________________
પ્રબુદ્ધ જીવ જ ગી શ્રી માર્ચ ૨૦૧૭ % પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ધ્ર પૃષ્ઠ ૭૯
જી વિશે
જ પ્રબુદ્ધ જીવત
શi અજ્ઞાનીના વાડા હોય. જેમ લોઢું પોતે તરે નહીં અને બીજાને ધારણ કરીને બેસી રહે અને એના વાસ્તવિક જીવનમાં ક્રોધ, માન, It કે તારે નહીં તેમ.”
માયા, લોભ વગેરે પ્રવર્તતા હોય તો તે વ્યક્તિ ધાર્મિક નથી. - અજ્ઞાની વ્યક્તિઓ આવા વાડાઓમાં ખૂંપી જાય છે, જ્યારે તો પછી ધર્મ છે શું? શ્રીમદ્ રાજચંદ્રની દૃષ્ટિએ ધર્મ એ તો છે શું અજ્ઞાની વ્યક્તિ સત્ તત્ત્વની ખોજ કરે છે. એક અર્થમાં કહીએ મહાસાગર છે. એ કોઈનો ઈજારો નથી. જે ધર્મપાલન કરે છે છે શું તો એ જુદા જુદા ઉપદેશોમાં રહેલા મૂળભૂત તત્ત્વને શોધે છે એનો ધર્મ છે. ૐ અને તેથી જ વ્યાસ, વાલ્મીકિ, શંકર, ગૌતમ, પતંજલિ, કપિલ શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રના નવમા અધ્યાયમાં કહ્યું છે,
અને યુવરાજ શુદ્ધોદનના ઉપદેશનું રહસ્ય શું છે, તે અંગે તેઓ ગુહિં સાદૂ સાહિંડસાદૂ જ્ઞાદિ સાદૂ મુવડ સાહૂ! જ કહે છે કે આ બધા લોકો આપણને એટલું જ કહે છે, “અહો वियाणिया अप्पगमप्पएणं जो रागदोसेहिं समो स पुज्जो।। ૐ લોકો! સંસારરૂપી સમુદ્ર અનંત અને અપાર છે. એનો પાર પામવા (ગુણોથી સાધુ થવાય છે અને અવગુણોથી અસાધુ થવાય છે. . ઓં પુરુષાર્થનો ઉપયોગ કરો.”
માટે સાધુ-ગુણોને (સાધુતાને) ગ્રહણ કરો અને અસાધુ-ગુણોનો કે શા શ્રીમદ્ કયા ગ્રંથોનો પરિચય રાખવો તે દર્શાવતાં કહે છે, (અસાધુતાનો) ત્યાગ કરો. આત્માને આત્મા વડે જાણીને જે રાગ ૪
“સપુરુષોનાં ચરિત્રો અને માર્ગાનુસારી (સુંદરદાસ, પ્રીતમ, તથા દ્વેષમાં સમભાવ ધારણ કરે છે તે પૂજનીય બને છે.) હું અખો, કબીર આદિ) જીવોનાં વચનો, અને જેનો ઉદ્દેશ આત્માને આ બાબત શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજીના મુનિશ્રી લલ્લુજી (શ્રી લઘુરાજ છે શું મુખ્ય કહેવા વિષે છે, એવા (વિચારસાગર, સુંદરદાસના ગ્રંથ, સ્વામી) સાથેના પ્રસંગમાં જોવા મળે છે. મુનિશ્રી લલ્લુજી (લઘુરાજ હૈં જ આનંદઘનજી, બનારસીદાસ, કબીર, અખા વગેરેનાં પદ) સ્વામી)એ સત્સમાગમ થાય તે માટે મુંબઈમાં ચાતુર્માસ કર્યો ૬ 3 ગ્રંથોનો પરિચય રાખવો, અને એ સૌ સાધનામાં મુખ્ય સાધન હતો. એક વાર એમણે પોતાના ત્યાગને દર્શાવવા શ્રીમદ્ રાજચંદ્રને ? એવો શ્રી સત્પરુષનો સમાગમ ગણવો.”
કહ્યું કે, મેં કુટુંબ, વૈભવ, સાધનસંપત્તિ, વૃદ્ધ માતા, બે પત્ની, કિ વેદ, ઉપનષિદ અને શ્રીમદ્ ભગવદ્ગીતાનું વાચન કરનાર એક પુત્ર આદિનો ત્યાગ કરીને દીક્ષા લીધી છે. હૈં શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર સ્વામીનારાયણ સંપ્રદાયના “શિક્ષાપત્રી' ગ્રંથ મુનિરાજના ત્યાગનો આવો ગર્વ ઓગાળી નાખવા શ્રીમદ્ તાડૂકીને મેં
વિશે પણ વાત કરે છે અને નોંધે છે કે એમાં કોઈ અંદેશો લાગે તો બોલ્યા, “શું ત્યાખ્યું છે? એક ઘર છોડી કેટલાં ઘર (શ્રાવકોનાં) ગળે છે શાક એ વિશે વિચાર કરવો જોઈએ અથવા તો સમાધાન મેળવવા નાખ્યાં છે? બે સ્ત્રીનો ત્યાગ કરી કેટલી સ્ત્રીઓ પ્રત્યે દૃષ્ટિ કરે છે?
