jAte, IcchAthI A badhuM sahana karIza to khUba ja lAbha thaze. bAkI, ahIM A niyaMtraNAone nahi sahe to durgatiomAM AnA karatA anaMtaguNI niyaMtraNAo-paravazatA tAre sahana karavI ja paDaze. paNa tyAM eno koI paNa phAyado nahi maLe. (35) aNIyasA sAmyaniyaMtraNAbhuvA mune'tra kaSTena caritrajena ca / / yadi kSayo durgatigarbhavAsagA'sukhAvalestatkimavApi nArthitam / / artha : o sAdhu! samatApUrvaka niyaMtraNAo sahana karavAmAM je kaSTa che ane cAritrapAlanamAM paNa je kaMI kaSTa che te khUba ja alpa che. eTalA mAtrathI jo durgatio, garbhAvAsa vagere duHkhonI paraMparAono jaina zAstronA cUMTelA zloko (adhyAtmakalpadruma) 49 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvanAza thato hoya to pachI zuM tane ISTa na maLyuM? badhuM ja maLI gayuM. (guruo, vaDIlonA Adezo, AjJAo mana mAne ke na mAne, saharSa svIkArI amala karavo e niyaMtraNAno svIkAra gaNAya.) (36) tyaja spRhAM svAzivazarmalAbhe, svIkRtya tiryaGnarakAdiduHkham / sukhANubhizcedviSayAdijAtaiH, saMtoSyase saMyamakaSTabhIraH / / artha : o bhikSu ! tuM to saMyamajIvananA kaSTothI khUba gabharAya che. ane khAvA-pIvA-oDhavA-jovAdinA thoDAka sukho maLe che emAM to tuM rAjI rAjI thAya che. jo tArI AvI ja hAlata hoya to pachI tuM paralokamAM svarga ke mokSanA sukhonI prApti thaze evI AzA ja choDI de. atyArathI taiyArI karI le ke tane tiryaMca ane narakanA duHkho ja maLavAnA che. (37) samagraciMtAtihaterihApi, yasminsukhaM syAtparamaM ratAnAm / paratra candrAdimahodayazrIH, pramAdyasIhApi kathaM caritre / / artha : o mugdha! jeo A saMyamajIvanamAM khUba lIna banI jAya che teone - to tamAma citAo ane duHkho dUra thaI javAthI A lokamAM paNa parama AnaMda prApta thAya che ane paralokamAM Indra, sAmAnika vagerenI utkRSTa lakSmIo prApta thAya che. AvA utkRSTa cAritramAM paNa tuM pramAda kema kare che? e mane samajAtuM nathI. (38) na ca rAjabhayaM na ca corabhayaM na ca vRttibhayaM na viyogabhayam / ihalokasukhaM paralokasukhaM zramaNatvamidaM ramaNIyataram / / artha : re ! A sAdhupaNuM to kharekhara khUba ja ramaNIya che. ahIM koI rAjAono-rAjakAraNano bhaya nathI. ahIM corothI luMTAI javAnI ciMtA nathI. ahIM "AjIvikA zI rIte calAvavI" enI phikara nathI. ahIM svajanAdi ja na hovAthI viyogano ya bhaya nathI. ahIM to A lokamAM paNa sukha che ane paralokamAM paNa sukha che. (39) mahAtapodhyAnaparISahAdi na sattvasAdhyaM yadi dhartumIza: / tadbhAvanAH kiM samitIzca guptIrdhatse zivArthinna manaHprasAdhyAH / / ###############+++++++++++++++++ +++++++++++++++ ########### 50 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : tuM kadAca bacAva kare ke,'A mAsakSamaNa, oLI vagere moTA tapo, kalAko sudhInA eka beThakanA dhyAno, ghora bAvIsa parISaho e badhuM to pracaMDa satva hoya to ja karI zakAya, sahI zakAya. mArI pAse evuM koI satva nathI.' to mAre kahevuM che ke bhale tuM A badhuM karavA samartha na bane. paNa je vastuo mAtra manathI ja sAdhya che, jemAM satvanI jarUra nathI evI bAra bhAvanAo, mahAvratanI 25 bhAvanAo, pAMca samitio ane traNa guptio ATaluM to tuM karI zake ne ? o mumukSu ! bola, A kema nathI karato ? (40) anityatAdyA bhaja bhAvanAH sadA, yatasva duHsAdhyaguNe'pi saMyame / jighatsayA te tvarate hyayaM yamaH, zrayan pramAdAnna bhavAdvibheSi kim / / artha : o muni ! tuM sadA anityatAnI bhAvanA bhAva. je saMyamamAM mUlaguNo ane uttaraguNo sAdhavA khUba agharA che emAM paNa tuM barAbara prayatna kara, kemake A yamarAja tane khAI javA mATe khUba utAvaLo thayo che. mATe ja jyAre tuM pramAdano Azaro le tyAre tuM saMsAranA bhayathI gabharAto kema nathI ? pramAda karatA tane dhrujArI kema nathI thatI ? (41) hataM manaste kuvikalpajAlairvaco'pyavadyaizca vapuH pramAdaiH / labdhIzca siddhIzca tathApi vAMchan manorathaireva hahA hato'si / / artha : gurudroha, kuvAsanAo vagere kuvikalponA DhagalAo vaDe tAruM pavitra mana Aje to khatama thaI gayuM che. kaDavA jhera jevA vacano bolIne tArI jIbha paNa khalAsa thaI gaI che. ane Dagale ne pagale pramAda karIne tAruM zarIra paNa atyaMta bhraSTa banyuM che ane chatAM Azcarya che ke tuM 'avanavI labdhio ane siddhio maLaze' enI vATa joI rahyo che. o mUrkha ! AvA phogaTanA manoratho vaDe ja tAruM satyAnAza nIkaLI gayuM che. (42) manovazaste sukhaduHkhasaMgamo mano mileyaistu tadAtmakaM bhavet / pramAdacorairiti vAryatAM milacchIlAMgamitrairanuSaMjayAnizam / / ***************************** jaina zAstronA cUMTelA zloko (adhyAtmakalpadruma) 51 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha: tane sukha ke duHkhanI je prApti thAya che e mAtra manane ja AdhIna che. ane manano evo svabhAva che ke e jenI sAthe maLe enA jevuM thaI jAya che. jo A ja hakIkata hoya to pachI tuM tArA manane pramAdarUpI coro sAthe meLApa karatuM aTakAva. ane saMyamarUpI mitro sAthe roja eno meLApa karAvI Apa, jethI tene kAyama mATe sukhanI prApti thAya. (43) dhruvaH pramAdaibharvavAridhau mune ! tava prapAta: paramatsaraH punaH / gale nibaddhozilopamo'sti cetkathaM tadonmajjanamapyavApsyasi / / artha: o muni ! eka bAju saMyamajIvanamAM ghora pramAdone lIdhe saMsAra samudramAM tAruM DubavuM nizcita che. ane tema hovA chatAM bIjI bAju tuM bIjA sArA sAdhuo-sAdhvIo vagerenI IrSyA kare che, emanA upara krodha kare che. A to DubatI vakhate gaLA upara bhAre patthara bAMdhavA jevuM che. zI rIte tuM saMsArasamudramAMthI pAcho bahAra nIkaLIza ? (Azaya e che ke mAtra potAnA pramAdanA kAraNe saMsAramAM DubanArA to hajI pAchA bahAra AvIne tarI jAya che. paNa pramAda sAthe susAdhuonI IrSyA, krodhAdi paNa joDAya to pachI khela khalAsa che !) (44) maharSayaH ke'pi sahantyudIryApyugrAtapAdInyadi nirjarArtham / kaSTaM prasaMgAgatamapyaNIyo'pIcchan zivaM kiM sahase na bhikSo ! / / artha : re ! vartamAnakALamAM paNa keTalAka mahAtmAo karmanirjarA meLavavA mATe sAme cAlIne bhayaMkara garamI, ThaMDI vagere parISahone UbhA karIne sukhethI sahana kare che. o muni ! huM tane ema karavAnuM to nahi kahuM paNa tArA jIvanamAM sAmethI ja koIka nAnA nAnA duHkho, kaSTo, takalIpho AvI paDe to eTaluM to sahana kara. o mumukSu ! ATaluM sahana karavAnI paNa tuM zA mATe nA pADe che ? (vihAramAM mArga bhUlyA, pANI garama vAparavuM paDyuM, gocarI anukULa na maLI vagere....) (45) yo dAnamAnastutivaMdanAbhirna modate'nyairna tu durmanAyate / alAbhalAbhAdipariSahAn sahan yatiH sa tattvAdaparo viDaMbakaH / / 52 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha: kharo aNagAra to e kahevAya ke je loko taraphathI maLatA bhojanAdi, mAna, stuti, vaMdana vagere dvArA AnaMda na pAme ane apamAna, niMdA, tiraskArAdithI kheda paNa na pAme. IcchA pramANe gocarI vagere maLe ke na maLe to paNa je calAvI le, pariSahone sahana kare. A sivAyanA veSadhArIo to mAtra viDaMbaka-nATakIyA-bhavAyAo ja che. (46) dadhadgRhastheSu mamatvabuddhiM tadIyataptyA paritapyamAnaH / anivRttAMtaHkaraNaH sadA svaisteSAM ca pApairdhamitA bhave'si / / artha : je sAdhu gRhasthone vize mamatA kare, bhaktomAM lapeTAya, gRhastho, bhaktonI ciMtAthI pote duHkhI thAya te sAdhu e badhAthI mana pAchuM na vaLavAthI, kAyama mATe emAM ja mana coMTeluM rahevAthI A gRhasthonA ane potAnA be ya nA pApo vaDe saMsAramAM dIrghakALa bhaTakanAra bane che. (47) tyaktvA gRhaM svaM paragehaciMtAtaptasya ko nAma guNastavarSe ! / AjIvikAste yativeSato'tra sudurgatiH pretya tu durnivArA / / artha : o mUDha ! tuM tAruM potAnuM ghara choDI dIdhA bAda have pArakAnA gharanI ciMtAo karyA kare che to emAM tane zuM phAyado? hA, eTaluM kharuM ke Ama karavAthI A sAdhuveSa dvArA A bhavamAM tArI AjIvikA sArI rIte cAlaze. paNa sAthe e paNa samajI le ke paralokamAM tane durgatimAM jatA koI nahi aTakAvI zake.' (48) kurve na sAvadhamiti pratijJA, vadannakurvannapi dehamAtrAt / zayyAdikRtyeSu nudan gRhasthAn, hRdA girA vA'si kathaM mumukSuH / / artha: 'huM sAvadya kriyAo nahi karuM." e pratijJA tuM roja kare che. ane kharekhara tuM A zarIra dvArA to sAvadya kriyA nathI ja karato. paNa ethI zuM? e ja upAzrayo baMdhAvavA, saMthAro pAtharavo, gocarI banAvaDAvavI vagere sAvadya kriyAomAM gRhasthone vANI dvArA sUcana kare ja che. ane manathI to tuM ya e badhI sAvaghakriyA kare ja che. have mAre tane zI rIte mumukSu mAnavo? jaina zAstronA cUMTelA zloko (adhyAtmakalpadruma) 53 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (49) kathaM mahatvAya mamatvato vA, sAvadyamicchasyapi saMghaloke / na hemamayyapyudare hi zastrI, kSiptAM kSaNoti kSaNato'pyasUn kim / / artha : o sAdhu ! tuM tArI mahAnatA mATe ke e saMgha uparanI mamatAthI zA mATe sAvaghane Icche che ? 'A mAro saMgha che. ene mATe jamavAsUvAdinI vyavasthA thavI ja joIe.' AvI saMgha uparanI mamatAthI sAvaghanI IcchA karavI barAbara nathI. zuM tuM nathI jANato ke charI sonAnI banelI hoya to ya peTamAM mAro to kSaNavAramAM prANa harI ja le che. ema svajanAdi mATe to sAvaghanI IcchA na ja karAya paNa saMgha pratyenI mamatAthI paNa sAvaghamAM paDavuM sAdhu mATe anucita che. (50) raMkaH ko'pi janAbhibhUtipadavIM tyaktvA prasAdAdguro rveSaMprApya yateH kathaMcana kiyacchAstraM padaM ko'pi ca / maukharyAdivazIkRtarjujanatAdAnArcanairgarvabhAg - AtmAnaM gaNayannaredramiva dhiggantA drutaM durgatau // artha : bicAro ko'ka bhikhArI ! Ama to loko dvArA dhikkArane pAmato hato paNa ekavAra ko'ka gurue eno hAtha jhAlyo. ane e gurunI kRpAthI e potAnI halakI padavIne choDIne, sAdhuno veza pAmIne, keTalAka zAstra ke pado bhaNI laIne potAnI vAkkaLA vagerenA baLathI bhoLI janatAne AkarSe che. e janatA ene badhuM Ape che, enI pUjAdi kare che ane enAthI pelo bhikhArI sAdhu abhimAnI banI potAnI jAtane rAjA jevI mAnavA mAMDe che. re ! dhikkAra ho ! bicAro marIne durgatimAM jaze. (dIkSA letAM pahelA tamAme tamAma mumukSuo apekSAe bhikhArI ja hatA. gurunI kRpAthI mahAn bane che. paNa pachI ?) (51) dviSastvime te viSayapramAdA asaMvRtA mAnasadehavAcaH / asaMyamAH saptadazApi hAsyAdayazca bibhyaccara nityamebhyaH / / artha : muni ! tArA zatruone oLakhI le. viSayasukho, pramAda, svacchaMdI mana-vacana-kAyA, 17 prakAranA asaMyama ane hAsyAdi kaSAyo. A 1111111+++++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 nanananana+nanana+1111+II+na+nananana+na 54 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badhA tArA kaTTara zatru che. kAyama mATe A badhAthI gabharAIne, cetIne ja cAlaje. (52) gurUnavApyApyapahAya gehamadhItya zAstrANyapi tattvavAMci / nirvAhaciMtAdibharAdyabhAve'pyRSe ! na kiM pretya hitAya yatnaH / / artha : teM ghara choDI dIdhuM. UMcA sadguru tane maLyA. tattvanuM pratipAdana karanArA aneka zAstrono teM abhyAsa paNa karI lIdho. tArA mAthe jIvananirvAha karavAdi saMbaMdhI koIpaNa ciMtAno bhAra nathI chatAM o RSi ! tuM zA mATe paralokamAM hita thAya e mATe prayatna nathI karato ? (13) virati: saMyamasarvayonaiH tiSvataste bhavavu:harAzau / zAstrANi ziSyopadhipustakAdyA bhaktAzca lokAH zaraNAya nAlam / / artha : ahAhA ! saMyamanA tamAma yogonI virAdhanA karyA bAda, ene lIdhe ja saMsAranA du:khomAM paDatA evA tane bacAvavA mATe tAruM zAstrajJAna, tArA ziSyo, tArI upadhio ke pustako, tArA bhakta loko koI ja samartha nathI. (54) yasya kSaNo'pi suradhAmasukhAni palya- koTIrnRNAM dvinavatIM hyadhikAM dadAti / kiM hArayasyadhama ! saMyamajIvitaM tat, hA hA pramatta punarasya kutastavAptiH / / artha : je saMyamajIvananI eka kSaNa paNa e sAdhune 92 karoDa palyopamathI paNa vadhAre kALa mATe devalokanA sukho Ape che tevA saMyamajIvanane o adhama ! tuM kema hArI jAya che. o pramAdI ! pharI tane zI rIte A saMyamanI prApti thaze ? (55) nAmnApi yasyeti jane'si pUjyaH zuddhAttato neSTasukhAni kAni / tatsaMyame'smin yatase mumukSo'nubhUyamAnoruphale'pi kiM na / / artha : zuM saMyamajIvananI tAkAta upara tane zraddhA nathI ? re ! tuM A saMyamajIvananA nAma mAtrathI paNa lokomAM pUjya banyo che. e saMyama zuddha pALavAthI kayA ISTa sukho na maLe ? jyAre tuM tArA jIvanamAM +///////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko (adhyAtmakalpadruma) 55 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja sAkSAt bAhya saMyamajIvananA paNa AvA UMcA phaLo anubhave che to evA e saMyamamAM zA mATe prayatnazIla nathI banato ? (16) uttamA hyAtmacintA syAt mohacintA ca madhyamA / adhamA kAmacintA syAt paracintA'dhamAdhamA / artha : AtmAnI ciMtA e uttama che. putra, bhAI, mAtA, pitA vagerene vize anurAgathI je mohacintA che e madhyama che. strI pratyenA vikArathI je kAmacintA che te adhama che. jyAre paracintA-pArakI paMcAta adhamAdhama che. 56 nanananana+HHHH jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'vairAgya-phAlatA (9) nAthALIjJanavithoroSa zeSa va7F vatnatti nogyeH | dhatte padaM yA bhavamUni tAM yaH prekSeta vairAgyakalAM sa dhanyaH / / 9 / / artha : gagananA cAMdanI soLa kaLAo kahevAya che. jJAna e paNa cAMda ja che ne? enI ya ghaNI badhI kaLAo che. paNa sabUra ! A cAMdanI bIjI badhI kalAo-vidvattA, tArkikatA, lekhanazakti, vAcALatA vagerekoI asAdhAraNa kakSAnI kaLAo nathI. sAmAnya puNya paNa siddha thaI jAya tevI sAmAnya kaLAo che. e kaLAone to ghaNA badhA mANaso siddha karI le temAM kazI navAI paNa nathI. A jJAna-cAMdanI kharekharI-asAmAnyakoTinI-kalA to eka ja che, jenuM nAma che; vairAgyakalA. mahAbhayaMkara bhavarAkSasanA mAthe potAno paga khaDo karI daIne tene ghora parAjaya ApavAnI tAkAta A eka ja vairAgyakaLA dharAve che. A vairAgyakaLA upara mugdha banI jaIne je AtmAo enI tarapha TIkI TIkIne joyA kare che, e kalAne jeo AtmasAta, jIvanasAt kare che te AtmAo sAce ja dhanya banI gayA che ! zraddhA-dhRti-kSAnti-dayA-sumedhA-mukhyApsarobhirvilasatyajasram / vairAgyasye khalu nandane yaH zakro'pi kastasya muneH purastAt / / 20 / / artha : re! devonI duniyAnA rAjA IndranA vaibhavo paNa A munionI pAse pANI bhare che pANI. A munivaro pAse nirmaLa vairAgyabhAvanuM adbhuta naMdanavana che. kyAM che evuM naMdanavana rAMka Indra pAse ? A naMdanavanamAM munivarendra aneka urvazI ane apsarAo sAthe aharniza madamastInI choLo uDADe che. e apsarAonA nAma che, zraddhA, dhRti, kSatti, dayA, sumedhA vagere... hAya ! chAzavAre risAtI, akaLAtI ane aMte maratI pelA IndranI apsarAo ! bicAro, enA manAmaNA AdimAMthI ja UMco na (2). jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakAlatA) 57 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave ! ane devInuM mRtyu thatAM tenA virahano trAsa ! maiyArI ! e rudana to kALamIMDha pANAMne ya jANe pIgaLAvI nAMkhe ! (3) sthirAn yathArthAn bhramaNakriyotthazaktyA calAn pazyati saMyuto'GgI / tathograjanmabhramazaktiyuktaH pazyatyupAdeyatayaiva heyAn / / 39 / / artha : koI mANasa TreInamAM beTho hoya, TreIna pUrapATa doDI rahI hoya te vakhate temAM beThelA mANasane sthira evA paNa vRkSo vagere doDatAM dekhAvAno bhrama thAya che. potAnI gADImAM bhramaNanI kriyA che, paNa e kriyAzaktithI kharekhara sthira padArtho doDatAM hovAnuM ene dekhAya che. AvuM ja durbhAgI jIvonuM bane che. je jIvo hajI caramAvartakALamAM pravezyA nathI temanAmAM janmo levAnI ane bhavamAM bhamavAnI ati ugra zakti hoya che. AnA kAraNe te jIvone je padArtho-dharma vagereupAdeya ja che temAM heyatAnuM bhAna thaI jAya che. (4) pravardhamAnA'zubhabhAvadhArAkAdambinIdhvaMsanacaNDavAtaH / rAgo gadito guNAnAmutpattiheturvipadAM pramAthI / / 43 / / artha : A saddharma pratyeno rAga e koI nAnIsUnI bAbata nathI. jemAMthI virATa vaDalo pragaTa thavAno che e bIja sAmAnyakoTinuM hoI zake ja nahi. kALa. jIvAtmAne sadAya satAvatI, enI dharmakriyAone paNa viphaLa banAvatI, sadAya vadhatI jatI vAsanAonI meghamALAone veravikhera karI nAMkhato A pracaMDa vAvaMToLa che, dharmarAga. re ! guNonuM to A mULabhUta utpattisthAna che. ane bAhya, atyaMtara ApadAono to A dharmarAga sAkSAt kALa che, (5) dRSTvA sadAcAraparAn janAn yA zuddhaprazaMsAnvitataccikIrSA / saddharmarAgaH sa hi mokSabIjaM na dharmamAtrapraNidhAnarUpaH / / 44 / / artha : re ! sabUra koI bhUlAvAmAM paDajo mA ! dharmanI kriyAo karavA mAtrathI tame dharmarAgI cho ema koI mAnI na letA ! eTalA mAtrathI mokSanuM ++++++++++1111111(+14+++++++++++++nanananana+nanananana+nanana+ jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 58 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIja : dharmarAga AvI gayo che evuM rakhe koI mAnatA ! dharmarAga to te jIvAtmAmAM jIvaMta banIne jIvato kahevAya je jIvAtmAne sadAcAramAM tatpara evA sAdhujanone jotAM ja aMtaramAM AnaMda AnaMda thaI jAya. eTaluM ja nahi, enA moMmAMthI e sajjano ane sAdhujano pratye aho ! aho ! thaI jAya, muktakaMThe prazaMsA thaI jAya. nA, eTalethI ya e aTake nahi. dharmarAgI jIva evuM sadAcArI jIvana pote kyAre jIvavA lAgaze ? enI vicAraNA karato evuM jIvana jIvavAne talapApaDa thaI jAya. jyAM sudhI evuM sadAcAra-parAyaNa jIvana na jIvAya tyAM sudhI enA aMtaramAM kAramuM duHkha ghoLAyA ja kare. Avo hoya dharmarAgI jIva ! Avo hoya dharmarAga ! e ja che mokSanuM bIja. (6) bAhyAnyudArANi jinendrayAtrAsnAtrAdikarmANyata eva bhaktyA / budhaiH samAlokakalokavIjAdhAnAvahatvAdupavRhitAni / / 45 / / artha : AthI ja hRdayanA bhAre Adara ane audArya sAthe thatI tIrthayAtrAo, snAtramahotsavo vagere bAhya dharmakriyAone saMtajanoe, te jonArA lokanA hRdayamAM bhAvImAM pragaTa thanArA jaganuM satya darzana karAvatAM samyagdarzananA bIjanuM AdhAna karanArI jaNAvI che. hArdika bhakti(dharmarAga)pUrvakanI kriyAo bIjAonA AtmAmAM samyagdarzananI utpAdaka bane che mATe te bAhya dharmakriyAo paNa khUba jarUrI che. (7) mohaspRzAM kumbhakuTIprabhAtanyAyena yA syAdviphalA pravRttiH / phalAvahAM kartumimAM samarthaH sadjJAnabhAnuH gurureva bhAnuH / / 52 / / artha : mohAdhIna jIvo bicArA dharmapravRttimAM gati kare to ya pAchA pharI pharIne TheranA The2, kemake mohadazAnA aghora aMdhakAramAM sAco rasto jaDato nathI eTale jyAMthI nIkaLyA tyAM ja pAchA Ave temAM zI navAI ? (Ane kuMbhakuTInyAya kahe che.) paNa jo sUryano udaya thaIne comera prakAza thAya to te niSphaLa pravRtti sthagita thaI jAya ane saphaLatA prApta thAya. nanananana+nanana+nananana+<1<1+1++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 59 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyajJAnanA prakAzanA sahasrakiraNone vizvamAM prasarAvatAM gurudeva e ja sAcA sUryazA nathI? jo sadguru-sUrya prApta thaI jAya to beDo pAra thaI jAya. (8) sajJAnamAnAM vinipAtuzmanoti yo modamAnyu: haste gRhItvA vinivArya tasmAjjanaM nayatyadhvani dharmabandhuH / / 53 / / artha : aho ! vaMdana ho te dharmabandha gurudevone ! pelo jAlIma mohakUvo; uparathI jANe ke DALAM-jhAMkhaDAe DhaMkAelo ekadama gupta, ajJAnI jIvonA vinipAta mATe to sAkSAta yamarAjanA sahodara jevo. jo A jagatamAM dharmagura na hota to koNa vahAlI "mA" banIne kuve paDatAM ajJAnI bALane hAtha jhAlIne tyAMthI pAcho lAvata ane sanmArge caDAvata? () rUAM samRddhiH sattA samathikamAvanagneti ninAmaH | atraiva kAryaH sudRDhaprayatno vairAgyasarvasvamidaM vidanti / / 124 / / artha : zrI jinAgamonA jANakAra bhagavaMto kahe che ke AvI tIrthakaratvanI saghaLI atizayasamRddhi samAdhinA prabhAvathI ja prApta thAya che mATe vairAgyabhAvanA sarvasvasamA samAdhibhAvane pAmavA mATe saghaLo prayatna bhavyAtmAe karI chUTavo joIe. analpasaGkalpavikalpalolakallolamAlAkulitasya jantoH / aikAntikaH ko'pi vinA samAdhistaimityamanyo na hi tasya hetuH / / 127 / / artha: re bhavyAtmAo ! ame jANIe chIe ke saMsAranA akathya bhArathI kacaDAyelA tamAruM citta agaNita saMkalpa-vikalponA caMcaLa taraMgothI AkuLa-vyAkuLa thaI gayuM che. paNa te cittanI sAcI zAntino upAya eka ja che. e upAyanA sevanathI cittazAnti acUka prApta thaI jAya emAM koI zaMkA naithI. e upAya che, aDola samAdhibhAvane tame siddha karo. samAdhi eTale samAdhAna, cittanuM samAdhAna. sukha ane duHkhe-koIpaNa prasaMge cittanuM samAdhAna karatAM raho. = (10) 60 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhane ane duHkhane sahana karavAthI, pacAvI levAthI A samAdhAna prApta thAya che. pachI e AtmA sukhe chakavAnI ane duHkhe DagavAnI asamAdhi pAmato ja nathI. (11) rAgAdibhiH pallavitAnavidyAsaMskArasiktAn viSayAn viSadrUn / chettuM kSamastItravicAradhAraH samAdhirUpaH kaThinaH kuThAraH / / 129 / / artha : aho ! keTaluM kAtIla che A viSayavAsanAnuM vRkSa ! cittapradezamAM UgI paDeluM ! parapadArthanA rAga-dveSanA sahakArathI A vRkSa pallavita thaI gayuM ane mohadazAmAM karelA kukarmonA je saMskAra paDI gayA tenA pANIthI A jhADa satata siMcAtuM rahyuM. che koI tIkSNa kuhADo ke je e sarvaghAtI vRkSane dhArAzAyI karI nAMkhe ? hA, tIvra zubha vicAronA tIkSNa dhAravALo evo eka kuhADo A adhyAtmanI duniyAmAM che. enuM nAma che, samAdhi-kuhADo. (12) vinA samAdhiM parizIlitena kriyAkalApena na karmabhaGgaH / zaktiM vinA kiM samupAzritena durgeNa rAjJo dviSatAM jayaH syAt / / 130 / / artha : jenA cittamAM samAdhirasa siMcAyo nathI e AtmA mAtra dharmakriyAo karyA kare to tethI kAMI sarvakarmano kSaya thaI jato nathI. eka rAjAmAM potAnAmAM zakti ja na hoya ane koI zatru caDI AvatAM te rAjA copherathI killo baMdha karIne temAM besI jAya eTale zuM te zatru upara vijaya meLavI leze ? nA...nA... saMbhavita ja nathI. (13) samAdhizuddhe hRdaye munInAM zaGkAdipaGkAvilatA na jAtu / na mizramohaughatamisradRSTirna kvApi mithyAtvapurISagandhaH / / 131 / / artha : o vaMdanIya munivaro ! tame tamArA hRdayamAM samAdhibhAvanI sthApanA karIne ekavAra suvizuddha banI jAo. pachI juo majA. dvattA, mAna, moTAI dvArA ke apamAna, ajJAna, ahaMtA dvArA tamArA jIvanamAM saMbhavita zaMkA, kuzaMkA, tiraskAra, dhikkAra, darpa ke kandarpanI kAlimA kadApi utpanna nahi thAya. 1111111111 ++++++++++||||||||||||||||| jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 115511111111+ 61 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) na doSadarziSvapi roSapoSo guNastutAvapyavaliptatA no / na dambhasaMrambhavidhevo'pi na lobhasaMkSobhajaviplavo'pi / / 132 / / artha : samAdhimAn munivaro ! Apane to amArA koTAnakoTi vaMdana. ApanA achatA doSone core-cauTe phelAvavAno dhaMdho laI beThelA durjano pratye paNa ApanI AMkhanI ekAda paNa bhRkuTi roSathI UMcI thaI jatI nathI ! ane kamAla ! koI paNa ApanA guNo gAya to ya ApanA aMtaranA koI tAramAM kyAMya galagalIA thaI jatA nathI. ane daMbhI jIvananA tophAno to kyAMya zodhyA jaDatA nathI. parapadArthanI mUrchAmAMthI utpanna thatI vihvaLatAonA viplavo Apane svapne ya udbhavatA nathI ! (15) kaMdarpamanyasya na bhUri hAsyakrIDAruciM kasyacidIrayanti / : samAdhibhAjaH kudRzAM mate'pi svayaM na hAsyaprathane ratAH syuH / / 133 / / artha nathI to kadI e samAdhimAn mahAtmAo koInI kAmavAsanAone uddIpita karatA ke nathI to e bIjAonA ThaThThA-mazkarInA aDDAmAM kadI rasa dharAvatA. mithyAdaSTionI jamAtamAM paNa e mahAtmAo hAsyAdi dvArA vAtAvaraNane tuccha rIte vistAravAmAM svayaM kadI tatpara banatA nathI. (16) zarIrarUpapravilokanAyAM vastrAdinepathyavidhau ca ramye / ratirdhruvaM paudgalike na bhAve samAdhilabdhAtmaratisthitAnAm / / 135 / / artha : o munivaro ! jyAre samAdhibhAva pAmavA dvArA ApaNe ApaNA AtmAmAM ja palAThI mArIne besI jaIe pachI ApaNA zarIranA rUpa, raMga, Arogya ke durbalatA Adine tapAsyA karavAnI halakI sthitimAM to cakkara kApatAM na ja hoIe ne ? saMyamanA upakaraNabhUta vastra vagerenI manamAM galagalIA utpanna karatI TApaTIpomAMthI to ApaNuM mana saMpUrNapaNe UbhagI ja gayuM hoya ne ? 1+1+111111111111111111-SHIIIIIII$H$$$$$$$+nanananana+H+1111111-111-1111-14 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 62 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAsto, paudgalikabhAvo sAthe Atmaratine meLa ja kyAM che ? ( 17 ) antaH samAdheH sukhamAkalayya bAhye sukhe no ratimeti yogI / aTatyaTavyAM ka ivArthalubdho gRhe samutsarpati kalpavRkSe / / 136 / / artha : jenA aMtaramAM samAdhinA sukhanA phUvArA UDavA lAgyA evA yogIjanone bAhya bhogasukhomAM rasa ja na paDe temAM kazI navAI nathI. jenA ghara-AMgaNe ja kalpataru UgyA che e dhanArthI zA mATe jaMgalamAM lAkaDAM kApavA jAya ane teno bhAro UMcakI lAvIne jagatnA bajAramAM dhUma tApe vecavA Ubho rahe ! (18) nAtipraharSazca na vA viziSTA niSThA pratiSThArjanamAtra eva / ratirna vA svAdarasakriyAdau samAhitAnAmaNuzalyarUpA / / 137 / / artha : paudgalika padArtha pratye munione evo koI harSa UbharAI jato nathI, na to emane pratiSThA pAmavAnI koI lata jAgatI, nathI to e svAdarasanI kriyAonA kadI laMpaTa banatA, kemake te samAdhistha munivaro jANe che ke pratiSThAnI ghelachA ke rasanAnI nAnakaDI paNa Asakti e AtmAmAM zalya banIne evI pesI jAya che ke enAthI AtmA durgatiomAM jaIne duHkhI duHkhI thaI jAya che. (19) rateH samAdhAvaratiH kriyAsu nAtyantatIvrAsvapi yoginAM syAt / anAkulA vahnikaNAzane'pi na kiM sudhApAnaguNAccakorAH / / 138 / / artha : je munivaronuM citta samAdhimAM rasataraboLa thaI jAya emane zarIrAdi saMbaMdhamAM tIvra pIDAdinI kriyAo utpanna thAya to paNa jarAya arati-vyAkuLatA utpanna thatI nathI. je cakora pakSI amRtanA pAnanuM ja vyasanI banI gayuM che ane temAM ja taraboLa rahe che tene nAnakaDo agnikaNa moMmAM AvI jAya to tethI zuM te vyAkuLa thaI jaze ? nA, nahi ja. (20) klezeSu zItAtapatRDbubhukSAdikeSu vedyodayakalpiteSu / zAntAH samAdhipratisaMkhyayaiva tyajanti ye ratyaratI stumastAn / / 140 / / nananananananananananana ******* jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 63 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : : judA judA vedyakarmonA udayathI prApta thayela TADha, taDako, bhUkha, tarasa vagere klezo jhaMjhAvAtanI jema trATake to ya te vakhate je prazAnta munivaro samAdhinA anubhavamAtrathI svastha rahe che teone ame aMtaHkaraNathI stavIe chIe. (21) janApavAde'pyasame samAdhirataM mano nAratimeti sAdhoH / tamisragUDhe'pi bhajeta mArge divyAJjanopaskRtamakSi nAndhyam / / 142 / / artha : loko game tevo achato avarNavAda te munino kare to ya zuM ? tethI kAMi te samAdhistha muninuM mana aratigrasta thaI na jAya. jenI AMkhe divya aMjana AMjyuM che te mANasa aMdhakAramaya raste cAlyo jato hoya tyAre kaMI aMdhatvane pAmato nathI. (22) jJAnakriyAzvadvayayuksamAdhirathAdhirUDhaH zivamArgagAmI / : na grAmapuH kaNTakajAratInAM jano'nupAnatka ivArtimeti / / 143 / / artha : jJAna ane kriyA svarUpa be ghoDAnA banelA mokSamArge dhasamasatA jaI rahelA samAdhirathamAM adhiruDha thayelA munirAjane nagaro ane gAmaDAonA kAMTA bhoMkAtA thatI aratino saMbhava ja kyAM che ? e to jeNe joDA ya na paheryA hoya tene e ati thAya. A mahAtmA to rathamAM ArUDha thayelA che. (23) lAbhe'pyalAbhe'pi sukhe ca duHkhe ye jIvitavye maraNe ca tulyAH / ratyApyaratyApyanirastabhAvAH samAdhisiddhA munayasta eva / / 144 / / artha : samAdhinI vAto karanArA munio samAdhimAn na kahevAya. e to jeNe samAdhine siddha karI dIdhI hoya te ja munio samAdhimAn kahevAya. samAdhisiddha munio te ja che jeo (1) lAbhamAM ke alAbhamAM (2) sukhamAM ke duHkhamAM (3) jIvanamAM ke maraNamAM samAna adhyavasAyanA svAmI che, (4) rati ke aratinA bhAvo paNa jemanI samAdhisiddha dazAne lagIre AMcako ApI zakatA nathI. (24) putrAtkalatrAcca dhanAcca mitrAd dehAcca gehAcca viviktatA me / iti prasaMkhyAya samAdhibhAjo na zokazaGkuvyathayAkulAH syuH / / 148 / / +++++++++!!!!!!!!!+++++/////////////////////////////////////////////+++//////////////// jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 64 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : samAdhimAnuM mahAtmAone zokarUpI zaMkunI vyathAjanita AkuLa vyAkuLatA kadI thAya ja nahi, kemake teo sadaiva evA bhAvanAjJAnathI pariNata hoya che ke jenA kAraNe putra, patnI, dhana, mitra, zarIra ane gharathI potAnI jAtane sadA bhedanA bhAvathI ja nIhALatA hoya che. have to putrAdinA maraNAdimAM temane zoka e asaMbhavita ghaTanA ja banI jAya che. (25). iSTapraNAze'pyanabhISTalAbhe nityasvabhAvaM niyatiM ca jAnan / santApamantarna samAdhivRSTividhyAtazokAgnirupaiti sAdhuH / / 149 / / artha : A munirAje to samAdhibhAvanI dhodhamAra varSA karIne zokarUpI agnine sAva ja ThArI nAMkhyo che. have emanA cittamAM sattApa saMbhave ja kyAMthI? re ! bhalene kadAca koI ISTa vastuno nAza thaI jAya ke bhalene kadAca aniSTa vastuno saMyoga thaI jAya to ya zuM? A mahAtmA to tevA samaye potAnA nitya svabhAvanuM ane niyati nAmanA padArthanuM dhyAna dharavA ja palAThI mArIne besI jAya che. pachI emane santApa kyAMthI saMbhave ? (26) tyaktasvavarga: zaraNAnapekSaH krUropasarge'pyaviluptadRSTiH / samAdhitantroddhRtazokazalyo na dhyAnabhaGgAdadhRti prayAti / / 150 / / artha : svajanavargano parityAga karI cUkelA, koIpaNa jAtanI sahAya ke zaraNanI apekSA vinA-ekalavIra banIne-ghora upasargonI jhaDI vacce paNa AMtaradaSTine kadI nahi mIMcanArA, samAdhinA yantrathI zokarUpI kAMTAne sadA mATe bahAra kheMcI kADhanArA he munirAja ! Apane dhyAnabhaMgathI paNa adhIratA na Ave temAM kazI navAI nathI. (27) gate na zoko na vimRzyameSyacchuddhazca yogaH kila vartamAnaH / sAdhoH samAdhiH prathate yadedRk tadAstu manyoH ka ivAvakAzaH / / 152 / / artha : vItI gaelI vAtano zoka nathI, AvanArI vAtano atyArathI vicAra nathI, vartamAna pratyeka kSaNa cittazuddhimAMthI pasAra thaI rahI che. jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 65 Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI samAdhine je munivara vistArI rahyA che temane krodhano to saMbhava ja kyAMthI hoya? (28) atyantalUkSavratayoganunnAH smRtvAnubhUtAdbhutabhogalIlAm / na vaimanasyaM munayaH prayAnti samAdhimantrAhatazokabhUtAH / / 153 / / artha: zuM munirAjone pote bhUtakALamAM anubhavelo koI adbhuta saMsAra sahasA yAda AvI jAya to ? to e saMsAra tyAgyAno lagIre aphasosa emane thato nathI tenuM kAraNa jANo cho ? e kAraNa che atyaMta RkSa-bhojananuM vrata. RkSabhojIne saMsAra yAda Ave to ya tenAthI samAdhinA manane lagIre AMcako pahoMcato nathI. ' , aho ! samAdhinA mannathI zokanA bhUtaDAne jemaNe kabaje karI lIdhA che evA a-zoka munio ! Apane praNAma... (29) ugre vihAre ca suduSkarAyAM bhikSAvizuddhau ca tapasyaso / samAdhilAbhavyavasAyahetoH kva vaimanasyaM munipuGgavAnAm / / 154 / / artha: o ati ugravihArakArI munivaro ! o sarvadoSamukta kaThora bhikSAzuddhinA ArAdhako ! o asahya ghora tapanA svAmIo ! Apane kadApi cittamAM vihaLatA utpanna thatI nathI ? uttara : nA, kadApi nahi, kemake A badhuM ya cittamAM samAdhinI mastInI jamAvaTa karavA mATe ja hAthe karIne svIkAryuM che pachI vihaLatA zenI ? ane sAce ja A ugrasAdhanAnA phaLarUpe koI anokhI cittamastInI jhalaka anubhavavA maLe che. (30) samAdhibhAjo'pi vipaddazAyAM na yAnti dhIrAH karuNAspadatvam / jAtyasya jAyeta vivarNabhAvaH kimagnitApAdapi kAJcanasya / / 155 / / artha : samAdhinA rasamAM mahAlatA mahAtmAonI to zI vAta karavI ? bhayaMkara AphatamAM te dhIra puruSo mukAI jAya tyAre teo karuNA, bicArApaNAnI dazAne kadI anubhavatA nathI. 66 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhayaMkara agninI bhaThThImAM pheMkAI jAya to ya jAtyasuvarNanA svarUpamAM lagIre pheraphAra thayelo koIe kadI sAMbhaLyo che kharo? (31) asahyayA vedanayA'pi dhIrA rudanti nAtyantasamAdhizuddhAH / kalpAntakAlAgnimahArciSA'pi naiva dravIbhAvamupaiti meruH / / 156 / / artha : atyanta vizuddha samAdhibhAvathI rasataraboLa thayelA dhIra munivaronI kAyAnA rUMvADe rUMvADe taNakhAM jhare to ya temanI AMkho AMsuthI lagIre bhIMjAtI nathI. pralayakALanA agninA gaganasparzI bhaDakAothI kyAreya suvarNamerU lapeTAI jAya to ya te zuM ogaLI jAya kharo? (32) samAdhividhvastabhayAH smazAne zUnyAlaye vA pratimAM prapannAH / dRSTvApi rUpANi bhayaGkarANi romApi naivodgamayanti gAtre / / 157 / / artha : o munivaro ! ApanA saghaLA ya bhayo samAdhibhAvanA mulgarathI cUracUra thaI gayA. have Apa smazAnamAM ke koI bheMkAra bhUtIA gharamAM pratimA svIkArIne raho, tyAM gAtro thatharAvI nAkhe tevA bhayaMkara rUpone juo to ya ApanA koI rUMvADAmAM ya phaphaDATa zeno hoya ? (33) mahopasargAzca parISahAzca dehasya bhedAya na me samAdheH / itthaM vivicya svaparasvabhAvaM bhayAnubandhaM munayastyajanti / / 158 / / artha: je munirAja eka ja vicAra kare che ke, "ghora upasargo ane parISaho mArI upara tUTI paDe to ya bahu bahu to mArA zarIranA kaTakA karI nAMkhaze paNa mArI samAdhinA kaTakA karavAnI to temanAmAM ya tAkAta nathI." AvA sva ane paranA svabhAvonA vivekajJAnane pAmI gayelA mahAtmA bhayanA saMskArothI mukta hoya temAM zI navAI ? (34) kuhetubhirvA bhayahetubhirvA na kSobhamabhyeti samAhitAtmA / mahIdharANAJca mahIruhANAM sarvasahA kSubhyati kiM nu bhAraiH / / 159 / / artha : samAdhimAn munirAja koI paNa kAraNe cittamAM khaLabhaLATa jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakAlatA) Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anubhavatA nathI, pachI te kAraNo duSTamAM duSTa hoya ke bhayabhIta karI devA mATenA hoya. e to dharatI jevA che. moTA moTA parvato ane virATa vaDalAone upADatI dharatI kyAreya paNa e bhArekhama bhArathI DagI che kharI ? (35) sudUradIrghoccapadAdhirohe nAntarviSIdanti samAdhidhuryAH / zaktyA vihInAstu jaradgavAbhA bhrazyanti tasmAdasamAdhikhinnAH / / 160 / / artha: samAdhibhAvane siddha karavAmAM agresara banelA munivara bahu dUranA, ghaNA lAMbA ane khUba UMcA evA sAdhanAnA sthAno upara caDavAmAM ya kadI aMtaramAM khinna thatA nathI. e to asamAdhithI akaLAI gayelA gadheDA jevA zaktihIna mANasonuM kAma che. evAonuM to AvA ucca sthAnoe caDavA jatAM patana ja thAya. (36) bhIruryathA prAgapi yuddhakAlAd gaveSayatyadrilatAvanAdi / klIvAstathAdhyAtmaviSIdanenAsamAhitAzchannapadekSiNaH syuH / / 161 / / artha : bicArA samAdhibhAvanA rasAsvAdane kadI nahi pAmelA munivaro ! adhyAtmanI kaThora keDIe padArpaNa karatAM pahelAM ja tharathara dhrUje to temAM zI navAI ! AvA napuMsaka jevA loko apavAdAdi gupta zAstramArgo zodhI kADhIne tenI upara ja-zithIlAcArano AnaMda mANIne-jIvana pUruM karI nAMkhatA hoya che. nabaLo mAnavI ! e vaLI raNe zI rIte caDI zake? paNa jo kadAca koI ene yuddha laDavAnI pharaja pADe to pahelethI ja yuddhabhUmi uparathI nAsI jaIne lapAI javAnA sthAnarUpa parvato, kotaro, jaMgalo vagere zodhI rAkhe kharo. (37) paThanti zAstraM khalu te kutarkajyoti:kathAvaidyakanATakAdi / kuto'pi hetoH patatAM samAdherAjIvikA'nena bhaviSyatIti / / 162 / / artha : asamAdhimAr munio kutarka, jyotiSa, kathA, vaidaka, nATaka vagere 68 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAstrone acUka bhaNatA hoya che. kadAca-na kare nArAyaNa-munijIvananA unnata sthAnethI koI kAraNe bhraSTa thaI javAya to A bhaNatarathI roTalo nIkaLI jAya te mATesto. (38) raNAGgaNe zUrapurassarAstu pazyanti pRSThaM na hi mRtyubhItAH / samAhitAH prabajitAstathaiva vAJchanti notpravrajituM kadAcit / / 163 / / artha : ucca khAnadAna kuLanA samAdhimAna AtmAo dIkSA lIdhA pachI kadI paNa saMsAra tarapha pAchA vaLavAnuM IcchatA nathI. zUravIromAM agraNI yoddhAo motathI DarI jaIne raNabhUmi uparathI kadI ghara tarapha pAchuM vaLIne jotA haze kharA? (39) zraddhAM puraskRtya ninirgato yAM tAmeva samyak paripAlayedyaH / siMhotthitaH siMhavihAracArI samAhito'sau na viSAdameti / / 164 / / artha : mahAbhiniSkramaNanA punita paMthe padArpaNa karatI vakhate eka mahAtmA haiyAnI je zraddhAnI jalatI-jhaLahaLatI Aga sAthe saMsAra tyAge che te ja zraddhAnI Agane jo tevI ne tevI jalatI-jhaLahaLatI rAkhe to siMhanI mAphaka chalAMga mArIne saMsArathI UThI gayelA ane siMhanI mAphaka garjanA karIne AMtarazatruone dhrujAvatA vicaratA e samAdhimAr munirAjanA moM upara koI paNa nAnI-moTI pratikULatA, viSAdanI TIzI paNa utpanna karI zake kharI ? (40) panthAnamenaM praNatA hi vIrAH klIbasya gamyo'sti kadApi nAyam / itthaM samAdhAya kadApi dhIrodAttAzayaH khidyati no mahAtmA / / 165 / / artha : mahAtmAo garjanA karatA kahe che, "amAro A mArga zUravIrothI mapAyelo che, hIjaDAonuM to ahIM kAma ja nathI.' vaMdana te garjanAzIla munirAjone ! dhIra ane udAtta cittavALA che munirAjo ! have ApanA jIvanamAM kheda to kyAreya paNa kyAMthI jovA maLe ? (41) samudragambhIramanAH svadarpAd bhinatti mArga na samAhitAtmA / AtmAzritAmeva kuThAratakSNyAt chinatti zAkhAM na tarorvipazcit / / 166 / / artha : potAnI ziSTa vidvattAne kAraNe samAdhimAna munirAja abhimAnamAM jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 69 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvI jaIne zAstrIya dharmamArgano kadI paNa bheda karatAM nathI. re ! samudra jevA gaMbhIra cittavALA e munirAja che. AvuM chIcharApaNuM to temanAmAM kyAMthI hoya? pote je DALa upara beTho che e ja DALane potAnI ja tIkSNa kuhADIthI kayo DAhyo mANasa kApI nAMkhe? (42) utsargarucyA'pyapavAdarucyA, vicitrasAdhvAcaraNapralApAt / svabuddhimAtreNa samAdhibhAjo, na mArgabhedaM parikalpayanti / / 167 / / artha : samAdhimAr munirAja potAnI buddhikalpanA mAtrathI mArgabheda karI devAnuM akArya kadI karatA nathI. utsargaruci ke apavAdarUci dharAvIne temAM ekAnta pakaDI levo ane 2 te rItanA ja sAdhvAcAranI prarUpaNAnA AgrahI banI javuM e emanA mATe saMbhavita nathI. bhale, zAstramAM be ya prakAranA pAThono naya nItithI Agraha maLe, tethI kAMI teno geralAbha teo na uThAve. (43) yannaiva sUtre vihitaM na cApi nivAritaM kintu ciraprarUDham / samAhitA mArgabhidAbhiyaiva tadapyanAlocya na dUSayanti / / 168 / / artha: je mArga sUtramAM vihita paNa nathI tema niSiddha paNa nathI paraMtu cirakALathI tenI paraMparA cAlI AvatI jovA maLe che to tenI upara viziSTa gItArtha bhagavaMtonA parAmarzapUrvakano nirNaya meLavyA vinA ja samAdhimAr munio kadI koI TIkA-TIppaNa karavAnuM sAhasa karatA nathI. rakhe mArgabheda thaI jAya e bhayathIsto. (44) yA yathA ziSyagaNaiH sameto bahuzrutaH syAd bahusaMmatazca / samAdhimArgapratikUlavRttistathA tathA zAsanazatrureva / / 169 / / artha : vadhu ne vadhu ziSyonA guru banatA jAya, bahuzruta banelA hoya ane Aya nAmakarmanI puNyAInA kAraNe ghaNAone mAnya banatA hoya evA munirAja jo svamAM ane saMghamAM samAdhi utpanna karavAne badale asamAdhi thAya tevI pravRtti kare to te avazyameva jinazAsananA zatru che. 70 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) nirantaraM dAruNakezalocabrahmavratAbhigraha bhArakhinnAH / cyutAH samAdheH kRtamArgabhedAH nindanti zAstAramanantapApAH / / 170 / / artha : satatapaNe karavAmAM AvatA ugra kezaloca, brahmacarya vratanuM pAlana ane kaThora abhigrahonA sevananA bhArathI trAsI jaIne samAdhithI bhraSTa thayelA, potAnA zithIlAcArane chAvaravA mATe mArgamAM ja bheda Ubho karatAM e ananta pApIo potAnA ja AvA karatUko vaDe zrI jinezvaradevanI nindA karatA hoya che. (46) utsUtralezAdapi mArgabhedabhiyA prakampeta samAhitAtmA / utsUtralakSAdapi no nRzaMsasabrahmacArI tu bibhetyanIdRk / / 171 / / artha : ajANatAM ya jo utsUtrabhASaNa thaI jAya to suvihita muni mArgabheda thaI javAnA bhayathI phaphaDI UThe. ane...nAmadhArI nAlAyaka sAdhu ! lAkho utsUtro hAMkato rahe to ya e mUrkha mArgabhedanA bhayathI lagIre Dare nahi. (47) bhavenna sattvAdhikamAnasasya bibhISikA kvApi samAhitasya / bhinnebhakumbhasthalamauktikAkakramasya siMhasya kuto'stu zaGkA / / 172 / / artha : viziSTa sattvavALA samAdhimAn mahAtmAne rogAdi koIno ya bhaya thato nathI. re ! je vanarAje hAthInA kuMbhasthaLane cIrI nAMkhyuM che ane temAMthI paDelA motIo jenA page coMTyA che ene vanamAM koIno ya Dara zeno hoya ? (48) samAdhisaMtoSavatAM munInAM svapne'pi na syAtparamArgadRSTiH / na mAlatIpuSparataH karIre badhnAti rolambayuvAbhilASam / / 173 / / artha : o samAdhimAM saMtoSI mahAtmA ! svapramAM paNa mithyAmArga upara ApanI amIdiSTa thAya nahi. mAlatInA puSparasamAM Asakta banelo thanaganato bhamaro kadI keraDA upara te Asakta thato haze ? (49) kutsAM malaklInnakalevareSu kurvanti no zuddhasamAdhibhAjaH / vrajanti nodvegamaniSTabhAvAn nivarttayantyakSi na vA'prazastAt / / 174 / / **************** jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 71 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : melathI UbharAI gayelA zarIra tarapha zuddha samAdhimAnuM mahAtmAne jugupsA thatI nathI. aniSTa ApadA Ave to e udvega pAmatA nathI ke aprazastabhAvano yoga thAya to temanI AMkho tyAM mIMcAI jatI nathI. temane suMdara-asuMdaramAM samadaSTi che. (50) na mUtraviSThApiTharISu rAgaM badhnanti kAntAsu samAdhizAntAH / anaGgakITAlayatatprasaGgamabrahmadorgandhyabhiyA tyajanti / / 175 / / artha : o samAdhistha bhagavan! maLa-mUtre bharelI kuMDI jevI nArI prati Apane rAga to jAgato ja nathI, paraMtu kAmadevanA gaMdA kITAlayanA sparzathI paNa-abrahmanI badabUnA trAsathI-Apa sadA dUra raho cho. vaMdana ho, ApanA sattvane ! (51) smitAcchapuSpAdharapallavazrIvizAlavakSojaphalAbhirAmAm / dRSTvA'pi nArI na samAhitAtmA muhyedvidastAM viSavallIrUpAm / / 176 / / artha : vizvanI AMkhe nArI e smitanA svaccha puSpone veratI, oSThanA pallavanI zobhA dharAvatI, vizALa stananA phaLothI zobhatI dekhAya che. paNa sabUra ! AvI nArIne jovA chatAM samAdhistha munine leza paNa muMjhAro thato nathI. re ! enI jJAna-AMkhe to e nArI viSanI velaDI ja dekhAya che. tyAM muMjhArAno savAla ja kyAM rahyo? (52) kucadvaye candanapaGkile ca smitapravAhe ca mRgekSaNAnAm / yeSAM na cetaH skhalitaM samAdhernAmApi teSAM duritAni hanti / / 177 / / artha : aho ! aho ! te munione vaMdana ho jemanA nAmanuM punita smaraNa paNa amArA pApono nAza karI nAMkhe che. caMdanathI carcita banelA mRgAkSInA be stanone sahasA jovA chatAM, vikAranI choLo uDADatAM tenA mAdaka hAsyane jovA chatAM ApanA cittanI samAdhinuM leza mAtra paNa khulana thaI jatuM nathI. vaMdana, lAkha lAkha vaMdana ! 72 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (53) kaTAkSabANaiH sadRzAM samAdhivarmAvRtA ye khalu naiva viddhAH / prAptAH svayaM te bhavasindhupAramanyAnapi prApayituM samarthAH / / 178 / / artha : he samAdhistha munivara ! rUpavatI ramaNIonA kAmuka kaTAkSonA bANothI paNa ApanuM hRdaya vIdhAtuM nathI, kemake Ape samAdhinuM bannara paherI lIdhuM che. ApanA jevA munivaro ja A bhava-sindhano pAra pAmI zake. eTaluM ja nahi paNa anya jIvone paNa tAravAnuM sAmarthya ApanA jevA munivaromAM ja hoI zake. (54) ahaM mameti prathamAnabuddhirbadhnAti kANyasamAhitAtmA / tasyaiva nAhaM na mameti buddhirbandhapramokSAya samAdhikAle / / 179 / / artha : bicAro asamAdhistha AtmA ! "huM ane mAruM nA vicAronA vardhamAna vamaLomAM ja phasAyelo rahe che ane kALA karmo bAMdhyA kare A ja AtmA jo samAdhibhAvamAM AvI jAya ane "na deha huM, na dehAdi mArA nA ciMtanamAM lAgI jAya to baMdhAyelA karmo chUTavA lAgI jAya. (55) yo brAhmaNa: kSatriyadArako vA tathograputro'pi ca bhogaputraH / gRhItadIkSaH paradattabhojI gotrAbhimAnI na samAhito'sau / / 180 / / artha : brAhmaNa hoya ke kSatriya hoya, ugrakuLano ke bhogakuLano nabIro hoya, teNe dIkSA paNa lIdhI hoya ane bIjAe dIdhelA anAja upara peTagujAro karI leto hoya, paNa jo te potAnA gotrano mithyAbhimAnI hoya to enI badhI bAjI dhULamAM che. evo paNa UMco AtmA samAdhimAnuM kahevAya nahi. (56) na tasya jAti: zaraNaM kulaM vA vidyAM caritraM ca vinA kadApi / karoti niSkramya sa gehicaryAM bhaved bhavAbdhestu na pAradRzvA / / 181 / / artha : jenI pAse samyajJAna ane samyakracAritrya nathI tevA sAdhu kAMI UMcI jAti ke ucca kuLanA hoya tethI kAMI temanuM gaurava vadhI jatuM jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakAlatA) 73 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. saMsArano tyAga karIne paNa jo te gRhasthanA jevuM jIvana jIve to kAMI saMsArano pAra na pAmI zauya. (57) prAptAH svayaM karmavazAdanantA jAtIbhavAvartavivartamAnAH / vijJAya hInottamamadhyamAH kaH samAdhibhAga jAtimadaM vidadhyAt / / 182 / / artha : A saMsArasAgaranA vamaLomAM palaTAtI jatI anantI jAtio jIve svayaM karmavazAt prApta karI. have bIjAnI jAti hIna ke madhyama che ane potAnI jAti uttama che ema kahIne kayo samAdhimAnuM mahAtmA Avo jAtimada kare ! (58) vinAzazIle kaluSena pUrNe jarArujAM sadmani nityasevye / rUpe'stu kA zoNitazukrabIje madAvakAzaH susamAdhibhAjAm / / 184 / / artha : suMdara samAdhinA sAdhaka muni bhagavaMtone puNyayoge suMdara rUpa prApta thayuM hoya to ya temane tenuM ajIrNa thatuM nathI, kemake teo e rUpanA svarUpane nakhazIza jANatA hoya che. teo jANe che ke A kAyAnuM rUpa : (1) saDana-paDananA svabhAvavALuM che, (2) mela-malinatAothI khadabadeluM che, (3) ghaDapaNanuM ane rogonuM ghara che, (4) haMmeza marAmata mAMganAruM che, (5) lohI vIryanA gaMdA tattvomAMthI utpanna thayeluM che. (59) upasthite mRtyubale balena samAdhibhAga mAdyati no balena / AsAdya cAritrabalasya niSThAM saMsArakoTImaraNApahIm / / 185 / / artha: baLamada : jorathI mRtyunuM sainya AvIne UbhuM rahI jAya tyAre paNa potAnA AdhyAtmika baLonA abhimAnamAM samAdhimAnuM mahAtmA phATI jatA nathI. koDo mRtyuonuM nivAraNa karI devAne samartha cAritradharmarAjanA sainyanI tAkAta maLI che to ya te baLanuM ajIrNa saMbhave ja kyAMthI? AvuM ajIrNa mRtyunA upasthita thatAM baLa sAme kadAca parAjaya pamADI de. 74 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (60) vidvAnanityau paribhAvya lAbhAlAbhau svakarmaprazamodayotthau / madaM na lAbhAnna ca dInabhAvamalAbhato yAti samAhitAtmA / / 186 // artha : lAbhamada : samAdhimAn munirAjanA to keTalA guNa gAvA ? potAnA viSama karmono prazama thatAM jo emane lAbha thaI jAya che to e anukULa lAbhane anitya jue che. jo viSama karmono udaya thaI jatAM koI geralAbha thaI jAya che to e geralAbhane paNa anitya jue che. Ama thatAM temane lAbhathI abhimAna AvI jatuM nathI ane geralAbhathI dInatA AvI jatI nathI. (61) AjIvikAgAravameti bhUyo lukSo'pi yo bhikSurakiJcano'pi / kurvannijotkarSaparApavAdau viparyayaM yAti bhave bhave'sau / / 187 / / artha : sAva lUkho ane pAcho akiMcana chatAM je bhikSu potAne maLI jatI AjIvikAnI vRddhine pAme che e AtmazlAghA ane paranindAne karato bhave bhave bhAre ne bhAre kaphoDI sthitine pAmyA ja kare che. e viSamatAno koI anta ja Avato nathI. (62) yaH sAdhuvAdI kRtakarmmazuddhirAgADhabuddhizca subhAvitAtmA / na so'pi hi prAptasamAdhiniSTha: parAbhavannanyajanaM svabuddhyA / / 188 / / artha : je AtmA potAnI buddhithI bIjA AtmAonI tarjanA vagere karI nAMkhato hoya te AtmA (1) satyabhASI hoya, (2) svakarmamAM zuddhi rAkhanAro hoya, (3) tIkSNa buddhivALo hoya, (4) virAgathI sArI rIte bhAvita thayelo hoya to paNa tene prApta thayelI samAdhinI niSThArUcivALo samajavo nahi. jyAM jIva mAtra pratye bahumAna nathI tyAM sAcI samAdhi nathI. (63) anantaparyAyavivRddhiyuktaM jJAnArNavaM pUrvamahAmunInAm / samAdhimAnAdhuniko'vadhArya kathaM svabuddhyA madameti sAdhuH / / 189 / / artha : 're ! mAruM te jJAna keTaluM ? ATalA amathA jJAnamAM ahaM zeno vakare ? aho ! pUrvanA maharSio to jJAnano virATa sAgara hatA. ekekA dravyanA ananta paryAyonA e jANa hatA. e virATa ! huM vAmaNo !' +++++++++++++++++++++++++++++++++++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++|||| jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 75 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Adhunika samAdhistha mahAtmAone AvA suMdara vicAro Ave che. (64) parasya cATukriyayA kilAptAdvAllasyakAnmAdyati yaH svacitte / samAdhihIno vigame sa tasya vAllabhyakasyAtulazokameti / / 190 / / artha : samAdhibhAva vinAnA rAMkaDAnI dazA to juo. bIjAo enI khuzAmata kare eTale e mAnI le che ke, "huM lokapriya banI rahyo chuM. AthI tenAmAM abhimAna AvI jAya che. paNa jyAM e khuzAmatakhorIno dhabaDako thAya che ane e uparathI potAnI lokapriyatAmAM moTI oTa AvyAnuM anumAna kare che ke tarata poka mUkIne rovA lAge che. (65) zrutasthiteSituSasya vArtA zrIsthUlabhadrasya ca vikriyAyAH / zrutvA zrutaM darpabhideva labdhvA na tena dRpyanti samAdhibhAjaH / / 191 / / artha : zAstromAM AvatI zrImASatuSa muninI vArtAne ane zrIsthUlabhadrajInI zratavikriyAne jANyA pachI to e zruta madane ogALI nAMkhanAruM ja bane temAM zI navAI che ? AvA zrutane pAmyA pachI samAdhistha mahAtmAonA aMtaramAM ahaM pragaTe ja kyAMthI? (66) prajJAmadAd vAdamadAcca pRthyAM yo'nyaM janaM pazyati bimbabhUtam / maunIndramArgAdasamAhitAtmA bhrazyannadhaH karmaguruH sa yAti / / 192 / / artha : potAnI buddhinA jore ke tarkazaktinA jore jagatanA anya jIvone je mANasa budhdha mAne che e asamAdhistha AtmA bhagavAn jinezvaronA mArge caDyo hoya to paNa tyAMthI paDIne, karmathI bhAre thaIne durgatiomAM cAlyo jAya che. (67) kumAratAyauvanavArdhakAdInuccatvagauratvamRdutvamukhyAn / svasmin guNAn ko vapuSo'dhiropya samAhito'haGkurute manasvI / / 196 / / artha : A to badhA zarIranA ja guNo che ne? kaumArya, yauvana, vArdhakya, uccatva, gaurava, mRdutva vagere... to pachI kayo samAdhistha manasvI AtmA e guNone potAnA AtmAmAM Arope? ane evo khoTo ahaMkAra kare ? 76 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (68) padAni varNairvihitAni taizca vAkyAni vAkyairakhilaH prabandhaH / itthaM zrayannaizcayikaM samAdhergranthaM karomItyabhimanyate kaH / / 197 / / artha : keTalAka varNo bhegA thaIne pado banI gayA, padonA bhegA thavAthI vAkyo banI gayA, vAkyonA bhegA thatAM prabandho banI gayA ane prabandho bhegA thatA grantha banI gayo. to ahIM 'meM graMtha banAvyo !' evuM kahevAya ja zI rIte ? samAdhithI naiRRyika mata vicAratAM munirAjanuM aMtara Ama bole che. (69) dravyeSu bhinneSu kadApi na syAnmamatvavArtApi samAdhibhAjaH / rAgAdibhAvairvihitaM mamatvaM na tatpramANIkurute ca yogI / / 201 / / artha : bhinna evA pudgalomAM samAdhimAn AtmAne kyAreya paNa evuM mamatva thatuM nathI ke, 'A mAruM che.' kemake mamatva to rAgAdi bhAvone kAraNe ja thAya. ane rAgAdi bhAvo to samAdhisthane bilakula mAnya nathI. zuddha nayathI bhAvita yogI potAnA AtmAne zuddha svabhAvano ja kartA mAne che. ( 70 ) yathA jano'nyasya sukhAsukheSu taTasthabhAvaM bhajate tathaiva / vizvasya teSu prazamI mamatvAhaGkAramuktaH susamAdhizAlI / / 203 / / artha : jema eka mANasa bIjA mANasanA sukha ke duHkhamAM taTasthabhAvanesAkSItvabhAvane-dhAraNa kare .che tema mamatva ane ahaMtvanI granthimAMthI mukta thaI gayelA samAdhistha mahAtmA samagra vizvanA sukha-duHkho pratye taTastha banIne rahe che. AthI te parama prazamabhAvane prApta kare che. (71) samAdhibhAjAM vyavahArakAle maitryAdirUpApi hi cittavRttiH / ekAntazuddha tviyamiddhasiddhajyotiH samApattimayI prasiddhA / / 204 / / artha : samAdhimAn munivaronI cittavRtti vyavahArakALamAM maitryAdi bhAvamaya hoya che. paNa jyAre e yogI zuddha nizcayamAM vartato hoya che tyAre e ja cittavRtti dedIpyamAna parama jyotisvarUpa siddha /////////1+++||||||+++++++++++++|||||||//////++//////////////////////// jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 868 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavaMta sAthe eka banI jAya che. dhyAna dvArA temanI sAthe ektA anubhave che. (72) sphuTIbhavatyAptavacovimarzAttadvAsanAsaGgatadharmato vA / kSamAdirUpo'pi dazaprakAro dharmaH samAdhau paripAkabhAjI / / 205 / / artha : Apta puruSonA vacanonA parAmarzathI athavA to te vacanonA svAdhyAyathI utpanna thatAM saMskArothI athavA tenAthI saMgata thatAM dharmathI jyAre te samAdhibhAva paripAka pAme che tyAre kSamAdisvarUpa daza prakArano dharma e samAdhistha munionA AtmAmAM prakAza banIne prasarI jAya che. (73) dharmasya mUlaM hi dayA dayAyAH kSameti saJcintya bhavanti santaH / kRtAparAdhe'pi na kopabhAjaH kSamA samAdhAnazamAbhirAmAH / / 206 / / artha : dharmanuM mULa ja dayA che ane dayAnuM mULa kSamA che. Ama vicArIne saMta puruSo aparAdhI upara paNa krodha karatA nathI. vaMdana ho te saMtone, jeo kSamAnA svabhAvanI sahAya laIne cittanuM samAdhAna karI le che ane tethI parama zAMti pAmIne manohara jIvananA svAmI bane che. (74) TI vinA no vinayaM vid samarvaye no vinayaprati | anunnatAnizritanirnidAnA: samAhitA mArdavazAlinaH syuH / / 207 / / arthaH "vinaya vinA guNo nathI ane mRdutA vinA kyAreya vinaya prApta thato nathI. eTale ja samAdhistha mahAtmAo sadA namra, niyANA vinAnA jIvananI nizrAvALA ane mUdusvabhAvI hoya che. (75) nAnArjava: zuddhyati nApyazuddho dharme sthiro dharmamRte na mokSaH / sukhaM na mokSAcca vineti sAdhuH samAdhimAnArjavamabhyupaiti / / 208 / / artha : samAdhistha mahAtmA ATalA badhA saraLa zAthI hotA haze ? A rahyo teno javAba. teo barobara jANe che ke RjutA vinA Atmazuddhi thatI nathI, azuddha AtmA dharmamAM sthira thaI zakato nathI, dharma vinA mokSa nathI 78 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane mokSa vinA sukha nathI. (76) yaddravyadehopadhibhaktapAnAdhikArakaM zaucamazuddhihAnAt / A samAdhinIreNa kRtaM tadeva pAvitryabIjaM prayatAtmanAM syAt / / 209 / artha : prazamarati granthamAM dazavidha yatidharmamAM zaucanI vAta karatAM zuddha nirdoSa AhAra-pANI, upadhi vagerenA upayogane zauca kahyuM che. upayogarUpa zauca jo samAdhinA jalathI azuddhinA tyAgapUrvaka karavAmAM Ave to prayatnazIla AtmAne pavitratAnuM mULa bIja banI jAya che. eTale nirdoSa pravRtti paNa jo samAdhiyukta na hoya to te nakAmI che, karmamaLanuM prakSAlana karanArI banI zakatI nathI. (77) tyaktvA''zravAn paJca niruddhya paJcendriyANi hatvA caturaH kaSAyAn / daNDatrayIjit susamAdhireti drAk saMyamaM saptadazaprakAram / / 210 / / artha : samAdhistha mahAtmA pAMca Azravono tyAga kare che, pAMca Indriyono nigraha kare che, cAra kaSAyone mRtaprAyaH kare che, traNa daMDa upara vijaya meLave che. Ama zIghrameva sattara prakAranA duSkara saMyamane paNa te mahAtmA prApta kare che. (78) samAhito bandhudhanAkSazarmatyAgAt parityaktabhayapravAhaH / nityaM parityaktatanuzca rAgadveSau tyajettyAgaguNAnmahAtmA / / 211 / / artha : sakaLa vizvane pIDatA rAga-dveSanA adhyavasAyo upara samAdhimAn mahAtmA zI rIte vijaya meLave che te jANo cho ? sAMbhaLo. bhAI, dhana, indriyo vagerenA sukhono tyAga karI daIne teo sarvathA bhayanI bhayaMkara paraMparAthI mukta thaI jAya che. vaLI je deha sAthe ja che teno paNa citta sAtheno saMbaMdha toDI nAMkhIne dehapIDAothI alipta banI jAya che. Ama bhogasAdhanono tyAga karI daIne teo rAga upara vijaya meLavI jAya che. sAmagrItyAgano je rAgI te sAmagrInA rAgano ya tyAgI. ****************** jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 20 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (79) AbhyantarasyAbhyudayAya bAhyamAbhyantaraM bAhyavizuddhaye ca / tapaH prakurvanti manaHsamAdhedhRtvAnukUlyaM jinazAsanasthAH / / 213 / / artha : nizcaya-vyavahAranayamaya jinazAsananA zaraNe rahelA munio abhyattara tapanA vikAsa mATe bAhya tapa kare che ane bAhya tapanI vizuddhi mATe abhyattara tapanuM ArAdhana kare che. AvI taponI parasparanI pUrakatAne teo jANatA hovAthI cittanI samAdhi dvArA be ya tapa satata karatA rahevAnI anukULatAne teo sArI rIte siddha karI zake che. (80) glAnirna yatrAsti na cAkSahAniryatraidhate brahma na roSavArtA / yasminjinAjaikavazaMvadatvaM samAdhizuddhaM kathitaM tapastat / / 214 / / artha : samAdhithI zuddha tapa to te ja kahevAya jene vahana karatAM : (1) : cittamAM kheda na hoya, (2) Indriyo vadhu kSINa thaI jatI na hoya, (3) paramAtmAnuM dhyAna paLe paLe lAgI jatuM hoya, (4) AMkhomAM ke cittamAM ya krodhanI koI vAdaLI pharaphara paNa varasatI na hoya, (5). ekamAtra jinAjJAne jIvanaprANa banAvyo hoya. (81) grAme kule vA nagare ca deze na yA manAgapyupadhau ca mUrchA / hatArativyAdhisamAdhimAjAM dharmaH paro'kiJcanatA'bhidho'yam / / 216 / / artha : samAdhimAna munirAjane gAma, kuLa, nagara ke dezamAM kyAMya mamatva hotuM nathI. re! vastrAdi upadhimAM paNa te mUcchita thatA nathI. emanA samAdhibhAvathI cittanI aratio ane kAyAnI vyAdhio paNa evA khatama thaI gayA hoya che ke ethI auSadhAdino paNa parigraha karavAnI jarUra rahetI nathI. aho ! akiMcanatA-dharmanA kevA utkRSTa namUnArUpa e mahAtmAo ! (82) dharmArthavRttirna ca kIrtipUjAsatkAralAbhArthitayAvilAtmA / adhyAtmapUto dhUtapApakarmAdhiyA niyogapratipattimatyA / / 221 / / artha : samAdhimAr AtmAnI vRtti-pravRtti zuddha dharma mATe ja hoya che. kIrti, pUjA, satkAra, lAbha vagerenI vAsanAthI eno AtmA kadI kharaDAto nathI. adhyAtmabhAvathI e pavitra hoya che ane mokSane svIkAratI 80. jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhi vaDe e AtmA pApakarmono prakSAlaka hoya che. (83) vijJAtabhUyobhavasindhudoSo vairAgyaraGgAmRtavAsitAtmA / gAmbhIryasindhurjagato'pi bandhurmuktaH parAzAbhidhanAgapAzAt / / 222 / / artha : samAdhimAna munie saMsArasAgaranA bhayaMkara doSone vAraMvAra AMkheAMkha joyA hoya che, ethI ja emanuM aMtara viraktinA amRtaraMge jhaboLAIne ekarasa thayuM hoya che. gaMbhIra sAgarazA e mahAtmA vizvamitra bane che. paraspRhAnA nAgapAzathI to e sarvadA aspaSTa ja rahe che. (84) AsaktimAnAtmaguNodyame'nyakathAprasaGge badhirAndhamUkaH / kriyAsahasrA'sulabhaM labheta nirgranthamukhyaM svadayAvilAsam / / 223 / / artha : aho ! je munirAja AtmAnA guNonI prAptinA udyamamAM gaLAbUDa DubelA rahe che, pArakI vAtonA prasaMgamAM je baherA, aMdhA ane mUMgA banI jAya che te samAdhistha munine hajAro puruSArthe paNa na maLe tevo nircanthajIvananA sarvasva samo svadayAno virATa prakAza prApta thaI jAya che. (85) vikalpahInAM svadayAM vadanti vaikalpikImanyadayAM budhAstAm / tatrAdimoktA kila mokSahetuH parA punaH svargasamRddhidAtrI / / 224 / / artha : svadayA ekAnta hita karanArI che, enA hitamAM bIjo koI vikalpa nathI. jyAre paradayAmAM hitano vikalpa che, paradayAthI paranuM hita thAya paNa kharuM ane na paNa thAya. pahelI svadayA mokSane apAvanArI che, jyAre bIjI padayA to svargAdinA abhyadayane ApanArI che. svadayA akhUTa nirjarAkAriNI che, paradayA vipula puNyabaMdhakAriNI che. (86) rakSAmi jIvAniti hRdvikalpapuNyAya hanmIti ca pAtakAya / tatpuNyapApadvitayaJca bhAti samAdhisiddhau sphuTamekarUpam / / 225 / / artha : "huM jIvonI rakSA karuM evo hRdayano vikalpa puNyabaMdha karAve che. huM jIvone haNuM" e vikalpa pApakarmabaMdha karAve che. jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakAlatA) 81 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa jyAre samAdhibhAva siddha thAya che tyAre A be ya karma spaSTarUpe mAtra ekarUpa thaI jAya che. banneya mAtra pudgalarUpe jaNAya che. (87) phalaikalpe bhuvi puNyapApe na saGgirante vyavahAramattAH / samAdhibhAjastu tadekabhAvaM jAnanti haimAya sambandhanItyA / / 226 / / artha : vyavahAranayamAM Asakta thayelA A dharatInA jIvo, jIvane bAMdhanArA hovAthI phalataH puNya ane pApa eka ja svarUpa hovA chatAM tevuM mAnavAne taiyAra thatA nathI. jyAre samAdhistha mahAtmAo to te bane ya karmone beDInA eka ja svarUpamAM jue che. bhale pachI te beDI sonAnI hoya ke lokhaMDanI hoya. (88) puNyasya pApasya ca cintyamAno na pAratantrasya phalasya bhedaH / samAhitAH puNyabhave sukhe'pi duHkhatvameva pratiyanti tena / / 227 / / artha : "puNya ane pApa' ema bhedathI bhale vicAra karAto hoya paNa samAdhistha AtmAne to temAM kAMI bheda jaNAto nathI, kemake banne ya karmo jIvane baMdhAIne paratatra to banAve ja che. Ama A pAratanyanuM phaLa to be ya Ape che pachI banne eka ja thaI gayA ne ! vaLI koI kahe ke, "pApanuM phaLa du:kha che, jyAre puNyanuM phaLa sukha che mATe phaLabhedathI bheda to thayo ja ne?" to te puNya paNa vastutaH to du:kha ja che. (89) ramyaM sukhaM yadviSayopanItaM narendracakritridazAdhipAnAm / samAhitAstajjvaladindriyAgnijvAlAghRtAhutyupamaM vidanti / / 228 / / artha : narendro, cakravartIo ke devendrono bhogaviSayonA saMgathI utpanna thato je ramya bhogasukhano anubhava kahevAya che te hakIkatamAM to bhaDake baLatI IndriyonI agnijvALAomAM homAtA ghI barobara che. A kathana samAdhimAna munirAjonuM che. (90) samAhitasvAntamahAtmanAM syAt sukhe'pyaho vaiSayike jihAsA / ko vA vipazcinnanu bhoktumicchanmiSTAnnamapyugraviSeNa yuktam / / 229 / / artha : samAdhistha cittavALA muni bhagavaMtonI cittasthiti to juo. H-1+nanananana+nananana+nanananana+nananana+nananana+nananana+nananananananananananananananananaHnanananananananana+nananananana--- 82 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdaramAM suMdara dekhAtA vaiyika sukhone paNa teo tarachoDavAnI ja sthitimAM sadA hoya che. vAta paNa keTalI sAcI che ? kemake tAlaputraM jherathI mizrita karelA suMdaramAM suMdara miSTAnnane khAvAnI koIpaNa zANo sajjana IcchA na ja kare. (91) anekayatnairviSayAbhilASodbhavaM sukhaM yallabhate sarAgaH / samAdhizAlI tadanantakoTiguNaM svabhAvAllabhate prazAntaH / / 231 / / artha : eka sarAgI AtmA lAkho prayatno karIne viSayavAsanAthI utpanna thayeluM je sukha anubhave che tenAthI anaMta guNa sukha taddana sahaja rIte prazAnta ane samAdhistha mahAtmA meLavI le che. (92) jJAnI tapasvI paramakriyAvAn samyaktvavAnapyupazAntihInaH / : prApnoti taM naiva guNaM kadApi samAhitAtmA labhate zamI yam / / 233 / / artha : eka samAdhistha zamI AtmA je AMtara-saundaryane pAmI zake te saundaryane asamAdhimAM UkaLato AtmA kadI na pAmI zake, pachI bhale ne te game tevo mahAn jJAnI hoya, ugra tapasvI hoya, zuddha kriyAno karanAro hoya ane samyagdaSTi hoya. (13) surAsurANAM militAni yAni sukhAni bhUyo guNakArabhAJji / samAdhibhAjAM samatAsukhasya tAnyekabhAge'pi na saMpatanti / / 234 / / artha : o bhogasukhanA jhAMjhavA-jaLe bhUlA paDelAo ! jarA sAMbhaLatA jAo. saghaLA devo ane asuronA saghaLA ya sukhone bhegA karo. cAhe te AMkaDAothI te sukhono guNAkAra karyA ja karo. hajI guNAkAra karyA ja karo. bhale ghaNo jaMgI AMkaDo Ave, ciMtA nahi. have juo majA. paNa samAdhistha mahAtmA samatAnuM je sukha anubhave che e have najaramAM lAvo. AnI pAse to peluM bhogasukha eka aMza jeTaluM ya thatuM nathI ! +++++++++++++++|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||*|*|*|*|*|*|*|*||||||||||||||||||||||||||| jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) <3 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joyAne behAla bhogasukhonA ! kevA vAmaNA lAge che yogInA sukha pAse ? (94) nUnaM parokSaM surasadmasaukhyaM mokSasya cAtyantaparokSameva / pratyakSamekaM samatAsukhaM tu samAdhisiddhAnubhavodayAnAm / / 235 / / artha : re ! svarganA vimAnonA sukhanI to zuM vAta karavI ? AMkhe dekhAtAM ja nathI jyAM... ane mokSanA sukhanI ya zI kathA hoMze hoMze mAMDavI ? atyaMta dUra jaIne e paDyA che tyAM... A dharatI upara ja sAva pratyakSa che samatAnuM sukha. enI ja vAta karo ne ? samAdhithI siddha karI cUkelA anubhavanA jIvaMta svAmIonI pAse ja taiyAra che e samatA-sukha. ( 95 ) prANapriyapremasukhaM na bhogAsvAdaM vinA vetti yathA kumArI / samAdhiyogAnubhavaM vinaivaM na vetti lokaH zamazarma sAdhoH / / 237 / / artha : eka kumArikA kanyA prANathI paNa adhika priya praNayasukha bhogavyA vinA to samajI zakatI nathI. loko paNa samAdhistha muninA samAdhiyogano anubhava karyA vinA samAdhinA e anupama sukhane zI rIte kalpI paNa zake ? e to je pAme te ja samaje. (96) jJAtaM zivaM dharmapadaM samAdheH zamodayAdekamapi pradatte / bhUyo'pi nArthapratibhAsamAtraM jJAnaM hitaM syAdasamAhitAnAm / / 239 / / artha : cittamAM samatAno udaya thaI gayA pachI to eka ja zabda paNa samAdhinA dharmasthAnamAM mokSane ApI zake che. ane jo e samatAno udaya thayo nathI to zAstronA zAstronuM jJAna maLI jAya to ya e jJAna mAtra arthapratibhAsa rUpa banI jAya. evuM jJAna zivapada ApI zake nahi. 84 (97) straiNe tRNe grANi ca kAJcane ca zatrau ca mitre bhavane vane ca / bhave ca mokSe samatAM zrayantaH samAdhibhAjaH sukhino bhavanti / / 240 / / 1111111111111111111111111111111111llllllllllllllllllllllll!!!!!!!!!!!! +++++14++++++-14jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : taruNI ane tRNamAM, pASANa ane suvarNamAM, zatru ane mitramAM re ! saMsAra ane mokSamAM paNa je mahAtmAo samatvanuM darzana kare che (nathI saMsArecchA, nathI mokSecchA) te samAdhistha mahAtmAo A saMsAraparyAyamAM paNa paramasukhano anubhava kare che. ( 98 ) niraJjanAH zaGkhavadAzrayanto'skhaladgatitvaM bhuvi jIvavacca / viyadvadAlambanavipramuktAH samIravacca pratibandhazUnyAH / / 241 / / artha : he samAdhistha munivaro ! Apa zaMkhanI jema rAgadveSanA aMjana vinAnA cho, A dharatI upara Apa jIvanI jema askhalita gativALA cho, AkAzanI jema Apa AlaMbana-mukta cho ane pavananI jema pratibaMdha vinAnA cho. (99) zaratsaronIravizuddhacittAH lepojjhitAH puSkarapatravacca / guptendriyAH kUrmavadekabhAvamupAgatAH khaDgiviSANavacca / / 242 / / artha : he yativaro ! Apa zaradaRtunA sarovaranA jala jevA nirmaLa cittavALA cho, kamalapatranI jema nirlepa cho, kAcabAnI jema guptendriya cho, khaDgInA eka zIMgaDAnI jema Apa anekanI sAthe chatAM ekalavIra cho. (100) sadA vihaGgA iva vipramuktA bhAraNDapakSIndravadapramattAH / zauNDiryabhAjo gajavacca jAtasthAmaprakarSA vRSabhA ivoccaiH / / 243 / / artha : he nirgunho ! Apa paMkhInI jema svairavihArI cho, bhAraMDapakSInI jema apramatta cho, hAthInI jevA parAkramI cho, baLadanI jema khUba ane janmajAta unnata baLanA svAmI cho. (101) durdharSatAM siMhavadabdhivacca gambhIratAM mandaravatsthiratvam / prAptAH sitAMzUjvalasaumyalezyAH sUryA ivAtyadbhutadIptimantaH / / 244 / / artha : he zramaNo ! siMhanI jema Apa durdharSa cho, sAgarazA gaMbhIra cho, meru jevA sthira cho, candrazI saumyaprakRtinA mAlika cho, sUryazA adbhuta tejanA dhaNI cho. ++++++////////////////////////////////////////////////////66+++++]/////////////////++++++++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 85 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (102) sujAtarUpAstapanIyavacca bhArakSamA eva vasundharAvat / jvalattviSo vahnivadullasanti samAdhisAmyopagatA munIndrAH / / 245 / / artha : he bhikSuo ! suvarNa jevuM ApanuM janmajAta teja che, pRthvIno bhAra vahana karavAnI ApanAmAM tAkAta che, agni jevA taNakhA jharatuM ApanuM ullasita svarUpa che. samAdhinA sAmyanA svAmIo ! he munIndro ! Apane lAkha lAkha vaMdana ! ( 103) gajAzca siMhA garuDAzca nAgA vyAghrAzca gAvazca surAsurAzca / tiSThanti pArzve militAH samAdhisAmyaspRzAmujjhitanityavairAH / / 246 / / artha : je samAdhinA sAmyarasane pIne pacAvI zake che emanI e paramasamatAthI AMdolita thayelA vAyumaMDaLamAM AvI gayelA janamanA vairI ke hiMsaka jIvo-hAthI, siMha, garuDa, vAgha, gAya, devo ane dAnavo-ekabIjAnI bAjumAM bhAre premathI besI jAya che. e vakhate hiMsA ke vaira e to emanuM koka bhavanuM soNaluM banI jAya che. (104) carIkarIti prazamaM samAdhisAmyaspRzAM dRglaharI janAnAm / pAnthasya kiM padmasaraHsamIrastApaM na nirvApayituM kSamaH syAt / / 247 / / artha : jo kamaLe DhaMkAelA saravarIAne sparzIne jato pavana paNa (mAtra sarovara nahi) musApharanA thAkane dUra karI deto hoya to sAmyabhAvane AtmasAt karI cUkelA mahAmAnavonA nirmaLa nayanonI amIonI laharIo jyAM paDe te lokonA cittamAM prazamanA uchALA kema na UbhA karI zake ? ( 105) janA mudaM yAnti samAdhisAmyajuSAM munInAM mukhameva dRSTvA / candrekSaNAdeva cakorabAlAH pItAmRtodgAraparA bhavanti / / 248 / / artha : samAdhibhAvamAM mastAna rahetAM munivaronA mukhane jotAM ya bhavyAtmAonA cittamAM AnaMda AnaMda chAI jAya che. candrane jovA mAtrathI cakora pakSInA baccAM kevA AnaMdavibhora banI jAya che ? kema jANe amRta pIdhuM hoya ane teno oDakAra na AvI gayo hoya ? 41llllllllllllllllllllllllllll 86 *******--*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-* jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (106) samAdhisAmyAduditAnmunInAM harSaprakarSo vacanAd bhaved yaH / gurutvamatyeti mahAnidhAnalAbhenasArdhaM tulito'pi nAyam / / 249 / / artha : samAdhinI samatA udaya pAmI jAya che evA muninA vacanazravaNathI munionA cittamAM je harSa UbharAI jAya che te eTalo badho bhArekhama hoya che ke jagatanA ghaNA moTA nidhAnanA lAbhathI utpanna thatAM harSa sAthe paNa jo enI tulanA karavAmAM Ave to tenAthI paNa vadhu gurutAvALo sAbita thAya. mahAmuninuM vacana eTale nidhAnanuM paNa nidhAna... kyAMthI e jhaTa maLe ? (107) apekSitAntaHpratipakSapakSaiH karmANi baddhAnyapi janmalakSaiH / prabhA tamAMsIva rake kSaNena samAdhisiddhA samatA kSiNoti / / 251 / / artha : apekSita banI gayo che aMdaranA zatruono pakSa jene evA lAkho janmothI bAMdhelA karmone paNa samAdhithI siddha banelA mahAtmAonI samatA eka ja dhaDAke sApha karI nAMkhe che. sUryanI prabhA eka ja jhATake aMdhakAranA samUhane khatama karI ja nAMkhe che ne? (108) saMsAriNo naiva nijaM svarUpaM pazyanti mohAvRtabodhanetrAH / samAdhisiddhA samataiva teSAM divyauSadhaM doSaharaM prasiddham / / 252 / / artha : bicArA saMsArI jIvo mohadazAnA paDaLo AMkhe caDI javAnA kAraNe potAnuM anokhuM svarUpa kadI joI zakatA nathI. jyAre e anokhA svarUpane dekhADI detuM doSahara divya auSadha samAdhimAna mahAtmAo pAse che. enuM nAma ja samatA. (109) babandha pApaM narakaikavedyaM prasannacandro manasA'prazAntaH / tatkAlameva prazame tu labdhe samAdhibhRt kevalamAsasAda / / 253 / / artha : nArakanA tIkSNa duHkhothI ja bhogavI zakAya evuM pApakarma aprazAnta banI jaIne prasannacandra rAjarSie manathI bAMdhI nAMkhyuM. paNa jyAM teo prazamabhAvanA zaraNe gayA ke tarata te samAdhistha mahAtmAe kevaLajJAna prApta karI lIdhuM. kevo adbhuta che prazamano mahimA. **********l+Hii+Hiti************************+Hit+++++++++I+H+11+++++++++++++++HHitit jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakAlatA) 87 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110) SaTkhaNDasAmrAjyabhujo'pi vazyA yatkevalazrIrbharatasya jajJe / na yAti pAraM vacaso'nupAdhisamAdhisAmyasya vijRmbhitaM tat / / 254 / / artha : khaMDanA sAmrAjyanA je nAtha hatA te bharatane paNa kaivalyalakSmI vaza thaI gaI ! A kevI Azcaryajanaka vAta che ? sAdhujIvananA svIkAra vinAnA A rAjavI hatA hoM ! paNa A Azcarya te samAdhinI samatAe ja sarjyuM che. kazI ya upAdhi vinA siddha thatAM samatAnA Azcaryo vacanathI agocara che. (111 ) aprAptadharmA'pi purAdimArhan mAtA zivaM yadbhagavatyavApa / samAdhisiddhA samataiva hetustatrApi bAhyastu na ko'pi yogaH / / 255 / / artha : pUrve samasta bhavacakramAM ke te bhavamAM paNa cAritradharma jemaNe prApta karyo nathI e prathama tIrthaMkaradevanA bhagavatI mAtA marUdevAe mokSalakSmIne prApta karI lIdhI emAM bAhya koIpaNa dharmayoga to hato ja nahi. hA, AMtara-samatA e ja A siddhimAM hetu che. (112) samAdhisAmyAstavapurmamatvAH matvA svabhAvaM dhRtazuddhasattvAH / na sehire'rtiM kimu tIvrayantraniSpIDitAH skandakasUriziSyAH / / 256 / / artha : samAdhinI samatAthI jemaNe zarIranI mamatAno nAza karI nAMkhyo, jemaNe sva-bhAvane ja mAnya karyo, jemaNe zuddha sattvane dhAraNa karyuM te skandakasUrijInA pAMcaso ziSyo jyAre tIkSNa yaMtramAM pIlAyA tyAre temaNe je ati bhayaMkara pIDAne sahana karI temAM ekanI eka samatA ja kAraNa na hatI zuM ? samatAne siddha karyA vinA AvI ugra pIDA zuM sahI zakAta ? ( 113) lokottaraM cArucaritrametad metAryasAdhoH samatAsamAdheH / hRdApyakupyanna yadArdracarmabaddhe'pi mUrdhanyayamApa tApam / / 257 / / artha : aho ! te samatAsamAdhinA svAmI metArya bhagavaMtanuM kevuM lokottara ciratra ke mAthA upara bAMdheluM bhInuM cAmaDuM tApathI taDataDI UThIne khoparI toDavA lAgyuM to ya haiyAmAM ya kyAMya krodhanI cinagArI paNa na prajvaLI. IIIIIIIIIIIIIIIllll 11111111111111111111111 IIIIIIIIIII+11<1<1<1<1+II+X jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 88 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (114) strIbhrUNagobrAhmaNaghAtajAtapApAdadhaHpAtakRtAbhimukhyA: / dRDhaprahAripramukhAH samAdhisAmyAvalambAt padamuccamApuH / / 258 / / artha: strI, bALaka, gAya ane brAhmaNanI hatyAnA pApo karIne jemaNe adhaHpatananI khAIo tarapha potAnuM moM karI dIdhuM evA daDhaprahArI vagere pApAtmAo paNa jo te ja bhavamAM muktipadane pAmI gayA hoya to temAM eka ja kAraNa hatuM, samatAnuM utkRSTa AlaMbana. (115) kathA yathArtheva matA munIndrairvairAgyahetuH kila kalpitA'pi / yatpuNDarIkAdhyayanaM dvitIye prasiddhamaGge parikalpitArtham / / 266 / / artha : vairAgyanA rasanI choLo uDADatI kathA kadAca kalpita hoya to paNa te yathArtha ja che. e vAta gItArtha munivarone sarvathA mAnya che. juone, bIjA AcArAMga nAmanA aMgamAM je puMDarIka adhyayana che te kalpita arthavALuM ja che ne ? jaina zAstronA cUMTelA zloko (vairAgyakalpalatA) 89 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) yaH parAtmA paraM jyotiH paramaH parameSThinAm / AdityavarNaM tamasaH parastAdAmananti yam / / 1 / artha : he jagatnA sarvottama AtmA ! he sarvajJapaNAnA Toca jJAnanI utkRSTa jyotinA dhAraka ! pAMceya parameSThiomAM zreSTha he bhagavaMta ! jemane vItarAga stotra pahelo prakAza (A bhAvAnuvAda che mATe zlokanA yathAzruta arthone saMvedanazIla bhAvamAM rUpAMtarita karavA mATe paramAtmAnA vizeSaNone saMbodhananI bhASAmAM pheravyA che.) (3) ( 2 ) sarve yenodamUlyanta samUlA: klezapAdapAH / mUrdhnA yasmai namasyanti surAsuranarezvarAH / / 2 / / artha : he paramezvara ! Ape rAgAdisvarUpa klezanA vRkSone to mULamAMthI ukheDI nAMkhyA ! paMDita puruSoe ajJAnanA ati gADha aMdhakArano pAra pAmelA kahyA che tevA he sUryazA prakAzane phelAvanArA vItarAga prabhu ! ApanA caraNe koTi koTi vaMdana. 90 he vibhu ! devo, asuro ane martyalokanA svAmIo potAnA mastaka vaDe Apa kRpAludevane bhAvabharyA vaMdana kare che. prAvarttanta yato vidyA: puruSArthaprasAdhikAH / yasya jJAnaM bhavadbhAvibhUtabhAvAvabhAsakRt / / 3 / / artha : he trilokaguru ! mokSa-puruSArthane siddha karI ApatI zabdAdi vidyAo ApanA ja zrImukhethI pragaTa thaI che. he vibhu ! vartamAnakALa, bhaviSyakALa ane bhUtakALanA sakaLa padArthone prakAzita karI detuM jJAna ApanA ja vizuddha AtmatattvamAM paDeluM che. -11-11-111-111-1111611 1111111111 -------1111111+na jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) covijJAnamAnandra brahma caiAtmatAM rAtam | sa zraddheyaH sa ca dhyeyaH prapadye zaraNaM ca tam ||4|| artha : he jagadguru ! kevI kamAla thaI che ke Apa kRpAlunA AtmAmAM anaMta jJAna, anaMta sukha ane anaMta zuddhirUpa paramapadanI ekatA thaI gaI che. he paramapitA ! AthI ja Apa amArA sahu mATe atyanta zraddheya banyA cho. amArA dhyAnano ekamAtra viSaya banyA cho. ame ApanuM ja zaraNa svIkArIe chIe. (6) tena myAM nAthavAstasmai muyaM samAhitaH| tataH kRtArtho bhUyAsaM bhaveyaM tasya kiGkaraH // 5 // artha : he zaraNya ! huM ApanA vaDe ja A jagatamAM sanAtha chuM. mArA zAnta manapUrvaka huM Apane ja satata jhaMkhuM chuM. mane Apa maLyA cho mATe ja huM kRtArtha banI gayo chuM. huM sadA mATeno Apano dAsa chuM. tatra stotreNa kuryAM ca pavitrAM svAM sarasvatIm / (6) idaM hi bhavakAntAre janminAM janmanaH phalam / / 6 / / artha : he stavanIya ! mane maLelI jIbhane ApanI stavanA karavA dvArA huM pavitra karIza, kemake mane spaSTapaNe lAgyuM che ke, 'A saMsAraaTavImAM janma pAmelA jIvonA janmanI saphaLatA ApanI stavanAmAM ja paDelI che.' kvA'haM pazorapi pazurvItarAgastavaH kva ca / uttitIrSuraraNyAni padbhyAM paGgurivAsmyataH / / 7 / / artha : are ! are ! pazuthIya bhUMDo kyAM huM ! ane... ane jagatamAM sarvathI utkRSTa evI vItarAgadevanI stavanA kyAM ! be vacce kazo meLa jAme tevuM jaNAtuM nathI. pAMgaLo bicAro ! be pagothI moTA vanane pAra karI devAnI khvAheza dharAve tevI mArI manaHsthiti che. -------------++1+1+14+++8<+111 jaina zAstronA cUMTelA zloko (vItarAga-stotra) 91 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) taiyA'pi zraddhAnu thoDa, novAlamyaH sthapi / vizRGkhalA'pi vAgvRttiH zraddadhAnasya zobhate // 8 // artha : game tema ho... paNa huM to he paramapitA ! tArI zraddhAthI ghelo banelo chuM, pAgala chuM ! tArI stavanA to karIne ja rahIza ane temAM skhalanAo thaze to ya huM ziSTa lokonA ThapakAne pAtra nahi ja banuM, kemake zraddhAghelA AtmAnI DhaMgadhaDA vinAnI paNa vAkyaracanAo suMdara ja jaNAtI hoya che. navamo prakAza (1) catrAttvenA'pi jAttena tyadmavatteH pamAyate / kalikAlaH sa eko'stu kRtaM kRtayugAdibhiH / / 1 // artha : he paramapitA ! jyAM thoDA ja kALa mATe paNa karelI ApanI bhaktinuM phaLa maLI jAya che te kalikALa ja amAre to icchavA lAyaka banI jAya che. pelA satyuganuM amAre zuM kAma ? jyAM ghaNI bhakti pachI ja phaLa maLe ! (10) suSamAto duHSamAyAM kRpA phalavatI tava / meruto marubhUmau hi zlAdhyA kalpataroH sthitiH / / 2 / / artha : he tribhuvanapati ! jyAM ghaNA badhA puNyAtmAo dharma karatA jovA maLe che evA suSamAkALamAM maLatI ApanI kRpA karatAM jyAM koka ja puNyAtmA dharma karato jovA maLe tevI sthitivALA duHSamAkALamAM maLI jatI ApanI kRpA to atyaMta vadhu mUlyavaMtI kahevAya ane phalavatI banI jAya. aneka ghaTAdAra vRkSothI zobhatI merUparvatanI bhUmi karatAM eka paNa vRkSa vinAnI marUbhUmimAM raheluM kalpavRkSa vadhu prazaMsanIya che. (16) zrAddha: zrotA sudhIrvavattA mukhyavAtAM vIza ! tat / tvacchAsanasya sAmrAjyamekacchatraM kalAvapi / / 3 / / 92 *+111111111111111111111+IIIII-11111111111111111-111-111-1-1-1-I-1-1-1-11-11-1-1 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : Iza ! koNa kahe che ke AjanA haLAhaLa kalikAlamAM ApanuM dharmazAsana ekachatrI banIne vijayavaMtu banI zakatuM nathI ? jo dharmazravaNane karanArA zrotAo tArI AjJAnA pUrA zraddhALu banI jAya ane jo dharmazAstro upara vyAkhyAna karanArA munio sva-parazAstro para Thosa jANakA2-gItArtha-banI jAya to.... (12) yuntareDapi cennAtha ! mavansudghatA hatAH | vRthaiva tarhi kupyAmaH kalaye vAmakelaye || 4 // artha : are ! satyuga vagere suMdara gaNAtA yugonA kALamAM paNa he nAtha ! gozAlaka vagere jevA uzrRMkhala, luccA puruSo thayA ja che to pachI vAMkI ja ramato ramavAnA svabhAvavALA kaLiyuganA vAMkA lokone joIne te kaLiyuga upara ame nakAmo gusso ThAlavI rahyA chIe. (13) kalyANasiddhyai sAdhIyAn kalireva kaSopalaH / vinAgniM gandhamahimA kAkatuNDasya naidhate // 5 // artha : re ! A kalikAla ja amAre to khUba sAro che, je kasoTInA patthara jevo che, jenAthI amArA sukRto rUpI suvarNanI parIkSA thaI zake che. agaru dhUpa jevA uttama koTinA dhUpanA gaMdhanI mastIno phelAvo to te agnimAM pheMkAya tyAre ja thAya ne ? (14) nizi dIpo'mbudhau dvIpaM marau zAkhI hime zikhI / kalau durApaH prApto'ya tvatpAdAbjarajaHkaNaH / / 6 / / artha : gADha aMdhakAramAM jema dIpaka maLI jAya, tophAnI samudramAM jema beTa maLI jAya, bheMkAra marubhUmimAM jema vRkSanI chAyA maLI jAya, kaDakaDatI TADhamAM jema agninuM tApaNuM hAtha lAgI jAya tema o jagadIza ! A kaLiyugamAM khUba muzkelIthI prApta thAya tevA tArA caraNakamalanA rajakaNa amane jaDI gayA che ! dhanya, dhanya amAruM jIvana ! (15) yugAntareSu bhrAnto'smi tvaddarzanavinAkRtaH / namo'stu kalaye yatra tvaddarzanamajAyata / / 7 // 11111-111-1 ++++++++++++HHHH jaina zAstronA cUMTelA zloko (vItarAga-stotra) 93 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : mArA to jagatamAM vagovAyelA te kalikALane ja lAkha lAkha vaMdana thAo, jemAM mane he deva ! tArA darzana prApta thayA. ghaNo ya bhamyo'to satayuga vagerenA kALamAM, paraMtu tyAre sadAya tArA darzana vinAno ja rahyo'to. (16) bahudoSo doSahInAt tvattaH kalirazobhata / viSayukto viSaharAt phaNIndra iva ratnataH / / 8 / / artha : pelo viSavALo kALo nAga ! chatAM ya kevo zobhe che tenA mAthe rahelA viSahara maNithI ! A ghaNA badhA doSothI bharelo kalikALa ! paNa te ya doSahIna evA tArAthI zobhI rahyo che. paMdaramo prakAza (17) jagajjaitrA guNAstrAtaranye tAvattavAsatAm / udAttazAntayA jigye mudrayaiva jagattrayI / / 1 / / artha : he vizvapAlaka ! AkhA jagatanA bhavya jIvonA dila jItI lenArA ApanA anya AMtaravaibhavarUpa guNo to dUra raho, paraMtu ApanI A je udAra ane zAnta bAhya AkRti che teNe ja AkhA jagatanuM dila jItI lIdhuM che. (18) merustRNIkRto mohAt payodhirgoSpadIkRtaH / gariSThebhyo gariSTho yaiH pApmabhistvamapohitaH / / 2 / / artha : he puruSottama ! jagatanA zreSTha AtmAo, devendro ane narendro ! emanAthI ya Apa atizreSTha ! kAza ! je pApAtmAoe mahAnathI mahAna evA Apano anAdara karI nAMkhyo temaNe to mohamUDhatAthI.. merune ghAsa barobara joyo ! samudrane gAyanA eka pagalA jevaDo kalpI lIdho ! (19) cyutazcintAmaNiH pANesteSAM labdhA sudhA mudhA / yastvacchAsanasya sarvasvamajJAnairnAtmasAtkRtam / / 3 / / 94 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha: he kRpAludeva! je durbhAgI jIvo potAnI kAramI ajJAnatAne kAraNe tArA sarvakalyANakara zAsananuM saghaLuM ya hAI pAmIne tane AtmasAta karI zakyA nahi hoya temane to hAthamAM AveluM cintAmaNi ratna sarI paDyuM ! temane maLelI sudhA nakAmI gaI ! (20) yastvayyapi dadhau dRSTimulmukAkAradhAriNIm / tamAzuzukSaNiH sAkSAdAlapyAlamidaM hi vA / / 4 / / artha : are o deva! je pAmara-bhArekarmI-AtmAe Apa kRpAlu tarapha paNa baLatA uMbADiyA jevI AgajharatI dRSTi karI che tene to bhaDake baLato agni pUrepUro bALI.. nA, nA, AvuM vacana bolavAthI huM aTakI jauM chuM. paNa zuM karuM? mArAthI rahevAtuM nathI. sarvenA tAraka evA ApanA pratye paNa AgajharatI dRSTi ! (21) tvacchAsanasya sAmyaM ye manyante zAsanAntaraiH / viSeNa tulyaM pIyUSaM teSAM hanta ! hatAtmanAm / / 5 / / artha : he dInAnAtha ! anya dharmIonA laukika zAsanonI sAthe tArA lokottara zAsananI sarakhAmaNI jyAre keTalAka loko kare che tyAre mane lAge che ke te jaDa jevA AtmAo halAhala jhera sAthe amRtanI sarakhAmaNI karI rahyA che ! (rara) ane pUjA mUyAmutte zeSAM tvayi matsaraH | zubhodarkAya vaikalyamapi pApeSu karmasu / / 6 / / artha: he guNavaibhava ! je lokone ApanI upara IrSyA thAya che ane tethI yA taddA lavArA vagere kare che teo to baherA ane mUMgA thaI jAya to sAruM. jo maLelI Indriyono pApa karavAmAM ja upayoga thato hoya to te IndriyonI vikalatA ja icchavAyogya na gaNavI zuM? (23) tebhyo namo'JjalirayaM teSAM tAnsamupAsmahe / tvacchAsanAmRtarasairyerAtmA'sicyatAnvaham / / 7 / / jaina zAstronA cUMTelA zloko (vItarAga-stotra) 95 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : are ! mArA teone aMjalibaddha praNAma ! are ! huM teonI sevA karuM je AtmAoe tArI AjJAonA amRtarasa vaDe potAnI jAtane satata sIMcatA rahIne aharniza pavitra rAkhI che ! (24) bhuve tasyai namo yasyAM tava pAdanakhAMzavaH / ciraM cUDAmaNIyante brumahe kimataH param ||8|| artha : o mArA nAtha ! tane to mArA praNAma che ja, parantu mArA to te dharatIne ya praNAma che jyAM ApanA caraNo paDyA hatA ane te vakhate jyAM ApanA nakhamAMthI vahelAM tejikaraNo mugaTanI jema zobhatA hatA ! AthI adhika to zuM kahuM ? (25) janmavAnasmi dhanyo'smi kRtakRtyo'smi yanmuhuH / jAto'smi tvadguNagrAmarAmaNIyakalampaTaH / / 9 / / artha : he patitapAvana ! basa, eTaluM ja kahIza ke, huM tArA agaNita guNonI manoharatAmAM vAraMvAra Asakta banI jAuM chuM, mATe mAro janmAro saphaLa banI gayo che, huM dhanya banI gayo chuM, kRtakRtya thaI gayo chuM. soLamo prakAza (26) tvammatAmRtapAnotyA kRtaH zamarasoryayaH / parAnti mAM nAya ! paramAnandrasambalam ||1|| itazcAnAdisaMskAramUrcchito mUrcchayatyalam / rAgoragaviSAvego hatAzaH karavANi kim ? / / 2 / / artha : he nAtha ! eka tarapha ApanA AgamarUpI amRtanuM pAna karatAM mArA haiyAmAM upazamarasanA evA taraMgo utpanna thaI jAya che ke je taraMgo mane paramAnanda svarUpa mokSanI saMpatti prApta karAvI de tema che. parantu kAza ! he bhagavaMta ! bIjI bAju mArA anAdikAlIna gADha 96 +--++1+++1+6+1+1+1-11-1111 1111111 111111111111 111111-111-111-1111+1+IIIIIIIIIII+1+1=151jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kusaMskAro ! tenAthI saMcita thayelA rAgasarpanA vizvano tIvra Aveza mane vAraMvAra khUba sArI rIte pachaDATa khavaDAve che. hAya ! AthI to huM have hatAza thaI gayo chuM. he deva ! have tuM ja kahe ke huM zuM karuM ! (27) rAgAhigaralAghrAto'kArSa yatkarmavaizasam / tadvaktumapyazakto'smi dhiga me pracchannaprAptAm // 3 // artha : o paramapitA ! A rAga-sarpanA jherathI vyApta thayelA meM je ayogya karmo AcaryA che te to kahevAne paNa huM samartha nathI. dhikkAra ho, mArI e aMdhArI aslamanI pApamayatAne ! (28) kSaLa saH kSaLa muH kSaLa H kSaLa kSamI / mohAdyaiH krIDayaivAhaM kAritaH kapicApalam ||4 // artha : huM kSaNamAM bhogasukhamAM Asakta ane kSaNamAM ja tenAthI virakta ! huM eka kSaNamAM krodhAnya ane bIjI kSaNe kSamAcakSu ! AvI rIte caMcaLatAvALI ramato vaDe moha vagere madArIoe ja mane vAMdarAnI jema Aja sudhI nacAve rAkhyo che ! (29) prApyApi tava sambodhiM manovAkkAyakarmmajaiH / duzceSTitairmayA nAtha ! zirasi jvAlito'nalaH / / 5 / / artha : he devAdhideva ! Ape prarupelo mahAna dharma pAmIne paNa mananA, vacananA ane kAyAnA kukarmo karIne meM to mArA mAthe Aga lagADI dIdhI che ! (30) tvayyapi trAtari trAtaryanmohAdimalimlucaiH / ratnatrayaM me hiyate hatAzo hA ! hano'smi tat / / 6 / / artha : tArA jevA sarvotkRSTa rakhevALane maiM rAjye chate jo moha vagere lUMTAruMo mArA AtmAnA ratnatrayarUpI dhanane lUMTI rahyA che, mATe to have huM hatAza thaI gayo chuM. utsAthI haNAI paNa gayo chuM. (31) bhrAntastIrthAni dRSTastvaM mayaikasteSu tArakaH / tattavAGgro vilagno'smi nAtha ! tAraya tAraya / / 7 / / ******111-111-1111111111111111111111111111 jaina zAstronA cUMTelA zloko (vItarAga-stotra) 69 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : he kRpAlu! huM ghaNA tIrthomAM pharyo chuM hoM! ane tyAra pachI ja te badhA tIrtho (tArako)mAM meM Apane ja sAcA tAraka (tIrtha) tarIke joyA che. ane tethI je... te pachI ja... meM Apa kRpAlunA caraNone pakaDyA to he deva ! have mane choDI na daIza paNa tuM mane tAraje, jarUra tAraje. (3ra) mavatriAnevAmitI prapito muvam | audAsInyena nedAnIM tava yuktamupekSitum / / 8 / / artha: he mA ! Aja sudhImAM sUkSma nigodamAMthI nIkaLIne mAnavajIvana sudhInI je ucca uccatara bhUmikAone huM pAmyo chuM te tArI ja kRpAthI zakya banyuM che. to have thoDAka mATe mArI tarapha udAsIna banI jaIne mArI upekSA na karIza, nahi to pAcho huM behAla thaI jaIza. (33) jJAtA tAta ! tvameva svaMtto nAcaH para: | nAnyo mattaH kRpApAtramedhi yatkRtyakarmaTha: / / 9 / / artha : te taraNatAraNahAra ! A jagatamAM Apa eka ja sAcA sarvajJa cho. vaLI Apa jevo dayALu paNa A jagatamAM bIjo koI nathI. vaLI o sarvajJa ! ApanA jJAnamAM Apa joI rahyA cho ke mArA jevo dayApAtra bIjo koI nathI. to karavA yogya kAryomAM kuzaLa he prabhu! have mArA mATe Apane ja yogya lAge te karo. sattaramo prakAza (34) svakRtaM duSkRtaM garhan sukRtaM cAnumodayan / nAtha ! tvaccaraNau yAmi zaraNaM zaraNojjhitaH / / 1 / / artha : he nAtha ! huM mArA duSkatonI niMdA-gaha karuM chuM. he prabhu ! huM jagatanA sukRtyonI hArdika anumodanA karuM chuM. 98 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvuM karato huM tArA ja caraNonA zaraNane (ananya ane akAmabhAve) svIkAruM chuM. nA, have koI mAruM zaraNabhUta nathI. badhA ya kahevAtA zaraNabhUta AtmAoe mane pheMkI dIdho che. have to tuM ja mAruM zaraNa che. (35) manovAkkAyaje pApe. kRtAnumatikAritaiH / mithyA me duSkRtaM bhUyAdapunaHkriyayAnvitam / / 2 / / artha: he dInadayALa ! karavA, karAvavA ane anumodavAnA svarUpothI meM mana, vANI ke kAyAnA je pApo sevyA hoya te saMbaMdhanuM mAruM duSkRta mithyA thAo, niSphaLa banI jAo. nA, eTaluM ja nahi, paraMtu e duSkRta huM kadI pharI na levuM tevo tenA aMgano "akaraNaniyama mane prApta thAo. (36) yatkRtaM sukRtaM kiJcid ratnatritayagocaram / tatsarvamanumanye'haM mArgamAtrAnusAryapi / / 3 / / artha : he prabhu ! ratnatrayInA mahAna mArga tarapha mane laI jatuM mAtra mArgAnusArIpaNAnA jIvananuM je kAMI sukRta meM mArA jIvanamAM AcaryuM hoya te sarvanI huM anumodanA karuM che. (37) sarveSAnavInAM yo yo tvavijo puna: | anumodayAmi taM taM sarvaM teSAM mahAtmanAm / / 4 / / artha : nA, mAtra mArA sukRtonI nahi paraMtu arihaMta, siddha vagere saghaLA paMca parameSThI bhagavaMtonA je arihaMtatva, siddhatva vagere mahAna guNonI siddhinA sukRto che te sarvanI paNa huM anumodanA karuM chuM. (38) tvAM tvatphalabhUtAnsiddhAn tvacchAsanaratAn munIn / tvacchAsanaM ca zaraNaM pratipanno'smi bhAvataH / / 5 / / artha : he paramAtman ! huM tAruM-tIrthaMkaradevanuM, tArA sthApelA zAsananI ArAdhanAnA phaLabhUta siddhapadane pAmelA siddha bhagavaMtonuM, tArI AjJAmAM trikaraNayone aharniza rata munivaronuM, tArI AjJArUpa zAsananuM bhAvathI zaraNa svIkAruM chuM. jaina zAstronA cUMTelA zloko (vItarAga-stotra) 99 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (39) kSamayAmi sarvAn satvAn sarve kSAmyantu te mayi / maitryastu teSu sarveSu tvadekazaraNasya me / / 6 / / artha : (e zaraNa svIkAryA bAda) huM sarva jIvonI sAthe mArA thayelA aparAdho badala kSamA mAMguM chuM. te jIvo mane kSamA Ape tevI AzA rAkhuM chuM. mAre te sarva sAthe have maitrIbhAva che, kemake have huM (sarvanA mitra evA) tArA zaraNane ja varyo chuM. (40) eko'haM nAsti me kazcit na cAhamapi kasyacit / tvadaGghrizaraNasthasya mama dainyaM na kiJcana / / 7 / / artha : ke Iza ! A vizvamAM huM ekalo chuM. mAruM koI nathI. koIno ya huM nathI. khera, paNa tethI mane manamAM jarAya ochuM AvI jatuM nathI, kemake meM tAruM zaraNa svIkAryuM che, tAro hAtha jhAlyo che. (41) yAvannApnomi padavIM parAM tvadanubhAvajAm / tAvanmayi zaraNyatvaM mA muJca zaraNaM zrite / / 8 // artha : ke jagadAdhAra ! mAtra tArI kRpAthI ja maLI zakatI mokSa-padavIne huM jyAM sudhI prApta na karuM tyAM sudhI mArI tane eka ja prArthanA che ke tArA zaraNane Azrita banelA mArA viSayamAM tane zaraNAgata uparanI vatsalatAno je bhAva che tene tuM kadI choDIza nahi, javA daIza nahi. jo A tArI vatsalatA mArI upara jIvaMta rahyA karaze to mAro beDo pAra thaze. ogaNIsamo prakAza (42) tava cetasi vartte'hamiti vArttA'pi durlabhA / maccitte varttase cet tvamalamanyena kenacit // 1 // artha : he vItarAga ! tuM sarvathA rAga vinAno ! eTale tArA cittamAM mAro vAsa thAya te vAta to svapnamAM asaMbhavita che. paNa sabUra ! huM to rAgavALo chuM ne ! to mArA cittamAM tAro vAsa HHHHHHHHHHHHHHHH jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 100 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kema na thAya ? tema thAya to lIlAlahera ! mAre bIjA koIne e citta-gharamAM vasavA devA nathI. (43) nigRhya kopataH kAMzcit kAMzcittuSTyA'nugRhya ca / pratAryante mRdudhiyaH pralambhanaparaiH paraiH / / 2 / / artha : jeono dhaMdho ja bIjAone ThagavAno che evA ThagArA bIjA keTalAka devo kAM to kopAyamAna thaI jaIne (zApa ApavA vaDe) bhoLA jIvone sajA karIne, kAM to khuza thaI jaIne (varadAna ApavA vaDe) keTalAka upara prasanna thaI jaIne te badhAne Thage che. A sthitimAM he prabhu ! Apa mArA cittamAM vasI jAo te khUba jarUranuM che. nahi to huM paNa kyAMka emanI ThagabAjIno bhoga banI jaIza. (44) aprasannAtkathaM prApyaM phalametadasaGgatam ? / cintAmaNyAdayaH kiM na phalantyapi vicetanAH / / 3 / / artha : he nAtha ! tArA viSayamAM keTalAka evI zaMkA kare che ke tuM vItarAga che. eTale ke tAre koI upara kadI rIsAvAnuM na hoya tema rIjhAvAnuM paNa na hoya. A sthitimAM jeo tArI sevA kare temane sevAnuM phaLa tuM zI rIte ApI zakaze ? mATe tArA jevA vItarAganI sevA karavAthI bhaktonA koI artha sare tema nathI. he tAraka deva ! A vAta bilakula barobara nathI. peluM jaDa cintAmaNi ratna ! e ya kyAM tenI ArAdhanA karanAra upara prasanna thAya che ? chatAM ya tenI ArAdhanA karanArane tenAthI phaLa maLe che ke nahi ? te vastuno tevo svabhAva ja banI gayo che. AvuM ja tArA viSayamAM che ! (45) vItarAga ! saparyAyAstavAjJApAlanaM param I AjJArAdvA virAddhA ca zivAya ca bhavAya ca || 4 || H111111+nanananana+nananana+ jaina zAstronA cUMTelA zloko (vItarAga-stotra) 101 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : kharekhara to he vItarAga ! tArI aSTaprakArI vagere pUjA karavA karatAM ya tArI AjJAonuM pAlana karavuM e ja utkRSTa vAta che. tArI ArAdhelI AjJAo mokSa mATe bane che ane virAdhelI AjJAo saMsArabhramaNa mATe bane che. (46) sAmiyanAjJA te taiyopAveyogharA / AzravaH sarvathA heyaH upAdeyazca saMvaraH / 5 // artha : he azaraNazaraNa ! sadA kALa mATe Apa kRpALudevanI AjJA tyAga karavA lAyaka zuM che ? ane svIkAra karavA lAyaka zuM che ? e saMbaMdhamAM ja rahI che. Apa kRpALue pharamAvyuM che ke je Azrava che te sarvathA tyAjya che ane je saMvara che te sarvathA svIkArya che. (47) Azravo bhavahetuH syAt saMvaro mokSakAraNam / itIyamAItI muSTiranyadasyAH prapaJcanam || 6 // artha : je Azrava te saMsArakAraNa. je saMvara te mokSakAraNa. he arihaMta ! Ape prarupeluM dvAdazAMgInuM vizALa jJAna A be ja vAkyomAM samAI jAya che. jANe ke muThThImAM meru samAI gayo. A sivAyanuM tamAma jJAna, vijJAna e A muSTijJAnano ja vistAra che. (48) nRtyAttarAdhanaparA nantA: parinirvattA: 1 nirvAnti cAnye kvacana nirvAsyanti tathA'pare / / 7 / / artha : jeone AjJAnuM A vidhi-niSedha svarUpa samajAyuM ane jeo tenI ArAdhanAmAM tanmaya banI gayA te anaMta AtmAo saMsArano pAra pAmIne mokSe gayA, tevA keTalAka hAla paNa mokSa pAmI rahyA che ane bIjA anaMtAtmAo bhaviSyamAM avazya mokSa pAmaze. (49) hitvA prasAdanAd dainyamekayaiva tvadAjJayA / sarvathaiva vimucyante janmina: karmapaJjarAt // 8 // 102 1111111-111-1111+nananana+nananana jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : eTale have cintAmaNinA daSTAntathI ema spaSTa lAge che ke mokSa vagere phaLo pAmavA mATe svAmIne rIjhavavAnI koI jarUra nathI. te rIjhe te mATe aneka prakAranI dInatAo dekhADavAnI paNa kazI jarUra nathI. AvI dInatA dUra karIne mAtra tArI AjJAnuM je saMsArI jIvo pAlana kare te badhA karmarUpI piMjaramAMthI sarvathA mukti pAmI jAya e vAta atyaMta spaSTa banI jAya che. vIsamo prakAza (50) pAdapIThaluThanmUrdhni mayi pAdarajastava / ciraM nivasatAM puNyaparamANukaNopamam / / 1 / / artha : o mA ! tArA pAdapITha upara aneka vAra mAruM mastaka ALoTavA lAgI jAya che. te vakhate tArA caraNonI tyAM paDelI rajakaNo joIne mane evI IcchA thAya che ke have A baDabhAgInA jo kharekhara puNya jAgyA che to te puNyanA paramANu-kaNa jevI te rajakaNo basa, mArA lalATe sadA mATe coTelI ja raho. (51) madRzau tvanmukhAsakte harSabASpajalomibhiH / aprekSyaprekSaNodbhUtaM kSaNAtkSAlayatAM malam / / 2 / / artha : hAya ! pUrve to mArI be AMkhoe na jovA jevuM keTaluM joI nAkhyuM? ane tethI keTalo badho karmamaLa ekaTho karI lIdho? paNa bhale... je thayuM te kharuM ? have o mA ! e ja mArI be AMkho tArA mukhanuM darzana karavAmAM Asakta banI gaI che ! tuM ja jo, tAruM darzana pAmI zakavA badala te AMkhomAMthI harSanA AMsuonA jalataraMgo vahI rahyA che. to he mA ! mArI have eka ja IcchA che ke e jalataraMgo vaDe mArA pelA karmamaLonuM hamaNAM ja dhovANa thaI jAo ! dhovANa thaI jAo ! (52) tvatpuro luThanairbhUyAnmadbhAlasya tapasvinaH / kRtAsevyapraNAmasya prAyazcittaM kiNAvaliH / / 3 / / jaina zAstronA cUMTelA zloko (vItarAga-stotra) 103 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : o mAvuM mAruM lalATa ! jeNe pUrve tane kadI praNAma karyo nathI tevuM bicAruM tArI kRpAne pAtra! are ! eTaluM ja nahi paNa je bicAruM apUjyo ane asevyone anekavAra praNAmo karI nAMkhavAnI kAramI bhUla paNa karI beThuM ! ma na aparAdhI mArA lalATane tArI AgaLa basa ALoTyA ja karavAM che. dharatI upara ghasyA ja karavA de. bhale tene ujharaDAya paDI jAya. are! e ujharaDAonI rekhAo ja tenA pApanuM prAyazcitta banI raheze ! (53) mama tvadarzanodbhUtAdhiraM romAJcakaNTakAH / nudantAM cirakAlotthAmasadarzanavAsanAm / / 4 / / artha : o mArI vahAlI mA! jyAre paNa huM tAruM darzana pAmuM chuM tyAre mArA sADA traNa kroDa rUMvADAM ekI sAthe UbhA thaI jAya che ane te ya keTalI ya kSaNo sudhI! he mA ! anAdikALathI mArA AtmAmAM jaDa karI gayelI je mithyAtvanI vAsanA che teno jaDamULathI A vAraMvAra UbhA thaI jatA romAMcanAza karI nAMkhanArA banI jAya to kevuM suMdara ! (54) tvadvaktrakAntijyotsnAsu nipItAsu sudhAsviva / madIyairlocanAmbhojaiH prApyatAM nirnimeSatA / / 5 / / , artha : basa, mA ! have to eka ja IcchA che ke tArA mukhanI kAntinA amRtazA kiraNone mArA cakSurUpI kamaLo have pIvA lAgyA che to te kiraNonA pAnamAM nArA te cakSuo maTakuM paNa mAro mata. basa.. maTakuM ya mAryA vinA ekITaze te mukhakAntinuM pAna mArI AMkho karyA ja kare. (55) tvadAsyalAsinI nene tvadupAstikarau karau / tvadguNazrotRNI zrotre bhUyAstAM sarvadA mama / / 6 / / artha : ane sAthe sAthe bIjI paNa vAta ke jema mArI be AMkho tArA mukhadarzanamAM ja lAlasu bane tema mArA be hAtha tArI pUjA karavAmAM 104 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja lIna rahe ane mArA be kAna tArA guNonuM ja sarvadA zravaNa karanArA thAya. (56) kuNThA'pi yadi sotkaNThA tvadguNagrahaNaM prati / mamaiSA bhAratI tarhi svastyetasyai kimanyayA / / 7 / / artha : he mA ! mane khabara che ke mArI vANIyAM tyAM snelanA pAmanArI che, paNa tethI zuM? jyAre te tArA guNone gAvA mATe ja utsuka banI gaI che to bhale ne tema ja thatuM. hA ! jarUra tema karavAmAM ja tenuM kalyANa thAo. bIjAnA guNa ke kIrtanathI tene zo lAbha? (57) tava preSyo'smi dAso'smi sevako'smyasmi kiGkaraH / omiti pratipadyasva nAtha ! nAtaH paraM bruve / / 8 / / artha: o pyArI mA ! basa, have AgaLa kazuM ja nahi boluM. A mArI chellI vAta che. temAM ja mArA jIvanamaraNanI saMbhAvanA che. te chellI vAta e che ke huM nizcitapaNe tAro cAkara chuM, dAsa chuM, sevaka chuM, nokara chuM. paNa tuM mane e vAtano javAba de ke te mane cAkara tarIke, dAsa tarIke sevaka tarIke, nokara tarIke svIkAryo che kharo ne? he mA ! tuM A vAtamAM mane hA kahe. re ! mAthuM halAvIne mane saMmati Apa. (jo Ama nahi thAya to mAre prANatyAga karI devo paDe.) o mA ! kahe, kahe huM tAro dAsa paNa tuM mAro svAmI kharo ne ! tArI hA mAM mAruM jIvana ! tArI nA mAM mAruM mota ! (58) zrIhemacandraprabhavAd vItarAgastavAditaH / kumArapAlabhUpAla: prApnotu phalamIpsitam / / 9 / / artha : zrI hemacandrasUrIzvarajIe racelA vItarAgastavathI je puNyakarmano saMgraha thayo hoya tenA baLe gUrjarezvara kumArapALa potAne Icchita mokSasvarUpa phaLane prApta karo. kevI anupama bhAvanA gurunI ke potAne maLelA puNyathI ziSyanA mokSanI mAMgaNI ! jaina zAstronA cUMTelA zloko (vItarAga-stotra) 105 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ; ka ka ciraMtanAcArya kRta paMcasUtra paheluM sUtra pApapratighAta-guNabIjAdhAna sUtra maMgala : Namo vAyarAgANe, savalUrNa, deviMdapUIyANa, haThThiavasthUvAIbaM, telukkagururNa, arihaMtANaM bhagavaMtANa.. he vItarAga ! Apane namaskAra. vItarAga thavAthI ja banelA che sarvajJa sarvadarzI ! Apane namaskAra. vItarAga sarvajJa thavAthI ja banelA he devendrapUjita ! Apane namaskAra. vItarAga sarvajJa thavAthI ja banelA he yathAsthita vastuvAdI ! satyavAdI ! Apane namaskAra. vItarAgatA, sarvajJatA ane satyavAditAnI trimUrti thavAthI ja trilokaguru banelA he arihaMta ! he bhagavaMta ! Apane namaskAra. je evAiphakhaMti Iha khalu 1. aNAI jIve 2. aNAI jIvasya bhave 3. aNAI kampasaMjoganivRttie 4. dukhave, 5. duSpaphale, 6. dumbAkubaMdhe. arihaMtono upadeza : he arihaMto ! Ape pharamAvyuM che ke A lokamAM traNa vastu anAdi che : (1) jIva anAdi che, (2) jIvano saMsAra anAdi che, (3) A saMsAra Ubho karanAra jIva-karmano saMyoga anAdi che. Avo A saMsAra : (1) svayaM duHkhasvarUpa che, (2) tenA bhogavaTAnuM phaLa duHkha hovAthI duHkhaphalaka che, (3) te duHkhonI paraMparA cAlanArI hovAthI duHkhAnubaMdhI paNa che. eassa NaM vacchittI suddhadhammAo, suddhadhammasaMpatti pAvakammavigamAo, pAvakammavigamo tahAbhavruttAI bhAvao... +++ +++++++++++ + +++++++++++######## ############## 106 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAranAzano upAya : jeNe A rAgAdisvarUpa abhyattara saMsArano nAza karavo hoya teNe nizcayanayanA zuddha dharmanI ArAdhanA karavI joIe. A zuddha dharmanI prApti mohanIya vagere pApakarmonA pApasaMskAronA nAzathI thAya che. A pApanAza tathAbhavyatvano paripAka thavAthI thAya che. tasya puNa vivAgasAhaNANi 1. causaraNagamaNuM, 2. dukkaDagarihA, 3. sukaDANasevaNe ao kAyavamiNe hou kAmeNe sayA suppaNihANe, bhujjo bhu saMkilese, tikAlamasaMkilese. tathAbhavyatvano paripAka zuM thAya? jeNe potAnuM tathAbhavyatva pakavavuM hoya teNe : (1) arihaMta, siddha, sAdhu ane saddharma-e cAra tattvone zaraNa svIkAravuM joIe. (2) potAnA duSkatonI AtmasAkSIe niMdA ane