________________
પ્રબુદ્ધ જીવ જ યોગી શ્રી પૃષ્ઠ ૭૮ % પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ૬ માર્ચ ૨૦૧૭ દ્રિજી વિર જ પ્રબુદ્ધ જીવત
હું પ્રબુદ્ધ જીવતઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક NR પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞીકાયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક 8 પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક NR પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષક # પ્રબુદ્ધ
આ ચોતરફ વિકાર જોવા મળે છે. અખબારો, સામયિકો, ટેલિવિઝન
| ‘સતું'તત્ત્વ કે અને વિજ્ઞાપનો તેમજ પાશ્ચાત્ય સ્વચ્છેદયુક્ત જીવનશૈલીને કારણે શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આવી જડ સાંપ્રદાયિક દીવાલો સમાજમાં જોઈ છે હું આજે માનવચિત્ત પર કામદેવે વિજય મેળવ્યો છે. હતી અને એ દીવાલો દૂર કરવા માટે એમણે ઉપદેશ આપ્યો. 3 ૐ જીવનકલ્યાણરૂપી શિવને ચલાયમાન કરવાનો કામદેવનો પ્રબળ સંપ્રદાયવાદીઓ પોતાના અનુયાયીઓના ચિત્તને વધુ ને વધુ શું ( પ્રયાસ આજે વર્તમાન વિશ્વમાં ચાલી રહ્યો છે. શ્રીમદે દર્શાવ્યું કે સંકુચિત બનાવે છે અને પછી પોતાનો સંપ્રદાય સૌથી મહાન છે * સત્સંગ એ કામ બાળવાનો બળવાન ઉપાય છે. આનું કારણ એ અને અન્ય સંપ્રદાય તુચ્છ કે હીન એવા ખ્યાલો ફેલાવે છે. આવી
છે કે સત્સંગમાં મુમુક્ષુ જ્ઞાની પુરુષને જુએ છે અને પુરુષ પ્રત્યેના સાંપ્રદાયિકતાને કારણે સાધક સત્ સુધી પહોંચી શકતો નથી. હું જ આદરને કારણે એની દૃષ્ટિ બદલાય છે. અગાઉ એને નારીદેહ એ મતાંધતા કે મતાગ્રહમાં જકડાઈ જાય છે. આ પકડને કારણે જ શું પ્રત્યે રાગ હતો, તે નષ્ટ થતો જાય છે. કયા દેહનું દર્શન સાધક સત્યથી વેગળો ચાલ્યો જાય છે. એ અજ્ઞાનમાં રાચે છે અને
આકર્ષક? એને પુરુષનું દર્શન પાવનકારી જણાશે. એ જ રીતે રાગદ્વેષમાં ડૂબી જાય છે. આવી વ્યક્તિઓ સતત એવો બોધ આપે છે જ્ઞાની પુરુષનાં વચનનાં શ્રવણને લીધે સ્ત્રીનું શરીર એને દેખાતું છે કે એમના માર્ગે ચાલવાથી જ વ્યક્તિનું કલ્યાણ થશે. બીજા શt નથી. એ તો એના આત્માને જુએ છે. જ્ઞાનીપુરુષ પાસેથી સાધક માર્ગો અકલ્યાણ સાધશે અથવા તો નર્કની યાતના આપશે. 3 $ દેહ અને આત્માની ભિન્નતા સમજે છે અને એ જાણ્યા પછી એ આથી જ શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર દર્શાવ્યું કે વ્યક્તિએ સંપ્રદાયની રે છે જેમ પોતાના દેહ અને પોતાના આત્માની ભિન્નતાને પ્રમાણે પકડમાંથી મુક્ત થવું જોઈએ અને જો એ સંપ્રદાયની પકડમાંથી હૈં છે છે, એ જ રીતે અન્યના દેહ અને આત્માની ભિન્નતાને જોઈ શકે મુક્ત થાય તો જ એને સત્ તત્ત્વની પ્રાપ્તિ થઈ શકે. એ સાચું છે કે
છે. આથી નારીદેહ જોતાં એને માંસ, હાડકાં વગેરેથી રચાયેલો કે ધર્મમાં મતમતાંતરો હોય છે અને એ અનાદિકાળથી આવા રે શું માત્ર દેહ માને છે. એની દૃષ્ટિ આત્મા તરફ હોય છે અને આને મતમતાંતરોમાં માનનારા પોતાના મતને સાચો ઠેરવવા પ્રયાસ છું કે પરિણામે એને વિષયાદિ તુચ્છ લાગે છે. સત્પુરુષ પાસેથી કરતા હોય છે. હકીકતમાં આ મતભેદોની પાછળ અનેક કારણો * È પોતાના આત્માને જાણનાર મુમુક્ષુ બીજાના આત્માને પણ હોય છે. દેશ અને સમયની પરિસ્થિતિ આમાં કારણભૂત હોય હૈં * ઓળખતો થાય છે અને જ્ઞાની પુરુષના બોધને કારણે એના રાગો છે. આવા દૃષ્ટિભેદોને કારણે જ કેટલાક ધર્મના અમુક તત્ત્વને છે શા ધીરે ધીરે સમીસાંજના આથમતા સૂર્યની માફક ઓછા થવા લાગે મહત્ત્વ આપે છે અને કેટલાક ધર્મના અન્ય તત્ત્વને મહત્ત્વ આપે છે રે છે અને નિરંતર સત્સંગથી નષ્ટ થઈ જાય છે.
છે. કેટલાક “યથા દેહે તથા દેવે” એમ કહે છે, તો કેટલાક દેહની ? ૬ ભારતીય સંસ્કૃતિમાં ધર્મ, અર્થ, કામ અને મોક્ષ એ ચાર આળપંપાળ કરવાની વાતનો જ અસ્વીકાર કરે છે. કોઈ ક્રિયામાં છે પુરુષાર્થની વાત કરવામાં આવી છે. સત્સંગ એ કામનો નાશ ધર્મ જુએ છે, તો કોઈ તપમાં, કોઈ જ્ઞાનને જ ધર્મ માને છે, તો શું દ કરીને મોક્ષ માટેનું પરમ સાધન બને છે. આથી જ શ્રીમદે કહ્યું, કોઈ ભક્તિને જ સર્વસ્વ ગણે છે.
“જેમ પૃથ્વી પર તરાય નહીં તેમ સત્સંગથી બૂડાય નહીં.’ વ્યક્તિ આવી રીતે જુદાં જુદાં દર્શનો વચ્ચે પણ વિચારધારાનો ભેદ હું જમીન પર તરી શકતો નથી, તરવા માટે તો એને પાણી જોઈએ. જોવા મળે છે. આ દર્શનો એમ કહે છે કે એમનું દર્શન જ તમને જ એ જ રીતે સત્સંગ એ એવી બાબત છે કે જે વ્યક્તિના જીવનને મોક્ષ આપશે, વૈશેષિક દર્શનમાં માનનારો હોય કે સાંખ્યમાં શ્રદ્ધા જ હું ક્યારેય ડુબાડશે નહિ. અર્થાત્ સત્સંગ એ માનવ-જીવનનો તારક ધરાવનારો હોય, બૌદ્ધ મતવાદી હોય કે જૈન હોય, ઈસ્લામને હૈં એં છે, એને કષાયોથી ઉગારનારો અને ઊર્ધ્વ ભૂમિકાએ લઈ જનારો અનુસરનારો હોય કે ખ્રિસ્તી ધર્મને પાળનારો હોય, એ બધા એમ
છે. આ જ સત્સંગની ચમત્કૃતિ છે. અંતે શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી સત્સંગને કહે છે કે અમે કહીએ છીએ તે જ સાચું છે. અમારો મત અને શું “આત્માનું પરમ હિતેષી ઔષધ' કહે છે. એટલે કે આવા સત્સંગથી અમારો ધર્મ સાચા છે અને એ જ માર્ગ તમારું કલ્યાણ નિહિત છે. ?
આત્માનું પરમ હિત સધાય છે. આ હિત કઈ રીતે સધાય? સત્ જો આવું હોય તો બીજા બધા મત ખોટા ગણાય. બીજી બાજુ હું જ સમાગમથી, નિરંતર સત્સંગથી સાચી મુમુક્ષતા પ્રાપ્ત કરતાં સર્વને સત્ય માનીએ તો તે પણ ખોટું છે. જો એક ધર્મમત સત્ય છે ? ૬. આત્માને મહાપુરુષના યોગથી આત્મનિષ્ઠપણું પ્રાપ્ત થાય છે. એમ ઠેરવીએ તો બીજા બધાને અસત્ય કહેવા પડે અને એ વાત તેં આવો સત્સંગ પામવો એ જીવનમાં અતિ દુર્લભ છે. જો એ અતિ સાચી ઠેરવવી પડે.
દુર્લભ જીવનમાં મળી જાય તો જીવન તરી જાય છે. શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર સાધકનો હેતુ તો એ ધર્મમાં રહેલા “સત્' તત્ત્વની ખોજનો કે ૐ એક સ્થળે કહે છે, “ક્ષણભરનો પણ પુરુષનો સમાગમ તે હોવો જોઈએ, નિજપદની પ્રાપ્તિ કરાવવાનો હોવો જોઈએ. આવા ફૂ સંસારરૂપ સમુદ્ર તરવાને નોકારૂપ છે, એ વાક્ય મહાત્મા નિજપદની પ્રાપ્તિ કરવા માટે કોઈ સંકુચિતતામાં ડૂબી જવાની ફૂ હું શંકરાચાર્યનું છે અને તે યથાર્થ જ લાગે છે.”
જરૂર નથી. આથી જ શ્રીમદે કહ્યું છે, “વાડામાં કલ્યાણ નથી, $ પ્રબુદ્ધ જીવન આજ જેવો ઉત્તમ દિવસ ભોગવ્યો, તેવી તારી જિંદગી ભોગવવાને માટે તું આનંદિત થા તો જ સારું. પ્રબુદ્ધ જીવન
પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ૪ પ્રબુદ્ધ જીવતા : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવતઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ક્ષ પ્રબુદ્ધ