માટે જરૂર પડે કોઈને પૂછવું જોઈએ. વળી ‘શિક્ષાપત્રી' ગ્રંથના એક પુત્ર ત્યાગી કેટલાં છોકરાં પ્રત્યે પ્રીતિ થાય છે?” પ્રયોજન વિશે વિચાર કરીને એમાંથી મુમુક્ષુએ શું પ્રાપ્ત કરવું આ સાંભળી મુનિશ્રી લલ્લુજીને સ્વદોષોનું દર્શન થયું. બાહ્ય છે
જોઈએ એ વિશે તેઓ કહે છે, “શિક્ષાપત્રી ગ્રંથમાં મુખ્ય ભક્તિનું ત્યાગનો અહમ્ ઓગળી ગયો. અત્યંત લઘુતાપૂર્વક મુનિરાજે કહ્યું, હું પ્રયોજન છે. ભક્તિના આધારરૂપ એવા વિવેક, ધૈર્ય અને આશ્રય “હું ત્યાગી નથી.” - એ ત્રણ ગુણનું તેમાં વિશેષ પોષણ કર્યું છે. તેમાં શોર્ય અને ત્યાં જ શ્રીમદ્ બોલી ઊઠ્યા, ‘મુનિ, હવે તમે ત્યાગી છો.’ હું શું આશ્રયનું પ્રતિપાદન વિશેષ સમ્યક્ પ્રકારે છે, જે વિચારી મુમુક્ષુ આ રીતે શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર દર્શાવ્યું કે અમુક ધર્મનું શાસ્ત્ર વાંચવું છું જીવે સ્વગુણ કરવા યોગ્ય છે.”
એનો અર્થ એ નથી કે તમે અમુક ધર્મના અનુયાયીઓ બનો. એનો શું આ રીતે તેઓ સર્વદર્શનોને સમાદર આપીને એમાંથી સાર અર્થ તો એ છે કે એમાંનો ઉપદેશ ગ્રહણ કરો. જ્ઞાની પુરુષની ઓં કાઢવાનું કહે છે અને આ બધા જ દર્શનકારો એમના ઉદ્દેશથી વાણીને એકાંત દૃષ્ટિએ ગ્રહણ કરીને એનો અહિતકારી ગર્વ લેવો
સમાન હોય તેવું લાગે છે. આમ, શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર એક દર્શન કે નહીં, કારણ કે એ જ્ઞાની પુરુષની વાણી તો સર્વજીવને માટે $ એક ધર્મ સત્ય, બાકીનાં અસત્ય એમ કહેવાને બદલે એ દર્શનોમાં હિતકારી હોય છે. આમ મૂળ તત્ત્વમાં ક્યાંય ભેદ નથી. માત્ર ૪ હું નિહિત તત્ત્વોનો મહિમા કરે છે. એ તત્ત્વો આપણા જીવનમાં આવે આપણી દૃષ્ટિમાં ભેદ છે તેમ સમજવું જોઈએ. તેથી જ તેઓ કહે હું હું એટલે ધર્મ આવે. દયા, સત્ય આદિનું પાલન થાય, નિજસ્વરૂપની પ્રાપ્તિ છે: “તું ગમે તે ધર્મમાં માનતો હોય, તેનો મને પક્ષપાત નથી,
માટેનો પુરુષાર્થ જાગે, મતાગ્રહોએ જન્માવેલી ગ્રંથિઓમાંથી મુક્તિ માત્ર કહેવાનું તાત્પર્ય એ કે, જે રાહથી સંસારમળ નાશ થાય, તે ક્રૂ થાય, તો જ વ્યક્તિને ધર્મ પામી શકે.
ભક્તિ, તે ધર્મ અને તે સદાચારને તું સેવજે.” વળી પોતાની પાસે શાસ્ત્ર હોય તેથી ધર્મ પામ્યો છે તેમ ન જૈ કહી શકાય. એ ધર્મ એના જીવનમાં પ્રગટવો જોઈએ. તેઓ દર્શાવે ૧૩ બી, ચંદ્રનગર સોસાયટી, જયભિખ્ખું માર્ગ, ફુ છે કે મિથ્યાભિમાની જીવ ઘણી વાર પોતાની પાસેના જૈન ધર્મના પાલડી, અમદાવાદ-૩૮૦૦૦૭. નું શાસ્ત્રમાં બધું જ છે અને એવાં શાસ્ત્રો મારી પાસે છે એવો ગર્વ ફોન: ૦૭૯ ૨૬૬૦૨૬૭૫. મોબાઈલ: ૦૯૮૨૪૦ ૧૯૯૨૫. પ્રબુદ્ધ જીવત આજ જે પળે તું મારી કથા મનન કરે છે, તે જ તારું આયુષ્ય સમજી સદુવૃત્તિમાં દોરાજે.
પ્રબુદ્ધ જીવન
જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિરોષક ## પ્રબુદ્ધ
જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ ૬ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક N પ્રબુદ્ધ
8 પ્રબુદ્ધ જીવન ઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવત જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ
