Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 02
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
૧૮ :
વતિ વિમ્ ? યસ, નરપતી. અહીં કેવલ સર્વિ, પતિ નથી. તેથી આ સૂત્રથી કિ નો ગૌ ન થતાં કિર્દી ૧-૪-૨૫ થી ટી આદેશ થયો છે. પતિ શબ્દનાં રૂપો વિવત્ થશે. પતી શબ્દનાં રૂપો સીવત્ થશે. જયારે પતિ શબ્દનું સ્ત્રીલિંગ બને ત્યારે “ઢીયાન" ૨-૪-૫૧ થી ૩ લાગે અને અંતે ઉમેરાવાથી પત્ની બનશે. તેના રૂપો નહીવત્
થશે.
૧ નાજૂિ ૧-૪-૨૭. અર્થ- રા (.એ.વ.)નો ના આદેશ અને ફક્ત પ્રત્યયો પર છતાં જે (પૂર્વના
ફનો) કહેલો છે. તે કેવલ સહ અને પતિ શબ્દને ન થાય. સૂત્ર સમાસ -ઉતિ પત્ - તિ (સ.ત.) ના ત્િ પતયઃ સમાતા: -
નડિત - (સમા.૮) વિવેચન -ડતીતિ વિ? પતાઃ- પતિ અહીંગ પ્રત્યય એ ડિત નથી.
પરંતુ કમ્ (અ) પ્ર. બ.વ.નો પ્રત્યય છે. તેથી નરોત્ ૧-૪-૨૨ થી ગર્ પ્રત્યય પર છતાં પૂર્વના રૂ નો 9 થયો છે.
સ્ત્રિયા કિતાં વાર --તા-તા. ૧-૪-૨૮. અર્થ - સ્ત્રીલિંગરૂકારાન્ત અને કારાન્ત શબ્દોથી પર રહેલાં પ્રત્યયોનો
(કે ડસ, ડા, ફિનો) અનુક્રમે , વાસ, રાહુ અને તામ્ વિકલ્પ થાય
સૂત્ર સમાસ શ્રાવાવ તામ્રપતેવાં સમાહ:- (સમા.ઢ.) વિવેચન - પ્રિયા વઃિ યશ સઃ - વિઃિ - પુલિંગ તને - પ્રિયવી.
પ્રિયવૃદ્ધ. આ વિગ્રહ પામીને અન્ય સંબંધી પુંલિંગ બનેલું છે. અને fપા વહિર વણાટ સા - પ્રિયદ્ધિઃ સ્ત્રીલિંગ. તી - fwવવુ, ઝિય. આ વિગ્રહ પામીને અન્ય સંબંધી સ્ત્રીલિંગ બનેલું છે. છતાં બંનેના રૂપો સરખા થયા. કેમ કે આ સૂત્ર સ્ત્રીલિંગ શબ્દોથી પરમાં રહેલાં ડિત પ્રત્યયનો ?... વિગેરે આદેશ કરે છે. પણ સ્ત્રીલિંગ સંબંધી જ હિત પ્રત્યયો હોવા જોઇએ. એમ નથી કહ્યું. તેથી વિગ્રહ પામીને અન્ય સંબંધી તરીકે ભલે પુલિંગ થયું. પણ વૃદ્ધિ શબ્દ તો સ્ત્રીલિંગ જ છે. તેમ માનીને આ સૂત્રથી પુંલિંગમાં પણ ૨..વિગેરે
