________________
क्विप्
પ્રેરક–પરથતિ, રતિ, પતિ , રાત્રચતિ, મતિ, વગેરે छाश-विवक्षति, चिकीर्षति, पिपठिषति, चिचलिषति, जिगमिषति
વગેરે વડંત રૂ –પાપ , વાવ , ઝ રે વગેરે યક્ના લેપવાળાં રૂપિ–વાપવીતિ, પાપતિ, રાતિ વગેરે
આ ઉપરાંત નામને ધાતુ બનાવીને તેનાં પણ રૂપ થાય છે–આ રૂપે નામધાતુનાં રૂપ ગણાય છે જેમકે
काम्य प्रत्यय पुत्रम् इच्छति पुत्रकाम्यति જવનું છે
, પુત્રીતિ
, પુત્રીતિ છત્રમ્ ., प्रासादे इव आचरति प्रासादीयति कुट्याम्
अश्वति क्य
हंसायते, अप्सरायते રોમળ્યાયતે–વાગાળે છે चीवरं परिदधाति परिचीवरयते
सत्यं करोति सत्यापयति આ રીતે નામને ધાતુ બનાવીને પણ અનેક પ્રકારના નામધાતુરૂપ ક્રિયાપદે બનતાં હોય છે. અહીં બતાવેલાં બધાં જ ઉદાહરણે વર્તમાન કાળનાં છે. પણ તે જ પ્રમાણે, વિધ્યર્થનાં, આજ્ઞાર્થનાં હ્યસ્તન ભૂતકાળનાં, અદ્યતન ભૂતકાળનાં, પરોક્ષ ભૂતકાળના, આશિષ અર્થવાળાં, શ્વસ્તન ભવિષ્યકાળનાં, અદ્યતન ભવિષ્યકાળના અને કિયાતિપત્તિ એમ નવે વિભક્તિઓમાં તમામ ધાતુઓનાં તથા નામ ધાતુઓનાં રૂપોને બરાબર સમજીને વ્યાકરણના નિયમ દ્વારા સાધવાના છે. કિયાપદને લાગતા દશે વિભક્તિઓના પરમપદના પ્રત્યય આ પ્રમાણે છે
૧. પરપદ વર્તમાન
3 ति तस् अन्ति २ सि यस् थ १ मि वस् मसू
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
