________________
વિવેચન :
જવાબ :
૧૧૭
-
અમુખ્-- વુ+ધ્વમ્ (અદ્યતની) અનુ+ધ્વમ્ - ગદ્ધાતોવિ... ૪.૪.૨૯ થી અદ્ આગમ. અનુ+સિ ્+ધ્વમ્ - સિનદ્યતન્યાન્ ૩.૪.૫૩ થી સિવ્ (સ્). અનુ+ધ્વમ્ - સોધિવા ૪.૩.૭૨ થી સિદ્ નો લોપ. અમુલ્+ધ્વમ્ આ સૂત્રથી વુધ્ નાં ધ્નો ક્
-
અમુર્ધ્વમ્ – તૃતીયતૃતીય... ૧.૩.૪૯ થી ધ્ નો ટ્ T----નાવેરિતિ જિમ્? અગત્। નમ્=બગાસું ખાવું (યgબન્ન) ન+યક્ – રાજીવ સત્તર.. ૩.૪.૧૨ થી યક્પ્રત્યય. ગમ્ યક્ - સર્ચઙથ ૪.૧.૩થી દ્વિત્વ.
ગન+યક્ - વ્યગ્નનસ.... ૪.૧.૪૪ થી અનાદિ વ્યંજનનો લોપ. નમ્ન+યક્ - ગપ નમ... ૪.૧.૫૨ થી દ્વિત્ય પૂર્વમાં મૈં આગમ. ખમ્નમ્ - વહુતં તુમ્ ૩.૧.૧૪ થી યજ્નો લોપ. નગ્નમ્ - નાં યુદ્ વર્તે... ૧.૩.૩૯ થી ૬ નો અનુનાસિક. બન્ગ+વિવ્ - વિવ્ તામ્ અન્... ૩.૩.૯ થી વ્િ પ્રત્યય. અનબ્બમ્+વિત્ - અડ્યાતો વિ... ૪.૪.૨૯ થી ર્ આગમ. अजञ्जभ् - व्यञ्जनाद् देः ૪.૩.૭૮ થી વિદ્ નો લોપ. અગમ્બર્ - છુટતૃતીયઃ ૨.૧.૭૬ થી મ્નો વ્ અખમ્ભર્ - વિરામે વા ૧.૩.૫૧ થી વ્નો પ્
..
અહીં નગ્નમ્ માં ૧-૩-૬-વ સિવાયનો [ તૃતીયછે . અને તેનું સૂત્રમાં ગ્રહણ કરેલ નથી.
સ્વસ્થંતિ નિમ્? રામહિ= માળાને પહેરનાર - અહીં એકવરી નથી માટે આ સૂત્ર ન લાગ્યું.
પ્રશ્ન – અહીં પ્રત્યયનું ગ્રહણ શા માટે કર્યું ? કારણ કે ‘પ્રત્યયાપ્રત્યયો: પ્રત્યયÊવપ્રદળમ્ ।' એ ન્યાયથી પ્રત્યયનું જ ગ્રહણ થાત ને ? ર્ધ્વ: (માધાતુ વર્ત. પ્ર.પુ.દ્વિ.વ.)માં ‘૩મય સ્થાન નિબન્નોઽન્યતરવ્યપશ માક્ ।’ જ્યારે આ ન્યાયથી પ્રકૃતિ અને પ્રત્યયના સ્થાનમાં થયેલો ‘ધ્વ:’ અવયવ પણ પ્રત્યય કહી શકાય... ત્યારે આદિમાં રહેલ ર્ નો આ સૂત્રથી ચતુર્થ થવાની પ્રાપ્તિ આવી જાય... તેના નિવારણ માટે સૂત્રમાં પ્રત્યયનું ગ્રહણ કરવાથી ન્યાયથી નિરપેક્ષ ઘ્ર આદિમાં છે
