Book Title: Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 02
Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan
View full book text
________________
આ સૂત્રથી ૧ તેમજ સોર, જાન્ત... થી વિસર્ગ. ઉત્ત, નિઃ – નીમ્ ૪.૧.૧ થી નીની સ્. નિની સ્ – દૂ૩૪.૧.૩૯ થી દ્વિરુક્ત ધાતુના પૂર્વનો સ્વર હૃસ્વ . નિત્યુ - આ સૂત્રથી ૨ સોર, પાન્ત.... થી વિસર્ગ થયો. पतिम् इच्छति इति क्विप् पतीयति । પતિ+વન+તિ – અમાવ્યા.... ૩.૪.૨૨ થી ચમ્ પ્રત્યય. પતિ -રીરિદ્વ૪.૩.૧૦૦ થી વચન પર છતાં પૂર્વનો સ્વરદીર્ઘ. પતીતિ રૂતિ વિવ-“પતીય' એ નામ બન્યું. પતી – અતઃ ૪.૩.૮૨ થી ૪ નો લોપ.
પતી-હિ- M...૪.૪.૧૨૧થીનો લોપ. પત્ય આ સૂત્રથી
* રૂ નો ૧ થયો. વિવેચન : પત્ર - અહીં ક્લિબત્ત હોવાથી વિવાદ થાતુત્વ નોસ્કૃતિ... ' એ
ન્યાયથી અહીં આ સૂત્ર લાગશે. નહીં તો આ સૂત્ર લાગી શક્ત નહીં. તેમાં પણ મૂળથી અનેકસ્વરી હોય તેને આ સૂત્ર લાગે છે. પણ સમાસ બની ગયાં પછી અનેકસ્વરીને આ સૂત્ર લાગતું નથી.
1 ચલિ ૩: ૨.૧.૫૭ . અર્થ: સ્વરાદિસ્યાદિ પ્રત્યય પરછતાં અનેકસ્વરી ધાતુનાં વર્ણનો આદેશ
થાય છે. વિવેચન : સાવિતિ વિમ્ ? સુલુવુ: |
અહીં સ્થાદિ પ્રત્યય પરમાં નથી. પરંતુ ત્યાદિ પ્રત્યય છે. તેથી પાતરિવળે.” ૨.૧.૫૦થી ૩ન્થયો. આ સૂત્ર લાગ્યું નથી. અન્યથા સુવુઃ એવું અનિષ્ટ રૂપ થાત. વત્ = ધનને ઇચ્છનાર.
વિવરણધિયસ્ત ૨.૧.૫૮ અર્થ : સુધી શબ્દને વર્જીને અન્ય શબ્દની ક્લિબત્ત સાથેની જ જેવૃત્તિ (સમા
સાદિ) તે સંબંધી ધાતુનાં રૂવર્ણ અને સવર્ણનો સ્વરાદિ સ્વાદિ પ્રત્યય
પર છતાં અનુક્રમે અને થાય છે. સૂત્રસમાસઃ વિવા વૃત્તિ: તિ વિવવૃત્તિ: તા: ૩ (તત્યુ)
ર યુથી – કાથી, તયા: I (ન તત્વ)
બી ૧
થી
