________________
પ્રબુદ્ધ જીવ
જ ગી શ્રી માર્ચ ૨૦૧૭ % પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક
પૃષ્ઠ ૧૧ કજી વિશે
) પ્રબુદ્ધ જીવન
અપૂર્વ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
Lડૉ. અભય દોશી
પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ## પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન: જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિરોષક & પ્રબુદ્ધ
નાનપણમાં શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીની ‘અપૂર્વ અવસર'ની પ્રારંભની છે. જેને પરિભાષામાં કહીએ તો, ગુણસ્થાનકોની સ્થિતિઓને હું પંક્તિઓ સાંભળવા મળી.
વર્ણવે છે. પોતાની બારમા ગુણસ્થાનકે કેવી સાધકદશા હશે, ૬ અપૂર્વ અવસર એવો ક્યારે આવશે?
તે વર્ણવતાં કહે છે; ક્યારે થઈશું બાહ્યાંતર નિગ્રંથ જો ?'
મોહ સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર તરી કરી, સર્વ સંબંધનું બંધન તીણ છેદીને
સ્થિતિ ત્યાં જ્યાં ક્ષીણમહ ગુણસ્થાન જો; વિચરશું કવ મહત્યરુષને પંથ જો !
અંતસમય ત્યાં પૂર્ણ સ્વરૂપ વીતરાગ થઈ, આ શબ્દોને સાંભળતાં જ થયું; કેવી નિર્ચથતાની પ્રાપ્તિ પ્રગટાવું નિજ કેવલજ્ઞાન નિધાન જો. ૧૪. & માટેની અંતરની તરસ? જાણે મીરાંની શ્રીકૃષ્ણ માટેની ઝંખના. શ્રીમદ્જીની કેવી ઊંચી ભાવદશા પ્રવર્તતી હશે ? સમગ્ર
એથી પણ વધુ આ સાધકના હૃદયમાં પોતાના શદ્ધ સ્વરૂપને સંસારમાં વ્યાપ્ત મોહ માટે સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર (સૌથી વિશાળ છે હ પ્રાપ્ત કરવાની અભિલાષા. કોઈ સાધનાથી ભ્રષ્ટ થયેલા સમુદ્ર)ની ઉપમા સહજ રીતે છૂરી આવે છે. પોતાના આત્માના ૬ ૪ સાધકનો પુનઃ સાધનામાં પ્રવેશ કરવા માટેનો અંતરતમનો પ્રગાઢ પુરુષાર્થ વડે આ સમુદ્રને તરવાના દઢ સંકલ્પયુક્ત ફૂ તલસાટ. કોઈ અપુર્વ મુહુર્ત જ આ યુગોયુગોની ઝંખનાની આવી મનોરથના દર્શન થાય છે. બારમા ગુણઠાણે પહોંચી તેના અંતિમ
સહજ રીતે અભિવ્યક્તિ થઈ હશે, પછીની ૨૧ કડીઓમાં આખોય સમયે પોતાની અંદર રહેલ પણ આજ સુધી ઢંકાયેલી કેવળજ્ઞાનની શું સાધનામાર્ગ શ્રીમદ્જી કંડારી આપે છે.
જ્યોતિના પ્રાગટ્યનો આ અદ્ભુત સંકલ્પ યોગીરાજ આપણા જુ | સર્વ બંધનોને છેદી એ મહાપુરુષના પંથે વિચરવાની આ હૃદય સુધી પહોંચાડે છે.
ભાવનામાં કેવું ધ્યાન પ્રવર્તે છે તેનું આલેખન પણ અપુર્વ છે અંતે સિદ્ધદશાનું વર્ણન પણ અદ્ભુત રીતે કરવામાં આવ્યું રે સાધક પોતાના આત્માના વિકાસના આલેખ (Graph)ના સ્પષ્ટ છે. શ્રીમદ્જીના શબ્દોમાં કહીએ તો “દેહ છતાં જેની દશા વ ? રીતે દર્શન કરી શકે ત્યારે સાધનાની ઊંચાઈ કેવી હશે? દેહાતીત' એવા વિશેષ અનુભવયોગી જ્ઞાની પુરુષ જ સિદ્ધત્વના હું દર્શનમોહ વ્યતીત થઈ ઉપજ્યો બોધ જે,
આ અનુભવનું આવું વિલક્ષણ આલેખન કરી શકે. દેહ ભિન્ન કેવલ ચૈતન્યનું જ્ઞાન જો,
એક પરમાણુમાત્રની મળે ન સ્પર્શના, તેથી પ્રક્ષીણ ચારિત્રમોહ વિલોકિયે,
પૂર્ણ કલંકરહિત અડોલ સ્વરૂપ જો, વર્તે એવું શુદ્ધ સ્વરૂપનું ધ્યાન જો. ૩.
શુદ્ધ નિરંજન ચૈતન્યમૂર્તિ અનન્યમય, આત્માને આવનારા આઠ કર્મોમાં મુખ્ય કર્મ મોહનીય કર્મ અગુરુલઘુ, અમૂર્ત સહજપદ રૂપ જો. મૈં છે. આ મોહનીય કર્મના બે પ્રકારો દર્શન મોહનીય અને ‘અપૂર્વ અવસરને અંતે યોગીરાજ અત્યંત નમ્રતા અને સાથે છે ચારિત્રમોહનીય, દર્શન મોહનીય કર્મ આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપના જ આત્મવિશ્વાસથી કહે છે, એમાં પણ એક વિલક્ષણ સાધકની
દર્શનને અટકાવે છે. સાધનાપથમાં આગળ વધતા સાધકને જીવનરીતિના દર્શન થાય છે ; ૬ દર્શનમોહનીય કર્મ ક્ષીણ થઈ જતાં આત્માનો દેહ પ્રત્યે સમભાવ એહ પરમપદ પ્રાપ્તિનું કર્યું ધ્યાન જો; હું રહ્યો નહિ. આ મમભાવનો લોપ થવાથી દેહથી ભિન્ન
ગજા વગર તે હાલ મનોરથરૂપ જો, પરમચૈતન્યના, આત્મસ્વરૂપનું જ્ઞાન થયું અને આ જ્ઞાને સંસાર
તો પણ નિશ્ચય રાજચંદ્ર મનને રહ્યો; પ્રત્યેની આસક્તિરૂપ ચારિત્ર-મોહનીય કર્મને ક્ષીણ કરી દીધું. પ્રભુ આજ્ઞાએ થાશું તે જ સ્વરૂપ જો. આથી દર્શનમોહનીય અને ચારિત્રમોહનીય એકદમ ક્ષીણ થતાં નિશ્ચય ખરો, પરંતુ આ નિશ્ચયમાં પણ બળ પ્રભઆજ્ઞાનું રહ્યું આત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપનું ધ્યાન અખંડ ભાવે પ્રવર્તે
છે, એમ કહેવામાં કવિની અપૂર્વ નમ્રતા અને વિલક્ષણ ? કવિ આમ સાધકની એક પછી એક સ્થિતિને સુંદર રીતે વર્ણવે ભક્તિભાવનું સંયોજન થયું છે. છે. સાધનાના ઉચ્ચતમ સ્તરો પર પહોંચવાની અભિલાષા દર્શાવે શ્રીમદ્જીની ‘અપૂર્વ અવસર' જેવી જ વિશિષ્ટ અને થોડીક હૈ.
8 પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિરોષક = પ્રબુદ્ધ જીવત જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ
પ્રબુદ્ધ જીવત ભાગ્યશાળી હો તો તેના આનંદમાં બીજાને ભાગ્યશાળી કરજે, પરંતુ દુર્ભાગ્યશાળી હો તો અન્યનું બૂરું કરતાં રોકાઈ આજના દિવસમાં પ્રવેશ કરશે. પ્રબુદ્ધ જીવન