gurusAkSIe gaI karavI joIe. (3) bIjAnA ekAnta mokSalakSI sukRtonI yathAyogya hArdika vagere anumodanA karavI joIe. je koI jIva mokSano arthI hoya teNe uparokta zaraNa, gartA ane anumodanAnuM suMdara anuSThAna mana, vacana ane kAyAnI ekAgratA sAthe sadA karavuM joIe. hA, jyAre cittamAM saMkalezo jAgI paDyA hoya tyAre to vAraMvAra... nahi to chevaTe cittanI asaMkliSTa-zAnta-avasthAmAM paNa roja traNa vAra to uparokta zaraNa, gaha ane anumodanAnI tripuTInuM Asevana karavuM ja joIe. arihaMta-zaraNa : jAvajIvaM me bhagavaMto paramatiloganAhA, aNuttarapuNasaMbhArA, khINarAgadosamohA, aciMtaciMtAmaNI, bhavajalahipoA, egaMtasaraNA arihaMtA saraNe..... he trilokanA paramanAtha ! he sarvotkRSTa puNyanA saMgrahanA svAmI ! he jaina zAstronA cUMTelA zloko (paMcasUtra) 107 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAga, dveSa ane moha (ajJAna)nA kSayI ! he acinya ciMtAmaNi-ratnazA ! he saMsArarUpI sAgarane taravAmAM nAvasamA ! he ama jIvonA ekAnta zaraNabhUta ! arihaMtadevo ! Apa mAruM mAvajIva zaraNa banI raho. siddha-zaraNa : tahA pahINajaramaraNA, ave akampakalaMkA, paNavAbAtA, kevalanANadaMsaNA, siddhipuranivAsI, nivamasuhasagayA, savaha kayakiccA siddhA saraNe..... | he jarA ane maraNathI rahita ! he karmarUpI kalaMkathI mukta ! he sarva prakAranI pIDAothI zUnya ! he kevalajJAna ane kevaladarzananA svAmI ! he siddhazilA nagarInA nivAsI ! he anupama sukhathI yukta ! he sarvathA kRtakRtya ! siddha bhagavaMto ! Apa mAruM mAvajIva zaraNa banI raho. sAdhu-zaraNa : tahA patagaMbhIrAsayA, sAvajajajogavirayA, paMcavihAyArajANagA, parovayAnirayA, paumAinidaMsaNA, jhANajajhayaNasaMgayA, visukjhamANabhAvA sAhU saraNe he prazAnta ane gaMbhIra cittanA svAmI ! he pApavyApArothI virAma pAmelA ! he pAMca prakAranA AcAronA jANakAra ! he paropakAramAM nirata ! he saMsAra-kAdavamAM janmavA chatAM tenAthI alipta thaI javAthI kamala vagerenI upamAne varelA ! he dharma-zukladhyAnanA svAmI ! he nitya caDatI zubha pariNAmanI dhArAvALA ! sAdhu bhagavaMto ! Apa mAruM mAvajIva zaraNa banI raho. dharma-zaraNa : tahA surAsuramaNaapUio, mohatimira sumAlI, rAgadosavisaparamamaMto, heu sahelakalyANArNa, kampaNavihAvasu, sAhago siddhabhAvasya, kevalipaNa7o dhammo jAvajIve bhagavaM saraNe.... he devo, dAnavo ane mAnavothI pUjita ! he moharUpI aMdhakArano nAza karatA sUryasamA ! he rAga-dveSarUpI viSane utArI denArA utkRSTa mannasamA ! he sakaLa jIvarAzinA kalyANanA hetubhUta ! he karmarUpI jaMgalane kSaNamAM bhasmasAta karavAnI tAkAta dharAvatA agnizA ! he AtmAnA siddha 108 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvanA sAdhaka ! he kevalibhASita dharma-bhagavaMta ! Apa mAruM yAvajjIva zaraNa banI raho. duSkRtagaha : saraNavagaau eesi garihAmi dukkaDaM ! jaNuM arihaMtesu vA, siddhesu vA, Ayariesu vA, uvajjhAesu vA, sAhUsu vA, sAhuNIsu vA, anesu vA dhammaTTANesu mANaNijyesu pUaNijyuMsu, tahA mAisu vA, piisu vA, baMdhutu vA, mittesu vA, uvayArIsu vA, oheNa vA jIvesu maDhaesu amaDhiesu, magasAhaNesu amangasAhaNesu, jaM kiMci vitahamAyariyuM, aNAyariavyuM, aNicchianvaM pAvaM pAvANubaMdhi, suhumaM vA bAyaruM vA, maNeNa vA vAyAe vA kAeNa vA, karyAM vA kArAviaM vA aNumoiaM vA, rAgeNa vA doseNa vA moheNa vA, ityaM vA jammu jammataresu vA, garahiameaM dukkaDameaM, ujhialvameaM, viANiaM mae, kallANamittagurubhagavaMtavayaNAo, evameaM ti roieM saddhAe, arihaMtasiddhasamakSma garihAmi ahamiNe dukkaDameaM, ujhiavvameaM ittha micchA mi dukkaDaM, micchA mi dukkaDaM, micchA mi dukkaDaM, arihaMtAdi cAra bhagavaMtonA zaraNe gayelo huM have (e zaraNanA bhAvathI mane prApta thayelI zuddhi ane sabuddhinA kAraNe) svadoSadarzana karavAne taiyAra thayo chuM. ahA ! zaraNanA bhAvano kevo anUTho prabhAva ! A jagatamAM kyAreya paNa meM arihaMta bhagavaMto, siddha bhagavaMto, AcArya bhagavaMto, upAdhyAya bhagavaMto, sAdhu bhagavaMto, sAdhvIjI mahArAjonA viSayamAM, bIjA paNa mAnanIya ane pUjanIya guNAdhika dhArmika AtmAonA viSayamAM, vaLI pUjanIya mAtAo ke pitAonA viSayamAM, baMdhuo, mitro ke upakArI janonA viSayamAM-are ! keTalA yAda karuM ? sAmAnyathI kahuM to sarva jIvonA viSayamAM, pachI te jIvo samyaktvAdi svarUpa mokSamArgamAM rahelA hoya ke mithyAtvAdi svarUpa kumArge rahelA hoya, are ! jaDa padArthonA viSayamAM paNa je jaDa padArtho mokSamArganA sAdhanarUpa pustakAdi svarUpa hoya ke mokSamArgamAM sAdhanarUpa nahi banatA talavAra Adi svarUpa hoya, te badhAyanA viSayamAM meM je kAMI paNa viparIta +++++++++ --------***********-I-1-1-1-11-11-11 jaina zAstronA cUMTelA zloko (paMcasUtra) 109 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcaraNa karyuM hoya H (1) bilakula AcaraNa karavA lAyaka na hoya tevuM (2) bilakula anicchanIya gaNAya tevuM pApAnubaMdhI pApa, pachI te : sUkSma hoya ke skUla hoya, mananuM hoya, vANInuM hoya ke kAyAnuM hoya, karyuM hoya, karAvyuM hoya ke anumoghuM hoya, rAgathI, dveSathI ke mohabhAvathI sevyuM hoya, A janmamAM ke janmAMtaramAM, te avazyameva nindA karavA lAyaka che, te avazyameva duSkRta-svarUpa che, te avazyameva choDI devA jevuM che. A vAta mArA ekAMte kalyANamitra evA gurubhagavaMtanA vacanathI meM jANI che. e vAta e ja rIte barobara che ema mane zraddhAthI haiyAmAM rucI gayuM che. AthI : huM arihaMtadeva ane siddha bhagavaMtanI samakSa evA meM karelAM sarva pAponI niMdA karuM chuM. A mArA pApo duSkRtasvarUpa hovAthI bezaka tyAjya che. A duSkRtaga dvArA mArA e badhA ya pApo mithyA thAo, mithyA thAo, mithyA thAo. praNidhAna-zuddhi : hou me esA samma garihA, hou me akaraNaniyamo, bahumaya mamekaM ti, icchAmo aNusaddhi, 1. arihaMtANa, bhagavaMtANaM 2. gururNa kalyANamittANaM ti, hou me eehi saMjogo, hou me esA supatthaNA, hou me Itya bahumANo, hou me Io mukhabIe ti, pattasu eesa ahaM sevAriye siA, ANArihe siA, paDivattijure siA, niraIArapArage siA.... A meM mArA duSkatonI je gaI karI te mArA aMtaranA sAcA bhAvathI thAo, eTaluM ja nahi paraMtu duSkRta mArA jIvanamAM pharI kyAreya praveza na pAme tevo akaraNaniyama mane siddha thAo. A banne bAbatonuM mAre mana ghaNuM moTuM mahattva che. ethI te bane mane khUba iSTa che. A mATe he arihaMta bhagavaMto ! ane kalyANamitra guru bhagavaMto ! Apa mane vAraMvAra) hitazikSA Apo. e mATe mane vAraMvAra temano yoga prApta thAo. 110 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A mArI namrAtinamrabhAve prArthanA che. mArI A prArthanA suprArthanA bano. mane temAM bahumAnabhAva pragaTo. AvI suMdara prArthanA dvArA mArA AtmAmAM mokSanuM bIja-puNyAnubaMdhI puNyakarmano saMgraha-prApta thAo. ane jyAre mane arihaMta bhagavaMto ane kalyANamitra gara bhagavaMtono yoga thAya tyAre mArA AtmAmAM te kRpAludevonI sevA karavAnI lAyakAta pedA thajo, temanI AjJAnuM pAlana karavAnI tAkAta pedA thajo, temanI bhaktithI bharapUra mAro AtmA banI jajo ane tethI niraticArapaNe AjJApAlaka banIne mAro AtmA saMsArano pAragAmI banajo . sukRta-anumodanA : saMvigo jahAsattIe sevemi sukavuM, aNumoemi savvasiM arihaMtANaM aNuTTANe, savaeNsi siddhANaM siddhabhAva, sarvesi AyariANaM AyAre, salaeNsiM uvajajhAyANaM suttaprayANa, salvesi sAhUNaM sAhakiri, salaeNsiM sAvagANe mukhasAhaNajoge, salvesi devANaM, savvasiM jIvANuM houkAmANe kallANAyANaM mammasAhaNajoge..... | sarva guNothI yukta evA mokSanI kAmanAvALo huM have sarva jIvonA te te guNo (sukRto)nI anumodanA (sevanA) karavAnuM yathAzakti zarU karUM chuM. he sakaLa arihaMta bhagavaMto ! huM ApanA dharmopadeza Adi sukRtonuM anumodana karuM chuM. siddha bhagavaMto ! huM ApanA siddhatva bhAvanI anumodanA karuM chuM. he AcArya bhagavaMto ! huM ApanA paMcAcArapAlana Adi sukRtone anumoduM chuM. he upAdhyAya bhagavaMto ! Azrita munione sUtrapAThanuM dAna AdinA ApanA sukRtonI huM anumodanA karuM chuM. he zramaNopAsako ! mokSamArganA sAdhanabhUta sAdhuvaiyAvacca vagere vyApAro svarUpa ApanA sukRtonI huM anumodanA karuM chuM. jeo nikaTamAM ja mokSagAmI che ane jeo saraLa cittapariNatinA svAmI che tevA saghaLA devonA, are ! sarvajIvonA mArgAnusArI jIvanane lagatA sadAcAronA yogarUpa sukRtonI huM anumodanA karuM chuM. nanananana+nanana+nanananananananana+nananana+nanananananananananananananananananananananana+------- --H-H jaina zAstronA cUMTelA zloko (paMcasUtra) 111 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ praNidhAna-zuddhi : hou me esA aNumoaNA samAM vihipuviA, sambaM suddhAsayA, samme paDivattirUvA, samma niraIArA, paramaguNajuttaarahaMtAIsAmanthao, aciMtasattijuttA hi te bhagavaMto vIarAgA, savvarNI, paramakallANA, paramakallANaheu sattANuM, mUDhe amli pAve aNAImohavAsie, aNubhinne bhAvao hiAhiANaM abhinne siA, ahianivittesiA, hiapavitte siA, ArAhage siA, uciapaDivattIe savvasattANuM sahiaMti icchAmi sukkaDaM, icchAmi sukkaDaM, icchAmi sukkaDaM ! huM IcchuM chuM ke sarvottama guNothI yukta evA arihaMtAdi parameSThi bhagavaMtonA prabhAvathI mArI A anumodanA sUtrAnusAra vidhiyukta bano, karmano nAza karIne zuddha cittasahita bano, zAstrokta kriyA svarUpa thaIne svIkAra pAmanArI bano ane sArI rIte nirvAha karavAnA kAraNe niraticAra paNa bano. jo mArI sukRtAnumodanA arihaMtAdinA prabhAvathI AvI uttama koTinI banaze to ja mane tenuM phaLa prApta thaze. arihaMtAdi parameSThI bhagavaMtonA prabhAvanI to zI vAta karuM ? vItarAga, sarvajJa ane parama maMgalasvarUpa te bhagavaMto to acittva tAraka zaktithI yukta che. AthIsto teo sarva jIvonA sarvotkRSTa kalyANamAM pradhAna kAraNabhUta che. paNa aphasosa ! huM kevo mUDha chuM, pApI chuM ! huM anAdikAlIna mohasaMskArothI vAsita chuM. mArA sAcA hitAhitano ajANa chuM. have mArI kAmanA che ke arihaMtAdi bhagavaMtonA acintya prabhAvathI have huM mArA hitAhitano jANakAra banuM. eTaluM ja nahi paNa mArA ahitakAraka bhAvothI huM nivRtti lauM ane mArA hitakara bhAvomAM huM pravRtti karuM. sarva jIvarAzi pratye dayApUrNa mAro ucita vartAva rAkhavA sAthe huM jinAjJAono ArAdhaka banuM. kAraNa ke mAruM potAnuM hita te ja rIte zakya che e vAta huM supere jANuM chuM. basa... huM sadA IcchuM chuM parakIya sukRtonI hArdika anumodanAone. +++++++++++//////////////!!//////////////////////////||||||||||||||+||||*|*|*|||||||||*|-|| jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 112 Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ATaluM ja nahi, paNa tenA karatAM huM pote ja sukRtono svAmI thAuM tema paNa IcchuM chuM. sUtrapAThanuM phaLa : anubaMdhonI toDa-joDa: evame samma paDhamANamsa, suNamANasma, aNupehamANamsa siDhilIbhavaMti, parihAyaMti, khijaMti asuhakammANabaMdhA niraNubaMdhe vA asuhakamaeN bhagnasAmantha suhapariNAme, kaDagabaddha vi a vise appaphale siA, suhAvaNije siA, apuNabhAve siA.. tahA AsagalijajaMti, pariposikyuMti, nimnaviSaMti suhakammANabaMdhA sANabaMdhu ca suhakarmo pagiSTha pagiThabhAvajji niyamaphalaya supatti vi e mahAgae suhaphale siA, suhapavaraMge siA, paramasuhasAhage siA, ao apaDibaMdhamaaM asuhabhAvanirohaNa suhabhAvabIati suppaNihANa samma paDhiAvyuM, samma soabuM, samma aNupehiavaMti.... A sUtrano je AtmA sArI rIte saMvegabhAvitahRdaya sAthe pATha kare, sAMbhaLe ke tenA artho upara anuprekSA-svAdhyAya kare te AtmA upara bhUtakALamAM je azubha karmonA anubaMdho (azubha saMskAro) gADha banIne jAma thayelA hoya te anubaMdho maMdavipAkavALA-sahAnivALA thaIne zithila thAya che, temanI dIrgha sthitino kSaya paNa thAya che, re ! chevaTe te karmapudgalono ja kSaya thaI jAya che. je niranubaMdha azubha karmo thayA hoya che te sAmarthyarahita banI jAya che, DaMkha bhAge dorI bAMdhavAthI sAmarthyahIna banI jatA viSanI jema. have AvA karmo udayamAM Ave to paNa ati alpa phaLa ApanArA banI jAya che. AthI teo sahelAIthI dUra karI zakAya tevA banI jAya che. pharIthI tevI viziSTa sthiti ke tevA viziSTa karmono baMdha thato nathI. A to ApaNe joI bhAvita hRdaye thatA sUtrapAThathI azubha anubaMdhonI dazA. have zubha anubaMdhonI vAta joIe. zubha karmanA anubaMdhono-puNyAnubaMdhI puNyakarmano vizeSa saMgraha thAya che. zubha bhAvonI vRddhithI te rasathI vadhu majabUta bane che ane tethI zubha sthitinI parAkASThAne pAme che. A +++++++++++++++++++++ +++++ +++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko (paMcasUtra) 113 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubha bhAvothI upArjeluM prakRSTa sAnubaMdha zubha karma niyamata zubha phaLa ApanAruM bane che, zubhamAM pravRtti karAve che ane paraMparAe mokSasAdhaka bane che. vaidya sArI rIte yojelA auSadhanI jema. Ama A sUtra zubha bhAvanuM bIja hovAthI teno pATha nidAnarahita (bhautika phalAzaMsArahita) banIne tathA cittanA azubha bhAvone dUra karIne ekAgratAthI karavo, tenuM sArI rIte zravaNa karavuM ane tenI upara anuprekSA karavI. aMtima maMgala : namo namianamiANaM paramaguru vIarAgANuM, namo sesanamukkArArihANa, jayau savvaSNusAsaNa ! paramasaMbodhIe suhiNo bhavaMtu jIvA, suhiNo bhavaMtu jIvA, suhiNo bhavaMtu jIvA. | he jagatanA lokothI namAyelA ! devendro, narendro ane gaNadharothI namAyelA parama guru! vItarAga bhagavaMto ! Apane amArA namaskAra thAo. he namaskAra karavA lAyaka anya siddha bhagavaMto tathA AcAryAdi bhagavaMto ! Apane amArA namaskAra thAo. vItarAga-sarvajJa praNIta jinazAsana jaya pAmo. amArA haiye sarvotkRSTapaNe varto. uttama samyaktanI prApti karIne jagatanA sarva jIvo sAcA sukhI thAo, sarva jIvo sukhI thAo, sarva jIvo sukhI thAo. HHHHHHH14-1+1+1+*+-+-+*++H+-+-+*-+-+1-1-1+1+1+1 +1+1+1+11+1+1+1-111HHIHH-HH-It-II- HIHHH 114 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazavaikAlika sUtram (1) tavateNe vayateNe rUvateNe ya je nare / AyArabhAvateNe a kuvvai devakivvisaM / / artha : je sAdhu-sAdhvIo tapasvI na hovA chatAM loko potAne tapasvI mAne e rItano dekhAva kare. je sAdhu-sAdhvIo jJAnI na hovA chatAM loko potAne jANakAra mAne e rItanuM vartana kare. je sAdhu-sAdhvIo bIjA rUpavAnlR vyaktinA nAmathI potAnI jAtane oLakhAve. jeo svayaM AcAronuM pAlana na karatA hovA chatAM jAtane AcArapAlaka tarIke dekhADe. pote je padArtho jANato nathI e bIjAne pUchIne jANavA chatAM je ema kahe, 'A to huM jANato ja hato.' AvA sAdhu-sAdhvIo kilbiSika devo-halakA devo thAya che. (2) ladhdhUNa vi devattaM uvavanno devakivvise / tatthAvi se na yANAi kiM me kiccA imaM phalaM / / artha : Azcarya to e che ke, e sAdhu devapaNuM pAme che, kilbiSika devamAM utpanna thAya che, tyAM ene vibhaMgajJAna paNa che chatAM ya 'pUrvabhavomAM meM mAyA-kapaTo karelA enA pariNAme mane Avo halako devabhava maLyo che.' evuM te jANI zakato nathI. (vibhaMgajJAnAdithI pUrvabhava to jANI zake paNa temanI malina buddhine kAraNe evo samyagbodha na thAya ke A pAponuM mane A phaLa maLyuM che. dA.ta. gurudroha karI cUkelAo jyAre khUba herAna thAya tyAre gurudrohane jANatA hovA chatAM 'A gurudrohanA kAraNe mArI herAnagati che' evI samyabuddhi emane thatI nathI.) (3) tatto vi se caittANaM labbhihi elamUakaM / narayaM tirikkhajoNi vA bohI jattha sudullahA / / artha : e mAyAvI sAdhuo kilbiSika deva banyA bAda tyAMthI cyavIne kadAca manuSya bane to ya bobaDA, muMgA manuSya bane. athavA tiryaMcagatimAM utpanna thAya. ane e kharAba manuSyabhava ke tiryaMcabhava pachI teo //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// jaina zAstronA cUMTelA zloko (dazavaikAlika sUtram) 115 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nArakamAM jAya. A badhA sthAno evA che ke jyAM A jIvane bodhinI prApti khUba ja durlabha bane che. (4) eaM ya dosaM daThUNaM nAyaputteNa bhAsi / aNumAyaM pi mehAvI mAyAmosaM vivajjae / / artha : mAtra yaza-kIrti mATe karelI mAyAo, sAdhutA na hovA chatAM sAdhu tarIke prasiddhi pAmavAnA dekhAvo, zithila hovA chatAM zithilatA lokothI chupAvavAnI ustAdIo-A badhAnA AvA bhayaMkara nArakAdinA vipAko khuda paramAtmA mahAvIradeve batAvelA che. o buddhimAna sAdhu ! A badhuM joIne tuM have eka aNumAtra mAyA mRSAvAdanuM sevana na karIza. ' (1) nALikhAsa vA vi muMdasa vadaronanahaMsi | mehuNA uvasaMtassa kiM vibhUsAi kAriaM ? / / artha: o munivara ! tAre sAva jIrNaprAyaH ane malina kapaDA paheravAnA che. mATe ja te kapaDA na paherato hoya tevo ja che. tArA mAthe muMDana che. tArI rUMvATI ane nakha lAMbA che. maithunanI vAsanA tane satAvatI nathI. to pachI mane e samajAtuM nathI ke te vibhUSA zA mATe kare che? (6) vimUlavittiyaM madhu -- vaMdharU vivevi | saMsArasAyare ghore jeNaM paDai duruttare / / artha : bhikSu vibhUSA-vastronA kApa vAraMvAra kADhI cokhkhA vastro paheravA vagere-dvArA evuM to cIkaNuM karma bAMdhe ke jene lIdhe duHkhethI tarI zakAya evA saMsArasAgaramAM paDe. (cokhA vastro paheravA, vastromAM raMgIna dorA nAMkhavA, DIjhAInavALI kAmaLI, oghAdi vAparavA, hAtha-paga-moM niSkAraNa dhovA, raMgaberaMgI pAkITo rAkhavA vagere vibhUSA kahevAya che.) (7) tahevAsaMnAM gharo, mAsa di reTi vA | saya ciTTha vayAhitti, nevaM bhAsijja pannavaM / / artha : sAdhu-sAdhvIo gRhasthone-zrAvaka-zrAvikAdine ema na kahI zake 116 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) ke, "beso, Avo, tame A kAma karI nAMkhajo. cAlo, UMghI jAo, UbhA raho, jatA raho." A badhI sAvadya bhASA che. (8) vahuM sudi nehiM rahuM 3chIdi piccha / na ya diLaM suaM savvaM bhikkhU akkhAumarihai / / artha : sAdhune to potAnA kAnethI jAtajAtanI ghaNI ya vAto sAMbhaLavA maLe be AMkhethI ghaNA ya prasaMgo jovA maLe. paNa jeTaluM sAMbhaLyuM, je sAMbhaLyuM, je joyuM e badhuM bIjAne kahI devuM e sAdhu mATe yogya nathI. bIjAne ahitakArI thAya tevI vAta sAdhu kadI na uccAre. khuhaM pivAsaM dussijjaM sIuNhaM araiM bhayaM / ahiAse avvahio dehadukkhaM mahAphalaM / / artha : sAdhu leza paNa ArtadhyAna karyA vinA prasanabhAve bhUkha, tarasa, karkaza zayyA, ThaMDI, garamI, arati, bhayane sahana kare, kemake A rIte dehane duHkha ApavuM e ghaNA moTA phaLanuM kAraNa che. (10) se jANamajANaM vA kaTu AhammiaM payaM / saMvare khippamappANaM bIaM taM na samAyare / / artha : sAdhu jANatA ke ajANatA kAMIka adharma karI bese e zakya che. paNa sAco sAdhu to "pApa thaI gayuM e khabara paDatAMnI sAthe ja potAnA AtmAne aTakAve, AlocanAdi karI le ane jiMdagImAM pharIthI e pApa pAchuM na kare. (99) kaLAvAra para neva de ne niphTave | sUI sayA viaDabhAve asaMsatte jiiMdie / / artha : jinAjJAviruddha koIpaNa pravRtti karyA bAda sAdhu tene chupAve to nahi ja. adhakacaruM kahevAdi rUpa mAyA paNa na kare. paNa Indriyono vijayI, viSayasukhomAM rAga vinAno e sAdhu kAyama mATe khullo thaIne rahe. potAnA bhAvo guru AgaLa pragaTa karI de. (12) amohaM vayaNaM kujjA Ayariassa mahappaNo / taM parigijjha vAyAe kammuNA uvavAyae / / jaina zAstronA cUMTelA zloko (dazavaikAlika sUtram) 117 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : sAdhu potAnA mahAtmA gurudevanA vacanane kyAreya niSphaLa na javA de. "o gurudeva ! ApanI A AjJA, IcchA huM avazya pALIza." ema vacana dvArA e gurvAzAne svIkAre ane pachI kAyAthI e AjJAnuM akSaraza: pAlana kare. emAM leza paNa uNapa na rAkhe. (13) koho a mANo a aNiggahiA mAyA a lobho a pvddddhmaannaa| cattAri ee kasiNA kasAyA siMcaMti mUlAI puNabbhavassa / / . artha : jo muni potAnA krodha ane mAna-kaSAyane kAbUmAM na laI zake. jo muninA mAyA ane lobha vadhatA jaze to e cAra kALA kaSAyo punarjanmanA mULIyAone sIMcavAnuM kAma karaze. arthAt e munie ghaNA bhavo bhaTakavuM paDaze. (14) nidaM ca na bahumannijjA sappahAsaM vivajjae / mihokahAhiM na rame sajjhAyaMmi rao sayA / / artha : sAdhu UMghane sArI na mAne. jarUriyAta pUratI ja nidrA le. sAdhu khaDakhaDATa na hase. paraspara gupta vAto, vikathAo vageremAM sAdhu bilakula rasa na le. e to kAyama svAdhyAyamAM ja lIna rahe. (15) apucchio na bhAsijjA bhAsamANassa aMtarA / piTThimaMsaM na khAijjA mAyAmosaM vivajjae / / artha : guru jyAM sudhI pUche nahi tyAM sudhI ziSya niSkAraNa DahApaNa na kare. guru bolatA hoya tyAre ziSya vacce na bole. gurunI gerahAjarImAM gurunA sadbhata doSonI paNa niMdA na kare. mAyApUrvakano mRSAvAda choDI de. (16) appattiaM jeNa siA Asu kuppijja vA paro / savvaso taM na bhAsijjA bhAsaM ahiagAmiNiM / / artha : je vacano bolavAthI bIjAne duHkha thAya, je vacano sAMbhaLatA bIjAne krodha caDe evI ahitakArI bhASA sAdhu kyAreya na bole. (99) mAyAratnattira kivAyarmadina | vAyavikkhaliaM naccA na taM uvahase muNI / / +++++++++++++++++++++++++++++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 118 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : koI sAdhu AcArAMga, bhagavatI sUtra bhaNI cUkyo hoya, agiyAra aMga bhaNIne bAramA aMgamAM paNa nava pUrve bhaNI cUkyo hoya ane dazamuM pUrva bhaNI rahyo hoya. Avo paNa sAdhu bolavAmAM bhUla karI bese, udhuM-catte bolI bese. paNa ema chatAM bIjo sAdhu enI mazkarI na kare ke, "ATaluM bhaNyA chatAM hajI bolatA to AvaDatuM nathI." (18) vivittA a bhave sijjA nArINaM na lave kahaM / - disaMthavuM gubbA phuggA sAda saMvaM ! artha : upAzrayamAM kAraNavazAt sAdhu ekalo hoya to e strIo sAthe vAtacIta na kare tathA gRhastho sAthe paricaya na kare paraMtu sAdhuo sAthe paricaya kare. (saMyamarakSA mATe gRhastho sAthe jeTalo paricaya jarUrI hoya eTalo karAya.) (19) jahA kukkuDapoassa niccaM kulalao bhayaM / evaM khu baMbhayArissa itthIviggahao bhayaM / / artha : peluM kukaDAnuM baccuM kAyama mATe bilADIthI gabharAtuM phare ema brahmacArI sAdhu paNa kAyama mATe strIzarIrathI gabharAto ja phare. (20) cittabhittiM na nijjhAe nAriM vA sualaMkiaM / bhakkharaM piva datRRNaM diddhiM paDisamAhare / / artha : sAdhu bhIMta upara dorelA ke koIpaNa prakAranA strIonA phoTA na jue. soLa zaNagAra sajelI strI tarapha leza paNa najara na kare. bhUlathI strInA phoTA ke strI upara najara paDI jAya to jema baporanA sUrya sAme joI tarata AMkho kheMcI le ema ahIM paNa bIjI ja paLe AMkho kheMcI le. (ra) hatyaparicchinna nAviuidi | avi vAsasayaM nAriM baMbhayArI vivajjae / / artha : re ! rUpavatI, zaNagAra sajelI yuvatInI vAta javA do. paNa jenA be hAtha ane be paga kapAI gayA che, jenA be kAna ane nAka paNa kapAI gayA che, jenI uMmara so varSanI che evI paNa strIno jaina zAstronA cUMTelA zloko (dazavaikAlika sUtram) 119 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paricayAdi sAdhu kadI na kare. (22) vimUlAsthisaMso khIruM rasamori | narassa'ttagavesissa visaM tAlauDaM jahA / / artha: potAnA AtmAne khoLavA nIkaLelA sAdhu mATe A traNa vastuo tAlapuTa jhera jevI che. (1) zarIranI ane upadhinI vibhUSA, (2) strIno paricaya, (3) miSTAnnAdinuM bhojana. tAlapuTa jhera tALave aDe ane mANasa mare ema A traNa vastunA saMparkamAtrathI sAdhunuM saMyama mRtyu pAme. (23) jAi sadhdhAi nikkhaMto pariAyaTThANamuttamaM / tameva aNupAlijjA guNe AyariasaMmae / / artha: o munivara ! dIkSA letI vakhate to tArA aramAno, tArI zraddhA keTalI badhI joradAra hatI yAda che ne? to Aje e zraddhA ogaLavA kema lAgI ? bhale, tuM ahIM AvI AtmavikAsa na sAdhI zake paNa eTaluM kara ke tuM je zraddhA sAthe A saMyamamArgamAM nIkaLyo che e zraddhAne jALavI rAkhaje. ane tIrthakarAdine mAnya mUlottaraguNonI ArAdhanA karaje. ATaluM karaze to ya ghaNuM. (24) sajjAyasajjANarayassa tAiNo apAvabhAvassa tave rayassa / visujjhaI jaM si malaM purekaDaM samIriaM ruppamalaM va joINA / / artha : je sAdhu (1) svAdhyAya ane zubha ciMtanamAM DubI gayo che, (2) pajIvanikAyanI samya rakSA kare che, (3) pApiTha vicArothI mukta che, (4) AMbilAdi tapamAM lIna che enA to pUrvabhavamAM bAMdhelA pApo dhovAIne sApha thaI jAya che. juo ne, agni vaDe rUpA uparano mela dUra thAya ja che ne? (25) thaMbhA va kohA va mayappamAyA gurusagAse viNayaM na sikkhe / so ceva u tassa abhUibhAvo phalaM va kIassa vahAya hoi / / artha : muni jo ahaMkArane lIdhe, guru pratye utpanna thayelA krodhane lIdhe, mAyAthI ke pramAdane lIdhe guruno vinaya nahi zIkhe to sAdhuno te 120 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avinaya ja enuM satyAnAza kADhI nAMkhaze. jema vAMsanuM phaLa vAMsanA ja vinAza mATe thAya che tema ziSyano avinaya ziSyane ja nukasAnakArI bane. (26) je Avi maMditti guruM viittA Dahare ime appasuatti naccA / hIlaMti micchaM paDivajjamANA karaMti AsAyaNa te gurUNaM / / artha : : 'mArA guru to maMda che, mArA guru to uMmaramAM ya nAnA che, mArA guru kaMI vadhu bhaNyA nathI.' AvA vicAro karIne je mUrkha ziSyo gurunI hIlanA kare che teo to mithyAtvane pAme che. A ziSyo gurunI ghora AzAtanA karanArA che. (27) je Avi nAgaM DaharaM ti naccA AsAyae se ahiAya hoi / evAyariaM pi hu hIlayaMto niacchaI jAipahaM khu maMdo || artha : 'A sApa to ghaNo nAno che, e mane zuM karavAno che ?' e rIte vicArI jeo nAnakaDA jherI sApane chaMcheDe che teo motane bheTe che. ema maMda, ajJAnI, nAnA evA paNa gurunI AzAtanA karato mUrkha ziSya saMsAramAM bhaTake che. (28) AsIviso vA vi paraM suruTTho kiM jIvanAsAu paraM nu kujjA / AyariapAyA puNa appasannA abohi- AsAyaNa natthi mukkho || artha : gusse thayelo evo paNa sarpa vadhumAM vadhu to eka bhavanuM ja maraNa Apaze ne ? enAthI vadhAre to e zuM ahita karI zake ? paNa ziSyanA vicitra vartanane lIdhe guru jo aprasanna bane to e gurunI 'hAya' ziSyane durlabhabodhi banAve. e ziSya bhavobhava mATe jinadharma gumAve. ane A AzAtanAnA kAraNe ziSyano mokSa na thAya. (29) jo pAvagaM jaliamavakkamijjA AsIvisaM vA vi hu kovaijjA / jo vA visaM khAyai jIviaTThI esovamA'' sAyaNayA gurUNaM / / artha : gurunI AzAtanA eTale bhaDabhaDatI AgamAMthI pasAra thavuM. gurunI AzAtanA eTale jherI sApane chaMcheDavo. gurunI AzAtanA eTale ++++++++++++///////////////////////////////++++++++++++++++++++++++++++++++++++///////////+++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko (dazavaikAlika sUtram) 121 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvavA mATe jhera khAvuM. zI rIte ziSya bace? (30) siA hu se pAvaya no DahijjA aMsIviso vA kuvio na bhkkhe| siA visaM hAlahalaM na mAre na A(yA)vi mukkho guruhIlaNAe / / artha : re ! candrakAnta maNi sAthe rAkhanArane bhaDabhaDatI Aga na bALe e hajI bane. amRta pI gayelAne chaMcheDAyelo jherI sApa kaMI ja na karI zake e hajI bane. haLAhaLa jhera pIvA chatAM mRtyu na thAya e paNa hajI bane. paNa guruhIlanA karanAro ziSya mokSa pAme ? asaMbhava ! (33) no paDyAM sirasA miniccha sutta va lIe vorarUkyA ! jo vA dae sattiagge pahAraM esovamA''sAyaNayA guruNaM / / artha : gurunI AzAtanA eTale mastakanA ghA vaDe parvatanA be TukaDA karavAnuM gAMDa sAhasa ! gurunI AzAtanA eTale sutelA siMhane jagADavAnI murkhAmI ! gurunI AzAtanA eTale tIkSNa hathiyAranI dhAra upara khullA hAthanA prahAro mAravAnI bevakuphI ! zI rIte ziSya bace? (32) siA hu sIseNa giri pi bhiMde siA hu sIho kuvio na bhkkhe| siA na bhiMdijja va sattiaggaM na A(yA)vi mukkho guruhIlaNAe / / artha : re! mAthA vaDe parvatanA be phADacA thaI jAya e hajI kadAca bane. siMha krodhe bharAya chatAM sAme UbhelAne khAI na jAya e ya hajI bane. talavAranI dhAra upara hAthanA prahAro mAravA chatAM lohInuM TIpuM paNa na nIkaLe e ya hajI bane. paNa guruhIlanA karanAro ziSya mokSa pAme? asaMbhava ! (33) AyariyapAyA puNa appasannA abohi AsAyaNa natthi mukkho / tamhA aNAbAhasuhA'bhikaMkhI guruppasAyA'bhimuho ramijjA / / artha : o zramaNo ! tamArA kAraNe jo tamArA guru aprasanna thAya to nakkI tame durlabhabodhi thazo. gurunI AzAtanA karavAthI tamAro kadI mokSa nahi thAya. jo tame avyAbAdha sukha-mokSasukhane IcchatA ho to "guru zI rIte prasanna thAya ? eno ja prayatna karavA lAgI paDo. +++++++++ +++++++++++++ +++ ++++++++++++++++ +++++ 122 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) jahAhiaggI jalaNaM namase nANAhuimaMtapayAbhisittaM / evAyariaM uvaciTThaijjA aNaMtanANovagao'vi saMto / / artha : agnidevano pUjya brAhmaNa agnidevane jAtajAtanI Ahutio ane maMtrapado dvArA sIMce che ane e agnidevane namaskAra kare che. ema sAco ziSya to caudapUrvadhara bane to paNa, anaMtajJAnI bane to paNa gurunI sevA-vinaya kadI na choDe. (35) jassaMtie dhammapayAI sikkhe tassaMtie veNaiyaM pauMje / sakkArae sirasA paMjalIo kAyaggirA bho maNasA a niccN|| artha : je guru pAse navakArAdi dharmapadone zIkho emano ucita vinaya karavo joIe. emano satkAra karavo joIe. mastake be hAtha joDI emane praNAma karavA joIe. mAtra bhaNatI vakhate ja nahi paNa mAvajIva mATe mana-vacana-kAyAthI e vidyAdAtA guruno vinaya karavo joIe. (36) lajjA-dayA-saMjama-baMbhaceraM kallANabhAgissa visohiThANaM / je me guru sayayamaNusAsayaMti te'haM guruM sayayaM pUyayAmi / / artha : kalyANabhAgI uttama AtmA mATe cAra vastuo AtmavizuddhinA sthAnabhUta che : (1) lajjA-pApapUjAro, (2) dayA-parkAyakarUNA, (3) saMyama, (4) brahmacarya. je mArA guruo satata mane A cAra vastuo zIkhavADe che, paLAve che te mArA anaMta upakArI gurudevanI satata pUjA karuM chuM. (37) jahA sasI komuijogajutto nakkhattatArAgaNaparivuDappA / khe sohaI vimale abbhamukke evaM gaNI sohai bhikkhumajjhe / / artha : AkAzamAM vAdaLo nathI, kArataka mAsanI pUnama-kaumudI che. e vakhate nakSatro ane tArAothI parivarelo candra AkAzamAM kevo zobhI UThe che. ema guru paNa sAdhuonI vacce khUba zobhe che. (38) succANa mehAvi subhAsiAI sussUsae Ayariamappamatto / ArAhaittANa guNe aNege se pAvai siddhimaNuttaraM tti bemi / / jaina zAstronA cUMTelA zloko (dazavaikAlika sUtrama) 123 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : je buddhimAn sAdhu upara kahelA suMdara vAkyone sAMbhaLIne ekadama apramatta banI gurunI sevA-bhakti kare che te aneka guNone ArAdhIne sarvottama siddhine pAme che ema zastaMbhavasUri evo huM kahuM chuM. (39) je AyariauvajjhAyANaM sussUsAvayaNaMkarA / siM sikhA pava Mti jalasittA iva pAyavA / / artha : je ziSyo AcArya ane upAdhyAyanI zuzruSA kare che, emanI AjJAnuM pAlana kare che teonuM jJAna ane saMyama be ya vRddhi pAme che. pANIthI siMcAyelA vRkSo kevA vRddhi pAme ! (40) nIaM sijjaM gaiM ThANaM niaM ca AsaNANi ya / nIaM ca pAe vaMdijjA nIaM kujjA ya aMjali / / artha : ziSye potAno saMthAro guru karatA nIco rAkhavo. gurunI pAchaLa namra banIne cAlavuM. gurunI AgaLa namra banIne UbhA rahevuM. besavAnuM Asana paNa gurunA Asana karatA nIcuM rAkhavuM. guruvaMdanAdi vakhate ekadama nIce namI mastaka pagane sparze e rIte vaMdana karavA. emanA darzana jyAre jyAre thAya tyAre be hAtha joDI mastaka namAvavuM. ( 41 ) saMghaTTattA kAraNaM tahA uvahiNAmavi / khameha avarAhaM me vaijja na puNu tti a / / artha : ziSyano paga, kamara, pITha gurunA zarIrane sparze e to ghaNI dUranI vAta che paNa gurunI upadhino paNa A rIte saMghaTTo thAya to tarata gurudevane kahevuM ke, 'mAro A aparAdha kSamA karo. pharIthI ApanI upadhine mArA paga, kamara, pIThAdi sparze tevuM nahi thavA dauM.' (42) AyariaM aggimivAhi aggI sussUsamANo paDijAgarijjA / AloiaM iMgiameva naccA jo chaMdamArAhayai sa pujjI / / artha : e ziSyane mArA koTi vaMdana je potAnA gurunI dRSTimAtra uparathI, gurunA hAvabhAva mAtra uparathI gurunA mananA bhAvane jANIne gurunI IcchA pramANe pravRtti karI gurune prasanna kare che. brAhmaNa jema agnine samyak sevato te te kAryo kare ema AcAryanI sevA karanAra ++++///////////++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++/////////////////// jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 124 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ziSya pUjya che. (43) sakkA saheuM AsAi kaMTayA aomayA ucchahayA nareNaM / aNAsa jou sahejja kaMTae vaImae kannasare sa pujjo || artha : keTalAka dhanaprApti mATe utsAhavaMta banelA mAnavo dhana maLavAnI AzAthI zarIramAM kAMTA ghoMcAya ene paNa sahana karI le che e to hajI saraLa che. paNa guru ke gurubhAIo dvArA bolAtA, kAnamAM bANanI jema ghUsI jatA kaDavA vacanorUpI kAMTAone je sAdhu sahana kare che te pUjanIya che. (44) muhuttadukkhA u havaMti kaMTayA, aomayA te'vi tao suuddharA / vAyA duruttANi duruddharANi, verANubaMdhINi mahabbhayANi / / artha : lokhaMDanA kAMTAo to be-cAra ghaDI mATe ja duHkhadAyI bane che. vaLI, zarIramAM ghUselA e kAMTAo bahAra kADhI nAMkhavA paNa sahelA che. jyAre kaDavA vacano to evA duSTa che ke e varSo pachI paNa manamAMthI bhUMsAtA nathI, vairanI paraMparA UbhI kare che, durgati vigere moTA bhayanA kAraNa che. (45) samAvayaMtA vayaNAbhighAyA, kannaMgayA dummaNiaM jaNaMti / dhammutti kiccA paramaggasUre, jiiMdie jo sahai sa pujjo / / artha : 'guru ke gurubhAIo vagere taraphathI choDavAmAM AvatA kaDavA vacano rUpI bANo kAnamAM jaIne sAdhunA manamAM saMkleza, kheda, kaSAyane utpanna karanArA bane che. paNa 'kaDavA vacano sahana karavA e to dharma che' ema vicArIne AdhyAtmika jagatno je zUravIra sAdhu e vacano hasatA hasatA sahana kare che ene mArA koTi koTi vaMdana ! (46) guNehi sAhU aguNehi'sAhU, giNhAhi sAhuguNa muMca'sAhU / viANiA appagamappaeNaM, jo rAgadosehiM samo sa pujjo / / artha : sAdhu mAtra veSa dhAraNa karavAthI ke sAdhujIvananI kriyAo karavA mAtrathI nathI banAtuM paNa sAdhunA kSamAdi guNo siddha karIe to sAcA sAdhu banAya. e guNo siddha na karIe to krodhAdi avaguNo vaDe asAdhu banAya. mATe o dIkSita Atman ! tuM sAdhunA guNone grahaNa ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////+++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko (dazavaikAlika sUtram) 125 Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kara, asAdhutAne choDI de. tArA AtmAne tArA ja AtmA vaDe jANI laI rAga-dveSanA nimitomAM prazAMta bana. to ja tuM jagapUjya panIza. (47) iha khalu bho pavvaieNaM uppannadukkheNaM saMjame araisamAvannacitteNaM ohANuppehiNA aNohAieNaM ceva hayarassigayaMkusa-poyapaDAgAbhUAI imAiM aTThArasaThANAI sammaM saMpaDilehiavvAiM bhavaMti / artha : dIkSA lIdhA bAda sAdhujIvanamAM utpanna thayelA zArIrika, mAnasika jAtajAtanA duHkhone lIdhe je muni saMyamajIvanamAM arati pAme, saMyamano utsAha marI jAya, dIkSA choDavAnI IcchA thAya, saMsAra yAda Ave e muni jo hajI dIkSA choDI cUkyo na hoya to eNe nIce batAvAtI aDhAra vastuo sArI rIte vicAravA jevI che. unmArge jatA ghoDAne jema lagAma aTakAve, gAMDA banelA hAthIne jema aMkuza kAbUmAM le, saDha vahANane bacAve ema A 18 vastuono vicAra A sAdhune pharIthI saMyamamAM sthira, utsAhI banAvI deze. (48) taM jahA-haM bho ! dussamAe duppajIvI 1. lahusagA ittariA gihINaM kAmabhogA, 2. bhujjo a sAyabahulA maNussA, 3. ime a me dukkhe na cirakAlovaTThAI bhavissai, 4. omajaNapuraskAre, 5. vaMtassa ya paDiAyaNaM, 6. aharagaivAsovasaMpayA, 7. dullahe khalu bho ! gihINaM dhamme gihavAsamajjhe vasaMtANaM, 8. Ayake se vahAya hoi, 9. saMkappe se vahAya hoi, 10. sovakkese gihavAse niruvakkese pariAe, 11. baMdhe gihavAse mukkhe pariAe, 12. sAvajje gihavAse aNavajje pariAe, 13. bahusAhAraNA gihINaM kAmabhogA, 14. patte puNNapAvaM, 15. aNicce khalu bho ! maNuANa jIvie kusaggajalabiMducaMcale, 16. bahuM ca khalu bho ! pAvaM kammaM pagaDaM, 17. pAvANaM ca khalu bho ! kaDANaM kammANaM pubbiM duccinnANaM duppaDikaMtANaM veittA mukkho, natthi aveittA tavasA vA jhosaittA, 18. aTThArasamaM payaM bhavai / jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 126 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ artha : (1) he muni ! tuM saMsAramAM pAcho javA Icche che paNa tyAM kaMI tane A pAMcamA ArAmAM lagabhaga badhA jIvo sukha maLavAnuM nathI. duHkhamAM jIve che. (2) tane je strI, bhojanAdi sukhonI lAlasA jAgI che, gRhasthonA e kAmabhoganA sukho atyaMta halakA-tuccha che ane alpakALa ja TakanArA che. (3) A kALamAM badhA manuSyo mAyAvI che. tuM konA upara vizvAsa mukIza ? badhA svArthI hovAthI koI tane sAcI sahAya karavAnuM nathI. (4) he bhikSu ! tane ahIM je duHkho AkarA thaI paDyA che e tArA duHkho zuM kAyama rahevAnA che ? amuka kALa bAda e badhA duHkho ApameLe jatA raheze, ochA thaze. (5) dIkSA choDyA bAda tAre AjIvikA calAvavA mATe sAva halakAM kahevAtA mANasonA ya gulAma banavuM paDaze. emanA satkAra-sanmAna karavA paDaze. sAdhupaNAmAM to abajopatio paNa tArA pagamAM paDe che. (6) o munivara ! teM kyAMya koI mAnavIne ulTI cATato joyo che? saMsArane vamI nAMkhyA bAda tuM pAcho ene bheTavA jAya che to tuM ulTI cATanAro ja banIza ne ? (7) dIkSA choDanAro satimAM jAya e asaMbhavita che. eNe to durgationo ja svIkAra karavo paDaze. (8) tuM kadAca ema vicArato hoIza ke huM gRhastha banIne paNa sAmAyika, pUjA, pratikramaNAdi suMdara dharmonuM pAlana karIza. paNa tane khyAla nathI lAgato ke gRhavAsamAM phasAyelA e saMsArIo saMsArI kAmo ane ciMtAothI evA to gherAyelA hoya che ke emane mATe suMdara dharmanI ArAdhanA ghaNI durlabha che. (9) ahIM tuM mare to samAdhi ApanArA gurubhagavaMto tArI pAse che, paNa gRhastha banyA pachI tane je rogAdi thaze e to tane asamAdhimaraNa ja Apaze. tyAM vaLI samAdhi koNa Ape ? ane -////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// ++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko (dazavaikAlika sUtram) 127 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ asamAdhimaraNa eTale aneka maraNonI paraMparAnuM mULa. (10) gRhasthone to jAtajAtanA mAnasika saMkalpo satAve, je emane asamAdhimaraNa karanArA bane. (11) sAdhujIvana ane saMsArIjIvanamAM AsamAna-jamInano taphAvata che. saMsArIjIvana ekalA klezo, duHkhothI bhareluM che. sAdhujIvana e badhA ya saMklezo vinAnuM che. (12) saMsArIjIvana baMdhana che to sAdhujIvana mukti che. (13) saMsArIjIvanamAM to puSkaLa pApo karavA paDe. sAdhujIvanamAM eka paNa pApa karyA vinA prasannatApUrvaka jIvI zakAya. (14) saMsArIonA sukhomAM navInatA che ja kyAM? je kAmasukho rAjA bhogave e ja garIba bhogave, e ja devo bhogave, e ja gaMdhAtI gaTaramAM rahenArA bhUMDo bhogave. evA sukho pAchaLa te kaMI laMpaTa thavAya? (15) dIkSA choDyA bAda tuM je kaMI pApo karIza e badhA tAre ekalAe ja bhogavavAnA Avaze. patnI, kuTuMbAdi mATe karelA pApo e patnI vagerenA bhAge javAnA nathI. (16) re ! A mAnavajIvana ghaNuM durlabha che hoM ! ane ghAsanA agrabhAga upara rahelA pANInA biMdunI mAphaka khUba caMcaLa che, anitya che. ene A dIkSAtyAga dvArA niSphaLa na karIza. (17) tane dIkSA choDavAnI IcchA thAya che eTale lAge che ke te nakkI ghaNuM cAritramohanIya vagere karma bAMdhela che, to dIkSA choDavAthI e nAza nahi pAme. ahIM ja rahI gurunA mArgadarzana pramANe eno nAza kara. (18) yAda rAkha ke pUrvabhavomAM duSkarma karIne bhegA karelA karmothI be ja rIte chuTakAro thAya: (1) e karmone samyaga rIte bhogavI levAthI (2) tapa dvArA e karmone khatama karI nAMkhavAthI. karmone samyagu sahana karavA ke tapathI khatama karavA gRhastha mATe zakya nathI. 128 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (49) jayA ya cayai dhamma aNajjo bhogakAraNA / se tattha mucchie bAle AyaI nAvabujjhai / / artha: A aDhAra vastuo samajAvavA chatAM jo anArya sAdhu bhogasukho bhogavavA mATe cAritradharmane choDI de to e bhogasukhomAM mUcchita thayelo mUrkha sAdhu potAnA bhaviSyane samajato ja nathI. (50) jayA ohAvio hoi iMdo vA paDio chamaM / savvadhammaparibbhaTTho sa pacchA paritappai / / artha : Indra dharatI upara paDe ema jyAre muni dIkSA choDI de tyAre sarvadharmathI bhraSTa thayelA ane pAchaLathI khUba ja pastAvAno vAro Ave che. (51) jayA a vaMdimo hoi pacchA hoi avaMdimo / devayA va cuA ThANA sa pacchA paritappai / / artha : dIkSAparyAyamAM karoDapatio vaDe vaMdAto e muni dIkSA choDyA bAda sarvatra dhikkAra pAme che. sthAnathI bhraSTa thayelA devanI jema e bicAro pachI khUba pastAvo kare che. (52) jayA a therao hoi samaikkaMtajuvvaNo / macchu bva galaM gilittA sa pacchA paritappai / / artha : dIkSA choDyA bAda e udgajita kALakrame vRddha thAya, yauvanAvasthA samApta thAya tyAre e khUba pazcAttApa kare che. pelo mAchalo ! mAMsanI lAlacamAM mAchImAranA mAMsa sAthe lAgelA kAMTAmAM phasAI gayA bAda kevo pastAvo kare che ! (53) jayA a kukuDuMbassa kutattIhiM vihammai / hatthI va baMdhaNe baddho sa pacchA paritappai / / artha : dIkSA choDI saMsAra to mAMDyo paNa patnI kajIyALI maLI ! putro napAvaTa, uzruMkhala maLyA ! peTa bharI zakAya eTalI AjIvikA mAMDa maLI. rojeroja e kuTuMbanI jAtajAtanI ciMtAo vaDe A udgajita herAna thAya tyAre baMdhanamAM baMdhAyelA hAthInI jema e bicAro khUba pastAvo kare ke dIkSA na choDI hota to keTaluM sAruM thAta! jaina zAstronA cUMTelA zloko (dazavaikAlika sUtram) 129 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) ajja Ahe gaNI huto bhAviappA bahussuo / jai'haM ramaMto pariAe sAmaNNe jiNadesie / / artha: jo meM dIkSA na choDI hota, paramAtmAe batAvelA sAdhuparyAyamAM ramato hota to ATalA varSo bAda huM AcArya banI gayo hota. zAstronA vAMcanAdithI mAro AtmA khUba ja bhAvita banyo hota. huM bahuzruta hota. () devalogasamANo a pariAo mahesiNaM / rayANamarayANaM ca mahAnarayasAriso / / artha : je maharSio saMyamadharmamAM lIna banI jAya che emane to A sAdhuparyAya devaloka jevo ja thaI paDe che. paNa jeo A saMyamamAM lIna nathI banI zakatA teone to sAdhujIvananI pratyeka paLa mahAnarakanI vedanAono anubhava karAve. (56) dhammAu bhadraM sirio aveyaM jannagivijjhAamiva'ppate / ___ hIlaMti NaM duvihiraM kusIlA dAduDhiaM ghoravisaM va nAgaM / / artha : je sAdhuo cAritradharmathI bhraSTa thAya che, jJAna-dhyAna-saMyamAdi lakSmIo vinAnA bane che e to olavAI gayelA ane mATe ja atyaMta alpa tejavALA agni jevA nisteja bane che. je bhayaMkara jherI sApanA moDhAmAMthI jheranI kothaLI nIkaLI jAya ane pachI badhA ja parezAna kare. ema badhA durjano A dIkSA choDanArAnI hIlanA, tiraskAra, mazkarI kare. (57) iheva'dhammo ayaso akittI, dunnAmadhijjaM ca pihujjaNami / cuassa dhammAu ahammaseviNo, saMbhinnavittassa ya hiTThao gaI / / artha: e utpavrajitane A lokamAM cAritratyAga rUpI moTo adharma coTe che, cAre bAju apayaza-apakIrti phelAya che. lokomAM enuM nAma levuM paNa pApa gaNAvA maMDAya che. dharmabhraSTa thayelA, adharma sevanArA, mahAvratanA virAdhaka e AtmAnI durgati thAya che. 130 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58) bhuMjittu bhogAI pasajjhaceasA, tahAvihaM kaTTu asaMjamaM bahuM / gaI ca gacche aNabhi (hi)jjhiaM duhaM, bohI a se no sulahA puNo puNo / / artha : o utpravrujita ! atyAre tuM taddana Asakta banIne bhoga bhogave che. hiMsA, maithunAdi puSkaLa asaMyama seve che. paNa maryA bAda tuM tane bilakula na game evI durgatiomAM jaIza, jyAM tane jinadharmanI prApti durlabha banaze. (59) imassa tA neraiassa jaMtuNo, duhovaNIassa kilesavattiNo / paliovamaM jhijjhai sAgarovamaM, kimaMga puNa majjha imaM maNoduhaM / / artha : dIkSA choDatA pahelA eTaluM vicAra ke A bhayaMkara du:kho bhogavanArA, puSkaLa saMklezamAM rahenArA nArakanA jIvono palyopamo ane sAgaropamo jeTalo ghaNo virATa kALa paNa eka divasa samApta thAya che ane e jIva duHkhathI chuTakAro pAme che to 50-60 varSa mATenA khUba ja tuccha kahI zakAya evA mArA saMyamajIvananA zArIrika, mAnasika duHkho to zI visAtamAM ? (60) na me ciraM dukkhamiNaM bhavissai, asAsayA bhogapivAsa jaMtuNo / na ce sarIreNa imeNa'vissai, avissai jIviyapajjaveNa me / artha : tuM vicAra ke,'mAruM A saMyamajIvananuM du:kha kAyama rahevAnuM nathI. mane Aje kAmabhoganI vAsanAo jAgI che paNa jIvonI A vAsanAo paNa kAyama TakatI nathI. hajI thoDAka varSo saMyamajIvana kheMcI kADhuM to vAsanAo enI meLe zAMta paDI jaze. kadAca A bhavamAM, A zarIramAM A bhogavAsanA nAza na pAme to ya zuM ? mAruM jIvana pUrNa thaze tyAre to avazya nAza pAmI ja jaze ne ? to pachI zA mATe e vAsanAne paravaza thaI mAre dIkSA choDavI ?' (61) jassevamappA u havijja nicchio, caijja dehaM na hu dhammasAsaNaM / taM tArisaM no pailaMti iMdiA, uviMtavAyA va sudaMsaNaM giriM / / artha : AvA prakAranI bhAvanAo dvArA je saMyamIno AtmA sAdhupaNAmAM sthira thaI jAya che te zarIra tyAgI de che paNa saMyamadharmano tyAga ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// jaina zAstronA cUMTelA zloko (dazavaikAlika sUtram) 131 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatA nathI. bhayaMkara vAvAjhoDAo paNa jema merune DagAvI zakatA nathI tema pAMca Indriyo A saMyamIne calita karI zakatI nathI. (62) gihiNo veAvaDiaM na kujjA, abhivAyaNavaMdaNapUaNaM vA / asaMkiliTThehiM samaM vasijjA, muNI carittassa jao na hANI / / artha : sAdhuoe gRhasthonI vaiyAvacca na karavI. (gRhasthone rogamAM davA ApavI, davA banAvavI, gRhasthane bAma ghasI Apavo.) gRhasthonuM abhivAdana, vaMdana ke pUjana paNa sAdhue na karavuM. (Avo, beso, tabiyata sArI che ne ? ityAdi zabdo na bolAya.) tathA sAdhue saMkleza vinAnA sAdhuo sAthe rahevuM, jethI potAnA cAritranI hAni na thAya. (63) no puvarattAvarattAne, saMveddA gappAmaze / kiM me kaDaM kiM ca me kiccasesaM, kiM sakkaNijjaM na samAyarAmi ? (64) kiM me paro pAsai kiM ca appA, kiM vA'haM khaliaM na vivajjayAmi / icceva sammaM aNupAsamANo, aNAgayaM no paDibaMdha kujjA / / artha : sAdhue sUryAsta thayA bAda (ke pachI chelle saMthArAmAM sUtI vakhate) ane savAre UThyA bAda AtmAnuM nirIkSaNa karavuM joIe. te A pramANe : (1) Aje meM zuM karyuM ? keTalI gAthA gokhI ? kayo tapa karyo? (2) mAre zuM karavAnuM bAkI rahI gayuM che ? (3) evA AcAro kayA che ? ke je huM mArI zakti hovA chatAM paNa Acarato nathI ? (4) mArI sAthenA sAdhuo mane zuM mAne che ? zuM teo mane khAudharo, kaSAyI, svArthI, ALasu mAne che ? (jo mAnatA hoya to emAM koIka tathya hovuM ja joIe.) (5) mane mArI jAta kevI lAge che ? (6) huM mArI kaI bhUlone dUra nathI karato ? je sAdhuo A cha vastuo sArI rIte vicAre che teo bhaviSyamAM asaMyamamAM AdaravALA banatA nathI paraMtu vadhu ne vadhu saMyamI bane che. 11*1***************************************** |||||||||||||tt|+ jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 132 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (65) appA khalu sayayaM rakkhiavvo, sabidiehiM susamAhiehiM / arakkhio jAipahaM uvei, surakkhio savvaduhANa muccai tti bemi / / artha : chellI gAthAmAM AkhA ya dazavaikAlika sUtrano sAra ApatA huM zathaMbhavasUri kahuM chuM ke he paramakRpALu paramAtmA mahAvIradevanA zramaNo ! tamArI pAMce ya indriyone sArI rIte samAdhivALI banAvI do, emane emanA viSayomAMthI pAchI vALI do ane e dvArA satata AtmAnI rakSA karo. jo Indriyo uchuMbala banaze to rakSA nahi pAmelo AtmA saMsArabhramaNane pAmaze. ane jo AtmAnI rakSA thaze to e sarvaduHkhothI mukta thaze. jaina zAstronA cUMTelA zloko (dazavaikAlika sUtram) 133 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-1 sAdhujIvananI sAramayatA mumukSu AtmAne vyaktigata kalyANanI sAdhanA pradhAna hoya che, tenI sAcavaNI-khIlavaNIne sApekSa rahIne sarva kAryo karavAnA hoya che mATe mumukSu AtmA anaMta puNyarAzinA atiprakarSanA pariNAme meLavela prabhuzAsananA lokottara saMyamanI ArAdhanAnA anukULa sAdhanonI saphaLatA yathAyogya zI rIte meLavI zake te aMge zrIAcArAMga Adi zAstromAM nAnA prakAranuM varNana che, te badhAnA AdhAre upayogI abhyAsakrama ahIM jaNAvAya che. 1. prathama to sAdhu-sAdhvIe dIkSAno paramArtha samajI bAhya jIvanamAMthI AMtarika jIvana jIvavA mATenI pUrNa taiyArIvALA jIvana jIvavA mATenI potAnI javAbadArI dhyAnamAM rAkhIne, parama hitakAraka jJAnI bhagavaMtonA vacanone pUrNa vaphAdAra rahevuM ghaTe. te vacano paNa potAnI buddhinI tucchatAnA kAraNe saMpUrNa-yathArtha na samajAya tevA prasaMge paNa sAkSAt upakArI potAnA gurubhagavaMto prati pUrNa vinayabhAve namratA dAkhavI potAnA Atmika vikAsa mATe pUrNa jAgrata rahevuM ghaTe. 2. dIkSA lIdhA pachI rojanI upayogI kriyAonI zuddhi ane jayaNApUrvaka pAlana thAya te mATe vidhinuM saMpUrNa jJAna meLavI yathAzakya prayatna karI vidhipUrvaka pAlana mATe niraMtara dhyAna rAkhavuM. 3. Avazyaka sUtronA artho, sAmAcArInI nirmalatA, Avazyaka kriyAnI samayAdivyavasthApUrvaka niyata vyavasthA ane AcArapradhAna sAdhujIvana jIvavA AdinI tatparatA mATe zaktisaMpanna AtmAe prayatnazIla rahevuM joIe. 4. dIkSA lIdhA pachI pahelI take nIce jaNAvyA mujaba prAthamika abhyAsa karavo jarUrI che, jenAthI AtmA saMyama-vivekanI mahattA samajI vyaktigata Atmika kalyANanI sAdhanAne sAdhavA udyata thaI zake. 1. Avazyaka kriyAnA sUtro (artha sAthe) zakya hoya to saMhitA, padasaMdhi, saMpadA ane uccArazuddhinI yogya keLavaNI meLavavI jarUrI che. 134 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. zrIdazavaikAlika sUtra (artha sAthe) saMskRta na jANanAre paNa gurumukhe AkhA granthano artha dhArI, temAMthI dhyAna rAkhavA lAyaka noMdha karI, roja te saMbaMdhI yogya upayoganI jAgRti rAkhavA prayatna sevavo. AkhA dazavaikAlika sUtrano yoga na bane tema hoya to paNa pahelA pAMca adhyayano, AThamuM, dazamuM ane chellI be cUlikAo khAsa gurugamathI artha sahita dhAravI temaja dazavaikAlika sUtranA daza adhyayanonI sakjhAyo gurugamathI dhAravI ane bane to gokhavI. 3. zrIoghaniyukti granthanI vAcanA gurumukhe levI ane temAMthI vihAra, gocarI, paDilehaNa, svAdhyAya, spaMDilabhUmi, roga-cikitsA, pAtralepa Adi saMbaMdhI yogya jayaNA AdinI noMdha karavI. 4. vairAgyavAhI granthonuM vAMcana-mananAdi jemake zrI adhyAtmakalpadrumano bIjo, pAMcamo, AThamo, navamo, agiyAramo, teramo ane paMdaramo adhikAra, zrI prazamarati, zrIjJAnasAra, zrIupadezamAlA, zrI zAMtasudhArasa, zrIratnAkarapaccIzI, zrIhRdayapradIpachatrIzI, zrI kumArapAla bhUpAla racita sAdhAraNajina stavana vagere graMtho. 5. dravyAnuyogano prAthamika abhyAsa cAre anuyogamAM pradhAna caraNakaraNAnuyoganI mahattA-saphaLatA dravyAnuyoganI sApekSa vicAraNA para avalaMbe che, mATe prAthamika kakSAmAM vartatA bAlajIvone mATe caraNakaraNAnuyoga amuka kriyAonA zubha AsevananA baLe Atmika saMskAronA ghaDataranI bhUmikA taiyAra kare che, paNa sAdhujIvanamAM to te bhUmikA upara yogya saMskAronuM majabUta maMDANa karavAnuM hoya che, tethI dravyAnuyoganI sApekSapradhAnatA (potAnA mATe) jarUrI che. mATe cAra prakaraNa, traNa bhASya, cAra karmagraMtha, (zakti-kSayopazama AdinI anukULatA hoya to cha karmagraMtha, nahi to cArathI sAmAnya khyAla AvI rahe che) zrItatvArtha sUtra, zrI nayakarNikA, zrIpramANanayatattvalokAlaMkAra ane zrIdravyaguNaparyAyano rAsa, samakitanA 67 bolanI sajhAya, yogadaSTinI sakjhAya vagere tAttvika vicAranA prAthamika graMthonuM adhyayana jarUrI che. jaina zAstronA cUMTelA zloko (pariziSTa) 135 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AmAMnA keTalAka saMskRta bhASA ane zAstrIya jJAnanI prauDhatA mAMge tevA che, chatAM saMskArarUpe yatkiMcit aMze paNa gurugamathI buddhinuM parikarmaNa karavA upayogI hovAthI tevA graMtho paNa AmAM jaNAvyA che. 6. upara mujabanuM pAyAnuM tAttvika zikSaNa maLyA bAda zaktisaMpanna AtmAe svakalyANanI sAdhanAne anukULa sarva sAdhanono saMpUrNa vyavasthita upayoga jayaNApradhAna jIvana jIvavArUpe karyA bAda vadhelI zaktino parakalyANamAM upayoga karI karmanirjarAnA mArge jaldI AgaLa vadhI zakAya te mATe saMskRta bhASAno abhyAsa karavA prayatnazIla thavuM ucita che, nahi to dIkSA lIdhI ane dIkSAnA vAstavika bhAvArthane jIvanamAM utAravArUpe svakalyANane anukULa adhyavasAyazuddhinA sAdhano tAttvika zikSaNa dvArA meLavyA na hoya ane parakalyANanI bhAvanAmAM saMskRta bhASA AdinA abhyAsathI paDI javAya to jIvanamAM paDelA anAdikALanA saMskAro mAna-abhimAna, janaraMjana, bahirbhAvanI vRtti Adi svarUpe AtmAne saMyamanA mUla dhyeyathI khaseDI mUke tema paNa banavA saMbhava che. Ama chatAM upara jaNAvela bAbatomAM yogya gItArtha jJAnI guru . aucityAnaucityano vicAra karI yogya rIte pravartI zake che, paNa sAmAnyataH svecchAthI pravartanArA AtmAo zubha bhAvanA hovA chatAM keTalIka vAra viparIta avasthAmAM mukAI jAya che. mATe upara jaNAvyA mujaba sAdhupaNAnA sArarUpe svakalyANanI sAthe anya AtmAonA hitane sAdhavArUpano lAbha meLavavA prAthamika ghaDatara mATe upayogavaMta thavAnI jarUra che. pariziSTa-2 saMyamapAlananI viziSTa maryAdAo 1. vigaI vAparavI te sAdhu mATe pApa che, kAraNe guru mahArAjanI anujJA meLavIne pramANasara vAparavA upayoga rAkhavo. 2. divase uMghavuM te sAdhu mATe dUSaNa che. 3. doDavuM ke jaladI cAlavuM tathA raste cAlatAM hasavuM ke vAto karavI sAdhu 136 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mATe ucita nathI. 4. bhUla thaI jAya to sarala bhAve guru mahArAja AgaLa nikhAlasa ekarAra karavo joIe. 5. kapaDAMno kApa bahu melA thayA pahelAM na ja kADhavo. 6. vAraMvAra vAparavuM ke vAsanA poSavA khAtara vAparavuM ucita nathI. 7. sArI vastu ApaNI pAse AvI hoya to bIjA sAdhunI bhakti karavI joIe. 8. guru mahArAja Ave tyAre "maFNa vaMdAmi' kahetAM ja UbhA thavuM joIe. 9. potAnI buddhino upayoga guruAjJA thayA pachI kadI paNa na karavo. bahuvela saMdisADuM AdezanA marmane samajavAnI jarUra che. 10. koIpaNa cIja maMgAvavI hoya ke kaMIpaNa kAma karavuM hoya to guru mahArAjane pUchavuM joIe. 11. baMne TaMkanuM pratikramaNa maryAdApUrvaka zuddha uccAra sAthe ekAgratApUrvaka karavuM joIe. 12. muhapattino upayoga barAbara jALavavo. 13. zrAvako-gRhasthone "Avo, jAo, A karo, te karo ema AdezAtmaka vacana kahevAya nahi. 14. rastAmAM cAlatAM ADuM-avaLuM jovuM nahi, vAto karavI nahi, bhaNavuM, gokhavuM ke AvRtti-punarAvartanAdi paNa na karavuM. 15. IryAsamitino upayoga barAbara jALavavo. 16. koInI paNa niMdA sAMbhaLavI ke bolavI nahi. 17. strIne jANI-joIne AMkhathI dhArIne jovI nahi. (e ja rIte sAdhvI mATe puruSanuM samajavuM.) 18. vAparatAM pahelAM pAtarAmAM ane paDilehaNa vakhate vastrAdimAM barAbara dRSTipaDilehaNa karavuM joIe. 19. bIjA sAdhunA pAtarAM tarapha najara na karavI ke "ene zuM ApyuM?" ke "eNe zuM vAparyuM ?' Adi. - jaina zAstronA cUMTelA zloko (pariziSTa) 137 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. sAdhue zarIrane anupayogI cIjo vAparavAnI Teva choDavI joIe. 21. ochuM, sAduM ane vRttisaMkSepapUrvaka vAparavAthI sArI bhAvanA Ave che. 22. koIpaNa sAdhu kAma batAve to harSapUrvaka te kAma karavA taiyAra thavuM joIe. 23. saMyamanA upakaraNo sivAyanI cIjono upayoga sAdhu mATe aniSTa che. 24. "sArI vastu bIjAone bhale maLo! mAre game te vastuthI cAlaze AvI bhAvanA haiyAmAM niraMtara rAkhavI. 25. vAparatAM pahelAM guru mahArAjane pUchavuM joIe ke A gocarI-pANI vAparuM ? 26. bimArI Adi AgADha kAraNa vinA navakArazInuM paccakhANa sAdhu mATe ucita nathI. 27. savAramAM UThatAM ja zrI navakAra mahAmaMtranuM smaraNa karavuM joIe ane guramahArAjanA caraNomAM mastaka jhukAvI AtmasamarpaNano bhAva keLavavo joIe. 28. savAramAM daza vAgyA sudhI kaMIpaNa navuM Agamika, prAkaraNika ke saiddhAntika gokhavuM joIe. 29. stavana, sajhAya Adi savAranA daza vAgyA pahelAM na gokhAya. 30. kriyAomAM locA ke avidhi karavAthI virAdhanAnuM bhayaMkara pApa baMdhAya 31. savAre rAI pratikramaNa sUryodayathI be ghaDI pahelAMnI maryAdAe karavuM paNa cAra vAgye UThI to javuM ane cAra logassano kAussagna karI caityavaMdana ane bharakhesaranI sajhAya sudhI karI maMda svare svAdhyAya athavA vividha kAussagna karavA. 32. savAre cAra vAgyA pachI saMthArAmAM paDI rahevuM sAdhune zobhe nahi. 33. saMyamanA upakaraNo, bhaNavAnA pustako Adi sAcavIne vyavasthita rAkhavA joIe. 34. sArA kapaDAM ke sAruM vAparavAnuM maLe tevo vicAra paNa na AvavA devo. 138 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMyamopayogI zuddha yathAsamaye jevA maLe tevA vasa-AhArathI calAvI levAnI vRtti keLavavI. 35. vAparavuM e saMyamI mATe veTharUpa che, zarIrane nabhAvavA mATe nachUTake karavAnI te kriyA che, mATe temAM be ghaDIthI uparAMta samaya na thavA devo joIe. 36. AyaMbilano tapa sAdhu mATe amRtarUpa che. vigaIvALo AhAra jherarUpa che. A vAta dhyAnamAM rAkhI vagara kAraNe miSTa padArtho ke vigaIono vadhu paDato paribhoga sAdhue na karavo joIe. 37. saMyamanA saghaLA upakaraNo ane pustako vagerenuM savAra-sAMja jayaNApUrvaka paDilehaNa karavuM joIe. sAdhune koIpaNa cIja paDilehaNa karyA vinAnI vaparAya ja nahi. 38. sAdhunI koIpaNa cIja rastAmAM rakhaDatI ke jyAM tyAM paDI na rahevI joIe. tema karavAthI saMyamanA upakaraNanI avahelanA temaja ayatanA adhikaraNano doSa lAge che. 39. rastAmAM sAmethI koIpaNa sAdhu maLe to vinayapUrvaka hAtha joDI mukha AgaLa muhapatti rAkhI "maFeNa vaMdAmi' kahevuM. 40. saMyamanI nAvamAM beThA pachI tenA karNadhAra khalAsIsamA gurumahArAjanI AjJAnusAra vartana rakhAya to bhavasamudrathI pAra pamAya, anyathA saMbhava nathI. 41. "sAruM sAruM vAparavAthI, sArI cIjono upayoga karavAthI mAruM puNya khUTe che ane navuM pApa baMdhAya che' ema vicAravuM. 42. pAMca tithie caityaparipATI jarUra karavI. 43. parvatithi ane viziSTa divasoe cAlu divasa karatAM kaMIka vadhu tapa karavo. 44. sAdhue duniyAnI saghaLI paMcAta mUkI daI ApaNA jIvananI zuddhino khyAla barAbara keLavavo. 45. brahmacarya saMyamano prANa che, te vinA saMyama maDadA jevuM che. mATe brahmacaryanI nava vADonuM pAlana barAbara karavA mATe upayogavaMta rahevuM. 46. sAdhue bolavAmAM kadI paNa "jakArano prayoga na karavo. jaina zAstronA cUMTelA zloko (pariziSTa) 139 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariziSTa-3 saMyamanI sAdhanArUpa pagadaMDIo 1. guruAjJA e saMyamasAdhanAno mukhya prANa che, te vinA kadI paNa AtmakalyANanA paMthe prayANa zakya ja nathI. 2. gurunA caraNomAM AtmasamarpaNa saMyamasAdhanAnuM mukhya aMga che. 3. gurumahArAjano upakAra roja smaraNa karavo joIe ke mane bhavasamudramAM paDato kevo bacAvyo ? ane bacAvavA hajI paNa niSkAraNa karUNA varasAvI rahyA che. 4. gurumahArAja kAMI paNa kahe, AjJA kare, bhUla thatAM te saMbaMdhI Thapako Ape ke kadAca kaThora svare tarjanAdi paNa kare, A badhuM mArA AtmAnA ekAMta hitArthe che. mArA bhAvarogane haThAvavA tenI tIvratA AdinI apekSAe mRdu-madhya-tIvra ke kaDavA auSadhonA vividha prayogonI prakriyA pU. gurudeva apanAvI rahyA che !!! A jAtanI zubha ciMtanA vivekabaLe TakAvavI jarUrI che. 5. pUjya ane upakArI gurudeva ke vaDIlanI sAme kadI paNa jema tema asabhya na bolAya. A mATe pUratuM dhyAna rAkhavuM. 6. zarIrane jeTaluM IcchApUrvaka kaSTa ApIe teTalI pAponI vadhu nirjarA thAya che. 7. pAMca mahAvratonuM pAlana potAnA vhAlA prANonI jema karavuM joIe. 8. koIpaNa sAdhunA doSo ApaNAthI jovAya nahi. bIjAnA doSo jovAthI potAno AtmA doSavALo bane che. kALuM jovAthI mana kALuM bane che, ujaLuM jovAthI mana ujaLuM bane che. 9. bIjAnA guNo ja ApaNe jovA joIe. 10. koInI paNa adekhAI-IrSyA sAdhuthI na karAya. 11. bIjAnI caDhatI joIne rAjI thavuM joIe. 12. 'darekanuM bhaluM thAo' AvI bhAvanA niraMtara rAkhavI joIe. 13. potAnA upakArI guru mahArAjanA doSo ke bhUlo tarapha kadI paNa najara ********** nanananana+ 140 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na javA devI. 14. zarIranI ja saMbhALa karanAra saMsArI kahevAya. AtmAnI ja saMbhALa mATe sAvadha rahe tenuM nAma sAdhu 15. zuM khAIza? kyAre khAIza? zuM maLaze? amuka cIja nahi maLe to? Adi zudra vicAraNAo karavI ucita nathI. 16. game tevo kaDavo bola (zabda) sahana kare te sAdhu 17. "huM" ane "mAruM" bhUle te sAdhu 18. "sArI vastuo bIjAone bhale malo ! mAre game tevI vastuthI cAlaze" AvI bhAvanA vAraMvAra keLavavI. 19. hasavuM te sAdhu mATe pApa che. 20. koInI paNa mazkarI sAdhuthI karAya ja nahi. 21. game tevI paNa koInI kharAba vAta sAMbhaLavI nahi, kadAca saMbhaLAI jAya to peTamAM ja rAkhavI. 22. koInI paNa niMdA karavI nahi temaja sAMbhaLavI paNa nahi. 23. svabhAva zAMta rAkhavo. 24. "saMsAra duHkhanI khANa che ane saMyama sukhanI khANa che." A vAta barAbara yAda rAkhavI. 25. koIpaNa vAtano kadAgraha na rAkhavo. 26. haMmezA sAmA mANasanA daSTibiMdune samajavA prayatna karavo. 27. koI paNa vAtamAM 'ja kArano prayoga na karavo. 28. guru mahArAja vAtamAM hoya ke kAmamAM hoya tyAre kaMI pUchavuM nahi. 29. guru mahArAjanI anukULatAo sAcavavI e ja saMyamazuddhi mATe jarUrI guruvinayanI prAthamika bhUmikA che. 30. ApaNA hitanI vAta kaDavI hoya to paNa hasate mukhe sAMbhaLavI. 31. ochI cIjothI calAvatAM zIkhavuM joIe. jarUriyAto ghaTADavI e sAdhutAnI saphaLatA che. 32. maraNa kyAre ? tenuM kaMI dhoraNa nathI, mATe zubha vicArone amalI banAvavAmAM prasAdI na rahevuM. # # Hitittikt+++++++++++14+Hit++++++++++++++++++it+H+Hit++I+H++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko (pariziSTa) # 141 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33. ApaNI prazaMsA-vakhANa sAMbhaLI phulAI na javuM temaja niMdA sAMbhaLI krodha na karavo. 34. "AtmAmAM anaMta zakti che e vicArIne tene barAbara daDha rIte keLavI saMyama, jJAna, dhyAna ane tapanI pravRttimAM viryotsAhapUrvaka AgaLa vadhavA prayatnazIla rahevuM. 35. saMyamAnukUla koI paNa pravRttimAM kAyara kadI na banavuM. kadAca paristhitivaza AcArathI kAyaratA Ave to paNa vicArothI kAyara kadI na banavuM. 36. AMkha, kAna, jIbha vagere Indriyo DAkU che. te AtmAnuM badhuM puNyadhana lUMTI le che, mATe Indriyo kahe tema na karavuM paNa jJAnIo jema kahe tema karavuM. 37. madhura khAvAnI sArI cIjo ke jovAlAyaka suMdara padArtho kharekhara jhera che, tenAthI AtmAne anaMta janma-maraNa karavA paDe che mATe Indriyanigraha mATe sAvaceta rahevuM. 38. paraspRhA e mahAduHkha che, tRSNAno vijaya e sukhanI cAvI che, mATe - jema bane tema munie niHspRhatA khUba keLavavI joIe. 39. vinaya vagaranA moTA tapanI ke bhaNavAnI kaMI kiMmata nathI. 40. sAdhu jo saMyamanI pAlanA ArAdhakabhAvathI kare to mokSanI ke devalokanI prApti kare che paNa virAdhabhAvathI saMyama dUSita kare to naraka, tiryaMca Adi durgati avazya meLave che. 41. guruno avinaya karanAra kadI kalyANanI sAdhanA karI na zake. 42. zarIrane sukumAla na banAvavuM. saMyama, tapa ane svAdhyAyAdi | pravRttiomAM yathAyogya rIte pravartI zarIrano kasa kADhavA lakSya rAkhe te sAdhu 43. dIkSA lIdhA pachI mA-bApano ke sagAvahAlAno moha na rakhAya, temanI sAthe guruAjJA vinA dharmanI paNa vAta na thAya. 44. sApa kAMcaLI utAre tema saMsArathI aLagA thayA pachI saMyamIe tapelA loDhAnA goLA jevA te gRhastho sAthe nirapekSa rIte ke svacchaMda rIte 142 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMbhASaNa, paricaya ke patra-vyavahArAdi sarvathA na karavuM joIe. 45. sAcA saMyamI mATe gRhastho sAtheno paricaya pApa che. 46. pApano bApa lobha che ane pApanI mAtA mAyA che. 47. nakAmI vAto karavI nahi temaja sAMbhaLavI paNa nahi. 48. jJAna-darzana-cAritranA prayojana vagaranI koIpaNa pravRtti saMyamIe karavI na joIe. 49. vicAromAM udAratA, svArtharahitapaNuM ane parArthavRtti keLavavAthI saMyamanI AsevanA AtmAne ujjavalatara banAvavAmAM vadhu cokkasa rIte phalavatI thAya che. , 50. 'huM jIva mAtrane abhayadAna ApavAnI vizada padavIvALA saMyamano adhikArI chuM.' A jAtanI javAbadArI satata jAgrata rAkhavI joIe, jethI halakA vicAro ke kSudra svArthamUlaka pravRttio svataH kSINa thaI jAya. 51. sAdhune ciMtA hoya to eka ja ke 'bhavabhramaNathI zI rIte bacAya ?' ane te mATe jarUrI saMyamanI pAlanA gurucaraNe pUrNapaNe samarpita thaI javAnI tamannA sAdhunA mAnasamAM ahoniza jAgatI hoya che. paranI dInatA sAdhunuM moTAmAM moTuM dUSaNa che. 52. moTA berisTaro ke vakIlo ginI-sonAmahoronA hisAbe miniTanI kiMmata vAta karanAra asIla sAthe AMkatA hoya che, to tenA karatAM paNa saMyamI jIvananI ekeka kSaNa amUlya che, tethI niSprayojana vAto ke anupayogI pravRttiomAM jarA paNa samaya vyartha na gumAvavo joIe. 53. je sAdhu indriyonA vikArone poSavAmAM kapaDAM, zarIranI TApaTIpa ke mAnapAnamAM phulAI jAya tenuM jIvana adhogAmI ja bane che. 54. sAdhue khAsa kAma vinA AsanethI UThavuM na joIe. niSprayojana jyAM tyAM pharavAnI Teva sAdhune chAjatI nathI. 55. sAdhue caMcaLatA choDI dareka kriyAmAM sthiratA keLavavI. pa6. bhaNatI vakhate ke lakhatI vakhate TaTAra besavuM joIe jethI zarIramAM roga na thAya. 57. savAramAM cAra vAgyA pachI sUvuM na joIe, kemake te veLAe mana ++++++++++++///////////////////////////////////////////////////////////////////////// jaina zAstronA cUMTelA zloko (pariziSTa) 143 Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharmadhyAnamAM jaldI vaLI zake che. 58. svAdhyAya ke khAsa jarUrI kAma sivAya mauna rahevA prayatna karavo. 59. sAdhunI bhASA mIThI-madhura, nyAyocita, niravadya ane prabhunI AjJAnusArI hovI joIe. 60. gurumahArAjano Thapako miSTAnna karatA paNa vadhAre mITho lAgavo joIe. 61. sAruM brahmacarya pALanAra prAyaH rogI banato nathI. 62. brahmacarya-maMgathI bAkInA cAra mahAvratono paNa bhaMga thaI jAya che. 63. sAdhune zarIra karatAM AtmAnI ciMtA vadhAre hoya, A loka karatAM paralokanI ciMtA vadhu hoya che. 64. sAdhu-sAdhu vacce khaTapaTo karAve ke nArada-vidyA karI potAne hoziyAra mAne te sAdhu na kahevAya. 65. dareka dharmakriyAo karatAM bhagavAnane yAda karavA joIe ke aho niSkAraNa karuNAlu paramAtmAe bhavodadhitAraka kevI sarasa kriyAo nirdezI che ? 66. savAramAM roja UThatAM ja vicAraNA karavI ghaTe ke "huM sAdhu chuM ! mAre pAMca mahAvrato pALavAnA che! mAruM kartavya huM zuM nathI karato? meM keTalI saMyamanI sAdhanAmAM pragati karI ? tapamAM zakti gopavuM chuM ke kema ?" Adi. 67. gurumahArAjanI IcchAne anukULa rahevuM te saMyamInuM pradhAna kartavya che. 68. gurumahArAjanI koIpaNa AjJAne Atmahitakara mAnI hRdayanA ullAsathI amalI banAvavA prayatna karavo. 69. potAnI marajI mujaba cAlanAra sAdhu kadI paNa saMyamanI maryAdAo jALavI zakato nathI. 70. "mane Ama lAge che mATe huM to Ama ja karIza' evo kadAgraha na rAkhatAM pU. gurudevane je yogya lAge te rIte ja kAma karavAno Agraha rAkhavo. 71. strI sAthe vAtacIta, bahu ke vAraMvAra vigaIno vaparAza, zarIranI zobhA-TApaTIpa, A traNe sAdhu mATe tAlapuTa jhera samAna bhayaMkara che. 144 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72. saMsArane duHkhathI ane pApathI bharelo jANI tyAga karyo. have te saMsAranI phulAmaNImAM pharIthI na phulAI javAya te mATe sAvadha rahevuM ghaTe. 73. sAdhune je sukha saMyamanA anubhavathI maLe che te devendra ke cakravartIne paNa nathI maLatuM. 74. saMyamamAM duHkha ochuM, sukha vadhAre ane saMsAramAM sukha ochuM, duHkha vadhAre-A eka nakkara hakIkata che ! bhale bAhyadaSTithI ApaNane viparIta lAgatuM hoya ke "saMyamamAM duHkha vadhAre che ane saMsAramAM sukha vadhAre che. kharekhara A bhramAtmaka anubhava che. pariziSTa-4 - saMyamInuM vyavasthApatraka 1. savAre keTalA vAge UThyA ? 2. keTalo jalpa karyo ? 3. keTalA zloka vAMcyA ? 4. keTalA zloka kaMThastha karyA ? 5. keTalo vakhata jJAnagoSThI karI ? 6. keTalo vakhata mauna rahyA ? 7. keTalo vakhata vikArI bhAva upajyA ? 8. bIjAnuM kAma paramArtha vRttithI karyuM ke nahi? 9. keTalI vAra asatya bhASaNa ? 10. keTalI vAra mAyA-prayoga ? 11. keTalI vAra krodha thayo? 12. keTalI vAra ciDANA ? 13. keTalo samaya phogaTa gumAvyo? 14. zAstronuM vAMcana-zravaNa karyuM? 15. Aje khAsa rIte kayA guNanI keLavaNI karI ? jaina zAstronA cUMTelA zloko (pariziSTa) 145 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16. Aje kayA doSane TALavAno prayatna karyo ? 17. Aje kaI kuTevane tajavA sakriyatA thaI ? 18. Aje kuTevane varjavAnA prayatnamAM saphaLa ke niSphaLa ? 19. Aje kaI Indriya sauthI prabaLa ? 20. Aje guruvinayamAM kyAM beda2kA2I ? 21. kriyAnI zuddhimAM kyAM bedarakArI ? 22. pratikramaNamAM bolyA ? 23. vAMdaNA khamAvavAnI maryAdA sAcavI ? 24. dravya keTalA vAparyA ? 25. nidrA-pramAda thayo ? 26. vikathA karI ? 27. paccakkhANa zuM ? 28. svAdhyAya keTalo ? 29. muhapattino upayoga rahyo ? 30. cAlavAmAM IryAsamiti jaLavAI ? 31. gocarInA 42 doSomAMthI kayo doSa lAgyo ? 32. mAMDalInA pAMca doSomAMthI kyA doSa lAgyA ? 33. pUMjavA-pramArjavAno barAbara upayoga rahyo ? 34. gRhastha adharma pAme tevuM vartana karyuM ? 35. avinaya uddhatAIno prasaMga ? A rIte vyaktigata guNadoSonA prazna UbhA karI tenA upara sUkSma ciMtana karavAthI saMyamamArge sphurtinuM baLa vadhe che. pariziSTa-5 sAdhujIvananI rUparekhA 1. rAtanA keTalA kalAka nidrA lIdhI ? 2. savAre keTalA vAge UThyA ? 3. keTalo jApa karyo ? 146 ++++++++++++++++++++++||||||||||++||||||||||||||||||||||+///+++++++++++++++++++/////////// jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4. keTalA zlokanuM vAMcana karyuM? 5. keTalA zloka kaMThastha karyA? 6. keTalo vakhata satsaMga karyo? 7. keTalo vakhata sadupadeza sAMbhaLyo ? 8. keTalo vakhata mauna rahyA? 9. keTalo vakhata mAMDalInA kAryamAM gALyo? 10. paccakakhANa zuM karyuM? 11. keTalI vAra asatya bolAyuM? 12. keTalI vAra gusse thavAyuM? 13. keTalo vakhata AtmaciMtana karyuM? 14. keTalo vakhata dhyAna karyuM? 15. keTalI vakhata nava vADanuM ullaMghana karyuM? 16. kaI Indriyane AdhIna thavAyuM? 17. keTalI vAra kriyAmAM pramAda karyo? 18. kayo guNa meLavavAno prayatna karyo ? 19. kayo durgaNa choDavA prayAsa karyo? 20. keTalI vAra eka Asane beThA ? 21. keTalI vAra bIjAnuM kAma karyuM? 22. keTalI vAra jJAnanI bhakti karI? 23. keTalo TAIma vAtomAM gayo? 24. keTalI vAra devavaMdana karyuM? 25. gocarI lAvavAmAM keTalA doSa lAgyA ? 26. gocarI vAparavAmAM keTalA doSa lAgyA ? 27. gocarI ApavA-levAmAM keTalI mAyA karI ? 28. keTalA dravyano saMkSepa karyo ? 29. AhAra-pANInI keTalI uNodarI karI ? 30. keTalI vigaI tyAga karI ? : jaina zAstronA cUMTelA zloko (pariziSTa) 147 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31. jarUra vagaranI keTalI vigaI vAparI ? 32. dravyAdi abhigraho kayA lIdhA ? 33. jarUrI vigaI vAparatA keTalo rAga karyo ? 34. vigaI vAparatA vaDIlonI AjJA lIdhI ke nahi ? 35. pAtrAmAM AvyA pachI bhakti karI ke nahi ? AvI jAtanI sadvicAraNAthI sAdhujIvana uccakoTinuM bane che. (pariziSTa 1 thI 5 pU. pAda paM. pravarazrI abhayasAgarajI gaNivarakRta maMgaLa svAdhyAyamAMthI uSkRta) 11+nanana+nanana+ 148 ++++++++ jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AlocanA sthAna saMgraha (pUjanIya sAdhu-sAdhvIjI mATe) - devadurlabha mokSaprApaka saMyamajIvanane saphaLa banAvavA kayo sujJa na Icche ? sadgurunI nizrAchatAM sukhazIlatA, pramAda Adi nimitte aticArathI kaluSita baneluM saMyama sva-phaLane ApavA samartha nathI banI zakatuM. saMyamane saphaLa banAvavA pApabhIrutA-bhavabhIrutAnI sAthe sAthe saddaguru samakSa aticAronI AlocanAdi dvArA saMyamanI zuddhi karavI paNa anivArya che. samaja ane smaraNazaktinI maMdatAnA kALamAM aticAra-sthAnonI yAdamAM sahAyaka evo A AlocanA-sthAnono saMgraha prastuta karavAmAM Avyo che. AtmArthI mahAnubhAvo aneka Avazyaka kartavyonI jema niyamita prastuta AlocanA-sthAnonuM vAMcana karatA rahI AlocanAnI sUkSmatAne jANI-samajI-AcarI saMyamajIvanane vizeSa saphaLa banAve e zubha kAmanA. li. pUjyapAda AcArya gurudeva zrImadvijaya jagaccandrasUrIzvarajI mahArAja sAheba. . (1) jJAnAcAra 1. svAdhyAya vakhate svAdhyAya na karyo. 2. akAle svAdhyAya karyo. 3. rAtre svAdhyAya na karyo. 4. kAjo lIdhA vagaranI jagyAe svAdhyAya, pratikramaNa, saMthAro vagere karyA, gocarI-pANI vAparyA. 5. vidyAguruno vinaya sAcavyo nahi, apalApa-niMdA karyA. 6. vAcanAcArya, gurnAdika, vidyAdAtA, vAcanAdAtAnuM Asana pAtharyuM nahi, bhagavAna (temanA) padharAvyA nahi, mAtrAnI kuMDI na mUkI, wwwwwwwwwwwwwwAnanAmAnA jaina zAstronA cUMTelA zloko (AlocanA sthAna saMgraha) 149 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temanI nindA karI sAMbhaLI. 7. adhika jJAnavALA tarapha ISya, adekhAI thaI-karI, temanI nindA apalApa karyA. yogavahana karyA vinA ke gurnAdikanA Adeza-saMmati vinA Agama graMtho, stavana, sakjhAya bhaNyA, bhaNAvyA, abhigraha lIdhA. 9. acittaraja anuyogano kAussagna na karyo. 10. chApAM, megejhIna vAMcavAmAM TAIma pasAra karyo. 11. eThA mukhe bolyA. 12. mAtrAnI kuMDI hAthamAM chate bolyA. 13. mAtru vagere paraThavatAM chAMTA kAgaLa para paDyA. 14. navakAravALI, pustaka Adi jJAnopakaraNa astavyasta rAkhyA, tene parasevo, cUMka, glekha, paga, daMDAsana lAgyA, pUMTha thaI, jamIna upara mUkyA-paDyA. 15. navakAravALI gaNyA vinA rahI gaI. 16. guruvaMdana-paccakhANa karavA rahI gayA. 17. totaDA, bobaDA, baherA Adi khoDakhAMpaNavALAonI majAka-mazkarI karI, cALA pADyA. 18. gocarI vAparatAM pustaka-pAnAM vagere vAMcyA. 19. lakhelA-chApelA paravavAnA kAgaLa vidhisahita na pAThavyA, jyAM tyAM rakhaDatA rAkhyA. . (2) darzanAcAra 1. savAre darzana, caityavaMdana karyA nahi-rahI gayA. parvatithie caitya paripATI karI nahi, anya upAzraye birAjamAna vaMdanIya mahAtmAone vAMdhA nahi. 2. derAsaramAMthI nIkaLatAM bhagavAnane pUMTha thaI. 3. derAsaramAM vAchUTa thaI, anya AzAtanA thaI. 4. zatruMjayAdi tIrthasthAna upara Thallo-mAtru karyA, ghUMkyA. 5. sAdhvIne tIrthasthAna-derAsaramAM aMtarAya Ave. 150 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6. sAMje vasatInA kaMpAunDamAM ke so DagalAmAM rahela derAsare darzana TALyA, upekSA karI, rahI gayA. 7. derAsara upAzraye jatAM-AvatAM "nisipI-AvasahI na kahI. 8. jinavacanamAM zaMkA thaI, karI. 9. ratnAdhikanI upadhi, Asanane paga lAgyo, beThA. 10. gurunI muhapatti-pAtrAdi vastu vAparI. 11. sahavartI sAthe upavRMhaNA, sthirIkaraNa ane vAtsalyabhAva yukta vartana rAkhavAne badale aprIti karI, viparIta pravRtti AcarI. 12. sthApanAjI paDI gayA, pUMTha thaI, daMDAsana lAgyuM, thUka lAgyuM ke zvAsa lAgyo. 13. sthApanAcAryanuM paDilehaNa rahI gayuM. sthApelA halI gayA, utthApavA rahI gayA. 14. daherAsara, sthApanA, pustako ke ratnAdhika tarapha paga karI sUtA. 15. guru Adine pUMTha, IrSyA ke nindA kIdhI. teone bIjAnI dRSTie halakA pADyA, thUka lAgyuM. 16. abhimAnathI gurunuM kArya ayogya gaNyuM. 17. gurunuM vacana tahatti na karyuM. 18. guru, sAdhu sAdhvI para baLatarA-gusso karyo, rIsa caDhI, udhuM vartana karyuM, karkaza zabdo bolyA. 19. vAparyA pahelAM paccakhANa pAravuM bhUlyA, thoDuM vAparyA bAda pAryuM, sattara gAthA rahI gaI. 20. vAparyA bAda caityavaMdana bhUlyA, pANI vAparyA bAda karyuM, bilakula rahI gayuM. 21. pratidina 108 navakArano jApa na karyo. 22. mithyAtvInA darzananI koI vastunI IcchA karI. 23. zrI sImaMdharasvAmI ane siddhAcalanuM caityavaMdana rahI gayuM. 24. pravacanahIlanAmAM pramAdathI nimitta banyA. dA.ta. vihAramAM skUlanA kampAunDa pAse ja ke javA AvavAnI keDI-rastAmAM Thalle beThA, zaheramAM mAtra game tyAM paraThavyuM. ' jaina zAstronA cUMTelA zloko (AlocanA sthAna saMgraha) 151 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ () cAritrAcAra 1. pAMca samiti, traNa gupti aSTapravacanamAtAno bhaMga karyo, yathAzakya barAbara pAlana na karyuM, pramAda karyo. sthAnamAM ke vihAramAM IryAsamitino upayoga rAkhyo nahi, rahyo nahi, vAto karatA cAlyA, cAlatAM ADuavaLuM joyuM. 3. dAMDo, luNAM, ghaDo, dorA, ghaDA paranA ToksA-ToksI, DhAMkaNA, pAtrI AdinuM paDilehaNa na karyuM. spaMDila, mAtru, gocarI, pANI, pAriThAvaNI vigere paraThavatAM saNunAda supado paraThavyA pachI "vozire traNa vAra na kahyo. 5. be TAIma oghAnuM paDilehaNa vadhu paDatuM moDuM vaheluM karyuM ke karyuM ja nahi. 6. be TAIma paDilehaNa vidhie na karyuM, paDilehaNa karatAM vAto karI, bola na bolyA, ochA bole ke ADu-avaLuM jotAM karyuM. 7. so DagalA bahArathI ke kAcA pANImAMthI AvIne ke caMDila-mAtru vigere paraThavI AvyA bAda IriyAvahi karI nahi, visArI, avagaNI. 8. sUtAM kAnamAM kuMDala nAkhavA ke mAthAbaMdhana bAMdhavuM bhulAyuM, kuMDala khovAyA. 9. ThaThThA, mazkarI, nindA, vikathA karI, anyane dubhavyA. 10. ArtadhyAna-raudradhyAna dhyAyA. 11. zayyAtaranA gharanA AhAra-pANI vAparyA. 12. sUtAM saMthArA para uttarapaTTo pAtharyo nahi, adhika upakaraNa vAparyuM. 13. saMthArAporisI bhaNAvyA vinA sUtA, rahI gaI, moDI bhaNAvI. 14. vibhUSArthe zarIra, mukha, hAtha-paga dhoyA, nakha samAryA, vALa samAryA, zarIra uparano mela utAryo, bhInuM potuM lagAvyuM. 15. mAMdagI Adi kAraNe Ijekzana lIdhA, bI.pI.mATuM-mapAvyuM, lohI mUtra-jhADAno TesTa karAvyo vigere tathA zaMkAspada abhakSyAdi davA lIdhI, eksare levaDAvyA, emAM vijAtIyano sparza thayo. 16. nirarthaka parigraha karyo. zokha mATe chApAM vAMcyA. patro vigerenI jherokSa karAvI, phoTA paDAvyA, rAkhyA. 152 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17. zeka, nAsa, Injekzana Adi mATe garama pANI karAvaDAvyuM ke karAvavuM paDyuM. 18. IlekTrIka zoTa, kiraNo, zeka, bATalA vigere lIdhA. 19. sthAnamAM, vihAramAM ke varasAdamAM nirdoSa ke doSita gocarI samayanI vadhu rAha dekhIne ke rAha dekhyA vagara turata ja maMgAvI. 20. cUnAvALA pANImAM porA (beIndriya jIvo)nI utpatti thaI, kAcA pANImAM mukAvyA. 21. gRhasthanI vastu toDI, khoI ke pAchI na ApI. 22. gRhasthanA ke saMghanA dhAbaLA vigere vAparyA. spaMjano viTiyo mAthA nIce rAkhavA, besavA ke sUvA vAparyo. 4 prANAtipAta viramaNa mahAvrata sacitta pRthvI, mATI, mIThuM, bhInI retI, kSAravALI jamIna para paga Avyo, cAlyA, saMghaTTo thayo. (DagalAnuM mApa lakhavuM.) 2. sacitta pANI, cAlu varasAdamAM vihAra karyo ke bhInI jamIna upara cAlyA (DagalAnuM mApa) gocarI-sthaMDile gayA, tevI jamInamAM mAtru, kApanuM pANI vagere paraThavyuM. varasAdamAM lAvelI gocarI vAparI. 1. 3. 4. varasAdanA chAMTA vadhAre lAgyA, bhIMjAI gayA. 5. varasAdathI bhInA thayela bArI-bAraNAM baMdha karyA, kholyA. 6. vikalendriya jIvanI hiMsA ke kilAmaNA thaI, karI. taDakAmAM sthaMDila gaye kRmi vigerenI virAdhanA thaI. 7. 8. vihAramAM nadI utaryA, hoDI ke sTImaramAM beThA. (UMDAI tathA DagalA AdinuM pramANa lakhavuM) 9. dhummasamAM gocarI, pANI, Thalle Adi gayA ke vihAra karyo, bahAra nIkaLyA. 10. ujehInI virAdhanA thaI, karI. kAmaLI vagara Ava-jAva karI. pANI, vastra Adi agnimAM paDyuM. 11. lAITanI prabhAmAM vAMcana-lekhana karyA. +++++++++++++++++++++++++++||| 11111111 jaina zAstronA cUMTelA zloko (AlocanA sthAna saMgraha) !!!|||||||+++++++H++++++++++++++ 153 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. derAsaramAM dIvA vigerene kapaDA AdinI jhapaTa lAgI. 13. rAtre prakAza mATe phAnasa-lAITa karAvyA. 14. saLagatI bIDI, aMgArA Adi upara paga AvI gayo. cUlo vigere hAlyA, saMghaTTo thayo. 15. kAmaLIkALamAM-aMdhArAmAM ke prakAzamAM vihAra karyo. 16. kAmaLIkALamAM vagara kAmaLIe jANavA chatAM pramAdathI gayA ke bhUlathI gayA. 17. kAmaLIkALamAMthI AvIne tarata kAmaLInI gaDI karI. 18. kapaDA vigere upara jIva maryA. (lohInA DAghAnI saMkhyA lakhavI.) 19. sAmudAyika jIvavirAdhanAnI noMdha. 20. sAMje dorI choDavI rahI gaI. vasati na joI. 21. eMThA pAtrA be ghaDIthI vadhu rahyA, bhInA pAtarA-pAtarI Adi lUMchavAnA rahI gayA. 22. parAto pUMjyA vagara pANI ThAryuM, kApa kADhyo. 23. vasati sAMje hallA-mAtrA mATenI joI ja nahi. 24. thUMka, gaLapho, nakha, kapha vigere kuMDImAM ke rastAmAM nAMkhI upara dhULa Adi na nAMkhyA. na 25. sthaMDila ke mAtru, kApanuM pANI be ghaDI upara rahI gayuM, paraThavyuM. 26. sthaMDila yogya jagA chate pramAda, kuTeva, lobhathI vADAmAM gayA. 27. vasati joyA vinA athavA joyelI vasatimAM rAtre bahAra ke vADAmAM Thalle gayA temaja savAre pratikramaNa ke sajjhAya karyA pahelAM gayA. 28. parasevAthI bhInA kapaDA, bhInA lUNAM, jamIna lUchaNIyAM, mAtarIyuM sUkavyA nahi. be ghaDIthI adhika bhInA paDyA rahyA. 29. sAMje Thalle-mAtru paraThavAnI jagyAe kIDInA nagarA, vanaspati vigere joyA nahi. 30. vasati joyA vinA ke ajayaNAthI avidhisara mAtru paraThavyuM, 80100 DagalA para nirdoSa bhUmi maLatI hovA chatAM pramAdathI najIkanI game tevI bhUmimAM paraThavyuM. 31. vanaspati ke nigodAdi upara Thallo, mAtru, kApanuM pANI, lUNuM luMchaNIyuM +91-1111111111111111 III+1+1+1+1+1+++++ (nanana+nanana+nanana+nananana+nananana+nana jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 154 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDyA ke paraThavyA, upara cAlyA. 32. kApanuM pANI thoDuM thoDuM paraThavavAne badale AkhI bAldI bhegI karI eka sAthe paraThavI, eno relo cAlyo je ghAsamAM ke gaTaramAM gayo. khAbocIyA bharAyA. 33. nigoda, lIlaphUla, thaDa, phaLa, phUla, chAla, bI, vRkSa, choDa, sacitta anAja-ghAsano saMghaTTo thayo, upara cAlyA, beThA. 34. phUMka mAravA dvArA vAyukAyanI virAdhanA thaI, karI. 35. pavanavALI jagyAnI ruci, prazaMsA, upayoga karyA. 36. garamI lAgatA kapaDuM, puMThA AdithI pavana nAMkhyo. 37. pavana mATe bArI-bAraNAM khola-baMdha karyA. 38. dorI ke khIMTI vigere upara rahelAM kapaDAM, luNAM vigere havAmAM uDatA saMkocyA nahi (utAryA nahi). 39. sUkavatI vakhate kapaDAM, luNAM vagere jhATakyA. 40. muhapattino upayoga rAkhyo nahi, rahyo nahi, ughADA mukhe bolyA. 41. pANImAM cUno nAMkhavo rahI gayo, kALa vItyA bAda jANIne-bhUlathI nAMkhyo, 72 kalAka pachI kADhavAnuM rahI gayuM. 42. upadhi, pustaka, lUchaNIyA, mAtarIyA vigeremAM nigodAdi thayA, tenI virAdhanA thaI. 43. gAmamAM praveza karatAM ke nIkaLatAM, tathA eka jAtanI bhUmimAMthI bIjI jAtanI bhUmi upara jatAM temaja nadI ke pANI oLaMgatA paga pUjavA rahI gayA. 44. bhUlathI sacitta pANI AvI gayuM ke acitta pANImAM sacitta pANI bheguM thaI gayuM. te pANI tevI bhInAzavALI jagyAne badale korI jamIna ke retImAM paraThavyuM. 45. vihAra AdimAM lIlotarI upara cAlyA ke saMghaTTo thayo. temAM paga nIce, aDakhe-paDakhe sacitta ke mizra gAu, khetara, pagalAnI noMdha lakhavI. 46. kAgaDA, cakalA Adi uDADyA, kUtarA Adi hAMkI kADhyA, trAsa - - pAlA, jaina zAstronA cUMTelA zloko (AlocanA sthAna saMgraha) 155 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pamADyA, bALakane bhaya pamADyo. 47. kAcA dUdha, dahIM, chAzavALA pAtrAnuM lUNuM kaThoLavALA pAtrAne karyuM ke kaThoLavALA pAtrAnuM lUNuM kAcA dUdha-dahIM-chAzavALA pAtrAne karyuM temaja te lUNAno kApa judo na kADhyo. 11 mRSAvAda viramaNa mahAvrata 1. krodha, lobha, bhayathI ke hAMsI mazkarInA hAsyathI jANIne ke ajANatAM jUThThuM bolyA, mAyApUrvaka jUThuM bolyA. 2. gurvAdika vaDIla pAse potAnuM sArUM dekhADavA bIjA upara doSAropaNa karyuM, ALa caDhAvyuM, cADI khAdhI. 3. potAnI mahattA-vAhavAha dekhADavA ArAdhanA-prabhAvanAnI vAto vadhArIne karI. 4. gurvAdika vaDIle pUchyAno sAco javAba na Apyo, sAmuM bolyA, tochaDAIpUrvaka bolyA. 5. 6. 'ja'kAra ke sAvadya bhASA bolyA, Adeza karyo. chApAmAM AvatAM samAcAro-rAjakAraNa AdinI carcA vigere vikathA karI. 7. pA-aDadho kalAka, kalAka sudhI gappA mAryA. 8. anukULa ke pratikULa gocarI-pANI prazaMsA ke niMdApUrvaka vAparyA. 9. sahasA asatya ke anucita bolAtAM tarata 'micchA mi tuvaOM' na dIdhA. 10. acokkasa pratipAdana nirbhIkapaNe karyuM, pachI ya spaSTatA na karI ke AlocanA na karI. " adattAdAna viramaNa mahAvrata 1. mAlikanI rajA sivAya vastu lIdhI ke vAparI. rajA lIdhA sivAya upAzraya, makAna AdimAM utaryA. pachI makAna Adi bhaLAvavuM rahI gayuM. (svAmI adatta) ********************************** jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 156 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. jANavA chatAM adhakacaruM ukALeluM pANI vAparavuM paDyuM. 3. mizra, sacitta ke abhakSya-akalpya vastu vApI, vaparAI athavA paraThavI dIdhI. (jIva adatta) 4. vinA kAraNe mukhavAsa vAparyo. 5. AdhAkarmAdi (42) doSavALI gocarI-pANI ke davA vigere koI cIja vastu jANatA ke ajANatA vAparI. (tIrthaMkara adatta) 6. gRhasthe sAmethI lAvela gocarI-pANI lIdhA, vAparyA, sAmAcArI na jaNAvI, prasaMga pADyA. AhAra vAparatA mAMDalInA pAMca doSamAMthI koI doSa lAgyo. lAlasA-svAda mATe bheguM karI-chUTuM pADI vAparyuM, AsaktipUrvaka ke avAja thAya tema vAparyuM. 9. gurvAdikanI rajA vagara TapAlavyavahAra karyo, gRhastho pAse vastu maMgAvI, kAma soMpyuM, sAmethI karAvyuM. 10. gurvAdikanI rajA vinA gocarI vigere koI vastu lAvyA, gurune batAvI nahi ane vAparI, bIjAne ApI. vAparavAnuM zaru karatAM 'vAparuM chuM ema bolI anumati na lIdhI. (guru adatta) 7. 8. 11. gocarImAM AvelI koI sArI vastu potAne vAparavA maLe e mATe tIvra IcchA karI, chatAM na maLI to ghaNuM ArtadhyAna karyuM, vaheMcanAra vigere para durbhAva karyo, 'pakSapAta karanAra che' vagere Aropa manamAM ke bahAra vyaktapaNe mUkyA, jhagaDyA. 12. gocarI-pANI AlovyA nahi, dAMDA vinA AlovyA. 13. mANasa pAse pANI maMgAvyuM, gocarI maMgAvI. 14. kApa mATe navuM pANI karAvyuM. 15. zuddha pANI durlabha chatAM gaveSaNA ja na karI. 16. dAMDo-kAmaLI vinA ja vahoravA gayA, so DagalA bahAra gayA. 17. vihArAdimAM jhADa nIce, khetaramAM gocarI-pANI vAparavA, ArAma karavA besatAM pUrve 'anunALa4 namuno' na bolyA. 18. gurune pUchyA sivAya vastuno adalo-badalo karyo. +++++++++++///////+++++/////////////////////////++++++?////////////////////////////////////// jaina zAstronA cUMTelA zloko (AlocanA sthAna saMgraha) 157 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19. eka saLI jevI cIja paNa pUchyA vagara lIdhI ke tevA saMyogomAM 'maNunAgada suvAda' na kahyuM. Tv methuna viramaNa (brahmacayI mahAvrata 1. vasaDhI vanisinniti -puvyavati | paNIe aimAyAhAra-vibhUsaNA ya nava baMbhacera guttIo / / 2. vijAtIya tarapha arasaparasa sarAga dRSTithI joyuM. 3. daMpattInI guptavAta zravaNa karI. 4. pUrvakAmakrIDAnuM smaraNa karyuM Adi nava vADamAMthI koIpaNa vADanuM khaMDana karyuM. $ 5. kuvAMcana-zravaNa, kuvicAra karyA, kusvapna AvyuM. 6. maithuna aMge vicAra AvyA, karyA, vAsanA jAgI vagere... 7. ayogya viSayasevana karyuM, kuceSTA karI, hastakarma AcaryuM. vijAtIya (sAdhu-sAdhvI) strI-puruSa ke tiryaMcano sAkSAt ke paraMpara saMghaTTo thayo. 9. nAnA bALakanA gAla, mukha Adi para hAtha pheravyo. 10. bibhatsa-vikArakArI citro joyA, tevI mUrtio joI. 11. vijAtIyanA aMgopAMga cAhIne joyA. 12. vibhUSArthe arisAmAM IrAdApUrvaka joyuM. 13. niSkAraNa praNIta AhAra ke adhika AhAra vAparyo. 14. vijAtIya sAthe ekAntamAM beThA. | V parigraha viramaNa mahAvrata 1. kuTuMbIonA vepAra-vyavahAra, lAbha-nukasAna vigere samAcAro sAMbhaLI harSa-zoka karyA. 2. vastra-pAtrAdi vize, upAzraya ke upAzraya bahAramAM cokkasa jagyA vize mUcha thaI, karI. 158 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. gRhasthanA ghare, upAzrayamAM vastra, pAtrAdi mUkI rAkhyA-pakti AdinuM paDilehaNa nA karyuM. 4. binajarUrI cIja vastuono saMgraha, parigraha rAkhyo. 5. bhAre kiMmatanA vastra, kAmaLI, pAtrA vagerenI IcchA rAkhI, lIdhA, vAparyA. 6. padhdhi, comAsI, saMvatsarIe potAnuM, mAMDalInuM, viTIyo, pustaka, poTalA-upadhinuM paDilehaNa karyuM nahi. arasaparasa micchA mi tuve (kSamApanA) karyA nahi. jUnA thayelA vastrAdi upakaraNono anya rIte paNa sadupayoga karavo, anyathA doSa lAge. 8. potAnA thakI dravya rAkhyA, rakhAvyA. 9. pustakasaMgraha-granthAgAra sva-mamatvathI karyA. 10. dhArmika saMsthA sva-mamatvathI sthApI, te upara potAno dezathI ya adhikAra rAkhyo. tenA dravyano sva-adhikArathI anucita upayoga karAvyo. VT rAtribhojana viramaNa vrata 1. apratilekhita ke sUryodaya pahelAM paDilehaNa karela pAtrAdimAM gocarI pANI lAvyA, vAparyA. 2. vAparyA pachI te jagyAe kAjo na lIdho, jagyA pANI AdithI zuddha na karI. 3. savAre vahelA sUryodaya pUrve pANI vahoryuM. 4. davA, cUrNa (AhArI, cIkaNAM, pravAhI ke tevA nahi te aNAhArI Adi) vigerenA saMnidhi rAkhI, vAparI, vahoryA vinA ke yAcyA vinA vAparI sAMje gRhasthane bhaLAvyA nahi. 5. paccakakhANa karyA bAda rAtre moDhAmAMthI dANodUNI nIkaLyA ke ulTI thaI, AhArano svAda oDakAramAM Avyo. 6. bagaDelA jhoLI, pallA, luNA, dorA vigereno kApa kADhyo nahi athavA bhUlI gayA, rahI gayA, sUryAsta pachI kADhyA. jaina zAstronA cUMTelA zloko (AlocanA sthAna saMgraha) 159 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. pallAM, rajastrANa, gucchA, supaDI, caravaLI vigere upakaraNo pUrA rAkhyA nahi athavA badhAno yathAsthAna upayoga na karyo : jemake rajastrANa vinA pAtarA bAMdhyA ke tene pallAM tarIke vAparyuM. 8. lagabhaga veLAe gocarI-pANI, davA vigere vAparyA ke sUryAsta pachI vAparyA. 9. pahelI porisInuM lAveluM trIjI porisI thaI gaye vAparyuM. (kAlAtIta) 10. eka sthAnethI vahoreluM be kosa (8 ki.mI.) dUra gaye vAparyuM. (kSetrAtI) . (4) tapAcAra 1. ekAsaNuM na karyuM. temAM 2 moya) 2. uNodarI na rAkhI. 3. vRttisaMkSepa, dravyAdi abhigraha na rAkhyA. 4. ekAda vigaItyAga ke AMbIla na kare, paccakhANa bhAMge. rogAdi pariSaha samyapha prakAre sahana na karyA. 6. lAgela aticAronI nityanoMdha na karI ane roja athavA pambie, comAsI, saMvatsarIe sUkSma aticAronuM paNa prAyazcitta na lIdhuM ke prAyazcitta pUruM na karyuM. 7. gurvAdika vaDIla ke glAnAdinuM paDilehaNa, saMthAro vigere vaiyAvacca nA karI, upekSA karI. 8. Avela prAyazcitta-tapa vagere vALyA-na vALyAno hisAba na rAkhyo. 9. cokkasa dhyAna rAkhI rojerojanI aticAranoMdha na karI, karavAnI Teva na pADI. 10. upavAsa vagere pAkSika Adi tapa na karI Apyo. | (5) vIcAra 1. adhika gocarI apratikULa chatAM chatI zaktie khapAvI nahi, paraThavavI paDI ane bIjI gocarI maMgAvI. 2. apratilekhita ke akathya sthApanAjI pAse Adeza mAMgyA, 5. 160 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apratilekhita vastra-pAtrAdi vAparyA. 3. pAtrAnI ke saMthArAnI porisI vahelI-moDI bhaNAvI. 4. abhigraha ke kAussagna bhaMga thayo, karyo. 5. parvatithie upavAsAdika tapa chatI zaktie na kIdho. 6. sakAraNa-niSkAraNa rajApUrvaka ke rajA vinA divase uMdhyA. 7. kriyAmAM jhokA AvyA, uMdhyA. 8. rAtre cha kalAkathI adhika nidrA lIdhI. (5masibbA...) 9. vinA kAraNa, rajA vinA mAMDalImAM pratikramaNa karyuM nahi. 10. khamAsamaNA vigerenI vidhi barAbara sAcavI nahi. 11. beThA beThA, saMthArA upara besIne pratikramaNa karyuM, mudrAo sAcavI nahIM. 12. vastu letAM-mukatAM, bArI-bAraNAdi ughADa-baMdha karatAM, pATa-pATalAdi letAM-muktAM-khaseDatAM pUMjavA-pramArjavAmAM ALasa karI, bhUlyA. 13. vaDIla AcAryAdi ApaNI pAse AvatAM UbhA na thayA, Asana na 14. prApUrNaka padhAratAM ALasathI sAme levA na gayA. 15. ogho-muhapatti traNa hAthathI vadhu dUra rahyA, ADa paDI. 16. kAgaLa, kapaDA AdinuM pAriThAvaNI jAte na karatAM zrAvakane soMpyA. 17. kAgaLa, kapaDAM Adi game tyAM avidhithI paraThavyA. 18. gRhastha pAse lUNA, kApa, mAtru Adi kAryo karAvyA. 19. savAra ke sAMjanuM pratikramaNa na karyuM, rahI gayuM. 20. savAre pratikramaNa karyA pachI uMdhyA. 21. zakti hovA chatAM tapamAM ke bimArImAM vaDIla pAse paDilehaNAdi, mAtru paraThavavAnuM karAvyuM. . (9) sAmAcArI 1. sahavartI vaMdanIya sarve mahAtmAone vaMdana karyA nahi, rahI gayA. (padastha tathA svagurune be TAIma, bAkI badhAne eka TAIma) jaina zAstronA cUMTelA zloko (AlocanA sthAna saMgraha) 161 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2. gocarI ke pratikramaNamAM gurvAdika vaDIla AvyA pachI AvyA, krama vinA beThA, vaDIlanuM Asana pAtharyuM, bhakti-nimaMtraNa na karyuM. 3. mahAtmAo, zrAvako prati icchAkArAdi dazavidha sAmAcArI sAcavI nahi. 4. aparAdhanuM "micchA mi tuve na dIdhuM. 5. pATanuM paDilehaNa rahI gayuM. comAsAmAM kALano kAjo levo rahI gayo. 7. muhapatti, pena, doro, lUNuM Adi saMyamanA upakaraNa khoyA, ghaDA pAtrAdi paDI gayA ke tUTI gayA. 8. rAtre, vahelI savAre moTethI bolyA. chIMka, bagAsu, udharasa khAtAM jayaNA sAcavI nahi. 9. gurnAdikane, pustakAdine zleSma-baeNka-paga lAgyA. 10. zleSma para paga Avyo. 11. guru, vaDIla, glAna, nUtana, bALa, tapasvI ke potAno kApa (aDadho Akho, sAbu-sarpha ke pANIthI) kADhyo. kaI cIja keTalI kADhI te noMdhavI. 12. mukasI paccakhANa pAravuM rahI gayuM. 13. mAMDalA rahI gayA. 14. cAturmAsamAM nIce beThelA vaDIla AdinI rajA vinA ke vinaMtI karyA vinA pATa upara pahelA beThA, sUtA. te rIte savAre paNa moDe sudhI sUtA rahyA athavA pramAdathI AkhI rAta nIce ja sUtA. zeSakALamAM niSkAraNa pATa upara sUtA. 15. vihAra AdimAM mANasa, phAnasa, lAITa ke DoLIvALA vigereno upayoga karyo. sAyakala, lArI, gADI, vahIlacerano upayoga karyo. 16. selavALuM ke sela vinAnuM ghaDiyALa rAkhyuM. roja cAvI ApI, apAvI. vagara kAraNe ghaDiyALa badalyuM, ghaDiyALamAM reDIyama karAvyuM. 17. kapaDA vigerene silAI karAvI, saMdhAvyuM ke pAkITa vagere kaMIpaNa navI navI cIjo banAvaDAvI. AdhAkarmI ke krIta doSavALI lIdhI. 162 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. sTepalara vAparyuM. kAtara, soya, nekaTara, sTepalara vigere gRhasthane vAparavA ApyA, khoyA. 19. comAsA pUrve yAcIne paDilehaNa karI avagrahamAM na karela pATa-pATalA khurazI-dhAbaLA-ghaDA vigereno comAsAmAM upAzrayamAM ke gRhasthane tyAM upayoga karyo. 20. A sivAyanA AlocanAnA sthAno potapotAnI sAmAcArI mujaba jANI levA. A ja . . 1. bIjA jJAnI, tapasvI, vaktA, prabhAvaka vigerenI jAhojalAlI, prazaMsA, vAha-vAha vagere jANIne IrSyA karI, emanI jAhojalAlI vagere ochA thAya evuM ichyuM, e mATe sIdhI ke ADakatarA prayAso karyA. (rihaMtANaM sAsAyA..) 2. potAne nApasaMda evI gurvAzAno svIkAra na karyo, svIkAra karyo to emAM AnaMda na mAnyo, potAno aNagamo vyakta karyo. e gurvAdiSTa kArya nirarthaka che athavA anucita che evuM sUcita karanArI vAtocarcAo karI. guru pratye durbhAva karyo. guru sAthe dalIlabAjIo karI, jIbhAjoDI karI, Akroza karyo. e kArya sAruM na thAya, bagaDI jAya e mATe jANI joIne bekALajI karI, veTha utArI. 4. potAne nApasaMda sthAne ke potAne nApasaMda saMghATaka sAthe javA ke rahevAnI gurujI vAta kare tyAre enI ghasIne nA pADI dIdhI athavA gurujI e vAta paDatI mUke e mATe emane kaMIka sAcI khoTI vAtodalIlo karI uMdhuM-catuM samajAvyuM ne chatAM e vAta UbhI rahI to gurujI pratye paNa ghaNo durbhAva karyo. e paristhitinA divaso kevI rIte pasAra thaze e mATe jAtajAtanI kalpanAo, saMkalpa-vikalpo karyA, ciMtA ArtadhyAna karyA. 5. e ja rIte pasaMdagInA sthAna ke saMghATaka sAthe javA-rahevA maLe e mATe kaMIka ucita-anucita kAravAhIo karI ne chatAM ema na thavA para jaina zAstronA cUMTelA zloko (AlocanA sthAna saMgraha) 163 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArtadhyAna, durbhAvAdi karyA. (sAyeriyAi sAsAyaUIS uvajJAyA AsAyaNAe) 6. potAnI bhUla hoya ke na hoya anyanI sAthe kaleza thayA, vAcika kalaha vagere thayA, kaSAya karyo ane chatAM pratikramaNa pUrve micchA mi dukkaDa na karyA. (sAdU kAmAyaNaIS.) 7. manamAM vairabhAvanI gAMTha rAkhI jenA pratye vaira UbhuM thayuM che enuM kArya bagaDe ema IchyuM, e mATe prayAso karyA, e sAdhu ke zrAvakanI anyane sAcI khoTI halkI vAto karI. suvidita pAse dIkSA mATe taiyAra thayelA-thatAM mumukSune potAnA ziSya banAvavA te upakArI gurunA sAcA khoTA doSo pragaTa karIne mumukSu ane tenA parivArane temanAthI parAmukha karyA. (ziSyanirivA) 9. AcAracusta ke AcAracustatAno Agraha rAkhanAra zrAvakanI vediyA mA-bApa, caurasiyA vagere zabdAdi dvArA sUga karI. 10. zrAvaka-zrAvikAone tucchakArI nAMkhyA, utArI pADyA. vANiyA zuM samaje? emanI zuM kiMmata che ?" vagere rUpe AzAtanA karI... (sAvayANaM AsAyaNAe) 11. upAzrayanA mANaso, nokarone sArUM lagADavA (khuza rAkhavA) mATe teo saMghanA TrasTI, kAryakartAo ke ArAdhakonI je niMdAdi kare emAM TApazI purAvI. 12. ArAdhakonI ke zrAvakonI emanA kRpaNatA, aniyamitatA, pAraNAmAM lolupatA, adhika khorAka, krodha vagere doSone AgaLa karIne vAraMvAra niMdA karI. 13. zrAvaka-zrAvikAne paccakhANa, sAmAyika-poSadha AdinA Adeza ApavAmAM, remi bhaMte uccarAvavAmAM upekSA karI, kaMTALo dAkhavyo. 14. avAvara pATa-pATalA, Tebala vagere ati jarUriyAta vagara ane te paNa sArI jayaNA vagara uthalapAthala karyA, lIdhA, vAparyA. tema karatAM karoLiyAnA jALAM vagere tUTyA. 15. Thalle-mAtare gaye gRhasthanI jema relachela pANIno upayoga karyo. mApamAM vaparAyela pANI paNa yatanApUrvaka lAvI na detAM khAbocIyAM --- ------------AM-KH--M-IN-IN-I-MAHM A H AHAHAHAHIMA- IANNA-IAM * 164 jaina zAstronA cUMTelA zloko bhAga-2 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khADA-khAMcA bharAvI dIdhA. 16. tAra, TapAla, pheksa, phona, AMgaDIyA Adi karAvyA. 17. kapaDo nAMkhyA vinAnI kAmaLI oDhI. 18. aMdhArAmAM paDilehaNa karyuM; sakAraNa, niSkAraNa. 19. na ja cAlI zake evA, paNa jAte thaI zake ke sAdhuthI thaI zake evA (dA.ta. dUra paDelA pustakanI AvazyakatA) kAma mATe gRhasthane AdezaIzAro karI kAma karAvyuM. 20. tAtkAlika jarUrI niha ke kadAcit jarUrI cIja vahorI niha paNa gRhastha pAse ja sthApanA karAvI ke sva(sAdhu)nI sattAthI rakhAvI. 21. svasattA ke sAdhusattAmAM nahi evI jarUrI cIja mAlikanI rajA vagara lIdhI, vAparI, rAkhI. spaSTa mAlikanA abhAvamAM 'aNujANaha jasuggaho' na karyA. 22. darzana, caityavaMdana karyA pUrve paccakkhANa pAryuM, karavA ja rahI gayA. 23. gocarInA agItArthanI lAvela gocarI niSkAraNa vAparI. 24. cAritrAcAre sacitta jamIna, pANI, anAja upara cAlyA. vikalendriya ke paMcendriyanI eka-be Adi virAdhanA thaI, kliAmaNA thaI, saMghaTTo thayo, karyo. 25. atikAraNa sivAya kAmaLI oDhIne paNa ujehImAM gayA, rahyA. 26. ajavALe chate vasati na joI ke vadhu moDI joI. 27. vahelAM aMdhAre paDilehaNa-sajjhAya karIne paNa aMdhAre Thalle gayA. 28. lUNAM, pAtarAM, vastra vagere hAthohAtha na ApatAM pheMkIne ke jamIna ghasaDatAM ApyA, nAMkhyA. 29. vihAra ke makAnamAM vadhu pavane phaDaphaDatAM kapaDAM, kAmaLI vagere tema ja cAlavA dIdhA. 30. dAMDA, kapaDA, udhi vagere ujehI paDatA sthAnamAM mUkyA ke pachI ya sthAnAMtara na karyA. sUcanA : 1) AlocanA karatI vakhate jamA-udhAra (karela tapa, svAdhyAya, mauna, sthirAsana, navI gokhelI-junI upasthita gAthA) ATaluM dara vakhate avazya lakhavuM. 2) AlocanAmAM doSo jANIne sevyA ke ajANatA sevyA, sakAraNa sevyA ke niSkAraNa sevyA ke pramAdathI sevyA. je rIte sevyA hoya te rIte lakhavuM joIe. ** //+++++++++///////42///////////////////////++++++++++/////////+++ ++++++++++++++++++++++++++||||| jaina zAstronA cUMTelA zloko (AlocanA sthAna saMgraha) 165 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ u077777 dAnavIro ! bIjA tapovanamAM 'ApanuM moTuM audArya dAkhavo. hAM rU. eka lAkhanuM dAna ApIne tapovananA pravezadvAranI sAme UbhA thanArA virATa-mArabala upara jIvanadAtA tarIke ApanuM nAma lakhAvo. 70700-70000000-03 CM070707077777077) ApanuM dAna kalama 80-jI mujaba zrI karamukta raheze. jIvana jAgRti TrasTa e nAmathI Apano ceka ke DrAphaTa nIcenA saranAme mokalo. jI.pra. saMskRti bhavana, ra777, nizA poLa, jhaverIvADa, rilIpha roDa, amadAvAda-1. phonaH 5355823, pa3pa6033 0-0000 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucca saMskAra sAthe ucca zikSaNanA sopAna sara karavAnA lakSane varelA tapovanamAM bhaNatA bALako atithione bona kare che. ...roja navakArazI kare che. ...roja aSTaprakArI jinapUjA kare che. roja rAtribhojanano tyAga kare che. ...roja guruvaMdana kare che. ...roja navI navI vArtAo sAMbhaLe che. ...roja kumArapALa rAjAnI Arati utAre che. ...roja navI navI vaMdanAo gAya che. ...roja navA stavananA rAga zikhe che. ...kompyuTara zikhe che ...karATe zikhe che... ...skeTIMga zikhe che ...yogAsana zikhe che... ...saMgItakaLA zikhe che... nRtyakaLA zikhe che... ...lalItakaLA zikhe che ...citrakaLA zikhe che. ...vakatRtvakaLA zikhe che ...abhinayakaLA zikhe che... ...aMgrejImAM Speech ApatAM paNa zikhe che. mAtApitAnA sevaka bane che. prabhunA bhakta bane che. garIbonA belI bane che. prANIonA mitra bane che. zaktimAna banavA sAthe guNavAna bane che. Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Aje ja joDAI jAo... Aje ja lokArInI ciMtAmAMthI mukta thAo, lAkho DigrIdhArI beThAsenI sAme janA yuvAnone 100% nokarInI geraMTI ApatI 'AcAryadeva zrImavijaya premasUrIzvarajI 'rasarata pAThazALA preraNAdAtapUpAda paM. pravara zrI candrazekharavijayajI ma.sA. tathA pU mahAnaMdAzrIjI ma.sA. saujanyaH sava. subhadrAbena kAMtilAla pratApasI. saMyojakaH muni jitarakSitavijayajI 'saMskRta pAThazALA(sAbaramatI pAse)nI A che keTalIka vizeSatAo haMmeza vidvAna gurabhagavaMtono satsaMga vidvAna paMDito ane sAdhubhagavaMto dvArA paMcapratikramaNa, navamaraNa, prakaraNa, bhASya, karmagraMtha, saMskRta, prAkRtabuka, vyAkaraNa, nyAyadarzana vagereno abhyAsa mAsika viziSTa spardhAo tathA abhyAsa upara AkarSaka puraskAro (skolarazIpa) kamyuTara kalAsIsa aMgrejI, nAmuM vividha spardhAo, pUjano, sAMskRtika kAryakramo vagere zikhavADAze. 00 kSetronI vyavasthA rahevA-jamavAnuM saMpUrNa phI. pAThazALAno zikSaka badhA kSetramAM hoziyAra banAvIne saMghano sAro kAryakara banaze. | khUba ja mayAta yAmAM praveza ApavAno che, (H phorma meLavavAnuM sthaLa : tapovana saMskArapITha L) ( akhila bhAratIya saMskRti rakSakadaLa mu amiyApura, po. sughaDa, rilka, nizA poLa, rIlipha roDa, amadAvAda. tA.ji. gAMdhInagara - 382424. J 1 phona: 5356033, 5355823, : pAThazALAnuM sthaLa : tapovana saMrakArapITha mu amiyApura, po. sughaDa, tA.ji. gAMdhInagara - 382424. phonaH (079) 3276273, 3ra76341 mobAIla: 9426060093 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- _