________________
પ્રબુદ્ધ જીવત જ ગી શ્રી માર્ચ ૨૦૧૭ ૬ પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ધ્ર પૃષ્ઠ ૭૧ હજી વિશે ન બદ્ધ જીવત
તે પ્રાપ્ત કરવા વચન કોનું સત્ય કેવળ માનવું?
જ્ઞાને બાંધ્યું મન રહે, ગુરુ વિણ જ્ઞાન ન હોય.' નિર્દોષ નરનું કથન માનો ‘તેહ' જેણે અનુભવ્યું.
(જળ જેમ ઘડામાં બંધાઈને રહે છે, પણ તે ઘડો બનવામાં શ્રીમજી કહે છે કે તે અનુભવ પ્રાપ્ત કરવા, કોનું વચન પ્રથમ જળ વગર તે બનતો નથી. તેમ જ્ઞાન વડે મન બંધાય છે, શું પ્રમાણભૂત ગણી સત્ય માનવા યોગ્ય છે? એમ પ્રશ્ન થાય તેનો જીતાય છે, વશ થાય છે, સ્થિર થાય છે, તે જ્ઞાન સગુરુ વગર છે ( ઉત્તર એ છે કે જેને તે આત્મતત્ત્વનો સાક્ષાત અનુભવ થયો છેપ્રાપ્ત થતું નથી.)
અને અજ્ઞાનાદિ મહાદોષ જેના ટળી ગયા છે એવા નિર્દોષ પ્રત્યક્ષ ગુરુનું મહિમાગાન કરતા પૂજ્ય ગંતાસતીજી કહે છે કે : ? જ્ઞાની પુરુષનું કથન પ્રમાણભૂત ગણી તે જ માન્ય કરો. શ્રીમજી ‘છે પીંડ અને બ્રહ્માંડથી પરે ગુરુ’ અને ‘સગુરુ વચનના થાઓ ? જૈ વચનામૃત પત્રક પરમાં કહે છે કે:
અધિકારી...' ‘જેના એક રોમમાં કિંચિત પણ અજ્ઞાન મોહ કે અસમાધિ સપુરુષરૂપી ભગવાનનું માહાત્મ અનેક ધર્મોમાં પણ ગવાયેલું છે. $ રહી નથી તે સત્યરુષના વચન અને બોધ માટે કંઈ પણ નહીં “અમૂલ્ય તત્ત્વવિચાર’ પદમાં અપાયેલ હિતશિક્ષા કહી શકતાં તેના જ વચનમાં પ્રશસ્તભાવે પુનઃ પુનઃ પ્રસક્ત મહાન તત્ત્વદૃષ્ટા શ્રીમદ્જીએ આ અનુપમ કૃતિની છેલ્લી બે થવું એ પણ આપણું સર્વોત્તમ શ્રેય છે.”
પંક્તિઓમાં આત્માને તારવાની ભલામણ કરી છે. સર્વ જીવોમાં રે 8 આજ વાત અધ્યાત્મયોગી આનંદઘનજી મહારાજ શ્રી ધર્મનાથ પરમાત્મ તત્ત્વ જોવાની, બ્રહ્મ જોવાની અને તે પછી વ્યવહાર હું ભગવાનના સ્તવનમાં કરે છે.
કરવાની ભલામણ આપી છે. તો ચાલો આ મહાન કૃતિની અંતે જે ‘પ્રવચન અંજન જો સદ્ગુરુ કરે, દેખે પરમ નિધાન; અપાયેલી હિતશિક્ષાને સમજીએ અને તે અમલમાં મૂકવાનો પ્રયત્ન હૃદય નયણ નિહાળ જગધણી, મહિમા મેરુ સમાન.' કરીએ. આજ વાત શ્રીમદ્જી હાથનોંધ ૧ (૬૧)માં લખે છે
રે! આત્મા તારો ! આત્મા તારો! શીધ્ર એને ઓળખો, ‘સર્વ કરતાં વીતરાગના વચનને સંપૂર્ણ પ્રતીતિનું સ્થાન કહેવું સર્વાત્મમાં સમદષ્ટિ દ્યો આ વચનને હૃદયે લખો. ઘટે છે, કેમકે જ્યાં રાગાદિ દોષનો સંપૂર્ણ ક્ષય હોય ત્યાં સંપૂર્ણ શ્રીમદ્જી કહે છે કે ભવ્યો, તમે તમારા આત્માને તારો, અરે! $ જ્ઞાનસ્વભાવ પ્રગટવા યોગ્ય નિયમ ઘટે છે.
