________________
પ્રબુદ્ધ જીવત જ ગી શ્રી માર્ચ ૨૦૧૭ ૬ પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ધ્ર પૃષ્ઠ ૨૭ હજી વિશે ન બદ્ધ જીવત
શi અને પચ્યું ન હોવાને કારણે મુખ દ્વારા વમન થાય છે. ‘મુખથી પછી પણ તેઓ એવા જ રહે છે જેવા એ ઘટના પહેલાં હોય. કોઈ શt કે જ્ઞાન કથે અને, અંતર છૂટત્યો ન મોહ.' જ્ઞાનીઓ કહે છે કે આ જ ભેદ નહીં! હું અધ્યાત્મચર્ચા નથી, પણ નહીં પચેલા જ્ઞાનનું વમન છે...
વ્રતાદિ સર્વ આત્મારૂપ છે સમાહિત એટલે જેના માટે વિકલ્પ ન કરવા પડે, તમે ભૂલી આત્મામાં રહેવું તે જ મોક્ષમાર્ગ છે. આત્મા જ જ્ઞાન છે. આત્મા કે જાઓ તોપણ સહજપણે તમારી સાથે જ હોય. તેના માટે ચેષ્ટા જ દર્શન છે. આત્મા જ ચારિત્ર છે. આત્મા જ પ્રત્યાખ્યાન છે. ' | કરવી ન પડે. તે અસ્તિત્વના હિસ્સારૂપ જ હોય. સહજસ્કુરિત આત્મા જ વ્રત છે. આત્મા જ સંયમ છે. આત્મા જ યોગ છે. અર્થાત્
એટલે સમાહિત. આ જ મોક્ષમાર્ગ છે. ગ્રહણ-ત્યાગના વિકલ્પથી આ સર્વ આત્મારૂપ છે પણ પાર!
પરમાર્થમાર્ગ એટલે કેવળ અંતર્મુખ થવાનો સત્પષનો માર્ગ, પોતામાં સ્થિર
જેમાં એક આત્મામાં સ્થિર રહેવાના જ પ્રયત્ન હોય. સર્વ શાસ્ત્રો આત્માને જાણવો તે સમ્યજ્ઞાન, આત્માને શ્રદ્ધવો તે એ જ વાત કરે છે – પોતામાં સ્થિત થઈ જાઓ. બીજાનું હોવું તે શું 5 સમ્યગ્દર્શન અને આત્મામાં સ્થિર રહેવું તે સમ્યક્રચારિત્ર. જ સંસાર છે અને પોતામાં હોવું તે જ મોક્ષ છે. બીજા ઉપરથી , હું આત્મામાં લીનતા કરવી, આત્માને આશ્રિત રહેવું તે જ મોક્ષમાર્ગ દૃષ્ટિ હટાવવી તે જ મોક્ષનો ઉપાય છે. શું છે. પોતામાં એવા તો સ્થિર થઈ જવું કે કોઈ ભાવ આત્મપ્રતીતિ સ્વનું અનુસંધાન જન્મોજન્મથી ભૂલી ગયો છે. પોતાનું વિસ્મરણ રુ હું અને આત્મસ્થિરતામાં બાધક ન બને. “હું એક, શુદ્ધ, થઈ ગયું છે – ખૂબ આવરણો ચઢી ગયાં છે, પણ આવરણોની સું હું જ્ઞાનદર્શનથી પરિપૂર્ણ છું' એમ જ્ઞાયકનો દોર બરાબર પકડી નીચે અસ્તિત્વ તો એવું ને એવું જ રહ્યું છે. ૬ રાખવો કે જેથી ઔદયિક ભાવોમાં તાદાભ્ય ન થાય. કોઈ પણ
આત્મખોજ હું સાંસારિક પ્રસંગો અને પ્રકારોમાં એવી જાગૃતિ રહે કે આત્મા ખોવાયો નથી, ભુલાયો છે. સ્વભાવ તે છે કે જે કદી હું ૪ આત્મપ્રતીતિ તો ન જ ચુકાય પરંતુ આત્મસ્થિરતાને પણ કોઈ છૂટો પડે નહીં, ખોવાય નહીં. અધ્યાત્મમાં વિસ્મરણનું નામ છે વિચલિત કે ડામાડોળ કરી ન શકે.
ખોવાવું છે. તમે માત્ર ભૂલી ગયા છો. ભૂલવું એટલે તમે જે છો તે ; છે જેમ વાતાવરણમાં તો રોગના વિષાણુ વિદ્યમાન હોય જ છે, તમે ભૂલી ગયા છો અને જે તમે નથી એ તમે માની રહ્યા છો. તમે કે છે સર્વ કોઈ તેના સંપર્કમાં આવે છે પરંતુ હરકોઈને તજ્જન્ય રોગ માત્ર ખોટું માનો છો, સાચું ભૂલો છો. તમારી માન્યતા ગમે ઉં થતો નથી. જે માણસ પ્રથમથી નિર્બળ હોય, બીમાર હોય તેનામાં તેવી ખોટી હોય પણ તમે ખોટા થયા નથી, અર્થાત્ તમે જેવા છો હું ૨ જ એ રોગ દેખા દે છે. વિષાણુ તો માત્ર તેની બીમારી જે અપ્રગટ તેવા જ છો, માત્ર કેવા છો તેમાં ગોટાળો થયો છે. તમે કેવા છો ? $ હતી તેને પ્રગટ કરે છે. એ રીતે, ઔદાયિક ભાવ તો જ્ઞાની- એ જો બરાબર સમજાઈ જાય તો આત્મસિદ્ધિ થઈ જાય અને જો ન જ ← અજ્ઞાની બન્નેને હોય પરંતુ અજ્ઞાની અગાઉથી દર્શન મોહરૂપી સમજાય તો સંસાર પરિભ્રમણ ચાલુ રહે. ૬ બીમારીથી પીડિત હોવાને કારણે એ તેમા તાદાસ્ય કરી લે છે ધારો કે તમે રાત્રે મુંબઈમાં સૂતા છો અને ઊંઘમાં સપનું જુઓ . € અને પરિણામે એની બીમારી જે અપ્રગટ હતી તે પ્રગટ થાય છે. છો કે તમે કોલકાતા પહોંચી ગયા છો. ત્યાંથી પાછા આવવાની જૈ ફુ જ્ઞાની તો સદેવ જાગૃતિ હોવાથી ઔદયિક ભાવ તેમને વિચલિત કોઈ ફ્લાઈટ નથી મળતી. તમે ખૂબ વ્યાકુળ થઈ ગયા છો. તો શું કરી શકતા નથી. ઓદયિક ભાવોને પમ જે જાગૃતિપૂર્વક હવે ઉપાય શું?... જાગી જાઓ એટલે તરત મુંબઈ પહોંચી ગયા! ; * જ્ઞાયકભાવે જોઈ શકે. તેમની આત્મદશા-આત્મરમણતા કેવી મુંબઈ પહોંચ્યા એ તો માત્ર ઉપચાર છે. તમે મુંબઈમાં જ હતા. આ અભુત હશે !
જ્યાં હતા ત્યાં જ છો. એ જ રીતે, દેહાધ્યાસના કારણે જ્યારે તમે હું બહાર ગમે તે બને, તેમને કોઈ પરિણામ નથી ઊઠતાં. દેહરૂપ, રાગરૂપ, પુરુષરૂપ, યુવાનરૂપ, પતિરૂપ પોતાને માનો 8 ૨ આત્માની પકડ એવી મજબૂત હોય કે ઉપયોગ બહાર દોડે નહીં, છો ત્યારે પણ ‘શુદ્ધ બુદ્ધ ચૈતન્યઘન, સ્વયંજ્યોતિ સુખધામ” જ છો. ? દૈ દશામાં કોઈ ભેદ પડે નહીં. કોઈ તેમનું અપમાન કરે તો પણ સ્વરૂપ પ્રત્યે જાગૃત થવાની જરૂર છે. “કોટિ વર્ષનું સ્વપ્ન પણ, જાગ્રત છે હું તેઓ તેવા ને તેવા જ રહે કે જેવા અપમાનની ક્ષણની આગલી થતાં સમાય.’ હું ક્ષણે હોય! અપમાનની ઘટના બની હોય તે ન બન્યા બરાબર શું આત્માને શોધવા લાખો જોજન રખડવું પડશે? આત્મા કે દૈ લાગે. મુખ પરની રેખામાં કોઈ પરિવર્તન નહીં, અંતરમાં કોઈ ક્યાં ખોવાયો છે? આત્મા તો સદેવ છે જ. સ્વરૂપ ક્યારે પણ જૈ ૬ વિક્ષેપ નહીં. એ જ રીતે, કોઈ સન્માન આપે ત્યારે પણ તેમનો ખોવાતું નથી. જેમ સ્વપ્નમાં તમે ઘરથી દૂર – કોલકાતા પહોંચી ; હું કુગ્ગો ફુલાય નહીં, મીઠાશ લાગે નહીં. સમ્માન વખતે અને ગયા હતા. જે અંતર પડ્યું હતું તે માન્યતામાં પડ્યું હતું, વાસ્તવમાં હું પ્રબુદ્ધ જીવત
હજારો ઉપદેશવચનો, કથન સાંભળવા કરતાં તેમાંનાં થોડાં વચનો પણ વિચારવાં તે વિશેષ કલ્યાણકારી છે. પ્રબુદ્ધ જીવંત
૬ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક શક્ય પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવ : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક શR પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિરોષક શR પ્રબુદ્ધ
પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક BE પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિરોષક BN પ્રબુદ્ધ જીવતઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક શN પ્રબુદ્ધ
