________________
પ્રબુદ્ધ જીવત જ ગી શ્રી માર્ચ ૨૦૧૭ ૬ પ્રબુદ્ધ જીવન : જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક ધ્ર પૃષ્ઠ ૫૫ હજી વિશે ન બદ્ધ જીવત
ઈં છે.
શક સંબંધ છે. તેમાં માતાજીની પ્રાર્થના મુખ્યત્વે રહે છે. નવરાત્રિના બીજ તેઓશ્રીએ વાવી દીધાં છે. જે નવ દિવસ સ્ત્રીઓ માતાજીની માંડવીની આસપાસ ઘડુલિયો આઠમી ગરબી ‘ઉદ્યમથી થયેલાં કામો વિષે” – સખી પડવેના રે ઉં માથે લઈને ફરતાં ફરતાં ગાય એ ગરબો કહેવાય છે. માનવનો પડિયા પંથ, નાવ્યા રે – એ રાગ પરથી રચિત છે. શું પ્રભુને પામવાનો પ્રકાર અનોખો છે. માનવહૃદયમાં આનંદોર્મિનું બળદગાડી, ઘોડાગાડીના એ જમાનામાં વિજ્ઞાન, ઔદ્યોગિક છે શું પ્રાગટ્ય ગરબા-ગરબીરૂપે ચાંદની ચોકમાં પ્રગટ થાય છે. વિકાસ, આધુનિકરણની શરૂઆતથી આગગાડી, તારા જેવી છે 3 ભારતમાં શક્તિતત્ત્વને અધ્યાત્મની ઉચ્ચ ભૂમિકા પર સ્થાપિત સુવિધાઓ વિકસે છે. સંતકવિ ઉદ્યમનાં ફાયદાથી બૌદ્ધિક વિકાસનું ! શું કરવામાં આવેલ છે. તેમાં વૈજ્ઞાનિક તથ્ય પણ છે. બ્રહ્મમાં જે કંઈ સૂચન કરે છે. સાહિત્ય-જીવન-ધર્મને એકસૂત્રે જોડી દીધા. હું સત્, ચિત્ અને આનંદ જેવા ગુણો છે તેનો મૂળ સ્રોત શક્તિ જ આત્મધર્મ દરેક મનુષ્યનો સરખો છે, કેમકે “આત્મા' દરેકમાં
બિરાજમાન છે. ‘હું કોણ છું' તેવો પ્રશ્નરૂપી દાણ ભીતરની ઘંટીમાં છે ‘સુબોધ સંગ્રહ'ની ૨૫ ગરબીઓના વિષય અનુસાર ચાર દળાય તો માંહ્યલો જરૂર જાગે. અનહદનો નાદ જરૂર સંભળાશે. જે વિભાગ પાડવામાં આવ્યા છે. પ્રથમ ભાગમાં પરમેશ્વર પ્રાર્થના, તાત્ત્વિક ભોજન જરૂર રંધાશે. હું પરમેશ્વરની લીલા, ભક્તિ, દેહની ક્ષણભંગુરતા, માતાએ પુત્રીને ગરબી એ નારીસંવેદનાની કલા છે, એ સમૂહભોગ્ય કલા છે, જે @ દીધેલી શિખામણ, સમયનો વ્યર્થ વ્યય ન કરવો અને ઉદ્યમ વિષે તેમાં બુદ્ધિની એકાત્મતા છે. ગરબી વર્તુળાકારે હાથ, તાળી, રુ $ ગરબીઓ છે. આ ભાગની ત્રણ ગરબીમાં એકસાથે ઈશ્વરનાં પગની ઠેસ અને ચપટીનાં તાલે ગવાય, ઝીલાય અને ઘૂમાય છે. ૬ સર્વોપરીપણાંને, મહત્ત્વનું ગણાવે છે. આ જીવન પરમેશ્વરે જ ગરબી વિશુદ્ધ અનુભવનું સરળ કથન છે. ગરીબીની પંક્તિઓનાં હું મું આપ્યું છે, તેની પ્રાર્થના તે સહુ કર્મોનો સાર છે. આ પ્રાર્થનાનો અંતે ‘નમુ તને હેતે રે’, ‘સાંભળ શાણી પુત્રી', “અરે વખત' વગેરે ૬ છે લય નાડીમાં લોહીની જેમ વહે તો આત્મગુણના ફૂલો ખીલી આવતી લલકારીઓને સમૂહમાં ગરબે ઘૂમતી સ્ત્રીઓ લલકારે છે જાય. જીવનમાં પરમાત્માના માહાસ્યની રેવન્યુ સ્ટેમ્પ લગાડતી છે. ઉર્મિ અને ઉલ્લાસને અંગોના વિશિષ્ટ ડોલન સાથે વ્યક્ત આ ત્રણ ગરબીઓ છે.
કરવામાં, ગરબીમાં હીંચ અને હમચી એ નૃત્યપ્રકાર છે. શ્રીમદ્જીના રુ ભૂમંડળના રચનાર, નમું તને હેતે રે,
ઉદ્યમ ગુણથી સ્ત્રીઓ ગીતથી, શબ્દથી, અર્થથી, ભાવથી, રાગથી, કે એક તું જ દીસે છે સાર, નમું તને હેતે રે. (પાનું ૯) સંગીતથી, નર્તનથી સુંદર ઘાઘરા-ચોલીથી, શણગારથી ગરબીમાં હું “જય જય જગસ્વામી રે’ એ પ્રચલિત ઢાળ પર આધારિત આ રહેલ અભુત અને શાંતરસને સ્પર્શ. ગરબીઓ રસમીમાંસક હું શું ગરબી છે. “નમું તને હેતે રે’ એ ધ્રુવપંક્તિ દ્વારા ઈશ્વર પાસે શ્રીમદ્જીએ ઈન્દ્રિયરંજન માટે પ્રયોજી નથી પણ લગભગ ૧૫૦ ? શું સંતકવિ શ્રીમદ્જી સમર્પણપણાંનો ભાવ વ્યક્ત કરવાની વાત વર્ષ પહેલાંની નારી સામાજિક રૂઢિગત પ્રણાલી થકી અજ્ઞાન ન કું કરી તે સમયના સમાજમાં નારી ચેતનાને અધ્યાત્મ તરફ વાળવા રહી જાય. સુવાંચન, જ્ઞાન, પરમેશ્વરપ્રેમ અને પ્રાર્થનાથી ‘તત્ત્વ' ટૂં ૬ સંતકવિ સહજ, સરળ ભાવની મશાલ લઈ ઊભા છે. બીજી ગરબી માટે પ્રીતિ કરવાની છે. તેમને વિશ્વાસ હતો કે આ જ નારી કાલે હૈં
“પરમેશ્વરને ભજવા વિષે’, ‘વર રે વિઠ્ઠલ કનૈયા રાધિકા' એ ઉઠીને વૈરાગ્ય અને ઉપશમ રસની અનુભૂતિ પામશે. ગોળ ગોળ દે હું રાગમાં છે. સુલક્ષણી નારીને શિખામણ આપતા સંતકવિ કાળ ગરબે ઘૂમતી સ્ત્રીઓ સામૂહિક ચેતનાનો પ્રજ્જવલિત દીપ બની
અને ઈશ્વરનો ભય રાખવા કહે છે. કોઈ દામ કે ગમે તેટલી જશે. કે કિંમતથી ઈશ્વરની અમિરાત, તેની સમૃદ્ધિને સરખાવી નથી શકાતી સહઅસ્તિત્વમાં તેઓ એક એક અખંડ અને સ્વતંત્ર Being કે છે પણ અપરંપાર પ્રીતિથી તે સહજ મળી જાય છે. તેઓ સંસારને બની જશે. વુલ્ફગેન્ગ આઈઝરના લેખ 'The reading હું માયારૂપી ફંદ જણાવી તેને ત્યજવાનું કહે છે.
process'ના આધારે તેઓ કહે છે કે, રસાત્મકતા અને કલાત્મકતા 8 કાળ હરે છે સર્વને કાં તો સ્વર્ગ કે નર્ક,
એ સાહિત્યિક કૃતિનાં બે ધ્રુવ છે. રસાત્મકતા એ વાચકે મેળવેલી ? રાજાધિરાજ ગયા અરે, થયા એહ તો ગર્ક.” (પાનું ૧૧) સિદ્ધિને અનુલક્ષે છે. જ્યારે કલાત્મકતા સર્જકે રચેલી કૃતિને અનુલક્ષે 8
કાળ સહુ માટે નિશ્ચિત છે, કર્મ પ્રમાણે સ્થાન મળે છે, છે. શુદ્ધ કવિતા એટલે જ જ્ઞાન અને આનંદની પ્રાપ્તિ. તેમાંથી તૈ ૬ કાળસત્તા પાસે રાજાધિરાજ પણ ગરક થઈ જાય છે. જે ઉંમરે નિપજતી જ્ઞાનાત્મકતા ચિરકાલીન બની રહે. શ્રીમદ્જીનો કે હું મોહમાયાનું દુન્યવી આકર્ષણ અસીમ હોય ત્યારે સંતકવિની સાધનાયોગ, સમાધિયોગ આજના ઇલેક્ટ્રોનિક, ટેકનોલોજીના હૈ ૬ જીવનમુક્ત અવસ્થાની સમજ તેમના અનુભવજન્યજ્ઞાનથી જ યુગમાં એક સાધનરૂપે આપણી સમક્ષ ઉપસી આવે છે. $ પુખ્ત થઈ હશે તેનો સૂર સંભળાય છે. ઈશ્વર પ્રત્યે સર્વસમર્પણનાં સ્વ-અનુભવ માટે જે સાહસ કરાવે તે ધર્મ. જ્ઞાનની શોધનો છે પ્રબુદ્ધ જીવતી સ્ત્રી, પુત્ર, કુટુંબ, લક્ષ્મી ઇત્યાદિ બધાં સુખ તારે ઘેર હોય તોપણ એ સુખમાં ગોણતાએ દુ:ખ રહ્યું છે એમ ગણી આજના દિવસમાં પ્રવેશ કર. પ્રબુદ્ધ જીવન
૬ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક
8 પ્રબુદ્ધ જીવન ઃ જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ જીવત જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષક જ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક જ પ્રબુદ્ધ જીવન જ્ઞાનયોગી શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી વિશેષાંક # પ્રબુદ્ધ
