________________
પ્રબુદ્ધ જીવ
જ ગી શ્રી માર્ચ ૨૦૧૭ % પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક
પૃષ્ઠ ૧૦૧ કજી વિશે
) પ્રબુદ્ધ જીવન
જ્ઞાન-સંવાદ
પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક N પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિરોષક ## પ્રબુદ્ધ
શું [ ‘પ્રબુદ્ધ જીવન'ના જ્ઞાનપિપાસુ વાચકો સાથેના સંવાદને ધ્યાનમાં લઈ જ્ઞાનયાત્રાને વધુ સઘન અને પારદર્શી બનાવવાના રુ
પ્રયત્નરૂપે એક નવી શ્રેણી શરૂ કરી છે. વાચક મિત્રો પોતાના સવાલો લખી અમને મોકલે. પંડિતજી કે જ્ઞાની ભગવંત પાસેથી શું ઉત્તર મેળવી અહીં છાપીશું. વધુમાં વધુ પાંચ સવાલ પૂછી શકાય. સવાલ ધર્મજ્ઞાનને આધારિત હોય જેથી અન્ય વાચકોને પણ એ હૈં જ્ઞાન મળે... આ અંકમાં મુંબઈના શ્રી પ્રફુલ મોતીચંદ કાપડિયા ના પ્રશ્નોના, વિદ્વાન રશ્મિ ભેદાએ આપેલા જવાબો પ્રકાશિત કર્યા છે. ] ૬
સવાલ-૧. આપણે પૂજા કરતી વખતે આપણા સ્વ. માતા- જેથી એમને એ વ્યાધિની પીડામાંથી શાંતિ પ્રાપ્ત થાય, આમ જ $ પિતા-Spouse વતી પણ પૂજા કરીએ તો શું એનું પુણ્ય એમના છતાં બીજી વ્યક્તિ કર્મની નિર્જરા તો કરી શકે નહીં. કર્મનું ફળ હૈં ઓં ભાગે જાય? આપણને મળે? કે એનું પરિણામ કંઈ જ નહીં? તો એને ભોગવવું જ પડે, અને કર્મક્ષય માટેનો પુરુષાર્થ પણ છે
પ્રફુલ મોતીચંદ કાપડિયા, મુંબઈ પોતાને જ કરવો પડે. & જવાબ-૧. જૈન ધર્મ કર્મસિદ્ધાંતમાં માને છે, જે ક્રિયા કરે, આ રીતે આ બાબતમાં જુદાં જુદાં દૃષ્ટિબિંદુ જોવા મળે છે, જે શું એનું પુણ્ય કે પાપ એ વ્યક્તિને મળે, જે કોઈ કાર્ય કરે, તેનું શુભ પણ એક બાબત તો ચોક્કસ છે કે મોક્ષમાર્ગમાં પુણ્ય પણ હેય છે શું # કે અશુભ કર્મ એને બંધાય. એ ક્રિયા શુભ હોય તો પુણ્યકર્મ એટલે કોઈ પણ ધર્મક્રિયા પુણ્ય લક્ષે નહીં, પણ આત્મલક્ષે થવી છું È બંધાય અને અશુભ હોય, તો પાપકર્મ બંધાય. એનાથી મળતું જોઈએ. ૬ પુણ્ય કે પાપનું ફળ એને જ ભોગવવું પડે. શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર સવાલ-૨. “પ્રબુદ્ધ જીવનમાં જ વાંચ્યું હતું કે નવકાર મંત્રનું
(અધ્યયન ૪)માં કહ્યું છે, “સંસારી જીવ પોતાના બંધુજનો માટે સંક્ષિપ્ત સ્વરૂપ નમોહ-સિદ્ધાચાર્ય-ઉપાધ્યાય છે તો આ મંત્રો જૈ $ જે સામૂહિક કર્મ કરે છે, તે કર્મના ઉદયે એટલે કે એનાં ફળ સ્ત્રીઓ શા માટે બોલી નહીં શકે ? હું ભોગવવાના સમયે કોઈપણ ભાઈ-ભાંડુ ભાગ પડાવવા કે સંબંધ જવાબ-૨. આપનો બીજો સવાલ નવકાર મંત્રના સંક્ષિપ્ત . સાચવવા આવતા નથી. અર્થાત્ કર્મફળ ભોગવતા નથી.' સ્વરૂપનો છે. ‘નમોહત્ સિદ્ધાચાર્ય ઉપાધ્યાય...' આ ચૌદશ
વ્યાવહારિક દૃષ્ટિએ જોઈએ તો તમે ભોજન લેતા હો, તેનું પૂર્વમાંથી ઉદ્ધારેલું છે, જેને ભણવાનો અધિકાર સ્ત્રીઓને નથી. હું હું લોહી બીજાના શરીરમાં થાય તેવું બને કઈ રીતે? વૈદિક ધર્મમાં સ્ત્રીઓ અગિયાર અંગ સુધી જ ભણી શકે છે. આ સૂત્ર આચાર્ય હૈ
એમ કહેવાય કે તમને કોઈ ગ્રહ નડતો હોય, તો એ વ્યક્તિ વતી સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિજી રચિત છે, જેના માટે એમના ગુરુએ હું
બ્રાહ્મણ કે પુરોહિત જાપ જપે તો તમારી ગ્રહશાંતિ થાય. પણ એમને ઊંચામાં ઊંચું પરાંચિત પ્રાયશ્ચિત્ત આપ્યું હતું. આચાર્ય છે જ જૈનદર્શન પ્રમાણે એક દ્રવ્ય બીજા દ્રવ્યનું કાંઈ પણ કરી શકતું સિદ્ધસેન દિવાકરસૂરિજીએ “કલ્યાણમંદિર સ્તોત્ર' રચીને કે ૬ નથી. હા, તમે એ વ્યક્તિના હિતચિંતક છો, તમે એ વ્યક્તિ ઉજજૈનના રાજાને પ્રભાવિત કરીને જૈન ધર્મી બનાવ્યા હતા. એ રે જ પ્રત્યે માન ધરાવો છો, તમે કોઈ પ્રત્યે શુભ ચિંતવો, તો એના પછી ગુરુએ એમને પાછા સંઘમાં લીધા. નવકારમંત્ર ચૌદ પૂર્વનો જ શુભ પડઘા પડે ખરા.
સાર ગણાય છે. આ બે વાત જુદી છે. આ પ્રશ્ન અંગે મતમતાંતર હોઈ શકે. બીજી દૃષ્ટિએ પણ સવાલ-૩. કેટલાક કાઉસગ્ગ “ચંદસુનિમયલા' સુધી જ શા ## વિચારમાં આવે છે કે આપણા માતા-પિતા સ્વર્ગસ્થ થતાં આપણે માટે ગણાય છે? રે એમની પુણ્યસ્મૃતિમાં પૂજા કરીએ છીએ. આપણામાં પૂજા જવાબ-૩. લોગસ્સનો કાઉસગ્ગ શ્વાસોચ્છવાસની સંખ્યા પર છે E કરવાના સંસ્કારબીજ આપણા માતાપિતાએ વાવ્યા હતા, તે આધારિત છે. આ યોગિક પ્રક્રિયા છે. ‘ચંદેસુ નિમલયરા” સુધી શું મેં એમના મળેલા સંસ્કારને કારણે આપણે પૂજા ભણાવીએ છીએ. ૨૫ શ્વાસોચ્છવાસનો થાય છે, જ્યારે ‘સાગરવર ગંભીરા' સુધીનો છું છે એ દૃષ્ટિએ પૂજા કરવામાં એમની અનુમોદના તો છે. આથી એક લોગસ્સ ૨૭ શ્વાસોચ્છવાસનો હોય છે. જ્યાં કોઈ તપની, કે
માન્યતા પ્રમાણે પ્રત્યક્ષ કે પરોક્ષ રીતે જો એમાં એમની અનુમોદના ઓળીની આરાધના કરવાની હોય અથવા તો જ્યાં પ્રાયશ્ચિત્ત લેવાનું S હોય, તો એ વ્યક્તિને એનો લાભ મળે. ઘણી વખત કોઈ વ્યક્તિ હોય, ત્યાં ‘ચંદેસુ નિમ્મલયરા' સુધી ગણાય છે. જેમ કે ‘ઇરિયાવહી ?
અત્યંત ગંભીર માંદગીમાં સપડાઈ ગઈ હોય, ત્યારે એની શાંતિ, સુત્ર’ જે ઇરિયાપથિકી ક્રિયા એટલે કે ગમનાગમનની ક્રિયા સ્વસ્થતા માટે વેદનીય કર્મની પૂજા ભણાવવામાં આવે છે કે દરમિયાન અજાણતાં થઈ ગયેલી જીવ વિરાધના અંગેની .
8 પ્રબુદ્ધ જીવન ઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવત જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ
પ્રબુદ્ધ જીવત
સત્યરુષનો સમાગમ ચિંતવજો. મળેથી દર્શનલાભ ચૂકર્શો નહીં
પ્રબુદ્ધ જીવંત