આત્માને તારો; તેનો આ ભીષણ અને ભયંકર એવા ભવાબ્ધિથી ૪ સપુરુષનું મહિમાગાન કરતા શ્રીમદ્જી વચનામૃતાજી પત્રાંક ઉદ્ધાર કરો. તેને શીધ્ર, વિના વિલંબે, વિના પ્રમાદે ઓળખો, ૭૬માં લખે છે
અનુભવો, અને “સર્વ જીવ છે સિદ્ધ સમ’ એ જ્ઞાનીનું કથન છે હું બીજું કાંઈ શોધ મા, માત્ર એક સપુરુષને શોધીને તેના વિચારીને સર્વ આત્માઓમાં સમદષ્ટિ દો. એમ આત્મદૃષ્ટિ, હું શું ચરણકમળમાં સર્વભાવ અર્પણ કરી દઈ વત્યે જા. પછી જો મોક્ષ આત્મ-અનુભવ, આત્મરમણતા પામી આ માનવભવ સફળ કરી ?
ન મળે તો મારી પાસેથી લેજે.” આગળ કહે છે કે “એક સપુરુષને પરમ કૃતાર્થ થાઓ. રે રાજી કરવામાં, તેની સર્વ ઈચ્છાને પ્રશંસવામાં, તે જ સત્ય સર્વાત્મમાં સમદષ્ટિ રાખવાની વાત ફક્ત જૈન ગ્રંથોમાં જોવા હું
માનવામાં આખી જિંદગી ગઈ તો ઉત્કૃષ્ટમાં ઉત્કૃષ્ટ પંદર ભવે મળે છે તેવું નથી, જૈનેતર ગ્રંથોનું શિક્ષણ પણ આ જ છે. તેઓની અવશ્ય મોક્ષે જઈશ.”
વાક્યરચના કે ઉપદશ વ્યવસ્થા અલગ રીતે હોય પરંતુ તે સઘળા શ્રીમદ્જી તેમના ૧૭મા વર્ષ પહેલાના લખાણમાં લખે છે. ઉપદેશનો સાર એક જ છે. જેમકે વેદાંત દર્શનમાં સર્વત્ર બ્રહ્મ જ મંત્ર તંત્ર ઔષધ નહિ, જેથી પાપ પલાય;
જોવાની વાત તે પણ આ જ સિદ્ધાંતને અનુરૂપ છે. ખ્રિસ્તી ધર્મમાં છે વીતરાગ વાણી વિના, અવર ન કોઈ ઉપાય.
પણ એક પરમ પિતાના સૌ સંતાન છે અને બધામાં પરમાત્માનો આમ બધા ધર્મમાં પુરુષ રૂપી ભગવાનનો મહિમા ગાયેલો છે. અંશ રહેલો છે તે પણ આજ સિદ્ધાંત પ્રતિપાદિત કરે છે. ઈસ્લામ
આમ નિર્દોષ નર એટલે કે સત્પરુષ કે સગુરુ, કે પૂર્ણ ધર્મ પ્રેમ અને શાંતિનો પ્રચાર કરે છે (હકીકતમાં ઈસ્લામ શબ્દનો વીતરાગના વચનોને લક્ષમાં લેવા અને તેને આરાધવા. અત્યારે અર્થ જ શાંતિ થાય છે) પરસ્પર પ્રેમ, સમદૃષ્ટિ વગર શક્ય જ નથી. આ કાળમાં તીર્થકરોના વિરહ છે પરંતુ સદ્ગુરુ તો આ કાળમાં શ્રીમદ્ શંકરાચાર્યજી આ જ વાત કરતા “મોહ મુગર’ સ્તોત્રમાં મેં વિદ્યમાન છે તો તેમનું શરણું લઈ અને તેમની આજ્ઞા ઉઠાવવી ફરમાવ્યું છે કે: અને જન્મ સફળ કરવો તેવી જાતની ભલામણ આ પંક્તિઓમાં ‘તારામાં, મારામાં, અને બીજા બધા સ્થળે માત્ર એક જ કરેલી છે.
સર્વવ્યાપી પ્રભુ બિરાજે છે.' શ્લોક ૨૪નો અનુવાદ. કબીરજીએ સગુરુનું મહાભ્ય ગાતા “કબીર વાણી વિલાસ'માં આમ આ કાવ્યમાં સર્વત્ર “અમૂલ્ય તત્ત્વવિચાર’નું દર્શન થાય છે. જ શું ફરમાવ્યું છે : | ‘કુંભે બાંધ્યું જળ રહે, જળ વિણ કુંભ ન હોય;
Email : atmarpitdevang@gmail.com પ્રબુદ્ધ જીવન | આજના દિવસમાં આટલી વસ્તુને બાધ ન અણાય તો જ વાસ્તવિક વિચક્ષણતા ગણાય-આરોગ્યતા, મહત્તા, પવિત્રતા, ફરજ. પબુદ્ધ જીવન
પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષક પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ## પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ## પ્રબુદ્ધ
8 પ્રબુદ્ધ જીવન ઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવત જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ
