________________
પ્રબુદ્ધ જીવ
જ ગી શ્રી માર્ચ ૨૦૧૭ % પ્રબદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાકે ધ્ર પૃષ્ઠ ૩૧ હજી વિરે જ પ્રબદ્ધ જીવન
I શ્રીમદ્જીની હયાતીમાં જ શ્રીમદ્જીના પરમાર્થોપયોગી પત્રોને શ્રીમદ્જીના ગાઢ પરિચયમાં આવનાર આપણા રાષ્ટ્રપિતા ! કે એકત્રિત કરી, તેની એકનિષ્ઠ જાળવણી કરી, એ અમૂલ્ય મહાત્મા ગાંધીજીએ પણ તેમની આત્મકથા (સત્યના પ્રયોગો)માં, છે જ્ઞાનવારસો સર્વજનસુલભ બનાવી આપ્યો. જીવનકાળ દરમ્યાન સામયિકો આદિનાં વિવિધ લખાણોમાં તથા કેટલાંય ભાષણોમાં ૨ È શ્રીમદ્જીએ મુમુક્ષુઓને લખેલા પત્રો તથા તેમનું સઘળું ઉપલબ્ધ પોતાના ઉપર શ્રીમદ્જીએ કરેલા ઉપકારનો ઉલ્લેખ કરી છું ૬ સાહિત્ય તેમના દેહોત્સર્ગ પછી સંકલિત કરવામાં શ્રી શ્રીમદ્જીનું ઋણ સ્વીકાર્યું છે. ગાંધીજી જેવી જગવંદ્ય વિભૂતિ કું | અંબાલાલભાઈએ શ્રી મનસુખભાઈને ઘણા સારા પ્રમાણમાં ઉપર આવી પ્રબળ અસર કરનારની મહત્તા કેવી હશે, એ હું શું સહાય કરી અને એ રીતે ઋષિઋણ અદા કરવાનો નમ્ર પ્રયાસ જિજ્ઞાસાથી પ્રેરાઈને ઘણા લોકો શ્રીમદ્જીનાં જીવન તથા હું કર્યો.
સાહિત્યનો પરિચય અને અભ્યાસ કરવા પ્રેરાયા. અનાદિકાળથી આ સંસારમાં આત્મભ્રાંતિવશ રખડતા અને સમસ્ત મુમુક્ષુ જગતને નિષ્કારણ કરુણાથી ઉચ્ચકક્ષીય છે અપરંપાર દુઃખ પામતા જીવોને નિજસ્વરૂપનું ભાન કરાવનાર સર્વતોમુખી માર્ગદર્શન આપનાર આ મહાપુરુષને તત્કાલીન 5 શ્રીમદ્જીનાં વિવિધ પારમાર્થિક લખાણોને “શ્રીમદ્ સામાન્ય લોકસમુદાય ઓળખી શક્યો ન હતો અને તેથી તેમનાં કે & રાજચંદ્ર'નામના ૮૩૩ પાનાંના એક બૃહદ્ ગ્રંથમાં એકત્રિત અમૂલ્ય ઉપદેશવચનોનો પણ યથાયોગ્ય લાભ લઈ શક્યો ન હતો. હું શું કરવામાં આવ્યાં. અમુક ધર્મેતર વિષયોની રચનાઓ સિવાયનું પરંતુ ઉપરોક્ત પરિબળો જેવાં નિમિત્ત પામી જેમ જેમ શ્રીમદ્જી ટુ ૪ શ્રીમદ્જીનું લગભગ બધું જ પ્રાપ્ત સાહિત્ય – લખાણ સંગૃહીત વિષેની જાણકારી વધતી જાય છે, તેમ તેમ સમાજ તેમના નિર્મળ, શું હું કરી તેને શ્રી મનસુખભાઈએ વિ. સં. ૧૯૬૧માં, દેહવિલયના ઉપકારક અસ્તિત્વથી પ્રભાવિત થઈ તેમની અભિમુખ થતો જાય હું ૬ ચાર વર્ષ પછી, શ્રીમદ્જીની જ પ્રેરણાથી સ્થપાયેલ “પરમશ્રત છે અને તેમના જીવનમાંથી અધ્યાત્મની અખૂટ પ્રેરણા મેળવી રહ્યો ૬ શું પ્રભાવક મંડળ' તરફથી, “શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર' ગ્રંથરૂપે પ્રસિદ્ધ કરાવ્યું. છે. તેમનાં લખાણો વિષે મહાત્મા ગાંધીજી કહે છે: “તેમનાં હું ૬ વિ. સં. ૧૯૬૧ની પ્રથમ આવૃત્તિ પછી વિ. સં. ૧૯૮૨માં લખાણોની એક અસાધારણતા એ છે કે પોતે જે અનુભવ્યું તે જ લખ્યું છે ૬ ગ્રંથની દ્વિતીય આવૃત્તિ બહાર પડી. શ્રીમદ્જીનાં લખાણો છે. તેમાં ક્યાંયે કૃત્રિમતા નથી. બીજાની ઉપર છાપ પાડવા સારુ એક રુ 3 ગુજરાતી ભાષામાં હોવા છતાં ‘પરમશ્રુત પ્રભાવક મંડળ' તરફથી લીટી સરખી પણ લખી હોય એમ મેં નથી જોયું... તેમનાં લખાણોમાં કે છે આ બન્ને આવૃત્તિઓ મહત્તાદર્શક દેવનાગરી લિપિમાં પ્રકાશિત સત્ નીતરી રહ્યું છે એવો મને હંમેશાં ભાસ આવ્યો છે. તેમણે પોતાનું ! ઉં થઈ હતી. “શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર' ગ્રંથ ગુજરાતી લિપિમાં પ્રથમ વાર જ્ઞાન બતાવવા સારુ એક પણ અક્ષર નથી લખ્યો. લખનારનો હેતુ છું ૨ શ્રી મનસુખભાઈએ વિ. સં. ૧૯૭૦માં બહાર પાડ્યો. એનો વાંચનારને પોતાના આત્માનંદમાં ભાગીદાર બનાવવાનો હતો...જેને જે પ્રથમ હિંદી અનુવાદ વિ. સં. ૧૯૯૪માં પ્રકાશિત થયો હતો. આત્મફ્લેશ ટાળવો છે, જે પોતાનું કર્તવ્ય જાણવા ઉત્સુક છે તેને જે મૈં ગુજરાતી ગ્રંથની સમયાંતરે અન્ય ત્રણ આવૃત્તિઓ બહાર પડી. શ્રીમદ્જીનાં લખાણોમાંથી બહુ મળી રહેશે, એવો મને વિશ્વાસ છે, તેં દિ દેવનાગરી લિપિની બે તથા ગુજરાતી લિપિની ચાર – એમ કુલ પછી ભલે તે હિંદુ હો કે અન્યધર્મી.' Ê છ આવૃત્તિ પછી પ્રસ્તુત ગ્રંથની સમગ્ર પ્રકાશન વ્યવસ્થા શ્રીમદ્જીનો ક્ષરદેહ તો હાલ આપણી વચ્ચે નથી, પરંતુ જૈ 1શ્રીમદ્જીની ગુણાનુરાગી સંસ્થા – શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમ, તેમનો અક્ષરદેહ તો જ્વલંત જ્ઞાનજ્યોતિરૂપે મુમુક્ષુજનોનાં છુ છું અગાસને સોંપવામાં આવી. તદનુસાર વિ.સં.૨૦૦૭થી ગ્રંથની માર્ગદર્શન માટે ઝળહળી રહેલ છે. વિવિધ જિજ્ઞાસુઓને ; કે તે પછીની અનેક આવૃત્તિઓ અગાસ આશ્રમ તરફથી પ્રસિદ્ધ પ્રતિબોધવા માટે તેમણે લખેલું અદ્ભુત જ્ઞાનપ્રકાશયુક્ત અમૂલ્ય છ થઈ છે.
સાહિત્ય “શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર ગ્રંથરૂપે આજે પણ અનેક આત્માર્થી 0 હું શ્રીમદ્જીનું સાહિત્ય પ્રકાશિત થતાં તેમની ઉચ્ચ આત્મદશા જિજ્ઞાસુઓની જ્ઞાનપિપાસા તૃપ્ત કરે છે, પરિણામે પ્રસ્તુત ગ્રંથ છે ૨ અને ઉત્કૃષ્ટ ગુણવૈભવથી લોકો આકર્ષાયા અને તેમનાં જીવનનું હાલ પ્રેમાદરપૂર્વક “વચનામૃતજી' તરીકે વધુ સુપ્રસિદ્ધ બનેલ છે. ' * તથા સાહિત્યનું મૂલ્ય સમજવા લાગ્યા. વિ. સં. ૧૯૭૬માં અગાસ શ્રીમદ્જીની તીવ્ર જ્ઞાનદશાને – વિદેહી આત્મદશાને ટૂં ક્ષેત્રે “શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આશ્રમની સ્થાપના થઈ. શ્રીમદ્જીના અતિ ઓળખવા માટે તેમનાં લખાણો દર્પણરૂપ છે. શ્રીમદ્જીનું માત્ર જૈ ૬ નિકટના પરિચયમાં આવનાર તથા તેમને યથાર્થ ઓળખનાર બાહ્ય જીવન જાણવાથી તેમની વિલક્ષણ અત્યંતર દશાના ? જૈ શ્રી લલ્લુજી મુનિ (પૂજ્ય શ્રી લઘુરાજ સ્વામી) ત્યાં રહીને વર્ષો માહાભ્યનો સાચો અથવા પૂરેપૂરો ખ્યાલ આવવો મુશ્કેલ છે. જૈ ૬ સુધી શ્રીમદ્જીનાં સાહિત્યનો તથા તત્ત્વવિચારણાનો લોકોને તેમનું જીવન એક ત્યાગી, વૈરાગી, બ્રહ્મનિષ્ઠ મહાત્માનું જીવન કુ $ ઉપદેશ આપીને શ્રીમદ્જીની યથાર્થ ઓળખાણ કરાવતા રહ્યા. હતું; દરેક સ્થળે અને પ્રસંગે તેઓ અત્યંત ઉદાસીનતાપૂર્વક $ પ્રબુદ્ધ જીવન પ્રજાનાં દુ :ખ, અન્યાય, કર એને તપાસી જઈ આજે ઓછાં કર. તું પણ હે રાજા ! કાળને ઘેર આવેલો પરૂણો છે. પ્રબુદ્ધ જીવન
પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક 8 પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષક & પ્રબુદ્ધ
પ્રબુદ્ધ જીવન ઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવત જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ
