________________
પ્રબુદ્ધ જીવ જ રોગી શ્રી પૃષ્ઠ ૭૨ પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ૬ માર્ચ ૨૦૧૭ દ્રિજી વિરાર પ્રબુદ્ધ જીવન
પૂર્ણ માલિકા મંગલ' એક અદભુત રચના
સૂર્યવદન ઝવેરી
ટા અને
જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષક BR પ્રબુદ્ધ, ૬ પ્રબુદ્ધ જીવત જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિરોષક BN પ્રબુદ્ધ જીવત જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક N પ્રબુદ્ધ જીવત : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક BN પ્રબુદ્ધ
[ શ્રી સૂર્યવદન ઝવેરી એક જ્ઞાનયોગી સાધક તરીકે સુપ્રસિદ્ધ છે. તેમણે શ્રી આનંદઘનજીના પદો અંગે ખૂબ ચિંતન કર્યું છે. તેઓએ શ્રીમદ્જીના ‘પૂર્ણ માલિકા મંગલ” નામક “મોક્ષમાળા' અંતર્ગત રચનાનું અહીં સુંદર રસદર્શન કરાવ્યું છે.]. શ્રીમદ્જીએ એમના જીવન દરમિયાન ઘણી બધી ગદ્ય અને
ત્રિયોગ ત્યાં કેવળ મંદ પામે, કે પદ્ય રચનાઓ રચી છે. તે સઘળીય કૃતિઓની શરૂઆત એમણે
સ્વરૂપ સિદ્ધ વિચરી વિરામ.-૨. ૐ એમની કાચી (સગીર) કિશોરાવસ્થા, માત્ર સોળ વર્ષની વયથી આવી રચનાઓને કારણે જ લોકહૃદયમાં અને ખાસ કરીને ૨ એ જ કરેલ હતી. બાળવયમાં જ થયેલ ઘણાં બધાં પૂર્વભવોનું મહાત્મા ગાંધીબાપુના હૃદયમાં કવિશ્રી રાયચંદભાઈ તરીકેનું સ્થાન છે # જાતિસ્મરણ જ્ઞાન છે. (કહેવાય છે કે ૮૦૦ કે ૯૦૦ પૂર્વભવનું સાંપડયું છે. હું જ્ઞાન થયું હતું.).
તપોપધ્યાને એટલે ઉપધાન અર્થાત્ લોકહૃદયમાં ઉપ+ધ્યાન હું - એઓશ્રીની પદ્યાત્મક આધ્યાત્મિક રચનાઓ છંદોબદ્ધ ગેય અર્થાત ઉપ કહેતા સમીપમાં રહેલ નિજાત્માના ધ્યાન વડે કરીને ? શું હોવાથી અત્યંત પ્રસિદ્ધ છે. પ્રસિદ્ધ ગેય કૃતિઓ ‘આત્મસિદ્ધિ' જે આત્મા અત્યંતર તપથી તપીને લાલચોળ રવિ (રવિવાર) રૂપ # ૧૪૨ ગાથાની રચના અને ‘અપૂર્વ અવસર' જે ૨૧ ગાથાની રચના એટલે કે સૂર્યરૂપ થાય છે. તેથી કરીને આત્મદ્રવ્ય (નિજાત્મા) હૂં દે છે, જે ઘણીબધી વ્યક્તિઓને કંઠસ્થ છે.
ઉષ્માદાયક, અંધકારનાશક તેજસ્વી થાય છે. અજ્ઞાનરૂપ | ‘અપૂર્વ અવસર’ના અપૂર્વ ગાનમાં જ્યાંથી સમ્યગૂ પુરુષાર્થના અંધકારનો-મિથ્યાત્વનો નાશક થાય છે અને અનંતાનુબંધી કૅ ૬ ઉપાડની શરૂઆત થાય છે તેવા ચોથા ગુણસ્થાનકથી માંડીને પ્રકારના કષાયને સૂકવીને ખંખેરી (ઉખેડી) નાખનાર થાય છે. કુ શું ચૌદમા ગુણસ્થાનક અને સિદ્ધાવસ્થાની - તે તે અવસ્થાની તાદશ રવિરૂપ પ્રકાશક, સ્વ-પ૨ પ્રકાશક, સર્વ પ્રકાશક અને સર્વોચ્ચ
ભાવદશાનું ભવ્ય ભાવગાન છે. એ કૃતિનું સંક્ષિપ્ત એટલે જ પ્રકાશક થાય છે. સોળ વર્ષની ટીનેજર કિશોરાવસ્થાની પહેલ વહેલી રચના તેમ થતાં, તે સાધનાને સાધીને સોમ (સોમવા-ચંદ્ર સમાન) & ‘ભાવનાબોધ-મોક્ષમાળાનો શિક્ષાપાઠ-૧૦૮ (પાના ક્રમાંક
અર્થાત્ ચંદ્ર સમાન શીતળ અને સુધા (અમૃત) પાન કરનાર અને હું ૨૪૪).
કરાવનાર થાય છે, કારણ કે ચર્મચક્ષુ, જ્ઞાનચક્ષુ બને છે અને જે પૂર્ણ માલિકા મંગલ
કષાયમાંથી અનંતાનુબંધી રસ ટળી જતાં – આત્મ સાક્ષાત્કાર , આ રચના અત્યંત અદ્ભુત અને આશ્ચર્યકારક છે કારણ કે થતાં. સ્વ-પ૨નું ભેદજ્ઞાન થતાં, વિવે ક આવવાથી 5 સપ્તાહના રવિવારથી લઈ શનિવાર સુધીના સાતેય વારોને માત્ર આકળતા-વ્યાકળતા ટળી જાય છે ને નિરાકળતા શાંતતા - આવે કે
બે જ ગાથા અને આઠ પંક્તિઓની ચૌદે ગુણઠાણા ને છે. પલટાતા-પરિવર્તનશીલ પર્યાયની વિનાશીતા-ક્ષણિકતા૬ સિદ્ધાવસ્થાને ગૂંથી લઈને રચાયેલ ઉપજાતિ છંદની અત્યંત ગેય અનિત્યતાનો બોધ થયેથી નિત્યનો-નિજાત્માની અક્ષયતાની હૈં રચના, કે જેમાં સિદ્ધાવસ્થા સહિત સર્વ ચૌદ ગુણ સ્થાનકોની નિર્વિકલ્પ સ્વાત્માનુભૂતિ થાય છે. તેથી તે અત્યંત શોભાયમાન ખું દશાનું વર્ણન છે. એવી જ ગેય રચના મુનિવર્ય મહામહોપાધ્યાય થઈ રહે છે. જ યશોવિજયજીની ‘આનંદ કી ઘડી આયી સખી રે...' સ્તવનની
આવો શાંત શોભાયમાન થયેલ આત્મા પછી મંગલ-એટલે ?
કે મં-મમ-અહંને ગાળી-ઓગાળી નાખનાર અને મંગ અર્થાત્ હું પૂર્ણ માલિકા મંગલ
સુખને આનંદને લાવનારી મંગલ (મંગળવાર) પંક્તિ કહેતાં જે તપોપધ્યાને રવિરૂપ થાય,
ઉપશમક કે ક્ષપક શ્રેણિ કે જે મોક્ષને હણનાર, મોહનો ક્ષય કરી É એ સાધીને સોમ રહી સુહાય;
મુક્તિ સુખદાયક શ્રેણિ-પંક્તિને પામે છે. એ રાગ-દ્વેષની ગ્રંથિ મહાન તે મંગળ પંક્તિ પામે,
(ગાંઠો)ને ભેદી-છેદીને વીતરાગતા-સર્વજ્ઞતા-નિર્વિકલ્પતાને ? આવે પછી તે બુધના પ્રણામ.-૧.
લાવી આપતા બુધ (બુધવાર) બુદ્ધ થતાં પ્રણમ્ય-વંદનીય થાય છે નિગ્રંથ જ્ઞાતા ગુરુ સિદ્ધિદાતા,
છે. કાં તો શુક્ર પ્રપૂર્ણ ખ્યાતા;
અપયાગમ અતિષયથી નિર્મોહી-વીતરાગ થતાં જ્ઞાનાતિશય ! પ્રબુદ્ધ જીવન જો આજે તારાથી કોઈ મહાન કામ થતું હોય તો તારા સર્વ સુખનો ભોગ પણ આપી દેજે.
પ્રબુદ્ધ જીવંત
8 પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક 3 પ્રબુદ્ધ જીવતા : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવનઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ
